Kyzylorda-news.kz. Қызылорда облысында судағы қауіпсіздік ережелерін сақтамау салдарынан 25 оқиға тіркеліп, 27 адам қайтыс болды. Оның 9-ы бала. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпарат алаңында өткен брифингте Қызылорда облысының Төтенше жағдайлар департаменті бастығының орынбасары Саид Молдақараев мәлімдеді.
<blockquote>
 «Өткен аптада 5 қайғылы оқиға тіркеліп, азаматтардың мәйіті табылып, судан шығарылды. Өңірде суға шомылуға болмайтын 64 аймақ белгіленіп, 139 ескерту тақтайшасы орнатылды. Суға түсуге қауіпті аймақтарда азаматтардың рұқсат етілмеген жүзу құралдарын қолдануы және алғашқы көмек көрсету тәсілдерін білмейтіндігі де қайғылы жағдайдың көбеюіне әкелуде. Жаз айларында табиғатқа шығып, демалысты өзен мен көл жағасында өткізетін тұрғындар көп. Алайда сақтық ержелерін сақтамау салдарынан осындай демалыстар бақытсыз жағдайлармен аяқталып жатады»,-деді Саид Шазындаұлы.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/fb_img_1597043865755.jpg" alt="" />

Қызылордада 5 адам суға кетті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Абай хакімнің бай мұрасын, оның асқақ тұлғасын биік тұғырға шығару бір күнге байланып қалмайтыны белгілі. Дегенмен, дербес күн белгіленіп, Үкімет тарапынан қаулы қабылдануы бізді тағы бір жаңа белеске көтерді.
Сыр жастары да бұл бастамаға ерекше қолдау танытуда. Атаулы күнге орай облыстық «Жастар ресурстық орталығы» жанындағы Сыр еріктілері фронт-офисінің өкілдері Қосшыңырау ауылдық округіне қарасты Абай ауылының, Абай көшесінде «Birgemiz: Taza Alem» бағыты бойынша сенбілік жұмыстарын ұйымдастырды. Бұдан бөлек, қаймағы бұзылмаған ауылда қайырымдылық акциясының өтуіне мұрындық болды.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.28.30.jpeg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.36.jpeg" alt="" />
<blockquote>
 “Көмекке мұқтажға жылылық таныту – ортақ мүдде. Бұл ретте еріктілер осындай атаулы күнде мұқтаж жандарға көмек көрсетуін жалғастырды. Жалпы, бүгінгі мерекеге орай кітапсүйер жастардың шоғырын қалыптастыра білген «Kitap Qurttary» клубымен «Абай жолы» эпопеясы талқыланды. Жастар ерекше жазу стилімен, өзіндік тіл шеберлігімен оқырман қауымға ұсынылған осы бір туындыдан Аба кешкен өмірдің тарихын түсінді. Алдағы уақытта да Bookcrossing форматында Абай Құнанбайұлына қатысты кітаптарды жинақтау жұмыстары жүргізілмек. Абай күні – қазақтың ізгілік пен өркениет өріне басқан тағы да бір қадамы. Бұл күн – жастар арасында біртұтас қазақ баласын бірлікке шақыратын, адамгершілікке үндейтін, қастерлі күнге айналғанын көрсетуде”, – деді орталық директоры Бауыржан Мастеков.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.35-3.jpeg" alt="" />
Мұнан соң шара қаладағы Абай аллеясында жалғасын тапты. Мұнда тұрғындарға, соның ішінде жастарға ақиық ақынға қатысты тың деректер қамтылған үнпарақшалар таратылды. Танымдық экскурсия да ұйымдастырылды, ол жастарды рухани байытып, сөз зергерінің мұраларымен сусындауына жол ашқаны сөзсіз. Сыр еріктілері фронт-офисінің «Asyl Mura» бағытының үйлестірушісі Әйкерім Әмірханның айтуынша, «Абай сөзі – қазақтың бойтұмары, Абай мұрасы – халықтың ең қасиетті қазынасы». Ұлы ақын еңбектерінің уақыт өткен сайын өзектілігі артып, қоғамдық, рухани әрі мәдени өмірдегі бағыты айқындала береді.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.28.35.jpeg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.28.34.jpeg" alt="" />
<blockquote>
 “Абайды оқыған сайын жаңарып, тазара бересің. Тереңіне бойлаған сайын ойлана түсесің. Мына сұлу дүние есігін ашып, рухани құндылыққа ұмтылғысы келген әрбір адам Абайдың шығармаларымен етене танысу керек. Әсіресе, жастар. Бұл бағытта біз бірқатар шараларды қолға алып отырмыз. Карантин уақытында онлайнның оңтайлылығын пайдалана отырып, әдеби оқуларды ұйымдастыруды да жалғастырамыз. Абай күні – мемлекеттік мәртебесі баршамыздың жүрегімізге ұялап, мәуелі мемлекетке айналуымыздың негізі болатындығы кәміл”, – дейді Ә.Әмірхан.
</blockquote>
Дүниенің кетігіне кірпіш болып қалануды мақсат еткен жастар руханият мерекесіне осылайша атсалысты. Аудан жастары да бұл бастаманы құптап әкетті. Олар дана Абайдың жарық, нұрлы әлемімен сусындаған сайын ғылым, білімге ұмтыла түсеріне сенімді.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.35-2.jpeg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.35.jpeg" alt="" />

Қызылордалық жастар ұлы Абайды ұлықтады (ФОТО)

Kyzylorda-news.kz. Қызылорда облысында шаңды дауыл болады.
Жел батыстан, солтүстік-батыстан, түнде кей жерлерде секундына 15-20 метр, күндіз 15-20, секундына 25 метрге жетеді.
Күні бойына төтенше өрт қаупі сақталады. Сонымен қатар анда-санда шаңды дауыл күтіледі. Батыс жел, күндіз секундына 15-20 метр.

Қызылордада ауа райына байланысты ескерту жарияланды

Kyzylorda-news.kz. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев “Абай – рухани реформатор” атты мақаласында “Абайтану” оқулығы мен хрестоматиясын әзілеуді тапсырды, деп хабарлайды <a href="https://m.sputniknews.kz/society/20200810/14671173/Tokaev-zhana-okulyk.html">Sputnik Қазақстан.</a>
Президенттің айтуынша, қазір елімізде абайтанумен айналысатын бірнеше ғылыми-зерттеу орталығы бар. Алдағы уақытта олардың жұмысын жүйелеп, астанадағы Абай академиясының төңірегінде топтастырған жөн. Академия барлық зерттеу мекемелерінің жұмысын ғылыми тұрғыдан үйлестіруші міндетін атқара алады.
<blockquote>
 “Алдағы уақытта гуманитарлық пәндердің бөлінбес бөлшегі ретінде “Абайтану” курсын оқыту мәселесін қолға алу керек. Жаңа философиялық және саяси ұстаным тұрғысынан “Абайтану” оқулығы мен хрестоматиясын әзірлеу қажет. Сондай-ақ Абайдың “толық адам” ілімі жан-жақты әрі терең зерттелуге тиіс”, – деп жазды Тоқаев.
</blockquote>
Мемлекет басшысы ХІХ ғасырда өмір сүрген Абайды ХХІ ғасырдың сөзін сөйлеген данышпан ретінде әлемге таныту қажеттігін де жеткізді.
<blockquote>
 “Сонымен қатар оны ұлттық сананы жаңғыртуға зор ықпал еткен рухани реформатор ретінде дәріптеуге міндеттіміз. Түптеп келгенде, әрбір қазақ Абаймен мақтануға тиіс! “, – деп атап көрсетті Тоқаев.
</blockquote>
Биыл 10 тамыз елімізде алғаш рет Абай күні аталып өтіп жатыр. Бұл дата үкімет қаулысымен мерекелік күндердің тізбесіне ресми түрде енгізілді.

Президент жаңа оқулық әзірлеуді тапсырды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Абай күні аясында Қызылорда қаласындағы «Мұрагер» мектебіне барып, Абай ескерткішіне арнайы гүл шоқтарын қойды.
Аймақ басшысы айтулы күнде Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойының маңыздылығы мен Абай мұрасын кейінгі ұрпаққа насихаттаудың салмағын саралады.
<blockquote>
 “Бүгін қазақ руханияты үшін айтулы күн. Мемлекет басшысының жарлығымен ұлы Абайдың 175 жылдық мерейтой жылы бекітіліп, республика көлемінде аталып өтілуде. Ұлы Абайды ұлықтау арқылы халқымыздың ұлттық қадір-қасиетін, рухани-адамгершілік құндылықтарын, әдебиетіміз бен мәдениетімізді әлемге тағы бір қырынан таныта аламыз. Абай күнін атап өтудің облыстық іс-шаралар жоспары бекітілді. Жас ұрпақ Абай мұрасын оқу арқылы тәлім мен тәрбие, ізгілік пен адалдықты ту етеді, – деді облыс әкімі.
</blockquote>
Айтулы күнде облыс әкімі білім ошағы ғимаратындағы Абай ескерткішіне гүл шоқтарын қойып, тағзым етіп, «Мұрагер» мектебіне Абай есімі берілетінін атап өтті.
Абай күні аясында аймақта «Абай мұрасының ұлттық әдебиет пен мәдениеттегі маңыздылығы» атты республикалық онлайн конференциясы, «Абай – адамзат тарихындағы ұлы тұлға» тақырыптарында Абай оқулары, халық артисі Ерсайын Төлеубайдың «Абай» спектаклінің онлайн көрсетілімі ұйымдастырылуда. Сондай-ақ, мектеп оқушылары арасында Абайдың қара сөздерін оқудан челлендж, сурет байқауы онлайн форматта аталып өтіледі.
Атап өту қажет, өңірдегі 4 білім беру ошағына, 86 көшеге Абай есімі берілген. Жаңа оқу жылына қарай «Мұрагер» мектебіне Абай есімін беру жұмыстары басталып кетті. Аталған білім ошағында Абай мұралары жинақталатын болады. Сонымен қатар, Қызылорда қаласындағы Назарбаев даңғылының бойында орналасқан аллеяға Абай есімі беріліп, оның қара сөздері тасқа қашалып жазылған. Ал, Абай ауылындағы мектеп ауласына бюсті, «Мұрагер» мектебінің ауласына ескерткіші орнатылған.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/fb_img_1597037596011-1.jpg" alt="" />

Қызылорда облысының әкімі Абай ескерткішіне гүл шоқтарын қойды

Kyzylorda-news.kz. Ұлттық банк Абай Құнанбайұлының мерейтойына орай арнайы монеталар шығарды.
<blockquote>
 «ҚР Ұлттық Банкі 10 тамызда номиналы 500 теңгелік күмістен, номиналы 100 теңгелік мельхиор қоспасынан және номиналы 100 теңгелік нейзильбер қоспасынан «Есте қалатын оқиғалар мен біртуар адамдар» сериясынан «ABAI. 175 JYL» коллекциялық монеталарын айналысқа шығарады. Монеталар шығарылымы ақын және ағартушы Абай Құнанбаевтың туғанына 175 жыл толуына орайластырылған», – делінген Ұлттық банк хабарламасында.
</blockquote>
Елде карантин режимінің ұзартылуына байланысты монеталарды сату мерзімі кейінірек хабарланады. Сату күні туралы ақпарат Ұлттық Банктің ресми сайтында қосымша орналастырылатын болады.
«ABAI. 175 JYL» монеталарының сипаттамасы:
Монеталардың бет жағында (аверсінде) орталық бөлігінде мемлекеттік елтаңба бейнеленген. Елтаңбаның сол және оң жағында «QAZAQSTAN RESPÝBLIKASY ∙ REPUBLIC OF KAZAKHSTAN» деген жазбалар орналасқан. Айналдыра ұлттық ою-өрнек элементтері бар. Төменгі бөлігінде «TEŃGE» жазбасы және күміс монетада монетаның номиналын білдіретін «500» саны және мельхиор мен нейзильбер монеталарында «100» саны бейнеленген.
Монеталардың сырт жағында (реверсінде) Абай Құнанбаевтың мүсіндік портрет бейнесі, күміс және мельхиор монеталарда интерференциялық түрлі-түсті бейнелеу технологиясын қолдана отырып орындалған сия құтысының және қаламұштың стильдендірілген бейнесі орналасқан. Портреттің оң жағында қазақтың киіз үйі (басқұр) декоры түріндегі ою-өрнек таспасы, оның астында Абай Құнанбаевтың туған жылын, 175 жылдығын мерекелейтін күнді және соғылған жылын білдіретін «1845-2020» деген жазба орналастырылған. Оң жағында металдың массасын білдіретін «31,1 g» деген жазба бар. Монетаның жоғарғы бөлігінде «175» және «JYL» деген жазба бар. Сол жақ бөлігінде ұлттық ою-өрнек элементі, күміс монетада монета дайындалған металды және оның сынамын білдіретін «Ag 925» деген жазба бар. Монетаның төменгі бөлігінде латын графикасында «ABAI» деген жазба бар.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/f741894e702617e6bd7c15662f8cf5c2.jpeg" alt="" />
Техникалық өлшемдері:
«Рroof» сапалы монеталар 925/1000 сынамды күмістен, массасы 31,1 грамм, диаметрі 38,61 мм, номиналы 500 теңгелік, таралымы 1 500 данада дайындалды.
«Вrilliant uncirculated» сапалы монеталар МН 25 мельхиор қоспасынан, массасы 15 грамм, диаметрі 33 мм, номиналы 100 теңгелік, таралымы 8 000 данада дайындалды.
«Вrilliant uncirculated» сапасылы монеталар МНЦ 15-20 нейзильбер қоспасынан, массасы 11,17 грамм, диаметрі 31 мм, номиналы 100 теңгелік, таралымы 75 000 данада дайындалды.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/47f2aa48ace8e2628dc79144a88ca5e1.png" alt="" />
Монеталар коллекциялық құны бойынша сатуға арналған. Номиналы 500 теңгелік және 100 теңгелік коллекциялық монеталар төлемдердің барлық түрі бойынша Қазақстанның бүкіл аумағында олардың белгіленген құнымен қабылдануға, сондай-ақ банк шоттарына есепке алынуға және аударылуға міндетті, Қазақстан Республикасының банктерінде шектеусіз ұсақталады және айырбасталады. Күмістен дайындалған монеталар кәдесыйлық орамда шығарылады және Қазақстан Ұлттық Банкінің мемлекеттік, орыс және ағылшын тілдерінде нөмірлік сапа сертификатымен жабдықталған. Мельхиор қоспасынан дайындалған монеталар арнайы полиграфиялық орамда шығарылады.
Коллекциялық монеталар Қазақстан теңге сарайында дайындалған.
<a href="https://24.kz/kz/zha-aly-tar/m-denie/item/415057-abaj-nanbaj-ly-bejnelengen-100-zh-ne-500-te-gelik-monetalar-shy-ty">“Хабар 24”</a>

Абай Құнанбайұлы бейнеленген 100 және 500 теңгелік монеталар шықты

Kyzylorda-news.kz. Құрметті жерлестер, өздеріңізге белгілі биыл Абай Құнанбайұлының туғанына 175 жыл. Елімізде, тіпті халықаралық деңгейде хәкім Абайдың мерейтойын лайықты атап өту үшін ауқымды шаралар ұйымдастырылды.
ҚР Тұңғыш Президенті-Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың: «Заманалар ауысып, дүние дидары өзгерсе де, халқымыздың Абайға көңілі айнымайды, қайта уақыт өткен сайын оның ұлылығының тың қырларын ашып, жаңа сырларына қаныға түседі. Абай өзінің туған халқымен мәңгі-бақи бірге жасайды, ғасырлар бойы Қазақ елін, қазағын биіктерге, асқар асуларға шақыра береді», – деген өнегелі сөзі ақын мұрасының мәңгілік өсиет ретінде бағаланатынын айқын аңғартады.
Міне, 10 тамыз дербес «Абай күні» ретінде еліміздегі мерекелік күндердің тізбесіне енуі той тойлау үшін емес, ой-өрісімізді кеңейтіп, рухани тұрғыдан дамуымыз бен оның асқақ мұрасын дәріптеу, ұрпақ жадына мәңгі ұялату мақсатында Үкімет тарапынан қолға алынып отырған ізгілікті шараның бірі деп есептеймін. Тарихта өшпес із қалдырған ғұлама, ойшыл, ұлы ағартушы Абай Құнанбайұлына деген құрмет ұрпақтан-ұрпаққа толастамасын деп тілейміз.
Ләйлә ТӨРЕШОВА,
«Nur Otan»партиясы Қызылорда облыстық филиалы төрағасының бірінші орынбасары

Ләйлә Төрешова: Хәкім Абайға деген құрмет ұрпақтан-ұрпаққа толастамасын деп тілейміз

Kyzylorda-news.kz. Қызылордада Кәсіпкерлер палатасының Өңірлік кеңесі мүшелігіне үміткерлерге дауыс беру өтуде. Кандидат ретінде 37 кәсіпкер тіркелді.
5 тамызда басталған дауыс беру 11 тамызға дейін жалғасады. 37 кәсіпкердің арасынан 20 бизнес өкілі ғана Өңірлік кеңеске мүше болу құқығына ие болады.
9 тамыздағы есеп бойынша 5633 қызылордалық кәсіпкер дауыс беруге қатысып, Өңірлік кеңес мүшелерін анықтауға белсенділік танытуда.
Айта кету керек, кандидаттардың үгіт-насихат жұмыстарының карантинмен қатар келуі салдарынан шара тоқтатылмай, сайлауға қатысушы кәсіпкерлерге дауыс берудің соңғы күніне дейін насихаттық кампаниясын жүргізуге рұқсат берілді.
Еске сала кетейік, 5-11 тамыз аралығында «дауыс беру» өткізіледі. Дауыс беру рәсімі онлайн режимде vote.atameken.kz интернет-порталында жүргізіледі.
Дауыс беруге облыс аумағында тіркелген кәсіпкерлік субъектілері мен ұйымдар қатыса алады. Әрбір кәсіпкерлік субъектісі, қауымдастық және өзін-өзі реттейтін ұйымдар бірінші басшы немесе арнайы өкілі арқылы бір кандидат үшін дауыс бере алады.
Дауыс беру үшін сайттағы «дауыс беру» бөлігіне өту қажет. Сол жерден Қызылорда облысын көрсетіп, үміткер таңдалады. Үміткердің аты-жөнін басу арқылы бағдарламасымен танысуға болады. Үміткер үшін дауысты sms немесе электронды цифрлық қолтаңба арқылы беруге болады. SMS арқылы дауыс беру үшін ұйымның БСН, ЖСН нөмірлерін, дауыс берушінің телефон нөмірі көрсетіледі. Содан соң нөмірге келген sms кодты енгізу қажет. ЭЦҚ арқылы дауыс беру үшін ұйымның кілтін таңдау жеткілікті. Дауыс беру смартфон арқылы да қол жетімді. Дауыс беру процесі небәрі екі минуттай уақыт алады.

Қызылорда: Өңірлік кеңес мүшелігіне үміткерлерге 5 мыңнан аса дауыс берілді

Kyzylorda-news.kz. Бүгін ұлы Абайдың туылған күні.
Абайды тану, білу үлкен ғылымның тармағы. Әрбір айтқан қара сөздерінің, өлең шумақтарының түп – тамыры қазақ қоғамының сол кездегі саяси бет-пердесін ашып көрсеткен, ұлтымыздың ұрпақтарының алдына келелі міндеттер жүктеген, Ар-намысты ту етіп, болашақ ұрпақ кәдесіне жаратар ой – талғамдарын боямасыз жеткізген данышпан тұлға ретінде әрбір саналы қазақтың ой – санасының өлшемі ретінде қалыптастырған ұлы даланың перзенті екені даусыз.
Бүгінгі Абай тойын өткізудің терең мазмұны Ұлы ойшылдың әрбір айтқан ойларын әрбір қазақ терең түсіністікпен қабылдап, болашағымыз үшін білімнің қайнар көзі ретінде ойға түйсек екен дейміз. Осы ретте ұрпақтарымыздың нағыз ақыл – ойдың қайнар көзі Ұлы Абайдың өлең жолдарынан сусындап білім нәрін бойымызға сіңірсек, ұлтымыздың биік тұлғасын мәңгілікке қалыптастыруда дархан ойдың қас шебері Ұлы Абайдың халқының перзенттеріне арнап жазған қара сөздерінің мазмұны мен мағынасына терең талдау жасап, ой – бөліссек: біз кәзір кімбіз, халықаралық қауымдастықтың ортасындағы тұлғалы елдің перзенттеріне лайықтымыз ба, өз орнымызды тапқан, жұрт мойындаған ұлт өкілдеріміз бе, ел бірлігін сақтап, мәңгілік елдің ірге тасын қалауға бір кісідей ат салысқан Абай атамыз арман тұтқан халықтың өкіліміз бе деген сұрақтар туындап отырғанын әрбір азамат, ел сенімін арқалаған ардагерлер қандай деңгейде, қазіргі таңда осыған жауап іздеудеміз.
Ұлы Абай қазақ халқымен бірге мәңгілік жасайды. Мерекелеріңіз құтты болсын!
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/img-20200810-wa0002.jpg" alt="" />
Сайлаубай ӘБІШЕВ,
Қызылорда қалалық ардагерлер Кеңесінің төрағасы

Сайлаубай Әбішев: Абай &#8211; ұлы ойшыл, ұлы дала перзенті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова сырбойылықтарды Абай күнімен құттықтады.
Қадірлі қызылордалықтар!
Биыл – қазақ халқының ұлы ақыны, ағартушы, ғұлама ойшылы Абай Құнанбаевтың 175 жылдық мерейтойы.
Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «Абай сөзі – қазақтың бойтұмары. Абай мұрасы – қазақтың ең қасиетті қазынасы»,- деген өнегелі сөзі бар.
Ұлы Абайды ұлықтау арқылы халқымыздың ұлттық қадір-қасиетін, рухани-адамгершілік құндылықтарын, әдебиетіміз бен мәдениетімізді әлемге тағы бір қырынан кеңінен таныта аламыз. 
Өткен жылы мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлығымен 2020 жыл Абай Құнанбаевтың 175 жылдық мерейтой жылы болып аталды.
Ел Президенті мерейтой жылына орай Абай шығармаларын оқу эстафетасын кішкентай Ләйлімнен қабылдап, жалғастырды. Бұл челлендж тек Қазақстанды ғана емес, бүкіл әлемді шарлап кетті десе болады. Әлемнің атақты адамдары түрлі тілде оқыған ақын шығармалары Абай кеңістігінің кеңейіп, халықаралық деңгейге шарықтағанын көрсетті. Абайдың мерейтойы ЮНЕСКО көлемінде аталатын болады.
Жақында Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен 10 тамыз – АБАЙ КҮНІ болып жарияланды. Алдағы уақытта бұл күн жыл сайын халықтық мейрам ретінде өткізіледі.
Сонымен бірге, жуырда ақпарат кеңістігіне “Ақыл-ойдың айнасы” деген ұранмен “ABAITV” телеарнасы жол тартқаны белгілі. 
Әдебиет және өнер саласындағы үздік шығармаларға берілетін мемлекеттік сыйлық енді Абай атындағы мемлекеттік сыйлық болып аталды.
Мұның барлығы Абай ақынның ұлылығын дүниежүзіне танытып қана қоймай, кемеңгер ойшыл, ұлы суреткердің уақыт талабын заманынан оза шауып түсінуі, дүниетанымы мен философиялық көзқарастарын тереңінен зерттеп, жаңаша танып-білуімізге жол салары сөзсіз.
Биылғы мерейтойлық жылда көптеген ауқымды ғылыми-танымдық, мәдени-әдеби шаралар жоспарланған еді. Алайда, дүниежүзін дүрліктірген коронавирус шаралардың барлығын онлайн форматта өткізуге мәжбүр етті.
Ауыр індеттер Абай замында да болған. Мұхтар Әуезовтың “Абай жолы” романының “Түн-түнекте” тарауында: “Бұл қалаға жаман науқас келіпті. – Құдай ұрған іш ауруы. – Ар жақ-бер жақтан күнде әлденеше адам өліп жатыр. – Мәлік келгендей. Шыбындай қырылып жатыр. – Аты не дейді? Адам естімеген қу науқас бір. Жұрт қашып жатыр қаладан”,- делінген. Сол кезде халыққа індеттің қаншалықты қауіпті екенін түсіндіру мақсаты тұрды. Әсіресе жаназа рәсімдеріне баса мән беру керек болды. Абай Құнанбайұлы өзі білетін Сармолла есімді молда арқылы “Қаза болған адам үйіне, жаназаға мүмкін қадарынша халық аз жиналсын. Мәйіт шыққан үйге көп адам келіп-кету болмасын. Ол үйде ас ішу, халыққа тағам тараттыру, жетісін, қырқын жасау уақытша тоқталсын! Көп молда, шәкірт, мәзін, қарилер бұдан былай осы махаллада барлық ауырып өлген адамдардың үйлеріне қаптап барып, басқа үйлерге және қаптап жүрулерін тоқтатсын” деген сөзін жеткізді.
Тіпті ол халық арасында бас тазалығын сақтау жөнінде базарларды аралап түсіндірме жұмыстарын жүргізді. Қолды қалай дұрыс шаю керектігіне дейін көрсетті. Алайда оған құлақ аспағандар көп болды. Бірақ Абайды тыңдағандар аман қалды. Осылайша ұлы ойшыл халыққа Cақтану Формуласын көрсетті.
Қымбатты жерлестер!
10 тамыз – Абай күні мерекесі баршаңызға құтты болсын!
Өлді деуге сия ма, ойлаңдаршы, 
Өлмейтұғын артына сөз қалдырған? деген сөзімен өзіне ескерткіш қалап, ұрпағына өшпес өнеге, өлмес білімді асыл мұра етіп қалдырған ұлы Абай әлемі – шексіз әлем.
Абай мұрасы – мәңгілік!

Гүлшара Әбдіқалықова Абай күнімен құттықтады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> 10 тамызда ұл­­ты­­мыздың ұлы ақы­ны, ойшыл тұл­­ғасы Абай Құнан­­бай­­ұлы­ның ту­ға­нына 175 жыл тол­ды. Бұ­дан ши­рек ға­сыр уақыт бұ­рын Тұңғыш Прези­дентіміз – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев­тың бастамасымен Абайдың 150 жыл­дығы ЮНЕСКО деңгейінде өткі­зіл­ген еді. Бұл торқалы той – сол тама­ша дәстүрдің жалғасы.
Биылғы мерейтойға орай бірқатар іс-шара жоспарланған болатын. Бірақ әлемді жайлаған індетке байланысты со­ның көпшілігін онлайн форматқа ауыс­тырдық. Әрине сан сынақтан сү­рін­беген халқымыз бұл дертті де жеңе­ді. Қиындық&nbsp; өтпелі, ал Абай мұрасы мәң­гілік.
Менің тапсырмам бойынша Үкімет оныншы тамызды «Абай күні» деп бел­гілеп, мерекелер тізбесіне енгізді (бірақ жұмыс күні болып қала береді). Ұлы ақынның мұрасын ұлықтауға арналған іс-шаралар жыл сайын өткі­зіліп тұратын болады. Мәселе мерейтойда емес – тұғырлы тұлғаның туын­ды­ларынан терең тәлім алуда. Абай­дың рухына тағзым ету – оның қағи­датын ұстану, аманатына адал болу. Сонда ғана жас ұрпақтың сана­сына қастерлі құндылықтарды сіңі­реміз.
Біз ұлы ойшылдың өнегелі өмірі мен тағылымы туралы айтудан жа­лық­­паймыз. Әсіресе қазіргі Қазақстан қоға­мын Абайдың рухани ұстанымына сай дамыту аса маңызды. Мен бұл жөнінде «Абай және ХХІ ғасырдағы Қазақстан» атты мақаламда кеңінен айттым.
Биылғы жыл халықаралық «Абай жылына» айналды. Әлемнің көптеген елдері оның шығармашылығына назар аударуда. Қазақстанның бастамасымен және ЮНЕСКО-ның қолдауымен ұлы ақынымыздың 175 жылдық мерей­тойы жаһандық деңгейде аталып өтуде.
Ақынның баға жетпес мұрасын ұғын­дыру және дәріптеу – азаматтық пары­­зымыз. Өйткені Абай – әлем­дік дең­гей­дегі кемеңгер тұлға. Абай­тану­дың тұ­ғыр­намалық негізі де осы болуға тиіс.
Қазір ақынның еңбектерін халық­ара­лық ғылыми айналымға енгізу үшін нақты және мақсатты жұмыс­тар қол­ға алынуда. Оның шығарма­ла­ры әлем­нің он тіліне аударылып, бас­паға әзірленді. Бұл кітаптар жүз­ден астам елдің кітапханалары мен мәде­ни орта­лықтарына жіберіледі. Бірқа­тар шетел­дік аудармашыларға, Абай­дың шығар­машылық мұрасын зерттеу­ші­лер мен насихаттаушыларға менің Жар­лығыммен мемлекеттік награда берілді.
Абай рухын ұлықтау шарала­ры жалғасуда. Шетелдегі елшілік­тері­міздің жанынан Абай орталықтары ашыла бас­тады. Ақынның шығар­ма­шылығын жүйелі зерттеу үшін Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті жанынан Абай академия­сы құрылды.
Біз бәсекеге қабілетті мемлекет болу үшін Абай мұрасын естен шығармауымыз керек. Себебі ұлт ретіндегі жаңару идея­сы да оның көзқарасымен үндесіп жат­қаны анық.
Келесі жылы Қазақстан Тәуел­сіз­дігі­нің 30 жылдығын атап өтеміз. Бірақ ке­зінде ұлы ойшылды қатты толған­дырған кейбір келеңсіздіктер қоғамда әлі де кездеседі. Өкінішке қарай Абай айт­қан «бес дұшпаннан» толық арылып болған жоқпыз.
Азаматтарымыздың арасында жал­қаулық пен сөзуарлық жиі кездесетіні қынжылтады. Бұлар бұрынғыша той­құмарлықтан тартынбай, күнделікті тынымсыз тірлікті дәріптеудің орнына, әрбір қоғамдық оқиғадан саяси астар іздейді де отырады.
Абай халықты той тойлауға емес, еңбек етуге, рухани кемелденуге шақырды. Абайдың ұлағаты әлі күнге дейін маңызын да, құндылығын да жоғалтқан жоқ. Сондықтан біз оның терең ойларына, келешектің келбетіне үңілген көрегендігіне таңырқаудан жалыққан емеспіз. Абай ілімі бүгінгі бірқатар бағыттарға орайлас келеді.&nbsp;&nbsp;
Ең алдымен, білім игеру. Біз бү­кіл әлемді ақыл-ой мен парасатты пайым арқылы ғана мойындата аламыз. За­ман талабына сай білім алу интел­лек­туалды ұлт қалыптастыруға жол ашады.
Екінші, тәрбие мәселесі. Сон­дықтан, өскелең ұрпаққа дұрыс бағыт берген жөн. Ақынның «Пайда ойлама, ар ойла, талап қыл артық білуге» деген өсиетін әрдайым санаға сіңіру қажет.
Үшінші, жаңа кәсіп игеру. Ақын әр қазақ өз ісінің шебері болса деп ар­­ман­дады. Әсіресе бәсекелестікке толы ал­мағайып заманда мұның мәні зор. Абай: «Мал керек болса, қол­өнер үй­ренбек керек. Мал жұтай­ды, өнер жұта­майды» дейді. Біз ең­бекке, жаңа өнер иге­руге деген көзқа­расымызды түбе­гейлі өзгертуге тиіспіз. Байлықтың да, бақыттың да кілті – өзің сүйген кәсіпте.
Төртінші, ынтымақ мәселесі. Абай әрдайым қоғамның береке-бірлі­гін арттыруға ден қойды. Ол «Біріңді, қазақ, бірің дос, көрмесең істің – бәрі бос» деп, елді татулыққа шақырды.
Біз аса күрделі кезеңді бастан өткеру­деміз. Осындай сәтте бір-бірімізге қол ұшын беріп, өзара мәміле мен ынты­мағымызды арттыра түсу аса маңызды. Кемеңгердің де жан-жүре­гімен тілегені жұртының амандығы мен ұлтының тұтастығы еді. Сон­дық­тан бүгінгідей қиын шақта Абай мұ­расына жүгіну өте өзекті&nbsp; болып отыр.
Абай өнегесінің құны дәуір алмасқан сайын артпаса, кемімейді. Ол баршаға түсінікті әрі күллі адамзатқа ортақ. Оның қара өлең болып өрілген және қара сөз болып төгілген оралымды ойлары әлі күнге дейін өмірлік бағдар болып келеді.
Ұлтының болашағы үшін қам жеген ұлы ойшыл күллі жұртшылықты да махаббат пен мейірімге үндеді. Ақынның осындай адамгершілік қағидаттары еліміздің бүгінгі ұрпақтары үшін де аса қажет.
Мемлекет тәуелсіздік жағдайында ұлттық сананы қайта жаңғыртуға және жаһандану өзгерістеріне бейімдеуге жалпыұлттық&nbsp; тұрғыдан басымдық беріп отыр.
Ұлы данышпан елдік мүддені әрдайым жоғары қоюға, алған білім мен тәжірибені халық игілігіне жұмсауға шақырды. Бүкіл адамзат үшін даму үрдісін осындай ұстаным арқылы ұғыну әрдайым маңызды болмақ.
Абай – біздің ұлтымыз бен жұрты­мыз­ды танудың төте жолы. Ұлы ақын бізге мазмұндық тұрғыдан өлшеу­сіз, ха­­лық­тың рухани азығына айнал­ған мұра қалдырды. ХХІ ғасырға қадам бас­сақ та, Абайдың көзқарасы заман­ауи із­гі­лік қағидаттарына және Қа­зақ­стан қо­ғамының басты құндылық­тарына, оның бірлігі мен берекесіне толықтай сай ке­летіндігіне тағы да бір мәрте көз жеткі­земіз.
Ұлы данышпан ұлттың рухани мә­дени, адами бет-бейнесін асқан көре­гендікпен сипаттаған. Оның ұлылығы да осында.
Абайдың даналық сөздері қазақ халқының алтын тұғыры, түп негізімізге үңіліп, ұлттық ұстынымызды іздеген көп­теген ұрпақтың басын біріктіретін мәң­гілік рухани тірек болып қала бермек.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев&nbsp; «Абай сөзі – қазақтың бойтұмары» деген бо­латын. Бұл тұжырым бізді ақын әлеміне терең бойлауға, жаңаша ойлауға мін­деттейді.
Қазір елімізде абайтанумен айна­лы­сатын бірнеше ғылыми-зерттеу орталығы бар. Осылардың жұмы­сын жүйелеп, елордамыздағы Абай акаде­миясының төңірегіне топтастырған жөн. Академия барлық зерттеу меке­мелерінің жұмысын ғылыми тұрғыдан үйлестіруші міндетін атқара алады.
Алдағы уақытта гуманитарлық пән­дер­дің бөлінбес бөлшегі ретінде «Абай­тану» курсын оқыту мәселесін қолға алу керек. Жаңа философиялық және саяси ұстаным тұрғысынан «Абай­та­ну» оқулығы мен хрестоматиясын әзір­леу қажет. Сондай-ақ Абайдың «толық адам» ілімі жан-жақты әрі терең зерттелуге тиіс.
Біз Абайды ХІХ ғасырда өмір сүріп, ХХІ ғасырдың сөзін сөйлеген данышпан ретінде әлемге танытуымыз керек. Сонымен қатар оны ұлттық сананы жаңғыртуға зор ықпал еткен рухани реформатор ретінде дәріптеуге міндеттіміз.
Түптеп келгенде, әрбір қазақ Абай­мен мақтануға тиіс! Халқымыздың ұлы перзентінің торқалы тойы құтты болсын!
[Egemen.kz](https://egemen.kz/article/244790-qasym-zhomart-toqaev-abay-%E2%80%93-rukhani-reformator© egemen.kz)

Қасым-Жомарт Тоқаев: Абай – рухани реформатор

Kyzylorda-news.kz. Бүгін елімізде тұңғыш рет Абай күні аталып өтеді.
Үкімет қаулысымен биыл Қазақстанда 10 тамыз – Абай күні деп белгіленіп отыр. Яғни жыл сайын осы күнді біз ұлы баба рухын ұлықтап, арнайы мереке ретінде атап өтетін боламыз.
Қазақтың ұлы ақыны, ұлттық жазба әдебиетінің және әдеби тілінің негізін салушы, ағартушы Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы 1845 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданында дүниеге келген. Абай Тобықты руының Ырғызбай тобынан тарайды. Ауыл молдасынан оқып жүрген кезінен-ақ зеректігімен көзге түскен ол Семей қаласында 3 жылдық медреседе тәрбие алады. Әжесі Зере, шешесі Ұлжанның тәлімімен жетіледі.
Абайдың әкесі Құнанбай ел басқарған кісі. Оның ұлын оқудан ерте шығарып алуы да – сол ел ісіне араластыру мақсаты еді. Абай тез есейіп, балалықтан да ерте өтіп, жастайынан ел ішіндегі әңгіме, сөз өнерін, билердің шешендік өнеріне құлақ салып, оларды өзінің ерекше талантымен бойына сіңіре білді.
Абай жас кезінен-ақ оқудан қол үзген емес. Бос уақытында қазақтың мәдениетін, араб, парсы, шағатай тілдерін үйренеді. Шығыс әдебиетінің алыптары Низами, Хожа Хафиз, Науаи, Физули секілді ақындарының өлеңін жаттап өседі. Кейін ол орыс әдебиеті мен тілін өздігінен үйреніп, орыстың ұлы ойшылдары Пушкин, Гоголь, Лермонтов, Щедрин, Некрасов шығармаларымен танысады. Сонымен бірге Шекспирдің шығармаларын да оқиды. Соның арқасында дүниетанымын кеңейтіп, білімін шыңдай түседі.
Жасы отыздан асқанда Абай орыс тіліндегі кітаптарды оқуға мықтап кіріседі. Сол тұста Семейге айдалып келген орыс демократтарымен танысады. Ол демократтардың бірі – Михаэлис еді. Сонымен қатар 1880 жылдары айдалып келген Долгополов, Леонтьевтермен да танысып, өзі олардан үйрене жүріп, өзі де оларды халқының салт-дәстүрімен таныстырып, қол ұшын берді. Ақынның шығармашылықпен еркін араласуы 1860 жылдарға сай келеді. Ол кезде Абай өлеңдерін басқа аттармен жариялаған. Тек 1886 жылы «Жаз» деген өлеңінен бастап өз атын қоя бастайды. Ақынның «Жаз», «Күз», «Қыс», «Жазғұтыры» өлеңдерінен бөлек, «Жасымда ғылым бар деп ескермедім», «Ғылым таппай мақтанба», «Интернатта оқып жүр», «Сегіз аяқ» өлеңдері сол кездегі әлеуметтік жағдайдан молынан хабар береді.
Абайтанудың білгірі, әйгілі «Абай жолы» роман-эпопеясының авторы Мұхтар Әуезов атап көрсеткендей, Абай мұрасының нәр алған рухани үш арнасы: өз халқының мәдени мұрасы мен Шығыс, Батыс елдерінің рухани қазынасы болды. Өсе келе Абай елдегі пайдасыз дау-шардан жерініп, қазақтың жылдар бойы қалыптасып қалған қоғамдық және әлеуметтік мәселелеріне жіті үңіле бастайды. Қазақтың азаттығынан айырылып, итше ырылдасып көрген күніне налиды. «Өздеріңді түзелер дей алмаймын, өз қолыңнан кеткен соң енді өз ырқың» деп басыбайлы бодандыққа байланған халқының мұңын жоқтайды.
Абай өлеңдері бай философиялық, күрескерлік қасиетке ие. Ол ең алдымен қазақтың телегей-теңіз ауыз әдебиетінен сусындап, батырлар жыры мен ғашықтық жырларының үрдісіне мұрагерлік етті. «Ескендір», «Масғұт», «Әзім әңгімесі» – Абайдың шығармашылық мұрасындағы поэмалары да зерттеушілердің назарында. Абай қазақтың өлең үлгісін жаңаша тұрғыдан байыта түсті. Сондықтан Абайды қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы деп атауға болады.
Абайдың ақындық дәстүрін ақынның көзі тірісінде тікелей дамытып, жалғастырған ақын шәкірттері болған. Солардың ішінде ерекше орын алатыны – Абайдың өз балалары. Бұл ретте Абай мектебі жайлы тірісінде тоталитарлық жүйемен тіресіп өткен ғалым Қайым Мұхамедханұлының еңбегін ерекше атап өту керек. Совет заманы орнаған кезде Абайды жоққа шығаруға талпынған сұрқия саясат шеңгелі ұлтты ұлы ақынынан да айыруға күш салған болатын. Алайда Мұхтар Әуезовтың ерлігі мен Қайым Мұхамедханұлының қайсарлығы ұлтың ұлы мұраларын саясаттың қиянатынан сақтап қалды.
Абайдың өз заманында ел ісіне бір кісідей араласқанын 1885 жылы мамыр айында Шар өзенінің бойындағы Карамола деген жерде Семей генерал-губернаторы Цеклинскийдің басқаруымен Семей губерниясына қарайтын 5 уездің 100-ден астам би-болысы бас қосқан төтенше съезінің тарихынан байқаймыз. Осы съезде төбе би болып сайланған Абайға «Семей қазақтары үшін қылмыстық істерге қарсы заң ережесін» әзірлеу міндеті тапсырылды. Абай бастаған комиссия барлығы 93-баптан тұратын ережені 3 күн, 3 түнде әзір етті. Бұл қазақ қауымындағы әдет заңдарына да, патша өкіметінің халықты канаушылыққа, зорлық-зомбылыққа негізделген заңына да ұқсамайтын, өзгеше кұжат еді. Оның, әсіресе, ұрлық, қылмыс пен әйел мәселелеріне арналған баптары ерекше құнды. Бірақ Абайдың беделін өсірген Қарамола съезінен кейін оның қарсыластары көбейіп кетеді. 1890 жылы Байғұлақ, Күнту деген кісілер бастаған 16 атқамінер Жиренше қыстауының шетіндегі Ши деген жерде Абайға қарсы дұшпандық әрекетке сөз байласады. 1891 жылы Оразбай бастаған дау 1897 жылға дейін созылады. Бұл шиеленістің аяғы 1898 жылғы Мұқыр сайлауындағы жанжалға, Абай өміріне қастандық жасауға әкеп соқтырады. Ақын бұл жанжалдың барша жиренішті сырын, өзінің ақ екендігін Сенатқа жазған хатында айғақты деректермен дәлелдеп береді. Ақын ел басқару қызметінде барынша әділ болып, халық қамын ойлаған, «тура биде туған жоқ» қағидатын ұстанған. Ғұмырының соңына қарай пенделік шаруалардан бойын аулақ салып, уақытының көбін шығармашылыққа арнаған.
Абай тек ақын емес, сонымен бірге сазгер екенін де атап өту керек. Абайдың ән шығармашылығы қазақтың халық музыкасында ерекше орын алады. «Сегіз аяқ», «Айттым сәлем, Қаламқас», «Желсіз түнде жарық ай» әндері әлі күнге халық жүрегінде. Одан бөлек Абай өзінің шығармашылығында қара сөзге ерекше мән берген. Абай поэзиясының арқауы ғылым, білім, еңбек – осы қара сөздерде жалғасып дамиды.
Ақын 1904 жылы туған жерінде қайтыс болды. Сүйегі Жидебайда қойылды. Қазір сол Жидебайда ақынның өзі тұрған үйде әдеби-мемориалдық мұражайы бар.
Ақынның өз кіндігінен он бала тараған. Бәйбішесі Ділдәдән: Ақылбай, Әкімбай, Әбдірахман, Райхан, Күлбадан, кенже баласы Мағауия. Екінші әйелі Әйгерімнен (Шүкіман) – Тұрағұл, Мекайыл, Ізкәйіл, Кенже. Абайдың үміт күткен талантты балалары: Әбдірахман, Мағауия, Тұрағұл, Мекайыл. Әкелерінің өлеңдерін жатқа айтып, халық арасына таратқан, әнші, домбырашы болған.
Абайдың ақыл-ойынан туған мұрасы – айналып келгенде Алашқа үндес қазақтың ұлттық идеясы еді. Ақынның ұлы жүрегі тоқтағаннан кейін де Әлихан Бөкейханұлының ақын шығармаларын жинақтап, басып шығаруға күш салуы, Ахмет Байтұрсынұлының «Қазақтың бас ақыны» деп баға беруі де сондықтан.
<a href="https://www.inform.kz/kz/bugin-kazakstanda-tungysh-ret-abay-kuni-atalyp-otedi_a3681488">ҚазАқпарат</a>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары

Қызылордада 5 адам суға кетті

Қызылордалық жастар ұлы Абайды ұлықтады (ФОТО)

Қызылордада ауа райына байланысты ескерту жарияланды

Президент жаңа оқулық әзірлеуді тапсырды

Қызылорда облысының әкімі Абай ескерткішіне гүл шоқтарын қойды

Абай Құнанбайұлы бейнеленген 100 және 500 теңгелік монеталар шықты

Ләйлә Төрешова: Хәкім Абайға деген құрмет ұрпақтан-ұрпаққа толастамасын деп тілейміз

Қызылорда: Өңірлік кеңес мүшелігіне үміткерлерге 5 мыңнан аса дауыс берілді

Сайлаубай Әбішев: Абай – ұлы ойшыл, ұлы дала перзенті

Гүлшара Әбдіқалықова Абай күнімен құттықтады

Қасым-Жомарт Тоқаев: Абай – рухани реформатор

Бүгін тұңғыш рет Абай күні аталып өтеді

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары

Қызылордада 5 адам суға кетті

Қызылордалық жастар ұлы Абайды ұлықтады (ФОТО)

Қызылордада ауа райына байланысты ескерту жарияланды

Президент жаңа оқулық әзірлеуді тапсырды

Қызылорда облысының әкімі Абай ескерткішіне гүл шоқтарын қойды

Абай Құнанбайұлы бейнеленген 100 және 500 теңгелік монеталар шықты

Ләйлә Төрешова: Хәкім Абайға деген құрмет ұрпақтан-ұрпаққа толастамасын деп тілейміз

Қызылорда: Өңірлік кеңес мүшелігіне үміткерлерге 5 мыңнан аса дауыс берілді

Сайлаубай Әбішев: Абай &#8211; ұлы ойшыл, ұлы дала перзенті

Гүлшара Әбдіқалықова Абай күнімен құттықтады

Қасым-Жомарт Тоқаев: Абай – рухани реформатор

Бүгін тұңғыш рет Абай күні аталып өтеді

Сайлаубай Әбішев: Абай – ұлы ойшыл, ұлы дала перзенті