<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ауданымыздың өнері мен мәдениетіне сүбелі үлес қосып, әлеуетін арттыруда халықты өрелі өнермен сусындатып, рухани байлықты толықтыруға және игі дәстүрлерді жалғастыруда Қонысбек Қазантаев атындағы мәдениет үйінің қызметкерлері аянбай еңбек етіп осы саланың мерейін көтеріп жүр. Құлақтан кіріп, бойды алар әсем ән мен тәтті күй, әуезді әуенмен үйлесім тапқан ырғақты би, рухани байлық сыйлайтын таеатр, кітапхана, бәрі де қазір Қонысбек Қазантаев атындағы мәдениет үйінің қызметінің аясына сыйып, тұтас бір елге қызмет етіп, ауданымыздың мәдени өрлеуі жолында жұмыс атқарып келеді.Бүгінде аталған бөлім 6 аудандық және 31 ауылдық мәдениет ұйымдарды құрайды. Оның ішінде 7 мәдениет үйі, 9 &nbsp;клуб, &nbsp;18 кітапхана, тарихи-өлкетану музейі, мәдениет және өнерді дамыту орталығы, руханият орталығы және 9 спорт ұйымы аудан тұрғындарына мәдени және бұқаралық қызмет көрсетіп келеді. Мәдениет ұйымдары ағымдағы жылдың І жартыжылдығында ұлттық мәдениетті ілгерілетуге және дәстүрлерді жаңғыртуға, салауатты өмір салтын насихаттауға бағытталған әртүрлі форматтағы іс-шаралар: театр қойылымдары, шығармашылық конкурстар, фестивальдер, конференциялар, акцияларды ұйымдастырып келеді. &nbsp;Аудандық мәдениет үйінің қызметкерлері қай жағынан алсақ та күн демей, түн демей әркез қызметке дайын екендіктерін көрсетіп жүр. Жүйелі түрде атқарылып жатқан жұмыстардың ең бастыларына тоқталар болсақ, биылғы жылдың басты ерекшелігі мемлекет және қоғам қайраткері Т.Жүргеновтің 125 жылдық мерейтойын атап өту. Қазақ мәдениетінің, руханиятының дамуына зор үлес қосқан тұлғаның есімін халық жадында сақтап, өнегелі ісін жастарға үлгі ету мақсатында «Түркі әлемінің Темірбегі» атты облыстық ақындар айтысы өткізілді.Сонымен қатар еліміздің бірегей тарихи-мәдени мұрасын, тарихи оқиғалар мен ұлы тұлғаларды танымал ететін, ел мәдениеті мен ұлттық құндылықтарымызды дәріптейтін ең тиімді тәсілдердің бірі – кино екені белгілі. Осы ретте мәдениет және өнерді дамыту орталығы аудан тұрғындарына Ел Тәуелсіздігінің тұғырлы көрінісін ұлықтайтын, имандылық, тәрбиелік маңызы бар Қазақстандық патриотизмге үндейтін, рухани-мәдени мұраларды насихаттайтын отандық кино туындыларын үлкен экран арқылы көрсетуде кешенді жұмыстар жасап келеді.&nbsp;Аудандағы мәдениет үйінің бір міндеті – өнерпаздардың шығармашылығын уақыт талабына сай дамытып, оның мән-мағынасына, ерекшелігіне қарай бағыт-бағдар беру, шығармашылық өнердің рөлін арттыру мақсатында жүйелі жұмыстарды жүргізу болып табылады.Жас таланттарды табу, балалар мен жасөспірімдерге шығармашылық және көркем-эстетикалық білім беру бағытында Жаңаталап ауылдық клубы жанынан жаңадан 2 үйірме «Киімдерді үлгілеу, пішу және тігу» заманауи АРТ-индустрия және Қ.Қазантаев атындағы мәдениет үйі жанынан «Балдәурен» балалар драма үйірмелері ашылып, қазіргі таңда мәдениет үйлері мен клуб кәсіпорындарында барлығы &nbsp;95 үйірме жұмыс жасауда.&nbsp;Сондай-ақ аудандық мәдениет үйі былтырғы жылы аудан мәдениетін республикалық мәдени кеңістікке ықпалдастыру, насихаттау мақсатында бірқатар жетістіктерге қол жеткізді.Кітапханада құрылған &nbsp;«English club» үйірмесі де қазір үлкен сұранысқа ие. Сонымен бірге ауылдық, аудандық, қалалық, мектептердің және жоғарғы оқу орындары кітапханалары арасында өткізілген «Jana kitaphana - 2022» республикалық онлайн байқауына Мәдениет ауылдық кітапханасы қатысып, «Заманауи кітапхана» номинациясы бойынша «Қазақстан Республикасының Үздік кітапханасы» атағына ие болған болатын. Кітапхана мен оқырманды, оқырманмен белгілі тұлғалар арасын жақындастыру мақсатында Қазақстан Журналистер одағының мүшесі, өлкетанушы - журналист Б.Нұржановтың &nbsp;«Ауыл жайлы айталық бір әңгіме...» &nbsp;кітабына кітап беташары, &nbsp;«Жалағаштан Ауғанстанға дейін» атты кітаптың авторы Т.Адисұлымен кездесу кеші, 23 сәуір – Дүниежүзілік кітап және авторлық құқығын қорғау күніне орай «Kitap - TIME» &nbsp;фестивалі өткізілді.Ақын, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі &nbsp;Қуат Әдистің өлеңдері Мәскеуде жарық көрген «ТМД &nbsp;елдерінің &nbsp;заманауи әдебиеті» деп аталатын үш томдық &nbsp;антологиясына еніп,орыс тіліне аударылды.Мәдениет саласының қызметі Мемлекет басшысының Жолдауларына, «Ұлттық рухани жаңғыру» бағдарламасына негізделген. Осы бағытта іске асырылған «Шежірелі Жалағаш», «Дәстүр мен таным», «Сыр тұнған Жалағаш», кітапханаларда оқу сауаттылығын арттыру мақсатында «Оқитын өлке», «Өркениетке бастаған туған өлке», «Кітапхана және жастар», «Жүрек жылуы» жобалары бүгінде өз жалғасын табуда.&nbsp;Былтырғы жыл «Балалар жылы» деп аталуына орай арнайы бекітілген жоспарға сәйкес ауданда 38 іс-шара өткізілді. Оның ішінде «Сыйластық өлкесі», «Қоянның үйшігі» &nbsp;ертегілері, «Еңбектеу менің еңбегім» атты бүлдіршіндер арасында байқауы, Тілеген Бекарыстановтың «Бала батыр» ертегі-мюзиклі, «Кешкі кітапхана әлемі» атты мәдени акциясы балалардың қызығушылығын арттырған ерекше іс-шаралар ұйымдастырылған болатын. Мәдениет үйлері мен клубтарының көркемөнерпаздары 2023 &nbsp;жылдың облыстық байқаудан 23, республикалық байқаудан 7, халықаралық байқаудан 7 жүлделі орындарды иеленді. Осы тұста мәдениет үйі қызметкерлерінің шоқтығы биік десек те артық емес.Сондай-ақ 2023 жылы №14 балалар-жасөспірімдер спорт мектебі, №13 олимпиадалық резервтік мамандандырылған жасөспірімдер спорт мектебі және «Наркескен» спорт клубында дене шынықтырумен және спортпен шұғылданатын 7 мен 18 жас аралығындағы балалар мен жасөспірімдер саны 25 пайызға жетіп отыр. №13 және №14 спорт мектептерінде барлығы 1592 оқушы 14 спорт түрімен шұғылданса, «Наркескен» спорт клубында 1044 спортшы 8 спорт түрімен шұғылданып келеді.&nbsp; 2023 жылдың І жартыжылдында спортшыларымыз республикалық және халықаралық жарыстарға қатысып, ҚР чемпионаттарында 7- алтын, 2- күміс, 1- қола медальдарды, облыстық жарыстарда &nbsp;22- алтын, 13- күміс, 20- қола медальдарды жеңіп алды.

Мәдениет – ұлттың айнасы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Өңірдің дамуы көш соңында емес. Қай салада болсын мүмкіндігіне қарай ілгерілеушілік байқалады. Әсіресе аудандағы жол жайы көңіл қуантарлықтай. Халықтың көкейінде жүрген мәселелер ескеріліп, автомобиль жолдары, елді мекенаралық жолдар жөндеуден өтуде. Кезең кезеңімен жүзеге асып жатқан бұл жұмыстар биыл да жалғасын табуда. Жалпы аудан көлемінде жол жайы жақсарып келеді.&nbsp;Әсіресе ауданға қарасты елді мекендердің ішкі көшелерін күрделі жөндеу жұмыстары жасалуда. Мұның ішінде осыған дейін көтеріліп келе жатқан мәселе – Ақсу ауылына апарар жолдың жайы бар еді. Рас, ақсулықтардың жиі қозғайтын өзекті мәселелердің бірі – ауылға кіреберіс жолдың жай-күйі. Иә, тақтайдай тегіс, түнде шамы жарқыраған ауылға кіреберіс жолмен жүрген тұрғындардың көңілі көтеріңкі болары анық. Ақсуда қазір бірліктен туындаған берекелі тірлік көп. Бүгінде ақсулықтардың ұсынысына сәйкес 3 ішкі көшенің жөндеу жұмыстары үшін жоба-сметалық құжаттар дайындалуда. Мұнан бөлек осы жылы елді мекендегі тұрғын үйлер секторының электр желілерінің құрылысы басталады. Ауыл халқы үшін ең қуанышты, көптен күткен жаңалықтың бірі Ақсуға биыл көгілдір отын &nbsp;жүргізіледі. Бүгінде газ тарату желілерінің және жеткізуші газ құбырының құрылысына облыстық бюджеттен 20 млн теңге бөлініп, мердігер мекеме анықталған. Ақсу ауылына кіре-беріс аудандық маңызы бар автомобиль жолын орташа жөндеу жұмыстарына жалпы жоба құны 76,6 млн теңге қаржы бөлінген. Облыстық бюджеттен қаржы толық қаралды. Мердігер мекеме «ТрансСервис» ЖШС. Қазіргі таңда шұңқырларды қазу, жолды тегістеу жұмыстары жүргізілуде. Техникалық қадағалаушы «Ақбозат LTD» ЖШС. 2023 жылдың 1 шілдесіне игерілгені 23,8 млн.теңге немесе 33,5%.Сонымен бірге Есет батыр-Жаңадария бағытындағы аудандық маңызы бар автомобиль жолын орташа жөндеу жұмыстарына 392,0 млн теңге бөлініп, мердігер мекеме «Ақтоған» ЖШС қолға алуда.. Техникалық қадағалаушы «Әсем Құрылыс Қызылорда» ЖШС. Қазіргі таңда асфальт төсеу жұмыстары толығымен аяқталды. Қалып тұрған жұмыстары: жол белгілерін орнату, темір бетон сигналды тіректерді орнату, жолды бөлетін жолақтар сызу және тағы да басқа жұмыстар. Үстіміздегі жылдың 24 сәуірінен бастап жұмыстарды аяқтауға 60,3 млн.теңге жетіспеуіне байланысты жұмыстар тоқтап тұр. 2023 жылдың 1 шілдесіне игерілгені 301,4 млн.теңге немесе 83,5%. Ал Жаңаталап-Аққыр аудандық маңызы бар автомобиль жолын күрделі жөндеу жұмыстарына облыстық бюджеттен толығымен қаржы қаралды. Мердігер мекеме «Қызылорда жолдары» ЖШС қазіргі таңда жолдың асфальт төсеу жұмыстары толығымен аяқталды. Жол жиегін нығайту, жол белгілерін орнату жұмыстары жүргізілуде. 2023 жылдың 1 шілдесіне игерілгені 579,9 млн.теңге немесе 92,1%. Шілде айында жұмыстарды толығымен аяқтап, пайдалануға беру жоспарлануда.Жалпы, ауданда жол жайы көңіл көншітеді. Қазірдің өзінде аудан көлемінде жолдар мен ішкі көшелерді жөндеу бойынша 2,2 млрд. теңгені құрайтын 8 жоба іске асырылуда. Бүгінгі күнге 7 жобаның мемлекеттік сатып алу рәсімдері аяқталып, құрылыс-монтаждау жұмыстары басталды. 1 жоба бойынша мемлекеттік сатып алу рәсімдері жүргізілуде. Әсіресе елді мекендердегі ішкі көшелер жөндеуден өтіп, ауылдағы ағайынның қуанышын еселемек. Өздеріңізге белгілі, Жалағаш кентінде 71 көше бар. Оның 39-ы Дәуімбай елді мекенінде орналасқан болса, 30-ы Жалағаш кентінің бергі бетіне тиесілі. Ағымдағы жылы кенттегі 11 көшені күрделі жөндеу жұмыстарына барлығы 1 млрд. 35 млн. теңге бөлініп, бүгінгі күні жөндеу жұмыстары басталды. Бұдан бөлек, Жалағаш кентінде демеушілер есебінен 99,7 млн. теңгені құрайтын 6 жоба жүзеге асырылуда. Әрине бұл жобалар да ел игілігі үшін екені белгілі. Аталған жобалар да кенттің келбетін арттырып, жол жайын жақсартуға бағытталған байыпты бастамалардың қатарын толықтыруда. Тарқатар болсақ, жоба құны 2,5 млн. теңгені құрайтын Өмірбай шешен көшесінің І.Қабылов пен С.Қалыбаев көшелері аралығындағы жол қайта ашылып, тас төсеу, жоба құны 2,0 млн. теңгені құрайтын Абай тұйығы және Сәрке батыр тұйықтарына тас төсеу жұмыстары. жоба құны - 1,5 млн. теңгені құрайтын Қ.Сәтпаев көшесіне тас төсеу, жоба құны - 9,7 млн. теңгені құрайтын Желтоқсан көшесі №3 мекен-жайындағы ғимаратының шатырын жөндеу жұмыстары атқарылуда. Сонымен қатар кенттегі М.Шәменов, Т.Жүргенов, Қ.Нұрпейісов, Т.Қыстаубаев, А.Ізтілеуова, Төле би, Мысық би, І.Нүркенов, Н.Әпрезов, И.Панфилов көшелерін жарықтандыру жұмыстарына да жоба-сметалық құжаттары әзірленуде.Ауданда көпірлерді жаңарту жұмыстары да жолға қойылған. Бұл жұмыстар үшін бюджеттен 406,9 млн. теңге бөлініп, 2 жоба іске асырылуда. Әсіресе қанша жылдан бері жалағаштықтардың көкейінде жүрген аспалы көпірдің құрылысы сүйіншілейтін жаңалық болып тұр. Түйіні тарқатылмай келген түйткілді мәселеге биыл нүкте қойылып, Жалағаш кентінен теміржол арқылы өтетін жаяу жүргіншілерге арналған аспалы көпірдің құрылысы басталып кетті бұл күнде. Сонымен бірге Сырдария өзені арқылы өтетін «Қызылорда-Жалағаш» автомобиль жолының 78,2 шақырымындағы көпірін орташа жөндеу жұмысы да өз деңгейінде жалғасуда.&nbsp;Жалағаш ауданында көгілдір отын кіргелі халық бейнеттен құтылды. Бұл тұрғындардың қуанышы. Ал шын мәнінде табиғи газды тұтыну тұрмысты ғана жеңілдетіп қойған жоқ, ауданды газдандыру жобасының сәтті іске асуы экологиялық ахуалдың түзелуіне, нақтырақ айтсақ, табиғат байлығының сақталуына оң әсерін тигізері анық. Ауданды газдандыру жұмыстары 2019 жылдан бастау алып, орталықтандырылған газ желісі 2021 жылы пайдалануға берілді. Жалағаш кентінің тұрғындары содан бері көгілдір отынның игілігін көріп отыр. Әлі де бұл бағытта жұмыстарды жүйелі түрде жүргізу жалғасып жатыр. Тек кенттің іші ғана емес, алдағы уақытта ауданға қарасты барлық ауылдарға да газ апару көзделіп отыр. Бірақ әзірше аудан орталығына жақын орналасқан елді мекендер ғана табиғи газбен қамтылмақшы. Бұл жұмыстардың аясына бюджеттен 65,5 млн. Теңге бөлініп, 4 жоба іске асырылуда. Қазіргі таңда мемлекеттік сатып алу рәсімдері аяқталып, мердігер мекемелер анықталды. Енді жақын арада көгілдір отынның игілігіне қол жеткізетіндердің қатарында «Наркескен» спорт клубы, аудандық кітапхана, аудан іргесіндегі Ақсу елді мекені мен М.Шәменов елді мекені бар. Әрине, бұл биылғы жылдың еншісіндегі жағымдық жаңалық. Алдағы уақытта да ауданға қарасты басқа да елді мекендерге табиғи газ тарту жұмыстары жалғасын табады. Демек, ауылдағы ағайынның да табиғи газдың игілігін көретін күні алыс емес. Айта кетейік, Қаракеткен ауылына 2 дана және Жаңаталап ауылына 3 дана техникалық су ұңғымаларын бұрғылау жұмыстарына облыстық бюджеттен 82,6 млн теңге қаржы бөлінді. Қаракеткен елді мекенінде 2 дана техникалық су ұңғымаларын &nbsp;қазу бойынша мердігер мекемелер «Энергиянұр» ЖШС, «Табабер» ЖШС бұрғылау жұмыстарын жүргізуде. Жаңаталап елді мекенінде 3 дана техникалық су ұңғымаларын &nbsp;қазу бойынша мердігер мекемелер «Энергиянұр» ЖШС, «Табабер» ЖШС жұмысын бастады.

Жол жайы көңіл көншітеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бала – бәріміз үшін өмірімізді жалғайтын ұрпағымыз, тіпті елдің даму көшін бастайтын ертеңгі текті тұлға. Осы бүгінгі буын халықтың тектілігінен ажырап қалмауында қазіргі қоғамның сіңіретін еңбегі зор болуы керек. Әрине қоғамға ортақ болғанымен, ең әуелі ұстаз бен ата-ананың рөлі маңызды. Баланы жастан емес, ана құрсағынан бастап тәрбиелеу керек екенін айтқан Жалағаш кентінің тұрғыны, аяулы ана, ардақты ұстаз Айгүл Тасжанованың сөзінің жаны бар. Өзі – бірнеше баланың тәрбиесіне жауапты ата-ана, сондай-ақ саналы ғұмырын ұстаздыққа арнаған жан. Отбасында өз балаларына аналық мейірімі мен тәрбиесін берсе, Жалағаштағы Ш.Ермағанбетова атындағы №246 орта мектептің бастауыш сынып оқушылары үшін келешекке бағыт-бағдар көрсететін ардақты ұстаз. Бүгін онымен сұхбаттасудың орайы келді.– Айгүл Жаңабергенқызы, сіз баланы ана құрсағынан бастап тәрбиелеудің қаншалықты маңызды екенін айттыңыз. Сөзіңізді тарқата кетсеңіз…– Баланы жастан емес, тіпті ана құрсағынан бастап тәрбиелеудің маңызын қазақ халқы ертеден-ақ түсінген. Бала дүниеге келгенге дейінгі &nbsp;құрсақтағы кезеңде алған әсері, естіген, сезінген жайттардың барлығы сәби бойында қалады. Сол себепті нәрестенің ана құрсағындағы тәрбиесі маңызды орын алады. Ғалымдардың айтуынша, сәби құрсақтағы өмірінде анасынан нені көп үйренсе, нені көп білсе, бала дүниеге келгенде сол нәрсені тез игереді екен. «Сүтпен біткен мінез сүйекпен кетпек» деген осы болса керек. Ал жарық дүниеге келгеннен бастап жайлы, толыққанды отбасында өсіп, жетілген бала қоғамға пайдалы азамат болары анық. Салиқалы ұрпақ, саналы азамат тәрбиелеуде ата-ананың сіңірер еңбегі зор. Бала бойына керегі – мейірімділік пен адамгершілік. Кез келген бала жаңа отырғызылған тал шыбық секілді ата-ана сүйіспеншілігіне шөліркеп тұрады. Сондықтан мен баланы құрсақтан бастап тәрбиелеу керек екенін айтудан жалықпаймын. Ананың ол үшін көңіл-күйі, іштегі балаға деген махаббаты, бәрі-бәрі қалыпты болуы қажет. Құрсақтағы баланың дені сау болып туылуы үшін дұрыс тамақтану, жақсы әуендер тыңдау, салауатты өмір-салтын ұстанудың да артықтығы жоқ. Ең бастысы бала тәрбиесінде кешікпеу керек.– Бүгінде бала тәрбиесі туралы сөз болғанда еріксіз смартфондарға тәуелділікті қосарлап айтамыз. Өйткені бұл тәуелділік заман алға жылжыған сайын дендеп барады. Сіз не дейсіз?– Бала тәрбиесінде ата-аналар тарапынан кетіп жататын қателіктердің қатарында көп көңіл бөлмеу де бар. Осындай қарбалас тіршіліктен тұратын өмір бала мен ата-ананың арасын алшақтатқан секілді. Таң атысымен күй-беңмен кеткен әке-шеше қас қарайғанда шаршап үйге келеді. Мұндай жағдайда балаға көңіл бөле қоюы екіталай. Бірақ қанша шаршасаңыз да уақыт тауып баланың күні бойы не істегенін, сабаққа үлгерімі қалай екенін, әлеуметтік желіде қанша сағат отырғанын сұрап, азын-аулақ баламен байланыс орнатқан дұрыс. Әсіресе бүгінгі таңда әлеуметтік желінің әлегі көп. Оң-солын танып, білмеген жасөспірімдер үшін аса қауіпті тұстары жетерлік. Бірнеше жылда бір дүркін елді шулатқан суицидке итермелейтін ойындар түпкілікті тиылмады. Білместік те, өз өмірін қию да қолдаусыз, қараусыз қалған жасөспірімдерден шығады.&nbsp; Мен өзім де педагог ретінде айтарым, ең алдымен баланы тыңдай білген жөн. Ашылып әңгіме айта алған бала ержеткенде өзіне керегін білетін, өмір жолын таңдай алатын жеке тұлға болып қалыптаса алады. Ал керісінше, баланы не болса содан тиып отырсаңыз, біржақты ғана тәрбие бергеніңіз. Әке-шешенің қаталдығы, тиым салу жеткіншектің қызығушылығын шектеп, ынжықтыққа, тұйықталуға апарады. Мұндай балалар ержеткен сайын қателікке бой алдырғыш, өз мақсатын білмейтін, тек өзгенің жетектеуімен өмір сүруге қалыптасып кетуі әбден мүмкін. Көбіне смартфонға тәуелділікке бой алдыратын балалардың көбі – осындай қараусыз жеткіншектер. Яғни ата-ана мен баланың арасындағы байланыс үзілсе немесе баланы тым еркелетіп ауызынан шыққанын қағып алып отырсаңыз, тілазар баланы қалыптастырып жатқаныңызды түсіне беріңіз. Сымсыз құрылғыға баланы жақындатпай отыра алмассыз, дегенмен барлығын уақытымен реттеуге болады. Заман сондай екен деп, қолына алаңсыз телефонды таңып қою баланың болашағына балта шабумен тең деп ойлаймын.&nbsp;– Сіз білім саласында қызмет етіп келесіз, бір жағынан бала тәрбиелеп отырған ата-анасыз. Балаларыңыздың оқуға ынтасы қалай? Балаларыңыз бос уақытында немен айналысады?&nbsp;– Иә, мен ұстаз атты ұлы мамандықты арқалап келемін. Алдыма келген әрбір балаға саналы тәрбие беріп, білім нәрімен сусындатып жүргенімді мақтаныш санаймын. Себебі өз мамандығымның адамзат үшін қаншалықты ардақты екенін жақсы білемін. Ең бастысы, жауапкершілікті бірінші орынға қоямын. Қоғамның ертеңгі буынын бүгінгі ұстаздар – біздер қалыптастырып жатқанымызды өзіме үлкен жүк деп есептеймін. Менің мектеп жасындағы 3 балам бар. Өзім педагог болғандықтан ғана емес, ата-ана ретінде де білімнің мыңды жығатынын білемін. Сондықтан балаларымның оқуға деген ынта-ықыласының әрқашан жоғары болуын жіті қадағалаймын. Шүкір, балаларым мектеп қабырғасында белсенді, әртүрлі жарыстарға, жобаларға қатысып жүлделі орындарға ие болып келеді. Мектеп мұғалімдерінің де білім берудегі кәсібилігіне, сабақ берудегі жаңаша әдіс-тәсілдеріне көңілім толады. Өзім де мұғалім болғандықтан, кез келген мұғалім баланы жаман болсын демейтінін білемін.Жасыратыны жоқ, жаңа жоғарыда айтқанымыздай, қазір – үлкен де, кіші де телефонға тәуелді болған заман. Оған кінәлі – өзіміз. Кейбір балалардың осы тәуелділіктен тілдерінде мүкістік көп, дыбыстарды дұрыс айта алмауы пайда болды. Бала тыныш болсын деп өзіміз телефонды беріп, жан тыныштығымызды ойлаймыз. &nbsp;Ол бала не көріп жатыр, не үйреніп жатыр, оны қадағаламаймыз. Мен өзім үйде балаларыма телефон бермеймін. Балабақша жасындағы қыздарымның үлкендері ертегі оқиды, бір-бірімен ақылдасып отырып сурет салады. Бос уақыттарын тиімді ұйымдастыруды о бастан-ақ әдетке айналдырдым.– Баланың кітап оқуға деген қызығушылығын қалай арттыруға болады?– Бүгінде ақсап тұрған тәрбиенің бір өзекті тұсы осы балалардың кітап оқуға деген қызығушылығының төмендігі екенін айтуға болады. Оның да себебін тағы заманға әкеп телиміз ғой. Бірақ шындығы сол, айшылық алыс жерлерден жылдам хабар алғызатын сымсыз құрылғы пайда болғалы рухани азық беретін алтын кен – кітап бетін парақтайтын жастардың қатары сиреді. Кітапханаларға барып, ізденіп, оны парақтап, сан тарауын талдағаннан, көз майын тауысып оқып шыққаннан қолындағы смартфоннан лезде оқи салғанды оңайырақ көреді. Кітап оқығаннан көз майын тауысамыз дейтін сол жасөспірімдер қалта телефоннан бөлінетін сәулелерден көз жанары солып қана қоймай, адам ағзасының басқа да мүшелері зақымданып жатқанын сезбейді. Смартфон тек көз жанарын ғана алмайды, ол мидың жұмысын да кешеуілдететіні дәлелденген. Өйткені смартфонда бәрі көз алдыңда тұрғандықтан, ми ойлау, қорыту сынды функцияларын атқармайды. Мұнан кейін мидың осы қабілеттері біртіндеп жұмысын тоқтатып, дамуы кешеуілдей бастайды. Бала шаршаңқы, агрессивті, тұйық бола бастайды. Жалпы баланың кітап оқуға деген қызығушылығын арттыру үшін өте жоғары деңгейде жұмыс істемесеңіз, нәтижеге жету қиынырақ. Балаға ұры-сып, телефонын тартып алып, кітапханаға кіргізіп жібергеннен түк шық-пайды. Бала өз еркімен ізденетіндей тәсілдерді қолдану қажет. Бұл ретте мектеп мұғалімдерінің еңбегі зор. Яғни мектептегі білім беру процесі бірізді болмауы керек деп ойлаймын. Әр пәннің өзіндік ерекшелігі болғаны сияқты, сол пәннің мұғалімі баланы қызықтыру үшін әр сабақты тыңғылықты дайындықпен жоспарлауы тиіс. Жаңаша әдіс-тәсілдер, ойындар, интеллектуалды сайыстар сабақ оқуға деген ынтаны оятады, баланы жігерлендіреді. Шытырман оқиғаға толы немесе оқиғасы қызықты кітаптарды толықтай оқып, сыныпта талдаудың да берері көп. Ең бастысы бала оқуы керек деп қолына кез келген кітапты бере салмау керек. Оқыған кітабын бірге отырып талдау, не түсінгенін сұрап бөлісу де оң нәтижеге жеткізеді.– Сөз соңында айтарыңыз…– Қазақтың хас батыры Бауыржан Момышұлының келіні Зейнеп Ахметова апамыз бір сөзінде «Қазақ халқы шаңырақты, бесікті, табалдырықты қасиет тұтқан. Бұл үшеуін ешқашан аяқпен баспаған. Бұл үшеуі қашанда бірімен бірі байланысып, ұштасып жатады. Осынау қасиетті үш затты қатты тозып, тым ескірген кезде де аяқтың астына тастамай, өртеп жіберетін болған әрі күлін де аяқасты қылмай, көміп тастаған» дейді. Осы бірауыз сөзбен-ақ қаны қазақ кез келген адамның бойында аталған қасиетті құндылықтарға деген шексіз құрмет болуы керек екенін ұғындырады. Мен не себепті бесіктің киесін айтып отырмын? Өйткені бесік – баланың ең алғашқы ұясы, құтты мекені. Ана құрсағынан анасымен сырласқан, бесікте жатып бесік жырын естіген, анасының құшағын сезе отырып ақ сүт емген, уызына жарыған бала қазақы болмысын еш уақытта жоғалтпайды. Ал бауыр етің балаң үшін ата-ана ретінде өміріңнің соңына дейін бағдаршам болу – міндет. Қысқасы «Ананың көңілі балада, баланың көңілі далада» екенін естен шығармайық.

Айгүл Тасжанова: Бала бойына керегі –  мейірімділік пен адамгершілік

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Мектеп ауласындағы адамға шуақ пен мейірім сыйлап, &nbsp;жайнап, жұпар шашып тұратын алқызыл гүлдерге қараса, ең алғаш ұстаз деген ардақты атты иемденіп, мектеп табалдырығын аттаған сәті есіне түседі. Ұстаз пен шәкірттің арасындағы құдіретті байланысты қауыз ашқан гүлдерге қарап байқауға болады. Алғаш ұстаз болғанда Жанардың ойлағаны тарыдай болып кірген жас шәкірттерді гүлді мәпелеген бағбан сияқты қарап, бойын, ойын түзеп, алғашқы әріптен бастап санасына сіңіру өте қиын, жауапкершілігі мол жұмыс екенін бар жан жүрегімен сезіне білді.&nbsp;Сезіну оңай, &nbsp;ұстаз болған соң ұстамдылық, қайсарлық, жан-жақты білімділік ауадай қажет екені даусыз. &nbsp;Әсіресе мектепті имене аттаған жас бүлдіршінмен тіл табысу үшін шебер психологтық қасиетті де меңгеру керек. Сонда ғана жұмысың алға басады. Осындай игі қадаммен, болашаққа үмітпен қараған жас ұстаз жылдар өткен сайын тәжірибесі толысып, бастауыш сыныптың &nbsp;үздік ұстаздарының қатарын толықтырды.&nbsp;Біздің бүгінгі кейіпкеріміз Жанар Қанатқызы – бүгінде ширек ғасырға жуық ұстаз болған білікті жан. Оның өмір жолына зер салсақ, 1977 жылдың 16 маусымында Қызылорда облысы Сырдария ауданы Ақжарма кеңшарында дүниеге келген, ұстаз 1984-1994 жылдары №130 Абай атындағы орта мектепте оқыған. Орта мектепті бітіре сала Қызылорда педагогикалық институтына түсіп, оны 1999 жылы «Бастауыш класс мұғалімі» мамандығы бойынша бітіріп шығады. Жоғары оқу орнын тәмамдаған бойда сол жылы Жалағаш кентіндегі З.Жарқынбаев атындағы №202 орта мектепке бастауыш сынып мұғалімі болып орналасады. Содан бері үздіксіз білім мен тәжірибенің арқасында ұстаздан білім алған көптеген оқушы жоғары белестерді бағындырып, ұстаздың мәртебесі мен мерейін ғана емес, білім ұясының да құрметке бөленуіне себепкер болды.&nbsp; Айта кету керек, республикалық «Ақбота» марафонынан оқушылары Айзере Молдабек, Асылхан Саттар екінші орын, &nbsp;Маржан Қанат, Еркеназ Ерғазы үшінші орынды еншілесе, &nbsp;«Баршаға арналған Кенгуру – математика» &nbsp;халықаралық ойын сайысынан Маржан Қанат үшінші орынды місе тұтса, Дарын &nbsp;Ерғазы &nbsp;жарыста оза шауып, сертификат иемденді.&nbsp;Сонымен қатар республикалық «Бастау» математикалық турнирінің аудандық кезеңінде Маржан Қанат екінші орын, Зере Досым үшінші орынға табан тіреген. 2-7 сынып оқушыларының зерттеу жобалары мен шығармашылық жұмыстары «Зерде» республикалық конкурсында Айбибі Демес аудандық кезеңде бірінші, облыстан екінші орынға лайық деп танылып, &nbsp;Айбибі &nbsp;«Үй жағдайында әтір жасау» тақырыбы бойынша жоба қорғаған. Тіпті білікті ұстаздың шәкірттері ұлттық «BilGen» олимпиадасына қатысып, &nbsp;жүлделі орындарға қол жеткізіп, алғыс хаттармен марапатталған. Озат оқушысы Маржан Қанат – халықаралық &nbsp;«Пони» байқауының жеңімпазы.&nbsp;Бұл оқушылардың жетістіктерінде ұстаздың маңдай тері, ерен еңбегі мен үздіксіз ізденісі және ұзақ жылғы жинаған тәжірибесі жатыр. Жанар Ажарбаева – бүгінде өзінің білім &nbsp;саласы бойынша білгір де, білімді педагог. Жас ұстаздарға тәжірибе ретінде берген сабақ үлгілерін көпшілікке насихаттап, педагогикалық газет-журналдарға мақалалар жариялап тұрады. Оның «Бастауыш сыныптарда математикадан дидактикалық материалдармен жұмыс жасау» тақырыбындағы әдістемелік көмекші құралы жарық көрді. Ал өз пәні бойынша көптеген жарыстарға қатысып, жеңімпаз атанды. Аудандық «Үздік бастауыш сынып мұғалімі – 2019» байқауында «Жаңашыл мұғалім» номинациясын иемденді. Сондай-ақ бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған республикалық қашықтық олимпиадасынан 3 орынды еншіледі. «Білім бойтұмары» республикалық ғылыми-әдістемелік журналының үздік жариялыным үшін дипломына қол жеткізіп, бірнеше мақаласы мен сабақ жоспары журналда жарияланған.&nbsp;Ұстаздықтың ұлы жолын таңдаған Ж.Ажарбаеваның еңбегі үшін алған марапаттары да жетерлік. Ол Қызылорда &nbsp;облысы бойынша педогог қызметкерлердің біліктілігін арттыру институтының алғыс хатымен марапатталып, Абай &nbsp;Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойы қарсаңында өткен «Абай оқулары» атты республикалық өнер байқауына шәкірт дайындағаны үшін алғыстан алқа тақты. Кезінде өзін білім нәрімен сусындатқан Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің алғыс хатымен, “Алтын белгі” иегерін дайындаудағы қажырлы еңбегі үшін &nbsp;Астана қаласына және &nbsp;«Біркөлік» &nbsp;шипажайына жолдама алды.Иә, бүгінде ұстаздарға мемлекет тарапынан жасалып жатқан қолдау ұланғайыр. Алайда ұстаз мәртебесі үздік шәкірттерінің білім-білігімен өлшенеді. Ұстаздар өздерінің бейнесімен-ақ ұлылықтың белгісін паш етіп тұр. «Ұстаз – ұлық емес, ұлы қызмет» деген екен даңқты қолбасшы Бауыржан Момышұлы. Олай болса, бастауыш сынып мұғалімі Жанар Ажарбаева – ұлы қызмет иесі.

Жетістігі жетерлік жалағаштық ұстаз

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ізгілік атаулының бәрі кітапта. Адамзат кітаппен тәрбиеленді, рухани толысты, мәдени өресі өсіп өркендеді. Тіпті кешегі өткен ұлылардың барлығы да өздерінің кітапқа қарыздар екенін айтып кетті. Дәуірлер озып, замандар өзгергенімен құнын жоғалтпайтын жалғыз құндылық ол – кітап.&nbsp;Жаңа ғасырға аяқ басқаннан адамзат кітап оқудан шет қалды. Соның ішінде қазақ қоғамында кітап оқу, кітап оқыту үлкен мәселеге айналып кетті. Әсіресе кешегі қоғам ауысқан өлара кезде жалпыхалықтық рухани құлдырау басталды. Бұл – еліміздегі идеологияның әлсіреп кеткенінің айқын көрінісі. Содан әлі күнге дейін кітап десе кежегеміз кейін тартады да тұрады. Бірақ соған қарамастан кітапханалар жүйесі тынымсыз жұмыс істеп келеді. Мемлекеттік баспаханалар да кітап басып шығару ісін тоқтатқан жоқ. Тек енді кітапханалардың оқу залына келетін оқырмандардың санын арттыру керек.&nbsp;Жалағаш аудандық орталық кітапхана үш жыл бұрын күрделі жөндеуден өтіп, заман талабына сай жабдықталды. Кітап қоры да толықты. Кітапханашылардың да оқырмандарға көрсететін қызмет сапасы артқан. Оқылуы тиіс маңызды көркем әдебиеттер және жергілікті ақын-жазушылар кітаптарының аудио және электронды нұсқалары жасалған. Одан бөлек кітапхананың Коворкинг орталығында өтетін облыстық, аудандық конференциялар мен түрлі шаралардың да жылдан жылға маңызы артып барады және оған тұрақты оқырмандарды қатыстыруды ескерген. Бұл да оқырман тартудың тиімді тәсілі.&nbsp; Балалар кітапханасының жұмысы да жанданып келеді. Бала күнінен кітап оқуға қызықпаған адам есейгенде кітапты жатырқап тұратыны белгілі. Осы орайда негізгі жауапкершілік балалар кітапханасының қызметкерлеріне түседі. Балалар әдебиетінің жазылуы, жасалуы қандай қиын болса, балаларға кітап оқыту одан қиын. Оған себеп, тәуліктің тең жартысын ғаламторда, яғни виртуалды әлемде өткізетін балалардың ата-ана назарынан тыс қалуы. Бұл бүгінгі жас ұрпақтың тәрбиесіндегі күн тәртібінен түспейтін ең өзекті мәселе болып тұр.&nbsp;Балаға кітап оқыту үшін алдымен өзің оқуың керек. Содан соң барып оны баланың жадына сіңірудің әдіс-тәсілдері қарастырылады. Қазір баланы кітап оқуға қызықтырудың сан түрлі методикасы қолданысқа енді және сол арқылы жас ұрпақты кітапханаға тартудың алғышарттары жасалып та жатыр. Нәтижесінде аудандық балалар кітапханасына баратын балғын оқырмандардың саны артқан. Бұл да тынымсыз еңбектің, ізденістің жемісі. Бірақ осы балалар кітапханасын сөз еткенде, бір «әттеген-ай» дегізетін тұсы бар. Бірнеше жылдан бері балалар кітапханасы мәдениет үйі мен білім бөлімі ғимаратының бір бұрышын паналап келген. Ал қазір аудандық орталық кітапхананың бір бөлмесінде отыр. Ол да тарлық етеді. Кітап қоры сыймағандықтан бос тұрған жеке тұрғын үйлерге жинап, буып-түйіп қойған. Кітапхана директоры Ұлмекен Меңдібаеваның айтуынша, бұл мәселе де алдағы уақытта оң шешімін табатын сияқты.&nbsp;Қазірде ауданымызға қарасты барлық ауылдар мен елді мекендерде кітапханалар халыққа қызмет көрсетеді. Кітап қоры жеткілікті. Оқырмандар іздеген кітаптарын аудан орталығына келмей-ақ ауылдық кітапханадан табады. Көркем әдебиеттің барлық жанрлары қамтылған. Бұрынғыдай емес, ауылдық кітапханалардың өзіне талап күшейді. Соған сәйкес оқырмандардың талғамы да қалыптасқан. Әдеби шығармаларды жанрлық ерекшеліктеріне қарай сөрелерге әріптік реттілігі бойынша бөліп-бөліп қойған. Іздеп табу оңай.&nbsp;Жуырда ғана Жалағаш ауданына қарасты Аққұм ауылдық кітапханасы «Рухани &nbsp;қазына – 2022» республикалық &nbsp;фестивалінде «Үздік ауылдық маңызы бар кітапхана» &nbsp;номинациясы бойынша жеңімпаз атанды. Жаңалықты ең алғашқы болып жар салып отыратын Фейзбук әлеуметтік желісінде жарияланған осы жетістікке аудан халқы ғана емес, еліміздің әр аймағындағы барша оқырман қуанып, ризашылық көңілмен құттықтап жатты. Расында бұл – ауданымыз үшін ғана емес, аймағымыз үшін, тіпті еліміздегі барша оқырман үшін асқақ абырой, мәні бөлек мәртебе. Өйткені сөзіміздің басында айтқан қазақ қоғамындағы рухани тоқыраудың қайта түлегенінің көрінісі. Оған аудан тұрғындары емес, қазақ болып қуануға тиіспіз.&nbsp;Аққұм ауданымыздағы халық саны жағынан және әлеуметтік әлеуеті жағынан қуатты ауылдардың басында тұр. Ауылдан шыққан азаматтардың демеушілігімен Аққұм жылдан жылға жаңарып, гүлденіп келеді. Екі мыңға жуық халқы бар ауылдың руханияты мен мәдениетінің өркендеуіне ауылдық кітапхана үлес қосып отыр. Ақтоты Көшекбай басқаратын ауылдық кітапхана 1976 жылы ашылған. Сол уақыттан бері ауыл тұрғындарына үздіксіз қызмет көрсетіп келе жатыр. Кітапхана қазіргі кезде әр адам үшін білімін жетілдіруге, ақысыз ақпарат алуға, кездесу алаңына, яки тәжірибе алмасуға мүмкіндік беретін заманауи үлгіде жабдықталған орталыққа айналған. Мәселен, 2015 жылы “Даму” қорының демеушілігімен Аққұм онлайн ақпарат орталығына айналып, бір жылдан соң модельді кітапхана атауы берілген. Ал 2019 жылы &nbsp;кітапхана &nbsp;жанынан &nbsp;заманауи &nbsp;коворкинг орталығы ашылды. Бүгінде кітапханада 18 962 кітап қоры бар және кітапханашылар 676 тұрақты оқырманға сапалы қызмет көрсетеді. Жалпы келушілер саны 6 367-ге жетсе, 15 828 кітап оқырман қолында жүр. Кітапхана «Цифрлы Қазақстан кітапхана дамуына жаңа серпін», «Жүрек жылуы», «Өркениетке бастаған туған өлке» және «Тәтті кітап» жобаларын жүзеге асырып келеді. Нәтижесі де жоқ емес.&nbsp;– Кітапхана жаңа мобильді технологияларға көшкен. 2018 жылдан бастап «Рабис» бағдарламасының «Каталогизатор» модулі бойынша жұмыс жүргізіп келеміз. Яғни келіп түскен жаңа әдебиеттерді библиографиялық сипаттамада енгізіп отырамыз. Сонымен бірге ауыл халқына «Егов.кз» сайты арқылы онлайн анықтамалар алып беріп, ауыл жастарының компьютерлік &nbsp;сауаттылықтарын арттыру мақсатында курстар өткізіп келеміз. Одан бөлек «Жүрек жылуы» жобасы аясында мүмкіндігі шектеулі жандарды назардан тыс қалдырмай, іс-шараға қатыстырып, үйіне уақытылы кітап жеткізіп беріп отырамыз, – дейді Ақтоты Айтжанқызы.Расында кітапханада «Өркениетке бастаған &nbsp;туған өлке» жобасы аясында «Туған жерім – құт мекенім», «Ауыл азаматымен ажарлы» тақырыбында тұрақты кітап көрмелері жасақталып, ауыл жастарымен, ардагерлерімен кездесу кештері өткізіліп тұрады екен. «Туған өлке – тұнған тарих» тақырыбындағы жас суретшілер сайыстары да балалардың талғамын қалыптастырып, ізгілікті іс жасауға тәрбиелесе, жергілікті ақындардың шығармаларын насихаттау мақсатында өткізілетін көркем сөз сайыстары өскелең ұрпақтың бойына патриоттық сезім қалыптастырады.Былтырдан бастап кітапханада «Тәтті кітап» жобасы аясында біршама жұмыстар жасалған. Мәселен, жас жеткіншектің &nbsp;кітап оқуға ынтасын арттыру мақсатында жаңа түскен балалар әдебиетін жаңа жұмыс тәсілдерімен оқытуды жолға қойған. Атап айтсақ, «Балаларға базарлық», &nbsp;«Балалар бағының бағбандары», «Кітап тамшылары» тақырбында кітап көрме инсталяциясы жасалып, «Кітаптар әлеміне саяхат», «Тәтті кітап себеті», «Ертегілер әлемінде», «Біз ертегімен есейеміз» атты ертегі оқулары өткізіліп келеді. Ал «Ертегілер оқу» желісі бойынша қойылған «Шалқан» ертегісі де бүлдіршіндерді ауызбіршілікке, татулыққа тәрбиелейді. &nbsp;&nbsp;Сондай-ақ тәуелсіздігіміздің 30 жылдығына және Мұқағали Мақатаевтың 90 жылдығына орай баланың тілін дамыту мақсатында өткізілген бала-бақшаның ересек топтарына мәнерлеп оқытулар барысында бүлдіршіндердің өлеңді тақпақтап айтуға төселіп қалғанын аңғаруға болады. Ал ашық аспан астындағы өткізілетін кітап көрмелерінің өзі кішкентай оқырмандарға ерекше көңіл-күй сыйлап, олардың кітап оқуға деген ынтасын оятады. Кітапханада онлайн шаралар ұйымдастырылып тұрады. Оған интернет байланысы тұрғысынан толық мүмкіндік бар және оны жоғарыда айтып өттік. Сонымен бірге кітапхана жанынан құрылған көркемсөз үйірмесінде өткізіліп тұратын танымдық ақпараттық сағаттардың балалардың өздеріне қажетті ақпарат алуына ықпалы зор. «Парасат жолы» орталығында «Жастармен жұмадағы жүздесу» тақырыбында өтіп тұратын дөңгелек үстелдердің де жас оқырмандарға берері мол. Соның ішінде «Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ», «Иман және тәрбие», «Ана – өмір бастауы» деген тақырыптар жастардың бойына тәрбие құйып, ата-ананың қадірін біліп, оларды құрметтеуге үйретеді. Кітапхана қызметкерлері «Бір ел – бір кітап» акциясы аясында «Ордалы елге отыз жыл», ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлының 150 жылдығына орай «Алаштың ардақ тұтар азаматы» және «Менің Отаным – Қазақстан», «Рухани жаңғыру – ұлттың ұлы мұраты», «Қазақстан кемел келешектің жарқын болашағы», «Кітап – сарқылмас рухани әлем» тақырыптарында кітап көрмелерін ұйымдастырып, жаңа түскен кітаптарды оқырмандарға таныстырып келеді.Мұқағали Мақатаевтың 90 жылдығына орай өткізілген «Қазақ поэ-зиясының хан тәңірі» мәнерлеп оқу сайысы, «Қазыналы қарттарым» та-қырыбында ардагер аналармен кездесу, қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күніне арналған кездесу кеші, кітапхана оқырмандарымен сұхбаттар, Әзілхан Нұршайықовтың 100 жылдығына орай өткізілген «Жастарға арналған өсиет» тақырыбындағы ашық сағат және Алаш Орда үкіметіне 105 жыл толуына орай жасалған «Алаш қайраткерлері» атты бейнешолулар да аталған ауылдық кітапхананың тынымсыз жұмыс істеп келе жатқанын аңғартады.&nbsp;Жұмыс істелсе, нәтижелі жетістік те болады. Аққұм ауылдық клубы 2019 жылы «Рухани қазына – 2019» фестивалінде «Жаңалық жаршысы» номинациясымен марапатталып, алғыс хатқа ие болды. Сондай-ақ «Кітапхана – білім және шығармашылық орталығы», «Цифрлық дәуір талабы – заманауи кітапхана», «Кітапхана саласында жаңа технологиялар мен платформаларды пайдалану» тақырыбында өткен семинарларда сертификаттар иеленді. «Болашағым сен тұрсаң, мен өлмеспін» атты республикалық байқаудан және «Балалар әдебиеті жылы» аясында өткізілген «Жыл кітабын бірге оқимыз» атты облыстық онлайн байқаудан алғыс хаттарға ие болды.

Жалағаш ауданы Үздік кітапхана атанды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Деннің саулығы – жан саулығы. Денің сау болу үшін спортпен, дене жаттығуымен айналысу өте пайдалы. Спорттың түрі көп. Соның ішінде «күш атасын танымас» дегендей, күрес, гір тасын көтеру өзіңнің ішкі қуатыңды сыртқа шығарып, бәсеке алаңында топ жарып, жеңіс жалауын көтеру қазақ халқына ата-бабадан келе жатқан дәстүрлі спорт түрі. &nbsp;Алайда шаршы топта өз туған жерінің туын көтеріп, елдің үкілеген үміті мен асқақ арманының үдесінен шығып, қарсыластарын басып озып алға шығу бойында намысы мен өжеттігі, қайраты мен патриоттығы, елжандылығы мен ұлттық жігері бар адамның ғана қолынан келеді. Қаншама тер төгілген ұзақ жаттығудан соң адамның бойында шеберлік пен тәжірибе қалыптасады. Осылайша ол қарсыласынан оқ бойы озып, бәйге төрінен көрінеді.Бүгінгі біздің кейіпкеріміз Абдулхасан Сейтенов – жас болса да, бойына жоғары адами қасиетпен қоса мол тәжірибе жиған, кәсіби бапкер. Ол жастайынан отбасында кәсіби теннист жаттықтырушысы әкесі Жанат Сейтеновтің тәрбиесін алып, спорттың ауыр түрі гір тасын көтеруді таңдады. «Әке көрген оқ жонар» дегендей Абдулхасанның мақсаты Жалағаш ауданында әлі дамуы сәл кешеуілдеген осы саланың тамырына қан жүгіртіп, өзін кәсіби тұрғыда дайындап, сол үйренген жоғары шеберліктерін жас спортшыларға үйретіп, жаттықтыру болатын.&nbsp;1992 жылы Жалағаш кентінде өмірге келген А.Сейтенов мектеп қабырғасында жүріп-ақ өзі оқып жүрген №202 мектептегі спорттық үйірмелерге қатысып, алғашқы сабақты алып үлгерді. Мектеп бітірген соң облыс орталығындағы Қорқыт ата университетінің мұнай-газ факультетін бітіреді. Алайда оның спортқа деген қызығушылығы бір сәт те толастамайды.&nbsp; Осылайша ол Болашақ университетінің дене шынықтыру және спорт бөліміне оқуға түседі. Оқу орнын ойдағыдай бітіріп, Жалағаш кенті орталығындағы «Наркескен» спорт клубына жұмысқа орналасады. Нағыз тынымсыз жаттығу сол кезде басталады. Уақытпен санаспай, ауыр гір тасын алақанда ойнатып, білек күшінің сан құпиясын меңгеріп, ақыры тек облыстық емес, республикалық додаларға барып, бақ сынайды. Қазақта «бақ шаба ма, бап шаба ма?» деген бар ғой. Сол айтпақшы 2021 жылы Абдулхасанның бағы мен бабы қатар шауып, кәсіби тұрғыда ширығып, ол Өзбекстанның Ташкент қаласында ерлер арасында өткен Азия чемпионатына қатысып, ұзын циклді серпе көтеруден 85 келі салмақпен 1 орынды жеңіп алып, тұтас ел мерейін көтерді.&nbsp;Араға 1 жыл салып, биыл Щучинск қаласында ерлер арасында өткен Азия чемпионатында 85 келі салмақпен ұзын циклді серпе көтеруден 1 орын алып, Азияның 2 дүркін чемпионы атағын жеңіп алды. Бүгінде аталған спорт түрінен ауданда үлкен жетістік бар деп ауыз толтырып айтуға негіз бар. Ол – Абдулхасандай кәсіби бапкердің үздіксіз еңбегі мен ізденісінің нәтижесі.&nbsp;Арал қаласында өткен жастар жылының алғашқы облыстық біріншілігінде оның жаттықтырған шәкірттері Нұрбол Рахымбек, Қайсар Төлеген және Ерасыл Әубәкір, Ислам Мәжиев жасөспірімдер арасында 1 орынды жеңіп алса, ересектер арасында аға жаттықтырушы Абдулхасан Сейтенов 85 кг салмақта облыс чемпионы атанды. Жарыс қорытындысымен Жалағаштың 5 спортшысы өз салмақтарында облыс чемпионы атанды. Айта кеткен жөн, гір спорты бойынша аудан құрама командасын дайындау, спортшылардың спорттық деңгейін жақсарту үшін 2016 жылы «Наркескен» спорт клубында арнайы үйірме ашылған болатын.Осы жұмыстардың нәтижесінде өңірде гір спорты дамып, онымен айналысқысы келетін жастардың қатары артты.&nbsp;– Гір спорты бойынша ауданымыз жасөспірімдер арасында облыста алдыңғы орында келеді. №202 орта мектеп оқушысы Ерасыл Әубәкір облыстың бірнеше дүркін чемпионы атанып, аймақтың құрама командасы атынан ҚР Чемпионаттарында бақ сынап жүр. Сонымен қатар ҚР мектеп және колледж студенттері арасындағы спартакиадаға іріктеу жарысында оза шауып, жалағаштық спортшылар облыс атынан бақ сынады. Ауданымыздың гір спорты бұдан әрі әлемдік деңгейге жетеді деп сенеміз. Бәрі де төккен тер мен еткен еңбектің жемісі, – дейді спортшы.Оның айтуынша, оқушылар арасынан Ерасыл Әубәкір былтыр Өзбекстанда өткен жарыста жастар арасында абсолютті салмақта Азия чемпионы атанса, былтыр Қайсар Төлеген Қазақстан Республикасының спорт шебері атағын алған. Ал Ислам Мәжиев биыл Азияда өткен дүбірлі доданың көркін қыздырып, жастар арасындағы жұлқа көтеруден 2 орынды қоржынға салды.&nbsp;Қай спортшыны да бір сапардан келіп жатса, екінші сапар күтіп тұрады. «Жолаушының жұмысы жүрсе бітеді» дегендей, спортшының жұмысы да тынымсыз жол сапарлар мен байрақты бәсекелермен етене байланысты. Сондықтан жалағаштық алапат күш иелері спортшылардың байрақты бәсекелердегі айы оңынан туып, бағы басым болсын деп тілейміз.

Жалағаш: Чемпиондарды тәрбиелеген жас бапкер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Адамның адамшылығы – жақсы ұстаздан» деп ұлы Абай айтқандай, мұғалім тәрбиесі мен берген білімі – оқушының болашақ өмір бойы азығы. Жақсы ұстазға кезігіп, тәлім-тәрбие алған шәкірт өмір майданында мойымай күресіп, болашақ жолдарда бағытынан таймасы анық. Халқымызда «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің» деген дана сөз бар. Өмірге бағдар беру, болашаққа нық сенімді қадам жасайтын азамат тәрбиелеу – ұстаз парызы. Осындай ұлағатты ұстаздың бірі – мектеп табалдырығын енді ғана аттаған бүлдіршіндерге әріп үйреткен Жалағаш кентіндегі №31 мек¬теп гимназиясының бастауыш сынып мұғалімі Шара Садуанова.– Менің ойымша, кез келген адам ұстаздық ете алмайды. Себебі ұстаздық ету – күрделі өнер. Ал өнерлі болу кез келген адамның қолынан келе бермейді. Олай болса, шын ұстаз болу үшін үлкен ізденіс пен ерен еңбек ұштасуы шарт. «Шәкіртсіз ұстаз тұл» деген тегін айтылмаса керек. Себебі шәкірт өнер, білім, тәрбие, кәсіп үйреткен адамының алдында өзін өмір бойы қарыздармын деп санайды. Ал біз, ұстаздар осындай үлкен жауапкершілікті сезініп, әрқашан өзіміздің біліктілігімізді арттыруға үздіксіз жұмыс жасаймыз. Өмір бір орнында тұрмайды, үнемі алға жылжып отырады, осыған орай жаңа заманның жаңа адамын тәрбиелеу, оқыту үшін үнемі ізденіп, білімді, біліктілікті арттырамыз. Мемлекеттен де үлкен қолдау бар. Себебі қазіргі уақытта біліктілігімді арттырамын деген кез келген мұғалімге жол ашық – дейді оқытушы.Шара Садуанованың киелі білім ордасына мұғалім болып жұмысқа орналасқанына сегіз жыл болыпты. Ұстаздық еткен жылдарында талай бүлдіршінді алғашқы әліппемен таныстырып, оқу-жазуды үйреткен. Сондай-ақ білім берумен қоса, мектептің танымдық-шығармашылық өміріне де белсене араласады. Әрине мұғалім тек білім беріп қана қоймай, оқушыға барлық қырынан үлгі болуы керек. Кейіпкеріміз бен шәкірттері республикалық, облыстық, аудандық білім-өнер додаларында жүлделі орындарды иеленіп, білім ордасының абыройын асқақтатып жүр. Атап айтсақ, ҚР Тәуелсіздігінің – 30 жылдығына байланысты өткен «Жұлдызай» байқауынан «Сурет» номинациясы бойынша 1 орын, ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар арасында өткен спартакиадада жүлделі орын, «Зерде» конкурсының «Биология» секциясы бойынша 2 орын және ғылыми-олимпиадалық жарыстарда жүлделі орындар, сондай-ақ аудан әкімінің «Құрмет» грамотасымен марапатталған.&nbsp; Біз де білім ордасына сапар барысында осындай жан-жақты, білімді, білікті, өнерлі ұстаздардың жұмысымен танысып, болашақ аудан оқушыларының бәсекеге қабілетті боларына сеніммен қарадық.– Қазіргі таңда мақсатым анық. Жан-жақты ақпараттық материалдарды, көрнекі құралдар мен ұтымды технологияларды, тиімді әдіс-тәсілдерді пайдалана отырып, шәкірттерге сапалы білім беру. Ұстаз талантты болса, шәкірті талапты болады. Шәкірт тәрбиелеген ұстаз атына кір келтірмеу – деп түйді сөзін Шара Махамбетжанқызы.

Үздік бастауыш сынып мұғалімі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Шиелі ауданының әкімі Нұржан Ахатов Ауған соғысы және Семей ядролық сынақ полигоны зардабын жоюға қатысушы ардагерлермен кездесті.Кездесу барысында Нұржан Сәбитұлы Ауған соғысының ардагерлерін Кеңес әскерінің Ауғанстан жерінен шығарылғанына 34 жыл толуымен құттықтады.Мұнан соң, жиынға қатысушы ардагерлер көкейде жүрген мәселелерін айтып, ардагерлерді қолдау бағытында іске асыру қажет деп санайтын бірқатар ұсыныстарын ортаға салды.Атап айтар болсақ, ардагерлер Ауған соғысы және Семей ядролық полигоны зардабын жоюға қатысушы ардагерлерге медициналық мекемелерде кезексіз қызмет көрсетілсе, өзге өңірлердегідей бір реттік әлеуметтік көмек тағайындалса, емдеу-сауықтыру орындарына жолдама берілсе деген ұсыныстарын айтты. Аудан әкімі әлеуметтік көмектердің әрбір аймақтың қаржылық мүмкіндіктеріне қарай тағайындалатынын, ардагерлер тарапынан жазбаша түрде ұсыныс берілсе, қарастыруға мүмкіндік туатынын жеткізді.&nbsp;<blockquote>«Ал, сауықтыру орындарына жолдама беру мәселесі кәсіпорындардың демеушілігімен іске асыруды қарастырамыз», – деді аудан әкімі.</blockquote>Тарих жылнамасынан халық жадында қалған соғыстың бірі – Ауған соғысы. Айтуға оңай, сұрапыл зобалаң, қаншама тағдырды жалмады. Цифрлы деректерге салсақ, Ауған жерінде сол кезеңде КСРО-ның 620 мыңға жуық, соның ішінде қазақстандық 22 мың адам әскери қызметін өтеді. 15 526 адам, соның ішінде 925 қазақстандық алған жарақаттарымен ауруының салдарынан қайтыс болды деген деректер бар.

Шиелі ауданының әкімі ардагерлермен кездесті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Шиелі ауданы әкімінің орынбасары Ерсұлтан Апетов аудан кәсіпкерлерімен кездесті.&nbsp;Кәсіпкерлермен өткен іс-шарада әрбір қатысушы өзінің қажеттілігі жайында баяндап, алаңдатқан сауалына жауап алды.&nbsp;Аудан кәсіпкерлері атқарып жатқан салаларында туындайтын, дамуына кедергі келтіретін көптеген проблемаларды қозғады. Аудан әкімдігі, кәсіпкерлік бөлімі, кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығы тарапынан айтылған проблемалардың шешімін табуға ықпал етуге уәде беріліп, барлық қойылған сұрақтарға толықтай жауап берілді.&nbsp;Кездесудің басты мақсаты – осы салада қордаланған өзекті мәселелерді ортақтасып шешу, кәсіпкерлік саласында мемлекет тарапынан көрсетілетін қолдаулар және ауданның инвестициялық мүмкіндіктерімен таныстыру болып табылады.Кәсіпкерлік саласы, оның ішінде шағын және орта бизнесті дамыту – бүгінгі күннің басты талабы. Осы мақсатта мемлекет тарапынан қолдау да көп. Жеке бизнестің жілігін шағып, жемісін көргісі келгенге таза ниет болса болғаны. Ол үшін түрлі бағдарламалар қабылданып, қоғам үшін еңбектенемін дегенге мол мүмкіндік берілуде. Осындай мемлекеттік және өңірлік бағдарламаларға қатысып, шағын бизнесін шарықтатып отырған аудан кәсіпкерлерінің саны күн санап көбеюде.Аудан әкімінің орынбасары кәсіпкерлікті дамыту, оның ішінде өндіріс пен қызмет көрсету саласының дамуы басты мәселе екенін атап өтіп, ауданның көркеюі мен әл-ауқатының жақсаруы үшін кәсіпкерлерді біріге жұмыс істеуге шақырды.

Шиеліде кәсіпкерлерге қолдау көрсетілмек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> АИТВ/ЖИТС &nbsp;– қауіпті індет. Бұл – бір қарағанда қарапайым ауру секілді көрінгенімен, оны жұқтырған адамның дерттен айығуы екіталай. Дүниежүзілік денсалық сақтау ұйымының өзі мұнымен күресудің оңай емес екенінін растап отыр. Хош. Әріге ұзамай-ақ қоялық. Сыр өңірінің өзінде спидпен ауыратын сырқаттардың саны көп. Мақтанатын жағдай емес, әрине. Дегенмен, бүгінде Шиелі ауданы облыс аудандары бойынша аталған аурумен көш басында тұр. Біз де бүгінгі тақырыпты тереңірек зерттеп біліп, көп сұрақтың жауабына қанық болу үшін ЖИТС-тің алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі облыстық орталықтың Шиелі ауданындағы филиалының эпидемиолог-көмекшісі Балабек Қапанұлымен сұхбаттасуды жөн көрдік.– Балабек мырза, жалпы ЖИТС қайдан келген және қандай ауру түрі? Толығырақ тоқталып өтсеңіз.– Тілге тиек етіп отырғанымыз – АИТВ/ЖИТС індеті. Қарапайым тілмен айтқанда, АИТВ (адамның иммун тапшылығы вирусы) жұқпасы ЖИТС-тің (жұқтырылған иммун тапшылығы синдромы) басты себебі болып саналады. Ол АИТВ жұқтырған адамның қаны, шәуеті, қынап сұйықтары, ана сүті, дені сау адамға басқа да биологиялық сұйықтықтар арқылы берілуі мүмкін. Нашақорлардың ине мен шприцті бірнеше рет пайдалануы да АИТВ-ның есірткі қолданушылар арасында таралуына әкеліп соғады.Сонымен қатар АИТВ – адамның иммундық жүйесінің тапшылығынан туындайды. Бұл – қазіргі таңда ғасыр дертіне айналып отыр. Аталған ауру түрі ең алғаш АҚШ-та табылды. Әлем ғалымдары АИТВ жұқпасына қарсы тиімді дәріні жасауға жұмыстар жүргізіп, көптеген жетістіктерге жеткенімен, өкінішке қарай әлі күнге дейін дертке қарсы екпе табылған жоқ. Жоғарыда АИТВ жұқпасының қауіптілігін айттық. Дегенмен, көптеген тұрғындар бұл дертке бей-жай қарайтынын жасыруға келмес. Иә, біз үнемі халықты ақпараттандыру мақсатында көптеген іс-шаралар жұргізіп отырамыз. Ел арасында «Бұл аурдың маған қатысы жоқ» деген түсінік қалыптасқан. Дегенмен, аталған ауру адамның жас мөлшеріне, әлеуметтік статусына қарамайды. Кез келген адамның жұқтыру қаупі өте жоғары. Сондықтан әр адам бұған салғырт қарамай, сақтандыру шараларын жүргізіп отыруы керек.– Әлгінде ғана бұл дерт иммундық жүйенің әлсіреуінен туындайды деп айтып қалдыңыз. Дей тұрғанмен, адамдар иммундық жүйесі әлсіресе, оны қарапайым тұмау немесе әлсіздік пен шаршаудың белгілері деп ойлайды. Қала берді маусымдық өзгеріс деп жылы жауып қоя салады. Айтыңызшы, АИТВ ауруының бұдан басқа қандай нақты белгілері бар?– Вирус жұқтырған кез келген адамды сырт келбетіне қарап АИТВ жұқтырған деп айту қиын. Себебі оны жұқтырған адам сіз бен біз сияқты дені сау болып жүре береді. Алайда, вирус тасымалдаушы адамның вирус жұқтырғаннан бастап басқа адамға жұқтыру қабілеті жоғары болады. Вирус адам ағзасындағы иммунитетті зақымдағаннан кейін бірінші кезекте өкпенің қабынуы, дене қызуының көтерілуі, көп мөлшерде салмақ жоғалту, іштің жиі өтуі сынды белгілері кездеседі.– Бұл дерт қандай жолдармен беріледі?– Ауру негізі үш жолмен беріледі. Бірінші кезекте – қан арқылы. Яғни, науқас қан құйдырғанда, ағзалар мен тіндерді ауыстырғанда, жасанды ұрық салдырғанда және залалсыздандырылмаған медициналық құрал-жабдықтар арқылы беріледі. Екінші кезекте – жыныстық жолмен жұғады. Мәселен, АИТВ тасымалдаушы адаммен қорғанышсыз жыныстық қатынаста болғанда. Үшінші – жүкті анадан балаға берілу жолы болып табылады. Яғни, жүктілік кезінде, босану кезінде және емізген кезде беріледі.– Кез келген ауруды анықтау үшін тексеру жүргізілетіні белгілі. Сіздерде АИТВ-ға тексеру қалай жүргізіледі?– Қазақстан Республикасының кез келген азаматы ел аумағындағы медициналық ұйымдарда СПИД орталықтарында ақысыз АИТВ-ға тексерілу мүмкіндігі бар. АИТВ-ға тестілеу СПИД орталықтары мен филиалдарының ИФА зертханаларында жүргізіледі. АИТВ-ға тестілеу ерікті, міндетті, құпия және клиникалық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі. СПИД орталықтарында жасырын тексеру кабинеттері жұмыс істейді. Бұл кабинеттің мақсаты – АИТВ статусын білгісі келетін кез келген азаматтың құпия (анонимді) түрде тексерілуіне мүмкіндік береді.– Түсінікті. Сіздерде аталған дерттің қауіптілігін ұғындыру мақсатында арнайы профилактикалық жұмыстар қалай жүргізіледі?– АИТВ-нің алдын алу шаралары аудандық білім саласы бойынша білім бөлімімен бірлескен іс-шаралар жоспары негізінде мектептерде, колледждерде және тынығу лагерьлерінде жүргізіледі. Шиелі аудандық медицина ұйымдарымен бірлесе отырып АИТВ-нің алдын алу мақсатында профилактикалық әдістемелік көмектер көрсетіліп, медицина қызметкерлері арасында семинар-кеңестер жүргізіледі. Сондай-ақ жастар ресурстық орталығы және жастар денсаулығы орталығымен бірлесіп жастар арасында түрлі іс-шаралар жүргізіп отырамыз. Бұдан бөлек, бұқаралық ақпарат құралдары көздерінде түрлі тақырыптық мақалалар жариялап отырамыз.– Осы аурумен ауырған адамдарға нақты емнің жоқ екені мәлім. Десек те АИТВ жұқтырған адамдарды емдеу шаралары қай деңгейде жүргізіледі?– ҚР халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы кодекстің 160-бабында толық көрсетілгендей, АИТВ жұқтырған адамдарға тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде олар медициналық көмек және дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етіледі.– СПИД орталығының мәліметіне сүйенсек, еліміз бойынша АИТВ дертін жұқтырған науқастарың жалпы саны – 52 533 адамды құрап отыр. Бірақ біз әріге ұзамай-ақ облыстағы статистиканы сөйлетсек…– Жалпы республикада да, біздің облыста да АИТВ-ның індеттік жағдайы күрделеніп келеді. Атап айтқанда, облыс бойынша АИТВ жұқтырғандардың саны 316 адамға жетіп отыр. Оның ішінде шетел азаматтары – 35, баспанасыздар – 3, Қазақстан азаматтары – 278, облыс тұрғындары – 256, басқа облыстан келгендер – 22 адамға жетіп отыр. Ал Арал ауданында АИТВ жұқтырғандар – 16, Қазалы – 19, Қармақшы –13, Жалағаш – 4, Сырдария –5, Жаңақорған –21, Байқоңыр –25, Қызылорда қаласы – 141 адам болып тіркелген. Соның ішінде Шиелі ауданында СПИД жұқтырғандардың саны – 22 адамға жетіп отыр. Бұл – басқа аудандармен салыстырғанда айтарлықтай көп. Шиелідегі мұндай науқастарды әлеуметтік жағдайы мен жас мөлшеріне қарай талдайтын болсақ, 22 адамның 5-уі жұмысшы, 1-уі әскери қызметкер, 10-ы жұмыссыз, 1-уі зейнеткер, 4-уі жүкті әйел, 1-уі бір жасқа дейінгі бала. Соңғы бес жылда ауданда АИТВ дертін жұқтырғандардың саны – 11 адамды құрады. Биылдың өзіне соңғы алты айлықта аталған дертті жұқтырған бір адам анықталды. Оның барлығы расында алаңдатарлық жағдай.– Өзінің АИТВ мәртебесін білгісі келген адам қайда барып, кімнен кеңес ала алады?– Шиелі кенті, Досбол датқа көшесі №13 үйде орналасқан СПИД орталығында ИФА зертханасы жұмыс істейді. Көрсетілген мекен-жайға келіп, тегін ерікті немесе құпия түрде АИТВ-ға қан тапсырып, мамандардан толық кеңес ала алады.– Маңызды мәліметпен бөліскеніңіз үшін, рақмет!

Балабек Қапанұлы: Қауіпті дерттен қорғана біліңіз

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Өмір бір орында тұрмайды. Ұрпақ алмасады, бір толқынды келесі бір толқын алмастырады. Сол секілді бүгінгі жас – ертеңгі елдің тұтқа ұстары. Сондықтан олардың тәртіп мәселесі қашан да өзекті. Бақылауды күшейтпесек, босаңсытудың пайда әкелмейтіні белгілі.&nbsp;Қармақшы ауданы әкімінің орынбасары Жұлдызхан Байназарұлының төрағалығымен кәмелетке толмағандардың ісі және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі аудандық комиссия отырысы өтті. Алдымен, аудан әкімінің орынбасары комиссия құрамына аудандық мәслихат шешімімен өзгерістер енгізілуіне байланысты жаңа комиссия құрамымен таныстырып өтті. Мұнан кейін, күн тәртібіне сәйкес «2023 жылдың 6 айында кәмелетке толмағандармен оларға қарсы жасалған қылмыстардың алдын алу бағытында атқарылған жұмыстары туралы» аудандық полиция бөлімінің Жергілікті полиция қызметі бөлімшесінің аға инспекторы Гүлмира Исмайлованың, «Отбасы тұрмыстық қарым-қатынастағы зорлық-зомбылықтың алдын алу мақсатында қабылданған және қабылданатын шаралар туралы» аудандық полиция бөлімінің әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау тобының инспекторы Айнұр Касимованың баяндамалары тыңдалды.Мәжіліс соңында комиссия төрағасы ағымдағы жылдың шілде айының 15-і күні Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданында орын алған жастар арасында топтық төбелесті тілге тиек етіп, мектеп оқушылары мен жастар арасындағы топтық төбелестердің алдын алу бойынша профилактикалық жұмыстарды күшейту бойынша тиісті сала басшыларына нақты тапсырмалар берді. Сондай-ақ, балалардың бос уақытын тиімді пайдалануға жағдай жасап, түрлі форматтағы спорттық, мәдени іс-шаралар ұйымдастыруды міндеттеді.

Кәмелетке толмағандардың ісі жөнінде комиссия отырысы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Мал шаруашылығы – ауыл халқының күн көрісі, нәпақа, берекесі. Ол азық қана емес бүгінгі күні нағыз табыс көзінің өзі. Нарықтағы еттің бағасы қымбаттаған сайын, мал басының өз құны да бұрынғымен салыстырғанда әлдеқайда өскен. Осы орайда оңай жолмен олжалы болғысы келетіндердің де қатары артып келеді. Яғни, өзгенің өрісіндегі түлікке барымташылардың көз тігуі тиылмай тұр.Жасыруға келмес, соңғы уақытта ауылдық жерлерде мал ұрлығы орын алуда. Осыған байланысты 2019 жылдың 27 желтоқсанында Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қылмыстық-процестік заңнаманы жетілдіру және жеке адам құқықтарының қорғалуын күшейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға қол қойды. Аталған Заңға сәйкес Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне 188-1 «мал ұрлығы» деген арнайы бап енгізілген болатын. Заңға сәйкес мал ұрлағандарға 7 жылдан 12 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалған.<blockquote>– Мен ауылдың шетінде емес, ортасында тұрамын. Өзімнің кәсібіме айналдырып отырған 50-ге жуық уақ малым бар. Алдынғы жылы қорадан бір уақ мал жоғалды. Одан кейін бір түнде 3-4 бас уақ мал жоғалып кетті. Дереу полиция қызметкерлеріне арыз бердім. Орын алған қылмысты іздестірді. Тиісті жұмыстар атқарылды. Бірақ, ауладағы қорада тұрған мал осылай жоғалса, жайылымдық жердегі малдың отар-отарымен, үйір-үйірімен жоғалып кетсе таң қалмайтын күйге жеттім. Бұл белең алып бара жатқан ұрлыққа қандай заң шығару керектігін білмеймін, алайда 12 жылға дейін бас бостандығынан айыратын жаза әлі де жеңіл болып тұрған сияқты. Ұрлық үлкен-кіші деп бөлінбейді. Жалпы айтқанда, тапқан-таянғанын малдың жем-шөбіне жұмсап, бірінің басын екеуге жеткізе алмай, нәпақасын адал еңбекпен тауып отқан малшылардың тірнектеп жиғанын ұрлап кететіндері көңіл алаңдатады. Сондықтан, ұрлық түбі – қашанда қорлық екенін ұғынып, қоғамның діндеп кеткен бұл індетін қалай болса да тоқтату керекпіз, – дейді Еңбекші елді мекенінің тұрғыны Мұқағали Әуезханұлы.</blockquote>Өткен жылы елімізде 500-ден астам мал ұрлығы деректері анықталған. Ұрланған 5 мың бас ірі қараның 3 мыңға жуығы табылып, заңды иелеріне қайтарылған. 60 қылмыстық топ ұсталған. Ал өткен жылы ауданда мал ұрлығы дерегі бойынша 12 қылмыс анықталған. Тиісті жұмыстардың нәтижесінде бұл 33,3 төмендеген. Яғни, биыл ауданда 8 мал ұрлығы дерегі тіркелген.Облыстық прокуратураның мәліметінше, биыл аймақта құқық бұзушылық біршама азайған. Нақтылайтын болсақ, кісі өлтіру – 50, денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру – 22, алаяқтық – 11, қарақшылық – 50, мал ұрлығы – 54 процентке төмендеген. Сондай-ақ, қадағалаудың арқасында жол апатының да саны едәуір кеміген. Кісі өліміне соқтырған жол апаттары да 39 процентке азайыпты. Аудан көлемінде мал ұрлығы Қоғалы ауылық округінде – 5, Жуантөбеде – 1, Сұлутөбе мен Тұран ауылдық округінде де – 1 дерек тіркелген. Осыған байланысты жыл басынан бері мал ұрлығының алдын алу бағытында 4 мобильдік топ құрылып, қырағылық танытуда. P.S. Иә, десе де маңдай термен жинаған төрт-түлік малдың, оңай жолда барымташыларға олжа болып кеткені кімнің болмасын кеудесіне зіл, көңіліне мұң ұялайтыны белгілі. Қазақтың ұлы ойшыл ақыны Абай Құнанбаев «Адал еңбекпен мал іздемек – ол арлы адамның ісі» деп бекер айтпаса керек-ті. Адал еңбек адамды адалдық, табандылық, жауапкершілік сияқты қасиеттерге баулып игілікке жеткізеді. Ал оңай жолдағы олжа адамға ешқашан опа алып бермесі анық. Адал іспен нан табайық, арам іске жоламайық!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары