<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Әйелі Салтанат Нүкенованы қинады және өлтірді деп айып тағылып отырған Қуандық Бишімбаев сотта куәлік беріп жатыр. Бишімбаев айғақ беру кезінде Салтанат Нүкенова қайтыс болған күн туралы айта бастады, - деп хабарлайды Tengrinews.kz тілшісі.Бишімбаев айғақ беру кезінде Салтанат Нүкенованың қалай қайтыс болғанын айта бастады. Оның айтуынша, марқұм әжетханада қатты соққы алған.<blockquote>"Бір кезде ол: "Мен қазір шалбарымды да шешемін" деді. Мен оның артынан ұстап қалып: "Не істеп жатырсың? Бұлай істеме" дедім. Артынан белдігінен ұстап қалдым. Ол унитазға қарай, теріс қарап тұрды, мен артында тұрып, шалбарынан ұстап қалдым. Ол оны төмен тартып шешкісі келді. Оның ойы болған сияқты - ол маған айтқан болатын, мен қазір бәрін бетіңе лақтырамын деп. Мұның бәрін айғайлап, дөрекі сөздермен айтты", - деп жауап берді сотталушы.</blockquote>Одан әрі, сотталушының куәлігі бойынша, ол "қалағаныңды істе" деген оймен Салтанатты "ашуланып, жібере салған".<blockquote>"Осылай тепе-теңдігін жоғалтып, мен ұстап тұрамын деп ойлап, қатты тартып жіберді, бұл кезде мен [оны] жібере салдым. Содан шалбары төмен түсіп кетті де, ол тепе-теңдігін жоғалтып унитазға қарай құлап түсті. Ол қабырғаға соғылды - қабырға оның оң жағында болған, ол құлап бара жатып, алдымен қабырғаға соғылды, одан қолымен итеріп, дәретханаға бетімен құлады. Өте қатты соғылды. Унитаздан кейін жерге құлады. Екі соққы. Мен аздап есеңгіреп қалдым. Не болып жатқанын қарап тұрдым. Ол дәретханада осы күйде шамамен 10-15 секунд жатты, шалбары тізеден төмен түсіп кеткен. Мен қарап тұрдым, көрдім", - дейді Бишімбаев.</blockquote>Фото ©️ Tengrinews.kz / Тұрар Қазанғапов

Салтанат Нүкенова қалай қайтыс болған: Бишімбаев өз нұсқасын айтты

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Мұқтаж жандарды баспанамен қамтамасыз етіп жүрген блогер Ырысбала Икрамбай қайырымдылық іспен айналыспайтынын мәлімдеді. Бұл туралы <a href="https://stan.kz/3-uydi-otbasimizdin-atinan-tabistaymiz-irisbala-ikramba-397885/">Stan.kz</a> ақпарат агенттігі хабарлайды.Жақында блогер көмекшілерімен бірге 97-баспананың кілтін табыстады.<blockquote>“Мен ақша түсетін нөмерімді өшіріп тастағанмын. Бұдан кейін көпшіліктен ақша жинап, адамдарды үйлі еткім келмейді. Көмектесемін, бірақ қаражатты өз қалтамнан ғана шығарамын. “Ырысбала жеп қойды. Халықтан жинап, халыққа беріп отыр. Сол арқылы абырой жинап отыр” деген сөзді естігім келмейді. Санасы таяз адамдар шаршатты. 97 үйді керек-жарағымен табыстау, көпшіліктің қаражаты мен аманаты оңай емес. Сіздер білетін мен білмейтін қиындықтардан әбден шаршадым. Мүмкін, біраз демалыс та керек шығар. 100 баспана табыстаймыз деген мақсат болған. Қалған 3 үйді өзіміздің отбасымыздың атынан табыстайтын боламыз. Сонымен, 100 үй шығады. Соған риза болыңыздар!”, – деп жазды блогер.</blockquote>Сөз соңында, қайырымдылық жасап, халықтың махаббатына бөленген блогер осы күнге дейін қолдаған оқырман қауымға алғыс айтты.“Мені қолдаған халыққа рақмет айтамын! Маған сенгендеріңізге мың алғыс! Әйтеуір, бірлесіп пайдалы іс атқардық. Инстаграмда отырып, бос уақыт өткізбедік. Соған қуанамын. Қайырымды істердің қайырын Алладан күтіп, адал іс атқаратын жандар көбейсін!”, – деп ризашылығын білдірді Ырысбала.Айта кетейік, блогер ұлттық киім киюді міндеттеген билік өкілдерін сынап, “көпбалалы аналардың қалтасын тесті" деп ренжіді.Фото:&nbsp;https://www.instagram.com/irisbala__ikrambai_official/

"3 үйді отбасымыздың атынан табыстаймыз": Ырысбала Икрамбай қайырымдылық жасауды біржола тоқтатты

Аманөткел ауылдық округтың даму динамикасы қалай?

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Қызылорда облысында полиция есірткі зертханасын жойды. Қызылорда облысы полиция департаменті есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасының қызметкерлері бұл бағытта жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізді.Іс-шара барысында заңсыз есірткі қылмысымен айналысқан 52 жастағы жергілікті тұрғын ұсталды.<blockquote>«Тексеру барысында оның тұрғылықты мекенжайынан ішінде арнайы фито-зертханасы бар жылыжай анықталды. Бөлменің қабырғасы пластик фольгамен қапталған. Өсімдіктерді өсіруге арналған жарықдиодты жарықтандыру құрылғысы және суаруға арналған құрал-саймандар тәркіленді. Полиция қызметкерлері зертхана ішінен 214 түп қарасораны заттай дәлелдеме ретінде тәркіледі. Сараптама қорытындысына сәйкес тәркіленген есірткінің жалпы салмағы 4 келіге жуық екені анықталды. Одан бөлек тұрғылықты жері бойынша сарай ішінен 8 газет қиындысына, 6 полиэтилен пакетке және пластикалық бөтелкеге салынған өзіне тән ерекше хош иісі бар кептірілген шөп тәріздес заттар алынды», – деп мәлім етті Қызылорда облыстық полиция департаментінен.</blockquote>Ведомство мәліметінше. сараптама қорытындысына сәйкес осы тәркіленген заттар жалпы салмағы 5,4 келі кептірілген марихуана, 4,65 грамм гашиш болып шықты.&nbsp;

Қызылордалық полицейлер есірткі зертханасын жойды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Әлеуметтік желілер қазіргі қазақстандық жастардың мінез-құлқына, қарым-қатынасына, өзін-өзі бағалауына және психикалық денсаулығына айтарлықтай әсер етіп, олардың өмірінің ажырамас бөлігіне айналды.Біріншіден, әлеуметтік желілер жастардың қарым-қатынасы мен әлеуметтенуі үшін жаңа мүмкіндіктер туғызады. Жастар пікірлестерін оңай тауып, ақпарат алмасады, пікірталастарға қатысып, әлеуметтік ортасын кеңейте алады.&nbsp;Бұл әлеуметтік дағдыларды қалыптастыруға және қарым-қатынас дағдыларын дамытуға ықпал етеді.Екіншіден, әлеуметтік желілер өзін-өзі көрсетуге, өзін-өзі таныстыруға жағдай жасайды.&nbsp;Жастар өз ойларын, сезімдерін, наным-сенімдерін басылымдар, фотосуреттер, бейнематериалдар және басқа да материалдар арқылы жеткізе алады. Бұл олардың имиджін қалыптастыруға, шығармашылықты дамытуға және басқалардан кері байланыс алуға көмектеседі.Дегенмен, жағымды жақтарына қарамастан, әлеуметтік желі жастардың өміріне кері әсерін тигізуі мүмкін.&nbsp; Біріншіден, әлеуметтік желіге тәуелділік психикалық денсаулықтың нашарлауына әкелуі мүмкін.&nbsp; Өзіңізді үнемі басқалармен салыстыру, идеалды өмір салтына ұмтылу және назардың болмауы алаңдаушылықты, депрессияны және өзін-өзі бағалауды тудыруы мүмкін.Екіншіден, әлеуметтік желілер кибербуллинг, онлайн алаяқтық, жалған ақпараттың таралуы және т.б. сияқты жағымсыз құбылыстардың таралуына ықпал етуі мүмкін.&nbsp;Жастар жек көретін пікірлерді, қоқан-лоққыларды, кемсітушіліктерді және цифрлық зорлық-зомбылықтың басқа түрлерін сезінуі мүмкін.Әлеуметтік желілердің қазақстандық жастардың өміріне ықпалымен байланысты мәселелерді шешу үшін кешенді шараларды қабылдау қажет.&nbsp;Цифрлық сауаттылық, психологиялық қолдау және желілік кеңістіктегі қауіпсіздік бойынша профилактикалық жұмыстарды жүргізу маңызды.&nbsp; Сондай-ақ жастар арасында салауатты қарым-қатынас пен өзін-өзі дамытуға ықпал ететін позитивті қоғамдастық пен контентті дамыту қажет.Жалпы, әлеуметтік желілер қазақстандық жастардың өмірінің жағымды және жағымсыз жақтарын көрсетеді.&nbsp; Интернет кеңістігінде тепе-теңдік пен үйлесімділікке қол жеткізу үшін цифрлық технологияларды саналы түрде пайдалана білу, сыни ойлауды дамыту және психикалық денсаулығыңызға қамқорлық жасау маңызды.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Әлеуметтік желі: Жастардың өміріне әсері

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> "Өсетін ел жол салады" демеуші ме еді? Сайып келгенде өсудің даңғыл жолын Шиелі өңірінен көреміз. Айналасы мұнтаздай таза, қараған жанға қыздың жиған жүгіндей әдемі көрінетін көше бойы көптің көңілінен шығуда. Есіңізде болар, бұрын Шиелінің жолдары бордюрға жарты метр жетпей жығылып қала беретін-ді. Тіпті жолдар жіңішкеріп, тротуар мен жол шетінің арасы ұзарып, бірте-бірте алыстап бара жатқандай болатын. Салдарынан қабат келген қос көлік соқтығыса жаздап, көшеге әзер сыйып жататын. Сол кезде ауданда орын алатын жол-көлік оқиғаларының жиілеп кетуіне бір жағынан осы жағдай да себеп па дерсің? Өйткені, жырымшылап жасалған жолда көлік тізгіндеу қиынның-қиыны. Көпшіліктің көкейінде жүрген бұл мәселені аудан әкімі Нұржан Ахатов ретке келтіріп, кентті көркейтіп қойды да.Түнеукүні облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев құқық қорғау органдарының басшыларымен аудан тұрғындарына жеке қабылдау өткізді. Сол кезде Еңбекші елді мекенінің бір топ ардагері аймақ басшысына жол мәселесін жеткізді. Тау тұрғындары тұратын маңнан ауыр жүк көліктері жиі өтеді. Жасырып қайтеміз, шұрық-тесік, шаңы көтерілген жол ауылдағы ағайынды қажытып отыр. Бұл – жыр болған жол азабы. Әбден жұрттың жүйкесін жұқартқан проблема жылдар бойы шешімін таппай келе жатыр. 40-50 тонна жүк тиеген көліктердің шаңынан жолдың арғы бетіндегі еңбекшілік ағайындарды көре алмассыз. Кедір-бұдыр жол бетін жеп тынған ауыр жүк көліктерінің мәселесі мінберлерде айтылып жүргеніне 4-5 жылдың жүзі болды. Әлеуметтің жанайқайын редакциядағы тілшілер күні бүгінге дейін тілшелеп жазып та келді. Десе де, ағайынның айқайы ауданға жете алмай жатты. Енді міне, мәселенің мән-жайына жіті құлақ түрген Нұрлыбек Нәлібаев компания өкілдеріне жолды тез арада жөндеуді тапсырды. Егерде жол қалыпқа келмеген жағдайда "Амал жоқ, жолды тоқтатамыз. Үлкен көліктерді жүргізбейтінін" жеткізді. Аталған ауылдағы жол мәселесі қозғалса «Батыс-Қытай-Батыс-Еуропа» жол бойынан өтетін аспалы көпірдің салынатындығы ойға оралады. Себебі, бұл көпір салу жұмысының жоба-сметалық құжаты әзірленіп жатқанына да біршама уақыт болды. Түйенің етін жеген бұл түйіткілдің шешімін шешу үшін «ТТК» мен «Гежуба Шиелі» цемент зауытына әлі ұзақ телміретін түріміз бар.Бүгінде еңбекшіліктердің шаруасы ортаймаған. Тұрғындардың бірлігі мен тірлігінің және жастар ұйымшылдығының арқасында ауыл ажарлана түскен. "Ынта болса, ырыстың молаятынын, берекесі болса, беделдің артатынын" тау тұрғындары жақсы біледі. Ауылдық округте ұзындығы 10 617 метрді құрайтын 10 көше бар. Оның алтауы асфальтталса, төрт көшесіне тас төселген. Тек С.Төрениязов көшесі жарық шамдарды қажет етіп тұр.Еңбекші ауылының тұрғыны, ардагер Дүйсенбек Нұрбаев:<blockquote>– Әлемдегі ең құнды нәрсе – адамның өмірі. Бұл мәселенің ауыл тұрғындарын мазалап келе жатқаны қашан. Ауылдастардың мұң-мұқтажын еститін құлақ табылып, жауапты жандар жолды жөндеуді қолға алса игі. Жолдың жыртығын жамау, әрине, оңай емес. Дегенмен, тұрғындардың жүріп-тұруына бар жағдай жасалуы қажеттігін қаперде ұстаған жөн. Облыс әкіміне бұл жағдайды жеткіздік. Енді аяқсыз қалмайды деген ойдамын, – деп өз базынасын айтты.</blockquote>Жамалмай қалған жол көлік жүргізушілеріне айтарлықтай қолайсыздық тудыратыны мағлұм. Шақшадай басы шарадай болып отырған Еңбекші жұртшылығы аталған мәселе шешіледі деген үмітте. Тұрғындарға қолайсыздық тудырған бұл проблема оңынан болса, қарт Қаратаудың етегіндегі елді мекен одан әрі көркейе бермек. Билік өкілдері бұқара базынасына құлақ түрсе, тұрғындар жағдайы ілгері баспақ.

Шиелі: Жыр болған жол

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Ұлт сауатты болу үшін, білім сапалы болуы тиіс. Бүгін білектінің емес, білімдінің сайран құрған заманы екенін ескерсек, білім беру жүйесі осал елдің «болашағы бар» деп айту асылық болар. Өткен 2023 жыл Шиелі аудандық білім саласында несімен есте қалды? Саралап көрелік.САН МЕН САПАҰрпаққа сапалы білім беру – әрбір ұстаздың парызы. Ал білім беру жүйесі – қай кезеңде болмасын қызығы мен қиындығы мол күрделі сала. Оқушыларға жүйелі білім беріп, білікті азамат етіп шығару ұстаздар тарапынан үлкен ізденіс пен қажырлықты талап етеді. Шәкірттерге сапалы білім беру үшін Шиелі ауданының мектептерінде мейлінше жағдай жасалуда. Шиелі аудандық әдістемелік орталық арқылы мұғалімдердің шығармашылық ізденістерін дамыту, кәсіби біліктіліктерін жетілдіру, өзара тәжірибе алмасу бағытында кәсіби байқаулар, конференциялар, педагогикалық оқулар және дарынды оқушылармен жұмыстар ұйымдастыру, оларды анықтау, танымдық деңгейлерін көтеру, шығармашылық жұмыстарға баулу бағытында танымдық шаралар өткізіліп, мектеп бітірушілерді ұлттық бірыңғай тестіге дайындықты жетілдіру мақсатында әдістемелік көмектер ұйымдастырылуда. Осындай жүйелі жұмыстардың арқасында ауданда білім сапасы жылдан жылға көтеріле түсуде. Нақтырақ айтқанда, 2023-2024 оқу жылы І тоқсан қорытындысымен барлық білім беру мекемелері бойынша білім сапасы 55,1 пайыз, үлгерім 99,93 пайызды көрсеткен.&nbsp;Шиелінің ауданының білім бөліміне қарасты 38 мектепте 18 462 оқушы бар. Оның&nbsp;1606-сы мемлекеттік мектептерге 1-сыныпқа қабылданса, ал 122-сі жеке мектептердің (Самғау скулл, Зияткер) табалдырығын аттаған.&nbsp;665 БАЛА ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ&nbsp;АЛАДЫҚазіргі таңда барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе&nbsp;–&nbsp;балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен инклюзивті білім беру. Компьютерлік технологияның арқасында көптеген мүмкіндік пайда болғанын ешкім жоққа шығара алмайды. Баланы оқыту қызметін ынталандыру жағдайында оның ықпалы орасан. Сондай-ақ инклюзивті білім беру инновациялық әдістермен, оның ішінде компьютерлік технология, интерактивті тақта сияқты білім беруге қажетті жаңа ақпараттық технологияларымен қамтамасыз етілсе, келешекте мүмкіндігі шектеулі балаларға білім беру жүйесіндегі кедергілер азаяды деген сөз. Кемтар балалардың ата-аналары көмекшіге немесе арнайы мектептерге, арнайы интернаттарға, балабақшаға баласын бергісі келмесе, инклюзивті білім беретін мектептерге апаруға бүгінде толық құқылы. Шиелі ауданында инклюзивті білімді қажет ететін балалардың жай-күйін білмекке Шиелі аудандық білім бөлімінің басшысы Жібек Баймұратоваға хабарласып, сұрадық.<blockquote>– Ерекше білім беруді қажет ететін балалар үшін инклюзивті ортаны қалыптастыру бойынша қазіргі таңда педагогикалық-психологиялық кабинеттің қорытындысына сәйкес, ауданда 665 ерекше білім беруді қажет ететін балаларға оңтайлы жағдайлар жасалынды. Жалпы ауданда инклюзивті біліммен қамтылған мектептер үлесі – 87,5 пайыз. Оқу үдерісін сапалы ұйымдастыруды қамтамасыз ету мақсатында жылма-жыл жаңа модификациялы пән кабинеттерімен толықтырылуда. Мәселен, 2021 жылы жаңа модификациялы 5 пән кабинеті және 10 мектепке инклюзив кабинеттері алынса, 2022 жылы 5 мектепке инлюзив қолдау кабинеттері алынып, 6 мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына 6 логопункт кабинеті ашылды. Онда логопед, психолог, әлеуметтік педагог мамандары жұмыс жүргізеді. Кабинетте баланың психикалық дамуын жетілдіру, әлеуметтік бейімделуін қамтамасыз ету, танымдық процестерін дамыту үшін арнайы құрал-жабдықтармен жабдықталған,&nbsp;– деді.</blockquote>БАЛАЛАР ҮЙІРМЕГЕ ҮЙІРБаланың жан-жақты сауатты, салауатты, өнерлі де талапты болып қалыптасуына үйірменің үйретері көп. Қолы қалт еткенде пайдалы іспен шұғылданса, өзі үшін де, ата-анасы үшін де маңыздыт. Бұл ретте Шиелі&nbsp;ауданында 2 мектептен тыс қосымша білім беру ұйымдары жұмыс істейді. Оған екі мыңға жуық бала қатысып, білім нәрімен сусындауда. Ал мектеп жанындағы спорттық секциялар мен үйірмелерге ынтасы ашылып, тіркелген 16 мыңнан астам жеткіншек бар екен. Қоса кеткен жөн, барлық білім беру ұйымында жүргізілетін «Ұлттық пікірсайыс қозғалысы», «Мектеп парламенті», «Оқуға құштар мектеп», «Мектеп және театр» жобалары бойынша бірқатар жоғары нәтижелерге қол жеткізген. Креативті жобалардың есебінен ынталы оқушылардың саны артып, қазіргі уақытта құрамындағы балалар саны 9 мыңнан асып жығылады. 5-7 сынып оқушылар арасында өтетін республикалық «Зерде» конкурсының облыстық кезеңіне 13 оқушы қатысып, оның үшеуі ІІ орын, 6 оқушы ІІІ орын, төртеуі грамота алған. 9-11 сыныптарға арналған республикалық олимпиаданың облыстық кезеңіне 25 оқушы қатысқан. Оның 4 оқушысы ІІІ орын, 1 оқушы ІІ орын, тағы біреуі І орын, ал қалған төртеуі алғыс хатпен марапатталған.БАҚЫЛАУ КҮШЕЙГЕН«Мектепте балалар өздерін қай жағынан да жайлы сезінуі керек. Бөгде адамдардың мектепке кіруіне жол беруге болмайды. Сондықтан, білім ошақтарының бәріне дабыл қағу, бейнебақылау жүйесі орнатылады. Көп жыл бұрын салынған ескі мектептер талапқа сай емес. Министрлік әкімдіктермен бірлесіп, мектептердің қауіпсіздігін толық тексеруі керек. Сондай-ақ, жаңа мектептердің жобасын жасағанда бұл мәселе мұқият ескерілуге тиіс». Бұл Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөзі. Иә, бүгінде оқушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мемлекеттің аса маңызды міндеттерінің біріне айналып отыр. Әлгінде айтқан ел Президентінің тапсырмасына сәйкес, қазіргі таңда білім беру ұйымдарында бейнебақылау жүйесі күшейтілуде.&nbsp;Тиісінше аудан мектептерінде балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша жүйелі жұмыстар атқарылуда. Оны біз білім бөлімінің басшысы Жібек Орынбайқызымен тілдескенде естідік.<blockquote>– Білім беру ұйымдарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі басты назарда болуы тиіс. Ол үшін ең алдымен күшейтілген режимде аудандық полиция бөлімшесімен бірлескен шараларды жүзеге асырудамыз. Білім және ғылым министрінің бұйрығымен бекітілген білім беру объектілерін қорғауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық бойынша 40 білім беру ұйымының 14-де бейнебақылау камерасы полиция бөлімдеріне қосылса, 16 мектепке турникет орнатылды. 2023 жылға 30 білім беру ұйымдарына дабыл түймесін орнатуға қаржы бөлініп сатып алу жұмыстары жүргізілді, – деді.</blockquote>Қалай болғанда да, ауданның білім сапасын көтеріп, саналы да тәрбиелі ұрпақ тәрбиелеп шығару қажет. Ол үшін ата-ана, мұғалім, оқушы болып тығыз байланыста жұмыс істеген игі. Себебі үштік одақ біріксе, мыңды жығады.

Шиеліде 665 бала инклюзивті білім алады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Шетел көрген қызылордалық­тар­дың бірі кәсібін кеңейтсе, бірі мем­ле­­кет­тік қызметке орналасып, бағын сы­нау­­да. Қалай болса да үлкен мақ­сат­қа же­ту жолында жасалған кіші қа­дам­дар­­дың өзі нәтижесіз қалмайды. Осы орай­­да АҚШ-қа көшкен жерлесіміз Жай­­сан Құланбаймен сұқбаттасқан едік.– Америкаға қашан көштіңіз?<blockquote>– 2017 жылы “Болашақ” бағдарламасының гран­тын ұтып алдым. Бір жылдық тіл курсына қаты­сып, 2018 жылы Америкаға оқуға кеттім. Оң­түс­тік Калифорния университетінен білім алдым. Әлем­нің үздік 45 ЖОО-на кіретін университетте, үздіктер қатарында 9 орынға жайғасқан Маршалл бизнес мектебінде оқығанымды мақтан тұтамын. Аталған мамандықта білім алған алғашқы қазақ­пын. Шүкір, үздік ретінде аяқтап, дип­лом алып шықт­ым. Одан бөлек бизнес әкімшілігі маман­дығы бойынша магис­тра­тураға тапсырып, Аме­рикадан қос дипломмен оралдым.</blockquote>– Қазір шетелге шығуға мүмкіндік көп.&nbsp;АҚШ-та да талай қазақтың баласы жүр. Шетелге көшем, сон­да өмір сүрем деген адамдарға айтар кеңе­сіңіз…<blockquote>– Әрине, мұнда қазақстандықтардың қарасы қа­лың. Мақсатты түрде жұмыс істеу үшін көшіп ба­рып, сонда тұрақтап қалғандар бар. Олар көбіне Чи­каго, Нью-Йорк қаласында тұрады. Ал «Болашақ» бойынша немесе жеке білім алу үшін келгендер Кали­форнияда орналасқан. Студенттердің қала­сы­на айналған Бостонда да көп шоғырланған. Қа­зақ­стандықтардың жағдайы жақсы, америкалық аза­маттармен араласқанда жан-жақтылығымызды жиі байқадым.</blockquote>–&nbsp;АҚШ-та білім алудың басты артықшылығы неде? Қазақстандық униерситеттердегі білім жүйесінен айырмасы көп пе?<blockquote>– Әрине, мұндағы білім жүйесі мықты. Өзіме ерек­ше байқалған дүние – ұстаздардың студентпен қа­рым-қатынасы. Мәселен, мен Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде оқып жүргенде белсенді студент едім. Қоғамдағы белсенділікті оқумен қатар алып жүру қиын еді. Өйткені оны ұстаздардың бірі түсінеді, бірі қабылдай алмайды. Америкада дәл осындай жүйе. 15 апта дәріске қатыспасаң да ол бағаға әсер етпейді. Сондай-ақ маған ұнайтын тағы бір айырмашылығы – ұстаздардың сабаққа қонақ шақыруы. Мысалы, биз­неске қатысты салық төлеу туралы сабақ бол­са, ұстаз өзінің бір кәсіпкер досын шақырады да ол салық туралы егжей-тегжейлі айтып береді. Кә­сіп­керлер өздерінің тәжірибесімен бөліседі. Тіпті, миллиардерлер де спикер болды. Түрлі танымал тұл­ғалардың тәжірибесімен таныстық. Бұл – үлкен ар­тық­шылық.</blockquote>–&nbsp;Қазір мамандық бойынша жұмыс істемейтін жас­тар көп. Әрі заманына қарай адамы десек, дипломнан гөрі қарым қабілет маңызды. Осы­ған көзқарасыңыз қандай? Жаңа, қажетті, сұра­ныс­тағы мамандықтарға елімізде дұрыс анализ жасалмайтын секілді…<blockquote>– АҚШ-та үкімет кәсіпкерлік саласына мүлдем ара­ласпайды. Қысым, талап ету жоқ. Яғни, еркін бәсе­келестік қана бар. Кім мықты, кім сұранысты қамтамасыз етеді, тұтынушы соныкі. Білім саласы да дәл сондай. Университеттердің көпшілігі жеке. Олардың дамуының, үздік оқу орны атануының себебі де осында. Жастар жаңа салаға қызығып жүрсе, университтер де осы мамандық бойынша курс ашып, сол саланың эксперттерін шақырып, айлығын аямай төлеп, бәрін ұйымдастыра салады. Мысалы, 3-4 жыл бұрын оқуға түсіп, студент боп жүргенде контент жасауға қатысты мамандықтар бар екенін, сол бойынша магистратура оқып жат­қан­дарды еститінбіз. Біздің ойымызға келмейтін мамандықтар оқытылатын. Неге? Себебі сұранысты қамтамасыз ету үшін, өзіне студенттерді тарту үшін жаңа мамандықтарға анализ жасап, қажет болса, курс аша береді. Мұнда үкімет тарапынан бөлінетін грант жоқ. Әри­не, бір ғалымның атындағы, болмаса көпба­ла­лы отбасыларға арналған гранттар бар. Алай­да 80 проценті ақылы негізде, соған сай, өзі қала­ған, таңдаған ЖОО-да білім алады. Ақылы негіз­де болғанмен шетелдіктерге қарағанда америкалық­тардың өздеріне көп мүмкіндік қарастырылған. Оқу ақысы шетелден келгендерге қарағанда 60-70 пайызға арзан. Өте қолжетімді. Әрі жұмыс іс­теуге қатысты көзқарастары да ұнайды. Еркін. Мына қалада жұмыс істеуім керек, осында тұруым керек деп байланбайды. Қайда жұмыс бар, сонда көше са­лады. Яғни, жоспармен өмір сүрмейді.</blockquote>–&nbsp;Әдемі әңгімеңізге рақмет!

Қызылордалық Жайсан Құланбай АҚШ-тағы оқу туралы айтты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Мәдениет және спорт министрлігі халықаралық спорттық жарыстардың чемпиондары мен жүлдегерлеріне, жаттықтырушыларға және спорт түрлері бойынша құрама командаларының мүшелеріне берілетін ақшалай сыйақы мөлшерін жариялады. Бұл туралы <a href="https://stan.kz/kazakstanda-2024-zhili-olimpiada-zhenimpazdarina-berile-397850/">Stan.kz</a> ақпарат агенттігі хабарлайды.&nbsp;Министрлік мәліметінше, ең көп ақшалай сыйлықты олимпиада, паралимпиада және сурдлимпиада ойындарының чемпиондары мен жүлдегерлері алады. Алтын жүлдегер атанған спортшылар мен олардың жаттықтырушыларына&nbsp;әрқайсысына 250 000 доллардан беріледі, күміс жүлде үшін 150 000 доллардан, қола&nbsp;үшін&nbsp;75 000 доллардан беріледі.&nbsp;Әлемдік рекорд орнатқан кез келген қазақстандық спортшыға&nbsp;мемлекеттен ақшалай сыйақы беріледі. Рекорд орнатқан спортшы&nbsp;мен оның жаттықтырушысы 5000 доллар көлемінде сыйақы алады.Ал Қазақстан бокс федерациясы Париж олимпиадасында жеңіске жеткен боксшыларға төленетін сыйақы мөлшерін атады.&nbsp;“Бұған дейін Париж олимпиадасында жетістікке жеткен боксшыларға Қазақстан бокс федерациясы тарапынан берілетін сыйақы мөлшері жарияланған еді:&nbsp;Бірінші орын үшін –&nbsp;220 мың доллар;Екінші орын үшін –&nbsp;120 мың доллар;Үшінші орын үшін –&nbsp;70 мың доллар;Төтрінші орын үшін –&nbsp;30 мың доллар;Бесінші орын үшін –&nbsp;10 мың доллар”, –&nbsp;делінген федерациясы хабарламасында.&nbsp;Айта кетейік, халықаралық олимпиада комитеті спортшыларға ақшалай сыйлық төлемейді. Қатысушы елдер ғана өз спортшыларын марапаттайды. Ал Қазақстан спортшыларына ең көп сыйақы (алтынға 250 000 доллар) беретін елдер тізімінде.Сыйақы бойынша рейтингтің көшбасшысы – Сингапур, бұл елде чемпионға миллион долларлық чек беріледі. Алайда, бұл ақшаға салық салынады, қаржының бір бөлігі спортты дамытуға және кейінгі жаттығу шығындарын жабуға жұмсалады.Ұлыбританияда, Швецияда, Хорватияда, Норвегияда және әлемнің басқа да бірқатар елдерінде олимпиада жеңімпаздарына ештеңе төленбейді. АҚШ-та олимпиада чемпионы 37,5 мың доллар алса, Ресейде 54,5 мың доллар алады. Ал Нигерия мен Сенегал үкіметтері жүлделі спортшыларына сиыр сыйға тартады.

Қазақстанда 2024 жылы олимпиада жеңімпаздарына берілетін сыйақы мөлшері белгілі болды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Өнерге әркімнің-ақ бар таласы. Алайда бір терінің пұшпағын илеп жүргенмен, маңдай тері мен уақытын осы салаға арнауға, ел мені елесе демей-ақ еңбек етуге дайын шын таланттар аз. Соның бірі – астаналық “Жастар” театрының әртісі, Тикетон сайтының қорытындысы бойынша “2023 жылдың ең үздік актрисасы”,&nbsp;Диснейдің мультфильмдерін қазақшаға дубляждап жүрген әдемі дауыстың иесі, жерлесіміз Шехназа Қызыхановамен сұқбаттасқан едік.–&nbsp;Шехназа, театр жан тазалығының көрінісі. Ақша мен атақ қуғандар театрды таңдамайды. Сіздің бұл саланы таңдауыңызға не түрткі болды?<blockquote>– Кішкентайымда атам мені жетектеп түрлі қойылымға, концерттерге апаратын. Жанынан тастамайтын. Алматыдағы М.Әуезов театрына алғаш ертіп апарғанында шамамен 4-5 сыныпта оқитынмын. Әлі күнге дейін есімде. “Айман-Шолпан» қойылымын көріп, қойылымдағы оқиға, әртістердің қызылды-жасылды костюмдері мен театрдың әдемі аурасынан қатты әсерлендім. Ерекше ұнады. Сол күні мен әртістер секілді театр сахнасында тұрғым келетінін түсіндім. Кейіннен мектепте жүріп-ақ ел алдында өнер көрсетуге, өзім рөл сомдауға, қойылымды жасауға қызығып, сондай шараларға белсене қатыстым. Яғни, менің осы салаға келуіме тікелей себепші болған – Қызылордада тұратын нағашы атам. Есімімді Шехназа деп қойған да осы кісі. “Азия даусы” деген үлкен конкурста сол жылы Шехназ Шедемер деген өзбек әншісі бас жүлдеге ие болған екен. Соған ұқсасын деген ниетпен осылай атапты.Бір қызығы, мені кішкентайымнан өнерге баулыған атам 9 сыныптан кейін өнер саласына оқуға тапсырам деген Шехназына рұқсатын бермей қойды. Бізде үлкенге қарсы шығып, беттен алып сөйлемейді ғой. Содан тұрдым да “Ата, онда неге атымды бұлай қойдың?” дедім. Сонда атам күліп жіберді. Әлі күнге дейін “Сол күні сөзден жеңілдім ғой” деп есіне алады. Осылайша сөзден жеңілген атам өзі жетектеп өнер академиясына, колледжге ертіп әкеліп, оқуға тапсырғанда жанымда жүрді. Өмірімнің басты бөлшегіне айналған өнерге баулығаны үшін атама айтар алғысым шексіз! Содан Т. Жүргенов атындағы колледжде 3 жыл “кино және театр актрисасы” мамандығы бойынша білім алғаныммен режиссер Нұрқанат Жақыпбайдың мюзикл әдісіне қатысты жаңа курс ашқанын көрдім де, қайтадан академияда 4 жылдық оқуға тапсырдым. Қайтадан 1 курс студенті болдым. Яғни, актерлық шеберлік мамандығы бойынша 7 жыл білім алыппын. Оқу бітірген уақытта Нұрқанат аға аталған курстың студенттерінің арасынан іріктеу өткізіп, Астана қаласындағы жастар театрының құрамын жасақтады. Іріктеуден өткеннің бірі мен болдым. Осылайша астаналық атанып, жастар театрында қызмет етіп келем.&nbsp;</blockquote>–&nbsp;Сыр бойынан шыққан талантты жастың көптігі көңіл қуантады. Туған жерге қаншалықты жиі келесіз?<blockquote>– Әр жаз сайын баруға тырысамын. Балалық шағым Алматыда өтіп, алғаш мектеп табалдырығын осы жақтан аттасам да өзімді Шиелінің қызымын деп айтамын. Себебі 4 сыныптан 9 сыныпқа дейінгі жасөспірімдік шағым, саналы кезім осы жақта, ауылда өтті. Қыпшақтардың, жалпы қызылордалықтардың тәрбиесі бөлек. Сондықтан қызылордалықпын деп мақтанамын. Әрі ауылға барған сайын өзіме есеп беріп, жаңа ұлы мақсаттар қоямын, өзімді тани түсемін. Ол өз алдына бөлек терапия сияқты…</blockquote>– Актриса болу оңай емес. Алайда жүрек қалауы болғандықтан қиындығы сезілмейтін болар?<blockquote>– Әрине, сезіледі. Кез келген мамандықтың өз қиындығы, артықшылығымен бірге кемшіліктері де бар. Ғашық болсаң, адамның кемшілігі артықшылық боп көрінеді, көп нәрсеге көзіңді жұмасың. Мамандық та дәл солай. Осы істі сүйгеннен кейін шыдайсың. Артықшылығын, ерекшелігін көбірек көруге тырысасың, көресің де.</blockquote>–&nbsp;Жас болсаңыз да тәжірибелі актриса ретінде курс өткізіп, шәкірт тәрбиелеп жүрсіз. Жалпы актриса боламын деген адамның бойында алдымен қандай қасиеттер болуы керек?<blockquote>– Ең алдымен құштарлық керек. Шынымен де осыны жаны қалай ма? Адасып келетіндер қаншама. Оңай деп келетіндер қаншама. Шыдамай сынып кетеді, арманына қол жеткізе алмайды. Сол үшін саналы түрде таңдау, іштей сенімді түрде қабылданған шешім керек сынды. Одан кейін жан дүниенің рухани бай болуы маңызды. “Жақсы актер болу үшін жақсы адам болу керек” деген ұстаным бар бізде. Яғни, осы сөздің мағынасы дүниентаным мен түсініктің, ішкі мәдениеттің кеңдігімен астасып жатыр. Үшіншіден, әрдайым өсу, даму, ізденістен шаршамау керек. Себебі актриса болу оңай емес. Жыл сайын емес, күн сайын, мыңдаған көздің, көрерменнің алдында сыналамыз. Сондықтан ішкі күштің, өзіңе, таңдауыңа деген сенімнің орны бөлек. Танымал болу да сондай. Сахнада бір сыналсаң, оның сыртында қаншама көз, қаншама сөз, пікір тұрады. Соның бәрін жай ғана қабылдай алатындай салқынқандылық, сенімділік керек.</blockquote>–&nbsp;Әдемі әңгімеңіз үшін алғыс!

Дисней мультфильмдерін қазақшаға дубляждаған сырбойылық

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Оңтүстік ауданымыз жергілікті кәсіпкерлердің демеушілігімен бой түзеп келеді. Егер ұлттың жаратылысында қаһармандық қасиеттер болса ғана найзағайдай жарқылдаған тұлғалар туғызатыны рас. Бұл өңір – талай батыр, дана тұлғалар мекендеген қасиетті жер. Тіпті нәзікжандылардың рухы мықты болған. Міне, осы сара жолды жалғаған перзенттер әр салаға көңіл бөліп, қолдау көрсетуде. Сөзімізді қалай сабақтасақ та, ауданның жақсы тұсын көзбен көріп, сезінген соң тәуір сөзбен иіріп алып кететініміз анық. Олай болса, көзбен көргенді, көңілге түйгенді айтайық. Бірақ бұ жолы халықтың әлеуметтік жағдайын жеткізу емес, мәдениетін көркейту, тасқа жан бітіріп сөйлету. Өңірде дәуір тынысын, бабалар мұратын, өткеннің өсиетін келер ұрпаққа аманаттап тұрған ескерткіштер жетерлік. Дегенмен, бұл мүсіндер адам қолынан шыққан шеберлік қой. Қашанда қолдың өнері – адам жанының айнасы, көнеден қалған көзі болып қалары хақ. Жалпы, облысымызда жаугершілік үрдісі мен батырлық бейнесі шебер суреттелген мүсіндер жетіп артылады. Көбі ер-азаматтардың еліне сіңген еңбегін, қайсарлығы мен өжеттілігін дәріп-теуге бағытталған. Десе де, қызды төрге шығарып, анасын сыйлаған халық ұлылығын жат қалдырмаған. Сол себепті біз де ананың қасиетін ұлықтап, Үміт ана жайында сөз қозғауды жөн санадық. Ескерткіштің ерекшелігіне тоқталмас бұрын ең алдымен, «Үміт ана кім?» деген сауалға жауап берейік. Бірі білсе, бірі білмес. Білмегенге таңырқай қарап, именшек&nbsp;қылмай&nbsp; түсіндіруге&nbsp; көшейік.1941-1945 жылдар әрбір ТМД құрамындағы елдер үшін ауыр есті¬летіні&nbsp; сөзсіз. Ұлы Отан соғысына&nbsp; елімізден аттанған 1 миллион 200 мың&nbsp; адамның 600 мыңы оралмай қалды. Қызылорда облысынан соғысқа&nbsp; &nbsp;барған&nbsp; 40&nbsp; мың&nbsp; адамның&nbsp; 20 мыңы қан майданда жан тапсырды. Сондай-ақ&nbsp; Жаңақорған&nbsp;ауданынан&nbsp; 4949 адамның 2289-ы кіндік қаны тамған еліне оралмай, туған жерінің топырағы бұйырмай қалды. Бұл қанды қасапқа&nbsp; куә&nbsp; болып, кек қуар тірі жан қалу былай тұрсын, құмда ізі, жұртта белгісі қалмайтындай тып-типыл болған еді. Қан сасып, өрт шалған майдан даласынан аман-есен орал-ғандар некен-саяқ. Өмір жолы өксумен өткен жарым көңіл, ақ шымылдығын әлі кір шалмаған жас келіншек екі көзі төрт болып, жан жарын тосса, әкесіз жетім қалғанын сезінгендей көзі боталаған жас бала «көкелеп» шешесінің етегіне орала берген көріністер сол уақытта толы болған-ды. Бұған қоса, маңдайында жұлдыз&nbsp;боп&nbsp; жанған&nbsp; перзентінен&nbsp;хабар-ошар жоқ, көңілі күпті, мұңлық ана күнде жаутаңдап, әлі қара бұлт арыла қоймаған батыс жақтағы созалаңдаған жолға қарағыштай берген деген сөздерді ата-әжемізден ести өстік. Сондай қиын күндерді қазақ халқы бастан өткергенін дүйім жұрт біледі. Дей тұрғанмен, Үміт анамыз 17 құрсақ көтеріп, жұбайы Тоқтар екеуі ұрпақ өрісін кеңейтіп, 7 ұл мен 3 қызды балиғат жасқа жеткізіп, көз қуанышына айналдырды. Кей адам үшін Үміт ананың ерлігі миф болып көрінер, алайда өмірде болған шын оқиға. Бұл жайында «Жаңақорған тынысы» газеті бас редакторының міндетін атқарушы&nbsp; Баян Үсейіновамен жүздескенде өзінің осы тақырып аясында жазған жазбасын ұсынып, әңгіменің әлқиссасын тарқатты. Онда былай делінген&nbsp; екен.«Үміт Мұратбайқызы 1885 жылы туған екен. Жасынан зерек, еті тірі, алғырлығымен өздігінше сауаттанып білім алған. Сонымен қоса тәуіптік емшілігімен талайға қолұшын созғанына сол кез адамдары куә. Құдай артық қасиет дарытқан қазақтың қызының&nbsp; өмірлік қосағы Тоқтар ағамыз&nbsp; да сом тұлғалы, қайратты, темірден түйін түйген ұста, еңбекқор, сонымен қатар кембағалдан қамқорын, жақсылығын аямаған жаны жайдары азамат болыпты. Көп қашанда жәрдеміне жарағанды қастер тұтып құрметтей білген. Анадайдан Үміт ана келе жатса қақ жарылып жол беріп, ауыл-ел ардақ тұтыпты. Елде бала дәрігері ретінде де&nbsp;аты&nbsp; шығып,&nbsp; талай&nbsp;ананы аман-есен босандырып алған оның жолын бірде-бір кесіп өтпей, алыста келе&nbsp; жатса&nbsp; күтіп&nbsp;тұрады&nbsp; екен.Бұл екі жақсыдан 17 перзент дүниеге келсе де, жеті ұл, үш қызы ғана аман-есен ер жетіп, қол ұзартқан екен. Бойында күш-қуаты мен қайраты тасыған, жаратылысынан келбетті, сұңғақ бойлы анадан туған ұрпақтың алыптығының дәлелі, сол жылдары Жаңақорғанға өнер көрсетпекке әлемге әйгілі Қажымұқан Мұңайтпасов келгенде палуанның кір тасын, басқа да керекті асай-мүсейін арқалап жүретін адам қажет болғанда сол істі осы Тоқтар Бектасұлы атамыздың балалары Жұмабек пен Маткәрім атқарыпты. Ал Марсәлі балажандығы сондай екі қолына он-оннан сәбиді отырғызып тербетіп ойнататын еді дейді көргендер. Осы балаларының алды енді бас құрап, немере сүйгізе бастаған тұста қарғыс атқыр соғыс басталып, майданға аттанған атпал азаматтар қатарында Тоқтар мен Үміт ананың ұлдары Марсәлі, Құрманбек, Маткәрім, Жұмабек, Мәметсия қолына қару алып қанды қырғынға кіреді. Ал солдатқа жасы толмаған ұлдары Әнуарбекті он сегіз жасқа толған күні аудандық комиссариатқа өзі ертіп апарып соғысқа аттандырған ананың тәуекелі таң қалдырардай еді. Бірақ ел басына күн туғанда көпке жөн сілтеп, еңсе түсірмей, барынша қайратты болайын десе де өзекті жарып шыққан перзент қайғысына келгенде әйел жүрегі әлсіз де, қорғансыз екен»&nbsp;депті әріптесіміз.Батыр ананың ерлігі мұнда да айтылып, 6 перзентін Отан қорғауға батасын беріп, шығарып салғанына тәнті екенін жеткізді. Иә, 6 ұлдың біреуі ғана қан майданнан жеңіспен оралды. Ол Марсәлі болған. Сол кезде алдынан шығып күтіп алған Үміт ананың айтқан сөзінің өлеңмен өрнектелген мәтінін аудандық музейдің әдіскері көрсетті.– Көрінді әне, бір ұлым,Айналайын құлыным!Келдің бе балам, МәрсәліШыққандай болды бір күнім.Ашылып тыныс бір үнімИіп те кетті-ау емшегім,Тарқады мыңнан бір мұңым.Қалғаның қайда, құлыным?Қалғаның жоқ қой, құлыным?!«Жоқ!» дедің бе, не дедің?!Таппай тұр жаным бір тыным,Күрмеліп қалды бұл тілім.Аттанып ең алты ұлым,Ермеді ме соңынан,Ең болмасы бір інің?Не боп кетті бұл күнім?! – деп, соғыс жүріп өткен батысқа қарай көкке қолын жайып, мұңлы дауыспен:– Жалынып жауға бас ұрмай,Қасқайып қарсы ап өлімдіТөбеңнен жауды асырмай,Қай жерде қаның төгілді?!Қан майданда шайқасып,Өлімге буып беліңді,Қара бет жаумен айқасып,Қай жерде қаның төгілді?!Жас жаның кетті-ау қиылып,Қорғаймын деп өмірді.Қай жерден топырақ бұйырып,Қай жерде қаның төгілді?!Ажалдың оғы қойды ма,Алып та тынбай, ой, Алла-ай!Сендердің кетті-ау мойныңаБілегі жардың оралмай!Жоқтап жатты халқың да,Қырқылып түсті қияғың.Ең болмаса артыңда,Қалмады жалғыз тұяғың! – деп жоқтаған екен қайсар ана. Үміт ананың ұлдарының бейітіне барып, құран бағыштай алмайтынына өкінген&nbsp;ананың&nbsp; зарын&nbsp; түсінуге&nbsp;болады.Жаңақорған ауданында Үміт ана жайында мағлұмат аз. Десе де, ұрпағы осында мекендейді. Сондықтан батыр ананың ұрпағы жайында айта кеткен жөн. Қазақта «Бір ұлың бір қауым ел болар» деген сөз бар. Үміт ананың майданнан аман оралған ұлы Марсәлі мен келіні Шәдігүлден тараған перзенттері Кеңесбек республикаға еңбегі сіңген дәрігер, Түркістан қаласының Құрметті азаматы екен. Ал, Өмірбек ұлы да белгілі композитор, ұзақ жыл аудандағы Әлшекей атындағы өнер мектебін басқарған, Қазақ КСР оқу ісінің озық қызметкері, Айдарбек есімді тағы бір ұлы аудандық атқару комитетінде, одан әрі қоныстық Кеңес төрағасының орынбасары, зейнетке шыққанға дейін аудандық архивтің бастығы болып қызмет атқарған азамат. Қызы Шәрбан болса «Батыр ана» атағын алған. Үміт ананың майданда қаза болған ұлы Құрманбектен қалған жалғыз көз – Әмірше ағамыздан тараған ұрпақ та бір қауым ел десек, артық айтқанымыз емес. Қазір бұл қарашаңырақтың шырағын ұлы Нұрлан мен келіні Сәуле маздатып отыр. Үміт ананың үшінші ұлы Маткәрімнен қалған жалғыз жәдігер&nbsp; &nbsp;Әуелбектен Мұхтар, Әлиасқар, Алтай атты перзенттері – Жаңауылда бір-бір&nbsp;шаңырақтың&nbsp; отағасы.Мұндай ананың ерлігін жаңақорғандықтар ешқашан естен шығармаған. 2007 жылы Жеңіс күні қарсаңында аудан орталығындағы «Тағзым» алаңына Үміт Мұратбайқызына арнап, «Үміт ана – арманда кеткен аналардың анасы» деген ұранмен бойы үш метрлік ескерткіш орнатқан. Бұған өз қаржысы есебінен академик, заң ғылымының докторы, профессор, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген ғылым қайраткері, Қызылорда облысының Құрметті азаматы, Жаңақорған ауданының «ХХ ғасыр адамы» атағының иегері Сұлтан Сартаев мұрындық болған. Ал, ескерткішті жасаған – мүсінші Болат Досжанов. Қаланы, ауданды құр гүл мен баннерлермен көрікті ету әсте мүмкін емес. Оның үстіне қайда қадам бассаң да, алабажақ жарнамалар көзге сүйел болды. Өз еліңнің сыртқы көркіне қарауға жасқанатын кездер де болатыны рас. Сол себепті тамыры тереңге жайылған тарихты түртпектеп оятып, осындай елдің перзенттерін ескерткішпен дәріптеген дұрыс. Өзі өлсе де, ісі өлмеген адамдарға құрметіміз азаймасын. Үміт анамыздай өзін емес, халықтың болашағын ойлайтын аналар көбейе берсін. Аналардың жатырынан шыққан ұл мен қыздың бойында қазақылық жоғалмасын деген тілекпен сөзімізді қорытындылап, ықылым заманнан бергі келе жатқан тарихты жиі жазбамызға қосып&nbsp;жүрейік&nbsp; деп түйіндедік.

Үміт ана жайында не білеміз?

Шиелі – шаруасы шалқыған, өрісіне құт дарып, ел ішіне бақ қонған, желісіне қасиет байланған өңір. Ел куә болған еңселі істерді есебіне өзек еткен әкім Нұржан Ахатов тізгін ұстағалы – екі жылға жуықтады. Соған орай аудан әкімі жергілікті БАҚ-да кең көлемді есебін жариялаған-ды. Одан біз осы мерзім аралығында ауқымды істер мен түйткілді мәселелер кезең-кезеңімен шешімін тапқанын аңғардық. Ендеше, есептен түйгенімізді тізбектеп, саралап айтуды жөн санадық.Шиелі секілді "түгін тартса майы шығатын" өндірісті өлкенің ауыл шаруашылығы да өзгелерден көш соңында қалып қалмаудың қамын жасауда. Мәселен, өткен күзде ауыл шаруашылығы саласы бойынша Қырғызстанға – 20 тонна ақ күріш, Ресейге – 421 тонна қарбыз, 275 тонна қауын, 330 тонна қызанақ экспортталған. Ал еліміздің өзге облыстары мен қалаларына яғни Астана, Павлодар, Маңғыстау, Қарағанды, Жезқазғанға – 18 500 тонна ақ күріш, 1 200 тонна қарбыз, 13 400 тонна қызанақ, 3 800 тонна қауын, 22 000 тонна жоңышқа шөбі сатылған. Сонымен қатар 2 617 тонна ет, 9 513 тонна сүт, 1 миллион 83 мың дана жұмыртқа пұлданған.&nbsp;Осылайша, өнімін пұлдай алмай, тас жол жағалап, жүйкелеген диқан, малшы, бақташы қауым жүйеге түсе бастаған жұмыстың жемісін көре бастағандай. Өнімдерін аудан айналасында, жабайы сауда орындарында ғана сатуға шектелмей, көтерме бағада көршілес елдерге, Орталық және Солтүстік аймақтарға да саудалай бастапты. Бұл әрине, салада серпін бар деген сөз. Ал барыс жылындағы көрсеткіш асып түспесе, кем болмайды деп тұр. Осы тұста айта кетейік, 2023 жылы аудан бойынша 31 702 гектар алқапқа егін егіліпті. Сондай-ақ Шиелі кентінде жобалық құны 170 миллион теңге болатын сыйымдылығы 700 тонна көкөніс сақтау қоймасының құрылысы басталған. Мұздатқыш, құрал-жабдықтар орнату жұмыстары да жүйелі жүріп жатыр. Әрине, 700 тонна деген аз. Бірақ бұл тек бақша өнімдерінің бабын табуға жасалған жағдайдың бастамасы деп білеміз. Әлі де қоймалары саны көбейеді деген сенім бар.&nbsp;Әлбетте, ауыл шаруашылығы дегенде, баяғыша қарадүрсін шаруашылық жүргізуді техникасы мен технологиясы күрт дамыған XXI ғасыр көтермейді. Дүниенің бәрі ақылды технологияға жүгініп, цифрлық техниканың тілін меңгеріп жатқанда, аса таяғына сүйенген ежелгі қалыптың ертеңі бұлыңғыр. Сондықтан да шаруашылықтарда жерге дәнді сіңіріп қойып, оның шығымын күн мен бір Тәңірден ғана сұрап отыратын заман өткен. Инвестиция құйып, жердің июіне, суды көктен ғана сұрамауға үйретті уақыт. Тың жобалар арқылы ауыл шаруашылықтарын дамыту – осы күні басты мақсат.Бүгінде Шиелінің брендіне айналған тек күрішке қана емес, бақша өнімдеріне (соның ішінде көкөніске) басымдық беріліп отыр. Енді мұның жылдан-жылға көлемі ұлғая беретін болғандықтан, осы шаруашылықпен айналысатын адамның да саны арта бермек. Осы тұста бір ұсыныс тастағанды жөн көрдік. Аудандық кәсіпкерлік бөлімі мен палатасы, ауыл шаруашылығы бөлімі көктем шыға салысымен Солтүстік пен көршілес Ресейдің губернияларына, ірі қалаларына мамандарды іссапарға шығарып тұрса. Сол жаққа барып, арнайы келісім шартқа отырса. Біз дәл осы ұсынысты айтпақ болып, жауапты бөлімдерге байланысқа да шықтық. Сөздерінен топшылағанымыздай, ол жақта штат аз екен. Қала берді іссапарларға жіберіп тұруға қаражат та қаралмаған. Ендеше, осы мәселені арнайы сессия да қарап, арнайы бір осы бағытта қаражат қараудың тиімді жолын тапса нұр үстіне нұр болар еді. Мұндай ой тастаудың өзіндік себебі бар. Иә,&nbsp;сыртқа шикізат шығарғаннан шекеміз шылқымайды. Мәселе тек астық өсіру көлемін ұлғайтуда емес, егер пайдаға кенелеміз десек, дайын өнім экспорттау мүмкіндігін қарастырған жөн. Жалпы бізде бұл салада экспорттау мүмкіндігі мол. Соны тиімді пайдалану керек.Тіптен бұл ұсыныстың күрмеуі шешілмей жатса, тас жолдың бойында орналасқан Ақмая, Төңкеріс, Алғабас, Бестам, Ақтоғандағы ауыл шаруашылық саласының басымдығына қарай трассаның бойына үлкен жарнама тақтайшалары орнатылса. Мәселен, ақмаялықтар қызанақ пен қарбызға басымдық берсе, сол ауылдың эмблемасы ретінде қызанақ пен қарбыздың белгісін қойылса. Былайғы жұрт "еее, мына ауылда негізі өсім осы екен ғой" деп бірден біледі. Бұл да бір өнімді өткізудің тиімді тұсы. Осылайша "Жаңа Қазақстан" импортты азайтып, экспортты еселеуге күш салғанымыз абзал.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Архив