<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Соңғы уақытта банктік шоттардан және депозиттерден қаражатты ұрлаумен байланысты интернет-алаяқтықтың жаңа схемалары анықталуда. Мұндай әрекеттер банктік шоттар, төлем карталары мен депозит иелерінің ақпаратына рұқсатсыз қол жеткізу мақсатында жүргізіледі. Бұл ретте клиентке қызмет көрсетілетін ірі банктердің байланыс орталықтарының ресми нөмірлеріне ұқсас жалған нөмірлерден қоңыраулар жиі пайдаланылады. Қаскүнемдер азаматтарға қоңырау шалып, өздерін банк қызметкерлері ретінде таныстыру арқылы алаяқтық жасаудың жаңа тәсілдерін тапқан. Алаяқтар оларға ЖСН, төлем карточкаларының деректемелері, СМС-кодтар мен бір реттік парольдерді атауды талап етеді. Қаржыгер Досбол Арыстанбеков, осы сынды жәйт орын алғанда ешкімге өзінің парольдерін, СМС арқылы алынған кодтарын, төлем карталарының деректемелерін, паспорттық деректерді айтпауға кеңес береді.Ғаламтордағы баукеспелерҚазіргі кез "ақпарат пен технология ғасыры" деп текке айтылмаса керек-ті.&nbsp;Американдық өзін-өзі жетілдіру ғылымының маманы Брайан Трейсидің айтуынша, енді ақпарат көлемі жыл санап екі еселеніп отырмақ. Мұның бәрі электрондық нұсқада болатыны анық. Осындай цифрлық бағдарламаға еріксіз байланған заманда интернет арқылы қылмыс жасайтын ұры "хакер" пайда болды. Олардың кәдімгі баукеспелерден ерекшелігі – ұсақ-түйек тиын-тебенді місе тұтпайды, миллиондап, тіпті миллиардтап жымқырады. Ақша ғана емес, мемлекеттің жасырын мәліметтерін, түрлі ірі коммерциялық құрылымның кәсіби құпияларын тартып, ақпараттық қатер төндіреді. Ең бір сорақысы – мұндай қылмыскерлерді ұстау да, жазаға тарту да оңай шаруа емес.Қауіптің бұл түрінен ірі кәсіпкерлер мен мемлекеттік органдар ғана емес, жеке адамдар да зардап шегуде. Жиған-терген мүлкі мен ақшаларынан бір-ақ сәтте айрылып, тақырға отырады. Еш айғақсыз жасалатын қылмыстарды ашу қиындығымен қатар көп жағдайда мүмкін де болмай қалады. Ұрылар жазадан сытылып, өздеріне заңның дәрменсіз екендігін сезінеді.Қылмыс жасау тәсілі қандай?Түрлі айла-жарғымен ұрлық жасайтын алаяқтардың шеберлігі кім-кімді де таңдай қаққызады. Қазір тетікті басып қалсаң батпан былқылдаққа тап келтіретін интернет-бизнеспен айналысатындар көп. Тек оның жалғаны мен ақиқатын айыра білсеңіз игі. "Бір керемет сайт арқылы ақша табуға болады деген ютубтен көрген бейнетаспаға сеніп, тіркелдім. Онда бірнеше пакет түрі бар. Сатып алып, содан кейін күн сайын тиындап түскен табысты қалтаңа салып отыруға болады делінген. Әлгі видеода сайтқа қалай тіркеліп, қалай ақша табатындығы нақты түсіндірілген. Содан "вебманней" арқылы жүз долларға пакет иемдендім. Оны активтендіріп, көрсеткен тетігін басқанда, ақша түсуі тиіс еді. Бірақ нұсқаған тетікті басқан соң ақша түсудің орнына жүктелмей шыр айналып тұрып қалды. Бірнеше сағаттап күттім. Ештеңе түспеді. Ертеңіне, арғы күні де осы жай қайталанды. Сонда ғана өзімнің алаяқтың қармағына іліккенімді түсіндім", – дейді атын жасырған қазалылық А.Ж есімді кейіпкер.Тағы бір алданған жан, табысын еселеймін деп ақырында жырық астаудың жанында қалғандығымен бөлісті. "Криптовалюта – электронды валюта дегеннің жаңа шығып жатқан кезі. Есеп-шот ашып, оған салған ақшаны басқа электронды әмияндарға аудару арқылы ақша табуға болады. Ютубте бұның қалай жүзеге асатыны көрсетілген. Соған иланып, ақшамды аудар деген жерге жіберіп, нәтижесінде түксіз қалдым. Осындай бірнеше алаяқтықтың құрбаны болған соң ес жидым.&nbsp;Қазір электронды поштама келіп жататын хаттардың, әлеуметтік желіде шығатын оңай олжаға қарық боласың, деген мәтіннің бәрін түгел ойланбастан өшіре саламын. Оның есесіне ақшам қалтамда, алаяқтардан аулақпын" деген уәжін жеткізді.Оңай олжа орға жықпасынАлаяқтар мен ұрылардың қолданатын ең сенімді қаруы – адамдардың ашкөздігі. Олар аздап тиын-тебен салу арқылы мол табыс табасың деп немесе қымбат тұратын мүлік пен пәтерді, автокөлікті базар бағасынан әлдеқайда төменге беремін деп жер соқтырып жатады.Орыс халқының «тегін ірімшік қақпанда ғана жатады» деген мақалы бар. Бұл фәниде оңай олжа болмайды. Ақиқаты осы. Сондықтан, интернет арқылы жеңіл табыс табуға болады деген жарнамадан сақ жүріңіз және мұндай сайттардағы базар бағасынан арзан пәтер немесе автокөлік, басқа да мүлікті көрсеңіз, оның тасасында алаяқтық жатқанын есіңізден шығармаңыз. Сонда ешкімге алданбайсыз. Алаяқтар - адамның сезімдері мен қалауларымен оңай ойнайтын керемет психологтар. Алаяқтар өзімшілдік үшін құрбанның ашкөздігін, парасаттылығын немесе сенімін, басқа адамдардың әдептілігіне деген сенімін пайдаланады. Алаяқтар көбінесе жақсы достар, әріптестер және тіпті туыстар болады. Бір қарағанда, алаяқтар шынайы және ашық адамдар сияқты көрінеді.Алаяқтықты ұсыну проблемалары - алаяқтарға ақшаларын немесе құндылықтарын тапсырғанда, жәбірленушілер олардан ешқандай түбіртектерді алмайды. Сондықтан, шабуылдаушының біреудің мүлкін алғаны туралы растау мүмкін емес.Ресейде тағы бір ескерту - кінәсіздік презумпциясы қолданылады. Айыпталушы өзінің кінәсіз екенін дәлелдемеуі керек. Сізден және құқық қорғау органдарының қызметкерлерінен, оның қылмысқа қатыстылығын дәлелдеу талап етіледі. Егер, сіз алаяқтардың құрбаны болсаңыз, онда олардың қылмысқа қатыстылығын өзіңіз дәлелдеуге тура келеді.Алаяқтар көбінесе жоғары білімді, білімді және білімді адамдар. Өкінішке орай, қылмыскерлер өздерінің білімі мен дағдыларын қоғамға қарсы және заңсыз әрекеттерге бағыттайды.Сонымен қатар, қағазбастылық кезінде кез-келген қауіп пен алаяқтық ниетін алдын-ала болжауға болатын жағдайларды қарастырған жөн.Біздің елімізде алаяқтардың саны тұрақты түрде өсуде, өйткені олардың әрекеттерін дәлелдеу өте қиын. Шабуыл жасаушы өз кінәсін мойындамайды, ал жәбірленуші мен тәртіп сақшылары қажетті дәлелдер таба алмайды.Алаяқтардың қолына түсіп қалмас үшін, сергек болыңыз және айналаңыздағы адамдарға назар аударыңыз. Жұмыстағы әріптесі немесе сөйлескен көршісі жақсы тәжірибелі алаяқ болуы мүмкін.Алаяқтармен күрестегі басты ереже - сенім, бірақ тексеріңіз.

Қаржылық құрбандыққа құрықталмаңыз

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгінде ауданда кәсіпкерлік саласы кең қанатын жайып тұр. Табыс табуға ынталанып, жеке ісін ашқандар саны ай сайын артуда. Мемлекет тарапынан қаржылай қолдауды тиімді пайдаға асырып жүргендер аз емес. Сол мүмкіндікті құр жібермеген көпбалалы ана Жаңагүл Шарапат қазір өз кәсібін дөңгелетіп отыр. Ол Қазалы қаласы тұрғындарына қалтқысыз қызмет көрсетуде. Үй жанынан ашқан “Дария тәттілері” атты кондитерлік цехы тәулік бойы жұмыс істейді. Торт пісірудің қыр-сырына қаныққан аспаз, оны әзірлеудің керемет технологиясын қалыптастырды.Қазіргі таңда дәмді торттар пісіріп, тапсырыс қабылдау қыз-келіншектердің негізгі кәсіп көзіне айналып үлгерді. Күн санап технологияның дамығаны соншалық көздің жауын алатын тәттілердің сан түрі халық сұранысына ие болуда дегенді алға тартты кәсіпкер.Жаңагүл бүгінде дастарқан мәзіріне арналған кондитерлік өнімдердің жиырмадан аса түрін дайындайды. Оның айтуынша, ас мәзірін пісіру бала кезгі арманы. Ақтан батыр ауылындағы №190 орта мектептен тоғызыншы сыныпты бітірген соң №8 кәсіптік лицейден аспаздық мамандықты меңгерген. Бастапқыда таныстарының тапсырысы арқылы той дастарқанына тәттілер мен самса, құймақ, пицца пісіріп нәпақасын тапты. Содан кейін жеке цех ашуды көздеген жас ару аудандық кәсіпкерлер палатасында “Бастау бизнестің” бір айлық курсына қатысады. Соның арқасында мемлекеттік бағдарлама есебінен қайтарымсыз грант алады. Сондай-ақ инновациялық грант түрінен ерекше жоба бағамына орай тағы да қосымша қаржыға қол жеткізеді.<blockquote>“Бастау бизнес” жобасының жеке кәсіп ашушыларға пайдасы мол. Оқу барысында көп нәрсеге қанықтым. Біраз сауат ашып, білім толықтырдық. Көпбалалы ана ретінде берілген жеңілдіктің маған көп көмегі тиді. Мемлекет тарапынан ұсынылған мұндай мүмкіндікке дән ризамын. Қайтарымсыз грантқа қол жеткізгеніме аса қуаныштымын. Қажетті қаржы алуыма кеңес берген жандарға алғысым шексіз. Бұның цех ашып, жаңа құрал-жабдықтар алуыма септігі тиді. Тапсырысты тәулік бойы қабылдаймыз және тегін жеткізу қызметін де көрсетеміз", – дейді кәсіпкер келіншек.</blockquote>Қазір жұбайы Өмірбек екеуі төрт ұл, бір қыз тәрбиелеп отыр. Кәсіпкер торттың түрімен қатар, дәміне де көңіл бөлу маңызды екендігін алға тартты. Тұтынушылардың талғамы сан алуан.&nbsp;<blockquote>“Кейде “Дәміне қарағанда сыртқы түрі әдемі болса” деп өтініш білдіретіндер де кездеседі”, – дейді Жаңагүл.</blockquote>Тәттілері тіл үйірген көпбалалы ананың өнімдеріне тәнті қазалылықтар саны күн санап артып келеді. Олар көңілден шыққан өнімге алғаусыз алғыстарын білдіріп, тұрақты тұтынушы қатарын толықтыра түсуде.

Қазалы: Тәттілері тіл үйірген кәсіпкер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Соңғы уақытта қант диабетi атауымен белгілі "сусамыр" ауруы бұл күні дүйім жұртты бейжай қалдырмауда. Дәрігерлер де салауатты өмір салтын сақтау керектігін, артық салмақтан арылу жайын түсіндіріп, дабыл қағуда. Осындай дертпен дер кезінде емделмесе, асқынып кететіндігі ақхалаттыларды алаңдатуда.Қант диабеті («тәтті ауру») - инсулиннің абсолютті немесе салыстырмалы жетіспеушілігі аясында дамитын гетерогенді патология (ұйқы безінің инсулин аппаратымен синтезделген гормон). Ауру біртіндеп көмірсулардан бастап метаболизмнің барлық түрлерінің бұзылуына әкеледі. Аурудың аясында үлкен және кіші қан тамырлары әсер етеді, сондықтан жедел және созылмалы асқынулардың алдын алып, патологиялық жағдайды уақытында диагностикалау қажет.&nbsp;Әлемде "қант диабеті" деген диагнозы бар адамдар саны жылдан-жылға артып келеді. Оның жиі кездесетіні соншалық, ол дерт инфекциялық емес пандемия сипатына ие болып отыр.&nbsp;Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, Жер ғалашмарындағы тұрғындардың шамамен 6%-і қант диабетіне шалдыққан. Ең өкініштісі, бұл дерт жылдан-жылға жасарып келеді: егер бұрындары қант диабетінің 2-ші түрі көбіне 50 жастан асқан адамдарда кездессе, қазір бұл ауру 30 жастағы науқастардан да анықталып жатыр. Осыдан 30 жыл бұрын қант диабетінің 2-ші түрі қарт адамдардың дерті деп саналды.Ресми статистикаға сүйенсек, қант диабетінің 2-ші түрі кең таралған. ДДҰ статистикасы бойынша 2025 жылға қарай әлемде осы ауруға шалдыққан адам саны 380 миллионға жетеді. Алайда бұл болжамды көрсеткіш іс жүзінде әлдеқайда көп болатыны анық. Себебі қазірдің өзінде қант диабетінің 2-ші түріне шалдыққандар саны 400 миллионнан асып отыр.Әртүрлі себептерге байланысты қандағы қант деңгейі тым жоғары болатын эндокриндік бұзылулар, яғни дене гипергликемиямен ауырады.Бұл жағдай зардап шеккен адамның денсаулығының ауыр проблемаларына шалдығудың көптеген мүмкіндіктері бар екенін білдіреді. Жүрек ауруы, бүйректің зақымдануы, депрессия, терінің зақымдануы, көздің және жүйке жүйесінің бұзылуы, есту қабілетінің бұзылуы. Мұның бәрі қант диабетін өлімге әкелетін ауруға айналдырады.Оның себептерін білу және бұл дұрыс емес диетаға байланысты емес екенін түсіну - бұл ауыр және сонымен бірге кең таралған ауру туралы білімдерімізді арттырудың кілті.Дәрігерлердің айтуынша, сусамырмен көбіне 40-50 жастан асқандар ауырады. Кейінгі кезде балалар да осы қатерлі ауруға жиі шалдығуда. Ағзаға дендеген сырқат жыл сайын өршуде. Оның ерекшелігі сонда, бастапқы белгілері білінбейді. Сол себепті де алдын алып азаматтардың денсаулығын жақсарту жолында "Саламатты Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы қабылданған болатын. Баянды бағдарлама аясында қатерлi iсiк, жүрек, қан-тамырлары аурулары мен қант диабетін де уақытылы анықтап, ем-дом жүргізу мүмкін болды. Дер кезінде емдеу шарасы ұзақ өмір сүруге кепілдік береді деседі мамандар.<blockquote>"Қант диабеті қазіргі таңда жиі таралған аурулардың қатарында. Оны эпидемиологиялық емес, пандемия жағдайында даму үстінде деп те айта аламыз. Негізгі ауру себебі – тұқым қуалаушылықпен қоса, дұрыс тамақтанбау, гиподинамия, семіздік, стресстік жағдайлар жатады. Белгілері, ұзақ уақыт бойы білінбегендіктен, науқастар көбіне денсаулығына мән бермей жатады. Ауыз құрғағау, шөлдеп жиі су ішу, терінің қышуы, жиі кіші дәретке шығу, шаршағыштық болса, уақыт өткізбей дәрігерге қаралған жөн. Егер қант диабеті диагнозы қойылса, дәрігер бақылауында болып, тағайындалған емін қабылдап, салауатты өмір салтын ұстану қажет. Қант диабетін ерте диагностикалау қазіргі кезде медицина саласының алға қойған өзекті мәселелері саналады. Ол үшін әр жылда жасқа сәйкес мектеп оқушыларын және ересектерді скринингтік тексеруден өткіземіз. Глюкометр арқылы қандағы глюкоза деңгейі тексеріледі. Сонымен бірге әр аптаның бейсенбі күні "Қант диабеті" мектебі өткізіледі", – дейді теміржол емханасының дәрігер эндокринологы Гүлфариза Бердібаева.&nbsp;</blockquote><blockquote>"ХХІ ғасырдың дерті – семіздік екені ешкім үшін жасырын емес. Диабеттің қатысы қанша? Қатысы бар. Себебі семіздіктің 80 проценті ерте ме, кеш пе, қант диабетіне алып келеді. Семіздікке ұшыраған әрбір екінші адам қант диабетіне тап болуы ықтимал", - дейді эндокринолог.</blockquote>Шамамен 20 жыл бұрын Америкада зерттеу жүргізіп, медбикелерді бақылады. Зерттеу бірнеше жылға созылды. Нәтижесі көрсеткендей, сынақ басталған кезде артық салмағы болған, бірақ семіздігі жоқ медбикелер семіздіктің 1-ші деңгейіне дейін артық салмақ қосқанда, қант диабетіне шалдығу қаупі 70 процентке артты.<blockquote>"Семіздікті адамның жай ғана косметикалық ақауы деп қарастыруға болмайды. Бұл – ақырында қант диабетінің 2-ші түріне алып келетін метаболизмдік ақаулардың кешені. Оған адамның жасы да әсер етеді. Егер адам өзі қорыта алатын шамадан көп мөлшерде тамақтанса, онда оның ағзасына түскен энергетикалық ресурстар май жасушалары түрінде сақтала бастайды. Бұл май жасушалары шексіз көлемде ұлғая бермейді. Олар белгілі бір деңгейге – 10 мкм жеткеннен кейін одан әрі өсе алмайды. Себебі қанмен қамтамасыз ету процесінде ақау пайда болады", - деп түсіндірді дәрігер.</blockquote>Соның салдарынан микрогипоксия – осы жасушалардағы қанның микроциркуляциясы бұзылады. Ағза мұндай жасушаларды қауіп ретінде бағалап, олардың көзін жоя бастайды.<blockquote>"Егер мұнда жасушалар саны онша көп болмаса, онда аса сау емес жасушалардың жойылуымен ғана аяқталар еді. Бірақ артық салмағы бар адамның ағзасында мұндай жасуша өте көп болғандықтан, бұл жағымсыз жағдайдың басталуына алып келеді. Себебі шамадан көп түзілген май жасушаларының көзін жою процесі кезінде қабыну пайда болады. Көп және өліп жатқан адипоциттер айналасында ақ қан жасушалары жинала бастайды. Олар қабынуға қосымша себеп болады. Жасуша неғұрлым көп болса, қабыну да соғұрлым күшті жүріп, осы арқылы ақ қан жасушалары мен қабыну факторларын ынталандыра түседі. Былай айтқанда, қабыну өзін-өзі тудыратын процеске айналады", - деді маман.</blockquote>Ағзадағы бұл созылмалы қабынудың белгілері аса қатты байқалмайтыны да жағдайды ушықтырады.<blockquote>"Ол адамдардың бойында қауіп сезімін тудырмайды. Мысалы, біз тұмауға шалдықсақ, дене қызуы көтеріледі және тағы басқа симптомдар пайда болады. Соған қарай адам әрекет етіп, ем қабылдайды. Ал семіздік саналы түрде бола бермейді. Оны сезіп білу мүмкін емес. Әрине адам бойында әлсіздік пен шаршаңқылық секілді өзгерістер пайда болады. Бірақ ешкім оған жете мән бермейді", - деді дәрігер.</blockquote>Соның салдарынан семіздік аясындағы қабыну инсулинге төзімділікке алып келеді. Яғни ағза инсулин әсеріне төзімді бола бастайды.<blockquote>"Глюкоза жасушаға түсе алмайды, жасуша энергия жетіспейтіні туралы миға сигнал береді, ми аштық орталығын іске қосады. Соның салдарынан адамның тәтті жегісі келеді. Себебі тәтті тағам ағзаны энергиямен өте жылдам қамтамасыз етеді. Бұл қандағы глюкозаның көлемін тез арттыратын және энергия беретін ең қарапайым өнім. Қанда глюкоза саны тағы артады. Соның салдарынан инсулинның қосымша синтезі басталады. Ақырында қанда глюкоза да, инсулин де көп болады. Бірақ жасушада глюкоза жетіспейді", - деп дерттің туындау механизмін түсіндірді эндокринолог.</blockquote>Ми энергия тапшылығы туралы сигнал беруді жалғастыра береді де, адам бей-берекет тамақтана бастайды. Көбіне тәтті, құнарлы, энергияға толы тағам таңдайды. Соның салдарынан салмағы одан бетер артып, бұл қант диабетінің туындау қаупін еселей түседі.Дәрігердің айтуынша, Қазалы теміржол емханасы бойынша 301 науқас "Қант диабетінен" диспансерлік есепте. Оның екеуі кәмелетке толмаған балалар. Ересектер 2021 жылдың 5 тамызында Қазақстан Республикасының белгілі бір аурулары бар азаматтардың жекелеген санаттарын тегін және жеңілдікті амбулаториялық қамтамасыз етуге арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың тізбесін бекіту туралы бұйрығы негізінде тегін дәрілер алуда.&nbsp;Дүниежүзілік денсаулықсақтау ұйымының мәліметінше, қант диабетіне 20 миллионға жуық адам шалдыққан. Олардың ішінде 10 процентін балалар мен жасөспірімдер құрайды. Оның кең таралуы әлеуметтік ауруға жатқызуға және қоғамдық шараларды өткізуді талап етеді. Көпшілікті жаппай жоспарлы медициналық тексеруден өткізу, ауыратын адамдарды диспансерлік бақылауға алу, оларды инсулин препаратымен тегін қамтамасыз ету, арнайы тамақ түрлерін шығару және санитарлық-ағарту жұмыстарын кеңінен жүргізу. Науқастарды емдеуде негізгі ем – диетотерапия және тиісті режимді сақтау қажет.

 Гүлфариза Бердібаева: Қант диабетін ерте диагностикалау өзекті мәселелер қатарында

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ырзығын жерден тапқан ата-бабамыз егін егіп күн көрген. Жомарт жер бабын тапқан сайын несібесін еселей түсіп, мол өнім алды. Ал, оның сыры көл-көсір жерде емес, алақандай жерді игеріп, табыс табуында. Бүгінгі уақыт еңбек етемін, кәсіп жасаймын деген адамға үлкен мүмкіндік беріп тұр. Шүкір, бейбіт заман, кәсіпкерлікті дөңгелетуге жағдай бар, себебі, мемлекеттің кәсіпкерлікті дамытуға қолдауы да, жеңілдігі де аз емес. Тек ерінбей еңбек ете білсең болғаны. Бұл бейбітшілік пен тыныштық салтанат құрған тәуелсіз елдің түкпірдегі бір ауылда өз кәсібін дөңгелетіп, адал кәсіптің нанын ризық еткен қарапайым еңбек адамының сөзі. Шиелі ауданы, Бидайкөл ауылындағы жылыжай иесінің тіршілігі елден ерек. Нағыз жылыжайдың үлгісін көрсете білген еңбек адамының маңдай терімен жасаған, талпынған тірлігінің жемісі мол. Тақырыбымызға өзек болар Қанат Мұсаев жылыжайдың бабын тапқан кәсіпкер.Сыр елі биыл «жаппай кәсіпкерлікті қолдау жылы» деп жариялап, білек сыбана іске кірісті. Бір істің құлағын ұстап, отбасылық кәсіп ашып, нәпақасын айырып отырған жандар жетерлік.Шағын несие алып, шағын кәсіпті жандандырып отырған адамдардың да қарасы қалыңдап келеді. Бұл әрине, орынды. Себебі, аудан әкімі Ә.Оразбекұлы халыққа өткен жылды қорытындылап, есеп беруінде әр ауылдың өз наубайханасы, шаштараз, моншасы болуы тиіс деген болатын. Сондай-ақ, жұмыссыз жүрген жандарға жеке кәсібін ашып, отбасын асырауға мүмкіндік барын жеткізген еді. Расында, екі қолды қусырып, «алма піс, аузыма түс» деп отыратын уақыт кетті. Еңбек етіп, отбасын асырауды ойлаған кез-келген адамның жоспарына үкімет қолдау көрсетуге даяр отыр. Оны халыққа түсіндіріп, еңбектенуге шақырып та келеді. Сондықтан, қорқақ көздің дегеніне көнбей, батыл қадам жасауға тәуекел ете білу қажет.Кәсіп ашу дегеннен адам үлкен бір іс бастау деген ойға шомады. Сол себепті, кейбір бастамалар құрдымға кетіп, сан соғып жатқандар да жоқ емес. Бүгінгі уақыт еңбек етемін, кәсіп жасаймын деген адамға үлкен мүмкіндік беріп тұр. Ал, біздің кейіпкеріміз жылыжай ашып, көшет өсіріп, көкөніс егумен үш жылдан бері айналысып келеді. Жылыжайдың жалпы аумағы – 10 сотық. Су, жылу, электр жарығымен толық қамтылған. Алайда, бұл нысанды тұрғызуда да қиындықтардың болатыны рас. Қанат сондай кедергілерден мойымай өтіп, алға қойған мақсатынан танбапты.<blockquote>– Жылыжай құрылысын өз күшімізбен салдық. Әкем Барлыбай Мұсаев бас агроном болып қызмет жасаған. Қазір зейнетте. Сол кісі екеуміз алма-кезек жылыжайға келіп, отырғызылған көшеттерді баптаймыз. Қазір мұнда қауынның екі сұрыбы, қарбыз, қызанақ көшеттері бар. Олар көктеп, бой көтергенше жылу жүргізілген жылыжайда сақталады. Кейін күн көзімен жылып тұрған келесі жылыжайға 10 шақты күн қоямыз. Содан соң егін алқабына апарып отырғызамыз. Қазір 40 мың көшет қызанақтың 10 мыңға жуығы отырғызылды. Қазіргі таңда 27 гектар жер егістікке дайындалуда. Жалпы, жылыжай ісі еңбекті қажет етеді. Дегенмен, талаптансаң алынбайтын қамалдың жоқтығына сенемін – дейді жеке кәсіпкер.</blockquote>Ерте көктемнен көкөніс көшеттерін отырғызуды бастап кеткен ағамыз алған өнімдерді Ресейге және Жамбыл, Шымкент қалаларына жөнелтеді екен. Тіпті, былтыр қауынға Ресейден сұраныс көп болғанын да жасырмады. Отбасылық кәсіпке отбасы мүшелері білек сыбана кіріскен. Ал, «АgroBaidala» ЖШС кәсіпкерге қаржылай қолдау көрсетіп отыр. Сондай-ақ, жылыжайға қажетті заттарға 5 млн. теңгеге жуық қаржы кеткенін де тілге тиек етті кәсіпкер.Бүгінде елімізде азық-түлік қауіп¬сіздігін қамтамасыз ету мақсатымен және шарықтаған бағаны ұстап тұрудың бірден-бір көзі – өнім өндіру, егін егу екені белгілі. Сондықтан да болар, жылыжай шаруашылығын дамыту мәселесі күн тәртібінен түспей келеді. Көптен бері мінберлерде айтылып жүрген жылыжайды дамыту ісін үндемей-ақ қолға алған кәсіпкер Қ.Барлыбайұлы баптаған жылыжайдың жайын көзбен көрмек мақсатта әдейілеп, атбасын бұрып барғанымызда жайқалған өскіндерді көріп, тамсандық. Өз ісіне мұқият қарайтын кейіпкеріміздің сөздің емес, істің адамы екенін аңғару қиын болмады. Біз қойған сауалдарға да нақты әрі дәл жауап берді. Еңбекқор адамның бейнесін көріп, біз де ерекше екпінмен жұмысқа қарай беттедік.

Жылыжайдың бабын тапқан шиелілік жан

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Аудан көлемінде сәт сайын кәсібін ашып, &nbsp;нәсібін тауып келе жатқан ел азаматтарының қатары толығып, ауданның ажары нұрланып, экономикасы көш түзеуде. Мұндағы шаруа қожалықтары мен жеке кәсіпкерлер өңірдің гүлденіп өркендеуіне, әлеуметтік – экономикасының дамуына мұрындық болып, іскерліктерін дәлелдеп отыр. Арғысын айтпағанда, бизнес саласының биігінде жүрген жандар ауыз толтырып айтарлықтай тыңғылықты іс тындырып, елдің батасын алып, алғысына бөленуде. Біз де осы ретте өз кәсібі арқылы ел мерейіне бөленіп жүрген жандар жайында газет беттерінде мақалалар жариялап келеміз.Кәсіпкерліктің кілтін ұстап, игілігі мол жақсы істің басы-қасында жүрген ағалардың тағылымды тәрбиесін алған жас кәсіпкер Серікбай Нағашыбай жөнінде әңгіме өрбітпекпіз.Бұған дейін тартоғайлықтар ауылдың қай жерінде болмасын, бастары қосыла қалса, наубайхана жоқтығы сөз болатын. Осы жағдайды білетін және санасына сіңіріп алған Серікбай Нағашыбай отбасымен, жақындарымен &nbsp;ақылдасып, солардың көмегімен жеке кәсіпті ашуға бел байлады. Иә, сөйтіп, 2016 жылдың күзінде үш мыңға жуық тұрғыны бар Тартоғай ауылы үшін үлкен жаңалық болды. Оған себеп, ауыл ішінен жас та болса бас болған Серікбайдың бастамасымен нан өнімдерін пісіретен наубайхананың бой көтеруі еді. Нағашыбай анасына нан пісіруге 10 жылдан бері қолқабыс етіп келген.&nbsp;<blockquote>«Балам кішкентай күнінен көмекке жарап келеді. Нанның қамырын илеп берсем, әрі қарай өзі пісіре береді. Пештің іиісі аңқыған қоңырқай түсті жаңа піскен нанын қайда өткіземін деген мәселе туындамады. Керісінше, сұраныс көп болды. Серікбайым қандай да бір кәсіп көзін ашқысы келетінін айтып жүретін және оны таңдау бізге қиынға соқпады. Өзімізге тиесілі жер теліміне шағын наубайхана салып, пісіріп жүрген нан өнімдерін шығара бастадық», – &nbsp;дейді кәсіпкердің анасы Қамар Жақаева.</blockquote>2015 жылы «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы өкілдерінен кеңес алып, &nbsp;керекті мәліметтерге қаныққан соң, өңірлік бағдарламамен 3 млн. теңге көлеміндегі қаржыны 3 жылға, мұнан бөлек ауыл шаруашылығын қолдау қорынан 2 млн. несие алады.Бүгінде ауылдың 2 адамын жұмыспен қамтып, ас атасының шаруасын шыр айналдырып отырған Серікбай Нағашыбайдың басқаруындағы шағын наубайханада тәулігіне 300 бөлке нан, 150 тандыр нан, онымен қоса, бөлішке, пірәндіктер мен самса, бәліш секілді ұн өнімдері пісірілетін көрінеді. Ауылдың мектебіне, балабақшасына сонымен қатар, қоныс колониясына өткізеді екен.<blockquote>«Жастарға сенім артып, өз ісін ашуға қолдау көрсетіп жатқан Елбасына, мемлекетке алғысымды білдіргім келеді. Шығарып жатқан өнімдердің санын арттырсақ, алымсақтар наубайханадан тікелей де ала алады. Алдағы уақытта наубайханадан бөлек кондитер цехын ашсам деген жоспарым да бар. Бұл ісім де алға басар деген сенімдемін», – дейді алдағы күндерінен алға басу күтетін жас кәсіпкер.&nbsp;</blockquote>Оның әңгімесін тыңдап отырып жігерлі жастың бойындағы осыншама қажыр-қайраты мен тірлігіне қарап көз сүйсіндіріп, көңіл тоғайттық.

Шиелі: Серікбайдың сәтті кәсібі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Әділбек – Ақмая ауылының тумасы. Өзі қарапайым отбасынан шыққан азамат. Ауылдың баласы болғаннан болар, төрт түлікке бір иығы тартып өсті. Бүгінгі күні шаруа қожалықтың төрағасы атанып отырған ол: «Тай тайға жеткізер, тай құнанға жеткізер, құнан атқа жеткізер, ат мұратқа жеткізер», – дейді.Әділбектің осы саланы қолға алуына қаладағыбауыры Мақсат Тілеубаевтың ықпалы болады. Балалық шақты бірге өткізген ағайындылар, болашаққа да бағдарды бірге жасайды. Тай құлындай тебісіп бірге өскен жігіттердің ойлары сан салаға сабылып, аяғында мал шаруашылығымен айналысуға тұрақтайды.<blockquote>«Адам – өз өмірінің суретшісі. Яғни, қалай өмір сүрем десе де, тағдыры өз қолында. Алдына бір мақсат қойып, басты көтере білу керек. Олай жасамаса, төмен қараған жан алыстағыны көре алмайды», – дейді Әділбек.</blockquote>Олар кәсібін 2-3 жылқы алудан бастайды. Сұрастыра келе, мемлекеттік бағдарламалардан хабардар болады. Белді буып, берекелі іске бекем бекінген жігіттер 2016 жылдың маусым айында «Құлагер» бағдарламасы бойынша 11,5 млн. теңге көлемінде несие алады. Шырайлы Шымкент қаласына барып, төрт түліктің төресін, яғни, 46 бас жылқыны өз қораларына қамайды.Ісі өрге өрбісе, кім кері шегінгісі келеді? Мал шаруашылығын қолға алған жігіттер, кәсібін дамытуды алға мақсат етеді. 2017 жылдың басында «Сыбаға» бағдарламасы аясында 10 млн. теңге сыбағасын алып, 78 бас ірі қара малын алады. Тұқымды жаңарту мақсатында Арқалық қаласын бетке алып, асыл тұқымды төрт өгіздің құлағына ен салады.<blockquote>«Еңбегің егіз болса, байлығың сегіз болады. Еңбегің қатты болса, татқаның тәтті болады» деген нақыл сөздердің бірінде. Бүгінгі таңда шаруа қожалықта 117 бас жылқы, 133 бас ірі қара малы бар. Сонымен қатар, 3 жанды жұмыспен қамтып отыр. 2017 жылы мал ұстайтын фазенда алып, күн мен желден электр жарығын өндіретін құрылғылар алған. Су соратын құрылғы да орнатады. Алға қойған мақсаттары да жетерлік. «Алдағы күндері мал бордақылайтын орын мен сүт өнімін өндіретін ферма ашсақ», – дейді олар. Сонымен қатар, осы жоспарларын жүзеге асыру үшін келісім-шартпен отырған шаруашылық жерінің аумағы тар екенін жеткізіп, «Жер аумағын кеңейтуге ықпал болса екен», – дейді «Құлагер» ЖШС төрағасы.</blockquote>

«Сыбағадан» сыбағасын алған жан

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Өткенімізді көз алдымызға келтіріп, болашаққа қызмет ететін, ел тарихын байытатын, мемлекеттің құнды мұрасын сақтайтын мекеме – архив.Қазақстанда архившілер күні 2020 жылы Үкіметтің қаулысымен 22 желтоқсан деп бекітілген. Өйткені 1998 жылы дәл осы күні елімізде тұңғыш рет Ұлттық архив қоры жайлы Заң қабылданған болатын. Осылайша кәсіби мерекенің белгіленуі архивист мамандардың мерейін өсіре түсті. Ал ресейлік архив мамандары мерекені 10 наурызда, беларустар 6 желтоқсанда, қырғыз елінің архившілері 30 тамызда атап өтеді.Елімізде құжаттарды құнттайтын 200-ден аса архив бар, олар «Ұлттық архив қоры және архивтер туралы» Заңына сай жұмыс істейді. Жалпы архивтік деректер адамзаттың саяси тарихы, экономикалық және әлеуметтік дамуының құжаттарын жинайтын негізгі мекеме саналады. Сондықтан Архивтер күні сала мамандарының кәсіби мерекесі ғана емес, жалпы халықтың назарын аудару үшін белгіленген атаулы дата.Архив – тарихтың қайнар бұлағы. Ал, архив қызметкерлері – тарихымыздың тамыры, құнды құжаттардың шын жанашырлары. Жүз мыңдаған ақпараттық қазынамен жұмыс істейтін архив мамандары ел мүддесі үшін аянбай еңбек етіп келеді. Ал қазіргі жаһандану заманында мәселе ақпараттың көлеміне емес, онымен жұмыс істей білудің, өңдеудің, сақтаудың жолдарын қарастыруға келіп тіреледі. Сол себепті қазіргі архив қызметкерлеріне жаңа технологияларды меңгеру басты міндет болып отыр.Қоймадағы ескірген құжаттарды қайта қалпына келтіру, мәтіні өшсе көшіріп жазу, әр деректі шаң-тозаңнан тазалау, оны цифрлық форматқа енгізу, сұраныс келіп түскен құжатты тауып беру – бәрі-бәрі архивист мамандардың қызметі.Елдегі «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасы аясында ғасырлар қойнауынан жеткен баға жетпес архив қорын, тарихи мұраларды, түпнұсқа құжаттарды кейінгі ұрпаққа сыны мен сырын бұзбай жеткізуге зор мүмкіндік туып отыр. Жалпы алғанда, құжаттық дереккөздердің толыққанды кешенін сақтау және оларды жан-жақты пайдалану барысында сандық жүйенің рөлі жоғары. Оның нәтижесінде көптеген сирек қолжазбаларды ұзақ уақыт сақтауға әрі өткен замандардан қазіргі заманға дейінгі кезеңді қамтитын отандық және шетелдік архивтер дүниесіне ілгері зерттеулер жүргізуге есіктер айқара ашылады. Оның үстіне әлемді жайлаған індет кезінде онлайн, цифрлық, электрондық форматтың қаншалықты маңызды екені айқын көрінді. Бүгінгі таңда елімізде электронды архив құрып, соны іске қосу мәселесі оңтайлы шешіліп келе жатыр. Бұл ретте аудандық архив қоры да үздіксіз жұмыс жасап келеді. Мәселен жыл басынан бері мекеме мамандары 69 қордағы 110 мыңнан аса құжатты цифрлы форматқа көшіріп үлгерген. Сондай-ақ қорға 500-ден аса жаңа құжат қабылданып, «электрондық үкімет» веб-порталы арқылы келіп түскен 819 өтінішке тиісті жауап берілген. Архив қызметкерлері қоғамдық шаралардан да қалыс қалмайды.<blockquote>– «Балалар жылына» арнап «Архив және болашақ ұрпақ» жобасы қабылданған болатын. Соның аясында мектеп оқушыларына ашық есік күндері, экскурсиялар мен көрмелер ұйымдастырылды. Одан бөлек мемлекеттік қызметшілердің қатысуымен «Құжаттарды архив мекемелеріне мемлекеттік сақтауға қабылдау-тапсыру тәртібі» тақырыбында семинар-кеңес, әр мереке қарсаңында түрлі мерекелік кездесулер мен дөңгелек үстелдер өткізіп келеміз. Сондай-ақ жыл басынан бері архивист мамандардың ықпалымен аудандық «Өскен өңір» газетіне онға жуық мақала жарияланып, оқырмандарға жол тартты, – дейді, аудандық архив басшысы Ерболат Дүйсенбаев.</blockquote>Аудандық архивте еңбек етіп жатқан 6 қызметкер – өңірдің тарихи жадын сақтаушылар. Саналуан ақпараттық байлықпен жұмыс істейтін олар қоғам мүддесі үшін тарихи мұраға қол жеткізуге қызмет етеді. Архивте сақталған құнды құжаттарсыз тарихты зерттеу, ғылымның, мәдениет пен білім беру саласының дамуы мүмкін емес.

Шиелі аудандық архивінде 6 қызметкер бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жақсылығымен жанына сәулесін шашып, мейірім шуағын төгіп жүретін жақсы адамдардың кейде жанымызда жүргенін елеп-ескере бермейміз. Сондай адамгершілігімен, адал еңбегімен айналасына сыйлы болған жандардың бірі – Әбушахман Саюпов. Ұзақ жылғы ғұмырын мал дәрігерлік саласына арнаған ол сексеннің бесеуін бағындырып, ауданның ақылшысына айналып отыр.Әбушахман ағаның балалық шағы ауыр кезеңдермен тұспа-тұс келді. Ол дүниеге келген 1937 жылы айнала жау іздеген аласапыран шақ еді. Әрине өмірге жаңа есік ашқан нәресте мұны қайдан білсін, бірақ кейін есейген, ат жалын тартып мінген шақтарында сол уақыттың зардабын сезініп жүрді. Ол бұрынғы «КИМ» колхозы, бүгінгі Майлытоғай ауылындағы, 17-інші бекетте дүние дидарына келген. Сұрапыл соғыс басталғанда, ағамыз төрт жаста еді. 1947 жылы қазіргі Қ.Сәбіров атындағы мектептің бірінші сыныбына барып, жеті жылдықты сонда бітіреді. Одан кейін сегізінші сыныпты 1-Май ауылындағы Орджонекидзе мектебіне қатынап оқып, тоғызыншы сыныпты №45 орта мектепте жалғастырады. Қазақта, әсіресе ауыл тұрғындары арасында, баланы оқыту, жоғары білімді мамандыққа бейімдеу қалыптасқан үрдіс еді. Осы мектепті 1957 жылы бітірген бозбала 1958 жылы Қапланбек атындағы зооветеринария техникумына оқуға түседі. Бір жыл Тартоғай совхозының 2-інші қой фермасында жұмысшы болады. Еңбекпен піскен Әбушахман техникумды үздік бітіреді. Үш жыл ішінде мал дәрігерлік ілімнің қыр-сырын игеріп, білікті маман болып шықты.Ол кезде шаруашылықтарда білікті қызметкерлер, әсіресе, ауыл шаруашылығы мамандары жетіспейтін. Әбушахманды өзі ұшырған 2-інші ферма басшылары қуана қарсы алды. Ауылдың бүкіл шаруасын бала кезінен игеріп өскен жас жігіт бірден білек сыбана іске кірісті. Техникумда тәжірибелі ұстаздардан алған тәлімін ыңғайына қарай жүйелі түрде қолдануға көшті. Малдың түрлі ауруларының алдын алу, қозыға көкдәрі құю секілді науқан ретімен айналып келіп тұратын. Алдын алу, емдік шараларды жас маман жаңылыспай атқара білді. Арада бір жыл өтер-өтпестен 1963 жылы аудандық ветстанцияда ветеринарлық инспектор қызметіне ауысты. Оған Қаратау етегіндегі Қосүйеңкі деген жерде Қызыл Ту, Гигант, Авангард сынды 3 колхоздың қой қырқымында болып, 60 мыңдай қойдың мал дәрігері қызметі жүктеледі. Әрине, илейтін терінің пұшпағы бір, дегенмен әр жұмыстың өзіндік міндеттері болады. Соған қарамастан ол жауапкершілікті терең сезініп, екі жұмыстың иінін бір арнаға тоғыстырып, үйлестіре білді.Одан соң, бірнеше жұмысты қатар атқарған білікті маман өзінің іскерлігін де, икемділігін де танытып, 1975 жылға дейін Төңкеріс, Коммунизм, Қызыл Ту, Ленин атындағы колхоздарда мал дәрігері болып жұмыс істеді. Туған топырағына оралған ол жаңа құрылған Телікөл қой совхозына мамандығы бойынша ауыстырылады. 3-інші фермада үш жыл еңбек етіп, 1978 жылдан 1989 жылға дейін 2–1-ші фермаларда мал дәрігері болып үздіксіз қызмет істейді. Осыдан-ақ еңбекшіл де жаңалыққа жаны құмар жас дәрігер қай кезде болсын малшылардың қалаулы жандарының біріне айналды. Ол мал дәрігері болып қызмет еткен жылдары мал өлімі азайып, өсірілуге қалдырылған төл саны артты. Одан әрі 1989 жылдан 1992 жыл аралығында ферма меңгерушісі қызметін атқарды. Осы жылдары Ә.Саюпов басқаратын ферма қойдың асыл тұқымды «Сухандария» алтын сұр елтірісін даярлайтын халге жеткен еді. Ол кезде өзге фермалар қаракөл елтірісімен айналысатын.<blockquote>– Алғашқы еңбек жолымнан бастап аузын ашса жүрегі көрінетін, айтқан сөзіңе баладай сенетін, міндетін адалдықпен атқаратын шаруалар мен еңбекшілердің арасына түстім. Соңғы директорымыз Нұрбек Есжанов болатын. Ферма меңгерушілерінен есімде қалғандары Дана Сапаров, Еркінбек Рсымбетов, Жамалхан Әбжапбаров, Жүніс Бекайдаров, зоотехник Сейділдахан Алпамысов, Алпысбай Жүсіпов, мал дәрігері Шәдібек Мақұлбеков, Сұлтан Сарбасов, Дүйсен Ахметовтер. Осындай жайсаң, керемет адамдармен бірге жұмыс істедім. Замандас, сырлас болдық. Барлығы да адами қасиеттері жоғары, жан дүниесі бай, еңбекке ынта жігерімен берілген жандар болатын, – дейді ол.</blockquote>Аз ғана жыл ішінде 1-інші ферма қалыпты тіршілікке көшті. Бірақ алда басқа да өзгерісті кезеңдер күтіп тұр еді. Уақыт талабына сәйкес барлық фермалар тарап, жекешеленді. Одан кейін 1993 жылы қайтадан 3-інші ферма құрылды. Кейіпкеріміз Әбушахман сонда мал дәрігері болып, осы жылдың наурыз айында 55 жасында зейнеткерлікке шықты. Өз мамандығына деген сүйіспеншілік оның елге абыройын асқақтатып, беделін биіктетті. Әбушахман ақсақал жары Күләндамен көңіл қосып, екеуі 1 ұл мен 2 қыз өсіріп, олардан немере-шөбере сүйді. Зайыбы Күләнда Қызыл Ту колхозында озат механизатор болған. «Құрмет» орденді, кеудесіне «Лениннің 100 жылдығы» медалін қадаған тракторшы еді. Тағдырдың жазуымен 2009 жылы өмірден өтті. Ал, сексеннің бесіне жеткен ақсақалдың сергектігі – бір бөлек әңгіме. Ол әлі де жастарға үлгі болып келеді. Бірақ «осындай ауданның өсіп-өркендеу жолында қажырлы еңбек еткен азаматтарды өз дәрежесінде қадірлеп, лайықты құрмет көрсете алып жүрміз бе?» деген сұрақтың көңілде қылаң беруі орынды. Мәселен, ауылдарда еңбегі еленбей, ескерілмей тасада қалып жатқандар баршылық. Оны кім іздеп, зерттеп жүр? Сондықтан да мал дәрігері, шопандар «әскерін» басқарған Әбушахман Саюповтың еңбегін елге, жеткізгенді жөн көрдік.

Әбушахман Саюпов: Адалдықты ту еттім

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қаздың еті – жеңіл қорытылатын дәмді тағам, майы – емге дәру, мамығы – жастық, қанаты – сыпыртқы. Иә, тап солай – егер ауылда тұрған болсаңыз, ошақтың алдындағы көмір мен тезек қалдықтарын тазартуға қаздың қанаты таптырмайтын сыпыртқы рөлін атқаратынын жақсы білесіз. Қаз еті басқа үй құстарының етімен салыстырғанда қымбатырақ. Яғни, пайдалы, табыс табуға болады. Алайда қаз өсірумен айналысатындар қатары көп емес. Сол «көп еместердің» қатарында Еңбекші ауылының тұрғыны Тұрар Бейсенбекұлы бар.Күтімі жақсы болса тез көбейеді. Қазақта «Көп іздеген адам көмбенің үстінен шығар» деген жақсы бір тәмсіл бар. Бүгінгі кейіпкеріміз Еңбекші ауылының тұрғыны Тұрар Бейсенбекұлы қаз, тауық, үйрек өсіріп, оны көбейту ісімен айналысуда. Ол өз кәсібін ашуда мемлекеттік бағдарламаның шарапатын сезінді. Кәсіпкерлік палатасында «Бастау бизнес» курсына қатысып, дайындаған бизнес жоспарымен 583 мың теңге қайтарымсыз грантқа қол жеткізді. Ол алған қаражатқа 54 тауық, 20 қаз, 8 үйрек және балапан шығаратын инкубатор аппаратын алып, құс шаруашылығын дамытуға үлес қосуда. Алдағы уақытта жұмыртқасын, етін сатып, кәсібінің нәсібін тапқысы келеді.<blockquote>– Қазір табыс табуға мүмкіндік жетерлік. Бастысы, ниет болуға тиіс. Мемлекет тарапынан алған қаражатқа қаздың линда, кубан, үйректің жапониялық түрін, тауықтың бутин, адлер түрін және балапан шығаратын 2 бірдей жабдық алдым. Бұйырса, алдағы жазда жұмыртқаларын жинап, қаз, үйрек пен тауық басын көбейтуді жоспарлап отырмын», – дейді кәсіпкер.</blockquote>Құс шаруашылығының басты талабы – аурудан аман сақтау, яғни сақтану. Сондықтан тазалыққа жіті назар аударған жөн. Медицина мамандарының айтуынша, шаруашылықтың негізгі өнімі, яғни құс еті мен жұмыртқасы адам организміне тез сіңетін диеталық тағам болып есептеледі. Оны, әсіресе, науқас адамдар мен балаларға жиі қолданады. Одан бөлек құс мамығын киім-кешек пен көрпе-жастық өндірісінде, ал саңғырығын топырақ құнарын жоғарылату мақсатында тыңайтқыш ретінде пайдаланады. Кәсібі өрге дөңгелеген Тұрар мұның барлығы еңбектің арқасында келген жетістік дейді.

«Бастау бизнес»: Шиелілік кәсіпкер қаз өсіріп отыр

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Шиелі ауданында түрлі кәсіп бар. Кәсіптің көзін тауып, көш ілгері жүретін адамдардың ойлары үздіксіз дамуды қажет етеді. Кәсіпкерлердің Креативті ойлай білгеннің арқасында айналасына пайдасы тиіп, оң бастамалар қолға алынады. Олардың үздіксіз еңбектенуінен елді мекендерде жаңа жұмыс көздері ашылып, бәсекелестік пайда болады. Соның арқасында тұрғындардың тұтынатын өнімінің сапасы артып, таңдау көбейе түседі.&nbsp;«Әйел – бір қолымен бесікті тербетсе, екінші қолымен әлемді тербетеді» деген жақсы сөз бар. Мұның астарында әйел адамның кез-келген ауқымды істерге араласа алатынын, үлкен нәтижелерге қол жеткізе алатынын аңғартатын мағына жатыр. Өйткені, қоғамның түрлі салаларындағы жетістіктерде әйелдердің үлесі бар екені ақиқат. Айтпағымыз, ауданның «Құрметті азаматы», бейнеттің зейнетін көріп еңбек демалысына шықса да қоғамға пайдам тисін деп игілікті істердің басы-қасында жүретін кәсіпкер Патима Маханбеттің «Тамаша» цехынан шығатын шұжық туралы.Шиелі ауданында «Шиелі Шұжық» ЖШС бастамасымен шұжық цехы өз жұмысын бастады. Кәсіпкерге серіктес ретінде «Байқоңыр» ӘКК осы жобаға 32 млн теңге қаржылай қолдау көрсеткен. Негізінде цех жұмысын 2005 жылы бастаған. Кейін құрылғылардың бұзылуынан цех жұмысы бәсеңдеп, аялдап қалған. Биыл пандемияның әлегіне қарамастан Ресейден жаңа 4 құрылғы сатып алып, жұмысын жандандырған кәсіпкер П.Маханбет цехта бүгінгі күні 12 адамды тұрақты жұмыспен қамтып отыр. Оның ішінде екі маман білімін жетілдіру мақсатында дайындау курстарынан өткен. Заманауи жабдықталған құрылғылардың арқасында аптасына 2, айына 6 тонна шұжық өндірілетін цехта қазіргі таңда, 12 түрлі шұжық дайындалады. Бұл жаздағы мөлшер, яғни жазда сусын көп сатылады. Ал, күн суытқанда өнім бұданда көп мөлшерде сатылымға шығады.<blockquote>– Серіктестік былтыр желтоқсан айында құрылған. Қазір барлық талапқа сай өнімдері нарыққа шыға бастады. Шұжық түрлері Шиелінің өзінде ғана сатылып жатқан жоқ, облыс орталығындағы әлеуметтік дүкен сөрелерінде де бар, – дейді «Байқоңыр» ӘКК АҚ жобаларды талдау және іске асыру басқармасының басшысы Жеңісбек Ахметов.</blockquote>Жалпы «Тамаша» цехы өндіретін шұжықтарды тек Шиелі ауданында ғана емес, Жаңақорған мен Қызылорда қаласындағы дүкен сөрелерінен таба аласыз. Барлық стандартқа сай шұжықтың 12 түрі бар. Олар: ысталған, қайнатылған, московский, сервелат, сардельки, докторский, зернистый, особый, вечина, полтавский және т.б.<blockquote>– Шұжық өндірісі Шиелі ауданында жоқ кәсіптің түрі. Оны өндіруде оңай шаруа емес, күшті, аса ұқыптылық пен тазалықты қажет етеді. Мұздай жерде сақтау, оны тасымалдау үшін де мұздатқышы бар жүк көлігі керек. Осындай әр түрлі функционалды жұмысты атқаратын жұмысшылар өз ісінің шеберлері. Алдағы жоспарымызға сәйкес цехқа ер адамдарды қабылдасақ па дейміз. Себебі өнім көлемі артқан сайын қол көмекке қажеттілік арта түседі, – дейді кәсіпкер П.Маханбет.</blockquote>Айта кетсек, бұл – экологиялық таза, отандық өнім. Сондай-ақ, шұжыққа қажетті шикізатпен қамтамасыз ету үшін халал стандарты бойынша мал сою қасапханасы да салынған. Онда мал бордақылауға болады, бұл енді екінші кәсіптің бір түрі. Дегенмен, шұжық цехына жарамды, стандартқа сай ірі қаралардың бәрі осында шариғи рәсімге сай сойылады.

Шиеліде тамаша шұжық бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Шиелі ауданы әкімінің міндетін атқарушы Болатбек Ысмағұлов кадрлық тағайындауға байланысты өткен актив отырысында Шиелі ауданы әкімінің орынбасарын таныстырды.<blockquote>– Құрметті әріптестер, Алмат Әбдуазизұлын өздеріңіз білесіздер осы аудан әкімдігінде қызмет жасаған, яғни мемлекеттік қызметте 10 жылдан аса еңбек өтілі бар екені баршаңызға белгілі. Сондықтан Алмат Әбдуазизұлын ауданымыздың экономикалық саласының өркендеуі жолында барынша аянбай еңбек етіп, өз үлесін қосады деген сенімдемін, - деді Болатбек Ысмағұлов.</blockquote>Мұнан соң, жиынға қатысушылар Алмат Әбдуәзизұлына жаңа қызметте сәттілік тілеп, елге адал қызмет етуге шақырды.Алдабергенов Алмат Әбдуәзизұлы 1982 жылы 25 тамызда Қызылорда облысы, Шиелі ауданында дүниеге келген. Білімі жоғары. 2003 жылы Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің "Мемлекеттік және муниципиальды басқару" мамандығы бойынша бітірген.Еңбек жолын 2004 жылы аудан әкімі жанындағы жастарды қолдау орталығының іс жүргізушісі болып бастаған.2005-2008 жылдары Шиелі ауданы әкімі орынбасарының бас маманы, 2008-2009 жылдары аудан әкімі аппаратының талдау және өңірлік бағдарламалар мониторингі бөлімінің бас маманы, меңгерушісі, 2009-2013 жылдары аудан әкімінің көмекшісі, 2013-2014 жылдары аудандық ішкі саясат бөлімінің басшысы, 2014-2016 жылдары аудандық экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі басшысының орынбасары, 2016 жылдан бүгінгі күнге дейін аудан әкімдігінің халықты жұмыспен қамту орталығының директоры қызметтерін атқарып келді.&nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары