<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Еңбек бәрін де жеңбек» деген қазақта жақсы сөз бар. Расында адал еңбек етіп, ұрпағына адал ас ішкізген адамның қашанда айы оңынан туып, өмірі шаттықты, күні жарық болмақ. Біздің арамызда белгілеп алған мамандығы болмаса да, ауыр еңбектен бел жазбай жұмыс істеп, отбасын асырап, балаларын жетілдіріп, абыройы артып жүрген жандар жетерлік. Солардың бірі – Шижаға ауылындағы Елеу Көшербаев атындағы № 57 мектептің техникалық жұмысшысы Жетпісбай Жалпыбаев.&nbsp;Ерен еңбегімен танылған азаматты ел «Жетен» деп атайды. Сонау 1984 жылдан бері ауылдағы білім ордасы саналған мектептің құрылыс жұмыстарынан бастап атсалысып, мектеп пайдалануға берілген шақта балаларға техникаларды жүргізуді меңгертетін нұсқаушы болып еңбек жолын бастаған. Бертін келе &nbsp;мектеп бағдарламасынан мұндай оқытулар ығыстырылған шақта шаруашылық жұмыстарына кіріскен.&nbsp;<blockquote>– Шижаға – менің туып өскен жерім. Екі жыл әскер қатарында болып келген соң еңбек жолымды бастадым. Ол кезде жаспыз, ешқандай жұмысты талғамай, менің міндетім емес деп қарамай, бел ортасында жүрдік. Әркез өзіме жүктелген міндетті тыңғылықты орындау менің адамдық алға қойған мақсатым болды. Оның үстіне туған жерге қызмет етсең, ол еңбегіңе саған ақы төлесе тіпті ғажап емес бе?! Сондықтан ешқандай жұмыстан арланып, бас тартқан емеспін. Ең бастысы, ешкімнің ала жібін аттамай адал еңбек етуді ғана ойладым, – дейді Жеткерген Ержанұлы.</blockquote>Ол 1989 жылы жары Гүлімхан екеуі шаңырақ көтереді. Ол кісі де қарапайым еңбек адамы. Ауылдағы балабақшада тәрбиешінің көмекшісі болып еңбек етуде. Қазіргі күні жарасымды жұбайлардың шаңырағынан өсіп-өнген үш ұл да өз теңін, ортасын тауып, елге қызмет етіп жүр.<blockquote> – Үлкен ұлым Ғалымжан қазір аудандық күзет бөлімінде еңбек етуде. Онан кейінгі ұл Азамат «ҚазақОйл» жанар-жағармай бекетінде инженер, ал кіші ұл Саят Шоқан Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінде оқуда. Гүлімхан екеуміз ақ жағалы киім киіп, лауазымды қызмет атқарып, басшы болмасақ та, балаларды адалдыққа, адамдыққа баулыдық. Аллаға шүкір, ұлдарым теріс қылығымен бізді ұялтқан емес. Бала кезден арманшыл болып өсті. Діттеген мақсатына еңбектеніп жетуді үйренді, – дейді кейіпкеріміз.&nbsp;</blockquote>Жетпісбай Ержанұлын осындай адамдық болмысы ұжымдастары арасында да құрметін арттырған. Оның еңбегін көзкөрген ауылдастары жақсы біледі. Және жоғары бағалайды. Кейінгі буын жастарға да ақылын айтып, ылғи өнегелі тәрбиесін сіңіріп жүр.&nbsp;<blockquote>– Қарап отырсам зейнет демалысына шығатын уақыт та таяп қалыпты. Бәрі күні кешегідей көз алдымда. Осы қасиетті білім ордасына қызмет етемін деп келгенде мүндағы мұғалімдер ғана емес, әрбір жұмысшы оқушыға үлгі болып, тәрбие сіңіруі керек деп ұқтым. Буын алмасып, бізден үлкендер, замандастарымыз өмір жолының иірімімен кете бастады. Маңымызға жастар тобыры жиылды. Ылғи оларға қолдан келгенше көмек көрсетіп, ақылымды айтып отырамын. Бәрі осы ауылдың балалары. Сондықтан өз бауырымнан, баламнан кем көрмеймін, – деп сөзін сабақтады Жетпісбай Ержанұлы.</blockquote>Иә, біздің бүгінгі тақырыпқа арқау болған кейіпкеріміз бала кезден туған жерге қызмет қылуды мақсат етті. Және сол мақсатына жету жолында қарапайым еңбек адамы бола жүріп, өзінің адалдығының арқасында ел алдындағы сый-құрметін еселей түсті. Қадірлі болу үшін қызметкер болудың қажеті жоқ. Тек үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетіп, тура жолыңнан таймасаң болғаны.

 Қарапайым еңбекпен абыройы артқан аралдық азамат

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Он саусағынан өнер тамған қолөнер шебер Қуаныш Орынбасар Әйтеке би кентінің тумасы. Жас та болса жеке кәсіпкер ретінде тіркеліп, тұтынушыға көркем туындыларын ұсынып жүрген Қуаныштың қолынан шыққан әрбір дүние көздің жауын алады.Қиялы ұшқыр, ойы жүйрік Қуаныш Сағынайқызы жолдасы Нұрлан Жүсіпалиевтің ықпал етуімен кәсіп бастадым дейді.<blockquote>«Мен бала күнімнен іс тігуге бейім болдым. Марқұм әжем Күлән қаблетімді байқап, алдымен тоқу тоқуды үйретті. Одан кейін тігін машинасымен жұмыс жасауды меңгертті. Ол кісі шебер еді. Барлық көйлектерін өзі тігіп алатын. Қасында отырып, көп нәрсе үйрендім. Десе де «Білгенім бір тоғыз, білмегенім тоқсан тоғыз» демей ме? Үнемі ізденіс үстінде жүремін. Өзімді жан-жақты қырымнан ашқым келеді», – дейді жас кәсіпкер.</blockquote>Қуаныш мемлекет тарапынан қайтарымсыз грант алып, іс бастағандар қатарында. Қол жеткізген қаржыға кәсібіне қажетті маталар жиынтығын, жіптер, оюлар, замоктар және екі тігін машинасын, түрлі көлемдегі моншақтар сатып алған. Алғашында көрпе тігуден бастаған тігінші қазір тапсырыспен киім де тігеді. Моншақтан сәнді қол сөмкелер жасайды.<blockquote>«Дәл қазіргі кезде мектеп, балабақша жасындағы ұл-қыздарға ұлттық киім тігудемін. Тұтыншының талғамын дөп басу әрі сапалы жұмыс істеу басты мақсатым. Өзіме сенім артқан жанның көңілінен шығу үшін барымды саламын. Оюлар мен өрнектелген кәжекейлер мен камзолдарға тапсырыс көптеп түседі. Әдемі моншақтармен әрлеп, бір-біріне сәйкес түстерді үйлестіре білу де керек», – дейді Қуаныш Сағынайқызы.</blockquote>Тігінші қажет болған жағдайда тек қана Қуаныштың көмегіне жүгінетін тұтынушы ана Бану Шоқанқызы да Қуаныштың тиянақтылығына тәнті.<blockquote>«Қуаныштың қолы алтын. Ұл-қызыма қазақша нақыштағы киім тіктірген едім. Көпшілігі қызығып, «кімге тіктірдіңіз?» деген сұрақ көбейді. Оның ұсынатын бағасы да көңілге қонымды. Уақытылы әрі сапалы жұмыс істейді. Кәсібі берекелі болсын», – деді ол.</blockquote>Үй жұмысынан бөлек, төрт баласының жағдайын жасай жүріп, кәсібінде дөңгелетіп отырған жастың ісі ел сүйсінерлік. Қолынан шыққан бұйымдары тіптен тамаша. «Істеймін деген адамға жұмыс табылады» деген Қуаныш жастарды кәсіп бастауға шақырды.<blockquote>«Мемлекет жыл сайын кәсіпкерлікпен айналысамын деушілерге бөлінетін қайтарымсыз қаржының көлемін ұлғайтып келеді. Кез келген адамның бойында бір іске деген қызығушылық, икем болары сөзсіз. Тек оны әрі қарай жетілдіріп, дамыта түсу керек. Қай жерде де қаржының рөл атқаратыны белгілі. Осы ретте қаржылай қолдау білдіріп, қолыңнан келетін істі табыс көзіне айналдыруға мүмкіндік жасап отырған мемлекеттік бағдарламаларға қатысып, тәуекелге бел буған жөн», – дейді жас кәсіпкер Қуаныш Орынбасар.</blockquote>

Қазалылық келіншек қолөнерді кәсіпке айналдырып отыр 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Облыстық орман, аң және балық шаруашылығы саласының бастауыш ұйымының ардагерлері Қармақшы ауданындағы Қорқыт ата кешеніне және «Марал ишан» кесенесіне барып, бабалар аруағына құран бағыштады.&nbsp;Қызылорда облысының табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының хабарлауынша, алдымен ардагерлер «Марал ишан» кесенесіне барды. Кесенесі мемлекет қорғауындағы көне ескерткіш болып табылады. Аудан орталығынан 10 шақырым қашықтықта орналасқан кесене халық жиі келетін киелі орын. Ардагерлер Марал ишан бабаның өткен өмірі мен кесене тарихы туралы азды көпті мәліметке қанық болып, бабаның әруағына арнап құран оқыды.&nbsp;Мұнан әрі ардагерлер Қорқыт ата кешенін аралады. Ерекше сәулетімен көпке таныс болған баба кесенесі рухани дүниенің есігі іспетті. Қобыздың үні сарнаған кесене келушілерді тәнті етпей қоймайтыны анық. Ардагерлер киелі кесененің керемет көрінісімен танысып, Қорқыт атаның тарихынан сыр шертетін мұражайды арнайы аралады. Сондай-ақ ардагерлер экскурсия соңында баба рухына арнайы құран бағыштады.Сапардың қортындысымен сала ардагерлері Қармақшы орман шаруашылығы мекемесінде болып, орманшылардың қызметімен және жұмыс барысымен танысты. Мекеменің материалдық техникалық базасын көріп, орманшылардың жылдық жұмыстары мен қызметіне сәттіліктер тіледі.

Сала ардагерлері Қармақшы ауданындағы тарихи орындарды аралады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жаңақорған ауданы уақыт талабына сай аудандағы егін шаруашылығымен айналысатын 350 қожалықтың жерлерін реттепбелгілеу бойынша құрылған аудандық комиссияның төрағасы болып, ауданның мына шеті «Сунақата ауылынан ана шеті Көктөбе елді мекеніне дейінгі аумақта» талай шешімді шығаруға атсалысып келеді. Ауданның &nbsp;егін шаруашылығы қай кезде дарияның суына тікелей тәуелді.&nbsp;Дарияның деңгейі төмен түсті бітті егістіктің астындағы бар суды дария үлкен қашыртқы есебінде өзіне тартып алады. Бір жылдары қыркүйек, қазан айларында Шардарада су қоймасынан төмен қарай секундына 10 м/куб су тасталды, сонда біздің ауданның тұсынан секундына 130-120 м/куб су ағып жатты. Бұл дегеніміз жер асты суына дарияның қашыртқы есебінде болғанын білдіреді. Мал ішетін ойдымойдым шұңқырларда да су қалмаған кез болған.Аудандағы тегістелген инженерлік жүйедегі жерлердің бәрі дерлік Қызылқұмның етегі, қалың сексеуілдің астынан аршылған жерлер болып саналады. Сондықтан жоспарлы су қашанда жетпеген, жетпейді де. Ауданда ауыспалы егістің тәртібімен жұмыс жасау жүйесі толығымен сақталған. Қай танапқа қандай дақыл орналастыру керек болса, егіншілер сол талапты мұқият сақтап отыр. Шаруа қожалықтар ауданда көп болғанымен танаптың бір жеріне күріш, екінші бір жеріне бидай не жоңышқа дақылдары егіліп отырған жоқ. Аудан көптеген ұсақ шаруашылықтарға бөлінген, сондықтан да су жетіспейді деп ойлаушылар да бар шығар, бірақ тіптен олай емес. Нақ бүгінгі күні дариядан 500-600 м3 су өтіп жатыр. Ал егіншілерге су жетпейді. Жоспарлы 2600-гектар тегістелген жері бар бір ауылда ауыспалы егісті барынша азайтып, басқа дақылдарды былай қойғанда бар болғаны 300-гектар күріш егісіне су жетпей жатыр. Шаруалар бұған бар қаражатын салды, өсіп тұрған жоңышқа танаптарын бұзды, дәнін, тыңайтқыштарын шашты, техникалар жалдап, жанар-жағар майды аямады. Енді су жетпейді. Не істеу керек? Бұған не амал бар? Егер дарияда анық жоғарыдай мөлшерде су бар болса Мұсаханов каналы сағасынан 80-85 м3/сек су алуға мүмкіндік бар. Бірақ, ол су берілмейді Себебі, аудан жоспарлы суына 10-15 м3\сек артығымен су алып отыр.Ауданда бар-жоғы 7300 гектар күріш егісі бар екен. Уақытысында 9500-гектар күріш дақылы егіліп, дариядан секундына өтетін 450м куб сумен ауданның бүкіл егісі қалай қамтамасыз етілді? Ол кезде де жоспарлы су деген болды ғой. Осы судың үстіне К-2 қашыртқысынан дарияға секундына 17-19 м/куб қайта құйылатын су және де К-1 қашыртқысынан 7-8 м3 суды, барлығы 25-27 м3 су, тағы басқасы бар су жоспарлы суға қосылып берілетін.Жаңақорған облыстағы күріш дақылын егетін жеті ауданның ішінде қашыртқысы дарияға қайта құйылатын бірденбір ауданбыз. Бұл бірінші жағдай. Екінші. Ауданда «Сумағар» деген ұзындығы 35 км келетін канал бар. Ол да суды Түркістан облысы Балтакөл ауылының 20 км бас жағынан дариядан алады. Сыйымдылығы 12-14 м3\секундпен «Мұсаханов» каналына қосылады. 2016-17 жылдары 31 шақырымын облыстық су шаруашылығы мекемесі есебінен, қалған 4 км-ін Қаратөбе ауылының жерінде болғандықтан аудандық бюджеттен, 30 млнның үстінде қаражаты бөлініп, толық қазылып жөндеуден өтіп пайдалануға берілген. Осы каналдан кемінде секундына 5 м\куб су Мұсаханов каналына толық қосылуына мүмкіндік бар. Сондықтанда осы жоғарғы жағдайларды ескере келіп, аудан көлемінен арнайы комиссия құрылып К-2, К-1, «Сумағар» қашыртқылары мен каналдарының суын өлшеп, осы суды қалайда бүгінге беріліп жатқан судың үстіне қосып алу керек. Бар ақылды да, күшті де осы жерге жұмсайық. Өйткені бұл су аудандағы беріліп жатқан судың жер астынан кеткен бір бөлігі. Басқалай су болуы мүмкін емес. Үшінші жағдай. Дәл осындай егіншілер шулап жатқан кезде ауыл әкімдері жайбарақат қарап отыратын жөні жоқ. Күндіз-түні егіншілермен бірдей жұмыс істеу керек. Кезінде ауылдың егістік басында үй тігіп жатып жұмыс істеп, «Мұсаханов» каналының сағасында 50- 60 адамды жұмылдырып, тіпті қолдап шелекпен құм шығарып, және көзбен қадағалап учаскелік каналдарға қадағалау жасап, сушылардың кезекпен су алуына жауапты болған едік. Бұған куә адамдар жетерлік. Учаскелік каналдардағы қожалықтардың өзара келісіп, кезекпен су алуы өте бір тиімді әдіс. Сол учаскелік каналдың бойында 2-4 қана күріштік танап бар, келісіп біреуінің айтқанына тоқтаса, алдымен біреуі учаскідегі бар суды алады, қалғанының құлағын су алушы өзі барып жауып, біткен соң келесіге кезегін беріп отырса барлығына да үлгеруге болады. Су танапты тез басады. Оқушы кезімде Тәжікстаннан көшіп келген ағайынмен көршілес болдық. Көршілес екі үйдің де үйіргелік жеріміз 25 соттықтан болатын. Жерімізді суғаруға келгенде кезекті сол диқан атаға беруші едік, ол кісі 25 соттық жерін үш күн суғарады. Мен 5-6 сағат суғарамын. Суарғанда қандай, бар атызды суға толтырып аламын. Бір күні сол диқан кісіден сурадым. «Жеріміздің көлемі бірдей, сіз неге үш күн, мен неге бар-жоғы 5-6 сағат суарам» деп. Сонда ол қария: «Мен, атыздарыма көлемдеріне қарай бөліп, ызалатып суғарамын» – деп еді.Міне, осындай су аз жылдары атызға тез арада су толтырып өнім алам деуден гөрі өзара келісіп, араларыңыздан бір салиқалы азаматты шығарып, суға жауапты етіп, кезекпен қарқынды бәсеңсітпей суғару керек. Ең бастысы, егілген егіннің судан қалмауы үшін осы кезектілік мәдениетінің сақталуына бәріміз мүдделі болуымыз керек. Жоғарыдағы үш мәселеге байланысты толыққанды жұмыс жасалынса, су мәселесіне байланысты штаб құрылса, егіншілердің су мәселесі шешілер еді. Ең негізгісі, дарьяда су бар, жұмысты тиімді үйлестіруіміз керек.

Жаңақорғанда егінге су тапшы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қала экономикасының дамуына өнеркәсіп саласының қарқын алуы тікелей әсер ететіні белгілі. Бүгінде Қызылорда шаһарында өнеркәсіп саласы тұрақты дамып келеді. Бұған дейін жалпы өңірдің экономикасы мұнай, кен орындарының өндірісімен басымдық алса, қазір бұл басқа да бағытта өркен жаюда.Қала әкімдігінің нақты мәліметіне сәйкес, &nbsp;биыл мамыр айына дейін қаладағы өнеркәсіп кәсіпорындары 63 775 миллион. теңгенің өнеркәсіп тауарларын өндіріп, өнім көлемін өткен жылдың салыстырмалы кезеңімен 90,4 пайызға жеткізген. Оның ішінде, кен өндіру өнеркәсібінде 168 005,5 миллион. теңгенің өнімі өндіріліп, өткен жылдың салыстырмалы кезеңімен 88,4 процентті құраған. Бұл жалпы өнеркәсіп өнімінің 78,5 процентін құрапты. Осы уақыт аралығында қалада 1 146,3 мың тонна мұнай өндіріліп, ол өткен жылдың салыстырмалы кезеңімен 85,2 процентті құраған. Сонымен қатар, табиғи газ өндіру &nbsp;134,9 миллион. текше метрді құраса, бұл көрсеткіш өткен жылдың салыстырмалы кезеңімен 65,9 процентке жеткен.Бұдан бөлек, өңдеу өнеркәсібінің өнім көлемі де артып келеді. Мәселен, биыл бұл бағытта өндірілген өнім көлемі – 34 787 миллион. теңгені құраған екен. Мұның өткен жылдың салыстырмалы кезеңімен 111,1 процентке артқанын байқауға болады. Мамандардың айтуынша, бұл жалпы өнеркәсіп өнімінің 13,2 проценті болады екен.&nbsp;Сондай-ақ, есепті мерзімде жеңіл өнеркәсіп 114,0 процентке, резеңке және пластмасса бұйымдарын өндіру 189,5 процентке, өзге металл емес минералдық өнімдерді өндіру &nbsp;144,1 процентке, мұнай өңдеу өнімдерін өндіру 146,8 процент болса, машина жасау саласы 2,5 есеге артып, тамақ өнімдерін өндіру 85,7 пайызды құраған.Электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауа баптау саласында өнім көлемі 15 381,4 миллион. теңгені құрап, өткен жылдың салыстырмалы кезеңімен 106,9 процентке артқан. Қаңтар-мамыр айы аралығында 524,5 миллион. квт сағ электр энергиясы және 347,7 мың гкал жылу энергиясы өндіріліп, өткен жылдың салыстырмалы кезеңінен тисінше, 99,4 процентті жене 112,0 процентті құраған. Сонымен қатар, сумен жабдықтау саласында 5 758,6 мың текше метр табиғи су өндіріліпті. Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 88,9 процентті құраған.

Қызылордада өнеркәсіп саласы өркен жаюда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Қашаннан ат ерттеп, атан қомдаған қазақ жұрты үшін ауыл шаруашылығы әу, бастан қалыптасқан кәсіп. Бүгінгідей ғылым мен техника дамыған тұста ауыл шаруашылығы қоса дамып, заманға сай өнімін өндіріліп, ел экономикасының өркен жаюына әлі де септігі тиіп келеді.&nbsp;Бұл ретте, Сыр өңірі елімізде мал және егін шаруашылығын игеріп, жіті дамытып келе жатқан өңірдің бірі деуге болады. Сөзіміз жалаң болмас үшін, қолда бар көрсеткішті алға тарта аламыз. Мәслене, биыл жыл басынан бері ауылшаруашылығының жалпы өнімінің көлемі 1 миллион 846,5 мың теңгені құрап, өнімнің нақты көлемінің индексі өткен жылдың салыстырмалы кезеңімен 105,3 пайызды құраған. Оның ішінде, мал шаруашылығында меншіктің барлық нысандары бойынша 35 544 бас ірі қара мал, оның ішінде 16 983 бас сиыр, 17 046 бас жылқы, 3 411 бас түйе, 40 339 бас қой мен ешкі, 15 213 құс өсірілген. Бұл көрсеткіш өткен жылдың салыстырмалы кезеңіне қарағанда ірі қара мал 129,3 процентке, сиыр 102,0 процентке, жылқы 142,7 процентке, түйе 87,1 процентке, қой мен ешкі басы 125,2 процентке, құс 102,3 процентке артқан.&nbsp;Мал шаруашылығы саласында өнім өндіру кәсібінде де ілшгерілеушілік байқалады. Мәселен, жыл басынан бері қалада 845,2 тонна ет (тірідей салмақпен), 1 330 тонна сүт, 57,4 мың дана жұмыртқа өндірілген. Мұның өткен жылдың салыстырмалы кезеңіне қарағанда ет өндіру &nbsp;106,0 процентке, жұмыртқа өндіру 101,4 процентке, сүт өндіру 100,3 процентке артқанын байқауға болады.&nbsp;Ал, егін ұшаруашылығы саласы бойынша да мынадай көрсеткіштерді алға тартуға болады. Мәселен, Қызылорда қаласына қарасты ауыл шаруашылығы құрлымының барлық нысандарында 2023 жылы барлығы 9036 гектарға ауыл шаруашылық дақылдарын орналастыру жоспарланған. Оның ішінде күрішті 3610 гектарға, көкөністерді 1330 гектарға, ескі жоңышқаны 1849 гектарға, жаңа жоңышқаны 575 гектарға, бау-бақша дақылдарын 990 гектарға, картопты 500 гектарға, жаздық бидайды 107 гектарға және 75 гектарға сорго &nbsp;егуді жоспарлап отыр.

Қызылордада ата кәсіпті игергендер көп

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Қазалы аудандық орталық кітапхананың ұйымдастыруымен 31 мамыр саяси қуғын – сүргін құрбандарын еске алу күніне орай «Азалы жылдар жаңғырығы» атты кітап көрмесі өткізілді. Мақсаты Зұлмат жылдардың оқиғасын, оның жазықсыз құрбаны болған азаматтардың есімдерін ұмытпау, оларды мәңгі есте сақтау, қуғын-сүргінге ұшыраған халықтардың тарихын таныстыру.&nbsp;Кітап көрмесінде сол кезеңдегі тоталитарлық жүйенің жазықсыз құрбаны болған қайғылы оқиғалар мен деректер көрсетілген. Кітапхананың қорынан ұсынылған деректі материалдар және XX ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, мемлекет қайраткері, қазақ тіл білімі мен ағартушы Ахмет Байтұрсынұлы, халқымыздың тұңғыш саяси Алаш партиясының ұйымдастырушысы және ұлттық Алашорда автономиялы үкіметінің төрағасы, ғұлама ғалым, әдебиеттанушы, аудармашы әрі дарынды публицист Әлихан Бөкейхан және қазақтың аса көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері, ақын, жазушы, жалынды көсемсөз шебері Міржақып Дулатұлы сынды қазақ зиялыларының еңбектері туралы кітаптар қойылды. &nbsp;Кітап көрмесіндегі басылымдарда халқымыздың тарихындағы ең қасіретті жылдар – XX ғасырдың басындағы ашаршылық пен саяси қуғын-сүргін кезеңі баяндалады. Саяси қуғын-сүргін құрбандарының қайғылы тағдырын баяндайтын фотосуреттер, құжаттар, кітаптар, журналдар, газеттер жинақтары ұсынылды. &nbsp;Сондай-ақ қуғын-сүргінге ұшыраған адамдардың ерекше табандылығы мен еліне деген адалдығын көрсететін құжаттар мен материалдар, атап айтқанда, кітапхананың қорындағы жаппай жазалаудың сол бір қиын-қыстау жылдарындағы зерттеулерде тағдырлары тәлкекке түскен саяси қуғын-сүргін құрбандары туралы «Аза: Қызылорда облысы» (Құрбан болған боздақтар туралы мәлімет), «Алаш қозғалысы: дерек пен дәйек, &nbsp;Сағат Жүсіптің «Ашаршылық ақиқаты» және Т.Омарбековтың «20-30 жылдардағы Қазақстан қасіреті», М.Қозыбаевтың «Ақтаңдақтар ақиқаты», С.Өзбекұлының «Арыстары Алаштың» тағы да басқа көптеген саяси деректі кітаптар және басқа әдебиеттер қойылды. Көрмеге аудандық мәслихат депутаттары Нұрғиса Жалғасбаев, Есет Табынбай және «Өнерпаз» БПҰ төрағасы Совет Бабанаев қатысты.

Саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алукүніне орай көрме ұйымдастырылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Сырдария аудандық ауруханасында «1 маусым – Халықаралық балаларды қорғау күні» мерекесіне арналған «Мен өмірдің гүлімін!» атты іс-шара өткізілгнен болатын. Іс-шараға денсаулық сақтау саласы мамандарының балалары қатысты.&nbsp; Іс-шара барысында бас дәрігер Жалғасбек Үсенов сөз сөйлеп, балаларды мерекемен құттықтады.<blockquote>– Біздің көңіліміздің гүлі, көзіміздің нұры, болашағымыз – сендерсіңдер! Сондықтан да, Сіздер, сапалы білім алып, еліміздің дәулетті, жеріміздің сәулетті болуы үшін белсенділік танытып, еліміздің одан әрі гүлденуіне өз үлестеріңізді қосуларыңыз керек. Отбасынан басталған бақытты балалық шақтарың Отанның адал азаматы болуға жетелесін. Болашақтарың жарқын, аспандарың ашық болсын! Елімізді өркендетер келешектің кемеңгері болыңдар! Әрқашан жүздеріңізден күлкі, жүректеріңізден мейірім кетпесін. Сендердің оқуда озат болуларыңа, жарқын болашаққа нық қадам басып, еңсесі биік ел азаматтары атануларыңа тілектеспін, - деді бас дәрігер.&nbsp;</blockquote>Аталған іс-шарада арнайы шақырылған аниматорлар қойылымдар мен ойындар ұйымдастырды. Қызықты ойындарға балғын балақайлар белсене атсалысты.&nbsp; Ел ертеңі мен үміті – &nbsp;балаларымыздың бейбіт күнде ұйқысы тыныш, күлкісі шат, болашағы жарқын, келешегі кемел болсын деп тілейміз!&nbsp;

Сырдариялық дәрігерлер балаларға шаттық сыйлады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Әне-міне дегенше биылғы оқу жылы да өз мәресіне жетті. Соңғы қоңыраудың үні естіліп, барша оқушылар жазғы демалысына &nbsp;шықты. Сабақ деп сергелдеңге түскен жасөспірімдер үшін кітап оқып, жора-жолдастармен асыр салып ойнау үшін таптырмас уақыт болып табылады. Алайда, кей бүлдіршіндер аталған мүмкіндікті жөнді пайдалана алмай, уақытының көп бөлігін босқа кетіріп жатыр. Күні бойы электронды гаджетке телміріп, уақытын текке өткізген балаларды аңғарып &nbsp;жүрміз.&nbsp;Елімізде жасөспірімдер арасындағы ауқымды аталмыш мәселені шешу үшін, жазғы демалысты пайдалы әрі қызықты өткізу мақсатында көптеген лагерлер маусымның алғашқы күнінен өз жұмыстарын бастап кетті. Сырдария ауданында балалардың игілігі үшін «Жалын» сауықтыру &nbsp;лагері жұмыс істейді.&nbsp;Аудан басшысы Берік Сәрменбаев лагерде болып, бүлдіршіндерге көрсетілетін қызмет сапасына баға берді. Лагерді аралау барысында сала басшыларына мейлінше балалар үшін қолайлы орта қалыптастыру керек екенін тілге тие кетті. &nbsp;Айта кететін жәйт, биылғы жазғы маусымда «Жалын» лагерінде 681 оқушы, 6 маусымда демалмақ. Өз кезегінде лагерь меңгерушісі &nbsp;Мира Момбаева тынығу орнының тыныс-тіршілігімен таныстырды.&nbsp;Негізінен, сауықтыру орталығы 1988 жылдан бастап оқушылар игілігі үшін қызмет етеді. Мәдени әрі спорттық шаралар ұйымдастырылып, балалардың ментальді денсаулығы үшін барлық жағдай жасалған. &nbsp;

Аудан әкімі «Жалын» сауықтыру лагерінің жұмысымен танысты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Өлген» елдің тілінің белгілі бір мөлшерде «тірі» қалатын жағдайы да болады. Тілдің ондай мықтылығына латын (түпнұсқасы: «Ал Өн») тілі дәлел. Керісінше, тіліне мықты қайбір қайсар елдер өз тірлігін ешқандай атамекенсіз-ақ, мемлекеттіліксіз-ақ жаманды-жақсылы жалғастыра бермекке қауқарлы. Оған бір дәлел – сонау курд халқы. Ондай ел құлдыққа түссе де құрып кетпейді. Бірақ, тілі болмаса, кез келген ел бір сәтке де өмір сүре алмайды. Тіл құдіреті дегеніңіз сол, әне! Енді ежелден мәлім сол қарапайым қағидатты астанадағы әр министрлікке ауылда отырған біз барып түсіндіріп жүруіміз керек пе?!Тіл мәселесіне келгенде түйіні тарқатылмай жүрген түйіткілдерді қаламымен түртіп жүретін жазушы Т.Әбдікәкімовтың сөзі бұл. Мемлекеттік тілдің мәртебесіне келгенде маңдытып айтар хабарымыз жоқ әзірге. Содан болар өткенге елеңдеп, бұрынғы тіл жанашырларының жан айқайын қайта-қайта еске аламыз. Мәселен, 1905 жылғы Ұлт-азаттық қозғалыстың алғашқы қадамында Алаштың ардақты азаматы Әлихан Бөкейхановтың қазақ тіліне бостандық берілуін көтеруі тектен-тек емес. 1989 жылдың 22 қыркүйегінде еліміздің тарихында тұңғыш рет «Тіл туралы» заң қабылданып, қазақ тілі мемлекеттік мәртебеге ие болды. Ал, тәуелсіздік орнағаннан кейін, 1995 жылы Конституция қабылданған соң өмірге келген 1997 жылғы «Тіл туралы» заңы да бекітілгені белгілі. Содан бергі жиырма төрт жылда мемлекеттік тілді қоғамдық өмірде дамыту және қолдану бағытында елеулі жұмыстар жүзеге асты. Бұрын қасаң тартқан мемлекеттік ұйымдар мен өзін-өзі басқару органдары қазақ тілі төңірегінде оң өзгеріске бет бұрды. Білім, бұқаралық ақпарат құралдары, мәдениет, өнер, экономика, ғылым, саясат, қорғаныс салаларында да елеулі өзгеріс байқалды. Білім беру жүйесінде қазақ мектептерінің саны артты. Алайда, қайта құрудан басталған тіл үшін күрес, ұлттық рухтың қарқыны егемендікке жету мен тәуелсіздік алудан әрі өрісті дамытылмады. Елімізде белсенді құрылған және көп істерге ұйытқы болған «Қазақ тілі» қоғамдары көп ұзамай қалың ұйқыға кеткені де жасырын емес. Ең өкініштісі, 1995 жылғы Ата Заңның 7-бабындағы «Қазақстан Рес­публикасында мемлекеттік тіл – қазақ тілі», сондай-ақ 1997 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» заңындағы «Мемлекеттік тіл – мемлекеттің бүкіл аумағында, қоғамдық қатынастардың барлық саласында қолданылатын мемлекеттік басқару, заң шығару, сот ісін жүргізу және іс-қағаздарын жүргізу тілі» – деген құқықтық нормалар тиісті жұмыс істемей отыр.Осы арада өткен ғасырдың 30-шы жылдарындағы қазақ зиялыларының қайсар мінезі еске түседі. Белгілі композитор Е.Брусиловский өзінің «Дүйім дүлдүлдер» атты өмірбаяндық кітабында Халық ағарту комиссары Темірбек Жүргеновтың өз кабинетінде өткізген бір мәжілісін мысалға келтіреді: «Наркомның өзі де, басқа сөйлеушілер де қазақ тілінде сөйлеп отыр. Бір кезде Борис Николаевич (қарағандылық Орлов) орнынан тұрды да Жүргеновтен қазақша сөйлемеуін өтінді, мұнда не жайында әңгіме болып жатқанын өзі ұқпай отырғанын, сөйлеушілерді түсінетіндей болуы үшін орысша сөйлеу жөн екенін айтты. Бір кезде Жүргеновтың қара көздері ұшқындап кетті. Жұрттың бәрі бүкшие түсіп, тым-тырыс бола қалды. «Сіз қайда отырсыз, Орлов жолдас! Сіз Қазақстанға келдіңіз екен, егер де мұнда жұмыс істегіңіз келсе, сіз республиканың мемлекеттік тілін білуге міндеттісіз! Сіз қазақ әндерін де орыс тілінде зерттемексіз бе?» – дейді.Ештен кеш жақсыБұл осыдан сексен жылдан астам уақыт бұрын қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесі туралы конституциялық қағида да, заң да жоқ болғанымен ұлттық рухы күшті Алаш ардақтыларының ашық әрекеті болатын. Ал, қазір ше? Мінберге шыққан министр, сөз сөйлеген депутат, биліктегі шенеуніктер тілі енді шыққан сәбидей шүлдірлеп қазақша сөйлей алмайды. Жиындардың басым бөлігі орыс тілінде өтеді. Неге? Орыс тілі – Ата Заңда мемлекеттік тілмен тең дәрежедегі статусқа ие. Орысша сауал қойған адамға қазақша жауап қата алмайтын біздер ғана ма?Ал, осыдан 15 жыл бұрын Н.Назарбаевтың мемлекеттік Тілді меңгеруге қатысты «он бес жылда аюға да тіл үйретуге болады ғой!» деген тарихи сарказмдық мәтелінің де оянуға түрткі бола алмағаны жанға батады. Одан бері тағы да 15 жыл өтті. Мемлекеттік тілдің мәртебесін арттыру туралы қаншама ой толғамдар болғанымен нақты әрекеттің көрініс таппағаны болар, «ештен кеш жақсы» дестік. Иә, жуырда Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев «Тәуелсіздік бәрінен қымбат» атты мақаласында мемлекеттік тілді меңгеруге әлі де кеш еместігін жеткізді. Т.Әбдікәкімов «25 жылдық сабырға 5 жылдық тағатты қоссақ, бақандай 30 жылдық шыдам шығады» дейді. Бір білеріміз «шыдамның да шегі бар». Расында, қазақ өзінің мемлекеттік тілінің мәртебесін арттырмаса, жерін біздікі деп кім көрінген талан-таражға салады. Азат елдің 30 жылдағы тіл саясатының салмағы енді қалай өлшенбек? Қазақ өзінің ана тілін үйрену үшін 30 жылын жоғалтуы керек пе? «Ештен кеш жақсы» деп еркіне салғаннан мемлекеттік тілді меңгеруге талпынып тұрғандарды және көрмедік.P.S. Қазақ жерін 130-дан астам ұлт өкілдері мекен етеді. Әрбірі өзінің тілі мен дінін ұстануға құқылы. Егемен Қазақстанның еркіндігі мен бауырмалдығының көрінісі бұл дейміз. Алайда өзінің мемлекеттік тілін меңгере алмай жүріп, өзгеден талап ету де ақылға қонымсыз тірлік болмай ма? Осындай да «қалауын таппас қайран тіл» деп күрсініп қана қоямыз.

Қалауын таппас қайран тіл

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Инвестициялық жобалар жергілікті тұрғындардың әлеуетін көтеріп, экономиканың тұрақты дамуына, жергілікті тұрғындардың жұмыспен қамтылуына оң әсерін береді. «Өнеркәсіптік-инновациялық жобалардың бірыңғай индустрияландыру» картасы аясында Қызылорда қаласы бойынша «Бірыңғай индустрияландыру картасына» енгізілген жалпы құны 68,2 млрд. теңгені құрайтын 12 жоба жүзеге асырылуда. Оның бүгінгі күнге 3 жобасы іске қосылып, жұмыс жасауда. Мамандар бұл жобалар жүзеге асса 824 жұмыс орны ашылады дейді.&nbsp;Елдегі, өңірдегі инвестициялық климатты жақсарту – стратегиялық міндеттің бірі. Бұл – аймақтың қалай жұмыс істеп жатқанының нақты индикаторы. Мамандар біздің өңірдің ұстанған бағыт-бағдары дұрыс дейді. Мәселен, &nbsp;былтыр өңір экономикасына инвестиция тарту жоспары артығымен орындалған. Биыл да сол биіктен табылу көзделіп отыр. 2021 жылдың желтоқсан айында «Orda Glass LTD» ЖШС-ның Қызылорда қаласында қуаттылығы жылына 197 100 тонна табақша шыны шығару және өңдеу зауыты іске қосылды.«Вега Пром» ЖШС-ның «Құрғақ құрылыс қоспаларын өндіру бойынша цехты кеңейту» жобасы да инвест жобалар қатарында. Бүгінде құрылыс жұмыстарының 80 пайызы атқарылып, жаңа цех іске қосылып, жұмыс жасауда. «Нұр Орда» ЖШС-ның «Қызылорда қаласында асфальтбетон зауытының құрылысы» жобасы да бар. Былтырғы жылдың маусым айында бетон зауыты іске қосылып, жұмыс жасауда.&nbsp; Сондай-ақ, «ТриМо» серіктестігінің &nbsp;қуаттылығы жылына 500 &nbsp;тонна екі окись молибден ұнтағын үшокись молибден ұнтағына техникалық айналдыру өндірісін ұйымдастыру», &nbsp;«Кызылорда Рефайнэри» ЖШС-ның «К4, К5 экологиялық кластағы мотор майларын өндіру», «Poom Trade KZ» ЖШС-ның «Қызылорда қаласында «КОМАЗ» шағын арматура зауытын салу, «Сыр-Маржаны» ЖШС-ның &nbsp;ет және ет өнімдерін өндіру және сақтау , «Orda TEXC» ЖШС-нің «Түйе жүнін өңдеу және төсеніш көрпе өндіру цехы, «Қызылорда композиттік материалдар зауыты» ЖШС-ның шыны талшықты және композитті материалдарды өндіру зауыты, «Айғасар» ЖШС-ның ерекше балаларға арналған иппотерапия жылқылы-сауықтыру клубын ашу және бие сүтін өңдеу цехын салу, «Dana Quartz» ЖШС-ның айна шығару, «Кәусар» ШҚ-нің құс фабрикасының құрылысы жобалары жүзеге асырылмақ.&nbsp;Қалада &nbsp;жыл басынан бері жалпы сомасы 2076,4 млн. теңгені құрайтын 204 жобаны қаржыландыру көзделген.<blockquote>«Кәсіпкерлікті дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған Ұлттық жоба» аясында субсидиялау бағыты бойынша құны 1529 млн. теңгені құрайтын 44 жоба, жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға гранттар беру бағыты бойынша 131,1 млн. теңгені құрайтын 95 жоба қолдау алды. Сондай-ақ &nbsp;«Іскер» бағдарламасы бойынша жоба құны 289,3 млн. теңгені құрайтын 49 жоба қаржыландырылды. &nbsp;«Қызылорда» өңірлік инвестициялық орталығы микроқаржы ұйымы ЖШС арқылы өз қаражаты есебінен жалпы құны 103,6 млн. теңгені құрайтын 11 жоба қаржыландырылды. «Аграрлық несие корпорация» АҚ арқылы «Жастарға арналған несие» бойынша жалпы құны 23,4 млн. теңгені құрайтын 5 жоба қолдау алды», – дейді қалалық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімінің басшысы Бағлан Амангелдиев.&nbsp;</blockquote>Бөлім басшының айтуынша, биыл ірі инвестициялық жобаны іске асыру жоспарда бар. Наурыз айында «Қорқыт ата» әуежайының құрылысы басталған. Бұл ретте жеке инвестор Болат Өтемұратовтың қоры әуежай терминалының жұмыс жобасын әзірлеуде. &nbsp;Құрылыс нысаны қаланың коммуналдық меншігіне тегін беріледі. Жаңа әуежай терминалы үздік халықаралық тәжірибеге сай салынып жатыр. Шыныдан жасалған витражды қасбеті бар екі қабатты терминалдың жалпы ауданы 7500 шаршы метр. Халықаралық және ішкі ұшу аймағы 160 қонақты қабылдай алады. Онда телескопиялық өтпе жол, эскалатор мен лифт, жүктерді тапсыру мен өңдеудің автоматтандырылған жүйесі, транзиттік жолаушыға арналған зал, CIP залы бар. Жаңа ғимаратта өзін-өзі тіркеу пункті, намазхана, Duty Free аймағы, сондай-ақ шекара және кеден қызметі, фитосанитарлық және ветеринария, санитарлық-эпидемиологиялық бақылау қыз-меткерлері мен желілік полиция бөлімшелері үшін мамандандырылған орын ашылады. Құрылыста халықаралық бренд жабдығы, технологиялық және жобалық материал пайдаланылады. Әуежайды &nbsp;2024 жылдың ІІІ тоқсанында пайдалануға берілу &nbsp;жоспарлануда.Инвестициялық ірі жобаның бірі – Қызылордада түрік инвесторларымен бірлесіп, электр қуаты 240 МВт болатын және жылу қуаты 277 Гкал болатын жаңа бу-газ қондырғысының құрылысын бастау. Құрылысты жүргізу 2023-2025 жылдарға жоспарланған. Сала мамандарының айтуынша, бу-газ қондырғысының игілігін 25-30 жылға дейін көреміз деген болжам бар. Осы мақсатта &nbsp;жылу-электр орталығының аумағынан жер учаскесі бөлінген. &nbsp;Аталған жоба сәтті жүзеге асса, электр және жылу қуатының тапшылығы проблемасы шешіліп, тұтынушылар сапалы, әрі сенімді жылумен қамтамасыз етіледі. Бөлім &nbsp;басшысының айтуынша, бұл жоба соңғы жылдары шетелдік инвесторлардың қаражатына салынып жатқан еліміздегі ең ауқымды жобаның бірі.Инвестицияның қарқынды дамуына &nbsp;Қызылорда облысының даму орталығы айтар-лықтай ықпал етіп отырғанын да айта кеткен жөн.

Қызылорда: Өңір өміріне өң берген инвест жобалар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазалы көлік-техникалық жоғары колледжінің оқу материалдық базасында 410 орындық оқу корпусы, оқу-өндірістік шеберхана мен зертханалар, 100 орындық асхана және жатақхана, жазғы спорт алаңы, оқу-жаттығу залы, фитнес клуб және жылыжай бар.&nbsp;Жас жұмысшыларды өз мамандығына тәрбиелеуде слесарлық, ағаш ұстасы, газэлектрмен дәнекерлеу және токарлық шеберханалар, физикалық және химиялық лабораториялық кабинеттер, компьютерлік орталық,мамандықты оқытуға арналған 36 оқу кабинеті, оның ішінде, 24 арнаулы пән (заманауи құрылғылармен жабдықталған 6 арнайы пән) кабинеттері, 12 жалпы білім беретін пән кабинеттері, 6 шеберхана, 4 зертхана және 3 полигон, 150 орынды мәдени орталық, 100 орындық ғылыми-әдістемелік орталық, 19287кітап қоры бар 10 орынды электронды кітапхана жұмыс жасайды. Теориялық білімді практикамен ұштастыру мақсатында 31 әлеуметтік серіктестіктермен келісімшарт жасалды. Инженер-педагогтар өз біліктіліктерін Корея, Франция, Германия, Чехия елдерінде және Мәскеу, Минск қалаларында арттырды.Осы орайда аталған оқу орыны келер жылы «Компьютерлік аппараттық қамтамасыз ету операторы», «Желілік және жүйелік әкімшілендіру технигі», «Ақпараттық қауіпсіздік технигі», «Бағдарламалық қамтамасыздандыруды құрастырушысы», «Токарь», «Фрезерлеуші», «Электргазымен дәнекерлеуші», «Техник-механик», «Локомотивті жөндеу жөніндегі слесарі (түрлері бойынша)», «Вагон жөндеу слесары», «Техник-электромеханик», «Кең бейінді құрылыс жұмыстарының шебері», «Ағаш ұстасы және паркет жұмыстарының шебері», «Құрғақ құрылыс шебері», «Құрылыс-әрлеу жұмыстарының шебері», «Техник-құрылысшы», «Техник-электронщик», «Кондитер-безендіруші», «Аспазшы», «Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі (түрлері және салалары бойынша)» мамандықтары бойынша студенттер қабылдайтындығын айта кеткен жөн.&nbsp;<blockquote>«Қазалы көлік-техникалық жоғары колледжі «Жас маман» жобасына қатысып, республикалық үздік 180 колледждің қатарына енгізілді. 2021 жылы республикалық бюджеттен 320 000 000 теңге бөлінді. Аталған қаржыға «Локомотивті жөндеу жөніндегі слесарына»-142 млн, «Вагон &nbsp;жөндеу слесарына-133 млн және «Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесары» біліктілігі бойынша-45 млн теңгеге заманауи құрал-жабдықтар сатып алынды. Жоба аясында үш шеберхана, үш арнайы пән кабинеті, бір интерактивті класс, бір мультимедиялық орталық жабдықталып, 22 электрленген стенд, 6 электрленген макет, 3 тренажерлық кешен, 6 виртуалды 3Д конструктор, 8 оқу-лабораториялық кешен, виртуалды очки және 14 станок сатып алынды. Заманауи құрал жабдықтарды игеруде 25 инженер-педагог өз біліктіктерін көтеріп сертификатталды», – дейді колледж лиректоры Болат Ахметов.</blockquote>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары