<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Мемлекет басшысының келісімі бойынша Бас Прокурордың бұйрығымен 3-сыныпты мемлекеттік әділет кеңесшісі Ризабек Кәрімұлы Ожаров Қызылорда облысының прокуроры лауазымына тағайындалды.Ризабек Ожаров 1972 жылы дүниеге келген.1996-2017 жылдар аралығында Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарында қызмет атқарған.2017-2019 жылдары Бас прокуратураның Арнайы прокурорлар қызметі бастығының орынбасары, Алматы облысы прокурорының орынбасары лауазымдарында болған.2019 жылдан қазіргі уақытқа дейін Бас прокуратураның Сотқа дейінгі тергеп-тексеру қызметін басқарған.«Жауынгерлік ерлігі үшін» медалімен наградталған.

Қызылорда облысына жаңа прокурор тағайындалды

Фото: өңірлік коммуникациялар қызметі<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Мобильді аударымдарды бақылау - жасырын кірістер мен тіркелмеген кәсіпкерлерді анықтауға арналған. Сәйкесінше, жасырын кәсіпкерлер анықталған жағдайда оларға салық салынатын болады. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Қызылорда облысы бойынша мемлекеттік кірістер департаменті басшысының орынбасары Еркін Елшібеков мәлімдеді.<blockquote>- Биылдан бастап банк ұйымдары жеке кәсіпкерлердің мобильді аударымдары бойынша деректерді беретін болады. Бұл мәліметтің барлығы жалпыға бірдей декларациялаудың кезеңі өткеннен кейін ғана анықталып отырады. Яғни, күнтізбелік 3 ай қатарынан ай сайын әр түрлі 100 тұлғадан мобильді аударымдар алған азаматтар бақылауға алынады. Айта кету керек, камералдық бақылау жүргізу арқылы тек кәсіпкерлік қызметтің белгілері байқалған жағдайда ғана аударымдар тексеріледі. Сонымен қатар, тұтынушы қандайда бір төлем түрімен аударым жасағысы келсе, жеке кәсіпкер оны қабылдауға міндетті. Ал, тек қолма-қол ақшамен төлем жасауды талап етсе, бұл бағыттағы кәсіпкерлердің әрекеті заңсыз болып есептеледі. Өйткені, бұл тұтынушының құқығын бұзу болып саналады. Кәсіпкерлер төлем карталарын қабылдаудан бас тартқаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Бірінші ретке «ескерту» жасалады, ал егер мұндай жағдай 1 жылдың ішінде тағы қайталанса -147 680 теңге (40АЕК) көлемінде айыппұл салу көзделген, - деді Еркін Кеңесбекұлы.</blockquote>&nbsp;

Мобильді аударымдарды бақылау - тіркелмеген кәсіпкерлерді анықтауға арналған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитетінің төрағасы Әділет Тойбаев еліміздегі университет оқытушыларының жалақысы соңғы үш жылда қанша теңгеге өскенін мәлімдеді. Бұл туралы <a href="https://stan.kz/426-min-tenge-kazakstanda-universitet-okitushilarinin-z-394591/">Stan.kz </a>ақпарат агенттігі хабарлайды.Комитет төрағасы Әділет Тойбаев университет оқытушыларының жалақысы жыл сайын өсіп жатқанын атап өтті.“Соңғы үш жылда еліміздегі оқытушылардың жалақысы өсті: 2021 жылы жалақы орташа есеппен 222 549 теңгені, 2022 жылы – 369 357 теңгені, ал 2023 жылы – 426 472 теңгеге жетті. Бұл шаралар оқытушылардың әлеуметтік мәртебесін көтеруге, олардың кәсіби өсуін ынталандыруға және біліктілігін арттыруға бағытталған”, - деп айтты комитет басшысы.Еске салайық, бұған дейін Қазақстанда педагогикалық дипломы жоқ мамандарға да мектептерде сабақ өтуге рұқсат берілетіні туралы хабарлаған едік.Фото: Нұрболат Нұржаубай

"426 мың теңге": Қазақстанда университет оқытушыларының жалақысы өсті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Келесі жылдан бастап педагогикалық мамандықты бітірмеген, бірақ жоғары білімі бар азаматтарға мектептерде сабақ беруге рұқсат етіледі. Олар 1 жыл ішінде арнайы курс оқып шықса болғаны. Бүгін Орталық коммуникациялар қызметіндегі брифингте Ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитетінің төрағасы Әділет Тойбаев мұндай бастама қалай жүзеге асады және не үшін енгізіліп жатқанын түсіндірді. Бұл туралы <a href="https://stan.kz/mygalimderdin-kykigi-shektelmeydi-gilim-zhane-zhogari-b-394590/">Stan.kz </a>ақпарат агенттігі хабарлайды.&nbsp;Әділет Жүнісұлы бұл бағдарлама мектептерімізге практиктерді жіберуді көздейтінін айтты. &nbsp;<blockquote>"Мәселен, бізде физиканың педагогикалық және ғылыми бағыты бар. Ғылыми физика мамандығының түлегі өз саласы бойынша ғылыми тәжірибеден өткенімен, педагогикалық тәжірибесі болмайды, педагогикаға қатысты пәндерді оқымайды. Дәл осындай ғылым саласында жұмыс істеп жүрген мамандар оқытушы болуды қаласа өзіміздің педагогикалық университеттерде педагогика, педагогика әдістемесі, зертханалық жұмыс әдістемелері, психология сынды қосымша кредиттерді меңгеріп, сабақ беруге мүмкіндігі бар. Бұл, негізінен, тәжірибелі мамандарды осы салаға әкелуді көздеген жоба", - деді ол.&nbsp;</blockquote>Осы орайда педагогикалық жоғарғы оқу орнын бітірген мамандарының құқығы шектелмей ме деген тілші сұрағына министрлік өкілі сұраныс болғандықтан ешкімнің құқығы тапталып жатпағанын айтты.<blockquote>"Бұл бастама педагогикалық жоғарғы оқу орнын бітірген мамандар үшін бәсекелестік тудырады деп ойламаймын. Еңбек нарығында сұраныс бар, олар бір-бірін толықтырады", - деп атап өтті комитет төрағасы Әділет Тойбаев.</blockquote>Бұған дейін Қазақстанда мектепте балаларды жоғары білімді, бірақ педагогикалық дипломы жоқ мамандар да оқыта алатыны хабарланған. Бұл кадр тапшылығы мәселесін шешеді деп болжап отыр. Бірақ маман балаларды оқытпас бұрын, арнайы дайындықтан өтуі қажет.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Министрлік: Мұғалімдердің құқығы шектелмейді

Автор: Мөлдір СНАДИНФото: qazindustry.gov«Арилан» – электромобиль инфрақұрылымын дамытушы компания. Ол көлікті қуаттандыратын станция орнатуды жолға қоюда. Өткен жылдан бастап «Арилан» Алматыға зарядтау желісін жеткізуді бастады. 2012 жылы құрылған кәсіпорын алдағы уақытта елдің барлық аумағын қамтуды жоспарлап отыр.&nbsp; Бұл мақсатқа қазірдің өзінде 400 миллион теңге бөлген, алдағы уақытта инвестиция көлемін 2 миллиард теңгеге арттыруды көздейді. Саладағы осы және өзге де мәселені сарапшы, «Арилан» компаниясының атқарушы директоры Алексей Сосновскиймен бірге тарқаттық.<img class="image_resized" style="width:100%;" src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Dizajn_bez_nazvaniya_9_ea6bdbf78d.jpg" alt="Дизайн без названия (9).jpg">Фото жеке қорынан– Алексей, қазір жаңа технология жан жақты, әлем елдерін қамтып отыр. Алайда Қазақстан электромобиль дәуіріне дайын деп айта аламыз ба? – Қазақстанда электромобиль екі есе артқан. Республика аумағында 8 мыңға жуық электромобиль бар, 2 жылда (2022-2023 ж.ж.) Дамуға қарап, өзгеріс болатынына сенімдіміз. Әйтсе де отандық автокөлік паркіндегі электромобиль үлесі ауыз толтырып айтатын деңгейде емес. Бар болғаны 0,04% ғана.&nbsp; Электрлі қозғалтқышы бар автокөлік өткен жылдан бастап тіркелген. Бір ғана желтоқсан айында қатарға 521 «жасыл» көлік қосылған. Соңғы он жылда электромобиль саны бойынша мұндай елеулі өзгеріс алғаш рет көрініс тауып отыр. Бұған дейін күрт өсу 2016 жылдың 1 қаңтарында байқалған: 785 машина. Батарея негізінде қозғалысқа енетін автокөліктің басым бөлігі, яғни 1,2 мыңы не 63,9%-ы Алматыда тіркелген. Мұны бірнеше фактормен түсіндіруге болады, маңыздысы бұл қалада бизнесмендердің көбірек шоғырлануында.&nbsp; Келесі кезекте – Астана. Алматымен салыстырғанда елордада жүйткіген электромобиль бәрібір аз – 249 ғана. «Жасыл» көліктердің ең азы Ақмола (4), Ұлытау (4) және Солтүстік Қазақстан (2) облыстарында байқалған. Жақында Парламент мәжілісі депутаттарының бірқатары Қазақстандағы «жасыл» көлік санын ұлғайтып, дамуды тежеп отырған фактордың бірі ретінде инфрақұрылымның артта қалуын меңзеді. Қазір облыс орталықтарының бәрінде электрлі көлікті зарядтаушы станция бар деп айта алмаймыз, ал аймақаралық трассалар туралы сөз қозғау тіпті артық.&nbsp; Осының әсерінен Қазақстанда электромобиль тек қалада жүруге арналған көлік түрі ретінде қарастырылып отыр. Бұған қоса қазақ билігі электромобильге қатысты нақты қадамды енді бастады. Электромобиль сынды күрделі инновациялық технологияларға халықты үйрету, дәстүрлі транспорттан ауысуға дайындықты күшейту керек. – Электромобильді қуаттау мәселесіне кеңінен тоқталыңызшы... – Елімізде бензинмен жүргенге қарағанда электрокармен жүру 3 есе арзан. Энергетика министрлігінің есептеуінше, 1 электромобиль жылына орташа алғанда 3400 кВт/сағат энергия тұтынады, ал 2035 жылға қарай электромобиль секторындағы жалпы тұтыну көлемі 136 млн кВт/сағатқа жетпек.&nbsp; Қазақстанда қашықтығы 500 шақырым, қуаты 350 кВт және аккумулятор сыйымдылығы 85 кВт/сағ (Tesla) электр көлігімен жүрудің әрбір шақырым құны 8,5 теңгені құрайды (қалалық циклде). Салыстырмалы түрде бензин багінің көлемі 60 литр болатын Toyota Camry (XV70) 2,5 автокөлігінің әрбір шақырымына жанармай құны – 19,06 теңге. (Қалалық циклде АИ 92 бағасы 205 теңге болған жағдайда қалалық циклде 100 шақырымға 9,3 литр жаққанда).&nbsp; Ел бойынша жыл сайынғы орташа жүріс 20 000 шақырымды ескере отырып, электромобильді қайта қуаттауға арналған жылдық шығындар 1 квт/сағ үшін 50 теңге мөлшеріндегі тарифі ескеріле отырып, 170 000 теңгені құрайды, бұл ішкі жану қозғалтқышы бар автомобильді ұстауға арналған жылдық шығындардан 2,7 есе арзан.&nbsp; Мысалы, біз биыл қуаттау бекеттеріндегі қызмет құнын киловатт-сағат үшін 75 теңге етіп белгіледік. Бұл – аз шығын. Көрші елдердің тәжірибесі көрсеткендей, бес электромобильге орташа есеппен қоғамдық орында бір зарядтау станциясын орнату қажет. Осылайша 2030 жылға қарай Қазақстанда елдің барлық қалалары бойынша 200 мыңнан астам зарядтау станциясы болады. – Мемлекет &nbsp;“таза транспортқа” ауысуға мүдделі ме? – Әрине. Бұл бағытта электрмобиль иелері кедендік БАЖ салығын, утильалым және көлік салығын төлеуден босатылды. Соңғы кезде жеке сектордың электромобильді пайдалануға көше бастағаны да нәтиже. Бүгінгі таңда қазақстандық компаниялар электромобиль мен электроавтобусты қоса алғанда, компаниялардың электр көлігін зарядтау үшін ЖЭК-пен жұмыс істейтін дербес қуаттау станциясын орнатуға күш салып келеді. – Жақында Мәжілісте электромобильге арналған заң жобасы ұсынылды. Бұған қатысты не айтасыз? – &nbsp;Заң жобасын шолып шықтық. Соның ішінде «Электромобиль» және «электрозарядты станция» ұғымдарын енгізу, коммуналдық ақылы автотұрақтарда (автопарковкаларда, паркингтерде) электромобиль көлігінің иесі үшін тегін тұрақ орындарын пайдалану, аймақтардағы электрозарядты станцияларды жобалау, орнату және техникалық пайдалану ережелерін әзірлеу бойынша мемлекеттік органдардың өкілеттілігін анықтау талаптары ұсынылғаны қуантты. Себебі, электромобильдің болашағы зор. Шетелдік тәжірибе соған айғақ. Глазгода өткен дүниежүзілік климат саммитінде Ұлыбритания, Үндістан, Австрия, Польша, Канада, Түркия және басқа елдер, барлығы 33 ел, сонымен қатар ірі алты автомобиль өндіруші: General Motors, Ford, Mercedes, Volvo, Jaguar/Land Rover және BYD (Build Your Dreams) 2040 жылға дейін іштен жану қозғалтқышы бар көліктерден толық бас тартатынын жариялады. Бірнеше күн бұрын Дубай қаласында өткен БҰҰ-ның климаттың өзгеруі жөніндегі 28-ші конференциясының сегіз климаттық іс-қимыл қарастырылған қорытынды құжаты қабылданды.&nbsp;Негізгі іс-қимылдардың бірі - &nbsp;көлік құралдарының шығарындыларын азайту, инфрақұрылымды дамыту және электромобильді қолданысқа енгізуді жеделдету. – Әңгімелескеніңізге рақмет!

Сарапшы: Электромобиль иесі салық та, утильалым да төлемейді

Фото: ©instagram.com/wf_rk/<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> 2016 жылғы Азия ойындарының жеңімпазы, бірнеше дүркін ел чемпионы атанған қазақстандық ауыратлет Вячеслав Ершов қайтыс болды. Бұл туралы Қазақстан ауыр атлетика федерациясы хабарлады.29 қаңтарда ауыратлет Вячеслав Ершов өмірден өтті. Ол 2006 жылы Дохада Азия ойындарының чемпионы болған, әлем чемпионатына қатысушы. Ел біріншілігінің бірнеше дүркін жеңімпазы. ҚР Ауыр атлетика федерациясы Вячеславтың жақындарына қайғыра көңіл айтады», – деп жазылған федерация таратқан ақпаратта.Вячеслав Ершов 2013 жылы Мая Манезамен отау құрған. Екі баласы бар. Өмірден қалай өткені туралы ақпарат жоқ.&nbsp;Бұған дейін Альберт Линдер мен Владимир Седов өз-өзіне қол жұмсап, көз жұмған еді. Айналдырған екі-үш жылдың ішінде үшінші ауыр атлет өмірден өтті.

Қазақстандық ауыратлет қайтыс болды

Фото: облыс әкімінің баспасөз қызметі&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> ҚР Премьер-министрі Әлихан Смайыловтың төрағалығымен өткен Үкімет отырысында еліміздің су ресурстарын басқару жүйесін дамытудың 2024-2030 жылдарға арналған тұжырымдамасы, шағын және орта бизнесті қолдау шаралары талқыланды.Жиынға селекторлық режимде қатысқан облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Үкімет басшысына суармалы суды үнемдеу жұмыстары туралы баяндады.<blockquote>«Қазақстан Республикасының су ресурстарын басқару жүйесін дамытудың 2024-2030 жылдарға арналған тұжырымдамасын қолдаймыз. Су тапшылығына байланысты биыл күріш көлемі өткен жылмен салыстырғанда 12%-ға немесе 5 мың гектарға қысқарады. Бұл бағытта ауыл шаруашылығы құрылымдарына түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Егістікті әртараптандыруға басымдық беріліп, атыздар лазерлік тегістелуде. Бүгінде күріш алқаптарының 55 пайызы тегістелген, осы жылы бұл көрсеткішті 68 пайызға жеткіземіз. Тәжірибе көрсеткендей, лазерлік тегістелген жерде суды 15 пайызға дейін үнемдеуге мүмкіндік бар. Бұдан бөлек, күріштің қысқа мерзімде пісіп-жетілетін, өнімділігі жоғары жаңа сорттары өндіріске енгізілуде. Қазір Украина ғалымдарымен бірлесіп, «Виконт», «Премиум», «Маршал» сорттары жергілікті ауа-райына бейімделіп, аудандастырылуда. Өткен жылы Ресейдің «Яхонт», «Патриот» жаңа сорттары тәжірибе ретінде 71 гектар жерге егіліп, жақсы нәтиже көрсетті. Бұл сорттардың өнімділігі қолданыстағы сорттарға қарағанда 10 центнерге жоғары, вегетациялық кезеңі 10-15 күнге қысқа, суды 20 пайызға дейін аз қажет етеді», – деді аймақ басшысы.</blockquote>Нұрлыбек Машбекұлы облыстағы егістік жердің 60 пайызын суландыратын «Сол жаға» магистралды каналына суды бөлу және есепке алуды автоматтандыру жұмыстары басталғанын айтты. Бүгінде Австралиялық «Rubicon Water» компаниясының тәжірибесін енгізу үшін жоба-сметалық құжаттар әзірленуде. Жаңа технологиялар көкөніс, бақша, картоп, мал азықтық және жүгері дақылдарын егуге де пайдаланылуда. Бұл бағытта биылдан бастап 5 жоба жүзеге асырылмақ. Жобалар толық қуатына жеткенде 9 мың гектарды қамтиды. Шиелі ауданында қытайлық «Бо Ян» компаниясымен бірлесіп, 3 мың гектарға тамшылатып суару әдісімен жүгері өсіру жобасы басталды. 2030 жылға дейін су үнемдеу технологияларын қолдануды 50 мың гектарға дейін ұлғайту межеленген.Үкімет жиынынан кейін облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев арнайы мәжіліс өткізіп, күн тәртібіндегі мәселелер бойынша тапсырма берді. Облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу, ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармаларына «Қазсушар» мекемесінің Қызылорда филиалымен бірлесіп, Су саласын дамытудың 2024-2026 жылдарға арналған кешенді жоспары жобасына облыстың су шаруашылығы мәселелерін енгізуді салалық министрлікпен пысықтау тапсырылды. Сондай-ақ, биылдан бастап Қазақстан Республикасы төрағалық ететін Халықаралық Аралды Құтқару қоры атқарушы комитетінің отырысын өңірде өткізу ұсынылды.Күн тәртібіндегі екінші мәселе бойынша облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасына шағын және орта кәсіпкерліктің негізгі макроэкономикалық көрсеткіштерінің сапалы және мерзімінде орындалуын қамтамасыз ету, жаңа өндірістерді дамытудың, жұмыс орындарын ашудың тиімді жолдарын қарастыру жөнінде тапсырмалар берілді.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/417464817_684903270497587_8291598829286191469_n_f293189d9d.jpg" alt="417464817_684903270497587_8291598829286191469_n.jpg">

Су тапшылығына байланысты биыл күріш көлемі 5 мың гектарға қысқарады

Фото: Б.Нұрқожаевтың желідегі парақшасынан<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; ​Қазір елімізде екі уақыт белдеуі (UTC+5 және UTC+6) бар. (UTC+4+1) Атырау, Батыс Қазақстан, Маңғыстау, Ақтөбе және Қызылорда облыстары 4-сағаттық белдеумен есептеліп жүрсе, Астана, Алматы, Шымкент қалалары және қалған облыстар (Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола, Қарағанды, Ұлытау, Түркістан, Жамбыл, Павлодар, Шығыс Қазақстан, Абай, Жетісу, Алматы) 5-сағаттық белдеуімен (UTC+5+1) санап жүр, деп жазды <a href="https://meirimdi.kz/blog/zhanalyktar-3/mamandar-kazakstanda-uakyt-beldeuinin-ozgerui-adam-agzasyna-ziian-ekenin-aitty-17">Meirimdi Qogam</a> порталы.​Сомнолог Әділ Бейсенбаев уақыт белдеуінің кері жылжуы адам ұйқысының бұзылуына әсерін тигізетінін айтады.<blockquote>​"Бірақ Алматы мен Астана тұрғындары үшін аздаған қиындықтар туғызады. Себебі 1 сағат артқа жылжығандықтан, әдеттегі әрекеттерінен бас тартуына тура келеді. Күнделікті өмірді барынша тиімді жалғастыру үшін сапалы ұйқы қажет. Сапалы ұйқы барысында ағзаны келесі күнге дайындау, оны токсиндерден тазарту, эндокриндік жүйені реттеу, иммундық жүйені нығайту реттеледі", – деді Әділ Бейсенбаев.</blockquote><blockquote>"Мелатонин адамды ұйқыға дайындайды. Біздің ағзамыз әрі кетсе, екі-үш күн ішінде жаңа режимге бейімделіп алады. Егер біз сағатты 1 сағат кері жылжытсақ, сәйкесінше, біз 1 сағат бұрын оянып, 1 сағат бұрын ерте жатамыз", – деді сомнолог дәрігер.</blockquote>​Ал онколог дәрігер Алтынай Ерікқызы адам ағзасының әр мүшесінің өзіндік ырғағы бар, оның жұмысы тәуліктің белгілі бір бөлігіне сәйкес жұмыс істейді дейді.“Оны ағзаның "биологиялық ырғағы" деп атайды. Ал "биологиялық ырғақ" бұзылса, адам ағзасында біршама өзгерістер болуы мүмкін. Мәселен, сағат 17:00-ден 19:00-ге дейін бүйрек жұмысының белсенділігі артатын кез”, – дейді ол.&nbsp;<blockquote>"Бүйректер ағзаға түскен барша сұйықты өңдейді, ағзаға қажет-қажетсізін сұрыптайды, улы заттарды тысқа шығарады. Ал түнгі сағат 01:00 мен 03:00-ге дейін бауыр белсенді жұмыс істесе, ал одан кейін тамақты қорыту уақыты 1 сағатқа өзгереді. Уақыт белдеуінің ауысуынан адам дұрыс ұйықтамаса, бауыр мен бүйрек жұмысына зиян келтіреді", – деді онкология маманы Алтынай Ерікқызы.</blockquote>​Қазақстан ғалымдары еліміздің көп бөлігінің тұрғындары өздерінің табиғи уақыт белдеуінде тұрмайтынына бірнеше рет алаңдаушылық білдірген. Бұл денсаулық сапасына әсер етеді, дейді мамандар. Адам ұйқысы қанбайды және шаршайды, нәтижесінде жалқаулық пен апатия пайда болады.<blockquote>"Ақмола облысы, Солтүстік Қазақстан облысы, Оңтүстік Қазақстан облысы және Қостанай облысы табиғи уақытынан озып кеткен. Бұл қолайсыздықты тудырады және когнитивті функцияға ғана емес, адамдардың денсаулығына да әсер етеді. Себебі адам, күндізгі тіршілік иесі ретінде, күннің шығуымен оянуы керек. Ал бұл жақта олай емес ", – деді хронобиология маманы Болат Нұрқожаев.</blockquote>​Болат Нұрқожаевтың айтуынша, кейінгі ғылыми жаңалықтар озық декреттік уақытпен өмір сүру "ықтимал канцероген" деп бағалайды. Сөйтіп оның пайдасы мен зияны туралы екіұдай пікір қалыптастырады. Ал зерттеушілер ғылымда "канцерогенді" – қатерлі ісік туғызуы мүмкін нәрсе ретінде анықтаған.​Осы тұста Шығыс Қазақстан облысында ауыл тұрғындары бірыңғай уақыт белдеуіне ауысқысы келмейтінін айтып наразылық танытып жатқанын айта кету керек. Хронобиолог мұндай мәселелер дауыс беруге салынбайтынын, керісінше, тәжірибелі мамандардың зерттеуіне жүгіну керек екенін ескертті.<blockquote>​"Мысалы, шығыс жақтың уақытын 24 сағаттық белдеуге бөліп есептеп көрейік. Тал түсте яғни UTC+5 сағаттық белдеуі 75 меридианы болса, оның шекарасының екі жағына 7,5 градустан, яғни 67,5 меридианы мен 82,5 меридиан арасында орналасқан облыстардың бәрі UTC+5 сағаттық белдеуінің аумағында орналасады. Жердің өз осінде шығысқа қарай айналуына байланысты күн шығыстан батысқа қарай ататыны белгілі, яғни 1 сағаттық белдеудің шығысында тал түс уақыты 11:30-ға, ортасында 12:00-ге, батысында 12:30-ға сай келеді", – деді Болат Нұрқожаев.</blockquote>​Болат Нұрқожаев айтуынша, ортаңғы ендікте жаз бен қыс мезгілдерінде күн ұзақтығының айырмасы 7 сағаттан асады. Жазда күн ұзақ болса, қыс мезгілінде түн ұзақ болады.<blockquote>​“Шығыс Қазақстан облысы UTC +5 пен UTC+6 сағаттық белдеуінің шекарасында орналасқандықтан және қазір UTC +6 декреттік уақыты қолданыста болғандықтан, тал түс уақыты 12:30-ға келіп тұр. Анығында, шығыс өңірінің белдеулік уақыты UTC+5. Шығыс Қазақстан облысының шығыс жақ бөлігіндегі бірқатар жер ғана белдеулік уақыт 11:30 &nbsp;болып тұрса, бұл уақыттан 10-15 минуттай ғана қалыс қалып отыр. Яғни оларда тал түс уақыты сағат 11:15-ке жуықтайды. Хронобиологиялық тұрғыдан табиғи уақыттан озықтық қалыптыққа қарағанда ауыр сезілетіні, аурушаңдық тудыратыны ғылыми тұрғыдан дәлелденген", – деді Болат Нұрқожаев.</blockquote>&nbsp;<blockquote>"Шығыс Қазақстанда балалар 8-де, жарықта сабақта отырса, бізде тас қараңғы болып тұрады. Өскеменде 08:00-де жұмыс, оқу басталады. Олардың бізден 1 сағат алда екенін байқауымызға болады. Анығын айтқанда, біздің балалар жердің табиғи жергілікті белдеулік уақытымен 07:00-де тұрса, алдағы уақытта 06:00-да тұрады деген сөз. Сондықтан қазақстандық балалардың ұйқы режимі қысқарып, бұзылады. Екінші бір фактор. Ересектер мен балалардың режимі факторы екі бөлек. Жаңа туған балалар 18 сағат ұйықтаса, бастауыш сынып жасындағы балалар 9-10 сағат ұйықтауы қажет. Міне, сол сағаттың бір сағатын қысқартамыз", – деді Болат Нұрқожаев.</blockquote>​Болат Нұрқожаев 2018 жылы Қызылорда облысында 1 сағатты кейін шегергенін еске алды.​Болат Нұрқожаев табиғи уақытпен (күн уақытымен) ерте жатып, ерте тұрамыз дейді.<blockquote>“ ​Ал әлеуметтік уақытпен айтсақ, адамдар қазір онсыз да тас қараңғыда ұйқысынан оянып жатыр. Енді одан да қараңғыда тұрамыз деп түсінеді. Ол дұрыс емес. Әлеуметтік уақыт артқа жылжыса, күн уақыты қозғалыссыз, яғни қазіргі 08:00 қараңғы болса, ертең өзгергесін ол жарық уақыт болады”, – деді хронобиолог.</blockquote>​Хронобиолог әлеуметтік уақыт озық болса, ішкі биологиялық сағаттар, яғни органдар мен жүйелер өзара синхрондығы бұзылғанда “десинхроноз” болатынын айтты.<blockquote>​“Биологиялық ырғақтың бұзылуынан шаршау, депрессия, ұйқысыздық, әртүрлі жүрек-қан тамыр аурулары пайда болуы мүмкін. UTC+5 уақыт белдеудің артықшылықтары: созылмалы түрде ұйқының қанбауы, шаршау, созылмалы аурулардың объективті алғышарт­та­рын қалыптасуына жол бермейді”, – дейді ол.&nbsp;</blockquote>&nbsp;&nbsp;

Болат Нұрқожаев: Қазақстандық балалардың ұйқы режимі қысқарып, бұзылады

Фото: NUR.KZ&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Биыл Қазақстанда запастағы офицерлер 24 айға мерзімді әскери қызметке шақырылады, деп хабарлайды <a href="https://ru.sputnik.kz/">Sputnik Қазақстан</a>.Премьер-министр Әлихан Смайылов Үкімет қаулысына қол қойды.<blockquote>"Қаулыға сәйкес офицерлер құрамының лауазымдарында әскери қызмет өткеру үшін әскери қызметке жарамды және оны өткермеген запастағы офицерлер заңнамада белгіленген тәртіппен 2024 жылы жиырма төрт ай мерзімге әскери қызметке шақырылады. Қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі", - делінген хабарламада.</blockquote>Қаулыға сәйкес:Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері – 600;Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі – 80;Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ұлттық ұланы – 42;Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі – 30Барлығы – 752 офицер. Қаулы 2024 жылғы 9 ақпанда күшіне енеді.

Биыл запастағы офицерлер екі жылға әскери қызметке шақырылады

Фото: www.gov.kz<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалы ауданының әкімі Мұхтар Оразбаев "Етене" бағдарламасында неден айырылып қалудан қорқатынын айтты, - &nbsp;деп хабарлайды Kyzylorda news ақпарат агенттігі.Мұхтар Оразбаевтың қорқынышы елдің болашағы екен.&nbsp;<blockquote>&nbsp;Мемлекеттік қызметте жұмыс істеп жатқаныма 24 жыл толды. Қазір ақпараттың жылдам даму кезеңіндеміз. Әлеуметтік желідегі қисынсыз контент, жалған посттардың салдарынан рухани құндылықтардан айырылып қалмасақ деймін. Адамнан сыйластық жоғалмаса екен. Елдің болашағы да жарқын болса деген тілегім бар",- деп айтты әкім.</blockquote>

Қазалы ауданының әкімі нені жоғалтып алудан қорқатынын айтты

Фото: Жамбыл облыстық полиция департаменті&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Алматы қаласында қару-жарақтың ірі арсеналы табылды, деп хабарлайды Sputnik Қазақстан ұлттық қауіпсіздік комитетіне сілтеме жасап.Жасырын жерден "Калашников" автоматтары, тапаншалар мен мылтықтарды қоса алғанда 30 бірлік қару-жарақ, сондай-ақ 5 граната, 10 түтіндету құтысы және әртүрлі калибрдегі 221 патрон шықты.<blockquote>"Алдын ала деректер бойынша, табылған қару қаңтар оқиғасы кезінде ұрланған", - дейді комитет мамандары.</blockquote>Қазіргі кезде сотқа дейінгі тергеу шаралары басталды.

Қаңтар оқиғасы кезінде ұрланған қару-жарақтың ірі арсеналы табылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Осы күнге дейін МӘМС-ке бір де бір рет жарна төлемеген немесе өткен 12 айда берешегі көп азаматтар алдағы бір жылға төлем жасап, сақтандырылған мәртебесін ала алады. Ал бірнеше ай берешегі барлардың қарызды ғана жауып, МӘМС қатысушысы болуына мүмкіндік бар. Бұл туралы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Қызылорда облысы бойынша филиалының директоры Бақыт Исмаханбетов толығырақ айтып берді.Әрбір сақтандырылған адам аударған жарна мөлшеріне қарамастан, медициналық көрсеткіштері болса, барлық көмекті толық көлемде алуға құқылы. МӘМС пакеті пациенттерге қажет негізгі медициналық қызметтерді қамтиды. Атап айтар болсақ, бейінді мамандардың кеңесі, қымбат анализдер, диагностикалық зерттеулер, консультациялар, сонымен қатар жоғары технологияларды пайдалана отырып жасалатын операциялар және т.б. қызметтер кіреді. Бұндай операциялардың көбі бірнеше миллион теңге тұрады. Ал азаматтар ай сайын дербес төлеуші ретіңде жарна төлеп, осы қызметтерді қосымша қаржы төлемей-ақ ала алады.Сонымен, қай кезде мәртебе берілмейді &nbsp;және оны қалай алуға болады?Түсініктірек болу үшін бірер мысал келтірейік.1-жағдай. Бір азамат 2023 жылдың тамыз айында ресми жұмысқа тұрды делік. Сол кезден бастап қызметкер үшін төлемнің екі түрі түсе бастады:1) аударымдар – жұмыс беруші өз қаражаты есебінен төлейді. 2023 жылы оның мөлшері қызметкер жалақысының 3 пайызын құрайды. Аударымдардың ең жоғары мөлшері 10 ЕТЖ-ның 3%-нан аспауы керек (3%*10*70000=21000 теңге); 2) жарналар – жұмыс беруші қызметкердің жалақысынан 2% ұстайды. Бұл ретте аударымдардың ең жоғары мөлшері 10 ЕТЖ-ның 2%-нан аспауы тиіс (2%*10*70000=14000 теңге).&nbsp;&nbsp;2024 жылдың ақпан айында осы кісі емханаға дәрігердің қабылдауына барса, мәртебесі сақтандырылмаған екенін біледі. Ол ресми жұмыс істейтінін әрі жұмыс беруші қажет төлемдерді уақтылы аударатынын айтып, себебін сұрайды.&nbsp;Белгілі болғандай, жұмысқа орналасқанға дейін бұл адам МӘМС жарналары мен аударымдарын мүлдем төлемеген. Ал «МӘМС туралы» заңға сай, азаматтың өткен немесе алдағы 12 айға төлемі болуға тиіс.&nbsp;Азаматтың 6 айға төлемі бар, 2023 жылдың тамызынан 2024 жылдың қантар айына дейін. Бұл жағдайда не істеу керек? Мәртебе алу үшін 2023 жылдың жетіспейтін айлары үшін, яғни қаңтардан шілдеге дейін (қоса алғанда) 3 500 теңгеден айма ай төлем жасау керек (2023 жылы дербес төлеушілер төлейтін жарна көлемі осындай болды). Сақтандырылған мәртебесі төлем жасалған соң 3 жұмыс күннің ішінде беріледі.2-жағдай. Бір ұйымда екі жыл жұмыс істеген қызметкер жұмыстан шығып қалды делік. Қазір оған невропатолог &nbsp;кеңесі мен УДЗ өту керек. Бірақ ол екі айдан бері басқа жұмысқа тұрмағандықтан әрі МӘМС жарналарын төлемегесін бұл медициналық көмекті ала алмаймын деп ойлайды.Бұл азаматқа алаңдауға негіз жоқ. Себебі өткен 12 айға төлемі бар адамның алдағы 3 ай бойы мәртебесі сақтандырылған болады. Ол осы уақыт ішінде жұмысқа тұрып немесе дербес төлеуші ретінде МӘМС үшін төлем жасауын жалғастыра алады. Тек берешек қалыптасқан айларды жабуы керек. Сонымен қатар, ресми жұмысқа тұрғанша дербес төлеуші ретінде МӘМС-ке жарна төлеуді жалғастыруға болады.3-жағдай. Жазда ғана табыс табатын маусымдық жұмысшылар не істеу керек? 2023 жылдың сәуір-қыркүйек айларына жарна төленген, бірақ азаматтың мәртебесі «сақтандырылмаған».Маусымдық жұмысшылар жылына 6 ай жұмыс істеулері мүмкін. Әрі қарай олар сақтандырылған мәртебесін жоғалтпау үшін МӘМС жарналарын жеке жеке әр айға дербес төлеуші ретінде төлеп шығуы керек.&nbsp;Дербес төлеушілер үшін 2024 жылы жарналардың мөлшері 4 250 теңгені құрайды.Жарнаны қалай төлейді?МӘМС жарналарын екінші деңгейдегі кез келген банктердің мобильді қосымшалары, жылдам төлем терминалдары және «Қазпошта» кассалары арқылы төлеуге болады.&nbsp;Жарнаны қате төлеп қойса, не істеу керек?Төлемдерді шатасып басқа мерзімге төлеп қойған азаматтар ақшасын қайтарып ала алады. Ол үшін «Азаматтарға арналған Үкімет» Мемлекеттік корпорациясына өтініш жазып, түбіртектерді қоса тапсыру қажет.Егер сіздің тағы да сұрақтарыңыз болса немесе медициналық көмек алуда қиындықтар туындаса, өз емханаңыздағы «Пациенттерді қолдау қызметіне» жүгіне аласыз. Ал ол жерде мардымды жауап ала алмасаңыз, Қордың өзіңізге ыңғайлы арналары бойынша өтініш-шағымдарыңызды қалдыра аласыз: fms.kz ресми сайты, 1414 байланыс орталығы, Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы және Telegram-дағы SaqtandyryBot.&nbsp;Фото: Нұрболат Нұржаубай &nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары