<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қай кезде де ұрпақ тәрбиесін ұлы құндылыққа балайтын, еңбек пен білімді ұштастыра білген әр ата-ана үшін бала болашағы бәрінен қымбат.&nbsp;Балаға тәлімді тәрбие мен лайықты білім беруде баршамыздың ұстанымымыз бір, мүддеміз ортақ. Ол – туған елін шексіз сүйетін, өз ісіне адал, еңбекқор, ізгі ұрпақ тәрбиелеу. &nbsp;Ел Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев «Өскелең ұрпақтың үйлесімді дамуы мен бақытты балалық шағы – біздің жалпыұлттық міндетіміз» деп, балаларға терең әрі тағылымды тәрбие беру қажет екенін атап өтті. Сәт сайын өзгеріп, көз ілеспес жылдамдықпен дамуға бет алған бүгінгідей дәуірде рухани құндылықтар мен ұлттық тәрбиенің өзегінен ажырап қалмауға тиіспіз. Қазақ халқының ұлы ақыны, дана Абайдың «Адамның адамшылығы – ақыл, ғылым, жақсы ата-ана, жақсы құрбы, ұлағатты ұстаздан болады» деген өсиеті әлі күнге дейін өз мәнін жоғалтқан емес. Қайта уақыт озған сайын салмағы еселене түсті. Өз кезегінде аудандық білім бөлімі басшысының міндетін атқарушы Ләззат Мығымбаева бала тәрбиесі мен жастардың құқық-бұзушылықтарын алдын алуға байланысты жасалып жатқан жұмыстарға тоқталды.&nbsp;<blockquote>– Ата-ананың ең үлкен бақыты – баласының жақсы азамат болып өсуі десек, мемлекет пен қоғамның басты мақсаты – елге ие болатын білімді әрі Отаншыл ұрпақ тәрбиелеу. Осы бағытта ағымдағы жылы ата-аналармен жұмыстарды күшейту, ата-аналар комитетінің, әкелер кеңесінің беделін арттыру, ата-аналар институтын құру мақсатында облыс әкімінің бастамасыменауданда білім беру қызметкерлері мен ата-аналардың «Отбасы - тәрбие бесігі» атты бірлескен кеңесі өткізілді. Кеңесте бала тәрбиесі, отбасылық, рухани құндылықтар мәселесімен қатар жасөспірімдер арасындағы құмар ойындардың (лудомания), ерте жүктіліктің, өз-өзіне қол жұмсаудың (суицид), құқық бұзушылық пен топтық төбелестің, буллинг, кибербуллингтің, интернетке тәуелділіктің алдын-алу мәселелері қаралды. Аудандағы барлық білім беру ұйымдарында мектеп және ата-ананың жауапкершілігін күшейтуді көздейтін мектеп пен ата-ананың өзара іс-қимылының жаңа «Оқушы-мектеп-ата-ана» өзара ықпалдастығымен жұмыстар жасалуда. Ата-аналарға кеңес қызметін әдістемелік қамтамасыз ету мақсатында «Отбасы – мектеп, «Мектеп өмірінің бір күні» атты жобалары енгізілді. &nbsp;Рухани – адамгершілік тәрбие беру, адамзаттық құндылықтарды дамытуда «Ата-аналар комитеті», «Әжелер мектебі», «Әкелер кеңесі», «Аналар академиясы» бастамаларымен жұмыстар жүргізілуде. Осы бағытта бүгінгі күнге дейін &nbsp;ата-әжелер, әке-аналардың қатысуымен 200 шара өткізіліп, оған 3000 оқушы қатысты. Аудандағы барлық мектептерде«Пікірсайыс қозғалысы» (дебат), «Мектеп парламенті», «Оқуға құштар мектеп», «Мектеп және театр» жобалары белсенді жүзеге асырылуда. Жобаларға тек белсенді оқушылар ғана тартылып қоймай, тәрбиесі қиын, қолайсыз отбасынан шыққан, мектептің және полиция есебінде тұратын балалар түгелдей тартылған. Аталған жобаларға 2 мыңнан астам оқушы қатысады, – деді Ләззат Мығымбаева.&nbsp;</blockquote>Сондай-ақ, балалардың жан-жақты тұлға болып қалыптасуына, шығармашылық шыңға жетуіне қосымша білім беру жүйесінің атқарар ролі зор. Бүгінгі күні аудандағы 5 қосымша білім беру ұйымы мен оның филиалдарына 1400 бала,аудандық &nbsp;спорт &nbsp;мектептеріне 1500 бала тартылған. Сонымен қатар, мектептердегі үйірмелерге 4000- ға жуықбала қамтылып отыр. &nbsp;Балалар мен жасөспірімдер арасындағы қаңғыбастық пен қадағалаусыздықтың, құқық бұзушылық, суицид, зорлық-зомбылықтың алдын алу мақсатында ведомствоаралық іс-шаралар жоспарлар бекітілген. &nbsp;&nbsp;<blockquote>&nbsp;– &nbsp;Бірлескен профилактикалық жұмыстар салааралық байланыста атқарылуда. Өткізілген 250 шараға (лекция, жиналыс, дөңгелек үстел т.б.) 2300 адам қатысты. Оның ішінде, 1500оқушы және 800ата-ана бар. Іс-шаралар барысында ата-аналарға психологтардың кеңестері беріліп, полиция департаментімен әзірленген жадынамалар таратылды. Аталған жиналыстарда ата-аналарға бала денсаулығы мен өміріне келетін зиянды әрекеттер туралы Заң аясында түсіндірілді.Ағымдағы жылы Қазалы ауданында жасөспірімдер арасында орын алған қылмыстық оқиға тәрбие жұмыстарын бұдан да күшейту қажет екендігін көрсетті. Осыған орай,сәуір-мамыр айларында аудан әкімінің салалық орынбасарының төрағалығымен жұмысшы тобы құрылып, барлық мектептің жоғары сынып оқушыларымен кездесулер ұйымдастырылды. Ардагер ұстаздар, әкелер кеңесінің төрағалары, аналар кеңесінің төрайымдары, ата-аналар комитетінің төрағалары, аурухана және полиция қызметкерлерінің қатысуымен жоғары сыныптың ер және қыз балаларымен бөлек өткізілетін кездесу барысында ер балаларға патриоттық бағытта насихат жұмысы жүргізіліп, нашақорлықтың, буллинг пен кибербуллингтің, суицидтің және түнгі жүріс, топтық төбелестің алдын алу бағытында түсіндірме жұмысы жүргізілсе, қыз балалармен әдеп пен сыпайылық, адамгершілік мәдениетін қалыптастыру және олардың бойында үлкен жауапкершіліктің тұрғандығы жөнінде түсіндірілді.«Түнгі қаладағы балалар» профилактикалық шарасы аясында аптаның жұма және сенбі күндері еріктілердің кезекшілігі ұйымдастырылуда. Ағымдағы жылы 150 рейдке 600 адам қамтылды.&nbsp;Жыл сайын қоғамдық тәртіпті реттеуге атсалысатын ата-аналар саны көбейіп келеді. Полиция органдарымен бірлескен профилактикалық рейдтермен ағымдағы жылы беймезгіл уақытта жүріп тіркелген оқушылар болған жоқ. Рейд барысында оқушылар мен ата-аналарына Заң нормалары түсіндірілді. Есепті мерзімде құқық бұзушылықтардың теріс әсерін білім алушылар назарына тиімді жеткізу мақсатында әлеуметтік желілерде «Кибербуллинг», «Бала тәрбиесі», «Электронды темекі», «Құмар ойындар» тақырыптарындағы бейнероликтер жарияланды. Барлық мектептерде осы бейнероликтердің көрсетілімдері ұйымдастырылды, – деді салаға жауапты маман.&nbsp;</blockquote>Негізінен, аудандық полиция бөлімінің профилактикалық есебінде 2021-2022 оқу жылында 7 оқушы болса, 2022-2023 &nbsp;оқу жылында мектепішілік бақылауға 29 оқушы алынған. Мектепішілік есептегі балалармен сынып жетекшілер мен педагог-психологтар жекелей жұмыстар жасаса, жүріс-тұрыстары қатаң бақылауға алынып, ата-аналарымен тікелей байланыс орнатылған.&nbsp;Осал топтағы қолайсыз отбасындағы балалар, мектепішілік бақылаудағы, полиция органдарында есептегі балалардың үйірмелер мен секцияларға қамтылу саны бақылауға &nbsp;алынған. Барлық бала үйірмелер мен секцияларға тартылған және жазғы демалыспен қамтылуы назарға алынған. Мектептерде есептегі балаларға кейс ашылып, қажетті әлеуметтік және психологиялық-педагогикалық қолдау жұмыстары жүргізіледі. Суицидтің алдын алу мақсатында оқушылардан сауалнама &nbsp;алу жұмыстары жүргізіліп келеді. Сауалнамаға 4749 оқушы қатыстырылып, 24 оқушы«психологиялық қолдау» тобына алынса, 118 бала мектепішілік бақылауға алынды. 23 оқушы емханаға дәрігерлердің бақылауына жолданып, 7-і дәрігерге қаралған. 2 балаға ем тағайындалды. Дәрігердің қарауына жолданған 14 оқушының ата-анасы келісім бермеген. Бұдан бөлек қиын жағдайға тап болған отбасыларды анықтау бойынша мектептерде 17 әлеуметтік педагог арнайы оқудан өтті. &nbsp;Осал топтағы балалардың тұрмыс сапасын жақсарту үшін арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетіліп келеді. 2023 жылы 10 отбасының 24 баласы сүйемелдеуге алынып, 80-ге жуық оқушыға арнаулы әлеуметтік қызмет көрсетілді. Салааралық байланыс арқылы 3отбасы қиын жағдайдан шығарылды. &nbsp;Балалар мен жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын-алу, қылмыстың өсуіне жол бермеу күн тәртібінен түспейтін мәселе. Осыған байланысты 2022 жылы мектептерде оқушылар арасында туындайтын даулар мен жанжалдарды шешу, қалпына келтіруге негізделген медиация қызметі іске қосылды. Сонымен қатар, алдағы жылдың мамыр айында «Сенімен Болашақ» республикалық қоғамдық бірлестігімен«Әке жолы ізгі жол, ана мейірімі» ата-ана-мектеп-оқушы үштік одағы облыстық форумы және “Бала бақытының кепілі - саналы ата-ананың тәрбиесінде” атты І ата-аналар форумы өткізілді. Ауданымызда отбасылық құндылықтар мен ұлттық тәрбие мәселелерін дамыту мақсатында «Отбасы мектеп», «Мектеп өмірініңбір күні», «Әкелер мектебі», «Аналар мектебі», «Әжелер мектебі» бастамаларының жұмысы ұдайы жүргізіле береді. Атқарылған жұмыстармен қатар, білім беру ұйымдарында тәрбие жұмысын жандандыру мақсатында қосымша келесі шаралар қабылданады.&nbsp;Біріншіден, &nbsp;мектептердегі тәрбие жұмыстары тек тәрбие сағатында жүргізілмей, әрбір педагогтың өз сабағында үздіксіз дамытуын қамтамасыз ету мәселесі қаралады. Екіншіден үкіметтік емес ұйымдарымен тәлімгерлік бағыттағы жұмыстарын күшейтеміз. Үшіншіден, ата-аналарға арналған дәрістерді, ата-аналар кештерін, Ашық есік күндерін, тренингтерді онлайн және офлайн форматта өткізілетін болады. Төртіншіден, ата-аналардың, қоғамның, үкіметтік емес ұйымдардың қатысуымен «Мектептегі бір күн», «Отбасы – мектеп» жобасы жобасы іске асырылады.&nbsp;Жас ұрпақ тәрбиесі-адамзаттың мәңгілік тақырыбы. Ұлттың бүгінгі де, болашағы да тәрбиелі ұрпаққа байланысты. Өз сөзімді әйгілі философ, математик Платонның: «Ұлтыңды сақтаймын десең – қызыңды тәрбиеле, рухыңды сақтаймын десең – ұлыңды тәрбиеле» деген сөзімен қорытындылағым келеді. Балалардың мүддесі үшін мектеп пен ата-аналардың өзара байланысын нығайтып, ұрпақ тәрбиелеу жұмысын жандандыра беретін боламыз.&nbsp;

Ұрпақ тәрбиесі - ұлт болашағы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;&nbsp; Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев &nbsp;әрбір Жолдауында жастар мәселесін назардан тыс қалдырмайды. Сырдария ауданы бойынша 2023 жылы 14 пен 35 жас аралығында барлығы 11 727 &nbsp;жас бар. Оның ішінде, жұмыссыз жастар саны - 403, маргинал жастар яғни NEET жастар саны 15, жыл басынан бері жастар тәжірибесінде жүрген жастар саны – 27, қайтарымсыз грант алған жастар саны – 4, тұрақты жұмысқа орналасқан жастар саны – 61, әлеуметтік жұмысқа орналасқан жастар саны – 8, қоғамдық жұмысқа тартылған жастар саны – 113, студенттер 2623, өзін-өзі жұмыспен қамтыған жастар саны-262, мүмкіндігі шектеулі жастар саны – 64, 14 жастан жоғары оқушылар саны-3255, жас кәсіпкерлер саны – 433, түрлі мекемелерде тұрақты жұмыс жасайтын жас мамандар саны – 2528, мемлекеттік қызметшілер – 26, пробациялық есептегі жастар саны – 33, жас отбасылар саны – 2107-ні құрайды. Бұдан бөлек, «Бастау Бизнес» жобасы аясында кәсіпкерлік бағытында 49 жас оқытылып, сертификаттарын алды.– «Сырдария аудандық жастар ресурстық орталығы» КММ-інде &nbsp;7 маман кент және ауылдық округтер бойынша 14 маман жұмыс жасайды. Қазіргі таңда, "Абай-Дәулет" ЖШС-і демеушілігімен аудандық жастар ресурстық орталығының 1 бөлмесіне ағымдағы жөндеу жұмыстары мен жабдықтау жұмыстары жүргізілуде. Аудандық жастар ресурстық орталығы арқылы атқарылған шаралар туралы айта кетейін. &nbsp;Ауданда осы жылдың 6 көлемінде 82 шара ұйымдастырылып, 2728 жас қамтылды. Сонымен қатар, аудан жастарын еңбекке баулу және NEET санатындағы жастарды мемлекеттік қолдау мақсатында ауданға қарасты 7 ауылдық округтен жастар бригадалары құрылып, егін егуге дайындық жұмыстарын бастады. Мұнан соң, Республикалық «Таза табиғат» жобасын жүзеге асыру бойынша Тереңөзек кентінен аудан әкімінің бастамасымен «Жастар аллеясын» ашу жоспарланып, барлық дайындық жұмыстары жүргізілді. Аудандық жастар ресурстық орталығы жанынан "Жайдарман лигасы" құрылды. Мақсаты –жастардың бос уақытын тиімді пайдалану, жасөспірімдер арасында құқық бұзушылықтың алдын алу, жастардың шығармашылық қабілетін арттыру болып табылады. Аудандық жастар ресурстық орталығы жанынан "Ерке-Жан" қыздар клубы, "Әкелер мектебі" құрылды. Оның негізгі мақсаты – отбасылық құндылықтарды сақтау, әкелердің бала тәрбиелеудегі жауапкершілігін арттыру, ата-аналардың жасөспірімдер арасында құқық бұзушылықтың алдын алу шараларын ұйымдастырудағы рөлін арттыру. "Кітап оқиық" клубы құрылып, еріктілер тарапынан кітап қоры жинақталып, үйден оқытылатын балаларға және дағдарыс орталығына таратылуда. "Сырдария жастары" еріктілер штабы құрылып, 1 мыңнан астам ерікті қайырымдылық жұмыстары және тазалық жұмыстарымен айналысуда.Бүгінгі таңда елімізде жұмыссыздық деңгейі жастар арасында өзекті мәселеге айналып жатқаны сөзсіз рас. Ауданымыздың еңбек нарығында жастарды еңбекке тарту, жастардың жұмыссыздық деңгейін төмендету мақсатында түрлі бағытта жұмыстар жүргізіліп келеді, – деді аудандық жастар ресурстық орталығының директоры Нұрман Абдрасилов. Ауданымыздағы жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейін төмендету мақсатында және оларды жұмыспен қамту бағытындааудандық жастар ресурстық орталығының бастамасымен ауданға қарасты 6 ауылдық округінен Шіркейлі, Айдарлы, А.Тоқмағанбетов, Аманкелді, Бесарық, Жетікөл ауылынан жастар бригадаларын қайта құрып, олардың қатарында жұмыссыз, НЕЕТ санатындағы жастар және пробация есебінде тұратын жастар жұмыс жасауда. Осы жастар бригадаларына 200-ге тарта жас тартылып, барлығына60 гектар жер беріліп, 35 гектарына картоп дақылын және 25 гектарына бақша дақылдарын егуде. Жыл басында Сырдария ауданы бойынша Республикалық база Отбасының цифрлық картасында анықталған NEET санатындағы жастарды мемлекеттік қолдау шараларымен жұмысқа орналастыру, қайта оқыту, кәсібін ашуға грант немесе кредит беру жұмыстарын жүргізу үшін NEET санатындағы 275 жастың тізімі келді.Алайда тізімдегі 275 азаматты тексеру барысында көптеген жастар Отбасының цифрлық картасы тізімнен алынды. Оның ішінде, жұмыс жасайтындар &nbsp;– 81, үй шаруасында – 37, тіркеу орнында тұрмайды – 58, бей ресми жалдамалы жұмысшы – 16, қайтыс болғандар –1, мүмкіндігі шектеулі – 1, студент – 7, тіркелмеген жұмыссыздар – 33, статусы мүлдем жоқ – &nbsp;1 болып табылады.&nbsp;<blockquote>– Жалпы көрсетілген 33 азаматпен аудандық аурухана, аудандық жұмыспен қамту орталығы, аудандық полиция бөлімі арқылы зерттеліп, қосымша адрестік жұмыстар жүргізіліп, жұмыспен қамту шаралары жасалды. Қазіргі таңда 15 жас ғана НЕЕТ санатындағы жастар қатарында болып отыр. Бұл цифрды да жою жоспарда бар. Аудан бойынша жастар арасында жұмыссыздық деңгейі 4,3% болса, жыл аяғына дейін 3,9 %-ға төмендету көзделуде. Жастар арасында жұмыссыздық деңгейін төмендету мақсатында мемлекеттік бағдарламалар мен жобаларды түсіндіру мақсатында барлық ауыл жастарына "Мүмкіндіктер алаңы" атауыменкөшпелі кеңес беру жұмыстары жүргізілді. Оған аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімі, аудандық ауылшаруашылығы және жер қатынастары бөлімі, аудандық жұмыспен қамту орталығы, аудандық экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі, аудандық жастар ресурстық орталығы, "Атамекен" кәсіпкерлер палатасының аудандық филиалының мамандары қатысып, "Жастар практикасы", "Алғашқы бос жұмыс орны", "Қоғамдық жұмыс", "Әлеуметтік жұмыс орны", 5 млнға дейінгі инновациялық жобалардың қайтарымсыз гранты, Бос жұмыс орындары, "Ауыл аманаты" жобасы, "Агронесие" жобасы, "Жасыл ел" жобасы, "Жастар бригадасы", шағын гранттар, бизнес жоспарлар туралы, "Бастау-Бизнес" және "Ұрпақтар келісім-шарты" жөнінде толыққанды ақпараттар берілді. Мұнан соң, жастарға ауылдың тыныс-тіршілігін таныстыру және ұлттық құндылықтарымызды дәріптеу мақсатында 2 күндік «Жастар. Еңбек. Нәтиже» атты еңбек лагері ұйымдастырылды. Аталған лагерь жұмыстарына аудан әкімі мен 40-қа жуық NEET санатындағы жастар мен ауыл жастары қатысты. Жұмыстардың жалғасы ретінде пробация есебінде тұратын, NEET санаты, жас түлектер, жұмыссыз жастардан барлығы 200-ге жуық жастардың қатысуымен кеңес беру және оларды мемлекеттік бағдарламалармен ақпараттандыру арқылы әлеуметтендіру негізіндеРеспубликалық «Тұлға бол» жылжымалы жәрмеңкесі ұйымдастырылды. Жылжымалы жәрмеңке аясында жастарды әлеуметтендіруге бағытталған кеңес беру жұмыстары, бос жұмыс орындарын ұсыну, жеке қабылдаулар, кәсіптік бағдар беру, құқықтық кеңестер беру, әскерге шақыру, электрондық мемлекеттік қызметтер көрсету, тұрғын үй алу мүмкіндігі, колледж мамандықтарын ұсыну, дәрігер қабылдауы, «Кітап сыйла» акциясы мен спорттық сайыстар және этноауыл көрмесі аудан тұрғындарына ұсынылды. Осыдан кейін, аудандық жастар ресурстық орталығының ұйымдастыруымен аудан жастарына салауатты өмір салтын насихаттау, спортпен жүйелі түрде айналысуға шақыру, олардың денсаулығын нығайту және сақтау, өзара достық байланыс орнату мен дамытумақсатындаорталық алаңда "Жеңімпаз бол" денсаулық фестивалі өтті. Денсаулық фестивалі аясында "Дәрігер қабылдауы" арқылы тексеру және аудан жастарына спорттық сайыстар ұсынылды. Аудан әкімдігі жанындағы жастар істері жөніндегі бірінші көшпелі кеңесі өтіп, аудан жастарына қатысты мәселелер талқыланды.&nbsp;Аудан жастары көп қолданатын аудандық жастар ресурстық орталығының "Тик-ток", "Телеграмм", "Инстаграмм", "Фейзбук" парақшаларында жұмыссыз жастардың жұмыспен қамтылуына ықпал жасау мақсатында бос жұмыс орындары туралы ақпараттар беріліп, жастарға арналған мүмкіндіктердің барлығы бейнероликтер арқылы тұрақты түрде жарияланып келеді, – деді орталық басшысы.</blockquote>Оқушылардың дұрыс оқу орнын және жақсы мамандық таңдауы үшін ЖОО-дарымен жұмыс жүргізіліп, түлектерге ақпараттық-түсіндірме жасалуда. Жоспар бойынша ұлттық спортты дамыту мақсатында ұлттвқ спорттың "Көкпар" сайысы, "Сырдария барысы" қазақша күрес сайысы және жастарды әскер қатарына баруға қызықтыру және ынталандыру мақсатында "Әскери қызмет - абыройлы міндет" атты жастардың әскери-патриоттық форумын өткізу жоспарлануда. Алдағы уақытта жастар мәселелері бойынша жылдық жоспарға сәйкес тиісті жұмыстар атқарыла беретін болады. &nbsp;

Сырдария ауданында 2107 жас отбасы бар 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Таңертеңнен дорбасын арқалаған көпшілік Тереңөзек кентіндегі Азатбақыт Әлиакбаров көшесіне ағылған болатын. Себебі, жылдағы дәстүр бойынша азық-түлік өнімдерінің жәрмеңкесі басталған болатын. Аудан тұрғындары мен қонақтарына арналған жәрмеңке әлеуметтік маңызы бар азық-түлік бағаларын тұрақтандыру мақсатында ұйымдастырылды.Бұған дейін &nbsp;аудан орталығында «Байқоңыр» ӘКК» АҚ-мен жергілікті тауар өндірушілердің қатысуымен жүзеге асырылған жәрмеңке ұйымдастырылып келді Бұл жолы аудан әкімдігінің ықпадымен жүзеге. Ала жаздай тынбай еңбек еткен шаруалар азық-түлік өнімдерін аудан хал-қына нарық бағасынан төмен бағада ұсынды. Бүгінде ауыл шаруашылығы өнімдеріне тұрғындар тарапынан едәуір сұраныс артқан.Кеше Тереңөзек кенті теміржол вокзалы алдында аудан әкімдігінің ұйымдастыруымен Астана күніне орай әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының және жергілікті тауар өндірушілердің жәрмеңкесі өткізілді.Тереңөзек кентіндегі жергілікті халықтың басым көпшілігі шоғырланған жәрмеңке барысында ауыл шаруашылығы өнімдері сатылды. Анығын айтқанда, нарық бағасынан төмен пайызбен әлеуметтік маңызы бар тауарлар жұртшылыққа ұсынылды. Мұнда Сыр өңірінің басты өнімі картоп, пияз, күнбағыс майы, қияр, қызанақ секілді бірнеше тауар әкелінді. Нарық бағасынан 15-20 пайыз арзан бағада сатылған өнімді алған жұртшылық тұрмыстық қажеттілікті өтейтін азық-түлік қорын жасақтай алды. Жәрмеңкеге барлығы 14 автокөлікпен 27 тонна ауыл шаруашылығы өнімдері жеткізілді. Өз кезегінде жәрмеңкенің өту барысы жайында жергілікті тұрғынның пікірін білген едік.<blockquote>– Қазіргі уақытта азық-түлік бағасы біршама көтерілгенін байқаймыз. Қарапайым отбасында жан басы көп болғандықтан кез келген тамақтың шақ келмейтіні анық. Халық қалтасын жұқартпау үшін арзан бағада жәрмеңке ұйымдастыру маңызды рөл ойнайды. Бір жағынан жәрмеңке – азық-түлік тапшылығын болдырмаудың бірден-бір жолы. Жәрмеңке барысында сапалы, уақытылы піскен жергілікті өнімдерді кезіктірдік. Қажетімізге жарайтын азық-түлікті сатып алдық. Сауда жасауға келген халықтың қарасы қалың боғаны жасырын емес. Әркім өзіне керекті тауарды алды деп ойлаймын, – дейді кент тұрғыны. &nbsp;</blockquote>

Астана күні мерекесінде ауыл шаруашылығы өнімдерінің жәрмеңкесі өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Сырдария ауданына қарасты Сәкен Сейфуллина аулында ауыл шаруашылығы саласы қарқынды даму үстінде. &nbsp; Негізінен, аталған ауылдық округ бойынша 2023 жылдың 1 қаңтарына &nbsp;ауыл тұрғындарынан 1496 бас ірі қара, 793 бас уақ мал, 734 бас жылқы, 86 бас түйе және 422 бас құстың есебі алынған болатын. Өткен жылмен салыстырғанда &nbsp;елді мекенде мал басы 5,7 пайызға өскендігі байқалады.&nbsp;&nbsp;Жалпы, 2023 жылы &nbsp;«С.Сейфуллин Жер» ЖШС – 940 га, "Құндызды Жер" – 730 гектар , «Жандос» ШҚ – 220 гектар, «Олжас» &nbsp; Ш/қ &nbsp;– 100 гектар күріш еккен болатын. Тұрмысы төмен, мүгедек, &nbsp;аз қамтамасыз етілген отбасыларына қайырымдылық көмек тұрақты түрде беріліп отырады.&nbsp;<blockquote>– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев "Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам" тақырыбындағы Жолдауында: "Шаруалардың өзара ұжымдасуы ауыл шаруашылығын дамытуға жол ашып отыр. Біз осындай пилоттық жобаны жүзеге асырдық. Оған қатысқан ауыл шаруашылығы кооперативтерінің егіні екі есе артық өнім берген. Ал, мал басы шамамен 25 пайызға көбейген. Әр өңірдің ерекшелігін ескере отырып, оң тәжірибені бүкіл елге біртіндеп тарату қажет. Бұл салада озық технологиялар тапшы. Қазір ауыл шаруашылығына арналған жер туралы толыққанды ақпарат жоқ. Жердің құнары, су ресурсы мен суару жүйесі және оның жолдары жайлы мәліметтер жан-жақта шашырап жатыр. Цифрлық платформа осының бәрін &nbsp;бір жерге жинақтайды. Тұтастай алғанда, еліміздің агроөнеркәсіп кешені келесі жылдан бастап жаңа әрі тұрақты ереже бойынша жұмыс істеуі қажет. Игерілмей жатқан жерді қайтарып алу жөніндегі комиссияның қызметіне жеке тоқталғым келеді. Комиссия жұмысының аясында ауыл шаруашылығы мақсатындағы 2,9 миллион гектар жер мемлекетке қайтарылды. Жылдың соңына дейін кемінде 5 миллион гектар жерді қайтарып алу жоспарланып отыр. Игерілмей жатқан немесе заңсыз берілген жер көлемі 10 миллион гектарға жуықтайды. Үкімет пен әкімдіктер келесі жылдың соңына дейін осы жерлерге қатысты нақты шешім қабылдауға тиіс. Қазір жер мәселесін тексеруге жарияланған мораторий де күшін жойды. Бұл қадам жұмысқа оң ықпалын тигізеді деп ойлаймын. &nbsp;Ел экономикасын тұрақты дамытуға су тапшылығы қатты кедергі болып отыр. Қазір бұл ұлттық қауіпсіздік мәселесіне айналды. Сырттан келетін су азайып барады. Сол судың өзін тиімсіз пайдалану жағдайды одан әрі ушықтыруда. &nbsp;Судың 40 пайызы құмға сіңіп жатыр. Бұл салада басқа да түйткілдер аз емес. Атап айтқанда, инфрақұрылым әбден тозған. Сондай-ақ, автоматтандыру және цифрландыру деңгейі төмен. Ғылыми негіздеме жоқ, мамандар тапшы. &nbsp;Бұл мәселелерді шешу үшін Үкімет жанындағы Су кеңесінің жұмысын жандандыру қажет, білімді сарапшыларды жұмысқа тарту керек. Қажетті мамандарды даярлау үшін бұл саладағы іргелі әрі мықты жоғары оқу орнын анықтаған жөн. Су саласын дамытудың үш жылдық жобасын әзірлеу керек" деген болатын. Өз кезегінде Сәкен Снйфуллин елді мекеніде &nbsp;ауыл шаруашылығы ерекше қарқынмен дамып келеді. Біз қай кезде де, ауыл шаруашылығы құрылымдарын айрықша қолдауға дайынбыз. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, Сыр саласын егуде су тапшылығын болдырмауға барынша қолдау көрсетіледі, – деді Сәкен Сейфуллин ауылының әкімі Бекзат Қыдырбаев.&nbsp;</blockquote>Атап айтсақ, &nbsp;Сәкен Сейфуллин ауылында шаршалық иелері мен атымтай жомарт азаматтар көпшілікке қайырымдылық көмек жасауда. Мәселен, "С.Сейфуллин Жер" ЖШС-гі 8 наурыз мерекесіне орай 7 отбасына, наурыз мерекесіне орай 11 отбасына, "Құндызды Жер"ЖШС-гі 5 отбасына қайырымдылық көмек көрсетті. Мешіттің ұйымдастыруымен 5 отбасына 100 000 мың теңгеге &nbsp;азық-түлік берілді. 1983 жылы туылған ауыл азаматтары елді мекендегі &nbsp;мүгедек, тұрмысы төмен &nbsp;2 отбасына 90 мың теңгеге азық-түлік алып берді. 1982 жылы туылған ауыл азаматтары &nbsp;бір тұрмысы төмен &nbsp;отбасына 60 мың теңге қаржылай көмек көрсетті. "С.Сейфуллин Жер" ЖШС-гі тұрмысы төмен, мүгедек қызы бар отбасына тұрғын үй алуға қаржылай 2 000 000 теңге көмек берді. &nbsp;Жалпы, елді мекен бойынша 80 кәсіпкерлік субьектісі тіркелген. Жұмыс жасап тұрған кәсіпкерлер – 79. &nbsp; Оның ішінде, &nbsp;ЖШС – 2, &nbsp;шаруа қожалық – 5, жеке кәсіпкерлер – 72-ні құрайды.&nbsp;Сәкен Сейфуллин ауылдық округі бойынша Ауылдық 1 адам «Қызылорда өңірлік инвестициялық» орталығы арқылы 5,0 млн теңге несие алып жұмысын жасауда. Жоба жетекшісі Райхан Маликова мал басын көбейтуде. Ал Ақерке Рақымжанова жылқы мал басын көбейту АҚҚ «Іскер» бағдарламасы 4,100 &nbsp;теңге алды. «Ауыл аманаты» бойынша 2,5 пайызбен несие алуға тіркелгендер 19 адам &nbsp;сананалаы. &nbsp; &nbsp;"Бастау бизнес" курсына оқуға тіркеліп, 4 адам мемлекеттік қайтарымсыз грант алып, жұмыс жасауда. &nbsp;Мал басын көбейту бойынша Марат Бодыбаев МІҚ, Төлеген Қожаев МІҚ, Алмас Жұмаділов СТО ашуға, Жетібаева Салтанат жұмыссыз, жылқы басын көбейтуге мүдделі.&nbsp;

Сәкен Сейфуллина аулында ауыл шаруашылығы саласы қарқынды даму үстінде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Елімнің жүрегі – Астана». Бүгін Арал қаласында осындай атаумен елорданың 25 жылдығына орай мерекелік шара өтті.Астана күніне арналған салтанатты кеште сөз алған аудан әкімі Серік Сермағамбетов бүгінде елдің төрі – елордамыз барша ұлт пен ұлыстың басын қосқан бірліктің ордасы болғанын, бас қаламыздың алпауыт мемлекеттермен иық тірестіріп дамып келе жатқанын жеткізді.&nbsp; «Сіздерді еліміздің бас қаласы – Елорда күнімен шын жүректен құттықтаймын! Егемендіктің алғашқы жылдарынан бастап ел астанасы бүкіл әлем таныған жаңа саяси орталыққа айналды. Қазіргі елорда – әлемдегі саяси көшбасшылар, іскерлік серіктестер мен инвесторлар, зиялы қауымның кездесіп, кеңес құратын орынның бірі. Тәуелсіз Қазақстанның өз қолымен орнатқан ең бірінші Елордасы - татулықтың тұрағы, бейбітшіліктің бесігі, жасампаздықтың жарқын үлгісі! Ұлтымыздың ұлы армандарының ақиқатқа айналған тарихи шежіресі. Осы тұста, бас қаланың көркейіп, сәулетіне сәулет қосуы – біз үшін зор қуаныш. Баршаңызды бүгінгі мерекемен құттықтай отырып, елімізге тыныштық, дендеріңізге саулық, отбасыларыңызға амандық тілеймін! Еліміздің болашағы жарқын, келешегі кемел болсын!»,- деп ізгі лебізін білдірді.Еліміздің бас қаласының мерейтойына арналған кеште аудан өнерпаздары Астана, Отан, туған жер туралы ән мен жырдан шашу шашты. Салтанатты шарада талантты жастар өз өнерлерін ортаға салып, көпшіліктің ыстық ықыласына бөленді.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/356229343_3586363855025308_8790260154423268677_n_9d8a8e9c62.jpg" alt="356229343_3586363855025308_8790260154423268677_n.jpg"></figure><figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/353446093_3586363815025312_4405244726582600946_n_8f4e8d325c.jpg" alt="353446093_3586363815025312_4405244726582600946_n.jpg"></figure>

Айдынды Арал өлкесінде Астана күні тойланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бұл Дүйсенбі Смайылов Шиелінің шежіресін, ондағы ата басылым «Өскен өңір» газетінің тарихына қалам түртсеңіз бұл есімді кездестірмеуіңіз мүмкін емес. Алғашқы редакторы Мәді Молдыстамов болған, «Стахановшы» атанған, одан кейін «Коммунизм жолы» аталып келген газетке Дүйсенбі Смайылов ағамыз жауапты хатшы, редактор болып, сонымен қатар газеттің атауын «Өскен өңір» деп Шиелі өңірінің шамшырағына айналдырғаны мағлұм. Бір ауданның басылымына бас болу дегеніміз оңай шаруа емес, әрине.Бас редактор дегеніміз – погонсыз генерал, атақ-дәрежесі рәсімделмеген ғылым докторы, патентсіз өнертапқыш, лицензия алмаған конструктор десек те болады. Погонсыз генерал болатының – газет бетінде стратегияны белгілеп, түрлі тактика қолданасың. Билік пен оқырманның арасында елшілікке жүресің. Түн ортасында, басылымның соңғы бетін баспаханаға жіберер алдында «Осы материал қалай өзі?» дейтін қиын жағдайлар туындайды. Ол кезде саған ешкім көмекке келмейді. Мұндайда тек білім мен білігіңе, ішкі интуицияңа сүйенесің. Сөйтесің де ұстараның жүзінде отырып, ең соңғы шешімді қабылдайсың. «Тәуекел!» дейсің. Сөйтіп, генерал секілді мылтықсыз майданды басқаруыңа тура келеді. Патентсіз өнертапқыш дейтініміз, газетті оқыту үшін үнемі тың идея ойлап табуға тиіссің. Жаңа тақырып, жаңа кейіпкер, жаңа айдар, жаңа коллаж, жаңа штрих. Соның бәрімен газетті күн сайын қамтамасыз етуің керек. Ендеше, өнертапқыш емей, кімсің? Лицензиясыз конструктор дегеніміздің мәнісі мынау: Басылым бетінде жарияланатын материалдардың бәрін де қолмен құрастырасың. Бұзып, қиратып, газетке лайықтап, қайта жасап шығасың. Автор ойына ой қосасың. Жөндейсің, қырнайсың, аударасың, біріктіріп, кіріктіресің… Сонда конструктордан нең кем?Міне, осындай талап үдеден шығып, қаламын қаруына айналдырған Дүйсенбі Смайылов Ортақшыл ауылында дүниеге келіп, алдымен педучилищені, одан соң КазГУ-дің журналистика бөлімін бітіреді. Ең алғаш еңбек жолын ұстаздықтан бастағанымен, кейін журналистік қызметке бар ғұмырын арнады. Дүйсенбінің журналистік мектебінде Қ.Мырзахметұлы, С.Мұсайымов, А.Достияров, Н.Аюпов, А.Айтуаров, тағы басқа ондаған ауыл-село тілшілері тәрбиеленіп, газет мәртебесін көтерді. Ол туралы Қайырбек Мырзахметұлы «Аудандық газетте Сейтқасым, Жүніс ағалар көптен істейді екен. Екеуі күн құрғатпай материал жазады. Сейтқасым оқта-текте фельетон, сықақтармен кемшілікті түйреп тастайды. Жұрт Сейтқасымның қаламына ілікпесек болар еді деп жиі айтатын. Ортамызға бір күні Ә.Боранов, Ф.Жүсіпова қосылды. Кейін Алматыдан ауа райы жақпай, «Мың бір түнді» мөлдіретіп аударған Қалмахан келді. Газеттің күнделікті қым-қуыт дүрбелеңіне жоғарыдағы кісілер қиналатын сыңай байқатты, ілесе алмай отырды. Жас болғасын ба, біз Шәден Бектасов, Оразбек үшеумізге жүк көбірек түсті. Жауапты хатшы – Дүйсенбі Смайылов. Дүйсекең макетті шебер жасайды, қаламы ұшқыр, өлең жазады. Редакторымыз – обкомнан келген, мамандығы мұғалім Қалқабай Әбенов. Ол кісі бас мақала жазудан қолы босамайды. Бар жүк редактордың орынбасары Ә.Сатыбалдиев пен жауапты хатшы Дүйсенбіге түсумен болды. Сыр алдырмайды, аудандық газет облыста көш басында тұрды. Көркемдігі, мәселе көтеруі жайында жылы пікір молайды.Жастық шақ аудандық газеттің қиын сәттерін бастан өткізетін, шыңдалу мектебі болды. Бәрімізді журналистік биікке тәрбиелеген Дүйсекеңнің еңбегіне тағзым етпесек, есімін еске алмасақ, аруағы алдында күнәһар болармыз. Журналист Дүйсекең жазылған әрбір дүниені түрлендіріп, тақырып тауып қоятын нағыз шебер еді. Шаршамайтын, жалықпайтын. Жастарды өзіне тартуда құшағы ашық болатын. Әдебиетке жақын жастардың басын қосып, әдеби бірлестік ұйымдастырды. Ол кезде мектепте оқитын Оразбек Сәрсенбаев, Сәрсенбек Жұмабековтерді бауырына тартып, жазған дүниелерін үзбей жариялап отырды» деп естелік жазады.Тағы бір сөзінде «Дүйсенбі Смайыловтың абырой-беделін өзі еңбек еткен «Өскен өңір» басылымы көтерді. Газет редакторы, аудандық партия комитетінің хатшысы, обкомда нұсқаушы, облыстық газет редакторының орынбасары дәрежесіне дейін жоғарылады. Ол қай қызметте жүрсе де, қаламын қару етіп, жұрт көкейіндегі өткір проблемаларды көтерді, соңынан ерген ақын-жазушы талапкерлерге сәт сапар тілеп, шынайы лебізін жолдауды ұмытпады» деп пікір келтіреді.Сыр перзенті Дүйсенбі Смайыловтың есімін елге танытқан екінші қыры ақындығы болатын. Республика жұртшылығына кең тараған «Жас дәурен» ансамблінің репертуарына арнап, сазгер Әсет Бейсеуов екеуі бірігіп, «Сыр маржаны» атты ән жазды. 1975 жылы «Ленин жолы» газеті бас редакторының орынбасары қызметіне тағайындалды. Алайда арада біршама уақыт өткенде белгісіз жағдайда көз жұмған әріптес ағамыз Дүйсенбі Смайылов 43 жасында әкесі сынды құйрықты жұлдыздай ағып түсті.Кемеңгер ақын А.Құнанбайұлының «Өлді деуге сыя ма, ойлаңдаршы, өлмейтұғын артында сөз қалдырған» деген өлең жолдары Д.Смайылов ағамызға қаратып айтылғандай. Қамшының сабындай қысқа ғұмырында өшпес із қалдырған қалам иесінің есімі ел есінде сақтала бермек.

Өскен өңірдің Дүйсенбісі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Егемен елдің жастары баянды болашақтың байрағын көтеріп, жарқын келешектің желкенін керіп келеді. Мағжан ақынның «Мен жастарға сенемiн!» деп үкілі үміт, салқар сенім артуы бекер емес. Дуалы ауыз сарапшылардың пікірінше, ХІХ ғасырға дейін мемлекет негізі қара күшке тәуелді болса, ХХ ғасырда ақша үстемдік құрған, ал ХХІ ғасыр білім мен интеллект ғасыры болмақ. Яғни, біз өмір сүріп отырған ғасырда мемлекетіміздің экономикасын, әлеуметтік әлеуетін және саясатын, бір сөзбен айтқанда, болашақ дамуын интеллектуалды адам капиталы айқындайды.Ел Президенті Қ.Тоқаев жастардың бүгіні мен болашағына қамқорлық жасауды өз саясатының негізгі мәні деп санады. Жастар – қоғамның бір бөлігі ретінде мемлекетте маңызды рөл атқарады және оларды жұмыспен қамту мәселесі басты назарда екені белгілі. Мемлекет те тиісінше бағдарламалар енгізіп, оны қолдануда жастарға үлкен мүмкіндік берді. Себебі, білімді жастың артында білікті, кәсіби маман тұрғаны белгілі.Жас демекші, жас та болса білім биігіне шығып жүрген Жазира Жұмабаева Шиелі ауданы, Жаңатұрмыс ауылының тумасы. 1992 жылдың 29 қыркүйегінде дүние есігін ашқан. Бала Жәзира кішкентайынан жазу-сызуға құмартып, әріпті мектепке бармай тұрып тани бастайды. Анасы Гүлнар қызының қарым-қабілетін байқап, оның білімге деген ынтасын арттыра түседі. Осылайша, 1998 жылы №207 Жаңатұрмыс негізгі мектебінің табалдырығын аттап, 2009 жылы білім ошағының үздігі атанып, қызыл атестатпен бітіреді. Үлкен өмірге қанат қаққан Ж.Аманжолқызы 2009-2020 жылдар аралығында Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінде «Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы бойынша бакалавр, меагистратура және доктрантура бағдаралмасы бойынша білім алып, оқу орнында да үздіктер қатарынан көрінді. Тіпті, жақында шілденің 2-сінде Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінде «Пәндік мамандандырылмаған педагогтерді даярлау» бағыты бойынша философия докторы (PhD), дәрежесін алуға ұсынылған «Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту» тақырыбындағы докторлық диссертациясын сәтті қорғап шығып, философия докторы (PhD) дәрежесін иеленді.Адамзат баласының даму тарихы тамырымен тереңге бойлап кете бермек. Сонау тас дәуірінен бергідегі сақтарға дейін, одан қалса айбыны асқар, тәуелсіз, егемен ел Қазақстанның бүгінгі күнінде де адамзат баласының баршасына ортақ бір қабілет, бір сезімі бар. Ол – білімге құштарлық, бір нәрсені білуді, тануды қалау сезімі. Қай заманда, қай дәуірде болсын адам білім іздейді, ізденіске талпынады. Дәл осындай талпыныстың жемісі, Жәзираның білімге деген құштарлығы еңбек жолындағы үлкен жетістіктердің баспалдағына айналды десек те болады. Жазира Аманжолқызы еңбек жолын 2015-2016 жылдары Арқалық қаласындағы Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институтында «Мектепке дейінгі және бастауыш білім беру» кафедрасында оқытушы қызметімен бастайды. Одан әрі 2016-2018 жылдары Назарбаев зияткерлік мектебінде дербес білім беру ұйымы «Білім беру бағдарламалары» орталығында «Мектепке дейінгі және бастауыш білім беру» бөлімінің менеджері қызметін абыройлы атқарады. Аз жылдар ішінде өз саласының тәжірибелі маманына айналған Жәзира бұл күндері Алматы қаласындағы Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің «Бастауыш білім беру бағдарламалары» бөлімінде аға оқытушы.&nbsp;Жанарынан ұшқын, санасынан сан түрлі идея төгіліп тұрған Жәзираның 2016 жылы Білім және ғылым министрлігі ұсынған 1-сынып оқушыларына арналған «Сауат ашу» жазу дәптерінің авторы екенін бірі білсе бірі білмес. Шиелілік жас шынар «Атамұра» баспасынан басылып шыққан «Сауат апшу» жазу дәптерлерінің ғана авторы емес. Бұл күндері біздің мақтанышымызға айналып отырған Жәзира 2021-2022 оқу жылында оқушылармен қайта қауышқан әліппенің 1-сынып мұғалімдеріне арналған «Әліппе. Оқыту әдістемесі» және 1-сынып оқушыларына арналған «Әліппе» жазу дәптерін шығаруда авторлық қолтаңбасын қалдырған. Тәуелсіз елдің 30 жылында атқарылған толағай істер секілді, 29 жасында білім саласының сапасын арттыруға белсенділік танытып жүрген шиелілік бойжеткеннің талабына нұр жаусын деген тілеулес көңіліміз тағы бар.Иә, жаппай жаһандану дәуірі қоғам дамуының жаңа талаптары мен міндеттерін алға тартуда. Ғылыми-техникалық жетістіктердің жылдам қарқынмен дамуы қоғамдық сананы өзгертті, жаңа құндылықтар пайда болуда. Білім мен ғылымның қоғаммен байланысы мүлде жаңа арнаға ауысты. Міне, сондықтан ақпарат тасқынына шайылып кетпей, бәсекелестік бәйгесіне ілесу үшін интеллектуалды әлеуетті арттырудың маңызы зор. Ал, ол үшін білімді де білікті жастарды қолдау қажет.

«Әліппе» жазу дәптерінің авторы Шиелі ауданының тумасы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Геодезия ғылымы біздің заманымызға дейін қалыптасты. Мысалы, 1700 жылы мысырлықтар геодезиялық өлшеу үшін «Папирус Ринд» тәжірибелік геометрия оқулығын құрастырды. Мысырлықтардың геодезиялық тәжірибесін көне гректер де қолданды. Геодезия сөзінің мағынасы грек тілінен аударғанда «жер бөлу» дегенді білдіреді.Геодезиялық өлшеу жүргізу жұмыстары аумақ пен мемлекеттік шекараны, сондай-ақ, нақты жер телімдерін және азаматтық жер дауларын мемлекет тұрғысынан жайластыру мәселелерін шешу үшін қажет болды. Геодезиялық өлшеу техникасы – мемлекеттің әкімшілік-аумақтығын ұйымдастыру, жер иелену, жерді пайдаланудың құқықтық мәртебесін бекіту, түрлі нысан салу үшін әртүрлі карта мен атластар құрастырудың негізі. Қазіргі тәжірибе бойынша геодезияны – барлық жер бетін немесе жеке бөлігінің көлемін өлшеу арқылы оларды есептеп өңдеу, карталарды, жоспарлар мен көріністерін құрастыру, оларды инженерлік, экономикалық, басқа да мақсаттарға пайдаланатын әдістерді зерттейтін ғылымға жатқызады. Сондықтан инженерлік ғылым ретіндегі геодезия математика мен физикаға сүйенген географиямен де, сондай-ақ, геология, геоморфология мен топырақ зерттеу, егін шаруашылығы мен геоботаника, жерге орналастыру, сәулет және құрылыс жобалаумен тығыз байланысты. Міне осындай маңызға ие маманның бірі – Ақмарал Сақтағанова. Ол «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамының Қызылорда облыстық филиалы «Жер кадастры және жылжымайтын мүлікті техникалық тексеру» Шиелі аудандық бөлімінің бас маманы.&nbsp;Бүгінгі таңда сұранысқа ие 100 мамандықтың ішінде жерге орналастыру, геодезия және картография маманының орны бөлек. Үйлер, коттедждер, тұрғын үй кешендері, жолдар мен өндірістік орындар сияқты, салынып жатқан ғимараттар мен құрылыстардың күрделілігі жылдан жылға өсуде. Сондықтан &nbsp;құрылысты жүргізу дәлдігіне, оның элементтерінің орналасу жағдайына қойылатын талаптар да жоғарылайды. Сәйкесінше осы объектілерді геодезиялық қамтамасыз етуге қойылатын талаптар да өседі. Сан түрлі талаптардың үдесінен шығып, өз жұмысын қалтқысыз атқарып жүрген Ақмарал Бекахметқызы мереке қарсаңында облыс әкімі Гүлшара Наушақызының алғыс хатын иеленді. 2018 жылдан бері аудандық «Жер кадастры және жылжымайтын мүлікті техникалық тексеру» бөлімінде жұмыс істеп келе жатқан білікті маманның еңбегі ескерусіз қалмады.

Өз саласының білікті маманы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Шала туған балалар – бұл медициналық және әлеуметтік проблема. Өкінішке қарай, жыл өткен сайын олардың саны азаяр емес. Оның сыртында жәрдемші репродуктивті технологияларды белсенді енгізуге байланысты бұған дейін бала көтермей келген әйелдер де ана болу бақытына қол жеткізуде. Денеден тыс ұрықтандыру сияқты технологиялар акушер-гинекологтар мен педиатр-неонатологтар үшін тың жұмыс болып табылады. Дей тұрсақ та, мерзімінен бұрын босанушылар саны өсіп келеді, демек, дәрігерлердің көмегіне мұқтаж бөбектер қатары да көбейе түсуде. Сондықтан да бүгінгі мақаланы шала туған бүлдіршіндер мәселесіне арнамақпыз. Өйткені, біз олар туралы өте аз білеміз, олай болса ондай сәбилерді күтіп жетілдіру ата-аналар үшін де елеулі қиындықтар туғызады.Жыл сайын әлемде 15 миллион сәби, ал Қазақстанда 22 мыңға жуық сәби шала туады екен. Денсаулық сақтау министрінің мәліметіне сүйенсек, 2022 жылдың 9 айында елімізде 299 711 сәби дүниеге келсе, олардың 16,3 мыңы – мерзімінен бұрын туған сәбилер санатына жатады. Ал «шала балалар неліктен дүниеге келеді?» деген сауалымызға акушер-генеколог Г.Кенесбаева «әрине, оған бірде-бір дәрігер 100 пайыз дәлдікпен жауап бере алмайды. Өйткені, оның себептері көп. Дегенмен, мерзімінен бұрын босануға түрткі болатын ең негізгі деген себептерді атап көрсетуге болады. Ең негізгілерінің бірі сыртқы факторларға, әсіресе, болашақ ана жұмысының химиялық, зиянды өндіріске қатыстылығына байланысты орын алады. Ұзақ уақыт тігінен-тік тұру, ұзақ жүріс немесе бір қалыпта отыру өте зиянды. Әйелдің ішкі жағдайы да, оның өз жүктілігіне көзқарасы шектен тыс үрейлену, стресс, толқу, баланың тууын қаламау немесе күйеуінің болмауы тәуекелді еселендіре түседі. Сондықтан, болашақ ана бүкіл алаңдаушылықтар мен үрейлерді ысырып қойып, сабырлылықпен нәресте туралы ғана ойлауы тиіс» дейді.Жаңа туған нәресте, егер ол шала туған болса, күтім жасауда, алғашқы көмек көрсе­ту мен ем-дом жасау да ерекше білімдерді талап етеді. Сондықтан, мұндай бөбектермен айрықша дәрігерлер – реаниматология саласында дайындығы бар неонатолог дәрігерлер айналысады. Оның сыртында жетілмей туған балалар айрықша жағдайларда күтімге алынады – ол үшін әлемнің бүкіл елдерінде мамандандырылған перинаталдық орталықтар жұмыс істейді. Олар ең кішкене және әлсіз нәрестелерді күтуге жағдай жасайтын арнайы аппараттармен және дәрі-дәрмектермен жабдықталған. Соңғы мәліметтер бойынша, Германияда жүктіліктің 25 аптасында туып қалған, салмағы 250 грамм ғана болатын бөбекті аман сақтап қалудың сәті түскен. Ресейде бүгінде 500-700 грамм салмақтағы нәрестелерді табысты түрде өсіріп, жетілдіруде. Мұндай жағдайлар біздің елде де орын алып, нәрестені аман-есен алып қалып жатқан білікті дәрігерлер баршылық.Сыр елінде 832 сәби мерзімінен бұрын дүниеге келгенҚызылорда облысында 2022 жылы барлығы 17120 бала дүниеге келсе, оның 832-сі шала туылған. Ал өткен жылы 19642 баланың 898-і мерзімінен бұрын жарық дүниенің есігін ашқан. Бұл былтырғы жылға қарағанда аймақтағы шала туылған балалар санының төмендегендігін білдіреді.&nbsp;Өңірімізде шала туған нәрестелердің өмір сүру сапасын жоғарылату үшін барлық шаралар жасалуда. Қазіргі заман талабына сай облыстық перинаталдық орталықтың дәрігерлері мен мейірбикелері тәжірибе алмасу, кәсіби біліктілігін жоғарылату мақсатында алыс-жақын шет елдерде оқытылды. Сонымен қатар дәрігер неонатологтар ішінен офтальмолог, невропатолог, кардиолог мамандары қайта даярланды. Өмір сүру деңгейін жақсарту мақсатында орталықта көптеген құрал-жабдықтар, атап айтсақ нәрестелерге емдік гипотермия жасауға арналған «TecoTherm Neo», көз көру қабілетін анықтайтын «Retcam Shuttel» аппаратары алынып, шала туылған нәрестелерді көктамыр ішілік тамақтандыруға арналған мөлшерлемелік аппарат – «компаундер» орнатылды. Шала туылған нәрестелердің өкпесін жетілдіру мақсатында сурфактант-орынбасушылық ем және инвазивті емес өкпені жасанды желдендіру емі нәтижелі қолданылуда.Сонымен бірге, жүрек және асқазан-ішек жолдарының туа біткен ақаулары бар нәрестелерді республикалық санавиация желісі арқылы Астана, Алматы қалаларындағы ғылыми-зерттеу орталықтарына аудару мәселесі жолға қойылғанын да тілге тиек етті.&nbsp;Айта кетейік, шала туылған нәрестенің дене салмағы экстремальды төмен болады, сол себепті алғашқы секундтан қамқорлық жасап, олардың дене жылуын сақтау маңызды екен.

Қызылордада былтыр 832 сәби мерзімінен бұрын дүниеге келген

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ғасырларға ұласқан өркениеттер мен мәдениеттер тоғысын басынан өткерген қазақ жұрты талай зардапты шегіп, көптеген қиянат көрді. Бір ғана КСРО кезеңінде 70 жыл бойы орталықты астықпен, етпен қамтамасыз еткен мұқым ел түрлі сынақтардың алаңына айналды. Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім Құдайбердіұлы, Мұхтар Омарханұлы сынды ұлт руханиятының ұстынына айналған азаматтар дүниеге келген Семейдің ядролық бомбаны сынақтан өткізетін полигон болғаны айтқанымызға дәйек. Сол полигонның жабылып, күллі әлемнің назарына түскеніне тамыз айының 29 күні 32 жыл толады.Неше жыл бойы жүрген сынақтың салдарынан дүниеге кемтар балалар келіп, ел ішінде түрлі ауру таралды. Мал екеш малдың өзі төлін құбыжық кейіпте туғанын естідік, білдік. Қасіретке тең сынақтың зардабынан Семей даласы қан құсып жатты. Ұрпағының болашағына алаңдаған жергілікті халық көршілес аймақтарға жеделдетіп көшті де. Сол көш әлі тоқтамады деуге болады. Семей полигонынан зардап шеккен, денсаулығынан айырылған бұқараның бүгінгі ұрпағының бойында сол күндердің үрейі, қорқынышы сейілмеген-ді. Елдің, тұрғындардың тағдыры көкпарға салынған мезетті көзбен көрген Мэлс Тоқтыбаев биыл 75 жасқа жетіп отыр.Кейіпкеріміз туралы бізге дейін де бір кітапқа жүк боларлық дүние жазылғанын біліп, атақ-даңқы мен өмірдегі сүрлеуі ерекше тағдырмен өрілген жанды «Аңыз адам» деуге толықтай негіз бар. Мэлс Тоқтыбаев туралы бұған дейін айтылғандардан асыра айтып, жазылған дүниелерден асыра жазу қиын. Десек те, жазбай кетуге болмас. Сұрапыл соғыстың беті қайта бастаған тұста 1948 жылдың шілдесінде дүниеге келгенімен, соғыстан кейінгі ауыр жылдармен тұспа-тұс келген балалық шағы ерте есеюін күтіп тұрғандай еді. Еңбекке де ерте араласты. Оған әскери дәрігер-хирург, майор болған әкесі Әділбек Тоқтыбаевтың ерте өмірден өтуі де себеп болды. Әкесі қайтыс болғанда Мэлс Әділбекұлы үш айлық нәресте болатын. Аудандық тұтынушылар одағының үздік қызметкері болған анасы Ұлдан Махамбетқызы жалғыз тұяғы Мэлсті мәпелеп, аялап өсіреді. Мэлс сарбаз 1966 жылы аудан орталығындағы №46 А.С.Пушкин атындағы орыс мектебін тәмамдап шығады. Жасынан анасы Ұлданға көмекші, тіреу болуға тырысқан ол тездетіп мамандық алуға тырысып, Қызылорда қаласындағы бухгалтерлік курсты бітіріп, Шиелінің сауда мекемелерінде есепші болып жұмыс істейді. 1969-1971 жылдары әскер қатарына алынып, Семей ядролық сынақ полигонындағы құпиялы алаңдарда қызмет етеді. Үш жылда көресіні көреді. Атом бомбасын жарып, сынақтан өткізген аймақта жүріп-тұрудың өзі қиынның қиыны. Көнбеске шара жоқ. М.Тоқтыбаев әскер қатарынан босай салысымен Саратов қаласындағы «Серп и Молот» зауытында жұмысшы болып жүргенінде шешесі Ұлдан «Ол жақта жүріп, орыс қызына үйленіп кетерсің» деп, ауылдың қызы Ырсалдыға қосып, той жасап, бастарын екеу етіп жібереді. Зауытта жүріп, коммунистік партия қатарына қабылданады. Озат жұмысшы атанып жүрген Мэлс бір күнде нілдей бұзылып «Есің барда еліңді тап» дегендей, әрі абзал анасына жақындай түсіп, Жаңақорған аудандық астық қабылдау мекемесінде есепші-бухгалтер, аға экономист қызметтерін атқарады. Ол 1982 жылы Шымкент қаласындағы Қазақ химия-технологиялық институтына сырттай оқуға түсіп, инженер-құрылысшы мамандығына ыңғайланып, Кентау қаласындағы эксковатор зауытына жұмысшы болып орналасады. 1986 жылдан 2011 жылға дейін Шиелі кентіндегі «Қазатомпромөнеркәсібі» АҚ-на қарасты «РУ-6» ЖШС түрлі қызметтер атқарады. 2011 жылы шілде айында М.Тоқтыбаев құрметті еңбек демалысы зейнетке шығады.<blockquote>– Мен Семей ядролық сынақ полигоны аймағындағы Курчатов қаласында әскерде болдым. Бәрін көзбен көрдім, көре алмағанымды айналадан естідім. Зейнетке шыққаннан кейін сол сынаққа, одан туындаған зардаптарға қарсы қоғамдық бірлестікті ұзақ жыл басқардым. 1949 жылдың 29 тамызынан 1989 жылдың 19 қазанына дейін ¬Семей ядролық сынақ полигонында құпиялы алаңдарда 456 атом бомбалары, оның ішінде сутегі, термоядролық бомбалары сынақтан өткізілді. 40 жыл бойы жарылыс сынақ өткізу, әрине, аз уақыт емес. Кеңес үкіметінің қылышынан қаны тамып тұрған шақта Семей атом полигонының сынағын тоқтатуға белгілі ақын, қоғам қайраткері Олжас Сүлейменов зор ықпал жасап, барынша атсалысты. Алматыда 1989 жылы 28 ақпанда көпшілік жиналған бейбіт шеру өтті. Қазақстанның ғалымдары мен дәрігерлері радиациялық сәулелердің зияны туралы ашық жазып, әңгіме қозғай бас¬тады. Семей ядролық сынақ полигонының зардабын адамның аузы барып айтудың өзі ауыр еді. АҚШ пен КСРО-ның әлемге билік жүргізу тайталасынан туындаған айдаһар орын болатын бұл. Алғашқы жарылыстан әуелі 400 мың адам радиация қабылдаса, кейінгі қуатты термоядролық, сутегі бомбалардан екі миллионнан астам жазықсыз қарапайым халық жапа шекті. Таралған радиацияның әсерінен адамдар түрлі жазылмас ауруларға ұшырап, ол тұқым қуалайтын дәрежеге жетеді. Бұл онсыз да мың өліп, мың тірілген қазақ елінің басынан кешкен қасіреттердің ең үлкені болды. 1945 жылы Жапониядағы Хиросимаға тасталған атом бомбасының қуатынан 2500 есе көп. Ал 40 жылда бұл жерде не болмады? Міне, осы Қазақстандағы ядролық қаруды тоқтату үшін, елімізде тыныштық пен бейбітшілік орнату үшін, өз құқықтарымыз үшін күресу мақсатында дауылпаз ақын Олжас ағамыз құрған «Невада-Семей» қозғалысына мүше болдым. Оны қолдап, оған атсалысуға бел будым. Менің қоғамдық жұмысым осылай басталып кетті. Ауданда «Семей-Ақиқат-Шиелі» қоғамдық бірлестігін құрып, әлімізше жұмысын жүргізіп жатырмыз, – дейді ядролық сынақ аймағының солдаты Мэлс Тоқтыбаев.</blockquote>«Аңыз адам» деп ат тағатындай атақтың не қажеті бар дерсіз? Мэлс атаққа мұқтаж емес, керісінше, атақ Мэлске тәуелді дер едік. Тағдырдың басына салған қатал сынағына сынбай, керісінше қасқая қарсы алып, еңсесін тіктеп, болашаққа жоспарлы түрде қадам басуының өзі ерлікке пара-пар қадам. Отызында білімімен орда бұзса, қайратымен қырқында қамал алып, елуінде ел ағасы, алпысында ақылшы ақсақал, жетпістің желкенін керген тұста елді аузына қаратқан шежіреші, кез келген ортада ойын анық, ашық айта алатын көсем бола білді.Өмірде екі жағдайда шатасуға болмайды дейді. Бірі – мамандық таңдауда, екіншісі – өмірлік жар таңдауда. Осы екі таңдауда да Мэлс Тоқтыбаевтың жолы болды. Мамандығы өміріне азық болса, сүйген жары Ырсалды өмірлік темірқазығы бола білді. Өмірдің ыстығын да, суығын да тең бөлісіп, адалдықты ту етіп, айрандай ұйыған отбасының бірлігін бекем қолына алған асыл жары Ырсалды апамызға деген Мэлстің көңілі де ерекше еді. Адал махаббат пен сыйластықтан құрылған отбасында 2 ұл, 2 қыз өмірге келді. Аталары Мэлстің батасын алған немере-жиендері де өсіп келеді.Оның омырауындағы «Қазақстан ядролық қарусыз әлем үшін», «Қазатомөнеркәсібі ҰАҚ» АҚ құрылғанына 10 жыл», «Қызылорда қаласына – 190 жыл», Халықаралық «Невада-Семей антиядролық қозғалысының 25 жылдығы» мерекелік медалдары халқына жасаған еңбектерін айқындап тұрғандай. Сондай-ақ, М.Тоқтыбаев аудан, облыс әкімдерінің Алғыс хаттарымен, Кеңестер одағының батыры Бауыржан Момышұлының 100 жылдығына арналған «Отанын қорғаушыға» құрмет белгісімен, «Қорған-Қазатомпром» ЖШС «Құрмет грамоталарымен», облыстық «Невада-Семей» қоғамдық бірлестігінің Құрмет грамоталарымен, қозғалыстың 20 жылдығына Құрмет грамотасымен марапатталады.Осындай толассыз марапаттарды көріп, ерлік ешқашан өшпейтініне тағы бір мәрте көз жеткіздік. Себебі қаһармандарға тік тұрып, құрмет көрсету болашақтың да парызы.

Шиелілік қаһарман - 75 жаста

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Осы жылдың шілде айының 1 мен 31 күндері аралығында Сырдария ауданы аумағында «Рульде ұйықтау» акциясы өткізілуде.Аталған акцияның мақсаты – жол-көлік оқиғаларының алдын алу, автокөлік құралдары жүргізушілерінің шамадан тыс жұмыс істеуі себебінен апаттылық деңгейін төмендету, сондай-ақ жол қозғалысының қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ауыр немесе шаршаған жағдайдағы, реакциясы мен назарын нашарлататын дәрілік препараттардың әсеріндегі жүргізушілерді анықтау болып табылады.<blockquote>&nbsp;Негізінен, жыл сайын &nbsp;жолда жүру ережелерін сақтау бойынша профилактикалық іс-шаралар ұйымдыстырылуда. Өз кезегінде 1 ай көлемінде «Рульде ұйықтау» акциясы жүргізілуде. Жалпы, автокөлік жүргізушілері немқұрайлылық танытуда. Мас күйінде автокөлік тізігіндеген азаматтар жеткілікті. Сондықтан біз қатаң шара қабылдауға мәжбүрліміз. Жол ежелерін бұзуға итермелейтін факторлардың алдын – маңызды рөл ойнайды. Шын мәнінде, профилактикалық іс-шара барысында көпшілік қауіпсіздік белдігін тақпайтынын, автокөлік жүргізу үшін берілетін куәліксіз жүретіндігін анықтадық, – дейді потрульдік полиция қызметінің аға қызмет инспекторы Әзімхан Әбдірәсіл. &nbsp;&nbsp;</blockquote>Өз кезегінде тәртіп сақшылары жүргізушілерге автокөлік жүргізу ережелерін түсіндірді. Сонымен бірге ұзақ жолға шыққан уақытта жол ережелерін сақтауға мұқият болу керектігін ескертті.&nbsp; &nbsp;

Сырдарияда тәртіп сақшылары тұрғындарды жол ережелерін сақтауға шақырды 

Kyzylorda-news.kz. Алматыда энергетикалық сусынды тұтыну салдарынан хирургиялық патологиясы бар науқастар саны артқан. Бұл туралы №4 қалалық клиникалық аурухананың жоғары санатты дәрігері, С.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ №1 хирургиялық аурулар кафедрасының профессоры Абылай Баймаханов айтты, деп хабарлайды ҚазАқпарат.Дәрігердің айтуынша, кейінгі кезде асқазан ауруына шалдыққан науқастар саны артқан. Бұдан басқа түрлі диагнозбен түскен пациенттер де бар. Мамандар кейбір ауруды дер кезінде анықтау қиынға болғандықтан хирургиялық диагностикалық әдісті қолданып жатқанын айтады.<blockquote>«Клиникамыздың жедел хирургия бөлімшесіне науқастар күн сайын қабылданады. Кейінгі кезде жастар арасында асқазан ауруларына шалдыққандар жиі анықталып отыр. Нақтырақ айтсақ, асқазан ойық жарасы мен асқазаннан қан кетудің ауыр түрі. Сондай-ақ қабылдау бөліміне іштің түсініксіз ауруы, жүйке қозуы, мазасыздану және жүрек айнуы мазалаған науқастар да жүгінеді. Мұның бәрі абдоминальды ауруларды диагностикалауда қиындық тудырады. Сондықтан хирургтар ауруды анықтау үшін диагностикалық лапароскопияға жүгінетін сәттері болады», – дейді профессор Абылай Баймаханов.</blockquote>Қабылдауға келген әр адаммен сөйлесіп, зерттеу жүргізген кезде, көбі күніне 3-4 құты энергетикалық сусын ішкенін айтқан. Ал дәрігерлер газдалған сусын құрамындағы шамадан тыс қанттан асқазан тітіркеніп, ауырсынуы және бұл метеоризмге әкелуі мүмкін екенін айтады.<blockquote>«Энергетикалық сусынның құрамындағы кофеин ауыр гастритке шалдықтыруы мүмкін. Салдарынан асқазан, ішекте қабыну, ауырсыну пайда болып, эрозия және қан кету белгілері анықталып жатады. Бүгінде әрбір жасөспірім энергетикалық сусынды кез келген сауда нүктесінен сатып ала алады. Өскелең ұрпақ энергетикалық сусынның зияны туралы білуі керек», – деп түсіндірді дәрігер.</blockquote>Маман ата-аналарға балаларын бақылауға алуға кеңес берді. Сонымен қатар жасөспірімдер де «бірінші байлық – денсаулық» екенін ескергені жөн.Айта кетейік, Ұлттық қоғамдық денсаулық сақтау орталығының мәліметі бойынша, Қазақстанда 11-15 жас аралығындағы жасөспірімдердің шамамен 45%-ы энергетикалық сусын ішкен. Ал кәмелетке толмағандардың шамамен 3%-ы күн сайын ішеді әрі бұл көрсеткіш жыл сайын артып келеді. Балалардың 17,5 пайызы энергетикалық сусынды аптасына бес-алты рет тұтынады. Сауалнамаға Қазақстанның 20 өңірінен 11-15 жас аралығындағы 8,5 мыңнан астам оқушы қатысқан.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары