<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Аймақта ашылған соңғы археологиялық жаңалықтардың арқасында бүкіл әлемнің назарына іліккен Шанлыурфа Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының 11-ші Туризм министрлері конференциясында «2023 жылдың туризм қаласы» деген шешім қабылданды. Жер шарының 57 мемлекетінен құралған Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының таңдауын тойлау үшін Шанлыурфа халықаралық халал көрмесі, Ислам әлемі ғалымдары симпозиумы және Ислам әлемін жақындастыратын саяхат кітаптарындағы Ислам әлемі симпозиумы сияқты бірнеше іс-шараларды өткізеді. Туристік қала мәртебесіне сәйкес Шанлыурфа биылғы жылы ішкі және шетелдік туристер санын екі есеге арттырады деп жоспарланған.<a href="https://ttjk.info/wp-content/uploads/2023/01/shanlyurfa.jpg"><img src="https://ttjk.info/wp-content/uploads/2023/01/shanlyurfa-1024x683.jpg" alt=""></a>Шанлыурфа: Археология мен діндер тарихы арасындағы көпірТүркияның оңтүстік-шығысындағы ашық аспан астындағы мұражай ретінде сипатталған Шанлыурфа ерекше тарихи, діни және археологиялық жаңалықтарды ұсынады. 12 мың жылдық тарихы бар Шанлыурфа әртүрлі діндердің, мәдениеттер мен өркениеттердің ізін алып, «алғашқылар мен ең көнелердің» қаласы ретінде назар аударады. Көптеген діндер тұрғысынан қасиетті саналатын қалада Балыклыгөл және Айн Зелиха (Зелиханың көзі / бұлағы) сияқты маңызды орындар бар. ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұра Гөбеклитепе, әлемдегі ең көне монументалды құрылым, аңшылар жинаушы туралы осы уақытқа дейін білетінімізді төңкеріп тастады және неолит дәуіріндегі кеңірек «Таш Тепелер» аймағы да Шанлыурфада. Соңғысы, бірақ кем дегенде, тарихи Харран күмбезді үйлері мен табиғи сұлулығымен көзге түсетін «баяу қала» Халфети де осы көне қаланың міндетті түрде көретін жерлері.Гөбеклитепедегі адамзат тарихының іздері…&nbsp;Археологтардың өркениеттер мен діндердің бастауларына көзқарасын өзгерту арқылы адамзат тарихын қайта құрған Гөбеклитепеде аңшы-терушілер қоғамдарының бұрын ойлағаннан әлдеқайда дамығанын дәлелдейтін тұжырымдар бар. Монументалды сәулет өнерінің алғашқы үлгілерін құрайтын құрылыстың Т-тәрізді обелисктері неолиттік қауымдастықтың қоғамдық ұйымдасып, сенім үшін біріге білгенін көрсетеді. Гөбеклитепеге ұқсас ерекшеліктері бар 12 археологиялық ескерткіштен тұратын «Таш Тепелер» кеңірек аумақ, жалғасып жатқан қазбалардан алынған олжалар арқылы тарихқа дейінгі өмірдің бұрын белгісіз аспектілерін ашуды жалғастыруда. Шанлыурфа сонымен бірге осы жылдың қыркүйек айында 2023 жылғы Дүниежүзілік неолит конгресін қабылдайды.<a href="https://ttjk.info/wp-content/uploads/2023/01/shanlyurfa-7.jpg"><img src="https://ttjk.info/wp-content/uploads/2023/01/shanlyurfa-7-731x1024.jpg" alt=""></a>Түркияның ең үлкен мұражай кешені Шанлыурфада орналасқан Шанлыурфа – мұражайлар қаласы. Шанлыурфа археология мұражайы, әлемдегі ең үлкен неолит коллекциясын және Ахиллей мен Амазонкалардың өмірін бейнелейтін үлкен және керемет римдік вилла мозайкасының үйі болып табылатын Халеплибахче мозаика мұражайына ие Түркияның ең үлкен мұражай кешені, келушілерді хронологиялық тұжырымдамамен уақыт саяхатына апарады. Мифологиялық бейнелері бар керемет мозаика арқылы өнер тарихындағы негізгі элементтерді ұсыну.&nbsp;Балықлыгөлде тілектер айтылады…Балықлыгөл базарларымен қатар діни және Шанлыурфаға тән символизмі бар мәдени кешен ретінде назар аудартады. Аңыз бойынша, Ыбырайым пайғамбар Нымруд патшамен және пұтқа табынушылармен кескілескен күрестен кейін Нымруд патша отқа тастайды. Алайда Ибраһим пайғамбар отқа түскенде, жалынның орнын мөлдір көл басып, жанып жатқан ағаш балыққа айналады.&nbsp;Балықлыгөлді дәл осы көл деп санайды. Ыбырайымға сенетін және Нимрод патшаның қызы Зелиха да өзін отқа тастады және Айн Зелиха (Зелиханың көзі / Бұлағы) құлаған Балықлыгөлдің дәл жанында қалыптасады. Мәдени туризм және үш Авраамдық дін үшін маңызды орын, келушілер көлдің айналасында орындайтын рәсімдерге тілек айту және балықты тамақтандыру кіреді. Жоғалған Халфети қаласы өзінің көркем пейзаждарымен келушілерді таң қалдырады. Халфети 2013 жылы Ситтаслоу халықаралық үйлестіру комитеті тарапынан «баяу қала» желісіне қосылды. Суға батқан елді мекендерді Газиантеп шекарасындағы тасқа қашалған бекініс Румкале сияқты қайық турлары кезінде көруге болады. Халфети сонымен қатар тіркелген қара раушанның отаны болып табылады, ол өзінің ерекше түсі мен иісін өсетін топырақтан алады. «Күмбет Эвлері» бар әлемдегі алғашқы және ең көне университет Харранда орналасқан Шанлыурфаның құнарлы Харран жазығы шұңқыр тәрізді күмбезді үйлердің үйі, әлемдегі алғашқы университет және Анадолыдағы ең көне мешіттердің бірі. Харран Ұлы мешіті (744–750) – Анадолыдағы ислам сәулет өнерінің бір бөлігі ретінде салынған ең көне мешіт. Терракотаны раушан майымен, сабанмен және жұмыртқаның ағынымен араластыру арқылы жасалған ерітіндіден салынған бұл күмбезді үйлер сәулеті мен материалдарының арқасында жазда салқын, қыста жылы болады. Сондай-ақ Харранда 12 ғасырдағы медресенің қалдықтары бар археологиялық ескерткіш бар. Харран медресесі әлемдегі алғашқы және ең көне университет ретінде назар аудартады.&nbsp;Шанлыурфадан дәм татпай кетпеңіз…Шанлыурфа асханасы ең көне рецепттерге негізделген. Жергілікті ерекшеліктер арасында жергілікті изотпен (қызыл бұрыш) дайындалған чиғкөфте, лахмаджун, тирит және бауыр кәуабы және қою мырра (ащы) кофе бар. Қалада сонымен қатар анимациялар мен экспонаттар арқылы келушілер Шанлыурфа мәдениетіндегі гастрономияның маңыздылығы туралы біле алатын аспаздық орталығы бар. Уақыт өте келе орталықта жергілікті және аймақтық тағамдарға бағытталған түрлі аспаздық шеберханалары ұсынылады.<figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/shanlyurfa_5_1_696x464_1_d3e6ee1637.jpg" alt="shanlyurfa-5-1-696x464-1.jpg"></figure>

Ислам әлемінің «2023 жылғы туризм қаласы»

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Өзбекстанның бейнелеу өнері галереясында қазақ жазушысы және ойшылы Абай Құнанбайұлының өмірі мен шығармашылығына арналған «Абай. Бауырлас халықтардың мұрасы» атты көрме ашылды.Көрменің ашылу салтанатына Өзбекстан Премьер-Министрінің орынбасары, Туризм және мәдени мұра министрі Әзиз Әбдіхақымов, Қазақстанның мәдениет және спорт министрі Дәурен Абаев, Қазақстанның Өзбекстандағы елшісі Бейбіт Атамқұлов, «Жидебай-Бөрілі» Абай музейінің директоры Тұрдықұл Шанбай, Бейнелеу өнері галереясының директоры Камола Акилова мен зиялы қауым өкілдері қатысты.Қазақстанның мәдениет және спорт министрі Дәурен Абаев көрме жұмысын ұйымдастырғаны үшін өзбек тарапына алғысын білдірді.<blockquote>«Әлішер Науаи мен Абайдың шығармашылығы – жалпы адамзат құндылықтарының қалыптасу үлгісін бейнелейтін ұлы мұра. Екі ойшыл әртүрлі уақытта өмір сүрсе де, оларды гуманизмге деген ұмтылыс пен поэзиядағы реформаторлық рух біріктіреді. Екеуі де бауырлас халықтың рухани тірегі», – деді Дәурен Абаев.</blockquote>Өз кезегінде Өзбекстан Премьер-Министрінің орынбасары, Туризм және мәдени мұра министрі Әзиз Әбдіхақымов қазіргі уақытта түркі халықтарының мәдени мұрасын сақтау және қалпына келтіру бойынша үлкен жұмыстартар жүргізіліп жатқанын атап өтті.<blockquote>«Қазақтың ұлы жазушысы Абайдың шығармашылығына арналған көрменің ашылуы – Өзбекстан мен Қазақстан арасындағы достықтың нығайып келе жатқанын айғақтайды. Осы мүмкіндікті пайдалана отырып, Қазақстанның мәдениет және спорт министрі Дәурен Абаевқа «Өзбекстанға қош келдіңіз» деп айтқым келеді. Бүгін ашылған көрме Ұлы ойшыл Әлішер Науаидің гуманистік дәстүрлерін сақтаған Абай шығармашылығын жақсы түсінуге мүмкіндік беретініне сенімдіміз. Оның шығыс пен батыстың бірлігі туралы, әлемдік мұраны игеру қажеттілігі, энциклопедизмге ұмтылу, адам табиғатын жетілдіру туралы идеялары қазіргі кезеңде де өзектілігін жоғалтқан жоқ», – деді Әзиз Әбдіхақымов.</blockquote>«Абай. Бауырлас халықтардың мұрасы» көрмесі келесі негізгі бөлімдерден тұрады: - Көшпелі мәдениет Абайдың қалыптасуының негізгі факторы ретінде; - Әлішер Науаидің Абайды қалыптастырудағы рухани тәлімгер ретіндегі рөлі; - Абай өмірінің негізгі кезеңдері; - Суретшілер Ә. Қастеев, Ө. Таңсықбаев, Е. Сидоркин, Н. Өтепбаев және т. б. шығармаларындағы Абай кейіпкерлері мен сюжеттері.Көрмеде қазақтың дәстүрлі тұрмысы, сәндік-қолданбалы өнері, кескіндеме, графика, Абай туралы басылымдар, оның шығармалары ұсынылған.«Абай. Бауырлас халықтардың мұрасы» көрмесі Ташкентте 19-30 желтоқсан аралығында өтеді. Сонымен қатар, бүгін Ташкентте Абай Құнанбайұлы ескерткішіне гүл шоқтарын қою рәсімі өтті. &nbsp;<img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/23_d35b9859fc.jpg" alt="23.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/24_ec58216da6.jpg" alt="24.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/26_ce186cdecc.jpg" alt="26.jpg">

Ташкентте Абай Құнанбайұлының шығармашылығына арналған көрме ашылды 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қай кезде де, қандай қоғамда да қазақтың қасиетті қара өлеңі мен сырлы сазы өміршеңдігін дәлелдеп келеді.&nbsp;Тылсым құпиясын ішіне бүккен қара өлеңнің дүниеге келуі де оңай емес. Осы ретте ақынды табиғат-тағдыр бойына ерекше қасиет дарытқан ғажап құбылыс десек қателеспейміз.&nbsp;Сыр өңірі, оның ішінде киелі Жалағаш жері өнер саңлақтарына кенде емес. Сырдан ұшып, қазір елімізге, алды шетелдерге танымал өнер қайраткерлерінің есімдерін тізбелеп жату артық болар. Сол айтулы топтың қатарында елімізге белгілі ақын, журналист-жазушы Зордан Салықбаевтың шоқтығы биік.Зордан Салықбаев 1944 жылы 15 мамырда Жалағаш ауданының қазіргі Жаңаталап ауылында дүниеге келді. 1960 жылы 10 жылдықты бітіргеннен кейін 1963 жылға дейін туған жерінде колхозшы болып еңбек етті. 1963 жылы Н.В.Гоголь атындағы педагогкалық институттың қазақ тілі жəне əдебиеті факультетін үздік дипломмен бітірді.&nbsp;Еңбек жолын 1967 жылы Аққыр совхозындағы №188 орта мектепте мұғалім болып бастады. 1968-1970 жылдары мектеп директорының орынбасары, 1971-1974 жылдары аудандық партия комитетінде саяси-ағарту кабинетінің меңгерушісі, 1974- 1986 жылдары аудандық «Жаңадария» (қазіргі «Жалағаш жаршысы») газетінің редакторы болды.&nbsp;Зордан ақын 1988 жылы небары қырық төрт жасында дүниеден өтті. Бірақ артында мол əдеби мұра қалдырды. Ол «Үміт толқыны» (1988) əңгімелер жинағының, «Жазылып қалған жан сырым» (1997), «Армандап өткен ғұмыр» (2006) атты өлеңдер жинағының авторы. 2009 жылы Астана қаласынан «Сырдария кітапханасы» жинағынан өлеңдер, əңгімелер, очерктер жəне ой орамдары шығармасы жарық көрді.Зордан Салықбаев елді, туған жерді жырлап өткен ақын. Оның жазған дүниелерінен өз дәуіріне деген адалдығы көзге ұрып тұр. Сол дәуірдің жақсылығын қуана жырласа, жамандығын да күйіне отырып, жырына арқау еткен ақын. Оның өлеңдерінен болашаққа деген сенім, елге, еңбек адамына деген махаббаты айқын сезіліп тұрады. Сондықтан Зорданның поэзиясы мен прозасы жас ұрпақты тәрбиелеуде де өзіндік орны бар.2021 мамыр айында аудан орталығынан бір көшені Зордан Салықбаевтың есімімен атау туралы шешім шықты. Кезінде елдегі қалыптасқан жағдайға байланысты ақын есімімен аталған көшенің ашылу рәсімі кейінге қалдырылған еді. Бүгін аудан орталығындағы көшеге ақын есімінің берілуі салтанатты жағдайда атап өтілді. Салатантты рәсімге қатысушыларды аудан әкімі Асқарбек Есжанов құттықтап, ақынның ғибратты ғұмыры мен шығармашылығына тоқталып, халық жүрегіндегі екінші ғұмырының басталғанын, тағылымды шараның кейінгі ұрпақ үшін тәрбиелік маңызы зор екенін атап өтті.<figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/320204507_474445191436653_2639850223580606904_n_430110ad78.jpg" alt="320204507_474445191436653_2639850223580606904_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/320152919_691401149108768_7406189382797686196_n_a5a9955372.jpg" alt="320152919_691401149108768_7406189382797686196_n.jpg"></figure>

Жалағашта Зордан Салықбаевқа көше атауы берілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, жырау Ұлжан Байбосынова мен Сыр бойы жыршы-жырауларының «Жыр күмбез» атты жыр жәрмеңкесі өтті.Жыр жәрмеңкесі Қорқыт ата жайлы бейне көрініспен басталып, қоңыр қобыз сарыны жер-дүниені толқытып өтті. Абыз бабаның «Өткен күн, Кеше, - тарих Келер күн, Ертең, - сыр, Ал, бүгінгі күн – үлкен сый» деген нақылы намаздан тұрған батагөйдің болмысын елестетті. Қобыз үніне еліткен бала Базар «Топқа түстім толғанып» термесін орындады. Алмас Алматов Базар жыраудың «Өсиетімен» өрнектесе, Іле Айдос Рахметов арнау орындады. Арасында «Ақмешіт» фольклорлық ансамблі ерекше күй қосып, тұтас тарихты, өнер өлшемін өсіре түсті.Уақыт көшінде жалғасы үзілмей, күні бүгінге дейін жеткен жыраулық өнердің негізгі мұрагерлері бірінен соң бірі іліп әкетіп, Сыр бойының саңлақ өнерін көрерменге сыйлады. Нұртуған, Нұрмағамбет, Жаңаберген, Жаппарбері, Дәріғүл, Еңсепбай, Көпжасар, Құлжан, Смағұл, Әбілхан, Кәрібоз, Жәмет, Сәрсенбай Бөртебайұлының, Жиенбай жыраудың, Оңғар жырау,Тұрмағамбет , Шораяқтың Омары, Кете Жүсіп, Ешнияз сал, Нартай, қысқасы барлық жырау мен жыршының есімі жаңғырып жатты. LED экраннан тарихи бейнесюжеттер ұсынылды. Осы шараға қатысқан аймақтағы барша жырау мен жыршы қауымы жыр жәрменкесінің түңлігін көтерумен қатар өнердің өміршең ізінен өнегелі тарту жасады.Сахна шеберлеріне облыс әкімінің ықылас гүлі ұсынылып, шараны облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Сақтағанов қорытындылады.<blockquote>«1925 жылы қазақ өнерін Парижде паш еткен Әміреден соң араға алпыс жыл салып Алмас Алматов эпостық өнерді Еуропада әуелеткенін әлем білді. Жыр - халықтың жүрегін тербеткен ұлы өнер. Бүгін Алмас Алматов пен Бидас Рүстембековтың шәкірттері сол киелі өнерді кемеліне келтіре жаңғыртты», - деді Нұрымбет Сақтағанов.</blockquote>Керемет кеш және көтеріңкі көңіл-күй бір-бірімен үйлесіп, көрерменді рухани серпілтті. &nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/318799714_3271215979798553_2900229072425267430_n_65ef47a255.jpg" alt="318799714_3271215979798553_2900229072425267430_n.jpg"></figure><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/316819372_3271216293131855_7468383562131445514_n_5e0484ed0b.jpg" alt="316819372_3271216293131855_7468383562131445514_n.jpg">

Сыр бойы жыршы-жырауларының «Жыр күмбез» атты жыр жәрмеңкесі өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақ халқының қастерлейтіні, қадір тұтатыны сөз өнері десек, өздерінің шығармаларымен Сыр елінің ғана емес, бүкіл қазақ жұртының руханият дүниесінен ерекше орын алатын Сыр сүлейлерінің жыр көшін бастаған Базар жырау Оңдасұлының туғанына 180 жыл толуына орай Қармақшы ауданы әкімдігінің қолдауымен, К.Рүстембеков атындағы Жыраулар үйінің ұйымдастыруымен «Жамиғы қазақ бір туған» атты облыстық дастан жырлаушылардың жыр фестивалі өтті.Жыр фестивалінде Қазақстан Республикасының «Мәдениет қайраткері» жырау Берік Саймағамбетов, «Мәдениет саласының үздігі», халықаралық ақын және жыраулар одағының мүшесі, жырау Серік Жақсығұлов, Балқы Базардың ұрпағы, облыстық жыр байқауларының жеңімпазы Ораз Әлішбеков, айдынды Арал ауданының тумасы, Нұртуған жыр мектебінің өкілі, жыршы Еркебұлан Шыңжанов, республикалық жыр бәйгелерінің жеңімпазы, қармақшылық жырау Айгерім Ешбаева, облыстық жыр байқауларының жүлделі жеңімпазы Болат Баймұратовтар Базар жыраудың дастан жырларын сыр мақам саздарында нақышына келтіре орындап, өнер көрсетті. Жыр фестивалін жырау Серік Жақсығұлов жүргізді.Жыр бұлағымен сусындатқан жыршы-жырауларға Қармақшы ауданы әкімі Әділбек Ерсұлтановтың арнайы алғыстарын Қармақшы аудандық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Дәурен Ержанов табыстады.Фестиваль соңында қонақтар осындай даңғайыр ақын, жырау Базар Оңдасұлын ұлықтап, елдің жадында мәңгі қалдыру мақсатында ұйымдастырылған жыр фестивалінде Сыр мен жыр секілді егіз ұғымдарды көңіл көкжиегіне қонақтатып, шамшырақша жарқырата білген Сыр сүлейлерінің мұрагер ұрпақтарына шығармашылық мол табыстар тіледі. &nbsp;<img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/11_788cbedccf.jpg" alt="11.jpg">

«Жамиғы қазақ бір туған» атты облыстық дастан жырлаушылардың жыр фестивалі өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Шиелі ауданында Сыр сүлейі, арқалы ақын Бұдабай Қабылұлының 180 жылдығына арналған «Өзге сөзден өлеңге ұста Бұдабай» атты республикалық жыраулар фестивалі өтті.&nbsp;Жыр кешінің алғы сөзін аудан әкімінің орынбасары Ысмағұлов Болатбек Әбдулхайысұлына беріліп, жырауларға жылы лебізін білдірді.&nbsp;Жыр фестивальдің негізгі мақсаты - халқымыздың төл мұрасы - жыраулық, термешілік өнерді ұрпақ санасына сіңіре отырып, оның сиқырлы мақам сазын өнер сүйер қауымға жеткізу, сондай-ақ, халқымыздың дәстүрлі жыраулық өнерін дамыту және оны ұлықтай түсу болып табылады.&nbsp;Аиалған фестивальға 16 жыршы-жырау қатысты. Арқалы ақынның шығармашылығын дәріптеген жыраулар халыққа рухани дем беріп, сан ғасырлар қойнауында жатқан саф өнерді насихаттады. Жиналған жұртшылық жыраулардың шеберлігімен шешендігіне ерекше ықылас танытып, шабыт беріп отырса, жыраулар жырдан шөлдеген елді сөз құдіретімен сусындатты. Фестивальда жырауларға арнайы алғыс хаттар мен сый-сияпаттар табысталды.Бұдабай өткір сөзді ақын, терме, толғау, мақтау, сынау сөзге шебер дарынды дүрдің бірі. Оның алғаш ақын ретінде танылуы Қарлығаш деген қызбен айтысынан басталады. Жастайынан өлең-жырға әуес Бұдабай шығармаларының біразын жазып қалдырған. Өлеңдерінің басым көпшілігі ел бірлігі мен татулықты жырлауға, араздасқандарды бітімге шақыруға арналған. Ақынның «Өзім жайлы», «Көңіл туралы», «Өмір туралы» және тағы да басқа өлеңдері белгілі.<figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/316172848_1449218182275303_1758638495119200083_n_70565870c7.jpg" alt="316172848_1449218182275303_1758638495119200083_n.jpg"></figure><figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/316944408_1449217538942034_366269785473358554_n_25fa2da777.jpg" alt="316944408_1449217538942034_366269785473358554_n.jpg"></figure>

Шиелі ауданында республикалық жыраулар фестивалі өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a> Сыр өңірі – &nbsp;қасиетті де қастерлі халық өнері дамыған, сан түрлі тарихи оқиғалар мен көзқарастар бір мүддеге тоғысқан өлке. Сол себепті өңірде өмір сүрген жырау, жыршы, ақын, күйші, әнші, сал-серілер шығармашылығы қазақ елінде, қала берді әлем әдебиетінде ерекше орынға ие. Сыр елінде өмір сүріп, аты үш жүзге мәлім болған ақын-жырауларымыз ұрпақ тәрбиесінде имандылық пен адамгершілік қасиеттерді тұлға бойына сіңіруді басты назарда ұстаған. Бұл ән-күй, жырларымыз ұлтымыздың болашағына үлгі-өнеге ретінде жол салған. Соның ішінде Сыр сүлейлерінің көп бөлігі Қармақшы өңірінде туып-өсіп, айшықты жыр күмбезін жасағаны баршаға мәлім.Осы орайда, 12 қараша күні «2022 – Балалар жылы» аясында Қармақшы аудандық Т.Салқынбайұлы атындағы әуез мектебінің ұйымдастырумен Сыр сүлейі, даңқты ақын, шығыстың шайыры атанған Тұрмағамбет Ізтілеуовтің 140 жылдығына арналған «Ширатқан шым жібектен көгені едім» атты жас жыршылар арасындағы байқау өткізілді.&nbsp;Байқауға К.Рүстембеков атындағы Жыраулар үйінен 12 талапкер шәкірттер қатыстырылып, нәтижесінде жас ерекшеліктеріне орай Балтабай Талант І орын, Оңғарқызы Арай І орын, Елдес Мәди ІІ орын, Мархабатова Фатима ІІ орын, Жақыпова Көркем ІІ орын, Маратқызы Аяулым ІІІ орын, Райымбек Азима ІІ орын, Амантай Айдана ІІІ орындарды иеленді. Сонымен қатар Сағатова Нұрсезім, Асылбекқызы Альгида, Бекжасарқызы Жазира аудандық білім бөлімінің басшысы Гүлзира Мәжитқызының арнайы алғыс хаттарымен марапатталды.<img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/316308691_2376784142476204_5214182644159385363_n_cb31f26942.jpg" alt="316308691_2376784142476204_5214182644159385363_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/316108927_2376785132476105_6938425177306405758_n_d5db65a967.jpg" alt="316108927_2376785132476105_6938425177306405758_n.jpg">

Қармақшы ауданы: «Ширатқан шым жібектен көгені едім» атты жас жыршылар байқауы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалыда Қазақстан Республикасының Мәдениет қайраткері, ақын Жетіскен Мәкеналының 70 жылдығына арналған «Іздейді туған жерің тебіреніп» атты облыстық жазба ақындар мүшәйрасы өтті.Қазалы қаласындағы мәдениет үйінде өткен шара театрландырылған қойылыммен басталып, ақынның өмірі мен шығармашылығынан көрініс қойылды.&nbsp;Облыстық мүшәйраға Қызылорда қаласы мен Жаңақорған, Шиелі, Сырдария, Жалағаш, Арал, Қазалы аудандарынан 12 талапкер қатысып, бақ сынады.&nbsp;Тағылымды шараның ашылу салтанатында аудан әкімінің орынбасары Дәурен Тілеумбетов сөз сөйлеп, ақынның жары Марияш Мардановаға арнайы сый-құрмет көрсетті.Облыстық байқауға Қазақстан&nbsp;Республикасы Жазушылар Одағының мүшесі, Арал ауданының құрметті азаматы Толыбай Абылаев, облыстық халық шығармашылығы мәдени-продюсерлік орталығы басшысының орынбасары, ҚР Мәдениет саласының үздігі Рая Ділімбетова және «Қазалы» газетінің бас редакторы Есет Табынбаев қазылық жасап, жеңімпаздарды анықтады.&nbsp;Байқау қорытындысы бойынша жүлделі I орынға Арал ауданынан келген Алтынбек Қыстаубаев ие болды. Ал, жүлделі II орынға қазалылық Ринат Әбдіқалық қол жеткізсе, III орынды шиелілік Талғат Күзенбаев пен Қызылорда қаласынан келген Бек-Сұлтан Бағдатұлы өзара бөлісті.&nbsp;Сондай-ақ, мүшәйраға қатысқан барлық қатысушыларға арнайы «Алғыс хаттар» табыс етілді.&nbsp;Айта кетейік шара басталмас бұрын, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Жетіскен Мәкеналының өмірі мен шығармашылығына арналған Қазалы аудандық орталықтандырылған кітапханалар жүйесінің «Жырларым бар жүректе, сырларым бар» атты кітап көрмесі оқырман қауымға ұсынылды.<figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/315354117_3514972872056968_5516645839844753400_n_514d4abd69.jpg" alt="315354117_3514972872056968_5516645839844753400_n.jpg"></figure><figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/315874940_3514972475390341_3873829895310054387_n_7f3237cc28.jpg" alt="315874940_3514972475390341_3873829895310054387_n.jpg"></figure><figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/315841126_3514972392057016_5441117043582788130_n_c894fc9a22.jpg" alt="315841126_3514972392057016_5441117043582788130_n.jpg"></figure><figure class="image"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/315376586_3514972785390310_6616490316119097950_n_efac8fed11.jpg" alt="315376586_3514972785390310_6616490316119097950_n.jpg"></figure>

Қазалыда облыстық жазба ақындар мүшәйрасы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> XIX ғасырда патша отаршылдарына қарсы ұлт-азаттық күрес жүргізген Кенесары ханға серік болған елге, халыққа белгілі адамдар көп. Солардың бірі – Кенесары туралы деректерде жиі айтылатын халық батыры Бұқарбай Естекбайұлы. Бұқарбай батырдың даңқы тек Сыр өңірінде ғана емес, тұтас қазақ еліне ерлігімен танымал.&nbsp;Жалағаш ауданына қарасты Бұқарбай батыр ауылында баһадүрдің атындағы тарихи үй – музей бар. Бұл ғимарат батырдың 180 жылдық мерейтойы қарсаңында, яғни 1994 жылы сол кездегі Калинин атындағы совхоздың директоры Қ.Баймахановтың бастамасымен ашылып, Бұқарбай батырдың 200 жылдық мерейтойы қарсаңында музей ғимараты жаңадан тұрғызылған. Музей экспозициясында Бұқарбай батырдың өмірі мен жорық жолдарынан сыр шертетін жәдігерлер, Орынбор, Ташкент, Алматы қалаларындағы мұрағаттардан алынған құжаттардың көшірмелері, қару-жарақтар коллекциясы сынды тағы басқа да құнды жәдігерлер көрініс тапқан. Сонымен бірге мұнда сонау ХХ ғасырдың 20-30 жылдары құрылған ауылдың Кеңес үкіметі мен нәубет жылдарынан бастап, қазіргі заманға дейінгі тарихы жайлы мәліметтер беретін құнды материалдар қамтылған.Музейге кіреберісте Бұқарбай батырдың ескерткіші қойылған. Ғимараттың бірінші залында суреттер орналасқан. Бұл суреттерді батырдың мерейтойы қарсаңында танымал суретшілер тарту еткен. Майлы бояудан салынған. Бір суретте батырдың бейнесі, біреуінде өмірлік жары Шынар анамыз, тағы бірнеше суретте қазақ батырларының жорық, шайқас кезі бейнеленген. Батырдың жары ажарлы, қайратты жан болғанын тарихтан білеміз. Шынар анамыздың ерлігін дәріптейтін ел аузында жүрген әңгіме де жетерлік. Біле білсек, «Шынаркөлдің» атауы осы кісінің есімімен байланысты.Бұқарбай батыр нөкерлерін ертіп, шапқыншылықпен ұзақ уақытқа жорыққа кетеді. Соны естіген қоқандықтар батырдың әйелін өлтіріп, кек алмақшы болады. Бір күні Сыр өңірін, Сырдария бойын жайлап отырған Бұқарбай батырдың ауылына келіп тұтқиылдан шабуыл жасайды. Сол сәтте «Еркегі жоқ бейбіт ауылды шапқалы тұрғандарың қай сасқандарың, қарапайым халыққа, бала-шағаға тимеңдер, мен керек болсам, алдарыңда тұрмын» деп, шапқыншыларға қарсы тұрған екен. Бірақ қоқан шапқыншылары оны қоршап, қыспаққа алады. Ақырында найза түйреп өлтіріп, денесін көлге тастайды. Жаумен шайқас кезіндегі Шынар анамыздың ерлігін көрген ауыл адамдары Шынардың денесін арулап, көлдің жағасына көмген көрінеді. Сөйтіп ел жайлаған көл «Шынар көлі» атанып кетеді.&nbsp;Тарихи үйдегі әрбір экспонат тарихымен таныстарған музей қызметкері Мереке Әбілдаева да батырдың ерлік істерінен хабардар екен.<blockquote>«Бұл музейдің алғашқы директоры – Жоламан Алданазаров. Бұл кісі де тегін адам емес. Атақты батырдың тікелей ұрпағы. Қанша жыл осы музейді басқарды, – дейді музей қызметкері.</blockquote>Тарихтан сыр шертетін көне жәдігерлердің ішінде ең алдымен біздің көзімізге түсетіні – Бұқарбай батырдың бір жарым ғасырға жуық уақыт бұрын жорықта пайдаланған қайқы қылышы. Осыншама уақыт өтсе де, сыны кетпеген. Жақсы сақталған деуге болады. Жүзі әлі де өткір. Қылыштың салмағы да әжептәуір ауыр. Мұнымен қоса музейде XVIII-XIX ғасырлардағы темір қалқан, шақпақты аңшы мылтығы және Нұрмағанбет Оспанқұловтың шоқпары тұр. Бұқарбай батырдың шашақты туы, күмістен жасалған мөрі, өзінің қызына дүние есебінде берген оюлы сандығы да осында сақтаулы.&nbsp;Екінші залдың төрінде орналасқан қабырғада батырдың суреті бейнеленген тоқылған кілем ілулі тұр. Оның қасында Бұқарбай батырдың мүсіні орналасыпты. Бұл мүсінді батырдың мерейтойында Тереңөзек ауданының мүсіншісі Жәркен Смағұлов арнайы жасаған екен. Гипстен құйылған, сырты сырланған. Көлемі аса үлкен емес. Батырдың сауыт-сайманын асынып, жорыққа дайындалып отырған бейнесі бейнеленген.<blockquote>«Жастайынан ел қорғау жорықтарына қатысып, шыңдалып өскен Бұқарбай батыр ержүректілігімен көзге түседі. Кенесары көтерілісіне алғашқылардың бірі болып қатысқан. Ол 1839 жылы тамызда Ақмола бекінісін алуға қатысты. Орыс тіліндегі деректерге қарағанда, Бұқарбай осы шайқастардың бірінде ауыр жараланып еліне қайтқан соң бейбіт еңбекпен айналысқан. Егін егіп, 1854 жылы Сырдария сағасынан күні бүгінге дейін ұрпақтары пайдаланатын «Бұқарбай арығын» қаздырған. Талайды көріп, ұзақ өмір сүрген батыр өзі туған жерінде 1898 жылы дүние салды. Батырдан тараған ұрпақтары бүгінде осы өңірде өмір сүруде. Ауыл тұрғындары жиі келеді. Батырдың тұтынған заттарын, қылышын, мөрін көріп, батыр бабаны еске алып тұрады, – дейді музей қызметкері.</blockquote>Музейде ауылдың ұстасы Мұқтасын Қауқановтың баласы өткізген зергерлік көрік, үзеңгілер, қырықтық, құранды ер, ас үй, тұрмыстық бұйымдар мен ағаштан жасалған ыдыс-аяқтар да тарихтан сыр шертіп тұрады. Бір бөлігінде Сорлыасардан табылған қыш құмыралардың сынықтары, Қарақұмнан табылған қобыз, өгіз соқа орналасқан.Аса құнды тарихи жәдігерлер сақталған музейде бүгінгі күні бас-аяғы 4 адам жұмыс істейді. Ғылыми қызметкері Айгүл Піржанова. Осындай көне жәдігерлер мен батырға тиесілі барлық құжат, құнды деректер сақтаулы тұрған музейдің ауыл тұрғындары, келуші меймандар үшін есігі қашанда ашық. Осындағы қызметкерлер батырдың өмірінен, жорық жылдарындағы көтерілістері мен ерлік істерінен кеңінен тарқатып айтып беруге де жалыққан емес. Ал Бұқарбай батырдың көзі тірісінде қолданған ер саймандарының, қылышы мен жеке заттарының сол күйі сақталуы, сынын бермеуі күллі қазаққа қорған, қалқан бола білген асыл ердің киесі деп түсінеді.&nbsp;Айта кетейік, батырдың шашақты туын кезінде музей қорына өткізбей тұрып, балалы болғысы келген ниетті жандар ырымдап кесіп алған көрінеді. Бүгінде батырдың айбынын көрсететін шашақты туының қалған бөлігі осында көздің қарашығындай сақтаулы тұр.<img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/dsc_1091_1536x1017_ac70b4894c.jpg" alt="dsc_1091-1536x1017.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/dsc_1082_1536x1017_1ed4e84c90.jpg" alt="dsc_1082-1536x1017.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/20190325223058_407032c423.jpg" alt="20190325223058.jpg">&nbsp;

Мереке Әбілдаева: Ауыл тұрғындары музейге жиі келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Алаш партиясы мен Алаш Ордасының құрылғанына 110 жылға жуықтады. Ресейдегі 1917 жылы Қазан төңкерісінен кейін қазақ халқының жүрегі ұлтымның тәуелсіздігі деп соққан, сол кездегі елдегі саяси оқиғаларды бағамдай білген, ғасырлар бойы азаттықты аңсаған Әлихан Бөкейханов бастаған Алаштың арыстары тәуелсіз қазақ мемлекетін құруға белсене кірісті. Лениннің «бұрынғы Патшалық Ресей империясының бұғауында болған халық өз алдына жеке мемлекет болуына және автономия Республика болып Кеңестер Одағының құрамында қалуға, кейіннен Одақтан шығуларына да құқылы» деген идеясымен қазақ зиялылары Алаш азаматтары орталықпен 1917-1920 жылдары ымырашылдық негізінде Алаш үкіметін, мемлекетін құруға күш салды.Олар Әлихан Бөкейханов, Әлімхан Ермеков, Ахмет Байтұрсынов, Мыржақып Дулатов, Халел Ғаббасов, Жүсіпбек Аймауытов сияқты Алаш арыстары болды. Алаш партиясы атынан үкімет басшылығына Әлихан Бөкейханов, екінші Әлімхан Ермеков үміткер болды. Бұл туралы ұмытылған, жариялануға тыйым салынған Сұлтанмахмұт Торайғыровтың «Алаш» деген поэмасында «Алаш» партиясына және оның көсемдеріне, оның ішінде Әлімхан Ермековке сипаттама берген. Әлихан Бөкейханов, Әлімхан Ермеков басшылық жасаған Алаш Орда үкіметі сайланған. «Алаш» партиясының өкілдері Сібір және Түркістан автономиясы, Қазақ-Қырғыз автономиясы, милиция, ұлттық кеңес, оқу-ағарту ісі, қазынашылық, сот, ауыл әкімдігі сияқты мәселелерді көтерген. Осыған орай «Алаш Орда үкіметі Совнаркоммен байланыс орнатқан. Келіссөздер жүргізген. «Абай» журналының редакторы Жүсіпбек Аймауытов кезінде мынандай тарихи шындық келіссөзді жариялаған. «Қуаныш құтты болсын! Журналымыз басылып қойылғаннан кейін мынандай қуанышты хабар алып, теңдікке, билікке сусаған алаштың ауылынан қуантқалы журналдың тысына осы хабарды асығып басып отырмыз. 20 март (ескіше) Мәскеудегі Совет өкіметінің басшысы Ленин мен Народный Комиссар Сталиннен Әлихан Бөкейханов, Халел Габбасов атына телеграмма келді. «Әр халықтың өз билігін өзіне береміз» деп шешкен закон жарлығымыз әлі сол қалпында. Айтқанымыз айтқан. Сіздердің өкілдеріңіз бізге әкеліп тапсырған жалпы қазақ съезінің қаулысын түгелімен қабыл аламыз. Жалғыз-ақ Совет өкіметін таныңыздар. Енді біздің билік береміз деген сөзімізді іске асыру керек. Ол жердегі тұрған әкімшілікпен бірігіп, съезд шақырып, автономияны жария қылу жолында болатын комиссия жасаңыздар. Қазақ қамқорлары тезінен комияссиясын жасап, автономиясын жария қылуға асығар деп білеміз. Ендігі бір ниет, бір тілектегі адамдармен қауымдасып, байлаған сөздеріңді білдіріңіз» деп Ленин, Сталин қол қойған.Қазақ Автономиялық Республикасы 1920 жылы қазан айында жарияланды. Оның алдында қазақ жерінің шет-шегін тұңғыш рет белгілеу үшін Ахмет Байтұрсынов, Әлихан Ленинге, бірде Сталинге кіре жүріп, 1920 жылдың 24 тамыз күні Қазақстанның ұлттық мемлекеттік территориясын бекіттірген, осы туралы Әлімхан Ермеков өз естелігінде былай деп жазған: «Мәскеудегі бір ай жұмыс мерзімімде Кирвоенревком мүшелерімен үнемі байланыс жасастым. Автономиялық Республика құрлымымен оның ше-карасын белгілеу туралы комитеттен нұсқаулар алдым. В.И.Лениннің басшылығымен өткен отырыста Қазақстанның орналасуы туралы баяндама жасадым. Маған дейін түрік республикасының орналасуы туралы Туркомиссия мүшесі Сафаров ақпарат берді. Ол жер мәселесі жөніндегі реформаны жүзеге асыруды талап етті… »1920 жылдың тамызы қазақ халқы үшін шын мәніндегі тарихи ай болды. Осы айдың 17 жұлдызында В.И.Лениннің төрағалығымен өткен Совнарком жиынында бірінші рет Автономиялық қырғыз Совет Республикасы туралы шешім жобасы қаралды.24 тамызда В.И.Ленин Автономиялық Қырғыз ССР туралы құжатқа қол қойды. 1920 жылдың 26 тамызы күні Қырғыз (Қазақ) Автономиясын құру және оның жер көлемін белгілеу жөніндегі Декрет дүниеге келді.Бұл айтуға жеңіл болғанмен қылышынан қан тамған большевик комиссарларды қазақ жерінің шекарасы мен көлемін мойындату Алаш азаматтарына оңай болмаған. Алаш азаматтары жан беріп, жан алысқан Кремльде өткен ұзақ тартыстан соң большивик қызыл комиссарлардың көзін түпкі мақсаттарына жеткізгеннен кейін оларды мойындатып, В.И.Лениннің қолдауымен қызыл пролеторият көсемі қабылданған қаулыға қол қойған. Бұл жеке азат ел болуды аңсаған Алаш арыстарының жанқиярлық еңбегінің арқасы еді. Сол тартысты алқалы мәжілісте болашақта құрылатын қазақ мемлекетінің шекарасы межеленді.Негізгі тартыс «Қазақ Автономиясына қай жерлер кіреді?» деген мәселеге келгенде қатты ушыққаны белгілі. Бірақ Алаш арыстары алға қойған мақсатына жеткен. Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Әлімхан Ермеков қазақ мемлекеті алдындағы тарихи миссиясын осылайша орындап шыққан. Сол кезде бар-жоғы 29 жастағы Әлімхан Ермеков, Әлихан мен Ахметтің дем беруінің арқасында азулы топтың алдында қазақ жерінің шекарасы жайында баяндама жасаған. Ол баяндамасында тарихи деректері мен ата-бабаларының мекен еткен, ықылым заманнан иелік еткен, қоныстары Астрахань, Орал, Торғай, Ақмола, Семей, Сырдария, Закаспий, Самархан, Ферғана облысы мен Губернияларын қамтитын жалпы көлемі 3 467 922 шаршы шақырым жерді Қазақ республикасының құрамына беруді сұраған. Осы көрсеткен жердің 81 пайызының жан саны 5,5 млн болатын қазақтар пайдаланған. Бұл сол аймақтарда тұратын тұрғындардың 54 пайызы болған. Әлімхан Ермековке замандастарының естелігінде айтылғандай, қазақ халқының мемлекет болып тағдырының шешілуі мен шекарасын белгілеуде Совнарком мәжілісінде және Лениннің алдында баяндама жасау Әлихан Бөкейханов бастаған Алаш арыстарының ортақ сенімі болған. Ол Томскідегі Тау-кен институтын алтын белгімен бітірген қазақтың алғашқы тау-кен инженері, алғашқы ұлтымыздың математик профессоры, орыс, ағылшын, неміс, француз және шығыс халықтарының тілін жетік меңгерген Алаш азаматы болған. Әлімхан Ермековтың ел, жер тарихын білуі арқасында Ор (ОРСК) Челябь, Қорған-Құланды даласы, Алтай өлкесі, Ташкент қаласы, Шыршық аудандары ықылым заманнан қазақ жері екенін дәлелдеп қазақ автономиясына берілуді талап еткен. Тіпті Ташкентті Төле бидің би болып билеуі, Самархандта Жалаңтөс баһадүрдің әмір болғаны да сөз болған дейді. Қызу айтыс-тартыстан кейін мәжіліске отырғандар Әлімхан Ермековтің айтқандарына толықтай болмаса да қосылатынын білдірген.Бірақ мұны жеңіс деуге ертерек болды. Өйткені ендігі кезекте Автоно-мияның аумағы мен тұрғындары туралы ұсыныстарды Лениннің алдында қорғап шығу керек болған. 1920 жылы 12 тамыз күні Лениннің төрағалығымен өткен мәжілісте Әлімхан Ермеков барын салған. Өйткені ол исі қазақтың тағдыр-таласы шешілетін кез дәл осы тұс екенін жан дүниесімен сезінген және жағдайды жетік білетінін һәм шешендігі арқасында В.И.Ленинді иландыра білген. Өзінің естелігінде Әлімхан Ермеков мәжілісте орнымнан ұша тұрып, сөз алып, ойымды жеткізумен болдым деп жазған. Тіпті мәжілісте бетпе-бет келіп, көзбе-көз айтысқаннан кейін Алаш арыстары қазақтың уысынан шығып бара жатқан Атырау өңірін де қазақ еліне мәңгілік қайтарған. Қызыл комиссарлардың қолдауына ие болған Сібір ревкомы 1922 жылға дейін Солтүстік облыстарды Қазақстанға қоспауға тырысқан. Олар Қостанай және Челябь облыстарын өз иеліктеріне алып қалуға барын салған. Үлкен айтыс-тартыстан кейін Қостанай Қазақстанға Челябь, Сібір ревкомына тиесілі болып шешілген. Әлімхан Әбеуұлы кейін Қазақстанның Алтай шекарасымен Корестеловск даласымен шекара бөлісуде, Семей және Ақмола облыстарын Қазақстан құрамына енгізуге қатысқан сол жылдың 3 ақпанында Барнауылда КИРЦИК мүшесі Ғ.Тоқжановпен барып айтыс-тартысқа қатысып, нақты тарихи деректермен дәлелдеп, ықылым заманнан бұл аймақ қазақ жері екенін дәлелдеп, Алтай өлкесінің 18 елді мекенін Семей облысының құрамына алып берген. Әлімхан Ермеков қазақ жерін біртұтас республика құрамына қайта енгізуде маңызды рөл атқарған. Ол – халқының патриоты, білгірі. Көршілес елдермен түсіністігімізді терең тарихи сәттерде жол таба білетін халық дипломаты болған адам.&nbsp;Қазақ Республикасының территориясын заңдастыруда Әлихан Бөкейханов бастаған Алаш алыптары қазақ жерінің әр пұшпағына дейін анықтап, ондағы тұрғындармен олардың күн көрісіне дейін нақтылап, үлкен айқасқа дайындалған. Әлихан Бөкейхановтың кеңесімен бұл тарихи миссияға дайындық, оны баяндау Әлімхан Ермековке жүктеліп, сенім артылған. Ол бұл сенімді ақтап шыққан. Әлімхан Ермеков өз естеліктерінде мемлекетіміздің мүддесі үшін болып жатқан мәжілістерде Әлихан Бөкейхановтың Әлімхан Ермековтың Лениннің тікелей ықпалында болғанын келтірген. Тіпті қызыл комиссарлармен айтыс-тартыста Ахмет Байтұрсынов «Лениннің нұсқауын орындайсыңдар ма, жоқ па?» деген жағдайға да барған. Осындай айтыс-тартысқа толы саяси күрестің нәтижесінде Қазақ Автономиясын құру және оның территориясын белгілеу туралы жұмыс ушығып бара жатқанын сезген Ленин 12,14,18,19 тамыздағы комиссия отырыстарын өзі басқарған. 24 тамызда Ленин «Қаулы дайын, Әлімхан Ермековтың қайта баяндама жасағаны дұрыс, осы бойынша заңдастыру керек» деп шешім шығарады. Осы шешім қабылданып шыққаннан кейінгі сәтті Әлімхан Ермеков өзінің естелігінде былайша жазған: «Өзімнің табысыма масаттанып, риза болып шықтым. Ол кезде бар-жоғы 29 жаста едім. Біздің делегацияда қолымды алып жатты. Қарасам Бөкейханов жоқ екен. Бәріміз дәлізге шықтық. Қазақстанның делегация құрамы 15-тей адам болатын. Бәріміз Әлихан Бөкейхановты тостық. Әлекең Ленинмен пікірлесіп, әңгімелесіп қалған болатын. 15-20 минуттан кейін ол кісі де шықты. Әлихан Ленинге бекітілген шекараға тездетіп қол қоюға өтініш етіпті. Ленин орындауға уәде беріпті. Сонымен Совнаркомның жалпы отырысында бекітілген территорияны Қазақ Автономиясының территориясы деген шешімге қол қойылып, 26 тамыз күні баспасөзде жарияланған. Міне, содан бастап бүгінгі Қазақстанның территориясы қалыптасты. Біз – тәуелсіз мемлекетпіз, тәуелсіз мемлекеттің шекарасы Алаш арыстарының табанды күресі арқасында бекітілді. Өкінішке орай кешегі кеңестік тоталитарлық әкімшілдік-әміршілдік заманда, нақтырақ айтқанда, алып империяны Хрущев басқарып тұрған волентеризм саясаты кезінде жеріміздің 15 пайызынан айырылып қалдық. Сонда да болса жер көлемі жағынан дүние жүзінде 9-шы орын алатын қуатты, қазір қазба байлыққа бай елміз. Барға қанағат тұтатын халықпыз. Қазақ елінің шекарасы нақтыланып, жеріміз мәңгілік халқымыздың игілігіне жарауда.Кеңес үкіметінің алғашқы жылдарында, Алаш арыстарының күшімен В.И.Лениннің өзі қазақ шекарасын заңдастырып, бекітіп берген болатын. Еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін шекарамыз нақтыланып, деморкацияланып, жер көлемі нақтыланып, ата-бабаларымыздың қанымен, жанымен қорғалып, тек қана қазаққа мұра етіп тастап кеткенін досымыз бен қасымыз да білуі керек.<img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/5200dcdc9bda36e9e66ad51674a9382b_f58674a36a.jpg" alt="5200dcdc9bda36e9e66ad51674a9382b.jpg">Рысбай Кәрімов, Қазақстан Журналисттер Одағының мүшесі&nbsp;

Қазақ шекарасын Алаш арыстары қалай заңдастырды?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Түркияның Бұрса қаласында «Қорқыт Ата» түркі әлемінің фестивалі шеңберіндегі Түркі әлемі кино саммиті басталды.Түркия Мәдениет және туризм министрлігі тарапынан ұйымдастырылған шараның басты мақсаты – түркітілдес мемлекеттер арасындағы тарихи, рухани байланыстарды нығайту, кино саласындағы мүмкіндіктерді пайдалана отырып, ортақ жобалар жасау, кәсіби бірлікті арттыру.Түркия Республикасы Мәдениет және туризм вице-министрі Ахмет Демирджан түркі журналистерге берген сұхбатында Түркі әлемі фильм фестивалі шеңберінде Кино саммиті, Фестивальдағы байқау жеңімпаздарын марапаттау, киноиндустрия саласындағы ортақ жобалард ақылдасу басты мақсат екенін айтты.Шараға түркі мемлекеттерінің мәдениет министрліктерінің өкілдері, продюсерлер, өнер қайраткерлері мен БАҚ өкілдері қатысып жатыр.Сонымен қатар Түркі әлемі фильм фестивалі шеңберінде Қазақстан киносының күндері өтіп жатыр.Шараға Қазақстанның Халық әртісі Нұржұман Ықтымбаев, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Жанна Қуанышева, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткерлері Ақан Сатаев, Азамат Сатыбалды, Жайдарбек Күнғожинов, Сатыбалды Текеев, продюсерлер Анара Қашағанова, Айгүл Байбек, Алмагүл Тілеуханова, Айгүл Черендинова, режиссер Бекарыс Елубай т.б. қатысуда.2022 жылдың 1 қарашасында басталған Түркі әлемі фильм фестивалі 6 қарашаға дейін жалғасады. Шетелдік көрермендер назарына «Дос-Мұқасан» көркем фильмін, «Мұқағали» өмірбаяндық драмасын, «Ұлы Дала Таңы» және «Ақ боз үй» тарихи таспаларын, «Еуразия билеушілері» деректі фильмін, «Мұзбалақ» анимациялық картинасын және Қазақстан мен Татарстан бірлесіп шығарған «Тарлан» картинасын ұсынылған.<img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/1667563558_4187398c_ed5b_4b63_994a_eedfa7c4afc1_696x394_43c886b555.jpeg" alt="1667563558_4187398c-ed5b-4b63-994a-eedfa7c4afc1-696x394.jpeg">

«Қорқыт Ата» түркі әлемінің фестивалі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Биыл есімі елімізге белгілі ақын, Қазақстан және Халықаралық Жазушылар одағының мүшесі, ҚР мәдениет қайраткері Жетіскен Мәкеналының дүниеге келгеніне 70 жыл толып отыр. Сыр өңірінің рухани-мәдени және қоғамдық-саяси өмірінде өзіндік дара қолтаңбасы қалған тұлғаның мерейтойына орай Жетіскен Мәкеналының атына көше беріліп, ақынның есімі ұлықталды.&nbsp;Көшенің ашылу салтанатында аудандық мәслихат хатшысы Бақытжан Жарылқап, Қызылорда облысының құрметті азаматы Самұрат Имандосов, қоғам қайраткері, Арал, Қазалы және Жаңақорған аудандарының құрметті азаматы Нажмадин Мұсабаев, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Оразғали Бекбанов, туыстарының атынан Рахман Жұмағамбетовтер құттықтау сөз сөйлеп, ардақты азаматтың болмыс-бітімі туралы естеліктер айтып берді.Ардақты азаматты ұлықтауға арналған шара Р.Бағланова атындағы мәдениет орталығында "Нұрлы ғұмыр" атты әдеби-сазды кешке ұласты. Тағылымды шарада Жетіскен Мәкеналының бала шағынан бастап еңбек жолынан ерекше қойылымдар қойылды. Аудандық "Қазалы" газетінің бас редакторы Есет Табынбаев ақынның өлеңдерін нақышына келтіріп орындаса, өнерпаздар Жетіскен Мәкеналының сөздеріне жазылған әндерін әуелете шырқады.Әдеби-сазды кеште аудан әкімінің орынбасары Дәурен Тілеумбетов құттықтау сөз сөйледі.«Жетіскен Мәкеналыны ел-жұрт бүкіл саналы ғұмырын халықтың мәдениет пен әдебиет саласына арнаған, қарапайымдылығымен және әділдігімен танылған айтулы да бетке ұстар ірі азамат ретінде жақсы біледі. Ол Қазалының маңдайына біткен ардақты ақын, жақсы адам, аяулы дос, ұлағатты ұстаз, адал жар, ғажап әке, халық азаматы бола алды. Қазақта «Ақын болу – өз еркің, азамат болу – міндетің» деген сөз бар. Жетіскен Мәкеналы осы сөзді жете түсінген ақын. Жүзінен жылы леп есіп тұратын Жетіскен ағаның адамдық ізгі қасиет, ұлттық рух, азаматтық болмыс терең бейнеленген шығармашылығы оқырман қауым тарапынан жоғары бағаланып, көпшіліктің сүйікті ақыны болды.&nbsp;Жетіскен Мәкеналы ауданның мәдениет саласын да басқарды. Мәдениет үшін ең қиын жылдар – сындарлы кезең Жетіскен ағаның басшылығымен өтті. Бұл қызметте іскер басшы, табанды тұлға болып қана қоймай, қарбаласы мол жұмыстың ұйымдастырушысы ретінде танылды. Түптеп келгенде, Жетіскен Мәкеналы мәдениет саласының ең жанашыр тұлғасы бола білді.&nbsp;Саладағы еселі еңбегі ескеріліп, «Қазақстан Республикасының Мәдениет қайраткері» атағын иеленді. Жетіскен Мәкеналы, сондай-ақ өлке тарихын зерттеуде де көп еңбек етті. Оның туған жерге деген перзенттік ықыласынан туған ақжарма жырлары ақын шабытының байрағы іспеттес. Ел мен жер тарихы жайлы «Ортаймаған қазаны – Қасиетті Қазалы», «Асандар көтерілісі», «Тамыры терең, тарихы кенен – Қазалы», «Ғани тағылымы» жинақтарын құрастырды. «Нұрбай би», «Ел мен Ер» прозалық кітаптары мен «ХХІ ғасырға аманат», «Тағдырмен тілдесу» атты жыр жинақтарын жарыққа шығарды.Халқымызда «артыңда жақсы із қалсын, кейінгі ұрпақ, жұрағатың айта жүрер іс қалсын» деген қанатты сөз бар. Расында, Жетіскен Мәкеналының артынан өлмес мұра қалды. Әдебиет пен қасиетті сөз қалды. Сондықтан кең пейілді, үлкен жүректі адами абзал қасиеттерді ешбір шашау шығармай, өмірлік серік еткен Жетіскен Мәкеналының азаматтық тұлғасы халықтың жүрегінде сақталатынына кәміл сенемін», – деген Дәурен Оңғарбайұлы ақынның жары Марияш Мардановаға аудан әкімінің "Құттықтау хатын" табыстап, иығына қазақы камзол кигізді.Көпшілікке арналған әдеби-сазды кеш ауданның гимніне айналған "Қазалы вальсі" әнімен аяқталды.Рухани шара басталмас бұрын аудандық орталықтандырылған кітапхана қызметкерлері Жетіскен Мәкеналының 70 жылдығына орай кітап көрмесін ұйымдастырып, қаламгердің кітаптарын елге таныстырды. &nbsp;<img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311736072_3497965640424358_2523077370982551222_n_c3714b91c9.jpg" alt="311736072_3497965640424358_2523077370982551222_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311722624_3497965853757670_5957874388540899534_n_901eb9ea2e.jpg" alt="311722624_3497965853757670_5957874388540899534_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311617488_3497966333757622_2229652009912808084_n_d91a645fd2.jpg" alt="311617488_3497966333757622_2229652009912808084_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311698055_3497965403757715_5177470110073945639_n_1ebb75728c.jpg" alt="311698055_3497965403757715_5177470110073945639_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311694796_3497965760424346_7367543149869558103_n_d5f88b5115.jpg" alt="311694796_3497965760424346_7367543149869558103_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311606278_3497965973757658_1657007653479373038_n_593333320c.jpg" alt="311606278_3497965973757658_1657007653479373038_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311650850_3497965907090998_5967190328064767993_n_12feb0cf90.jpg" alt="311650850_3497965907090998_5967190328064767993_n.jpg"><img src="https://knadmin.1pxl.kz/uploads/311027254_3497965513757704_5147231334716848895_n_7421d996cf.jpg" alt="311027254_3497965513757704_5147231334716848895_n.jpg">

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Руханият