<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Былтыр саланы оң нәтижемен қорытындылаған жалағаштықтар көктемгі дала жұмыстарын наурыздың алғашқы онкүндігінде-ақ бастап кетті. Аудандық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары бөлімінің мәліметіне сүйенсек, биыл 36 565 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдары егіледі. Жалпы ауданда 200-ге жуық шаруашылық егінмен айналысса, оның 150-ден астамы Сыр күрішін себеді.Аяқ су тапшылығы жыл сайын ша­руаның ширауына айтарлықтай қол­байлау болуда. Мәселе жыл сайын күрделенбесе, шешімін тапқан емес. Ал жаңадан құрылған министрлік тек «суды үнемдеу керек» дегеннен әрі аса алмай отыр. Осы ретте су тапшылығын ескере отырып, ауданда күріш дақылының көлемі өткен жылдан 1300 гектарға қысқарып отыр. Есесіне суды аз қажет ететін дақылдарға басымдық берілген. Мәселен, өткен жылмен салыстырғанда бидай 149 гектарға, қант құмайы 20 гектарға, мақсары 10 гектарға, жо­ңыш­қа дақылдарының көлемі 625 гек­тарға артады.Ауданда ақегіс жұмыстары 10 нау­рызда басталды. Қазіргі таңда жос­парланған 530 гектар мақсарының 230 гектары, 4850 гектар жаңа жо­ңыш­қаның 2035 гектары, 770 гектар жаз­дық бидайдың 470 гектары орналас­ты­рылды. Мұнан бөлек 129 гектар күздік бидай күтімге алынған.Жергілікті шаруашылықтар тара­пынан биыл егін орналастыруға қажетті 4 625 тонна күріш, 154 тонна бидай, 0,6 тонна сұлы, 13 тонна мақсары, 8 тонна арпа, 4 тонна соя, 18 тонна жүгері, 48 тонна жоңышқа тұқымын дайындалуда. Қазірдің өзінде биылғы егіске қажетті 4 625 тонна күріш тұқымының 4100 тоннасы дайын.&nbsp;Мұнан бөлек шаруашылықтар тара­пынан егінді күтіп баптауға қажетті 10 400 тонна минералдық тыңайтқыш, 22 мың литр гербицид дайындау жос­парланған. Бүгінде 7029 тонна мине­рал­дық тыңайтқыш және 1 950 литр гербицид жеткізілген.Шарушылықтар техникалық ба­за­сын нығайтуға әлі де басымдық беріп отыр. Биылдың өзінде жалпы құны 207 млн теңгеге 2 ауыл шаруашылығы алынған. Ал көктемгі егісті орналастыру жұмыстарына 955 ауыл шаруашылығы техникасы қатысады. Оның ішінде 520 трактор, 115 соқа, 52 тұқым сепкіш, 100 автомашина, 168 трактор тіркемесі бар. Қазіргі таңда ауыл шаруашылығы техникалары егін орналастыру жұмыс­тарына сақадай сай десе де болады.Шаруашылықтар тарапынан көктем­гі егін орналастыру жұмыстарына «Гос­Агро» порталы арқылы 1 685 тонна же­ңілдетілген дизель жанармайына өті­нім берілген. Қазіргі таңда 12 ша­руа­шылық 245 тонна дизель жанар­майын алып, егін орналастыру жұмыстарына кірісіп кетті.&nbsp;Дизель жанармайының 1 литрі 248 теңгеден жеткізілуде.Биыл су алу маусымы кезеңінде су тапшылығын болдырмау үшін ауданда егістік алқаптарын сумен қамтамасыз етудің іс-шаралар жоспары әзірленген. Су тапшылығының алдын алу мақ­са­тында инженерлік жүйедегі егістік жер­лерде дақылдарды кезектестіру кестесін қатаң сақтау, ауыспалы егіс жүйесіндегі және биік жерлерге күріш дақылын орналастыруға тыйым салу, қашыртқылардағы суды қайта пайдалану үшін су айдайтын насос қондырғыларын орнатуды ұйым­дас­ты­ру, ішкі шаруашылық су жолдарын механикалық тазалау және су құрылыс нысандарын уақытылы жөндеу, егіс алқаптарында су тапшылығы орын алған жағдайда пайдаланатын насос қондырғыларын дайындау қажет. Бұл жайында шаруашылықтарға алдын ала ескертілген. Былтыр орын алған олқылықтарға көз жүгіртсек, кейбір шаруашылықтардың бұл талаптарды сақтамағанын аңғару қиын емес. Мәселен, өткен жылы ауданда 1 346 гектар күріш артық егілген. Осы ретте ауыспалы егіс тәртібін өрескел бұзған 16 шаруашылық анықталып, заңға сәйкес тиісті шаралар қабылдау үшін Қызылорда облыстық жер ресурстарын басқару департаментіне жолданған.Биыл егінді күтіп баптауда 32 су тартқыш насос қондырғысын пай­далану жоспарланып отыр. Оның ішінде 13 насос «Казсушар» өндірістік учас­кесі тарапынан шаруашылықтарға бе­рілсе, 19 насос шаруашылықтардың өз қаржысына алынған. Насос қондыр­ғыларын қалпына келтіру жұмыстары әлі де жалғасын табуда.Себілген дәнге су толық баруы үшін жердің тегістігі маңызды рөл атқарады. Бұл бір жағынан өнімнің шығымына да айтарлықтай оң әсер етері анық. Биыл 20 мың гектар инженерлік әзірленген жер­лерде лазерлік тегістеу жұмыстары атқарылған. Мамандар оның суды үнем­деуде де үлесі басым екенін айтады.Ауданда тұрғындар тарапынан кар­топ, бақша дақылдарын орналас­тыруға жер дайындау жұмыстары біз ізге түсті. Бүгінде аймақ басшысының бұл бастамасы халықтың бақша өнімдерін өздері егуіне қолғабыс болып отыр. Осы ретте айта кетейік, шаруашылықтар тарапынан жер аршылады, қоршалып, аяқ су жеткізіледі. Ал халық тек салған бақшасының күтіміне жауапты. Ауыл шаруашылығы және жер қатынастары бөлімі биыл да осы бағытта жұмыстары жалғасатынын айтады. Яғни 500 гектар жаңадан жер дайындалып, оның 235 гектарына картоп, 192 гектарына басқа да бақша дақылдары, 73 гектарына көкөніс орналастырылады. Қазіргі таңда 610 тұрғын картоп, көкөніс, бақша да­қылдарын орналастыруға өтінім біл­дірген. Мұнан бөлек Мақпалкөл ауылдық округіндегі «Ер-Әлі» шаруа қожалығы 10 гектар жерге тамшылатып суару әді­сімен картоп, бақша дақылдарын орналастыруды жоспарлап отыр. Бұл жұ­мыстарды аталған шаруашылық дәс­түрге айналдырған. Оның да ел игілігін көріп отыр десе де болады. Себебі төраға Әліби Бекжанов күзде жиналған бақша өнімдерін жалағаштықтарға ар­зан бағада ұсынуда.&nbsp;Былтыр аудандағы 172 шаруашылық «Жалағашсушар» өндірістік учаскесімен 474,9 млн теңгеге су жеткізу қызметіне келісім-шартқа отырған. Бүгінде оның 427,6 млн теңгесі төленген. Шаруа­шы­лықтардың пайдаланған су жеткізу қыз­­метіне әлі де берешек қарызы 47,3 млн теңгені құрайды. Қазіргі таңда қал­ған берешек қарыздар сот арқылы өндірілуде.Айта кетейік, былтыр ауданда 37079 гектарға ауыл шаруашылығы да­қыл­дары орналастырылған. Былтыр да егін орналастыру, күтіп баптау жұмыс­та­рында су тапшылығы орын алған. Егінді сумен қамтамасыз ету үшін аудан шаруашылықтары 45 сутартқыш насос пайдаланған болатын.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Жалағашта күріштік 1300 гектарға қысқарған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; 21-23 наурыз аралығында өткен жеңіл атлетикадан ел біріншілігінде жалағаштық саңлақтар аймақ қоржынына 2 алтын, 1 күміс салды. Оларды салада 20 жылдан астам тәжірибесі бар білікті бапкер Жандос Қарақұлов дайындаған.&nbsp;Аудандағы №13 олимпиадалық резервтің мамандандырылған бала­лар мен жасөспірімдер мектебінің оқушы­лары бұған дейін де талай тартысты бә­секелерде жүлделі орындардан көрінген болатын. Ондағы мамандардың аудан спортының алға басуына қажырлы еңбек етіп жатқанын осыдан-ақ аңғару қиын емес. Қазақстан чемпио­натында аймақтың абыройын асқақ­татқан іні-қарындастарымыз да осын­­­дағы білікті бапкерден тәжірибе шың­­даған.&nbsp;Сезім Шығамбайдың жеңіл атлети­камен айналысқанына көп болмаған. Десе де оның спорттың бұл түрінде жеңісті күндері көп. Ол осыған дейін облыста доп лақтырудан алдына жан салмапты. Ал Алматыдағы жарыста ол найза лақтырудан сынға түскен. Бір қызығы, 13 жастағы қарындасымыздың бұл бәсекедегі қарсыластары өзінен 2 жас үлкен. Бірақ білікті бапкерден жиған тәжірибе мен өзінің спортқа деген ептілігі мұның бәрін елемеді. Дүбірлі додада жалағаштық Сезім Шығамбай 30,84 метрге найза лақтырып, аймақ қоржынына алтын салды. Мұнан ке­йінгі орындарға Шымкент қаласы мен Түркістан облысынан келген спорт­шылар жайғасқан.&nbsp;Мына қызықты қараңыз, №201 мек­теп-лицейінің оқушысы Нұрзат Ғалым­ұлының жеңіл атлетикамен айналыс­қанына 1 жыл да болмаған. Осы ретте Жәкеңнің де еңбегін ерекше атап өткеннің айыбы болмас. Себебі аз ғана уақытта қарапайым мектеп оқушысынан ел біріншілігінде топ жаратын спортшы қалыптастыру – кәнігі бапкердің ғана қолынан келетін іс. Нұрзат бұл додада 49,21 метрге найза лақтырып, аймақ қоржынындағы алтындар қатарын есе­леді. Мұнан кейінгі орынға жайғасқан түркістандық саңлақ жерлесімізден 10 метр қалып қойған. Былтыр ол да ел біріншілігінде өзінен үлкендермен сынға түскен. Онда күміс алған жерлесіміз биыл қатарластарымен қайта сынға түсіп, күмісті алтынға алмастырды.&nbsp;Аймақ қоржынындағы медалдарды еселеген саңлақтар қатарында Зей­нолла Жарқынбаев атындағы №202 орта мектеп оқушысы Балнура Қалнияз да бар. Ол найза лақтыруда екінші орынға жайғасып, күміс медалға ие болды. Дәл осы жарыста көш бастаған спортшы қарындасымыздан небәрі 1 метр айырмашылықпен алға шығып отыр. Осы ретте жалағаштық жеңімпаз алдағы тартысты бәсекелерде алтын алады деп сенім білдірдік.&nbsp;Мектеп түлегі биыл спорт са­ла­сы бойынша жоғары оқу орын­да­рының бірінде білімін жетілдіріп, әлі де тәжі­рибе шыңдайтынын айтады. Оны бап­кері Жандос Қарақұлов та қос қолдап қолдап отыр. Себебі шәкіртінен өзі сияқ­ты білікті бапкер шығатынына сенеді.&nbsp;Айта кетейік, негізінен жеңіл атле­тикаға ел біріншілігіне Жәкең 5 шәкіртін қосқан. Оның үшеуі жеңіс тұғырынан көрініп отыр. Бұл додада одан бөлек Қармақшы ауданынан 12, Қызылорда қаласынан да бірнеше спортшы қа­тыс­қан болатын. Аймақ намысын қор­ғаған 30-дан астам спортшының ішінде жалағаштық саңлақтар ғана облыс қор­жынына алтын салған. Мұнан бө­лек қармақшылық 1 спортшы қола алса, қызылордалық 2 спортшы күміс ме­далға ие болған.&nbsp;Жеңіл атлетика десе, жалағаш­тық­тар­дың есіне бірінші Мақсат Қарақұлов ағамыздың есімі түседі. Иә, оның ау­данда спорттың бұл түріне еңбегі сіңгенін ешкім жоққа шығара алмайды. Жәкең – сол Мақсат ағамыздың баласы. Көзі тірісінде атпал азамат ауыл-ауылды аралап, балаларды спортқа баулығаны бар-ды. Жәкең де дәл сондай, қазіргі таңда оның үйірмесінде Аққұм, Таң, Ақсу ауылдарынан келіп жаттығатын балалар бар. Бар мақсаты – солардан байрақты бәсекелерде еліміздің абы­ройын асқақтатар спортшылар қалып­тастыру.Бүгінде аудандағы №13 олимпиа­далық резервтің мамандандырылған балалар мен жасөспірімдер мектебінің «Жеңіл атлетика» үйірмесінде 30-дан астам бала жаттығады. Қазір олардың әрқайсысының жетістігін сараласақ, өз алдына бір еңбекке жүк болары анық. Солардың ішінде Серік Расул қысқа қашықтыққа жүгіруден облыста соңғы 3 жылда алдына жан салмаған. Ел біріншіліктерінде де бірнеше рет ақтық мәреде өнер көрсеткен.Білікті бапкер жеңіс тұғырынан көрінетін шәкірт тәрбиелеуде тек тә­жірибе аздық ететінін айтады. Олар бірінші кезекте ата-ананың рұқсатын алады. Келіспеген жағдайда оның үлкен кедергі екенін де жоққа шығармады.&nbsp;<blockquote>– Мықты балалар болады, бірақ олардың кейбірінің ата-анасы оның үйірмеге баруына рұқсат бере бермейді. Осының өзі біздің мықты спортшы қа­лыптастыруымызға үлкен кедергі бо­лады. Сондықтан бірінші кезекте бізге ата-ананың келісімі маңызды. Жетіс­тігі көп басқа да шәкірттерім бар. Алдағы уақытта олардың тәжірибесін әлі де шыңдауға жұмыс жасаймыз. Себебі бүгін жеңіс бар екен деп тоқ­мейілсуге тағы болмайды. Менің түсінігімде спортшы кез келген уақытта тыңғылықты дайындықта болуы керек. Себебі ешқандай жеңіс оңайлықпен келмейді, – дейді Жандос Қарақұлов.</blockquote>Алматыдағы атой салған жала­ғаш­тық іні-қарындастарымызды алда үлкен жарыстар күтіп тұр. Қазір олар жазғы ел біріншілігіне қызу дайындық үстінде. Одан бөлек басқа да жарыстарға кімдер қатысады? Күнделікті дайындық барысында кәнігі бапкер осы сауалдың түйінін тарқатуда.&nbsp;

Жалағаштықтар топ жарған жарыс

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Аймағымызда жастар арасында көркем шығармашылықты дамыту, сөздік қорын, тіл байлығын қалыптастыру, жастарды үлкен сахнаға, концерт жүргізушілікке бейімдеу мақсатындағы «Маржан сөз, қоңыр үн» атты байқау өтті. Облыстық концерт жүргізушілер конкурсы өңірде жыл сайын дәстүрлі түрде ұйымдастырылып, жас таланттарға жол ашып келеді.Конкурсқа бойында өнері бар Қызылорда қаласындағы арнаулы және жоғары оқу орындарының студенттері мен аймақ жастары барлығы 22 талапкер қатысты.&nbsp;Байқауға қатысушылардың өнерін Қызылорда облыстық филармониясының концерт жүргізушісі Амандық Жаппарбердиев, Қызылорда облысының мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының маманы, концерт жүргізушісі Мереке Жалғас және сценарист, облыстық халық шығармашылығын дамыту және мәдени-продюсерлік орталығының маманы Қонысбек Мәлік бағалады.&nbsp;Конкурсқа қатысушылар 3 кезең бойынша өнер көрсетті. Алғашқы кезеңде талапкерлер өзі жайлы видиовизитка дайындаса, екінші кезеңде туған жерге деген сүйіспеншілік, патриоттық, отансүйгіштік тақырыптардағы жергілікті және танымал ақындардың шығармаларын үзінді оқыды. Үшінші кезеңде қатысушылар өз қалауы бойынша мерекелік шаралардың сценарийін оқыды.&nbsp;Конкурс қорытындысы бойынша бас жүлдені Т.Жүргенов атындағы №136 орта мектебінің оқушысы Бақыт Назерке, I орынды Қазанғап атындағы Қызылорда музыкалық колледжінің ІІ курс студенті Нұрсұлтан Икрам, II орынды С.Толыбеков атындағы №3 ІТ мектеп – лицейінің оқушысы Азат Жұматай, III орындарды М.Мәметова атындағы жоғары педагогикалық колледжінің IV курс студенті Өмірзақ Дидар және Талсуат ауылдық клубының жас маманы Мүтәліп Айжігітұлы иеленсе, «Үкілі үміт» номинациясымен «Орда» жоғары колледжінің I курс студенті Маржан Бекарысова марапатталды. &nbsp;

«Маржан сөз, қоңыр үн» атты байқау өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры жұмыс істейтін азаматтарды әлеуметтік қорғаудың қосымша деңгейін жүзеге асырады.Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қаржы ресурстары жұмыс берушілердің өз жұмыскерлері үшін, сондай-ақ дара кәсіпкерлер мен жеке практикамен айналысатын адамдардың өздері үшін ең төменгі бір жалақыдан кем емес және жеті еселенген мөлшерінен аспайтын табыстың 3,5% мөлшерінде төленетін әлеуметтік аударымдары есебінен қалыптасады.&nbsp;Әлеуметтік аударымдардың уақтылы түсуі әлеуметтік тәуекелдердің 6 түрі: еңбекке қабілеттілігінен, асыраушысынан, жұмысынан айырылуы, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы асырап алуына байланысты, сондай-ақ бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты кірісінен айырылу жағдайларына тағайындалатын әлеуметтік төлемдердің мөлшеріне тікелей әсер етеді.Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушысы болудың артықшылықтарына оралсақ, ең алдымен Қордың әлеуметтік-маңызы бар екі ұзақ мерзімді әлеуметтік төлемдерін атап өткен жөн.Мұндай төлемдер республикалық бюджеттен берілетін базалық жәрдемақыларға (мүгедектігіне байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы және асыраушысынан айрылуы бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы) қосымша жүзеге асырылады. Еңбекке қабілеттіліктен айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем медициналық-әлеуметтік сараптама жалпы еңбекке қабілеттіліктен айырылу дәрежесін 30%-дан 100%-ға дейін белгілеген кезеңге тағайындалады, тағайындаудың максималды мерзімі - алушының зейнеткерлік жасқа жетуі, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік төлем – асыраушының асырауындағылардың 18 жасқа толғанға дейін, ал күндізгі оқу нысаны бойынша оқығанда 23 жасқа дейін тағайындалады.&nbsp;Жыл сайын Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы негізінде мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылармен бірге Қордың ұзақ мерзімді төлемдері де арттырылады. Ағымдағы жылы еңбекке қабілеттілігінен айырылуы және асыраушысынан айырылуы жағдайларына тағайындалатын әлеуметтік төлемдер 7%-ға арттырылады.Қызылорда облысы бойынша 3090 алушыға еңбекке қабілеттілігінен айырылған жағдайға және 2690 асыраушысынан айырылған жанұяға төлемдер мөлшері ұлғайтылады.Осылайша, жұмыс істейтін азаматтар алатын төлемдердің жиынтық мөлшері жұмыс істемейтін азаматтарға қарағанда көбірек болады. Бұдан басқа Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексіне сәйкес бала бір жарым жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты ай сайынғы әлеуметтік төлемнің мөлшері ұсталуға жататын міндетті зейнетақы жарналарын қосымша есептей отырып, бала туу кезектілігіне қарай белгіленген бала күтіміне байланысты мемлекеттік жәрдемақының мөлшерінен кем болмайды. &nbsp;Осыған байланысты, осы жылдан бастап Қызылорда облысы бойынша осы төлем 8 504 алушыға арттырылатын болады.Сонымен қатар, жоғарыда аталған әлеуметтік төлемдерді арттыру автоматтандырылған режимде жүргізілетінін, яғни алушыларға қосымша құжаттар жинаудың қажеті жоқ екенін атап өтеміз.Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесі туралы толығырақ ақпаратты Қордың gfss.kz интернет-ресурсы арқылы, сондай-ақ Қор мен филиалдардың әлеуметтік желідегі парақшаларынан алуға болады. &nbsp;Фото: Нұрболат Нұржаубай

Кейбір әлеуметтік төлемдердің мөлшері артады

Жұмыспен қамтуда нәтиже жоғары

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Жастар саясатын жүргізу тұрақты бақылау мен жүйелі сараптауды қажет етеді. Әсіресе жас буын арасындағы діни ахуал мемлекеттің жіті қадағалауына мұқтаж. Осы орайда білімді теологтар мен тәжірибелі әлеуметтанушылардың маңызы жоғары екенін айқын сезінеміз. Аймақ жастарының діни ахуалын зерттеуде жемісті еңбек етіп жүрген Бақберген Сарсенбайұлы да облыстағы білікті маманның қатарында.– Бүгінде діни білімді сенімді орта, қауіпсіз мекеннен алу маңызға айналды. Алғашқы сауалды шетелде діни білім алып жатқан Сыр жастарынан бастасақ. Тәуелсіздік жылдарынан бері қанша азамат шетелде діни білім алды? Бүгінде мемлекет тарапынан арнайы белгіленген шетелдік ЖОО тізімі бар ма?<blockquote>– Шетелде діни білім алуға барлық жағдай жасалғаны белгілі. Мемлекет тарапынан түрлі білім гранты, «Болашақ» халықаралық бағдарламасы және демеушілердің қаражат есебінен шетелде діни білім алып жатқан азамат жетерлік. Оның ішінде өзіміздің Сыр өңірінің жастары да бар. Шетелде діни білім алудың жақсы жақтарымен қатар, жағымсыз тұстарын да көз көріп, құлақ естіп жүр. Осы орайда, олар шетелдің діни білімімен қоса, ол жақтың мәдениетін, тұрмыс-салтын меңгеріп келетінін айта кетуіміз керек. Тәуелсіздік алғаннан бері шетелде теріс діни білім алған кейбір ұлан ел аумағына түрлі жат ағым мен көптеген діни топтың енуіне себеп болды. Соның сал­дарымен дін мамандары мен имамдар әлі күнге дейін күресуде. Сол үшін бүгінгі таңда ҚМДБ шетелде діни білім алсам деп ниеттенген жастарға бірнеше елдің ЖОО-дарымен келісімшартқа отырған. Ол елдердің қатарында Түркия («Хасики»), Мысыр («Әл-Азһар»), Иордания сынды мемлекеттер бар.</blockquote>–&nbsp;Жастарды радикалды діни ағымнан алыс ұстау бағытында қандай жұмыс жүргізілуде?<blockquote>– Жастарды радикалды діни ағымдардан аулақ ұстау үшін ата-бабаларымыз ұстанған сара жолды, яғни, имам ағзам Абу Ханифа мазһабын насихаттайтын медреселер мен мектептер көптеп бой көтеруде. Иә, жастардың арасында басқа елдермен салыстырғанда дінге қызығушылық өте жоғары. Сондықтан да мұндай оқу орындарының көбеюі біз үшін өте маңызды болып тұр. Оған қоса теолог мамандардың жер-жерде профилактикалық түсіндірме жұмыстарын жүргізуі халықтың көзі ашып, деструктивті діни ағым ұстанушыға қарсы иммунитет қалыптастыруда.</blockquote>– Дін мен дәстүр сабақтастығын қалай түсінесіз?<blockquote>– Қазақ халқының дәстүрі ислам дінімен біте қайнасып жатқаны ақиқат. Меніңше, бұл пікірге тек қазақтың салт-дәстүрінің байыбына бармай байбалам салатын надан адамдар ғана қарсы болар. Өйткені, оқыған-тоқыған адам мұндай жаңсақ ойға бармасы анық. Кезіндегі Қасым ханның қасқа жолы мен Есім ханның ескі жолы, Тәукенің «Жеті жарғысындағы» исламның сарындары бұл мәселеге анық дәлел болады. Ислам діні де ешқашан дәстүрге қарсы шықпаған. Тіпті, кейде ғалымдар әр елдің дәстүріне сүйеніп пәтуа шығарған, өзекті мәселе­лерге дәстүр­ден дәлел алған. Сондықтан ислам діні мен қазақ халқының дәстүрі егіз ұғым іспетті.&nbsp;</blockquote>–&nbsp;Әлеуметтік желі ақпарат таратудың негізгі нысанына айналды. Желілерде діни контенттерді таразылап отырасыздар ма?<blockquote>– Әлеуметтік желіде сақ болу керегі айтылып та, жазылып та жүр. Біздің Дін мәселелерін зерттеу орталығында арнайы БАҚ бөлімі жұмыс істейді. Сол жерде мамандар мониторинг жасау арқылы ҚР бойынша тыйым салынған сайттар мен уағызын тыңдауға болмайтын уағызшылардың діни материалдарын таратқан, жүктеген не лүпіл басқан аккаунттарды қадағалап отырады. Әрине, бұл әдіс өз кезегінде жемісін беріп жатыр. Алайда ата-аналар тарапынан да үйде смартфон қарап отырған баласына, жақындарына, іні-қарындастарына қадағалау болса, олқылықпен күресу анағұрлым жеңіл болар еді. Себебі, ақыл таразысы ғана адастырмас өлшем бола алады.</blockquote>– Дәстүрлі емес діни ағым жетегіндегі жастарды қайта әлеуметтендірудің басты жолы қандай деп ойлайсыз?<blockquote>– Жат ағым жетегінде кеткен жастарды қайта әлеуметтендіріп, қоғамға бейімдеу үшін оларға ең алдымен мемлекет тарапынан қолдау керек деп ойлаймын. Яғни, олардың мемлекетке деген сенімін қайтару қажет. Сондай-ақ оларды оқшаулап, шеттетуден аса сақ болу керек. Керісінше, ортаға тартып, қандай да бір көмек керек болған жағдайда қол созатын болсақ, олардың да ойының, ұстанымының өзгерері анық.</blockquote>–&nbsp;Мешіт пен медресе құрылысына қаржы жинайтын қоғамдық қор саны артты. Бұл орайда бақылау бар ма, заңбұзушылықтар кездесе ме?<blockquote>– Мешіт пен медресе жайына келер болсақ, елімізде мешіт саны өте аз. Сонымен қатар, еліміз зайырлы болғандықтан, мемлекет тарапынан мешіт пен медреселердің құрылысына қаражат бөлінбейтіні белгілі. Осы себепті халық қаражат жинап, мешіт пен медресе салу көбейді. Бұл ретте, салынып жатқан ғимарат ҚМДБ-ға қарайтын болса, мүфтияттың қажеттілігіне жарайтын болса, құптарлық іс деп ойлаймын. Өйткені, жат ағыммен күресу үшін біздің рухани бай және білімді болуымыз өте маңызды.</blockquote>–&nbsp;Әңгімеңізге рақмет!

Дінге ден қойған жастар көп

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгін Қызылорда облысының аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы Әділбек Ерсұлтанов №15 бірмандаттық аумақтық сайлау округі бойынша шығып қалған депутатының орнына сайланған облыстық мәслихат депутаты Мұсаева Гүлшат Исақызына салтанатты түрде депутаттық куәлік пен төсбелгіні табыс етті.<blockquote>– №15 бірмандаттық аумақтық сайлау округі бойынша барлығы 15 учаскеде 18397 сайлаушы дауыс беруге қатысты. Бюллетеньге енген 3 кандидатқа берілген дауыс нәтижелері бойынша сайлаушылардың 67,2%, яғни 12367 дауысын жинаған Гүлшат Исақызы Мусаева облыстық мәслихат депутаты болып сайланды. Сайлау туралы Конституциялық заңға сәйкес аумақтық сайлау комиссиясы Г.Мусаеваны депутат ретінде тіркеді. Бүгін міне, салтанатты түрде куәлік пен төсбелгіні табыстаудамыз. Ел игілігіне, аймақ дамуына қызмет етіп, депутаттық аманатқа адал болып, жемісті жұмыс жасайтыныңызға сенім білдіреміз, – деді Ә.Ерсұлтанов.</blockquote>Іс-шараға қатысқан Қызылорда облыстық мәслихат төрағасы Наурызбай Байқадамов билік пен халық арасына дәнекер болар депутаттық қызметтің жауапкершілігі жоғары екенін тілге тиек етіп, аймақ үшін өзекті мәселелердің байыпты шешілуіне үлес қосуға шақырды.&nbsp;

Сайланған облыстық мәслихат депутатына куәлік пен төсбелгі табысталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Тәуелсіздік алып, технология мен ақпаратқа қол¬жетімділік артқан сайын өткеніміз өзгеше жаңғырып, бүгінгі буын үшін тарихымыз таныла түсті. Әсіресе, ұлттың рухани азаттығы жолында барын беріп, ұрпағының сауатты, саналы болуы үшін тірескен алаштықтардың ерен еңбегі күнделікті тұрмыста жиі айтылып, принт пен қабырға суреттеріне бейнеленуі арқылы елене бастады.&nbsp;Мәселен, Қызылорда облысындағы жедел тамақтану орнының қасбетінде Алаш арыстарының портреті бейнеленгені туралы жаңалық көпшіліктің көңіліне қуаныш сыйлағаны жасырын емес.Айта кетейік, аталған кәсіпкерлік нысаны Шиелі ауданының орталығында орналасқан. Қасбеттен Ахмет Байтұрсынұлы, Әлихан Бөкейханұлы, Міржақып Дулатұлының бейнесін көруге болады. Бұл кәсіпті жергілікті жас кәсіпкерлер Дінмұхаммед Дәуренбеков пен Ержан Ақбергенов бастаған екен. Екі дос 2016 жылдан бері бизнеске бет бұрған. Соның ішінде фаст-фуд саудасының да көркін қыздырған. Ал мұндай орындарға жастар жиі бас сұғатыны анық. Суреттің авторы – қызылордалық жас суретші Дәулетбек Тойшыбаев. Алаштық ата-бабаларымыздың сұлбасын дәл суреттеп, жансыз бейнеге жан бітірген дарынның шығармашылығын тамақтануға келген жұрттың лайықты пікірі мен ілтипатынан аңғаруға болады.<blockquote>«Шиелінің орталығында орналасқан тамақтанатын орын бәріміздің сүйікті жеріміз. Тамақтары дәмді, сервисі жақсы. Ал жақында Алаш арыстарының бейнесі қабырғалардың көркін ашқанын көріп, тіптен қуанып кеттік. Кез келген ғимараттың дизайны, ондағы қосымша суреттер мен жазулар – маркетингтің басты құралы. Алаш арыстарын көрсету арқылы жастардың тарихымызға, ата-бабамыздың маңдай теріне деген құрметін арттыруға болады деп ойлаймын. Ұлттық нақыш, қазақша дүние десе, бұрын кез келген жерге оюды жабыстырып шыға келетін еді. Ал қазір тарих пен танымға сүйеніп, басқаша көзқараспен қарайтын болдық. Біздің тарихты жасаған кімдер? Алаштықтар. Сондықтан тарихымызда ұялатын ештеңеміз жоқ екенін, бабаларымыздың кім екенін білу – міндет. Маркетинг пен өткеніміздің бірге жаңғырып жатқанына ризамын», – дейді шиелілік ұстаз Аружан Маратқызы.</blockquote>Соңғы жылдары алаштықтардың бейнесі брендке айналғанын атап өттік. Оған дәлел – ата-бабаларымыздың тұлғасы мен бет-бейнесі көрініс тапқан киімдер мен заттардың, қабырға суреттерінің, аталған дүниелерге халық сұранысының артуы. Әрине, алдағы уақытта да брендтегі дүниелерге тапсырыс пен сұраныс көбеймесе, азаймасы анық. Өткен жылы алматылық жас жігіт Алаш арыстары бейнеленген теңгенің нұсқасын әлеуметтік желіге жариялаған болатын. Елдігіміз үшін күрескен қайраткерлердің бейнесіндегі теңге анағұрлым мағыналы әрі тартымды көрінеді.Мәселен, 500 теңгеде бүкіл Түркістанның тәуелсіздігі үшін күрескен Сұлтанбек Қожанұлы бейнеленген. Ал, 1000 теңгеде алашордалық Міржақып Дулатұлы, 2000 теңгеде ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы, 5000 теңгеде Мұстафа Шоқай, 10 000 теңгеде Кенесары хан, 20 000 теңгеден Алаш қозғалысының негізін қалаушы Әлихан Бөкейханды көруге болады.Идея иесі – алматылық Диас пен Әйгерім есімді жас жұбайлар. Олар әлеуметтік желідегі парақшаларында еліміздің тарихы мен салт-дәстүріне қатысты қызықты жобаларды бөлісіп отырады.Жас жұбайлар Түркияға барған сапарында теңгемізге неге алашордалықтарды бейнелемеске деген ой келген. Өйткені Стамбұлда таксиге ақша төлегенде олардың 200 лирінде Мұстафа Кемаль Ататүрік бейнеленгенін көрген және бұл кім деген сұраққа такси жүргізушісі мүлдірместен жауап берген. Оның үстіне ақшада бейнеленген адамды ел тұрғындарының бәрі жақсы біледі.<blockquote>«Таксист бізден ұлттық теңгемізді сұрады, өкінішке қарай қолымызда теңге болмады. Оның үстіне теңгемізде абстрактылы суреттер бейнеленген. Иә, дизайны өте әдемі, бірақ ешқандай мағынасы жоқ. Егер ақшамызда қоғам қайраткерлері бейнеленгенде мен ондағы адамдар, олардың мемлекетке сіңірген еңбегі жайлы баяндап берер едім. Сайып келгенде банкноттар еліміздің тарихы мен ұлы тұлғаларымызды таныстырушы ғой. Бұрын 100 теңгеде Абылай хан, 200 теңгеде әл-Фараби бейнеленгенін білемін, осылайша теңгеге ұлы адамдарды бейнелесем деген идея келді», – дейді Диас.</blockquote>Демек Алаш арыстарының бейнесін ұрпақ санасында жаңғырту – баршамызға ортақ парыз. &nbsp;

Қасбетке Алаш арыстарының портретін салған қызылордалық

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қызылорда облысының макроэкономикалық көрсеткіштер бойынша аймақтар арасында республика көлемінде алдыңғы қатарда екенін жақсы білеміз. Үкімет отырысында айтылған жаңалық Сыр жұртшылығын бір қуантып тастады. Әйтсе де Алашқа ана атанған Сыр өңірі мұндай нәтижелі көрсеткішке қалай жетті? Бұл ретте атқарылған жұмыс, тартылған инвестиция, өндіріс, құрылыс, инфрақұрылым сынды тағысын тағыатап өтерлік тындырымды тірлік жетіп-артылады. Бұл қатарға аймақтың бюджеті де қосылатыны жасырын емес. Өйткені жұмыс істеу үшін де ақша қажет деген қағида тағы бар. Орайы келгенде Қызылорда облысының бюджеті жайлы сөз қозғағанды жөн санадық. Ақпаратымыз шынайы шығуы үшін облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаевтың ел алдында айтқан сөзі мен аудан басшыларының Қызылорда облыстық Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте алға тартқан деректерін, қалалық аудандық мәслихат сессияларында келтірілген сандарды және аудандардың даму жоспарын қарау жөніндегі кеңесте негізге алынған мәліметтерді шолып шығатын боламыз.Қызылорда облысының бюджеті 650 млрд теңге болып бекітілдіАймақтың бюджеті 650 млрд теңгеге жеткенін облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Наурыз мерекесі қарсаңында ел алдына шығып сөйлеген құттықтау сөзінде айтып өтті. Облыс басшысының сөзінше, қаңтар-ақпан айларындағы әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштері бойынша өңірлер арасында алғашқы орынды иелендік.<blockquote>– Тамыры терең, тарихы кенен Алаштың анасы – қасиетті Сыр өңірінде соңғы жылдары мақсатты бастамалар қолға алынып, аймағымыз қарқынды даму жолына түсті. Қаңтар-ақпан айларындағы әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштері бойынша өңірлер арасында алғашқы орынды иелендік. Биылғы бюджетіміз 650 млрд теңге болып бекітілді. Бұл ауқымды қаражат халықтың ең өзекті деген мәселелерін шешуге, өмір сүру сапасын арттыруға бағытталуда. Сырбойылықтардың 98,4 пайызы орталықтандырылған ауыз сумен қамтылған. Биыл осы бағытта 14 жоба жүзеге асырылады. Өңіріміз күн санап көркейіп, қала мен ауылдардың ажарын айшықтайтын зәулім ғимараттар, тұрғын үйлер бой көтеруде. Алдымызда айқын міндеттер, оларды жүзеге асыруға құрылған жүйелі жоспарымыз бар, – деді аймақ басшысы.</blockquote>&nbsp;Қызылорда: қала бюджеті 74,7 млрд теңгеден астыӨткен жылы негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер бойынша Қызылорда қаласының өсу динамикасы тұрақты деңгейде сақталды. Негізгі капиталға салынған инвестициялар 108,7% орындалып, 232,9 млрд теңгені құрады. Бюджет 98,5% игерілді.Қаланың өз кірісі 2022 жылы 16,7 млрд теңге болса, 2023 жылы 6,7 млрд теңгеге өсті.2022 жылдың басында қала бюджеті 51,7 млрд теңге болса, екі жылда облыстың бас шаһарына бөлінген қаржы екі есе өскен. Өткен жылды Қызылорда қаласы 95,2 млрд теңгемен қорытындылағанын айта кеткен дұрыс.Негізі Қызылорда қаласының бюджеті 2024 жылға 58,2 млрд теңге болып бекітілді. Қала бюджетінің құрамында 40,4 %, немесе 23,5 млрд теңге трансферттер, өз кірістері – 37,7 % (21,9 млрд теңге), субвенция – 15,6 % (9,1 млрд теңге), несиелер – 6,3 % (3,7 млрд теңге). Даму бюджеті 16,1 млрд теңгені құрады.Жыл басынан бері Қызылорда қаласының бекітілген бюджетінде жалпы құны 31,9 млрд теңгені құрайтын 92 жобаға қаржы, оның ішінде Ұлттық қордан 4,4 млрд теңге, республикалық бюджеттен 6,1 млрд теңге, облыстық бюджеттен 21,4 млрд теңге бөлінді.Арал ауданының бюджеті артқанҚолда бар деректерге жүгінсек, биыл Арал ауданының бюджеті көбейген. Өткен жылмен салыстырғанда 770 млн теңгеден астам қаржыға артып отыр. Нақтырақ айтқанда, Арал ауданының биылғы бюджеті 15 млрд теңгеден асады.Мақалаға арқау еткен ақпаратты облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаевтың төрағалығымен Арал ауданының даму жоспарын қарау жөніндегі кеңесте айтылған мәліметтерден алып отырмыз.&nbsp;<blockquote>– Өткен жылы Қызылорда қаласы мен аудандар бөлінісіндегі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер бойынша Арал ауданының өсу динамикасы тұрақты деңгейде сақталды. Негізгі капиталға салынған инвестициялар 24,3 млрд теңгені немесе 148% құрап, бюджет қаражатына деген тәуелділіктің төмендегені байқалады. &nbsp;Ауданның өз кірісі 2022 жылы 3 млрд теңге болса, 2023 жылы 3,5 млрд теңгеге жеткен. Бұл бағыттағы жұмыстарды биыл да жүйелі түрде жалғастыру қажет, – деді Нұрлыбек Машбекұлы.</blockquote>Осы жиында Арал ауданының әкімі Аманжол Оңғарбаев алдағы уақытта жүзеге асатын және ұсынылған жобалар жөнінде баяндаған болатын. Аманжол Сақыпұлы айтқан мәліметтерді алға тартсақ, аудан бюджеті 2024 жылға трансферттер мен кредиттерді қоса алғанда 15,2 млрд теңге болып бекітілген. &nbsp;Ол өткен жылмен салыстырғанда 770,1 млн теңгеге артық немесе 105,3% құрайды.Қазалыда бюджет кірісі артқанҚазалыда да ауыз толтырып айтарлық нәтижелі жұмыс аз емес. Аудан әкіміндегілер 2023 жылы көздеген мақсат-міндеттер жүзеге асты деп толық айта аламыз деп отыр. Өйткені 2023 жылға аудан бюджетінің кірістері 10,9 млрд теңге болып бекітілді. Ал жыл соңында 13,4 млрд теңгеге нақтыланып, 13,6 млрд теңгеге немесе 101,3 пайызға орындалды. Оның ішінде өз кірістері2,6 млрд теңге болса, субвенция көлемі 5,4 млрд теңге, ағымдағы нысаналы трансферттер 2,7 млрд теңге, нысаналы даму трансферттері 2,9 млрд теңге болған.Қолда бар деректерге қарағанда, негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер бойынша Қазалы ауданының өсу динамикасы тұрақты келе жатыр. Негізгі капиталға салынған инвестициялар 22,5 млрд теңгені құрап, 107,5% болды, бюджет қаражатына тәуелділік төмендеген. Бюджет қаржысы 99,9% игерілген. Тағы бір атап өтерлігі, Қазалы аудандар бөлінісінде 2-орынға тұрақтады. Өз кірісі 2022 жылы 2,1 млрд теңге болса, 2023 жылы 2,6 млрд теңгеге өскен. Бұл ауданның 2024 жылғы бюджеті 11,1 млрд теңге, оның 2,6 млрд теңгесі – өз кірістері, қалған 8,5 млрд теңгесі – субвенция және трансферттер. Қазалылықтардың өмір сүру сапасын арттырып, қолайлы орта қалыптастыру үшін биыл 17 нысанның құрылысы жаңадан басталады. Бұл жобаларға 2,3 млрд теңге қаржы бөлінді.Қармақшының биылғы бюджеті 15 млрд теңгеге жуықтаған Қорқыт баба мәңгілік байыз тапқан Қармақшы ауданында 2024 жылға аудан бюджеті 14 млрд 617 млн теңге болып бекітілген. Салыстырмалы түрде қарайтын болсақ, 2023 жыл 11 млрд 369 млн теңге болған екен. &nbsp;Биылғы бюджет өткен жылғыдан 28,5 пайызға немесе 3 млрд 248 млн теңгеге артып отыр. Қармақшы ауданының әкімі Жандос Еркінбековтің Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингтегі сөзіне сүйенсек, &nbsp;бюджет кірісі артқан.<blockquote> – Ауданның өз кірістеріміз 2024 жылға &nbsp;2 млрд 111млн теңге болса, 2023 жылдың бекітілген кірістер жоспарымен салыстырғанда (2023 жылы – 1 млрд. 920 млн теңге)191 млн теңгеге немесе 10 пайызға артты. 2023 жылмен салыстырғанда республикалық және облыстық бюджеттен келген трансферттер көлемі (4 млрд 64 млн теңге) 1 млрд 550 млн теңгеге артты. Жалпы 2024 жылы трансферттер көлемі &nbsp;5 млрд 615 млн теңгені құрады. 2023 жылы аудандық бюджеттен қажеттілігіне қарай елді мекендерді көркейту мен абаттандыру мақсатында 437 млн теңге қосымша бағытталған болса, 2024 жылы бұлкөрсеткіш 2 есеге артық жоспарланып, 919 млн теңге бағытталды, – деді Қармақшы ауданының әкімі. &nbsp;</blockquote>Жалпы Қармақшы ауданы бойынша 2024 жылдың1 қаңтарына түсімдер болжамы 12 млрд 373 млн теңгенің орнына 12 млрд496 млн теңгеге атқарылып, 101 пайызды құраған.Жалағаш: трансферттер 3,5 млрд теңгеге жеткенАқ күріштің Қостанайы атанған Жалағашта да 2023 жылы бюджетті игеру жұмыстары қарқынды жүрген. Деректерге қарағанда, Жалағаш ауданының бюджеті өткен жылы 10,8 млрд теңгені құрап, 99,9 пайызға атқарылған. Мамандар өз кірістері 100,7 пайызды құрап, 1,9 млрд теңгеге орындалды деп отыр.Жалағаш ауданының әкімі Ардақ Ибраимовтың Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингтегі сөзіне сүйенсек, &nbsp;бекітілген бюджеттің ішіндегі субвенция көлемі 4,1 млрд теңге болып отыр.<blockquote>– 2024 жылға бекітілген аудан бюджеті 10,2 млрд теңге көлемінде қалыптасты. Оның ішінде, жергілікті кірістер болжамы 2,2 млрд теңге, субвенция 4,1 млрд теңге, трансферттер 3,5 млрд теңге, бюджеттік кредиттер 0,4 млрд теңге, – деп атап өткен Жалағаш ауданының әкімі.</blockquote>Сырдария ауданының даму динамикасы тұрақтыОблыс орталығына ең жақын ауданның бірі ретінде Сырдарияны атап өтуге болады. Өңір өзегі болып саналатын өзенмен аттас ауданның өсу динамикасын мамандар тұрақты деңгейде сақталған деп отыр. Негізгі капиталға салынған инвестициялар 65,5 млрд теңгені құрады. Бюджет қаражатының игерілуі 99,5%-ға орындалып, аудандар бөлінісінде 4-орынға тұрақтаған. Ауданның өз кірісі 2022 жылы 4,7 млрд теңге болса, 2023 жылы 5,2 млрд теңгеге өскен.&nbsp;Трансферттер мен кредиттерді қоса алғанда Сырдария ауданының 2024 жылғы бюджеті 11,1 млрд теңге болып бекітілген . Өткен жылы 10 млрд теңге болатын. Бюджеттің өз кірістері 42,8 пайыз немесе 4,7 млрд теңге, даму бюджеті 2024 жылға 3,5 млрд теңге болса, облыстық басқармаларға қаралған қаржымен қоса алғанда 5 млрд теңге екенін айта кетейік.Шиелі: бюджет шығысы 99,8 пайызға игерілдіЖеті әулиеге мекен болған Шиелі ауданының2024 жылғы бюджеті несиелерді қоса есептегенде 14 млрд 977 млн теңге көлемінде бекітілген. Оның ішінде, аудандық бюджеттің өз кірісі 4 млрд 229 млн теңгені құрайды. Өткен &nbsp;жылдың басында аудандық бюджет несиелерді қоса есептегенде 10 млрд 754 млн &nbsp;теңге көлемінде бекітілді, оның ішінде аудандық бюджеттің өз кірісі 4 млрд 166 млн теңге болды.Тағы бір айта кетерлігі, 2024 жылғы 1 қаңтарға түзетілген бюджет несиелерді қоса есептегенде 16 млрд 457 млн теңге көлемінде бекітілген екен.&nbsp; 2023 жылға жоспарланған аудан бюджетінің шығысы99,8 пайызға игерілді.&nbsp;Жаңақорған: Өткен жылы аудан бюджетінің кірістері 1 млрд теңгеге дейін арттыҚызылорда облысының оңтүстіктегі қақпасы саналатын, Түркістанмен шектесіп жатқан Жаңақорған ауданының бюджеті 16,1 млрд теңге болып бекітілген. Оның ішінде республикалық бюджеттен 5,4 млрд, облыстық бюджеттен 1,2 млрд, субвенция 4,9 млрд, ауданның өз кірісі – 3,8 млрд теңге.&nbsp; 2023 жылғы бекітілген Жаңақорған ауданының бюджеті &nbsp; 3 млрд 354 млн теңгені құраған болатын. Өткен жылы аудан бюджетінің кірістері 1 млрд теңгеге дейін артты. Оның ішінде, &nbsp;салықтық түсімдердің жоспары 3 млрд 950 млн 985 мың теңгенің орнына 4 млрд 365 млн 331,6 мың теңге түскен.414 млн 346,6 мың теңге артық түсім болып 110,5 пайыз. Салыққа жатпайтын түсімдер 570 млн 397,9 млн теңгені құрап, 4 есеге жуық артық түсті.&nbsp; Біз бұл мақаламызға облыстағы бюджет жайын ғана арқау еттік. Әйтпесе Сыр өңірінде ауыз толтырып айтарлық нәтижелі жұмыс жеткілікті. Аймақтың дәл қазіргі көрінісінен Қызылорданың үлкен құрылыс алаңына айналғанын аңғаруға болады. Инвестиция тартуда да толымды жұмыстар аз емес.Әзиз ЖҰМАДІЛДӘҰЛЫ &nbsp; Фото: gov.kz

Бюджет: 2023 жылы қалай орындалды, 2024 жылға бекітілген көлем қанша?

"Психолог маманға сау адамның өзі 6 ай сайын келуі тиіс" - Г.Ғабитқызы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;«Кітап оқитындар теледидар көретіндерді басқарады», – деген Ф.Жанлистің сөзін естімеген адам кемде-кем.&nbsp;Ғалымдар ақыл-ойды ұзақ уақыт сақтап қалу үшін: миды жаттықтырып отыру керек дейді.Мидың қорегі – кітап. Әлеуметтік зерттеулер нәтижесінде ғалымдар кітап оқу ақыл-ойды ғана емес, жан мен тәннің саулығын да арттырады деген қорытындыға келді. Әсіресе кітап оқудың күйзелістен арылтуға ықпалы зор екен. Америка ғалымдары кітапты көп оқитын бір топ адамның миын магнитті-серпінді бақылаудан өткізген. Нәтижесінде адам миының қабылдауға жауапты бөліктерінің белсенді әрекет ететіні анықталды. Мұндай нәтиже теледидар қарағанда немесе компьютерлік ойын ойнағанда да байқалмайтын көрінеді. «Түрлі шығармалардың ішіне ойша ену адамның елестету, қиялдау мүмкіндігін арттырады, яғни адамның физикалық және психикалық жай-күйі жақсарады», – дейді ғалымдар.Ақпарат пен технологиялар ағынын бойлап бара жатқан қоғам мәселесінің бірі – балаларды кітап оқуға баулу.&nbsp;Компьютерлік ойынға құмартқан жасөспірімнің смартфонға үңілуіне онлайн сабақ та себеп. Балаға қалай кітап оқытамыз? Қандай тәсілдер бар? Жаңа ұрпақтың тәрбиесіне алаңдайтын ұстаз бен әдеби блогердің, баспа саласындағы тәжірибелі маманның пікірін білген едік.Зәуре Батаева, аудармашы, әдеби блогер:<blockquote>– Біз бәрін смартфон заманынан көреміз.&nbsp;Бірақ балаға қай заманда болсын кітап оқыту оңай шаруа емес. Сондықтан стратегия мен тактиканы саналы түрде ерте құрған дұрыс екен. Менің әкем ол жағынан жақсы айла тапқан. Жас ата-аналарға пайдасы тиіп қалар, айта кетейін. Ол кісінің қолданған стратегиясы қызық: ес білгелі көргеніміз – әр бөлмеде сөре-сөре кітап, қап-қап газет-журнал. Сапардан келсе, кем дегенде 5-6 кітап көтеріп келетін. Сөйте тұра, бізге мынаны оқы, ананы оқы деп бұйырған емес. Сұрақ қойсаң: «Бәленбай кітапты қара, бәленбай энциклопедияның осындай деген әріпін қара, бұл кітаптың бәрі сендер үшін», – деп жауап беретін.Самсап тұрған кітапты көріп өскен бала күндердің бірінде сөрені жағалап, кітапқа үңіліп, қопара бастайды.&nbsp;Бірден оқып кетпесе де, бойында кітапқа деген ынтызарлық қалыптасады. Тәжірибелі ата-аналардың айтуынша, жеке өзіне арнап алынған кітаптың, тіпті, кітап сөресінің де маңызы зор көрінеді.Осының бәрін ескеріп, ініме арнайы «Батудың басынан кешкендері» мен «Гарри Поттердің» қазақшасы, ал әлем ертегілері мен аңыздарынан «Мың бір түннің» балаларға арналған нұсқасы, Румидің мысалдары, «Алиса» мен «Винни Пух» кітаптарын жиып қойдым.</blockquote>Ержеңіс Әбдиев, балалар ақыны, ұстаз:<blockquote>– Балаларды қалай кітапқа қызықтырамыз деген ой бұрыннан мазалайтын.&nbsp;Өзім балалар әдебиетінен ойып тұрып орын алдым деп айта алмаймын. Біріншіден – ұстаз­бын. “Ержеңістің ерекше есептері” деген жинағым шықты. Яғни өлең арқылы берілген логикалық есептер, жұмбақтар жинағы. Туындының таралымы жақсы болды. Тапсырыс берген оқырмандарым кітап оқымайтын балалардың өзі аулада жиналып, кешкілік бірігіп осы жұмбақтарды шешіп жатқанына куә болдық деп, суреттерін маған жолдап отырды. Балалардың кітапқа қызығушылығын арттыруға осындай бір ерекшеліктер керек шығар деп түйдім.Ұстаз болғандықтан, кейде оқушымен пікірлесіп, қандай кітап оқып жатқандарын, кітапқа деген көзқарасын сұраймын.&nbsp;Қазақтың классиктерін, қазіргі жазушыларын айтсам, көбісі танымайды. Оқушымның біразы шетел әдебиетін оқиды екен. Әлем әдебиетінен аударылған фантастика жанрындағы шығармалардың орысша нұсқасын көп қарайды. Қазақта фантастика жоқ емес. Осы жанрды дамытып, ертегі, шағын проза жазуымыз керек. Балалардың әдебиетке қана емес, жалпы, білімге деген қызығушылығына кедергі – телефондағы түрлі ойынның, қызықты бағдарламалардың қолжетімділігі. Қазір секунд сайын жаңа ақпарат алатын жағдайдамыз. Ақпараттың көптігі мен жылдамдығы балалардың мектепте беріліп жатқан білімді қабылдауына кедергі келтіреді.Қазір кітапханаларда, қосымша оқыту орталықтарында «coworking» деген бөлім ашылды. Соның аясында апта көлемінде, кейде екі немесе үш апта сайын балаларға проза оқуға тапсырма береміз. Оқып келген соң шығарманы бірге талдаймыз. Мәселен, топта 20 оқушы болса, соның кемі оны оқып келеді. Көбіне оқып келген балалармен кітап талдау барысында басқа балалардың қызығушылығы артып, талдауға қосылып жатады.</blockquote>Раиса Қадыр, баспагер:<blockquote>– Балалардың жас ерекшелігін де назарға алу керек.&nbsp;Мысалы, кішкене балалардың ертегілер, суреттері көп кітаптарды оқуға құмарлығы басым. Бастауыш сынып оқушыларына табиғат туралы кітаптарды көп ұсынады. Қоршаған ортаны қорғауды, экологияны наисхаттайтын кітаптар отандық баспаларда көптеп шығып жатыр. Солардың бірнешеуін балаға алып беруге болады. Жасөспірім балалар комикс кітаптарды көбірек сұрайды. Әрбір ата-ананың ең үлкен мәселесі – баланы планшеттен алшақ ұстау. Әсіресе ковид заманында балалар қашықтан оқуға кетіп, телефон, компьютерге телміріп отырып қалды ғой. Енді оларды технологиядан алшақ ұстау бұрынғыдан да қиындай түсті. Ендеше балаларды кітаппен қалай достастырамыз? Тамаша комикс кітаптар, иллюстрациялы еңбектер бар, соларды балаға ұсынып көруге болады. Өз балам комикс кітаптарды өте қызығып оқып жүр. Планшеттен басқаға көңіл аударғысы келмеу мәселесі менің баламда да бар еді. Сол кезде суретті, көркем безендірілген, ұл балаларға арналған (арасында болмайтын, тіпті дөрекі сөздері де бар) кітапты ұсынып көріп едім, бас алмай оқып шықты. Меніңше, бала планшетпен дос болғанша, кітаппен дос болғаны дұрыс. Осындай түрлі жанрдағы кітаптардан басталған достық мазмұнды, басқа да кітаптармен достыққа алмасатынына сенімдімін.Балаға кітап оқуға бергенде ата-ана өзіне де кітап алса деймін. Себебі, бала үлкендерге қарап бой түзейді. Ата-ана кітап оқып жүрсе бала да кішкентайынан кітап оқуға құмар келеді.</blockquote>&nbsp;Фото: freepik.com

Жасөспірім балалар комикс кітаптарды көбірек сұрайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> 2024 жылы Қазақстанда Жеңіс күніне орай шеру өткізу жоспарланбайды, - деп хабарлайды <a href="https://kaz.tengrinews.kz/">Tengrinews.kz</a> Қорғаныс министрлігіне сілтеме жасап.Ведомство мәліметінше, мұндай шешім қабылдауға бюджет қаражатын үнемдеуге ұмтылыс себеп болып отыр."Қазақстан Қарулы Күштері бөлімшелерінің жауынгерлік әзірлігі мен ұтқырлығының қажетті деңгейін ұстап тұру басымдылық болып табылады", - деп хабарлады ведомство тілшіге.Еске салайық, 2023 жылы Қазақстанда шеру өткізілген жоқ.

Архив