<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Қазіргі таңда жер жаһандағы жұмыр басты пенденің барлығын электр энергиясынсыз елестету мүмкін емес. Себебі күнделікті қолданыстағы тұрмыстық техникалар да, бір сәт жанымыздан тастамайтын байланыс құралы да, керек десеңіз кәдеңізге жарар көлігіңіз де түгелдей дерлік ток көзіне тәуелді.&nbsp;Технологияның қарыштап дамыған заманында электр жарығының адамзат баласы үшін маңызы арта түсті. Мұны үйіңізде бір күн жарық өшіп қалғанда кететін берекеден-ақ байқауға болады. Иә, жарықтың өзі көрінбесе де, ол барлық нәрсені көзбен көруге ықпал етеді. Сондықтан электр энергиясының тұрмыста атқармайтын қызметі жоқ десек артық емес. Қанша заман өтсе де энергетика әлеуметтік сала мен индустрияны алға жылжытушы күш әрі экономиканың негізгі діңгегі болып қала береді. ХХІ ғасырдағы адамзат баласының өмір сүру мүмкіндігі тікелей осы сала мамандарының төккен тері мен еткен еңбегіне байланысты. Сондықтан қауіп-қатермен бетпе-бет келіп, күллі әлемді жарықтандыруға атсалысып жүрген маман иелерінің бұл ісі қандай құрметке болсын лайық.Шиелі ауданы бойынша электр энергиясымен үздіксіз қамтамасыз етуге 35 кВ 195,35 шақырым, 10 кВ 395,55 шақырым, 0,4 кВ 487,5 шақырым әуе желілері бар. Қазіргі таңда бұл әуе желілері бойында кедергі келтіріп тұрған тал бұтақтары шабылып, сымдар тартылған. Сонымен қатар көше бойындағы шөп те тазартылып, ағаш және темір бетон бағаналар қайта жөндеуден өткен. Бағаналардың диспетчерлік нөмірі жаңартылған. Ал аудан бойынша электр жарығын 17 545 тұтынушы пайдаланып отыр. Оның ішінде 15 951 жеке тұлға болса, 1594-і заңды тұлға. Аудан тұрғындарына «ҚЭТТК» АҚ Шиелі аудандық электр тарату торабы қызмет көрсетіп келеді. Әрине, кенттің көркін ашып, жарықтандыруда ¬аудан энергетиктерінің қосқан үлесі орасан.Энергетика – жай ғана мамандық емес, туа біткен әуестік. Сол себепті аталған саланы кез келген адам таңдап, онымен өмірін біте қайнастыра алмайды. Жасыратыны жоқ, энергетиктердің қызметі қауіп-қатермен бетпе-бет келеді. Тіпті, олардың қазандай қайнаған қызу тіршілігі көзге көрінбеуі мүмкін. Алайда, үйіміз бен көшеміз түннің бір уағында да жап-жарық болып тұрғаны энергетиктердің арқасы екенін естен шығармайық.

Энергетика – экономиканың негізгі діңгегі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Мирамкүл Жеткербайқызы – Әйтеке би кентіндегі Б.Мергенбаев атындағы №226 мектеп-гимназияның қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі, зерттеуші-педагог. Білім саласында жиырма бес жылдық тәжірибесі бар, жоғары санатты ұстаз, мектеп-тренері. Бала жанының бағбанына айналған кейіпкерімізге бірнеше сауал қойған едік.– Мирамкүл Жеткербайқызы, сіз миллионер мұғалім атандыңыз. Сіз үшін бұл байқаудың маңызы қандай?– Шынын айтқанда мен бұл байқауға төртінші мәрте қатысқанда жеңіске жеттім. Әр өтпеген сайын кемшіліктерімді түзетіп, әрбір критериймен әзірленіп, додаға түстім. Бұл сыйлықты алуыма жолдасым Мараттың үлесі орасан зор. Алайда былтыр қайтыс болды. «Сен мықтысың» деп мені жігерлендіріп отыратын. Тек, өкініштісі осы сәтті бірге көре алмады... Аманаты қызым Аңсаған бар.Бүған дейін де бірнеше жетістікке жеттім. Мәселен, былтыр республикалық авторлық бағдарламалар байқауында екінші орын алдым. Мен зерттеу жұмысыма «Қазалы қаламгерлері» деген ат бергенмін. 2016 жылдан бері жұмыс жасап келе жатырмын. Мақсатым – Қазалыдан шыққан қаламгерлерді балаларға насихаттау. Қасиетті Қазалы топырағында талай таланттың кіндік қаны тамған. Өнер өлкесіне айналған біздің өңірдің өнерпаздарын өрендер біліп жүруге міндетті деп санаймын. Келешекте «кімдердің ауылынансың» дегенде тосылып қалмаса деймін. Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болғандықтан болар, шығармашылыққа жаным құмар. Әдемі сөйлеп, тілді шұбарламай, шырайын келтіре шешендікпен әңгіме бастайтындарды ұнатамын.– Ширек ғасырдан бері бала тәрбиесімен айналысып келесіз. Қалай ойлайсыз, бүгінгі мен бұрынғы ата-ананың айырмашылығы бар ма?– Ата-аналар арасында айырмашылық жоғары. Мен сыныптағы оқушыларымның тізімін алғанда міндетті түрде ата-ананың жылын да өзіме тізімдеп қоямын. Себебі, әр жылдағы ата-аналардың талғамы мен сұранысы әрқилы.Тек ортақ, үлкен байланыс бар. Ол өз баласы үшін мұғалімнен үлкен қамқорлық күтуі. Осы межеде жұмыс жасағасын ата-аналардың жас арасындағы айырмашылықтарды да, кездесетін кедергілерді де жоюға болады деп ойлаймын.– Қазіргі балалардың кітапқа құмарлығы қандай? Сіз кімдерді оқып өстіңіз?– Кітап оқуға құмарлық өте жоғары десем, жалған сөйлегенім болар. Кітап оқуға құмарлықты балалардың жаңа форматтағы сұраныстарына сай жасасаңыз нәтижелі болады. Мысалы кітапханаға апару, аудандық кітапхана керемет жұмыс жасайды. Жетістіктері де жоғары. Шын мәнінде, оқушы марапатты ерекше ұнатады. Жаңа форматта талқы, конференция, буккросинг жүргізу арқылы кітап оқуға қызығушылықты арттыруға болады деген пікірдемін.Менің ұстазым Күләш Досжанованың кітап оқуға, мұғалім болуыма ықпалы зор болды. «Ұлан», «Дружные ребята» газеттерін үзбей, Мағжанның поэзиясы мен Әуезов әңгімелерін қызыға оқыдым.– Адам бойындағы қандай қасиетті бағалайсыз?– Қарапайымдылық пен әділдік және білімділік. «Білімді мыңды жығады...» демей ме?! Расында да білімің болса, шығар шыңың да биік болады. Алайда, «мен білемін», «мен кереметпін» деп дандайсып кету, өркөкіректік өсірмейді. Керсінше, қарапайымдылық қашан да қияға жетелейді. Ал ақты ақ, қараны қара деп, қара қылды қақ жаратын әділдігіңіз бойыңыздағы асыл қасиеттеріңізді одан әрі әрлей түсетіні ақиқат.– Алдағы жоспарыңызбен бөліссеңіз…– Жоспарым – қарапайым ұстаз болу. Қарапайым дүниеден таңғажайып көре білу. Мұғалім үшін «шедевр» әрине, ол – шәкірт. Біздің әрбір еңбегіміз, жетістігіміз, төккен теріміз шәкірттеріміз шыққан шыңда.– Жас ұстаздарға не жетіспейді деп ойлайсыз?– Жас ұстаздарға іздену мен өзіндік пікір жетпейтін секілді. Біз жас ұстаз болған кезде Тоты, Ұрқия апайлардың тапсырмасын санаспастан, уақытты өлшеместен әзірлейтінбіз. Жұмыс жүйелі жүрсін десеңіз, ұжымдық істе, ұйымшылдық, қамқорлық, қолдай білу ас маңызды деп есептеймін.– Сіз үшін бай адам кім?– Менің ойымша, білімді адам – бай адам. Сарқылмайтын байлық кәсіппен келеді. Бастысы – бала кезден оқу-білімге құштар болсаңыз, есейгенде ақылды да, бай да, табысты да бола аласыз.– Сұхбатыңызға рақмет.

Мирамкүл Жөлекеш: Білімді адам – бай адам

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Әр халықтың, әр аймақтың атын асқақтатқан атақты тұлғалары бұрын да болған, қазір де бар. Солардың бірі – көптің аузында «Ғабит палуан» атанып жүрген Ғабит Тәжбенов.&nbsp;Ол 1968 жылы қаңтар айының бірінші жұлдызында Шиелі ауданы, Бала би ауылында дүниеге келген. Әкесі Рантай мен анасы Алмагүлдің тәрбиесін көріп өскен Ғабит ес жиып, оңды-солын тани бастағанда-ақ спортқа үйірсек болды. Оның үстіне нағашы жұртында бар палуандық жас Ғабитті де айналып өтпеді. «Жігіттің жақсысы – нағашыдан» демекші, нағашы аталарында бар палуандықты өз бойынан байқағаннан кейін, онымен шындап шұғылданды. Әрине, спорт саласына өз бетінше келмеді. Қазақта «Бұлақ көрсең көзін аш» деген қанатты сөз бар емес пе? Көптің ішінде Ғабиттің бойындағы талантын алғашқылардың бірі болып байқаған – Әлімбай Дәулетов еді. Бойында бұла күштің қайнары бар екенін көрген Ә.Сағынбайұлы сол сәттен бастап Ғабиттің алғашқы ұстазына, жаттықтырушысына айналады. Жас спортшыны бесінші сыныптан бастап-ақ күреске шыңдап, боз кілемде белдесуге баулиды. Бүгінде алғашқы жаттықтырушысы әлі күнге дейін қазақтың қара баласы қандай ыждағаттылықпен жаттығу залына келіп, дайындалатынын еске алып отырады. Сірә, көптің ішінен суырылып шығып, ұстаздың есінде қалғаны Ғ.Тәжбеновтың спортқа деген сүйіспеншілігінің арқасында шығар.Боз кілемде белдескен алғашқы жылдарОрта мектепті тәмамдағаннан кейін Ғ.Тәжбенов Қызылорда қаласындағы қазіргі Қорқыт ата атындағы жоғары оқу орнына түседі. Бірақ ол студент атандым, жаңа өмір бастадым деп спорттан жырақ кетпейді. Керісінше, үлкен өмірдің баспалдағын аттаған соң спорттағы жетістігі де ұлғайып, палуандық өнері де дами береді. Кілемге сан рет шығып, облыс намысын абыроймен қорғап шығады. Ә дегенде қазақша күрестің айла-тәсілін меңгеріп, кейін классикалық күрес, самбоны үйреніп, қарсыластарына есе жібермейді. Ал, 1990 жылы Кентау қаласында қазақша күрестен өткен республика біріншілігінде 90 келі салмақ дәрежесінде чемпион атанып, спорт шеберінің нормасын орындайды. 1991 жылы Павлодарда самбодан екінші орынды иеленеді. 1992 жылы Қостанайда студенттер арасындағы универсиадада қазақша күрестен бірінші орынды жеңіп алады. Дәл осы жылы Ақтөбеде самбо күресінен республика чемпионаты атағын иемденді. Сол жылы Қарағандыда дзю-до күресінен республика біріншілігінде екінші орынды қанжығасына байласа, Жамбылда өткен классикалық күрестен республика чемпионы болды. 1993 жылы Қызылордада өткен республика біріншілігінде чемпиондық атақты жеңіп алып, биік тұғырға көтерілді. Сол жылы еліміздің командасы сапында Бұхарадағы турнирге қатысып, жүлдегер атанды. Әлде де тізімді жалғастыра беретін болсақ Ғабит Тәжбеновтің жеңіске жетіп, олжа салған кезі аз емес. Әрине, жеңіс бар жерде, жеңіліс те болады. Сол сияқты Ғ.Тәжбеновтің де бәсекеде бағы емес, бабы шапқан кездер де бар. Мұндай сәтте нар тұлғалы азамат сағын сындырмай, керісінше әр жеңілістен тәжірибе жинақтауға тырысады. Бұл туралы өзі «Жеңіліс тапқан кездер де кезігеді. Ондай да жағдайлар болған. Әсіресе, есімнен кетпейтіні Павлодар қаласында өтіп жатқан біріншіліктің финалында Нұрғалиев деген палуанды жеңіп тұрып, соңғы секундтарда жеңіліп қалдым. Әрине, қарсыластың оңайы болмайды. Сондықтан әрқашан сақ жүріп, әбжіл қимылдау керек» дейді бір сұқбатында түйе палуан.Спортта саңлақ, еңбекте ерБапкер болу – жігер мен табандылықты талап етеді. Сол себепті болашақ спорт саңлақтары өз жаттықтырушыларына үлкен сенім артады. Спортта саңлақ, еңбекте ер атанған Ғабит Тәжбеновтің бұл салада да бағы жанып, талай шәкірттің қанатын қомдап, биік белесті бағындыруға мұрындық болатыны белгілі. Себебі, ол өзі жастайынан спортпен айналысып, күрестің де айла-тәсілін толық меңгерген еді. Міне, осындай қабілет-қарымының арқасында ол 1993 жылы еңбек жолын Шиелі аудандық жасөспірімдер спорт мектебінің жаттықтырушысы болып бастайды. Арада бес жыл өткен соң осы спорт мектебінің оқу ісінің меңгерушісі қызметіне ауысады. Меңгеруші болып жеті жыл жұмыс істеген соң, 2005 жылы №9 Шиелі ауданының олимпиадалық резервтің мамандандырылған балалар-жасөспірімдер мектебінің директоры болып тағайындалып, бүгінге дейін осы қызметті табан аудармастан абыроймен атқарып келеді. Егер шәкірті жетістікке жетсе, ұстазына одан асқан қуаныш жоқ. Жаттықтырушы немесе спорт мектебінің директоры үшін де солай. Егер өз мектебіндегі оқушылар жеңімпаз атанып, бәйгеде оқ бойы оза шапса бақыт емес пе? Олай болса спорт мектебінің директоры Ғ.Тәжбенов үшін мұндай қуанышты сәттердің аз болмағанын сеніммен айта аламыз. Себебі, Шиелі ауданының намысын қорғап, туған жерге жүлдемен оралып жүрген жасөспірімдеріміз жеткілікті. Атап айтар болсақ, Д.Маратұлы, А.Мүптілда, А.Сансызбаева, С.Төрехан, Ұ.Әбдіғани, Н.Нұржанұлы, Ш.Төлебаева, Р.Ертай, А.Сейтман, Ж.Сейдахметов, Ж.Әбубәкір, С.Ажарбай, Ж.Әмірхан, И.Хазуев, А.Кенжебек, И.Серикбаева, М.Шадманұлы, Б.Төлепов, Ж.Әбубакиров, М.Қоқантаев сынды болашақ чемпиондардың барлығы білегі мығым бапкерлерден дәріс алып жүрген, Ғ.Тәжбенов басқаратын №9 Шиелі ауданының олимпиадалық резервтің мамандандырылған балалар-жасөспірімдер мектебінің шәкірттері. Ғабит Рантайұлының шәкірттерінің арасында бүгінде беделді қызмет иесі, елге сыйлы азаматтар да жеткілікті. Олардың қатарында Қазақстан-Қытай мемлекеттік шекарасындағы «Нұр жолы» (жүктік) шекаралық бақылау бөлімінің бастығы, майор – Нұрман Арысбаев, Шиелі аудандық спорт және дене шынықтыру бөлімінің басшысы Нариман Сапарбаев, Талаптан ауылдық округінің әкімі Амангелді Өмірәлі де бар.Ғабит Тәжбенов директорлық қызметте жүріп, өзін ұйымдастырушылық жағынан да жақсы таныта білді. Ол басшылық еткен жылдары қазақ күресінен жыл сайын турнир өтіп, ұлттық күрестің жалауын желбіреткен спортшылардың аты ауданға таныла бастады. Мәселен, 2006 жылдан бастап М.Шоқай атындағы республикалық турнир өткізілуде, ал Бала би баба атындағы турнир 2010 жылдан бастап ұйымдастырылып келеді. Тек қазақша күрестен ғана емес ауыр атлетикадан да турнир өткізуді Ғ.Рантайұлы қолына алған. Оның бастамасымен ауыр атлетикадан 2016 жылдан бастап Ы.Жақаев атындағы турнир болып жүр. Ал қазақ күресінен Қазақстан Республикасының чемпионаты жылына бір рет ұйымдастырылады. Осындай турнир мен үздіксіз жаттығудың арқасында жыл сайын мектептен 10-15 спорт шебері, 20-25 спорт шеберіне үміткер, 40-45 І разрядшы спортшылар дайындалуда.Әрине, спорт шеберлері дайындалып, байрақты бәсекеде топ жарып жатқаны жалғыз жаттықтырушының ісі емес. Қандай да бір оқушы уақыт өте келе чемпион атанып жатса, оның артында бір адамның ғана емес, бүтіндей бір ұжымның еселі еңбегі жатқаны мәлім. Осы орайда, №9 Шиелі ауданының олимпиадалық резервтің мамандандырылған балалар-жасөспірімдер мектебінің атын асқақтатып, болашақ чемпиондарды даярлауда тынымсыз еңбек етіп жүрген жаттықтырушыларды да айтпай кетпесек болмас. Ғабит Рантайұлы айналасына өзі секілді спортта саңлақ, еңбекте ер азаматтарды жинай білген. Олардың қатарында волейбол бөлімшесінің жаттықтырушысы Өтепберген Әбдраманов, ауыр атлет бөлімшесінің жаттықтырушысы Мұхаммед Тұрысбеков, таеквондо бөлімшесінің жаттықтырушысы Сүндетхан Смайл, қазақ күресі бөлімшесінің жаттықтырушысы Бауыржан Мырзалиев, греплинг бөлімшесінің жаттықтырушысы Нариман Елупановтың және директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары Серік Рахметовтің есімі ерек.&nbsp;Еткен еңбек, төккен тердің жемісіБүгінде еңселі елуді бағындырған Ғабит Рантайұлы әлі де еселі еңбек етіп келеді. Оның түрлі марапат биігінен көрініп, көпке сыйлы болуы мамандық майданындағы жемісті жұмысын айғақтайды. Әңгіменің әлқиссасында айтқанымыздай нар тұлғалы азаматтың жетістігін санамалай берсек, оның олжа салған, марапат алған сәттері аз емес. Алайда, «Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» деген бар емес пе? Осы орайда кейіпкеріміздің спорт мектебінің директоры болып қызмет атқарып жүргендегі жеткен жетістіктеріне тоқтала кетуді жөн санадық. Ол «Қызылорда облысының дене шынықтыру және спорт басқармасына 60 жыл» төсбелгісімен, «Ыбырай Жақаевқа – 125 жыл» медалімен, «Дене шынықтыру саласының үздік қызметкері» медалімен марапатталған. Сонымен қатар, 2012 жылы қазақ күресінен «Қазақстан Республикасының жоғары дәрежедегі ұлттық спорт төрешісі» атағын иеленеді. Сол жылы аудан әкімі болған Н.Нәлібаев Ғ.Рантайұлын «Үздік спортшы» номинациясымен марапаттайды. Қазақ күресінің өркендеуіне қосқан үлесі және сіңірген еңбегі үшін дүниежүзілік «қазақ күресі» федерациясының атынан дипломға ие болады.Қызметте абыройлы, отбасында сыйлыАдам ұрпағымен мың жасайды. Осы ретте тұғырлы тұлғаның ізін басар ұрпағы туралы айтпай кетпеске болмас. Ғабит Рантайұлы – отбасының ұйытқысы. Бір шаңырақтың астында зайыбы Гүлназ екеуі тату-тәтті өмір сүруі де тегіннен тегін емес. Отбасы шағын мемлекет болғандықтан барлығы оның қалай басқарылуына, басшылық жасауына байланысты. Ал біздің кейіпкеріміз қоғамда ғана емес, тұрмыста да үлкенді кішірейтпейді, кішіні алаламайды. Соның арқасында ұл мен қыз тәрбиелеп отыр. Қызы Гүлжанат Шиелі ауданы әкімдігінің есеп бөлімінде бас бухгалтердің көмекшісі қызметін атқарса, ұлы Райымбек «Әке көрген – оқ жонар» дегендей, әкесінің салған сара жолымен спортты таңдап, бүгінде ауданның ғана емес, еліміздің де атын асқақтатуда. Райымбек Ғабитұлы жас болса да талай бәсекеде бақ сынап, қазақ күресінен жасөспірімдер арасында екі мәрте Қазақстан Чемпионатының жеңімпазы, Әлем чемпионатының қола жүлдегері, ҚР спорт шебері атанды. Райымбектің жаттықтырушысы – әкесі Ғабит Тәжбенов. Бүгінде Райымбек аудандық спорт клубында жаттықтырушы болып қызмет атқаруда. Алдағы уақытта Райымбек те әкесі әрі жаттықтырушысы бағындырған белесті бағындырады деген сенімдеміз.

Ғабит Тәжбенов: Бапкер болу – табандылықты талап етеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалы ауданның әкімі Мұхтар Оразбаевтың төрағалығымен әкімдік және аппарат мәжілісі өтті. Мәжілісте бірқатар маңызды мәселелер қаузалып, олардың орындалуы айтылды.Жиын басталмас бұрын аудан басшысы Қазалы ауданы бойынша Қазынашылық басқармасының басшысы лауазымына тағайындалған Ертуған Қонақбаевты таныстырып, алдағы жұмысына сәттілік тіледі.&nbsp;Күн тәртібіндегі мәселелердің бірі – 2023-2024 жылдар аралығындағы жылу беру маусымы кезеңіндегі әлеуметтік-мәдени нысандардың дайындығы болды. Бұл жөнінде аудандық тұрғын үй коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімінің басшысы Мұрат Әбсұлтанов баяндама жасап, атқарылып жатқан жұмыстар жөнінде айтып берді.Аудан әкімі Мұхтар Оразбаев жылу беру маусымына дайындық жұмыстары мен оны өз деңгейінде өткізу қатаң бақылауға алынып, назардан тыс қалдырмау қажеттігін тапсырды. Сондай-ақ, 2023-2024 жылдардағы жылу маусымы кезінде аудандағы өндірістік және әлеуметтік-мәдени нысандардың дайындығын ерте бастан пысықтап, мәселелердің шешу жолдарын қарастыру қажеттігі айтылды.Күн тәртібіндегі екінші мәселе бойынша аудандық экономика және қаржы бөлімінің басшысы Әліби Әбиев хабарлама жасады. Әліби Берікұлы ауданның 2023 жылдың бірінші жартыжылдығындағы әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары жайлы баяндады.Баяндамадан соң Мұхтар Әуесұлы кейбір көрсеткіштердің орындалмағанына жеке-жеке тоқталып, жауапты бөлім басшылары мен қала, кент және ауылдық округ әкімдерін қатаң сынға алды. Сонымен қатар, мемлекет тарапынан берілген мүмкіндіктерді кеңінен пайдалану қажеттігін тапсырды.Басқосу мұнан әрі аппарат мәжілісіне ұласып, «2022-2024 жылдарға арналған салық және бюджетке төленетін төлемдердің резервтерін анықтау жөніндегі алгоритм» және салық салу базасын ұлғайту бойынша жұмыс тобының бірінші жартыжылдықта атқарған жұмыстары талқыланды. Күн тәртібіндегі мәселеге байланысты аудандық экономика және қаржы бөлімінің басшысы Әліби Әбиев пен Қазалы ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы басшысы Темірлан Қожаназаров хабарлама жасап, атқарылып жатқан жұмыстарды хабарлады.&nbsp;Мәжілісті қорытындылаған аудан әкімі Мұхтар Оразбаев салық базасын ұлғайту үшін барлық мүмкіндіктерді тиімді пайдалану қажеттігін айтып, тапсырмалар жүктеді. Оған қоса кейбір ауылдық округ әкімдері мүмкіндікті пайдаланбай отырғанын қатаң сынға алды.

Мұхтар Оразбаев мемлекет тарапынан берілген мүмкіндіктерді кеңінен пайдалану қажеттігін тапсырды

Қармақшыдағы жеке қабылдауда мәселелер оң шешімін тапты

Ғалымжан Ақжігітов: Биыл Қармақшыда 916 жаңа жұмыс орындары ашылды

Гүлжауһар Раева: «Қазақ тілі» қоғамы мемлекеттік тілді дамытуда жүйелі жұмыс жүргізіп келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Соңғы жылдары өзектілігін жоғалтпаған жол-көлік оқиғасы мәселесіне Президент Қасым-Жомарт Тоқаев ерекше назар аударып, заң бұзушыларды қатаң жазалауды тапсырған болатын. Сонымен бірге Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев мас күйінде автокөлік жүргізгендерді қатаң жазалау керектігін де тапсырды. Қалаларды дамыту мәселелері жөніндегі кеңесте Президент: «Елімізде жол-көлік оқиғаларының көп тіркелетіні алаңдатады. Адамдар қаза тауып, жарақаттанып жатыр. Жол апатынан зардап шеккендер саны басқа елдердегі қарулы қақтығыстардан қаза табатындардың санынан кем емес. Жол қозғалысы мәдениеті айтарлықтай төмендеп кетті», – деген болатын.Иә, көлік құралына деген сұраныстың жоғарылығы апатты жағдайлардың артуына да әкеліп отыр. Тәртіп сақшыларының жол қауіпсіздігі жөнінде айтқандарына мән беріп жатқан жан жоқ секілді. Керісінше, жоғары жылдамдықпен жолдың қарсы жолағына шығып кетіп, кайғылы оқиғаға тап болып жатады. Осыдан келіп жолдың сапасыздығы мен қараусыз жүрген малды кінәлайтыны тағы бар.Жалпы республика бойынша жыл басынан бері 4 993 жол-көлік оқиғасы орын алған. Жарақат алғандар саны 7 001 адам, оның ішінде 605 адам қаза тапқан. Сонымен қатар аудан тұрғындарына арнайы жол қауіпсіздігі жөнінде көптеген ескертпе жұмыстары жүргізіліп жүр. Таяуда «Жолда қабылдау» акциясы ұйымдастырылып, Арал ауданы тұрғындарына құқықтық кеңес берілген болатын. Көпшілік көкейінде жүрген сауалдарына құқықтық көмек берілді. Атаулы акцияның басты мақсаты –жолда жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету, Қазақстан Республикасы азаматтарының тіркелген жекелеген көлік құралдарын Қазақстан Республикасына әкелуі мен пайдалануының кейбір мәселесі туралы 2020 жылғы 20 мамырдағы Үкіметтің №306 қаулысына сәйкес ішкі істер органдары көрсетілген санаттағы автомобильдерді тіркеу бойынша халық арасында құқықтық түсіндіру жұмыстарын жүргізу болып табылады. &nbsp;Сондай-ақ жүргізушілердің шамадан тыс жұмыс істеуі немесе рульде ұйықтап кетуі себебінен орын алатын жол-көлік оқиғаларының алдын алу және жол қауіпсіздігін арттыру мақсатында ағымдағы жылдың шілде айының 1-31 күндері аралығында Арал ауданы аумағында авариялық-қауіпті учаскелерінде «Рульде ұйықтау» республикалық акциясы өткізіліп келеді.Тағы бір мәселе, кәмелет жасқа толмаған жасөспірімдердің көлік жүргізуі болып отыр. Түнгі уақытта көлік тізгінін бермейтін жасөспірімдер арасындағы жол-көлік оқиғасының басты себебі – бір-бірімен жарыса айдау екені анық. Жол бермей «мен бірінші жүруім керек» немесе «менің жолыма түсіп, алдыма шығып кетті» деп ерегесіп жарысатын жасөспірімдер өз өмірлерін қиып келе жатқандығын сезбейді. Салдарынан қателік орын алып, жазықсыз бөтен көлікке соғылып жатады. Бұл мәселенің алдын алу алдымен ата-ананың қолында екендігі белгілі. Сол себепті кәмелет жасқа толмаған балаға көлік айдауға рұқсат бермей, баласының саулығын ойлағаны дұрыс.Соңғы кездері жол-көлік оқиғасы орын алғандығы туралы жиі құлағымыз шалатын болды. Әрине, бұл дұрыс нәрсе емес. Жауапты мамандар да барынша ескерту жұмыстарын жүргізіп, қауіпсіздік шараларын ұйымдастырып келеді. Дегенмен мұны тыңдайтын құлақ болмағанның салдарынан қаншама адам өмірі қиылды десеңізші?! Жетер жерімізге асықпай-ақ жетуге болады. Осыны есте сақтап, көлік тізгінін ережеге бағына отырып айдағанымыз жөн.

Аралда жол-көлік оқиғаларының алдын алу мақсатында біршама жұмыстар атқарылды 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Тәуелсіз елдің мемлекет ретінде қалыптасуына арнайы бекітілген заң жүйесінің маңызы зор. Себебі елдегі бар азаматтар заң алдында тең болғандықтан оларға қатысты заңбұзушылық жағдайы байқалғанда істің ақ-қарасын анықтап, айыптыны заң бойсындыратын да сол − мемлекеттік сот органы. Олай болса, Жаңақорған аудандық соты 2023 жылдың алғашқы алты айының жұмыс қорытындысы бойынша өткізген баспасөз релизіне шолу жасап өтейік. Шара барысында аудандық сот төрағасы Әлия Түбекбаева 2023 жылдың 6 айында &nbsp;атқарылған жұмыс жайлы баяндады.Конституцияның 1-бабы мен 12-бабында: «Мемлекеттің ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» делінген. Біздің елдің заңына сәйкес бірінші орында адам және оның өмірі тұр. Одан кейін мемлекет қойылған. Яғни, мемлекет адамның құқын қамтамасыз етуге тиіс. Адамның құқығын қаншалықты қорғай алып жүрміз, заңға қайшы әрекеттердің жолы кесілді ме?– Аталған мерзімде аудандық сотта барлығы 368 іс қаралып, аяқталды. Оның ішінде 193 азаматтық іс, 29 қылмыстық іс, 20 әкімшілік іс, 286 әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қаралды. Қылмыстық істер бойынша 24 қаралып, 20 адамға қатысты айыптау үкімі шығарылып, 5 адамға қатысты қылмыстық іс медиация заңымен тоқтатылды. Есірткі заттардың заңсыз айналымына байланысты 4 қылмыстық іс түсіп, қаралып аяқталды. Оның ішінде үкім шығарылған 1 іс бойынша 30 АЕК мөлшерінде айыппұл жазасы тағайындалып, 3-уі бойынша қоғамдық жұмыстарға тартылған.&nbsp; ҚР «Медиация туралы» Заңы қолданылып қаралған 5 іс тоқтатылды. Осы мезгілде аяқталған 24 істің 15-і қысқартылған тәртіппен қаралып, қаралған істердің 62,5 пайызын құрады. Сондай-ақ 3 қылмыстық іс бойынша апелляциялық шағым түсіп, сот үкімі өзгеріссіз қалды, – деді Әлия Бердібекқызы.Сот төрелігіне халықтың қол жетімділігін қамтамасыз ету мақсатында ғаламтор жүйесінде әрбір соттың арнайы әлеуметтік желіде парақшасы ашылып, онда соттағы істердің қозғалысы жайлы мәліметтер, соттардың атқарған жұмыстары жайлы хабарламалар жарияланып тұруы әдетке айналды. Бұл мәліметтерге ғаламтор қызметін пайдаланушы әрбір азамат қол жеткізе алады. Басты мақсат халықтың сотқа деген сенімін арттыру, ақпаратты қолжетімді ету екенін атап өту керек. Аудандық соттың әрбір ісі мен жаңалығы, тоқсан сайынғы қорытындысы фейсбук әлеуметтік желісінде ұдайы жарияланып тұрады. Ал азаматтық істер бойынша аудандық сотқа 419 талап арыз түсіп, оның 291 талап қою арызы &nbsp;бойынша азаматтық іс қозғалып, 193 іске шешім шығарылып, 19 іс тоқтатылып, 70 сот бұйрығы шығып, 64 азаматтық іс тоқтатылған. Тоқтатылған істер бойынша сотпен 11 дау-шарды медиация тәртібімен реттеу туралы келісім, 1 дауды партисипативтік рәсім тәртібімен, яғни адвокаттардың жәрдемімен реттеу туралы келісім, 7 іс бітімгершілік келісімдері бекітілген. ҚР «Азаматтық процестік кодексіне» енгізілген жаңа институт «сотқа дейінгі хаттама» бойынша 31 іс тоқтатылған. Жалпы, осы мерзімде қаралған азаматтық істер бойынша 6 жекеше ұйғарым шығарылған. Аталған азаматтық істер бойынша 11апелляциялық шағым түсіп, оның 9-қаралып, 4-сот шешімінің күші жойылған.&nbsp;Сондай-ақ сот төрағасының мәліметіне сай әкімшілік істер 20 іс түсіп, оның 17-і &nbsp;жер қатынастары бөлімі коммуналдық мемлекеттік мекемесіне әкімшілік актілерге дау айту туралы болса, 3-уі округтік сайлау комиссиясының хаттамасын заңсыз деп тану болса, оның5 іс кері қайтарылған. Тоқтатылған істер бойынша 39 әкімшілік іс тараптардың татуласуына байланысты, медиация заңы қолданылып, (тоқтатылған істердің 82 пайызын құраған), 5 әкімшілік іс ауызша ескерту жасап шектелумен, 5 әкімшілік &nbsp;іс әкімшілік құқық бұзушылық құрамының болмауынан тоқтатылған. 2023 жылдың 2-тоқсанында әкімшілік істер бойынша 2 апелляциялық шағым түсіп, оның 2 қаралып, сот шешімдері өзгеріссіз қалған. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша 148 іске жаза ретінде әкімшілік айыппұл салынып, 57 адам әкімшілік қамаққа алынып, 5 адам арнайы көлік жүргізу құқығынан айырылған, &nbsp;17 адамға ескерту жасалған. Осы тұста айта кетейік, әкімшілік құқық бұзушылық істер бойынша салынған, айыппұл сомасы 7 188 303 теңгені құрайды, өз еріктерімен 2 875 032 теңгесі төленген.Сонымен қатар, «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында қоғамымыз цифрлық жүйеге бет бұрған салалардың игілігін көріп келеді. Соның ішінде сот саласының цифрлы жүйеге дер кезінде бет бұруының артықшылығын қарапайым халық тиімділігін сезініп келеді. Қазір сот залындағы істердің барлығы бейне жазба арқылы жүргізіледі. Яғни, кез келген айыпталушы немесе өндіруші тарап апелляцияға бергенде бейне жазбаны пайдалана алады.– Сот жүйесін цифрландыру үшін «Цифрлы Қазақстан» жобасының тиімділігі арта түсті. Цифрлы жүйе қағазбастылықтан арылып, халық уақытын үнемдеп, сот жүктемесінің азаюына ықпал етіп, сотқа жүгінуші тараптардың да орынсыз сабылуды алдын алды. Есесіне сот жүйесінде ¬электронды технологияға негізделген, заман талабына сай, оңтайлы, қолжетімді, ашық сот процестері базасы жасалып, халықтың сотқа деген сенімінің артуына әсер етті. Қазір істердің барлығы электронды нұсқаға көшті. Мәселен, қазір талапкер немесе борышкерлер сотқа онлайн арқылы қатыса алады. Ол үшін қалта телефонына «True Conf» құрылғысын жүктеп алады. Ал телефон түсінбейтіндер аудандық сотқа қатысу үшін өзінің тұрғылықты қаласындағы сотқа алдымен хат жазады, сосын іс басталғанда сот залындағы экраннан тікелей эфирде процеске қатысуға құқы бар. Бұл уақытты үнемдеуге, екінші жағынан ашықтық пен жариялылықтың қолдану аясын кеңейтуге мол мүмкіндік береді, – деді Әлия Бердібекқызы.Әкімшілік жаза қолдану көрсеткішіне тоқталсақ 148 тұлғаға әкімшілік айыппұл салынып, 57 адамға әкімшілік қамаққа алу, 5 адамға арнайы құқықтан айыру, 17 адамға ескерту жасау түріндегі жазалар қолданылған. Әкімшілік істердің тоқтатылғаны да бар. Яғни олардың ішінде 39 іс екі тараптың татуласуына байланысты, 1 әкімшілік іс &nbsp;ауызша ескерту жасап шектелумен. Жалпы, осы мерзімде қаралған әкімшілк құқық бұзушылық туралы істер бойынша 19 жекеше қаулы шығарылған. Бұл 6 айда әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша 2 апелляциялық шағым түсіп қаулысы өзгеріссіз қалдырылған.&nbsp; Соның ішінде ҚР ӘҚБтК-нің 608- бабымен жүргізушінің көлік құралын олкологольдік есірткі немесе масаң күйінде басқару, сондай-ақ масаң күйдегі адамға көліктің тізгінін беру бойынша 50 әкімшілік құқық бұзушылық &nbsp;іс қаралған. Масаң күйде көлік тізгінін ұстағандарға 15 тәулік әкімшілік қамаққа алу және көлік құралын басқару құқығынан 7 жыл мерзімге айыру жазасы тағайындалған.Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы ӘҚБтК-нің 10-тарауы. Жеке бастың құқықтарына қол сұғатын әкімшілік құқық бұзушылықтар ӘҚБтК-нің 73-2 бап, ұрып соғу санаты бойынша 36 іс түсіп қаралып аяқталған. Ал, жыл басынан бері 73 адам ажырасуға өтініш берсе, оның 45 некесі бұзылып, 19 неке медиация тарапынан татуласқан. Байқағанымыздай қоғамда отбасының ажырасу мәселесі қазір көпті алаңдатуда. Бұл тақырып төңірегінде Әлия Бердібекқызы ерекше тоқталып өтті.– Елімізде жылдан-жылға ажырасып жатқан отбасылар көбеюде. Әрине, бұл жақсылықтың нышаны емес. Шыны керек, бізге ажырасуға өтініш білдірген азаматтарды ажыратпай, керісінше татуластыруға тырысамыз. Әуелі екі тарапты да тыңдап, белгілі бір мерзімде уақыт береміз. Ажырасу оңай болғанымен, ортада балалардың қиналатынын, тірі жетімнің күйін кешетінін егжей-тегжейлі айтып, отбасындағы татулықтың дәнекері болатын кішкентай сәбилердің де болашақ тағдырына немқұрайлы қарамау қажеттігін түсіндіреміз. Қалай десек те, қисыны келіспейтін қамшының сабындай қысқа ғұмырда отбасындағы құндылықтардың қадірін жете түсініп, жақсы бағалай білетін отбасылардың екіге бөлінгенін емес, бір бүтін болып қалуына бар күшімізді салып келеміз. Біз өз тарапымыздан барынша отбасын сақтап қалуға әрекет етеміз, – деді.&nbsp;Аудандық сот ұжымы қызу жүріп жатқан жұмысты БАҚ беттеріне жариялап отырады. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының сайтына жариялауға 30 материал жолданып, оның 20-жарияланған, бұқаралық ақпарат құралдарына судьялар мен кеңсе қызметкерлерінің 37 мақаласы жарияланып, 2 пресс-конференция өткізілген, 10 семинар сабағы ұйымдастырылып, 3 бейне ролик, барлық істер тек аудио-бейне жазбасы (АБЖ) құралына басылып қаралған. Баспасөз конференциясын қортындылай келе сот төрағасы алдағы уақытта сот төрелігінің сапасын арттыруға, сот жүйесін нығайтуға барлық шаралар қолданылатынын атап өтті.Осы тұста айта кетейік, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда биыл қаралған істердің саны азайғанын, оның басты себебі, сотта және сотқа дейін тараптардың татуласу құқығын қамтамасыз ететін медиацияның әсері екенін жеткізді. Еліміздегі сот жүйесі өз тарапынан түрлі реформаларға мұрындық болып, халықтың сотқа деген сенімін нығайтуға, тәуелсіз Қазақстанда адам құқығының аяқасты болмай, бостандық пен теңдіктің сақталуын биік мұрат етіп келеді.Сот билігінің күші Заңның мүлтіксіз орындалуында, құқыққа деген зор құрметте. Қазіргі қоғамда азаматтардың өз құқықтарын жетік білмеуі немесе өзгелердің құқықтарын бұзу сияқты көріністер кездеспей тұрмайды. Әлеуметтік ортадағы түрлі құқық бұзушылықтардың Ата Заң негізінде қалпына келтірілуі, әділеттілік табуы, халықтың сот билігіне деген сенімінің нығаюы Конституциямыздың арқасында мүмкін болып отыр. Алдағы уақытта бұл бағыттағы жұмыстар жалғасын таба береді. Баспасөз конференциясын қорытындылай келе сот төрағасы алдағы уақытта да сот төрелігінің сапасын арттыруға, сот жүйесін нығайтуға барлық шаралар қолданылатынын атап, баспасөз өкілдерінің туындаған сұрақтарына жауап бере отырып, алғысын білдірді.

Жаңақорған аудандық соты 6 айды қорытындылады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Жамбыл, Түркістан, Қызылорда және Шымкент өңірлері бойынша байланыс инспекциясының басшысы Ержан Тоқтағұлов ауданға келді.&nbsp;Шалғай ауылдардағы байланыс желілерін жақсарту мақсатында арнайы шақыртуымен келген Ержан Дәулетұлымен кездескен аудан әкімі Мұхтар Оразбаев елді мекендердегі байланыс желілерінің нашарлығын айтып өтті.&nbsp;«Бүгінгі күні Шәкен, Шилі, Сарбұлақ және т.б елді мекендерде, сондай-ақ, ауданның кейбір тұстарында байланыс өте нашар. Сондықтан да Өзіңізді ауданға арнайы шақырып отырмыз. Кемшіліктермен жұмыс жасап, барлық мүмкіндікті пайдаланып, ауыл халқының жылдам байланысқа қол жеткізуіне жағдай жасауымыз керек», - деді аудан басшысы.&nbsp;&nbsp;«Бүгін қасиетті Қазалы топырағына табанымыз тиіп отыр. Мақсатымыз - елді мекендердің байланысқа мұқтаждығын шешу. Сәтін салса, ауданға қарасты шалғай ауылдарға ат басын бұрамыз. Ауылдағы байланыс, сондағы мектептердің интернет желілері қалай болып тұрғанынан хабар алып, жаңа оқу жылында дайындығын пысықтаймыз. Яғни, &nbsp;барлығын зерделеп, зерттеп, кемшіліктер болса соған сәйкес жұмыс жасайтын боламыз», - деді Ержан Дәулетұлы.Басқосуға “Қазақтелеком” АҚ аудандық телекоммуникация торабы мен “Транстелеком” АҚ-ның аудандық филиалы, “Activ”, “Beeline”, “Altel” және “Kcell” АҚ операторлары қатысып, арнайы мамандармен бірлесіп жұмыс жасау қажет екені айтылды. Сонымен қатар, түрлі ұсыныстар қозғалып, жан-жақты талқыланды.&nbsp;Жиын соңында Мұхтар Әуесұлы байланыс инспекциясының өңіраралық басшысына алғыс айтып, алдағы жұмыстарына сәттілік тіледі.&nbsp;Айта кетейік, мамандар алдағы күндері Қарақұм беткейдегі елді мекендерге және Майлыбас, Қ.Пірімов ауылдарына &nbsp;арнайы барып, байланыс желілерді жақсарту мақсатында тиісті шараларды жүргізетін болады.

Қазалы ауданына байланыс инспекциясының өңіраралық басшысы келді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Қызылорда Облыстық салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығы» ЖШС-ның Қармақшы ауданы бойынша өз жұмысын 1998 жылдан бері жасап келеді. Сол кезде орталыққа дәрігер Бисенова Күланда, одан кейін дәрігер Үмітжан Сариева, медбике Аида Жеткергенова мен Дариха Құлмырзаевалар еңбек етеді.Орталықта түрлі салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар мен денсаулық мектебі жұмыс істейді. Денсаулық мектебінде күн сайын сағат 9.00-ден 12.30-ға дейін 7 түрлі тақырыпта кеңестер беріледі. Атап айтар болсақ, «Дене белсенділігі – салауатты өмір салтының негізі», дұрыс тамақтану, темекі шегудің алдын алу, алкоголь ішімдіктерін тұтынуғак жол бермеу, жеке гигиенаны сақтау, күйзелікстің алдын алу және күйзеліске төзімділік дағдыларын қалыптастыру, қарым-қатынас жасау дағдылары бойынша жұмыс жүргізеді.Жыл басынан бері мұнда түрлі іс-шалар, кездесу мен семинар, акциялар тұрақты түрде ұйымдастыруда. А.Жанпейісов атындағы №105 мектеп-лицейінде «Салауатты өмір салтын ұстану» тақырыбында кездесу өткізілсе, Қармақшы аудандық емханасында «Жатыр мойны қатерлі ісігінің алдын алу», О.Шораяқұлы &nbsp;атындағы №30 орта мектебінде «Отбасы құндылықтары», &nbsp;ІІІ Интернационал ауылындағы &nbsp;№108 орта мектебінде «Зорлық-зомбылықтың алдын алу, күйзелістің алдын алу», Ү.Томанов атындағы №30 орта мектебінде «Отбасы құндылықтары», « Қатерлі ісіктің алдын алу», «Зиянды әдеттердің алдын алу» семинары ұйымдастырды. Сонымен қатар, Тұрмағамбет Ізтілеуов атындағы №29 орта мектебінде «Спорт – денсаулық кепілі», &nbsp;«Спорт – көркі өмірдің» Төребай би ауылындағы №199 орта мектебінде «Спорт – денсаулық кепілі» тақырыбында спорттық сайыстар өткізілді. Ә.Егізбаев атындағы №121 орта мектебі «Отбасы құндылықтары», «Мектеп оқушысының тамақтануы» тақырыбында акциялар өтті.&nbsp;Ш. Уәлиханов атындағы №26 орта мектебі «Репродуктивті және психикалық денсаулық», «Зиянды әдеттердің алдын алу» Ш. Уәлиханов атындағы №26 орта мектебі «Ұлт болам десең – бесігіңді түзе!» С.Есқараев атындағы №27 орта мектебі «Салауатты өмір салтын ұстану, дұрыс тамақтану, дене белсенділігі» Ә.Егізбаев атындағы №121 орта мектебі «Дұрыс тамақтану, жеке бастың гигиенасы» семинары өтті. Сонымен қатар, Қармақшы аграрлы-техникалық колледжі «Зиянды әдеттердің алдын алу», «Отбасы құндылықтары», «Нашақорлықтың алдын алу» тақырыбында кездесулер өткізілсе, &nbsp;Қармақшы аудандық қорғаныс істері жөніндегі бөлімі «Психикалық денсаулықты сақтау», «Мен өмір таңдаймын!», «Дене белсенділігі, дұрыс тамақтану» семинары ұйымдастырылды. Сондай-ақ, О.Шораяқұлы атындағы №30 орта мектебі «Құқықбұзушылықтың алдын алу», «Отбасы құндылықтары», «Нашақорлықтың алдын алу», Ү.Томанов атындағы №183 орта мектебі «Құқықбұзушылық және жасөспірім», «Нашақорлықтың алдын алу», О.Шораяқұлы атындағы №30 орта мектебі «Біз туберкулезді жеңе аламыз!» кездесулері өтті. Ал Т.Көмекбаев атындағы №250 мектеп-лицейінде «Біз – спортпен біргеміз», «Спорт – біздің досымыз!» спорттық сайыстары жүргізілді.Қармақшы ауданы бойынша Халықаралық нашақорлыққа және есірткінің заңсыз айналымына қарсы күрес күніне арналған «Жақсы әдеттер марафоны» ұлттық бағдарламасының аясында іс-шаралар өткізілді. Айталық, О.Шораяқұлы атындағы №30 орта мектебінде бастауыш сынып оқушылары арасында «Біз нашақорлыққа қарсымыз!» тақырыбында таза ауада &nbsp;дене жаттығуларын жасаумен «Жаппай дене шынықтыру минуттары» өтті. Шара барысында «Шаттық шеңбері» ойыны ойнатылды.Көмекбаев ауылындағы №185-орта мектепте оқушылар арасында «Жақсы әдеттер марафоны!» тақырыбында спорттық ойындар өткізілді. Мектеп мейіргері шараға қатысушылардың дене қызуын алдын-ала өлшеп,бақылаудан өткізді. Бір уақытта барлық балалар таза ауада дене жаттығуларын жасап, асфальт бетіне тақырып бойынша &nbsp;сурет салды. Ақтөбе ауылдық №109-орта мектебінде «Жақсы әдеттер марафоны» тақырыбында «Мен және менің табиғатым» атты сурет салу конкурсы өтті. Сондай-ақ, таза ауада «Көңілді музыкалық ойындар» іс-шарасы ұйымдастырылды.&nbsp;Қармақшы аудандық емханасы алдында медицина қызметкерлері арасында салауатты өмір салтын қалыптастыруға байланысты «Зиянды әдеттердің алдын ал!» тақырыбында таза ауада спорттық шара ұйымдастырылды. Бұл шараны мекеме басшысы Б.С.Нысанбаев ашып, спорттық сайысқа қатысушыларға &nbsp;сәттілік тіледі. Медицина саласының ардагерлері, медицина қызметкерлері қатысқан бұл шара жас ерекшелігіне байланысты өз денсаулықтарына жауапкерлікпен қарауды,дене белсенділігімен айналысуды насихаттады. Қатысушылар &nbsp;қашықтыққа секіруден,үстел теннисінен, футбол, тоғызқұмалақ ойыны және волейбол ойнаудан бақ сынасты. Жеңімпаздар «Алғыс хаттармен» және ақшалай сыйлықтармен марапатталды. А.Жанпейісов атындағы №105 мектеп-лицейінде «Балдырған» күндізгі тынығу лагерінде &nbsp;оқушылар арасында «Біз &nbsp;есірткіге қарсымыз!» тақырыбында таза ауада &nbsp;флешмоб өткізілді. &nbsp;Шарада ЖДО, СӨСҚ мамандары зиянды әдеттердің алдын алу, тиімді тамақтану, дене белсенділігі туралы түсіндірме жұмыстарын жүргізді. Көмекбаев ауылындағы №185-орта мектепте оқушылар арасында «Есіркіден аулақ бол!» тақырыбында флешмоб өткізілді.. Сонымен қатар, «Зиянды әдеттердің алдын ал» &nbsp;тақырыбында &nbsp; сурет салып, көрме ұйымдастырды. Сонымен қатар, Ә.Егізбаев атындағы №121 орта мектебінде «Балдәурен» күндізгі тынығу лагерінде &nbsp;оқушылар арасында «Біз &nbsp;нашақорлыққа қарсымыз!» тақырыбында таза ауада &nbsp;флешмоб өткізілді. Шарада ЖДО, СӨСҚ мамандары зиянды әдеттердің алдын алу, тиімді тамақтану, дене белсенділігі туралы түсіндірме жұмыстарын жүргізді. А.Жанпейісов атындағы №105 мектеп-лицейінде «Балдырған» күндізгі тынығу лагерінде оқушылар арасында «Біз &nbsp;есірткіге қарсымыз!» тақырыбында cурет сайысы өткізілді. &nbsp;Шарада ЖДО, СӨСҚ мамандары денсаулық, денсаулыққа зиян келтіретін темекі, ішімдік, есірткі тұтынудың алдан алу, тиімді тамақтану, дене белсенділігі туралы түсіндірме жұмыстарын жүргізді. Ү.Томанов атындағы №183 орта мектебінде 7 сынып &nbsp;оқушылар арасында «Есірткіге ЖОҚ-де!» тақырыбында таза ауада &nbsp;флешмоб өткізілді. &nbsp;Шарада ЖДО, СӨСҚ мамандары зиянды әдеттердің алдын алу, тиімді тамақтану, дене белсенділігі туралы түсіндірме жұмыстарын жүргізді.О.Шораяқұлы атындағы №30 орта мектебінде «Балдәурен» күндізгі тынығу лагерінде тынығушылар арасында «Біз &nbsp;есірткіге қарсымыз!» тақырыбында флешмоб өткізілді. Лагерь тынығушылары флешмобқа белсене қатысып, марафонға өз үлестерін қосты. Сонымен қатар, «Нашақорлықтың &nbsp;алдын ал» &nbsp;тақырыбында &nbsp; сурет салып, көрме ұйымдастырды. Ү.Томанов атындағы №183 орта мектебінде «Берік отбасы – есірткіден алыс!» тақырыбында облыстық отбасылық сайысы өткізілді. &nbsp;Шараға 4 отбасы қатысып, дене белсенділігімен айналысу, бос уақытты тиімді пайдалану, сурет салу, жетістіктері атты 4 бөлімнен тұратын сайыста Мырзашевтар отбасы бірінші орынды иеленді. &nbsp; Ә.Егізбаев атындағы №121 орта мектебінде ата-аналар арасында &nbsp;«Нашақорлықтың алдын алу» тақырыбында ата-аналар жиналысы өткізілді. &nbsp;Ш.Уәлиханов атындағы №26 орта мектебінде «Жас толқын» аулалық клубы мүшелері арасында «Біз &nbsp;есірткіге қарсымыз!» тақырыбында футболдан спорттық сайыс өткізілді. Кездесу нәтижесі бойынша «Былғары доп» командасы жеңіске жетіп, «Алғыс хаттармен» марапатталды.Жосалы кентінде орталық алаңда Жастар орталығының ұйымдастыруымен «Жастар – нашақорлыққа қарсы» тақырыбында акция өткізілді. Оған ЖДО, СӨСҚ мамандары есірткінің, ішімдіктің, темекінің зияны туралы түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, АТМ таратты. Сонымен қатар, орталық алаңдағы &nbsp;LED экраннан &nbsp;нашақорлықтың алдын алу туралы видеороликтер көрсетілді.

Қармақшыдағы денсаулық мектебінде күн сайын 7 түрлі тақырыпта кеңестер берілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> «Біз бала құқықтарын қорғау жөніндегі ауқымды мәселелерді шешуге тиіспіз. Балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, балалар арасындағы суицид пен буллингтің алдын алу үшін мемлекеттік бақылауды күшейтіп, тиімді тетіктерді қарастырған жөн»- деген болатын мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев. Қазіргі басты мәселелердің біріне айналған балалар арасындағы суицид пен буллингтің алдын алу мақсатында біршама жұмыстар атқарылып жатыр.Бүгінде қай-қайсымыз да әлеуметтік желіге тәуелдіміз. Мұндайда үлкендерден бұрын оң-солын танып үлгермеген жасөспірімдер үшін алаңдайтынымыз рас. Кейбір жеткіншектерді суицидке дейін жеткізетін буллинг пен кибербуллингтің кесірі екені белгілі. Елімізде бүгіндері 11-15 жастағы жасөспірімдердің 12 пайызға жуығы осы дерттен жапа шеккендер санатында. Бұл мәселені Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та назардан тыс қал¬дырған емес. Президент халыққа арнаған Жолдауында: «Қазір – ғаламтор дәуірі. Ондағы бей-берекет ақпарат тасқыны ұрпақтың санасын улап жатыр. Бір сәттік танымалдылықты көксейтін тамырсыз идеялар жаппай белең алуда. Бұл – аса қатерлі үрдіс» деген еді.Алдымен буллинг пен кибербуллинг дегеніміз не, оның алдын алуға бола ма? Осы жөнінде тоқталып өтсек. Буллинг (bullying) сөзі ағылшын тілінен аударғанда қорлау, қудалау, мазалау, кемсіту, қорқыту дегенді білдіреді екен. Бүгінде әлеуметтік желілерде оны кибербуллинг деп те атайтын болды. Кибербуллинг – әлеуметтік желілерде қорлау немесе қудалау дегенді білдіреді. Жасыратыны жоқ, балаларымызды заманнан, қатарынан қалмасын деген оймен гаджеттер мен телефонға үйірсек қылып алдық. Сарапшы мамандардың пайымдауынша, ата-аналар балаларына алғаш үш жасында-ақ смартфонды қолына ұстататын көрінеді. Ал төрт-алты жастағы балалардың 54 пайызында жеке телефоны болса, ол бала 14-ке келгенде бұл көрсеткіш 97 пайызға жетеді екен.&nbsp;Сарапшылардың сөзінше, кибербуллинг қазір бүкіл әлемдегі өте өзекті проблемаға айналған. Бір тәулік ішінде әлеуметтік желілердегі контентті бұғаттауды талап ететін заң Германия, Франция, Жаңа Зелландия, АҚШ секілді бірқатар дамыған елде қабылданған. Мәселен, АҚШ-тың 40-тан астам штатында кибербуллингке қолданылатын қылмыстық жаза өте қатаң. Сингапур, Оңтүстік Корея, Ресей мен Түркия мемлекеттері де осы әлеу¬меттік желі жөніндегі заңдарын қайта қарастырып, кибербуллингке қатысты жазаны күшейтуде.Баланың заманға сай болғаны дұрыс қой. Бірақ таяқтың екі ұшы болатыны тәрізді, жаңа технологиялардың пайдасынан гөрі зияны да бар екенін ұмытпауымыз керек. Жасөспірімдердің ата-анасы біле бермейтін түрлі қосымшаны жүктеп алып, ғаламтор кеңістігін шарлайтыны көңілге күмән ұялатады. Олардың әлеуметтік желіден түр-түсінен, жасынан бейхабар «жаңа достар» табатынын қайтерсіз. Олардың бірі ермек үшін әңгіме-дүкен құрса, енді бірі жымысқы оймен баланың сеніміне кіргісі келеді. Біз әңгімеге арқау еткелі отырған мәселе сондай арам ойлы жандар туралы болмақ. Олар түрлі ойындар арқылы баланы қызықтырып, содан соң бала туралы анық-қанығын біліп алып, кейін қорқыту, бопсалауға тырысады. Ақырында ешнәрседен бейхабар аңғал бала желідегі жалған аккаунт иесінің айтқанына көнетіндей жағдайға жетеді. Осындай «жаңа достықтың» соңы бала¬ны суицидке алып келген оқиғалар да болып жатыр. Қоғамда бұл мәселе жиі көтеріліп келеді. Осы тұрғыда:<blockquote>&nbsp;Мектепте ұзақ жыл жұмыс істедім. Ұстаздық еткен кезімде балалармен тығыз қарым-қатынаста болғандықтан, кейде жеткіншектер арасында түсінбестік жағдайлар болып жататынын білетінбіз. Ұстаз ретінде мұндай мәселелерде балаларға қол ұшын созуға тырысатын едік. Алайда ол кезде буллинг дегенді білмейтінбіз. Бүгіндері технологияның қарыштап дамуы мен интернет желісінің қолжетімділігі адамдардың «маған барлығы рұқсат етілген» деген пайымын одан сайын нықтай түскендей. Олар жалған аккаунт арқылы балалармен танысып, олар¬дың сеніміне кіретінді шығарды. Сеніміне кіріп алған соң қорқыту, бопсалау, оғаш қылық жасауға итермелеу сынды заң бұзушылықтарға баратын болыпты. Осының кесірінен адами құндылықтардың құрдымға кетіп бара жатқандығына менің де көңілім алаңдаулы,– дейді қала тұрғыны О.Мақсат. &nbsp;</blockquote>Осы күні ғаламторда баланың өз-өзіне, жақындарына, туыстарына қол жұмсауына итермелейтін ойындар да аз емес. Бұдан бірнеше жыл бұрын кибербуллингтердің жемісі саналатын «Көк кит», «Тыныш үй», «Мені сағат 04:20-да оят», «Қызыл жапалақ», «Киттер мұхиты», «Құс жолы», «NaN», «F57» сынды ойындар дүние жүзін дүрліктіргені белгілі.&nbsp;Елімізде әр бесінші бала осы кибербуллингтің қатысушысы немесе зиян шегушісі екені анықталды. Мұндай әрекетке барғандар келешекте психикалық ауытқушылыққа шалдығады екен. Еліміздегі әрбір бала немен айналысып жатыр, әлеуметтік желіде кіммен дос? Буллинг пен кибербуллингтің құрбанына айналып жүрген жоқ па деген сұрақтар әрбір ата-ананы алаңдатуы тиіс. Сондықтан да интернеттегі бала тәрбиесін, бала құқығын біз басты назарда ұстауымыз керек, дейді психолог мамандар.Жасыратыны жоқ, қазір атауы қазақ қоғамына жат болғанымен, қатері бүкіл елді шарпып үлгерген бұл кесел қазір өршіп тұрғаны белгілі. Ендеше, желідегі жүгенсіздік пен жауапсыздыққа, желікке заң жүзінде жауап берер уақыт келді. Бала тәрбиесін әлеуметтік желіге табыстаудың зардабы ең алдымен ата-анаға әсер етеді. Жаңа технологияның мүмкіндігі қарыштап дамыған заманда бұл мәселеге мән беретін кез жетті. Балаларымыз жамандыққа кезікпесін, қиын жағдайға тап болмасын десек алдымен өзіміз, ата-аналар үлгі болуымыз қажет-ақ.&nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары