<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Оның туған жерінің тұмса табиғаты да жанға шабыт сыйлар ерекше мекен. Елді мекен ортасында орналасқан Қоғалыкөл атты айдынды көлдің жағасында өскен Бауыржан Баймағамбетұлы кішкентайынан өнерге бір табан жақын болды. Бәлкім, атақты алыптарды өмірге әкелген қасиетті топырақтың құнары Бауыржанның да бойына дарыған болса керек. Бүгінде Қызылорда қаласындағы Әли Мүсілімұлы атындағы №101 мектеп-лицейде шәкірт тәрбиелеген ұстаз ізінен ерген талай жастың талантын тап басып тауып келеді.<blockquote>«Өнер дегеніңіз бір ерекше тылсым нәрсе. Суретші, ақын, жазушы, зергер, әнші мен сазгер: оның барлығының арқауы – шабыт. Шабытың келіп қалса, алакеуімдеп атқан таңда да, күні қызарып батқан кеште де қолыңа қаламыңды алып, шығармашылық жайыңа тартып отырасың. Қазір келген тақырыпты дер кезінде қаузап, қаламыңа арқау етпесең, ертең кеш болады. Шабыт – қоңырау шалсаң, құстай ұшып келетін досың емес, ол саған айтпай келеді, айтпай кетеді. Осылайша бар ынтаң мен ықыласыңды арнай алсаң, өнердің көгіне қанатыңды қағасың. Содан бақыт табасың. Әйтпесе, өнерді түсіне білмесең, қиын. Бастысы, өзіңді өзің тануың керек» дейді Бауыржан Палымбетов.</blockquote>Талантты жас көбіне бейнелеу өнерінің ішіндегі кескіндеме бағытымен шұғылданады. Оның қаламынан туған талай туынды көрерменнің оң бағасын алған. Заманауи тұрғыда графити аэрозольмен сурет салу әдісіне көп мән береді. Бұрын майлы бояулармен салатын сәтте бір сурет салуға көп уақыт кететін. Қазір дамыған өнерді меңгере түскен. Өзінің қиялындағы көріністі 30 минут көлемінде салып, аяқтай алады. Әлбетте, бұл ретте жас ұстаздың терең ізденісі мен өзіне-өзі талап қойып, шыңдала түскенін ерекше айту керек.<blockquote>«Өнерде болсын, басқа да қай салада болсын, алдымен мамандығыңды шын сүйіп, іске кіріспесең, бәрі бекер. Шын қалаған мақсатыңа міндетті түрде жетесің. Абай атамыз «Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, ақылың мен қайратың екі жақтап» деп бекер айтпаған. Өзіңе сенімді түрде жарқын болашаққа қадам басып, әлемдік сурет салу дағдыларын зерттеп отырып, тиімділігін, ойыңдағы көріністі қаз-қалпында көркем, әсем етіп салу үшін барлық мүмкіндіктерді пайдалана білу керек. Біз оқушыларды осы бағытта тәрбиелеп, олардың талантын дамытып келеміз»,- дейді талапшыл ұстаз.</blockquote>Иә, Бауыржанның таланты бала күнінен оянған. «Әрбір жаннан титтей нәрсе үйренсем, ұстазымның қатарына қосамын» деген өнерпаз бейнелеу өнерінің соңына оқушылық кезден шам ала түскен. Бүгінде жеткен жетістіктері осы еңбекқорлығының арқасында болса керек. Қазақ бейнелеу өнеріндегі тұғыры биік көп тұлғаны ұстаз тұтып, олардың жақсы қырларын өзіне сіңіріп келеді. Өйткені, өнерде де өмір бойы ізденіс пен білім алу қажеттігі заңдылық.<blockquote>«Өнерімнің іргетасы мектептен бастап қаланды. Білім ошағындағы бейнелеу өнері пәнінен берген ұстаздарым осы бойдағы дарынды дамытуға үлес қосып, «бұлақ көріп, көзін ашқан» асылдар. Кейін университет қабырғасында көптеген ұстаздар болды. Солардың бірі – Омаров Тұрсынбек ағайымыз. Сол кісіден суретті қалай салу керек, ол үшін ал¬ғаш¬қы қадамдар қалай болу керек, тәртібі мен ережесі қандай, түстерді қалай таңдау керек, портрет салуда адамның көлеңкесін салуды да осы кісілерден үйрендік. Алған тәліміміз бен тәжірибемізді кейінгі ұрпаққа беріп, ұстаздардың алдындағы ұрпақтар сабақтастығына өз үлесімізді қосып келеміз. Ең маңыздысы, өнерді дамыта отырып, қаламның қасиетін ұғыну, соның қадіріне жету»,- дейді Бауыржан Баймағамбетұлы.</blockquote>Өнерді тәңірден келген қасиет деп ұғатын ұлтымыз әрбір талантын бағалап, қолдауын көрсетіп, дарынын дамыта білген. Қастеевтен қалған ғаламат өнердің қайнаған қазанында жүрген Бауыржанның қаламынан талай туындылар өмірге келді. Көрмелердің төрінде тұратын жас суретшінің картиналары көздің жауын алады. Алдағы уақытта да өнердің әлі талай сырына қанығамын деген жас ұстаздың мақсатқа жетудегі ұстанымы көпшілікке үлгі.Табиғат аясында мольбертке қарап ойланып жас суретші тұр. Оның ойындағы сары күздің ғаламат көрінісі туған жердің табиғатының көркемдігіне ерекше бір әсемдік сыйлап тұрғандай. Міне, Бауыржан тағы бір картинасын салуға кірісіп кетті…&nbsp;

Өмірін өнерге айналдырған қызылордалық суретші

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қыздарды гүлге теңеп, нәзік жаратылыс екенін мойындағанмен, саусақтары сүйріктей, мың бұрала майысқан әйел заты әлемді таңдандырар сан түрлі жаңалықтарды жасауға қауқарлы. Оған айналамызда жүрген түрлі кәсіп иелері куә.Бүгінгі кейіпкеріміз Жадыра Жағыпарова – кәсіби агроном, «Күріш институтының» ғылыми қызметкері. 1998 жылы Қызылорда облысы, Сырдария ауданы, Шаған ауылында дүниеге келген ару 2016 жылы арман қуып Петропавл қаласындағы «Ж.Қизатов атындағы Есіл ауыл шаруашылығы» колледжіне «Серпін» бағдарламасымен оқуға түскен. Колледж қабырғасында жүрген кезден-ақ практика барысында, егіс басында болғанда мамандығын одан сайын жақсы көре түскен Жадыра осы бір құштарлықтың себебімен ары қарай кәсіби жоғары білім алғанын айтады.<blockquote>«Колледждегі практика барысында сәбіз, картоптан бөлек, жылыжайда бақша дақылдарын өсіру мен ең алғаш рет егіс даласында қырыққабатты қолмен үзіп жинау маған ерекше әсер қалдырды. Оңтүстіктен барып, солтүстікке үйрену басында қиын болған еді. Кейіннен бұрын өзіміз егіп көрмеген дақылдарды егіп, оларды жинау барысында мамандығыма барынша тереңінен үңіле бастадым. 2 жыл 6 ай ішін¬де оқу¬ым¬ды жақсы тәмам¬дап, қызыл диплом¬мен бітіріп келдім. Өзім елге оралып, қаладағы «Күріш институты» ғылым зерттеу орталығында жұмыс істегім келген. Алайда орталыққа орта біліммен жұмысқа алмайтынын түсіндім. Сол себепті ЖОО-на жалпы грантпен тест тапсырып, 2019 жылы «М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университетіне» оқуға түстім. Колледж дипломы бар болған соң мені бірден 2 курстан бастап қабылдады да, аталған білім ордасынан жоғары кәсіби білім мен тәжірибені жинай алдым. Практикадан өту барысында бидайдың көптеген сорттарын қолмен егуге атсалыстым. Оның барлығы – мен үшін үлкен тәжірибе», – дейді Жадыра Әбдікәрімқызы.</blockquote>Осылайша сүйікті ісімен айналысу үшін мақсат қоя білген ару өткен жылы жоғары оқу орнын қызыл дипломмен бітіріп, қазіргі таңда өзі қалаған жұмыс орны – «Ы.Жақаев атындағы Қазақ күріш шаруашылығы ҒЗИ ЖШС-нің» күріш және күріш ауыспалы егіс дақылдары селекциясы бөлімінде аға лаборант болып жұмыс істейді.<blockquote>– Жұмыс барысында әріптестерімнің жартысынан көбінде магистр, докторлық дәреже бар. Мен де біліктілігімді арттыру үшін өткен жылы желтоқсанда магистратураға дайындалып, тест тапсырып көрдім де, «Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетіне» грантқа түстім. ҒЗО-дағы басшылықтың ұсынуымен қазіргі таңда осы салада кіші ғылыми қызметкермін. Енді осы жауапкершілікті сезініп, агрономияда тәжірибесі мол әріптес ағай-апайларым секілді күріштің жаңа сортын шығару – арманым, – дейді агроном.</blockquote>Оның осы салаға келуіне бірден бір себепкер – әкесі Әбдікәрім Серікбаев екен. Қазіргі таңда «Шаған жер» ЖШС-да директордың орынбасары қызметін атқаратын тәжірибелі маман осы уақытқа дейін бригадир, агроном қызметінде 40 жылға жуық жұмыс атқарып келеді. «Әкемнің таң атқанда егіс басына кетіп, кеш батқанда келетінін көріп өстім. Маңдай тер мен тынымсыз еңбекті қажет ететін қиын мамандықтың бірі екенін білемін. Соған қарамастан осы мамандықты таңдағанда әкем «Осындай жауапкершілігі мол мамандықты таңдадың ба, енді ыстық-суығына шыдау керек» деген еді. Бір оқиға есіме түсіп отыр. Жұмысқа тұрдым деп қуанып жүрген кезім. Алайда егін науқаны жүріп жатқан тамыз айында келген соң мені егіс даласына жіберді. Тапсырма бойынша жоңышқа мен түйежоңышқаны жинау керек. Ол кезде ауылдан қатынайтын болған соң, қайда келдім, не істеп жүрмін деп ойлаған, қиналған сәттер болды. Сол кезде әкемнің «Жұмысқа тұра сала жұмсақ креслоға отырамын деп ойласаң, қателесесің. Олай болмайды, қызым. Жетістікке қол жеткізу үшін кішкентай қадамдарды жасау керек. Алдымен кішісінен, қарапайымнан бастауың қажет. Қазір қиналарсың, бірақ кейін жемісін көргенде қуанасың» дегені әлі есімде.<blockquote>Әкемнен де, ҒЗО-дағы ұстаздарымнан да аларым, үйренерім әлі көп. Бірге ақылдасып, барлығын ашық талқылай аламыз. Осы мамандықта жұмыс істеп жатқаныма өте қуаныштымын. Әріптестерім де бір-бір зерттеу еңбектің, күріш сортының авторлары болғанмен, қарапайым жандар. Оларға ерекше алғысымды білдіремін!», – дейді Жадыра Әбдікерімқызы.</blockquote>Иә, өңіріміз – аграрлы аймақ ретінде күріш өндірісі бойынша басты орында тұр. Алайда біз нәтижені ғана көреміз. Дүкендегі бір қап тазартылған өзіміздің өнімнің артында агрономның аптап ыстықтағы маңдай тері мен ғылыми зерттеуі, бірнеше түрді будандастыру арқылы жаңа элита сорттағы күрішті шығару жолындағы ізденісі тұрғанына мән бермейміз. Қаншама құрылғының күші, далалықта азаннан кешке дейін жүретін күрішшілердің еңбегі бар. Мақтау сөз күтпей, атақ арқаламай-ақ тұрғындарды сапалы өніммен қамтамасыз ететін де солар. Мүмкін, өмірден өз миссиясын тауып, антына, арманына адал болу деген осы шығар..?

Сыр елі күріш өндірісі бойынша басты орында

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Әрбір адам түрлі салаға, мамандыққа бейім. Бірі мемлекеттік қызметке қызығады, мекемеде жұмыс істеуді қалайды. Ал ендігісі форма киіп дәрігер не полиция болғысы-ақ келеді. Басқалары өз кәсібін ашқанды қалайды. Бір сөзбен, мамандық та, кәсіпшілік те көп. Алайда біздің бүгінгі кейіпкеріміз Әбілда Мамбетов жұрттың ойына келе бермейтін іспен шұғылданып жүр. Оның айтуынша,құрт өсіру арқылы тыңайтқыштан таза өнім алуға болады.Биогумус жайында естуіңіз бар ма? Ол – экологиялық таза органикалық тыңайтқыш. Оны көтерме және бөлшек сауда желісінде сатуға, жердің құнарлылығын қалпына келтіруге, ауыл шаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыруға қолдануға арналған. Ал Төребай би ауылының тұрғыны Әбілда Мәмбетов бұл жобаны қолға алғанына көп жылдай уақыт &nbsp;болған. Жоба қуаттылыққа шығуы үшін алдыңғы жылдары &nbsp;"Еңбек" бағдарламасымен 583 400 теңге көлемінде грант жеңіп алады.<blockquote>«Оңтүстік өңірдің жері сазды, құмшауытты, құрғақ келеді. Бұл &nbsp;өсімдіктердің, көкөністерінің, дәнді-дақылдардың, жеміс-жидектердің тағы басқаларының тамырларын қысып тастап, ойдағыдай өсуіне кедергі келтіреді. Адам жерді баптауға жете көңіл бөлсе, ол құнарлы, неғұрлым қара топырақты болмақ. Жер құнарлы болса, егіннің мол өнім берері хақ. Әу бастан жердің қойнауында ол құнарланып отыруы үшін макро және микроағзалар бар. Олардың «қызметі» – шіріген органикалық заттарды &nbsp;«жеу» арқылы жердің құрамын гумуспен байытып, құнарлы қара топыраққа айналдыру. Макроағзаларға шылаушындар, қырықаяқ, жүзаяқтар, қоңыздар, микроағзаларға бактериялар жатады. Бактериялардың аэробты және анаэробты деген екі түрі бар. Аэробты бактериялар жердің ауа болатын 30 сантиметр қалыңдығында, анаэробтысы ауа жоқ астыңғы қабатында өмір сүреді. Бұл макро-микроағзалар жердің құнарлылығына «қызмет етеді». 60-70 процент ылғалдылықта өмір сүреді, шірікпен қоректенеді. Кондицат арқылы ылғал бар, талдар арқылы қоректенетін шірігі бар. Адамдар осы табиғи жағдайды өз жеріне, мейлі ол жылыжай, мейлі алқап болсын ендірсе, жердің келе-келе құнарлы қара топыраққа айналуы даусыз», – дейді кәсіп иесі.</blockquote>Әлі де бұл не деп отырған боларсыз. Ендеше қарапайым тілмен түсіндіріп көрелік. Арнайы жер астында жүретін құрт бар ғой? Көбі оны «червяк» дейді. Соның германдық түрін әкелген кәсіпкер алдымен малдың қиын далада бірнеше уақыт, әбден кептіреді. Одан соң әлгі құртты көңге жіберіп, арасында су құйып баптайды. Ал құрт болса бірнеше уақыт арасында қиды таза, химикатсыз тыңайтқышқа айналдырады. Ол алдымен өнімнің сапасы мен дәмін арттырса, ендігісінде оның тез өсіп, тез пісуіне жол ашады. Бастысы – ешқандай қоспасыз, химикатсыз, табиғи дәмді дақыл шығарады.– Мұны бастамас бұрын әбден зерттедім. Сөйтіп Алматы қаласына барып арнайы оқуын оқыдым. Бастапқыда 50-60 құрт сатып әкелдім. Жалпы құрт санына байланысты, негізі 90 күн ішінде тыңайтқыш түзеледі. Бұл жоба аймақта әзірге жоқ. Қазір ауыл арасында осы тыңайтқышты келіп, сұрайтындар бар, – дейді кәсіпкер.Әбілда Мамбетов зайыбы Жұлдызай Дастановамен осы кәсіптің көкжиегін кеңейтіп отыр. Алдағы уақытта ауқымын кеңейтіп, арнайы орынның көлемін арттырмақ. Одан соң қажетті темір техникасын да түгендемек. Айтпақшы, лабороториядан тыңайтқыш сараптамасы келсе, төребайбилік биогумус сатылым нарығына шықпақ.Қазір көпшілік жерде мамандар биогумустың артықшылығын бірауыздан қолдауда. Әсіресе, диқандар арасында сұраныс жоғары. Себебі бұл өнім біріншіден, ауылдағы көңді шығару мәселесін шешсе, екіншіден, одан таза, органикалық тыңайтқыштар алынады. Сонымен қатар, өнімділікті арттырып қана қоймай, жеміс-жидек, көкөністердің сапасына, дәміне оң әсерін береді.– Мендегі құрттар «Старатель» деп аталады. Арнайы зертханада дайындалған. Олар тек көңді жейді, қажет тамағы да сол. 80 пайыз ылғалда өседі. Көң арасында газ жиналмас үшін 1015 күнде аударып қоямыз. Ондай алып бара жатқан жұмысы да жоқ. 6 айда тыңайтқыш дайын болады. Құртты көшіріп, гомусын аламыз. Содан кейін бақшаға, жеміс-жидек, гүлге пайдалана беруге болады. Қыста қатты суықта үсіріп аламын деп қорқудың қажеті жоқ. Өзі гибридті тіршілік болғандықтан өлмейді, жиналып ұйықтап қалады да жазда қайта тіріліп қызметіне кіріседі. Құрттың міндеті – көңді жеп, қара топыраққа айналдырып, құнарландырады. Құрамында кальций, азот, фосфор бар. Кез келген көкті шығаруға қауқары жеткілікті, тек қолдана білу керек. Биогумустың күші бес жылға дейін сақталады. Мен ауданға келгенде байқайтыным көктемде еккен талдар көктемей өліп қалып жатыр. Неге? Себебі жеріміз сор. Осындайда биогумусты пайдаланса жер құнарланып, талдар өсер еді. Қазір ауыл жұрты осы тыңайтқышты қолданады, көптен бері шықпаған ағаштарымыз көктеп тұр. Әзірге Төретамнан, аудан көлемінен сұраныс жиі түсіп жатыр. Жақын арада Алматы қаласынан сатуға рұқсат берілетін сертификат келсе, дүкендерге шығарамыз, – дейді кәсіп иесі.Әбілда ағамыздың көмекшілері – үйіндегі келіншегі мен балалары. Кәсіптің бүге-шігесіне дейін бәрін үйретіп қойған. Өзі жоқта бар істі атқара береді. Менің қолқанатым отбасым дейді сөз арасында. Мұнан бөлек, ол кәсібінен түскен қаржыны өз пайдасына асырмай қайырымды іске жұмсап отырады. Соның ішінде ауылдағы футбол спортына қатысып жүрген жас жеткіншектердің киімі мен добына демеушілік жасап, қолдау көрсетуде.&nbsp;

Қармақшылық тұрғын биогумус бизнесін қолға алған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Отан отбасынан басталатынын ескерсек алдымен отанды құрайтын отбасы мықты болуы маңызды. Ол үшін отбасылық құндылықтарды мемлекеттік деңгейде жандандырып, үлгілі отбасыларды насихаттау жұмыстары жолға қойылуы қажет.&nbsp;Осы мақсатта 2013 жылы қыркүйек айының екінші жексенбісі отбасы күні болып белгіленіп, 2014 жылдан бастап «Мерейлі отбасы» ұлттық байқауы бастау алды.&nbsp;Қоғам назарын отбасылық құндылықтарды сақтауға аудару әрі оны дәріптеу мақсатында елімізде әр жыл сайын «Мерейлі отбасы» ұлттық байқауын өткізу дәстүрге айналды.Байқау 3 кезеңнен тұрады. Аудандық және қалалық кезең жеңімпаздары облыстық кезеңге жолдама алады. Облыстан үздік деп танылған отбасы байқаудың республикалық кезеңінде бақ сынайды.&nbsp;Байқауға қатысуға еңбектегі, спорттағы, шығармашылық, зияткерлік жоғары жетістіктері бар отбасылар жіберіледі.&nbsp;Өнегелі құндылықтарды және отбасы мен некенің жағымды бейнесін санаға қалыптастыру, отбасы мәртебесін арттыру мақсатында&nbsp; «Мерейлі отбасы-2023» ұлттық байқауының қалалық және аудандық кезеңіне құжаттар қабылдау 15 мамыр – 15 маусым аралығында экранда көрсетілген мекен-жайлар бойынша жүргізіледі.&nbsp;1. Қызылорда қаласы, Ы. Жақаев көшесі №33 Қала әкімдігінің ғимараты, қоғамдық даму бөлімі Байланыс телефоны: 8 (7242) 27-20-81 2. Арал ауданы, Астана көшесі №130 Аудан әкімдігінің ғимараты, қоғамдық даму бөлімі, 2 қабат Байланыс телефоны: 8 (72433) 21-9-21 3. Қазалы ауданы, Әйтеке би кенті, Ж. Нұрмұхаммедұлы көшесі №130 Аудан әкімдігінің ғимараты, қоғамдық даму бөлімі, 2 қабат Байланыс телефоны: 87784964472 4. Қармақшы ауданы, Жосалы кенті, Ораз Ахун көшесі №44 Қоғамдық даму бөлімі Байланыс телефоны: 8 (72437) 22-9-18 5. Жалағаш ауданы, Әйтеке би көшесі №12 Аудан әкімдігінің ғимараты, қоғамдық даму бөлімі Байланыс телефоны: 8 (72431) 31-9-99 6. Сырдария ауданы, Д. Қонаев көшесі №9 б Қоғамдық даму бөлімі Байланыс телефоны: 8 (72436) 22-2-71 7. Шиелі ауданы, Рысқұлов көшесі №19 Аудандық қоғамдық даму бөлімі, 5 кабинет&nbsp; (ескі прокуратура ғимараты) Байланыс телефоны: 87786981349 8. Жаңақорған ауданы, М. Көкенов көшесі №33 Аудандық қоғамдық даму бөлімі Байланыс телефоны: 8 (72432) 42-5-52, 87024853555

«Мерейлі отбасы-2023»: Байқауға кімдер қатыса алады?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; &nbsp;Бүгін Қызылорда қаласында Қазақстан Ұлттық Ғылым академиясының академигі Асқар Жұмаділдаевтың жүлдесіне арналған халықаралық жас математиктер байқауы басталды. Облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев аймаққа арнайы келген конкурстың қазылар алқасының төрағасы Асқар Серқұлұлымен кездесіп, білім бәсекесінің жоғары деңгейде өткізілуіне тілектестік білдірді.<blockquote>«Ең алдымен, байқаудың жоғары деңгейде өткізілуіне қолдау білдіріп, атсалысып жүрген Сізге және Қазақстан Математика пәні мұғалімдері қауымдастығына шынайы ризашылығымды білдіремін. Байқауға еліміздің, сондай-ақ, көршілес мемлекеттердің жастарын қатыстыруға мүмкіндік жасау туралы ұсынысыңызға сәйкес 2019 жылы тұңғыш рет халықаралық деңгейде өткізілді. Ал, былтыр белсенді жастармен кездесу кезінде байқауды облыстық деңгейде және халықаралық сипатта өткізу туралы шешім қабылдадым. Бүгін міне, сайдың тасындай іріктелген дарынды жастар Сыр өңірінде ұйымдастырылған білімділер додасына жиналды. Бұл дода жастардың білімін шыңдауға, өзара достық қарым-қатынас орнатуға зор септігін тигізеді деп сенемін», - деді аймақ басшысы.</blockquote>Ал, академик Жұмаділдаев облыс әкіміне іс-шараны өткізуге қолдау көрсеткені үшін алғыс айтып, туған жеріне деген ыстық ықыласын білдірді.Айта кетейік, байқауға еліміздің барлық өңірлерімен қатар, Қырғызстан, Өзбекстан және Ресей мемлекеттерінен 1 700-ге жуық үміткерден өтінім тіркелген. Іріктелген 100 қатысушы байқауда бақ сынауда. Дәстүрлі байқау 2014 жылдан бері Қызылорда қаласының жас математиктері арасында өткізіліп келеді.Бүгінгі таңда облыстағы 295 білім беру ұйымының 47-сі тереңдетілген жаратылыстану–математикалық бағытта оқытады. Барлық ұйымдарда 1 627 математика пәнінің мұғалімі жұмыс жасайды. Ғылым мен білімге жаны құштар жастар мен білікті мамандарды қолдау мақсатында «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында алдағы 3 жылда облыста 15 100 орынға арналған құны 100 млрд. теңгеден асатын 21 мектептің құрылысы жүргізіледі. Биыл 10 мектептің құрылысы басталады.Мұнан бөлек, Мемлекет басшысының қолдауымен, облыс әкімдігінің ұсынысына сәйкес Қызылорда қаласында 300 орындық жатақханасы бар, 400 орындық дарынды балаларға арналған физика-математика мектеп-интернатының құрылысы «Білімді қолдау қоры» қаражаты есебінен қаржыландырылатын мектептер құрылысы тізіміне енгізілді. Құрылыс құны 7,9 млрд. теңге. Осы тізімге облыс бойынша тағы 1 775 орынға арналған 4 мектеп құрылысын аяқтау енгізілді. Олар - №101 Ә.Мүслімов, №2 Абай, Жезқазған трассасы бойында 600 орындық және Шиелі ауданы Байсын ауылындағы 250 орындық білім ордалары. Құрылыс жұмыстары 2023-2024 жылдары аяқталмақ.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/346775142_630926252269513_977419542054481516_n_eb9bf17d92.jpg" alt="346775142_630926252269513_977419542054481516_n.jpg"></figure>

  Қызылордада халықаралық жас математиктер байқауы басталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> ҚР Оқу-ағарту министрлігінің бастамасымен еліміздің әр өңірінде тал егу акциясы өтіп жатыр. «Жасыл мекен» деген атаумен басталған челлендж көктемде көшет отырғызу арқылы қоршаған ортаға ұқыптылықпен қарауды дәріптеп, қоғамды еңбекқорлыққа баулу, айналаны көгалдандыру, абаттандыруға үндейді.Сондай-ақ, аталған шара білім алушылардың бойында экологиялық мәдениетті қалыптастыруға, табиғат пен қоршаған ортаны құрметтеуге, &nbsp;адамдарға деген қамқорлық сезімін дамытуға бағытталған.Еліміз бойынша бір уақытта басталған игі істі Қазалы аудандық білім бөлімінің басшысы Әділхан Жөлекешов бастап берді.&nbsp;<blockquote>«Қазақтың: «Атадан мал қалғанша тал қалсын» деген тәмсілін естіп өстік. Әсіресе, біз өмір сүріп жатқан экологиялық аймақта бұған жете мән беруіміз керек. Табиғатқа қамқорлықты бала тәрбиесінің ажырамас бөлігіне айналдыра алсақ ұтарамыз көп. Бұған дейін де аудан бойынша білім саласы қызметкерлері, шәкірттеріміз жасыл желектің жайқалуына септесіп келеді. Республика бойынша өтіп жатқан бүгінгі шара осы ісімізге дем береді», – деді ауданның бас ұстазы.&nbsp;</blockquote>Айта кетейік, игі іске ауданның барлық мектептері атсалысып жатыр. Олар мектеп ауласына гүл, тал отырғызуда.Сонымен қатар аудан тұрғындары сенбілікке шығып, аудан аумағын қоқыстан тазартты.&nbsp;Ең әуелі Әйтеке би кентінің кіре беріс бас қақпасы мен батыс теміржол өткелінің аралығынан басталған сенбілік, Қ.Ерімбет, Я.Михайлюк, Ә.Әліпбаев көшелерінде жалғасты.&nbsp;Мұнан бөлек, Шығыс теміржол өткелі мен О.Жанәділов, В.Счастнов және Жанқожа батыр көшесінен бастап жұқпалы аурулар ауруханасына дейінгі аралықтың қоқыстары жиналды. Сонымен қатар, Батыс Еуропа – Батыс Қытай автодәлізінің бойы, Батыс теміржол өткелінен бастап үш таға маңы және Р.Бағланова мен Т.Бөріқұлақов көшелеріне тазалық жұмыстары жүрді.Жергілікті жердің тазалық жұмыстарына барлық мекеме қызметкерлері қатысып, әрбір ұжым бөлінген аумақтарда тазалық жұмыстарын қарқынды жүргізді.

«Жасыл мекен»: Қазалыда көшет егілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ауданға қарасты Бұқарбай батыр ауылында тәртіп сақшыларынан құралған жас отбасы тұрады. Олардың өмірлерін бір арнада тоғыстырған осы жұмыс. Осы мамандыққа деген сүйіспеншілік екі жасты бір көзқараспен, бір мақсатқа жұмыс жасап, бір мүддені көздеуге, бір арманға қадам басуға талпындырды. Ішкі істер саласының қос қырағысының шаңырағына бас сұқтық. Азын-аулақ әңгімелестік, ауыл тыныс-тіршілігінен хабардар болдық.&nbsp;Өнегесімен көпке үлгі қыларлықтай, өсіп-өніп, саялы бәйтерекке айналған отбасылар көп-ақ. Олардың осындай күнге жетуінде, әрине қазыналы қарттардың қажыр-қайраты, пайым-парасаты жатыр. «Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер» деген халықтың бүгінгі ұрпағы да отбасы деген қасиетті мекеннің қадірін қашырмауға тырысып келеді. Тіпті отбасында, ошақ қасында үйдің үлкендерінен көрген-білгенін бойына сіңіріп, отбасылық құндылыққа айналдырып жүрген ер азаматтар да, өзі түскен елдің керегесін алтынға балап жүрген келіндер де бар. Осындай жас отбасылардың бірі – кейіпкерлеріміздің өмірлерін бір арнада тоғыстырған осы жұмыс. Осы мамандыққа деген сүйіспеншілік екі жасты бір көзқараспен, бір мақсатқа жұмыс жасап, бір мүддені көздеуге, бір арманға қадам басуға талпындырды. Бұған дейін қасиетті қара шаңырақтың түтінін түтетіп отырған мерейі тасып, берекесі артқан отбасының шаңырағына бас сұғып, отбасы құндылықтары туралы сөз еткен едік. Сол кездің өзінде отбасындағы үйлесімділік пен жарасымдылыққа куә болған болатынбыз.Осы ауылдың тумасы Олжас Садықұлы Шымкенттегі Заң университетінде жоғары білім алыпты. Бала кезгі армандары жетелеген қос жас осы жоғарғы оқу орнында білім алып, кейіннен Қызылорда қаласындағы маман¬дандырылған күзет қызметі басқармасында алғаш рет біліктіліктерін арттырады. Шиелі ауданы, Тартоғай ауылында дүниеге келген Қаршыға Әбуқадыр осында жұмысқа орналасады, ал жолдасы Олжас Садықов аудандық полиция бөлімінде жедел тергеу тобында техник-криминалисті болып қызметін бастайды.&nbsp;<blockquote>«Жолдасым екеумізде ішкі істер саласында қызмет жасаймыз. Жұмыс-тың ауыры, жеңілі болмайды. Әр қызметтің өзіне тән ерекшелігі, қиындығы мен қызығы қатар жүреді. Әрине полиция бөлімінде ерлермен қатар қызметте жүрген соң, барлық жауапкершілікті де ерлермен бірдей көтеруге тырысамыз. Өйткені біздің қызметтегі негізгі міндет қоғамның тыныштығы, тәртіптің тұрақтылығы. Осы жолда қызмет етеміз, күні-түні тәртіпті күзетеміз. Бірақ осындай қиындықтарға қарамастан, жолдасым екеуміздің ара-мызда ешқандай түсініспеушілік болған емес. Себебі біз жұмысымызды түсінеміз, екеумізде осы салада жүргендіктен бір-бірімізге ауырлық түсір-меуге тырысамыз. Мен өзім қазір балаларымыздың күтімі, анамыздың жағ-дайының жақсы болып, шаңырағымыздың әрқашан берекелі болуы үшін келіндік қызметімді де мүлтіксіз атқаруға күш саламын. Өйткені мен өзімді ең алдымен ана, келін ретінде есептеп, отбасымның ұйтқысы болуға талпынамын» &nbsp;дейді Қаршыға.&nbsp;</blockquote>Иә, расымен бүгінде полиция қызметкерлерінің қатарынан нәзікжан-дарды көру таңсық дүние емес. Өйткені қазір қай салада болмасын әйел адамдар бой көрсетіп жатады. Тіпті уақыт өткен сайын тәртіп сақшысы мамандығын жетік меңгерген қыз-келіншектердің қатары артуда. Қоғам тыныштығын күзету, оны асқан жауапкершілікпен атқару оңай емес екендігі бәрімізге белгілі. Бұл сала ішкі істер органы болғасын ерлер немесе әйелдер деп бөлінбейді. Ереже, тәртіп бәріне бірдей. Осындай қырағы жандардың қатарындағы Қаршыға да жұмыс пен отбасының жауапкершілігін қатар арқалап жүрген жан. Ол облыстағы мамандандырылған күзет қызметі басқармасының полиция батальонының полиция аға сержанты. Ал Олжас Садықұлы &nbsp;бүгінде аудандық полиция бөліміндегі криминалдық полиция бөлімшесінің жедел уәкілі болып жұмыс жасайды. Олжаспен сұхбаттасып отырып, оның өз ісіне берілгендігіне, кәсібилігіне күмәнің болмайды екен. Жедел тергеу тобындағы жұмыстың жауапкершілігінің өте ауыр екенін айтқан ол, тіпті бірнеше күн қатарынан қызмет бабымен сыртта жүретінін жеткізді. Аудандағы үлкен, кіші қылмыстарды дер кезінде ашу, қылмыскерлерді ізін суытпай анықтау тәртіп сақшыларының қырағылығына тікелей байланысты деген кейіпкеріміз ең бастысы халықтың амандығы дейді.Шаңырақтың бірлігі мен шаттығын келістіріп отырған жас жұбайлардың қызметі қаталдық пен қатаң тәртіпті талап еткенімен, өздері күнделікті өмірде жайдары, жаны жаз жандар екенін байқадық. Тіпті есік алдындағы шағын егінжайында түрлі жеміс ағаштары, түрлі бау-бақша өнімдері көзге түседі. Бәрінен бұрын алдымыздан иіліп сәлемін беріп жүгіріп шыққан осы үйдің келіні ауылдың, ауыл тұрғындарының кеңпейіл болмысы мен қонақжай қалпын есіңе салатын киелі қара шаңырақтың берекесін айшықтап тұрғандай болды. «Осы қызметке келгендіктен, абыроймен атқаруға, халыққа пайдалы іс жасауға, тәртіптің орнауына күш саламыз. Жұмысымызды абыроймен атқару, жауапкершілікті сезініп, нәтижеге жұмыс жасаймыз. Ең бастысы халықтың сенімінен шығу, елдің қорғаны болу, тәртіп сақшысына тән барлық қасиеттерге лайық болу біздің міндет» дейді Олжас Садықов.Жалпы, әр аймақтағы полиция бөлімдері жергілікті жердегі құқық бұзушылықтардың алдын алуда, қоғамдағы қылмыстардың азайып, ел дамуына кедергі келтіретін олқылықтарды болдырмауда табандылық танытып, нәтижеге жұмыс жасауға күш салып келеді. Әсіресе, осы салада жүрген, ауданның тыныштығын, қоғамның тұрақтылығын күзеткен тәртіп сақшыларының еңбегі &nbsp;елеусіз қалмайды. Олар осы уақытқа дейін аудандық полиция бөлімінде де ахуалдың тұрақты болуы үшін жүйелі жұмыстар атқарып келеді. Әр саланың, әр мамандықтың өзіне тән қызығы да, қиын тұсы да болады. Оны тек сол салада жүргендер ғана сезінеді. Дәлірек айтсақ, мамандық нағыз маманын, адам да сол сияқты өзінің бейіміне қарай жұмысын тапса ғана сол жолдың биігін де бағындырады, бедерінен де сүрінбей өтеді. Аудандағы заңдылық пен құқықтық тәртіпті нығайтуға және қылмыспен күресу ісіне, әлеуметтік-саяси тұрақтылықты қамтамасыз етуге де атсалысып келе жатқан полиция бөлімінің қызметкері алда әлі талай тәжірибе жинақтап, өзінен кейінгі жаңа толқынға үлгі боларлықтай азамат болады деп сенеміз.

Жалағаш: Бір отбасыдағы екі полицей

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақ халқы үшін отбасы қасиетті ұғым, қастерлі құндылық. Отбасының бірлігі – Отанның беріктігі, ағайынның татулығы, атамекеннің тұтастығы, ұлттық тәрбиенің, адамгершілік пен имандылықтың бастау бұлағы. Сондықтан да біз отбасы күнін атап өтіп қана қоймай, отбасындағы құндылықтарды, тағылымды тәрбиемізді, салт-дәстүрлерімізді де ұрпақ жадына сіңіруге тырысамыз.Иә, отбасының бірлігі – Отанның беріктігі, ағайынның татулығы – атамекеннің тұтастығы, ұлттық тәрбиенің, адамгершілік пен имандылықтың бастау бұлағы. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та «Әрбір отбасын сақтау – Отанымыздың берік болуының кепілі. Олардың әрқайсысына тұтастық пен татулықтың дәстүрін орнатуымыз керек» деген болатын.&nbsp;Айта кетейік, Жалағаш ауданында 1418 көпбалалы отбасы бар. Көпбалалы аналардың ішінде наградталғандар саны – 978. Оның ішінде 40 ана І және ІІ дәрежелі «Ана Даңқы» орденімен марапатталса, &nbsp;39-ы Кеңестер Одағының «Батыр ана» атағына ие болған. Ал 291-і – «Алтын алқа», 608-і – «Күміс алқа» иегері. &nbsp;Спикер 2023 жылдың 4 айында аудандағы көпбалалы наградталған аналарға 86,6 млн теңге, көпбалалы отбасыларға 351,3 млн теңге мемлекеттік жәрдемақы берілгенін айтады. Сондай-ақ ол мұны аудандағы барлық аналарға көрсетілген көмек деп есептейді.&nbsp;<blockquote>«Ауданда ардагерлер спартакиадасы, отбасы, бала тәрбиесіне қатысты көшпелі семинарлар, тәрбиелік маңызы бар шаралар, кездесулер тұрақты түрде өткізіліп келеді. Елімізде отбасы құндылықтары мен қазақ үшін қашан да киелі саналатын бір шаңырақ астында берекелі өмір сүрудің маңыздылығын насихаттауда орны ерекше тағылымды шара – «Мерейлі отбасы» ұлттық конкурсы. 2014 жылдан бастау алған бұл байқауға облыс бойынша 1700-ге жуық отбасы өтінім беріп, оның 178-і қатысуға жолдама алса, аудан бойынша 73 отбасы өтінім беріп, облыстық кезеңге 22-сі жолдама алды. «Мерейлі отбасы» ұлттық конкурсының облыстық іріктеу кезеңінің қорытындысы бойынша 2016 жылы Мәдениет ауылынан Мұстафаевтар отбасы І орын, Жалағаш кентінен Сүлейменовтер отбасы ІІ орын, 2017 жылы Аққыр ауылынан Ғаниевтар отбасы І дәрежелі дипломмен марапатталып, «Мерейлі отбасы» ұлттық байқауының Астана қаласында өтетін республикалық кезеңіне жолдама алса, Бұқарбай батыр ауылынан Нұрмағанбетовтер отбасы ІІІ орын иеленді. 2018 жылы Мәдениет ауылынан Тоқсановтар отбасы ІІ орын, 2019 жылы Бұқарбай батыр ауылынан Сәменовтер отбасы «Парасатты отбасы» номинациясымен, 2021 жылы Аққұм ауылынан Шуақбаевтар отбасы ІІІ орын, 2022 жылы Аққыр ауылынан Маштаевтар отбасы ІІІ орын, Еңбек ауылынан Бекниязовтар отбасы «Берекелі отбасы» номинациясымен және арнайы жүлде қорымен марапатталды», – деді Ғани Кенжеғараұлы.</blockquote>Жалағаш ауданында 15 мамыр – Халықаралық Отбасы күнінің шаралары 11-15 мамыр аралығында 20-ға жуық шара өтті. Тарқатып айтсақ, 11-15 мамыр аралығында «Мерейлі отбасы» ұлттық конкурсының әр жылдардағы финалистерінің қатысуымен білім беру ұйымдарында отбасылық құндылықтарды, қазақстандық отбасының оң имиджін насихаттау бойынша кез¬десулер, білім беру ұйымдарында «Менің отбасым» балалар суреттерінің конкурсы және ата-аналарға балалар тәрбиесіндегі жауапкершілік туралы құқықтық оқыту, кеңестер, кездесулер, тренингтер, медициналық мекемелерде отбасын жоспарлау мәселелері бойынша «Ашық есік» күні және медициналық мекемелердегі «Денсаулық бұрыштарында» арнайы стендтер қойылды. Ал 12 мамыр күні оқушылардың сабақ барысы, мәдени іс-шараларға қатысуы мен қызығушылығы сынды тақырыптар аясында ой бөлісу мақсатында жалпы ата-аналар жиналысы ұйымдастырылды. Сол күні жас отбасылармен «Отбасы – өмір аясы» тақырыбында блиц-сұрақ өткізілді.Сондай-ақ сенбілік аясында Халықаралық отбасы күніне орай отбасы-лардың ағаш отырғызу акциясы өтті. Бұл шара отбасының беріктігін одан әрі нығайтуға септігін тигізгені сөзсіз. Мұнан бөлек аудан әкімі Асқарбек Темірбекұлының қатысуымен көпбалалы аналарға «Алтын алқа», «Күміс алқа» медальдарын табыстау және әр жылдары «Мерейлі отбасы» байқауында жеңімпаз атанған отбасылармен кездесу, аудандық перзентханада босанған аналарды құттықтау, «Отбасы – сыйластық, жарастық орнаға орта» тақырыбында қолөнер және суретшілер көрмесі, «Отбасым – алтын ұям» атты көңілді ойындар сайысы, «Отбасындағы бала тәрбиесінде ата-ананың рөлі» тақырыбында ата-аналармен кездесулер ұйымдастырылған. Бұдан бөлек аудандық қоғамдық даму бөлімі арқылы аудандық «Жалағаш жаршысы» газетіне, әлеуметтік желідегі ресми парақ-шаларға ақпараттық имидждік жұмыстар да тұрақты жүргізілуде.&nbsp;<blockquote>«Бақытты отбасы – табысты мемлекеттің өзегі. Барлық аудан тұрғындарын бүгінгі мерекемен құттықтаймын. Отбасыларыңыз аман болсын. «Отбасының жемісі – тәрбиелі ұл мен қызы» деген, мақтан етер ұрпағымыз көбейсін. Ұрпағына мақтаныш болар қазыналы қарттарымыз көп болғай. Қазақтың әр отбасының керегесі кең, шаңырағы берік, еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын», – деді спикер.</blockquote>Брифинг соңында аудан әкімінің орынбасары Ғани Сүлейменов БАҚ өкілдерінің «Аудандағы көпбалалы отбасыларға алдағы уақытта қандай көмек болады, биыл қанша отбасына арендалық үй беріледі?» деген сауал-дарын да жауапсыз қалдырмады.Айта кетейік, биыл аймақта 9-шы мәрте дәстүрлі түрде «Мерейлі отбасы» ұлттық байқауы өтеді. Жалпы, байқау 3 кезеңнен тұрады. Бірінші кезең 15 мамырдан 15 маусымға дейін жүргізіледі. Онда аудандық іріктеу болады. Конкурсқа іріктеу 15 мамырда басталып, республикалық деңгейде қорытындыланады. Ұлттық құндылықты үлгі етер отбасылық сайысқа Жалағаш ауданынан да бірқатар отбасы қатысады.

Биыл 50 тұрғын үй салынады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Бүгінде шеберлердің сарқыты болып сақталып келе жатқан жас шеберлер жетерлік. Олар өздерінің өнерін кәсіппен ұштастырып отыр. Сондай қолөнер шеберінің бірі – Дәулет Қазбеков. Дәулет бала кезден қолөнерге жақын болып өсті. Сурет салғанды жаны сүйетін. Аудандағы жалғыз зергер Құдайберген ағадан көп нәрсені үйренді. Сол кісінің өнеріне қызығып, әшекей бұйымдарын жасауды армандап өсті. Мектеп бітірген соң, арман қуып Алматыға оқуға аттанды. Сонда жоғары оқу орнын «есеп және аудит» мамандығы бойынша бітірді.&nbsp;<blockquote>– Соңғы курста оқып жүргенде зергерлік бұйымдар жасайтын шеберханаға жұмысшы іздеп жатқандығы туралы естідім. Содан оқу оқи жүріп, осы жұмысты істедім. Мұндағы шеберхана үлкен болатын. Негізгі зергерлер түрік азаматтары болды. Мен оларға көмекші болып қызмет істедім. Солардың жанында жүріп, осы өнердің қыр-сырын меңгердім. Кейіннен оқу бітірген соң ауылға келдім. Бірақ ол кезде дипломмен жұмыс жасау емес, өзімнің жүрек қалауыммен зергерлік өнерді терең меңгеруді ойладым, – дейді Дәулет.</blockquote>Дәулет зергерлік шеберхана ашу жобасын қолға алады. Осылайша мемлекет тарапынан берілетін жас кәсіпкерлерді қолдауға арналған мемлекеттік грантқа ие болды. Және "КБХ-StartUp2019" облыстық стартап жобалар байқауында үздік деп танылып, 500 000 теңге қайтарымсыз грант иегері атанды.&nbsp;<blockquote>– Бүгінде біз секілді жас кәсіпкерлерге мемлекет үлкен қолдау көрсетіп отыр. Соның арқасында біз өзіміздің ойға алған мақсатымызды орындап отырмыз. Берілген қаржыға өзімнің шеберханама қажетті аппараттар алдым. Қазір жұмысымды жолға қойып отырмын. Әлі де жоспарланған шаруалар бар. Бұл ісімді одан әрі дамытуды ойлап жүрмін, – дейді ол.&nbsp;</blockquote>Дәулет өзінің шағын шеберханасын үлкейтуді жоспарлауда. Қазіргі күні оның қызметіне жүгінетіндер баршылық. Көбі жөндеу жұмыстарын жасатады, дейді зергер. Ауданда мұндай өнерді кәсіпке айналдырған жандар некен-саяқ болғандықтан, қызметіне жүгінетіндер көп.<blockquote> – Көбіне ұлттық нақыштағы әшекей бұйымдарды, ерлерге арналған оюлы жүзіктер жасауға тапсырыс түседі. Мұндай бұйымдарды жұмыстың күрделілігіне қарай жасап бітіремін. Кейбір жұмыстар бір күнде аяқталса, бір айда бітіретін жұмыстар да бар, – дейді зергер.&nbsp;</blockquote>Ол республиканың түкпір-түкпіріндегі зергерлермен берік байланыс орнатқан. Әркез ізденісте болып, олармен тәжірибе алмасып отырады. Ұлттық әшекей бұйымдарға жаңаша леп әкелген зергер мұндай өнердің қиындығымен қоса қызықты екендігін айтады.&nbsp;<blockquote>– Әрбір қазақ үшін қолөнершілік жат емес. Бізді бала күнімізден осындай өнерге баулыған. Тек оған қызығушылық танытып, ізін қуатындар аз. Бұл &nbsp;– қазақтың төл өнері. Сондықтан мен өзімнің бойыма дарыған осы бір ерекше қабілетімді одан әрі ұштағым келеді, – дейді Дәулет.</blockquote>Қазақта «Өнерлінің өрісі кең» деген жақсы тәмсіл бар. Дәулет те – өзінің өнерін шыңдап, кәсіпкерлікке бет бұрған талантты жас. Оның алға қойған мақсаттары көп. Алдағы уақытта зергерлік бұйым жасайтын шеберхана ашуды жоспарлап отыр. Осындай айрықша кәсіп бастап, талантын шыңдаған талантты жастың бастамасы бүгінгі буынға үлгі болып қала бермек.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/1605589196_124375742_940153129847426_3410590396119721423_o_546de36231.jpg" alt="1605589196_124375742_940153129847426_3410590396119721423_o.jpg"></figure>

Жас кәсіпкер мемлекет қолдауы арқылы зергерлік бұйым жасайтын шеберхана ашты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Нарық заманында аз ақшаның өзі үлкен табыстардың бастауы болатынын әлемдік деңгейдегі талай мықтылардың өмір жолынан, тәжірбиесінен белгілі. Біздің елімізде де қаржылық сауаттылықты арттыру, қалтадағы қаржыны оңтайлы игеру әрбір жан білуі тиіс қағидаға айнала бастады. Байқасақ, кез келген жан ақша таба алады. Алайда, сол тапқан табысын бей-берекет жаратып, есепсіз жұмсайды екен. Осы мақсатта, Жаңақорған ауданының жастары, аудандық ішкі саясат бөлімінің қызметкерлері &nbsp;жастардың басын қосып, дөңгелек үстел ұйымдастырды.Яғни, ақшаны табу мен оны басқару арасында байланыс жоқ, қаржылық сауатсыздығымыздың басым екенін аңғартады. Заман талабына сай, барлығы қу ақшаның құнымен өлшенетін болды ғой. Күнделікті қажетті азық-түлік, киім-кешектен басқа білім алу, несие жабу, қарыз қайтару, басқа да керек-жараққа қаржы қажет. Ай сайын алақанға тиетін ақшаның шығынын &nbsp;азайтып, кірісті көбейтуге жол ашқың келеді. Алайда, отбасылық бюджеттің есебінің жоқтығынан жалақың келесі айға дейін жетпейтіні рас. Айдың басында алған жалақы ары кетсе бір аптаның ішінде өз жөнін тауып, қалтамыз босап қалады. Мұндайда қарыз алып күнелтудің жолын іздейміз. Айналадағы адамдарға қол жайын, таныс-тамырдан қарызға ақша сұраймыз. Осындай қиын-қыстау уақытта әрбір адам отбасылық бюджетке немқұрайлы қарамай, үнемдеуді үйренсе өз септігін тигізері анық. Осы тұста, аудандағы қаржы саласының ардагері Жамур Мүсілімнің өз айтары бар:<blockquote>«Көпшілігіміз отбасылық бюджетті жүргізбейміз. Ақша келеді, кетеді. Есепсіз жаратудың әсерінен артық қаражат жинауға тырыспаймыз. Қолда бар қаражатты көбейтудің жолдарын қарастырмаймыз. Осы қаржы саласының маманы ретінде айтайын, жалақыны алған күннен бастап кіріс-шығысты басқару, жинау, қосымша табыс табуға тырысу, білімді көтеріп, сол арқылы табысты жұмысқа орналасу, артық ақшаны кәсіпке салу бір күнде пайда болатын дүние емес. Мұның бәрі жылдар бойы қалыптасады. Адам тіршілік барысында қаржысыз, экономикалық үрдістерсіз өмір сүре алмайды. Қалай дегенмен де осы мәселелерге кезігеді, жолығады. Дәл осындай сәттері тиімді шешімдер қабылдамаса, отбасылық бюджетке кері әсерін тигізуі әбден мүмкін. Оған қарапайым мысал, қазіргі кезде көп адамдарда несие бар. Несиені ақылмен алмағандар, үлкен пайыздары бар қарыздардың шырмауында қалып жатады. Нәтижесінде кепілдікке қойылған баспанасына дейін иелігінен кетіп, сан соғып жататын жағдайларда көп. Сол себепті әр адам отбасы бюджетті саналы басқарғаны жөн», – дейді қаржы саласының ардагері.</blockquote>Расында, қазіргі жағдайда қаржыгерлердің басым көпшілігі ақшаны оңды-солды шашуға болмайтындығын айтады. Сондықтан азаматтар қаражаттарын міндетті түрде есептеп, үнемдеп, жоспарлап отырулары шарт. Әр отбасының қаржылай сауатты болуы еліміздің бай-қуатты елдердің қатарына қосылуының негізі кілті болары сөзсіз. Осы бағытта белгілі кәсіпкер «Хан» нан өнімдерінің негізін салушы Рустам Әмірханмен де әңгімелесіп, ойын білген едік.<blockquote>«Уақыт талабы жайбасарлық пен еріншектікті жаратпайды. Қимылдамаған жан әлбетте кедейліктің шырмауынан шыға алмайды. Наубайханамызда отбасы мүшелері жабылып таң атқаннан кеш батқанша дамыл таппаймыз. Адал еңбек қып тапқан бір тиынды екі етіп берекесіне қауышқан оны бей-берекет ысырап етпесе керек. &nbsp;Отбасылық қаржыны дұрыс құрау үшін ай сайынғы төлемнің нақты есебін шығарып отыру керек. Мәселен су, жарық, жылу, газ, такси қызметі. Осыған төленетін қаржыны үнемдеймін десең құнтты болуға тура келеді. Көлікпен емес жаяу жүруге тырысу керек. Қарапайым күнделікті қолданатын салфетканы алып қарайықшы. Барлық үйдің дастарқанында оны пайдалану дәстүрге айналған. Бірақ оған да қаржы жұмсалатынын ұмытпаңыз. Мысалы, салфетканың бір данасы 350-400 теңге тұрды. Оның орнына кәдімгі жуып, қайта қолданатын майлықтар алып қоюға болады. Сол сияқты, жарықты да арнайы лампа көмегімен әжептәуір үнемдеуге болады. Мұның бәрі елеусіз дүние болғанымен, қалтадағы қаржыға едәуір әсер ететінін өзім күнделікті аңғарып отырамын», – дейді жас кәсіпкер.</blockquote>Тағы бір мәселе, көпшілік банктерге 2-3 несиеден төлеп жатады. Осы жерде тағы бір мәселе, қарапайым халық банктің қойған талаптарына мән бермей, қолдарына ұстаған ақшаға риза болады. Кейбіреулері тек пайыз мөлшерлемесіне ғана назар аударып жатады. Бұған қоса, мамандар несиенің төлем түрін де ескеруге кеңес айтады. Мысалы, бизнеске, үй шаруашылығына арналған қаржы пайдалы несиеге жатады. Өйткені мұндай несие қосымша табыс табуға мүмкіндік береді. Ал сатып-алулар мен күтпеген нәрселерге жұмсалатын несиелерден ешқандай табыс таппайсыз. Керісінше қарызбен қоса, үстеме пайыз төлейсіз. Тіпті ең пайдалы саналатын несиелерді дұрыс өтемеген жағдайда салдары түрлі мәселелерге әкеп соқтырады. Сол себепті кез келген несие алушы алдымен өзінің төлем қабілеттерін анықтап алғаны жөн дейді аудандық «Халық» банкінің маманы Дана Тұрлыбекова.<blockquote>«Несиені көп азаматтар аспаннан түскен тегін ақша ретінде қарайды. Қандай ақша болмасын, оның қайтарымы барын ескермейді. Тіпті қазіргі кезде құжатыңызды ұсынсаңыз 20 000-30 000 мың теңгеден бастап қарыз беретін жеңіл кредиттердің саны арта бастады. Жарнамалары да жер жарып тұр. Олар адамдардың банктерге берешектері бар не жоғын да тексеріп жатпайды. Микроқаржы ұйымдары ұсынған қаржыны қолайлы екен деп ойланбастан бірден ала салуға болмайды. Қаржы аса қажетті болмаса, мұндай несиелерге мүлдем жақындамау қажет», – дейді жауапты маман.</blockquote>Осы орайда, қарапайым халықты бизнеске бейімдеуде бірнеше жылдан бері «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы «Кәсіпкерлік негіздері» пәнін енгізуді көтерген болатын. Қаржылық сауаттылықты арттыруды көздейтін пәнді ҚР Білім және ғылым министрлігі қолдап, 2019 жылдан бастап еліміздің барлық мектептерінде факультатив ретінде оқытыла бастады. Бұл біздің ауданымызда қаншалықты орындалып жатыр. Бұл туралы Қызылорда облысы кәсіпкерлер палатасы Жаңақорған аудандық филиалының директоры Асылжан Жолдасбековтен сұраған едік.<blockquote>«Оқушыларға Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен пилоттық негізде әзірленген «Кәсіпкерлік пен бизнес негіздері» атты кітап таратылған. Оқулықта экономика, бизнес саласындағы терминдер, компания құруға дайындық, бизнес-жоспар құрудың негізгі кезеңдері сынды материалдар қамтылған. Жылдан жылға бұл пәннің аясы кеңейіп келеді. Бұл бағытта аудан мектептері де 90 пайыз қамтылып отыр. Сол себепті баланы күнделікті тіршілікке ерте араластырып, нақты қаржылық жоспар құруға баулуда, кіріс-шығысты, отбасылық бюджетті жоспарлау туралы дәрістердің пайдасы үлкен. Мұның арты қаржылық сауаттылыққа алып келеді. Оқушылардан бөлек, кез келген жан өз қаржысын басқаруды үйренгені жөн. Қарапайым мысал, темекі, кола, кофе сынды денсаулыққа зиянды дүниелерден бас тарту арқылы бір жылда, қанша ақша үнемдейтініңізді есептеп көріңіз. Олардың жыл сайын өсетін құнын еске алғанда қаншама қаржыны сақтап қалғаныңызға өзіңіз таң қаласыз», – дейді ол.</blockquote>Әлем елдерінің де тәжірбиесіне зер салуды жөн көрдік. &nbsp;Мәселен, Британ билігі 2008 жылы елдегі дағдарыстың салдарынан шығу үшін оқушылардың қаржылық сауаттылығын көтеруді қолға алыпты. Бастапқыда факультативте оқытылса, кейіннен жалпы пән ретінде оқытыла бастаған. Бастауыш сыныпта жеке қаржы және оның жұмсалу жолдары туралы айтылады. Ал жоғары сынып оқушыларына несие, ақша жинау жолдары үйретіледі. Еуропалықтар, әсіресе, чехиялықтар балаға келген табыс пен шығыстың арасын түсіндіреді. Тіпті, қарапайым оқушылар коммуналдық төлем, азық-түлік, киім-кешекке жұмсалатын ақшаны басқара алады. Бұл үшін қаржы және бизнес саласында тәжірибесі бар сарапшылар шақырылады. Ал, Израиль Үкіметі бизнесте табысқа жеткен кәсіпкерлерді мектепке шақырып, оқушыларды кәсіпкерлікке үйретеді екен.Қорыта келе, ақшаны тиімді басқару үшін қаржы бұлақтарын көбейту керектігін білікті мамандардан білдік. Қаржы бұлақтары дегеніміз – қалтаға ақша түсіретін табыс көзі. Қаржы бұлақтары көбейген сайын адам байлыққа бір қадам жақындайды екен. Ал оны көбейту үшін не істеген дұрыс? Ол үшін жүйелі түрде ақшаны шашпай, жинау керек. Яғни үнемдеу арқылы шығынды азайтып, соның нәтижесінде артылған ақшаны ай сайын жинақтап отыру қажет.

Жаңақорғанда отбасылық бюджетті нығайтудың жолдары талқыланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Осыдан тура жиырма жыл бұрын қазалылық Шәкіровтер шаңырағы шаттыққа бөленді. Оған себеп – 2002 жылдың желтоқсан айының он жетісі күні отбасының келіні дүниеге үшем әкелді. Бұл қуанышқа Шәкіровтермен бірге Қазалы халқы бәрекелді десті.Жүйіткіген уақыт зымырап өте шықты. Бүгінде сол кездегі үш сәби, бойтүзеп, бойжеткенге айналды. Дариға, Динара, Әлия есімді арулар Қазалы қаласындағы Ғани Мұратбаев есімімен аталатын білім ордасын білім алды. 9 сынып бітірді деген куәлік қолға тиісімен өздері бала күннен арман еткен медицина саласының маманы болу үшін Қызылорда қаласына жол тартты. Ата-ананың да қалауы перзенттерінің таңдауымен дөп түсті.Қызылорда медициналық жоғары колледжінен Дариға мен Динара «Дантист», Әлия «Мейірбике ісі» мамандықтарын меңгеріп, туған жерге оралды.&nbsp;Қазіргі таңда Дариға мен Динара «Ақкербез» тіс емханасында, Әлия Қазалы қалалық «Шипагер» емханасында еңбек етіп жүр.<blockquote>«Отбасында бес баламыз. Ағамыз Айдарбек және сіңіліміз Айару. Әкеміз Алдажар Сағымбаев Жүйке аурулар интернатында аға санитар, анамыз Бақытгүл Сағымбаева «Ақерке» балабақшасында тәрбиеші көмекшісі болып жұмыс істейді. Біздің есімімізді әжеміз қойған», – дейді өзін үшемдердің үлкенімін деген Дариға.</blockquote>Үшемдердің түр-сыйпаты бір-біріне ұқсағанмен мінездері әртүрлі. Әңгіме барысында сұрақтардың басым көпшілігіне бірінші болып жауап берген Дариғаның мінезі ашық, көңілді, адамдармен тез тіл табысатындығын аңғардық. Ал Динара сабырлылы екен. Үнемі көңілді жүретін көрінеді. Әлия болса мейірімділігі басым. Ақкөңіл ару кім-кімге де қамқор қолын созсам деп тұрады.Үшеуіне ортақ қасиет – еңбекқорлық. Жалқаулануды жанымыз сүймейді деген қыздар қай істі болмасын ертеңге қалдыруды құп көрмейді. Бұл ретте ата-ана Алдажар мен Бақытгүлдің де еңбегі орасан. Ұл-қызын ізетті, ибалы, инабатты болуға баулыған жандар ұрпағының болашағынан зор үміт күтеді.Айтпақшы, үшемдерге қатысты қызықты оқиғалар жиі орын алып тұратын көрінеді. Әсіресе түрлері қатты ұқсас Дариға мен Динараның басынан бұндай жайттар жиі өтіпті. Бұған екеуінің бір топта оқығандықтары да әсер еткен болар.<blockquote>«Бір күні сабақта Динара сабаққа дайындалмаған мен сол кезде ауысып Динараның орнына сабақ айтып жақсы баға алғанмын», – дейді Дариға Шәкірова.</blockquote>

Қазалылық үшем туған жерге қызмет етіп жүр

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жаңақорғанның жері шұрайлы, егінге қолаулы аудан деуге болады. Осы түсінген Амантай Сарбасов есімді азамат ауданның күншығысында, МАИ бекетінен арыдағы 130 гектар аумақты жасыл желекке айналдырып, ыждағатты еңбегімен жер-ананың ықыласты ырзығына &nbsp;кенеліп келеді.Бұл берекелі кәсіпке алғаш арна салған 2009 жылдардан бастап ол Қандөз бен Қаратөбенің ортасында 65 градуста ағып жатқан жылы суды пайдаланып, 70 соттық жерге жылыжай орналастырыпты. Мұның қабатында Үкіметтің «Сыбаға» бағдарламасы бойынша 149 бас мал алып, жеті жылда алған несиесін толық өтеп болыпты.Есесіне мал төлі есебінен ойда жүрген біраз тірліктің тетігі тарқатыла бергенге ұқсайды. Мына жайқалып тұрған тұқымбағы осы шаруақорлықтан түскен тиын-тебеннің жемісі екенін бұдан бұрын сұхбаттасып, газетімізге берген «Жылу көрген ағаш жылда гүлдейді» деген тақырыпта бүге-шігесіне дейін әңгімелеген болатынбыз.Қазір жаэдың ортасы. Ерте көктемнен кіріскен кәсіптің жеміс берер шағында шаруашылықтың жай-күйін білмекке тұқымбағына екінші рет тағы келдік. Бірден көзімізге түскені, тұқымбақтың алаңқайында құрылысы жарым-жартылай біткен жылыжай қатты желде құлап қирап қалыпты. Бір тәуірі, әлі жеміс тігіліп үлгермеген, көшетке тапсырыс беріп, енді бір жетіде егуге кіріскелі отырғанында шаңырағы ортасына түскен көрінеді. Бірақ, жылыжайдың жұмысын жандандырып, нәтижеге қол жеткізуге болады деген үміт әлі үзілмеген сыңайлы. Бұл жөнінде атаулы шаруашылық қожайынының қарамағында кәсіптің жайын бес саусағындай біліп алған кенже ұлы Нұркен Амантайұлының (суретте) әңгімесінен аңғардық. Жұмыс жайымен қалаға кеткен әкесінің орнын жоқтатпай, білгіміз келген сауалдарымызға толықтай жауап берген жас жігіттің шаруақорлығы бір бөлек, кеңінен ойлай білетін ой-өрісінің озықтығы, келешекке жоба-жоспары көңілімізді жылытты.Өздері отбасында екі ұл, бір қыз, үлкен ағасы Өркен қазірде Алматы қаласында жеке кәсіппен айналысады екен. Жанұяның кенжесі – Нұркен Қызылорда қаласындағы Қорқыт ата атындағы университеттің агротехника факультетінің екінші курсын тәмамдапты. Өзінің айтуынша, әкесінен көрген-түйгені мол, ендігі ретте практикалық тұрғыда көзі қанық өсімдіктер әлемінің ботаникалық сыр-сипатын үйренсем дейді. Өсімдікті қалай жерсіндіру керек? Жердің құрамы қандай, қай кезде қандай химикаттар, қандай дәрумендер керек, қандай ауру түрлері бар, соны оқып, зерттеуге ден қойыпты.Жас талап өзі толық меңгерген кәсіби білімін көппен бөлісіп, өлеуметтік желіде чат ашып, жас толқынды жер-анамен жұмыс жасауға қызықтырсам деген алдағы мақсатымен бөлісті. Сол кезде жастар желіде құр байланып, уақытты бос өткізіп, пайдасызды ермек еткеннен гөрі жаңа іске қызығып, көңіл қояр болса, олардың алғы өміріне де айрықша көмек болатын көптеген білімді бойға жинақтар еді деп армандайды.Ол одан әрі шаруашылықтың жайымен таныстырды. Қарауындағы иелікте бес жылда бой көтерген жеміс түрлеріне келейік. Алманың 20 сорты бар екен. Өрік, шие, шабдалы сынды жеміс-жидектерден бөлек грек жаңғағы, миндаль, бамбук дегендерді өзге жақтан әкеліп, біздің топыраққа жерсіндіріпті. Американың «Аладар» деп аталатын жүзім сортын егіпті, ұзындығы шырпының шиіндей болады екен, кептіріп алса киш-миш мейізің сол. Миндальдың дәнегінің адам ағзасына пайдасы ұшан-теңіз. Бұдан өзге 25 градус суыққа төзімді, көмуді қажет етпейтін жүзім сортын тауып әкеп отырғызыпты. Павлония деген өсімдік бар екен, ағашын мебель жасауға, музыкалық аспаптың қабығын, қасық-тостақ, сейф материалына пайдаланады. Жеп-жеңіл. Осы ағашты біздің жерге жерсіндіріпті.– Нақ қазір егістікте бәрі табиғи, дәрі қолдануға дендеп кірісе қойған жоқпыз, – деді ол. Тың жер болғандықтан еккен өніміміз жақсы алып тұр. Бұрын бұл алқапта да қауын-қарбыз еккендер болған екен, одан соң тыңайып бос жатқан аумақты қамқорлыққа алып, жақсы нәтиже көрудеміз. Скважина қазып, әр жерге есептеп қойып, су шығарудамыз.30-40 мыңдай көшетті тұқымбақ ашылғалы бері, ал биыл он бес мыңдай тұқымдық және көшеттер саттық. Тұқымбақтан ұрықтар сатып алуға еліміздің түкпір-түкпірінен келуде. Ақтөбе, Атырау жақтан да келді. Арасында келіп, апталап жатып, іс жүзінде үйреніп кететіндер де бар. Осындай кісілер үзбей хабарласып, тұрады, – дейді ол.Өркен оқитын институттың жанында қосалқы шаруашылық бар екен. Ұлы оқып жатқан оқу орнының практикалық тәжірибе алаңымен жете танысып қайтқан әкесінің аталмыш &nbsp;учаскеге жүзге жуық көшет алып барып, өз қолымен отырғызғанын айтты. Оның ішінде алма, алмұрт, сирень және шырша талдары бар екен. Тәжірибе алаңында негізінен екінші және үшінші курс студенттері жұмыс жасайды екен.<blockquote>«Факультет тобымда он бала бар, – дейді Өркен. Мен мұның алдында Алматы қаласында аграрлы университетке түскенмін. Ондағы қатарластарым негізнен өзге оқу орнына балы жетпей, кездейсоқ түскен талапкерлер болды ма, сабақ¬қа да құлықсыз, әшейін күн өткізуге келетіндей көрінетін. Ал мұнда ауысып келгенімде байқағаным, білімгерлердің талабы зор, ата-анасының және өз жүрек қалауымен кәсіпті шынайы меңгеріп алып, соның жемісін көруге ұмтылғандар. Талайының отбасында да болдым ғой, жеке шаруа-шылығында күріш егіп, жылқы баптаған жанұяның балалары. Атакәсіпті ардақтаған ниет басым. Сондықтан олар жақсы оқып, бәріне зер сала қарайды. Көбі Жаңақорғанға келіп, біздің участокте қона жатып, жеміс өсірудің әдіс-тәсілдеріне зер сала қарап, басқа уақытта да білмегенін &nbsp;звондап сұрап отырады.Күзге қарай жемістің басым көпшілігі піскен уақытта бау-бақшамызға шақырып отырмын. Көп азаматтар таза ауа, табиғатқа келіп, көлге суға түседі, балық аулап, &nbsp;демалып кетіп жатады. Бастысы, табиғатты ластап, көлге қоқыс толтырып, зиянын тигізбейтін болса игілігіне пайдалансын дейміз. Институтта осы кәсіпке жан-тәнімен берілген ұстазым, ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты Раушан Дүйсенқызын қатты қадірлеймін, топырақтану пәнінен дәріс береді. Ол кісінің өзі тәрбиелеген шәкірттері арасында әлемге онлайн арқылы танымал еткен тұлғалары да жетерлік. Ол кісі осы қысқы семестрден бастап осы институтқа ауысып келген мені қолдап, көшеттерді егуде ғылыми жағынан кеңес беріп, отырды. Менің практикалық жағынан жақсы білетін тәжірибемді ғалым апайымыз химиялық білім жағынан байытуда. Екеуіміз бір-бірімізбен жақсы тіл табыстық. Мен Қызылордада алма, павлония өсірдім. Павлония Қазақстанда сирек, ол жеміс салмайды, бірақ гүлдейді, ағашы аллюминий сынды майысқақ келеді, бірақ оңайлықпен сынбайды, аспап істеуге таптырмайтын материал. Оны күзде егеміз, ары қарай дамытып, қыстың алдын бидайдың қыбығымен орап қоямыз. Бізде қыс құрғақ. Сол себепті тамыр аумағын көміп, жылы сақтаймыз. Алдыңғы жылы ектік. Бойы 6-8 метрге, тіпті 12 метрге дейін барады. Тұқымбақта көшетті будандастырамыз, қай жеміс азайып бара жатса, соны будандастыру арқылы, сапасы артады. Мәселен, миндаль мен шабдалыны будандастырамыз. Сонда тамыры аз жылдық шабдалы жемісі тамыры сапалы миндальдың қасиетін бойына сіңіріп, тыңая түседі. Он жыл және одан да ұзақ өмір жасын ұзартады. Тіпті салып тұрған өрікке алманы будандастырсақ бір жеміс талында екі жеміс те тұқым салатын жағдай да болады. Бірақ оған жеке адам, жеке жағдай, бап керек. Алдымен эксперимент жасап, сатылап әрекетке көшеміз. Шыршаның екі түрін осындай зерттеумен бастадық. Осылайша Қазақстандағы бүкіл бақшалықты егіп көреміз. Жылыжайды енді бастайтын кезде құлап қалды. Бірақ оны қайта қолға алу ойда бар. Екі жағына жүзім өсіріп, ортасын рамкамен жауып көлеңке аясында демалыс жайын орналастырармыз. Келушілер жеміс ортасында сәкіде шай ішіп, демалады. Орта Азия аймақтарының көбінде айнала қызанақ, қиярды аспалы стильде биікке қарай өсіру &nbsp;технологиясы бар», – дейді жас бағбан.</blockquote>Иә, көргенін көкейіне түйіп, әке жолын жалғаған жастың осы кәсіпке замандастарын да тартқысы келген талабы еріксіз сүйсіндірді. Осының барлығы әке тағылымының жемісі.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары