<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда қаласының әкімі Асыбек Шаменовтың төрағалағымен өткен құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссия отырысында сервистік полиция жобасы бойынша атқарылған жұмыстар, жол қауіпсіздігі мәселелері талқыланды.Күн тәртібіндегі тақырыптар бойынша қалалық полиция басқармасы бастығының бірінші орынбасары Нұрлыбек Қордабаев баяндама жасады. &nbsp;Бүгінде сервистік полиция жобасы қылмыспен күресте жергілікті атқарушы органдармен, халықпен, қоғам өкілдерімен бірігіп қоғамдық қауіпсіздік проблемаларын анықтауда және шешуде ауқымды жұмыстарды атқарып келді. Жобадағы бағыттарға сәйкес, жыл басынан бері орын алған жайттарға байланысты жедел ақпараттар жинақталып, талдаулар жасалынып, оның шешілу жолында нақты шаралар жүзеге асырылды. Нәтижесінде, сервистік полиция өзінің тиімділігін дәлелдеді. Енді осы жобаны жүйелі түрде іске асыру мен ауқымын кеңейту қажет. Қала әкімі Асылбек Өмірбекұлы тиісті сала басшылығына аталған жұмыстарды жандандыруды тапсырды.&nbsp;&nbsp; Полицияның танымалдығын арттыру мақсатында барлық аймақтарда, әрбір елді-мекендерде «Учаске» іс-шарасы өткізілуде. Дегенмен, тұрғындардың басым бөлігінен аумақтық учаскелік полиция инспекторын танымайтындығы, ешқандай байланыстың жоқ екендігі жөнінде арыз-шағымдар түсуде. Осы мәселеге орай, шаһар басшысы полиция басқармасы бастығының орынбасары Нұрлыбек Құрбанәліұлына ескерту жасап, тұрғындармен кері байланыс орнатуда жоспарлы шараларды қолға алуды міндеттеді.&nbsp;Соңғы уақыттары қала көлемінде жол-көлік оқиғаларының орын алуы жиілеп, салдарынан жарақаттанып, қаза болғандардың саны артты. Жыл басынан бергі 5 айдың ішінде 75 жол-көлік оқиғасы тіркеліп, 80 адам түрлі дәрежеде дене жарақаттарымен ауруханаға түссе, 9 адам көз жұмған. Бұл статистика өткен жылмен салыстырғанда 8,6 пайызға артқандығын көрсетеді. Ахуалдың күрделілігіне орай, қала әкімі полция қызметкерлеріне қырағылық таныту, профилактикалық шараларды күнделікті жүргізу жүктеді.

Қызылордада құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссия отырысы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Бүгін Парламент палаталарының бірлескен отырысы өтіп, онда сегізінші сайланған Парламенттің бірінші сессиясы ресми түрде жабылды.Депутаттар биылғы 1 қыркүйекке дейін парламенттік каникул деп жарияланатыны туралы арнайы қаулы қабылдады. &nbsp;<blockquote>«Бүгін біз сегізінші сайланған Қазақстан Республикасы Парламентінің бірінші сессиясының жұмысын аяқтап, қорытындылап отырмыз. Атқарған қызметіміздің нәтижесін дәстүр бойынша түйіндеп, болашаққа жоспарымызды нақтылап алуымыз қажет. Былтыр Қазақстан халқы бүкілхалықтық референдумда Президент реформаларын қолдады. Еліміздің жаңарған Конституциясы бүкіл мемлекеттік жүйе бойынша ауқымды өзгерістерге жол ашты. Суперпрезиденттік жүйеден президенттік республика үлгісіне көштік. Парламенттің рөлі мен мәртебесі күшейді. Ел басқару ісіне халықтың атсалысу белсенділігі арта түсті. Азаматтардың құқығын қорғаудың конституциялық тетіктері нығайтылды. Сенат пен Мәжіліс депутаттарын сайлау елдегі саяси жаңғырудың шешуші кезеңіне айналды. Заң шығарушы орган толығымен қайта құрылды», - деді Мәжіліс төрағасы Ерлан Қошанов.</blockquote>Осы орайда палата спикері Сенаттың құрылымы өзгергенін еске салды. Қазақстан халқы Ассамблеясы Сенатта өз мандаттарын алды.<blockquote>«Мәжіліске алғаш рет 6 саяси партия сайланды. Осыған дейін ұзақ уақыт бойы оппозицияда болған партия Парламентке өтті. Бұл жолғы сайланым Қазақстан тарихындағы ең көп партиялы Парламент болып отыр. Мәжіліс түрлі көзқарастар мен саяси күштер тоғысқан алаңға айналды. Халық қалаулыларының жаңа толқыны келді. Мәжіліс құрамы ұзақ жылдан бері алғаш рет бірмандатты округтен сайланған, шынайы әрі тартысты бәсекеде озып шыққан депутаттармен толықты. Сонымен қатар әйелдер мен ерекше қажеттілігі бар адамдардың және жастардың қатары көбейді. Сегізінші сайланымды басқа шақырылымдарға қарағанда «ең жас Парламент» деп атауға болады. Жасы әлі 35-ке толмаған 13 депутат Қазақстан жастары атынан өкілдік етуде. Бүгінгі таңда жаңарған Парламент – саяси мәдениеті жоғары, беделді халық қалаулыларынан құралған», - деді Мәжіліс төрағасы.</blockquote>Е.Қошановтың айтуынша, бірінші сессия небәрі 100 күнге созылды.<blockquote>«Қысқа болғанымен, атқарылған міндеттер бойынша бұл сессияның жұмысы өте маңызды әрі мазмұнды болды. Сессияның ашылуында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев қызметіміздің негізгі бағыттарын айқындап берді. Олар іс жүзінде жүзеге асырылып, Парламентте қаралған заң жобаларының негізіне айналды. Бұл сессия барысында палаталардың 3 бірлескен отырысы болды. Сенаттың 12 және Мәжілістің 15 жалпы отырысы өтті. Онда 120-дан астам мәселе қаралды. Парламенттің қарауында 82 заң жобасы болды, соның ішінде 25 заң қабылданып, 13 заңға Президент қол қойды. Қазіргі сайланымның басты ерекшелігі – көптеген маңызды заң жобаларының депутаттардың бастамасымен әзірленуі. Депутаттар бастамашы болған заң жобаларына сайлаушылардың талап-тілегі, мұң-мұқтажы, ел Президентінің тапсырмалары арқау болды», - деді Е. Қошанов.</blockquote>Қос палата отырысына Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев, Мәжіліс төрағасы Ерлан Қошанов, Үкімет басшысы Әлихан Смайылов, Мемлекеттік кеңесші Ерлан Қарин, Үкімет мүшелері <a href="https://www.inform.kz/kz/parlament-palatalarynyn-birlesken-otyrysy-bastaldy_a4084573">қатысты.</a>

Парламент депутаттары каникулға кетті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Осы жылдың маусым айының 30-ы күні көктемгі мерзімді әскерге шақыру науқаны аяқталады. Осыған сәйкес, 700-ден астам қызылордалық ер-азамат еліміздің ҚР Қарулы күштерінде және басқа да әскери құрылымдарында Отан алдындағы борышын өтеуге жіберіледі. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте &nbsp;Қызылорда облысының Қорғаныс істері жөніндегі департаментінің жасақтау басқармасының бастығы, департамент бастығының орынбасары, подполковник Жасұлан Шанкұлов хабарлады.<blockquote>«Сыр елінің азаматтарын көктемгі мерзімді әскерге шақыру жұмыстары &nbsp;күні ертең аяқталатын болады. Қазіргі таңда азаматтарды әскери қызметке жіберу жұмыстары белсенді түрде жүргізілуде. Оның ішінде азаматтарды медициналық және психологиялық тексерістерден толықтай өткізіп, іріктеудеміз. Ерекше айта кететін жәйт, Отан алдында өз борышын өтеп келген азаматтар жоғары оқу орындарына ақысыз, ҰБТ тапсырусыз түсе алады. Бұл ретте үздіктердің үздігі атанған сарбаздар жоғары оқу орындарында тегін білім алатын болады. Бұдан бөлек, әскерге дейінгі несиесі бар азаматтардың берешегі 13 ай көлемінде уақытша тоқтатылатын болады», - деді Жасұлан Шанкұлов.&nbsp;</blockquote>

Көктемгі мерзімді әскерге шақыру науқаны аяқталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Қазгидромет Қазақстан аймақтарында 2023 жылғы 30 маусымда болатын қауіпті метеорологиялық құбылыстарға болжау консультациясын жариялады.ҚР аумағының басым бөлігі атмосфералық фронтальды бөлімдердің ықпалында болады, осыған байланысты найзағайлы жаңбыр сақталады. Тек оңтүстікте, солтүстік-батыста, республиканың орталығында күн райы жауын-шашынсыз болады. Елдің басым бөлігінде жел күшейіп, елдің солтүстік-шығысында, шығысында - бұршақ, Қазақстанның солтүстігінде, шығысында түнде және таңертең - тұман, оңтүстік-батысында – күндіз шаңды дауыл сақталады.Түркістан, Маңғыстау, Жамбыл облыстарының басым бөлігінде, Ақтөбе облысының оңтүстігінде, оңтүстік-шығысында, Қызылорда облысының батысында, шығысында, Қарағанды, Жетісу, Ұлытау облыстарының оңтүстігінде, Атырау облысының шығысында, оңтүстігінде төтенше өрт қаупі сақталуда, Жетісу облысының солтүстік-батысында, Қостанай облысының оңтүстігінде төтенше өрт қаупі күтілуде.Қызылорда облысының орталығында жоғары өрт қаупі сақталады.

Ауа райы: Найзағай ойнап, жаңбыр жауады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жақында медицина ғылымдарының докторы, академик Төрегелді Шарманов кез келген қауіпті індеттің ең басты емі сабыр екенін айтты. «Індетпен күресу нәтижелі болу үшін ең әуелі адамға сабыр, төзім керек. Өйткені дәл осы кеселдің психологиялық салдары – өте ауыр» дейді ғалым отандық басылымға берген сұхбатында. Расында ел арасындағы дау мен дақпырттың, қорқыныш пен қауіптің үмітті үрей жеңуінен болғаны анық. «Ауырып қаламын-ау» деген ой, «енді не болады» деген күдіктің өзі дертті жұқтырғаннан бетер екені белгілі. Осы орайда пандемия кезіндегі психологиялық көңіл-күй тақырыбында БҰҰ-ның ұлттық тренері, психолог Жұлдыз Төрәліқызымен әңгімелестік. &nbsp;‒ Қазір қоғамда қауіпті індет жайлы "қорқынышты" ақпарат көп. Бұл тұрғындардың психологиясына едәуір деңгейде әсер ететіні сөзсіз. Мұндай қарбалас жағдайда жағымсыз ой мен күмәннан қалай арылуға болады? Үрейді сабырға жеңдірудің жолдары қандай?‒ Қазіргі төтенше жағдай кезеңінде үрей, паника, мазасыздық, қорқыныш сынды эмоциялардың көбірек белең алып кеткені рас. Алайда бұл қалыпты құбылыс. Себебі біздің &nbsp;әрбір іс-әрекетіміз миға берілетін сигналға тікелей байланысты. Ал, &nbsp;біздің ерте ми, &nbsp;яғни рептильді ми алдымен қорғаныш пен қауіпсіздік мәселесіне жауап береді. Мұндай жағдайда не істеу керек? Ең тиімдісі, кез келген адам жасай алатын тәсіл, &nbsp;су техникасы және өте әмбебап тыныс алу техникалары қай уақытта болмасын қозу деңгейін төмендетіп, ширығуды азайтуға мүмкіндік береді.‒ Не себепті адамдар жақсы жаңалыққа қарағанда жағымсыз ақпаратты тез қабылдайды?‒ Алдымен қазір айналамызда қандай ақпараттың көп екеніне назар аударайықшы. Әрине негатив көп. Ал, бұл негатив немесе жаман жаңалықтарды кім тез қабылдайды? Көбіне айналысатын белгілі ісі жоқ адамдар негативті өзіне сіңіріп, өзгелерге таратады. Белгілі бір дәрежеде өздеріне осы арқылы қанағаттану сезімін алады. Жалпы, адамдардың қалыптасу деңгейінде біреудің соңынан еру, біреуге бағыну қалыпты дүние. Бұл ‒ &nbsp;жалпы тірі ағзаларға тән. Күштіге бағыну мәселесі. Осы орайда "тобыр эффектісі" деген ұғымды атап өтуге болады. Яғни, бір жаңалықтың не белгілі бір нәрсенің артынан біліп-білмей еріп кету. Сонымен қатар, екінші себеп, бүгінгі күні БАҚ немесе әлеуметтік желілерде позитивтен көрі негатив көп. Бұл да өз кезегінде кері әсерін тигізбей қоймайды.‒ Позитивті ойдың арқасында иммунитеттің күшейетіні рас. Күні бойы көтеріңкі көңіл-күйді қалыптастыру үшін не істеу керек?‒ Ия дұрыс айтасыз, біздің физикалық денсаулығымыз психикалық денсаулықпен тікелей байланысты. Сол себепті &nbsp;көңіл-күйдің дұрыстығы, стресске төзімділік ол міндетті түрде иммунитетке, яғни физикалық иммунитетке әсер етеді. Қазіргі кезеңде көпшіліктің көңіл-күйі құбылмалы. Бұл да қалыпты құбылыс. Сол себепті, алдымен байбалам салмай тұрып, дәл қазіргі сәтте айналысатын іс табу &nbsp;бірден-бір көмекші бола алады. Ол іс сізге рухани азық бере алса, тіпті керемет. Егер өзіңізге сүйікті іс таба алмаған жағдайда, басқаларға қамқорлық көрсету жұмыстарымен айналысу, саламатты өмір салтын ұстану, жақындарыңызға қамқор болу, бүгінгі күннің өтпелі екеніне сену және ең бақытты, көңілді сәтті еске түсіріп визуализация жасау көңіл-күйді қалыпты ұстап тұруға көмектеседі.‒ Кішкентай балалардың санасында індет жайлы қорқыныш орнамас үшін қазіргі жағдайды қалай түсіндірген дұрыс? Жалпы отбасындағы жайлылық тұрақты болу үшін ата-ана не істеу керек?‒ Кішкентай балалар кез келген жағдайды дәл ересектер сияқты қабылдамайды. Егер &nbsp;осы карантин кезіндегі қорқынышты алатын болсақ, бұл жерде ата-аналарының адекватты болуы өте маңызды. Себебі бала не көреді, не естиді соны жасайды. Егер балаңыздың жүрегіне негізсіз қорқыныш дәнін еккіңіз келмесе, олардың бос уақытының қызықты өтуіне уақытыңызды арнаңыз. Қазіргі кезде тегін отбасылық марафондар бар, балаңызбен бірге қатысып көруге болады. Бұл өз кезегінде баланың ойын жақсылыққа, сенімге итермелеуге көмектеседі. Балалардың позитивті жаңалықтармен сусындауына назар аудару маңызды. Егер қорқыныш, үрей пайда болған жағдайда, &nbsp;не болғанын сұрап, дұрыс түсіндіру, ақпарат беру қажет. Отбасындағы тұрақтылық ерлі-зайыптылардың екеуіне де тікелей байланысты. Жанұяны еш стрессіз ұстап қалу үшін екеуіне де бірдей күш жұмсауға тура келеді. Бастысы, түсіністікке келу және истерикаға, байбаламға салмай дұрыс сұрақтармен бір шешімге келу жолдарын қарастырған жөн. Қатты ашу қысып тұрса, алдымен тәтті, жылылау су ішіп, &nbsp;тыныс алу техникаларын орындап, &nbsp;бойыңызда қозу деңгейі жоқ екенін байқағаннан кейін әңгімелескен дұрыс. Себебі ашу дұшпан және осының әсерінен өкінішке ұрындырар дүниелер орын алуы мүмкін …‒ Бірнеше жыл бұрын Жастар ресурстық орталығы ұйымдастырған вебинар барысына тоқталып өтсеңіз…‒ Вебинар "Covid 19: психологиялық қолдау мен күйзелістен сақтанудың жолдары" тақырыбында облыстың жастарын карантин кезінде қолдау және қажетті, маңызды сұрақтарына жауап беру мақсатында еркін форматта ұйымдастырылды. Шараға Қызылорда, Байқоңыр қалалары және аудан жастары қатысты. Вебинар барысында әртүрлі сұрақтар қойылды. Дегенмен басымдық үрей мен қорқынышты жеңу жолдары, отбасындағы тұрақтылық жағдайларына берілді. Еркін форматта болған соң &nbsp;жасөспірімдер жеке өміріне қатысты сұрақтарға да жауап алды. Ақысыз өткізілген вебинар жастардың сұрақтарын қанағаттандыра отырып, өз ойларымен бөлісуге мүмкіндік берді.‒ Сұхбаттасқаныңызға рақмет!

Жұлдыз Төрәліқызы: Негативке бос адам ғана әуес келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Бақытжан Сапарғалиұлы Қызылорда қаласында дүниеге келген. Қ.Мұхамеджанов атындағы № 1 мектеп-гимназияның түлегі. М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжінде ағылшын тілі мамандығы, «Ақмешіт» институтында мұнай-газ ісі мамандығы, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінде орыс тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі мамандығында білім алған.Бүгінде Абылайхан атындағы №140 қазақ орта мектебінде директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары қызметін атқарады. «Волонтерлар фронт офисінің» sabaqtastyq бағытының үйлестірушісі.– Білуімізше мектепте директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарысыз…– Иә, қазіргі таңда Абылай хан атындағы № 140 мектепте директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары қызметін атқарамын. 2010 жылы М.Мәметова атындағы педагогикалық колледжді тәмамдадым. Шынымды айтсам, колледжді бітіре сала мұғалім болуға асықпадым. Себебі мұғалім тек білім ғана емес әр балаға тәлім-тәрбие беріп, ақыл айта білу керек. Ал мен нендей ақыл айтамын, қандай тәрбие беремін &nbsp;деп ойладым. Осылайша ақыл-ойымды толықтырып, жоғарғы оқу орнымды бітіріп, мектепке тек 2017 жылы тәлімгер ретінде қабылдандым.– &nbsp;Біршама жетістігіңіз бар. Алған марапат пен алғыс хаттарыңыз да көп. Сіз үшін марапат маңызды ма?‒ Мен үшін марапаттың маңызы жоқ. Осы уақытқа дейін алған алғыс хаттарым жетерлік. Қай кезде де айтатыным, халықтың марапатына бөленіп, елдің алғысын алғаннан артығы жоқ. Себебі айналаң немен айналысып жүргеніңді және қаншалықты дұрыс екеніңді біледі, оң бағасын береді. Дегенмен пендешілікке салынып, елеп берген алғыс хатқа марқайып қаламыз. Оны тек келесі бір белесті бағындыруға мотивация ретінде қабылдаймын.– Ағылшын тілінен білім алдыңыз. Бүгінде тіл үйренгісі келетін жастар көп. Тілді үйренудің оңай әрі тиімді жолы қандай?– Тіл үйренудің оңай әрі тиімді жолы ‒ мектепте мұғалімнің берген тегін білімін толық игеру. Көбі дер кезінде оқымай, кейін сан соғып қалады. Қазіргі таңда қайда, қай жұмыс орны болмасын, ағылшын тілін жетік меңгеруді талап етеді. Сол себепті мектеп қабырғасында ден қойып оқыған жөн. Ағылшын тілін үйрететін курстардың көп екенін білесіздер. Бастысы, тіл үйренуге деген ынта болса жеткілікті.– &nbsp;Бала тәрбиесі жөнінде жиі айтылады. Ата-ана балаға жеткілікті түрде тәрбие беріп жүр ме? Тәрбиелі, патриот азамат тәрбиелеу үшін не істеуге болады?– Бүгінгі күні бала үш жақты тәрбие алады дер едім. Ол ата-ана, мектеп, әлеуметтік желі тәрбиесі. Өзім ата-ана болғасын бұл сұрақ мені де мазалайды. Біз баланың киімі бүтін, тамағы тоқ болсын деп бар уақытымызды жұмысқа бөлеміз. Материалдық сұранысын қанағаттандырсақ, екінші жағы ақсап жатады. Бала ең әуелгі тәрбиені отбасынан алу қажет. Бала біздің айнамыз іспеттес қой, біз &nbsp;не істесек, соны қайталайды. Яғни бала тәрбиелі болу үшін ата-ана өзін түзеу қажет.– Осы уақытқа дейін мұғалімдерге көңіл толмаушылық орын алды. Оқушылар қашықтан оқытыла бастағаннан кейін ата-ана мұғалімнің қадірін түсінді. Енді оқу маусымын қайта қашықтан бастағалы жатырмыз. Осыған дайынбыз ба?– Жаңа оқу жылы қашықтан оқытумен басталады. Өткен жолғы қателіктер мен кемшіліктерді ескере отырып, пысықталып жатыр. Дайын емеспіз деп бейқам отыруға болмайды. Қолдағы бар ресурстарды толыққанды пайдаланамыз. Осы ретте ата-ана мен мұғалім бірлесе жұмыс істеп, түсіністік танытады деп сенемін.– &nbsp;Мұғалімдердің жұмысы көбейді. WhatsApp арқылы әр ата-анамен тілдесіп, әр оқушыны қадағалайды. «Келесі жолы мынаны қайталамау керек» деген нәрселер болды ма?– &nbsp;Ауыз толтырып жұмыс көбейді деп айтуға келе қоймайды. Мұғалім өзі жан-жақты, сондықтан түрлі платформаларды пайдалана отырып білім берді. Өзім видеоредакторлар арқылы жұмыс істеуді меңгердім. Өзіңіз айтқандай, ата-анамен күнделікті тілдесіп отырдық, кем тұстарды бірге ақылдасып, жөндедік десем болады.– &nbsp;Тіл мәселесі қашанда өзекті. Қарапайым мысал келтірейікші, жастар бір-бірімен хабарлама арқылы тілдескеннің өзінде «қ», «ұ», «ң» әріптерін пайдалалануы екіталай. Баяндама оқыған басшылардың да қазақ тілінде бастағанын көрсек қуанамыз. Сіздіңше қазақ тілінің мәртебесін қайтсек көтереміз?– Тілі жоғалған ұлттың өзі де жоғалады деген. Тіл мен үшін қастерлі, құдіретті. Тіл мәртебесі – ел мәртебесі. Демек тіліміздің болашағына ел болып атсалысуымыз қажет. Қазір жастардан мекен-жайын сұрасаңыз, “Абая 101” немесе “Сейфуллина 50” деп жауап береді. Хәкім Абайды Абая деу қаншалықты дұрыс? Міне, осындай олқылықтарды қоғам жөндеу қажет. Біздің ана тіліміз өте көркем, әдемі тілдердің бірі ғой. Бірақ осы күні теледидардан түспейтін түрлі өнер иелері жергілікті диалектпен сөйлеп, кері әсер етуде. Ал оларды көретін, еліктейтін жастар соларды қайталайды. Ұлттық арнадан, бірінші арнадан айтылатын әр сөз сүзгіден өту қажет емес пе? Осындай тұстарды ескерсек, бәрі жақсы болады деп ойлаймын.– Әлеуметтік желіде белсендісіз. Күніне қанша уақытыңызды бөлесіз?– Әлеуметтік желіге қажетті ақпарат алуға, өзімнің керек деген дүниелеріммен бөлісуге кіремін. Әлеуметтік желі арқылы көптеген азаматтармен таныстым. Нақты қанша уақыт екенін білмеймін бірақ көп уақытымды алатынын мойындаймын. Тағылымды дүниелерді оқып, соны өзгемен бөліскенді ұнатамын. Кей сәттері іштегі шердің бәрін де ақтарамын. Қоғамда туып жатқан мәселелерді талқылауға атсалысамын. Өз ойымды ортаға сала отырып, өзгенің де ойымен санасамын.– Жазбаларыңыздан шығармашылықтан алыс емес екеніңізді байқаймыз. Өлең шығарасыз ба?– Арасында қалам алып шимақтаған болатынымыз бар. Мектеп қабырғасында жүргенде «Ақындықтың ауылы алыс десек те, Ақын жанды ұлың бар деп есепте» &nbsp;деп жазғаным есіме түсіп отыр. Мүмкін сол мектептегі ұстаздарымның мықтылығы осы қырымды ашқан шығар. Өзім кіші жүз кетенің баласы болғасын қанда да бар ғой деймін. Осы күні шабытты ұлымнан аламын. Есімін Шерхан деп Шерхан Мұртаза ағамыздың құрметіне өзім қойғанмын. Шүкір сол бала ақылды болып өсіп келеді.– Мұғалім қалай ерікті болды? Сіздіңше ерікті болудың мақсаты қандай?– Әдеттегідей әлеуметтік желіде отырып, облыстық Жастар ресурстық орталығы парақшасынан еріктілер штабы құрылып, 7 бағыт бойынша қатарлары толықтырылып жатқанын көріп тіркелдім. Алғашқы жиналысына ұлымды ертіп барғаным есімде. Волонтерлік жұмыстың ауқымы өте кең, ал ең басты мақсаты ақысыз көмек беру, пайда алып келу деп ойлаймын.– Сабақтастық бағытында жетекшісіз. Қандай жұмыстар атқарылуда?– &nbsp;Жақында еріктілер штабы атауы «Волонтерлер фронт-офисі» болып өзгеріп, мен Сабақтастық бағытының жетекшісі болып бекітілдім. Бұған дейін бұл бағытқа Болатбек Айтбенбетов жетекшілік еткен болатын. Атқарылған жұмыстар жетерлік. &nbsp;Соңғыларының бірі Саулық бағытымен бірігіп, «Донор бол» акциясын өткіздік. Бұл акция екі мақсатта ұйымдастырылды. Біріншіден, қан орталығының қан қорын көбейту, екіншіден қайырымдылыққа түскен қаражатқа көп балалы отбасыларға азық-түлікпен көмек көрсету.– Жақында еріктілер атқарылған жұмыстарын саралап, алты айға жоспар құрды. Маңыздысына тоқталсаңыз…– Алдағы жарты жылдыққа жоспар құрылды. Айта кететін жайт, жоспарланған &nbsp;көп шаралар төтенше жағдайға байланысты іске аспай қалды. Дегенмен тың дүниелер, қызықты ұсыныстар болды. Алдағы уақытта барлығына куә боласыздар деп ойлаймын. Біздің негізгі ой волонтерлік қозғалысты келер жылда да жалғастыру. Сондықтан қатарымызды көбейтіп жатырмыз. Қосыламын деген достарға әрдайым ашықпыз.– Апта сайын сенбі-жексенбі күндері ТЖД-мен бірлесіп рейд ұйымдастырасыздар. Нәтиже қандай? Суға шомылушылар саны азайды &nbsp;ма?– Суға түсу маусымы басталғалы суға кету фактілері тіркеліп, қайғылы жағдайға әкеліп жатыр. Біздің мақсат ‒ осының алдын алу. Рейдтік шаралар Қызылорда облысының төтенше жағдай департаменті, Қызылорда облысы бойынша экология департаменті қызметкерлерімен бірлесе атқарылуда. Нәтиже бар, ПМК 29 деп аталатын су айдындарындағы суға түсушілер саны едәуір азайды. «Сақтансаң сақтаймын» демекші, қала тұрғындарын сақтық шараларын бұзбауға шақырамын.– Республикалық «Мың алғыс» акциясына Сыр өңірінің еріктілері де атсалысты. Айтыңызшы, облыстағы бұл шара қалай жүзеге асты, кімдер атсалысты?– Қазақстан халқы Ассамблеясының бастамасымен өткен бұл акцияда 60 медицина қызметкерінің отбасына азық-түлік, мерекелік себет және құрбандыққа шалынған мал еттері таратылды. Бұл акцияға Сыр волонтерлары, фронт-офис волонтерлер және автоволонтерлер атсалысты. «Достық» үйінен тиелген азық-түліктерді мекен-жайға дейін жеткізуді толықтай волонтерлер атқарды. Қолында қомақты қаржысы болмаса да медицина қызметкерлеріне деген алғыстарын волонтерлер осылай да жеткізуге болатынын көрсетті деп ойлаймын. Дәрігерлердің еңбегі ұшан теңіз, алғыстың барлық түріне лайықты деп білемін.– &nbsp;Бір жазбаңызда «Шын досың қайсы» депсіз. Жауабын таптыңыз ба? Жалпы досқа сенесіз бе?– Біз осы күні достықтың парқына жетпей жүргендейміз. Бір-екі көріп дидарласқанға дос деп айта салатын болғанбыз. Досқа әрине сенемін, қасымнан табылар достарым да бар. Осы жазбамнан кейін сыйлайтын бір ағам хабарласып, осы тақырыпта ұзақ сөйлестік. Кейіннен «менімен жүр шын досымды көрсетейін» деп Шымкентке апарып, досымен таныстырған. Екеуінің арасындағы достыққа ешқашан сызат түспейтінін байқап, нағыз достың қалай боларын сезгенмін.– Көбіне қандай кітап оқу керегі туралы кеңес беріп отырасыз. Бір айда қанша кітап оқисыз? Қай жазушының кітабы жаныңызға жақын?– “Кітап оқығандар компьютер қарағандарды басқарады” дегенді естіп едім. Әрбір оқыған кітап оқырманға жаңа білім береді. Мен қатты шаршасам кітап оқимын. Кітапты оқи отырып сюжетті елестетіп отырамын, кейіпкерлердің қасында жүргендей боламын. Электронды кітаптарды оқи алмаймын, ол керісінше шаршатады. Бір айда бір кітаптан артық оқуға мүмкіндік болмай жүр. Соңғы оқыған Бауыржан Момышұлының «Ұшқан ұя» кітабы қатты әсерлендірді. Тәрбиелік мәні мол кітап дер едім. Қазақ жазушыларының барлығын оқуға ұсыныс беремін. Абайдан артық жазған ешкім жоқ, әр сөзін өмірмен ұштастыруға болады. Сондықтан жаныма Абай жақын.– Сұхбатыңызға рақмет!

Бақытжан Сапарғалиұлы: Халық алғысынан артығы жоқ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Дәурен Жолдыбек – сырбойылық жас, «Болашақ» бағдарламасының түлегі, Ұлыбританиядағы Norwich Business School магистрі, «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» Акционерлік Қоғамы және Ұлттық банкте қызмет еткен, қаржыгер сарапшы:Әлемдік ахуалдың салдарынан ел экономикасы да, халықтың әлеуметік жағдайы да төмендеді. Ал статистика көрсеткіші ел экономикасында өсім байқалатынына сендіруде. Мұның қаншалықты рас екенін, алдағы уақытта экономикамызда қандай өзгерістер болатыны жайында белгілі экономист Дәурен Жолдыбекпен әңгімелескен едік.– Еліміздегі жас отбасыларға, ата-аналарға қаржылық сауаттылығын арттыру үшін қандай пайдалы кеңес берер едіңіз?– Әр отбасы өз қаржысын үнемдеу үшін ең бастысы сауатты болу керек. Неге десеңіз, қазір қаржы алаяқтарының түрі көбейді. Олардың құйтұрқы әрекетіне төтеп беруде сауатты болудың маңызы жоғары. Мысалы, Оңтүстік Қазақстан аумағында белең алған «Индиго-24» деген қаржы компаниясы 1 млн берсең, 5 айдан соң 2 млн аласың деп халықты тақырға отырғызған. Осы тұста әр адам ескеруі керек нәрсе, еліміздегі қай қаржы ұйымы болса да, 50 пайыздан жоғары өсім бере алмайды. Беремін десе де сенбеу қажет. Өйткені еліміздегі екінші деңгейлі банктердің тұтынушылық несиеге үстемақысы 30 пайыз. Яғни біздің банктер осы үстемақымен күн көруде. Нарықтық қатынасты ел болғандықтан біздегі барлық тұрғындардың қаржылық сауаттылығы қалыпты деңгейде болу керек. Біздің халық көбінесе қаржылық сауаттылықтың аздығынан несие рәсімдеу кезінде, басқа да қаржылық шарттар жасағанда олқылықтар жібереді. Сондықтан барлық ата-ана үйінде балаларына ақшаның қадірін, ысырапсыздыққа жол бермеуді, оны тиімді жұмсауды толықтай айтып отыру керек. Егер қаржылық сауаттылығы жоғары болса, ел тұрғындарының басында проблемалық несие мәселесі деген болмас еді.– Теңгенің құнсыздануы мұнай бағасына тәуелді. Бұдан бөлек, теңгенің әлсіреуіне әсер ететін қандай факторлар бар?– Мұнай бағасының көтеріліп түсуі әлемдік экономикаға қатты әсер етпейді. Мысалы, Сыр өңірінің экономикасы да әрқилы. Тек ғана мұнайы тапшы елдерге әсер етеді. Мысалы, мұнай бағасы түссе, мұнайды импорттайтын Еуропа, Қытай, Үндістан бұдан тек пайда көреді. Ал мұнайды шығарушы Қазақстан, Ресей, Таяу Шығыс елдерінің экономикасы, валютасы құнсызданады. Яғни бұл елдердің экономикасының шикізатқа тәуелді деген сөз. Сондықтан мұнай бағасы түссе, теңгенің құнсыздануы заңдылық. Мұнайға деген тәуелділіктен арылмайынша, теңгенің құнын арттыра алмаймыз.– Ұлттық банктің теңгені еркін айналымға жібермеуінің себебі неде?– Себебі, Н.Назарбаевтың өзі: «Еркін айналымға жіберуіміз керек, себебі теңгемізді ұстап тұру үшін 28 миллиард доллар жұмсалды» деген болатын. Ал 28 миллиард доллар аз қаражат емес. Салыстырмалы түрде айтар болсақ, «ЭКСПО-2017» көрмесінің өзіне 3,5 миллиард доллар жұмсалған. Ал сол көрмені өткізу үшін біз әлеуметтік бағыттағы қаншама шығындарды тежедік. Сондағы қаржы – 3,5 миллиард доллар. Ал теңгемізді 1-2 жылдың көлемінде ұстап тұру үшін кеткен қаражат – 28 миллиард доллар. Ол ақшаға қаншама әлеуметтік жобаларды шешуге болатын еді.– Қазіргідей тұрақсыз уақытта ақшаны қай валютада сақтаған жөн?– Ақшаны төрт валютада сақтаған абзал. Атап айтар болсақ, АҚШ доллары, евро, теңге, юань. Неге бір ғана валюта емес деген сұрақ туындайды. Себебі, барлық валютаның бірден құлдырауы мүмкін емес. Бір валюта екінші бір валютаға құнсыздануы мүмкін. Мысалы, теңгенің АҚШ долларына деген сияқты. Сол кезде сіздің теңге әлсіреген жағдайда, өзге валютадағы қаржыңыз арқылы оның орнын толықтыра аласыз. Ал кәсіпкер болсаңыз, қай елдің тауарымен жұмыс жасасаңыз, сол елдің валютасында сақтаған абзал. Қазір халықтың банкте ақша жинауға деген ықыласы артқан. Мәселен ҚР банктерінде халықтың жинаған 10.400.000.000.000 теңге ақшасы депозитте жатыр. Қысқасы 10,4 триллион теңге. Сол ақшаның: Халық банкте – 33.4%, Каспий банкте – 18.1%, Жилстройда – 9%, Сбербанкте - 8.4%, Банк Центр Кредитте - 5.9. Елдегі үздік 5 банк осылар. Қалғаны өзге банктерде жатыр.– Жалпы пандемияның әсерінен ел экономикасы біршама әлсіреді. Бұл олқылықты қалпына келтіруде неден бастаған жөн?– Ішкі нарықты өзіміз толтырып, мемлекеттендіру процестерін жүргізу керек. Мұны мұнай қоры орындарынан бастаған дұрыс. Себебі мұнай бюджетке түсетін пайданың басым бөлігін құрайды. Біздегі мұнай саласында инвесторлар неге көп? Себебі мұнайдан түскен пайданың 90 пайызы солардың қалтасында кетеді. Тек 10 пайызы ғана бюджетке түседі. Бұл өте тиімсіз. Егер біз мұнай қорларының кем дегенде 50 пайызын мемлекеттендіретін болсақ, бюджетке келетін табыс көбейер еді. Бірақ бұл жұмысты жолға қою үшін үкіметке бір неше бастама көтерген абзал.– Жуырда Әлеуметтік қорғау министрі ең төменгі жалақы мөлшерінің артпайтының, ал күнкөріс минимумы 32 668 теңгені құрайтынын мәлімдеді. Бұл дегеніміз 32668 теңгеге 1 ай өмір сүруге болады деген сөз. Бұл көрсеткіш қайдан алынған? Дамушы елдермен салыстырып айта аласыз ба?– Еліміздегі ең төменгі жалақы 42500 теңге болса, минималды күнкөріс деңгейі 32668 теңге. Енді осы қаржыны 55/45 пайыз көлемінде 2-ге бөлеміз. Себебі дәл осы ақшаның 55% (17968тг) тамаққа кетеді. Ал 45% (14700тг) коммуналдық төлемге, киім-кешек, жолпұл, мәдени орындарды аралауға жұмсау керек. Сонда 1 адамға 1 айға деп бағана министр айтқандай, 43 затты грамдап алуға болады. Дәл осыны минималды тұтыну себеті деп атайды. Бұл қаражатқа күн көру мүмкін емес. Сондықтан үкімет әлеуметтік көмек беруді жолға қойған. Әлеуметтік көмек барлық елдің тәжірибесінде бар нәрсе. Егер әлеуметтік көмектің көлемі тым көп болып кетсе, онда ол халықты масылдыққа итермелейді. Мәселен, батыс елдерінде әлеуметтік көмек көлемі өте жоғары. Ондайда жұмыс істеп тағы біраз ақша тапқанша, істемей-ақ осы ақшаға өмір сүре берейін деген ой қалыптасады. Қазақстанды бұл дәрежемен салыстыру әлі ерте. Қоғам әлеуметтік көмекке зәру. Мемлекеттен көмек алатын адамдардың тізімі ең төменгі күнкөріс шегі бойынша есептелетіні отырғаны белгілі. Бірақ төменгі күнкөріс деңгейі қазіргі таңдағы өмір сүру дәрежемізге сәйкес емес. Бұл жәрдемақымен әлеуметтік проблема шешілмейді. Неге? Себебі әлі де болсын төменгі күнкөріс деңгейі нақты есептелмей жатыр.Мұның екінші жағы бар. Күнкөріс деңгейі өскен сайын айлық есептік көрсеткіш те өзгереді. Сол арқылы салық есептелетіндіктен, оны да ұлғайтады. Ертең ол тағы халықтың мойнына жүк болып түседі. Сондықтан бұл бірден шешіле салатын мәселе емес. Таяқтың екі ұшы барын ескерген жөн.– Әңгімеңізге рақмет.

Дәурен Жолдыбек: Сыр өңірінің экономикасы әрқилы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Айналамызда табиғат берген талантымен, маңдайтер, адал еңбегімен, білімімен, ізденімпаздығымен, өнертапқыштығымен елдің мерейін тасытып жүрген жандар аз емес. Олардың қарапайымдылығы сонда, «мен мынадай жасадым» деп кеуде соқпайды, міндет сінбейді, атақ-даңқ сұрамайды. Қалтақамынан бұрын туған жерді түлетуге үлес қосуды азаматтық парыз санайтын қасиетті Сыр еліне белгілі есімнің бірі – Махмұтбай Әміреев.&nbsp;Әр салада өзінің қолтаңбасын қалдырып жүрген азаматтар туралы сіз де қалам тербесеңіз болады, құрметті оқырман. «Баулары жайқалған қызыл алма, Бақтары жайқалған қызыл ол да...»Бала күнімізде жиі айтылатын, санамызда жатталып қалған өлең жолдары. Тіпті әр баланың жүрегіне туған жеріне деген махаббатын оятқан ән бұл. Үлкендер жағы мереке-тойларда ән шырқаса, осы ән міндетті түрде айтылады. Әннің жатталып қалғанынан бөлек, алыстағы ауыл баласына дария жағасындағы бір ғажайып қаланы елестетіп, қиялына қанат бітіреді. Шынында да, бұл ән көптің аузында шырқалып жүрген кезде ауыл баласына қалаға келу бір арман еді. Сөйтсек, бұл ән сырбойылықтарды ғана емес, барша жұртты тамсантып, білмейтіндерге Қызылорда атты қаланы көруге ынтықтырып, ғашық еткен екен. Сөздің құдіретін осыдан-ақ біле беріңіз.Бұдан жарты ғасырдан аса уақыт бұрын жазылған «Қызылорда вальсі» әнінің кейбір жолдары әлі күнге дейін ел есінде жатталып, тіпті сырбойылықтардың ескірмейтін тақырыбына, сырбойылықтардың сырттан келетін қонағына «бір кездері баулары жайқалған қызыл алма» дейтін өлеңде айтылған қала ғой» деп мақтанатыны әлі бар.Дария жағасындағы желі көз аштырмайтын, аптап ыстығы шыдатпайтын қаланы сұлу сөзбен суреттеп, өзгенің «аузын ашып, көзін жұмдырған» бұл өлең уақытында Қызылорда атын аспандатты. Бұл өлең қаланы баршаға танымал еткені сияқты, осы жолдардың авторы ақын Махмұтбай Әміреев есімін елге танытты. Ақынның қаламынан одан кейін қанша жыр туса да, бүгінгі күнге дейін ақынның аты аталса, «Қызылорда вальсі» қоса айтылады. Талай шығармашылық кездесулерде ақынға «Қызылорда вальсі» арқылы сізді таныдық деген белгілі есімдердің, аға буынның ақынға деген құрметіне тілші ретінде куә болып жүрміз.Жасыратыны жоқ, жаңа айдарға кейіпкер іздеп әріптестермен ақылдасқанымызда да көптің тіл ұшына ең әуелі Махмұтбай ағаның есімі орала кеткені рас. Бұл – ақын ағаның туған қаласына қалдырған қолтаңбасы. Бұдан 60 жыл бұрын көшесі санаулы, зәулім ғимараты да жоқ, жатаған үйлері бар қаланы өзіміз ғана емес, өзгелер ғашық ететіндей сөзбен сәулетті қала тұрғызған ақынның қасиетті қаламы ғой.Ән тарихы туралы жазу үшін автордың өзіне хабарластық. Өлең туралы сұрағанымызда ақын ағамыздың даусынан қуанғаннан қобалжығаны байқалды.<blockquote>– 1962 жылдың күзі болатын. Қызылорда пединститутының қазақ тілі мен әдебиеті және ән факультетінің үшінші курсында оқимын. Күріш орағына көмекте болып келген студенттерге оқу басталғанша төрт-бес күн демалыс берген. Ескі базар жанында ауылымызға баратын автобус күтіп тұрғанбыз. Ұстазымыз Тәңірберген Қалауов ұшыраса кетті. Жолымыз бір екен. Тәңірберген ағайымыз бізге музыка теориясынан сабақ беретін. Консерватория бітірген. Әрі әуесқой сазгер. Алғаш шығарған бірер әндерін өзіміз де айта бастағанбыз. Қала жастарына да кең тарап келе жатқан. Жаңа жазып жүрген жас талапкер демей-ақ бірер әннің мәтінін маған да жаздырып алған болатын. Осы жолы да мені оқшау шығарып алып, жаңа ән шығарғанын айтты. Ән тақырыбын әзірге «Қызылорда жастарының жыры» деп қойыпты. Вальс. Енді сөзін жазуға маған сенім артты. Автобусқа мініп, Жалағашқа барғанша әңгімеміз осы ән жайлы болды. Мәтіннің буын санын, өлең өлшемін айтты. Қала көркі, табысы, ерекшелігі сөз болды. Әсіресе, ән қайырмасында «Қызылорда» сөзінің айтылуы қажеттігін шегелей түсіндірді,– дейді ақын.</blockquote>Санаулы демалыс күндерін пайдаланып ауылға тартқан жиырмадағы жас жігітке жол үстінде жүктелген сенім мен жауапкершілік оңай болмады. Ауылда отын бұтаса да, шөп жинаса да ойы Қызылордаға арналған өлең тағдырын ойлаумен болды. «Нені жазамын, қалай жазсам екен?» деген сауалмен мың толғанды.<blockquote>– Көз алдыма қала бейнесі келеді. Бір-біріне жалғас салынған жатаған үйлер. Жеке қоралар. Асфальтсыз тар көшелер. Шымбай, Шанхай деп аталатын жақтары өзіміздің ауыл сияқты. Бірлі-жарым екі қабатты үйлер орталық көшелерде ғана бар. Қырық сегіз пәтерлі дейтін төрт қабатты үйлер қала сыртында енді бой көтеріп жатыр. Енді бау, бақтарды, көше бойларындағы тал-теректерді еске түсіремін. Осылардан сұлулық іздеймін. Көше бойларында түзу, жиі өскен теректерді ақ қайыңдарға балаймын.Шалқыған шаттық әні бақтарында Бөленген көшелері ақ қайыңға. Дарияның жағасында бір қала бар,Айналған Сыр елінің мақтанына, – деген жолдар осылай туды,– дейді ән тарихынан сыр шерткен Махмұтбай аға.</blockquote>Енді қаланың табысын өлеңге қосу керек. Жас ақын тағы да ойланды. Нені атап айтсам екен? Әзірге ауыз толтырып айтар алып зауыт жоқ. Шағын өндіріс орындары да санаулы. Жас ақынның ұшқыр қиялымен енді салынып жатқан қағаз-картон комбинаты өлеңге арқау болды. Бұл туралы ақын былай дейді:<blockquote>– Қаланың табысын, ерекшелігін айтуға келгенде тағы да ойланамын. Ауыз толтырып айтар алып зауыт, фабрикалары жоқ. Тек қаланың батыс жағында енді салынып жатқан қағаз-картон комбинатының аты шығып жатыр. Қала мақтаны, қала табысы дегенде тілге тиек ететін осы ғана болды. Соған орай ән мәтінінің екінші шумағы Дарияның толқындарын тартып ала, Ағады көше бойлай Сарқырама. Батыстан бой көтеріп келе жатқан, Бір өзі комбинаттың жарты қала, – деп жазылды.</blockquote>«Қызылорда вальсі» дайын! Енді нақышына келтіріп орындайтын әнші керек. Әнді алғаш рет жас әнші З.Рысбаева орындады. Кештерде, концерттерде айтты, радио арқылы бірнеше рет беріледі. Алайда жұртшылық жылы қабылдай қоймайды…<blockquote>– Әннің бағы 1963 жылдың жазында жанды. Осы жазда қалалық мәдениет үйінде көркемөнерпаздардың облыстық байқауының қорытынды концерті болды. Концертте «Қызылорда вальсін» талантты әнші, марқұм Сәбит Жаңабаев орындады. Жылға жуық әр жерде айтылып жүрген өлең алғаш рет айтылғандай болды. Дүркірете қол соққан жұрт әнді үш мәрте айтқызды. Бұдан кейін ән көркемөнерпаздардың республикалық байқауына жолдама алды. 1964 жылы «Лениншіл жас» газетінде жарияланды. Осыдан кейін-ақ «Қызылорда вальсі» Сыр бойынан шығып, республикаға кеңінен тарап кетті, – дейді кейіпкеріміз.</blockquote>

«Қызылорда вальсі» – аймақ жастарының гимні

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Білімнің дамуына атсалысып жүрген мамандардың көбі жастар болғанмен, ерте жасында басшылық лауазымға отырғандарды саусақпен санауға болады. Солардың бірі Абылай хан атындағы жоғарғы колледж директорының орынбасары – Берікол Әбдібеков. Берікбол қазір жастармен жұмыс жасап, оларға тәлімгерлік жол көрсетуде. Білім беру саласында жас та болса, бас болып жүрген Берікболдың сұхбатын назарларыңызға ұсынамыз.– Бүгінде ата-ана жұмысы еселенді. Мұғалімге қойылатын талап та баршылық. Әйтеуір ата-ана мұғалімнің жұмысының қиын екенін сезді. Сіздіңше қалай?– Қазіргі оқыту формасының талабы бойынша ата-аналармен бірігіп, тығыз жұмыс жасау қажеттілігі туындауда. Сондықтан әрбір топ жетекшілері баланың уақытын сапалы өткізу мақсатында ата-аналармен бірлескен түрде жұмыс жасауда. Мұғалімнің жұмысы қиын деп жатамыз, бала тәрбиелеу ата-ана мен мұғалімнің тығыз жұмыс жасауының арқасында жүзеге асатын ауқымды процесс екенін естен шығармаған жөн.– Колледжде ауданнан оқитын студенттер бар. Оларда онлайн емтихан тапсырарда қиындықтар болмады ма?– «Абылай хан» атындағы жоғары колледжінде ауданның білім алушылары көп, дегенмен олардың білім алуына барынша мүмкіндік жасалуда. Интернет желісінің мүмкіндігі төмен аудандарда оқитын студенттердің ата-анасымен байланыса отырып, оң шешім қабылдау жұмыстарын жүргізіп жатырмыз. Сондықтан онлайн емтихан тапсыруда қиындықтар орын алған жоқ.– Жасыратыны жоқ, «мұғалімннің жалақысы көбейді» деп мұғалім болуға асығатындар қатары артып барады. Кәсіби маман қандай болу керек?– Мұғалім болу – екінің бірінің қолынан келе бермейтін мамандық. Сондықтан оның қиындығы мен қуанышы қатар жүретіні сөзсіз. Бүгінде педагог мәртебесі артып, қоғамда өзіндік жақсы жаңалықтар орын алып, жалақылары өсіп, мүмкіндік жасалуда. Дегенмен, сәйкесінше талап та күшейтілуде. Сондықтан кәсіби тұрғыда үнемі білімін жетілдіріп, заман ағымына сәйкес әдіс-тәсілдерді пайдалану арқылы үнемі ізденіс үстінде жүруді талап ететін маман ғана жақсы мұғалім бола алады.– Әр колледжде кітапхана бар. Студенттердің кітап оқуға қызығушылығы қандай?– Жасыратыны жоқ, қазіргі интернеттің дамыған заманында кітап оқитын жастар өте аз. Сондықтан олардың кітапқа деген қызығушылығын арттыру мақсатында &nbsp;оқытушылардың ұсынысымен әртүрлі бағытта 100 оқулық колледж кітапханасына алынды. Бұл жастардың кітап оқуға деген қызығушылығын арттыратыны сөзсіз. Әрине, ол бағытта колледж оқытушылары жан-жақты бағыт-бағдар беру арқылы нәтижелі жұмыс жасауда.– Тіл мәселесі қашанда өзекті. Қайтсек қазақ тілінің мәртебесін көтереміз?– Қай ұлттың болмасын баға жетпес құндылығы ол – тіл мәртебесі. Сондықтан тілге деген құрмет, ана тіліне деген махаббат отбасынан басталуы тиіс деп ойлаймын. «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте», деген сөзді үнемі өскелең ұрпақтың бойына сіңіруге тырысамын. Жүрегі қазақ деп соққан әрбір сәулелі жас бұл тақырыпта өзіндік жауапкершілікті сезінуі қажет.– Білуімізше колледж директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарысыз…– «Абылай хан» атындағы жоғары колледж директорының тәрбие жұмыстары жөніндегі орынбасары қызметін атқарып жүрмін. Іс-тәжірибем аз болса да, жасап жатқан жұмысыма деген жауапкершілігім өте жоғары. Әрбір маман өз ісіне жауапкершілікпен қараған жағдайда ғана нәтижеге жетеді. Сондықтан &nbsp;жауапты қызметке лайықты болып, әрбір баланың жүрегінен жол табу – мен үшін басты мақсат!– Берікбол сізді мұғалім ретінде танимыз. Ал еріктілікке қалай келдіңіз?– Ерікті жастармен тығыз жұмыс жасайтындықтан, бұл бағыт мен үшін таңсық емес. Сондықтан колледж директорының қолдауымен үнемі қайырымдылық шараларын ұйымдастырып, еріктілер қатарынан көрініп жүргеніміз біз үшін – азаматтық міндетіміз деп білемін.– Автоволонтерлікте қандай қиындықтар бар?– Айтарлықтай қиындық бар деп айта алмаймын, «сабақты ине –сәтімен» дегендей, әрбір бастама жауапкершіліктің арқасында жақсы нәтижемен аяқталып жатады. Ол үшін қоғамды, адамдарды үлкен жүрекпен қабылдап, жақсылық жасауға ықылас болса жеткілікті дер едім!– Сұқбатыңызға рақмет!

Қызылордалық жастардың кітап оқуға құлшынысы артуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда қаласында әрбір жүзеге асқан жобалардың артында үлкен еңбек жатыр. Көзге көрінбейтін үлкен іс. Жоба жүзеге асып, ел игілігін көремін дегенше, қаржысын есептеу, бюджетті жоспарлау, қала қаржысын тиімді жұмсау көрінбейтін кішкентай бөлімнің тиянақтық пен ұқыптылықтан тұратын еңбегі. Оларға мүлт кетуге болмайды. Себебі, қала бюджеті – бір қаланың тағдыры, қалалықтардың үміті.Осы салада ұзақ жылдардан бері табан аудармай еңбек етіп, қалалық экономика және бюджетті жоспарлау бөлімінің басшысы қызметіне дейін көтерілген Гүлнәр Бұрханқызының еңбегі зор. Ол қала бюджетінің әр тиынын бес саусағындай жатқа біледі десек, артық айтқандық емес. Осы орайда Гүлнар Бұрханқызымен кездесіп, Қызылорда қаласының бюджеті, теңге жайын сұхбатқа арқау еттік.– Гүлнәр Бұрханқызы, Бүгінде «Ашық бюджет» жобасы жүзеге асуда. Бұл жоба қалада қаншалықты жүзеге асты және тұрғындар белсенділігі қандай?– 2019 жылдың тамыз айынан бастап Қызылорда қаласы бойынша «Ашық бюджеттердің интерактивті картасы» жобасы жүзеге асырылуда. Аталмыш жоба ақпаратқа қолжетімділікті оңтайландыру, азаматтардың мемлекеттік билікке деген сенімдерін арттыру және билік пен азаматтық қоғам арасындағы байланыстың тікелей арнасын құру мақсатында құрылған.Картада нақты қаладағы әлеуметтік нысандарды салуға, жөндеуге және күтіп ұстауға бөлінген бюджеттік қаражат туралы толық ақпарат, жеткізушілер туралы ақпарат, бөлінген сомалар, құрылыс мерзімдері, кепілдік міндеттемелер және басқа да ақпараттар көрсетіледі. Республиканың кез-келген азаматы картаның көмегімен қаладағы әлеуметтік нысандарға, оның ішінде мектептер, балабақшалар, мәдениет үйлері, әлеуметтік қамсыздандыру мекемелері және тағы басқа мекемелерге қанша қаражат бөлінгенін біле алады. Сонымен қатар бюджеттік шығындарды бақылайды. Қызылорда қаласының 2020 жылға бекітілген бюджеті 68 млрд 937,4 млн теңгені құрады. Бүгінгі күні қосымша бөлінген қаржылар есебінен қала бюджетінің көлемі 95 млрд 569,2 млн теңгеге ұлғайып отыр. Оның ішінде қалаға қарасты кент және ауылдық округтердегі бюджет көлемі 3 млрд 846,8 млн теңге.Бүгінгі күні «Ашық бюджеттердің интерактивті картасы» яғни «publicbudget.kz» сайтына қалаға қарасты кент және ауылдық округтерді қоспағанда 16 бюджеттік бағдарлама әкімшісінің, оған бағынысты ведомстволық коммуналдық мемлекеттік мекемелер мен коммуналдық мемлекеттік қазыналық кәсіпорындар оның ішінде атап айтар болсақ, бюджеттік бағдарлама әкімшілерінен бөлек қалаға қалаға қарасты қала бюджетінен қаржыландыратын 1 спорт клубы, 54 мектеп, 4 әлеуметтік қамсыздандыру мекемесі, 1 жастар ресурстық орталығы, 20 балабақша, 4 балаларды психо-медикалық түзету кабинеттері, 3 қосымша білім беру мекемелері мен 1 кешкі мектеп жұмыс жасауда және осы аталған мекемелер ақпараттар мен бюджет шығыстары бойынша мәліметтерін сайтқа орналастырды. Сонымен қатар, бюджет шығыстарының ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында қалаға қарасты барлық бюджеттік бағдарлама әкімшілері өздерінің бюджеттік бағдарламалары бойынша мәліметтерін «Ашық бюджет» egov порталына, Қызылорда қаласы бюджетінің жалпылама кіріс шығыстары бойынша мәліметі Қызылорда қаласының «Азаматтық бюджеті» қала әкімінің ресми сайтына және «Ашық бюджет» порталына жарияланып отыр. Бұл жерден де бюджет шығыстары бойынша мәліметтер көруге болады.Тағы бір айта кететін жайт, облыс бойынша тек Қызылорда қаласында пилоттық жоба ретінде 2020-2021 жылдарға арналған «Халықтың қатысу бюджеті жобасын» іске асыру жоспарлануда және жобаны 2021 жылы іске асыру мақсатында тұрғындардан ұсыныс қабылдау жүргізілуде. Бұл жоба туралы ақпаратты, қатысу ережелері мен ұсыну тәртібі туралы мәліметтерді Қызылорда қаласы әкімінің ресми сайтынан білуге болады. Дауыс беру бойынша іріктелген жобалар 2021 жылдың бюджет шығыстарының құрамына енгізіліп, іске асырылатын болады.– Жалпы «экономика» сөзі грек тілінен аударғанда «үй шаруашылығын жүргізу өнері» деген мағынаны береді екен. Қалалықтардың ортақ үйі – Қызылорда қаласының бюджетін жоспарлау, әр теңгесін шашау шығармай есептеу үлкен өнер екені сөзсіз. Бюджетті жоспарлаудағы ұстанымыңыз қандай?– Қоғам мен мемлекеттің дамуында бюджет қаржының жинақталу мен қайта бағытталу құрылымы болып табылады және азаматтардың еркіндігі мен заңды құқығының маңызды іске асыру кепілі. Бюджетті жоспарлау ҚР Бюджет Кодексіндегі бюджет жүйесі принциптері негізінде жүзеге асырылады. Бюджет жүйесіндегі принциптердің бірі – нәтижелік және тиімділік принциптері. Бұлар стратегиялық жоспарларда, аумақтық дамыту бағдарламаларында және мемлекеттік органдардың бюджеттік бағдарламаларында көзделген нәтижелердің көрсеткіштеріне қол жеткізуге бағдарланған бюджетті әзірлеу және атқару. Сонымен қатар түпкілікті нәтижеге қол жеткізу қажеттілігін негізге ала отырып, бюджетті әзірлеу және атқару.Экономикалық саясатты, сондай-ақ Қызылорда қаласының бәсекеге қабілеттілігін сапалы жаңа деңгейге және тұрақты экономикалық дамуға жетуге ықпал ететін қала бюджетін қалыптастыру Елбасының бюджет қаражатын қатаң түрде үнемдеу және оларды тиімді пайдалану туралы берген тапсырмасына сәйкес іске асырылады.– Экономист, қала тұрғыны ретінде қай салаға көбірек қаржы бөлінгенді қалайсыз?– Қала бюджетін қалыптастыру барысында әлеуметтік салаға басымдық беріледі. Жыл сайын бекітілген бюджеттің шығындарында 76,2 проценті әлеуметтік салаға бағытталады.Қала бюджетінің кірістері мен шығындары сәйкестендіріле отырып жоспарланады және әлеуметтік салаға басымдылық беріледі. Бюджет шығындарының құрамында 63,7 процент білім, 11,4 процент әлеуметтік қамсыздандыру, 1,1 процент мәдениет, спорт, ақпараттық кеңістік салаларына қаралған. Қала бюджетін қалыптастыру барысында осы салаларға байланысты мемлекеттік және жергілікті бағдарламалардың жүзеге асырылуы ескеріледі.– Кейде «желге ұшқан қаржы болды-ау» деген сәттер болды ма?– Бюджетті жоспарлауда мемлекеттік мекемелердің, оларға ведомстволық бағынысты мекемелердің міндеттері мен функцияларын қаржылық қамтамасыз етуге, сонымен қатар қалада мемлекеттік саясатты іске асыруға бағытталғандықтан қаржыландырылатын шығындар өз мақсатында жұмсалып нәтижесін беруде. Сондықтан бюджет қаражаты тиімді игерілуде.– Төл теңгеміздің орны ерек екені сөзсіз. Күн сайын теңгені есептейтін сізге теңгенің &nbsp;әсері қандай?– Қазақ елі үшін атаулы мерекелермен қатар, мән-маңызы жағынан беделі жоғары тағы бір күн бар. Ол - ұлттық валютамыз теңгенің айналымға енген күні. 1993 жылдың қазан-қараша айларында Қазақстан рубль аймағынан толықтай шығып, 15 қараша күні теңге ресми айналымға енген болатын. Ел Президентінің Жарлығымен 1997 жылдан бері 15 қараша төл валютамыздың туған күні әрі қаржыгерлер күні болып белгіленді. Бұл күн мемлекеттігіміздің мәртебесі тағы бір дәлелденіп, абыройымыз асқақтап, өзгенің емес, өз ұлттық ақшамызды қолға ұстап, қуанғанбыз. Содан бері бұл күннің мерейі үстем, қазақ елі үшін айтулы күн. Отыз жылға жуық тәуелсіз ел тарихында мемлекет мәртебесіне, экономикасының нығаюы жолында теңгенің орны ерекше болды. 27 жылдық ғұмырында теңге тәуелсіз ел экономикасында орны ерек екенін дәлелдеп келеді. Теңгенің болашақтағы қызметіне де сеніміміз мол.– Бюджетті жоспарлауда, қаржы бөлуде соңғы шешімді кім қабылдайды?– Бюджетті жоспарлау бір адамның ғана шешімі емес. Өздеріңізге белгілі, қаланың бір жылға арналған бюджеті алдымен бюджеттік комиссияда қаралып, қалалық мәслихатта бекітіледі.– Маман ретінде тұрғындарға қаржылық сауаттылық жайында не айтасыз? Ақша үнемдеу, үй бюджетін жоспарлауда нені ескеру керек?– Меніңше, әр адамға қаржылық сауаттылық керек. Табыс таба білген адам оны сауатты жұмсай білу де қажет. Әйтпесе есепсіз жұмсалған қаржы соңы қарызға батырады. Отбасылық бюджетті жүргізу де үлкен өнер. Маман ретінде қарапайым кеңес: отбасының кіріс-шығысын жүргізіп отыру керек. Алдағы уақытта жұмсалатын қаржы, жоспарлар бәрі-бәрі анық жоспарланса және неден үнемдеуге болатыны сарапқа салынса отбасы бюджетінде жүйелілік қалыптасады. Отбасы бюджетін жоспарлау– бір шаңырақтың материалдық әл-ауқатының жақсаруының негізі деуге болады.– Әңгімеңізге рахмет.

Гүлнар Бұрханқызы: Облыс бюджетінің басым мақсаты– нәтиже мен тиімділік

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Биылғы жылы Арал ауданында 616 азамат өз кәсіпкерлігін ашып, жалпы шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 6654 бірлікке жетті. Бұл көрсеткіш өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда 42,4 пайызға өсім көрсеткен. Олардың ішінде &nbsp;жұмыс жасап тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 6317 бірлікті құрап, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда 47,9 пайызға артып отыр.Сондай-ақ, аралдықтардың 8 908 шағын және орта кәсіпкерлікке жұмыспен қамтылып, алдыңғы жылмен салыстырғанда 24,6 пайызға өскен.&nbsp;<blockquote>– Айта кету қажет, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілердің өсу динамикасында облыс бойынша бірінші орында тұрмыз. &nbsp;Бұл өсім негізінен шағын және орта кәсіпкерлікті қолдауға арналған мемлекеттік бағдарламалардың тиімді жүзеге асып жатқандығын білдіреді. Бұдан бөлек, ағымдағы жылы аудан бойынша кәсіпкерлік саласын дамыту мақсатында әрбір қала, кент және ауылдық округ бөлінісіндегі іске асырылуы жоспарланған жобалар тізімі бекітіліп, ол бойынша тұрақты түрде жұмыстар атқарылып келеді. Атап айтқанда аудан бойынша жалпы құны 5 631,3 млн. теңгені құрайтын, іске қосылғанда 369 адамды тұрақты жұмыспен қамтитын 42 жоба іске қосылады деп жоспарланған болса, оның ішінде 273,8 млн теңгенің 10 жобасы іске қосылып 33 адамды жұмыспен қамтып отыр, - дейді бөлім басшысы Ринат Жанаев</blockquote>Сондай-ақ, ауданның бөлшек және көтерме сауда көлемі жыл сайын артып келеді. Жыл басынан бері аудандағы бөлшек сауданың көлемі 4,1 млрд. теңгеге жетіп өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 38,1 пайызға артқан. Бұл көрсеткіштің артуы ауданымызда сауда және қызмет көрсету саласы қарқынды дамып келе жатқандығын білдіреді. Ағымдағы жылдың өзінде мемлекеттік бағдарламалар аясында айналым қаражатын толтыруға ауданымыз бойынша 26 кәсіпкер 335,9 млн теңге көлемінде төмендетілген несие қаражатын алды. – Арал ауданында өнеркәсіп және өңдеу өнеркәсібі өндірісінің оң динамикасы қалыптасты. Атап айтар болсақ өнеркәсіп орындары 8,9 млрд. теңгенің өнімін өндіріп, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстарғанда өнеркәсіп өнімінің көлемі 109,2 пайызға артқан. Оның ішінде өңдеу өнеркәсібі бойынша 6,5 млрд. теңгенің өнімі өндіріліп, &nbsp;өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 108,6 пайызға өсім көрсетті. Ағымдағы жылы ауданда өнеркәсіп көлемін ұлғайту бойынша 308 млн теңгені құрайтын 35 адамды жұмыспен қамтитын 3 жоба іске қосылады деп күтілуде. Олар: «Арал теңізі» Қоғамдық қорының «Полимер қалдықтардан құмды-полимер плиткасын өндіру» жобасы 88 млн.тг, «Aral Sea Food» ЖШС – нің «Балық қалдықтарын қайта өңдеу цехын салу» жобасы 200 млн.тг және Жеке кәсіпкер Жалғасбаев Нұржанның «Жақсықылыш кентінде құс фермасын кеңейту» жобасы 20 млн теңге. Аталған жобалар іске қосылған жағдайда ауданға қосымша 308 млн теңге инвестиция тартылып, өндірілетін өнімдер көлемі артатын болады, - деп түсіндірді Арал аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімінің басшысы Ринат Жанаев.Бүгінгі күнге &nbsp;Аралдың негізгі капиталына 4,9 млрд.теңге инвестиция салынып, өткен жылмен салыстырғанда 288,8 пайызға өскен. 2022 жылы ауданның негізгі капиталына салынған инвестиция көлемі 16,7 млрд.теңгені құрап алдыңғы жылмен салыстырғанда 102,1 пайызға орындалған болатын. Биылғы жылы көрсеткіш бойынша оң нәтиже қалыптастыру мақсатында 21,2 млрд.тг инвестиция тарту межеленіп отыр. Оның ішінде 11,8 млрд.теңгесі яғни 55,8% пайызы &nbsp;жеке инвестиция.Оның ішінде негізгі үлес: Кәсіпорындар арқылы – 6,7млрд.тг, &nbsp;Жылжымайтын мүлікпен операциялар бойынша – 3,0млрд.тг, Кәсіпкерлік нысандар арқылы – 1,5 млрд. теңге. &nbsp;Бұдан бөлек инвестиция көлеміне жеке сектордан қосымша резевтер іздестіру бойынша аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімі тарапынан жұмыстар тұрақты түрде жүргізілуде.Сондай-ақ, &nbsp;«2021-2025 жылдарға арналған Индустриялық дамытудың тұжырымдамасы» аясында жалпы құны 168,7 млрд. теңгені құрайтын, іске қосылғанда 1303 адамды жұмыспен қамтитын 9 жоба енгізілген болса, оның ішіндегі жалпы құны 3,6 млрд. &nbsp;теңге болатын 2 жоба іске қосылып, &nbsp;268 азаматты жұмыспен қамтыды. Олар: &nbsp;«Ас тұзын өндіру бойынша ІІІ-испан цехын салу жобасы». Жоба бастамашысы - «Аралтұз» АҚ, Жоба құны -2,9 млрд.тг, Жұмыспен қамтылғандар саны – 210, «Кварц құмын байыту байыту бойынша тау-кен комбинатының құрылысы жобасы». Жоба бастамашысы – Aral Quartz ЖШС, Жоба құны – 780 млн.тг, Жұмыспен қамтылғандар саны – 58 адам, ал, қалған құны 165,1 млрд. теңге болатын, іске қосылғанда &nbsp;1035 адамды жұмыспен қамтитын 7 жоба іске асырылу сатысында.<blockquote>– Бұдан бөлек бірыңғай индустрияландыру картасына қосымша жалпы құны 7,2 млрд. теңге болатын, іске қосылғанда 453 азаматты жұмыспен қамтитын 5 жобаны енгізу мақсатында тиісті жұмыстар жүргізілуде. Атап айтар болсақ, «Қап шығару» жобасы. Жоба бастамашысы - «Арал Полимер» ЖШС; Жоба құны – 4 млрд. теңге; Жұмыс орындары – 323 адам (ҚР индустриялық-инновациялық даму министрлігіне жолданды). Сондай-ақ, «Құрғақ құрылыс ұнтақтарын өндіру» жобасы. Жоба бастамашысы - «Aral Quartz» ЖШС; Жоба құны – 2,7 млрд. теңге; Жұмыс орындары – 73 адам (Құжаттар легі жинақталуда (қайта даярлануда). Және «Мал бордақылау алаңы және шұжық өндіру цехін ашу» жобасы Жоба бастамашысы - дара кәсіпкер «Алпысбаев Ықылас»; Жоба құны - 336 млн. теңге; Жұмыс орындары – 28 адам (Бірыңғай индустрияландыру картасына енгізу ережесінің 5-қосымшасына сәйкес бизнес жоспар қайта даярлануда).Осыған қоса, «Профлист өндірісін ашу» жобасы Жоба бастамашысы - «Аван құрылыс» ЖШС; Жоба құны - 225 млн. теңге; Жұмыс орындары – 15 адам (Құжаттар легі жинақталуда). Тағы, «Тұрмыстық қатты қалдықтарды қайта өңдеу, төсеме тастар (брусчатка) өндірісі» жобасы. Жоба бастамашысы - «Арал теңізі» қоғамдық қоры; Жоба құны – 88 млн. теңге; Жұмыс орындары – 14 адам (Бірыңғай индустрияландыру картасына енгізу ережесінің 5-қосымшасына сәйкес бизнес жоспар қайта даярлануда). Жоғарыда баяндалған жобалардың іске асырылуы ауданның эконимикасының ғана емес әлеуметтік жағынан да, яғни жаңа жұмыс орындарының құрылуы, аудан тұрғындарының әлеуетін арттыруға орасан зор әсерін тигізетін болады, - деді ол.</blockquote>Индустриялық аймақты дамыту және жаңа жобаларды орналастыру бойынша Арал қаласының солтүстік-шығыс бетінде орналасқан «Республикалық маңызы бар №1 индустриялық аймақтың» жалпы жер көлемі – 16 гектар, жобаларға табысталған жер көлемі – 6 гектар, ағымдағы жылы аймақты кеңейту және алдағы уақытта қосымша жобаларты орналастыру мақсатында қосымша 10 гектар жер телімі табысталған. Қазіргі таңда Арал ауданының индустриялық аймағында жалпы құны 3 239,8 млн. теңгені құрайтын 4 жоба іске асыру жоспарланған. Бұдан бөлек «Индустриялық аймақта» жалпы құны – 4 561 млн теңге болатын 3 жобаны орналастыру бойынша тиісті жұмыстар жүргізілуде. Олар: &nbsp;«Арал полимер» ЖШС-нің «Полипропилен қап шығару» жобасы – жоба құны 4,0 млрд.теңге, жұмыс орындары – 323 адам, Дара кәсіпкер Алпысбаев Ықыластың «Мал бордақылау алаңы және шұжық өндіру цехі» жобасы – жоба құны 336 млн.теңге, жұмыс орындары – 28 адам, «Аван құрылыс» ЖШС-нің «Профлист өндірісін ашу» жобасы – жоба құны 225,0 млн.теңге, жұмыс орындары – 15 адам.2022 жыл қортындысы бойынша кәсібін кеңейту мақсатында аудан кәсіпкерлеріне мемлекеттік бағдарламалар мен жалпы қаржы институттары арқылы 1910,7 млн. теңгенің 142 жобасы несиелендірілген болса, ағымдағы жылдың қаңтар-мамыр айлары бойынша мемлекеттік бағдарламалар мен жалпы қаржы институттары арқылы 1153,8 млн. теңгенің 111 жобасы несиелендірілді. Оның ішінде: «Өңірлік инвестициялық орталық» арқылы құны 185,6 млн. теңгені 33 жобасы, Мал шаруашылығын дамыту: 22 жоба, Арнайы тезника сатып алу: 3 жоба, Қоғамдық тамақтану орталығын ашу: 1 жоба, Балық шаруашылығы: 1 жоба, Бөлшек сауда: 1 жоба, Көлік жөндеу орталығын ашу: 1 жоба, Билиард ойын арталығын ашу: 1 жоба, Етік шеберханасын ашу: 1 жоба, Құс фермасын кеңейту: 1 жоба, Жеке мектеп құрылысын аяқтау: 1 жоба; «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы құны &nbsp;192 млн. теңгенің 30 жобасы. Мал шаруашылығын дамыту: 26 жоба, Фото салон ашу: 1 жоба, Арнайы техника сатып алу: 3 жоба; &nbsp;«Бизнестің жол картасы 2025» мемлекеттік бағдарламасы арқылы 560,9 млн. тенгенің 31 жобасы; Арнайы құрал жабдық сатып алу: 3 жоба, Сауда үйі құрылысы: 2 жоба, Айналым қаражатын толықтыру: 26 жоба; «Арал ырысы» несие серіктестігі арқылы құны &nbsp;215,3 млн. теңгенің 17 жобасы. Мал шаруашылығын дамыту: 16 жоба, Арнайы техника сатып алу: 1 жобаСондай-ақ, жалпы құны 178,3 млн. теңгенің 19 жобасы қаржы ұйымдарымен мақұлданды. Оның ішінде: «Өңірлік инвестициялық орталық» арқылы құны &nbsp;70 млн. теңгені 8 жобасы; «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы құны9,7 млн. теңгенің 2 жобасы.«Бизнестің жол картасы 2025» мемлекеттік бағдарламасы арқылы 35 млн. тенгенің 3 жобасы; «Арал ырысы» несие серіктестігі арқылы құны &nbsp;63,6 млн. теңгенің 6 жобасы; &nbsp;Бұл жобалардың 12-сі мал шаруашылығын дамытуға, 2-уі қоғамдық тамақтану орталығы ашуға, 1 жоба сауда орталығын ашуға, 1 балалар ойын-сауық орталығын салу , 3 айналым қаражатын толықтыруға бағытталған.

Арал ауданында өнеркәсіп және өңдеу өнеркәсібінде оң динамика қалыптасты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> «Жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі ілім біл» деген тәмсілдің бүгінгі тіршілік тұтқасын бекіп ұстауымызда мәні зор. Өз тілін құрметтей отырып, өзге тілді үйренуге мойын бұру мүмкіндікті көбейтіп, келешектің күңгірт болуынан сақтайды. Заман талабына сай тыраштанбаған жағдайда көш ілгері жүріп, өркениеттің жалына жармаса алу тіптен мүмкін емес. Қалтарыста қалып, бәріне қол сілтеп қарап отыру дамуды тежейтіні сіз бен бізге түсінікті. Қысқасы көп тіл білу – көптік етпейді.Таным көкжиегің кеңейтіп, ақылды арттырып, жаңаша көзқарас қалыптастыруға түрткі болатын да бірнеше тілді меңгеру. Сонымен қатар әр елдің мәдениетіне мән беріп, салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпын түсініп, қайнаған тіршілігіне мейлінше тоқталуға септігін тигізеді. Бұл жаңаны тануға ұмтылған ұлы мұраттың, болашаққа басқан қадамның қате еместігін айғақтайтындай. Дамудың даңғыл жолында кедергі кездессе де дақпырттыққа салынбай, қиындығын еңсеруге білімпаздар сақадай сай дайын. Өйткені оқу мен білімнен байланысын үзбегеннің үзім нанға зар болып, қол жайып жүрмейтінін жақсы біледі.Бүгінде жастар өзін шыңдағанда ғана шыңға шығып, білімін жетілдіргенде жетістікке жетерін ойша топшылап қоймай, әрекетке көшкен. Яғни ертеңі бітпейтін еріншектіктен аулақ болып, тіл меңгеруге бар күшін салуға ниетті. Асылында қытай тілі әлемдегі ең қиын тілдер қатарында көш бастап тұр. Иероглифтермен таңбаланатын қытай әріптерінің әр бір таңбасы бір сөз болып оқылады. Бірақ ынта мен ықыласы қиындыққа ырық бермеген Сымбат Байжан Қытай елінде оқып жатыр. Білгенін бөлісуге әзір жан балаларға қытай, ағылшын тілдерінен сабақ беріп, жетекшілік етуде.<blockquote>– Мен 5-сынып оқып жүргеннен тілге қызығушылығым өте жақсы болды. Сол уақытта ағылшын тілін оқып, 9-сыныптан бастап қытай тіліне ерекше мән беріп, қызыға бастадым. Сөйлеуі, жазылуы жағынан әлемдегі ең қиыны Қытай тілі деп айтатындықтан, көкейімде «неге осы қиын тілді меңгермеске?» деген сұрақ туындады. Осылайша тіл игеруде именбей, ютуб арқылы шет жағасын үйреніп бастадым. Мектеп бітіретін жылы ұлттық бірыңғай тестілеуге дайындалып жүріп, болашақтағы жоспарларым жөнінде ешкімге тіс жарғым келмеді. Ізденісімді жалғастырып, дайындыққа ден қойдым. Сол жылы ағылшын-қытай тілінен тест тапсырып, Куньмин қаласындағы Юньнань университетінен лингвистика мамандығы бойынша грант ұтып алдым, – деді С.Байжан.</blockquote>Иә екі жылдан аса уақыт вируспен тартысып, кесірлі кеселдің кедергісіне тап болдық. Қытай елінде пандемия өршіп тұрғандықтан, оқу онлайн түрде жалғасып, елге оралуға тура келеді. Қазір шекара ашылғанын айтқан Сымбат қыркүйек айында қайта Қытайға жолға шығатынын тілге тиек етті. Онлайн оқудың қатаң талабына төзген ол жұмысын да қатар жүргізіп, уақытын тиімді өткізуді қолға алған. Яғни жоғарыда айтып өткеніміздей, балаларға ағылшын, қытай тілінен сабақ береді.<blockquote>– Түрлі қызмет саласына байланысты Қазақстан мен Қытай арасындағы қарым-қатынас берік. Бұл екі ел арасындағы экономикалық және басқа да байланыстарды бекіте түсетіндіктен тіл білу маңызын жоғалтпайды. Сондықтан Қытай мемлекеті мен байланыс орныққан сайын қытай тілі елімізде сұранысқа ие. Қазіргі таңда Байқоңыр қаласында ағылшын, қытай тілінен қосымша сабақ беремін. Көбіне 1 және 2-сынып оқушылары қытай тілін үйренуге келеді. Қанша дегенмен олар жас болғандықтан бірден қабылдау қабілетіне ие екендері белгілі. Үйреткенді тез ұғынып алатыны да рас. Сондай-ақ Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің студенттерімен деңгей бойынша жұмыс істеп, жақсы нәтижеге қол жеткіздік, – деді Сымбат Ерланқызы.</blockquote>Кейіпкеріміздің игілік жолында инемен құдық қазғандай еңбек пен білім алуы биікке жеткізетініне күмән келтірмейміз. Қытайдағы оқуы тәмамдалған соң елге оралып, ел дамуына өз үлесін қосатынын да тілге тиек етті.<blockquote>– Әлбетте еліме оралып, еңбегімнің жемісін осында көргім келеді. Қытай тілін оқытудың кеңістігін кеңейтіп, мәдени іс-шараларды көптеп өткізу мақсатым. Оқуымды бітіргеннен кейін магистратураға да тапсыру ойымда бар. Алған біліміммен жақсы нәтижеге жетіп, ел дамуына үлес қосуға асықпын, – деді ол.</blockquote>Түйіндей келе мақсаты мардымды, бағытын бағдарлаған жанның көздегеніне қол жеткізетіні айдан анық. Сөзі мен ісін сабақтастыра білгеннің де еңбегі еленеді. Ендеше Сымбатқа сәттілік пен толайым табыс тілейміз!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары