<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Халықаралық нашақорлыққа қарсы күрес күніне» орайластырылған айлықтың аясында Қызылорда облысы полиция департаментінің Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасының қызметкерлері кинологиялық орталыққа экскурсия ұйымдастырды.Оқушыларға Кинологиялық орталықтың аумағы көрсетілді. Балалар кинологтар мен олардың қызметтік иттерінің жұмысымен танысты. Атап айтқанда есірткі, жарылғыш заттарды іздеу, қылмыскерді құрықтау.Кездесу барысында экскурсанттарға қызметтік иттердің тұқымдары мен әдеттері, оларды есірткінің заңсыз айналымына қарсы күресте қолдану мүмкіндіктері туралы айтылды, сондай-ақ қызметтік иттердің ұзақтыққа жүрігу мен түрлі кедергілерді алу тәсілдері көрсетілді.Айта кету керек, кинолог – сирек кездесетін мамандық. Сырттай қарағанда кинологтардың қызметі қызықты болып көрінеді. Алайда, оларға жүктелетін міндеттің ауыр екенін екінің бірі біле бермейді. Жеті қазынаның біріне қосқан ит - адамның серігі, әрі қорғаушысы болған. Ал бүгінгі таңда арнайы үйретілген иттерді түрлі қызмет бабында қолданып жүр. Мәселен, қарулы күште, төтенше жағдайда, шекара қызметінде, кеденде және ішкі істер бөлімінің қызметінде кеңінен пайдаланып келеді.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2023_05_30_at_16_38_52_882caa3e1c.jpeg" alt="WhatsApp Image 2023-05-30 at 16.38.52.jpeg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2023_05_30_at_16_38_51_1_a7e79d6eaa.jpeg" alt="WhatsApp Image 2023-05-30 at 16.38.51 (1).jpeg">

Қызылордалық оқушылар кинологиялық орталықтың жұмысымен танысты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Жалағаш ауданының әкімі Асқарбек Есжановтың төрағалығымен мемлекеттік рәміздер жөніндегі комиссия отырысы өтті.Комиссия отырысында мемлекеттік рәміздердің насихатталуы және қолданылуының жай-күйіне жүргізілген зерделеу жұмыстарының қорытындысы, Аудандық мәдениет және спорт бөліміне қарасты мекемелерде, Мәдениет және Бұқарбай батыр ауылдық округтерінде мемлекеттік рәміздердің қолданылуы мен насихатталуы туралы мәселелер қаралды.Күн тәртібіне сәйкес мемлекеттік рәміздердің бекітілген Ұлттық стандарттарға және ҚР басқа да нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес пайдаланылуын, қолданылуы мен орналастырылуын қатаң бақылауда ұстап, құзырлы органдармен бірге мемлекеттік рәміздердің заңдылыққа сай қолданылу барысын тексеру мен бақылауға алуды, мемлекеттік рәміздер заңнамасын бұзушылыққа қатысты тұрақты түрде мониторинг жүргізіп, заңнама бұзу фактілері анықталған жағдайда мемлекеттік мекеменің бірінші басшысына тиісті шаралар қолдану аудан әкіміне немесе комиссияға ұсыныс енгізу туралы тиісті тапсырмалар берілді.<blockquote>«Мемлекеттік рәміздерге құрмет көрсетуді ауданымыздағы барша азамат қасиетті борышы ретінде ұғынуы тиіс. Сондықтан, бұл бағыттағы жұмыстарға аса мән беріңіздер. Қазақстан Республикасының рәміздері - еліміздің ең басты белгі, нышандары екені жалпыға аян. Елдің танымалдығы мен қарым - қайраты - ең әуелі рәміздердің танымалдығынан көрініп жатады. Сондықтан да рәмізді қадірлеу - елдікті қадірлеу, рәміздерді насихаттау - елдікті насихаттау болмақ. Мемлекеттік рәміздерге деген құрметіміз шексіз, қолданылуы дұрыс болсын! Осыны қатаң назарда ұстауымыз қажет». - деді А. Есжанов.</blockquote>

Жалағаш ауданының әкімі мемлекеттік рәміздер жөніндегі комиссия отырысын өткізді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> ҚР Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың бастамаларын қолдау және «Жаңа Қазақстан: жаңару мен жаңғыру жолы» жолдауындағы тәуелсіздік идеяларын жүзеге асыру мақсатында «Bilim-orkenieti» ұлттық инновациялық ғылыми-зерттеу орталығы ұйымдастырған «ҚР Еңбек озаттарының алтын кітабы» патриоттық байқауында Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейінің «Археология және этнография» ғылыми-зерттеу бөлімінің меңгерушісі Беккулиева Әйгерім Сейітбекқызы мәдениет саласы бойынша жеңімпаз атанды.&nbsp;Тәуелсіздік жылдары өз мамандығының хас шебері атанып, еліміздің дамуына үлес қосып жүрген азаматтарды қоғамда кеңінен насихаттау және жастарға үлгі етуді мақсат еткен байқауға қатысушы әрбір үміткер өмірбаяны мен еңбек жолында жеткен жетістіктерін растайтын құжат көшірмелерін өткізді.&nbsp;Әйгерім Сейітбекқызы еңбек жолын 2009 жылы Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейінің ғылыми қызметкері болып бастап, 2018 жылдан осы күнге дейін Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейінің "Археология және этнография" ғылыми-зерттеу бөлімінің меңгерушісі қызметін атқарып келеді.Беккулиева Әйгерім Сейітбекқызы – музей ісін жақсы игерген білікті маман. Жастар үшін тәрбиелік маңызы зор мәдени шаралар, тарихи-танымдық жобалар жасап келеді. Музей қорындағы экспонаттарды зерттеп, ғылыми айналымға шығарып, халықаралық және республикалық конференцияларға қатысып, ғылыми-зерттеу жұмыстары баспа беттерінде жарық көруде. Музей қызметкерлері арасында республикалық көлемде ұйымдастырылған байқауларда жүлделі орындарға ие.Мұражай ісі мамандығының дәрежесін көтеру, мұражайға келушілермен жұмыс істеуде жаңа әдістер енгізу мақсатында музей қызметкерлері арасында Семей қаласында 2013 жылы ұйымдастырылған «Жылдың үздік экскурсия жүргізушісі» атты республикалық байқауының ІІ орын иегері, Қызылорда қаласында өткен «2014 жылдың үздік ғылыми қызметкері» облыстық байқауының жеңімпазы, Қызылорда облысының 2014 жылғы «Үкілі үміт» облыстық номинациясының иегері, Қазақстан Республикасына еңбек сіңірген қайраткері Нариман Үлкенбайұлы атындағы музей қызметкерлерінің 2019 жылы Атырау қаласында өткен І Республикалық байқауының ІІІ орын иегері, 2020 жылы Астана қаласында өткен &nbsp;республикалық "Рухани қазына - 2020" байқауында «Асыл мұра» тележобасымен (авторы: Ә.Беккулиева) қатысып, "Үздік музейлік онлайн жоба – 2020" республикалық номинациясын иемденді.Ол бірнеше «SACRAL ТУР», «VILLAGE LIFE», «БОЛАШАҚ ЭКСПОНАТ», «АСЫЛ МҰРА», «МУЗЕЙ РАДИОСЫ» сынды музейлік жобалардың авторы.Музей ісі – қоғамдық іс-әрекеттің ғылым, білім беру, тәрбие, мәдениетке қатысы бар ерекше сала. Музейдің ғылыми зерттеу жұмыстарына және музей педагогикасына белсене қатысып, жан-жақты білімді, белсенді, эстетикалық талғамы зор, қоғамға пайдалы жастар тәрбиелеуге ат салысып келе жатқан Әйгерім Сейітбекқызына елімізге белгілі тұлғалар еліміздің бас қаласы – Астанада Министрліктер үйінде «ҚР Еңбек озаттарының алтын төсбелгісін» табыс етті. Сонымен қатар, жерлесіміздің есімі ҚР Еңбек озаттарының алтын кітабына енді.

Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану мұражайының меңгерушісі «ҚР Еңбек озаты» атанды

Қазалы: Орманшы – табиғатқа қорғаншы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Оқу жылының аяқталуына санаулы күндер қалды. Биыл соңғы қоңырау шарасы 1 маусымда болады. Одан кейін түлектер ҰБТ, оқушылар емтихан тапсырады. Артынша жазғы демалыс та басталады. Қазақстанда жазғы демалыста оқушыларға тегін лагерь қарастырылған ба? Бұл туралы <a href="https://massaget.kz/basty-zhaalytar-438/84338/?fbclid=IwAR2oAfgNgIuX7PIqsbfsFqv5VvZEkfYOWfryLhJReLFH3ZP25nPkzmNd0KE">Massaget.kz </a>сайтында жарияланды.&nbsp;Оқу-ағарту министрлігінің Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің мәліметінше, кейбір санаттағы оқушыларға лагерьлерге тегін жолдама беру мүмкіндігі қарастырылған. Яғни оның ішінде: &nbsp;мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылардан шыққан балаларға; мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алмайтын, жан басына шаққандағы табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен отбасылардан шыққан балаларға; жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалып, отбасыларда тұратын балаларға; төтенше жағдайлардың салдарынан шұғыл жәрдемді талап ететін отбасылардан шыққан балаларға; білім беру ұйымының алқалы басқару органы айқындайтын білім алушылар мен тәрбиеленушілердің өзге де санаттарына қала сыртындағы және мектеп жанындағы демалыс лагерьлеріне тегін жолдамалар беру мүмкіндігі қарастырылған.Бұл көмекті ұсыну мемлекеттік қызмет болып табылатындықтан, жолдама алу үшін білім ұйымына өтініш беру керек.Оқушылардың баратын лагерьлер тізімін жергілікті атқарушы органдар мемлекеттік сатып алу байқаулары негізінде анықтайды. Егер оқушы жоғарыдағы атап өткен санатқа жататын болса, тегін жолдама алуға құқылы. Қосымша қандай да бір, басқа өлшем шарттар қарастырылмаған.&nbsp;

Жазғы демалыста қандай оқушыларға лагерьге тегін жолдама беріледі?  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жақында университет делегациясы Оңтүстік Корея мемлекетіне жұмыс сапарымен барған болатын. Онда бірқатар университеттермен жоғары білім саласына қатысты ауқымды жобалар мақұлданып, екі жақты келісім жүргізілді.Соның бірі – Қорқыт ата атындағы ҚУ мен Сеул Ұлттық ғылым және технологиялар университеті бірлесіп алдағы 7 жылда «Халықаралық ынтымақтастық жөніндегі жетекші университет» жобасы аясында жасанды интеллект мектебін ашуды жүзеге асырмақ. Жасанды интеллект мектебі 3 бағыт бойынша білім алушыларға оқу процесін жүргізеді. Бұл жөнінде Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің Басқарма төрағасы – Ректор Бейбіткүл Кәрімова мәлімдеді.<blockquote>«Корея мемлекетіндегі іс сапардың басты мақсаты – екі ел арасындағы байланысты нығайту және ондағы университет өкілдерімен бірлесіп тың жобаларды іске асыруға бағытталды. Өздеріңізге мәлім, Корея мемлекетінде &nbsp;IT бағыты қарышты дамыған. Сондай-ақ, озық технологияларды шығаруда әлемде алдыңғы қатарда. Осы мақсатта біздің университет делегациясы Қорқыт ата университетінде &nbsp;IT орталығын ашу туралы ұсыныс білдірген болатын. Бұл ұсынысымыз қолдау тауып, біздің оқу орнында жасанды интеллект мектебін ашу туралы келісім жүргіздік. Осы жоба негізінде алдағы 7 жылда Сеул Ұлттық ғылым және технологиялар университеті мен ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі қаржылай қолдау көрсететін болады. Жоба аясында киберқауіпсіздік, жасанды интеллект, компьютерлік ғылымдар бағыты бойынша білім беру бағдарламаларын ашу көзделіп отыр. Сондай-ақ бизнес-инкубатор орталығын іске қосуда жоспарлануда. Жыл сайын Сеул университетінен 2 профессор дәріс беру үшін және 2 студент бағдарламаларды қамтамасыз ету мақсатында оқуға жіберіледі. Аталған мамандықтарға арналған заманауи зертханалар жасақталып, олар Корея Республикасында шыққан серверлер, озық жабдықтар және бағдарламалармен қамтылады. Бұдан бөлек, алдағы уақытта Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің базасында Сеул Ұлттық ғылым және технологиялар университетінің филиалын құру жоспарлануда. Бұл жұмыстар тікелей өңір басшысының қолдауымен жүргізіледі», - деді ректор Бейбіткүл Кәрімова.</blockquote>Жиынға Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев, облыстық мәслихат төрағасы Наурызбай Байқадамов, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің ректоры Бейбіткүл Кәрімова қатысты. Сондай-ақ, ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек вице-министрлермен бірге онлайн қосылып, бастамаларға қолдау көрсетілетінін айтты.&nbsp;<blockquote>«Мектеп ашу «Халықаралық ынтымақтастық жөніндегі жетекші университет» жобасы (LUPIC) аясында жүзеге асырылады. Жоба ресми түрде 2023 жылдың 1 сәуірінде басталды. Үш кезеңнен тұрады және жеті жылға созылады. Жоба жетекшісі және үйлестірушісі болып Сеултех университетінің профессоры Джэсу Ким бекітілді», – деді Бейбіткүл Сәрсемханқызы.</blockquote>Жоба аясында киберқауіпсіздік, жасанды интеллект, компьютерлік ғылымдар бағыты бойынша білім беру бағдарламаларын ашу көзделіп отыр. Сондай-ақ бизнес-инкубатор орталығын ашу жоспарлануда. Жыл сайын Сеултех университетінен 2 профессор дәріс беру үшін және 2 студент бағдарламалық қамтамасыз ету мақсатында жіберіледі. Аталған мамандықтарға арналған заманауи зертханалар жасақталып, олар Корея Республикасында шыққан серверлер, озық жабдықтар және бағдарламалармен қамтамасыз етіледі.&nbsp;Алдағы уақытта Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің базасында Сеултехтің филиалын ашу да жоспарлануда. Филиал ашу бойынша жұмыстарға, атап айтсақ білім грантын бөлу, жаңа ғимарат салу бойынша өңір басшысы тікелей қолдау көрсетілетінін жеткізді. Оңтүстік Кореяға сапар барысында университет делегациясы Шинхан университетінің президенті Канг Сонг Чонг мырзамен кездесті.&nbsp;Кездесуде Канг Сонг Чонг мырза Қызылордада университет филиалын ашуға ынталы екенін білдірді. Сондай-ақ, Шинхан университеті мен Қорқыт ата университетінің арасында ынтымақтастық жөніндегі меморандумға қол қойылды.&nbsp;Сонымен қатар университет делегациясы бірқатар университеттермен ынтымақтастық туралы келіссөздер жүргізді. &nbsp;Алдағы уақытта Оңтүстік кореялық университтермен әртүрлі деңгейдегі студенттерді даярлау, профессорлар мен оқытушылар алмасу, бірлескен зерттеулер ұйымдастыру, ғылыми іс-шаралар өткізу, делегацияларды іссапарға жіберу және ғылыми институттармен ынтымақтастықты дамыту жұмыстары іске асырылатын болады.&nbsp;Атап айтсақ, әлемге әйгілі Каннам университетімен 20 жылдан астам уақыт бұрын серіктестік орнатылған болатын. Содан бері жыл сайын Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің студенттері «Академиялық ұтқырлық» бағдарламасымен Каннам университетінде оқуға мүмкіндік алды. Бұл қызылордалық студенттердің сапалы білім алуына, тәжірибе жинақтауына жол ашуда. Ендігі кезекте академиялық ұтқырлықпен баратын студенттер саны артатын болды.Сапар барысында Сеул Кибер университеті, Sookmyung әйелдер университетімен әріптестік қарым-қатынасты нығайта отырып, бірлескен жобаларды іске асыру жөнінде келісім жасалды. Аталған шетелдік ЖОО-ларда Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің магистранттары мен оқытушылары алдағы уақытта академиялық ұтқырлық бағдарламасы бойынша оқу мүмкіндігіне ие болады.

Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде жасанды интеллект мектебі ашылады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Тағы бір оқу жылы аяқталды. Білім беру процесінің ең жауапты уақыты тәмән болғанымен, алдағы демалыс уақыты да жауапты кезеңдердің бірі болып саналады. Балалардың жазғы демалысын тиімді өткізуге байланысты шараларды таныстыру мақсатында Арал ауданы бойынша білім бөлімінің басшысы Санира Жанназарова бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері мен әлеуметтік желі қолданушыларына facebook әлеуметтік желісіндегі білім бөлімінің ресми парақшасы арқылы брифинг өткізді.Сөздің басын биылғы оқу жылындағы өзгерістен бастаған Санира Нұрқожақызы оқу сабақтары 31 мамырда сынып сағатымен аяқталатынын айтты. Осы ретте сынып сағаты балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты қарастырылғанын жеткізіп, «соңғы қоңырау» салатанатты жиыны министрліктің ұсынымына сәйкес «1 маусым – Балаларды қорғау» күніне орайластырып өткізілетінін тілге тиек етті. Сондай-ақ негізгі және орта мектепті бітіруші түлектердің ең бір ерекше сәті саналатын аттестат табыстау шарасы мектеп қабырғаларында 20-22 маусым аралығында ұйымдастырылатынын алға тартты.Санира Жанназарова салтанатты жиын уақытында сыбайлас жерқорлық сипатындағы құқық бұзушылықтарға жол бермеу қажеттігін, ата-аналардан қаражат жиналмауын қатаң ескертті.Биылғы оқу жылында атқарылған жұмыстар мен нәтижелерге тоқталған бөлім басшысы:<blockquote>– 2022-2023 оқу жылында аудан бойынша 1626 оқушы 9 сыныпты, 929 түлек 11 сыныпты аяқтауда. 9 сынып бітірушілері үшін қорытынды аттестациялау 2-13 маусым, 11 сынып түлектері үшін емтихан шаралары 5-19 маусым аралығында өтеді. Айта кетейік, 11 сыныптар бойынша 56 оқушы «Алтын белгіге», 57 түлек «Үздік аттестатқа» үміткер болып отыр. Бұл былтырғы нәтижемен салыстырғанда артық екенін анық аңғартады. Осы көрсеткіш 9 сынып оқушылары арасында өткен оқу жылына қарағанда өсімді көрсетіп отыр. Себебі алдыңғы оқу жылында 9 сынып түлектерінің 131-і «Үздік аттестатқа» үміткер болса, биыл 173 үміткер тіркелген, – деді.</blockquote>Содан соң 2021 жылдан бастап электронды форматқа көшірілген Ұлттық бірыңғай тестілеудегі аздаған өзгеріске тоқталған бөлім басшысы «Қазақстан тарихы» бойынша былтырғы түлектер 15 сұраққа жауап берсе, биыл 20 сұраққа, ал «Оқу сауаттылығы» пәнінен берілетін сұрақтар былтыр 20 болса, биыл 15 сұраққа жауап беретінін еске салды. Сондай-ақ 2022-2023 оқу жылынан бастап бейіндік пәндер қатарына информатиканың қосылуына байланысты, «информатика мұғалімдерін даярлау», «ақпараттық технологиялар», «ақпараттық қауіпсіздік» білім беру бағдарламалары топтарына түсушілер тестті «математика-информатика» комбинациясы бойынша тапсырады. Ал білім беру гранттарын тағайындау конкурсына қатысуға мүмкіндік беретін тестілеудің І кезеңі шарасына 732 оқушы, ІІ кезеңдік шарасына 726 түлек тіркелген.Брифинг барысында келер оқу жылына әзірлік жұмыстары да сөз болды. 2023-2024 оқу жылында 1 сыныпқа оқушыларды қабылдау 1 сәуірден басталып кетті. Болжам бойынша қабылдануға тиісті 1726 оқушының 1542-сі электронды үкімет веб-порталы арқылы қабылданған. Бұл барлық баланың 90%-ы алдағы жылы мектеп қабырғасына келуге дайын дегенді көрсетеді. Жоғарыда айтқанымыздай, оқушылардың жазғы демалысын тиімді өткізу бағытындағы жұмыстар жайлы Санира Жанназарова төмендегідей ақпарат берді.<blockquote>– Білім беру мекемелеріндегі 1-10 сынып аралығындағы 16498 баланы мектепішілік лагерьмен, үйірмелермен, экскурсиялар және көгалдандыру жұмыстарымен және ауданнан тыс лагерьмен қамту жоспарланды. Оның ішінде "Қамбаш" олимпиадалар және қосымша білім беру орталығына жалпыға бірдей міндетті оқу қоры есебінен аз қамтылған, көп балалы отбасындағы 577 бала, кәсіподақ есебінен 100 бала қамтылады. Мектеп жанынан күндізгі лагерьлерге міндетті оқу қоры есебінен жетім және ата-ана қамқорлығынсыз қалған, аз қамтылған, әлеуметтік көмек алатын отбасынан ІІ ауысымға ыстық тамақпен 224 бала, ыстық тамақсыз күндізгі лагерьлерге 6275 бала келеді, – дей келе бала жауапкершілігі қатаң қадағаланатынын талап етті.</blockquote>Мұнан бөлек ауданнан тыс лагерьге демеушілер, кәсіподақ, ата-аналар есебінен 384 бала, "Балдәурен" оқу-сауықтыру орталығына үздік, аудандық, облыстық, республикалық деңгейде жетістіктері бар 14 бала баратын болса, Қызылорда қаласындағы орталық мұражай және рухани жаңғыру орталығына саяхаттау үшін 321 бала, Түркістан қаласындағы тарихи орындарға саяхаттауға 570 бала, Арал қаласының орталығындағы музейлерге 865 бала, 17 мектеп жанынан ұйымдастырылған шатырлы лагерьге 395 және қала сыртындағы бастауыш сынып оқушылары үшін құрылған экскурсияға 1325 бала қатысады.Балаларды жазғы демалыс уақытында еңбекке тарту жағы да жүйелі қарастырылған. Көркейту-көгалдандыру еңбек лагері, «Жасыл ел» жасағы бойынша жасалатын жұмыстар осының анық дәлелі. Ал шығармашылық қабілеттерін жетілдіру мақсатында үздік оқушылар Алматы қаласындағы «Спутник» және Жаңақорғандағы «облыстық олимпиадалар және қосымша білім беру орталығына» барады деп күтілуде.Санира Нұрқожақызы брифингте балалардың қауіпсіздігі жайына да баса тоқталып өтті. Өрттен, судан, тамақтан улану сияқты өзге де балаларға төнуі мүмкін қатерлерден сақтану жайлы кеңінен түсіндірме жұмыстарын жүргізуді аудан мектептерінің басшыларына қатаң тапсырып, жауапкершілікке кім болса да салғырт қарамау қажетін ескертті.

Аралда білім беру саласы оқу жылын оң нәтижемен аяқтады  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қазір Арал десе көз алдымызға шалқыған теңіздегі мұнартқан кемелер емес, сор мен тұз, әрісі құрғақшылық жайлаған дала елестейтін болды. Жыл басында Кіші Аралдың қайта тола бастағанын естіп, қуанған жұрт, соңғы кезде қайта алаңдай бастады. Өткен ғасырдан бері айтылып келе жатқан мәселенің шешімі табылар емес. Таласы көп, тоқтамы жоқ пікірлердің арасында Аралдың жайы елеусіз қалғандай көрінеді.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Тұз татыған тұңғиықТаяуда Аралдың тағдыры Парламент Мәжілісінде де сөз болды. Депутат Мархабат Жайымбетов Үкіметке жолдаған сауалында теңіздің жайы әлі оңып тұрмағанын баян етіпті. Былтыр құны 4,5 миллиард теңгеге бағаланған «Көкарал бөгетін сақтап қалу» жобасы іске асырыла бастағаны белгілі. Осыған қарамастан, жағдай түзелді деуге ерте. Мәселен, қазір Солтүстік Арал теңізі тартылып, елді алаңдатып отыр. Елдің алаңдайтын себебі жоқ емес, өйткені бір теңіздің тартылуы бір емес, бірнеше проблема тудырады. Соңғы 12 жылда теңіз көлемі 8,5 млрд текше метрге азайған, яғни, үштен бірі жоғалды. Бұл қарқын тоқтамаса алдағы ширек ғасырдың көлемінде толық құруы мүмкін екенін тағы жасыра алмаймыз.Ең басты мәселелердің бірі – тұздың көбеюі болып тұр. Суы қашқан теңіздің орнынан көтерілген тұз бүкіл Орталық Азия елдерін экологиялық апатқа тартып барады. Жайымбетов осы тұста елемеуге болмайтын бір деректі айтыпты. Теңіз суының әр литріндегі тұздың көлемі 8-ден 13 грамға көбейген. Егер судың тұздылығы литріне 15 грамға жетсе, балықтар жаппай қырылады. Шыны керек, қазірдің өзінде Аралдың маңайында өлген балықтың көп екенін ел айтып жүр.Экологиялық апат дегеннен шығады, алдыңғы жылы Арал ауданында болған қуаңшылық әлі естен кетпеді. Жайылымның 95 пайызына шөп шықпаған. Сырдария арқылы теңізге құятын Қамыстыбас, Ақшатау көлдері мен Кіші Арал жағалаудан 1,5 шақырымға дейін тартылды. Не керек, бұның бәрі маңайдағы жұрттың әлеуметтік жағдайына да әсер етпек. Теңіз тартылғалы 3000-ға жуық балықшы табыссыз қалып, енді 9 балық өңдеу зауыты мен 14 шағын цехтың уақытша тоқтап қалу қаупі бар.Бұл мәселеде көрші елдермен мәміле жасай алмай келе жатқанымыз тағы рас. Халықаралық келісімдер бойынша, теңізге жыл сайын кемінде 3 млрд текше метр су келуі қажет. Бірақ көрші елдер судың бастауынан керегін алып, қалдығын ғана айдап отырғанға ұқсайды.<blockquote>«Енді не істемек керек?» деген сауалға Мәжіліс депутаты төрт ұсынысын айтыпты. Қысқаша айтар болсақ, әуелі Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан мемлекеттерімен вегетациялық кезеңде теңізге бөлек су лимитін белгілеп, «Фархад» су торабынан су жіберу мәселесін қарау қажет. Бұдан соң мемлекетаралық келісімді «кепілдендірілген келісім» статусына қою керек. Әйтпесе қазір келісім бар дейміз, алайда теңізге бөлінген лимиттің сақталуын бақылап отырған еш орган жоқ. Келесі кезекте «Қараөзек» арнасының бойындағы 3 су тоспаны қалпына келтіріп, ең бастысы – «Өңірлік дамыту және Арал теңізінің солтүстік бөлігін қалпына келтіру» жобасына Дүниежүзілік Банктің қайтарымсыз гранты есебінен 1,5 миллион АҚШ долларына Солтүстік Арал теңізінің аумағын ұлғайтуды қолға алған абзал екен.</blockquote>Осы тұста Қызылорда облысының әкімдігі де назардан тыс қалмайтыны белгілі. Жергілікті билік теңіз үшін қолдан келгеннің бәрін жасап отыр. Негізі проблема бір облыстың аясында, халықаралық дәрежеде ғана шешімін табатынын жоғарыда айттық. Әйтпесе әкімдік жыл сайын Аралға құятын судың көлемін ұлғайтуға тырысып отыр. Мысалы, биыл қаңтар мен ақпанда теңізге 800 миллион текше метр су барған. Былтыр жыл бойы келген су көлемімен пара-пар. Арал теңізінің деңгейі 2022 жылдың қазан айымен салыстырғанда көктемде 48 сантиметрге артқан екен. Бұл да бір көңілге жұбаныш беретін тұсы.«Осы уақытқа дейін Солтүстік Арал теңізіне жиналған су көлемі 27,0 млрд текше метрден, 18,5 млрд текше метрге азайып, су деңгейі 40,42 мБЖ (метр Балтық жүйесімен) дейін төмендеген болатын. 2022 жылдың қазан айынан бастап көктемге дейін теңіздегі су деңгейі 40,90 мБЖ (48 сантиметр) көтеріліп, жиналған су көлемі 19,7 млрд текше метрге ұлғайды», – деп жазылған Арал-Сырдария бассейндік инспекциясының хабарламасында.Түйіні жоқ талқыАрал үшін қанша жиындар, халықаралық форумдар өткенін білмейміз, әйтеуір талқы аз болмады. Талай мамандар тартысты, пікірлесті, өз ойларын айтты. Бір ғана «Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Солтүстік Арал теңізін қалпына келтіру» жобасы аясындағы пікірталас соңғы 18 жылдан бері толастамай келеді. Былтыр Дүниежүзілік Банк грантынан қаржы бөлінген жобаның техникалық-экономикалық негіздемесін ирандық «Yekom Consulting Engineers» консультанттық компаниясы жеңіп алып, Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі Су ресурстары комитетімен бірлесе дайындап жатқаны мәлім болған. Жобаға 190 млн АҚШ доллары көлемінде қаржы бөлінеді деп күтілген. Жоба үш компоненттен тұрады. Біріншісі, Солтүстік Арал теңізі мен Сырдария бассейнінің су инфрақұрылымы мен гидрологиялық режимін жақсарту. Екінші компонентте Қызылорда облысының экономикалық, әлеуметтік және экологиялық әлеуетін арттыруға бағытталған бірқатар жобалар қамтылған. Ал үшінші компонент су ресурстарын тиімді басқару, техникалық және институционалдық даму бағдарламаларын дайындауды қамтиды. Бұған қоса, «Көкаралдың» 50 метрге дейін көтеру жайы айтылған. 2005 жылы салынған оның бөгеті қазір нашар екені айтылады. Ал келесі біреулер жанына өзге каналдар қазғанды құп көреді. Ақыры басқосуларда мәселенің түйіні табылмай, жоба кейінге ысырылды. Осы секілді талай дүниелер сөз болды, бірақ іске келгенде бір қайнауы кем секілді көрінеді. Өйткені 2023-2025 жылдарға арналған республикалық бюджетте осы жобаны қаржыландыруға ақша қарастырылмаған.<blockquote>«Былтырғы жиында көп нәрсе айтылғанымен, аяқсыз қалды деуге болады. Теңізді сақтап қалуда «Көкаралдың» маңызы зор. Сондықтан оны нығайтып, 50 метрдің шамасында көтерген абзал. Бірақ қарсы тарап «Көкаралға» емес, жанындағы ұсақ-түйек істерге назар аударды. Рас, 2005 жылға дейін теңізде су молайып, жағдай оңала бастаған. Алайда қазір Кіші Аралдың жайы мәз емес. Су үнемдеуге епсізбіз. Кезінде 48-50 миллиард текше метр шамасындағы су ұлы теңізге қарай ағып, тектен-тек құмға сіңген уақыт та болды», – деді табиғат жанашыры Сайлаубай Жұбатыров.&nbsp;</blockquote>Күріштіктің келешегі&nbsp;қалай болмақ?Өңіріміз басқадан бұрын күрішпен аты шыққаны белгілі. Жалпы, елімізде егіске берілетін судың 28 пайызын күріш алқабы қамтиды. Сырдың суының біраз бөлігін күріш тартып алатыны жасырын емес. Қызылорда облысы жыл сайын шамамен 90 мың гектарға жуық күріш егеді. Кеңес заманында 60 мың гектар шегінен аспаған. Егістікті көбейте беру бір зардабын тартқызбай қоймағанының көрінісі – осы. Бұл жайды Экология министрлігі де ұғынды. 2021 жылы ведомство 2030 жылға дейін Қызылорда, Алматы және Түркістан облыстарындағы күріш алқаптарын 29 мың гектарға азайтып, сол арқылы жыл сайын 1 текше шақырым суды үнемдеу туралы шешім қабылдаған. Өңірге белгілі табиғат жанашыры Сайлаубай Жұбатыров та осы көзқарасты құптайды.<blockquote>«Биыл жыл басында теңіздегі судың біршама артқаны рас. Дегенмен сәуірде деңгейі қайта түсе бастады. Өткен ғасырдың 70-жылдары Аралда балық қырылып, кеме жүре алмаған еді. Сол қауіп енді Кіші Аралға төніп тұр. Жаһандық жылыну мен құрғақшылықтың белең ала бастағанын көзімізбен көріп отырмыз. Осы тұста теңізге тамшыдай болсын көмек ету үшін күріш алқаптарын азайту қажет-ақ. Әрине, күрішпен күн көретін адам көп, десек те оның орнына басқа да шаруашылықтарды дамытуға болады. Күріштің әр гектары өнімін бергенше 30-35 мың текше метр суды қабылдайды екен. Сонда қаншама суды шығындап жатқанымызды есептей берейік. Күріш егуді азайту қылмыс емес», – дейді ол.</blockquote>Қорыта айтқанда, теңіздің тағдыры өңір халқын емес, адамзатты алаңдататын ахуал болып тұр. Әрине, атқарылып жатқан істер жетерлік. Еңбектің бәрін жоққа шығармаймыз. Әйтсе де, теңізді қалпына келтіруде өз алдына бөлек саясат керек екені аңғарылып тұр.

Аралға 800 миллион текше метр су құйылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Белгілі жырау, Жиенбай жыр мектебінің өкілі Серік Жақсығұлов жуырда Өзбекстан Республикасының Гүлістан қаласында өткен ІІІ халықаралық Бахшы-жырау фестиваліне қатысып, «жоғары дәрежелі лауреат» (үшінші орын) номинациясын жеңіп алды.Отыз елдің жыраулары қатысқан өнер бәйгесінде жүзден жүйрік атанып, жүлделі орынды иеленген жыраудың бұл жеңісі Сыр мәдениеті мен өнеріне қосылған сүбелі үлес деп білеміз.Дәстүрлі өнер қайбір халықтың да түп тарихымен сабақтасып жатыр. Мысалы, Шығыстың «Шахнама», «Көрұғлы» дастандары, қырғыздың «Манас» жыры, қазақтың «Алпамыс батыр», «Қобланды батыр», «Ер Тарғын», «Қыз Жібек», «Кенесары – Наурызбай» сияқты жыр-дастандары осының дәлелі. Оның бер жағында Сыр сүлейлерінің мұрасы өз алдына тұнып тұрған қазына. Ал осынау рухани құндылықтар әр халықтың сол дәуірдегі қоғамдық, әлеуметтік даму сипатын аңғарта келіп, ел мен жерді қорғаудағы күрескерлігін, сонымен қатар, салт-сана, әдет-ғұрпын, мәдениеті мен өнерін, тұрмыс-тіршілігін, жалпы айтқанда, ұлттық ұстынын көз алдымызға әкеледі. Әлбетте, дәстүрлі өнерді насихаттау арқылы сол бабалардың асыл мұраты, аманаты бүгінгі күнмен ұштасып жатады.Жоғарыда айтқан Бахшы фестивалінің де түп-төркіні – түркі елдеріне тән &nbsp;дәстүрлі жыраулық өнерді насихаттай отырып, ғасырлардан үзілмей жалғасып келе жатқан жауһар туындыларды бүгінгі жыраулар, жыршы, шайырлар арқылы қайта жаңғырту. Айта кетейік, 2019 жылы Сырдан шыққан белгілі жырау Ұлжан Байбосынова осы өнер додасының бас жүлдесін иеленген болатын. Қатысушылардың айтуынша, фестивальде орындалған жыр, дастандардың мазмұны да түбі бір түркі жұртының асыл мұратын айқындай түсетіндей. Осы тұста Н.Бекежанов атындағы облыстық қазақ академиялық музыкалық драма театры басшысының шығармашылық жөніндегі орынбасары, ҚР Мәдениет саласының үздігі, фестивальдің биылғы жүлдегері Серік Жақсығұловты сөзге тарттық.– Өнер сапарымен Өзбекстан мемлекетінде өткен Бахшы-жырау фестиваліне қатысып, жүлделі оралдыңыз. Бұған дейін де Ресей, Венгрия, Түркіменстан, Түркия, Әзербайжан елдерінде концертте болып жүрсіз. Жалпы &nbsp;қазіргідей ғылым мен технологиядан бастап, мәдени құндылықтарға дейін жаһандана бастаған уақытта халықтың дәстүрлі өнерге деген көзқарасы қандай?– Биыл ІІІ рет байрағын көтерген Бахшы-жырау фестиваліне қатысып, ерекше рухани әсер алып, шабыттанып оралдық. Әсіресе, фестивальді ұйымдастырудағы жоғары деңгейдегі жұмыстар көңілімізді аударды. Өнер бәйгесі Өзбекстан мемлекетінің Сырдария облысы Гүлістан қаласында өтті. Сырдария өзенінің бастауы, яғни, жоғарғы ағысы сол жақта. Ал біз төменгі ағысының бойында орналасқанбыз. Жыр додасының осынау Сыр өзенінің бойында өтіп жатқаны, өнердің өлмейтінін, рухани құндылығымыздың мәңгі екенін еске салып тұрғандай. Екі жарым мың көрерменге арналған амфитеатрда ұйымдастырылған бахшы-жыраулар өнерін өзбек ағайындар үш күн бойы тамашалады.– Сіз қай шығарманы орындадыңыз?– Мен «Көрұғлы» дастанын орындадым. Бұл дастанды ХІХ ғасырдың аяғында Дүзбенбет жыраудың баласы Жиенбай ала келген екен. Жиенбай жыраудан бері қарай Көшеней, одан Рүстембек, Бидас, Арнұр жыраулар осы жырды бүгінге дейін саф қалпында сақтап жеткізген. Осынау алқалы жиында аңғарғанымыз, қазақ дәстүрлі өнері, оның ішінде Сыр бойындағы сүлейлер мұрасы жоғары деңгейге көтерілген екен. Осы орайда айта кетейік, Сыр елінде екі жылда бір рет өтетін дәстүрлі «Қорқыт және Ұлы дала сазы» халықаралық фестивалі бар. Ең алғаш 2006 жылы ТҮРКСОЙ ұйымы бірлесіп түркітілдес елдердің ұлттық фольклорлық музыкалық өнерін дәріптеу, мәдени байланысты нығайту мақсатында бастау алған халықаралық фестиваль 2019 &nbsp;жылы бесінші мәрте өткізілді. Оған Түркия, Иран, Әзербайжан, Сербия, Грузия, Өзбекстан, Қырғызстан, Татарстан, Башқұртстан, Саха республикаларынан және еліміздің әр өңірінен белгілі ғалымдар мен өнер иелері, шығармашылық ұжымдар қатысқан.–Қандай ой-пікір түйіндедіңіз?–Біріншіден, халықаралық фестивальдің негізгі мазмұны сақталуы керек. Мысалы, қатысушылар өз мүмкіндігін барынша көрсете алатындай бірнеше күнге ұласқан өнер жәрмеңкесі болғаны жөн. Жырдың ең күрделі әрі мазмұнды түрі – қисса, дастандар. Олай болса, кешегі Тұрмағамбет, Жиенбай, Нұртуған, Балқы Базар, Нартай жыраулардың ізімен таңды таңға ұрып жырлау дәстүрін жаңғыртып, дастандар орындауды ережеге енгізу қажет деп ойлаймын. Сондай-ақ, дәстүрлі қазақ-қырғыз айтыстарын қайта жалғастырсақ артық болмас еді. Бұдан бөлек, облыс деңгейінде жыраулар байқауының аясын ұлғайтып, аймақтағы әрбір жыр мектебінің жұмысы назардан тыс қалмай, лайықты насихатталуы керек. Сонда тыңдарманның да сұранысы артады. Айталық, Арқа, Жетісу өңірінде Жәнібек Кәрменовтің, Әміре Қашаубаевтың атында жыр байқаулары өтеді. Жүлдесі де жоғары. Кете Жүсіп, Көшеней жырау атында байқаулар ұйымдастырып, оның ішінде аға буын жыраулар мен жас жыршылар арасында өзінше бөлек жыр жүйріктерін анықтауға көңіл бөлгеніміз жөн. Жалпы Сыр бойында тек ел ішінде ғана емес, әлем назарына ұсына алатын дәстүрлі құндылықтарымыз бар. Тек соны заманауи талаптарға сай таспаға түсіріп, одан әрі ғылыми тұрғыда пайдаға жарата білсек болғаны. Осы жұмыстар мемлекеттің қолдауымен жүйелі жүргізіліп отырса, дәстүрлі өнердің ұрпақ тәрбиесіне тигізер ықпалы ұлан-асыр болмақ. Мәдениет пен өнер – халықтың қазынасы. Тек сол қазынамызды көздің қарашығындай қорғай білуіміз қажет. Қорғай білу дегенде айтпағымыз, құжат күйінде қағазға түсіріп, қаттап жинап қою емес, жарқыратып дүйім елдің назарына ұсыну керек. Ұлт мәдениетін айшықтайтын туындылар әлем сахналарында орындалғанда, жас ұрпақтың жүрегін мақтаныш кернеп, төл өнердің тәлімін бойына сіңіре білсе, бұл – үлкен жеңіс. Қысқасы, осы күні әрбірімізді толғандыратын ұлттық идеологияның да түп-тамыры осында жатқан секілді… &nbsp;

Серік Жақсығұлов «Жоғары дәрежелі лауреат» номинациясымен марапатталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Жалпы киіктердің мекен етуі Бетпақдала, Үстірт және Орал популяцияларына бөлінеді. Бұл – еліміздің барлық өңірлері ақбөкендер мекеніне айналып жатқанының айғағы. Бүгінгі күні киікке қатысты мәселе бүкіл елдің назарында екені белгілі.&nbsp;Жануарлар дүниесі объектілерін, олардың бөліктері мен дериваттарын пайдалануға шектеу мен тыйым салуды енгізу, оларды пайдалану орындары мен мерзімдерін белгілеу туралы Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті төрағасының міндетін атқарушы 2015 жылғы 24 шілдедегі №190 бұйрығының талабына сәйкес ғылыми мақсаттарда пайдаланудан басқа, Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында киіктерді, олардың бөліктері мен дериваттарын пайдалануға 2024 жылға дейін тыйым салынған.&nbsp;Алайда, осындай тыйымдармен шектеулерге қарамастан ақбөкен жануарларына қатысты қылмыстық істер тіркелуде. «ОХОТЗООПРОМ»ӨБ» Республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорынның Қызылорда өңірлік филиалы барлығы 46 штаттық бірлікте жұмыс жасайды, атап айтқанда; филиалда Қызылорда, Сексеуіл, Шымкент деп аталатын үш трек пункті және күшейтілген топтан, барлығы 35 табиғатты қорғау инспекторларынан құрылған, 6 мобильдік топ 16 автокөлікпен табиғатты қорғау жұмыстарын жүргізуде. Оның ішінде: Қызылорда бекетінде 2 топта 12 инспектор бар, оның екеуі жүргізуші 6 автокөлік бөлінген. Ал Шымкент бекетінде 1 топта – 6 инспектор, 1 жүргізуші, 3 автокөлік бар.Сексеуіл бекетінде 2 топта 11 инспектор бар. Күшейтілген топта 6 2 автокөлікке 6 инспектор бөлінген.6 қылмыстық іс-әрекетке тосқауыл қойылдыКиелі жануарларға мылтық кезейтіндер әлі де азаяр емес. «ОХОТЗООПРОМ»ӨБ» Республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорынның Қызылорда өңірлік филиалының мәліметіне сәйкес, былтыр табиғатты қорғау заңнамаларын бұзу деректерін анықтау мақсатында жүргізілген жұмыстар барысында, Қызылорда өңірлік филиалына бекітілген Қызылорда мен Түркістан облыстары аумақтарында қылмыстық 18 дерек, әкімшілік заң бұзушылық бойынша 8 дерек анықталған, атап айтқанда Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 339 бабымен 8 дерек, 337 бабымен 8 қылмыстық деректер анықталған. Оның ішінде: Қызылорда облысы бойынша 10 қылмыстық деректің 2-і дерегі киік аңының мүйіздерімен, 8-і дерегі киік аңының өлі денелерімен анықталған жәнеде2022 жылы барлығы 193 үгіт насихат жүргізілді, 81 бірлескен іс-шара жүргізілді, оның ішінде полиция қызметкерлерімен – 54, инспекция қызметкерлерімен – 12 және басқада мекемелерімен – 15 бірлескен іс-шаралар.2023 жыл басынан бастап 30 мамыр күні аралығында Қызылорда филиалы инспекторларының табиғат саласындағы заңсыз аңшылықтардың жолын кесу жұмыстарын жүргізу барысында ҚР қылмыстық кодексінде қаралған 6 қылмыстық әрекеттерге тосқауыл болып, құқық қорғау органдарына тапсырылған. Сонымен қатар, ҚР ӘҚБтК-нің 382 бабымен 4 әкімшілік құқық бұзушылықтар анықталып, әкімшілік хаттамалар толтырылып құзырлы органдарға шешім қабылдау үшін жолданып, тиісті шешімдері қабылданып салынған айыппұлдар өндірілген.&nbsp;Филиал қызметкерлері мен ауыл тұрғындары арасында табиғат заңдылығын сақтау, киік қорғау жұмыстары бойынша 2023 жыл басынан бастап елді мекендерде 75, бұқаралық ақпарат құралдарына-6 үгіт насихат (агитация) шаралары өткізілген.«Киік» табиғатты қорғау акциясы: қылмыстық құқық бұзушылық анықталмадыТабиғат заңдылығын сақтау, киік қорғау жұмыстары бойынша осы күн аралығында 47 бірлесіп іс-шара жүргізді. Табиғат байлықтарын келер ұрпаққа сақтап, жеткізу мақсатында қорғауға ат салысу әрбір адамзаттың міндеті. Көктем кезінде «Киік» кең ауқымды табиғат қорғау акциясы 15 сәуір-15 мамыр аралығында өтеді.&nbsp; Акцияның мақсаты лактация кезеңінде киіктерді қорғауды күшейту, сондай-ақ ел аумағында табиғатты қорғау заңнамасын бұзудың жолын кесу бойынша бірлескен іс-шараларды ұйымдастыру болып табылады.«Охотзоопром» РМҚК-ның Қызылорда аумақтық филиалы жүргізілген «Киік» атты табиғатты қорғау акциясы барысында, Қызылорда және Түркістан облыстары аумағында ішкі істер департаменттерімен және аумақтық инспекцияларымен бірлескен іс-шара жоспарын жасалып, табиғатты қорғау жұмыстарына арнайы мобильді топтар құрып 3-бағытта тосқауыл бекеттерін қойды.«Киік» атты табиғатты қорғау акциясының шараларына 12-автокөлік, 25-инспектор, 6-мобильдік топ жұмылдырылып жұмыс жасауда, 14-бірлескен іс-шаралар, 2-Брифинг, 6-БҰАҚ, елді мекендерде 22-үгіт насихат жиндары өткізілді, әкімшілік және қылмыстық құқық бұзушылықтар «Киік акциясы» аясында анықталмаған.Жануарлар дүниесi – Қазақстан Республикасының аумағын тұрақты немесе уақытша мекендейтiн, сондай-ақ Қазақстан Республикасының құрлықтағы қайраңының және айрықша экономикалық аймағының табиғи ресурстарына жататын жануарлар жиынтығынан құралған табиғат байлығының ажырамас бөлігі. Сондықтан да оны көздің қарашығындай сақтап, келер ұрпаққа бүтіндей жеткізу бүгінгінің міндеті.&nbsp;ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігімен Ішкі істер министрлігі және ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитетінің бірлескен бұйрығына сәйкес «Киік» кең ауқымды акциясын өткізу мақсатында 2023 жылдың көктем, қыс мезгілдерінде өткізілетін бірлескен іс-шара жоспары (бұдан әрі – жоспар) бекітілген.Қызылордада жаппай киік төлдеп жатырҚызылорда облысында киік төлдей бастады. Мұндай көріністі тәуелсіздік жылдарынан бері көрмеген мамандар аң-таң. Бұл Бетпақдала популяциясының қалпына келе бастағанын көрсетеді. Сайын дала сұлулары бұрын Сыр өңіріне қыстауға ғана келіп, ұрпақ өрбітетін уақытта кетіп қалатын.<blockquote>«Киіктер көбеюіне байланысты біздің облыста да төлдеп жатыр. Бұл 30 жылдан бері болмаған көрініс. Қазіргі күні жалпы аң санының шамамен 90 проценті төлдеп болды», – дейді «Охотзоопром» РМҚК өңірлік филиалының басшысы Расул Маханов.</blockquote>Дархан дала еркесін қорғау мақсатында 15 сәуір мен 15 мамыр аралығында арнайы акция өтті. Әйтеуір заң бұзған ешкім болған жоқ. «Охотзоопром» дерегінше, жыл басынан бері инспекторлар қаскөйлердің 6 қылмыстық әрекетіне тосқауыл болып, іс құқық қорғау органдарына тапсырылды. Сонымен қатар 4 әкімшілік құқық бұзу дерегі бойынша айыппұл өндірілді. Әуе санағы Бетпақдала популяциясындағы киік саны биыл 745 мыңнан әрі екенін көрсетті. Ал 4 жыл бұрын небәрі 111 мыңнан асатын.&nbsp;Айта кету керек, Қазақстанда киіктердің төлдеу кезеңі мамыр айының басында басталған-ды. Бұл мамыр айының соңына дейін жалғасты. Осыған орай, киіктер жиналатын және қоныс аударатын жерлерде мамыр айының басынан бастап төлдеу үшін қауіпсіз жағдай жасалып, күшейтілген рейдтер жүргізілді.&nbsp;Киіктер еліміздің 10 облысын мекендейді. Бұл ретте, бірлескен бұйрық негізінде табиғатты қорғау құрылымдарының қатысуымен кең ауқымды «Киік» табиғатты қорғау акциясы өткізілді. Акция шеңберінде киіктер шоғырланған мекендерге және төлдейтін учаскелеріне блок-бекеттер қойылып, қорғау іс-шаралары күшейтілді.&nbsp;

Киіктердің 90 пайызы төлдеп болды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Қазақстанда жасалған» белгісі бар, &nbsp;сондай-ақ әлеуметтік маңызы бар азық-түлік өнімдерін сатуға басымдық берген, көлемі мың шаршы метрден кем емес азық-түлік және азық-түлік емес тауарларды өткізуге арналған сауда орталықтарына 3 млрд теңгеге дейін несие беріледі.Кәсіпкерлікті дамытуға арналған Ұлттық жобаға мамырда енгізілген өзгерістердің бірі осы. Бұл туралы Қызылордада «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі» ұлттық жоба аясында кәсіпкерлерге қаржылай және қаржылай емес қолдау тетіктері жөнінде ақпарат ұсынуға арналған шарада айтылды.Шараны Қызылорда облысының кәсіпкерлер палатасы, «Банк ЦентрКредит» АҚ Қызылорда облыстық филиалы мен «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ Қызылорда облыстық филиалы ұйымдастырды.Кездесуде Кәсіпкерлер палатасының директоры Пірмұхаммед Сыздықов Ұлттық жоба шеңберінде көрсетілетін қаржылай емес қолдау тетіктері жөнінде айтып берді.<blockquote>«Қазір кәсіпкерлікпен айналысуға ниетті азаматтарға мемлекеттік бағдарлама аясында көрсетілетін қолдау тетіктері жеткілікті. Тек уақытылы хабардар болуы керек. Сол үшін «Центр кредит Банкі» мен «Дамудың» ұсынысын қуана қарсы алып, осы кездесуді ұйымдастырып отырмыз. Бұл ұйымдардың бастамасын өзге де қаржы институттары жалғап, кәсіпкерлікті қолдау бағдарламаларын насихаттауға арналған осындай шараларды ұйымдастырады деген үміттемін», – деді Палата басшысы.&nbsp;</blockquote>«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ Қызылорда облыстық филиалының директоры Жомарт Ермағанбет Ұлттық жоба аясында бизнестің жобасын қаржыландыруға арналған бағдарламаларға, олардың талаптары мен ерекшеліктеріне тоқталып өтті.<blockquote>«Ұлттық жобаға осы мамырда өзгерістер енді. Әлеуметтік азық-түлік сататын, сондай-ақ отандық өнімдерге басымдық беретін сауда орталықтарына қолдау бар. Осы саладағы кәсіпкерлер жыл соңына дейін 3 млрд теңгеге дейін несие ала алады», – деді Жомарт Ермағанбет.</blockquote>Сонымен бірге, «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасына да өзгеріс енген. Облыс орталықтарында халықаралық қонақ үй желілерінің франшизасы негізінде «3», «4» и «5» жұлдызды жаңа қонақүй құрылысы, қайта жаңғырту және құрал-жабдықтармен жабдықтау жобалары осы бағдарлама аясында субсидияланбақ.«Банк ЦентрКредит» АҚ Қызылорда облыстық филиалының директоры Айбек Бекбанов кәсіпкерлік мақсатта алынған бағдарламаларды «Даму» арқылы субсидиялау жолдарымен таныстырып, банктің бизнес өкілдеріне арналған өзге де өнімдерін таныстырды.<blockquote>«Осындай кездесулер өткізу арқылы іскерлік ортаның дамуына үлес қосқымыз келеді. Кәсіпкерлер – біз үшін экономиканың дамуына өлшеусіз үлес қосып жүрген еңбекқор азаматтар, әрі серіктестеріміз. Бизнес өкілдерінің тың бастамасын қолдауға әзірміз», – деді Айбек Бекбанов. &nbsp;</blockquote>Одан әрі еркін форматтағы сұхбат бизнес-таңғы аста жалғасты. Бұндай форматты алғаш рет қолданған ұйымдастырушылар алдағы уақытта кәсіпкерліктің салалық бағыттарында да өткізуді көздеп отыр.

Қызылордада кәсіпкерлерге жаңа өзгерістерді таныстыруға арналған BUSINESS KEZDESU өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> М.Шоқай атындағы №187 ІТ мектеп-лицейде Президент Қ.Тоқаевтың «Оқулықтарды цифрлық форматқа көшіру және оқушы сөмкесінің салмағын жеңілдету» жөніндегі тапсырмасына сәйкес «Алматы кітап» тұңғыш «TopIQ.kz» білім беру «web» платформасын қолдану бойынша семинар өтті. Семинарға «Алматыкітап» коммерциялық мәселелер бойынша вице-президенті Жир Олеся Григорьевна мен Қызылорда қаласы бойынша білім бөлімінің әдіскері Ғалия Ермағанбетқызы, қала мектептерінің кітапханашылары қатысты.&nbsp;Бүгінде цифрландыру жобасы – заман талабына айналып отыр. Әсіресе, білім саласында өрендердің цифрлық сауаттылығын арттыру маңызды. Осы орайда «Алматыкітап» баспасының коммерциялық мәселелер бойынша вице-президенті Жир Олеся Григорьевна барлық өңірдің мұғалімдері «TopIQ.kz» білім беру платформасын игерсе, оқушының оқу материалдарын жылдам меңгеруге ықпал ететіндігін айтады. Бұл өз кезегінде оқушылардың білімге деген құштарлығын арттыруға негізделген функциялары мен видео, аудио контенттерден тұрады. Мұның білім беру саласына енгізілген ең ұтымды әрі заманауи цифрлық өнім екендігін айтып өтті.&nbsp;Сонымен қатар, қазіргі таңда оқушылар мен мұғалімдер платформада орналасқан электрондық оқулықтарды, оқулықтағы интерактивті тапсырмаларды сабақ уақытында қолданып, оның тиімділігі мен заман сұранысына сай әзірленгенін атап өтті.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары