<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Оқырмандарымызға тереңөзектік Айымжан Нұрлановамен өрбіген сұхбатты ұсынамыз. Айымжан еліміздің күрделі саласы авиацияда қызмет ететінін айцта кетейік.– Айымжан Нұрланқызы, Сырдария ауданының түлегі ретінде біз шалғайда жүр­ген түлектерімізбен әрдайым мақтан етеміз. Жоғарғы білім алып, еліміздің түкпір-түк­пірінде қызмет етіп жүрген жерлестеріміз жайын­да үнемі жариялап отыру дәстүрге айнал­ған. Алғашқы сұрақ туып-өскен жеріңіз, балалық шағыңыз несімен қымбат? Оқыған мектебіңіз, ұстаздарыңыз туралы толығынан айтып берсеңіз…– Ең алдымен елден шалғайда жүрген түлек ретінде кұрметтеп сұхбат алып жатқандарыңызға шын жүректен алғыс айтқым келеді. Сіздерден түскен ұсынысқа шыны керек, риза болып отырмын. Қай жақта, қай тарапта жүрсек те туған жер кімге болса да ыстық. Сондықтан менің көңілімнен, жүрегімнен киелі Тереңөзек бір сәтке де шыққан емес. Балалық шағым Майжарма каналына жақын орналасқан туған үйімде өтті. Әкем Кенжеғұлов Нұрлан мен анам Әбішева Шырынкүлдің сүт кенжесімін. 1999 жылы 6 қарашада дүниеге келдім. Туып-өскен шаһарым жайында ақын Мұхтар Сақтаповтың мына өлең шумағы жадымда жатталып қалды:«Тереңөзек – терең жатқан жер төсі,Тереңөзек – Сырдың сұлу еркесі.Тереңөзек – ән мен жырдың Отаны,Тереңөзек – таланттардың өлкесі». Бұл менің туған жерге деген сағынышымды басатын, туған жеріммен мақтанатын қасиетті өлең шумағы десем қаталеспеймін.Оқыған мектебім – №36 Ә.Тәжібаев атындағы мектеп-лицейі екені мақтанышпен айта аламын. Отбасымызда үш перзент болып өскен едік. Ағам мен әпкем қазақ мектебінде оқыған. Ал мені әкем өз қалауымен орыс мектебіне берді. Біз алаңсыз бақытты балалық шақты басымыздан өткіздік, ештемені уайымдамастан ержеттік. Әттеген-айы биыл ардақты әкем мәңгілік сапарға кетті. Әлі балаларының қызығын көргенде деген арманымыз бар еді, амал қанша, Алланың қалауына қарсы келер шама бар ма?..Мектепте оқу озаты болдым деп айта алмаймын. Бірақ ұстаздардың берген білімін барынша тоқып, санамызға құйған едік. Сүйікті ұстаздарым жайлы айта кетсем, бастауыш сыныптағы алғашқы ұстазым – Наталья Анатольевна Кырлиг керемет жан. Өте керемет, білікті ұстаз, өз мамандығының шебері. Жүрегі ашық, қарапайым, адамгершілігі мол, мейірімді жан. Барлық ұстаз шәкірт үшін қымбат, дегенмен тарих пәнінен сабақ берген ұстазым, марқұм болып кеткен Ғалымжан Сағындықовты ерекше айтар едім. Тарих десе "ішкен асын жерге қоятын" өте білімді ұстаз еді. Сондықтан болар осы пәнді ерекше сүйіп оқыдым. Тағы есімде қалғаны қазақ тілі сабағы. Ұстазым Зәуре Аманшейтованың түсіндіргені керемет болатын. Ана тіліне деген құрметіміз, тілді сауатты меңгеруіміз ұстазымыздың еңбегі. Ұстазымыз сондай мейірімді, жүзінен нұр төгіліп тұратын. Айта берсем жақсы көретін ұстаздарым көп, бәрі мен үшін орны бөлек жандар.– Балалық шақта есте қалған оқиғалар немесе қызықты естеліктер есіңізде ме?– Балалық шақта қатты есте қалған сәттердің бірі – ол әкеммен бірге тіс жасап үйренген кезім болатын. Әкем уйде жұмыс істегені көпшілік жақсы біледі. Әкемнің көзін көргендер біледі, ауылымыз мақтан тұтарлықтай, өз ісінің шебері болған әкем танымал тіс дәрігері болды. Бала кезімнен жанынан қалмай тіс салуға адам келсе, дереу қасында тұрып алатынмын. «Менде қарайыншы, менде істейінші» деп. Сонда әкем «жоқ, болмайды, кедергі жасама» деп айтпайтын. Бәрін көрсетіп, үйретуге тырысатын. Бала кезімде балабақшаға барған емеспін, бірақ сол балабақшаның орнын толтырған, қараушы мен күтушіден кем түспеген, ойнатып, өсірген, қамқорлық көрсеткен әпкем мен әкем болды. Бала кезімде сурет салғанды ұнататынмын, қолыма ақ парақ түссе болды, сурет салып отыра беретінмін.– Мамандық таңдауда кімнің кеңесіне жүгіндіңіз, ұстаздың ба, әлде ата-ананың ба немесе өз жүрек қалауыңызбен мамандық таңдадыңыз ба?– Отбасымыздың барлық мүшесін медицина саласы байланыстырады. Ағам Ерлан әкемнің жолын қуып тіс дәрігері болды. Анам санитарлық-эпидемиологиялық зертханада ұзақ жылдан бері еңбек етіп келеді. Әпкем Маржан да өз мамандығының шебері, ЖИТС орталығының қызметкері. Ал менің мамандығым мүлдем басқаша, авиациямен байланысты. Ерекше мамандықты таңдауыма әкем мен анам кеңес берді. Ойлана келе шешім қабылдап, жүрек қалауыммен Азаматтық авиация академиясына оқуға түсіп, төрт жыл бойы мамандандым. Ойдағыдай оқуымды бітіріп, қолыма дипломымды алдым.– Мектеп бітірушілерге құлаққағыс ретінде өз мамандығыңыз жайында ашып айтсаңыз. Алғашқы еңбек жолыңыз қалай басталды?– Жас түлектердің көбі елімізде мұндай оқу орнының барын біле бермеуі мүмкін. Өзім де бастапқыда мүлдем хабарсыз болдым. Жоғарыда айтып өткенімдей 2017 жылы Алматы қаласындағы Азаматтық авиация академиясына оқуға түстім. Академияның «Авиациялық қаупсіздік» факультетін таңдадым. Болашақ маман ретінде бұл мамандық иесі жер мен көктің қауіпсіздігіне жауапты.Бұрын таныстарым «қайда оқуға түстің?» деп сұрағанда, «Авиацияға» деп жауап беретінмін. Сонда таныстарым ең алдымен «бортсерігісің бе, әлде ұшқышсың ба?» деп сұрайтын. Ал мен өзімнің мамандығым туралы түсіндіруге жалықпайтынмын. Яғни авиация көптеген мамандыққа бөлінеді, көкте де, жерде де жұмыс істейтін қызметтері өте көп. Әрине, мен басында бортсерігі болғым келгенін жасыра алмаймын. Алайда оқуға түскен жылы бортсерігі болу үшін конкурс аяқталып қалған болатын. Бортсеріктерге оқытатын нақты факультет болмағандықтан конкурс ретінде өтетін. Сондықтан таңдаған мамандығым – әуежайда ұшаққа отырмас бұрын жолаушылардың өміріне ешқандай қауіп төндіртпей, басынан аяғына дейін тексеріп, ұшаққа отырғызу болып табылады. Бұл бортсерігі мамандығынан да жауапты жұмыстың бірі болып саналады. Себебі әрбір жолаушының қауіпсіздігін қамтамасыз ету ол үлкен еңбек. Алғашқы еңбек жолым Алматы халықаралық әуежайында басталған болатын.– Оқырмандарымыз үшін қызық сұрақ – қанша тіл және ұшақтың қанша түрін білесіз, ұшақ қанша шақырым биіктікте ұшады?– Бірнеше тіл білу – көптеген салаға өте қажет талаптың бірі. Өз бетіңше ізденіп немесе оқуын оқып тіл үйренуге де болады. Мен ең алдымен ана тілімде сөйлеймін және оны мақтаныш етемін. Мектепте оқыған орыс тілі, түрік, корей, ағылшын тілін де меңгергенмін. Ұшақ түрлеріне келер болсақ, әуе кемесінің түрлері өте көп. Санамалап айту мүмкін емес. Бірақ өз елімізде қазіргі уақытта қолданып, ұшып жүрген ұшақтардың түрін айтсам, «Боинг 767-300ER», «Эйрбас A320neo», «Эйрбас A321», «Эйрбас A321neo», «Эйрбас A321neo LR», «Эмбраер E190-E2», «Эйрбас A320» және т.б. Негізінен ұшақ 7000-13000 шақырым биіктікте ұша алады.– Отбасыңызға қайта оралсақ, ата-анаңыздың алдындағы перзенттік парыз дегенді қалай түсінесіз? Ол кісілерден алған өнегеңіз туралы толғанасыз ба?– Ең алдымен бізді дүниеге әкелген ата-анама алғыс айтамын. Өсіріп, тәрбие беріп, оқытқаны, ыстық ұядан ұшырғаны үшін құрметтеймін. Ата-ана үшін баласы қанша жасқа келсе де бала болып қалады емес пе?! Олар бізге өмір бойы қамқор болып, пана болып, біз үшін уайым жейді. Ата менен ананың алдында бала әрдайым қарыздар. Тіпті «Жеті рет Меккеге арқалап апарып келсе де, олардың алдындағы парызын өтеу мүмкін емес» деген сөз бар. Әрдайым «балам», «құлыным» деп жүрген кісілерге қандай жақсылық жасасақ та жарасады. Бауыр еті баласы үшін отқа да, суға да түсуге даяр ата-ана жаныңда мәңгі жүрмейтіні өкінішті.Сонымен қатар құласаң демеп, сүрінсең сүйеу болатын, қайғырсаң – мұңдасың, қуансаң – жолдасың бола білген бұл дүниеде бауырдан асқан, бауырдан жақын жан бар ма екен деп ойлаймын. Бауыр басқан, бауырмал болған қандай керемет сезім. Отбасыңда бірге туған бауырың болса, онда өмірің тіпті шаттыққа толады. Сол бауырыңмен бірге ойнап, бірге күліп, бір затқа таласып қалып, қайта татуласатын жандар болғанға не жетсін?! Бауырмал болу – ол сенің көпшіл болуың, ол сенің адамдармен жақсы қарым-қатынас жасауың, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсете алатыныңның белгісі деп айтуға болады. Қос бауырым мен үшін өте қымбат жандар, мен десе ішкен асын жерге қойып, көмек беруге әркез дайын тұрады. Біз қарапайым отбасында тәрбие алған балалармыз. Қазір барлығымыз сан тараптамыз. Тереңөзектің тумасы болғанымды мақтан етемін. Қаймағы бұзылмаған қазақы тәрбие алғаныма бақыттымын. Қазіргі уақытта өзіммен бірге оқыған, бір мамандықты алған семейлік азамат Асанәліге тұрмысқа шықтым. Отбасымызбен Семей қаласында тұрамыз. Кішкентаймыз Ескендір дүниеге келгендіктен декреттік демалыстамын. Көп ұзамай өз салама қайта оралуға дайынмын.– Сұхбатыңызға рақмет!Бибісара Жанәлі

