<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Қызылорда облысы Полиция департаменті Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасы тарапынан облыс көлемінде &nbsp;орта, &nbsp;орта арнаулы &nbsp;оқу &nbsp;орындарының &nbsp;оқушы, &nbsp;студенттері &nbsp;арасында «Есірткіге жол жоқ!» тақырыбында GIF – аннимация әзірлеу сайысы ұйымдастырылды.Сайыстың негізгі мақсаты - кәмелетке толмағандар арасындағы нашақорлық проблемаларын және қатысушылардың ақпаратты қолжетімді ұсыну арқылы олардың жеке пікірлерін баяндау мүмкіндігін түсіндіру және өскелең ұрпақтың бос уақытын тиімді пайдалануға тарту болып табылады.Байқауда қатысушылар өз ойларын шығармашылықпен жеткізе білді, заманауи техниканың мүмкіндіктерін пайдаланып, өз анимацияларында &nbsp;нашақорлық проблемаларын көрсете алды.Облыстық финалдық байқауға 12-20 жас аралығындағы алты оқушы студент өтті, &nbsp;комиссияның шешіміне сәйкес барлығы жеңімпаз атанды, олар: Двоеглазов Павел ("Атамекен" балалар ауылы), Мырқы Жансая (Жалағаш ауданы N123 мектеп-лицей), Қосанов Еркебұлан, Жеңіс Еркеназ, Ұзақбаев Асхат (Арал ауданы N262 мектеп - гимназия, 14 мектеп-лицей, N220 орта мектеп), Ан Карина (Қызылорда қаласы N23 мектеп – лицей).

«Есірткіге жол жоқ!» облыстық GIF – аннимация әзірлеу сайысы ұйымдастырылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Бүгін ҚР Премьер-министрі Олжас Бектеновтің төрағалығымен жылу беру маусымының басталуы, мемлекеттік орман қорын ұлғайту жөніндегі шаралар, Үкімет қаулыларының жобалары талқыланған Үкімет отырысы өтті. Жиынға облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев селекторлық режим арқылы қатысып, Арал теңізінің құрғаған ұлтанына сексеуіл егудегі кешенді жұмыстарға тоқталды.<blockquote>«Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлының Арал теңізінің құрғаған ұлтанындағы 1 млн. 100 мың гектар жерге бес жыл ішінде сексеуіл егу тапсырмасы жоспарға сәйкес орындалуда.2021-2023 жылдары 544 мың 200 гектар жерге, осы жылы көктемде 65 мың гектарға сексеуіл көшеттері отырғызылды. Қараша айында 211 мың гектар аумаққа егілмек. Келесі жылы қалған 280 мың гектарға сексеуіл көшеттері мен тұқымын егу жоспарланған. Оның 100 мың гектары облыстың үлесі болса, қалған 180 мың гектары Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетіне тиесілі.Облысқа жүктелген 15 млн. көшетті дайындау үшін орман шаруашылығы мекемелерінде 8 уақытша тұқымбақ ұйымдастырылды. Одан бөлек, Дүниежүзілік банктің қаржыландыруымен 441 млн. теңгеге аумағы 33,5 гектар тұқымбақ салынып, пайдалануға берілді.Арал теңізінің құрғаған ұлтанындағы ормандандыру жұмыстарына Еуропа елдерінен грант тарту үшін Сыртқы істер министрлігінің келісімімен Еуроодаққа мүше мемлекеттер елшілерін өңірге арнайы шақырдық. Мамыр айында Сыртқы істер министрінің орынбасары Роман Юрьевич Василенко бастаған 20 елші келді. Арал өңіріндегі жұмыстармен танысып, қолдау көрсету жөнінде алдын-ала келісім жасалды. Нәтижесінде, Арал өңірінің экожүйесін жақсарту бағытында нидерландық «DGB Group» және қытайлық «BGI Group» компанияларымен бірлескен жұмыстар жүргізілуде.Арал теңізінің құрғаған ұлтанына сексеуіл егу жоспарға сай атқарылып, белгіленген мерзімде аяқталатын болады. Жұмыстар тұрақты бақылауымда» – деді Н.Нәлібаев.</blockquote>Орман шаруашылығы мекемелерінің материалдық-техникалық базасын нығайту үшін соңғы 3 жылда облыстық бюджеттен 1 млрд. 800 млн. теңге қаржы бөлініп, 96 арнайы техника, 49 қажетті құрал-жабдық сатып алынды.Арал өңіріндегі ормандандыру жұмыстарына отандық компаниялармен қатар, шетелдік ұйымдар да кеңінен тартылуда. Мәселен, америкалық «USAID» Халықаралық даму агенттігі «Аралды құтқару қоры» арқылы құрғаған ұлтандағы сексеуіл екпелерін суаруға алғаш рет ұңғымалар қазып, 500 гектар аумаққа «Оазис» демонстрациялық алаңын құрды. Осындай жобаны жүзеге асыруда отандық «Freedom Finance» холдингі басшылығымен де келісімге қол жеткізілді.

Арал теңізінің құрғаған ұлтанына сексеуіл егу жалғасуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезі хатшылығының XXІІ отырысында Ізгі ниет елшілері институты құрылды, деп хабарлайды&nbsp;<a href="https://egemen.kz/">Egemen.kz</a>.Астанада өтіп жатқан Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшылары съезі хатшылығының ХХІІ отырысында Ізгі ниет елшісі лауазымына 5 адам ұсынылған.Қазақстан атынан танымал әнші, мәдениет саласының өкілі Димаш Құдайбергеннің кандидатурасы ұсынылды.Айта кетерлігі, хатшылық отырысында қатысушылар бейбітшілікті сақтап, диалог пен өзара құрмет мәдениетін нығайту үшін барлық діни және халықаралық ұйымдардың күш-жігерін ортақ мүддеге жұмылдырудың маңызды екеніне тоқталған.&nbsp;Фото: Ашық дереккөз

Димаш Құдайберген Ізгі ниет елшісі болып тағайындалды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Брифингте журналистер Роман Склярдан азаматтардың көбі ескі уақыт белдеуін қайтарғысы келетінін айтып, осы мәселеге қатысты пікірін сұрады.Премьер-министрдің бірінші орынбасары Роман Скляр Үкіметтегі брифингте уақыт белдеуіне қатысты пікірін айтты, – деп хабарлайды&nbsp;<a href="https://aikyn.kz/"> Aikyn.kz</a>&nbsp;Брифингте журналистер Роман Склярдан азаматтардың көбі ескі уақыт белдеуін қайтарғысы келетінін айтып, осы мәселеге қатысты пікірін сұрады.<blockquote>«Бұл өте маңызды мәселе. Қоғамның өзге бөлігі жаңа уақыт белдеуін қолдап отыр. Мысалы, Ташкент Шымкентке жақын жерде орналасқан, онда бір сағат уақыт ерекшелігі болатын, қазір ол жоқ. Олар да біз сияқты уақыт белдеуінде, бірақ ешкім наразылық танытпады. Біреуге ол тиімді, біреуіне ұнамайды. Менен сұраса, мен ерте оянуға бейімделгенмін, маған осы уақыт ыңғайлы. Кейбір танысыма бұл уақыт ұнамайды. Бұл жерде оң және теріс жауапты саралау керек. Күтіп, барлығының пікірін сұрау керек», – дейді Роман Скляр.&nbsp;</blockquote>Фото: aikyn.kz

Вице-премьер ескі уақыт белдеуін қайтару мүмкіндігі жайлы айтты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Бүгінгі Үкімет отырысынан кейін облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаевтың төрағалығымен мәжіліс өтті. Күн тәртібінде жылу беру маусымының басталуы және мемлекеттік орман қорын ұлғайту мәселелері қаралып, тиісті тапсырмалар жүктелді.<blockquote>«Жылу беру маусымының кедергісіз өтуі өте маңызды. Биыл Үкімет дайындық жұмыстарына жан-жақты қолдау көрсетіп, жобаларды іске асыруға қажетті қаржы бөлді. Өткен аптадағы көшпелі мәжілісте барлық жауапты мекемелерге дайындық жұмыстарын сапалы ұйымдастыру бойынша тиісті тапсырмалар берілген болатын. Олардың дер кезінде, сапалы орындалуын қатаң бақылау керек. Әлеуметтік нысандардың жауапты маусымға дайындығы баяу жүруде.Білім, денсаулық сақтау, мәдениет, спорт басқармалары, әлеуметтік нысандар қазандықтарының толық дайындығы мен отын қорының жасақталуын қатаң бақылауға алыңыздар.Өткен жылу беру маусымында қаладағы КСК-сы жоқ тұрғын үйлерді жылуға қосуда бірқатар мәселе туындады. Мұндай жағдай биыл қайталанбауы тиіс!Биыл Қызылорда қаласындағы 187 көпқабатты тұрғын үйді ыстық сумен қамту жоспарланған, Үкімет резервінен 11 млрд. теңге бөлінген. Жұмысты 15 қазанға дейін аяқтауды тапсырдым. Берілген тапсырма уақытылы орындалуы керек», – деді Н.Нәлібаев.</blockquote>Басқосуда Қызылорда қаласы және аудан әкімдеріне көмір қорын жеткілікті етіп жасақтау, үздіксіз және қауіпсіз газ отынымен қамтамасыз ету міндеттелді. «Қазақ Газ Аймақ» Қызылорда өндірістік филиалының директорына әр аудан орталығынан апаттық-диспетчерлік қызмет құру тапсырылды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/zhylu_beru_1_9d558455c3.jpg" alt="жылу беру 1.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/zhylu_beru_2_a54e0ab22e.jpg" alt="жылу беру 2.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/zhylu_beru_3_756d7060a6.jpg" alt="жылу беру 3.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/zhylu_beru_4_4d98bcf73c.jpg" alt="жылу беру 4.jpg">Фото: Қызылорда облысы әкімінің баспасөз қызметі

Н.Нәлібаев: Жылу беру маусымының кедергісіз өтуі өте маңызды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Осы қылмысқа қатысы бар барлық адамдар жауапкершілікке тартылады.Талғардағы жасөспірімді өлтіру ісі бойынша жеті адам екі айға қамауға алынды, деп хабарлайды&nbsp;<a href="http://qaz365.kz/">Qaz365.kz.</a>Ресми орган тергеу объективті жүргізіліп, кінәлілердің бәрі заң аясында жазасын алатынына сендіруге тырысты.<blockquote>«Біз қоғамдық толқуларды түсінеміз және отбасы мен жақындарына көңіл айтамыз. Прокуратура органдары кісі өлтіру туралы бұл істі ерекше бақылауға алғанын ресми түрде хабарлаймыз. Аталған қылмысты жасады деген күдік бойынша сот 2 ай мерзімге қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беріп, жеті күдікті адам ұсталды. Біз барлық жағдайларды анықтауға және кінәлілерді жауапкершілікке тартуға бағытталған объективті тергеуге кепілдік береміз. Барлық азаматтарды осы қылмысқа қатысы бар адамдарды жауапкершіліктен алып тастауға ешқандай әрекет жасалмайтынына сендіреміз. Тергеуге көмектесетін кез келген ақпаратпен прокуратура немесе ішкі істер органдарына жүгінуге шақырамыз, – делінген қадағалаушы орган мәлімдемесінде.</blockquote>Айта кетейік, оқиға 4 қазанда болған. Баланың әкесі жалға дүкен алып, сауда жасаған. Төбелес осы дүкеннен басталған. Бір жас жігіт дүкенге келіп, бір құты сыра алып, ақшасын төлемей кете барған. Болат сыраның ақшасын төлеуді талап еткен. Арада жанжал туындаған. Болаттың інісі мен ұлы, 16 жастағы Шерзат клиенттен кетуді сұраған. Бірақ сыра алған жігіт достарына қоңырау соғып, дүкенге үш көлікпен бір топ жігіт келген. Арасында үш-төрт қыз да болған.Бір топ жігіт жасөспірімді тепкілеп жатқанын маңайдағы тұрғындар видеоға түсіріп алған. 10-шы сыныпта оқитын Шерзат Болат ата-анасының дүкеніне кездейсоқ келген. Суық қарумен келген бұзақылар ешкімді аямапты. Қансыраған бір отбасының мүшелері ауруханаға жеткізілген. Көп ұзамай жасөспірім жансақтау бөлімінде көз жұмған.Фото: ktk

«Жеті күдіктіні екі айға қамадық». Прокуратура Талғардағы жасөспірімнің өліміне қатысты мәлімдеме жасады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;&nbsp; Жеке өмірі жиі ел талқысына түсетін актер, шоумен Жахан Отарғалиев жеке өмірінен сыр шертті. Бұл туралы <a href="https://stan.kz/karim-katinaska-urkip-kaldim-balzhan-bidash-zheke-omiri-407221/">Stan.kz</a> ақпарат агенттігі хабарлайды.&nbsp;Жахан Отарғалиев әнші Балжан Бидашпен ажырасып кеткен соң бойжеткендермен танысып, кездесіп жүргенін айтты. Өнер иесі бір арумен көріскенде болған қызықты жағдайды бөлісті.<blockquote>"Біреумен кездесіп жүрсің бе? Біреумен таныстың ба? Үйленейін деп жатырсың ба? Бұл маған өте жиі қойылатын сұрақтар. Иә, танысқанмын. Жақында кездескенбіз. Сөйлесу барысында "Мәһрге не сұрайсың?" дегенмін. Жаңа Gelandewagen сұрады. Құны 150 млн теңге. Не істеді деп ойлайсыңдар", –&nbsp;деп оқырмандарын ойландырып қойды актер.&nbsp;</blockquote>Фото: Жеке парақшадан алынды

“Құны 150 млн теңгелік Gelandewagen сұрады”: Жахан Отарғалиев үйленуге қатысты сұраққа жауап берді   

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Дубайдағы шоколад фабрикалары толық қуатта жұмыс істеуде. Олардың өнімін қазақтар талап әкетуде…Дубайдан жеткізілетін атышулы шоколадтың бағасы 20 мың теңгеге жетіп отыр, ал оның шынайы құндылығы бұл соманың жартысына да татымайды.<a href="https://t.me/dalainside">DALA INSIDE</a> шоколадқа құмартқан кейбір қазақтардың соған бола соңғы тиынын санап беріп жатқанына қайран қалуда. Осынау құбылыс халықтың тұтыну мәдениетін ғана емес, сонымен бірге елдің қаржылық сауаттылығы қандай деңгейде екенін көрсетеді.Шоколадқа жұмсалған 20 мың теңге, бір ғана тұтынушы тұрғысынан елеулі болмауы мүмкін. Бірақ, мұндай транзакцияның саны еселенген сайын, бұл миллиондаған теңгенің шетелге ағуына алып келеді. Шетелдік тауарға тәуелділік ұлттық капиталдың ішкі нарықта тұрақтауына кедергі жасайды.Қазақтан үшін Дубайден жеткен шоколадтар белгілі бір әлеуметтік статустың белгісіне айналған. Оның дәмі сол 20 мыңның өзіндік құнын ақтай ма, мәселе онда емес. Мәселе, сіздің әлемжелідегі статусыңызға инфляциясыз өсім беретін шоколадтың өзінде болып тұр.Мұндай психотипке ие адамдар үшін қаржылық тұрақтылық немесе жинақ жасау маңызды емес. Олардың психологиясы көбіне қоғамның көзқарасына тәуелді. Егер әлемжеліде немесе таныстар арасында «Дубайдан шоколад әкелу» трендке айналса, олар да солардың қатарынан қалғысы келмейді.Бұл «қазақтарда ақша бар, бірақ оны қалай жұмсауды білмейді» дегеннің пікірдің классикалық үлгісі. Шоколадтың құнына көз тастай отырып, тек бір ғана сауал қоя аламыз: қазақтардың ақшасы қайда кетіп жатыр? Брендке, мәртебеге, ең бастысы, сыртқа кетіп жатыр.Мұндай трендтің кең таралуы тұтыну мәдениетінің дұрыс бағытта дамып жатпағанының айқын көрінісі.20 мың теңге – бұл символ. Бұл қарапайым шоколадтың құны емес, Қазақстан экономикасының өзін көрсету тәсілі. Біз өндірмейміз, біз сатып аламыз. Біздің ақшамыз шетелге кетеді, ал сол шетел бізді одан сайын «сатып алуға» итермелейді.Дамыған елдерде адамдар қымбат заттарды сатып алудан бұрын оның құндылығы мен тиімділігін есептейді. Қымбат шоколад немесе сән-салтанатқа деген сұраныс оларда жоқ емес, бірақ олардың сатып алу әдеттері біздің елдегі үрдістен бөлек. Олар үшін шынайы байлық — материалдық заттарда емес, қаржылық тәуелсіздікте және өмір сүрудің сапасында.Мысалы, АҚШ-тағы «жайлы өмір сүру» философиясы көбіне қарапайым, бірақ сапалы заттарды таңдаумен байланысты. Байлардың өзі люкс заттарды сатып алуда аса сақтық танытады, себебі олардың материалдық жетістігіне назардан гөрі, қаржылық тәуелсіздік пен тұрақтылық маңыздырақ. Бұл елдерде қарыздан сақтану принципі кең таралған.Сәнді тұтынушылық емес, жеке қаржылық сауаттылық пен жинақтар, тәуелсіздік және болашаққа инвестициялау олардың байлықтарының негізгі құндылықтары.Айталық, Швецияда «лагом» деген тұжырым бар, бұл – «жеткілікті» деген мағынаға саяды. Шведтер өз өмірін қарапайым және үнемді өткізіп, қажетсіз шығындардан қашады. Бұл философия біздің елде кездесетін шектен тыс тұтынушылық мінез-құлыққа мүлдем қайшы.Дубай — туристердің Меккесі. Шоколад сияқты тауарды сатудың негізгі нарығы туристер. Басқаша айтқанда, шоколадтың өзіндік құны су тегін болар, бірақ оған туристік индустрияның қосатын құны оны 20 мың теңге деңгейіне дейін шарықтатып отыр. Бұл жерде басты байып жатқан — шоколад фабрикаларының өзінен гөрі, бөлшек сатушылар мен маркетингтік агенттіктер.Айтқандай, Дубайдағы шоколад нарығы 2023 жылы шамамен 736 миллион АҚШ долларын құрап, жылына 5,2%-ға өсіп келеді.Қорыта келе, Дубайдан әкелінген 20 мың теңгелік шоколад бұл жай ғана тауар емес. Бұл біздің қаржылық мәдениетіміздің айнасы, және бұл айнаға қарап, өзімізді қайта бағалау қажет. Тәтті шоколад, әрине, өмірдің бір қуанышы, бірақ қаржылық жауапкершілік одан да маңызды.Фото: astanatv.kz

20 мың теңге: Дубайдан жеткен шоколадтар белгілі бір әлеуметтік статустың белгісіне айналған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жылу беру маусымы – қауіпсіздік талаптарын қатаң сақтауды қажет ететін маңызды кезең. Бұл маусым басталысымен-ақ тұрғындар өрт және газ қауіпсіздігі мәселелеріне ерекше мән беруі керек. Себебі, сақтық шараларын уақытында қолға алу төтенше жағдайлардың алдын алуға көмектеседі. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпарат алаңында облыстық ТЖД Мемлекеттік өрт бақылау басқармасының бастығы Асхат Оразбеков айтты.<blockquote>– Департамент қызметкерлері жыл сайын жылу беру маусымы басталар алдында адам өмірі мен денсаулығын сақтау және қоршаған ортаны өрттен қорғау бойынша тиісті жұмыстар жүргізеді. Биыл да 4 302 тұрғын үй секторын аралау арқылы 15 389 тұрғынға тұрмыстағы өрт қауіпсіздігі талаптары бойынша үгіт-насихат жұмыстары жүргізілді. Осы бойынша көпқабатты тұрғын үй аулаларында да 1 861 тұрғынға электр және газ баллон жабдықтарын, газ пештерін ортану, қолдану барысындағы өрт қауіпсіздігі талаптары түсіндірілді. Айта кету керек, өткен жылмен салыстырғанда биыл жарақат алғандар саны екі есеге азайған, – &nbsp;деді Асхат Плалұлы.</blockquote>Мамандардың айтуынша, тұрмыстық газ баллондарын автогаз бекеттерінде толтыру – адам өміріне қауіпті. Мұндай жағдайлар тұтынушылардың газ иісінен улануымен ғана шектелмей, жарылысқа әкеп соқтыруы мүмкін.<blockquote>– Стационарлық автомобильді газ құю станциясында автокөлікке пайдалануға арналмаған баллондарды толтыруға жол берілмейді. Облыс бойынша бүгінде 30-дан аса автогаз құю бекеттері жұмыс істейді. Аталған бұзушылықтардың алғышарттары тауарлық газды газ тарату жүйесі бойынша тасымалдауды, газ тарату жүйесін техникалық пайдалануды, сондай-ақ тауарлық газды көтерме және бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын ұйымдардың жосықсыз жұмыстарынан туындайды,- деді ТЖМ Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитетінің Қызылорда облысы бойынша департаментінің бөлім басшысы Ақылбай Әкімниязов.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/brifing_zhylu_1_1cf78bdfc1.jpg" alt="брифинг жылу 1.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/brifing_zhylu_b47299c6cf.jpg" alt="брифинг жылу.jpg">Фото: gov.kz

Жылу беру маусымына дайындық барысы пысықталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Ғаламтор желісіндегі балалар — алаяқтар үшін қолайлы және оңай нысана. Жаһандық желінің ұсынатын анонимділігіне байланысты қаскөйлердің әрекеттері оффлайнға қарағанда аз байқалады, ал алдап кету тәсілдері, әсіресе мектеп жасына дейінгі немесе бастауыш мектеп жасындағы балаларды қызықтыратын амалдары көп.Осы ақпаратты Fingramota.kz-пен бірге толығырақ қарастырайық. &nbsp;«Касперский зертханасының» зерттеулеріне сәйкес, қазақстандық ата-аналардың 21%-ы балаларына төрт жасқа толмай тұрып құрылғылар сатып алады. Ата-аналардың 32%-ы балаларына алғаш рет төрт жастан алты жасқа дейінгі құрылғыларды береді. Сонымен қатар, балалардың жартысынан көбі (56%) ғаламторда күніне бірден төрт сағатқа дейін уақыт өткізеді, ал 23%-ы бос уақытының көп бөлігін ғаламторда өткізеді. Бұл статистика Қазақстандағы балалардың балабақша жасынан бастап ғаламтор пен әртүрлі құрылғыларды белсенді пайдаланатынын көрсетеді.Алайда балалар мен жасөспірімдер алаяқтар үшін өте осал санат болып табылады, сондықтан киберқылмыскерлер фишинг арқылы олардың құпия ақпаратын жиі тартып алады. Өкінішке орай, ата-аналар көбінесе ғаламтордағы пайдалану мәселесінде екі қарама-қарсы ұстанымды ұстанады: олар балаларға мүлде ғаламторда уақыт өткізуге тыйым салады (бұл наразылық туғызады, және тыйымдарды еңсеріп, балалар онлайн қақпанға түсіп қалуы мүмкін), немесе оларға рұқсат береді, бірақ негізгі қауіпсіздік ережелерін, яғни цифрлық гигиена ережелерін түсіндірмейді. &nbsp;Балалардың интернетке қолжетімділігін бақылаңыз&nbsp;Ата-аналар балаларының ғаламторы қауіпсіз болуын қаласа, бірінші қадам – ғаламторға қолжетімділікті бақылау, және мұнда екі жол бар. Біріншісі – баланың ғаламторға қанша уақыт өткізетінін бақылауға мүмкіндік беретін ата-ана бақылау бағдарламалары. Мұндай бағдарламалар баланың ғаламтормен қарым-қатынасын толығымен басқарып, ол ғаламторға қанша уақыт өткізе алатынын нақты анықтайды.&nbsp;Сондай-ақ, ата-аналар бұл бағдарламалардың көмегімен сайттар мен қосымшалардың тізімін басқара алады, оларды ашу немесе кіруді бұғаттау мүмкіндігі бар. Баланың тыйымды айналып өту әрекеті тек бірден тоқтатылып қана қоймайды, сонымен қатар ата-аналарға арналған арнайы журналға жазылады. Сонымен қатар, жетілдірілген бағдарламалар одан әрі кетіп, әлеуметтік желілерде күдікті және бейтаныс аккаунттармен хат алмасуды шектеуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, олар жеке хабарламалардағы негізгі «қауіпті» сөздер мен тіркестерді бұғаттауды орната алады.Екінші қадам – жоғары сапалы антивирустық бағдарламалық қамтамасыз ету, ол стандартты вирустармен қатар, алаяқтық сайттар арқылы құрылғыға енген шпиондық бағдарламалармен күресуге көмектеседі. Сондықтан құрылғыны вирустарға автоматты түрде тексеруді үнемі жүргізу қажет.&nbsp;Балаға интернеттегі қауіпсіздік туралы не айту керек&nbsp;Балаларға түсіндіру қажет негізгі ережелер: ешқашан бейтаныс адамдармен сөйлеспеу, өзіңіз немесе ата-анаңыз туралы құпия ақпаратты жарияламау. Себебі интернет ойындары мен әлеуметтік желілерде балалар бейтаныс адамдармен үнемі байланыста болады. Алайда пікірлерде, ойын чаттарында және мессенджерлерде киберқылмыскерлер де «мекендеуі» мүмкін. Олар балалардың сеніміне кіріп, олардың жеке ақпаратын алдап алады.&nbsp;Сондықтан балаға ғаламтордағы адамдар өзін басқа адам ретінде көрсете алатынын түсіндіру керек. Мысалы, егер профиль суретінде балақай көрінсе, шын мәнінде ол ересек адамның әрекеті болуы мүмкін. Ата-аналар балаларына мынаны жеткізуі тиіс: виртуалды достары қаншалықты жағымды болып көрінсе де және олармен қаншалықты жақсы қарым-қатынаста болса да, ешбір жағдайда өздерінің нақты орналасқан жері, ата-аналарының жұмыс кестесі, сондай-ақ логиндер мен парольдер сияқты ақпараттарды оларға айтуға болмайды. Ата-ана бақылау бағдарламалары баланың осындай маңызды мәліметтерді жіберуден қорғай алатынын түсіндіру артық болмас. Сонымен қатар, тексерілген платформаларда ғана ойнаудың және күмәнді сайттардан аулақ болудың маңыздылығын айту қажет.Тағы бір маңызды ақпарат — кейбір жүктеулер, сілтемелер және сайттар құрылғыларға зиян келтіруі мүмкін, бұл құрылғының жұмысын тоқтатады. Балалар көбінесе тегін ойындар, фильмдер, музыка немесе бағдарламалар іздейді, және бұл туралы киберқылмыскерлер өте жақсы біледі. Бұдан бөлек, зиянды сайттар немесе қосымшалар арқылы қаскөйлер баланың құрылғысына тыңшылық бағдарламаларды орнатып, олардың әңгімелерін тыңдап, құпия ақпаратты қадағалай алады. Алаяқтар балалардың электронды хаттардағы сілтемелер мен қосымшаларға үлкендерге қарағанда күдіктенбей қарайтынын біледі. Мұнда сапалы антивирустық бағдарламалық қамтамасыз ету көмектесе алады, бірақ одан да маңыздысы — балаға күмәнді сілтемелерге өту немесе қауіпті сайттарға кіру бүкіл үй желісінің қауіпсіздігіне қатер төндіретінін үнемі түсіндіріп отыру қажет.Желіде қауіпсіздіктің тағы бір ережесі – ешбір ақпаратты ғаламтордан толықтай жою мүмкін емес, тіпті ол көпшілікке қолжетімді болмаса да. Бұл әрбір балаға білуге тиіс нәрсе. Ғаламторға бір рет шыққан ақпарат мәңгі сақталады. Өкінішке орай, адамдар өздерінің жеке мәліметтері ұзақ уақыт сақталатынын ойламайды. Мысалы, егер бала біреуге электрондық пошта немесе мессенджер арқылы ата-анасының банк картасының скриншотын, суретін немесе толық деректемелері бар хабарламасын жіберсе, алушы оны өз құрылғысында сақтап алып, өз мүддесі үшін пайдалана алады.Ата-аналарға балалардың киберқауіпсіздігі туралы ұсыныстар&nbsp;Балаларыңызға цифрлық гигиенаның негізгі ережелерін түсіндіріңіз&nbsp;Балаларыңызға планшет, компьютер немесе смартфон бермес бұрын, ғаламторда не істеуге болатынын және не істеуге болмайтынын түсіндіріңіз. Ғаламторды пайдалануға уақыт шектеулерін қойып, балаңызға мезгіл-мезгіл көмегіңізді ұсыныңыз.&nbsp;Балаңызбен оның өмірі туралы тұрақты сөйлесіңіз&nbsp;Кейде балалар виртуалды бейтаныс адамдармен араласа бастайды, себебі оларға ата-ананың назар аударуы жетіспейді. Сондықтан баламен сенімді қарым-қатынас орнату өте маңызды, сонда балаңыз кез-келген мәселесімен сізге келе алатынын және сіз оны тыңдауға әрқашан дайын екеніңізді біледі. Әңгімелесу кезінде смартфонды алыстатып қойыңыз, оны көзге көрінетін жерде қалдырмаңыз. Психологтар осылай кеңес береді, себебі бала сіздің телефонды өзінен маңыздырақ деп ойлап қалуы мүмкін. &nbsp;<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2024_10_07_at_15_35_16_e57219bc4d.jpeg" alt="WhatsApp Image 2024-10-07 at 15.35.16.jpeg">Ғаламторда нені бөлісуге болатынын талқылаңызБалаға ғаламторда жеке деректермен бөлісудің қауіпті екенін және оның салдары қандай болатынын түсіндіріңіз. Егер бала ғаламторда өзімен байланысты нәрселерді жарияламас бұрын немесе бейтаныс адамдармен хат алмасу алдында сізбен кеңесіп отырса, бұл тек қана артық болмайды. &nbsp;Баланы ғаламторда «жоқ» деп айтуды үйретіңіз&nbsp;Балаларды іздеумен айналысатын еріктілер ұйымдары балалардың көбінесе әлеуметтік желіде бейтаныс адамдармен сөйлескеннен кейін оларға ілесіп кететінін айтады. Сондықтан, егер бейтаныс аккаунт ғаламторда достық ұсынса, серуендеуге шақырса немесе виртуалды «сыйлық» ұсынса, баланы ғаламторда қалай «жоқ» деп айтуды үйрету керек. &nbsp;Мектептің киберқауіпсіздікке көбірек көңіл бөлуін ұсыныңыз&nbsp;Мектеп әкімшілігімен сөйлесіп, оларға киберқауіпсіздік мәселелеріне ерекше көңіл бөлуді ұсыныңыз. Бастапқыда бұл мәселеге информатика сабақтарында назар аударса жеткілікті болады. Бала үйде ғана емес, мектепте де беделді мұғалімнің онлайн қауіпсіздік туралы айтқанын естігенде, ол осы тақырыпқа көбірек назар аударады.&nbsp;Баланы өзін қорғауға үйретіңіз&nbsp;Артық бақылау мен қамқорлық тек пайдасыз ғана емес, сонымен қатар зиянды, өйткені ол балада дәрменсіздік сезімін оятады. Онымен бірге негізгі нұсқаулықты өткізіңіз: бала өзі өзін қалай қорғай алатынын білсін. Мысалы, құпиялылық параметрлерін орнату, күдікті сайттар мен аккаунттарды бұғаттау және оларға шағым түсіру мүмкіндіктерін пайдалану.&nbsp;Өзіңіз үлгі болыңыз&nbsp;Егер сіз балаға киберқауіпсіздік туралы үйретіп жатсаңыз, бірақ өзіңіз цифрлық гигиенаны сақтамасаңыз, балаңыздың сіздің нұсқауларыңызды елемеуіне таң қалмаңыз. Мысалы, достарыңызбен кафеде отырып, әлеуметтік желіде нақты орналасқан жеріңізді көрсетіп сурет жарияласаңыз, ал бір күн бұрын балаңызға мұндай әрекеттен аулақ болуды айтқан болсаңыз, бала мұны байқап, ережені елемей қоюы мүмкін. Ал бұл жағдайдың қалай аяқталатыны туралы болжау қиын емес.&nbsp;Баланың шешім қабылдауына мүмкіндік беріңіз&nbsp;Киберқауіпсіздік және антивирустық бағдарламалық қамтамасыз етуді орнатумен айналысқанда, балаңызды осы процеске тартыңыз. Осылайша, онлайн қауіпсіздік туралы әңгімелер ол үшін қызықты тәжірибеге айналады, ал теориялық материалдар тек жалықтыратын дәріс болмайды. Ғаламтордағы қауіпсіздік ережелерін әзірлеуге де балаңызды қатыстыруға тырысыңыз — ол олардың жасалуына қатысқанын білсе, ережелерді орындауға әлдеқайда ынталы болады.&nbsp;Артық кетпеңіз&nbsp;Ғаламторда бала киберқылмысқа тап болуы мүмкін деген қағиданы жеткізу маңызды болғанымен, оны шамадан тыс қорқытып, үрей туғызудың қажеті жоқ. Ғаламторда балалардың дамуы үшін көптеген тамаша мүмкіндіктер бар, және егер бала интернеттен қорқатын болса, оларды жіберіп алуы мүмкін. &nbsp;Балаңызбен әңгімелесу конструктивті әрі сенімді болуы керек, оның барлық сұрақтарына шынайы жауап беріп, ашық диалогқа дайын екеніңізді көрсетіңіз. Балаңызға сенім артып үйреніңіз. &nbsp;Өзіңізді және балаңызды қорғаңыз, Fingramota.kz-пен бірге қаржылық сауаттылықты арттырыңыз!Фото: fingramota.kz

Балалардың цифрлық қауіпсіздігі: киберқылмыскерлерден оларды қалай қорғауға болады 

БЕС ЖАҢАЛЫҚ: Апталық шолу

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Агенттік Төрағасының тапсырмасына сәйкес халықтың мемлекеттік қызмет көрсету бойынша шағымдары мен ұсыныстарына жедел назар аудару мақсатында «Электронды үкімет» веб-порталы мәселелері бойынша Telegramm мобильді қосымшасындағы «EgovKzBot2.0» бот платформасы арқылы «Уәкілетті органға өтініш» білдіру батырмасы іске қосылды.Аталған платформада қызмет алушылардың мемлекеттік қызметтердің көрсетілуіне шағым, олардың сапасын арттыру, сондай-ақ мемлекеттік аппаратты бюрократиядан арылту бағытында ұсыныстарын білдіру тетіктері қарастырылған.Осы ретте, уәкілетті органға қандайда бір шағымыңыз болса, мемлекеттік қызмет алуыңыз бойынша толық ақпаратты көрсетіп, шағымдана аласыз.&nbsp;Бүгінгі таңда, Агенттіктің Қызылорда облысы бойынша департаментімен аталған телеграмм бот арқылы азаматтарға тиісті түсіндірмелер берілуде.Аталған телеграмм боттың жұмысын халықпен таныстыру мақсатында жергілікті атқарушы органдардың әлеуметтік желілеріне бейнероликтер және халық көп шоғырланатын жерлерге QR код бейнеленген баннер эскиздері жарияланды.Айта кетейік, <a href="https://t.me/Kenes1414Bot">https://t.me/Kenes1414Bot</a> сілтемесі арқылы «EgovKzBot2.0» бот-платформасында мемлекеттік көрсетілетін қызметтер бойынша шағым беруге, бюрократияны азайту және бизнес-процестерді оңтайландыру жөнінде ұсыныс жолдауға болады.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары