<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қазгидрометтің болжамы бойынша, 19 маусымда республиканың басым бөлігінде боран соғады.Астанада күндіз найзағай ойнауы мүмкін. Оңтүстік-шығыстан соғатын жел оңтүстік-батысқа ауысады, күндіз екпіні 15-20 м/с болады. Өрт қаупі сақталады.Таңертең және күндіз солтүстікте, батыста, оңтүстікте, Алматы облысының таулы аймақтарында найзағай ойнайды.Қостанай облысының солтүстігінде, шығысында, оңтүстігінде күндіз найзағай, бұршақ, бұрқасын болуы ықтимал. Түнде және таңертең облыстың батысында, солтүстігінде тұман түседі. Облыстың оңтүстік жартысында төтенше өрт қаупі сақталады.Күндіз батыста, шығыста, Қызылорда облысының орталығында найзағай, бұрқасын, шаңды дауыл болуы мүмкін. Батыстан соғатын желдің екпіні түнде облыстың солтүстігінде 15-20, күндіз 15-20, орталықта, облыстың шығысында 23-28 м/с күшейеді. Өрт қаупі сақталады.&nbsp;&nbsp;

Дүйсенбіге арналған ауа райы болжамы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Еуропа көшелеріндегі «таңғы жаңалықтар, газета!» деген балалардың дауысы адамзат баласын ақпарат әлеміне алып келді. &nbsp;Турасында осылай, бұрындары қала көшелерінде ілінетін хан жарлықтарынан бастап, ел ішіндегі ауыс-түйіс жаңалықтар арнайы ақпарат парақтары болып бірігіп, «газет» атауымен бұқараға ұсынала бастады. Сол уақыттан бастап ақпарат әлемі дүркін-дүркін өзгерістерге ұшырап, жаңалықты жеткізу құралдары да, беру тәсілдері де тым қатты өзгерді. Бір уақыттары дауыстық хабарлама таратуға мүмкіндік берген радионың өмірге келуі де ескірместей көрінген еді. Алайда ақпаратқа аш қоғам үшін тек дауысын тыңдап қою жеткіліксіз болды. Өнертапқыштар бейнелі, сұлбалы ақпарат таратуды көздеді һәм мақсатына жетті. Бұл теледидардың өмірге келген тұсы еді. Ал бүгінде медиа кеңістік үшін жаңалық – масс-медиа.&nbsp;Бүгінде елімізде журналистика саласы жаңа платформаларға бет бұрып, заманауи технологияларды қолдануда. Нақтырақ айтқанда, телеарналар тек көк жәшікпен ғана халыққа ақпарат таратпай, әлім желідегі ресми парақшалары арқылы да көрерменге жедел жаңалықтар таратуда. Бұл ретте, Digital marketing бойынша &nbsp;бүкіл &nbsp;мүмкіндіктер &nbsp;қарастырылып келеді.Журналистердің күнделікті жаңалықтар жариялап, ақпарат беріп, репортаж таратуына және бөлісуіне ғаламтор көп мүмкіндік берді. Осы тенденцияның дамуы арқылы төртінші билік өкілдері әмбебап журналистке айналуда.Қазір әлемде &nbsp;журналистер &nbsp;мен аудитория &nbsp;арасын Facebook, Twitter және &nbsp; Instagram &nbsp;секілді қосымшалар байланыстыруда. Ал елімізде бұл &nbsp;тізімге Tik Tok желісі қосылады. Сонымен қатар, &nbsp;Telegram желісі де &nbsp;қарқынды &nbsp;өсіп, белсенді желілердің біріне &nbsp;айналды.&nbsp;Түркістан облысында өткен Ұлттық құрылтайда Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев масс-медианың дамуына ерекше көңіл бөлу керектігін тілге тиек етті.&nbsp;<blockquote>«Ақпарат саясатының тиімділігін арттыру, креативті индустрияны дамыту. Масс-медиа – елімізді жаңғырту ісіне ерекше ықпал ететін сала. Сондай-ақ, билік пен қоғам арасындағы пәрменді байланыс құралы. Қазір батыс елдерінде «анти-инфлюенсер» деген қозғалыс бірте-бірте қалыптасып жатыр. Бұл қозғалыс интернет басылымдар арқылы азаматтарға, жастарға тарайтын барлық ақпаратқа, деректерге, әсіресе, жалған мағлұматтарға, яғни, fake news-қа зор күмәнмен қарайды, яғни адамдардың санасын жаулап жатқан, тіпті, оларға имандай сенуге болатын идеология секілді құбылыстарды жоққа шығарады. Біздің елімізде де жалған ақпарат тарататын басылым-сымақтар бар. Бұл – құпия емес. Олардың артында нақты қалталы адамдар, тіпті, ықпалды елдер бар.Ал, жаңа қозғалыстың негізгі мақсаты – дәстүрлі құндылықтарды дәріптеу, ең алдымен, бұл әдебиеттегі, сондай-ақ ақпарат саласындағы дәстүрді сақтау. Сондықтан, біз де әлемде болып жатқан осы жаңа үрдіске назар аударғанымыз жөн. Бұл үрдістер бүгінде түрлі ақпаратпен идеологиялық тұрғыдан уланып жатқан қоғамды сауықтыратын күшке айналуы әбден мүмкін», - деді Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев.&nbsp;</blockquote>Осы тұста, сапалы және сары басылымның ара жігін ажырататын оқырман санын көбейту маңызды. Өйткені, сары басылымдар айқайлаған тақырыппен жалған ақпараттың арқасында оқырман жинап, басылым жұмысын жүргізіп отыр. Қалай айтсақ та, «сары басылымдар» туралы белгілі тұжырым немесе анықтама жоқ. Бүгінде ақпараттың ағыны толассыз ағып жатқанда шынайы және жалған жаңалықтарды ажырату қиынға соғуда. Ал фактчекинг дәл әрі нақты мәліметті айшықтап береді. Ақпаратты сүзгіден өткізу, саралау — медиа саласындағы қызметкерлер жұмысының құрамдас бөлшегі болғанымен де, фактчекинг қабілетін меңгерудің маңызы артып, медиасауаттылықтың ажырамас бөлгешіне айналды.Заманауи медианың тағы бір жаңалығы - GPT CHAT жасанды зияты шықты. «Ақысын» төлеп, бес-ақ минутта белгілі бір тақырып бойынша кішігірім мақала жазып береді. Алгоритімі де қарапайым. Жазу керек мақаланың тақырыбын теріп бересіз. Тақырыпқа сай интернетте бар ақпаратты құрап &nbsp;ұсына қояды. Әзірге ағылшын тілінде жетілдіріп жатыр. Бес жылда GPT CHAT дейтініңіз қазақша үйреніп алып, «сәлеметсіз бе!» деп тұрса таңғалмаңыз. The Guardian-ның ресми ақпаратына сүйенсек, ChatGPT аудиториясы 2023 жылдың ақпанында 100 миллион адамды қамтыды. ChatGPT іске қосылғаннан &nbsp;бес күннен соң &nbsp;1 миллион адам, ал іске қосылғаннан кейінгі бірінші айда чат-ботты 57 миллион адам пайдаланған. Мамандардың айтуынша, осы қарқынмен жалғаса беретін болса атаулы бағдарлама миллиардтардың жүрегін оңай жаулайды-мыс.&nbsp;Адам сияқты жаза алмайды дейтін шығарсыз. Жасанды интеллект ақпаратты тез өңдеп, керегін жаттап алады. Стилім бөлек десеңіз стиліңізді де қайталап береді. Қуанатын әрі ойға батыратын тенденция. Жасанды зият қолдағы смартфонда инстаграм мен тик-токтан нені көп көрдіңіз, фейсбуктан қандай постты жиі оқисыз. Тіпті телефон арқылы сөйлескенде не айттыңыз, нені тыңдадыңыз бәрін де өзіне сақтап алып, сол инстаграм мен тик-токта яки фейсбукта сіз әңгіме қылып айтқан тақырыпта шығара береді. Байқамадыңыз ба? Тексеріп көріңіз. Теледидардан жаңалық көретіндер азайды десек те әлемдегі 9 миллиард адамның тең жартысы телміріп отырғанын да ойлап қойған жөн. Қазақ телевизиясында үрдіс қалай жүргені есте шығар. Кеңес заманында кәсіби журналистер суфлерді оқыса, 90 жылдардың аяғы мен 2000 жылдардың басында дауысы әдемі, түрі келіскен деп әртістерге орын берді. Кейінгі уақытта телевизияға баяғының «тірі аңыздары» келіп, тағы түрленді. Қазір жас журналистер көп.&nbsp;GPT CHAT жасанды зиятымен қатар ДипФейк тележурналистермен таласа бастады. АҚШ-та Дипфейкті саясаткерлерге көп қолданады. Нағыз медиақару деуге болады. Мысалы, АҚШ тың экс-президенті Дональд Трамптың түр-әлпетін қиып алып, ірі денелі қызыл галстук таққан біреудің бетіне монтажбен қоя салып, «ойыңа» келген әңгімені айтқыза аласың. Яғни адамның келбетін қиып алып, кез-келген денеге қою арқылы «пропаганда» құралына айналдыруға болады. Тележурналистерге де қаупі зор. Қазақтың «Айтпағанды айтқызды» дейтіні енді болады. Енді үшінші әрі соңғы мәселені де жазу керек. Ол - «робот».Мәселе екені рас. GPT CHAT жасанды зияты мен дипфейк бар жерде робот та болады. Кейінгі уақытта роботты қызмет көрсету саласынан бастап телевизияға да әкелді.Робот тілші кез келген уақытта жұмсаған жерге барады. Керек материалды айтқан ракурста түсіріп, автоматты түрде жасанды зият арқылы жолда монтаждап береді. Ауырып қалмайды, тамақ ішпейді, айына айылық төлеп, шығынданбайсың. Абайдағы орман өртінде робот журналист барып репортаж жасағанда өртенген орманның ішін көретін едік. Себебі жанбайды, суға салсаң батпайды. Әлемдегі қақтығыс болып жатқан жерге барып, «өліп» қаламын демей түсіре берер еді. Роботты құрастырар кезде сұлу қыз, келбетті жігіт те етіп, жасай алады. Робот зейнетке де шықпайды. Дейтұрғанмен, әлгі пақырыңыз кешегі қазақ журналистикасының қайталанбас тұлғасы, публицист Шерхан Мұртаза секілді ақиқатты шындықтан айырып айта алады ма екен? Бейсен Құранбек секілді «Арма ағайын» деп ақтарыла сөйлеп, айтқысы келген бір ауыз сөзбен мыңдаған көрерменнің жүрегіне жеткізе алады ма? Сауық Жаханова апамыз секілді дауысы қазақ радиосының алтын қорына сақталады ма екен? Әрине, адам орнын белгілі көлемде ауыстырғанымен, түбегейлі өзгерте алмасы сөзсіз.Дегенмен, жасанды интеллект қанша дамыса да, журналистика саласының &nbsp;негізі сол қалпында қала бермек. Төртінші биліктің статусы мен жұмысына бәсекелесе алмайды, журналистика саласының өзектілігін жоғалтпайды. Не дегенмен, журналистің жүрегінен шыққан сөз жүрекке жетеді, сараптап жазған сөзі салмақты болады.Мереке ІСКЕНДІРҚЫЗЫ, «Өңірлік Коммуникациялар қызметі» КММ-нің&nbsp; бөлім басшысы

Заманауи медиа және бүгінгі журналистиканың келбеті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Бұл сұрақ адамдар арасында көп жылдар бойы пікірталас тудырып келеді. Британдық зерттеушілер бұл сұраққа қатысты өз нұсқасын ұсынды, - деп хабарлайды Massaget.kz.Ұлыбританиядағы Бристоль университетінің Жер туралы ғылымдар мектебінің зерттеушілері бірінші жұмыртқа немесе тауық пайда болғанын анықтауды шешеді. Бұл жайлы пікірталас ғасырлар бойы жалғасып келеді. Бұл тақырыпты, тіпті, ежелгі грек философтары да талқылағаны туралы ақпарат сақталған.Ғалымдардың зерттеуі "Nature Ecology and Evolution" ғылыми журналында жарияланды. Сарапшылар тобы жұмыртқа салушы және тірідей туатынға жататын 51 қазба және 29 тірі түрді зерттеді.Тауықтың ең арғы тұқымдасы бауырымен жорғалаушылар екені белгілі болды, олар динозаврлар пайда болғанға дейін миллиондаған жылдар бұрын өмір сүрген. Және бұл бауырымен жорғалаушылар жұмыртқа салмаған.<blockquote>"Амниоттардың пайда болуына дейін (амнионның (жұмыртқаның ішіндегі қорғаныш қабық) ішінде ұрық немесе құрсақішілік дамудан өтетін омыртқалылар тобы) балық қанаттарынан аяқ-қолдарын дамытқан алғашқы төртаяқтылар негізінен қосмекенділер болды. Олар бақалар мен саламандралар сияқты, яғни &nbsp;қазіргі қосмекенділер секілді қоректеу үшін және көбею үшін суда немесе судың айналасында өмір сүруге мәжбүр болды", - деп түсіндірді Бристоль университетінің Жер туралы ғылымдар мектебінің профессоры Майкл Бентон.</blockquote>Амниоттар 320 миллион жыл бұрын пайда болған кезде, олар су өткізбейтін тері мен басқа бақылау құралдарын дамыту арқылы судан шыға алды. Бірақ амниотикалық жұмыртқа дамып келе жатқан бауырымен жорғалаушылардың жылы климатта кеуіп кетуден қорғайтын кілті болды және ата-аналарға судан алыстап, жерді зерттеуге мүмкіндік берді.Яғни, алғашында тауық (немесе бауырымен жорғалаушы) болған, содан кейін жұмыртқа пайда болды. Бір сөзбен айтқанда, бауырымен жорғалаушылар эволюция жолымен бірте-бірте дамып, құстарға айналды, содан кейін олар жұмыртқа салуды үйренді.<blockquote>"Амниоттардан басқа сүтқоректілер мен бауырымен жорғалаушылар пайда болды. Олар - динозаврлар, кесірткелер, қолтырауындар, құстар. Олардың ортақ арғы тұқымдасы тірідей туылды", - деп қорытындылады мамандар.</blockquote>&nbsp;

Жұмыртқа бірінші пайда болды ма, тауық па? Ғалымдар бұл сұраққа нүкте қойды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Ата – сая болар бағың болса, әке – асқар тауың» дейді қазақта, сол себепті отбасылық құндылықтарды ілгерілетуге, отбасы институтын нығайтуға, сондай-ақ әкелер институтын дамытуға ықпал ету мақсатында елімізде Әкелер күні – маусымның үшінші жексенбісі күні аталып өтетін болды.Осы орайда бүгін Жалағаш ауданында «Әке – шаңырақтың тірегі» атты әкелер кездесуі өтті.&nbsp;Кездесуге аудан әкімінің орынбасары Ғани Сүлейменов, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Садық Әлиев бастаған аудан ақсақалдары, білім саласының ардагері, көпбалалы әке Әбілхайыр Ералиев, жас жігіттің өміріне араша болған полиция майоры Ержан Абдрамановтың әкесі Асылхан Абдраманов, ұл-қыздары әлем кубогының жүлдегерлері атанып жүрген Қайрат Өлментай, сондай-ақ ауданның өзге де &nbsp;ер-азаматтары қатысты.&nbsp;<blockquote>«Әке – баланың тірегі, лүпілдеген жүрегі, ойындағы санасы, өмірдегі панасы. Әке отбасының асыраушысы. Әкенің мінез-құлқы, өзгелермен қарым-қатынасы, өнері мен білімі баланың көз алдындағы үлгі-өнеге алатын, оған қарап өсетін нысанасы. Иә, бала мен әке ынтымағы болмаған жерде әке жылуы сезілмейді. Сондықтан ер бала әкесімен сырлас, жолдас, дос. Ол әрқашан бір әрекет жасау үшін әуелі әкесімен сырласады. «Бір бала бар – атаға жете туады, бір бала бар – кері кете туады» деген тұжырымға сай баланың қандай болмағына негіз қалайтын әкенің өзі. Сондықтан әлемнің көптеген елдерінде отбасылық құндылықтарды насихаттау, отбасы және ата-ана институтын нығайту үшін аталып өтетін «Әкелер күні» мерекесі елімізде де ресми мереке ретінде белгіленді. Мерекеде алдымен анасын, одан кейін аяулы жары мен қыздарын қадірлей білген, отбасында өзінің де қадірі бар ер-азаматтың өмірі – күнде мереке. Бұл сөзіме Бұқар жыраудың «Әкелі бала – жаужүрек, жиын тойға барады, төрден орын алады, бітіреді жұмысын, тастан да өтер жебесі» деген сөзі дәлел деп білемін. Әрине барлық әкелер бірдей дей алмаймын. Қазірде жүзі кеткен пышақ секілді болып бара жатырған әкелерде бар. Үйдегі әйеліне сөзін өткізе алмайтын, әкенің жігерсіздігінен балалары жасқаншақ, қорқақ, қоғамға пайдасы жоқ болып өсіп келеді. Сондықтан бұл күннің, осындай жиындардың жиі ұйымдастырылуы қоғам үшін, отбасы институтының дамуы үшін маңызы зор»&nbsp;, – деді Ғани Сүлейменов.</blockquote>Халқымызда «Әкесі қой баға білмегеннің, баласы қозы баға білмейді», «Баласы жаман болса, әкесін түйе үстінен ит қабар» деген өмір көшімен ілесіп бізге жеткен, өз мәнін жоймай, тәрбиелік қуатын өз бойына жинақтаған ұлағатты сөздер көптеп кездеседі. Шыны керек, түрлі кезеңдерде бала тәрбиесіндегі әкенің рөлі әр түрлі сипатта көрінеді. Кеңес дәуірінде әкелер өз балаларын қатаң тәртіппен тәрбиелеген. Ал балалары әкелеріне ешқандай қарсы сөз айтпаған, қарсыласпаған, ал егер әкенің пікірімен келіскілері келмесе, бұл үшін жазаланып отырған. Әкенің сөзі заң болған. Әкенің шаңырағын ешкімге сатпаған, көздің қарашығындай сақтаған. Әкенің үйі – бұл қасиетті үй.&nbsp;«Ел үмітін ер ақтар, ер атағын ел сақтар» демекші, өңірімізден талай дүлділ ақын да, спортшы да, 5 саусағынан өнер тамған өнер адамы да, рухты батыр да шыққан. Мәселен бүгінгі күннің батырлары Астанада зәулім үйдің терезесінде ілініп тұрған үш жасар баланы ерлікпен құтқарып қалған Сәбит Шонтақбаев, жақында ғана суға батып бара жатқан студенттің өмірін аман алып қалған полиция майоры Ержан Әбдірамановтардың көзсіз ерліктері кейінгі ұрпаққа өнеге, тәлім-тәрбие десек артық айтқандық емес. Батыр өмірге батыр болып келмейтіні белгілі, оған баланың өскен ортасы, отбасындағы алған тәрбиесі, әсіресе әкенің тәлімі әсер етеді. Міне, осындай батырларды тәрбиелеп өсірген абырой биігіндегі әкелер де осы форумнан бой көрсетті. Әрине батыр ұлды тәрбиелеген әкенің айтары, берер кеңесі болары хақ.– «Көре-көре көсем болады, сөйлей-сөйлей шешен болады, баулыған соң батыр болады» деген қазақта бір мақал бар. Қазақ даласында әсіресе, ер балаларды ерлікке, батырлыққа баулитын әкелер мектебі болған. Әкеге құрмет көрсетуге, қызмет етуге баланы жасынан анасы үйретіп отырса, мұндай отбасында әрдайым тәртіп, ынтымақ пен бірлік болатыны сөзсіз. Өйткені ұл-қызын намысшылдыққа, елі үшін, қала берді өз бауырлары үшін еңбек етіп, өмір сүруге баулып отыруда әкенің мінез-құлқы, өзге¬лермен қарым-қатынасы, өнер-білімі, мейірімі мен талап қойғыштығы, еңбекқорлығы шешуші маңызға ие болады. Иә, ұлым жақында қызметтік борышын адал орындап, жас баланы тілсіз жаудан құтқарып қалды. Әрине ұлымның ерлігін мақтан етемін, дегенмен Ержан өзінің Отан алдындағы міндетін орындады деп ойлаймын. Видеоны көргенде балам үшін қобалжығаным рас, десе де ерлік жасау үшін тек біреудің өмірін аман алып қалу ғана емес, сенің күнделікті елің, отбасың үшін еткен еңбегің, адалдығың, қамқорлығын, имандылығың, осының барлығы ер адам үшін батырлыққа тең деп айта аламын» – деді батырдың әкесі Асылхан Шайзадаұлы.Жиында ақсақалдар әкенің қоғамдағы орны, қадір-қасиеті, бала тәрбиелудегі іс-әрекеті, жалпы отбасы құндылықтары туралы тұшымды, ой түйетін ақыл-кеңестерін ортаға салып, өмірде көрген тәжірибелерімен бөлісті.Бала бойындағы жақсылы-жаманды қасиеттерін байқаса, қазақ оны ең бірінші әке мен ата тәрбиесінен көреді, тегіне тартқан дейді. «Әкесі сондай адам еді, атасы жақсы адам, көргенді бала» деп ер адам тәрбиесін насихаттайды. Өйткені әкесінің баласына қалдырған ең үлкен мұрасы – оның жақсы тәрбиесі. Бұрын баласы 14-15 жасқа келгенде атқа мінгізіп, алыстағы аузы дуалы ақсақал қарттарға сәлем беріп кел деп жіберетін дәстүр болған. Бұл арқылы баланы сынға салса, сондай-ақ көпті көрген көнекөз, көкірегі қазыналы қарттардың әңгімесіне қанығудың берері мол болған. Яғни тарихта болған жайларды, бабалар ерлігін жырлап, шежірені тарқата айтатын дана қариялар қазақтың маңдайына біткен кең де дархан даланың қасиетін сезіндіріп, бабалардың ерлігі мен көреген саясатының арқасында оның ұрпақтан ұрпаққа мұра болып қалғанын бала жүрегіне жеткізе білген еді.Сондықтан дәстүрлі қазақ қоғамында тәрбие алған қазақ баласының әкеге деген құрметі ерекше болатын. Жүзінен мейірім төгіліп тұрмағанмен, қас-қабағынан бәрін түсініп өскен бала әке қаһарынан сескеніп жүретін, түзу жолмен жүруге талпынатын. Міне, әке тәрбиесі деген осы болса керек.Айта кетейік, кездесуде салиқалы ұрпақ тәрбиелеп, отбасының үлгілі тірегі болып жүрген ер азаматтар аудан әкмінің алғыс хатымен марапатталды. Олардың қатарында үлгілі әке Рүстем Досмағанбетов, ұлы гір спортынан Азияның екі дүркін чемпионы, біліктілігі жоғары деңгейдегі жоғары санатты жаттықтырушы, бүгінде шәкірттері Азия &nbsp;чемпиондары атанып жүрген Жанат Сейтенов, халықаралық дәрежедегі спорт шебері Қайрат Өлментай, &nbsp;полиция майоры Ержан Абдрамановтың әкесі Асылхан Абдраманов, ұлы әскери қызметкер, аэромобильді әскерлерінің «Үздік батальон сержанты» атанып, Босния Герцеговина мемлекетінде үздік сержант, АҚШ-та әскери курстан өткен, ІІІ және ІІ дәрежелі «Мінсіз қызметі үшін» медальдарын иеленіп, бүгінгі таңда АҚШ Сержанттар Академиясының тыңдаушысы атанған Нүрлан Әйтімовтың әкесі Әбдуәли Әйтімов, сонымен қатар Астана қаласында қазақ күресінен өткен әлем чемпионатында жастар арасында 60 келі салмақта әлем чемпионы атанған Руслан Теміржанның әкесі Руслан Ермахановтар марапатталды.

«Әке – шаңырақтың тірегі» атты кездесу өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Ғалымдар 2022 жылдың соңында 14 жыл бойы жүргізіліп келе жатқан зерттеуді қорытындылады. Олар бұл зерттеуден ата-ана миының когнитивті қабілеттерінің әлсіреуі мен балалар жынысының арасынан байланыс тапқан.Бұл уақыт аралығында Прагадағы Карлов университетінің және Нью-Йорктегі Колумбия университетінің ғалымдары баласы бар 13 222 ата-ананы (олардың ішінде 61,6% - әйелдер) зерттеді. 82,3% қатысушылардың ең болмағанда бір ұлы болған. Зерттеу нәтижелері Journal of Psychiatric Research журналына жарияланған.Зерттеуге қатысушы ата-аналарға зейін қою және есте сақтау секілді факторлар кіретін когнитивті қабілеттерді бағалауға арналған тесттер ұсынылды. Балалардың өсуіне қарай жаңа тесттер ұсынылып отырды.Зерттеу қорытындысы бойынша, ұл балалар өсіріп отырған ерлер мен әйелдердің нәтижелері нашар болып шыққан. Бірнеше ұлдың болуы тапсырмаларды орындауға одан да нашар әсер еткен. Қазіргі сәтте ғалымдар оның себебін нақты анықтаған жоқ, алайда бұл байланыстың бары анық. Олар сондай-ақ болашақта ата-анасында деменцияның даму мүмкіндігіне бала жынысы әсер ету мүмкін деп болжады.Зерттеуге АҚШ тұрғындары қатысты. Олардың көпшілігінің жасы зерттеу аяқталған кезде 50-ден асқан. Ата-аналардың қабілеттерін тексеру үшін деменция деңгейін бағалауға мүмкіндік беретін стандартты тесттер ұсынылған. Мысалы, 100-ден 7-ні алып, одан шыққан саннан тағы да 7-ні алып, осылайша кері қарай санау. Тесттің тағы бір түрі: 10 зат есімді тыңдап, бірден есте қалғанын айту, сосын сәл уақыттан соң есте қалғанын айту.<blockquote>"Біздің зерттеу тек қыздары бар ата-аналарға қарағанда бірнеше ұлдары бар ата-аналардың когнитивті функцияларының төмендеуі жылдамырақ жүретінін көрсетті", - деп қорытындылады ғалымдар.</blockquote>Ақпарат дереккөзі: <a href="https://massaget.kz/layfstayl/zhadnama/77061/">MASSAGET</a>

Ұлы бар ата-аналардың миы ерте қартаяды  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы құрбан шалу рәсімін қашықтан өткізуге арналған <a href="https://www.qurban2023.kz/kk/">qurban2023.kz</a> сайтын іске қосты.Халыққа, әсіресе үлкен қалаларда тұратын жамағатқа оңтайлы болу үшін биыл құрбан шалу офлайн және онлайн форматта жүзеге асады.Онлайн форматта қалай құрбан шалуға боладыОнлайн түрде құрбан шалам деушілер сайт арқылы құрбандық малын таңдап, көрсетілген реквизитке қажетті қаражатты аудара алады. Қой мен ешкіні жеке адам, ал ірі қара мен түйе малын бір немесе 7 адам бірігіп шалса болады. Бұдан кейін төлем барысында хабарламаға тапсырыс нөмірі мен құрбандық шалушының аты-жөнін жазу міндетті. Құрбандық шалынған соң оның фотосы және видеосының есебі тапсырыс берушіге жіберіледі.

Құрбан айт: Қазақстанда арнайы сайт іске қосылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;«Қазгидромет» РМК-сы 2023 жылдың 18 маусымына арналған Қазақстан бойынша ауа райы болжамын жариялады.<blockquote>«Алдағы демалыс күндері Қазақстан аумағы Оңтүстік циклоны мен соған байланысты атмосфералық шептердің ықпалында болады. Елдің көп бөлігінде күн күркіреп, өткінші жауын жауады, жел соғып, бұршақ жаууы мүмкін. 18 маусымда батыста, 18-19 маусым күні солтүстік-батыста нөсер жаңбыр жауады, Қазақстанның оңтүстігінде шаңды дауыл соғады. Тек республиканың ең шығыстағы бөлігінде ғана жауын-шашын болмайды», - делінген синоптиктердің болжамында.</blockquote>Қазгидромет мәліметі бойынша, күндізгі ауа температурасы батыста +20+28 градусқа, солтүстік-батыста +13+26, солтүстікте +17+27 градусқа төмендеуі, республиканың солтүстік-шығысы, шығысы мен орталығында +30+37 градусқа дейін жоғарылауы мүмкін. Ал оңтүстік өңірлерде температура айтарлықтай өзгермейді.

Ауа райы: Күн күркіреп, жаңбыр жауады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Өмір болған соң адам оқыс жағдайға кезігіп жатады. Соның салдарынан зардап шегіп, денсаулығына зиян келуі мүмкін. Осындай қиын сәтте оның қасынан алғашқы тез арада көмек көрсететін жедел жәрдем қызметкерлері табылады. Оның ішінде адам өмірі қыл үстінде тұрған шақта біліктіліктері дәрігерлермен тең дәрежедегі фельдшерлер жедел шешім қабылдайды. Олардың қатарында аудан халқына алғашқы көмек көрсетіп жүрген Данияр Алпамысов та бар.&nbsp;Тәжірибелі маманның медициналық саладағы еңбек өтілі биыл 9 жылды қамтиды. Ол осы салада еңбек етуді бала кезден армандаған еді. Даниярдың әкесі Алпамыс пен анасы Сағынған түрлі салада қажырлы еңбек етіп, бүгінде бейнеттерінің зейнетін көріп отырған жандар. Олар &nbsp;Даниярдың бұл ойын құптап, ақ жол тіледі.Данияр Алпамысұлы Алпамысов 1992 жылы 3 шілдеде Арал ауданында дүниеге келген. Қаладағы №14 орта мектепті 2010 жылы бітіргеннен кейін Ақтөбе қаласындағы М.Мәметова атындағы медициналық колледжіне оқуға түсіп, аталған оқу орнын 2013 жылы "емдеу ісі" мамандығы бойынша тәмамдайды. Сөйтіп жас маманның еңбек жолы 2014 жылы аудандық аурухананың хирургия бөлімшесінде мейіргер болудан басталады. 2016 жылдың сәуір айында КДП ерлер қарау кабинетіне ауысып, фельдшер мамандығы бойынша еңбек етеді. Осында жүріп медицина қызметкерлерінің түрлі қиын жағдайларға дайын болу керектігін, адам жанына араша болуда ептілік, біліктілік қажет екенін көріп, сала мамандарынан тәжірибе жинақтаған жас маман бүгінде «Байтұрсынов» ауылдық емханасы жанынан ашылған жедел жәрдем бөлімшесінде фельдшер болып адал қызмет атқаруда.&nbsp;<blockquote>– Біздің басты міндетіміз – алғашқы медициналық көмек көрсету. Әрбір күніміз адам жанына араша болумен өтеді. Басы ауырып, балтыры сыздаған, түрлі жағдайда ауырған науқастар алдымен жедел жәр¬дем қызметіне жүгінетіні белгілі. Содан біз қызметімізге кі¬рі¬сіп, алғашқы көмек көрсетуге барамыз. Қатты ауырып жатқан науқастармен бетпе-бет келеміз. Сондай әрбір секунд санаулы болған шақта жедел қимылдап, науқасқа тиісті дәрілерді саламыз, жағдайын қалыпқа келтіреміз. Осыдан соң аудандық ауруханаға жет¬кіземіз, – дейді Данияр Алпамысұлы.</blockquote>Фельдшер Данияр қызмет барысында науқастармен қарым-қатынаста қиындықтар көп кездесетінін, десе де он шақты жыл уақыт ішінде тәжірибелі мамандардан көп нәрсені үйреніп, талай қиындықты еңсергенін айтады.<blockquote>Медициналық көмек көрсету барысында жүрек-қан тамырлары, қан қысымы, қант диабеті сынды аурулар жиі кездеседі. Кей кездері ауырып, ес-түссіз жатқан науқастарға барамыз, ондай кезде алдымен науқас жанның есін жиюға әрекет етеміз. Денсаулығы жақсара бастағаннан кейін ғана жедел жәрдем көлігімен ауруханаға жеткіземіз. Сондай-ақ жол-көлік оқиғалары кезінде жол апаты салдарынан адамдар түрлі жарақаттар алып жатады. Ол кезде де шалт қимылдап, алғашқы көмек көрсетеміз, – дейді тәжірибелі маман. Аға мейіргері болған Эльмира Төлегенқызы әріптесі жайында: «Данияр тапсырмаларды уақытылы орындайды, жауапкершілігі мол, кәсіби біліктілігін үнемі жетілдіріп отырады. Пациенттерге жаны ашып, мейіріммен қарайды, үнемі күліп жүреді. Жылы жүзді, жай сөйлеп, жақсы түсіндіреді», – дейді.</blockquote><blockquote>– 2018 жылы аурухана жанынан ашылған жедел жәрдем бөлімшесінде 12 фельдшер, 5 диспетчер, 5 жүргізуші еңбек етеді. Фельдшерлер төртінші категория бойынша жұмыс жасайды. Жағдайы ауыр науқасты аман алып қалу үшін медицина мамандары жауапкершілікті айқын сезінген. Қай уақытта кәсіби біліктілігін жетілдіріп отыратын сала мамандарының әр күні қиындыққа толы. Әсіресе жаз маусымында созылмалы дерті бар науқастар дәрігерге бірнеше рет жүгінеді. Сондай шақта жедел жәрдем қызметкерлері көмегін көр¬сетеді. Олардың қатарында Даниярды ерекше атап өтуге болады. Ол қоғамдық жұмыстарға да белсене араласады. Оның еңбегі салалық басшылық тарапынан ескеріліп, аудандық аурухананың және медицина қызметкерлерінің кәсіподақ ұйымының мадақтамасымен, Алғыс хаттарымен марапатталған, – дейді жедел жәрдем бөлімшесінің қызметі турасында аға мейіргер Ботагөз Қарабекова.</blockquote><blockquote> Денсаулығымыз сыр беріп, жанымыз қиналғанда жедел жәрдем көмегіне жүгінеміз. Кейде бір күннің өзінде бірнеше мәрте шақырамыз. Сондай шақта жедел жәрдем қызметкерлері көмегін көр¬сетеді. Жедел жәрдемнің фельдшерлері көбісі ер балалар. Тез келеді, қолдары жеңіл тамырға тез түседі. Кеңестерін тыңдаймыз орындаймыз. Жеңілдеп жақсы болып қаламыз. Олардың қатарында Даниярды ерекше атап өтуге болады. Жас ұлғайған сайын аурушаң болады екенсің. Бір күні басым қатты ауырып, қан қысымым көтерілді. Сол бойда дереу жедел жәрдем көмегін шақырдым. Данияр келіп, өз қызметін сапалы атқарды. Қан қысымым қалыпқа келгенше жанымда болып, дәрі-дәрмегін берді. Аз ғана уақыттың ішінде білікті маманның арқасында жағдайым жақсарып, көңілім жайлана түсті. Осындай халыққа медициналық қызмет көрсетіп жүрген тәжірибелі мамандарға медицина қызметкерлері күні қарсаңында шынайы алғысымды білдіремін. Тек мен ғана емес, басқа да аудан тұрғындары фельдшердің көме¬гімен ауруынан айыққанына сенімім кәміл, – дейді қала тұрғыны Бибиажар Бақтыбаева.</blockquote>Сырқаттанған адамның дер кезінде жанынан табылатын жедел жәрдем бөлім¬¬шесінің мамандары барлық мақтауға лайық. Қаншама халыққа қыз¬мет ететін бөлімшенің фельдшерлері табандылық пен қырағылықты жанына серік еткен жандар. Сондай жанның бірі Данияр Алпамысұлы да медицина саласындағы рәтті жұмысының жауапкершілігі мол екенін біле¬ді. Соған сай еңбек етіп, бүгінде көпшіліктің алғысына бөленіп келеді.Біз де осындай ақ халатты абзал жандарды төл мерекесімен құттықтап, еңбектеріне табыс, отбастарына амандық тілейміз.

Ел алғысына бөленген жас маман    

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Үлкенді құрметтеу, әкені қадір тұту, ананы сыйлау, отбасылық дәстүр – болмысымызға сіңген құндылық. Алайда кейінгі уақытта жастар осы құндылықтардан жырақтап қалғандай көрінетіні тағы рас. Бүгінде мектептер оқушыларына біліммен қатар тәрбие беруді де мақсат еткен. Осылайша өскелең ұрпақтың келешегі үшін игі қадам жасауда.Әкелер күнінің қарсаңында жасөспірімдерге отбасы құндылықтарын дәріптеуді көздеген Абылай хан атындағы №140 қазақ орта мектебі айтулы шаралардың бірін өткізді. Жоғары сынып оқушылары мен олардың әкелерінің басын қосып, еркін форматта пікір алмасып, отбасындағы сыйластық негіздері жайында сөз болды. Облыс әкімі жанындағы әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия мен аталған мектеп ұжымы ұйымдастырған шараға белгілі тұлғалар да арнайы келіп, ойын ортаға салды. Олардың қатарында облыстық мәслихат депутаты, «Әкелер одағы» республикалық қоғамдық бірлестігі облыстық филиалының басшысы Ержан Ескендір, облыстық қоғамдық даму басқармасының басшысы Алмасбек Есмаханов пен облыс әкімі жанындағы әйелдер істері отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия хатшысы Қаламқас Кәрімова бар.Екі сағатқа созылған басқосуда қатысушылар қоғамдағы әкенің абыройы мен міндеті жөнінде маңызды мәселелерді сөз етті. Өз кезегінде оқушылардың да пікірін тыңдап, сауалдарына жауап берді. Абылай хан атындағы №140 қазақ орта мектептің директоры Айгүл Мұсабаеваның айтуынша, білім ордасы отбасы құндылықтарын сақтауға ықпалдасып келеді.<blockquote>– Таяуда Әкелер күні атты арнаулы дата бекітілгені мәлім. Бұл – біздің облыс әкімі жанындағы әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссиямен бірлескен шарамыз. Жалпы, білім беру саласы ғылым, білім және тәрбие секілді 3 бағыттан тұрса, білім ордамызда соның бәрі қамтылған. Соның бірі – «Отбасы – мектеп» аясында 3 жоба бар. Бүгінгі шараға осы үш жобаның жетекшілері – әкелер қатысты. Әрқайсысы өзінің атқарып жатқан жұмыстарымен таныстырып, қатысушылармен еркін форматта пікір алмасты. Әкелер күні бекітіліп, осындай кеңестердің құрылуы – өте құптарлық жағдай, – деді ол.</blockquote>Әке қорған ғана емес, керек жерінде мейірімді, биіктікті һәм әділетті нұсқайтын тәлімгер болса игі. Сол арқылы бүтін қоғамның тұрақтылығын сақтай аламыз. Биылдан бастап күнтізбеден орын алған датаның астарында отбасы құндылығы жатқанын аңғару қиын емес.&nbsp;

Еркін форматтағы кездесу

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Кез келген мемлекеттің алғашқы орында алаңдататын мәселесі халықтың денсаулығы екендігі баршамызға мәлім. Мемлекеттің басты капиталына баланатын адам өмірінің қауіпсіздігі, саулығы қай елде болса да бірінші кезекте тұрады. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Денсаулық сақтау бағытындағы жұмыстарды жалғастыра беру керек. Азаматтардың денсаулығын сақтау мәселесі менің жіті бақылауымда» деген сөзі мәселенің қаншалықты маңызды екенін айқын көрсетіп отыр.«Мемлекеттік саясаттың басты бағыттарының біріне айналған медицина саласының аудандағы бүгінгі ахуалы қалай? Емхана халыққа қай деңгейде қызмет көрсетіп келеді?» деген сауалдарға жауап алу үшін Арал аудандық емханасының меңгерушісі, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау ісінің үздігі, жоғарғы санатты дәрігер ұйымдастырушы Шарапат Медетовпен кездесіп, әңгімелесіп қайттық.<blockquote>– «Арал аудандық көп бейінді орталық аурухана» ШЖҚ КМК-ге қарасты аудандық емхана 2007 жылы жаңадан пайдалануға берілді. Мұнда тұрғындарға медициналық көмектің 24 түрі бойынша мамандандырылған көмек көрсетеді. Қазіргі таңда емханада 37 дәрігер, 77 орта буынды, 10 өзге, 17 кіші буынды қызметкер өздерінің саласы бойынша сапалы қызмет атқарып келеді. 2022 жылдың қорытындысы бойынша аудандық емханаға 117 578 тұрғын дәрігерлер қабылдауында болып, медициналық тексерулерден өткен, – деген Ш.Медетов одан әрі материалдық-техникалық базаның қамтылуына тоқталды.</blockquote>Соңғы 2-3 жыл көлемінде емхананың базасы айтарлықтай жаңартылып, бүгінгі уақыт талабына сай жетілдірілген. Емхана бойынша қолданыстағы кольпоскоп, ультра дыбыстық зерттеу аппараты, жылжымалы маммограф, флюорография, стоматологиялық қондырғылар, зертханалық анализатор және биылғы жылы көз кабинетіне жаңадан алынған құрылғылар – компьютерлік периметр, авторефрактометр, офтальмоскоп көмегімен тұрғындарға көмек көрсетіледі. Сонымен қатар аудиометриялық кабинет, 4 дачикті УДЗ аппараты тұрғындардың игілігіне пайдаланылуда.Емхана қызметкерлері қашанда заман талабына сай үнемі іздену, қызметтік істе адал әрі мұқият болу тәртібін қатаң ұстайды. Себебі әр диагноздың артында адам өмірі, оның ертеңі жатыр. Мекеменің алдында тұрған міндеттердің бірі – скринигтік тексерулер жүргізу арқылы ауруларды ерте сатысында анықтап, сауықтыру. Осы мақсатта жыл сайын жоспарлы түрде кешенді жұмыстар атқарылып келеді.Мекеменің нәтижелі жұмыс жасауына барынша жағдай жасалғандығы туралы, қажетті жабдықтармен қамтамасыз етілгендігін айтып өттік. Сонымен қатар 2011 жылдан бастап құрамында УДЗ дәрігері, хирург, окулист, гинеколог, стоматолог, өзге де жоғарғы санатты дәрігер мамандар бар және УДЗ, ЭКГ, лабораториялық тексеру аппараттары бар жылжымалы медициналық кешен аудан халқына қызмет көрсетіп келеді. Бұл да елді мекен тұрғындарының денсаулық көрсеткішін жақсыртуға таптырмас мүмкіндік сыйлап отыр. Біз осы арқылы Мемлекет басшысының тапсырмаларының бірі шалғай жатқан ауылдарда медициналық қызметтің қолжетімділігін қамтамасыз етіп келеміз. Әсіресе балалар мен жүкті әйелдерге, әлеуметтік жағынан аз қорғалған топтарға дәрігерлік қызмет көрсету айрықша назарға алынып отыр. Иә, жасалған жұмыс қашан да жақсы нәтижесімен қуантатыны белгілі емес пе?! Аудандағы ахуал да бүгінде емхана жұмысының қаншалықты жүйелі екенін көрсетіп отыр. Шарапат Алпысбайұлының айтуынша:<blockquote>– Аурудың жақсысы бола ма? Әрине, адамды әбігерге салып, тәнімен қатар жанын да сыздататын дерттің барынша алдын алуымыз қажет. «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деп қазақ бекер айтпаған ғой. Міне, біз сол ауырмайтын жолды халыққа нұсқап келеміз. Мәселен 2008 жылдан бастап 9 түрлі ауруды ерте анықтау мақсатындағы скринингтік тексеру арқылы қауіпті әрі созылмалы дерттердің бетін қайтаруда көп жетістікке жеттік. Қаншама тексерілуші алғысын айтып жүр. Сол сырқаттардың қатарында ең қауіпті болып саналатын, әрі көп таралған қан айналымы жүйесі аурулары, қант диабеті, глаукома, сүт безі, жатыр мойыны, өңеш, асқазан ісігі сияқты бірнеше дерттің түрі бар, – дейді.</blockquote>Мұнан бөлек 2010 жылдан бастап қолға алынған республика аймағында енгізілген бірыңғай ұлттық денсаулық сақтау жүйесі бойынша жұмыс жасап, тұрғындардың жекелеген санатына тегін дәрі-дәрмек босатылып отыр. Бұл да ем алушылардың оң бағасын алып, көңілінен шығып отырған дүние.Сонымен қатар 2015 жылдың басынан бастап амбулаториялық-емханалық көмек бағдарламасы аясындағы науқастардың стационарды таңдау құқығымен портал бюросы арқылы республиканың кез келген ауруханасына жатуға да мүмкіндік бар. Стационарды алмастыратын көмек ретінде емханада 19 төсектік күндізгі бөлім де жұмыс жасап тұр.Осындай жүргізілген іс-шаралар жылдан жылға жақсарып келеді. Бұған дәлел ретінде көптеген көрсеткіштерді атап өтуге болады. Табиғи өсім жыл сайын жоғарылап, жалпы өлім-жітім, туберкулезбен ауыратындар саны азайып келеді.Иә, жұмыс тапсырма аясында көрінеді десек те, әрбір жетістіктің артында білікті мамандар мен жауапты азаматтардың таудай еңбегі жатыр. Әсіресе басы ауырып, балтыры сыздаған әрбір жанның дертіне дауа, жанына жылы сөзімен ем, аялы алақанымен жылу сыйлаған жандардың қызметтік шеберлігіне халық күмән келтірмейді. Дегенмен «жігітте де жігіт бар, азаматы бір бөлек, жүйрікте де жүйрік бар, қазанаты бір бөлек» дегендей халықтың аузынан түспейтін, өз ісінің нағыз майталмандарын ерекшелеп айтуға да болады. Шарапат Медетов:<blockquote>– Емхананың дәрігерлік құрамы өте мықты. Қайсысын алсақ та өзінің білімі мен білігін көрсетіп келеді. Бастысы халықтың игілігіне қызмет етіп жүр. Әр қызметкерім бір төбе. Әсіресе солардың қатарында жоғарғы санатты дәрігерлер Ақсалы Есеналиева, Гүлдәрі Мұстафаева, Айсәуле Пірманова, Дина Қожаниязова, Анар Сағындықова, Қуаныш Жанаева, Изатулла Ранов, Гүлзина Құрманбекова, Лайық Бижанова, Әмірхан Жүсіпов, Амантай Нұрпейісов, Балтабек Кемалов пен Нұрқасын Көбекбаевтарды халық іздеп келіп, алғысын жаудырып кетеді. Одан бөлек те орта буынды дәрігерлер мен медицина қызметкерлерінің қайсысын болса да мақтауға лайық, – деді.</blockquote>Иә, «медицина кәсібі – адамгершіліктің асылы» дегендей асыл қасиетімен барша аралдықтардың алғысына бөленген жауапты мамандық иелеріне еңбекте табыс, төзімділік пен күш-қайрат тілейміз.

Аралдағы заманауи қондырғылармен жабдықталған емхана халыққа лайықты қызмет көрсетіп жатыр 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақ халқы отбасы құндылығын жоғары бағалайды. Қашанда отбасында атаның, әкенің орны бөлек. Ал әрбір азамат шыр етіп жарық дүниеге келген перзентінен үлкен үміт күтеді. Перзентінің биіктен көрінгенін қалайды. Сол мақсатта баласына барлық қамқорлығын көрсетеді.Қазақстандық жанкүйерлер боксшы Гүлсая Ержанды жақсы таниды. Қазалы топырағында дүниеге келген қайсар қыз қазірдің өзінде шаршы алаңда шеберлігін танытып жүр. Былтыр құрлықтық додада жеңімпаз атанды. Ал Сербияда өткен халықаралық турнирде күміс медаль алды.Қазалының Сарыбұлақ ауылында туған Гүлсаяны спортқа баулыған атасы.<blockquote>– Ауылда жүргенде немеремнің спортқа бейім екенін байқадым. Қол күресінен қарсылас шақ келтірмейтін. Жанашыр інілерімнің бірі Гүлсаяны аудан орталығындағы спорт мектебіне беруге кеңес айтты. Сол мақсатта Әйтеке би кентіне көшіп келдік. Мектепте оқи жүріп бокс үйірмесіне қатысты. Алғашқыда оны күреске береміз бе деген ойда болған едім. Алайда немеремнің қалауы болды. Білікті бапкер Бақытбек Құлбаев шәкіртін шыңдады. Талай жарысқа алып барды. Гүлсая барлығында өзін жақсы қырынан таныта білді. Еліміздің білікті мамандары оның жігерін, еңбекқорлығын, жауапкершілігін жоғары бағалады. Ұлттық құрама сапына қабылдану екінің біріне бұйырмайды. Алдағы күнге үміт зор, – дейді атасы Ержан Исмаилов.</blockquote>Қарапайым отбасында дүниеге келген боксшы қыздың әкесі – Ғалымжан жеке қожалық иесі. Жылқы шаруашылығымен айналысады. Анасы – Құралай бала тәрбиесіне көңіл бөліп, отбасы шырайын кіргізіп отыр.<blockquote>– Қашанда отбасында әкенің орны бөлек. Менің үш балам бар. Жастайынан оларға жақсы тәрбие беруге тырыстым. Еңбекке баулыдым. Әрбір перзентінің жақсы азамат болып өсуін қадағалау ер кісінің міндеті деп санаймын. Құдайға шүкір, балаларым ешқашан мені жерге қаратқан емес. Қазір немерелерге қарап, шаңырақ шуағына бөленіп жүрген жайымыз бар. Солардың бірі Гүлсая алға қойған мақсатына жету жолында үнемі ізденісте жүреді. Рас, бокс – қыз баласы үшін оңай емес. Алғашқыда оның жекпе-жегін қарауға шыдай алмайтын едік. Бірте-бірте бойымыз үйренді. Қазір ол тек біздің қызымыз ғана емес, елдің мақтанышына айналды. Алда көптеген жарыстар бар. Олимпиада жақындап келеді. Әркез тілекшімін ғой, – дейді Ержан аға ағынан жарылып.</blockquote>Қазір Гүлсая Көкшетау қаласында оқу-жаттығу жиынын өткізіп жүр. Негізгі мақсаттың бірі – Олимпиада жолдамасына қол жеткізу. Алдағы жылы Франция астанасы – Париж қаласында өтетін беделді бәсекеде еліміздің Әнұранын шырқатып, көк туын желбіретсем деген ойда.<blockquote>– Қашанда елдің үмітін ақтауға тырысамын. Әрине, барлық уақытта ойлағаның жүзеге аса бермейді. Десе де, маған сенім артқан елімнің, жерлестерімнің және отбасымның қолдауы әрдайым қанаттандырады. Жақында ғана әкелер күнін атап өту белгіленгенін білдім. Бұл – өте жақсы бастама. Әкені қадірлеу, оның беделін отбасындағы, қоғамдағы жалпы ел болудағы орнын бағалай білу керек. Сондықтан мен үшін де атам мен әкемнің орны ерекше, – дейді Гүлсая.</blockquote>&nbsp;

Сыр елінен шыққан Азия чемпионы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Біз белгілі тұлғалар туралы айтқанда, «сондай-ақ ол үлгілі әке» деген сөзді қосып отырамыз. Кейде бұл жәй жазылуға тиіс дәстүрлі қосымша сияқты болып көрінер, алайда, азаматтың ең үлкен парызы – әке болып, перзент тәрбиелеу. Осы маңызды қадамда сүрінген адамның басқа жетістігі де жасанды болмақ.Сәбит Ұлықпанұлының есімі бүгінде Сыр еліне ғана емес, барша қазаққа танылған.Қызылорда қаласы әкімінің «Мереке» вокалды аспаптар ансамблінің жетекшісі Сәбит Ұлықпанұлы музыка саласында үлкен жетістіктерге жетті. Оның әндерін Жұбаныш Жексенұлы, Ақбота Керімбекова, Жеңіс Ысқақова, Бақыт Шадаева, Нұрболат Абдуллин, Қыдырәлі мен Қарақат секілді танымал әншілер асқақтата шырқап жүр.Сәбиттің Ф.Оңғарсынованың сөзіне жазылған «Жүрек жылуы», Т.Айбергеновтің сөзіне жазылған «Мені ізде» &nbsp;деп аталатын әндері республикалық байқауларда бас жүлде алған. «Мереке» ансамблі «Тұран» республикалық конкурсының гран-при иегері. Пандемия кезінде АҚШ-та және Англияда өткен «Super world talent» конкурсына онлайн қатысып, шетелдіктердің бас жүлдесін жеңіп алған.Ал, тамаша композитор, талай таланттың тұсауын кескен танымал музыкант Сәбит қандай әке? Ол өзі отбасындағы бесінінші ұл. Шағанкүл екеуі бас қосып, өмірге екі ұл, екі қыз алып келді. Үлкені Данадан кейін дүниеге келген Ғалымжанның бесігін тербетіп отырған әжесі Гүлжан сәбидің уілінен оның болашақ елге танылатын әнші болатынын болжапты. Бұл бекер емес еді, Сәбит Ғалымжанды кішкентайынан қасынан тастамады. Мектепте оқып жүргенде әртүрлі ән байқауларына қатыстырды, барған жерінен бірінші орын алып келетін. Содан әкесі баласын өнерге шыңдап баулуға кірісті.Ғалымжан тоғызыншы сыныптан соң өзінің саксафон аспабын ұнататынын айтты. Оның жанын саксофонның сиқырлы үні баураған еді. Сөйтіп, Қазанғап атындағы Қызылорда музыка колледжіне түсіп, ұстазы Асанәліден осы бір жергілікті музыканттар сирек қолға алатын аспапты тез үйреніп шықты. Мұнан соң Астанадағы «Шабыт» университетінде оқыды.Әртүрлі конкурстарға қатысып, бас бәйге иеленіп, қазақ ән өнерінің көгінде тағы бір жұлдыздың жағылғанын паш етті. Бүгінде жас музыкант Ғалымжан Ұлықпанның аты әжесі болжағандай, күллі елімізге танылды.«Әкеге қарап ұл өсер» деп қазақ тегін айтқан ба? Өнер деген қасиеттің қадіріне жете білген жас талант Ғалымжанның мұнша жетістіктерге жетуінің басты сыры – әрине, әкесінің тәлімі. Әкелер мерекесінің негізгі мақсаты да осындай отағаларының өнегесін өз отбасы аясында қалдырмай өмірге ендіріп, ұрпаққа тағылым ету болмақ.Жалпы, Ұлықпан әулеті сиқырлы үннің сырсандығы секілді. Бұл үйге енсеңіз ата-ана бала-шағасымен бірге ән салып отырады. Наны да, әні де дастарханнан табылған берекелі отбасының басы – Сәбит. Ол үйінде қандай болса, қоғам ішінде де сондай. Көңілді, тәлімді, айналасына шуақ шашып жүреді. Мұндай әкелерді дәріптеу садақадан да, сыйлықтан да абзалырақ деп ойлаймын. &nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары