<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Биыл Қызылорда облыстық жастар денсаулығы орталығына жүгінген жастардың саны былтырғы жылдың үш айымен салыстырғанда 58,5 пайызға өскен.&nbsp;Аталған орталыққа көбіне кеңес алу, емдеу-сақтыру, психологиялық тұрғыда көмек алу мақсатында жүгінеді. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте облыстық жастар денсаулығы орталығының ұйымдастыру-әдістемелік бөлімінің дәрігері Сәуле Қауысова хабарлады.<blockquote>«Бүгінгі күні облысымызда 14-28 жас аралығындағы жастардың саны 176 985. Бұл облыс тұрғындарының 26,7 пайызын құрайды. Осыған сәйкес, жастардың денсаулығын сақтау және психологиялық тұрғыда көмек беру мақсатында біздің орталықта белсенді іс-шаралар жүргізілуде. Облыстық жастар денсаулығы орталығы 3 құрылымдық бөлімнен тұрады және жалпы тәжірибелі дәрігерлер мен акушер-гинеколог, уролог, дерматовенеролог мамандар қызмет етеді. Ал психолог мамандардан кеңес алғандар саны – 2282 жасты құрайды. Жалпы психолог мамандардан кеңес алушылардың басым бөлігі нәзік жандылар. Ал тұрғылықты жері бойынша қала тұрғындарының үлесі басым. Көбіне 15-28 жас аралығындағы жастар психологиялық көмекке мұқтаж. Оларға тиісінше керекті ақыл-кеңес беру және түрлі мәселелерін шешуге көмектесу - біздің негізгі міндетіміз», - деді Сәуле Смағұлқызы.&nbsp;</blockquote>

Сәуле Қауысова: Қызылордада облыс тұрғындарының 26,7 пайызын жастар құрайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Дана қазақ «Еңбексүйгіш елдің еңсесі биік» деп тәмсілдеген. Бұл тұрғыда біліктілік пен шыдамдылықты қатар талап ететін жауапты мамандық иелерінің бәсі биік. Соның ішінде медицина саласының арқалар жүгі ауыр. Оның өзге мамандықтан ерекшелігі сол, жұмыс барысында еш қателесуге болмайды. Сондықтан олар ұдайы тәжірибелік білімін жетілдіріп отырады.Жыл сайын мамыр айының 12 жұлдызында халықаралық мейірбикелер күні аталып өтеді. Бұл күні көпшілік ақ халатты абзал жандарға құрмет көрсетіп, олардың еселі еңбектеріне алғыс білдіреді. Денсаулық – баға жетпес байлық. Адам баласы басы ауырып, балтыры сыздағанда, дертіне дауа іздегенде баратыны – медицина қызметкерлері. Себебі дертке дауа, емшге шипа бере алатын осы ақ халатты абзал жандар. Олардың көмегімен дертімізден айығып, ертеңімізге үмітпен қараймыз. Алдына барған әр науқасқа ерекше мейіріммен қарап, жылы сөзімен көңілін көтеріп, өмірге деген құлшынысын арттыратын да осы асыл маман иелері.Иә, адам жанына шипа сыйлайтын мамандықты таңдаған ақ халатты абзал жанның бірі – Ақгүл Төреева. Ол бүгінде Қармақшы ауданындағы «Шипагер» емханасындағы терапия бөлімінің мейірбикесі. Жастайынан біреуге көмектесуді мақсат еткен ол мектепті тәмамдаған соң, Түркістан қаласындағы медицина колледжінде «фельдшер» мамандығын игереді. Қолына диплом алып, кеудесі арман-тілекке толы жас мейірбике сол жылы аудандық «Шипагер» емханасына мейірбике болып жұмысқа орналасады. Қиын да жауапты жұмысты абыройлы атқарып келе жатқанына биыл он жыл да өте шығыпты. Бүгінде тәжірибесі толыққан білікті маманға айналған.<blockquote>«Мейірбике – науқастың саулығына, тез жазылып кетуіне дәрігермен бірдей жауапкершілікпен қарап, келушінің бар жағдайын жасап, уақытылы ем-дом көрсетететін денсаулық жанашыры. Менің бала күнгі арманым медицина саласында жұмыс жасап, адамдарға көмек көрсету еді. Мен үшін біреуді емдеп, оған көмек беру – игі іс. Сондықтан да осы саланы таңдадым. Еш өкінбеймін. Жұмысым да, ұжымым да жақсы. Дәрігер Айнұр Жұмабекқызымен де біріге жұмыс жасаймыз. Кейбір сәтте айтпай-ақ түсінісеміз. Басты мақсатымыз – алдымызға келген жанға қол ұшын созу. Ал күнделікті жұмыс бабы қиын да қызықты. Әр науқастың бабын тауып, жағдайын жасауға тырысамын. Біздің жұмыста қуанышты кездер де, қиналатын сәттер де болады. Сондай кезеңдерде мен өз қызметімнен бас тартып, мамандығымнан көңілімді суытқан емеспін. Өз мамандығымды мейлінше сүйемін», – дейді тәжірибелі мейірбике Ақгүл Қуанышбекқызы.</blockquote>Кейіпкеріміз жұмыста мейірімді мейірбике болса, отбасында сүйікті жар, аяулы ана. Жары екеуі үш перзент тәрбиелеп отырған жас отбасы. Еселі еңбегімен, мейірімді жүзімен, жұмысына деген жауапкершілігінің арқасында елдің алғысына бөленіп жүр.&nbsp;– Ақгүл менің патронаждық мейірбикем. Дәрігер Айнұр Жұмабекқызы екеуі менің жағдайымды үнемі бақылап, хабарласқан бойда үйіме келіп, ем-дом жасап кетеді. Денсаулығыма байланысты тіркеуде тұрғандықтан 15 жылдан бері мемлкеттен тегін дәрі алып келемін. Өзім де бұрын осы салада жұмыс атқарғанмын. Қазір зейнеткермін. Осы жолды жүріп өткен соң бұл қызметтегі ауыртпашылық пен адам өміріне деген жауапкершілікті жақсы түсінемін. Өздері ақкөңіл, қарапайым, науқастың көңілін аулай біледі. Кейде жылы сөздерінен-ақ емделіп кетесің. Бас дәрігер Бақытжан Нысанбаевтың тәрбиелеген ақ халатты абзал жандары деп білемін. №1 учаскенің дәрігері Айнұр мен мейірбикесі Ақгүл қыздарыма шексіз аналық алғысымды білдіремін. Мереке қарсаңында еңбектеріне жеміс тілеймін. Әрдайым осы қалыптарынан танбай, елдің құрметіне бөлене берсін, – дейді шынайы ризашылығымен кент тұрғыны Рыскүл Ешбаева.Иә, дерті меңдеп, дәрменсіз күйде келген науқастың шипа табуына жәрдемдесіп, қолынан келгенін аямайтын осындай ақ халаттылардың қатары арта берсін. Аманаты мол мамандықта алғыс арқалап жүрген мерейлі мейірбикені кәсіби мерекесімен құттықтап, қызметте абырой тілейміз.

Антына адал қызметкер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Егіздер – ерекше жаратылыс. Алайда, «Бірге тумақ болғанмен, бірге жүрмек жоқ» деген сөзді ескерсек, қаншама егіздердің екі бөлек өмір сүріп, екі түрлі мамандық таңдап, екі жақта жүргенін түсінген болар едік. Бірақ біздің бүгінгі кейіпкерлеріміз Айымхан мен Күнімхан Донбаевалар жаны да, таңдаған мамандықтары да бір, ұқсас жандар. 12 мамыр – мейірбикелер күні мерекесіне орай біз аудан халқының алғысына бөленіп, елдің ерекше ықыласын алып жүрген ақ халатты егіз жандар жайлы қалам тербемекпіз.Қара тас та бөлінеді емес пе? Алайда Айымхан мен Күнімхан Донбаеваларға қарап, осы сөзді негізсіз дер едік. Өйткені олардың әлемі бір, жан дүниесі ұқсас. Тіпті, таңдаған мамандықтары да... Адам жанын емдеуді өздеріне борыш деп санаған олар бүгінде Шиелі аудандық емханасында тәжірибелі мейірбике болып жұмыс істейді. 1963 жылы өмірге келген қос егіз бала күннен бері ақ халатты абзал жан болуды арман еткен. Екеуі де 1971 жылы Шиелідегі бұрынғы «Қазанның 14 жылдығы» атындағы қазақ орта мектебіне қабылданып, 1981 жылы осы мектепті үздік тәмамдаған. Сөйтіп, армандарына бір қадам жақындаған соң 1981 жылы Жезқазған қаласындағы бұрынғы медицина училищесіне «акушерлік ісі» мамандығына оқуға түседі. Аталған оқу орнын үздік аяқтаған олар алғашқы еңбек жолдарын Шиелі аудандық емханасынан -бастады. Күнімхан Ахметқызы балаларға арналған учаскелік бөлімшесінде аяжан болып жұмысқа орналасса, 2015 жылдан бері эндокринолог аяжаны болып еселі еңбек етіп келеді. Ал Айымхан Ахметқызы Шиелі аудандық «Жедел жәрдем» бөлімінде ұзақ жылдар бойы қызмет атқарып, 2009 жылдан бері жалпы тәжірибелік бөлімі-жалпы тәжірибелік мейірбикесі болып қызмет етуде. &nbsp;Мейірбике – мейірім иесі. Біздің бүгінгі кейіпкерлеріміз соның дәлелі. Табиғатттың тылсымымен үндесіп, отбасылы болса да бір-бірінен ажырамай, бір салада еңбек етіп, ел құрметіне бөленіп жүрген егіздердің еңбегі еселі. Олардың тағдыр жолы да ешкімге ұқсамайды. Иә, дертке шипа беріп, жан саулығы үшін күресіп жүрген олар әрдайым ел назарында. Олар аяулы ана, сүйікті жар ғана емес, ұжымға сыйлы әріптес. Ал біз іскерлік қабілеттерімен ерекшеленіп тұратын Айымхан мен Күнімхан Донбаевалардың еңбек жолына сәттілік, жұмыстарына табыс тілейміз!&nbsp;

Шиеліде елді емдеген егіздер тұрады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгінде қант диабетінен кейін кең тараған сырқаттың бірі –қалқанша безі аурулары. Адам ағзасындағы зат алмасуды реттеп отыратын ішкі секреция бездері қызметінің бұзылысы қыз-келіншектер арасында жиі кездеседі. &nbsp;Мұндай өзгеріс өз кезегінде қауіпті дерттерді тудырады. Осы орайда №6 қалалық емхананың эндокринолог маманы Гүлжан Төреханқызынан көпшілікті мазалайтын эндокриндік аурулар жөнінде сұрағанды жөн көрдік.&nbsp;– Гүлжан Төреханқызы, жалпы эндокринология саласы нені зерттейді? Эндокриндік бездер дегеніміз не? Оның маңызы қандай?– Эндокринология – эндокриндік бездердің құрылысын, қызметін, олар бөліп шығаратын гормондарды және аталған бездердің қызметінің бұзылуынан болатын түрлі ауруларды зерттейтін медицина саласы. Адам ағзасындағы зат алмасу процесін реттейтін ішкі секреция бездері болады. Олар ағзаның дұрыс жұмыс істеуіне, деннің сау болуына қажетті гормондарды бөледі. Эндокриндік жүйе бұзылса қант диабеті, қалқанша безі сырқаттары, оның ішінде гипотиреоз, &nbsp;жайылмалы уытты жемсау (зоб), түйінді жемсау, гипопаратиреоз, сонымен қатар гормональді гипофиз аденомасы, акромегалия, пролактинома, қантсыз диабет сынды аурулар пайда болады. Яғни ағзадағы эндокриндік бездердің барлығы бір-бірімен тығыз байланысты. Сондықтан эндокриндік жүйеде өзгеріс болса, онда ол басқа бездердің қызметінің бұзылуына әкеледі. Мәселен, қалқанша безі қабынып, қызметі бұзылса, одан ағзаға бөлінетін қажетті гормондар өзгеріске ұшырайды. Соның салдарынан жоғарыда аталған аурулар пайда болады.&nbsp;– Қалқанша безі қабынады дедіңіз. Бұл неден пайда болады?&nbsp;– Қазір көп адамдарда ұйқышылдық, ашуланшақтық, стресс, әлсіздік белгілері, әйелдер арасында бедеулік ауруы көбейіп келеді. Мұның бәрін реттеп ағзаға күш, қуат беретін ол гормондар. Осы гормондарды қалқанша безі бөліп шығарады. Жаңа айтып өткендей қалқанша безінде өзгеріс болса, онда қажетті гормондардың да бөлінісі өзгеріске ұшырайды. Бұл өз кезегінде атап өткен жағдайларға әкеледі. Ал алдын алып, уақытында емдемесе қант диабеті, жайылмалы уытты жемсау (зоб) сырқатына ұласуы мүмкін. Қалқанша безі қабынуының себебі көп. Бірақ бізде көбіне иммунитеттің төмендеуінен қабынып жатады. Осы қабыну кезінде гормондар дұрыс бөлінбейді. Ол адам ағзасының дұрыс жұмыс істеуіне кері әсерін береді.&nbsp;– Қалқанша безінің қызметі ағзадағы йод тапшылығынан бұзылады дегенді жиі естиміз…– Иә, ағзада йод тапшылығынан қалқанша безінің немесе жемсаудың (зоб) көлемі ұлғаяды. Себебі қалқанша безінен бөлінетін гормондар йод элементінен тұрады. Сондықтан йод тапшылығын болдырмау керек. Дегенмен қалқанша безінің қызметі тек тапшылықтан емес, йод шамадан тыс артық болса да бұзылады. Яғни гормондар қызметі жоғарылап кетеді. Мұны медицинада гипертиреоз деп айтады. Бірақ біздің өңірде гипотиреоз (йод тапшылығы) жағдайы жиі кездеседі.&nbsp;– Гипертиреоз бен гипотиреоз жағдайына кеңінен тоқталсаңыз…– Гипертиреоз дегеніміз қалқанша безі қызметінің, гормондардың жоғарылауы. Бұл жағдайда да уытты жемсау ауруы пайда болады. Екінші жағдай гипотиреоз деп аталады. Бұл қалқанша безі қызметінің төмендеуі. Жоғарыда айтып өткендей йод тапшылығынан туындайды. Бұл диагноз әйелдер арасында өте жиі кездеседі. Ағзада йод тапшы болғандықтан қалқанша безі өз қызметін толық атқара алмайды. Сол себепті жұмысы бәсеңдейді. Жалпы гипотиреоздан кейін қалқанша безі түйіндері (узловой зоб) көп кездеседі.&nbsp;– Науқастардың емханаға барып, тұрақты тексеруден өте бермейтіні белгілі. Соның салдарынан ол өзінде мұндай аурудың белгісі барын білмеуі мүмкін. Бұл диагноздардың белгісі қандай болады?&nbsp;– Біздің осал тұсымыз осы ғой. Денсаулығын ойлайтын әрбір тұрғын кемінде жылына бір рет дәрігерлердің тексеруінен өтуі тиіс. Алайда уақыт тапшылығы бар, басқа да себептермен бұған немқұрайлы қараймыз. Өкінішке орай, көп жағдайда ауру асқынып, науқасты қатты мазалаған кезде ғана дәрігерге келеміз. Жаңа айтып өткенімдей гипертиреоз йодтың мөлшерден көп болуы салдарынан болады. Ал гипотиреоз тапшылықтан туындайды. Сол сияқты екеуіндегі белгілерде қара-қарсы көрінеді. Мәселен, гипертиреозда жүрек қағысы жоғары болады. Сонымен бірге арықтау, терлеу, дене қызуының көтерілуі, тітіркену, ауа жетпеу, дірілдеу, тез шаршағыштық пайда болады. Одан бөлек қалқанша безінің көлемі өскендіктен жұтынғанда тамақта бірдеңе тұрған сияқты сезіледі. Мойынның алдыңғы бетінің ұлғаюы байқалады.&nbsp;Ал гипотиреоз жағдайында әлсіздік, шаршау, ісіну, салмақ қосу, ағзада су жиналу, іш қату, шаш түсу, терінің құрғақтығы, делсал күйде жүру, ұйқышылдық белгісі пайда болады. Жалпы қалқанша безі ағзадағы зат алмасу процесін жүргізетін тероксин гормонын бөледі. Бірінші жағдайда зат алмасу процесі тез болса, екіншіде баяу жүреді. Жалпы өңірде қалқанша безінің гипотиреоз түрі әйел адамдарда жиі кездеседі. Әсіресе орта жастағылар мен жас қыз-келіншектерге көп қойылатын диагноз осы. Олар жұтынғанда қолайсыздықты, бірнәрсе тұрған сияқты, ауа жетпеу, тұншығып қалғандай сезінеді. Ал ұйқышылдық, әлсіздікті көбіне жұмыс істеп шаршағаннан деп ойлағандықтан дәрігерге жүгіне бермейді.– Бұл сырқаттан толықтай айығуға бола ма?– Қалқанша безі ауруларының емі оның түріне байланысты. Толық емдеуге болатын түрі болады. Қазір емделгенімен кейін қайталанатын жағдайда кезедседі. Сонымен бірге айығуға келмейтін, тек дәрі-дәрмек, уақытылы ем-дом, күтіммен ғана қалқанша безінің жұмысын реттеп отыратын түрі де бар.&nbsp;– Мұның алдын-алу үшін не істеу керек? Қандай дәрумендер ішкен дұрыс?– Ол үшін йод дәрі-дәрмегін тұтыну керек. Ересектер 200 мл, жасөспірімдер 150 мл, балалар 100 мл көлемінде қабылдап отыруы керек. Жылына 1-2 рет осылай йод терапиясын жасау қажет. Сол кезде қалқанша безінде йод тапшылығы болмайды және аурулар дамымайды. Сонымен қатар қалқанша безінің жұмысына кедергі жасайтын басқа да ауруларды болдырмау керек. Мысалы, қаназдық ауруы, жоғары тыныс жолдары инфекциясы, вирусты, бактериалды инфекцияларды уақытылы емдеп, асқындырмау керек. Бұдан бөлек ағзаға қажетті минералдар мен дәрумендер, амин қышқылдарын ішу қажет. Оның ішінде Д3, омега3, мырыш (цинк), селен ең қажетті дәрумендер. Ал тікелей қалқанша безінің жұмысын жақсартуға йод препаратын ішу керек. Әсіресе, жүкті әйелдер йод тапшылығын тудырмағаны абзал. Сондықтан дәрігермен ақылдаса отырып, тек қажетті мөлшерде ғана қабылдаған жөн. Йод қабылдауға болмайтын жағдайларда кездеседі. Мәселен гипертиреоз жағдайында йод ағзада шектен тыс мөлшерде болады. Мұндайда йод ішуге болмайды. Сол үшін дәрігердің көмегіне жүгінген дұрыс. Бұл барлық дәрумендер мен минералдарды қабылдауға да қатысты.&nbsp;– Әңгімелескеніңізге рахмет!

Гүлжан Төреханқызы, дәрігер-эндокринолог: Ағзаға йод тапшылығы мен артуы да зиян

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Цифрлық технологияның тиімділігін көре бастаған көпшілік кез келген қызмет түрлерін электронды түрде &nbsp;іске асырады. Осы күні үйден шықпай-ақ, жұмыс өнімділігін ғаламтор арқылы жетілдіруге әбден болады. Бұл ретте, медицинген болатын. Медицинаның сапасын арттыру бағытында жүргізілген реформа халықтың денсаулық жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді. Анығын айтқанда, қағазбастылықтан арылуға қадам жасаған медицина саласы әрбір адамның электронды денсаулық паспортын қалыптастыруға мүдделі болып табылады.Медицина саласын цифрландыруға көшірілген жылдары «Даму» ақпараттық технологиялық орталығының дайындауымен «ДамуМед» мобильді қосымшасы іске қосылды. Осы күні «ДамуМед» мобильді қосымшасы еліміздің азаматтары үшін тоқтаусыз жұмыс жасап тұрғаны мәлім. Денсаулығында кінәраты бар әрбір тұрғын өз облысын таңдап, «Кіру» тетігі арқылы ұялы телефондағы ЖСН-ді тіркеп, смс-пен келетін құпия сөзді күту керек екен. Осы арқылы тіркелгеннен кейін «Рұқсат беру» батырмасы басқан жөн. Бұл ретте, ЖСН-нің көмегімен тұрғынның қай емханаға бекітілгені мен емдеу дәрігері автоматты түрде шығады. Аталған мобильді қосымшаның көмегімен бірнеше қызмет түріне қол жеткізуге болады.Цифрландыру бағдарламасының игілігін көрген аудан медицинасы интернет платформасының қызметін мақсатты түрде жүзеге асыруда. Кезекті электронды басқару жүйесін енгізу мақсатында электронды терминалдар іске қосылғандығын айта кетейік. Тіркеу бөлімінің жұмысы модернизацияланып, цифрлы пост құрылған. Мәселен, аудандық емханада CALL-орталығы жұмыс істейді. Негізгі орталық дәрігерлер кабинетіндегі кезекті азайтуға мүмкіндік береді екен. Науқастың дәрігерлерге алдын ала жазылуын енгізу оның медициналық ұйымдарда өткізетін уақытын 1 сағаттан 15 минутқа дейін қысқартуға жағдай жасайды. Емделушілер электрондық жүйе арқылы емханаға тіркелген адам дәрігерге жазылып, қажетті кеңес ала алады. Сонымен қатар дәрігерлік қабылдауға телефон және интернет бойынша «Egov» электрондық үкімет порталы және «Дамумед» мобильді қосымшасына жазылу мүмкіндігі айқындалады.<blockquote>«Бүгінде аудандық емхана мен аурухана мамандары «Кешенді медициналық ақпараттық жүйе» арқылы жұмыс жасайды. Жалпы, аудан бойынша аталған жүйеге 19 аймақтық және 27 мамандарылған дәрігер, 64 аймақтық медбике тіркелген. Шындығында, ауданның кез келген жерінен аймақтық дәрігерге тіркеліп, кезексіз кеңес алуға болады. Электронды жүйенің көмегіне 1 жыл көлемінде орта есеппен 225 400 адам жүгінсе, 1 күнде 920 науқас өз қажеттілігіне пайдалана алады. Бір жағынан «ДамуМед» мобильді қосымшасы тұрғындардың уақытын ұтымды пайдалануға, жеке жос-парын құруға септігін тигізеді», – дейді аудандық емхананың операторы Салтанат Қалданова.</blockquote>Басы ауырып, балтыры сыздаған жергілікті халықтың баратын жері аудандық емхана мен аурухана екені даусыз. Дәрігер бақы-лауындағы науқастар, жалпы аудан халқы «ДамуМед» мобильді қосымшасының игілігін көруде деген ойдамыз. &nbsp;

Сырдарияда бір күнде 920 адам «ДамуМед» мобильді қосымшасы арқылы жазылады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына әлеуметтік мәні бар аурулармен ауыратын азаматтардан сұрақтар жиі түседі. Бұл пациенттерге медициналық көмек көрсету тәртібі туралы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Қызылорда облысы бойынша филиалының директоры Бақыт Исмаханбетов түсіндірді.Әлеуметтік мәні бар аурулар дегеніміз не?Бұл аурулар қоғамда кең таралуына байланысты халықтың ең көп өлімі мен мүгедектігін тудыратын аурулардың қатарына жатады. Сондықтан денсаулық сақтау жүйесінде оларды диагностикалау мен емдеуге үлкен мән беріледі. Қазақстанда әлеуметтік мәні бар аурулардың бекітілген тізбесіне төмендегілер кірді: - Туберкулез - Адамның иммун тапшылығы вирусынан (АИТВ) туындаған ауру) &nbsp; - Созылмалы вирустық гепатиттер және бауыр циррозы - Қатерлі &nbsp;ісіктер - Қант &nbsp;диабеті - Психикалық, мінез-құлық бұзылулары (аурулар) - Балалардың церебралды сал ауруы - Жедел миокард инфарктісі (алғашқы 6 ай) - Ревматизм - Дәнекер тіннің жүйелі зақымдануы - Жүйке жүйесінің дегенеративті аурулары - Орталық жүйке жүйесінің демиелинизациялаушы аурулары - Орфандық аурулар.Әлеуметтік мәні бар аурумен ауыратын азаматтар үшін медициналық көмек нені қамтиды?Әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін азаматтарға көрсетілетін медициналық көмек диагностиканың, емдеудің, динамикалық байқаудың медициналық қызметтерін қамтиды. Әлеуметтік мәні бар аурулармен ауратын науқастарға (яғни, оларға диагноз қойылған болса және олар өз емханасында әлеуметтік мәні бар ауру бойынша диспансерлік есепте тұрса) негізгі ауруы бойынша медициналық қызметтер ТМККК шеңберінде көрсетілетінін түсіну маңызды. Осылайша, жүргізілетін терапияны түзету немесе созылмалы аурудың өршуі кезінде медициналық қызметтер ТМККК шеңберінде ұсынылады, демек, МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесіне қарамастан қолжетімді болады. Алайда, диспансерлік есепке қою үшін диагностикалық процедуралар мен мамандардың консультациялары талап етіледі, ондай қызметтер МӘМС пакетіне енгізілген. Осыған орай әлеуметтік мәні бар ауруды анықтау үшін бастапқы диагностика, сондай-ақ басқа ауруларды, оның ішінде әлеуметтік мәні бар ауру расталған кезінде ілеспе ауруларды диагностикалау МӘМС жүйесінде жүргізіледі, яғни ол қызметтерді алу үшін сақтандыру мәртебесі қажет.&nbsp;Әлеуметтік мәні бар аурулар &nbsp;қандай медициналық көмекке үміткер бола алады? &nbsp; Әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін азаматтарға медициналық көмек мынадай нысандарда көрсетіледі: 1) амбулаториялық жағдайларда; 2) стационарлық жағдайларда; 3) стационарды алмастыратын жағдайларда.Пациентке &nbsp;әлеуметтік мәні бар аурулар &nbsp; қалай қойылады?Егер учаскелік дәрігер (ЖПД, терапевт немесе педиатр) пациентте әлеуметтік мәні бар аурулардың белгілерін байқаса, онда ол оны тиісті бейінді маманға (тар бейінді дәрігерге, психологқа) консультацияға жібереді. Бұл ретте тар бейінді мамандардың консультациялары МӘМС пакетіне жатады, сондықтан бұл қызметті алу үшін науқастың сақтандырылған мәртебесі қажет (диагностикасы ТМККК-де жүргізілетін және сақтандырылмаған науқастарға қолжетімді болатын туберкулезге және АИТВ инфекциясына күдіктенуді қоспағанда). Көрсетілімдер болған кезде дәрігер науқасты диагностикаға жібереді, олар басқа бейінді мамандардың консультациялары, инструментальдық және зертханалық зерттеулер болуы мүмкін. &nbsp;Диагнозды растағаннан кейін учаскелік дәрігер пациентті диспансерлік есепке қояды және ол қажетті медициналық көмекті ала алады. Емхана деңгейінде әлеуметтік мәні бар аурулармен ауыратын азаматтар диагностика және амбулаториялық емдеу қызметтерін ала алады. Оларға үздіксіз диспансерлік бақылау жүргізіледі. Көрсетілімдер болған кезде маман пациентті тәулік бойы немесе күндізгі бақылау жүргізетін медициналық ұйымға жібере алады.&nbsp;Әлеуметтік мәні бар аурумен ауыратын науқастарға тегін дәрі-дәрмектер беріле ме?Белгілі бір әлеуметтік мәні бар аурумен ауратыр пациенттер ТМККК шеңберінде және МӘМС жүйесінде амбулаториялық деңгейде дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етіледі, оның ішінде: - туберкулез; - АИТВ инфекциясы; - бауыр циррозының сатысын қоса алғанда созылмалы С вирустық гепатиті; - В вирустық гепатиті; - қант диабеті; - онкологиялық аурулар; - жүректің ишемиялық ауруы; - жүрек қақпақшасын протездеу; - психикалық аурулар; - церебралды сал ауруы; - реактивті артрит; - аутоиммунды аурулар мен иммун тапшылығы жағдайында; - түйіндік полиартрит; - Альцгеймер ауруы; - Бехчет ауруы; - Крон ауруы; - мукополисахаридоз және басқа да орфандық аурулар бар жағдайларда.Науқастар аурудың дәрежесі мен сатысына байланысты дәрі-дәрмектермен қамтамасыз етіледі. Тиісті препараттар туралы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы №ҚР ДСМ - 75 бұйрығымен бекітілген: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2100023885&nbsp; Әлеуметтік мәні бар аурумен ауыратын науқастарға оңалтудан өтуге бола ма?Әлеуметтік мәні бар аурулармен ауратын науқастар оңалтуға жататын аурулардың тізбесі бойынша жалпы негізде медициналық оңалтудан өте алады. Оңалту немесе қалпына келтіру емі қызметтерін алу үшін науқас учаскелік дәрігерге жүгіну қажет. Ол оңалтудың қажеттілігі мен тиімділігін анықтау үшін реабилитолог немесе мультидисциплинарлық топ мамандарының консультациясына жібереді. Медициналық оңалту МӘМС пакетіне кіреді, сондықтан оны өту үшін сақтандырылған мәртебесі болу керек.Қолжетімділікті қамтамасыз етуӨңірде медициналық көмекті ұйымдастыруға және медициналық қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз ету жергілікті атқарушы органдар, яғни әкімдіктер жауапты болады. &nbsp;Бұл үшін олардың құрылымында Денсаулық сақтау басқармалары көзделген. Олар халықтың өңірдегі медициналық көмекті алуын, оны медициналық ұйымдардың толық және сапалы ұсынуын тікелей бақылайды. Сондай-ақ, денсаулық сақтау басқармалары өңір тұрғындарын әлеуметтік мәні бар аурулардың және аса қауіпті инфекциялардың таралуы туралы хабардар етуге міндетті.Әлеуметтік мәні бар аурулар кезінде медициналық-әлеуметтік көмек кешенді жан басына шаққандағы нормативке кіреді және пациенттерге емханада тіркелуі бойынша ұсынылады. Егер сізге әлеуметтік маңызы бар ауру кезінде медициналық көмек көрсетуден бас тартылса, өз құқықтарын қорғау үшін емхана жанындағы пациенттерді қолдау қызметіне жүгінуіңіз қажет. &nbsp;Егер &nbsp;ол жерде түсіністікке қол жеткізу мүмкін болмаса, онда әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына байланыс арналары арқылы жүгінуге болады: Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы, 1406 бірыңғай байланыс орталығы, Telegram-дағы SaqtandyrýBot, fms.kz ресми сайты.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/SZZ_kaz_e7b4aa9a87.jpg" alt="СЗЗ каз.jpg"></figure>

Әлеуметтік мәні бар аурулармен ауратын науқастарға қандай медициналық көмек көрсетіледі?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Жақында Қызылорда облыстық денсаулық сақтау басқармасына жаңа басшы келгені белгілі. Жауапкершілік жүгі ауыр салаға кім келді десеңіз, жас болса да өз ісінің білікті әрі мықты маманы келді. Алдымен бас дәрігердің еңбек жолы мен алдағы атқарылар жоспарымен бөліссек…Ысқақов Олжас Ермекұлы – қызметте сатылап өскен білікті маман. Аймақтың денсаулық сақтау саласымен жақсы таныс, өзекті мәселелердің оңтайлы шешімін табуға әлеуеті жеткілікті, білікті кадр. Ол 1988 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген.Санжар Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университетін «Емдеу ісі», Қарағанды университетін «Экономика саласындағы құқықтық реттеу» мамандықтары бойынша бітірген. Денсаулық сақтау саласындағы менеджмент магистрі. Бүгінгі күні Алматы менеджмент университетінде докторантура бойынша өз білімін жетілдіруде.Еңбек жолын 2013 жылы №3 қалалық емханада учаскелік дәрігер болып бастап, 2018 жылға дейін осы емханада бөлім меңгерушісі, бас дәрігердің емдеу ісі жөніндегі орынбасары қызметтерін атқарған. 2018-2021 жылдар аралығында Қызылорда облысы денсаулық сақтау басқармасының бөлім басшысы, басқарма басшысының орынбасары болып жұмыс істеді. 2021 жылдан осы кезге дейін Денсаулық сақтау министрлігінде Ана мен бала денсаулығын сақтау департаментінің медициналық-әлеуметтік оңалту басқармасының басқарма басшысы, департамент директорының орынбасары қызметтерін атқарған.Бір айдан кейін…Бүгінде аймақтың бас дәрігерінің медицина саласын тізгіндегелі 1 ай толып отыр. Бір ай денсаулық саласындағы мәселелерді зерттеп, тұрғындардың арыз-шағымын азайту және оның алдын алу мақсатында тұрғындардың медициналық көмекке қанағаттану деңгейін арттыру, хирургия және нефрологиялық қызметін дамыту бойынша жол карталары әзірленуде.Тыңдаулар нәтижесінде облыс халқына көрсетілетін медициналық көмекті жетілдіру мақсатында 2023-2028 жылдарға арналған стратегиялық даму жоспары әзірленуде.Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі бар науқастарға көрсетілетін медициналық көмекті талдау мақсатында «B.B.NURA» және «DIAVERUM» амбулаторлы гемодиализ орталықтарының басшылары, мемлекеттік органдар және МӘМСҚ КЕАҚ филиалы өкілдерімен бірге аталған орталықтар тарапынан бүйрек жетіспеушілігі бар науқастарға медициналық көмек сапасын жақсарту және анықталған кемшіліктерді жоюға 1 шілдеге дейін уақыт берілді.Облыстағы бүйрегі ауыстырылған тұрғындар қанындағы такролимус кон-центрациясын анықтау мақсатында облыстық қан орталығында такролимус концентрациясын анықтайтын аппаратқа реагент және орталық қалалық емханаға иммунохимиялық анализатор аппаратын сатып алу жұмыстарын үйлестіріп, осы жылдың мамыр айының ортасында аталған қондырғы іске қосылатын болады.Алматы және Жамбыл облыстарындағы (Еңбекші қазақ және Мерке аудандарында) үздік тәжірибе орталықтарының тәжірибесін енгізу мақсатында Шиелі ауданаралық ауруханасы және №6 қалалық емханасы мамандарын тәжірибе алмасу және озық тәжірибені тиімді енгізу үшін осы айда облыс мамандарын жолдау министрлікпен пысықталды.Облыс әкімінің қолдауымен облыстық перинаталдық орталығының жүктемесін азайту мақсатында көпбейінді облыстық ауруханасының жанынан 70 төсектік перинаталдық орталығы, 150 төсекке арналған көпбейінді қалалық балалар ауруханасы, 0-3 жас аралығындағы балаларға ерте араласу орталығы, Арал ауданынан балаларға арналған ауданаралық оңалту орталығын құру жоспарланып отыр.Бүгінгі күнге дейін тар буынды дәрігер мамандарды дайындауға облыс әкімінің 20 гранты бөлінсе, биыл 30 грант бөлініп, аймаққа да аса қажетті мамандар тізімі жасақталды.Ана мен бала денсаулығын қорғау басты мақсатымыз екенін ескеріп, биыл біліктілікті арттыруға жергілікті бюджет қаражаты есебінен дәрігерлерге 18 тақырып, орта буын қызметкерлеріне 22 тақырып бойынша оқыту жоспарланды.Соңғы айда Н.Д.Батпенов атындағы травматология ғылыми орталығының &nbsp;жоғары санатты травматолог ортопед дәрігері облыс тұрғындарына күрделі 8 ота жасаса, облыстық көпбейінді балалар ауруханасының базасында ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің бас балалар ревматологі Зәуре Серікбайқызы «Балалар жасындағы аутоиммунды патологияны ерте диагностикалау» тақырыбында ЖТД, ревматолог, педиатр мамандарына семинар өткізіп, 46 науқасқа кеңес берілумен қатар 4 балаға буынішілік глюкокортикоидттардың енгізілу тәжірибесін көрсетті.&nbsp;Оған қоса, ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің бас неонатальды хирургы Асылжан Ерекешов «Туабітті өт шығару жолдарының даму ақауы», «Туабітті асқазан ішек жолдарының даму ақауы» тақырыптарында шеберлік сағатын өткізді. Бұл бағыттағы жұмыстар жалғасын таппақ.Кезекті сессия отырысында орфанды сирек кездесетін ауру түрлерімен сырқаттанатын облыс тұрғындарына жергілікті бюджеттен қосымша 100 млн теңгеге қаражат бөлінді. Одан бөлек, басқармамен «Қазақстан халқына» қорынан 34 млн теңгеге 3 науқасты керекті «Цинрайз», «Рисдиплам» препараттармен қамтамасыз ету үшін сұраныс беріліп, қолдау тапты.Міне, бұл жаңа басшының бір айдағы біршама жұмысы. Денсаулық саласының игі істері алдағы уақытта да өңір халқының игілігіне айнала бермек.

Қызылорданың бас дәрігері тұрғындардың арыз-шағымын азайтуды көздейді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; «12 мамыр – халықаралық медбикелер күні» қарсаңында медицина саласында өзіндік орны бар мектеп медбикесі қызметін абыроймен атқарып жүрген маманмен әңгімелескен едік. Көп жылдан бері Сырдария аудандық емхана мен кенттегі білім беру мекемесінің арасын жол қылған Лариса Оспанова – өз ісінің майталманы.Ұзақ жылдан бері денсаулық сақтау саласында өзіндік орнын қалыптастырған мектеп медбикесінің қызметі қай кезде де қауырт. Негізінен ақ халатты абзал жандардың тәуліктің кез келген уақытында науқас адамға алдымен жететін жанның бірі десек артық айтқандық болмас. Сондықтан қиындығы мен қуанышы қатар жүретін мамандық иесіне қандай құрмет көрсетілсе де лайықты.Үнемі білікті маман ретінде әрітестерінің ортасында даралана білетін Лариса Оспанова осыдан 53 жыл бұрын Тереңөзек кентінде дүние дидарын ашқан. Есімі Сырдария ауданына етене таныс, Ұлы Отан соғысының ардагері Шәкі Оспанов пен зайыбы «Батыр ана» Қарақас Оспанова Ларисаның ата-анасы. Көп балалы отбасында Ларисамен бірге 11 перзент тәрбиеленген. Болашақ медицина маманы Лариса Шәкіқызы аудан орталығындағы бұрынғы М.Калинин, қазіргі №35 Иса Тоқтыбаев атындағы мектеп-лицейді тәмамадаған.<blockquote>&nbsp;«Дені сау адам – табиғаттың ең қымбат жемісі» деген сөз бар. Адам жанының арашасы бола білген медицина мамандығына оқып, маманданғанына еш уақытта өкінген емеспін. Мектепте сегізжылдықты бітірген соң 1989 жылы Қызылорда медициналық училищесінің «Медбике ісі» мамандығы бойынша диплом алдым. Еңбек жолым аудандық аурухананың терапия бөлімшесінен басталды. Алғаш жас маман ретінде осы бөлімшеде тәжірибе жинап, науқасқа ем-шара жүргізіп, дәрігердің нұсқаулығы бойынша жақсы жұмыс істеуді үйрендім. Кейіннен отбасылық жағдайға байланысты Қарағанды қаласына қоныс аудардық. Үлкен қалада жүріп облыстық клиникалық ауруханасының «Нефрология» бөлімшесінде қызмет еттім. Сонан соң туған жерге қайта оралған сәтте №6 "Ботакөз" балабақшаның медбикесі қызметін атқардым. Төрт жыл көлемінде іргелі ұжымды басқарған меңгеруші Қазына Жақыпбекова әрбір қызметтің қыр-сырын үйрете білді, – дейді медбике Лариса Оспанова.</blockquote>Иә, бала бақша, мектеп медбикесі бола білу – қиынның-қиыны. Осыдан 19 жыл бұрын қазіргі №131 Т.Қозыбаев атындағы орта мектепке қызметін ауыстырған Лариса Оспанова өз саласына қатысты мәселелердің шешілуін оңтайлы жолмен қарастырады. Әрине, 340 оқушы мен мектеп ұжымының әрбір мүшесінің денсаулығын күнделікті жіті бақылау зор жауапкершілік жүктейді.<blockquote>«Мектеп табалдырығын аттаған әрбір оқушымен жұмыс жасаудың өзіндік қиындығы мен қызығы қатар жүреді. Мектеп медбикесінің жұмысы өте күрделі. Күнделікті міндетімізге, жұмысымызға профилактикалық тексеріс-тен өткізу, гигиеналық тазалыққа жауап беру секілді бірнеше бағыттағы қызмет кіреді. Балалардың аурушаңдық белгісіне көз жеткізіп, дәрігерге жолдаймыз. Әрине, осы қызметте жүргелі мектеп директорлары Гүлнұр Божанова, Мұрат Төлегенов, Ләззат Палымбетова, Айнұр Әлиевамен қызметтес болағаныма дән ризамын. Әр жылдары маған қолдау көрсеткен мектеп басшылығына алғыс айтамын», – дейді Лариса Шәкіқызы.</blockquote>Біздің кейіпкеріміз өзінің сүйікті мамандығымен қатар отбасылық өмірді назардан тыс қалдырған емес. Дүниеге 4 перзент әкеліп, отағасы Бердібек Мұсаевпен бақытты ғұмыр кешуде. Үйдегі отағасы зайыбының мамандығы күрделі екеніне түсіністікпен қарап, үнемі қолдау көрсетіп отырады.Бұл күні балтыры сыздап, ауырмайтын жан кемде кем. Қазір ауру жас таңдамайды. Үлкен де, кіші де түрлі дертке шалдығып, оның емін іздеп әлек. Дегенмен кез келген дертке шалдықпау үшін адам саламатты өмір салтын ұстануы керек. Оған қоса экологияның, дұрыс тамақтанудың әсері де бар. Сондықтан мектеп медбикесі оқушылармен күнделікті осы мәселелерге байланысты түсіндіру жұмыстарын жүргізуді әдетке айналдырған. Ал ерте кезден баланың бойын¬дағы сырқатты анықтау Лариса секілді мамандардың тікелей міндетіне кіреді.&nbsp;Өз жұмысына аса жауапкершілкпен қарайтын тәжірибелі медбикені кәсіби мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз! &nbsp;

Мектеп медбикесі 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Дәрігер мамандығының өзге салаға қарағанда рөлі басым. Алдымен сол жолды таңдау үшін үлкен жүрек керек. Ақ халатты абзал жан адам өмірінің арашасы екенін білуі әрі түйсінуі тағы бар. &nbsp;Иә, дәрігер &nbsp;халыққа қызмет етуге өмірін арнайтын абзал мамандық. Ауыртпалық жүгін қорықпай арқалаған &nbsp;көпбейінді облыстық балалар ауруханасының неонатологы &nbsp;Мереке Алтынбекова 5 жылдан бері науқастар жанына араша болуда. Күтімді қажет ететін нәрестерлерді айықтырып, ата-анасына аман-сау қауыштыратын тәжірибелі маманмен әңгімеліскен едік.– Мереке, өкінішке қарай қазір белгілі бір ақаумен дүниеге келетін сәбилердің саны күрт көбейді. Статистиканың өзі мұны растап тұр. Мұның алдын алу үшін жүкті әйелдер қандай шаралар атқаруы тиіс?– Жүкті әйел ең бірінші жергілікті емхана есебінде тіркелу қажет. Егер анасында қауіп тобы бар болса, қосымша бақылау есебінде тұрған жөн. Дені сау ұрпақ болуы үшін жүктілік мерзімінде дұрыс күтіну, рационалды құнарлы тамақтану, күйзеліске туспеу қажет.– Түрлі аурумен немесе күтімді қажет ететін сәбилермен жұмыс істеу қаншалықты жауапкершілікті жүктейді?– Дүниеге сәби келіп, халықтың саны көбейгені қуаныш. Бірақ өкінішке қарай нәрестелердің кейбірі ақаумен туылады. Мұндай жағдайда тек ата-аналарға ғана қиындық тумайды, біз үшін де үлкен жауапкершілік жүгі артылады. Сондықтан 24/7 режимі бойынша қызмет көрсетіп, артылған сенімді ақтауға тырысамыз.– Науқастың диагнозын дөп басып анықтау медицина мамандары үшін маңызды рөл атқарады. Десек те кей сәтте қойылған диагноз дұрыс болмай, ауру асқынып жатады. Диагнозға байланысты күтпеген кезеңдер орын алды ма?– Енді медицина болған соң түрлі жайттар орын алады. Бір нәрестенің өзінде қосымша көптеген диагноз кездесіп жатады. Бөлімшеге түскен әрбір науқасқа толыққанды зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Біздің деңгейден аса күрделі асқынулар шыққан жағдайда республика деңгейіндегі мамандармен кеңес жүргізіп, қосымша еміне нұсқаулар аламыз.– Жаңа туған нәрестенің дені төспен емуге қабілетсіз болуда. Бұл мәселеден қалай айығуға болады?– Мұндай мәселе сәбилердің арасында белең алды. Басым көпшілігі мерзімде туған нәрестелерде кездеседі. Себебі шала туған нәресте ағзасы толыққанды дамып үлгермейді. Бұндай нәрестелерде жұтыну рефлекстері өте төмен болғандықтан, асқазан зонды арқылы ана сүтін қажетті мөлшерде беріп, уақыт өте сору ему рефлекстері қалыптаса бастаған жағдайда ана омырауына беру жұмыстары жүргізіледі.– Бүгінде жаңа туған сәбилер арасында қандай аурулар белең алды?– Жаңа туылған нәрестелер &nbsp;көптеген қосымша ақаумен туылып жатыр. Ол туа пайда болған ақаулар, яғни ондай аурулар ұрық болып қалыптасу кезеңінде пайда болады.–“Сары уыз өзегі &nbsp;толық облитерацияланбауы” диагнозы біздің өңірде алғаш рет тіркеліпті. Науқасты емдеп шығу қиынға соқпады ма?– Жұмыс барысында бұл диагноз бірінші рет кездесті. Алғаш рет кездесуіне байланысты абдырап қалғанымыз жасырын емес. Сондықтан науқастың әрбір зерттеу жұмыстары тыңғылықты жүргізілді. Мықты мамандар Болат Маханбетияров, Серік Нүсіпқожаев, Мағжан Абытов, анестезиолог Әбілғазы Жұмасейтұлы, неонатолог-реаниматолог Ольга Хегай сынды дәрігерлермен бірге &nbsp;барлығы сәтті өтті.– Неонатологтар біздің өңірде жеткілікті деп ойлайсыз ба?– Қазір еліміз бойынша медицина мамандарының жетіспеуі үлкен мәселенің біріне айналып отыр. Бұл халыққа көрсетілетін қызмет сапасына да әсер ететіні белгілі. Неонатолог маманы мерзімінен ерте, түрлі ақаумен туылған нәрестелермен айналысатын маман болғандықтан сұраныс жоғары. Біздің өңірде бұл маман жеткіліксіз деп ойлаймын, себебі медицинаны 9 жыл оқыған адам сол үлкен қалалардың бірінде қалғанды жөн санайды. Біздің өңірде де маман тарту, оны тұрақтандыру бағытында жұмыстар жасалып жатыр. Дегенмен де медицинаның жыл сайын дамып келе жатқан сала екенін ұмытпаған жөн. Сондықтан да ондағы кадр даярлауға, аймақтардың дәрігерлермен қамтылуына облыс басшылығы жете мән беруі керек. Әйтпесе, маман тапшылығы үлкен мәселе болып қала береді.– Маманның жұмыста жетілуі үшін шеберлік дәрістерінің рөлі басым. Осы салада қандай білікті дәрігерлерден кеңес аласыз?– Әрине, алға жылжу үшін тәжірибемізді толықтырып жатамыз. Көпбейінді балалар ауруханасында білікті мамандар көп. Соның бірін айтайын, неонатальды хирургия және интенсивті терапия бөлімінің меңгерушісі, білікті неонатолог Ольга Хегайдың ақыл-кеңестерін жиі тыңдаймын.– Жұмысыңыздың шырайлы сәтін қалай бағалайсыз?– Жұмыс барысында түрлі жағдаймен бетпе-бет келуге тура келеді. Қиын сәттерде күрделі жағдайдан шыға білу – тапқырлықтың белгісі. Әйтпесе сенімсіздіктің кесірінен шалыс басуың бек мүмкін. Сол себепті сабырлы шешім қабылдай білудің маңызы зор. Әрине, еңбек жолында есте қаларлық сәттер көп. Алайда, мен үшін сәбилердің өмірін арашалап қалуға жанталасқан оқиға дер едім. Біздің жұмыс науқастың жанын қинаған азапты жеңуден тұрады. Бойыңдағы қайсар мінез – дәрігердің басты қаруы. Яғни алдында қандай қиын іс күтіп тұрса да, бәріне бірдей төтеп беруге дайын болуымыз керек. Сондай-ақ адам өмірінің арашашысы шешімді тез қабылдап, жауапкершіліктен жалтармауы керек. Өйткені қай жерің ауырса, жаның сол жерде. Ақ халатты абзал жандар да шаршайды. Бірақ артқан үмітті ақтап, науқас сәбилерді аман-есен ата анасына қауыштырған шаршауды басады.– Әңгімеңізге рақмет.

Өңірде неонатолог маманы жеткілікті ме?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жасы ұлғая келе кейбір адамдардың есте сақтау қабілеті нашарлап, ұмытшақ бола бастайды. Қарапайым өмірде елей бермейтін бұл ауру медицинада Альцгеймер ауруы деп аталады. Ал Паркинсон – ересек адамдардың орталық жүйке жүйесіндегі немесе орта мидағы нейрондардың бүлініп немесе өліп қалуынан пайда болатын созылмалы ауру. Бір өкініштісі, 200 жылдан бері аталған аурулардың толық емі табылмай келеді, бірақ зерттеулер тоқтаған емес. Маңызды мәселенің шешімін Horizon-2020 бағдарламасы бойынша Еуропалық Одақтың грантын жеңіп алған қазақтандық ғалымдар іздестірген еді. Жоба жайында толығырақ білу үшін химия ғылымдарының кандидаты Нұрғали Икрамұлымен әңгімелестік.‒ Нұрғали, осыған дейін Альцгеймер және Паркинсон ауруларына қарсы дәрілер қолданыста болды ма және олардың тиімділігі қандай еді? Аурудың осы түрлеріне ем іздеулеріңізге не әсер етті? Жалпы елде осы ауру түрімен тіркелген науқастар көп пе?‒ Иә, бұл ауруға қарсы дәрілер бұрыннан қолданыста бар, өйткені ауру түрі ХІХ ғасырдан бері зерттеліп келеді. Алайда осы кезге дейінгі шыққан дәрілер ауруды толықтай жаза алмауда, себебі дәрінің күші тек аурудың бастапқы сатысын емдеуге қауқарлы. Біздің елде де Альцгеймер және Паркинсон ауруларымен науқастар тіркелген, көп жағдайда осы дерт түріне 55-60 жастан асқан адамдар шалдығады.‒ Дәрілік препарат үшін түйежантақ өсімдігі пайдаланылады екен. Бұл шөптің пайдалы екенін қалай білдіңіздер? Түйежантақтан қандай биологиялық заттар алынады? Оның адам ағзасына әсері қандай?‒ Осыған дейін Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің «Физика-химиялық талдау әдістері» инженерлік бейіндегі зертханасында гранттық қаржыландыру негізінде жоба орындалды. Соның нәтижесінде түйежантақтың құрамындағы пайдалы қосылыстар болып саналатын флавониодтарды бөліп алып және одан атеросклероздың алдын алатын дәрілік қосылыстар бөлініп алынды. Осы алынған қосылыстарды біз әрмен қарай модификациялау арқылы &nbsp;Альцгеймер және Паркинсон ауруын тежейтін препараттар жасауды жалғастырдық. Ал препараттың адам ағзасына әсері жайлы қазір нақты айта алмаймыз, тек клиникалық зерттеулерден кейін толық білетін боламыз. Сондай-ақ зерттеу қорытындысы Web of Science, Scopus базасындағы жоғары рейтингілі журналдарда жарияланады.‒ Дәрілік препарат шетел ғалымдарымен бірлесіп жасалатынынан хабардармыз. Жалпы осы жұмыс барысындағы қазақстандық ғалымдар жайлы айтып беріңізші… Зерттеу жұмыстары қайда жүргізілуде? Осыған дейін де дәрілік заттар жасап шығардыңыздар ма?‒ Жоба Португалия, Нидерланды, Дания, Ресей, Беларусь және Украина ғалымдарымен бірлесіп дайындалады. Дәрілік препаратты алу, оның физика-химиялық қасиетін анықтау ‒ біздің жауапкершілігімізде. Қазір бұл жұмыстарды университет зерханасында жүргізіп жатырмыз. Қазақстандық ғалымдардың құрамында жоба жетекшісі, химия ғалымдарының кандидаты, профессор Нұрбол Орынбасарұлы, техника ғылымдарының магистрі Рахметулла Өмірбекұлы, Қазан ұлттық зерттеу технологиялық университетінің магистранты Баурат Мәлікұлы бар. Бұл зерттеуге дейін микробтар мен зиянды саңырауқұлақтарға қарсы биологиялық қасиеті жоғары органикалық қосылыстар алдық.‒ Клиникалық зерттеулер қай кезде басталуы мүмкін? Дәрілік зат толық мақұлданса, өз елімізде өндіріле ме?‒ Келісімшарт бойынша жобаның зерттелу уақыты төрт жыл деп белгіленген. Біз қазір дәрілік қосылыс алу мақсатында зерттеу жұмысын жүргізіп жатырмыз. Алынған қосылыстардың биологиялық жоғары қасиеті белгілі болса, біз оны клиникалық зерттеуге жібереміз. Ал дәрілік зат толық мақұлданған жағдайда, өз елімізде өндіру жоспарымызда бар.‒ Сұхбатыңызға рақмет!

Нұрғали Икрамұлы: Альцгеймер ауруының емі іздестірілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Әлеуметтік сақтандыру қорының Қызылорда облысы бойынша филиалына облыс тұрғындарынан сауалдар түсуде. Жиі кездесетін сұрақтарға филиалдың бас сарапшысы Айгүл Аханова жауап берді.Ресми түрде жұмыссыз, «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы аясында жеке ұйымдардың бірінде уақытша жұмыс істеймін. Жұмыс беруші мен үшін МӘМС аударымдары мен жарналарын төлеуі керек пе?«МӘМС туралы» Заңның 26-бабына сәйкес азаматтардың 15 жеңілдік санатына жұмыссыз ретінде тіркелген адамдар кіреді. Бірақ егер Сіз жұмысқа турып қызметкер болсаңыз, онда Заңның 14-бабына сәйкес жұмыс беруші Сіз үшін ай сайын МӘМС-ке аударымдар мен жарналарды төлеуге міндетті.2023 жылы жұмыс берушілердің жұмыскерлер үшін аударымдары 3% - ы құрайды, аударымдардың ең жоғары сомасы 21 000 теңгеден аспауы тиіс. Бұл 10 айлық есептік көрсеткішінің 3% - і болып саналады. Азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жұмыс істейтін қызметкерлер мен жеке тұлғалардың жарналары 2023 жылы табыстарының 2% құрайды. Жарнаның ең жоғары сомасы 14 000 теңгені құрайды. Бұл 10 айлық есептік көрсеткішінің 2% - і болып саналады.Егер жеке кәсіпкер жеңілдік санатына кіретін болса, МӘМС үшін ақы төлеу қажет пе?&nbsp;Жеке кәсіпкер өзі немесе оның жалдамалы қызметкерлері келесі санаттарда болған жағдайда жарналар мен аударымдарды төлемейді: балалар (18 жасқа дейінгі); зейнетақы төлемдерін алушылар, оның ішінде Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектері; «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен наградталған немесе бұрын «Батыр Ана» атағын алған, сондай-ақ I және II дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен марапатталған көп балалы аналар; мүгедектер; орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары білім беру, сондай-ақ жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысанында білім алатын адамдар.Декреттік демалыстағы әйел жеке кәсіпкер болса, МӘМС үшін төлем жасауы керек пе?&nbsp;Егер әйел жеке кәсіпкер болса, онда ол өзі үшін 4 900 теңге мөлшерінде белгіленген жарнаны төлейді.Бұл санаттағы әйелдер жеңілдік санатына кәсіпкерлік немесе еңбек қызметін жүзеге асырмайтын, табысы жоқ кезде кіреді.&nbsp; Егер жеке кәсіпкер жұмыс жасамаса (кірісі болмаса), онда салық органдарында кәсіпкерлігін тоқтата тұру үшін тиісті рәсімдерді жүргізу қажет.Мен студентпін. МӘМС жарналары менен ұсталмауы үшін жұмыс берушіге қандай құжаттарды ұсыну қажет? Жұмыс берушіге оқудың әр айы үшін анықтама беру керек пе?Күндізгі бөлімде оқитын студенттер жеңілдік санатына кіреді және олар үшін МӘМС жарналарын мемлекет төлейді. Жұмыс берушіге оқу мерзімі көрсетілген және ай сайынғы растауды қажет етпейтін оқу орнынан анықтаманы беруіңіз тиіс.Егер сізде қосымша сұрақтар туындаған жағдайда, сіз емхананың анықтама қызметіне немесе өзіңізге ыңғайлы байланыс арнасы арқылы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына жүгіне аласыз: fms.kz ресми сайты, 1406 байланыс орталығы, Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы және Telegram-дағы SaqtandyryBot.&nbsp;

Студенттер, декреттік демалыстағы әйелдер міндетті медициналық сақтандыру үшін жарна төлеуі керек пе?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> 12 Мамыр – Халықаралық мейіргерлер күні. Сондықтан дәл осы күн – денсаулық сақтау саласының қызметкерлері үшін де, ел үшін де айтулы мереке. Өйткені адам өмірін аралашалап, дәрігерлерден кейін жауапкершіліктің жүгін арқалап, науқастарға ем беріп қана қоймай, жылы сөзімен дертке дауа таба білетін, кәсібіне адал, таңдаған мамандығын жақсы көретін медбикелердің орны қашан да жоғары. Жылдан жылға Шиелі ауданында да денсаулық сақтау саласының әл-ауқаты артып, білікті де білгір мамандардың қатары көбейіп келеді. Осындай білікті мамандардың бірі – Шиелі ауданаралық &nbsp;Көкшоқы ауылдық емханасының №18 аймақ мейіргері Нұржан Маматаев.«Денсаулықты ешқандай ақшаға айырбастай алмайсың» дейді халқымыз. Бірақ айырбастауға келмейтін Алланың аманатына адам баласы аса жауаптылықпен қарап, саулыққа сақ болуы қажет-ақ. Дерт дендеп, жанымызға батса, денсаулықтың қадіріне жететініміз белгілі. Сол үшін дәрігерлер мен медбикелердің орны сіз бен біз үшін қымбат. Мейірбике, медбике, мейіргер. Қалай атасақ та олар – науқасқа мейірімін төгуші болып қала береді. Мейірбике – емделушінің жағдайын бақылап, оны жақсартуға ғана ат салысып қоймай, өмір мен өлім арасындағы адамның аман қалуы үшін күреседі. Бір сөзбен айтқанда, бұл – өте жауапты қызмет. Ал мұндай жауапты істің жүгін арқалап жүрген Нұржан Сайдуллаұлы өз мамандығын сүйетін, жұмысына тиянақты мамандардың бірі.&nbsp;1999 жылы дүние дидарына келген ол жас болса да өз саласының қыр-сырын жетік меңгеріп үлгерген. Нұржан бала күнінен адам жанын емдеп, ақ халатты абзал жан болуды арман еткен. Бала күнгі арманына бір қадам жақындаған ол мектеп табалдырығын тәмамдаған соң 2015 жылы Қызылорда қаласындағы «Болашақ» медициналық коледжіне өзі қалаған «Фелдьшер» мамандығына оқуға түскен. Аталған оқу орнын 2019 жылы аяқтаған соң еңбек жолын Шиелі ауданаралық емханасынан бастаған. Алайда, сол жылы оған әскерден шақырту келіп, жас маман Отан алдындағы борышын өтеуге кетеді. Өз қызметін адал атқарған сарбаз әскерден келген соң Шиелі ауданаралық ауруханасының қабылдау бөліміне жұмысқа орналасқан. Қабылдау бөлімінде жүріп ол жұмыстың қызығы мен қиындығына қанық болып, өз саласы бойынша біраз тәжірибе жинады. Тәжірибесін шыңдаған маман бұдан әрі «Семізбай U» мекемесінің «Жедел-жәрдем» бөлімінде қызмет &nbsp;атқарып, біліктілігін арттырды. Ал 2022 жылдың маусым айынан бастап Нұржан Сайдуллаұлы Шиелі аудан-аралық «Көкшоқы» ауылдық емханасының №18 аймақ мейіргері қызметін атқарып келеді.&nbsp;Иә, Нұржан Мамтаевты ақ халатты абзал жан емес, ұжымның қадірлісі деуге болады. Себебі ол мейіргерлік істі мейірімділіктің бір белгісі деп біледі. Өз ісіне тиянақты, білгір маман осы уақытқа дейін аудандық, облыстық байқауларда да жүлделі орындарға ие болып үлгерген. Тіпті медицина саласында да бірқатар жетістіктерге жеткен. Сондықтан да болар, Нұржан Сайдуллаұлынан ем алған науқастар оған тек алғыс айтып, оны білгір маман ретінде таниды. Жұмыстың оңайы жоқ, әрине. Алайда, денсаулық сақтау саласында еңбек етіп жүрген ақ халатты абзал жандардың жұмысы тіпті оңай емес. Жауапкершілігімен қоса жүгі де ауыр. Ал осы жауапты қызметті абыроймен атқарып, адам саулығы үшін барын салып жүрген Нұржан секілді білікті мамандардың еңбегі ерен. Олар әрқашан құрмет пен мақтауға лайықты.&nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Денсаулық