<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Токаев Жолдауда ветеринария саласын реформалау жөнінде маңызды міндеттерді тайға таңба басқандай атап көрсетті. Расында сала жұмысын жүйелеуде процестерді цифрландыру, ветеринарлық мамандарды даярлау, жалақыны арттыру ерекше маңызға ие. Саяси құжатта көзделген міндеттердің ауданда жүзеге асырылу барысы қалай, жалпы төрт түлікті аурулардан аман алып қалуда сала мамандары нендей шаралар қабылдауда? БАҚ өкілдерімен өткен брифингте Жалағаш аудандық ветстанцияның бас маманы Бағдат Әлібаев осы және өзге де бірқатар сауалдың түйінін тарқатты.&nbsp;Спикер биыл 9 айда бекітілген жоспарға сәйкес ветеринариялық іс-шаралар толық атқарылғанын айтады.&nbsp; Аса қауіпті 14 түрлі жұқпалы аурудың алдын алуға ел тайқазанынан қаралған қаржыға биопрепараттар жеткізіліп, ауылдық округтердегі ветеринариялық пункттерге таратылған. Нәтижесінде ауданда эпизоотиялық ахуал тұрақты. Бағдат Әлібаев мұны ветеринариялық егу жұмыстарының жүйелі жүруімен байланыстырды.&nbsp;Айта кетейік, бүгінге дейін ауданда құтыруға қарсы 3 мың ірі қара, 5 мың уақ мал, 300 итке екпе жасалған. Сондай-ақ аусылдың алдын алу мақсатында нұсқаулыққа сәйкес екі мәрте егілді. 56 мың ірі қара, 43 мың уақ мал, пастереллез індетіне қарсы 20 мың сиыр, сібір жарасына қарсы 17 мың ірі қара, 11 мың жылқы мен 20 мың уақ малға екпе салынған. Ал Лептоспироз ауруына қарсы 29 мың сиыр, Листериозға қарсы 10 мың ірі қара, мың уақ малға екпе салынған. Нодулярды дерматитке қарсы 10 мың сиыр, эхинококкозге қарсы 1800 ит-мысыққа емдік шаралар жүрген. Күл ауруына 20 мың уақ мал, қарасанға қарсы көктемде және күзде 30 мың ірі қара, оба ауруына 10 мың уақ мал, 800 түйе егілген. Мұнан бөлек туберкуллезге қарсы мың ірі қара, вирустық диареяға қарсы 4 мың сиыр және құс тұмауына қарсы 3 250 тауыққа екі мәрте екпе салынған.&nbsp;<blockquote>– 9 айда энзоотиялық ауруларға байланысты іс-шаралар жүргізілді. Атап айтар болсақ, бауыр құртына қарсы 10 мың уақ мал, сақауға қарсы 7 300 жылқы, қатпа ауруын жұқтыруы мүмкін 450 түйе,&nbsp; гастофилез індетіне қарсы 5 400 жылқыға және пироплазмозға қарсы 11 500 ірі қара&nbsp;егілді, – дейді Бағдат Әлібаев.</blockquote>Спикер аса қауіпті жұқпалы ауруларды анықтауда да нақты шаралар қа-былданғанын айтады. Мәселен, адам мен жануарларға аса қауіпті жұқпалы бруцеллез ауруын анықтау мақсатында 44 267 МІҚ, 40 370 уақ малдан, 600 түйеден, 60 ит, 2 шошқадан бірінші және екінші жарты жылдыкта қан&nbsp; сары&nbsp; суы&nbsp;алынған. Қорытындысында ешқандай ауру анықталмаған.&nbsp;<blockquote>– ҚР-ның заңнамасында белгілеген тәртіппен мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылау және қадағалау объектілері иелерінің есебінен уәкілетті орган бекiтетiн тiзбеге енгiзiлген жануарлардың аса қауiптi ауруларын және жануарлардың энзоотиялық ауруларын қоспағанда, инвазиялық ауруларды қоса алғанда, жануарлар ауруларын емдеу, олардың профилактикасы, диагностикасы және оларды жою орын-далады. Атап айтканда, ауыл шаруашылық малды чиптау, ауру малдарды емдеу, сауықтыру, қора аулаларды залалсыздандыру ақылы түрде жүргізіледі. Ас қорыту, тыныс алу жүйелерімен зат алмасу, құлақ, көз, тері, улану, буын аурулары жұқпалы емес. Мал кестіру, ен салу, мүйіз, тұяқ кесу, буын, шығу, сынықтар, грыжа, түрлі жа-рақаттар мен ашық жаралар хирургиялық ауруларға жатады. Қотыр, оқыра, телязиоз, ценуроз, эстроз, монезиоз, ішек таспа құрттары паразитті ауруларға жатады. Жоғарыда көрсетілген жұмыстарды атқару кезіндегі қызметіне және қолданылған дәріге, таңу, байлау заттарының ақысы мал&nbsp;иесі есебінен жүргізіледі. Емдеу дәрілеріне мемлекеттен қаржы бөлінбеген. Бұл ауруларға қарсы жануарларды емдету үшін кент және ауылдық округ ветеринариялық пункт менгерушісіне хабарласып, өз қалаған ветеринариялық дәрігерінізді шақыртыға болады.</blockquote>Айта кетейік, ауданда 9 айда iszh.kz дерекқор базасы туралы мәліметіне сәйкес, веб-порталдық базада 34 731 МІҚ, 31 884 уақ мал, 31 300 жылқы, 833 түйе, 80 шошқа тіркелген. Жоспарға сәйкес 6 338 МІҚ, 8 839 уақ мал, 6 105 жылқы, 46 шошқа, 29 түйе сырғаланып, бірдейлендірілген. Аса қауіпті ауруларды дер кезінде анықтауда, алдын алуда бірдейлендірудің маңызы зо екен.&nbsp;<blockquote>– Бірдейлендірудің тиімділігі жануарлардың аса қауіпті ауруларын бақылау, санитариялық іс-шаралар жүргізу&nbsp; үшін маңызды іс-шара болып табылады, аз уақыт ішінде жануарлардың шығу тегін, орналасқан жерін және қозғалыс бағытын және жануарлардан алынатын өнімдерді анықтай аламыз, – дейді ол.</blockquote>Биыл «Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру» деректер базасында «Жасыл дәліз» функциясын ашу мақсатында ауданда түрлі себептермен бұрын тіркелмеген, есепке алынбаған ересек ауыл шаруашылық жануарлардың есебі жинақталуда. Ауданда бұрын тіркелмеген мал ұстаушылар тарапынан берілген өтініштерге сәйкес&nbsp; 596 МІҚ, 97 уақ мал, 2196 жылқы бірдейлендіріліп, есепке алынған. Бұл жұмыстар негізінде бұрын тіркелмеген, есепке алынбаған ересек ауыл шаруашылық жануарлардың иелеріне өз атына тіркеп алу мүмкіндігі беріледі.Айта кетейік, 2021 жылы «Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданған. Заң аясында үй жануарларын есепке алу чиптерді, сырғаларды, білезік немесе жағалар сияқты есепке алу бұйымдарын пайдалана отырып, ақылы негізде жүргізіледі. Тек халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын отбасылардың үй жануарларын есепке алу тегін жүргізіледі. Тіркеу рәсімдерін мемлекеттік және жеке ветеринариялық қызметті атқаратын ұйымдар жүзеге асырады. Үй жануарларын тіркеу міндетті. Спикер қазіргі таңда, ауданда 600 ит «Таңба.KZ» платформасына тіркелгенін айтады.<blockquote>– Ауданда 15 мал көміндісі бар. Оның ішінде типтік жобадағы 5-еуі Ақсу, Бұқарбай батыр, Аламесек, Мәдениет ауылдық округтерінде&nbsp; және Жалағаш кентінде орналасқан. Қалғаны басқа да ауылдық округтерде.&nbsp;</blockquote>Сала маманы мемлекеттік қызмет көрсетуде де нәтижелі жұмыс барын айтады. Мәселен, 9 айда 3 147 ветеринариялық анықтама берілген. Бұл жөнінде арыз-шағым түспеген, себебі барлығы заңдылыққа сәйкес жүргізілген.&nbsp;<blockquote>– Ауыл шаруашылығы жануарларының иелеріне арналған «TortTulik» мобильді қосымшасы іске қосылды. Мобильді қосымша ауыл шаруашылығы жануарларының базасын кеңейтуге ықпалын тигізеді. Әрбір жануар иесі өз жануарларына түгендеу жүргізе алады және соның арқасында ветеринар дәрігерлер ветеринарлық-профилактикалық іс-шараларды уақытылы және толық көлемде жүргізу мүмкіндік береді. Бұл жайында түсіндірме жұмыстарын да ұдайы жүргізіп келеміз. Нәтиже де жоқ емес, жоспарланған 4119 жануарлар иесінің, 3235-і «TortTulik» мобильді қосымшасына тіркелді, – дейді бас маман.</blockquote>Қазіргі таңда мемлекеттік ветеринариялық ұйымдарды материалдық-техникалық жабдықтау барысында жануарлар өлексесін және биологиялық материалдарды өртейтін құрылғы бар. Бес ауылдық округте стационарлық инисинератор пеші орнатылса, мекеме ғимараты жанында автокөлікте орналасқан жылжымалы инисинератор пеші жұмыс жасайды. Барлығына тұтынушылар құқығын қорғау және экология органдарының рұқсаты алынған. Бүгінгі таңда осы құрылғылар аудан бойынша толық жұмыс жасап тұр.&nbsp;Бағдат Әлібаев соңғы жылдары мемлекет тарапынан әлеуметтiк қолдау, оның iшiнде «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы шеңберiнде ауылдық жерлердегi ветеринарлық ұйымдар жоғары және орта кәсiптiк бiлiктi мамандармен толыққанын айтады. Қазіргі уақытта бұл салада кадр тапшылығы байқалмайды. Биылдың өзінде 5 жас маман қызметке қабылданған. Бірыңғай вертикаль қызметін құру мақсатында ауылдар мен Жалағаш кентінде 14 ветеринарлық пункт қайта құрылған. Онда 74&nbsp;адам жұмыс істейді. Аудандық ветеринарлық қызметінің автопаркінде 18 қызметтік автомобиль бар. Биыл облыстық ветеринария басқармасы арқылы өтеусіз негізде 3 жаңа автокөлік алынған. Бірақ автопарк айтарлықтай жаңартуды талап етеді, оны басшылық кезең-кезеңмен&nbsp;жүзеге асыруды жоспарлап отыр екен.&nbsp;<blockquote>– Ауданда 2 мал сою алаңы бар, ветеринарлар мамандарымен бірлесіп, аумақтық ветеринариялық инспекция мамандары сатуға шығатын малдың ілеспе құжаттарына мониторинг жүргізеді. Бұл жұмыстар да нәтижесін беруде, себебі дәл осындай тексерулер бірқатар мәселенің алдын алуғасеп болып отыр. Халқымыз «Мал-жан аман ба?» деп аман-саулық сұрасады. Өйткені төрт түлік елдің негізгі күнкөріс көзі болып табылады. Келешекте мемлекет қамқорлығын пайдаланып, ветеринария жұмысын жақсарту жолында аянбай еңбек ете береміз, – дейді ол.</blockquote>&nbsp;К.БАЛҒАБАЙҰЛЫ

Жалағаш ауданы: Эпизоотиялық ахуал тұрақты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бұрын жергілікті жұрт ауылдық жерде кәсіп ашқаннан жалақыға жұмыс істегенді құп көретін. Қазір ше, бүгінде қоғамның көзқарасы мүлде басқа, қаланың қазағы да, ауылдың қазағы да кәсіп ашып, табысын еселеуге талпынып келеді. Бұл түсінік қай жағынан қарасақ та тиімді, ауылда айлыққа жұмыс әкімдік, мектеп пен мәдениет үйінде ғана бар, мұнан кейін ауылдық емхана тағы бар. Ал шаруашылықтар күрішін жинап алғаннан кейін еңбек адамдары 4-5 ай тағы бос жатады. Мұндай маусымдық жұмыстар бірлі-жарым табылар, оның өзі санаулы. Ал қалған жұрт қайтпек керек? Міне, осынша сауалдың түйінін тарқатуда аталған саланың серпін алуы ерекше маңызға ие.Қазір бұрынғыдай емес, ауылдық жерде де кез келген өнімге сұраныс бар. «Ауылда бәрі бар» дейміз, бұл сөзге таласымыз жоқ. Шынында ауылда бәрі бар, бірақ сол баршылықты тұтынуға дейінгі өңдеу жұмысы ақсап тұр. Бір жағынан қалалық өмірге бет бұрып, қорада мал ұстап, бос жатқан жерге бақша салуға да басымыз ауыратыны тағы бар. Ал бұл – кәсіп бастап осындай шаруаларды ширатамын дегендерге таптырмас мүмкіндік.Жалағаш ауданына қарасты Есет батыр ауылында бұрыннан кәсіпкерлік саласы ілгерілеп келеді. Бірақ бір сарында, яғни кәсіп ашқан іскер азаматтардың дені күріш егеді, мал бордақылайтын. Табысын тек бір саладан тауып отыр. Бірақ соңғы жылдары Аламесекте сала айтарлықтай түрленген. Бұған дейін ауылда шаштараз ісін қолға алған кәсіпкердің жұмысын жазғанбыз. Кеше Айзат Сағызбаева ауылда бөдене өсіріп, құс шаруашылығын қолға алды. Енді бұл елді мекенде тағы бір шағын цех ашылды дегенді естіп, ауылға ат басын бұрдық.Назкен Сұлтанова бұған дейін де Есет батырда наубайхана ашуды жоспарлаған. Бұл ой ауыл тұрғынына жайдан-жай келмейтіні тағы да түсінікті. Үй шаруасына мығым батыр ана бұған дейін ауылда қарабайыр бір тапалық пешпен-ақ өз өнімін тұтынушыларға ұсынып келген. Уақыт өте сұраныс артып, ақыр соңында олардың басым бөлігінен бас тартуға тура келді. Олай болмағанда ше, бір тапалық пешпен тұтас ауыл тұрғынын өніммен қамтамасыз ету қанша ұйқтасаңыз да түсіңізге кірмейді.&nbsp;Жалпы қай істі де үйлестіру нәзік-жандылардан артылған ба, кейін Назкен Қойшыбайқызы бұл тығырықтан шығудың да амалын тауыпты. Рас, құрал-сайманың, қажетті аппараттарың сай болса, бір емес, бірнеше ауылға өз өніміңді сатуға болады. Ал мұндай мүмкіндік тек қалтасы көтеретін азаматтарда ғана болатыны тағы да түсінікті. Не керек, бұл мәселені шешіп, өз ісін өрістетуде Назкен Сұлтанова мемлекеттік бағдарламаның көмегіне жүгінген.&nbsp;Құдайдың қарасқаны дейміз бе, абырой болғанда ауыл тұрғынының жарқын жобасы қаржылай қолдау тапқан. Яғни алты баланың анасы 1 млн 476 мың теңге мемлекеттен грант алыпты. Кеше алтынқұрсақты ананың шағын цехында болып, кәсіпорынның жұмысымен таныстық. Ол мемлекет қолдауын мақсатты жұмсамаса, наубайхана ісі дәл бұлай ширамас еді. ауыл тұрғынының талабына риза болдық. Алдына мақсат қойды және сол мақсатқа жету жолында қаншама еңбектенді, бүгінде соның жемісін көріп отыр.&nbsp;<blockquote>– Ауыл да қазір қала сияқты, кез келген өнімге сұраныс бар. Осы мүмкіндікке қол жеткізу үшін алдымен іздену керек, содан кейін еңбек тағы керек. Бұл менің өмір тәжірибемде түйгенім десем де болады. Мен бұл наубайхананы ашпай тұрып тұтынушы жинағанмын. Кейін олардың қатары көбейгесін осындай кәсіп қылып отырмын. Қажетті аппараттар құны 2 млн теңгені құрайды. Мұндай қаражат ауылдағы ағайынның барлығында бола бермейді. Ал мемлекеттің гранты осындайда таптырмас мүмкіндік екен. Шыны керек, жобам жинақы әрі үлкен ізденіспен жасалды. Бізде баяғыдан қалған «Қайтарымсыз қаражат қайдан болсын?» деген таптаурын түсінік бар ғой. Сол сияқты мен де жобамның қаржылай қолдау табатынына қатты сенгенім жоқ. Абырой болғанда қайтарымсыз қаражат алдым, арты осындай үлкен іске айналып отыр, – дейді Назкен Қойшыбайқызы.&nbsp;</blockquote>Кейіпкеріміз тиісті қаражатты тойға шашып, мақсатсыз игерген жоқ. Керісінше ауылдағы ағайынның той-томалағы мен құдайы астарына жайылған дастарқанның берекесі Назкеннің өнімімен артып тұр. Ол шағын цехқа қажетті заманауи аппараттарды арнайы Алматыдан алдырған. Нан көметін үлкен пеш, қамыр илейтін, арнайы құрылғы, бәрі-бәрі бар. Тіпті әр қаліпке салынатын қамырға дейін таразыға тартылады.&nbsp;Кәсіпкер келіншек күніне екі мезгіл өнім шығарады. Түске дейін 50, түстен кейін 50 тандыр нан пісіреді екен. Негізі қыруар өнім ысырап болмас үшін ауылдағы дүкендермен жұмыс жасаған дұрыс қой. Бірақ Назкеннің нанын тұтынушылар үйден-ақ таласып алып кетеді екен.&nbsp;<blockquote>– Қазір тек тандыр нан пісіріп отырмын. Мұнан бөлек күніне 20-30 бөлке нан шығарамын. Қазір бөлке нанның қаліпі санаулы, сондықтан тапсырыс беріп қойдым. Алдағы айда қаліптер келеді, сол кезде өнім көлемін ұлғайтамын, – дейді ол.</blockquote>Назкен жай күндері 100-130 нан өтетінін айтады, ал той-томалақ, құдайы астарда арнайы тапсырыс та түседі екен. Батыр ана бүгінде үй жанынан ашқан шағын цехпен соның барлығын қамтамасыз етіп отыр.&nbsp;Аламасектегі ағайын бүгінде үй жанынан ашылған аядай цехты «Назкеннің наубайханасы» деп атап кеткен. Алты бала тәрбиелеп өсірген батыр ана тұтынушыларын тәтті тоқашпен қамтамасыз етіп, үй шаруасын да ширатып отыр.&nbsp; &nbsp;&nbsp;Кенжетай ҚАЙРАҚБАЕВ

Жалағаштық Назкен қайтарымсыз грантпен наубайхана ашты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp; Химия&nbsp; өте нәзік ғылым, мысалға физикада бәрін қолмен ұстап көріп білуге болады. Ал химияда ше? Атом деген не өзі? Электрон ше? Ядро &nbsp;ше? Олардың ешқайсысын көзбен көріп қолмен ұстай алмаймыз. Әрі элементтер қасиеттері бір-біріне өте ұқсас келеді. Десек те қазіргі уақытта өмірді химиясыз елестету мүмкін емес. Химия халық шаруашылығының барлық саласына енді. Қарапайым тірлікте химиялық қоспасыз өнімнің болмайтыны ақиқатқа айналды. Қайда қарасақ та, қай жаққа көз жіберсек те барлық жерде химия құлашын кеңге жайған. Сондықтан химияны оқыту жаратылыстану ғылымы ретінде мектептің оқу бағдарламасына енген.Жас ұрпаққа ғылымның алғашқы баспалдағын қалауда химия пәні мұғалімінің орны ерекше. Іңкәрдариялық ұстаз Әйгерім Сұлтанбекқызы пәнге деген қызығушылығын шыңдап, болашақ маман¬дығын осы пәнмен байланыстырған. Ұстаз ретінде алғашқы еңбек жолын химия пәнінің мұға-лімі ретінде бастап, соңғы 15 жылдан бері ауыл мектебінде ұстаздық етеді.Жас та болса зерттеуші санатын алған білікті ұстаз Әйгерім Жәлімбетова оқушыларды химия пәніне қызығушылығын арттыруда ізденіп, талмай еңбектенуде. Бүгінде өзі еңбек ететін мектепте бастауыш кәсіподақ ұйымының төрайымы болып, әріптестерінің мүддесін қорғауда алдына жан салмайды.Мақтаулы ұстаздың шәкірттері ғылыми жоба, пән олимпиадасында республикалық деңгейде жетістікке жетуде.<blockquote>– Оқушылардың қызығушылығын арттыру мақсатында теориялық сабақпен қатар прак¬тикалық әдісті қатар жүргіземін. Оқушылар өз қолдарымен химиялық қоспалар арқылы түрлі зерттеу жұмыстарын жүргізеді. Ол үшін мектепте барлық қажетті құрал-жабдықтар жасалған. Ғылыми жоба дайындауда тың тақырыптарды алып, оны зерттеп, тұжырымға келуге жыл бойы жұмыс жасаймыз. Республикалық олимпиадада шәкіртім Ақгүл Махмут екінші орын алса, ғылыми жоба конкурсында аудан бойынша Аида Алпысбай бірінші орынмен марапатталды. Сонымен қатар Бекзат Әуелбек, Әйгерім Дайрабайқызы, Айдын Темірбай, Шынар Бекентай, Ақарыс Махмут үздіктер қатарынан көрінді. Ұстаз үшін шәкіртінің жетістігі еткен еңбектің жемісі, – дейді ұстаз Әйгерім Сұлтанбекқызы.</blockquote>Қарапайым ауыл баласын ғылымға үйретіп, олардың болашағына кірпіш болып қалану – ұстаз үшін үлкен мәртебе. Әйгерім Жәлімбетова «Жаратылыстану-математикалық бағыттағы пәндерді ұлттық құндылықтар негізінде жаңар¬тылған мазмұнда оқыту» аудандық семинарда жоғары деңгейде сабақ көрсетіп, әріптестерінің жоғары бағасын алды.<blockquote>– Мектепте аға буын ұстаздардың жолын жалғап, үздіктер көшін бастап келе жатқан ұстаз Әйгерім Сұлтанбекқызы педагогикалық ұжымның мақтанышы. Оқушылардың арасында химия пәні бойынша жетістікке жетіп, ұстаз абыройын асырған шәкірттері жетерлік. Білім берген оқушыларының алды жоғарғы оқу орындарын бітірген, еліміздің түкпір-түкпірінде әр салада еңбек етіп жүрген бір-бір маман иелері. Кейінгілері жоғарғы оқу орнының студенттері. Олардың арасында ұстаздықты таңда-ған шәкірттер де бар, – дейді әріптесі Елена Қасымқызы.</blockquote>Бас аяғы 17 жылдық еңбек өтілінде талай марапат иесі атанған Әйгерім Сұлтанбекқызы үшін алған әрбір мадақтама мен алғысы жауапкершілік жүгін арттыра түседі. Себебі оқушыға әріп танытып, оқу мен сызуды үйретуден бөлек, белгілі ғылымға баулу «инемен құдық қазғандай» ұзақ та ізгі еңбек. Сол қажырлы еңбек жолында өз уақытын аямай, өзгенің уақытын аялай білген ұстаздың ғана тәлімі тағылымды болмақ.Бибісара Жанәлі

Оқушыларға ғылым үйреткен ұстаз

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Өңірімізде өнер мен мәдениеттің деңгейі өсіп, жыл басынан бері ауыз толтырып айтарлықтай маңызды жұмыстар атқарылды. Рас, қала мәдениеті мен спорты үшін өткен жыл жемісті болды.«Тәні саудың – жаны сау» дейді. Жалпы халықтың спортпен айналысуы ел халқының сау денелі болуына әсер еді. Сау денелі, сапалы ұлт қана мәңгілік ел мұратын орындай алмақ. Басқасын айтпағанда еліміздің спорт саласында қандай жетістіктерге жеткенін ескерсек, соның өзі Елбасының салауатты өмір салты ұстанымының өз жемісін бергенін айғақтайды. Еліміз спортшылары әрқашан да халықаралық ареналарда ірі табыстарға жетіп жүр.Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауында бұқаралық спортқа, дене шынықтыруға және балаларды қолдауға басымдық беру керектігін айтып келеді. Әр облыста, ірі облыс орталықтарында спорт секцияларын ашуды тапсырды. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша дене шынықтыру мен бұқаралық спортты дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған кешенді жоспары қабылданды. Елімізде спортпен және дене шынықтырумен жүйелі түрде айналысатындар саны 6 миллион адамға жетті.Бұқаралық спортты дамыту үшін – спорт нысандары баршаға қолжетімді бола түсуі керек. Сала жұмысын саралайтын болсақ, жалпы, қалада тұрғындардың дене шынықтыру және спортпен шұғылдануына арналған 684 спорттық нысан, 225 ойын алаңы бар.Жастардың бос уақытын тиімді пайдалану және бұқаралық спортты дамыту мақсатында бөлімге қарасты Қажымұқан Мұңайтпасұлы атындағы спорт клубында спорттың 13 түрінен үйірме жүргізілуде. Аталған үйірмелерде 1396 қала тұрғыны тұрақты негізде спортпен шұғылдануда.Айта кету керек, мамыр айында Қызылорда қаласында «Шұғыла» спорт кешені пайдалануға берілді.Спорттық нысандар құрылысы да қарқын алды. Қызылорда қаласында құны 2 млрд 700 млн теңге болатын үстел теннисі орталығы салынды. Сырдарияның сол жағалауынан халықаралық стандарттарға сай, жабық бассейні бар көпсалалы дене шынықтыру-сауықтыру кешенінің құрылысы басталды. 10 мың орындық жаңа стадионның іргетасы қаланды. Былтыр 7 дене шынықтыру-сауықтыру кешені ел игілігіне табысталды, биыл аудандарда 15 кешенді қолданысқа берілмек.&nbsp;350 орындық «Шұғыла» спорт кешені 1,7 млрд теңгеге салынған. Жалпы ауданы – 2700 шаршы метр. Онда таэквондо, хореография, үстел теннисі, футбол, волейбол, баскетбол, қазақша күрес, шахмат, тоғызқұмалақ үйірмелері болады. Аумағында шағын футбол алаңы және автотұрақ бар.Сонымен қатар, халықтың әлеуметтік әлсіз тобы қатарындағы қала тұрғындарын қолдау мақсатында әр ай сайын аз қамтылған, көп балалы отбасындағы балаларға және қала жастарын қол жетімді спорт инфрақұрылымымен қамту бойынша «Евразия» (жүзу бассейні), «Мұз айдыны» спорт кешендеріне 17 600 адамға жолдамалар берілген.Сондай-ақ, жыл басынан бері 45 түрлі деңгейдегі жарыстарға 770 спортшы қатыстырылған.Айта кетейік, биыл Сыр спортшылары әлемдік ареналарда өнер көрсетіп, облыс қоржынына 54 медаль салса, республикалық чемпионаттар мен кубоктардан 245 жүлде иеленді. Басты жетістік – Қамшыбек Қоңқабаев бокстан, Айдос Сұлтанғали грек-рим күресінен Париж олимпиадасына, отырып ойнау волейболынан қос бірдей спортшымыз Эрик Қасқабаев пен Шыңғыс Медеуов паралимпиадаға жолдама алды. Дзюдо, парадзюдодан да үміткерлер бар.

Кызылорда: Спорт саласында серпін бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жолдары» тақырыбындағы мақалалар байқауының&nbsp;ЕРЕЖЕСІ«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жолдары» тақырыбындағы мақалалар байқауы.Ұйымдастырушы:«Асыл Мұра-Орда» қоғамдық қоры.Қатысушылар:Жоғары және орта арнаулы оқу орындарының студенттері, жастар.Мақсаты:Облыс тұрғындары арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру және заң үстемдігін насихаттау.Міндеті:Байқауға қатысушылар арасында «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана қалыптастыру жолдары» тақырыбында ой еңбегін дамыту, үздік мақала жеңімпаздарын анықтау.Қойылатын талаптар:<ul><li style="text-align:justify;">Мақала Microsoft Word бағдарламасында терілуі тиіс;</li><li style="text-align:justify;">Негізгі мәтін қарпі аrial, 2 беттен аспауы тиіс;</li><li style="text-align:justify;">Мәтін қарпінің мөлшері 14 шрифт;</li><li style="text-align:justify;">Жол аралық интервалы 1;</li><li style="text-align:justify;">Мақала көшірме (плагиат) болмауы тиіс;</li><li style="text-align:justify;">Мақала қайтарылмайды.</li></ul>Комиссия құрамы:&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ҚР мемлекеттік қызмет істері агенттігінің&nbsp;Қызылорда облысы бойынша департаменті мен&nbsp;Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Қызылорда облысы бойынша департаментінің өкілдері,&nbsp;филолог ғалымдар,БАҚ және үкіметтік емес ұйым мүшелері.Комиссия өкілеттігі*:Комиссия мүшелерінің шешімімен ағымдағы жылдың 29 қарашаайында жинақталған мақалалар арасынан жүлделі орындар анықталып, жеңімпаздар қорытынды форумда марапатталады.Жеңімпаздар:Жеңімпаздарға (бас жүлде, I-орын, II-орын, III-орын) жүлделі орындар мен ынталандыру сыйлықтары беріледі.Байқаудың өткізілу тәртібі:Байқауға қатысушы үміткерлер 2024 жылдың 29 қарашаға дейін өзі туралы толық ақпаратты және мақаласын төмендегі кестеге сәйкес&nbsp;<a href="mailto:aizhan_erlankyzy@inbox.ru">aizhan_erlankyzy@inbox.ru</a> электронды поштасына жіберулері тиіс.&nbsp;Қосымша ақпарат: +7 708&nbsp;234 36 39 ватсап нөмері арқылы алуға болады.Кесте&nbsp;<figure class="table" style="width:517.4pt;"><table><tbody><tr><td style="border:1.0pt solid black;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:26.45pt;">№</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:157.85pt;">Аты-жөні</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:102.55pt;">Туылған күні, айы, жылы</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:110.05pt;">Қызметі&nbsp;</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:120.5pt;">Байланыс телефоны</td></tr><tr><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:solid;border-right-style:solid;border-top-style:none;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:26.45pt;">1</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:157.85pt;">2</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:102.55pt;">3</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:110.05pt;">4</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:120.5pt;">5</td></tr><tr><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:solid;border-right-style:solid;border-top-style:none;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:26.45pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:157.85pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:102.55pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:110.05pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:120.5pt;">&nbsp;</td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;* Ескерту: Комиссия қарауына берілген жұмыстар қайтарылмайды, комиссия мүшелерінің шешімі талқылауға жатпайды!Фото: aikyn.kz

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жолдары» тақырыбында байқау өтеді 

Қызылөзек: Түтіні түзу ұшқан ауыл

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> «Ауыл аманаты» – ауыл тұрғындарының табысын арттыруға бағытталған бірегей жоба. Бұл мемлекеттік қолдауды шаруалар түрлі мақсатта пайдаланып жатыр. Аймақта аталған бағдарлама мен агроөнеркәсіп кешеніндегі ірі инвестициялық жобаларды жеңілдікпен несиелендіру жалғасын тапты. Бүгінгі күні «Ауыл аманаты» жобасы аясында 61 жоба несиелендірілді. Осы және өзге де кәсіпкерлікті дамыту бағытында атқарылып жатқан жұмыстар Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпарат алаңында баяндалды.Облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасының басшысы Бекболат Шәріпбековтің айтуынша өңдеу өнеркәсібінің өсу қарқыны бойынша Қызылорда облысы өңірлер арасында бірінші орында.<blockquote>– Аймақта индустрияландыру шараларының нәтижесінде өнеркәсіптің өңдеу саласы қарқынды дамуда. Мұнай өндіру көлемінің төмендеуіне қарамастан, өнеркәсіп өндірісінің көлемі – 2%, өңдеу өнеркәсібі – 28%, сауда – 6,0%, негізгі капиталға тартылған инвестиция – 25,1% артты, – деді басқарма басшысы.</blockquote>«Қызылорда» өңірлік инвестициялық орталығы арқылы 79 жоба, «Аграрлық несие корпорациясы» арқылы 452 жоба несиелендірілді. Облыс аумағында 53 жаңа өндіріске қолдау көрсетілген.<blockquote>– Өздеріңізге мәлім, бизнес-идеяларды іске асыру үшін мемлекет тарапынан қайтарымсыз гранттар беру қарастырылған. Биылғы жылы 5 млн теңгеге дейінгі гранттар әлеуметтік кәсіпкерлік субъектілері мен «Бір ауыл бір өнім» жеңімпаздарына арналды. Конкурстық іріктеуге 33 өтінім жіберілді. Бүгінгі күні конкурстық іріктеу өтуде. Бұдан өзге, бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік гранттар биыл 1558 жобаға берілді, – деді Бекболат Жүнісәліұлы.</blockquote>

Қызылорда облысы өңдеу өнеркәсібінің өсу қарқыны бойынша бірінші орында

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Биыл маусым айында Жаңақорған ауданында «Қамқорлық» балаларды оңалту орталығы ашылып, қазіргі кезде қарқынды жұмыс істеп тұр. Мұнда орталық жүйке жүйесі мен тірек-қимыл аппаратында ақауы бар &nbsp;балалар емделеді.«Қазақстан халқына» қорының қаржыландыруымен ел игілігіне берілген орталықта 15 төсек тәуліктік стационар, 5 төсек күндізгі стационар және 30 балаға амбулаторлық көмек көрсету қарастырылған. Бүгінде мұнда реабилитолог, невролог, дефектолог, логопед, эрготерапевт, механотерапевт, психолог, емдеу-шынықтыру нұсқаушылары және орта буын қызметкерлер жұмыс істейді. Мамандар Астана қаласындағы ұлттық балаларды оңалту орталығында оқытылып, даярланған.&nbsp;11 жастағы егіз Ерзат пен Нұрзатта сирек кездесетін генетикалық ауру – дюшен бұлшықет дистрофиясы анықталған. Ауру бұлшықет әлсіздігімен сипатталады, бұл жыл сайын бұлшықет тонусын әлсіретеді және өте тез дамып, науқасты қозғалтпай тастайды.<blockquote>– Балаларым 2-3 сынып оқығанда шауып жүрген. Қазір олардың өз бетінше қозғалуы қиындап барады. Бұл диагнозды шетелдік мамандар анықтады. Емге Алматыға баратынбыз. Осы орталықтың ашылғаны жақсы болды, тұрғылықты жерімізде ем алып жатырмыз. Барлық медициналық оңалту қызметтері &nbsp;тегін. Қазірдің өзінде ұлдарымда оң нәтиже бар, – дейді егіздің анасы Ақбота Оспанова.</blockquote>Орталық Шиелі және Жаңақорған аудандарының балаларын қабылдайды. Қазіргі кезде мұнда церебралды паралич, тірек-қимыл аппаратының, орталық жүйке жүйесінің бұзылуы сияқты әртүрлі дертке шалдыққан 32 бала ем алуда. Жоғарыда айтып өткеніміздей, &nbsp;орталық қажетті мамандармен, заманауи құрал-жабдықтармен қамтылған.<blockquote>– Мақсат – туабітті ақауы бар балаларды кешенді оңалту және хирургиялық емнен кейін қалпына келтіру. Орталықта тәулік бойы және күндізгі стационарлар бар. Емделу уақыты стационарда 21 күн, амбулаторлы 14 күн. Жылына 600-ге дейін бала қабылдауды жоспарлап отырмыз. МӘМС жүйесі аясында 18 жасқа дейінгі балалар медициналық оңалту қызметтерін тегін алады, – дейді дәрігер-реабилитолог, бөлім меңгерушісі Мөлдір Есқабылова.</blockquote>Жыл басынан бері Жаңақорған аудандық көпбейінді орталық ауруханасына әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан оңалтуға 174,2 миллион теңгеден астам қаражат бөлінген.

«Қамқорлық» балаларды оңалту орталығы тірек-қимыл аппаратында ақауы бар балаларды емдейді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Инфаркт пен кардиохирургиялық отадан кейінгі оңалту ауыр асқынулардың қаупін азайтады. Қалпына келтіру емі міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру аясында, Арал ауданының тұрғындарына да, қолжетімді.Арал көпбейінді ауданаралық орталық ауруханасының кардиология бөлімшесінде 45 науқас емделуде. Оның ішінде 62 жастағы Райкүл Бақбергенова да бар. Пациентке ағымдағы жылдың мамыр айында, көпбейінді облыстық ауруханада, ашық жүрекке ота жасалған. Айта кетейік, жыл басынан бері облыстық ауруханада 79 науқасқа аортокоронарлы шунттау отасы жасалған. Осы мақсаттарға Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан 266 миллион теңгеден астам қаржы бөлінген.<blockquote>«Қазір мен өзімді әлдеқайда жақсы сезінемін, ентігу жоқ. Дәрігерлердің болжамдары жақсы. Туған жерім Аралда білікті оңалту емін ала алатыныма қуаныштымын. Барлық медициналық қызметтер мен дәрі-дәрмектер тегін. Айта кетейін, жұмыс істеген кезімде де, енді зейнеткерлікке шыққанда да МӘМС аясында медициналық қызметтер әрдайым қол жетімді», – дейді Райкүл апа.</blockquote>Жүрек ауруымен есепте тұрған пациенттерге дәрігерлер жылына 2 рет тексеруден өтуге кеңес береді, ал инфаркт немесе кардиохирургиялық отаға ұшырағандарға оңалтуды ұсынады. Бұл қызметтердің барлығы МӘМС жүйесі аясында сақтандырылған азаматтарға қолжетімді.<blockquote>«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі халықтың денсаулығын жақсартуға елеулі үлес қосуда. Мысалы, артериялық гипертензиямен, созылмалы жүрек жеткіліксіздігімен және басқа да кардиологиялық сырқаттармен есепте тұратын пациенттерге тегін дәрілік препараттардың тізімі кеңейтілді. Мәселен, 2017 жылмен салыстырғанда гипертонияға қарсы дәрі-дәрмектер 6 есеге көбейді», - деп атап өтті дәрігер - кардиолог Әлия Мырзабаева.</blockquote>Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Қызылорда облысы бойынша филиалы мамандарының айтуынша, жыл басынан бері жүрек ауруына шалдыққан 1 129 пациент медициналық оңалту қызметін алған. Бұл мақсаттарға ӘМСҚ-нан 312,4 млн. теңге қаржы бөлінген.

МӘМС аясындағы кардиологиялық оңалту

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Биыл еліміздің Ата заңына 29 жыл толып отыр. Ол – елдегі барлық басқа заңдарға қатысты жоғары заңды күшке ие заң немесе заңдар тобы. Ол кіріспеден және 9 бөлім 98 баптан тұрады. Аудандық сот әкімшісінің басшысы Ербол Мәтжановпен сұхбаттасудың сәті түсті.&nbsp;– Ербол Саяшбекұлы, сұрақтар легін өзіңізден бастасақ. Алғашқы еңбек жолыңыз қандай қызметтен басталды?– 1977 жылы 10 қыркүйекте Ақтөбе ауылында дүниеге келдім. Мектепті бітіріп, 2000 жылы Қызылорда экологиялық және құқық академиялық университетін заңгер мамандығы бойынша аяқтадым. Оқуды тәмамдасын еңбек жолымды 2001 жылы Қармақшы аудандық сотында маман болып бастап, кейіннен аға маман, жетекші маман, бас маман қызметтерін атқардым. 2014 жылдың тамыз айынан бастап аудандық соттың кеңсе меңгерушісі, өткен жылдың сәуір айынан бастап сот әкімшісінің басшысы қызметін атқарып келемін.– Біздің қоғамда құқықтық сауаттылықтың жетіспеуінен алаяқтарға алданып қалушылар көп. Өз құқығын білмеудің қандай негізгі себептері бар деп ойлайсыз?– Қазақстанда туған әрбір азамат пен азаматшаның өз құқығы бар. Конституцияға сәйкес, әрбір адамның құқығы заңмен қорғалған. Заңның күшін жүзеге асырып отыратын және қорғайтын – сот жүйесі. Адамның құқығы мен бостандығын, сот арқылы қорғалуын жүзеге асыруды ақпараттық тұрғыдан дұрыс жеткізу маңызды.Құқықтық ережелерді білмеу және оларды орындамау қазіргі қоғамдағы кірістерді жоғалтудан бастап, бұзықтық, алаяқтық әрекеттерге дейін алып барады, яғни, дамыған, сауатты, пайымды адам боламын десеңіз, өз құқығыңызды білу мен оны сот арқылы қорғаудың шарттарын түсінуден бастағаныңыз жөн. Егер өз құқығыңыз бен Қазақстан Республикасы ережелерін білсеңіз, кез келген жағдай мен туындаған мәселеден оңайлықпен шыға аласыз. Қарапайым өзіңіз тұратын отбасы ішіндегі құқықбұзушылықтан бастап, мектеп пен ЖОО-дағы, көлік пен жұмыстағы құқықбұзушылықтарды қамтығанда, өміріңіздің соңына дейін мұның пайдасы бар.Елімізде әрбір адам бір-бірінің құқығын бұзбауы, шектемеуі керек. Әркім өз құқығы мен басқа адамның құқығын сыйлауға міндетті. Тәуелсіз, кең байтақ елде тұрып жатқандықтан, өз арамыздағы бейбітшілігімізді сақтап қалуға тырысуымыз қажет. Егер құқығыңызды білетін болсаңыз, сізге жол ашылып, болашағыңыз да жарқын бола түседі. Сонымен қатар егер Қазақстанның әрбір азаматы құқық пен заңдарды жақсы меңгерсе, мемлекет те өркендей түседі. Әрине, жақсы өмір бірінші кезекте өзіңізге керек!– Қаржы пирамидаларына сенуге бола ма? Адамдар нені білу қажет?– Алаяқтық – Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 190-бабында қылмыстық жауаптылық көзделген алдау немесе сенімге қиянат жасау арқылы бөтеннің мүлкін ұрлау немесе бөтеннің мүлкінің құқықтарын иемдену. Қай қоғамды, қай кезеңді алсаңыз да, алаяқтық қылмысының кең етек жайып келгенін көруге болады. Десе де, қоғам бұл қылмыспен күресті ешқашан тоқтатқан емес. Құқық қорғау органдарының өкілдері әрдайым алаяқтық қылмысының көбейіп бара жатқанын айтып, дабыл қағуда.Алаяқтықтың қазіргі уақытта ең өршіп тұрған түрі телефон арқылы азаматтардың жеке мәліметтерін ұрлауға бағытталған. Бұл пайдаланушыны алдауға және оны өзі оның картасы туралы құпия ақпаратты ашуға, мәжбірлеуге мүмкіндік беретін әдістер жиынтығы. Шабуыл жасаушылардың негізгі мақсаты – азаматтардың жеке және төлем деректерін иемдену, олардың банктік шоттары мен ақшасына қол жеткізу.&nbsp;Интернет алаяқтарынан сақ болудың қарапайым қауіпсіздік шараларына келер болсақ. Дербес деректерді, пластикалық карталардың мәліметтерін, кодтарды және құпия сөздерді ешкімге хабарламауға, белгісіз әрі тексерілмеген сайттар арқылы алдын ала төлем жүргіздеуге, күмәнді мәмілелер бойынша ақша аударымдарын жүзеге асырмауға, ұялы телефон мен компьютерге белгісіз қосымшаларды орнатпауға, кез келген сілтеме бойынша өтпеуге, спам хабарламаларға сенбеу қажет. Осы талаптарды сақтау арқылы әр адам алаяқтардан өзін қорғап жүре алады.– Қалай ойлайсыз, құқықтық мәдениетті қалай қалыптастыруға болады?– Азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекеттің қалыптасуының басты алғышарттарының бірі – азаматтардың құқықтық білімін жетілдіру, құқықтық мәдениетін қалыптастыру, әсіресе оның құрамды бөлігі – адам құқығының мәдениеті. Адам құқықтары туралы ақпаратпен жүйелі қамтамасыз етудің қажеттілігі маңызды екенін ескерсек, онда бұл салада адам құқығы мәдениетін қалыптастыруда маңызды құралдың бірі – білім беру ұжымдары десек қателеспейміз.Адамның жалпы мәдениеті мен оның құқықтық мәдениетінің арасында тығыз байланыс бар. Сондықтан да құқықтық тәрбиені адамгершілік тәрбиесі теориясының құрамды бөлігі ретінде қарастырамыз. Адамның құқықтық мәдениеті – күрделі психологиялық құбылыс. Бұл құбылыс қоғамның, мемлекеттің &nbsp;көптеген маңызды салаларында көрінеді. Ең бастысы, адамгершілікті адам тұлғасының сапалық қасиетін қалыптастыруға ықпал жасайтын тәрбие құралының бірі – орынды тәртіп және мінез-құлық, жан-жақты құқықтық білімдері мен заңды құрметтеу, құқықты қорғау іс-әрекеттерінің бірлігі.Құқықты құрметтеу, әділдікті, борышты, жауапкершілікті, заңдылықты сезіну – адам тұлғасының жоғарыдан көрінуі. Осыдан келіп заңдылықты сезіну құқықтық мәдениеттің құрамы екендігін түсіну қиын емес.– Жалпы, қазіргі кезде сот жүйесіне деген халық тарапынан сенімсіздік те жоқ емес. Осы тұрғыдан Қазақстанда әділ сот жүйесінің барын және әрбір азамат өзінің құқығын талап етуіне мүмкіндігі барын қалай насихаттап, түсіндірген жөн?– Сот жүйесі – азаматтардың құқықтары мен бостандығын қорғайтын, қоғамда тұрақтылық пен әділеттілікті қамтамасыз етуші бірден-бір сала. Бүгінгі қоғамды тұрақтылық пен әділдікті қамтамасыз етуші бірден-бір сала. Жалпы сот жүйесі – әділдіктің ақ туын биікте ұстайтын жауапты сала. Себебі, заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге, Конституцияның маңыздылығын айшықтауға және азаматтардың, мемлекеттің, қоғамдық ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғайтын негізгі сала.&nbsp;– Өмірлік ұстанымыңыз қалай?&nbsp;– Ұстаным – түсіне білгенге, адамның бет-бейнесі мен өмірлік мұраты емес пе!? Заң білетін адам – бұрынғы жаугершілік замандағы мықты жауынгер, батыр адам іспеттес. Себебі, заң – бәріне ортақ. Адам өзінің құқығы мен бостандығы жайлы білуі керек. Азаматтың міндеті – заң талаптарын бұзбау, екінші жағынан, өзіне жүктелген міндетті орындау.– Отбасыңыз туралы айта отырсаңыз?– 2003 жылы отбасын құрдым. Жұбайым Набат Жосалы кенті әкімдігінде бас маман болып қызмет атқарады. Екеуміз 3 ұл, 1 қыз тәрбиелеп отырмыз. Қазіргі таңда үлкен ұлым әке жолын қуып, Қызылорда қаласындағы Қорқыт ата атындағы университетінде заңгер мамандығында оқыса, ортаншы ұлым Нұрдәулет ақпараттық технологиялар (IT) саласы бойынша білім алуда. Үшіншім Шәкәрім Т.Көмекбаев атындағы №250 мектеп-лицейінде білім алса, кенже қызым Іңкәрім балабақшада тәрбиеленуде.&nbsp;– Болашақта заңгерлерге не айтасыз?– Заңгер – ар-намыстың, әділдіктің адамы және мұқтаж адамға көмектесуге әрқашан дайын болуы керек. Әр түрлі адамдармен тіл табыса білу және олардың мәселесін шешуге ұмтылу, әділдік жолында күш пен еңбекті аямау.Алайда алғашқы қиындықтардан, сәтсіздіктерден бас тартпаған адамдар ғана өз мақсаттарына жете алады. Ең бастысы – өз күштеріңізге, білімдеріңізге, қабілеттіліктеріңізге сену және алға қойған мақсаттарыңызға жете білу.Болашақ заңгер мамандығын таңдаушы түлектерге сәттілік және алға қойған мақсаттарына жетуді тілеймін.– Уақыт бөліп, әңгімелескеніңізге рақмет! &nbsp;Сұхбатты жүргізген Ақнұр САҒЫНТАЙ

Ербол Мәтжанов: Заңгер – ар-намыстың, әділдіктің адамы болу керек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Әлемдегі экологиялық жағдай қазіргі уақыттағы күрделі мәселенің бірі болып отыр. Оны шешу жолы барлық ғаламда, соның ішінде біздің елімізде өткір түрде жолға қойылып отыр. Қанша жерден табиғи қорларды тиімді пайдалануда, қалаларды, елдімекендерді көгалдандыруда, ұлттық парктер, көгалды аймақтар жасауда көптеген шаралар іске асырылса да, айналадағы ортаны қорғаудағы жауапсыздық, болашақты ескермеушілік орын алып отыр.Арал теңізінің қазіргі жағдайы тек ауданның ғана емес, сонымен бірге әлем халықтарының біріге отырып шешімін табуы тиіс мәселе. Осы бағытта жасалып жатқан жобалардың тиімді тұсын бәріміз көріп келеміз.Осы жылдын тамыз айында Аралда Орталық Азиядағы ең алғашқы «Geopark Aral» туристік маршруты жобасының ашылу рәсімі өтті. Атаулы жобаның ашылу салтанатында Қызылорда облысының дене шынықтыру, спорт және туризм басқармасы басшысының орынбасары Ж.Ерқосаев, аудан әкімінің орынбасары Б.Жұмағұлов, қоғамдық кеңес төрағасы А.Жоланов, «UNESCO» жаһандық геопарктер жөніндегі Қазақстан Ұлттық комитетінің төрағасы, ҚР Халықаралық Аралды құтқару қорының атқарушы дирекциясының директоры, қордың Қызылорда және Арал қаласындағы филиалдарының өкілдері, аудан бойынша қоғамдық бірлестіктер өкілдері және Қазақстан-Германия университетінің Орталық Азия және Ауғанстан елдерінің магистранттары, Моңғолия мен Нигерия мемлекетінің Чад көлінің өкілдері және басқа да сала мамандары қатысты.Қатысушылар «Geopark Aral» туристік маршрутымен толығырақ танысып өтті. Халықаралық Аралды құтқару қорының Қазақстан Республикасындағы атқарушы дирекциясының әкімшілік және әлеуметтік мәселелер жөніндегі департамент басшысы Сәуле Темірбек көпшілікке геопарктің басты мақсаты мен ерекшеліктерін, жобадан күтілетін нәтижелерді баяндады.Аудан әкімінің орынбасары Бектемір Жұмағұлов Арал өңіріне арнайы келген қонақтарға алғысын білдіріп, бүгінгі күннің тарихи маңыздылығына тоқталды. Сонымен бірге мемлекетіміздің Халықаралық Аралды құтқару қорына төрағалық етуінің біз үшін зор мүмкіндік екенін айтып, Арал теңізінің мәселесі – әлемдік мәселе ретінде теңізді сақтап қалу және ондағы жұртшылықтың келешегін жақсарту басты мақсат пен міндет екендігін сөзге тиек етті.Мұнан соң, «UNESCO» жаһандық геопарктер жөніндегі Қазақстан Ұлттық комитетінің төрағасы Саида Нигматова, Нигерия мемлекетінің Чад көлінің өкілдері мен қатысушылары жобаны қолдаған облыс әкімдігіне, аудан әкімдігіне және ұйымдастырушы өкілдерге өз ризашылығын жеткізді.Шараға келгендер «Балықшылар» аллеясына барып, жергілікті қолөнершілердің &nbsp;қолдан жасалған бұйымдарын, тауар өндірушілердің табиғи өнімдер ұсынылған көрмесін аралады. Ұлттық ойындармен танысып, аудан өнерпаздарының өнерін тамашалады.«Geopark Aral» ашылуы Арал ауданы экономикасының дамуына, өңір халқының әл-ауқатын жақсартуға, экологиялық жағдайдың оңалуына, өңірге туристерді тартуға, жаңа жұмыс орындарының ашылуына мол мүмкіндіктер туғызады. Геопарктың аясында келген саяхатшылар Арал өңіріндегі «Көкарал» бөгетін, «Қамыстыбас» көлін, «Ақеспе» жерасты суын, «Арыстан баб» қорымын, «Кердері» кесенесін, «Көкдомбақ» тарихи орны мен «Бегім Ана» кесенесін, «Аралтұз» зауыты және «Барсакелмес» қорығын көзбен көріп, археологиялық, геологиялық және тарихи ескерткіштердің мол мұрасымен танысатын болады. &nbsp;«Geopark Aral» қазіргі таңда Қазақстан мен Орталық Азиядағы алғашқы геопарк. Келесі жылы халықаралық критерийлерге сәйкестік тексеруінен өтіп, ЮНЕСКО-ның жаһандық геопаркінің мәртебесін алады деп күтілуде.Жоба Арал теңізі бассейнін оңалту бағдарламасының 4 кезеңінің экологиялық бағыттағы жобалар тізіміне еніп отыр. Оңталап ЖОЛДАСОВ

«GEOPARK ARAL» – Арал өңірін тұрақты дамыту үшін серпінді жоба

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Елімізде азаматтардың өз ісін ашуы және дамытуы үшін жағдай жасауға барынша ден қойылған. Әркімнің өз-өзін жұмыспен қамтып қана қоймай, &nbsp;жанұясына шарапаты тиетіндей жобалардың жүзеге асырылуына мемлекет тарапынан мүмкіндік мол. Бұл үшін қолдау да ауыз толтырып айтарлықтай болып жатыр. Үкіметтен &nbsp;берілетін қаржы мақсатты жұмсалып жатыр. Яғни субсидияланатын жұмыс орындарын ұйымдастыру арқылы кәсіпкерлер жұмысын жандандыру және олардың қажеттіліктеріне қарай дағдыларды дамыту бүгінде толыққанды екшеліп біткен. Сондықтан 2021 жылдан бастап өміршең жоба дүниеге келді. Оның мақсаты – кәсіпкерлерге әкімшілік жүктемені төмендету, субъектілер үшін қаржыландырудың қолжетімділігін арттыру. Ең бастысы қазіргі заманғы сауда форматтарын, оның ішінде өндірушіден тұтынушыға дейінгі толық циклді инфрақұрылымды қалыптастыру. Еліміздегі көпке көмек болып отырған мемлекеттік бағдарламалардың бірі – әлеуметтік осал топтарға арналған Ұлттық жобасы. Бірнеше жыл бұрын жұмысын бастаған жобаның шарапаты мен игілігін көріп отырғандардың арасында ІІІ Интернационал ауылының тұрғыны Сабина Исламқызы да бар.&nbsp;Ол – Тараздың тумасы. 2010 жылы ауыл азаматы, жас жігіт Нариман Набиевпен танысып, шаңырақ көтерген. Кешегі бозбала мен бойжеткен бүгінде 4 баланың ата-анасы. Берекелі отбасының иелері. Жары Қызылорда қаласында ауыр жүк көлігін жүргізіп, еңбек етіп жүр.Ауылға атбасын бұрғандағы себебіміз де кәсіп иесімен жүздесу болатын. Ол да жатырқамай қарсы алып, бағдарламаға риза екенін жеткізді. &nbsp;&nbsp;<blockquote>– Аталған жобаның бар екенін таныстарымнан естідім. Қайтарымсыз гранттың әлеуметтік топқа жататын, оның ішінде көпбалалы аналарға қатысу мүмкіншілігі берілгенін білдім. Ести сала ауылдың әкімшілігінің маманы Бауыржан ағайға жолығып, құжаттарды рәсімдеуді бастап кеттім. Бизнес жобамды арнайы құрылған комиссияда қорғап, мемлекеттен бөлінетін қомақты қаражатқа ие болдым. &nbsp;Оған 4 мүйізді ірі қара сатып алдық. Қазір екі бұзаулы сиыр сауылып тұр да, екеуін сыртқа қосып қойдық. Олар да бұзаулауға жақын. Бірер аптада ауылға әкелсек пе деп отырмыз, – дейді жас ана. &nbsp;</blockquote>Кәсіпкердің аз уақыт ішінде тұрақты сүт сатып алушыларды қалыптастырған. Бағасы да көкейге қонымды.&nbsp;<blockquote>– Шүкір деп айтайын, сүтіміз балалардың ас-қатығымен қоса, нәпақа табуға да жақсы жәрдем болып жатыр. Керегіңе қолқабыс болып тұр. Ертең бұйырса, сырттағы сиырлар келгенде қатық ұйытып, құрт-май жасаймын. Мемлекеттік бағдарлама – көпбалалы аналарға өте табылған идея десем, қате емес. Өйткені үйден ұзамай-ақ кәсібіңізді дөңгелетіп, пайдаңызды таба аласыз. Табиғи өнімге қашан да сұраныс жоғары болған. Бұл жағынан келгенде тоқайрап қаламын деген күмән жоқ. Мен секілді жас көпбалалы аналар кішкентайларынан ұзап шыға алмайды. Олардың сабағын оқытып, уақытында тамағын беріп дегендей. Қосымша қаржы отбасымызға оңтайлы көмек болып тұрғаны қуантады. Алда жоспарсыз емеспіз. Сүттің ақшасын жинап, тағы да сиыр малын сатып алып, басын көбейткіміз келеді. Малдың күтіміне көбінесе өзім қараймын. «Сиырдың сүті тілінде» дегендей, бірінші кезекте оның жайы болу керек. Жеген азығына мән береміз. Шөпті ауылдан арзандау алсақ, жемін сатып алып отырмыз. Осындай бағдарламаны халыққа ұсынып отырған мемлекетімізге мың да бір рақмет айтамын. Енді кәсіптің ізінен қалмай, әрі қарай дамытуға еңбектенеміз, – дейді Сабина Набиева бізбен әңгімесінде. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;</blockquote>Сәрсенкүл РАЙЫМБАЕВА

Архив