Айымжан Нұрланова: Отбасымыздың мүшелері медицина саласының өкілдері 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Алғаш рет әуе кемесі жер кеңістігінен шығып, планетаны айналғаны күн – 12 сәуір екенін білеміз. Байқоңыр ғарыш айлағынан «Восток 1» кемесімен Юрий Гагарин сағат 06:07 шамасында әуеге көтерілген еді.&nbsp; Бұл күн айтулы даталар қатарында мәңгіге қалды.Байқоңыр&nbsp;–&nbsp;Қызылорда облысы Қармақшы ауданының аумағында орналасқан ғарыш алаңы.&nbsp;Іргесі 1955 жылы қаланған. Байқоңырдан күннің, айдың, Шолпанның алғашқы жасанды серіктері, «Восток», «Восход», «Союз», «Прогресс» ғарыш кемелері, «Салют», «Мир» орбиталық станциялары, жұмыстар жүргізуге арналған «Протон», «Зонд», «Прогноз», байланыс мақсаты үшін пайдаланылатын және метеорологиялық бақылаулар жүргізуге арналған «Молния», «Экран», «Горизонт», «Радуга», «Метеор» ЖЖС-тері ұшырылған.&nbsp;Бүгінде косманавтика мерекесімен қатар авиация күні де бірге тойланады. Осы орайда&nbsp;авиация саласында 16 жылға жуық тәжірибесі бар маман, тікұшақ тізгінін басқаратын көпбалалы ана &nbsp;Ақерке Шопатаевамен хабарластық.&nbsp;– Ақерке ханым, сұхбатқа келіскеніңіз үшін рақмет! Өзіңіз туралы айтып беріңізші.– Негізі туған жерім – Алматы. Мен дүниеге келген соң ата-анам әкемнің туған жері Оңтүстік Қазақстан облысы Ордабасы ауданына қыдырып барады. Сол сәтте есімім Рахимадан Ақеркеге және туған жерім Ордабасына ауысып кеткен. Сондықтан Оңтүстік Қазақстан облысының тумасымын деп айтамын. Бірақ бұл жағдай маған ешқандай кедергі жасамайды.– Сұхбаттарыңыздың бірінде «Авиацияны мүлде армандамаппын» деген екенсіз. Бұл салаға қалай келдіңіз?– Бала кезімнен болашағымды әскери, полиция, заңгер, дипломат деген секілді саламен байланыстыратынмын. Алайда мектеп бітіруші түлек атанған жылы сыныпқа егде жастағы, бойы орташа, сары торы орыс ата кіріп, ағылшын тілінде әдемі сөздер айтты. Ағылшынша сөздерден кейін орыс тілінде ДОСААФ оқу жаттығу орталығында Як-52, Як-18Т ұшақтарымен теориялық және практикалық тәжірибе алуға үгіттеді. Бірақ бала Ақеркенің ойы ағылшын тілінде болды. Осылайша анаммен ақылдасып оқу-жаттығу ортылығына бардым. Әлгі әдемі сөйлеген егде жастағы ата Ұлы Отан соғысының ардагері, Нормандия Неман шайқасына белсенді қатысқан ұшқыш аға командиры Жовтый Валерий Леонтьевия екен. Айтқан әңгімесін тыңдап, авиация саласына қызығушылығым арта бастады әрі ойымды аспанмен еліктірді. 9 айлық курсты тәмамдаған соң ұшаққа отырып, бірінші рет әуеге көтерілдім. Қорқыныш, үрей, толқу, қуаныш пен шаттық қатар жүрді. Бір рет ұшқаннан кейін бұл салада қызмет еткім келетінін түсіндім. 11 сынып бітіруге аз қалғанда әскери комиссариатқа барып өзімді жойғыш ұшақтар ұшқышы ретінде сынап көрейін дедім. Бірақ әскери комиссариат «Қыздар ұшпайды, қыздарға бұл жерде орын жоқ» деп шығарып салды. Мен еңсемді түсірмей, аға командир Валерий Жовтыйдың ұсынысымен Азаматтык Авиация академиясында ұшқыш мамандығында оқу үшін бағымды сынадым. Алайда грантқа түсе алмай, колледж студенті атандым.– Неліктен тікұшақты тізгіндедіңіз?– Ан-2 ұшағының техник-ұшқышы мамандығын аяқтағаннан кейін жұмыс жағына келгенде қиналдым. Бірнеше авиациялық мекеменің мамандарына жолықтым, сәтсіз болды. Менің ойымша, сол жылдары авиация ұшқыш әйелді қабылдауға әлі дайын болмаған секілді. Әлде мені бала көрді ме екен, білмеймін. Содан 2-3 жыл өз мамандығымнан алыстап кеттім. Бірақ сәті түсіп «Қазавиақұтқару» мекемесінің сол кездегі басшысы Серік Әбдібайұлына жолықтым. Ол кісі маған «ұшаққа орын жоқ, тек тікұшақ ғана бар сонымен жұмыс істеп ұшасың ба» дегенде ойланбастан келістім. Міне, 2008 жылдан бері Ми-8 тікұшағының ұшқышы болып істеймін. Негізі тікұшақ өте керемет әуекемесі. Себебі ұшақ белгілі бір нақты өлшемге негізделген арнайы орынға, толық қамтылған әуежайларда ұшып қонса, ал тікұшақ тегіс жердің барлығына қона береді. Қаласа әуежайға, қырға немесе жолға.– Алғаш аспанда ұшу, бірінші тәжірибе не дегенмен ыстық естеліктің бірі. Тікұшақ тізгіндеген сәттегі эмоцияңызбен бөлісіңізші…– Ми-8 тікұшағын қолдануды «Қазавиақұтқару» мекемесінің эскадрилья командирі Сергей Иванович көрсетіп, келесі ұшу тізгінін маған берді. Алып тікұшақтың әуеге қалай көтерілгенін ұқпай, аң-таң болдым. Тек сөзбен жеткізу мүмкін емес. Командир «Егер сен ұшақтан кейін тікұшақты тізгіндесең, одан кейін ұшақты менсінбей қаласың» деген болатын. Расымен де амалдың жоғынан тікұшаққа ауысқаннан кейін қайтадан ұшаққа барғым келмей қалды.– Жылына орта есеппен қанша сағат ұшасыз? Ал тікұшақтың ұшу жылдамдығы қандай?– Көпбалалы ана болған соң іс-сапарға жиі шыға бермеймін. Сол себепті жылына орта есеппен 100-150 сағат ұшамын. Ал бүгінге дейін 730 ұшу сағатым бар. Әуеден ұшқан кезде тікұшақ белгілі биіктікте нақты максималды әрі минималды жылдамдықпен қоғалады. Негізі крейсер жылдамдығы 200-230 км/сағ. Ми-8 тікұшағы 6000 метрге дейін биіктікке көтеріле алады.– Ұшу кезінде ауа райының күрт өзгерген жағдайы болды ма?– Ұшуға дейінгі дайындық процесінің ең басты әрі маңызды талабы – метеобақылаумен танысу. Қанша жерден әуе көлігі, экипаж мүшелері дайын болғанымен, бірақ метеорологиялық бақылау кезінде ауа райының құбылуы, бұлттың қалыпты деңгейден тыс биіктігі, горизонттық көрінісі не болмаса желдің жылдамдығы жоғары болса, ұшуға рұқсат берілмейді. Әрине, ауа райын толық зерттеп ұшқан сәтте де бағыт бойынша күтілмеген жағдайлар да орын алады. Егер ол жерді айналып өтуге, кері қайтуға мүмкіндік болмаған сәтте қауіпсіздік шараларын сақтау мақсатында жарамды нысанды анықтап, қонуға тырысамыз. Дер кезінде қабылданған дұрыс шешім апаттық жағдайдың алдын алады.– Көпбалалы анасыз. Отбасылық өмір мен жұмысты қатар алып жүру қиын емес пе?– 2009 жылы «Қазавиақұтқару» мекемесінде жолдасым Азамат Сұлтанұлымен таныстым. Ол кезде басты әуе инженерінің бірі болды. Жұмыс барысымен Шымкент қаласына бірге бардық. Сол іс-сапар біздің болашағымыздың баспалдағы болды десем өтірік болмас. 2010 жылы отбасын құрып, тұңғышымыз ұлым Мүслім дүниеге келді. Бала тәрбиесінде ананың рөлі зор екенін білеміз. Екінші сәбиім Әмина 1 жасқа толғанда анам «Үйде отырып қалма! Қызым, сен әлі жассың. Анау-мынау емес, ұшқышсың» деді. Қайын енемнің қолдауының арқасында тікұшағыма қайта оралдым. Бір әулеттің келіні, аяулы жар, ардақты ана рөлімен қатар әуе маманы болуым қиынға соқпады. Дамуым мен жұмыс істеуіме мүмкіндік берген қолдаушыларыма алғысым шексіз.– Жас ұшқыштарға, авиация саласына келгісі келетін нәзік жандарға қандай кеңес бересіз?– Қазір жас ұшқыш саны артып келеді. Сол себепті оларға айтарым мақсатыңа жетпейінше алған бетіңнен таймау қажет. Физика мен ағалшын тіліне назар аударып, жан жақты болу керек. Ең басты керегі өзіңе деген сенімділік пен мықты денсаулық.– Авиация сіз үшін…– Авиация мен үшін бойымдағы тамырдың бірі. Әр сәт мен үшін маңызды.– Әсерлі әңгімеңізге рақмет!&nbsp;Ә.Жанәбілқызы Фото: QAZAQ AIR

Тікұшақ тізгіндеген тәжірибелі маман: Жас ұшқыштардың саны артып келеді

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Аудан орталығынан шалғайда орналасқан елді мекен Бесарық ауылындағы №147 орта мектепке арналады. 76 жылдық тарихы бар мектептің тыныс-тіршілігі мен жетістіктері жайында мектеп директоры Ғалым Муталовпен сұхбаттасқан болатынбыз.– Ғалым Төлешұлы, «Өткенсіз – тарих жоқ, бүгінсіз – болашақ жоқ» деген тәмсілді жақсы білесіз. Дәстүрлі сұрақтан бастасақ, мектептің тарихы, қалануы мен қалыптасу жылдары туралы айта кетсеңіз?– Иә, ауыл тарихында өзіндік орны бар мектеп – 1948 жылы «Казрис» мектебінің Бесарықтағы бөлімшесі бас­тауыш мектеп болып Балжан сайында Досбол кепесінде ашылғанын ел біледі. Бір жыл өткен соң 1949 жылы 3 класстық мектеп үйі, 1952 жылы Жамбыл колхозының орталығынан жеті жылдық мектеп болған еді. 1967 жылы 10 жылдық білім беретін мектепке айналып, халық игілігіне жарады. 1998 жылы ауылдағы балабақша ғимараты қайта жабдықталып мектеп үйіне берілді. Ел есінде болар 2007 жылы 360 орындық типтік жобадағы жаңа ғимарат салынып, ел-жұрттың қуанышында шек болмады. Еңселі қос қабатты ғимаратта ауыл балалары білім мен тәрбие алып келеді.Мектептің тарихында 11-інші мектеп директоры болып ұжымды 2016 жылдан бері басқарып келе жатқан жайым бар. Сексен жылға жуық уақыт ішінде оқушыларға Ұлы Отан соғысының ардагерлері, Қазақ ССР-іне еңбегі сіңген мұғалім, КСРО және Қазақ ССР халық ағарту ісінің озық қызметкері, ҚР білім беру ісінің үздігі болған ұстаз ардагерлері білім беріп, тағылымды тәрбиені бойларына сінірді. Біздің мектептен түлеп ұшқан түлектер Нұрайым Ибрагимова – математика ғылымының кандидаты, Зарина Бисенбаева – медицина ғылымының кандидаты, Әсия Нұржанова – филиология ғылымының кандидаты, Светлана Насырова – медицина ғылымының кандидаты атағын иеленгенін мақтана айта аламыз. Бұл кісілер ауылымыздың, ұстаздардың мақтанышы.– Мектептің бүгінгі тыныс-тіршілігі мен педагогтардың құра­мы туралы тарқатып айт­саңыз?– Қазіргі таңда мектепте барлығы 517 оқушы және даярлық сыныпта 52 бала бар. Бастауыш сыныпта 204 оқушы, жоғарғы сыныпта 57 оқушы 28 сынып комплектісінде оқитынын айта кетейін. Оқушылардың үлгерім сапасына келетін болсақ оқу озаты – 102. 1-4 сыныптың оқушылары және әлеуметтік аз қамтылған отбасынан шыққан 108 бала бір мезгіл ыстық тамақпен қамтылғаны жасырын емес.Мектеп кітапханасында – 23101 кітап қоры бар, көркем әдебиет – 4568, оқушылар оқулықпен толық қамтамасыз етілген. Арнаулы медицина құралымен жабдықталған 2 бөлме бар, онда 2 медбике қызмет етеді.Спорт залы, акт залы, мультимедия, информатика кабинеттері интерактивті тақтамен жабдықталған. Ардагер-ұстаз, Ұлы Отан соғысы ардагеріне арналған математика кабинеті, мультимедия, биология, химия, физика оқу сыныптары пәндік оқу бағдарламасы бойынша жаңа технологиямен жабдықталып, практикалық оқу жүйелі жүргізілуде. Ер балалар шеберханасы станоктармен, ән-әуез сыныбы фортепиано және қазақ ұлттық музыкалық аспаптармен қамтамасыз етілді.Мектепте жалпы 86 мұғалім жұмысм жасайды. Педагог-зерттеуші – 14, педагог-сарапшы – 37, педагог-модератор – 16. Ұжымда тәжірибесі толысқан мұға­лімдермен қатар, жас ұстаздар білім беріп келеді. 9 пән бірлестігі құрылған. Пәндік апталықтар, семинарлар өткізу, мұғалімдердің тәжірибе алмасуы дәс­түрге айналды.– Пән олимпиадаларына қатысу деңгейі мен көрсеткіштеріне, білім сапасына, жетістіктерге тоқтал­саңыз?– Жалпы білім беретін пәндер бо­йынша республикалық олимпиадалар кезеңін өткізу ережесіне сәйкес дарынды баланы анықтау мақсатында оқушылар 11 пән бойынша олимпиада резерві құрылған. Оқушылар Қамбашқа және аудандық «Жарқын болашақ» дайындық жұмыстарына да қатысуда. Нәтижелері көңіл қуантады. Осы оқу жылында 9-11 сыныптар бойынша аудандық кезеңнен 1 оқушы ІІ орын, 3 оқушы ІІІ орын алса, биыл ауыл мектептерінде жалпы білім беретін пәндер бойынша 9-11 сыныптар арасында олимпиада бірінші рет өткізілгенін білесіздер. Облыстан 3 оқушымыз ІІ орын, 1 оқушымыз ІІІ орын алып келді. 2-4 сыныптар бойынша «Бастау» математика олимпиадасынан аудандық кезеңнен оқушымыз ІІІ орын, ал 5-6 сыныптар арасындағы ауданнан 4 оқушымыз жүлдегер атанды. Екі оқушымыз облысқа шығып, жүлделі ІІІ орынды иеленді. 7-8 сыныптар арасынан аудандық кезеңнен 5 оқушымыз жүлдемен оралса, облысқа 3 оқушымыз шығып отыр. Олардан күтер үмітіміз зор.Биыл 23 оқушы 11 сыныпты бітіреді. Үш оқушымыз «Алтын белгіге», бір оқушымыз «Үздік аттестатқа» үміткер. Оқушылар ақылы қаңтар және наурыз ҰБТ-ға қатысып, орташа балл 75 пайызды құрады. «Юстади», «Тестцентр», «Қазбілім» секілді орталықтарынан сынама тесттер алынып келеді.8-11 сынып оқушылары арасында «Дарын» ғылыми жобасының аудандық байқауында әдебиет секциясы бойынша Талшын Сейтбек І орын, облыстан ІІ орын алды. Ағылшын тілі секциясы бойынша 9 сынып оқушысы Лаура Есіркеп ІІІ орын иеленді. 2-7 сынып оқушыларының зерттеу жұмыстары мен шығармашылық жобаларының аудандық «Зерде» конкурсына 6 жұмыс қатысып, 6 сынып оқушысы Айзере Тайырбек ІІІ орынмен, 4 сынып оқушысы Жазира Аманжолова ІІ орынмен марапатталған болатын .– Білім негізі бастауышта қаланады. Бастауыш сынып мұға­лімдерінің ұшан-теңіз ең­бегін атап өту – ұстаздарға көр­сетілген құрмет.– Әрине, бастауыш сынып мұғалімдері жас балалардың тілін таба білетін, олардың жұмысын ұйымдастыра алатын, өзіне қатал талап қоя білетін, ата-аналармен ынтымақтастықта еңбек еткендіктен олар құрметке лайық. Ұстаздық қызметтің қиындығы мен қызығы мол. Себебі ол бір ғана баланы тәрбиелемейді. Оқытады, біліммен сусындатып, өмірге жолдама береді. Біздің мұғалімдеріміз оқушыларға сабақ берумен қатар, осы оқу жылында әртүрлі шығармашылық байқауларға қатысуда. Атап айтқанда, «Алтын тұғыр» бастауыш сынып педагогтарының математикалық олимпиадасында III дәрежелі дип­ломмен Ақнұр Балабатырова марапатталды. Қазақстан Республикасы «Bilim-orkenieti» ұлттық инновациялық ғылыми-зерттеу орталығы ұйым­дастырған республикалық байқауына қатысып, «Қазақстанның Құрметті педагогы» төсбелгісімен Сәрсенкүл Қайранбаева марапатталды. Об­лыстық білім басқармасының басшысы А.Есжановтан қоғамдық жұмысқа белсене араласқаны үшін «Құрмет грамотасымен» Алтынай Қойшыбаева марапатталды. «Зерде» ғылыми жоба қорғау байқауында, «Бастау» математикалық олимпиадасында, «Бала дарын» балалар шығармашылығын дамыту орта­лығының ұйымдастыруымен М.Мақатаев өлеңдерін мәнерлеп оқудан республикалық байқауында бастауыш сынып оқушылары үздіктер қатарынан көріне білді. Бастауыш сынып мұғалімдерінің нәтижелі еңбегінің арқасында, еңбектері еленіп жетістіктерге жетіп келеді.– Мектептің тәрбие саласы бойын­ша атқарылған жұмыстарға тоқталсаңыз?– 2023-2024 оқу жылында мектеп оқушыларының ұлттық құндылықтарды бойына сіңірген еңбекқор, адал, саналы, жасампаз азаматты тәрбиелеуге ықпал жасау мақсатында «Біртұтас тәрбие кешені» бағдарламасы аясында «Ұлттық мүдде, Ар-ұят, Талап» ұлттық құндылықтары негізінде жұмыстар жоспарланып жүргізілуде. «Әділетті Қазақстан – Адал азамат» Ұлттық құрылтайындағы Президенттің бала тәрбиесі қоғам болып жұмылуды қажет етеді деген ұсынымымен мектепте қоғамдық ұйымдармен әлеуметтік серіктестік орнатылып, тәрбиелік жұмыстар жүргізілуде. Аталар мектебі, Әжелер мектебі, Жеңгелер мектебі, Ата-аналар комитетінің жұмыстары, «Тоғыз айға – тоғыз жоба», «Төрт тоқсанға – төрт өнер», «Жеткіншектің жеті жарғысы», «Еңбегі адал жас өрен» жобалары жүргізілуде. Ұлттық мұраны қастерлеу, еңбекке баулу, құндылықтарды дарыту міндеттері жүзеге асырылуда. «Оқуға құштар мектеп» жобасы бойынша мектебіміз тірек мектебі болып бекітіліп, балалар кітапханасында берілген тізім бойынша шығармаларды талдау, сахналау жұмыстары басты мақсатымызға айналды. «Мектеп театры» жобасы, «Қабілет» дебат клубының жұмысы қоғамның өзекті мәселелерін көтеруге мүмкіндік бергені жақсы.Мұнан басқа «Мектеп парламенті», «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубы, «Жас ұлан» ұйымы жас ұрпақтың бойында рухани-адамгершілікті қалыптастыру, балалар мен жасөспірімдердің азаматтық белсенділігі мен саналығын арттыруға ықпал етуде. Сонымен қатар «Ата-аналарды педагогикалық қолдау орталығы» құрылған. Педагогикалық қолдау 1-11 сынып оқушыларының ата аналарына арналған бағдарламаларды таңдауына сәйкес жүзеге асыру ұсынылды. Бағдарлама бойынша жылына сегіз сабақты қамту мақсат етілген болатын.– Сұхбатыңызға рақмет!

Бесарықтағы білім ошағында 517 оқушы тәрбиеленуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгінде ешкімнің «алма піс, аузыма түс» деп қарап отырғысы жоқ. Бәрі қолдан келгенше тырмысып, тұрмыс-тіршілігін тұрлаулы етуде тынымсыз еңбек етуді құп көреді. Әсіресе, шетелге жұмыс істеуге баратындар қатары көбейді. Көбі «қара жұмыс» десе құлықсыздық танытады. Бірақ мұның өзге елде құнды әрі сұранысқа ие екенін екшемейді. Қарапайым істің қаражатты қамдауға қаншалықты әсер ететіні сізге де қызықты болар?! Бұл туралы Англияда еңбек етіп жүрген жерлесіміз Думан Кеңшіліктен сұрап білдік.– Тәуекелсіз істің өнбейтіні белгілі. Жалпы «Шетелде жұмыс істеймін» деген шешімге қалай келдіңіз?<blockquote>– Жақсы өмір сүру үшін жалақы жоғары болуы тиіс. Тапқаның тамақтан артылмайтын болса, қалағаныңа қол жеткізу қиын. Сондықтан табысы басым бастамадан бас тартпай, іске икемделсең игілігін көретінін анық. «Бағындыруға тұрарлық кез келген мақсат тәуекелден тұрады» дейді. Шешім қабылдауда көп ойланбадым. Егер екі қолға бір күрек табылса, еңбегіңе татымды жалақы берілсе, мүмкіндікті неге пайдаланбасқа?! Негізі мұнда көбі қаржылық жағдайын жақсартуға келеді. Елде жүріп жетер-жетпес айлықпен жаңа қонысқа жайғасып, көлік міну үшін жылдап ақша жинау керек. Сол себепті жылдам қаражат жинап, жұмыс істеп, ел көргім келді. Қанша дегенмен өзге мемлекеттің тыныс-тіршілігімен таныс болу да қызық.</blockquote>–&nbsp;Байқауымызша, шетелде қарапайым еңбек адамының табысы жоғары. Ал елімізде бұған көп көңіл бөліне бермейді. Осы жайында не дейсіз?<blockquote>– Англияда еңбек бағаланады. Яғни, шетелде қара жұмыс – қаржы көзі. Мәселен, мұндағы жалақы ең төменгі күнкөріспен есептелгенде де біраз ақша. Содан болар көбі сыртта еңбек етуге әуес. Тіпті, дипломы бар мамандар да қара жұмыс істеуде құлықсыздық танытпайды. Тек қазақтар ғана емес, Өзбекістан, Қырғызстан, Тәжікстан, Румыния, Болгария және Польшаның азаматтары да маусымдық жұмысқа қызығып келеді. Адал еңбегіңді байқап, соған сай ақысын беретіні жақсы. Бұл тұрмысты түзетуге де едәуір ықпал етеді.</blockquote>– Өзіңіз қандай жұмыспен айналысасыз? Құпия болмаса бір күндік табысыңызды айта кетсеңіз…<blockquote>– Жұмыс істеймін деген адамға өзін сынап көруге болады. Түр-түрі бар, тиісінше айлығы да әрқилы. Тек жалқаулыққа жар бермей, ат терлетіп алыстан келген соң көздеген мақсатыңа жету керек. Елде жүріп төрт жылда табатын ақшаны, шетелде 4-5 ай көлемінде жинауға болады. Бірақ мұндағы шығынды азайтып, үнемдей білген жөн. Егер тапқан табысыңды шашып, жұмсай берсең, ақшаның басы құралмайды. Өзім жүк тасымалымен айналысамын. Бір күнде 10 сағат немесе кей күндері 12 сағат жұмыс істейміз. Табыс мөлшері сағатына шамамен 5000 теңгені құрайды.</blockquote>– Шетелге баруға ниет білдіргендердің орта жолдан алданып, жұмысқа жегіліп, қайтуға амал таппағанын да біліп-естіп келеміз. Мұндай қауіп құрығына түспес үшін нені ескеру керек?<blockquote>– Иә, бүгінде құжат дайындап, жұмыс ұсынатын мекеме көбейген. Бірақ оның бәріне бас шұлғып, келісе беруге болмайды. Жеткенше жүзіңе жылы қарап, кейін алдап кететін алаяқтар жоқ емес. Тіпті, барған соң аяғына тұсау салып, қайтармаудың қырық амалын қарастырады. Бұл бүгінгі жаңалықтардан таныс. Әлеуметтік желілерді зерттеу керек. Өйткені түрлі сайттар бар, соның ішінде санаулысы ғана сенімді. Ешкімге ақша беріп қажет емес. Әр адам өзі ізденіп, сауалнама толтырып жұмысқа баруына болады. Бірақ қазір ниет білдірушілер көп болғандықтан процес сәл қиындады. Айтарым, біреуге ақша беріп күтіп отыруға болмайды. Сондай-ақ өзіңе сенімді, іске мығым болу қажет.</blockquote>–&nbsp;Англияда тұрақтап қаласыз ба әлде елге ораласыз ба? Алға қойған жоспарыңызбен бөліссеңіз…<blockquote>– Англияда қалу мүмкін емес. Себебі 6 айлық жұмыс визасы «Тиер 5» болғандықтан әрі қарай қалу заңсыз. Келесі жылы елге қайтуым мүмкін. Ендігі жоспар, алдағы мақсатқа тоқталсақ, отбасын құрсам деген ниетім бар. Бәлкім Англияға келіншегіммен бірге келермін. Егер шетелде жұмыс істеу мүмкін болса, қорықпай шығу керек. Алғашында күдік пен үрей болатыны заңдылық. Бірақ қабілетті әрі өзіне сенімді адам бәріне тез бейімделеді.</blockquote>

Қызылордалық жас Англияда еңбек етудің ерекшелігі туралы айтты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Жақсы ән – адам жанының емшісі. Ақын мен сазгердің жүрегін жарып шығып, сазы мен сөзі қабысқан тамаша туындының бағын кез келген орындаушы аша алмайтыны ақиқат. Сондай-ақ сәтті шыққан ән де – әншінің бағы. Осы орайда ел арасында кеңінен тараған «Өз жүрегіңнен ұялмайсың ба?», «Бозторғай ана» секілді мәнді де мағыналы туындылардың орындаушысы Кеңес Әлімжанмен сұхбаттасқан болатынбыз.– «Үлкен жетістікке апаратын жол кішкентай қадамдардан басталады» дейді. Ән әлеміне неше жасыңызда қадам бастыңыз? Бала Әлімжанның арманы қандай еді? Сол армандар қазір орындалды ма?<blockquote>– Аралдың Қарақұм деген ауылында дүниеге келіп, №59 мектебінде білім алдым. Бірінші сыныптан ақ ән сабағына әуес болдым. Жалпы шығармашылыққа, әдебиетке өте жақын болдым десем артық емес. Сол бір мектеп табалдырығын аттаған жылдан бастап Үміт Ақжанова есімді ұстазым өнерге баулыды. Қазіргі таңда ауылдағы мектеп директоры қызметін атқаратын апайымыз маған ән-әуез пәнінен білім берді. Бізді түрлі конкурстарға қатыстырып, «Бозторғай», К.Дүйсекеевтің «Туған жер» секілді байқауларынан қалдырмайтын. Сондай еңбекқор, өнерлі жан. Маған кең диапазонда ән айтумен қатар жақсы ән таңдауды сол кісі үйретті.Бала Әлімжанның арманы сол бір аядай ғана Қарақұм ауылының атын республикаға таныту еді. Қазір ойлап қарасам, ол менің мақсатым екен. Мақсаттарым орындалды, ал армандарым көп. Әнші болып қалыптассам деген арманым жартылай ғана орындалды деп айта аламын. Себебі әншілік өнер деген өмір бақи адамның жан-дүниесінде дамып отырады. Көпшілік үшін әнші атану мен кәсіби деңгейде әнші болу деген екі бөлек дүние. Сондақтан әлі күнге дейін колледждерге, консерваторияға барып, вокалдың түрлі техникасымен айналысып тұрамын. Бұйырса, бала Әлімжанның армандары орындалып келе жатыр.</blockquote>– «Талант – қаннан даритын қасиет» деп жатады. Тегіңізде әншілік өнер бар ма?<blockquote>– Әкем жағында әншілік болса, анам жағында ақындық бар.&nbsp;Әкем де, анам да көп ағайынды, шүкір. Барлығы да өнерге жақын жандар. Әкемнің қарындастары, інілері түрлі музыкалық аспапта ойнайды, ән айтады. Уақытында ауылдың тойын басқарып, талай қызықшылығында өнер көрсеткен кісілер. Нағашыларым да көпшілік қауым ішінде сөз сөйлесе үйіріп әкететін жандар. Содан да болар қаннан келген қасиет бар. Менің ізімнен еріп, өнерге қадам басып келе жатқан Хабиболла, Батырхан есімді талантты інілерім бар. «Қазақстан дауысы» секілді жобаларға қатысып, қазір Чайковский атындағы музыкалық колледжде эстрада-вокал мамандығы бойынша білім алуда.</blockquote>– Алдыңыздағы аға буыннан кімдерді және олардың қандай қасиеттерін үлгі тұтасыз?<blockquote>– Жалпы, жасы үлкеннің бәрін аға дейтін азаматтардың қатарынан емеспін.&nbsp;Дегенмен барынша кішіпейілдігімізді танытып, «аға» деген асыл сөздің қаймағын бұзбауға тырысамыз. Өзімнің Ғалымжан, Қайыржан есімді туған ағаларым бар. Солар менің нағыз қорғаным деп айта аламын. Ал, өнердегі ағаларға келетін болсақ, жақын сыйласатындарым өте аз. Әлгінде айтып өткенімдей, барлығын бірдей «аға» деуге келмейді. Өзімнің өнерде сыйласып жүрген аға буын өкілдері жайлы айтсам, Тоқтар аға, Өмірқұл аға, Мейрамбек аға, Сәкен аға бар. Әлеуметтік желі беттерінде ағаларыммен бірге елдің көзіне түспесем де өмірде жақын тұтып, құрметтейтінім осы кісілер. Әсіресе Алматыға келген шағымда құшақ жая қарсы алып, өзінің ағалық пейілін көрсеткен жандардың бірі Өмірқұл Айниязов болатын. Өмірқұл ағаны өзім ұстазым тұтам, ол кісі мені шәкіртім дейді.</blockquote>– Қателеспесем, студенттік шағыңыздан авторлық әндеріңізді жарыққа шығарып, өз жолыңызды қалыптастыра бастадыңыз.&nbsp;Осы жолда «ауыр жылдар» деп еске алатын қиын кезеңдер болды ма? Сол бір кезеңдер жайлы айтып берсеңіз.<blockquote>– Иә, 2012 жылы Алматы қаласына арман қуып келіп, Ж.Елебеков атындағы республикалық Эстрада Цирк колледжіне жеке ән салу, опера мамандығы бойынша оқуға түстім.&nbsp;Үш жыл осы оқу орнында білім алдым. Оны тәмамдап, Құрманғазы атындағы Қазақ Ұлттық консерваториясына оқуға түстім. Сол уақыттан бастап авторлық әндерге қызығушылығым оянды. Ең қиыны, өз салаңнан табыс таба алмау екен. Жеке авторлық әнімді жарыққа шығару үшін асабалықпен айналысқан кездерім болды. Өзімді қинап, той басқарып, түрлі мәтін жаттадым. Кей тойларды дұрыс басқара алмағаным үшін ақысын ала алмай, орнына сарқыт ұстап қайтқан күндерім де болды. 2017 жылдан бастап жиған терген қаражатыма ән жаздыра бастадым. Ең алғаш «Анажаным», «Жанарың-ай», «Бағала», «Ботам, ботам», «Қазақстаным» деген секілді туындыларды жарыққа шығардым. Өзімді, бағытымды таба алмай жүрген дәл осы кезеңдегі әндерімнің көбі көңілді, той әндері болды. Себебі басты мақсат қаржылық қиындықтарды шешу еді. Өнер жолындағы қызығым мен шыжығым осылай.</blockquote>– Өнер саласында өзіңізді мазалайтын, толғандыратын мәселелер бар ма?<blockquote>– Өнер саласында мені мазалайтын нәрсе – мәнді, мағыналы әндердің аздығы, халықтың бүгін тыңдап, ертең ұмытылып кететін әндерге әуестігі.&nbsp;Қазір әншілер өздері сазгер, өздері ақын болып кетті. Әнші мен нағыз ақын-сазгер арасында тұрақты бір байланыс жоқ. Сол байланыстың жоқтығы ертең эстрадаға өзінің әсерін тигізе ме деген ойлар мазалайды. Бірақ қолымнан келгенше тыңдарман қауымға мағыналы әндерді ұсынсам деген ниетім бар.</blockquote>– Репертуарыңызда қазір қанша ән бар? Алда қандай бағыттағы туындыларды жарыққа шығаруды жоспарлап отырсыз?<blockquote>– Репертуарымда қазіргі таңда қырықтан астам ән бар. Оның көп бөлігі – лирикалық әндер. Ішінде көңілді әндер де бар. Дегенмен әуені ойнақы әндерім ел арасында кеңінен таралған жоқ. Ал лирикалық әндерім қандай отырыс, қандай жиын болсын талантты қыз-жігіттердің орындауында айтылып жүр. Оған да шүкір айтамын. Алдағы уақытта әке жайлы әнімді жарыққа шығаруды жоспарлап отырмын, одан кейін махаббат тақырыбындағы әндер бар. Жалпы, мағыналы дүние ұсыну мақсатында тоқтаусыз жұмыс істеп жатырмыз.</blockquote>– Он жылдан кейінгі Әлімжанды қалай елестетесіз?<blockquote>– Он жылдан кейін Құдай қаласа қырыққа қадам басады екенмін. Отызда орда бұздым, қырықта қамал алғым келеді. Өзім академиялық вокалда білім алғаннан кейін, балаларды тәрбиелеп, вокалдан білім беретін және түрлі музыкалық аспаптарды меңгеріп шығатындай өнер орталығын ашсам деймін. Яғни, он жылдан кейінгі Әлімжан бір жағынан әнші болса, бір жағынан жақсы маман болады, Құдай қаласа!</blockquote>– Сұхбатыңызға рақмет!&nbsp;Фото кейіпкерден

Кеңес Әлімжан: Шығармашылыққа, әдебиетке өте жақын болдым

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;«Қызылорда жастар» театры өнерімен көпті мойындата алатын дәрежеге жеткені жасырын емес. Көрерменге сапалы дүние ұсынып жүрген ұжымда мықты өнерпаздар жетерлік. Соның бірі – Тоғжан Дастанқызы.&nbsp;Театр өз алдына шаңырақ көтергелі бері жуырда жазушы Төлен Әбдіктің «Оң қол» психологиялық драмасын сахналады. Күрделі туындының басты рөлін дәл осы біз әңгімелескен Тоғжан ойнап шыққан болатын. Осы орайда жас актрисамен сұхбаттасып, оқырман назарына ұсынуды жөн санадық.– Әңгімені туған топырағыңыздан бастасақ, қай жерде дүниеге келдіңіз, қайда білім алдыңыз?<blockquote>– Мен Шиелі ауданында туғанмын. Сол жердегі Ыбырай Алтынсарин атындағы №219 қазақ орта мектебін тәмамдап, 2014 жылы Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университетінеи грантқа оқуға түстім. Дегенмен оқыған мамандығым қазақ тілі мен әдебиеті болатын. Бұл мамандық та өнер секілді жаныма жақын. 2018 жылы оқу ордасын қызыл дипломмен аяқтадым. Содан соң 2018-2020 жылдары Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінде «Филология» мамандығы бойынша магистратурада оқыдым.</blockquote>– Өнер де бақ тәрізді, біреуге ерте, біреуге кеш келіп жатады.&nbsp;Театр сахнасындағы жол қай кезден басталды?<blockquote>– Театр әлеміне ең алғаш 3 курс оқып жүргенде келдім. Қ.Жұбанов атындағы өңірлік мемлекеттік университеті жанынан Т.Ахтанов атындағы драма театрдың режиссері Елтай Кемал «Кемал» театр студиясын құрды. Студия университеттің Жастар сарайында орналасқан. Сол жерде хореграф, вокал бойынша сабақ беретін мамандармен жұмыс істедік. Театр өнеріне қызығатын, қабілеті бар университет студенттерінің арасында кастинг өткізіліп, 80-ге жуық студент қатысты. Ақыры студияға 25 студент іріктеліп алынды, арасында мен де болдым. Ең алғаш театр әлеміне аяқ басуыма себепші, қолдаушы болған ұстазым Елтай Кемал деп айтар едім.</blockquote>– Қаламыздың «Қызылорда жастар» театры шығармашылық потенциалды қажет ететін мықты ортаға айналып үлгерді. Бұл ұжымға қалай қабылдандыңыз?<blockquote>– Жалпы, театр сахнасында жүргеніме 7 жылға жуық уақыт болыпты. Қалалық «Жастар» театрына 2020 жылы жұмысқа қабылдандым. Ақтөбедегі «Кемал» театрында жүргенде «Өмір-өзен» спектаклінде ең алғаш көпшілік алдында сахнада өнер көрсеткен едім. Мен үшін әуелгі үлкен тәжірибе сол болды. Оның алдында тек ән айтып сахнаға шығып жүргенмін. Мектеп қабырғасында Шиелідегі музыкалық мектепте 5 жыл вокалдан сабақ алғаным бар.Ал маған алғаш рет басты рөлде ойнау бақытын осы «Жастар» театры сыйлады. Жазушы-драматург Жолтай Әлмашұлының «Отырардың жасыны» атты тарихи драмасында Әбудің сүйген ғашығы Айымжанды сомдап шықтым. Осы ретте шығармашылық жолымда үлкен мүмкіндіктер берген Оңталап Нұрмаханов ұстазыма көп алғыс айтамын. Ұстазымның арқасында театр әлемінің қыр-сырымен одан әрі терең таныстым, үйрендім, білім алдым. Қазір театр өнерінде жеткен жетістіктерім болса, ол да ағайымның сенімінің, қолдауының, берген білімінің арқасында екені сөзсіз.</blockquote>– Кейбір даңқты өнер шеберлері театр сахнасында мыңдаған қойылымда ойнағаны белгілі.&nbsp;Ал сіз шығармашылық жолыңызда қанша қойылымда ойнап үлгердіңіз?<blockquote>– Алдағы өнер жолымыз әлі де ұзақ екеніне сенемін. Әзірге оншақты қойылымның басты рөлдерін сомдадым. Кейінгісі Төлен Әбдіктің әйгілі «Оң қол» психологиялық драмасы. Бұдан бөлек С.Балғабаевтың «Қызылорданың қыздары» қойылымында көпшілік сахнада, Оңталап Нұрмахановтың «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым…» атты қойылымында Тоғжан бейнесінде, Қ.Түменбайдың екі мәрте Социалистік Еңбек ері Ыбырай Жақаев пен Жазылбек Қуанышбаевқа арналған «Екі бала-екі шал» қойылымында көпшілік сахна мен хатшы қыздың бейнесінде, Ж.Ермановтың өмірі мен өлеңдеріне құрылған А.Алматов пен О.Нұрмахановтың бірлескен туындысы «Ұлардың дауысы» атты поэзиялық қойылымында көпшілік сахнада ойнадым.Шетелдік жазушылардың да туындыларын ұмытпадық. Мәселен, Башқұрт жазушысы Флюр Галимовтың «Олимптің күйреуі» қойылымында сұлулық пен махаббат құдайы – Афродитаны сомдап шықтым. Бұдан бөлек көптеген қойылымдарда өнер көрсеттім. Ешқайсысын бөліп жармаймын, сомдаған рөлдерімнің бәрі де жаныма жақын, ыстық болды. Алдағы уақытта өзімді табиғатыма, мінезіме жақын емес рөлдерде сынап көргім келеді.</blockquote>– Сұхбатыңызға рақмет!&nbsp;Фото: Қала әкімдігі

Тоғжан Дастанқызы: Театр сахнасында жүргеніме  7 жыл болды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Жасыратыны жоқ, «жастар сондай, жастар мұндай» деген әңгімені жиі құлағымыз шалып жүр. Дей тұра тізе берсек жастар арасындағы тындырымды тірлік те көп. &nbsp;Сондай істің бел ортасында жүрген жанның бірі қармақшылық – Рахат Бахытжанұлы. Жақында белсенді жаспен тілдесудің сәті түсті.&nbsp;– Бірде бала арманым журналист болу деп жазғаның бар. Осы туралы айтып берші.– Мен Жосалы кентінде орналасқан Шоқан Уәлиханов атындағы 26 орта мектептің түлегімін. Иә, расында мектеп кездегі арманым журналист болу болатын. Ол салаға қызығушылығым бала күнімнен болды. Бұл саланың атқарар негізгі қызметі – елдің басында қандай да бір тауқымет пет жақсылық орын алған жағдайда елмен бірге болып, көрермендер тарапына уақытылы сапалы ақпарат жеткізу. Адамның дегені бола бермейді ғой. Уақыт өте келе мүлдем басқа саланы таңдап, бүгінде сол салада білім алып, қазіргі уақытта аудандық жастар орталығында директордың кеңесшісі болып қызмет атқарудамын. Бірақ бала арманымды қолымнан келгенше жүзеге асырайын деп өзіме жүктелген &nbsp;қызметтегі бөлінісіме орталықтың баспасөз қызметін қатар алып жүрген жайым бар. Қазіргі таңда орталықтың атқарылған іс-шараларын жастар мен тұрғындар жиі оқитын әлеуметтік желілерге ақпараттандырып келемін. Бір жағы жұмысымды, екінші жағынан бала күнгі арманымды жүзеге асырып жүрмін деп ойлаймын.– Қайырымдылыққа, ерікті жастардың қатарына қалай қосылдың?– Қайырымдылыққа келуімнің басты себебі 2019 жылы ел басына күн туған сәтте &nbsp;басталды. Ол кезде мен 15-жастамын. Еліміздің басына тауқымет болып келген короновирус әлемді шарпыған уақытта ауруханада ине шаншар орын болмай, ауырған аудан тұрғындарына оттегі аппараты сырттан келіп, оны таситын азаматтар болмағанын естідім. Қасымдағы достарымды ауруханаға апарып әлгі аппаратты жиі тасып отырдық. Осы сәттен бастап қолымнан келгенінше, мүмкіндігім жеткенше қиналған азаматтарға қолдау білдіремін деп өзіме серт бердім. Одан кейін елімізде қуаңшылық болып көршілес өңірлер мен аудандардың төрт-түліктері шетінен қырылғанын естіп, БАҚ өкілдерінің ресми сайттарынан байқап қалдым. Сол кезден бастап мешіт жамағаты және аудан волонтерлері бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып ауданға қарасты ІІІ Интернационал ауылына барып шөп орып қуаңшылыққа тап болған өңірлерге қолдау көрсеттік. Одан &nbsp;қасіретті қаңтар оқиғасы орын алған сәтте елімізде төтенше жағдай жарияланып ішкі істер бөлімінің қызметкерлері блок бекеттер де күн-түн демей кезекшілікке тұрғанда тағы да аудан еріктілері бірігіп ас әзірлеп қызметкерлермен бірге екенімізді жеткізіп, қолдау білдірдік. Содан кейін Қостанай облысында алапат өрт болып жаны қысылып, үй-күйінен айырылған азаматтарға қолдау білдіру мақсатында гуманитарлық пункт ашып, азық-түлік жинап Қостанай облысына өз қолдауымызды білдірдік. Ал қазір еліміздің бірқатар аймағындағы су басқан өңірлерге азық-түлік жинап барынша Батыс өңірлеріне қолдау білдірудеміз. Аудан халқының аманатын жеткіздік. Әлі де қолдау жинап үстіндеміз. Міне, бес жылға жуық уақыт болды осы еріктілер қатарында қызмет етіп келемін, Алла қаласа әлі де жалғастыра беремін.&nbsp;– Алдағы жоспарың қандай? 10 жылдан кейінгі өзіңді кім ретінде көресің?– Ойда жүрген жоспарлар жетерлік, сол жоспарларды жүзеге асыру үшін ерінбей еңбектеніп жатырмын. Енді қоғамдық ортада волонтерлық бағытта көп шараларда жүрген соң алдыңғы аға буынмен бірлесе отырып ауданда әлеуметтік жағдайы төмен отбасылардың қатарын азайту, яғни «балық берме қармақ бер» жобасын жүзеге асыру жоспарда бар. Ашығырақ айтқанда, қайырымдылық алатын жандарға елге, халыққа қол жайдыра бермей өз-өзін қамтамасыз ететіндей жағдайға келтіру үшін өздерінің қолдарынан келетін түрлң іспен мәселен тоқаш, самса тағы басқа тағамдар жасауына қолдау білдіріп ұнын, майын алып беріп, әрі қарай кәсібін жалғастыруына ықпал ету жоспарда бар. Енді 10 жылдан кейін жоғарыда айтылған жоспарларды 100 пайыз командамызбен орындасақ, қайырымдылық алатын кісілердің жағдайының тұрақталуына көмек қолын созған болып және сол кісілердің ақ жүректерінен шыққан баталарымен өсіп- өнгендердің қатарынан көрінгіміз келеді.– Жас та болса көп істің қасынан табылып жүрсің. Жалпы өзің кімді үлгі тұтасың?– Әр адамның үлгі тұтарлық жеке тұлғалары болады. Менің де үлгі тұтатын азаматтарым бар. Ол кісілер осы ауданның өсіп-өркендеуіне өзіндік үлесін қосып жүрген жандар, яғни Қармақшы аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Асқар Мереков ағай мен аудандық әйелдер кеңесінің төрайымы Күлжауһар Раева апай. Асқар ағаны үлгі тұтатыным көркем мінезді, сөйлегенде адамды өзіне ұйыта алатындай азамат. Кейбір азаматтар өз отбасының ауызбіршілігін сақтай алмай жүргенде ол кісі бүкіл аудан ақсақалдарының руға, ұлт пен ұлысқа бөлмей ауызбіршілікте сақтап, ауданымыздың тұрақтылығын сақтап жүрген азамат. Күлжауһар апайды үлгі тұтатыным – елге, халыққа абыройлы кісі. Ол кісі жалғыз балаларды ғана &nbsp;тәрбиелеп қоймай, осы жастардың дұрыс тәлім-тәрбиесіне және сауатты болып өсуіне өз септігін тигізіп келеді. Апайымызбен біршама іс-шараларда болған уақытта өзінің көрегенділігін көрсетіп, барған жерлерде сыйлылығы жанарымызға оттай басылады. Мен де осы кісілерге қарап және әр айтқан сөздері мен істерінен сабақ алып келе жатқан жас буынның бірімін.– Жастар кітап оқымайды дегенді жиі естіп жатамыз. Ал сен кітап оқып тұрасың ба? Соңғы оқыған кітабың қандай?– Жоғарыда айтқанымдай, өзім аудандық жастар орталығында жұмыс жасаймын. Біздің орталықта жастардың бос уақытын тиімді пайдалану мақсатында «Қазына» кітап клубы құрылған болатын. Сол кітап клубында қазіргі таңда бос уақытымда Шерхан Мұртазаның «Ай мен Айша» кітабына көз жүргізіп қоятыным бар. Ал оқыған кітаптарым баршылық. Барынша бір айда жеңіл бір кітапты оқып шығуға тырысамын.– Жас болсаң да ісіңмен көпке үлгі болып жүрсің. Жан-жақтылығыңа қарап қызығамыз. Өзің секілді жастар бос уақытын тиімді пайдалана бермейді. Осы орайда не айтасың?– Замандастарыма айтарым тек тынбау керек. Жас, күшіміз бойымызда кезде елге, жерге көмегімізді тигізіп қалуымыз керек деп есептеймін. Қазіргі таңда расында болашақ білімді әрі сауатты жастардың қолында екеніне көзіміз жетті. Соңғы уақыттарда кезіндегідей ешбір таныссыз жұмысқа тұруға болатынын түсіндім. Соның бірі өзім. Бір қызығы мен дипломды түске дейін алсам, уақыт өткізбей түстен кейін тұрақты жұмысқа орналастым. Сол сәтте еңбегімнің жемісі деп түсіндім.– Ауданға белгілі зиялы қауым өкілдерімен бірге белсенді болып жүресің. &nbsp;Көрген-түйгенің бар шығар. Соларды бөлісе отырсаң…– Көбінесе зиялы қауым өкілдерімен түрлі бағыттағы шараларда және мектептердің шақыруымен өткізілетін келелі кездесуде болып қаламыз. Жосалы кентіндегі Шоқан Уәлиханов атындағы №26 орта мектептің оқушыларымен кездесу ұйымдастырылып жатқанда Жосалы кентінің ардагерлер кеңесінің төрағасы Ерболат Ұзақбаев ағамен бір іс-шарада болдым. Сол уақытта Ерболат ағайдың оқушыларға бір айтқан сөзі өзіме сабақ болып қалды. Ол кісі «Балаларым қолдарыңда тұрған әр сәтті бағалаңдар және сол сәтті махаббатпен жасаңдар. &nbsp;Бізге мұғалімдеріміз әр істі махаббатпен жасауды үйретті, сол нарсе миымызда сіңгені соншалық менің зейнеткерлікке шығатын кездегі кітапшама бір жерде жұмыс жасаған және сол жұмыс жасаған жерден зейнеткерлікке шықты деген мөр басылды» деді. Міне, тсүіне білген адамға мұнан артық сөздің қажеті де болмайды. Біз де әр ісімізді махаббатпен жасай білсек болғаны.&nbsp;– Уақыт бөліп, әңгімелескеніңе көп рақмет! Жұмысыңа жеңіс тілейміз.&nbsp;

Рахат Бахытжанұлы: Бүгінде бала күнгі арманымды жүзеге асырып жүрмін

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Білім – маман даярлау жолындағы басты күш. Білікті маман сапалы жұмыс істеу үшін әрқашан ізденіс үстінде болып, өз саласында жан-жақты дамуға бейімділік таныту керек. Сонымен қатар тәжірибе алмасу болашақ маманды шыңдайды, яғни теориялық білім немесе практикалық тұрғыдан дамытады. Осы екі ерекшелікті бойынан табуға болатын, студенттерге арналған мүмкіндік ұғымы «академиялық ұтқырлық» деп аталады. Өзге елде білім мен тәжірибені сабақтастыратын бағдарлама бүгінде көптеген маманның жұмыспен қамтылуына мүмкіндік сыйлап отыр. Қазіргі таңда Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің «Екі шетел тілі» мамандығының студенті Ақерке Ағыбай да оны тиімді пайдаланып, Қытай мемлекетінің Хубей жоғарғы оқу орнында тәжірибе алмасуда. Қазақстан мен Қытай арасындағы білім берудегі байланыс, ерекше тұстар жайлы сұхбатымызда.–&nbsp;Ақерке Батырханқызы, балалық шақтан білімге құштар екеніңізді білдік…<blockquote>– Кішкен­тайымнан түрлі шараларға қатысып, бағымды сынау қызық болып көрінетін. «Биіктен көрінсем» деп армандап, әрқашан қадамымды нық басатынмын. Ал қазір жаһандану заманында ештеңеден қалыс қалғым келмейді. Мектепті жақсы тәмамдап, ЖОО-дағы 1 курсты үздік бағамен аяқтаған соң «академиялық ұтқырлық» бағдарламасына деген қызығушылығым артып, бұл бағытта өз бағымды сынауға бел будым. Себебі, әрбір мүмкіндік биік белестерді бағындыруға жігерлен­діреді.</blockquote>–&nbsp;Тілдік барьер қиындық туғызды ма? Студентке қаржылай көмек, универси­теттің оқу кредиттері қалай ыңғайлас­тырылған?<blockquote>– «Акаде­миялық ұтқырлық» бағдарламасы бойынша университет студенттер үшін барлық мүмкіндікті қарастырған. Қытайлар да қазақтар сияқты қонақжай. Мұнда келгелі әр студентке жеке волонтер бөлініп, орналасуымызға көмектесті. Хубей университеті апта сайын студенттерге әр түрлі іс-шаралар ұйымдастырып, мәдениеті мен салт-дәстүрінің жаңа қырын көрсетуде. Мамандығым ағылшын-қытай тілінің оқытушысы болғандықтан тілдік барьерге кезікпедім. Қытай тілін меңгеру деңгейімді одан әрі шыңдап, білімімді тереңдетіп жатырмын. Ақылы оқу бөлімінде білім алғандықтан жүріп-тұру қаражатын өзім табамын. Дегенмен, Хубей университетіндегі оқу мен жатақхана тегін. Қорқыт Ата университетінде игеру керек пәндерімді онлайн түрде оқып жатырмын. Бар-жоғы 12 кредит, қиындықсыз алып шығамын деген үміттемін.</blockquote>– «Ұтқырлықтан» не ұтқыңыз келеді?<blockquote>– Менің ойымша, бұл мүмкіндікте ұтысқа ие мен ғана емес. Алатын тың ақпарат пен тәжірибе бәрімізге пайдалы. Мысалы, қазір тіл үйренумен шектеліп қалмай, Қытай халқының тарихы, мәдениеті, тұрмыс-тіршілігімен танысу үстіндемін. Сонымен қатар жаңа орта, достар таптым. Түрлі үйірме, шаралар арқылы танымымның қалай кеңейіп жатқанын байқадым. Шынымды айтсам, жат елдің мамығы туған жеріңнің қара топырағындай бола алмайды. Қанша жерден көркем табиғат, жаңа технологиялар мен дамыған ел болса да, кіндік қаным тамған Жалағашымдай емес.&nbsp;Туған елге деген махаббатым ыстық.</blockquote>–&nbsp;Сұхбаты­ңызға рақмет!

Сырбойылық студент Қытайда білім алуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде «Kyzylorda Hub» бизнес инкубаторы жұмысын жалғастыруда. Орталық студенттердің кәсіпкерлік жобаларын үйлестіріп, дамытуға көмек беріп келеді. Қазір мұнда білім алушылар өз жобасын дамыту үстінде. Орталықтың көмегімен студенттік жобаларға миллиондаған инвестиция да құйылған.&nbsp;Осы орайда Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті кәсіпкерлік орталығының жетекшісі Жанарыс Тубекбаев жас кәсіпкерлерге арналған бірнеше сауалдарға жауап берген еді.–&nbsp;Жанарыс Алтынбекұлы, стартап жобалардың басы-қасында жүргеніңізге біраз уақыт болды. Бүгінде кәсіп бастасам, идеямды игілікке айналдырсам деген жастардың қатары артты ма?<blockquote>– Кәсіпкерлік саласына келгеніме 5 жылдан асты. Бұл салаға қызығушылық мектеп қабырғасынан басталды. Сол кезден бастап кәсіпкерлікті меңгеріп, қазіргі таңда медиа және білім саласында кәсіп жүргізудемін. Сонымен қатар жастарға кәсіпкерлік әліппесін үйретіп келемін. «Білімді болу үшін оқу керек.&nbsp;Бай болуға кәсіп керек» деп Абай атамыз айтпақшы, әрбір адам жұмысымен қатар кәсіпті серік етуі маңызды. Жаһандану заманында жанама табыстың болғаны да жақсы. Бұған қоса негізгі мамандыққа сай бизнес ашуға болады, яғни мұғалім болса қосымша мектеп ашуға, ал дәрігер болса болашақта жеке клиниканың іргетасын қалап, бизнесті өрбітуге болады. Жастарға осыны жиі айтамын. Себебі бизнес ашу маңызды. Неге? Өйткені, бизнестегі алғашқы қадамдар тәжірибе жинақтауға мүмкіндік береді. Ол қалай? Көптеген студентер оқу аяқталғанша тұрақты жұмысқа тұра алмайды, бұған себеп дипломның жоқтығы. Ал егер өз саласы бойынша шағын кәсіп ашса, ол жас маман үшін үлкен сабақ болмақ. Оған қоса жастық шақтағы қаржылай қателіктер жаңа мүмкіндікке жол ашып, ысылуға мүмкіндік сыйлайды. Әлем бойынша табысты кәсіп ашқан адамдардың орташа жасы – 34-35. Бұл – дәл осы жасқа жеткен кәсіпкерлер жастық шақтағы олқылықты ескеріп, бизнесте бағытын тапты деген сөз. Қазір біздегі қарқын жаман емес, талапты, талантты жастардың аяқалысы қуантарлық деп айта аламын.</blockquote>–&nbsp;Қандай бизнес салалары қазір сұраныста және нәтижелісі қайсы?<blockquote>– Сұранысқа ие бизнес салалары – өндіріс, инновациялық технологиялар, IT және медиа жобалар. Табысты бизнес жобалар деп білім, медицина, балаларға арналған қызмет түрлері, өндірістік нысандар, жеңіл өнеркәсіп, IT технологияларды айтар едім.</blockquote>– Өткен жылы іске қосылған инкубациялық бағдарламалар туралы айтсаңыз…<blockquote>– Осы уақытқа дейін сұранысқа ие болған бағдарламалардың бірі – «KBH startup». Былтыр «Startup Joly» инкубациялық бағдарламасы жұмысын бастады. Мақсаты – инновациялық стартаптар мен кәсіпкерлік бастамаларды қажетті ресурстармен, біліммен және қолдаумен қамтамасыз ету, кәсіпкерліктің әртүрлі аспектілері, соның ішінде идея, маркетинг, сату, қаржы және құқықтық мәселелер бойынша дағдыларды арттыру, инновация, технология және кәсіпкерлік саласындағы халықаралық аренада аймақ пен елдің бәсекеге қабілеттілік деңгейін арттыру. Жобаның ұзақтығы – 6 апта. Жастарды 5 апта ішінде семинар-тренингтерге қатысып, практикалық тәжірибе алуға бағыттаймыз, қалған 1 аптада жоба дайындалып, Demo Day кезеңіне шығады. Demo day – инвесторлар және де басқа қызығушылығы бар ұйымдардың жобаны қарап, іріктеуден өтуі. Өткен жылы осы бағдарлама 2 мәрте ұйымдастырылды. Жалпы жүлде қоры &nbsp;2 млн теңгені құрады.</blockquote>– Сұхбатыңызға рақмет!&nbsp;Фото: Қорқыт ата университетінің медиа орталығы

Өңірдегі талапты, талантты жастардың аяқалысы қуантады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Тыңдарман талғамына сай түрлі музыка бары жасырын емес. Жаныңа жағатын жанрда, түрлі стиль де бар. Бірі лирикаға, бірі ойнақы әрі ырғақты әуенге әуес. Эстрададағы көп әннің бағыты да осындай. Арнайы сән-салтанатта болмаса, «күй мен терме ұмыт бола ма?» деген ой да түйсікті түртпектейтіні рас. Дегенмен, соңғы уақытта сахна төрінен көрініп жүрген этно-рок стиліндегі топтар бұл қорқынышты сейілткендей. Соның бірі – өңірдегі «Сейхун» ансамблі. Күмбірлеген күйді жаңаша өңде халыққа ұсыну ұшан теңіз еңбектің нәтижесі. Осы ретте аталған топтың көркемдік жетекшісі Кемеңгер Өтеппен сұхбаттасудың сәті түсті.–&nbsp;Ансамбльдің атауы ерекше. Этнотоптың құрылу тарихымен бөлісссеңіз…<blockquote>– Сырдария – Орталық Азиядағы өзен. Ортағасырлық жазбаларда «Сейхун» деп аталған. Сондықтан өнер өлкесінде құлашын кең сермеген топ өзендей тоқтамасын, ғұмыры ұзақ болсын деген ниеттен туындады. Қайткенмен де топ тыңдарманын тауып, сахнада өзіндік орны қалыптасса мерейдің үстем болғаны. Бұрын-соңды этно-рок ансамблі облысымызда болған жоқ. Ұлттық нақыш пен болмысты қазақы үнмен үйлестіру мақсатында этнотопты 2018 жылы құрдық. Осы уақыт аралығында өнімді іс, толымды тірлік етіп келеміз. Нәтиже жақсы, қарқынымыз да осал емес.</blockquote>–&nbsp;Құрамда қанша өнерпаз бар? Басымдық домбыраға берілгенімен, жаңа аспапты қосу ойда бар ма?<blockquote>– Топ құрамында мәдениет орталығында қызмет ететін сегіз өнерпаз бар. Әрқайсысының таланты топты танытып жүр. Сахна әлеміне қадам басқаннан жеткен жетістігіміз де баршылық. Әлбетте, этностильде болған соң домбыра негізгі аспап. Бүгінде қобызшы аруымыз бала күтіміне байланысты демалысқа шыққандықтан қобыз партияларын алып тастап, домбыра үлесін арттырдық. Тыңдарманды туындымен тәнті ету үшін тың тәжірибеге сүйенген дұрыс. Жаңашылдық қай кезде де керек. Алдағы уақытта аспаптар қатарына сыбызғыны да қоспақпын.Репетуарда Мырзаның «Мерке», Жалдыбайдың «Қара жорға», Құрманғазының «Адай» және тағы басқа күйлері бар. Бұдан бөлек топ шетел композиторларының музыкасын орындап келеді. Жергілікті сазгердің де туындысын тыс қалдырып жатқан жоқпыз. Өйткені өнерді өңірдегі сазгерлердің шығармашылығымен өрбіту жақсы ой. Осы орайда Қазақстан Республикасы Композиторлар Одағының мүшесі, мәдениет қайраткері Сәукен Әліштің «Қыпшақтар» атты шығармасы да қоржынымызда. Сайып келгенде, дамуда тежелуді жөн көрмейміз. Әлде де репертуарды жаңартып, ұлттық өнерді жаңғырта бермекпіз.</blockquote>–&nbsp;Топтың ұлттық имиджді жандандыруға қосқан үлесі зор. Қазақы ән-күйді заманауи үлгіде өрбіту қиын емес пе?<blockquote>– Этнотоптағы дарынды өнерпаздар бірлесе отырып жұмыс істейді. Қазақтың ән-күйі, термесі бір сарында емес. Яғни ұлы өнердің өлшемге сыймайтыны көпке аян. Әрине, қазақы үнді жаңаша өңдеудің өз қиындығы бар. Десе де өнерпаздар идеясымен бөлісіп, тың ойын ортаға салып, түрліше орындау арқылы заманауи үлгіге қиыстырады. Бұл – татымды талдаудың нәтижесі. Күйді тек домбырамен емес, гитара мен қобыздың қоңыр дауысымен әрлеу арқылы жеткізуге тырысамыз. Егер осылай халыққа ұсынсақ, ұлттық өнерге қызығушылық арта түспек. Сондықтан күйді дамытып, дәріптеуді тоқтатпау керек.</blockquote>–&nbsp;«Нағыз қазақ қазақ емес, нағыз қазақ домбыра» дейміз. Ұлттық аспапты биік қойған ұлтпыз.&nbsp;Дегенмен, «домбыра – харам» деген сөз желіде желдей есті. Бұған не дейсіз?<blockquote>– Ата-бабамыздан қалған ұлттық аспапты харам деу теріс түсінік һәм қате ой. Қос ішегінде даланың дүбірі бар, тиегінен күмбірлеген күй төгілетін аспапты ардақтау қажет. Рухани құндылықты құлдыратпай, төбеге көтерудің орнына таптау санаға сыйымсыз. Ұлт болып қалыптасқаннан кейін өткенге көз тастап, дәстүрімізді дәріптеп, салтымызды сақтау маңызды. Халықтың жай-күйін, елдің тұтас тарихын таңбалайтын домбыраны қалай харам дейміз?! Домбыра – дәурен мен дәуірді бейнелейтін ұлттық аспап. Егер «харам» деп қолға алмай, күй ойнап, терме тартуды доғарсақ қалай өсеміз? Сондықтан мұндай олқы ойдан аулақ болған ләзім.</blockquote>– Кәсіби маман ретінде елімізде этно-рок музыка түрінің қалыптасуы қай деңгейде деп ойлайсыз?<blockquote>– Ансамбльдер жоқ емес. Этно-роктың бастауы – «Ұлытау» ансамблі. Бұл топтың мықты екенін мойындау керек. Өзіміз жақсы көріп, тыңдаймыз. Сондай-ақ, Жетісу өңірінде «Тиграхауд» ансамблі де бар. Әрине, басым бөлігінде рок емес, этноансамбльдер ғана бар. Сондықтан этнотобымыздың жұмысын әрі қарай дамытсақ дейміз. Егер осындай ансамбль көбейсе, жастар қызығып, тыңдайды. «Мынау ескі, мынау көне» демей, түрлендіре білсек, өскелең ұрпақ та өткенін ұмытпай, әсем күйді құлағына сіңіріп өсетін болады.</blockquote>

Күмбірлеген күйді жаңартқан өңірлік Сейхун ансамблі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Кәсіп, бизнес яки кәсіпкер сөзін естігенде көз алдымызға аға буынның елестейтіні рас.&nbsp;Біздегі қағида да – бұл салада жастарға орын жоқ секілді. Алайда мықтылармен бір алаңға түсуден қорықпайтын, жаңашылдық пен дамуды қолдайтын жастар аз емес. Әлемнің 33 мемлекетінде, жоғары білім ордаларының 1800 бағдарламасы аясында бизнес көшбасшылардың жаңа буынын қалыптастыруға бағытталған ең ірі білім беру алаңы бар. Ол – халықаралық Enactus ұйымы. Студенттер мен жастар арасында көшбасшылық пен кәсіпкерлікті дамыту мақсатын қолға алған ұйым Қазақстанда және еліміздің әр оқу орнында жұмыс істейді. Жас кәсіпкерлер алаңын қалыптастыруда өзіндік орны бар Қазақстандағы Enactus ұйымының президенті Альбина Мейірбекқызымен сұхбаттасудың сәті түсті.– Қатысушыларды қолдау және дамыту мақсатында қандай іс-шаралар ұйымдастырылады?<blockquote>–&nbsp; Enactus – Қазақстандағы студенттер мен оқушылардың әлеуметтік кәсіпкерлік бағытында белсенді білім алуына мүмкіндік беретін ауқымды бағдарлама.&nbsp;Бұл жай ғана практикалық алаң емес, нағыз майталмандардың мекені. Студенттер мен мектеп қатысушыларының арасындағы бәсекелестік ауқымды нәтиже алып келеді. Жыл сайын белсенді түрде Enactus Kazakhstan штаб-пәтері 10-нан аса ауқымды іс-шара ұйымдастырады. Оларға тоқтала кетсек, бизнес командалардың академиялық мерзім арасында көрсеткен нәтижелерін қорытындылау үшін Ұлттық студенттер мен мектеп оқушыларының кәсіпкерлік чемпионаты өтеді. Республикалық деңгейдегі іс-шара еліміздің төрінде, Астана қаласында ұйымдастырылады. Қазақстан бойынша 2000-нан астам қатысушының жыл бойы жасаған жобалары таразыға салынып, еліміздің чемпионы анықталып, Enactus әлемдік кубогында Қазақстан Республикасын таныстыру құрметіне ие болады. Келесі маңызды іс-шаралардың бірі – күзгі бизнес-форум. Бұл бизнес-форумда қарапайым студенттер еліміздің бетке ұстар көшбасшыларымен, бизнесмендерімен бір алаңға жиналады. Форум – жаңа идеялар, жобалар, таныстықтар ғана емес, бұл іс-шара студенттерге, жаңа командаларға, олардың бизнес жобаларын одан әрі дамытуға серпін береді. Қыс пен жаз айларында бизнес-лагерь ұйымдастырылады. Онда студенттер үшін оқу бағдарламасы жасалып, кезекті Ұлттық чемпионатқа дайындық жүргізіледі. Сондай-ақ Enactus Kazakhstan директорлар кеңесі, академиялық кеңесі, түлектер қауымдастығының мүшелері келіп, студенттердің жобаларын тыңдап, өз ойларымен бөліседі. Enactus Kazakhstan штаб пәтері жыл сайын өңірлер бойынша тренингтер, яғни Road Show өткізеді. 2023 жылы 5 қалада Road Show өтті, онда 12 облыстан 52 оқу орны қатысты. Осы жылдың алғашқы шарасы – Winter camp 2024. Мұнда тек Қазақстан студенттері мен мектеп оқушылары ғана емес, шет елдің азаматтары да қатысты. Оның ішінде еліміздің 25 аймағы мен 3 мемлекет – Америка Құрама штаттары, Тәжікстан мен Өзбекстан бар.</blockquote><img class="image_resized" style="width:45.78%;" src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/CEO_Enactus_Kazakhstan_yzylordaly_komandany_azhyrly_e_begin_k_rdim_1_06c885c40d.jpg" alt="CEO Enactus Kazakhstan қызылордалық команданың қажырлы еңбегін көрдім 1.jpg">–&nbsp;Бағдарлама аясында жүзеге асқан жобаларға тоқталсаңыз…<blockquote>– 2021 жылы Астана қаласында өткен Ұлттық чемпионаттың жеңімпазы атанған Астана Медицина университетінің жобалары әлі күнге дейін жұмыс істейді.&nbsp;Астана медицина университеті ENACTUS командасының жобаларының бірі – «Onim». Жоба аясында жент батончиктері дайындалады. Әлем бойынша өт аурулары, семіздік, бауыр, тері аурулары, қант диабеті, жалпы алғанда асқазан-ішек аурулары бар адамдар саны күн сайын артып келеді, олардың көпшілігі дұрыс емес және теңгерімсіз тамақтанудың салдарынан. Әлеуметтік осал адамдарды оқытып, сондайақ оларды жұмыспен қамтамасыз ету арқылы, халықтың осал топтарын жұмысқа орналастыру мәселесін қосымша шешкен болатын. «Auxmed» – ата-аналарға бала күтімі және әртүрлі аурулардың алдын алу бойынша курстар түрінде клиникалық және практикалық ұсыныстар беруге арналған онлайн платформа.</blockquote>–&nbsp;Өткен жылы чемпионат Утрехт қаласында өтті. Бұл іс-сапар ұлттық чемпион Enactus Buketov командасына қандай тәжірибе берді деп ойлайсыз?<blockquote>– Қазақстанда жастар бизнесін дамытудағы жаңа қадам – Enactus World Cup.&nbsp;Бұл әлеуметтік және экологиялық мәселелерді шешуге бағытталған бизнес-жобалар байқауы. Мәселенің креативті шешімі жұмыс орындарын құратын студенттердің бизнесіне айналады. Өздеріңіз білетіндей, бағдарламаға қатысушылардың 97%-ы Enactus жобалық қызметінде алған дағдыларын пайдалана отырып, өз бизнестерін ашады. Әлемдік аренада ел намысын қорғау мүмкіндігі – Enactus Buketov командасына бұйырды. Өткен жылдың қазан айында Enactus штаб-пәтері мен Buketov командасы Нидерландыға барды. Команда үшін бұл орасан зор тәжірибе болғаны анық. 33 мемлекеттің өкілдерімен теңдей бір сахнада тұрып, адамның өмір сүру деңгейін көтеретін, экологиялық, бизнес, әлеуметтік жобаларды қорғау – үлкен құрмет. Студенттердің көкжиегі кеңейіп, қоршаған ортаға деген көзқарасы өзгерді.</blockquote>–&nbsp; Естуімізше, Enactus World Cup 2024 Қазақстанда өтеді…<blockquote>– Бұл жаңалық барлық жас кәсіпкерлер, студенттер және біз үшін керемет оқиға болды.&nbsp;Алғаш рет Қазақстанда әлемдік чемпионат өтеді. Бұл дегеніміз әлемдік деңгейдегі кәсіпкерлер, академиялық және бизнес көшбасшылар Астана қаласында бір алаңға тоғысады. Enactus World Cup 2024ке дайындық жұмыстары басталып кетті. Әлемдік чемпионат Астана қаласында 2-4 қазан аралығында 33 мемлекет өкілдері және 3000-нан астам студенттердің қатысуымен өткізілмек. Қазақстан студенттері үшін Enactus World Cup ауқымды жобаларды қамтуға, жаңа идеяларды ойластыруға, әлемді жақсартуға үлкен талпыныс беретініне сенімдімін.</blockquote>–&nbsp;Ұйым аясында әрбір жоғары оқу орнында жұмыс істейтін командалар бар. Сырбойылық Enactus Korkyt аta командасы туралы айтсаңыз.<blockquote>– Enactus Kazakhstan командалары әр өңірдегі жоғары оқу орындарында және мектептерде бар.&nbsp;Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің Enactus Korkyt аta командасы 2017 жылдан бастап жұмыс істейді. Әр кезеңде жаңа құраммен жаңа жобаларды жүзеге асыратын сырбойылық команданың белсенділігі артуда. Жыл сайын дәстүрлі түрде өтетін Enactus Kazakhstan National Expo ұлттық кубогына және арнайы байқауларға қатысады. Өткен жылы Астана қаласында өткен ұлттық чемпионат барысында Korkyt аta командасы чемпион болмағанымен, бұл команданың қажырлы еңбегін көрдім. Сонымен қатар Enactus Korkyt Ata командасы Enactus Kazakhstan National Expo 2022 Chevron компаниясының Kazakhstan Water Race арнайы конкурсының қаржылай грант жеңімпаздары. Enactus Kazakhstan Business Collaboration Forum 2022 Beeline компаниясының грант иегерлері. Биылғы байқауларда креативті, жаңашыл жобаларымен жеңістің биігін бағындырады деген ойдамын. Жас кәсіпкерлер алаңында өзіндік орны бар командаға сәттілік тілеймін!</blockquote>– Алдағы жоспар қандай?<blockquote>– Біздің басты мақсатымыз – Қазақстанның ең үздік бизнес көшбасшыларын жинап, оларды ENACTUS менторлық бағдарламамызға қосып, демеушілік жасауына көмектесу.&nbsp;Екіншіден, Әлем кубогы ENACTUS WORLD CUP 2024 Қазақстандағы жастар кәсіпкерлігінің катализаторы болатынына сенімдіміз және Қазақстандағы студенттік кәсіпкерлік кубогы жобасының деңгейін арттыруды жоспарлап отырмыз. Үшіншіден, түлектер қауымдастығын одан әрі дамытуды қолға алмақпыз. Өйткені Enactus қатысушыларының көбісі кәсіпкерлік жолын таңдап, өз бизнестерін ашады. Сондай-ақ Enactus моделін оқу орындардың бағдарламасына одан әрі дамыту жоспарлануда. Соңғы 15 жылда Enactus бағдарламасына қолдау көрсеткен барлық бизнес және академиялық серіктестерімізге алғыс айтамыз! Enactus бағдарламасының мүшесі болу – еліміз үшін, бастысы, жастардың өзіндік дамуы үшін жасалған қадамның бірі болмақ. Enactus бағдарламасына қосылған әрбір студент жеңімпаз, себебі әрқайсысы өзінің жарқын болашағына бір қадам алға басты. Кәсіпкерлік қоғамдастыққа үлес қосқысы келетін студенттерге қиындықтарға қарамастан тек алға жылжуға кеңес беремін.</blockquote>

CEO Enactus Kazakhstan: қызылордалық команданың қажырлы еңбегін көрдім

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Тіл – ұлттар арасындағы алтын көпір. Көп тіл арқылы адамдардың таным көкжиегі кеңейеді. Оған қоса, аспан астындағы халықтардың салт-санасы, дәстүрі, әдет-ғұрпы туралы біліп, тұлғалық деңгей жоғарылайды. Осындай озық жетістікке жеткен қандас бауыр Жамбыл Бақытәлі&nbsp; қызылордалық жастарға қытай тілін үйретіп, руханиятқа өз үлесін қосуда.– Қытай жазба әдебиетінің қазақ поэзиясынан нендей ерекшелігі бар?<blockquote>– Қытай халқы жазба әдебиетінің негізі өте ертеде қаланған. Шығыстың жазушылары шалқып, жазбаның құрылымын көңілдің ырғағына билетіп жазуға әбден дағдыланған. Ал, оның қазақ поэзиясына ұшығы жеткені жақында ғана.&nbsp; Бізде бұл үрдісті «ақ өлең» дейді. Қазақ қоғамы оны әлі күнге толықтай түсініп, қабылдай қойған жоқ. Тарихи ұқсастығына келсек, Қытай поэзиясының гүлденген кезеңі – Таң дәуірі.&nbsp; Патша ордасына ақындарды алдырып, «сарай ақыны» деген атақ беріп, өлең-жырын тыңдаған. Бұл қазақ хандарының жырауға көрсеткен құрметіне ұқсайды. Осындай жағдайлар әдебиеттің, поэзияның дамуына түрткі бола алды. Менің ойымша, жаңа заманда қытай мен қазақ халқының әдебиетінде ұқсастық бар. Себебі қытай тілінен көптеген материалдар аударылған. Оған қоса, екі ұлт та саяси еркіндікті қалағандығы сөзіме тұздық.</blockquote>– Қытай қазақтарының сөз орамы, сөйлеу мәнері өзгеше. Көбі әдеби тілмен сөйлейді деген пікірде. Бұл көзқарас қаншалықты рас?<blockquote>– Қытай қазақтары ұлтымыздың ана тілін, салт-дәстүрін, мәдениетін жақсы сақтап қалған.&nbsp; Оған шүбә келтіруідің өзі оғаш. Себебі, Қытайдағы қазақтар күні бүгінге дейін ертедегі қауым секілді көшпелі дала тұрмысын жалғастырып келеді. Көшіп-қона отырып, мал шаруашылығын барынша дамытты.&nbsp; Қазақтың негізгі тілдік қоры ірі қараға байланысты ғой. Күнделікті тұрмыста қолданылып отырған соң, тіл әуелгі негізін сақтап қалған.&nbsp; Бір қызығы, қанша мақалдап, өлеңдетіп, орағытып сөйлеп тұрса да, оны «әдеби тіл» деп қарамайды. Олар үшін ол қалыпты ауызекі тіл. Салт-дәстүрінің, тіл-мәдениетінің өзгермеуіне тағы бір себеп, ол жақтағы қазақтар құлдық, аштық дәуірді ұзақ бастан кешпеген. Өз еркімен даланың тағысы секілді өмір сүрген. Қытайдағы қазақ тілі азды-көпті грамматикалық өзгерістерге ұшыраған. Ғалымдар бұл құбылыстарды зерттеуде. Алайда Қытайдағы қазақ сөздері мән-мағынасын, құндылығын жоғалтпаған.&nbsp;</blockquote>– Қытай қазақтары арасында тек қытай тілінде сөйлеу дағдысы бары айталады. Бұл сіздің буында байқала ма?<blockquote>– Қытайда жүргенімде бұрын-соңды «тек қытай тілінде сөйлейтін» қазақты кездестірмеппін. Бірақ жастардың бәрі қытайшаны жетік біледі. Себебі бұл – қоғам талабы. Қытай тілін білмесе жұмысқа тұру қиынға соғады. Ашығын айтқанда, тіл білмеушілік – тұрмыс-тіршілігінің ауырлауына себеп болады.&nbsp; Менің құрдастарым қазақ тілін жетік біледі. Қытайда тұрған кезде&nbsp; әр ауылда арнайы қазақ мектептері болды, көбіміз қазақша оқыдық. Жақында Қытайда болдым. Соңымнан ерген іні-қарындастарымның ана тілге шорқақ екенін көрдім. Оған себеп мектепте сабақ тек қытай тілінде және достарым аптаның соңғы екі күні ғана жанұясымен қауышады. Қалған уақыты тағы өмір тек мектепте өтеді. Қазақ бауырларымның тілдік өзгеріске ұшырағаны қынжылтады. Алайда бұған бір дауа табылатынына сенемін.</blockquote>– Қазақ ақын-жазушыларынан қай қаламгерді үлгі тұтасыз?<blockquote>– Өлең шығаруды жаным сүйеді. Анда-санда домбырамды шертіп, суырыпсалма ақындық қабілетімді шыңдап отырамын. Менің қазақ ақын жазушыларынан үлгі тұтар алпауыт тұлғам көп. Әрбір қаламгердің есімі елдің есінде бекер сақталмайды. Қазақ тілінің шоқтығы биік болуының себебі де осы қалам мен қағазды ұштастыра білген әдебиет майталмандарының арқасы деп білемін. Тың тарихи еңбектерімен Мұхтар Шаханов пен Мұқағали Мақатаев жүрегімнен ерекше орын алады. Олай деуіме себеп, Қытайдағы қазақтардың осы заман поэзиясымен шөлін қандырып, атажұртқа деген сағынышын оятқан тұлғалар. М.Шахановтың философиялық ой-толғаулары, рухты өлең жолдары мені жігерлендіреді. Ал Мұқағалидың шеберлігі қай-қайсысымызды болсын таңқалдыратыны өтірік емес. Ол әрбір сөзді нақышына сай қолдана білетін, сөз мағынасын құбылтып, айтпақ ойын нақ жеткізетін дарынға ие.&nbsp; Жазу ерекшелігі жағынан қазақ поэзиясына өзіндік ойын қалыптастырған Есенғали Раушановты, Ерлан Жүністі айтар едім. Е.Раушановтың поэтикалық лексиконы мол, ой мен сөзі үндестік тапқан қаламгер. Мінезі жағынан жас ақын Файзулла Төлтайды атап өтер едім.</blockquote>– Тіл білу – өнер. Алайда Қазақстанда екінің бірі қытай тілін білмейді. Отанға оралған соң қиын тілдің сөздері ойдан өшіп қалмады ма?<blockquote>– Иә, қазақ тілінде сөйлесем де, қытай тілін құрметтеймін. Қазір заман дамыған. Бұл тілдің нендей артықшылығы бар екенін атамасам да түсінікті деп ойлаймын. Бәсекеге қабілеттімін дейтін әрбір жас тіл білудің маңызын біледі.</blockquote>– Тілді ұмытып қалу мүмкін бе?<blockquote>– Әрине, егер тілді мүлдем қолданыста тұтынбасаңыз жиған білімнің бәрі ауаға кететіні рас. Алайда кино, сериал, подкаст тыңдау арқылы тілді шыңдап, сөздік қорды байытып отыруға мүмкіндік бар. Осы орайда тілді ұмытпас үшін әрі әрқашан қолданыста ұстап қалу мақсатында қытай тілін үйрететін шағын курс аштым. Біліміді арттырып қана қоймай, өзге ұлттың мәдениеті мен тарихына көз жүгіртіп, рухани дамуға да мүмкіндік болатынына сенемін. Қытай тілі – Халықаралық деңгейге көтерілген, әлем экономикасына тікелей әсер етеді. Оны білу артық болмас, қазақ қоғамы да бұдан қалыс қалмау керек деп білемін.</blockquote>– Сұхбатыңызға рақмет!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат