<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жас түлектер болашағын жоспарлап, бағытын айқындап қояды. Асқақ арманының алғашқы сатысы ҰБТ-дан сүрінгісі келмейтіні содан. Білімі сарапқа салынатын сында сан соғып қалғысы жоқ. Дегенмен «мезетінде мүдіріп қаламын ба?» деген күдік те көңілді күпті етіп қояды-ау. Қобалжу мен күйзеліс, сенім мен үміттің сарсаңға салған шағында ата-ана да баласы үшін алаңдайды. Тағатсыздана күткен жауап сүйінші сұрарлық болса жақсы. Әйтпесе жаны қамыққанның жайы жүректі ауыртып жібереді.Иә білім бәйгесінде бірінің бағы жанады немесе бабы шабады. Тек бақытты ҰБТ-ның ұпайымен өлшемеу керек. Сәтсіздікке сынып қалмай, алға қадам басу жеңісті күндерді жақындатады.Облыстық білім басқармасының мәліметіне сүйенсек, 2022-2023 оқу жылында 8 мыңға жуық білім алушы мектепті бітірсе, оның 7 421-і Ұлттық бірыңғай тестілеуіне қатысады деп жоспарлануда.<blockquote>– Өткен жылдан бастап ҰБТ электронды форматқа көшірілді. Мұның ең басты артықшылығы – барлық процестің ашықтығы мен азаматтарға қолайлы жағдай жасалуында. Жалпы ҰБТ өткізудің форматы өзгеріссіз. Тек «Қазақстан тарихы» және «Оқу сауаттылығы» пәндері бойынша тест тапсырмаларының санына өзгерістер енгізілді. Қазақстан тарихы бойынша сұрақтар саны – 20. Ол өткен жылы 15 сұрақ болған. Ал оқу сауаттылығы бойынша сұрақтар саны былтырғы жылы 20 болса, биыл 15 сұрақ. Сонымен қатар, 2022-2023 оқу жылынан бастап ҰБТ бейіндік пәндер комбинацияларының тізбесіне «Информатика» пәні енгізілді. Осыған байланысты «Информатика мұғалімдерін даярлау», «Ақпараттық технологиялар», «Ақпараттық қауіпсіздік» білім беру бағдарламалары топтарына түсушілер ҰБТ-ны «Математика-Информатика» комбинациясы бойынша тапсырады, – деді Мейрамбек Зинабдинұлы.</blockquote>Айта кетейік, білім беру гранттарын тағайындау конкурсына қатысуға мүмкіндік беретін тестілеу 22 мамырда Қызылорда қаласы, Қазалы, Жаңақорған аудандарындағы ҰБТ өткізу пункттерінде өткізілген болатын. Осы кезге дейін тестілеуге жалпы облыс бойынша 1 903 бітіруші түлек қатысқан.Жыл сайын ҰБТ өткізу форматы және сұрақтар саны, тест тапсыру мүмкіндігіне байланысты өзгерістер енгізілетіні бәріне мәлім. Бірі орынсыз талап екенін айтса, бірі бітіруші түлектерге зор мүмкіндік бергеніне риза. Байыптасақ, бұл пікірлердің де өз шындығы бар. Өйткені тесттен төмен ұпай алса түңіліп, түнеріп кететін түлек кездеседі. Оқушының бәрі ҰБТ-ға аса жауапкершілікпен қарағандықтан, тірек еткен тілегі орындалып, қалауы қабыл болса екен дейді. Сондықтан сынаққа дейін абыржып жүргендердің аптығы тест жауабынан кейін басылып, көңілі жайланады. Дамылсыз дайындықты үзбейтіні соған дәлел.<blockquote>— ҰБТ-ға дайындығымды осы күнге дейін тоқтатқан емеспін. Дайындығым қарқынды түрде жалғасуда. Күнде оқыған материалды қайталап жүрмін. Онлайн түрде қосымша курстарға да қатыстым. Соның ішінде JUZ40 курсын ең сапалы әрі мықты курс. Себебі, әр оқушыны жеке куратор қадағалап, дайындығын бақылап отырады.ҰБТ-ға өзгерістер енгізілді, бірақ аса көп емес. Тек «Қазақстан тарихы» бойынша сұрақтар саны 5-ке көбейді және жауаптар саны өткен жылға қарағанда 2-ге азайды. Бұл маған аса қиындық тудырмады. Себебі, жауаптар саны қысқартылған соң, оқушы өз ойын тұжырымдап, жинақтай алады. Қазіргі таңда ҰБТ-ны екі рет тапсыру мүмкіндігі бар. Бұл – оқушылар үшін үлкен көмек және жеңілдік. Егер оқушы бірінші мүмкіндіктен ойындағыдай баллды жинай алмаса, екінші мүмкіндікке бар күшін салып, зор үмітпен қарап, дайындала алады. Сонымен бірге, мемлекеттік білім беру грантын алу конкурсына қатысу үшін оқушы ең жақсы нәтижесі бар сертификатты ұсына алады. Талапкерлер үшін үлкен мүмкіндік деп ойлаймын. Сондай-ақ, 2021 жылдан бастап енгізілген «бір тестіленуші – бір компьютер – бір камера» қағидаты өте тиімді деп ойлаймын. Әр оқушы өз білімін тексеру мақсатында кіріп, еш көмексіз өзі лайық түрде баллын алып шығады, – деді Ақерке Ерланқызы.</blockquote>Асылында келешектің кірпішін сеніммен қалаған ләзім. Берік етіп бекіту үшін үдеген қорқынышты кемітіп, күмәнді сейілту керек. Асқан ақыл, толассыз білім болса да қапияда қателесіп кету әбден мүмкін. Сондықтан ұнжырғаны түсірмей, жарқын болашақтан күдер үзбеген ләзім. Шын дарынды түптің түбінде сыбағасы мен өмірден несібесін алады. Ендеше, түлектерге сәттілік серік болсын дейміз!

Өңірде 7 мың оқушы білімін саралайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақтың қанына сіңген кәсіп – мал шаруашылығы. Тірліктің тірегіне айналған төрт-түлік күнделікті қажеттілікті өтеп, жесе – азық, кисе – киім, мінсе– көлік болған. Тиісінше, мал жайының жайлылығын ойлаған шаруа азық-жеммен қамтамасыз етіп, аяқ асты келер аурудан сақтап, өріске жібергенде де көзінен таса қылмайды. Содан болар есен-саулық сұрасқанда «мал жаның аман ба?» деп түліктің де халін біледі. Дегенмен мал ұрлығы – шаруаны сергелдеңге салып, жағдайды мүшкіл етіп отыр. Қыстың қаһарлы бораны мен жаздың аптап ыстығына қарамастан асыраған малынан қапияда айырылса қапа болмағанда қайтеді? Ұртын майлауға асыққан ұрылар да соғым еттен дәмеленіп, қораға көз тігуін қояр емес. Шамасы жетсе жұттай тонап, жұрдай етуге даяр. Сондықтан айласы асқан баукеспеге бөгет болу бәрінен маңызды. Ендеше облыста мал ұрлығының тіркелуі мен қылмыстың құрықталуы қай деңгейде? Осы жайында тарқатып көрелік.Әккі ұрылар шаруаның қадамын қалт жібермей, қора жайын қадағалап, өрістегі малды да сүйрелейтін көрінеді. Екі көзі төрт болып тағатсыздана тосқан түлігі жоғалғанын естіген қожайынның қамығатыны сол. Күнкөріс көзі мал болғандықтан, құқық саласы қызметкерлерінің қылмысты анықтап, шаруаға жәрдем бергені жанға медет. Әйтпесе малының қай мекенде екенін балгерге барып болжам жасататындар да бар. Өрістен қораға дейін жолдан жаңылмай келетін малды жетектеп кету – ұрының ұстанымы секілді. Сондықтан көпшілікті «тосқауылға тыйылып жүргендер бар ма?», «Ұрының уысында кеткен мал қанша?» деген сұрақ толғандыратын болар. Аймағымызда мал ұрлығы азайып, көрсеткіш кеміген көрінеді. Дерекке сүйенсек, 2023 жылдың 5 айында облыс аумағында мал ұрлығының тіркелуі -53,8% (78-ден 36-ға) төмендеп, ашылу көрсеткіші +35,2% (42,1-ден 77,3-ке) жақсарған. Есепті мерзімде облыс аумағында 36 мал ұрлығы тіркеліп, ұрланған малдардың жалпы саны 128 басты құраған. Оның ішінде, мүйізді ірі қара 39, жылқы 9, уақ мал 80 бас. Мал ұрлығының 24 дерегі қараусыз өрістен, 12 дерегі қорадан ұрланған. Жыл басынан &nbsp;ветеринариялық бақылау қызметінің өкілдерімен бірлесіп, малдарды құжатсыз тасымалдаған тұлғаларға ӘҚБтК-нің 406-бабымен 30 хаттама, сондай-ақ белгіленбеген орындарда қараусыз жүрген мал иелеріне ӘҚБтК-нің 408-бабымен 396 әкімшілік шара көрілген екен.Расында да өзгенің еңбегіп жеп, асын тартып ішпекші болғандар жазасын алуы тиіс. Осы ретте, құқық саласы қызметкерлері қол қусырып отырмай, мал ұрлығының алдын-алуға тырысуы көңіл қуантады. Яғни жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, мал ұрлықтарының алдын алу мақсатында бақташымен бақтыру, малын құжаттандыру, таңбалау, чиптеу жұмыстарының тиімділігі жөнінде түсіндіру жұмыстары жүргізілуде.Әйтпегенде көрші ауылдан келіп ұрлыққа түсетіндер қылмысты үдетіп, әдісін әдетке айналдырып алған.<blockquote>– «Мал ұрлығы» іс-шарасы барысында жыл басынан облыс &nbsp;көлемінде Сырдария АПб бойынша 3 топтық қылмыскер ұсталып, күдікті 10 тұлға анықталып, 9-ы қамаққа алынды. Шиелідегі бөлім мамыр айында мал ұрлығымен 3 күдіктіні ұстады.Мысалы, жуырда &nbsp;Шиелі ауданында еркін жайылымнан бірнеше ауыл тұрғындарының сиырларын белгісіз адамдар ұрлап әкеткен. Қаскүнемдердің бірі ұрланған малды көрші ауылға жеткізіп, танысынан сиырды біраз уақытқа қораға қоюын өтінді. Алайда, үй иесі бұл туралы жақын маңдағы ауылдардың тұрғындарын хабардар етті, тиісінше полицияға да хабар берілді.Жедел-іздестіру іс-шаралары барысында полиция қызметкерлері &nbsp;күдікті 24 жəне 31 жастағы үш ауыл тұрғынын айғақ заттарымен қолға түсірді. Бүгінгі күні ұсталғандар мал ұрлығының бес дерегіне қатысы бар деп күдіктелуде. Жәбірленушілерге келтірілген жалпы материалдық шығын 1 млн теңгеден асты.Ұрланған 6 сиыр айғақ зат ретінде тәркіленіп, иелеріне қайтарылды. Күдіктілер қалған малды сойып, етін сатып үлгерген. Тергеу барысында күдіктілердің ұрланған малды тасымалдау үшін автокөлікті жалға алғаны анықталды. Ұсталғандар уақытша ұстау изоляторына қамалды. Аталған дерек бойынша ҚР ҚК 188-1-бабының 3-бөлігіне сәйкес сотқа дейінгі тергеп-тексеру əрекеттері жүргізілуде, – деді Қызылорда облысы полиция департаменті бастығының орынбасары Ілияс Жұмағұлов.</blockquote>Ақшаға көзсіз құнығып, біреудің малын меншіктеп майшелпекке бату қаншалықты орынды? Соғымдап сатқандар сот алдында тұратынын білсе де бас қатырмайды-ау. Жоғалғаны табылған шаруаның сүйінші сұрап кететінін білеміз. Малдың маңызы айтпасақ та түсінікті.<blockquote>– Ауылда тұратын ағайын түсінеді. Саусақпен санарлық мал басы болса да, береке. Екі үйдің біреуінде ірі қара болмаса да, төрт &nbsp;тұяқтының бар екені анық. &nbsp;Мінсең – көлік, жесең – азық, сатсаң – ақша, кәсіп бастаймын десең – ағарғанның көзі. Сондықтан малда береке бар.Ауылдық жерде мал ұрлығы жиі болып тұрады. Сонда шіліңгір шілденің ыстығы мен қыстың қара суығында бабын тауып, баққанның маңдай тері не болмақ? Ізін суытып, сол күйі ұрлықтың дымын білдірмейтін тәжірибелі ұрлықшылар болуы мүмкін. Әрі не көп, мал көп. Ауыл ішінде жүре беретін болған соң қашан, қалай ұрланғанын анықтау да қиын. Осы орайда елдімекендерде орын алатын мал ұрлығына тікелей жауапкершілік танытып, қылмыскерді анықтап жүрген полицейлерге алғыс айтқым келеді. Өзімнің малым ұрланбапты, ірі қара жоқ. Дегенмен ауылдағы ағайынның &nbsp;сала мамандарына алғысы шексіз, – &nbsp;деді ауыл тұрғыны А.Нариман.</blockquote>Тайлақты нардай етіп көрсетіп отырғанымыз жоқ. Тек ұрлықтың ауылды алатайдай бүлдіріп отырғаны қиын-ақ. Қанша дегенмен қорадағы малын тастап, алысқа аттап баспайтын шаруаның жатқа жем болмағаны жөн. Шырпы басын сындырмағанның дайын асқа тік қасық боп, жұрт иелігін иемденуі орынсыз. Жүйелі жұмыс нәтижесінде мал ұрлығы әлі де азаяды деп сенеміз. Сонда шаруаның да берекесі қашпас.

Облыста мал ұрлығы азайған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қатер мен қауіптің ортасында жүріп, басын бәйгеге тігетін тергеушілердің еңбегі ерен. Қылмыстың қым-қуыт құпиясын ашып, салмақты сараптамадан кейін ғана байыпты болжам, тапқыр түйін жасайды. Куәгердің сөзі мен айғақ-дәлелді сабақтап, кінәліні анықтауда кейін шегінбейді. Қылмыскер қолға түсті деп қуанбай, тергеу барысында түрлі сұрақ қойып, істі егжей-тегжейлі зерделеуге көшеді. Сытылып һәм құтылып кетудің амалын жасағанның айласын асыруға мүмкіндік бермей, тергеуге алынғанның бәріне сауатты сауал қойып, құлақ түреді. Демек, тергеуші болу – тиянақтылық пен табандылықты талап етеді. Осы ретте, Қызылорда қалалық полиция басқармасы тергеу бөлімінің тергеушісі, полиция лейтенанты Назым Оразбекпен сұқбаттасуды жөн көрдік.– Кез келген адам мамандық таңдауда үлкеннің ақылына құлақ асып немесе жүрек қалауына жүгінеді. Осы орайда тергеуші қызметін таңдауыңызға не түрткі болды?– Адам үш нәрседен қателеспеу керек ғой, соның бірі мамандық таңдаудан. Жаныма жақын саланы таңдауда жаңылыспадым. Негізінен әкем де құқық қорғау саласында қызмет атқарған. Қоғам тыныштығын сақтауда қатерге қарамастан, күндіз-түні жұмыс істегенін көріп өстім. Содан болар, бала кездегі арманым – әкемнің ізгі ізін жалғап, қылмыстың алдын-алып, қоғам қауіпсіздігіне үлесімді қосу болды. Арманымның арқасында алға мақсат қоя білдім. Таңдаған бағытым бойынша білім алып, салаға бейімделдім. Соның нәтижесінде бүгінде тергеу саласында жүрмін.– Қоғам тыныштығын қадағалап, қылмыскерді құрықтау оңай емес. Жауапты қызметке орналасқаныңызға қанша уақыт болды? Осы уақытқа дейін қанша қылмысты әшкереледіңіз?– Істің ақ-қарасын анықтап, кінәліні тап басып тану, заң шеңберінде әрекет ету қырағылықты қажет етеді. Тергеу ісінде тиянақтылық танытпасаң бұлтартпас дәйекті көз алдыңда жоғалтып, қылмыскер сытылып кетуі ықтимал. Сондықтан келеңсіздік пен кикілжің туындатпай, қоғам тыныштығын сақтауда еңбек етіп келемін. Тергеу барысында төзімділік пен шыдас беретін шыдамдылық керек. Ізін суытып үлгергісі келгеннің жолын бөгеп, айыбын заңмен анықтау сауаттылықты талап етеді. Жұмыс тәжірибеме 1 жыл уақыт болды. &nbsp;Осы күнге дейін бірқатар қылмыстық істерді сотқа жібердім.– Бұл – уақытпен санаспайтын мамандықтың бірі. Кейде қыруар жұмыстан қажып кететін кез бола ма?– Менің ойымша оңай жұмыс болмайды. Әр саланың өзіндік қиыншылығы бар. Өзім таңдаған мамандық болғандықтан машақатына да төзіммен қараймын. Жұмысымды қызығушылықпен жасағандықтан уақыттың қалай демде өтіп кеткенін байқамай да қаламын. Қызметіміз тікелей халық қауіпсіздігіне қатысты болғандықтан, түнде көз ілмейтін кездер болады. Күндіз қайта жұмысқа кірісуге тура келеді. Дегенмен жауапты істің жүгін көтергеннен кейін әлденені сылтау етіп, «шаршадым, қажыдым» деп қынжылмайды екенмін. Тергеу ісіне табандылық қажет деп дұрыс айттыңыз. Мұндай қасиет қызметкер бойынан табылмаған жағдайда өзің қалаған жетістікке қол жеткізе аласың. Тіпті айғақтарды тауып, қылмыскерді табу да қиынға соғады.– Тергеуші қызметіне қатаңдық та тән. Дегенмен тергеу бары¬сында жүректі қозғап, көңілді құлазытып жіберетін жайттар кездесе ме? Мұндай жағдай басыңыздан өтті ме?– Әрине ондай жағдайлар кездесіп тұрады. Адам өмірі жауапкершілігімізде болғандықтан, қалт жібермей дәлел жинау міндетіміз. Алайда адамның қылмыстық құқық бұзушылығын толық дәлелдеп, қылмыстық іс материалдарын сотқа жолдағанда немесе бұлтартпау шарасын қолданғанда адами тұрғыда жүрегім ауыратыны рас. Сонымен бірге өзінің жан айқайын жеткізіп, алдымызға көмек сұрап келетін адамдарды көргенде де қобалжимын.Қандай да бір қиындыққа ұшыраған жандарға қол ұшын созып, заңды шешім қабылдауға тырысамын. Темірдей тәртіпті ұстанып, қаталдықты бойға сіңіргенімізбен орын алатын кей жағдайлар ет жүрегіңді езіп жібереді.– Жауапкершілік жүгін абыроймен арқалап келесіз. Осы жолда сізге жігер беретін не? Ұстанымыңыз қандай?– Көмек сұрап келген жандарға қол ұшын беруге мүмкіндігімнің бар екені, оларға көмектесе алатыным мені жігерлендіреді. Менің өмірлік ұстанымым біреудің ала жібін аттамау, әділдікті сақтап, шынайы болу.

Қызылордада қылмыс деңгейі қалыпты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Сіз білесіз бе, қан тапсыру арқылы бір мезетте үш адамның өмірін құтқарып қала аласыз. Одан бөлек, былайғы өмірде қан тобыңызды білмей жүрсеңіз, қан тапсырған соң қан тобыңыз тұрмақ, оның құрамын, денсаулығыңыздың жай-күйін, барлығын білесіз. Сондай-ақ, талай аурудың алдын алатын пайдасы тағы бар. Халық бұл процестің пайдасын жақсы меңгерген. Жыл басынан бергі үш айда 3 276 адам жүгінсе, оның 2 618-і қан тапсырған. Уақыт өте келе қан тапсырудың пайдалы екенін ұғынып, алғашқы қадам жасағандары да бар. Биылғы келушілердің ішінде 603 қан тапсырушы бірінші рет келгендердің қатарында. Қан орталығындағы қайнаған қызу тіршіліктің арасында халыққа қызмет етіп жүрген донорлықты ұйымдастыру жөніндегі дәрігер Фариза Сейітхановамен пікірлесіп, қан тапсыру жайына қанықтық.Елімізде жылына 200 мыңнан астам донор болады екен. Медицина мамандарының айтуынша, донорлық қан құю акушерлік сала, онкогемотология, хирургия, травмотология бағыттарында кең қолданысқа ие. Қазақстан бойынша 300-ден астам дәрігер, 700 медбике, стационарларда 500-ден астам дәрігер жұмыла жұдырық болып еңбек етеді. Жыл сайын Қазақстанда 200 мың литр қан жиналып, өңделеді. Мұның барлығы халықтың денінің саулығына жасалып жатқан жағдайлардың бір парасы ғана. Бүгінде қан орталығы мамандары аталған саладағы қордың жинақталуына еңбектеніп келеді. Жылына бірнеше мәрте дәстүрлі түрде қан тапсыратын да адамдар жетерлік. Негізінен араға 2-3 ай салып, келетін донорлар да көптеп кездесетін көрінеді.<blockquote>– Донорлар қан тапсырудың адам ағзасына қаншалықты пайдалы екенін жақсы біледі. Бізге келушілердің арасында қан қысымы бар кісілер бар. Олар тұрақты түрде қан тапсырып, қан қысымын түсіреді. Бірақ тұрақты дәрі ішпеу керек. Қанайналым жақсарады. Тапсырған қанның орны толуы үшін адам ағзасындағы барлық клеткалар оянып, соған белсенді жұмыс істейді. Эритроцит, троамбоцит тәрізді клеткалар оянған соң ағзада жаңа қан түзіледі. Оның он түрлі пайдасы бар. Тері жаңарады, семіздіктің алдын алады. Ер кісілерде ұйқы ашылады. Ал көп жағдайда әйел адамдар етеккір тоқтағаннан бастап келеді. Жақында бір кісі келіп, өзі қан тапсыруды бастады. Айтуынша, оның әкесі бала күнінен қан тапсырып келіпті. Инфаркт алғанда сол қан тапсырғанның арқасында тамырларда қан жүрер жолдары таза, бітелмей сол дертті жеңген екен. Міне, қан тапсырғанның пайдасын айқындайтын бұлтартпас дәлел осы емес пе? – дейді Фариза Қалдыбекқызы.</blockquote>Бүгінде сирек кездесетін қан топтарына теріс мәнді І, ІІ, ІІІ, ІҮ топтап жатады. Ал осы қан тобы қажет болған жағдайда дереу қордан қарайды, болмаса базадағы донорлардың ішінен тауып, шақырып жатады. Мұның барлығы адам өміріне араша болған ақ халаттылардың кәсіби шеберлігі мен ұйымдастырушылық қабілеті зор ықпал етсе керек-ті. Тіпті, аудандардан да шұғыл алдыратын кездер болады. Білікті маман мұндай шақтардың қайсы бірінде де ақ халаттылардың өз қызметін дер кезінде мүдірмей атқарып жатқанын жеткізді. Айтпақшы, қазір де бала көтере алмай жүргендер мен баланың қыз немесе ұл болуын қалайтындар да қан тапсыру арқылы ойдағы армандарына қол жеткізіп жүр деседі.<blockquote>– Бізде бұл бағытта бірнеше жағдайлар бар. Қан тапсырған соң организмі жаңарып, талай жылдан бері күткен жүктілікке қол жеткізгендер де бар. Жолдасының кеңесімен келіп, қан тапсыратындар да кездеседі. Мысалы, отбасында бірыңғай қыз немесе бірыңғай ұл балалар өмірге келсе, ер азаматы қан тапсыруға келіп, ағзасын жаңартып кетеді. Әрине, ол жалғыз біздің ғана пайымымыз емес, сала дәрігерлерінің де кеңесі болса керек. ЭКО арқылы бала көтеруге ниеттенгендер де алдымен қан тапсырып жатыр. Ал қан тапсырғаннан кейін күтімді де ұмытпау керек. Тамақтану жағы жақсы болған жөн. Витаминдер, пайдалы тағамдар жеген абзал. Сонда екі айдың ішінде адамның бойындағы қан айналымы да, қан құрамы да қалыпқа келеді, – дейді Фариза Қалдыбекқызы.</blockquote>Ал тұрғындардың талап-тілегі қандай? Шағым жоқ па?&nbsp;<blockquote>«Мен 20 жылдан бері тұрақты қан тапсырып келе¬мін. Алғаш тапсырған уақыттарда жас хирург болдым. Түнгі кезекшілікте тұрамыз. Қаншама науқас келіп жатады. Қан жетіспей жатқанда, қан тапсырып бастадық. Оның үстіне сенің тамшыдай қаның қанша адамның өміріне сеп болады. Біреуге көмегің тисе, бақытты боласың ғой. Одан бөлек, өзіңнің денсаулығыңа да қаншама пайдасы бар. Бұл адамгершілік жағынан да, шариғат тұрғысынан да ізгілікті іс деп есептеймін», – дейді тұрақты қан тапсырушы, қала тұрғыны Бекет Мантаев.</blockquote>Қарлығаш Тулеуованың айтуынша, &nbsp;тұрақты түрде қан тапсыру денсаулығына түбегейлі әсер етіп, қан қысымының жоғарылауын тоқтатқан.<blockquote>«Жасым 40-қа келгенше ауырып көрмедім. Қырықтан аса бере көзім қарауытып, қан қысымым көтерілетінді шығарды. Содан бір кісі қан тапсырып көрсең қайтеді деді. Әдейілеп барып тапсырдым. Бірінші барғанымда қанымды бір бөлімше жүріп әрең алды. Қою екен. Содан қан алып жатқан дәрігер «Сіздің қаныңыз сирек кездесетін топтан. Сіз екі ай сайын келіп тұрыңыз» деді. Осы тапсырған соң көзімнің қарауытқаны да, қан қысымымның көтерілгені де қойды. Жүрек соғысы қалыпты болды. Келесі барғанда бұрынғыдай емес, оңай алынды. Қазір тұрақты тапсырып жүрмін. Денсаулығым да жақсарды. Айналамдағы жақындарыма да қан тапсырып, донор болудың пайдасын айтып жүрмін», – дейді ол.</blockquote>Айта кетейік, бүгінде қан орталығына күнделікті 30-40 адам келіп, қан тапсырады. Мұның өзі халықтың донорлыққа деген көзқарасының жоғары екендігін көрсетеді.

Қызылордада «Құрметті донорлар» тұрады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Арал аудан әкімі Серік Сермағамбетовтың халықпен кездесуі бүгін Жіңішкеқұм, Қарақұм және Атанши ауылдық округтерінде жалғасты.Аудан басшысының сапары алдымен Жіңішкеқұм ауылдық округінде басталды. Тұрғындармен кездесу жаңадан қайта салынып жатқан № 248 орта мектебінің ғимаратының құрылысы жанында өтті. Кездесу барысында ауыл халқы нысанның қашан пайдалануға берелітіндігі туралы алаңдаушылықтарын жасырмады. Аудан әкімі өз кезегінде бұл мектептің құрылысы облыс әкімінің тікелей назарында екенін, білім нысанын өз қаражатынан жүргізіп жатқан кәсіпкерге мектептің ғимаратын сапалы әрі уақытылы биылғы жаңа оқу жылына дейін аяқтау үшін жеделдету тапсырылғанын жеткізді. Айта кетейік, өткен жылы облыс әкімі Нұрлыбек Машбекұлының тікелей тапсырмасымен Тоқабай елдімекенінде орналасқан апатты жағдайдағы №248 орта мектепті мердігер есебінен бұзылып, қайта 100 орындық жаңа мектеп құрылысын салу жұмыстары басталған еді. Қазіргі уақытта ғимараттың қабырғалары қаланып, құрылыс жұмыстары жүргізілуде.Одан соң, тұрғындар су мәселесін де ортаға салды. Серік Сағитжанұлы бүгінде «Абай-Тоқабай» елдімекендерін орталықтандырылған ауыз су жүйесіне қосу үшін 2022 жылы құрылыс материалдарының қымбаттауына байланысты жоба-сметалық құжаттамаға қайта есептеу жұмыстары жүргізіліп, алдын ала есеп бойынша жоба құны 3,7 млрд.тан &nbsp;7,1 млрд. теңгеге көбейіп, &nbsp;қайта жасақталғанын және бүгінгі таңда мемлекеттік сараптамада тұрғанын айтты. Дегенмен, ауыз су желісін жүргізу үшін өткен жылы 100 млн-ға жуық қаржыға жұмыстары басталып, 6,4 шақырымына қажетті құрал-жабдықтар алынғанын, бүгінде аталған жұмыстарды жалғастыру үшін биылға қаралған 864 млн. теңге қаржысына әзірге 26 шақырымды құрайтын яғни қоса алғанда 32 шақырымдық құрылыс жұмыстарын мердігер маусым айында жүргізетінін жеткізді. Оған қоса, Ерімбетжаға тұсынан қосылу нүктесін қалдырып, жобасы жасалатынын да атап өтті. Жоба республикалық бюджет есебінен қаржыландыруда.Халықпен жүздесу одан әрі Ерімбетжаға елдімекенінде жалғасты. Мұнда аудан басшысы жыл басынан бері атқарылған жұмыстарға тоқталды.«Ауданымызда үлкен жобалар басталуда. Қала ішінде халықтың әлеуметтік жағынан әлсіз топтары санатындағы жандарға арнап 100 пәтерлі тұрғын үй салу жұмыстарын бастап жатырмыз. Жұмыстардың көп бөлігі жол саласында жүргізілуде. Бюджет қаражатының 65 пайызы инфрақұрылымдық жүйелерге арналған. Қаланың сырт аумағындағы ауыз су тарту, электр желілерін және газ тарту жұмыстарын жүргізіп, жеке тұрғын үй салушыларға жер телімдерін дайындап жатырмыз. Биылдың өзінде 1190 адамға тұрғын үй құрылысы үшін жер табыстаймыз. Оған қоса, қосымша алынған қаржыға сәйкес қаладағы № 8 мөлтек ауданы мен Жақсықылыш кентінде де аталған жұмыстар жүргізілетін болады. Электр желісі өте күрделі мәселенің бірі. Өңірдің 80 пайызға жуық электр желісінің тозығы жеткен. Дегенмен, біз бірінші кезекте жаңғыртуды қажет ететін 6 елдімекенді іріктеп, оның ішіне Қарақұм елдімекенін де қосып, жобасын ұсындық. Қаржыландыру үшін тиісті жұмыстар жасалынуда. Жол саласында биыл 7 млрд.қа жуық қаржыға 30-дан астам жоба жүзеге асуда. Оның екеуі келесі жылға өтпелі. Қалғанының барлығы биыл аяқталатын болады. Оның ішінде «Самара-Шымкент-Жақсықылыш-Тоқабай-Абай» бағытындағы қалған 6,5 шақырым бөлігін толық аяқтау үшін жоба-сметалық құжатын жасап, облыс басшысының қолдауымен қаржысы биыл бөлінбек. Ерімбетжаға елдімекенін аудандық маңызы бар жолдардың ішіне енгіздік. Алдағы уақытта ауылға кіретін 18 шақырымға жол салу үшін жоба-сметалық құжатын жасайтын боламыз. Оған қоса, бұл жұмыстар «Көкарал-Қаратерең», «Шөмішкөл-Бекарыстан би» бағытындағы жолдарғада жүргізілмек. Ауыз су Абай бағытына қарай жақын күндері басталады. Биыл Ақбасты, Көктем елдімекендерін ауыз су желісіне қоссақ, орталықтандырылған су жүйесіне қосылмайтын Құланды және Тастүбек ауылдарына су тұщытатын қондырғы орнатамыз. Жарықтандыру жұмыстарына байланысты, ауылдағы көшелерді жарықтандыру үшін аудандық бюджеттен қаржы қаралған. Мердігері анықталса, маусым айында жұмыстары жүгізілетін болады. Жалпы біздің аудан облыста бюджет көлемі бойынша Қызылорда қаласынан кейін екінші орында. Бюджет бүгінде 18,5 &nbsp;млрд.жуық қаржыны құрап отыр. Әлеуметтік салаларға да баса мән берілуде. Биыл 2 дәрігерлік амбулаторияның және «Жайлы мектеп» бағдарламасы аясында 2 мектептің құрылысын бастайтын боламыз»- деп, аудан әкімі өңірдегі жаңа бастамаларды баяндады.Ауыл тұрғындары барша игі істерге қолдау білдіріп, ақсақалдар ақ батасын берді.Аудан басшысының сапары Атанши ауылдық округінде тәмамдалды. Тұрғындармен кездесу «Еркесұлу» жеке бөбекжай балабақшасының жанында өтті. Серік Сағитжанұлы ауыл тұрғындарына алдағы жоспарлармен бөлісе отырып, жаңа балабақшаның бүгінгі тынысымен танысты.Елдімекендерде тұрғындармен кездесуде аудан әкімі кәсіп бастаймын деген азаматтарға тиісті қолдаулар мен қажетті сүйемелдеу жұмыстары жүргізілетіндігін жеткізді.

Аралда 100 пәтерлі тұрғын үй құрылысы басталды  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Медбикенің жұмысына ең қажет нәрсе – өз ісіне және науқастарға жауапкершілікпен қарау. Жалпы, мейірбике науқасқа ең жақын әрі қамқоршы адам. Сол себепті мейірбикенің өз мамандығына деген сүйіспеншілігі, алдына келген науқасқа жанашырлық танытуы бәрінен маңызды. Бүгінде заман ағымына сай орта буын медицина қызметкерлеріне қойылатын талап деңгейі де жоғарылады. Қазіргі заманауи медбике жоғары білікті, терең білімді болуы қажет. Мейірбикенің әр күні науқастардың жағдайын жасап, бәйек болумен өтеді. Міне, осы жолда аянбай еңбек етіп келе жатқан жанның бірі – Абай ауылдық емханасының аға мейіргері Күләш Мамбеталиева.Күләш Қожаққызы Мамбеталиева 1962 жылы Арал қаласында дүниеге келген. Әкесі Ибашев Қожақ Ұлы Отан соғысының ардагері, темір жол саласында қызмет істеген, ал анасы Жамал он қолынан өнері тамған шебер болған. Ата-ана тәлім-тәрбиесін алған, жастайынан ажалға араша тұратын ақ халатты абзал жан болуды армандаған жас қыз асқақ арманымен, таудай талабымен 1983 жылы Ақтөбе медицина училищесін акушер мамандығы бойынша бітіреді. Алғашқы еңбек жолын Арал аудандық емханасында мейіргер болып бастаған. Жас маман еңбекке етене араласып, көпшілікпен тез тіл табысып кетеді. Сонау 1999 жылдан бастап Абай ауылдық емханасында аға мейіргер болып абыройлы еңбек етіп келеді. Биыл жоғары санатты мейіргер Күләш Қожаққызының медицина саласында еңбек еткеніне 40 жыл болып отыр. Осыншама жыл бойы емханада медбике қызметін атқарып келе жатқан ол өз жұмысына аса жауапкершілікпен қарайды. Ол үшін алдымен науқастың көңіл-күйі маңызды. Дәрігер нұсқауы бойынша науқастарға ем жасайтын маман уақытпен санаспай, жүрек қалауымен таңдаған кәсібін ұзақ жылдардан бері абыроймен атқарып келеді.<blockquote>Қызығы мен қиындығы мол мамандығым өзіме ұнайды, талай жақсы адамдармен әріптес атанып, жұмыстас болдым. Аталған салада кез келген адам жұмыс істей алмайды. Ең бастысы, өз ісіңді жақсы көріп қана қоймай, төзімді болуың да керек. Еңбек жолымда әртүрлі қызықтар да, қиындықтар да кездесті. Қызметте жүрген әр минут, әр сағат, әр күндер мен үшін өте сәтті де бақытты өтуде десем артық айтқаным емес. Емханаға алғаш келгенде аға мейіргер Оспанова Күлпараз апам қабылдап медицина саласының қыр-сырымен таныстырды. Одан кейінгі ұстазым әрі басшым болған Нұрхожаев Асылхан ағай. Ол кезде мен жаңадан аға мейіргер болып тағайындалдым. Сол кезде аға дәрігер Асылхан ағай құжаттармен жұмыс істеу, емханада қандай шаруа болмасын соны игеріп кетуге көп көмегін берді. Осы саланы барынша меңгеруге көмек көрсетіп, бағыт-бағдар берген ұстаздарыма алғысым шексіз,– дейді абзал жан.</blockquote>«Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» дейді халқымыз. Бүгінде ақ халатты абзал жан медицина саласында ұзақ жылдар еңбек етіп, тұрғындар денсаулығының «сақшысы» атанып жүрген жандардың бірі. Емханадағы орта және төменгі буындағы қызметкерлердің жұмысына жауап беріп, олардың ем-шараларды мезгілімен, белгіленген мөлшерде берілуін, қатаң еңбек тәртібінің сақталуын қадағалау, әрине тиянақтылықты талап етеді. Осы тұрғыда:<blockquote>&nbsp;Ем-шара кабинетіндегі мейірбике міндеттерінің мүлтіксіз орындалуын, еңбекті ұйымдастыруды жақсартуға арналған шаралар, құжаттаманы жүргізу, ем тағайындау парағымен жұмыс жасау, дәрігерлік тағайындауларды сұрыптау, дәрі-дәрмектерді есепке алу және жұмсау туралы есеп жүргізуді жүзеге асыру жауапкершілігінің жүгі қашанда ауыр. Сондықтан жанына шипа іздеп келген жандардың аурудан емделіп шығуы жолында білім, біліктілігіміз бен күшімізді аянбаймыз. Қазіргі таңда Абай ауылдық емханасы 19700 тұрғынға қызмет көрсетуде. Мейіргерлердің барлығы бірінші және жоғарғы санатты. Емхана меңгерушісі Аманболат Егізбайұлы Исаевтың басшылығымен 12 аймаққа 12 дәрігер аянбай қызмет көрсетеді. Бүгінгі таңда емханадағы әрбір жанның денсаулығын жіті қадағалап, қажет жағдайда кеңесімізді беріп отырамыз. Әрине жұмыс болғасын қиындығы мен қызығы қатар жүретіні белгілі. Қолымыздан келгенше халықтың көңілінен шығуға тырысамыз, – дейді аға мейіргер Күләш Қожаққызы.</blockquote>Қызметінде жемісті еңбек етіп, адамгершілігі мол азаматша болып қалыптасқан Күләш Сейтжан атты азаматпен жарасым тауып, отбасын құрған. Олар шаттығы шалқыған шаңырақта ұланақтай екі ұл, қызанақтай екі қыз тәрбиеледі.<blockquote>&nbsp;Жолдасым Сейтжан «Арал» корпоративтік қорының диспетчері болып жұмыс атқарып, қазіргі таңда зейнетке шықты. Балаларымыздың тәрбиесіне өте жауапкершілікпен қарадық. Жолдасым екеуміз балаларымызды қатарынан кем қылмай өсірдік, жоғары оқу орнында оқыттық. Бүгінде соның нәтижесін көріп отырмыз. Үлкен ұлым Руслан отбасылы, Талдықорған қаласында авиациялық әскери базада ПНК топ бастығы, майор шенінде, келіншегі Әйгерім – мұғалім. Жасқайрат балам ол да отбасын құрған, Қазалы қаласында вокзал бастығы қызметінде, келіншегі Сандуғаш – кәсіпкер. Қызым Ақмарал Байтұрсынов емханасында оператор болып қызмет атқарады, жолдасы Нұрбек әскери бөлімде қызметте. Кіші қызым Ақерке – қаржыгер, «Халық банкте» кеңесші, жолдасы Айболат мұнай саласында жұмыс атқарады. Қазіргі таңда ата-аналық бақытқа бөленіп, 13 немеренің ата-әжесі атанып отырмыз. Тоқсан бес жасқа келіп дүниеден озған енем Қаламқас анамның ақ батасымен көгеріп, өркен жайдық,– дейді мейірімді ана ағынан жарыла.</blockquote>Ұжымда беделді, отбасында мейірімді Күләш Қожаққызының еңбегі де басшылық тарапынан әрдайым жоғары бағаланып отырады. Медицина саласын өркендетуге үлес қосқан білікті маманның ұзақ жылғы еңбегі еленіп, аудандық, облыстық денсаулық саласының, сондай-ақ аудан әкімінің Алғыс хаттары және бағалы сыйлықтарымен марапатталды. Адал еңбектің өтеуі осы болар.«Медицина кәсібі – адамгершіліктің асылы» деп бекер айтылмаған. Біз де жүрегі жомарт, көңілі дария, елге сөзімен де, ісімен де шипа бола білген Күләш Қожаққызының алдағы уақытта да абыройы асқақтап, мерейі үстем болуына тілектеспіз.

Медицина саласының дамуын үлес қосқан абзал жан

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Бой емес, ой жарыстыратын заманның басты кейіпкерлері – жаңалыққа жаны құштар, білім көшінен қалмайтын, ағысқа қарсы жүзуге қауқарлы бүгінгі буын. Өңірдің озық ой­лы жастары ел ертеңіне тіке­лей әсер ететін елеулі жо­ба­ларды қолға алып, түрлі инновациялық идеялар байқауында, республикалық ғылыми жобаларда жүлдесіз оралмайды.Жақында Астанадағы IT университетінің ұйымдастыруымен өткен республикалық ғылыми жобалар байқауында Қызылорда қаласындағы Зияткерлік мектеп оқушылары жүлделі І және ІІ орындарды иеленді. Республикалық білім бәйгесінде жалпы білім беретін мектептер мен колледждердің жүздеген білім алушыларынан озып шыққан Жұлдызай Мұңайтбасова қазылар алқасына Arduino платформасында жасап шыққан медициналық құрылғысын ұсынды. Айта кетейік, ол әзірлеген электрокардиограф үй жағдайында жүрек жұмысының ауытқуын және ауруларын анықтауға мүмкіндік береді. Жас өнертапқыштың бұл идеясы республиканың әр өңірінен келген оқушылардың ұсынған жобасынан озық шығып, үздік үштіктің қатарынан табылды. Осылайша зияткер ару «Astana IT University»-нің толық оқу грантын жеңіп алды.<blockquote>«Зияткерлік мектепке оқушылардың барлығы іріктеліп келеді. Айналамда, сыныбымда да жүзден жүйрік шыққан, өзінің білімін дәлелдеген, талантты, өнерлі жастар көп. Бәсекеге қабілеттілікті мектепте жүріп-ақ қалыптастырып жатқанымыз үшін қуаныштымын. Бүгінгі байқау да – соның дәлелі. Мектепте бірнеше тілді меңгерумен, орта білім берумен қатар жаның қалаған салаға бет бұрып, ғылыми, техникалық идеяларды іске асыруға, жоба ретінде ұсынуға мүмкіндік бар. Ұстаздарымыздың қолдауы мен беретін күш-жігері де ата-анамыздың қолдауынан кем емес. Сондықтан осындай сапалы, саналы орта мен білім алуға жағдай барында, неге қоғамға, өңір тұрғындарының өмірін жақсартуға пайдалы дүниелерді жасамасқа?! Бұл біздің алғашқы байқауымыз емес. Алдағы уақытта тағы да тың жаңалық жасап, түрлі технологияны ойлап табатын боламыз», – дейді зияткер қыз.</blockquote>Ал екінші орынды иеленген НЗМ-нің 11 сынып оқушылары Назгүл Ыдырыс пен Еңлік Мұратбек егін алқаптарын бақылау және өнім көлемін болжау технологиясын ойлап тапқаны үшін жүлдегер атанды. Айтуларынша, бұл автоматты жүйе егіншілердің жұмысын оңтайландырып, арттыруға мүмкіндік береді.<blockquote>– Оқушыларым құрастырған автоматты қондырғы топырақ пен ауа температурасын анықтап, судың мөлшері бойынша ақпарат жинауға мүмкіндік береді. Бұл мәліметтер радио арқылы қабылдағышқа жылдам жеткізіліп, ауылшаруашылық саласын жандандыруға септігін тигізеді. Үздіксіз ізденісте жүретін шәкірттерге қолдау көрсетіп, идеясын іске асыруына көмектесуге әрдайым дайынмын. Ұстаздан шәкірттің озғаны – қуаныш, – дейді жоба жетекшісі, информатика пәнінің мұғалімі Әділжан Науан.</blockquote>Айта кету керек, республикалық IT жобалар додасында «Smart City технологиялары» тақырыбында 100-ге жуық инновациялық жұмыс ұсынылып, 28 өнертабыс ақтық кезеңге өткізіліп, қазыларға таныстырылды. Жақсы идея – жарты жаңалық. Аз уақыттан кейін тұлпар мініп, ту көтермей-ақ білім бәйгесінде топ жарған ең үздік идея иелерінің жобалары жарыққа шығатын болады. Өңірде Мағжан бабамыз сенген жастардың бір толқыны туып келеді. Демек, ел ертеңіне деген үміт, баянды болашаққа деген сенім бар.

Қызылордалық зияткер электрокардиограф ойлап тапты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қазақ танымындағы киіктің киелі екенін біз талқылап жатпаймыз. Кең далада жүйткіген жануар жайында аңыз да көп, жаратылыс жайлы әңгіме де жетерлік. Тағы бір дерек, киіктің төл мекені қазақ даласы деседі. Расымен солай. Өйткені, бөкеннің 90 пайыздан астамы біздің республика аймағында тіршілік етеді.Ащы шындық, бір уақытта қыруар киікті құртуға өзіміз үлес қостық. Етінен бөлек, тағы бір дүниесіне құнықтық. Теке біткенді топырлата қырып атып, сан келі мүйізді шетелге арттық. Осындай қуғын көрген жануар сонда да қазақ даласынан безбепті. Әсіресе тоқырау жылдары тым азайса да, үйренген аймақтан алыстамаған. Сарыарқа мен Сыр, Торғай мен Орал маңында, кей-кейде Ресейдің Астрахань жеріне дейін өтіп, кейін қайтып келіп отырған.Бізге белгілі мәлімет, екі мыңыншы жылдардың басында Қазақстанда 23 мың бас киік қалыпты. Содан соң Үкімет оларды қорғау бойынша шара қабылдады. Дұрысы, киіктерді пайдалануға қатысты мораторий енгізілді. Сол қатаң қорғаумен жойылуға аз қалған аңның саны артқан. 20 жылдан астам уақытта олардың саны 2 млн-ға жуықтады. Айтып отырғанымыз биылғы көрсеткіш. Әрі ешкісінің төлдемеген уақытындағы санақ. Ал былтыр киік 1 млн 318 мың бас болатын.Иә, биылғы әуе санағы бойынша киік саны үш популяция бойынша 597 мың басқа артқан. Оның ішінде ең көп шоғырланған Орал популяциясындағы саны – 1,13 млн, ал Үстіртте 39700 бас киік. Бетпақдала популяциясындағы киік саны биыл 745 мыңнан асқан. Ал 4 жыл бұрын мұнда небәрі 111 мыңнан асатын.Айтпақшы, биыл да әдеттегідей «Киік» акциясы өтті. Жылдағы дәстүрмен 15 сәуір мен 15 мамыр аралығын қамтыған акцияның міндеті – облыс аумағындағы киік пен өзге де аңдардың тыныштығын күзету. «Охотзоопром» ӨБ» РМҚК өңірлік филиалының мәліметінше, бұған 35 инспектор, 12 автокөлік, 6 мобильдік топ жұмылдырылған.– Жалпы киік біздің облыс аумағында да күрт көбейді. Оның себебі, санының артуы. Көп болған соң олар да қоныс ауыстырып, жайылым іздейді. Ал акцияға келер болсақ, бұл еліміздің 12 облысында ұйымдастырылады. Бұған дейін айтқанымыздай, былтыр жүргізілген арнайы санақтың нәтижесінде киік саны 1318 мың басқа көбейген еді. Ал биыл 1900 мың бастан асты. Екіншіден, облыс аймағында да киік төлдеді. Бұрын олар қыста ғана келіп, лақтайтын уақытта басқа өңірге қоныс аударатын. Бұл – 30 жылдан бері болмаған жайт, – дейді «Охотзоопром» ӨБ» РМҚК өңірлік филиалының басшысы Расул Маханов.Сондай-ақ акция барысында «Қызылорда-Ақтөбе», «Қызылорда-Жезқазған» және «Қызылорда-Түркістан» бағытындағы жолдарға мобильдік топтар мен арнайы бекеттер жұмыс істепті. Жыл басынан бері инспекторлар қаскөйлердің 6 қылмыстық әрекетіне тосқауыл болып, істі құқық қорғау органдарына тапсырған. Сонымен қатар, 4 әкімшілік құқық бұзу дерегі бойынша айыппұл өндіріліпті.«Охотзоопром» ӨБ» мекемесімен бірге әр жыл сайын облыстық орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі аумақтық инспекциясы табиғи ресурстар мен табиғат пайдалануды реттеу басқармасы, облыстық полиция департаментінің табиғатты қорғау полициясы, республикалық, облыстық БАҚ өкілдері және өзге де органдармен бірлескен арнайы іс-шара жоспары жасалып, бекітіледі. Осы бойынша табиғат мүлкін арашалау бағытында аталған мекеме қызметкерлері бірлескен рейдтерді тұрақты жүргізеді.Екіншіден, Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті былтыр желтоқсан айында бұйрық шығарды. Онда айтылғандай, ғылыми-зерттеу жұмыстары кезінде республиканың бүкіл аумағындағы киіктерді, олардың бөліктері мен дериваттарын пайдалануға қатысты мораторийді ғылыми негіздемеге сәйкес 2024 жылға дейін ұзартқан. Демек, киік әлі де мемлекет қорғауында деген сөз.

Қызылордада киік саны 1 млн 900 мың бастан асты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Әлемнің қай елін алсаңыз да қыз баласын сұлулықтың символына балап жатады. Тіпті «Сұлулық әлемді құтқарады» деген сөздің өзі әйелдерге әжептәуір жүк болып тұр. Табиғатынан тартымды қыз-келіншектер мұндай сөздерді естісе, бойын түзеп, маңғазданып қалатыны өтірік емес. Ал кереметтей келбеті жоқ арулар көштен қалмайын деп түр-әлпеті мен дене пішіміне әртүрлі өзгерістер жасап әлек. «Сұлулық құрбандықты талап етеді» дегенді басқаша түсінген кейбір бұрымдылар бет-әлпетін өзгерту үшін қаражатын құрбан етіп жатады.Табиғат бермегенді ақшаға жасатып алып, өзгеріп шыға келгенде қайран қалмау мүмкін емес. Біздің елімізде де жасанды сұлулыққа қол жеткізу қиын емес. Тіпті қазір көшеде қасы мен ернін, қабағы мен мұрнын жасатып алған қызды көрсе ешкім таң қалмайды. Керісінше жыл өткен сайын жасөспірімдер де көңілі толмайтын жерін өзгертуге құштар болып отырады. Соның нәтижесінде алдымыздан сұлу қыз шықса, табиғи ма әлде жасанды жапсырма ма деп бажайлап қарайтын халге жеттік. Бірақ қазіргі кезде қасты қайта өсіру, ерінді үлкейту, қабақты көтеру, мұрынды кішірейту сынды оталарға көпшіліктің көзі үйреніп кеткені сонша, ешкім таң қалмайтын да, қорықпайтын да болған. Оның орнында сатып алатын сұлулықтың қазіргі шыңында арықтататын дәрілер көш бастап тұр. Атына қызыққан қауым препараттың қайдан келгеніне, құрамында қандай заттар барына да мән беріп жатқаны шамалы. Тек арықтатып, денедегі артық салмақтан оңай құтылудың жолын іздейді. Бірақ медицина мамандарының айтуынша, осы арықтататын препараттар денедегі майды сылып тастайтын - отадан да қауіпті дейді. Олай болса саудасы қызып, жарнамасы жер жаһанды жайлап тұрған аздыратын дәрілердің адам ағзасына қаншалықты зиян екенін талқылап көрелік.&nbsp;Жаһандану заманында жарнаманың алатын орны ерекше. Арықтататын дәрілерді алып, денсаулығына зиян келтіріп жатқандар да осындай жарнаманың құрбанына айналғандар. Тауар сатушылар саудасын жүргізу үшін оқырманы көп блогерге ақылы жарнама жасатады. Әрине, қомақты қаржы алған соң блогер де өтірікті шындай, шындықты Құдай ұрғандай айтып, барынша тауарды өткізуге тырысады. Бірақ оның зиян не пайдалы екенін тексеріп жатқан ешкім жоқ. Ең бастысы арықтатады деп сенеді халық. Бірақ 4-5 жылда елімізге келетін мұндай өнімдердің 70 проценті жалған сертификатталған, ал басқа мемлекеттерде арықтататын препараттарды сатуға тіптен тыйым салынған. Өкініштісі бізде бұл өнімдер ашықтан-ашық сатыла береді. Тіпті екінің бірі көтерме бағада сатып алып, саудагер болып алған. Ал сол өнімнен адам өміріне қауіп төніп, я болмаса денсаулығына зиян келсе ешкім жауап берген емес, бермейді де. Осындай кері әсерін білетін дәрігерлер мен жаттықтырушылар және диетолог мамандар «Арықтатын дәрі ішпеңіздер» деп дабыл қағуда.<blockquote>«Арықтауға арналған препараттар қазіргі таңда сауда нарығында өте көп. Олардың барлығы БАД, яғни биологиялық белсенді қоспалар. Бірақ оның ішінде пайдалысы да, зияндысы да көп. Мысалы, көбі сұрайды «арықтататын дәрілерді ішуге бола ма?» деп. Мұндай кезде үзілді-кесілді жоқ деп айтамын. Себебі ол адамның метаболизмін бұзуы мүмкін. Ағзаға кедергі келтіреді немесе асқазаныңызда ойық жара, қабыну, өт жолдарыңызда тас, тұз болатын болса оларды асқындырып жіберуі ықтмал. Өйткені, осындай арықтататын дәрілердің барлығы өт жолын айдау, я болмаса үлкен дәретке жиі шығару арқылы іске асады. Ол ағзаға керекті аминқышқылдарын, дәрумендерді жуып-шайып жібереді. Сонымен қатар асқазан-ішек жолдарының бүрлерін бұзады. Ең дұрысы, арнайы денсаулыққа қажет дәрумендер ішіп, дұрыс тамақтанып, спортпен шұғылдану керек. Өйткені сіз бірден арықтап кетсеңіз тері салбырайды, бұлшықет босаңсиды. Бәрібір оларды қалпына келтіру үшін спорт керек. Сондықтан әу бастан жаманға жүгірмей, спортпен айналысып арықтау қажет», – дейді гинеколог, нутрициолог Гүлназ Сәбитова.&nbsp;</blockquote>Тек бұл ғана емес, тик-ток, инстаграм сынды әлеуметтік желіде де диетологтар арықтауға арналған дәрінің зиянын айтып, көрсетіп видео жүктеуде. Соның бірі – диетолог Гүлмира Қобландиева. Ол дұрыс тамақтану арқылы салмақ тастауға 1000-нан астам қыздарға көмектескен. Өзі арнайы ас мәзірін беріп, марафонға қатысушы қыздарды күнделікті қадағалап отырады. Қосымша дене жаттығуының да түр-түрін ұсынады. Диеотолог Гүлмира Қобландиева да «Молекула», «Кайен», «Фатзорб» сынды препараттардың пайдасынан зияны көп дейді.&nbsp;<blockquote>«Аздыратын неше түрлі дәрілерді қолданатын адамдар соңында өкінішті жағдайға тап болып жатыр. Соның бірі жақында ғана орын алды. Қазір менің марафоныма қатысып, денсаулығын қалыпқа келтіріп жатыр. Ол аздыратын дәрі ішіп, бауырына зақым келтірген. Бетінің барлығын дақ басып, сәл тамақ ішсе алқынып, өзін жағымсыз сезінеді. Ондай өнімдерді сатушылар түпнұсқа немесе сертификаты бар деп сендіреді. Бірақ адам өміріне қауіпсіз екеніне кепіл бола алмайды. Мысалы бір адам соны ішіп, о дүниелік болып кетсе де ешкім жауап бермейді. Сондықтан жарнамадан жалт-жұлт етіп көрінген әр тауарға еліктей беруге болмайды. Шын мәнінде бірден арықтау мүмкін емес. Тіпті дұрыс тамақтануда да бірден салмақ тастау – зиян. Біртіндеп, жаймендеп артық салмақтан арылу керек. Асқазанға күш түсіруге болмайды», – деп ағынан жарылды диеотолог.&nbsp;</blockquote>Тарих қойнауын ақтаратын болсақ, арықтауға арналған дәрілер сонау 1800 жылдары қолданысқа енген. Ал артық майды кетіретін жақпа майлар 1930 жылы Францияда жасалған. Құрамында хлор мен бром бар радиоактивті бұл майлардың адам баласына тигізген пайдасы зор болғанымен, денені қызартып, түрлі ауруларға алып келген. Кейіннен Германия мемлекеті де сұлулықтың жолында түрлі қадамдар жасаған. Сылқымдар жүзі нұрланып, әдемі болу үшін, күшәләны «мыщьяк» да ішкен. Бірақ бұл да бір есірткінің түрі болғандықтан, оны мүлде қою мүмкін емес. Германия елінің сұлулары осы күшәләні ішіп, айтарлықтай арықтаған. Алайда мұны қолданғандардың дені 35 пен 40 жас аралығына дейін ғана өмір сүрген. Себебі күшәләның құрамындағы заттар ерте өлімнің ¬басты себебіне айналған.Елімізде соңғы жылдары арықтауға арналған дәрілерден бөлек, түрлі кофелер сатылымға енген. Олар адам салмағын тұрақты етіп, арықтатады мыс. Керек десеңіз, денсаулығыңызға пайдасы бар дейді сатушылар. Бірақ бұл жай ғана сауданың көзі секілді. Себебі тұтынушылардың көбі шынайы пікір қалдырып, шағымданған. Кейбіреулері аты жер жаратын аздыратын өнімді ішіп, дене қысымы көтерілген, жүрек қағысы жиілеп, түнде ұйқысыздыққа тап болған. Ал бәзбіреулерінің аяқ-қолы ұйып, көз алдына неше түрлі бейнелер елестейтін болған. Бұл дәрілердің осындай кері әсерін айта берсек таусылмайды. Бірақ қайтсем де, артық салмақ тастаймын деушілер мұндай дәрінің зиянын көргісі де, тыңдағысы да келмейді.&nbsp;«Сұлу сұлу емес, сүйген сұлу» демекші, жер бетіндегі адам баласының барлығы өз бетінше әдемі. Бірінің көзі ерекше болса, енді бірі қайталанбас бет пішінімен есте қалады, кейбіреулердің шашы, басқаларының қасы деген сияқты әрқайсысының өзіндік көз тартар келбеті бар. Әлемде «Сұлулық деген осындай болу керек» деген қағида я болмаса ереже жоқ. Сол сияқты «Сен арық болмасаң әдемі емессің, яки артық салмақ болса жетістікке жете алмайсың» деген шектеулер де болмау керек. Шын мәнінде, ондай шектеулердің барлығы – біздің миымызда. Егер расымен артық салмақтан арылып, азуға талпыныс жасайтын болсаңыз, дұрыс тамақтану мен салауатты өмір салтын серік ету керек. Арнайы диеотологтардан кеңес алып, күнделікті дәруменге бай тамақты тұтынып, дене қозғалысын арттырса кез келген адам артық салмақтан дұрыс және тез құтылады. Ең бастысы арықтаудың оңай жолына жүгіріп, азып емес, тозып кетпейік.

Гүлназ Сәбитова: Салауатты өмір салтын серік ету керек 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Сырдарияда бүгінде егін науқаны қыза түсіт. Ерте көктемде егіс алқаптарында басталған қауырт тірлік алдағы жылы мол өнім алудың кепілі.&nbsp;Диқаншы қауым жаз бойы жерге себілген әрбір дәнді мәпелеп, баптап, суғарып, күтімін жасайды. Таңәлейкүмнен бел жазбастан қара жұмыстың бел ортасында жүретін шаруа иесі күн ұясына батқанша қара жұмыстың көрігін қыздырады.Биылғы жылы аудан бойынша жалпы 33963 гектар жерге ауыл шаруашылығы дақылдарын орналастыру межеленді. Бүгінгі күнге ауыл шаруашылығы құрылымдарында 33656 гектар егілді.<blockquote>– Аудандағы ірі ауыл шаруашылығы құрылымдары мен шаруа қожалықтары межелеген барлық ауыл шаруашылығы дақылдарын орналастыру жұмыстарын аяқтады. Оның ішінде, негізгі дақыл күріш – 21885 гектар, 180 гектар – мақсары, 1683 гектар – жаздық бидай, 15 гектар – арпа, 1828 гектар – жаңа жоңышқа, 410 гектар – картоп, 221 гектар – көкөніс, 363 гектар – бақша дақылдары орналастырылып, 7071 гектар – ескі жоңышқа күтімге алынды. Диқаншы қауымдардың арасында бақша дақылдарын егуге ниет еткендерге жер учаскелері берілді. Сонымен қатар ауданда бірнеше ауылдарда жастар бридалары жұмысын белсенді бастап кетті. Жастар бридасының жұмысы жұмыссыз жүрген жастарға үлгі болса дейміз. Мемлекет тарапынан егстік жерлердің күтіміне қажетті барлық құралдармен қамтамасыз етілді. Суғару үшін су айдайтын насос пен қажетті жанар-жағар маймен де қамтамасыз етілді. Бұл аудан басшысының жастарды қолдауға бағытталған іс-шаралардың бірі. Негізінен аудан басшысы тұрғындар тарапынан болсын, жастар мәселесі болсын барлығына тиісінше қолдау білідіріп, мәселенің оң шешілуіне жағдай жасайды. Сондықтан жастар бригадасының күзде алатын өнімі молынан болсын деген тілектеміз. Уақытылы күтімін жасайтын диқаншы жастар несібесін Жер-анадан алатын болады, – дейді аудандық ауыл шаруашылығы бөлімінің басшысы Нұрбол Жұмабеков.&nbsp;</blockquote>Айту керек, осы күні Сырдарияда негізгі дақыл күріштің 21885 гектары 100 пайыз егіліп, толығымен суға бастырылды. &nbsp;

Сырдарияда күріш егісі аяқталып, 21885 гектар дақыл суға бастырылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Түрлі бағыттар бойынша практикалық және қазіргі заманғы тәжірибені беру үшін үздік менторларды жинақтап, жастармен диалог алаңдарын қалыптастыру, олардың бизнес-идеяларына қолдау көрсету, жастарға бағытталған мемлекеттік қолдау алуға кеңес беру мақсатына бағытталған «Өрлеу» жобасы аясында кездесу өтті.«AMANAT» партиясының облыстық филиалы жанындағы «Jastar ruhy» жастар қанатының ұйымдастыруымен өткен келелі кездесуде білім алушы студент және ауыл жастарының әлеуетін дамытуға арналған бірнеше бағыттар жайы сөз болды. Басқосуда «Өрлеу» жобаның облыс бойынша жасменторы Серікбай Нұрбол қатысушылармен пікір алмасып, көшбасшылық бойынша тренинг ұйымдастырды.<blockquote>&nbsp;Қазіргі қоғамда бәсекеге қабілетті жас сұранысқа ие маман. Мемлекет басшысы атап өткендей, жастар үнемі бір орында отырмай, өзін одан әрі жетілдіріп отыру керек. Бір ғана мамандықтың иесі болып қана қоймай, жан-жақты дами отырып білім алуға дағдыланған жөн, – деді жасментор Нұрбол Серікбай.</blockquote>Кездесуге қатысушы Акерке Бақыт тренинг барысында жоба жазу бойынша инсайт жинақтайтынын және алдағы уақытта мемлекеттік шағын гранттар байқауына қатысуға ниетті екенін жеткізді.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/862b2d17_faeb_48b6_b0ce_634b20af30d4_a63ab42976.jpg" alt="862b2d17-faeb-48b6-b0ce-634b20af30d4.jpg"></figure>

«Өрлеу» жобасы: Жастарға бағыт-бағдар берілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Бүгін «AMANAT» партиясы облыстық филиланың қоғамдық қабылдау бөлмесінде облыстық мәслихат &nbsp;депутаты, «AMANAT» партиясы фракциясының мүшесі &nbsp;Қайрат Нұрсейтов қабылдау өткізіп, азаматтардың ұсыныс тілектерін тыңдады.&nbsp;Қабылдауға 5 азамат өтінішпен келді. Мәселен қала тұрғыны &nbsp;Назаров салауатты өмір салтын қалыптастыру мақсатында құрылған «Қорқыт ата 45+» футбол командасына жанкүйер болып, ойыншыларды толықтай формамен қамтамасыз етуге спонсорлық көмек көрсетуді сұраса, басқа келушілер фракция мүшесінен әлеуметтік қолдау көресту жөнінде өтініш білдірді.Халық қалаулысы барлық мәселені өз назарына алып, алдағы уақытта қолдау көрсететіндігін жеткізді.Жалпы партияның облыстық филиалының қоғамдық қабылдау бөлмесіне жыл басынан тұрғындардан 116 өтініш түсіп, олардың 61 оң шешілді. 55 азаматқа заң аясында кеңес берілді.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/69abc26b_de42_4ea6_8f07_5c24ba497cff_701665ee0c.jpg" alt="69abc26b-de42-4ea6-8f07-5c24ba497cff.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/c9a72d1f_7a80_40aa_af47_0e7c12af4748_2cff8c9375.jpg" alt="c9a72d1f-7a80-40aa-af47-0e7c12af4748.jpg"></figure>

Архив