Жаңақорған ауданының сәулеттілік-архитектуралық келбеттенуі алдыңғы орында

Жаңақорғанда тері өндірісі қолға алынбақ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Шиелі өңірінің тарихы күллі Сыр бойының, кеңінен алсақ жалпы қазақ елі, алты алаш тарихының ажыратылмас бір бөлшегі. Ол үш жүздің баласын қойнауына сыйғызған Қаратау пана, сусындатқан Сыр Ана. Төскейге төрт түлігін толтырған, жері құнарлы қасиетті мекен.&nbsp;Жалпы ауданда Шиелі кенті және 22 ауылдық округте 39 елді мекен бар. Соның ішінде Талаптан ауылдық округін алар болсақ, ойсылқарасын өріске қосып, мал шаруашылығын өркендеткен. Бала би атанған Бименбеттің туған жері. Бала би ауылының өзгелерден бір ерекшелігі – исі бұрқыраған, дәмді шұбат осында. Шиелі халқы шұбат сусынын көбінесе қымыран деп атайды. Шаруа қожалықтары, жеке тұрғындар 10 жерде шұбат дайындап, бір жағы Қызылорда, одан қалды аудан орталығына өткізеді.Иә, расында жоғары сапалы, экологиялық тұрғыдан таза және бәсекеге қабілетті өнімді яғни, ет, сүт және жүн өндірудің қосымша қоры бар мал шаруашылығының дәстүрлі саласының бірі – түйе шаруашылығы. Қазақта «Жылқы – малдың патшасы, түйе – малдың қасқасы» деген сөз бар. Демек, ата-бабамыз түйені қасиетті мал санаған. Сондай-ақ, еті мен сүті әрі тағам, әрі шипалы дәру, жүні киім, өзі сенімді көлік болған қасиетті жануарды төрт түліктің төресі деуі де тегін емес. Балабилік кәсіпкерлер Өмір Жүсіпов пен Ғабит Төлегенов түйенің бабын тауып, сүтін аудандағы «Ару Ана» шұбат цехына өткізіп келеді.100-ден астам ойсылқараны бағып, атадан мирас болып қалған кәсіпті жалғастырып отырған отырған түйекеш Өмір Жүсіпов бір түйеден 5 келі жүн қырқылатынын айтты.<blockquote>«Түйелер 20 жылға дейін өмір сүреді. Қалың терісі күндізгі қапырықтан және түнгі суықтан қорғануға арналған. Әрбір түрі даму мен дене бітімінің өзіндік ерекшеліктеріне ие. Ересек түйелердің таза салмағы орта есеппен 600-630 келі тартады, бір түйеден орта есеппен 5 келі жүн қырқылады», – дейді Өмір Жүсіп.</blockquote>Ал, қорасындағы 75 түйенің азығы жайында Ғабит Төлегенов пікір алды.&nbsp;<blockquote>«Жыл бойы түйелер өрісте, жердегі шөппен азықтанады, түйе тікенектер мен жантақтардан басқа да түрлі өсімдіктерді жейді, ал, қыста оларды пішенмен қоректендіреміз. Қатты жемді қорыту түйе үшін сөз емес. Түйені қыста тәулігіне бір рет, жазда екі рет суарады. Олар 10 минут ішінде 13 шелек су ішеді» – деп, тәжірибесімен бөлісті.</blockquote>Бүгінде кенжелеп қалған түйе өсіру ісіне кез келгеннің батылы бара бермейді. Себебі, қой, сиыр, жылқы сынды төрт түлікке бөлінген қаржылай көмектің ойсылқараға келгенде орайы келмей тұр. Тіптен, түйе етінің бағасы сиыр етіне қарағанда 200-300 теңгеге арзан болғанымен, сұраныстың аздығы көңіл қынжылтатынын да тілге тиек етті, түйекештер. Төрт түліктің төресі саналған ойсылқараның сүті мен еті емдік қасиетке ие екенін бұрындары ата-бабамыз, бүгінгі таңда ғалымдар да дәлелдеп келеді. Тіптен, дәрі-дәрмек жасауға болатынын да айтуда. Ауыл шаруашылығына серпін берген бағдарламалар аясында отар-отар қой, табын-табын сиыр, үйір-үйір жылқыға қора толып, ет, сүт өнімдері де экспортқа шыға бастады. Ендігі кезекте төрт түліктің төресіне қолдау болса келе-келе түйелер де өріс алар еді.

Шиеліде түйе шаруашылығы өркендеп келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Айшылық алыс жерлерден, жылдам хабар алғызған әлеуметтік желіні қолданбайтын адам некен-саяқ. Керек ақпаратты алу үшін әлеуметтік желіні жиі тұтынатындардың қатарында мен де бармын. Фейсбук желісінде отырып спорт комментаторлары жайындағы пікірлерге көзім түсті. Бірі көңіл толмаушылық білдірсе, бірі ұнататын комментаторларының атын жазып әлек. Сол сәтте ойымызға жерлесіміз, Еңбекші ауылының тумасы, «QAZSPORT» телеарнасының редакторы Ермек Төрениязов сап ете қалды. Тез арада байланысқа шығып, қазақ комментаторларының жай-күйін білмекке хат алмастық. Осылайша, виртуалды сұхбатқа ұласқан тұшымды әңгімемізді халық назарына ұсынғанды жөн көрдік…– Спорт ойындарын комментатордың сүйемелдеуінсіз тамашалаудың өзі қызықсыз. Тіпті, елестете алмаймыз. Елімізде бірнеше телеарналарда спорттық шараларды, әлемдік біріншіліктердің майын тамызып, құлақ құрышын қандырып, көрерменнің қызығушылығын оятқан кәсіби спорт шолушыларының қатары қалыңдап келеді. Ал, сіз бұл салаға қалай келдіңіз?– Шынымды айтсам, спорт журналисі боламын деп ойламадым. Ауыл балалары жиылып алып, топырақ үстінде, жалаң аяқ доп теуіп, футбол ойнаумен қас-қарайғанша далада жүрсек, түнде көк жәшіктегі футбол ойынын тамашалаумен жастыққа бас қоятынбыз. 1998-2000 жылдары өткен әлем чемпионаты, Еуропа біріншіліктерін теледидарға телміріп отырып көретінбіз. Сондағы футболист болам деген арманым, журналист болуға жетелеген шығар деп ойлаймын. Содан, 2003-2007 жылдары әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университетінде журналистика факультетіне түсіп, диплом алдым. 3-4 курс оқып жүрген сәтімде 1-2 телеарналардан тәжірибеден өткенім бар. Солай, спорт журналистикасына бет бұрып, «Алматы» телеарнасындағы спорт бөліміне жұмысқа қабылдандым. Осы жерде 4-5 жылдай тәжірибе жинақтап, «QAZAQSTAN» ұлттық арнасының спорт шығармашылық бірлестігіне ауыстым. Осы жерден алғашқы комментаторлық жұмысым бастау алды. Ұлттық арнадан УЕФА чемпиондар лигасын тікелей эфирде көрсететін. Алғашқы рет эфирге шығып, ойын жүргізген сәт ешқашан ұмытылмайды. Неапольде Наполи мен Шелси арасында өткен ойын болатын. Қасымда әріптесім Есей Жеңісұлы. Екі қарсыластың бүкіл тарихын зерттеп, ең көп дайындалған ойынымда осы болды. Бірақ, сол дайындықтың шамамен 10 пайызын ғана жеткізе алған шығармын. Эфирдің 70-80 пайызын Е.Жеңісұлы өзі алып шықты. Қобалжып, су терге түскен мен үшін трансляция бітпестей көрінді. Тіпті, сол мезетте комментаторлықты қоя салам-ау деген ой да болды. Алайда, ойын біткенде Есей ағамның «жақсы, жарадың бала» деген бір ауыз сөзі мерейімді көтеріп, төбем көкке екі елі жетпей қалды. Сол сөз шеберлігімді шыңдап, тәжірибемді толықтыруға себепкер болды. Одан әрі, 2014 жылы футболдан Бразилияда өткен әлем чемпионатында алғаш рет қазақ телевизиясы тарихында стадион орталығында, оқиға орнынан, тікелей эфирде жұмыс атқардық. 2016 жылы Рио-де-Жанейрода өткен жазғы олимпиада ойындарында репортаждар жасадық. Жалпы спорт әлемінде, спорт журналистерінің арманы болған үлкен додаларда қызмет атқару бақыты бұйырды бізге. Сол жарыстың қайнаған қазанынан ақпарат тарату кез келгеннің қолынан келе бермесі де анық. Биікке шығып, бір белесті бағындыра алсам, ұстаздың берген батасы деп білемін.– Жеке өміріңізге тоқталар болсақ, Социалистік Еңбек Ері Ұлбала Алтайбаева апамыздың немересі екенсіз. Еңбекке ерте піскен, үлгілі үлкен шаңырақтан алған тәлім-тәрбиеңіз немесе апамыздың өнегесі жайында айтсаңыз…– Иә, әжем Ұлбала Алтайбаева барша қазақ еліне танымал, нағыз еңбек адамы деуге болады. Осындай, үлгілі азаматшаның ұрпағы болу көп жауапкершілікті артады. Атам Сұлтанхан Төрениязов та ақсақалдар кеңесінің төрағасы болған, әділ, турашыл жан. Осы кісілердің ұрпағы үлкен бір рулы елге айналып, тамырын тереңге жаюда. Әкем: «Мектеп бітірген соң Алматыға оқуға көршіммен бірге аттанбақ болдым. Сонда бір танысымыз оқуға түсуімізге жәрдем бермек. Үйдегілер хабарласып еді, бір ғана баланы оқытуға мүмкіндіктері барын жеткізді. Ал, олар екеуі бірдей оқи алмаса керек емес деп, ойланбастан жауап қайырды» дейтін. Осыдан-ақ, қара қылды қақ жарған әділдігін аңғаруға болады. Жалпы, атам мен әжемнің әрбір ісі үлгі-өнегеге тұнып тұратын. Сондай-ақ, есік алдына егетін әжемнің сары әңгелегінің иісі әлі күнге мұрнымнан кетпейді. Бәрінен бұрын пісетін 40 күндік әңгелектің дәмі де ерекше болатын.– Сізбен сұқбат құруға сеп болған мәселенің бірі – халық тарапынан қазақ комментаторларына көңіл толмаушылықтың болуы. Ойын үстінде статистиканы сөйлетіп, бұрынғы ойындарды тізбектеудің қандай қажеті бар деп ойлайсыз?– Дұрыс айтасыз. Комментатор болу күрделі әрі қиын іс. Мыңдаған жанкүйер болса, мың түрлі пікір де болады. Бастысы, қандай сын, кімдер айтқан пікір екеніне көңіл бөлемін. Сын айттым деп сағыңды сындырмай, сараптап, қателігіңді ашып, көрсетіп жатса түзеуге тырысасың. Ондай сындар болған, әлі де бола береді. Несіп Жүнісбайұлы, Дүрәлі Дүйсебай сынды спорт журналистикасының ардагерлері бағыт-бағдар беріп жөн сілтейді, жекеге жазып та жібереді. Біз сол сыннан нәтиже шығаруға барымызды саламыз. Қазақ комментаторларын сынамас бұрын бір жәйтті ескергеніміз жөн. Бізде комментаторлық кәсіби деңгейде дамымаған. Әуесқой, хобби ретінде ғана бағаланып келеді. Сондықтан, лайықты бағасын ала алмай жүр деп ойлаймын. Тағы бір айта кетерлік мәселе салалық комментаторлардың жоқтығы. Соңғы екі жыл көлемінде футболды қойып, өзіміздің оң жамбасымызға келетін белдесу, жекпе-жек, дзюдо сынды спорт түрлерін де жүргізіп келемін. Осындай салалық комментаторларға басымдық берілсе комментаторлардың да сапасы артады деп ойлаймын.&nbsp;– Қазақ комментаторларының арасында кәсіби біліктілігімен жаңадан бой көрсетіп жатқан мамандар бар ма?– Біздің көшке қосылып жатқан жас комментаторлар да баршылық. Мысалы, «QAZSPORT» арнасында Ерсін Ерік сынды тәжірибелі, талантты жігіт бар. Сондай-ақ, Абай Айтмағанбетов, Есбол Қарағұлды да айтуға болады.– Көп көңілінен шыға білген Ермұхамед Мәуленнің ойын жүргізу тәсілі тартымды деген пікірді жиі естиміз. Оның ерекшелігі мен айырмашылығы неде?– Расында көрермендерін ұйыта білетін Ермұхамед Мәуленнің табиғатына тән бір қасиеті бар. Өзіндік мәнері қалыптасқан әріптесімнің әзілмен ұтымды тіркес тауып, ойынды керемет бейнелеп жеткізуін айтқан болар едім. Көгілдір экранда болып жатқан оқиғаға шапшаң сөз тауып кететін тәжірибелі маман деп бағалаймын. Әрине, оның бәрі алдыңғы буын ағаларымыз Амангелді Сейітқан, Есей Жеңісұлы, Жандос Айтбай, Ғалым Сүлеймендерден үлгі алуымыздың жемісі.– Әрбір азамат туған жеріне ту тігіп, қызмет жасауды қалайды. Алдағы уақытта туған жеріңізге келіп, спорт саласында қызмет ету ойыңызда бар ма?– Әрине, «Ит тойған жеріне, ер жігіт туған жеріне» дейді емес пе? Туған жердің әрбір тау-тасы, топырағы кімге болса да ыстық. Қолым қалт етсе, Шиелі ауданы, Еңбекші ауылына қарай ат басын бұрамыз. Кіндік қаның тамған жердің көркейіп, гүлденуіне қолдан келсе барынша өз үлесімді қосуға тырысамын. Жалпы, спорт журналистикасы біздің елде керемет дамыған дей алмаймын. Оның үстіне жалғыз спорт арнасы «QAZSPORT» жұмыс жасайды. Алдағы уақытта аудандардан бөлімдері ашылып, дамып жатса Шиелі ауданындағы бөлімге барып жұмыс атқаруға қарсы емеспін. Ол уақыттың еншісінде…– Уақыт бөліп, әсерлі әңгіме өрбіткеніңізге рақмет. Жұмысыңыз жемісті болсын!

Ермек Төрениязов: Бізде комментаторлық кәсіби деңгейде дамымаған...

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жаз – жайлылықтың маусымы. Бұл мезгілді бірінші болып ересектерден бұрын балалардың асыға күтетіні белгілі. Өйткені тағы бір жылды артқа тастап, тоғыз ай бойы мектепте оқып, жазғы демалысқа жеткен оқушылардың басым бөлігі тынығу лагерлеріне барады. Бұл – жыл сайынғы үрдіс. Ал дәл қазіргі уақытта Шиелілік 18 мың бала түрлі жазғы лагерлерге барып, денсаулықтарын нығайтып, шығармашылықтарын шыңдауда.&nbsp;Тынығу лагері – барлық баланың толыққанды демалып, жаңа оқу жылына ерекше серпінмен баруына жағдай жасайды. Бұрынырақта тек көп балалы отбасынан шыққан, тұрмысы төмен немесе жартылай жетім балалардың ғана жазғы лагерлерде тынығуына мүмкіндігі болатын. Мемлекет те көбінесе қаражатты осындай санаттағы оқушылардың игілігі үшін жұмсайтын. Сондай-ақ балалардың көңілін көтеруге арналған көптеген ойын-сауықтар да аз болатын. Ал қазір ше? Қазір – демалыста да, тынығу орындарында да жаңашылдық бар. Бұл ақпаратты Шиелі аудандық білім бөлімінің мамандары хабарлады. Олардың айтуынша, биыл жазғы лагерьге барған әрбір оқушының шығармашылық қабілетін арттырып, денсаулықтарын жақсартуына басымдық берілген. Білім бөлімінің берген мәліметіне сүйенсек, осы жылы демалып және түрлі қалаларға жолдамамен барып саяхаттап жатқан балалардың саны былтырғыдан көп. Олардың қатарында түрлі конкурс жүлдегерлері, үздік оқушылар мен көпбалалы және тұрмысы төмен отбасынан шыққан балалар бар. Нақтырақ айтар болсақ, қазіргі уақытта 18 мың баланың ішінде ауыл мен кент әкімдерінің ұйымдастыруымен 130 оқушы демалуда. Оған қоса ата-аналардың есебінен 100 бала, мәслихат депутаттары есебінен 50, түрлі мекемелер мен салалық кәсіподақтардың тарапынан 250, басқа да ұйымдардан 303, сондай-ақ жалпы 833 оқушы жазғы кезеңде тынғып жатыр. Оған қоса 3788 бала мектеп жанынан ашылған 38 лагерьде жазғы демалыстарын ойдағыдай өткізді. Дегенмен, аталған демалдыру орындарында балаларды тамақтандыру жоспарланбаған. Ал 910 оқушы 11 мектепте жазғы лагерьге барып, бір мезгіл тамақтанды.&nbsp;Жоғарыда атап өткендей, белсенді оқушылар да бірнеше жылдан бері оқу жылы аяқталған соң, көптеген демалыс орындарына баруға мүмкіндік алған. Бүгінде спорттық сауықтыру шараларына 100 бала баруда. Ал дебаттық лагерьде 80 бала өз уақыттарын тиімді пайдалануда. Аты айтып тұрғандай, мұндай лагерьде үздік деп танылған оқушылар ғана демала алады. Еңбек тынығу лагерінде де көрсеткіш жаман емес. Биыл аталған демалыс орнында 1309 шәкірт тынығып жатыр. Қазіргі таңда демалушылардың жалпы саны – 8147 балаға жетіп отыр.&nbsp;Ал жазғы лагерьге бара алмағандар өз уақыттарын тиімді пайдалану үшін топтық жұмыстар мен түрлі экскурсияларға және көркейту-көгалдандыру топтарына, мектеп жанындағы ауылдық клубтарға барып жүр. Яғни, 6776 бала аталған жұмыстарға жұмылдырылып, тиімді уақыт өткізіп жатыр. Одан бөлек &nbsp;аудандық Оқушылар үйінде «3D-модельдеу», «Робототехника» және цифрлық зертханада арнайы «Жайдарлы жаз – 2023» атты бағдарламалар бойынша мыңға жуық оқушыны қамтитын үйірмелер жұмыс істеуде.&nbsp;Барлық баланың ойдағыдай демалуына жағдай жасап жүрген «Сыр ұлан» тынығу лагерінде де биыл оқушылар жетерлік. Ол үшін жергілікті бюджеттен 15 341,0 мың теңге қаражат бөлінген болатын. Ал сол мекемеде тынығып жүрген балалар, «Сыр ұланы» лагерінде айтарлықтай өзгерістің бар екенін айтып отыр. Мәселен олар бұрынғыға қарағанда демалыстың ұйымдастырылуы, тағам түрлері, ойындар мен іс-шаралардың ерекшеленгеніне дән риза.&nbsp;Осы тұста көршілес жатқан Жаңақорған кентінде де Шиелілік оқушылардың ойдағыдай тынығып жатқанын да айтпай кетуге болмас. «Тау самалы» лагері жыл сайын аудан тұрғындарының керемет демалуына себепкер болып жүр. Биыл аталған демалыс кешенінде Шиелі ауданынан 147 бала демалуға мүмкіндік алған. Ал білім бөлімінің ұйымдастыруымен 2100 балаға маусым соңына дейін тарихи, өлкетанымдық мұражайларға барып, көрікті жерлерді аралату жоспарланған.&nbsp;Иә, «Бәрін айт та бірі айт, тынығудың жырын айт» демекші, жаз маусымындағы лагерьлердің қысқаша ақпары осы. Маңыздысы – қанша баланың демалғанында емес екені белгілі. Ең керегі – жазғы демалысқа асыға жеткен әрбір баланың есте қаларлықтай уақыт өткізіп, керемет демалғаны. Қуанышымызға орай, бірнеше жылдан бері жазғы лагерьлерде жаңашылдық орнап, балалардың шығармашылығын дамытуға, өздерін жаңа қырынан көрсетулеріне жағдай жасалған. Олардың да аңсап күткені осы емес пе? Ендеше, біз де жаңа оқу жылына қадам басқалы отырған әрбір балақайға көтеріңкі көңіл-үй мен жайлы демалыс тілейміз!

Шиелідегі жазғы лагерьде жаңашылдық бар ма?

Kyzylorda-news.kz. Қызылорда облысында Шымкент-Самара тас жолында соқтығысқан жолаушылар автобусының бір жолаушысы, сондай-ақ жеңіл көліктің жүргізуші де қаза тапты.Қызылорда облысы ПД мәліметінше, 14 шілдеде Қызылорда қаласы Баймұрат ауылының тұсында Шымкент-Самара тасжолында автобус пен жеңіл автокөлік соқтығысқан. Автобус Қызылорда - Қазалы бағытында қатынаған.Жол-көлік оқиғасы салдарынан жеңіл автокөліктің жүргізушісі оқиға орнында жан тапсырды, автобустың бір жолаушысы медициналық мекемеде көз жұмды. Автобус жүргізушісі мен 3 жолаушы түрлі дене жарақаттарымен ауруханаға жатқызылды, олардың біріне алғашқы медициналық көмек көрсетілді.Жол апаты дерегі бойынша ҚР ҚК 345-бабының 4-бөлігімен сотқа дейінгі тергеу амалдары қолға алынды. Тиісті сот сараптамалары тағайындалды. Оқиғаның мән-жайы анықталу үстінде.

Қызылорда облысында жолаушылар автобусы мен жеңіл көлік соқтығысып, екі адам мерт болды

Kyzylorda-news.kz. "Қазгидромет" РМК синоптиктері ертең, 16 шілдеде еліміздің бірнеше өңірінде 36 градусқа дейін ыстық болатынын, кей өңірде нөсер жауын мен бұршақ жауып, найзағай ойнайтынын болжады.Қызылорда облысында жел оңтүстік-шығыстан оңтүстік-батысқа ауысып соғады, таңертең және күндіз облыстың орталығында, солтүстігінде күші 15-20 м/с күтіледі. 16-17 шілдеде төтенше өрт қаупі сақталады.

Жексенбіде ауа райы қандай болады?

Су шаруашылығы: Өңір үшін аса өзекті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Облыстық «Үлгілі елді мекен» байқауында жүлделілер қатарынан көрінген Қазалы ауданында 78 мыңға жуық халық бар. Биылғы жылдың жартысын еңсерген аудан тіршілігінің даму қарқыны жоғары. Жағымды жаңалық көп.Иә, құрылғанына 95 жыл толған ауданның тарихы ілгеріде. Қала статусы бар Қазалының іргетасы 1853 жылы қаланды. Ал орта ғасырда Оғыз мемлекетінің астанасы болған Жанкент – облыс аумағында орналасқан тарихи-мәдени ескерткіштердің ең көрнектісі.Шығысында Қармақшы ауданымен, оңтүстігінде Өзбекстан мемлекетімен, батысында айдынды Арал, солтүстігінде Қарағандымен шектесетін Қазалы егін және мал шаруашылығымен айналысады. «РЗА» АҚ, «Сыр маржаны», «Жалаңтөс батыр» ЖШС мен «Ақмаржан», «Мерей» сияқты көптеген шаруа қожалықтары табысты жұмыс істеуде.Өтімді өнімдерҚазалыдан Ресей, Белоруссия, Дания, Германия, Тәжікстан, Қытай, Нидерланд елдеріне өнім экспортталады. Бір мысал, былтыр ауданнан 2823 тонна күріш, 557 тонна балық өнімдері, 614 тонна қамыс жөнелтілген. &nbsp;Қазалының қара қауыны да, «Қазалы» атымен бренд болып қалыптасқан конфет пен сабын да жұртқа жақсы таныс.Ауданда 19 кәсіпорын өнім өндіру және қызмет көрсетумен айналысады. «РЗА» АҚ, «Қамқорлокомотив» ЖШС-ның «Қазалы локомотив жөндеу зауыты» және «Қазалы вагон жөндеу депосы» филиалы, «LCI-MK» ЖШС Қазалы филиалы, «Сыр маржаны», «Қазалы Жолшы», «ҚазалыТеміржолжылу» серіктестіктері өз міндетін атқарып келеді.Шағын және орта кәсіпкерлік саласында 6600-ге жуық кәсіпкер тіркелген. Аудан кәсіпкерлері 20,7 млрд теңгенің өнімін өндіріпті. Жыл басынан бері дәл осы салада 22 ғимараттың құрылысы басталып, бесеуі іске қосылған. Қолдау көп. Биыл да кәсіпкерлерге қаржы ұйымдары тарапынан 126 жобаға 1 млрд теңге несие және грант беріліпті.Сондай-ақ «Ауыл аманаты» жобасы бойынша ауданға қарасты барлық ауылдық округтен құны 1 млрд 780 млн болатын 240 жоба жинақталған.Ауыл шаруашылығында алуан іс барҚазалы халқы күріш өсірумен қатар, жер қарықтап, бақша егеді. Былтырғы Астана қаласындағы жәрмеңкеде ауданның қауын-қарбызы көптеп сатылды. Биыл да 6500 гектарға жуық Сыр салысын сеуіп, суға бастырған. Жалпы егіс көлемі – 17347 гектар. Оның ішінде бақша дақылдарынан бөлек, арпа, бидай, малазықтық және картоп, көкөніс тұқымын жерге тастапты.Облыс әкімінің тапсырмасымен жеке тұрғындарға да бақшалық жер берілген. Оны дайындауға жергілікті ірі шаруашылықтар қолдау көрсеткен. Биыл жоспардан тыс 130 гектар жерге картоп, көкөніс егілді. 260 адам ұжымдасқан түрде дала төсінде еңбек етіп жүр.Сондай-ақ ауданда төрт түлік басында өсім бар. Одан шығар өнім де ұлғайған. Мемлекет қолдауымен атакәсіппен айналысқандардың жобалары қаржыландырылған. «Агробизнес», «Іскер» мемлекеттік бағдарламасымен 22 шаруашылық барлығы 110,4 млн теңге несиеге 226 бас мал сатып алыпты. Ал былтыр мал басын көбейтіп жүрген қожалықтарға 941,9 млн теңге субсидия берілген.Жалпы жыл басынан бері 6 шет мемлекетке 450 тоннаға жуық күріш, 341 тонна балық және 570 тонна қамыс экспортталған. Оған қосымша биыл аудан орталығында «Жанкент-Агро» серіктестігінің күріш өңдеу зауыты іске қосылады деп жоспарлануда. Онда ішкі өнім көбейіп, жұмыс көзі ашылады әрі экспорттың да әлеуеті артпай ма?!Құрылысқа дем бергенАуданда білім мен спорт саласына жеке инвестиция тарту жұмыстары артқан. Мысалы, Әйтеке би кентіне жеке қаражат есебінен спорт кешені, Қ.Пірімов ауылында 95, ал Ақтан батыр ауылында 90 орындық балабақша салынбақ. Сонымен қатар, аудан орталығында аз қамтамасыз етілген отбасылар үшін 50 пәтерлі тұрғын үйдің құрылысы да басталады. Бұған бюджеттен 480 млн теңге қаржы бөлінген. Әйтеке би кентінде 250 орындық мектеп құрылысы және «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында Жанқожа батыр ауылынан 300 орындық мектеп құрылысы басталады.Бұдан бөлек, «Ауыл – ел бесігі» жобасымен Қ.Пірімов ауылындағы мектепті күрделі жөндеу үшін бюджеттен 208 млн теңгеден астам қаржы бөлініпті.Қазалыда өткен жылғы өтпелі құрылыстардан бөлек, биыл 8 жоба бар. Бұған 3 млрд теңге қаралған. Жаңадан басталған ғимараттың көбісі елді мекендерде салынуда. Бозкөл, Абай, Кәукей ауылында дәрігерлік амбулатория, Жанқожа батыр ауылында 300 орындық мектеп, Әйтеке би кентіндегі көлемі 180 гектар жер учаскесіндегі тұрғын үйлерге сервистік ауызсу желісін тарту және Ғ.Мұратбаев ауылынан жаңадан ашылған кварталды инженерлік инфрақұрылыммен қамту жұмысы &nbsp;жүрмек. Ал былтыр Қазалы қаласы мен үш ауылды «көгілдір отынға» қосқан құрылыс қуанышы биыл Абай елді мекенінде жалғасады. Газ желісінің құрылысын бастау үшін бюджет есебінен 41,1 млн теңге бөлінген.Елді мекен арасындағы жолды жөндеу, күтіп ұстау маңызды. Биыл да бюджет қаражатымен аудандық маңыздағы автожолдарды жөндеу үшін 3 жобаға 1,2 млрд және жалпы ұзындығы 30 шақырым болатын 52 көшені жөндеуге 1,1 млрд теңге қаралыпты. Мысалы, аудандық маңызы бар Ғ.Мұратбаев ауылына кіреберіс, «Қазалы-Қожабақы-Бозкөл-Кәукей», «Қожабақы-Бекарыстан би» бағытындағы автомобиль жолы түзелмек. Ал жалпы құны 3 млрд теңге болатын «Бозкөл-Тасарық», «Бекарыстан би-Шөмішкөл», «Қазалы-Көларық-Бекарыстан би-Жаңакұрылыс» және Лақалы мен Жанқожа ауылына кіреберіс жолдарды жөндеуге бюджеттік өтінім берілген.Бұдан бөлек, «Ауыл – ел бесігі» жобасы шеңберінде аудан орталығы Әйтеке би кенті, Ү.Түктібаев және Ғ.Мұратбаев елді мекенінде көшелер жөнделеді, оған 670 млн теңгеден астам қаржы қаралған.

Қазалы: Қарқын үдемесе, кеміген жоқ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Жақында Түркістан қаласында өткен Ұлттық құрылтайда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ақпарат саясатының тиімділігін арттыру, креативті индустрияны дамыту мәселелері туралы айтқан болатын. Президент қазір батыс елдерінде «анти-инфлюенсер» деген қозғалыс бірте-бірте қалыптасып жатқанын атап өтті.<blockquote>– Бұл қозғалыс интернет басылымдар арқылы азаматтарға, жастарға тарайтын барлық ақпаратқа, деректерге, әсіресе, жалған мағлұматтарға, яғни, fake news-қа зор күмәнмен қарайды, яғни адамдардың санасын жаулап жатқан, тіпті, оларға имандай сенуге болатын идеология секілді құбылыстарды жоққа шығарады. Біздің елімізде де жалған ақпарат тарататын басылым-сымақтар бар. Бұл – құпия емес. Олардың артында нақты қалталы адамдар, тіпті, ықпалды елдер бар. Ал жаңа қозғалыстың негізгі мақсаты – дәстүрлі құндылықтарды дәріптеу, ең алдымен, бұл әдебиеттегі, сондай-ақ ақпарат саласындағы дәстүрді сақтау, – деді Мемлекет басшысы.</blockquote>Президент әлемде болып жатқан осы жаңа үрдіске назар аударған дұрыс екенін айтты. Себебі, бұл үрдістер бүгінде түрлі ақпаратпен идеологиялық тұрғыдан уланып жатқан қоғамды сауықтыратын күшке айналуы әбден мүмкін.Анти-инфлюенсерлер туралы айтпастан бұрын, инфлюенсер дегеннің өзіне тоқталсақ. Бұл ұғым бізге батыстан келген. «Ықпал ету» деген мағынаны білдіреді. Іс жүзінде бүгінде жарнама арқылы ақша тауып жүрген кез келген блогер инфлюенсер саналады. Сонымен инфлюенсер дегеніміз – өзіндік пікірі мен таңдауы адамдардың қызығушылығын оятатын ықпалды адам. Түсінікті сөзбен айтқанда, біздің кумиріміз. Ал анти-инфлюенсерлер – әлеуметтік медиадағы осы ықпалды адамдармен проблемалық қарым-қатынасқа қарсы адамдар. Себебі, олар желі қолданушыларының өміріне, белгілі бір қоғам назарын аударған жайттарға деген жұртшылық көзқарасына әсер етеді. Әлеуметтік медиа мен пайдаланушы мінез-құлқы саласында әзірге бұл мәселе бойынша нақты зерттеулер жоқ. Бірақ, әлемде инфлюенсерлер жыл сайын 14 млрд долларға жуық табыс табады және бұл көрсеткіш жыл санап өсуде. Сондықтан бұл салаға да мән беру маңызды.Әлеуметтік желі әсеріӘлеуметтік медиа ғасырында желідегі қарым-қатынас көптеген проблемаларға әкелуі мүмкін. Мысалы, «Сonversation» журналы жүргізген зерттеуге сәйкес, парасоциалды қарым-қатынас, яғни, ықпалды адаммен біржақты байланыс желі қолданушыларының әл-ауқатына да әсер етеді.Мемлекет басшысы әлеуметтік желідегі жұмыстың маңыздылығы туралы бұған дейін де бірнеше рет айтқан болатын. «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасы – Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2019 жылы Қазақстан халқына арнаған Жолдауына арқау болған бағыттардың бірі.<blockquote>– Қазір адамдар үшін дәстүрлі бұқаралық ақпарат құралдары емес, әлеуметтік желі негізгі ақпарат көзіне айналған. Салдарынан адамдар жалған мәліметке жиі тап болып, шынайы ақпарат жетіспей қалады. Сол себептен «тыңдай алатын мемлекет» тұжырымдасына көшу, яғни халықпен тікелей онлайн байланыс орнату қажет, – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.</blockquote>Дегенмен, әзірге билік органдарында халықпен және бизнеспен тиімді коммуникация жүйесі енді қалыптасып келеді. Азаматтармен тікелей және кері байланыс орнату үшін тұрақты алаңдар жұмысы толық жолға қойылмай отыр. Атқарушы органдар онлайн режимде желідегі пікірталастарға қатысып, халық пен қоғамның сұрақтарына жауап берудің орнына, жекелеген танымал блогерлермен жұмыс жасауға бейім. Ал танымал блогерлер белгілі бір мағынасында инфлюенсерлер десек те болады.Жалпы, инфлюенсерлердің теріс ықпалы қоғам өмірінің барлық саласында бар. Айталық, блогерлер талай жылдан бері ұмыт болған қаржылық пирамиданың жандануына себеп болды. Желі арқылы елдегі түрлі әлеуметтік жағдайларды өз ыңғайына бұрмалап, оған ұлтаралық рең беріп, елге жалған ақпарат таратқан блогерлердің іс-әрекеті үлкен трагедияларға әкелген жағдайлар да бар. Соның бір дәлелі – Қордай оқиғасы.2020 жылдың ақпанында бүкіл елді Жамбыл облысының Қордай ауданында болған оқиға дүр сілкіндірген еді. Тұрмыстық кикілжің жаппай тәртіпсіздікке ұласып, он бір адам көз жұмды. Жағдайдың бұлай ушығуына бірден-бір себеп расталмаған ақпараттың желі арқылы тез тарауы болатын.Саяси өзгерістер құралыFacebook-тің негізін қалаушы Марк Цукерберг 2010 жылы «Құпиялылық енді әлеуметтік норма емес» деген екен. Себебі, әлеуметтік медиа көптеген адамдар туралы жеке ақпаратты қолжетімді етті. Бірақ, бұл Үкімет жұмысын жүйелеуге, азаматтық қоғамды дамытуға қалай әсер етеді?Бір жағынан, әлеуметтік медиа мемлекеттік істерге қоғамның қатысуы үшін тегін платформа ұсынады. Сондықтан технологиялардың дамуы азаматтарға ел саясатына араласуына мүмкіндік береді деген пікір басым. Әлеуметтік желілер пайдаланушыларды бір-бірімен байланыстырады, әртүрлі қауымдастықтар құруға көмектеседі. Азаматтарға мемлекеттік қызметтердің маңыздылығын жеткізуде шешуші рөл атқара отырып, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар арқылы процестерді неғұрлым түсінікті қылады.Әлемдегі бес елдің төртеуі азаматтармен қарым-қатынасты ілгерілету үшін әлеуметтік медиа мүмкіндіктерін пайдаланады. Мұндай құралдардың тиімділігі туралы ешқандай статистика болмаса да, азаматтардың желідегі жаппай наразылығы биліктің жаңа саяси шешімдер қабылдауына әсер етеді.Мысалы, елімізде биліктің 2017 жылдың қаңтарында уақытша тіркеуге байланысты бастамасы сынға ұшыраған еді. Көші-қон заңнамасына түзетулер күшіне еніп, жылжымайтын мүлік иелерін өз үйлерінде тұрып жатқан адамдарды дереу тіркеуге міндеттеді. Ал бір айдың ішінде тұрғылықты мекен-жайға уақытша тіркеліп үлгермеген азаматқа 10 айлық есептік көрсеткіш, яғни 23 мың теңге көлемінде айыппұл салынатын болды.Азаматтар бұл талапқа дайын болмағандықтан, көпшілік әлеуметтік желіде наразылық танытты. Алғашында Үкімет бұл реакцияны елемеді. Алайда ашу-ыза күшейген соң, шара қолданып, уақытша тіркеуді жеңілдету үшін жаңа қызметті енгізді.Әлеуметтік медиа дұрыс пайдаланылған жағдайда мемлекеттік саясаттағы осындай оң өзгерістерді бастаудың тиімді құралы бола алады. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу үшін пайдаланылуы мүмкін. Қазақстан сияқты дамушы елдерде сыбайлас жемқорлық көбінесе төлемдердің ашықтығы жоқ мемлекеттік қызметтермен байланысты.Бұл мәселеде Ұлыбритания тәжірибесі назар аударуға тұрарлық. Ұлыбританияның сыбайлас жемқорлыққа қарсы инновациялық орталығы бірнеше мүдделі тараптарды, соның ішінде азаматтық қоғамды, құқық қорғау органдары мен технология сарапшыларын біріктіріп, олардың неғұрлым ашық қоғам құру үшін жұмыс істеуіне жағдай жасаған.Таяқтың бір ұшыБірақ, таяқтың екі ұшы болатыны секілді, мұндай сөз бостандығының қоғам үшін де, мемлекет үшін де қауіпті тұстары жетерлік. Айталық, әлемде Дональд Трамп секілді өзінің Twitter аккаунтын саяси ахуалға әсер ету тәсілі ретінде пайдаланатын саясаткерлер көп. Бүгінде әлеуметтік медиа стратегиялық саясат үшін жаңа мәселелер тудырып отыр.Цифрлық қызметтердің кеңеюі жұртшылықтың әлеуметтік жауапкершілігі мен саяси белсенділігін арттырады. Бірақ көптеген мемлекеттер технологиялардың, атап айтқанда, ақылды медианың азаматтардың саяси көзқарасына әсер етуінен қорқады. Кейбір елдерде Facebook, Twitter және WhatsApp сияқты танымал әлеуметтік желілер цензураға ұшырайды. Қытай, Оңтүстік Африка және басқа да елдер әлеуметтік медианы реттейтін заңдар қабылдауда.Себебі, желі арқылы азаматтар мемлекеттік саясатқа қатысты заңдылығы расталмауы мүмкін ақпаратқа жылдам қол жеткізеді. Мысалы, бұдан бірнеше жыл бұрын австралиялық интернет-журналист, WikiLeaks сайтының негізін қалаушы Джулиан Ассанж АҚШ дипломатиясына қатысты құпия материалдар жариялаған болатын. Онда АҚШ-тың барлау қызметінің жеке адамдарға тыңшылық жасауы, биліктің жоғары эшелонындағы жемқорлық, әскери қылмыстар секілді құпиялар қызу талқыланды.2011 жылы әлеуметтік медиа Мысыр, Тунис және Ливиядағы «араб көктемінде» маңызды рөл атқарып, сол елдердегі наразылық білдірушілерге ақпарат алмасуға және өз үкіметтері жасаған заңсыздықтарды әшкерелеуге мүмкіндік берді. Бұның аяғы жаппай көтерілістерге әкелді. Дегенмен, халық демократия жолындағы күресте жеңіп шықты деп айту қиын. Мысыр мен Ливия соңғы жылдары саяси тұрақсыздық, ішкі лаңкестік, басқа да ірі дағдарыстармен бетпе-бет келуде. Араб көктемін тудырған әлеуметтік медианың әсері бұл саяси жүйелердің автократиядан демократияға айналуына мүмкіндік бере алмады. Қалай десек те, Таяу Шығыс пен Араб түбегі жаһандағы тұрақсыздықтың мекеніне айналды.Әлеуметтік желідегі жаппай наразылық толқынын елемеудің тағы мысалы – Бразилия. Елде 2013 жылдың маусымында халық көшелерге шығып, қоғамдық көліктегі жол жүру ақысының қымбаттауына наразылық білдірді. «Тропикалық көктем» деп аталған бұл толқулар бірнеше айда басылса да, Бразилияның саяси билігіне ауыр және жойқын әсер етті. 2016 жылдың аяғында президент Руссефке импичмент жарияланып, Бразилия өз тарихындағы ең ауыр рецессияны бастан кешірді.«Араб көктемі» елдеріндегідей, Бразилияда да әлеуметтік желілерді пайдалану экономикалық жағдайдың жақсаруына әкелмеді. Ел депрессияға түсіп, жұмыссыздық 12,6%-ке дейін өсті.Цифрлық дезинформация арқылы сайлау нәтижелерін өзгерту, саяси жүйені шайқау сияқты әлеуметтік медианы бүтін бір елді тұрақсыздандыру үшін жалған жаңалықтар таратуға қолданудың мұндай жағдайлары өте көп. Бірақ әлеуметтік желі үкіметтің өз азаматтарының қажеттіліктерін анықтау, мемлекеттік қызметтерді дамыту үшін пайдалана алатын қуатты технологиялық құрал болып қала береді. Сондықтан билік әлеуметтік медианы электрондық қызметтерді жетілдіріп, халықпен ынтымақтастықта саясат жүргізу үшін пайдаланылуы керек.

Анти-инфлюенсер: Президент әлемде болып жатқан осы жаңа үрдіске назар аударған дұрыс екенін айтты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Таяуда Ұлттық банк базалық пайыздық мөлшерлеменің 16,75 пайыз деңгейінде сақталатынын жария етті. Себебі инфляция айтарлықтай азаймай отыр. Шыны керек, былтыр желтоқсанда Ұлттық банк күтпеген жерден мөлшерлемені көтергенде қаржы мамандары тарапынан көп сын айтылған еді. Айналдырған бір жылдың ішінде «қымбатшылықпен күрес» деген желеумен ставка алты рет көтерілді. Биыл сол межені ұстап тұрмыз. Алайда нәтиже бар ма? Алдағы уақытта қалай құбылуы мүмкін?Салада жүрген экономистердің біразы қаржы реттеушінің бұл әрекетін ұнатпағаны рас. Ұлттық банктің уәжі баяғыдай, бар мәселені былтыр 19,6 пайызға жеткен инфляция үрдісіне сілтеп, амалдың жоғын алға тартты. Ең әуелі бұл жаңалық халықтың көңіл күйіне әсер етеді. Жұрт хабарға елеңдеп, «алда не болады екен?» деген ойда отыр. Пайыздық мөлшермеленің жоғары болуын екі түрлі көзқараспен сараласақ болады. Оң һәм теріс жақтары да көп екенін айтуымыз керек.Қымбатшылыққа қарсы күрес қалай өрбуде?Ақыры Ұлттық банк базалық пайыздық мөлшерлемені жоғары күйінде сақтап қалды. тағы біраз уақыт қымбатшылықты бәсеңдетуге жұмыс істеуі тиіс. Бір қуанарлығы, жыл басында 20 пайызға жеткен инфляция қазір 14,6 пайызға түсті. Осылайша Ұлттық банктің саясаты аздаған нәтиже берді. Бірқатар сарапшылар талап етіп отырғандай, осы азғантай жетістікке бола базалық мөлшерлемені қайта құлата салу қисынсыз көрінеді. Өйткені инфляцияның қай уақытта қанша пайыз қымбаттап кетерін ешкім де тап басып болжай алмайды. Оның үстіне ішкі сұранысты отандық өндіріс толық қанағаттандыра алмайтыны аян.Сондықтан жоғары мөлшерлеменің бола тұрғаны қажет. Базалық мөлшерлеме деңгейін кез келген уақытта қолдан түсіруге болады, ал қымбатшылықты олай тоқтата алмайсыз. Экономист Бауыржан Ысқақов та бұл сөзімізді растап отыр.<blockquote>– Ұлттық банктің базалық мөлшерлемені 16,75 пайыз етіп ұстауы экономикадағы ахуалдың қиын екенін көрсетеді. Кейінгі кездегі валюта бағамының тұрақсыздығы, инфляциялық толқындар Ұлттық банкті осындай шешім шығаруға мәжбүр етті. Бұндай кезде несиелер қымбаттайтыны анық. Сондықтан адамдар ақшаны аз жұмсап, инфляцияны тоқтатамыз деген теорияға сүйенеді. Іс жүзінде бұның бәрі – ел экономикасының импортқа тәуелділігінің салдары. Мен себеп ретінде халыққа қажетті азық-түліктен бастап, тұрмыстық заттарға дейін сырттан келуін айтамын. Үкімет пен Ұлттық банк бірлесе кешенді жоспар құрып, импорт мөлшерін азайтуға тырыспайынша, инфляция жалғаса береді. Қазір бізге бәрінен бұрын отандық өндірушілердің үлесі көбейгені қажет, – дейді маман.</blockquote>Базалық мөлшерлемені төмендетуге Ұлттық банк басшылары қарсы емес екенін талай айтқан. Тек ахуал мұрсат бермейді. Биыл инфляция төмендеп келе жатыр, дегенмен тым жоғары қарқынмен емес. Тауарлар мен қызметтер бағасының қалай құбылғаны жайлы нақты дерек жыл соңына қарай шығады. Айтпақшы, күзде коммуналдық қызмет ақысы да көтеріле бастайды. Себебі, былтыр Президент Жолдауында айтылғандай, коммуналдық нысан иелері жөндеу жұмыстарын істеуі тиіс, ол үшін мемлекет коммуналдық қызметтің құнын көтеруге рұқсат етті. Коммуналдық қызмет бағасының да инфляцияға әжептәуір үлес қосатыны белгілі. Осы факторды ескермейінше базалық мөлшерлемені түсірудің ауылы алыс секілді. Жыл соңында инфляцияның деңгейі белгілі болғанда ғана базалық мөлшерлеме туралы шешім қабылдауы мүмкін.Ұлттық банк төрағасы Ғалымжан Пірматов екінші жартыжылдықта базалық ставканы төмендету мәселесін қарастыратынын өзі де айтып жүр. Бас банкирдің таяудағы сөздерінен түйгеніміз, төмендетуге қатысты аздаған ықтималдылық бар. Мәселен, 2023 жылдың мамырында жарияланған Ұлттық банк талдауына қарасақ, бағаның біртіндеп төмендей бастағаны байқалады. Биыл мамырда тамақ өнімдері бағасының өсімін атап өткен респонденттер үлесі төмендеген, бірақ өзге тауарлар бағасының өсімін айтқандардың үлесі шамалы артыпты. Негізінен жанармай және байланыс, жолаушылар көлігі бағасының қымбаттағаны аңғарылған. Жалпы айтқанда, тұтынушылық көңіл-күй көтерілген.Дегенмен қымбатшылыққа қарсы күресуді Үкімет пен Ұлттық банк алдына міндет етіп қойып отырғанда, базалық мөлшерлемені таяуда төмендетеді дегенге сену қиын. Ғ.Пірматов осыған дейін «біздің жаңартылған болжамымыз бойынша, 2023 жылы инфляция 11-14 пайыз, 2024 жылы 9-11 пайыз және 2025 жылы 5,5-7,5 пайыз болады» деген. Сондықтан алдағы уақытта инфляция төмендей беруі тиіс, бірақ базалық ставка емес.Несие пайызы неге түспейді?Базалық мөлшерлеменің пайызын төмендету ұсынысын айтып жүргендердің дәйекті уәжі бар. Себебі аталған пайыз жоғары болған сайын, несие пайызы да жоғарылап, кредит алу қиындайды. Мәжіліс депутаттары көтеріп жүргендей, несиенің пайызын азайту бұндай жағдайда мүмкін емес. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, доллардың да базалық мөлшерлемесі көтерілуде. Еуро да былтыр осы тәсілді қайталады. Мұны ең негізгі жұмыс – инфляцияға қарсы құрал ретінде пайдалануда. Алайда бұған қарсы пікір айтушылар жетерлік. Соның бірі – экономист Мақсат Серәлі.<blockquote>– Жалпы, базалық ставканы өсіру инфляцияны тоқтататын құрал емес. Өйткені әлемдік нарықта қымбатшылық қарқын алды. Қазақстанда инфляция өршімес үшін ел өзінің ішкі нарығын толық қамтамасыз етуі керек. Өкінішке қарай, біз тек 30 пайызын қамтамасыз етеміз. Сондықтан инфляция, көрші елдердің экономикалық саясаты немесе доллар бағамының көтерілуі болсын – бәрі тікелей мемлекетімізге әсерін тигізбек. Соның ішінде баға саясатына ықпал етеді. Қазақстан ішкі нарығын ең кем дегенде 60-70 пайыз мөлшерінде қамтамасыз етуі қажет. Сол кезде ғана инфляциялық тұрақтылық пайда болар еді. Алдағы уақытта оған жетуіміз күмәнді, – дейді ол.</blockquote>Мақсат Серәлінің айтуынша, базалық мөлшерлемені көтеру бір-ақ нәрсеге ғана ықпал етпек. Шағын және орта бизнеске арналған несиелер пайызының көтерілуіне әкеп соқтырады. Одан соң экономиканы тежейді. Кәсіпкерлер мемлекет беретін субсидияны алуға ғана көшеді. Ал мемлекеттің қаражаты оның бәріне жетпейді. Мәселен, «Даму» қоры арқылы берілетін 6 пайыздық несиелерге бизнес өкілдері ағыла бастайды. Сондықтан бұл жерде ең өзекті мәселе – несие пайыздарының қымбаттауы. Жағымды жағы – депозиттердің мөлшерлемесі өседі.Ұлттық банк қатаң ақша-несие саясатын 2021 жылдың шілдесінде бастағаны есімізде. 9 пайыздан 9,25 пайызға көтерген болатын. Содан бері деңгей тек өсумен келеді. Мамырда да, осы жолы да 16,75 пайыз межесін сақтады. Базалық пайыздық мөлшерлеме бойынша келесі шешімді Ұлттық банк 25 тамызда қабылдайды. Алайда аса бір пайыздардың құбылуын көрмеуіміз мүмкін, осы қалпында тағы қалса да таңқалмаймыз. Өйткені қымбатшылыққа уақытша тежеу сол ғана болып тұр. Ал ішкі өндіріс бүгін-ертең көркейе қояр сыңай танытпай тұр.

Базалық мөлшерлеменің экономикалық ахуалға әсері

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;&nbsp; Егер сіздің жүктілігіңіздің соңғы айлары жаздың ыстық маусымына түссе, сіз ыстыққа байланысты қауіптерге алдын-ала дайындалуыңыз керек. Келесі қарапайым және тиімді кеңестерді ұстануға тырысыңыз.Сұйықтықты әдеттегідей ішіңіз (күніне 1,5 литр ішкен дұрыс). Сізге сондай-ақ газдалмаған су, салқындатылған шай, аллергенді емес жемістер мен жидектерден жасалған компот ішуге болады. Бірақ, газдалған қанты сусындар, квас, кофе, ананас және шабдалы шырындары (алма мен қайыңнан басқа барлық шырындарға өте сақ болыңыз), сыра (және басқа спирттік ішімдіктер) тұтынбаңыз. Үнемі өзіңізбен бірге бір бөтелке су алып жүріңіз.Суды ішкеннен бөлек, душ қабылдап, бетіңізді жиі жуыңыз. Бұл салқындауға көмектеседі. Тағы бір маңызды мәселе – термалды су (немесе кішкене бүріккіш бөтелке)! Оны өзіңізбен бірге алып жүріңіз және жиі-жиі бетіңізге су шашыңыз.Аяқтарыңызға абай болыңыз, себебі олар ыстықта тезірек ісінеді. Күйеуіңізден аяқтарыңызға массаж жасауды сұраңыз және демалу кезінде аяқтарыңызды арнайы жастықшаға қойыңыз.Тығыз белдіктері жоқ және табиғи материалдан жасалған ыңғайлы ашық аяқ киім киюге тырысыңыз.Дұрыс киімді таңдаңыз, табиғи маталарға, бос стильдерге, сондай-ақ күн жылуын басатын ашық реңктерге артықшылық беріңіз.Зергерлік бұйымдардан бас тартыңыз. Егер моншақтар мен сырғалар жай ғана ыңғайсыздық тудырса, жүзіктер үлкен қауіп төндіреді. Өйтккені ыстықтан саусақтар ісініп, қатты ауырады.Күндіз ыстық күнге шықпауға тырысыңыз, ал таңертең және кешке күннен қорғайтын құралдарды қолданыңыз. Есіңізде болсын, жүктілік кезінде тері әдеттегі уақытқа қарағанда тезірек тотығады.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары