<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалы қаласының тумасы Рашид Абдуллин – әзербайжан ұлтының өкілі. Ол – Ұлы Отан соғысында майдан даласында от пен оқтың ортасында, келешек ұрпағының бейбіт өмірі үшін жаумен жанталаса күрескен Ұлы Отан соғысының ардагері Шариф Абдуллинның ұлы. Рашид Шарифұлы қаладағы М.Горький атындағы №16 мектепті бітірген соң, Ресейдің Мурманск қаласында әскери теңіз флотында атом сүңгуір кемесінде әскери борышын атқарған. Әскер қатарынан келгеннен кейін ЭЧ-25 теміржол мекемесінде электро-монтер мамандығы бойынша еңбек жолын бастады. Теміржол мекемесінде 40 жылға жуық уақыт жұмыс істеп, бүгінде бейнетінің зейнетін көріп отыр. Отбасында жары Рая екеуі екі қызды дүниеге әкеліп, құтты орындарына қондырған. Қыздары Эльвира мен Линара дәрігерлік мамандықты таңдап, халық игілігіне қызмет етуде.Жас кезінен гитара аспабында еркін ойнап, достары арасында әнші жігіт атанған Рашид әскер қатарында жүр¬генде де, жұмыс істеген уақытын да мәдени шараларда өнер көрсететін. Қоғамдық іс-шараларға белсене араласатын өнерпаз Ә.Нұрпейісовтің «Қан мен тер» спектаклінде орыс шал рөлін, «Қызыл сұңқар» спектаклінде неміс офицерінің рөлін сомдап, Бүкілодақтық көркемөнерпаздар фестивалінің лауреаты атанды. Қазір Қазалы қалалық мәдениет үйі жанындағы эстрада үйірмесінің мүшесі.<blockquote>«Мен Қазалы қаласында туылғанмын. Ең алғаш ата-бабамыз қазақ жеріне қоныс аударғанда менің әкем Шариф өзінің айтуынша 7 жасар бала болған екен. Жер аударылып келген ата-әжем аштықтан қайтыс болғанда, әкемді бір иманды кісі тауып алып, қаладағы жетімдер үйіне өткізген. Осында ер жетіп, үйлі-баранды болады. Одан кейін біз дүниеге келіппіз. Міне, менің туған жерім – Қазалы топырағы. Әкем Шариф Абдуллин Ұлы Отан соғысының ардагері. Сол кездегі ортақ Отанды қорғау, халқымызға бейбіт өмір сыйлау жолында қан майданға аттанған. Осы мемлекетте тұрып жатқан әрбір азамат үшін Отанды қорғау ең үлкен парыз деп түсінемін. Қандай жағдай болмасын біз елімізбен, еліміз бізбен бірге. Қазір Сіздердің қонақжайлылықтарыңыздың арқасында, Аллаға шүкір, біреуден кеш, біреуден ілгері бұйырған дәм-тұзымызды татып келеміз», – деп ағынан жарылды.</blockquote>Қазалы қаласына кезінде белгілі себептермен сан ұлттың өкілі қоныс аударған. Бұндағы қазақтар мен өзге ұлт өкілдері бір-бірімен тату. Өздерін бір үйдің баласындай сезінеді. Түрі басқа болса да, жүздерінен қазаққа тән мейірімділік пен бауырмалдық байқалатын өзге ұлт өкілдерін тұрғылықты тұрғындар жатсынбайды.Тіпті, Рашид Абдуллинның шаңырағында бірнеше ұлт өкілі бар. Мәселен, Рашид Шарифұлының жары Рая Абдуллина татар қызы болса, Рашидтың қыздары Эльвира мен Линара қазақ жігітке тұрмысқа шығып, шаңырақтарының ибалы келіндері атанып отыр.

Рашид Абдуллин: Қандай жағдай болмасын біз елімен біргеміз

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> 23 маусымда Жосалы кенті әкімі аппаратының мәжіліс залында VІIІ шақырылған аудандық мәслихаттың кезекті 4 сессиясы өтіп, оған &nbsp;аудандық мәслихаттың депутаты Еркін Рзалиев төрағалық жасады. Сессия жұмысының күн тәртібіндегі мәселелерге сәйкес аудандық мәслихат төрағасы Әділ Қошалақов, аудан әкімінің орынбасары Жұлдызхан Ерқосаев, депутаттар, кірістер, қазынашылық басқармалары, кент, ауылдық округ әкімдері мен дербес бөлім басшылары қатысты.Сессияда негізінен 8 мәселе талқыланды. Атап айтқанда, бірінші мәселе бойынша «Ауданда кіші және орта кәсіпкерліктің жайы және оларды қолдау шаралары туралы» аудан әкімінің орынбасары Жұлдызхан Ерқосаев хабарласа, екінші мәселеде аудандық мәслихатының 2022 жылғы 21 желтоқсандағы №263 «2023-2025 жылдарға арналған Жосалы ауылдық округінің бюджеті туралы» шешіміне өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы Жосалы ауылдық округінің әкімі Әлімбай Білжанов, үшінші мәселе бойынша «Қармақшы ауданы бойынша бөлшек салықтың арнаулы салық режимінің мөлшерлемесін төмендету туралы» аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімінің басшысы Біржан Өмірзақов баяндады.&nbsp;Төртінші мәселе бойынша аудандық мәслихатының 2021 жылғы 16 ақпанындағы №11 «Әлеуметтiк көмек көрсетудің, оның мөлшерлерiн белгiлеудің және мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарының тiзбесiн айқындаудың қағидаларын бекiту туралы» шешiмiне өзгеріс енгiзу туралы аудандық жұмыспен қамту, әлеуметтік бағдарламалар және азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімінің басшысы Ғалымжан Ақжігітов, бесінші, алтыншы және жетінші мәселелерде аудандық мәслихатының 2018 жылғы 30 наурыздағы №160 «Қармақшы ауданы әкімдігі жанындағы құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссия құрамын бекіту туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы, аудандық мәслихатының 2018 жылғы 30 наурыздағы №161 «Қармақшы ауданы әкімдігі жанындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық комиссия құрамын бекіту туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы, аудандық мәслихатының 2020 жылғы 29 мамырдағы №349 «Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі аудандық комиссия құру туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы аудан әкімі аппаратының мемлекеттік-құқықтық жұмыстар бөлімінің басшысы Талғат Сүлеев хабардар етсе, сегізінші мәселе бойынша аудандық &nbsp;мәслихаттың 2023 жылдың ІІ-жартыжылдығына арналған жұмыс жоспарын бекіту туралы аудандық мәслихаттың төрағасы Әділ Қошалақов хабарлады.&nbsp;Отырысты қаралған қайсыбір мәселе болсын оның аудан экономикасы мен әлеуетінде маңызды зор болғандықтан жан-жақты талқылауға түсті. Халық қалаулылары түрлі ұсыныс-пікірлерін айтып, сын-ескертпелер де жасалды. Күн тәртібіндегі мәселелер бойынша мәслихаттың тиісті шешімдері қабылданса, сессия алдында тұрақты комиссиялардың бірлескен отырысы өткізілді.

Қармақшы аудандық мәслихатының кезекті 4-сессиясы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Кеңестік жүйенің көпшілік арасында насихатталуы мақсатында жұмысын бастаған Қазақстандағы радио бүгінде сан алуан кезеңді басынан өткерген халық үнжариясы, тұмса тарих тамыршысы, ғасырлық тәжірибесі бар жаңалық жаршысы, рухани қазына кеніші. Осы бағытқа саналы уақытын сарп етіп, ауданның төл радиосының түлеуіне күш-жігерін жұмылдырған жан, «КСРО Құрметті байланысшысы» Ордабай Аяпбергеновті ауданда білмейтіндер кемде-кем. Бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлері күні қарсаңында журналистика саласының майталманымен дидарласуды жөн санадық.– Қазалының ең үлкен журналисі тұратын мекенді қателеспей таптық па?– «Менің журналист маман емес екенімді көбі білмейтін болып шықты», – деп ілесе жауап берді.– Маман болмаса, біз корейфей тұтатын тұлға тұтас кезеңге қалай сіңіп кетіп жүр?&nbsp;– Сенсең, шырағым, мен электромеханикпін. Зейнетке де сол мамандықпен шықтым. Балалық бал шағы балалар үйіндегі қиындықпен өткен жас жастай жазу-сызуға әуестеніп өседі. Түрлі сөзжұмбақ, ойжұмбақ, ребустарда жасырынған қиын да, күрлелі сұрақтарға жауап беріп, қиындысын пошта жәшігіне салып жүретін кезеңі күні бүгінгідей көз алдында. Сол кезеңдегі “Қазақстан пионері”, “Социалистік жол” басылымдарына қысқа хабар, ақпараттар жазуға машықтана бастайды. Бірде Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 30 жылдығы қарсаңында аудандық газет конкурс жариялап, онда О.Аяпбергенов бүркеншік атпен шығармасын қосады. Нәтижесінде алдыңғы жүлдеге ие болып, әңгімесі газеттің 4-5 санына жариялаған. Бұл оқиға жас жігітті қанаттандырады.Өмірінің ажырамас бөлшегіне айналған радиоға келуі туралы сұрағанымызда, былайша еске алды.<blockquote>«Атқаратын жұмысым радиотехник болғандықтан, ауданда жұмыс істейтін радио тынысы маған таныс еді. Арасында қысқа хабарлар оқып қоятынмын. Бір жолы тілші Балтабай Тәжімбетов жұмыстан қолы босамайтынын айтып, эфирді жүргізуді маған тапсырып кетті. Өзімнің жұмыс кабинетім. Сасқалақтаған жоқпын. Мәтінді нақышына келтіре орындап бердім. Уақыт аяқталған соң студияға Балтабай келіп тұр. Ешқайда кетпепті. Мені сынамақ болып, басқа бөлмеден тыңдаған екен. Хабар бәріне ұнап, оны жүргізу сол күннен бастап маған тапсырылды», – дейді езуіне күлкі үйіріліп.&nbsp;</blockquote>Осылайша аудандық газет тілшілері кезектесе келіп, мәтін жазып, эфирге шығаратын жүйе бір күнде өзгеріске түседі. Радиотехник бір сәтте толқынды қадағалаушы, музыкамен әрлеуші, тізгінші болып, бірнеше жұмысты бірге атқарады.Ардагер байланысшы өзінің радио торабына кездейсоқ келмегенін топшылайды. Орта мектепті бітірген соң, Теміртаудағы Тұңғыш Президент Н.Назарбаев білім алған Қазақстан магниткасына жолдама алғанымен, денсаулығына байланысты оқуға қабылдана алмайды. Алайда сағы сынса да кері қайтпай, сол жерге жұмысшы болып орналасады. Бір жолы жұмыс істеп, жинап жүрген бар ақшасын жанындағы әріптестерінің бірі ұрлап, ауылға қайтуына тура келеді. Келісімен газет тасымалдаушы болып жұмысқа орналасады. Арада жыл өтпей, алған бетінен таймай, Алматы қаласындағы байланыс училищесіне құжат тапсырып, сол жерден маман атанып шығады. Дипломмен ауылға оралған ол 1962 жылы Қазалыда жұмысын жалғастырады. Ол кез туралы естелігінде байырғы радиошы:<blockquote>«Қиындыққа толы кез еді. Мен келгенде аудан орталығымен бірге Қазалы қаласы, Ғ.Мұратбаев атындағы колхозда ғана радио желісі бар болса, ауданды түгел радиоландыру ісіне қатыстым», – дейді мақтаныш пейілмен.&nbsp;</blockquote><blockquote>«Кейде өте қиын жағдай орын алатын. Қазақстан радиосы арнада жоқ есебі, қолдан күшейткіш қондырғылар жасаймыз. Қысқа толқын Арал мен Байқоңырда болатын. Бізге орналастырып жатқанда, Одақ ыдырап, жоспар аяқсыз қалды. Кейде әуеде Алматыдағы жаңалықты Қытай республикасының қуатты қазақ тілді радиолары басып кетіп жататын. Олар КСРО-ға қарсы мемлекет болғандықтан, солақай саясатпен тыңдаушыны құлағдар етпеуіміз керек. Кей жағдайда дереу Мәскеуге қосып жіберетін жағдай кездесетін», – деп өзі тұтынған құрал-қондырғыларға қарай беттеді.&nbsp;</blockquote>Көздің қарашығындай сақтаған дыбыс жазғыш, ұлғайтқыш аппараттардың бірін саусағымен сипап тұрып, демде анық та айқын даусын естіртті. Таң-тамаша болдық. Байқасақ, әлі жұмыс істейді. Ақау анықталса, дереу өзі жөндеп алатын көрінеді.Жатын керуеті бар демесең, бөлмесі құдды радиостудия немесе мұрағат іспеттес. Есімізде еміс-еміс қалған таспалардың жүйесі мұнда реттілігін сақтай отырып жинақталған. Тіркеу кітабындағы түсінікті тізбе каталог сынды, іздегенді оңай табуға септеседі. Одақ ыдырап, ешкімді радио жайы алаңдатпаған тұста жанашыр жан бірнеше рет хат жазып, жұмыс уақытын 1-2 жылға ұзартуға мүмкіндік алған. Қазалы радиосының барлық алтын қорын қызғыштай қорып отырған азамат кенен мұраның үйде шаң басып қалмай, өлкетану музейінен лайықты орын алуына ықыласты.<blockquote>«Мен барлық жұмысты ақысыз атқардым. Байланыс торабынан алатын жалақыдан өзге жұмысқа ақы төленген жоқ. Бос уақытымда теледидар, радио жөндедім, театр труппасында өнер көрсеттім. Дикторлық қызмет атқардым. Кәсіподақ комитеті болдым. Қарап отырсам, ұнататын істерім мені абыройға бөлепті», – дейді ерекше сезіммен.&nbsp;</blockquote>Труппа дегенен шығады. Бір жолы аудандағы халық театры туралы мардымсыз мақалама орай орынды сын айтқан дәл осы кісі болатын. Олай деуіне себеп те бар. Бала күнінде мұрнының астына күйе жағып, Гитлер болып көпті қыран-топан күлкіге қалдыратын бала 1962 жылы студент кезінде Ю.Гагарин Алматыға келгенде, ғарышкер алдында өнер көрсетеді. Сол жолы мемлекет басшысы Д.Қонаевтың ықыласына бөленген бозбала ауылға келген соң теміржол клубы жанындағы көркемөнерпаздар үйірмесіне қатысып, оның “халық театры” атағын алуына да куә болады. Әрдайым баспасөздің қай құралын да қалт жібермейтін кейіпкеріміз жаңалықтарына жаны жадырап, балаша сүйсінеді. Алайда тәжірибелі маманның айтар “әттеген-айы” да бар. Дикторлар мен айташылардың тым жылдам сөйлеуінен ақпарат анық естілмей, түсініспеушілік туындатады. Лексиконымызға замануи кірме сөздерді тосырқамай қоса салу, тіл мәртебесін арттырудың амалына саналмайтынын айтып қынжылады.<blockquote>«Қазақ радиосының» 100 жылдық мерейтойы тойланып жатқанда, іс атқарғандардан дикторлар ғана айтылып жүр. Хабарды халыққа қалтқысыз жеткізген басқа мамандар ескерусіз қалып жатыр, – дейді бізбен әңгімесінде. Бір кезде тыңдарман санасын сілтідей тындырып, жарқын да, жағымды үнімен сан жүректі жылытқан “алтын” дауыс бұл күндері арынын азайтқан. 1992 жылы ғайыптап шықпай қалған дауыс уақыт өте келе аздап күйге келгенін айналасындағылар бақытқа балайды. Сексеннің біріне ат шалдырған Қазалының Левитаны қазіргі сәт өмірден түйгені мен көргенін соңында қалған ұрпағына жеткізбек мақсатта кітап жазу ісіне кіріскен. “Бастама беркелі болғай!” – деп қоштасып тұрып, іштей: “Дария кеуде, тау мүсін, Қарттарым, аман-сау жүрші», – дегенді айттық.</blockquote>

Қазалыдағы құнды қазыналар қорғаушысы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалы ауданындағы «Өндірістік аймақ» ұйымдастыру жобасы бойынша 12,7 гектар жер учаскесіне инженерлік-инфрақұрылым желілерімен қамтамасыз етуге республикалық бюджеттен 159,7 миллион теңге қаржы бөлініп, тиісті жұмыстар атқарылды. Аймаққа 9 жобаны орналастыру жоспарланса, бүгінгі таңда 70,0 миллион теңге құрайтын 3 жоба жұмыс істеп тұр. 33 жаңа жұмыс орны ашылды. Ал, қалған жобалар бойынша іске асыру мерзімдеріне сәйкес бақылауға алынып, жобалардың қаржыландыру жолдары зерттелуде.«Батыс Еуропа-Батыс Қытай» халықаралық автокөлік жолы бойының 96 шақырымы Қазалы ауданы аумағынан өтеді. Қазір автокөлік дәлізі бойынан 5 жобаға жер учаскесі берілген.Соның бірі – «Сыр маржаны и К» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің жалпы құны 170,0 миллион теңге болатын «В» санатты жол бойы қызмет көрсету кешенінің құрылысы.«Сыр маржаны и К» ЖШС-нің автокөлік дәлізі бойынан «В» санатты «Мирас» жол бойы қызмет көрсету кешені бойынша Қарашеңгел ауылдық округі, «Ойынды» учаскесінен 3,0 гектар жер учаскесі берілген.«Мирас» жол бойы қызмет көрсету кешенінде бір мезгілде 40 адамға арналған дәмхана, 20 адамдық қонақ үй, шағын маркет, дәріхана, автокөлік жуу орталығы, авто көлікке техникалық қызмет көрсету орталығы, жеңіл және жүк көліктеріне арналған тұрақ, жанар-жағармай құю бекеттері қызмет көрсетеді. Нысан пайдалануға берілген кезде 20 адам жұмыспен қамтылатын болады. Кешен жуық арада пайдалануға беріледі.Енді жеке кәсіпкер А.Байсуганованың «С» санатты жол бойы сервистік қызмет көрсету кешенін салу жобасы бойынша құрылыс жұмыстары жүргізіліп жатыр. «Sinooil» ЖШС жанар-жағар май станциясы құрылысын салу жөніндегі жобасы бойынша жоба-сметалық құжаттары сараптамадан өткізілді. Құрылыс жұмыстарын жүргізетін мердігер мекеме белгіленіп, құрылыс жұмыстары басталды.«ДинГул» жеке кәсіпкерлігінің басшысы Т.Басеновке «С» санатты жол бойы сервистік қызмет көрсету кешенін салу жобасына 0,5 гектар жер учаскесі табысталды. Оның сәулет-жоспарлау тапсырмасы негізінде салынатын нысанның жоба-сметалық құжаттары дайындалуда. «Глобал Алатау Груп» ЖШС-нің (ТС) «D» санатты жол бойы сервистік қызмет көрсету кешенін салу жобасы бойынша жер учаскесін 10 000 шаршы метрге дейін ұлғайтуға жұмыстарын жүргізіп, қазіргі таңда ескі жанар-жағар май құю бекетінің құрылысын бұзуға рұқсатын алды.Алдағы уақытта жол бойындағы қызмет көрсету сапасы жоғары деңгейге жетіп, ауданымыздың экономикалық-әлеуметтік ахуалы айтарлықтай алға баспақ.

Жол бойындағы көрікті кешен

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысында жұмыскерлердің еңбек құқығын қорғау мақсатында бірқатар жұмыстар атқарылуда. Нақтырақ айтқанда, биылғы жылдың бірінші жартыжылдығында еңбек саласына қатысты 107 тексеріс жүргізіліп, анықталған заң бұзушылықтарды жою жөнінде 82 нұсқама берілген. Бұл жөнінде Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Қызылорда облысының бақылау жөніндегі басқармасының басшысы Ғанижан Қалиев хабарлады.&nbsp;<blockquote>«Қазіргі таңда компанияларда туындайтын еңбек дауларының басым бөлігі – жұмыскерлерге берілетін жалақы мөлшеріне қатысты. Бұл мәселені түпкілікті шешудің бірден бір жолы – инфляция деңгейіне байланысты индекс жүргізу талабын компаниялардың ұжымдық шарттарына енгізу болып табылады. Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, бұл талап тек жұмыс беруші мен жұмыскерлер арасында өзара келісім арқылы жүргізіледі. Сонымен қатар жыл басынан бері облыстағы жұмыс берушілермен жүргізілген келіссөздердің нәтижесінде 62 компанияда еңбекақы мөлшері артқан. Бүгінде басқарма мамандарымен бірге өзге де мәселелерді шешу бойынша жұмыстар жалғасып жатыр. Біздің басқарма еңбек саласынан бөлек сәулет-құрылыс саласына да бақылау күшейтілген. Осыған сәйкес, мемлекеттік бюджет пен жеке инвесторлар есебінен салынатын нысандардың заңдылығы тексеріліп, аймақтағы 317 нысанға мониторинг жүргізілді», - деді басқарма басшысы Ғанижан Піртазаұлы.</blockquote>

Қызылордада еңбек саласына қатысты 107 тексеріс жүргізілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалы ауданы әкімдігінің мәжіліс залында 28 маусым – бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлерінің мерекесіне арналған шара өтті.&nbsp;Жиынды аудан әкімі Мұхтар Оразбаев құттықтау сөз сөйлеп ашып, журналистер қауымына жылы лебізін жеткізді.&nbsp;<blockquote>«Белгілі қоғам қайраткері, ағартушы Ахмет Байтұрсыновтың «Ел бүгіншіл, менікі ертеңгі үшін» дегені сөзі бар. Сіздердің елдің ертеңі үшін жұмсап жүрген бар қажыр-қайраттарыңызға, күш-жігерлеріңізге, ерен еңбектеріңізге халықтың да берер бағасы шынайы деп білемін. Әсіресе, қоғамдық пікірді қалыптастырушы рөлін атқарып келе жатқан баспасөз қызметкерлеріне артылған жүк ауыр. Себебі, жаһандық жаңғыру кезеңінде халықтық атмосфераның барометрі болу, адамзат баласын ортақ мүддеге жұмылдыру журналистердің еншісінде. Мерекелеріңіз тағы да құтты болсын! Шығармашылықтарыңызға шабыт, отбасыларыңызға бақыт, береке-бірлік тілеймін!, - деді аудан басшысы.&nbsp;</blockquote>Мұнан соң ардагер журналист, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Сахи Бахиұлын ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің «Еңбек ардагері» медалімен марапаттады. Сондай-ақ, аймақтық «Тұран-Қазалы», аудандық «Қазалы» газеті редакциясының ұжымдарына және бірқатар сала мамандарына аудан әкімінің «Құттықтауы» мен «Алғыс хатын» табыстады.&nbsp;Мерекелік жиында аймақтық «Тұран Қазалы» газетінің бас редакторы Раушанбек Сейтенов, ардагер радиожурналист Ордабай Аяпбергенов, ардагер журналист, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Сахи Қапар және Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Кемал Көпжасар лебіздерін білдірді.Басқосуда мереке иелеріне арнап аудандық мәдениет орталығының өнерпаздары ән салып, ерекше көңіл-күйге бөледі.&nbsp;Айта кетейік, шара барысында сала ардагерлеріне аудан әкімі Мұхтар Оразбаевтың арнайы сыйлықтары таратылды.

Қазалыда БАҚ өкілдеріне құрмет көрсетілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Қызылорда қалалық мәслихаттың кезектен тыс V-сессиясы өтті.Сессияның күн тәртібінде қала әкімінің ұсынысымен «Қызылорда қаласы бойынша бөлшек салықтың арнаулы салық режимін қолдану кезінде мөлшерлеме мөлшерін төмендету туралы» мәселесі енгізіліп, талқыланды.&nbsp;Аталған мәселеге байланысты қалалық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімінің басшысы Бағлан Аманкелдиев хабарлама жасап, депутаттардың сауалдарына жауаптар берді.Үстіміздегі жылы аймақ кәсіпкерлері үш жылдық карантиндік шектеулерден кейін жұмысын жолға қойып, еңсесін көтере бастаған бизнесті қолдау мақсатында бөлшек салық мөлшерлемесін 4%-дан 2%-ға дейін төмендетуді ұсынған.Кәсіпкерлер палатасына бөлшек салық мөлшерлемесін төмендетуді сұрап 67 кәсіпкерден өтініш (54 кәсіпкер сауда саласынан, 11 кәсіпкер қоғамдық тамақтандыру саласынан, 1 өтініш орналастыру орны, 1 өтініш Дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар қауымдастығы «Қызылорда Туристік Ассоциациясы») түскен.Осыған орай, мәслихат депутаттары ҚР Салық кодексінің 696-3 бабы 5-тармағын негізге ала отырып, аймақ кәсіпкерлерінің бизнесін қолдау және салық ауыртпалығын жеңілдету мақсатында бөлшек салықтың арнаулы режимін қолдана алатын қызмет түрлері үшін бөлшек салық мөлшерлемесін 50 пайызға, яғни 4 пайыздан 2 пайызға дейін төмендету туралы ұсынысты бірауыздан қолдап, тиісті шешім қабылдады.&nbsp;Сессияға қала әкімінің орынбасары Дінмұхаммед Ермеков, қалалық дербес бөлімдер мен арнайы шақырылған мекемелердің басшылары, кент және ауылдық округтердің әкімдері қатысты.Сессия отырысына мәслихат төрағасы Ибадулла Құттықожаев төрағалық етті.

Қызылорда қалалық мәслихатының кезектен тыс бесінші сессиясы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалыда күллі мұсылман қауымы асыға күткен мерекенің бірі - Құрбан айт мейрамы тойланды.&nbsp;Аудандық «Жанқожа батыр» атындағы орталық мешітте ұйымдастырылған шарада 150 адамға арналған дастархан жайылып, киіз үйлер тігілді.&nbsp;Шараға аудан әкімі Мұхтар Оразбаев арнайы барып, қазалылықтарды Құрбан айт мерекесімен құттықтады.&nbsp;<blockquote>«Құрбан айт мерекесі - адамдардың бір-біріне өзара мейірімді, қайырымды болуын насихаттайтын, ізгілік пен имандылыққа үндейтін, ұлт пен ұлысты ұйыстырып, халықтарды жақындастыратын қасиетті мейрам. «Талап – пендеден, қолдау – Тәңірден» дейді дана халқымыз. Талапты азаматтарымыздың ізгі істері оңға басып, құлшылық еткен әрбір адамның ыстық-ықыласы Алладан қолдау тапсын. Алла Тағала барлық дұға-тілектеріңізді, шалған құрбандықтарыңызды қабыл етсін! Әрдайым еліміз аман, жұртымыз тыныш, болашағымыз жарқын болсын», - деді аудан басшысы.&nbsp;</blockquote>Таң сәріден басталған мереке қарсаңында тұрғындар арасында ұлттық ойындардан сайыстар өтті. Нақтыласақ, гір тасын көтеру, қол күрес, арқан тарту, ләңгі тебу және асық ату бойынша тартысқа түсті.&nbsp;Жеңімпаздар мен жүлдегерлерді аудан әкімінің орынбасары Дәурен Тілеумбетов құттықтап, арнайы сыйлықтармен марапаттады.&nbsp; Айта кетейік, мереке аясында бүлдіршіндер &nbsp;тегін тәттілерден дәм татып, қуанышқа кенелді.

Қазалыда құрбан айт мерекесі тойланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Аймағымыздағы 30 техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдары бойынша 20 маусымнан бастап оқуға құжаттарды қабылдауда. Бүгінгі күнге дейін яғни, 7 күн ішінде 400-ге жуық талапкердің құжаттары қабылданды. Қабылдау жұмыстары 25 тамызға дейін жалғасады.<blockquote>«Аймақтың еңбек нарығының сұранысына сәйкес 4 668 орынға мемлекеттік білім беру тапсырысы (жергілікті бюджет - 3108, республикалық бюджет – 1560) бөлінді, - деді облыстық білім басқармасының бөлім басшысы Бекжан Есенбаев.</blockquote>Талапкерлерге ыңғайлы болу үшін құжаттарды қабылдау үрдісі автоматтандырылды. Құжаттар Egov.kz электронды үкімет порталы және тікелей колледжге барып электронды платформа арқылы қабылданады. Сондай-ақ қабылдау колледждерде дәстүрлі қағаз форматында да жүзеге асырылады.Сонымен қатар талапкерлер кәсіби диагностикадан өтеді. Сондай-ақ, ҚР Оқу-ағарту министрлігінің №578 бұйрығымен бекітілген қағидаға сәйкес, талапкерлер оқуға өтініш білдірген уақытта бірден 4 мамандықты таңдап, еліміздің 4 колледжіне құжат тапсыра алады.Мемлекеттік тапсырыс бойынша 9-сынып талапкерлері арасындағы конкурс 25 маусым және 18 тамыз аралығында өтеді. Ал, 11-сынып және колледж түлектері арасындағы байқау 25 маусым мен 20 тамыз аралығында өтеді. Өнер және мәдениет мамандықтарына түсетіндер үшін байқау 29 шілде мен 2 тамыз аралығында өткізіледі.Былтырдан бастап квота санаттарының тізімі кеңейтілді. Квота 9 санатқа беріледі. Конкурс кезінде талапкерлердің білім туралы құжатының орташа балы, сондай-ақ ҚР Үкіметінің №264 қаулысына сәйкес квота санаты ескеріледі. Ұпайлар тең болған жағдайда квота санаты мен сертификаттың орташа балы есепке алынады», - деп атап өтті Бекжан Шакизатұлы.

Талапкер-2023: Қызылордада колледждерге құжат қабылдау жүргізілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ауылға көңiл бөлу, оның жағдайын жақсарту – мемлекеттiк мәнi зор iс. Кез келген экономикалық реформаның түпкi мақсаты – халықтың әл-ауқатын арттыру. Қазақ мемлекетінің қалыптасуы және дамуы негізінен ауыл өмірімен тікелей байланысты. Ауыл болуы үшін оның тірлігін пайымдайтын әртүрлі жағдайлар қажет.Бұрынғы замандарда көшпелі қазақ халқының тіршілігі көбінесе мал өсіру мен оны пайдалану мүмкіншілігіне байланысты болды. Қазіргі нарықтық экономика қоғамында ауыл болашағы әлемдік өзгерістерге сәйкес көптеген факторлардың, яғни табиғи-климат жағдайы, демографиялық, саяси-әлеуметтік, өндірістік-экономикалық, халықтың тұрмыс деңгейі және тағы басқалардың әсерімен анықталады.Соңғы 5 жылда экономиканың негiзгi көрсеткiшi бойынша оң динамика байқалады. Ауылда өмiр сүру деңгейiн одан әрi арттыру үшiн министрлiк «Ауыл – Ел бесiгi» жобасын қабылдап, бүгінде аталған жоба аясында ауылдың тұрмыс-тіршілігінің жақсаруына сеп болуда. Жобаның мақсаты – инфрақұрылымды жаңғырту есебiнен және оны жаңа өңiрлiк стандарттар параметрiне дейiн жеткiзе отырып, ауыл тұрғындарының өмiр сүру сапасын жақсарту. Жоба негізінде әлеуметтiк және инженерлiк инфрақұрылымдарды дамыту, ауыл тұрғындарының әлеуметтiк игiлiктерге қолжетiмдiлiгiн қамтамасыз ету бойынша мiндеттердi iске асыру есебiнен, сондай-ақ қолайлы өмiр сүру ортасын қалыптастыру арқылы жүзеге асырылуда.&nbsp;Биылғы жыл Ақтөбе &nbsp;ауылдық округі бойынша &nbsp;4 жобаға жүзеге асырылмақ. Оған 92 692,5 мың теңге қаржы бөлінді. Осы орайда Ақтөбе ауылында «Ауыл – Ел бесігі» жобасы аясында 55 219 мың теңге бөлінген. Тиісті қаржыға ауылдың Т.Салқынбайұлы көшесін орташа жөндеу жұмыстарына 55 219 мың теңге; (облыстық бюджеттен – 49697мың теңге, аудандық бюджеттен – 5522 мың теңге) қарастырылған. Облыстық бюджеттен 18 376 мың теңге бөлінді. Бұл ауылда жүзеге асырылатын бірінші жоба делік. Екінші кезекте, Ақтөбе ауылындағы Балжарма каналы маңындағы Мүсірбаев көшесінен №3-ТВ техникалық су ұңғымасын бұрғылау жұмыстары жүргізілмек. Оған 18 376 мың теңге қаржы қаралды. Ал аудандық бюджеттен &nbsp;19 097,5 &nbsp;мың теңге бөлінді. Оған елді мекеннің кіре беріс жолдың құрылысы жұмыстарына жоба-сметалық құжаттама әзірлеу, сараптаманың қорытындысын алу жұмыстарына 8 000 мың теңге қаралған. Бұл ауылда жүзеге асырылатын жобаның үшіншісі. Ал соңғы орында Б.Қасқырбаев, Мүсірбаев, Сейтенов көшелеріне орташа жөндеу жұмыстарына жоба-сметалық құжаттама әзірлеуге, ведомстволық сараптамадан өткізу жұмыстары тұр. Оған 11 097,5 мың теңге қарастылуда. &nbsp;Экономиканың дамуына себепші болатын бірінші кезекте ауылшаруашылық саласы. Бұл сала дамымай, бәсекеге қабілетті экономиканы құру мүмкін емес. Дамуға бағыт алған елімізде әсіресе өндірісті өркендету, оның ішінде ауылшаруашылығын жолға қою керегі жиі айтылып жүр. Жүзеге асырылып жатқан нақты іс-шаралар да бар.. Ал ақтөбеліктер қол қусырып отырған жоқ. Жылда ырысын жерден алып, қамбаға астық толтырып жүр.&nbsp;Қазақтың діні де, тілі де, ділі де – ауылда. Бүгінгідей қоғамның рухани жаңғыруы кезеңінде ауыл жаңа келбетке, ал оның рухани өмірі уақыт шындығы мен талаптарына сай келетін жаңа мазмұнға ие болуы тиіс. Ал бұл міндеттерге сәйкес біз ауылды дамытуды мемлекеттің басым бағыты ретінде қарап, мемлекетті дамыту үшін ауылды көркейтуіміз керек-ақ. Ал мұндайда жоғарыдағай жобалардың жүзеге асыру қажет болады.

Ақтөбе ауылында биыл 4 жоба жүзеге асырылмақ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Айтыс өнері – ғасырлармен қанаттасып, дәуірлермен үндесіп, заманамен тілдесіп келе жатқан кемел дүние. Ауыз әдебиетінің жарқын мұрасы. Түркі жұртының, оның ішінде қазақ пен қырғыздың төл өнері болып табылатын сөз сайысының, әсіресе, ұлтымыздың біртұтастығы мен саяси өміріне де зор ықпал еткені анық.Осы орайда Қызылорда қаласында ұйымдастырылған «Тұғыры биік Тәуелсіздік» атты республикалық айтыстың бас жүлде иегері, жас айтыскер Нұрзат Қарумен әңгімелескен едік.– Қазалының Өркендеу ауылында туып өстіңіз. Ақындыққа, айтыскерлікке келуіңізге не түрткі болды?– Бұл менің ғана емес, туған жердің ортақ жеңісі деп білемін. «Сыр елі жыр елі» деп бекер айтпаған ғой. Қасиет пен кие қонған мекенде дүниеге келіп, өнерді сезініп өстік. Оның үстіне өзімнің туған анам Ғалия Орынбасар ақын, нағашыларымның ішінде сазгерлер бар. Анамның ақындығы мен өскен ортам қалам ұстауыма әсер етті. Яғни, ақындық қаннан да, қасиетті топырақтан да дарыса керек. Бірақ мұны кәсіби түрде дамытпай жүріппін.Ал айтыскер боп үлкен сахнаға шығуыма себепкер — қарашаңырақ ҚазҰУ-дағы ұстазым Күләш Ахметова. Университет қабырғасында жүргенде бір сабақтың кезінде ұстазыммен сөз қағыстырып, артынан :"сен ақынсың ғой, айтысқа да шамаң келеді",– деп сенім білдірді. Содан бастап айтысқа қатыса бастадым.– Үлкен сахнада ең алғаш кіммен айтыстыңыз?– Өнер адамы үшін халықтың көңілі мен сахнадан үлкен табалдырық жоқ. Айтысты студент кезімнен бастағанымды айтып өттім. ҚазҰҚПУ-да Балғынбек Имашпен бәйгеге түстім. Ал үлкен сахнада ең алғаш Талғат Мықимен Семей қаласында айтыстым. Далада ашық алаңда он мыңдай халық көрермен болды. Әр айтыс өзінше ерекше әсер сыйлайды. Дегенмен, алғашқының орны бөлек. Қай салада болмасын өзін өзгемен емес, кешегі өзімен салыстыратын адам жеңіске жетеді.Сондықтан әр айтыс сайын өзімді салыстырып, дайындығымды көбейтуге тырысамын.– Көтеріліп жатқан мәселелер көп. Бір айтыстың өзінде Қазақстанмен танысып шығуға болады. Айтыста айтқан бір ауыз сөзіңіз өзгеріске әкелген кезін айтып өтсеңіз…– Қай кезде де ақындар халықтың сөзін сөйлеп, елдің жағдайын көтеріп жүр. Бекарыс Шойбеков ағамыз Елбасының алдына барып та қарапайым халықтың жағдайын сөз етті. Әр айтыстан кейін біраз өзгерістер де орын алады. Мысалы, ақындардың мәселені көтеруі арқасында басында баспанасы жоқ, жері жоқ адамдарға аз да болса жағдай жасалды, күнделікті халық қарайтын теледидардағы кәріс, үнді сериалдары тоқтатылып, орнына қазақша контент ұсыныла бастады. Одан да басқа біраз нәрсеге ақындар мұрындық болған. Кеше соңғы айтыста Арал, Қазалы өңіріндегі қуаңшылық мәселесін Қызылорда облысы әкімдігіне жеткіздім. Қазақтың жаны малмен бірге ғой. Айтыс соңынан марапаттау кезінде әкім сол күні Арал жақтан келгенін, елдің жағдайы қиындап жатқанын, жағдайды оңалтудың жолдары қаралып жатқанын айтты. Яғни, облыс әкімінің бұл мәселеге бей-жай қарамай, өз көзімен көріп, дұрыс шешім қабылдайтынына сенімдімін.– ИК, Ninety one сияқты топтарды тыңдайсыз ба?– Ирина Кайратовна, Ninety one топтарын тыңдамаймын. Талғамына қарай әр адам түрлі музыканы тыңдайды ғой. Өзім дәстүрлі әндерді жақсы көремін. Қазақтың баласына дәстүрлі әнді насихаттап, тәрбиені бесіктен бастап беру керек деп ойлаймын. Бұл топтарды тыңдайтын жастар көп. Әрине, оларды тыңдамау керек демеймін. Өнерге еркіндік керек. Олар өз жанрымен Қазақстанды шетелге танытып, өз ойларын қоғамға тыңдатып жүр. Тыңдарманы бар жастарды қолдау керек.– Айтыскердің сөзі билікке,қоғамға қаншалықты өтімді?– Билікке де, қоғамға да айтыс өтімді. Себебі, жоғарыдағылар айтыста айтылған сөздерден кейін нәтиже шығаруға тырысып, әрекет жасайды. Түрлі жобалар да айтыста көтерілген мәселеден кейін талқыланып, жүзеге асып жүр.Көбінесе нақты билікке айтылғандардың біраз сөзі эфирлерде қиылып берілуі немесе сол бөлігі шықпауы мүмкін. Сондықтан қазір ютуб желісіне салынып жүр. Әрі халық өзі қалаған уақытында, өзі қолдайтын ақындарының шығарылымын қарай алады. Әлеуметтік желілердің жаңалығы десек болатын шығар бұрынғыдай қиып тастау, шығармай қою деген нәрсе атымен жоқ.– Қазақстандағы діни фанатизм, тұлғалардың культқа айналуына кім кінәлі?– Діни фанатизм деген – үлкен мәселе. Фанатизм деген жанкештілік, сауатсыздық қой. Дін үшін өмірін қиып жатқандар қаншама. Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан – 2050» стратегиясында діни фанатизмді тоқтату керектігін атап өткен болатын. Енді ғана барымыз бен жоғымызды түгендеп жатқандықтан біздің елімізде діни ағымдардың насихатталу оқиғасы орын алып жүр. Мынау дұрыс, мынау бұрыс деп тағы айта алмаймыз. Соңғы онжылдықта үлкен мәселе болған ұлы жиһадты тоқтатуға биліктегілер барынша жұмыс істеп, ақпараттық тұрғыдан, әрекет тұрғысынан атсалысуда. Діни фанатизмге нақты біреуді немесе бір нәрсені кінәлі деу қате шығар. Себеп көп, шешім аз.– Әңгімеңізге рақмет!

Сахнадан үлкен табалдырық жоқ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Белгілі журналист, «Түркітілдес журналистер қорының» президенті, қазалылық Нәзия Жоямергенқызымен қазіргі қазақ журналистикасының жағдайы, келешегі мен кедергілері туралы аз-кем әңгіме өрбіткен едік.– Нәзия Жоямергенқызы, Түркітілдес журналистер қоры туралы тарқатып айтып өтсеңіз…– Түркітілдес журналистер қоры 2014 жылдың 11 қарашасында, осыдан жеті жыл бұрын құрылды. Біздің басты мақсат – Қазақстандағы журналистердің, жалпы түркі әлемі, сонымен қатар бүкіләлемдегі БАҚ-пен байланыс орнатуына ықпал жасап, олардың кәсіби шеберлігін шыңдау. Осы мақсатта жеті жылдан бері жұмыс істеп келеміз. Біздің ондаған жобамыз бар. Ел ішінде, Өзбекстан, Әзербайжан, Түркияның бірнеше қаласында семинар-тренинг, пресс-тур, экскурсиялар өткізіп келеміз. Стамбулда түркітілдес журналистердің бірінші медиа-форумын өткіздік. Екіншісі Алматы қаласында осы жылы өтеді деп күтілуде.Карантин уақытында вебинарларды бастадық. Оған себеп барлық жерде сыртқы жақпен байланыс үзіліп қалды. Сондықтан да Шеврон компаниясының серіктестігімен «Әлеуметтік журналистика, БАҚ-тағы әлеуметтік мәселелер» деген тақырыпта бес айлық вебинарлар сериясын бастадық. Оны 200-ге жуық журналист бітіріп, сертификат алып шықты. Осы салада жүрген, бірақ журфакта оқымаған әріптестеріміз үшін бір айлық «Журналистика негіздері» атты курс өтті. Бұл курс сұранысқа жақсы ие болғандықтан осы жылы жалғасын табады.Одан бөлек қазақ журналистерінің әлемдік деңгейде ақпарат таратуына ықпал ету үшін ағылшын тілі курсы «Engilish for Media»-ны ұйымдастырып жүрміз. Бес айлық оқыту нәтижесінде біздің әріптестер қазір британдық серіктесіміз «Avropatimes.com» деген сайтқа мақалаларын жариялай бастады.Ең бастысы, кәсіби шеберлік, жалған ақпаратпен күрес, БАҚ өкілдерінің байланысы, нетворкинг мәселесіне жете көңіл бөлеміз. 2020 жылға Еуропалық сапар ойластырып қойған едік. Оның бәрі карантинге байланысты кейінге шегерілді.Түркілтілдес журналистер қорының жанынан медиа-тренерлер мектебі ашылған. Бұл жақта Қазақстандағы, сырт мемлекеттердегі білікті, тәжірибелі мамандар сабақ береді. Мысалы, былтыр біз Қазақстанмен қатар Британия, Бельгия, Германия, Швейцария, Нидерланды, Италия елдерінен тренерлер шақырып, аудармашы арқылы қазақ журналистеріне ана тілінде әртүрлі тақырыпта вебинарлар өткіздік. Әріптестер тәжірбие алмасты.Қазіргі таңда қордың жанынан жас журналистер мектебі ашылған. Ол мектепте журналистикаға қызығушылығы бар оқушыларды бір ай оқытып, содан соң портфолио дайындауға көмектесіп, ¬журналистика факультетіне түсетіндерге мінездеме, анықтама береміз. Түрлі сайттарға мақалаларын жариялауға ықпал жасаймыз. Буындар сабақтастығы үзіліп қалған біздің журналистиканың аға, орта, жас буындарына осындай мүмкіндіктер беруге тырысамыз.Қор жанында әйел журналистер клубы бар. Қазір журналистикада бүкіләлемде әйелдердің үлес салмағы басым.– Кәсіби журналистердің нанын блогерлер жеп жүрген сияқты. Сіздің ойыңызша бұған кім кінәлі?– Әрине журналистер кінәлі. Себебі, егерде біз заманның ағымына, жаңа үдерісіне ілесіп отырар болсақ, онда ешкімге есе жібермес едік. Блогерлер несімен ұтады? Олардың айтатын әңгімелері журналистердің қаузайтын тақырыптары сияқты салмақты, салиқалы ақпарат емес. Бірақ олар әлеуметтік желіде белсенді. Трендтен қалмайды. Сол арқылы ақша табуға бейімделген. Журналистердің де қолынан келеді бұл іс. Бірақ оған әріптестеріміз мән бермейді. ¬Мәселен, бір жерге барып мақала жазып келсеңіз, болмаса белгілі тұлғадан сұқбат алып, өзекті тақырып аясында сараптамалық мақала жазсаңыз, соны қысқаша мәтінмен әлеуметтік желіге салып отыратын болсаңыз сіздің жазылушыларыңыз көп болар еді. Аудитория, контент қалыптастырар едіңіз. Бос ниша тауып алып, содан ақша табар едіңіз. Бүгін біздің түркітілдес журналистер қоры ұйымдастырған семинар-тренингте «Әлеуметтік медиа» туралы презентация жасағанымыз бостан бос емес. Журналистер де осы заманауи ақпараттық технологияның мүмкіндіктерін пайдалануы керек.– Сіз үшін қазақстандық топ 5 журналист…– Айта алмаймын. Өйткені олардың саны мен үшін бестен көп. Және ешкімді бөле-жарғым келмейді. Тағы бір себеп – әлемдік деңгейде жұмыс істеп жүрген ел ішіндегі журналистерді білмеймін. Менің талаптарым өте жоғары. Мықты әріптестеріміз жоқ емес, бар. Бірақ олардың біреуі мемлекетке қызмет етеді де, тек қана позитивті жазады. Ол мықты журналист. Тағы бір мықты әріптесіміз оппозицияға қызмет етеді де, тек қана негативті бағытта жұмыс істейді. Ал менің ұғымымдағы журналист кәсіби тұрғыда өте шебер және бейтарап болуы тиіс. Билікке де, партияға да қызмет етпегені жөн. Белгілі бір лоббистік топтардың мүддесін қорғамай, азаматтық позициясын бейтарап ұстағаны жөн.– Белгілі журналист Қасым Аманжол фейсбукте «Кей замандас егер билікшіл медиадағы журналист тәуелсіз БАҚ-қа ауысса, пікірі еркін болар еді немесе қазір азатпын деген журналист мемБАҚ-та болса әуселесін көрер ем деп жатады» деген жазба қалдырды. Бұл тұрғыда сіздің ойыңыз…– Бұл бұрыннан айтылып жүрген әңгіме. Иә, қазір журналистерді заңдық шеңберде қос өкпеден қысып тастаған. БАҚ туралы заңға өзгерістер мен түзетулер енгізу арқылы журналистердің еркін жұмыс істеуіне мүмкіндік бермей отыр. Қазіргі талқыланып жатқан аккредитациялау туралы ережелердің өзін өзгертуі БАҚ өкілдеріне кедергі тудырады. Журналистикада мықты жанрлар жоғалып кетті. Журналистік зерттеу, репортаж, тәуелсіз ойды айтатын сұхбаттардың өзі өкінішке орай қазір жоқтың қасы. Белгілі бір журналист азаматтық ұстанымын білдіріп, тәуелсіз болуға ұмтылатын болса, психологиялық тұрғыдан қысымға ұшырайды. Кейде тіпті айыппұл төлетіп, заңмен қорқытулар орын алып жатады.– Елде тәуелсіз медиа бар ма? Атап көрсете аласыз ба?– Тәуелсіз медиа ешбір елде жоқ. Біз керемет санайтын BBC-дің өзі Англияның патшайымына тікелей бағынады. Мен бір ай Американың бірнеше штатында жұмыс істеп келдім. Ол жақтан да байқағаным осы. Тәуелсіз медиа деген абстрактылы ұғым. Қандай медиа болмасын белгілі бір мүддеге бағынады. Бірақ заңдық тұрғыда жұмыс істеу әлбетте басқа әңгіме.– Уолл-стрит журналы Пулитцер сыйлығын 30 рет, ал Нью Йорк Таймс 117 рет алған. Қазақ басылымдарының осы бағалы сыйлықты алуға мүмкіндігі бар ма?– Қазақ журналистикасының кәсіби деңгейі төмен. Оны жоғарылату үшін жалпы қоғамдағы журналистерге және осы салаға деген көзқарасты өзгерту керек. Елде бұрын белгілі бір деңгейде журналистиканың ықпалы болатын. Қазір олай деп айта алмаймыз. Журналистер қоғамды жедел, нақты ақпаратпен қамтамасыз етуші ғана емес қоғамдық пікірді қалыптастырушы топ. Ал оны қалыптастыру үшін әрбір редакцияның, журналистің өзіндік көзқарасы болуы керек. Және олар қаржылық тұрғыда тәуелсіз болғаны жақсы. Ой еркіндігі сақталғаны дұрыс. Плюрреализм, пікірлер алуандығы болғаны абзал. Бұл қоғамдағы бізге жетіспейтін басты мәселеміздің бірі.– Қазақ журналистикасының алтын дәуірі өтіп кетті ме?– Қазақ журналистикасының алтын дәуірі болмаған. Олай дейтінім, Кеңес Одағы құлағаннан кейін бізде бұл сала құлдырап, дағдарысқа ұшырадық. Осы тұста қазақ журналистикасын жасаушылардың өздері білімді қалай жетілдіру керектігін білмеді. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары мен журналистиканы бастадым. Ол кезде қазіргідей курс, семинар-тренингтер, вебинарлар болмады. Әріптестеріміз кіммен қалай жұмыс істеу керектігін білмеді. Тіл білу жағы нашар болды. Әлемнің қақпағы ашық болғанымен, біз неден ¬бастау керектігін білмедік.Айта кету керек, тәуелсіздіктің алғашқы жылдары сөз бостандығы болған еді. Одан кейін билік өзіне қажетті медианы заңмен өзгертіп алды.– Шындық қашанда сүйкімді. Жалған ақпаратты ажырату жұрт үшін неге маңызды?– Шындық керісінше, көпшілік үшін сүйкімсіз. Ақиқаттың астарында біреулерге жақпайтын ақпарат, қылмыс, жемқорлық жатуы мүмкін. Ал шындықтың ашылуына мүдделі емес топтар көп. Шын ақпарат қашанда біреудің басын жарып, көзін шығарады. Фактчекинг мәселесі қазір біздің қоғамда жиі айтылып жүр. Бірақ оны ескеретін журналис аз. Жалған ақпараттың пайдасынан гөрі зияны көп. Адам өміріне қауіп төндіріп, ұлттық тұтастыққа кері әсер етуі мүмкін. Біреудің репутациясын бүлдіріп, ар-намысына тию арқылы оны өлімге итермелеуі мүмкін. Жала жабу қашанда жақсылыққа апарған емес. Кез келген журналист ақпаратты беретін кезде бірнеше дерекөзден тексеріп, көз жеткізіп барып таратуы керек. Сіздің білместікпен жасаған қателігіңіз заңдық тұрғыда жауапкершіліктен босатпайды. Азаматтық кодекс, қылмыстық кодекс бойынша жауапқа тартылады.– Қазақ журналистикасының келешегі қандай?– Келешек жарқын. Мен жастарға сенемін. Заманауи ақпараттық технологияларды мықты меңгерген, бірнеше шет тілін білетін, сырт жақта оқып келіп жатқан қоғамдағы әрбір салаға өзгеріс енгізуге құлшынатын, ел болашағын дамытуға мүдделі жастар көп. Ал мұндай жастар бар кезде кез келген сала дамиды.– Әңгімеңіз үшін рақмет!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары