<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қармақшы ауданында «Ауыл ел бесігі» бағдарламасы аясында бес елді мекеннің 21 көшесіне орташа жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Атап айтқанда, Жосалы кентінде 15 көше, Ақтөбе ауылдық округінде бір көше, Ақай елді мекенінде 3 көше, Ақжар ауылдық округінде бір көше, ІІІ Интернационал ауылында бір көше. Жалпы бүгінгі күнге дейін бес көшенің 3,5 шақырымы төселіп, аяқталды. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Қармақшы ауданының әкімі Жандос Еркінбек мәлімдеді.– Жосалы кентіндегі Амангелді Иманов көшесін абаттандыру, аяқ су жолдарын жаңарту және орташа жөндеу жұмыстары аяқталды. Сонымен қатар облыстық бюджет есебінен Қуаңдария ауылындағы 2 көшеге орташа жөндеу жүргізілді. Ендігі кезекте көптен бері кент тұрғындарының көтеріп жүрген мәселелерінің бірі – Жосалы кентіндегі темір жолдан өтетін көпір құрылысы мемлекеттік сараптамадан өткізілетін болады. Бұдан бөлек, аудандық маңызы бар «Самара-Шымкент» Ақжар, Тұрмағамбет, Көмекбаев елді мекендерінің автомобиль жолдарының орташа жөндеу жұмыстарын жүргізуге 503,0 млн.теңге қаржы бөлінді. Қазіргі таңда мердігер мекеме жоспарлаған 8 шақырым жолдың 7,5 шақырымын аяқтады, - деді аудан әкімі Жандос Еркінбекұлы. &nbsp;

Қармақшы ауданына қарасты 5 елді мекеннің көшелері жөнделеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Биыл Қармақшы ауданында 26 813 гектар жерге егін егілді. Оның ішінде басты дақыл күріштің көлемі – 13 770 гектарды құрайды. Осы жылғы вегетациялық кезеңге бөлінген су лимиті мен егілетін дақылдарды кезектестіру схемасына сәйкес, күріштің көлемі былтырғы жылмен салыстырғанда 997 гектарға артық егілді. Ал әртараптандыру дақылдары 2 340 гектарға орналастырылды. Бұл туралы Қызылорда облысының өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында өткен брифингте Қармақшы ауданының әкімі Жандос Еркінбек хабарлады.– Қармақшы ауданының әлеуметтік-экономикалық жағдайы тікелей ауылшаруашылығына негізделген. Осы себепті жыл сайын егілетін егін көлеміне үлкен мән беріледі. Биылғы жылдың бірінші жартыжылдығында ауданымызда ауылшаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемі – 2 млрд.899,5 млн.теңгені құрап, былтырғы жылмен салыстырғанда 102,1 пайызды құрады. Жалпы ауданда көктемгі дала жұмыстарының нәтижесінде 3854 гектарға – жаңа жоңышқа, 1050 гектарға – жаздық бидай, 1050 гектарға – мақсары, 50 гектарға – құмай, 40 гектарға – сүрлем жүгері, 3 гектарға – күнбағыс дақылы себілді. Сонымен қатар, осы жылы Жаңажол ауылдық округінде орналасқан «Жаңажол» ЖШС бес гектар жерге тамшылатып суару әдісімен алма бағын егіп, баптау үстінде. Бұдан бөлек, облыс әкімінің «тұрғындардың өзін-өзі әлеуметтік маңызы бар картоп, көкөніс және бақша өнімдерімен қамтамасыз етуді қалыптастыру» тапсырмасы бойынша аудан тұрғындарына 392 гектар бақшалық жерлер дайындалып, 881 отбасыға бөлініп берілді, – деді аудан әкімі Жандос Еркінбекұлы.Қармақшы ауданында мал шаруашылығы саласында да оң көрсеткіш қалыптасып келеді. Сәйкесінше, төрт-түлік мал басының өсім көрсеткіші орташа 6,0 пайызды құрайды. Атап айтқанда, мүйізді ірі қара 5,6 пайызға, қой басы 6,6 пайызға, жылқы 11,1 пайызға, түйе 9,0 пайызға, құс 5,8 пайызға артты.

Қармақшы ауданында 26 813 гектарға егін егілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Қармақшы ауданында құрылыс саласы қарқынды дамып келеді. Жыл басынан бері ауданда 11 460 шаршы метр тұрғын үй ел игілігіне пайдалануға беріліп, өткен жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 103,8 пайызды құрап отыр. Жалпы ауданда құрылыс жұмыстарының көлемі 33,3 пайызға артты.&nbsp;Сондай-ақ, биыл халықтың әлеуметтік осал топтарына тұрғын үй сатып алу үшін Ұлттық қордан арнайы қаржы бөлінді. Осы орайда жыл соңына дейін кәсіпкерлер тарапынан екі пәтерлік 25 тұрғын үй салынып, заңдылыққа сәйкес сатып алынатын болады. Бұл жөнінде Қызылорда облысының өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Қармақшы ауданының әкімі Жандос Еркінбек хабарлады.–Ауданымыздағы Т.Көмекбаев, Қармақшы, Алдашбай Ахун елді мекендерін сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету бойынша арнайы жоба қолға алынған болатын. Қазіргі таңда бұл жоба бойынша жұмыстар жоспарға сәйкес жүргізілуде. Одан бөлек, ауданның көгілдір отынға қосылған елді мекендерінің санын арттыру мақсатында да тиісті жұмыстар орындалуда. Бүгінде Төретам кентінің 73,2 пайызы, Ақай ауылдық округінің 91,2 пайызы табиғи газбен қамтылды. Сондай-ақ, Дүр Оңғар елді мекенінде ауылішілік газ желісінің құрылысы мен Жосалы кенті «Тәуелсіздік» ықшам ауданындағы үйлерге көгілдір отын кіргізу үшн тиісті құжаттар өткізілді, - деді аудан әкімі Жандос Еркінбекұлы.

Қармақшыда құрылыс қарқынды 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қармақшы ауданына жыл басынан бері 4,0 млрд. теңге инвестиция тартылып, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 39,8 пайызға артты. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпараттық алаңында өткен баспасөз конференциясында Қармақшы ауданының әкімі Жандос Еркінбекұлы мәлімдеді.Сондай-ақ, өнеркәсіп саласының кәсіпорындарымен 2,6 млрд. теңгенің өнімі өндірілген. Ал, осы өнеркәсіп саласының 87,0 пайызын құрайтын өңдеу өнеркәсібінде 2,0 млрд. теңгегенің өнімі алынып, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 13,1 есеге артып отыр.<blockquote>«Ауданның экономикалық дамуы көрсеткіштеріне тікелей әсер ететін шағын кәсіпкерліктің дамуыда басты назарда. Сонымен қатар, аудан бойынша тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер саны 2023 жылдың 1 шілдесіне 4 470 бірлікті құрап, өткен жылдың есепті кезеңімен салыстырғанда 13,4 пайызға, оның ішінде жұмыс жасап тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер саны 4 150 бірлікті құрады. Бұған қоса, мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде 90 жоба 740,5 млн.теңгеге несиелендірілсе, 112 жоба115,0 млн.теңге грант берілді. Жыл соңына дейін, кәсіпкерлік саласындағы жобалар мемлекеттік бағдарламалар арқылы қаржыландыру көлемі былтырғы жылдан да жоғары болады деп күтілуде» деді Жандос Еркінбекұлы.</blockquote>Қазіргі таңда ауданда «Ауыл Аманаты» бағдарламасы шеңберінде 1672,1 млрд. теңгені құрайтын 258 жобаның құжаттары дайындалуда. Бұдан бөлек, 9 ауыл шаруашылығы кооперативін ашып, 212,0 млн. теңгеге қаржыландыру жоспарланып отыр.<blockquote>«Облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес аудан экономикасын әртараптандыруда шикізаттық емес секторды дамыту ішкі нарықты отандық тауарлармен толтырумен қатар импорт алмастыру мәселесі қолға алынуда. Ол үшін, индустрияландыру бағдарламасының аясында жүзеге асырылып жатқан ірі жобаның бірі Ақтөбе ауылындағы «Қармақшы құс» ЖШС құс фабрикасы биылғы жылы іске қосылады деп күтілуде. Жосалы кентіндегі «АНК-Дәулет» ЖШС газоблоктар өндіретін шағын зауытының құрылысы басталды. Жобаның жалпы құны 200,0 млн теңге. Жобаны жүзеге асыру мақсатында Өңірлік Инвестициялық орталығы арқылы 60,0 млн теңгеге несиелендірілді. Бұдан бөлек, аудандағы сауда саласын одан әрі дамыту және тұрғындарға қолайлы жағдай жасау мақсатында аудан орталығындағы ескі сауда базарының орнына жергілікті кәсіпкердің бастамасымен заманауи үлгідегі сауда орталығының құрылысы басталды. Жоба құны 150,0 млн теңге. Бүгінгі күні жобаны жүзеге асыру үшін Өңірлік инвестиция орталығы арқылы 50.0 млн. теңге несие қаражаты берілді.ІІІ-Интернационал ауылдық округінен жеке кәсіпкер Г.Рагибованың мал бордақылау алаңы және сою цехының құрылысын салу жоспарлануда. Жобаны іске асыруға қажетті 2 га жер теліміберілді. Мал бордақылау алаңында бір мерзімде 100 бас жылқы, 100 бас мүйізді ірі қара және 200 бас қой бордақылау жоспарлануда. Сонымен қатар, перспективада ет өңдеу цехын ашу көзделуде» деді Жандос Еркінбекұлы.</blockquote>

Қармақшы ауданының өнеркәсіп өрісі кеңейіп келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> «Жер – ырыстың кіндігі, білім – оның тізгіні» деген қазақ халқы білмекке ерекше көңіл бөлген. Заманына қарай амалын жасап, уақыт талабына бейімделген жұрт әр кезеңде түрлі ғылымды игергенін тарихи деректер растайды. Ал қазіргі жалпы білім беретін оқу орындарының негізі Қазақстанда ХІХ ғасырдың соңы, XX ғасырдың бас кезінде қаланған. Шалғайдағы далаға жаңалық болып келген сол тарихи оқиға туралы айтылғанда ойға оралатын орталықтың бірі – Қазалы жері. Біздің мекеннің санаулылар санатынан орын алып, тыңнан түрен салған тұңғыштар тобынан табылуының сыры неде?Білім – идеологияның жетекші құралы. ХІХ ғасырда патшалық Ресейдің қол астындағы ірілі-ұсақты елдерге өз саясатын терең сіңіруде оларды сауаттандыру қажеттігі туындады. Осы мақсатта қолға алынған халыққа білім беру ісі елімізде діни және зайырлы екі бағытта жүргізілді. XIX ғасырдың орта кезіне дейін қазақ балалары мектеп пен медреселерде мұсылманша білім алды. Медресе шәкірттеріне ислам дінінің негіздері бойынша бастауыш білім берумен қатар философия, математика, медицина, тарих, тіл білімі (лингвистика) және астрономия ілімінің негізін меңгертсе, 1870 жылдан бастап бұл діни оқу орындарына патша үкіметінің бастамасы бойынша орыс тілінің негіздерін үйрету міндеттелді. Көп ұзамай мұсылманша оқытуға бақылауды күшейтті. Деректерде 1867-1868 жылдардағы әкімшілік реформаға сәйкес мектеп пен медреселер ашу үшін уезд бастығының арнайы рұқсаты керек етілді. Алғашында астыртын, кейіннен ашық кемсітіп, қорлау саясатына көшті.Жаңа саяси ұстанымға негізделген мектептер ашылып,онда арифметика, география, жаратылыстану, тарих сияқты пәндер оқытылды.Бұлардың қатарында ХХ ғасырдың бас кезінде жұмысын бастаған Түркістан, Ақтөбе, Жаркент, Верный, Қазалы, Қостанай, Перовск, Семей қалаларындағы тұңғыш ашылған мектептер болды. 1860 жылы Қазалы уезінде Орынбор генерал-губернаторының жарлығымен ер балаларға арналған 2 кластық орыс-приход мектебі ашылды. Алғашқы мұғалімдікке І форт – Қазалы әскери бекінісінің офицері Алексеев пен шырақшы Ефграфов тағайындалады. Білім ошағының басшылық қызметі мен жоғары сынып оқушыларының жауапкершілігі Ефграфовқа жүктелсе, төменгі топқа Алексеев дәріс берген. Оқу бағдарламасында шәкірттерге әдебиеттік оқу, грамматика, есеп, дін ілімдері енген. Сабақ уақыты күніне 5 сағат, аптасына 28 сағатқа негізделген. Қазіргі жүйеден айырмашылығы – түске дейін 3 сағат сабақ оқылып, екі сағаттық үзіліс белгіленген. Түстен кейін 2 сағаттық сабақ оқылса, сенбі күнгі дәріс саны небәрі 3-еумен шектелген. Белгіленген күн тәртібі жасала тұра, балалардың зейіні сабаққа төмен болған. Оған бағдарламалардың бірсарындылығы, татаршадан орысшаға, орысшадан татаршаға аударылған түсініксіз тәржіма, мұғалімдердің тәжірибесіздігі де әсер еткен.Олар елге кең көлемде тарай алмады. Халықты тілі, ділі, дінінен ажырататын бағыт ұстанған білім мекемелері жұмысына ел ішінен наразылық туындады. Бұл жұмыстың басында қазақтан шыққан ағартушы-ғалым Ыбырай Алтынсарин тұр. 1857 жылы Орынбор шекара комиссиясы жанындағы мектепті үздік бітіріп шыққан Ы.Алтынсарин 1860 жылы сол қаладағы облыстық басқару мекемесінде тілмәштық қызмет атқара жүріп, қазақ балалар үшін ұлттық ұстанымдағы оқу орнын ашу туралы тілегін бірнеше рет басшылық тарапқа ұсынады. Арада бір жыл өткен соң қазақ балаларын оқытатын бастауыш мектеп ашуға рұқсат алады. Алтынсарин армандаған мектептер 1864 жылы Торғайда, 1865 жылдың басында Қазалы уезінде, көп ұзамай Ырғыз бен Тройцк жерінде ашылады. 1883 жылы Орынбор губерниясының Ор қаласында қазақтарға арналған мұғалімдер даярлайтын мектептің ісін бастауына да ағартушы-ғалымның қосқан үлесі орасан болады.Жаңа білім нысандары: екі жыл оқытатын ауылдық мектептер, төрт жыл оқытатын бір сыныптық мектеп, алты жыл оқытатын екі сыныптық училище болып бөлінді.Ерекшеліктері – пәндерінің ана тілінде оқытылуы, халық ауыз әдебиетінің тәрбие құралы ретінде мейлінше қолдынылуы басты назарда ұсталды. Әдістемеде автордың төл шығармаларынан бөлек Л.Толстой, К.Ушинский көзқарастары негізге алынды. Орынбор шекара комиссиясының орыс-қазақ 7 жылдық мектебінде Ыбыраймен бірге білім алған Момын Байдосов 1864 жылыдың 1 қарашасында Орынбор генерал-губернаторынан «Қазақ мектебінің мұғалімі және басқарушысы» деген бұйрық алып, Қазалыдағы қызметіне кіріседі.Қазалы қаласындағы бұл ер балалар мектебіне тек қазақ балалары ғана алынады. Олар хат жазу, кітап оқу, тарих, табиғаттану, сурет пәндерін меңгереді. Алғаш 25 балаға есік ашқан шаңырақтан Сердалы Бекшориннің ұлы, қазақ сурет өнерінің қайталанбас тұлғасы Үсен де білім алады. Көзі ашық, көкірегі ояу ұлт жанашыры, қадірлі би мектепке өз баласын беріп қана қоймай, өзгелерді де тартуға ықпалын тигізеді.Бұл кезеңде Ресейден Қазалыға қоныс аударушылар көптеп келеді. Жаңа қоныстанушылар қатарындағы өзге ұлт өкілдерін патша өкіметі мектепке кіргізе бастайды. Орын алған саясатқа қарсы шыққан би Сердалы Бекшорин өз наразылығы ретінде баласын шығарып алады.Өзбек КСР-нің Орталық тарих архивіндегі жазбаларда мынандай жолдар кездеседі.«Мектеп жұмысы бірден тіктеліп кете алмаған. Тұрақты мектеп үйін белгілеудегі қиындықтар, байлардың балаларын бұл мектепке бермеуі, діннің ықпалында болған халықтың тұрмыстық жағдайының өте ауырлығы, оқыған балалардың денсаулығына көңіл бөлінбеуі, оның жұмысының алға басуына кедергі жасады».Момын Байдосов кездескен кедіргідерге қарамастан, 1877 жылдың 1 қыркүйегіне дейін жауапты жұмыс атқарған.Уақыт жалғасып, тарих алмасып, ауданда ағарту саласы түрлі бағытта дамыды. Алайда солақай саясатқа сойыл сілтеп, сәулелі ойға шырақ берген бұл білім ошағы Қазалыдағы ғана емес, бүкіл уездегі ағарту саласындағы нәтижелі жұмыс істеген тұңғыштың бірі болғандықтан өлке тарихындағы орны айрықша.

Қазалы – білім шамшырағын шашқан мекен

Көк айдын келсе құт келер...

Арал ауданына 95 жыл: Теңізді өлкеде түлеген тіршілік

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Адал еңбек қашан да ердің еңсесін жоғары көтеріп, абыройға бөлейді. Бүгінде ел құрметіне бөленіп жүрген ардақты азамат Шора Искаковтың өмір және еңбек жолы кейінгі жас буынға молынан үлгі. Ауданға қарасты Қамбаш стансасында теміржолшының отбасында дүниеге келген талапты жас алғашқы еңбек жолын Павлодар облысының Баянауыл ауданындағы Қойтас ауылында есепші болып бастап, одан кейін әр жылдары Қазалы аудандық «Қайрат» ерікті спорт қоғамының төрағасы, Қазалы аудандық кино кеңесінің бас есепшісі және бастығы болып еңбек еткен. Одан Қазалы аудандық көпсалалы коммуналдық шаруашылық мекемесінде қойма меңгерушісі болып еңбек етті. Бұны неге айтып отырмыз. Себебі қазіргі таңда кейіпкеріміз Шора ақсақал туған жерден жырақта жүріп, ер мойнына артылған азаматтық абыройдың ақ туын тік ұстап келеді. Тағдыр талайымен айдынды өлкеден үдере көшкен қауымның ел қатарлы өмір сүруі бір бөлек те, барған жерде ел өміріне қатысты шаруалардың шекпенінде ширап, сайдың тасындай іріктелу бөлек әңгіме. Кейіпкеріміз сондай сүрлеуден шығып, табаны күректей қырық жылдан әрі уақыт қоғам өмірінің түрлі салаларында еңбек етті.Осыдан 30 жыл бұрын Шора Искаков отбасымен Жамбыл облысына қарасты Жуалы ауданына қоныс аударып, мұнда да еңбектің ерен үлгісін көрсетті. Алғашқыда аудандық қазынашылық басқармасында ревизор-тексеруші болса, оған 2007-2012 жылдары аудандық мәслихаттың депутаты ретінде қасиетті өңірдің дамуына сіңірген қажырлы еңбегін және қосыңыз. Халық қалаулысы болып сайланған жылдары Шәкең аудандағы бірқатар түйінді проблемалардың тінін тарқатуға атсалысты. Жалпы ауданның дамуында Шора Мәжінұлының айқын қолтаңбасы бар деп сеніммен айта аламыз. Сайып келгенде, кейіпкерімізді қос ауданға қадірлі азамат деп айтуға болатын шығар. Елден жырақ жүрсе де кіндігі туған жерге байланған талай перзенттің елге келгендегі ең алғашқы толқынысы бөлек болары сөзсіз. Елге еркелеп, балалық арманның көкжиегіне құлаш сермеген жандардың туған жер төсіндегі балалық болмысы мен сөзбен айтып жеткізуге келмейтін сағынышқа толы әсерлі сәттерді әңгімемізге арқау еттік.Осыдан 60 жыл бұрын соғылған соңғы қоңырау Аралқұм ауылындағы №61 мектептің 8 сыныбын бітірген сыныптастардың есінде сақталып қалыпты. Сол сағыныш желкені болар тарыдай шашыраған түлектерді туған жер төсінде қауыштырған. Мектептің ішінен танымдық мұражай жасақталып, онда көненің көзі болған тарихи жәдігерлер мен өткеннен сыр шертетін тарихи дүниелер топтастырылған.Мұражайда ауылдың және тұтастай алғанда, өңірдің дамуына сүбелі үлес қосқан ардақты азаматтардың жеке фотосуреттері мен олардың өнегелі өмір жолдары туралы мәліметтер қойылған. Мұражайдың көркі экспонат емес пе?! Ауыл тұрғындарынан жәнемектепоқушыларынанауылөмірінежәне өңір тарихына қатысты ескі сырт киімдер, ардагерлер тұтынған заттармен қоса олардың медальдары және тағы басқа марапаттары ментұрмыстықбұйымдаржинақталып,осында қойылған. Онда Ұлы Отан соғысының және бейбіт өмірде еңбек майданында шыңдалған қадірлі азаматтардың өміріне арналған «Ешкім де, ешуақытта ұмытылмайды», ал мектептің құрылутарихынан «Қалдырған ізің мәңгілік...» атты стендтері бар. Мұражай қоры әлі де толықтырыла түспек.Тәрбиелік мәні зор салтанатты шарада туған ауылына құрметпен шақырылған еңбек ардагері, Жуалы ауданының құрметті азаматы Шора Искаков жүрекжарды құттықтау сөз сөйледі. Мектеп басшылығы ардақты азаматқа құрмет көрсетіп, қазақы дәстүрмен иығына зерлі шапан жапты. Қонақтарға арнап мерекелік ақ дастарқан жайылды. Дастарқан басында ауыл мен мектеп өміріне және ел-жұрттың амандығына қатысты тағылымды әңгімелердің тиегі ағытылды. Бір сөзбен айтқанда, Шора Мәжінұлы туған ауылынан жақсы әсермен және көтеріңкі көңіл күймен оралғаны анық.<blockquote>– Мен туып-өскен жер қазіргі таңда «Аралқұм стансасы» деп аталады. 250 түтіні бар ауыл үлкен шойын жолдың бойында орналасқандықтан осылай аталса керек. Әкем 40 жылға жуық уақыт аталған стансада еңбек еткен құрметті теміржолшы болатын. Оның 28 жылында станса бастығы болып қызмет істеген кісі. Әкем Ұлы Отан соғысына қатысса, ал анам Қызғалдақ Байменова тылда еңбек еткен. Екеуі отбасында барлығы 11 перзент тәрбиелеп өсірген ұлағатты ата-ана. Мен бұл әулеттің екінші перзентімін. Бауырларымның көбісі қазір осында тұрып, еңбек етуде. Барлығы теміржолда жұмыс істейді. Ауыл – алтын бесік. Қазір ойлап отырсам, ауылдан кеткеніме да жарты ғасырдан асып кетіпті. Осыншама жылдан кейін жалпы тәуелсіз еліміздің дамуына сіңірген азды-көпті еңбегімді елеп-ескеріп әрі өмір және еңбек жолымды осындағы өскелең жас ұрпаққа үлгі-өнеге ету үшін шақырып, құрмет көрсеткен ауылдастарыма және мектептің басшылығына алғысымды білдіремін. Жас ұрпақтың болашағы жарқын болып, ел мен туған Отанына аянбай қызмет ете берсін. Жолдары ашық болсын деген аталық ақ тілегімді жеткізгім келеді,– дейді еңбек ардагері Шора Мәжінұлы.</blockquote>Еңбекте озат болып, өзінің асқақ азаматтық ұстанымымен көпшілікке танылған ардақты азамат Шора Мәжінұлы 30 жылдан бері Жуалы ауданында тұрып, қасиетті өңірдің дамуына еңбек сіңіріп келеді. Ол әр жылдары «Қазақстан мәслихаттарына – 20, 25 жыл» мерекелік медальдарымен, ауданның және облыстың Құрмет грамоталарымен, басқа да мерекелік медальдармен марапатталды. «Жуалы ауданының және Жамбыл облысының құрметті ардагері» сынды атақтары да Шәкеңе тиесілі марапаттар. Ауданға сіңірген ұзақ жылғы еңбегі ескеріліп, 2022 жылы Шора Искаковқа «Жуалы ауданының құрметті азаматы» атағы берілді.Шора Мәжінұлы «Ардагерлер ұйымы» РҚБ-ның аудандық филиалының жанындағы билер кеңесінің алғаш құрылған күнінен бастап, қоғамдық институт жұмысының жандануына белсене араласып келеді. Бүгінде аудан орталығы саналатын Бауыржан Момышұлы ауылы билер кеңесінің төрағасы қоғамдық қызметін абыроймен атқарып келеді.Елдің кәдесіне жарап, туған жерден жырақта жүрсе де азаматтық болмысын айқындай білген жанның біз білетін бір қыры осы еді. Туған жерге деген сағынышын сарылта жеткізген перзенттің әсерлі сәтіне куә болған біздің бір ұққанымыз «Өзге елде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол» дейтін бабалар тәмсілінің өміршең екендігі. Біз осыны ұғындық. Өзге елде болмысы биік, елге елеулі азаматтың туған жерге бір перзент ретінде табан тіреуін кішілік пен кісіліктің белгісі деп ұғындық.

Еңбек адамы - қоғамның қозғаушы күші

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Шиелі ауданының тұрғыны Мақсат Ахмедовтың диализдің әлегін тартып келе жатқанына 10 жылға жуық уақыт болды. Бүйрек жеткіліксіздігі ауруына шалдыққан алғашқы жылдары Қызылорда қаласына барып ем қабылдаған. Одан соң 2-3 жылдай көршілес Жаңақорғанның диализ орталығына жүгінеді. Мұндай орталық Шиеліден ашылғанда "бөрігін аспанға атып" қуанғандарды бірі осы Мақсат болатын. Алайда қуанышы ұзаққа созылмады.<blockquote>– Диализ жасайтын орталық Шиеліден 2017 жылы ашылды. Алғашқы жылы барлығы өз деңгейінде, жоғары сапада жасалды. Барлық жерде солай емес пе? Бірінші ашылған кезде керемет болады да, кейіннен кері кетеді. Біздегі орталық та дәл солай, 2018 жылдан бері диализдің сапасы түсті. Алғашқы жылы апаратқа құятын ұнтақтың сапасы жақсы болатын. Кейіннен өзгеріп кетті. Біз қайта-қайта шағымдана берген соң "заводской" деп бірдеңе әкелген болды, бірақ сападан өзгеріс байқамадық. Соның кесірінен қаншама адам көз жұмды. Диализге кірерде қан қысымым қалыпты болып тұрады да шыққан соң күрт жоғарылап кетеді. Ол кезде өзім үйден дәрі ішіп, болмай бара жатса жедел жәрдем шақырып, әйтеуір өлместің күнін кешіп жүрмін. Бұрын-соңды қан қысымым мүлде мазалаған емес. Еш жерім ауырмайтын да. Барлығы осы сапасыз диализден соң басталды. Тек мен ғана емес, барлығында осылай. Бірер күн бұрын ғана Арман Жиенбаев деген азамат диализден шыққан соң жансақтау бөліміне түсті. Ол да аппаратқа жүгінерде қан қысымы 130 болған, шыққан соң 140-ты көрсетсе, шамалы уақыттан кейін бірден 280-ге жоғарылап кеткен, – дейді Мақсат Ахмедов.</blockquote>Айтуынша, Арман Жиенбаев Шиеліден диализ орталығын ашуға атсалысқан бірден-бір азамат. Арманның өзі де денсаулығына жауапкершілікпен қарап, диета мен ережелерді қатаң сақтанып жүретін. Оның жансақтау бөліміне түскеніне диализдің сапасыздығы ғана себеп. Бірақ дәрігерлер өздеріне шаң жуытпай, Арманның өзін кінәлап жатыр деп күйінеді бірге ем қабылдаушылар. &nbsp;Қырық жастағы Азат Төлеевтің де диализге тәуелді боп жүргеніне биыл 7 жыл толды. Әр аптаның сейсенбі, бейсенбі, сенбі күндері орталықтың көмегіне жүгінеді.<blockquote>– Диализге кірерде қан қысымым 140 болады да, шыққан соң 170-180-ге көтеріледі. Бұрын Жаңақорғанға барып қабылдап жүргенімде бұлай болмайтын. Аптасына 3 мәрте ол жақа бара беруге қалта көтермейді. Амал жоқ, ауырсақ та осы жерге барамыз. Бізді қойшы, қазір диализге жас жігіттер келіп жатыр, соларға обал. Осыны бір тексеріп, қоспалардың сапасын қадағалайтын біреу бар ма өзі? Қаншама жылдан бері айтып шаршадық. Бірде-бір адамның бізге мойнын бұрып, уәжімізді тыңдағанын көрген жоқпыз. Негізінде бізді Қызылордадан нефролог мамандар келіп тексеріп тұруы керек. Себебі орталық сол жақта. Бірақ ол да жоқ. Тек 1-2 рет аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасынан ғана келді. Басқа ешкім біздің жағдайымызды сұрап, дәрі-дәрмек тапшылығын қадағалаған емес, – дейді Азат Төлеев.</blockquote>Бүгінгінің дерті – бүйрекҒалымдардың айтуынша бүйрек адам ағзасындағы ең шыдамды мүше. Себебі ол өзінің қызметінің бұзылғандығы жөнінде сыр бермейді. Адамдардың бүйрек ауруын асқындырып, соңғы мүмкіндік «жасанды бүйрек» аппаратына таңылуының да бірден-бір себебі осы.&nbsp;Иә, бүйрек өте нәзік болғанымен, атқаратын қызметі зор. &nbsp;Адам бүйрегі күн сайын орта есеппен 200 литр қанды сүзгіден өткізеді. Қанды улы &nbsp;заттардан тазартып, ағзадағы артық суларды сыртқа &nbsp;шығарады. Созылмалы бүйрек қызметінің нашарлауы кезінде бүйректің зәр шығару қызметі бұзылып, адам өздігінен кіші дәретке шыға алмайды. Яғни бүйректің сүзгі қызметі істен шығып, улы қалдықтар ағзада қалып қояды. Сөйтіп, ағза уланады. &nbsp;Жалпы бүйрек ауруларын алғашқы екі &nbsp;сатысында емдеу нәтижелі болады. Өкінішке қарай, көп жағдайда аурудың сырқаты асқынып, ауруханаға түскен кезде ғана анықталады. Дәрігерлер үшінші сатыда дерттің таралуын тоқтатып, сырқаттың өмірін ұзарта алады. Бұдан кейінгі төртінші, бесінші сатыда ауруды емдеу өте қиын. Тіпті науқастың бүйрегін жасанды бүйрекпен ауыстыруға тура келеді. Ал бұл іске қомақты қаржы қажет. &nbsp;Оған екінің бірінің шама-шарқы келе бермейді. Созылмалы бүйрек жетіспеушілігіне шалдыққан науқастардың өмірін диализ арқылы ұзартуға болады. Диализ – бүйректің дұрыс жұмыс істеуін тоқтатқан кезде қандағы қалдықтар мен артық сұйықтықты кетіру процедурасы. Қандағы &nbsp;адам ағзасының &nbsp;өмір сүруіне қажетсіз &nbsp;өнімдер мен сулар арнайы &nbsp;мембраналық сүзгіден &nbsp;өткізіледі. &nbsp;Қос бүйрегі істен шыққан науқастар аптасына екі немесе үш рет диализ қабылдап, қанын тазартуға мәжбүр. Ауа жетпеген адам өмір сүре алмайтыны сияқты, &nbsp;қанды бүйректен тыс тазарту әдісі жасалмаған жағдайда науқастың жасушалары тұншығады.&nbsp;Иә, «жаман айтпай, жақсы жоқ» дегендей, осыдан бірнеше жыл бұрын қос бүйрегі істен шыққан науқастар бақилық болып кететін. Өйткені оның емі болмады. Ал бүгінгі заманауи медицинада мұндай науқастар диализ арқылы өмірін ұзартып, қоғаммен бірге жасауда. Қазақшалап айтқанда «жасанды бүйрек» аппараттары бүгінде Қазақстанның әр өңірінде кездеседі. Көп жерлерде "BBnura" компаниясының нефрология орталықтары жұмыс жасайды. Шиелідегі де осы компанияның орталығы. Ал біздікілер мақтап отырған Жаңақорғандағы диализ орталығы "Diaverum" деп аталады екен.Статистика сөйлесінЖер бетіндегі әрбір оныншы адам түрлі бүйрек ауруына шалдығады екен. Статистикаға сүйенсек қазір Қазақстанда 6000-ға жуық науқас гемодиализге мұқтаж. Ал жылына 200-ден аса адам созылмалы бүйрек жетіспеушілігіне шалдығады.Батыс елдерінде диализге тәуелді адамдардың орташа жасы 63-64-ті құраса, біздің елде бұл 54 жасқа дейін қысқарған. Шиелідегі медициналық орталықта 30 адам ем қабылдайды. Әрқайсысы айына 14-13 мәрте 4 сағаттан аппаратқа жүгінуге мұқтаж. Бұл үшін мемлекет арнайы қаржы бөледі. Науқастарға қажетті дәрі-дәрмек те мемлекет есебінен тегін берілуі тиіс. Алайда диализге жүгінетіндердің оған көңілі толмай отыр.&nbsp;<blockquote>– Иә, диализге жүгінетін кісілер "бізді дәрі-дәрмекпен толық қамтамасыз етпейді" деп шағымданып жатыр. Шынында да көбінің гемоглабині өте төмен. Оған қоса бірнеше дәрумендер егілу қажет. Бірақ науқастар ешқайсысы салынып жатпағанын айтуда. Диализ бізде жасалғанымен, орталық облыс орталығына қарайды. Мамандары да сол жақта. Олармен байланысқанымызда, "әркімнің организмі әртүрлі. Сондықтан талдау арқылы әр науқасқа қажетті дәрісін ғана беріп отырамыз" деген жауап алдық. Анемияны емдейтін "рекормон" атты препарат науқастың гемоглабині 100-ден төмен болса ғана тағайындалып жатыр. Ал гемоглабинді демеуші препараттарды күнделікті салуға болмайды. Заңдылығына сәйкес айына 2-3 реттен науқастарға беріліп жатыр, – дейді аудандық емхананың нефролог дәрігері.</blockquote>Қос бүйрегінен айырылған тұрғындардың базынасы осы, диализ сапасыз, қажетті дәрі-дәрмек уақытылы берілмейді. Салдарынан денсаулықтары одан сайын нашарлап, соңы қайғылы оқиғаға апаруда.Кеселдің тәуірі жоқ, шамаң келсе, ауырмай бақ. Дегенмен пенде болғасын ауру басқа келмей тұрмайды. Себебі «ауру – Алланың сынағы» дейді. Бір бүйрегі ғана сыр берсе, оған амал табылар, ал екі бірдей бүйрегі істен шыққандар не істейді? Адам ағзасы үшін бүйректің қызметі орасан. Оның жұмысы тоқтаса...

Шиеліде диализ жасайтын орталық бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Кез келген науқастың қажетті ем алып, аяқтан тұруын басты назарда ұстайтын ақ желеңділердің еңбектері ерен. Аудандық емхананың бас педиатр маманы Ділбар Брикановамен тілдескен едік. Ол жауапты қызметті 42 жылдан бері адал атқарып келеді.– Ділбар Темірқызы, мереке құтты болсын! Әңгімемізді өзіңіз жайлы бастасақ.– 1973 жылы Ташкент &nbsp;қаласындағы САМПИ Орта Азия Медицина-педиатрия институтына &nbsp;педиатрия факультетіне оқуға түскенмін. 1979 жылы бітіріп интернатураны Наманган облысындағы балалар ауруханасы базасында &nbsp;откенмын. 1981 жылдан бері Шиелі аудандық ауруханасында жумыс істеймін. Қазіргі таңда жолдасым екеуміз 3 баланы дүниеге әкеліп, немере сүйіп отырмыз.– Қазір әлемдік медицина қатерлі ісікті түбегейлі емдеп жазуда көп еңбектеніп, іргелі зерттеулер жүргізіп жатыр. Онкологиялық науқастардың өмірі ұзартылды. Ауданда балалар мен олардың аналары арасындағы бұл дерттің деңгейі қандай?– &nbsp;Онкология грек тілінен аударғанда "oncos" – өскін, ісік және "logos" – ілім, яғни &nbsp;медицина ғылымының ісік ауруларының пайда болу себептерін, даму жолдарын, клиникалық белгілерін анықтап, емдеу, олардан сақтану жолдарын зерттейтін саласы.Алдымен онкологиялық аурудың алғашқы белгілеріне тоқталып өтейін. Олар – бүкіл ағзаның жалпы әлсіздігі, тәбеттіңболмауы, ұйқының жоғалуы, шаршағыштық, іштің қатуы, жүректің айнуы, ауыздың құрғақтануы, буындардағы, арқадағы, асқазандағы аурулар, бастың жиі айналуы, ұмытшақтық, есінен танып қалу, кенеттен салмақтың жоғалуы. Көптеген адамдар бұл белгілерді жай ғана әлсіздік пен шаршағыштық деп мән бермей жаады. Бірақ, әрдайым денсаулыққа салғырт қарауға болмайтынын есте сақтаған жөн. Мұндай белгілердің бірнешеуі анықталған кезде дереу дәрігерге бару қажет.Казіргі &nbsp;таңда &nbsp;онкологиялық ауру жас таңдамайды. Балалар арасында жиі кездесетіні – ақ қан аурулары (лейкоз). Осы лейкоз ауруымен &nbsp;аудан бойынша 3 бала Д &nbsp;есепте &nbsp;турады. Туу жасындағы әйелдер арасында &nbsp;118 әйел Д есепте турады. Ал жасөспірім қыздар арасында 3 жасөспірім онкологиялық аурумен Д есепте турады. Бул науқастар мамандар бақылауында тиесілі &nbsp;емін алып жатыр. &nbsp;– Жылдың қай мезгілі болмасын балалар арасында ОРВИ, тамақ қызаруы, көкіректегі сырыл секілді симптомдар көптеп кездеседі. &nbsp;Бұл қалыпты ма? Әлде қандай да бір алдын алу шараларын жасауға бола ма? &nbsp;– Балаларда жиі кездесетін аурулардың &nbsp;турі – тұмау. Бұл өткір респираторлы вирустық инфекциялардың тобына жатады, сонымен қатар парайнфлюзенді қамтиды, аденовирус инфекциясы, тыныс синтезі жұқпасы, риновирус инфекциясы. Жыл сайын тұмау маусымдық эпидемия тудырады. 3 жастан 14 жасқа дейінгі балалар тұмаумен көп ауырады. Яғни ересек адамнан гөрі балаға тұмаудың жұғу қаупі 4-5 есеге дейін жоғары. Сондай-ақ тұмау көбінесе бронхитке қосылу, пневмония, синусит секілді асқынулармен кездеседі. Сөйтіп созылмалы аурулардың өршуіне әкеледі. Сондықтан тұмау эпидемиясының алдын алу педиатрия үшін маңызды мәселе болып табылады.Балалар арасында тұмау вирусы көбінесе ауа арқылы таралады. Одан бөлек вируспен ластанған гигиеналық өнімдер, ойыншықтар арқылы тұмауға ұшырауы мүмкін. Ауа-райының өзгеруі де балалар тұмауының өршуіне себеп болады. Жасырын вирус жұқпалы кезеңі бірнеше сағаттан 2-4 күнге созылады. Нәрестелерде тұмаудың жоғары көрсеткіші жоғары температура болуы мүмкін. 5 жасқа дейінгі балаларда – жоғары температурасы 39-40 дейін°C, ринит және жөтел белгілерімен көрініс береді. Балалардағы тұмау диагнозын жасаған кезде педиатр аурудың эпидемиологиялық деректерін және клиникалық көрінісін ескереді. Көбіне балаларды емдеу үйде жасалады. Бірақ нәрестелер мен ауыр немесе күрделі инфекция болған жағдайда жұқпалы ауруханаға жатқызу көрсетіледі. Қызу кезеңінде төсек демалысы қажет, көп мөлшерде жылы су ішу маңызды.Балаңызға тұмауды болдырмаудың ең жақсы жолы - жыл сайын тұмауға қарсы вакцина алу, әсіресе егер ол тұмаудың асқынуымен ауыратын болса.&nbsp;Жүктілікке дайындықты кем дегенде 3 ай бұрын бастау керек — медициналық тексеруден өту және өмір салты мен тамақтануды дұрыс ұстану керек. Қандай да бір аурулар, мысалы, жыныстық инфекциялар анықталған жағдайда, осы мерзімге емдеу уақыты қосылуы керек. Мұндай тәсілде жүктіліктің қолайлы ағымына және дені сау баланың туылуына үлкен үміт артуға болады. Осы маңызды оқиғаға дайындық бірнеше кезеңнен тұрады және олардың әрқайсысы маңызды рөл атқарады.Біздің басты мақсатымыз, баланың өмірі мен денсаулығын қорғау, балаларға түрлі жаттығулар жасату арқылы, дене мүсінін қалыпты, сау өсіру.– Бала болашағымыз деп жатамыз. Денсаулығы мықты ұрпақ өсіру үшін не нәрселерді естен шығарамауымыз қажет, қалай ойлайсыз?– Сау ұрпақ өсуі үшін балаға дене жаттығулары аса маңызды дер едім. Себебі ол баланың жан-жақты жетілуіне ықпал етеді.«Балабақшада тәрбие беру бағдарламасында» да баланың дене бітімінің жетілуі мен жеке басының дамуына дене шынықтыру сабақтары, шынықтыру әрекеттері үлкен үлес қосып отыр. Бала дене шынықтыру сабағында жалпы дамыту жаттығулары арқылы күш-жігерін шындай түседі. Денсаулықтарын нығайтып, ептілікке, жылдамдыққа үйретеді, дене бітімдерін жан – жақты дамытып, келбеттері асқақтай түседі. Біздің басты мақсатымыз, баланың өмірі мен денсаулығын қорғау, балаларға түрлі жаттығулар жасату арқылы, дене мүсінін қалыпты, сау өсіру.Ал балада туабітті ақау барын ертерек &nbsp;анықтау үшін туғаннан бастап скринингтер жүргізіледі.Пренатальды скрининг,психо-физикалық скрининг, офтальмогологиялық скрининг,аудиологиялық скрининг түрлері бар. Олар 0-17 жасқа дейін жургізіледі. Ауруы табылған балаларды мамандарға тексерілуге жіберіледі.– Сұхбатыңызға рахмет.

Ділбар Бриканова: Дәрігер – мейірімділік пен ізгілік жаршысы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Ежелден-ақ дана халқымыз «Отан отбасынан басталады» деп, қоғамдағы отбасының құндылығына ерекше назар аударған. Мықты мемлекеттің қалыптасуы үшін әрбір үйдің, әрбір шаңырақтың береке- бірлігі жарасымды, ынтымағы ырысты болуы керек. Үлкенге ізет көрсету, кішіге құрмет қылу – қазақ тәрбиесінің алтын діңгегі. Ықылым заманнан қазақ ұғымында отбасының орны ерекше. Отбасының қамқоршысы мен тіреуі – ер азаматы, шаңырағының шырайын келтіріп, ырысын еселеп, ынтымағын қамтамасыз ететін – адал жары, сол шаңырақты береке мен мерекеге толтыратын бақыты – балалары. Осы ретте «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің» деген қанатты сөздің астарына үңіліп, ақиқатын ақтарып көрсек, бала ата-анасына қарап бой түзейді. Міне, бүгінгі әңгімеміз Шижаға ауылында тұратын ерлі-зайыпты Аязбек Төремұратұлы мен Айгүл Ақтілеуқызының өнегелі отбасы, өнерлі балалары туралы болмақ.Еңсегей бойлы, ер мінезді, сөзі мен ісі нық азамат, ұстаздар әулетінен шыққан отбасы иесі Аязбек тарих пәнінің мұғалімі болып, балаларды білім нәрімен сусындатты. «Ерін сыйлаған есікте қалмайды» дегендей, жанындағы жарын құрметтеп, балаларына да әкесін бағалауды үйретіп, шаңырағының шырайын келтіріп отырған Айгүл ақылды да байсалды жан. Ол бала тәрбиесімен айналысып, азаматының бабын тауып отырған мейірімді ана. Жарасымды жанұяда ұланақтай үш ұл мен қызанақтай үш қыз тәрбиеленуде. Оларды әкенің ақылы, ананың ақ сүті ақ жолдан адастырмады. Тұңғышы Бекбол арнаулы оқу орнын жол қозғалысын ұйымдастыру мамандығы бойынша бітірді. Айбол Ақтөбе қаласындағы колледжді дене тәрбиесі және спорт мамандығы бойынша тәмамдады. Бірнеше рет аудандық, облыстық және республикалық еркін күрестен жүлделі орындарды еншілеп келеді. Ол еркін күрестен Қазақстан Республикасының спорт шеберлігіне үміткер. Ал Берікбол ұлы биыл 10 сыныпқа көшті. Жақында «Бозторғай» шығармашылық байқауында дәстүрлі ән жанрынан үшінші орын алды. Ол Аралда, ауылда өткізілген терме айтудан жүлделі орындарға ие болып келеді.Осы тұрғыда шаңырақ иесі Аязбек пен отанасы Айгүл:<blockquote>– Ең алдымен баланың болашағы жарқын, келешегі кемел болсын деген мақсатта балаларды ата-дәстүр салтымен, рухы асқақ азамат, ибалы да инбатты қыз етіп тәрбиелеуге тырысамыз. Елімізде жанұяға маңызды орын берілген, өйткені адамзат пен мәдени құндылықтардың бұлжымас ұясы отбасы болып табылады.Отан – ортақ үйіміз. Ортақ үйіміздің шаңырағын шайқалтпай, уығын тіктеп, керегесін кеңейтіп, береке-бірлігін ұйыта ұстау – ортақ міндетіміз. Отбасымызда ұлдарымыз ержетіп, қалаған мамандықтары бойынша білім алды. Аллаға шүкір, балаларымыз мәнерлеп оқудан барлық іс-шаралардан қалыс қалмай, биіктерден көрініп, бізді қуантып келеді. Қыздарымыз Нұрлышуақ пен Айлышуақ қаладағы №2 дарынды балаларға арналған облыстық мамандандырылған мектеп-лицей-интернатында бірі 9 сыныпқа, екіншісі 7 сыныпқа көшті. Мектепте үздік оқиды, өлеңге де бейімділігі байқалады. Кенжеміз Фарида үшінші сыныпты үздік бітірді. Үш баламыз да өнер мектебінде, екеуі домбыра, біреуі терме айту тобында оқиды,– деді ағынан жарыла.</blockquote>Қойнауы өнер мен жырға толы қасиетті Арал ауданының Аққұм ауылында 2009 жылы 19 мамырда Нұрлышуақ дүниеге келді. Ата-анасы Нұрлышуақ қызының білімді, білікті, талапшыл азаматша болып қалыптасуына барлық жағдайды жасап, перзентінің бойына асыл қасиеттерді сіңіріп келеді. Алғашқы қадамын «Ақбұлақ» балабақшасынан бастап, бүлдіршін жаңа ортаға тез бейімделіп, көптеген жақсы нәрселерді үйренді. Оқуға құштар өрелі өрен Нұрлышуақ 2016 жылы Е.Көшербаев атындағы №57 орта мектепке қабылданып, мектеп табалдырығынан аттады. Білім алуға алғыр жас бүгінде №2 облыстық дарынды балаларға арналған мектеп-интернатында оқиды. Жас та болса жетістік желкенін керіп үлгерген білімпаз оқушы 2021 жылы Алматы қаласында өткен «Ұрпақтар ұмытпайтын Ұлы Жеңіс» атты өнер байқауында «Аспапта орындаушылық өнері – домбыра» номинациясы бойынша облыс намысын қорғап, ІІ дәрежелі дипломға ие болды, лауреат атанды. «Кемел» өнер-білім орталығының ұйымдастыруымен Абай Құнанбаевтың 175 жылдығына орай «Өлең – сөздің патшасы» атты мәнерлеп оқудан өткен республикалық байқауда І дәрежелі дипломмен, әйгілі әнші Роза Бағланованың 100 жылдық мерейтойына арналған «Ақмаңдайлым» атты облыстық ақындар мүшәйрасында облыстық білім басқармасының Алғыс хатын иеленіп, мерейі үстем болды.Сонымен қатар Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығына орай ұйымдастырылған «Әр өлеңі – бір әлем» атты мәнерлеп оқу сайысында мектеп директорының Алғыс хатымен марапатталды. Жасынан өнерге бір табан жақын Нұрлышуақ бірде қасиетті қара домбырада құйқылжыта күй шертсе, бірде мың бұрала билеп, көрерменін тамсандырып келеді. Үнемі ізденісте жүретін Нұрлышуақтың ақындық қасиеті де бар, сондай-ақ өнер мектебінде домбыра сыныбында ұстаздан дәріс алады. Шығармашылыққа жаны құмар талапты жас болашақта балаларға домбырадан дәріс беруді мақсат етіп отыр.Ал Айлышуақ болса 2010 жылы 13 желтоқсанда өмірге келген. Ол бала бақытын басты орынға қоятын отбасында тәлім-тәрие алып, ақжарқын, кең пейілді болып өсіп келеді. «Ақбұлақ» балабақшасында тәрбиеленген алғыр да қабілетті балдырған, көркем мінезді Айлышуақ апайларының сүйікті бүлдіршініне айналды. Ауылдағы №57 орта мектепке қабылданып, аталған оқу ордасында 5 сыныпқа дейін оқып, бүгінде №2 облыстық дарынды балаларға арналған мектеп-интернатында білімін жалғастыруда. Ол бүгінде көптеген білім сайыстарының жүлдегері. Жалпы білім беру ұйымдарының республикалық олимпиаданың облыстық кезеңінде қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша ІІ орынға ие болған алғыр шәкірт аудан мерейін асқақтатты. 2021 жылы мектеп оқушылары арасында өткізілген «Ұстаз еңбегі өлшеусіз» атты эссе жазу байқауына қатысқаны үшін сертификатты еншілеп, жетістігі еселене түсті. Шығармашылыққа, әдебиетке жаны құмар Айлышуақ Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығына арналған сайыста ІІ орынға ие болып, дипломмен марапатталды. Өзі білім алатын мектеп-интернатта ұйымдастырылған «Әдемі жазу да – өнер» атты көркем жазу байқауында ІІІ орынға ие болды. Сонымен қатар мың бұрала билейтін өнерлі жас Арал ауданы жастарынан құралған тобымен бірге облыс төрінде өнер көрсетіп жүр. Өткен жылы республикалық «Ақ шағала» хореографиялық фестиваль-байқауының облыстық кезеңінде жеңімпаздар қатарынан табылған «Шаттық» бишілер тобы ІІІ орынды қанжығасына байлады. Бос уақытында кітап оқып, кесте тіккенді ұнататын Айлышуақ бишілігімен қатар аудандық өнер мектебінде домбыра бөлімінде машықтанып келеді. Кішкентай кезінен өнерге, білімге құштар жас өрен ағымдағы жылдың мамыр айында жалпы білім беретін пәндер бойынша 5-6 сынып оқушыларына арналған республикалық олимпиадаға қатысып, білім бәсекесінің қорытындысы бойынша дарынды оқушымыз күміс медальді еншілеп, аудан мерейін өсірді. Талантты өрен өз болашағын ұстаздықпен немесе би өнерімен байланыстырғысы келеді. Арманы асқақ өрендердің алдағы жоспарлары орындалып, биік белестерді бағындырары анық.Әр балаға шынайы махаббатпен берілген тәрбие оны жетістікке жетелейтіні анық. Осындай ата-ана мен ұстаздар тарапынан ықылас пен мейірімге бөленіп отырған баланың болашағы жарқын болары сөзсіз. Осы тұрғыда анасы Айгүл:<blockquote>– «Жас келсе іске» дегендей, жастық жігер мен күштің сипатын бүгінгі жастардан көре аламыз. Өткен жылы Қызылорда қаласында "Жалынды жастар" атты энциклопедиялық кітап жарық көрді. Онда жас өрендердің білімділігі, ақыл-парасаты, таланттары мен дарындылығы арқау етілген. Міне, осы кітапқа перзенттеріміз Нұрлышуақ пен Айлышуақтың есімі енгені қуанышымызды арттыра түсті. Балаларымыздың өнердегі, білімдегі жеткен жетістіктері бізді әрдайым шаттық сезіміне бөлейді. Нұрлышуақ пен Айлышуақтың осындай білім бәсекесінде жетістікке жетулеріне, өнерлі болуына септігін тигізген алғашқы білім нәрімен сусындатқан №57 орта мектебі мен аудандық балалар өнер мектебі және №2 облыстық мамандандырылған мектеп-лицей интернатының ұстаздарына алғысымыз шексіз, – деді тебіреніске толы кейіпте.</blockquote>Ұрпақ тәрбиесі – ұлт болашағының кепілі. Әр бала атаның қанымен, ананың сүтімен келетін туа бітті қасиеттер сияқты ұлттық рухани құндылықтарды да ең алдымен отбасында ата-ананың тәрбиесімен бойына сіңіретіні анық. Біз де бүгінде «отбасы» деген бақыттың ұясын жылылыққа толтырып, түтінін түзу ұшырып, киелі шаңыраққа ие болып отырған асыл жандарға қажымас қайрат, ұзақ ғұмыр тілейміз. Шаңырақтан шаттық пен қуаныш шуағы үзілмесін, балалар бақытына бөлене беріңіздер дейміз.

Көпке үлгі болған мерейлі отбасы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қолөнер – біздің рухани байлығымыз, мәдениетіміз, салт-дәстүріміз. Ол бірнеше ғылымдардың дамуынан,тоғысуынан пайда болған өнер туындысы. Бүгінде халқымыздың қолөнері қарқынды дамып келе жатыр. Ұлттық қолөнер салт-дәстүрімізді жетілдіріп, мәдениетіміздің озық жетістігін көрсетуде. Халық өнерінің бай мұраларын сұрыптай отырып, заманымызға сай сапа, түр беру әдісімен оларды әрі қарай дамыту, оны бүгінгі ұрпаққа меңгерту – игілікті іс.Осы жағынан алғанда ұлттық қолөнердің тәрбиелік, тағылымдық мүмкіндігі жоғары. Өйткені ұрпақ тәрбиесіне, санасына әсер етіп, қабілеттерінің жетілуіне, белгілі бір кәсіпке бейімделуіне көмектеседі. Қазақ халқының қолөнері әлем халықтарына мақтанышпен көрсететін көрме. Оған дәлел біздің киіз үйіміз бен оның ішіндегі көз жауын алатын сәндік қолөнер бұйымдары. Қазіргі кезде қолөнер қарқынды дамып ұрпақтан ұрпаққа жалғасуда. Осының айғағы ретінде екі бірдей қолөнер шеберімен тілдесуді жөн көрдік. Екеуінің де жеткіншек кезінен ине мен жіпке деген қызығушылығы оянған. Олар аналары мен әжелерінен көрген құрақтың түрлері мен көркі көз тартып, өзіне баурап алғанын айтады. Құрақ жалпы әйел баласының ісмерлігін ғана емес, шыдамдылығын да шыңдайтын өнер. Құрақтың тарихы тереңде жатыр. Тәрбиелілік мәні зор. Құрақ аты аталып тұрғандай түрлі мата қиындыларынан ысырап жасамай, құрау арқылы жасалады. Үйдің сәнін келтіріп қана қоймай тіл-көзден сақтайды. Көздің жауын алатын түрлі-түсті құраққа деген құмарлық екі ісмер келіншектің де өз кәсібін бастауға түрткі болады. Олар қолөнер арқылы адалынан нанын тауып, отбасын асырап, «Қолыңнан келсе іске» деп ине-жіпке, қайшыға қаймықпай сүйіспеншілікпен сүйеніп отырған жандар.Баяғыдай іздегеніңді таппайтын заманның уақыты өткен. Қолынан іс келетін адамға қазіргі қоғамда ыңғай мен жағдай жасалған. Түрлі бағдарламалар арқылы ісігіңізді өрге домалата аласыз. Ұстаздық пен қолөнерді қатар алып жүрген Ұлбазар Әділованың қолынан шыққан бұйымдарына күн санап сұраныс артып келеді. Кішкентайынан атасының қамшы жасағанын, анасының ілмекпен түрлі киім мен кілем тоқығанын көріп, қызығушылығы артқан бала Ұлбазардың көңілі ұстаздықпен ұштасқан. №46 А.Пушкин атындағы мектеп және аудан атынан түрлі жарыстарға қатысып облыстық, республикалық байқауларда топ жарып жүр. Кейіпкеріміз арнайы көркем еңбек пәнінен сабақ беру үшін, білген-көргенін балаларға үйретуге бекініп, тігінші-технолог мамандығында білім алады. Бүгінгі үй шарушасындағы қажеттілік көрпе, көрпешеден бастап, пейзажды гобелен әдісімен қабырға суреттерін тоқып, әдемі бейнелейді. Құрақ құраудың шеберіне көбіне «тырна құрағы» арқылы жастық тысына және көрпе, көрпеше, оның ішінде мақта салып қаптау, көктеп тігу, сырмақ салуға сұраныс көп.Келесі кейіпкеріміз Айзат Есмұратованың қызығушылығынан туған ізгі арманы 2012 жылы бесік жасауы, көрпе-төсек, құрақ көрпеше тігуден бастау алды. «Аққу, сегізжапырақ, шахмат, гүлқұрақ, тырнақатар, оюлы, ши құрақ сынды құрақтар көрпешенің әрін келтіреді. Қолөнердің арқасында қазір ісмер, шебер жандардың қатарындамын. Кез келген құрақ пен ою-өрнек түрлерін қыз жасауына, бесік жасауына, ұлттық киімдерге нақыштап тігіп беремін» дейді Айзат Дүйсенбекқызы. Он саусағынан өнер тамған ісмер келіншектің қолөнер туындылары тұрғындар арасында жоғары бағаланып, тұтынушылардың алғысына бөленіп жүр. Қазір Астана мен Шиелі арасындағы тапсырыс жиілеп, жан-жақтан сұраныс көбейген. Айзаттың айтуынша, ұлттық киімдерге тапсырыс көп. Түрлі сапада қалауыңызға қарай тастармен бедерлеп, оюлармен көмкеріп сәукеле, тақия, жаулық, бешпент, кимешек, қажекей, қамзол, күрте, шапан, жейде тігіп береді. Сәбиді қырқынан шығару, тұсау кесу, сүндет той, тілашар, шымылдық, ұзату көйлегі, ақ жол сынды салт-дәстүрлердің барлығы қазақы нақыштағы ұлттық қолөнер туындыларынсыз жөн-жоралғы жасалмайтыны белгілі. Осыған орай тапсырыс пен сұраныста көп. Оған бірден-бір себеп Рухани жаңғыру бағдарламасының жүйелі түрде жүзеге асуы.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары