<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жалағаш ауданының әкімі Ардақ Ибраимовтың төрағалығымен аудан бюджетінің орындалуы және салық базасын ұлғайту мәселелері бойынша мәжіліс өтті.Күн тәртібінде 2025 жылдың 26 маусымына аудан кірістерінің орындалу жоспары, бюджеттік түсімдерге жүргізілген түгендеу жұмыстарының нәтижесі, салық төлеушілерді тіркеу барысы және негізгі макроэкономикалық көрсеткіштердің болжамы қаралды.Аудан әкімі тиісті бөлім басшыларына бюджет кірісін арттыру үшін тіркелмеген салық төлеушілерді анықтау және дер кезінде тіркеуге қою, салық берешектерін өндіру бағытында кешенді шаралар қабылдауды тапсырды.Мәжіліс қорытындысымен жауапты сала жетекшілеріне және ауылдық округ әкімдеріне нақты міндеттер жүктеліп, олардың орындалуына бақылау жасау тапсырылды.

Салық базасын ұлғайту мәселесі қаралды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Қызылорда қаласындағы бірқатар құрылыс нысандарын аралады.Алдымен аймақ басшысы балалар мен жасөспірімдерге арналған шығармашылық иновациялық орталықтың жұмысымен танысты. Заманауи талаптарға сай бой көтерген бұл кешен бір мезетте 500 оқушы, тәулігіне 3 мың оқушыға дейін қабылдайды. Орталықта бассейн, топтық жаттығу бөлмесі, көркем гимнастика және фитнес залдары, үстел ойындарына арналған кабинет, жекпе-жек және үстел теннисі залдары қарастырылған.Ұлдар мен қыздарға арналған жеке-жеке киім ауыстыру бөлмелері бар. Көркемдік-эстетикалық бағытта кескіндеме, сурет салу, резин арт, балалар шығармашылығы шеберханасы, сәндік-қолданбалы өнер, FabLab, дыбыс жазу студиясы, робототехника және жасанды интеллект, биотехнология, 3D модельдеу, КИП және автоматтандыру, киберспорт және математика кабинеттері жұмыс істейді.Әрі қарай, “Қызылорда-нан” ЖШС-ның кондитерлік және макарон өнімдерін өндіретін кешендегі жұмыс барысын көрді. Бұл жобаға мемлекеттік қолдау ретінде 5 гектар жер беріліп, су және кәріз жүйелерін жеткізуге қаржы бөлінген.Аймақ басшысы Әбілқайырхан көшесінен Саламатов көшесіне дейінгі жол құрылысының барысын көрді. Ұзындығы 2,9 шақырымды құрайтын жол құрылысы қарқынды жүргізілуде. Бүгінгі күні 2,4 шақырым аумақта астыңғы қабатты тазалау және ашу жұмыстары аяқталып, 2 шақырым бөлікте тірек қабырғаларын құю жұмыстары жалғасуда. Жобаның мердігері – “Автомобиль жол басқармасы” ЖШС.Сол жағалаудағы жаңа стадион құрылысы да назардан тыс қалмады.Мұнда шығыс және батыс трибуналардың металл конструкциялары орнатылып, қабырғалар, ішкі бөлмелер мен сыртқы витраждар қаланған. Қазіргі таңда футбол алаңын жабдықтау, ішкі әрлеу және аумақты абаттандыру жұмыстары жүргізілуде.

Облыс әкімі қала аумағындағы құрылыс нысандарын аралады

Фото: Нұрболат Нұржаубай<h4 style="margin-left:0px;">2025 жылы 1 шілдеден бастап екінші деңгейлі барлық банктер, шетелдік банктердің филиалдары, Қазақстанның даму банкі мен Қазпошта қазақстандықтар мен резидент еместердің банк шоттары мен салымдары бойынша есептілікті Ұлттық банкке ұсынуға міндеттеледі.&nbsp;Бұл туралы Ұлттық банктің қаулысында айтылған&nbsp;Бұл туралы&nbsp;<a href="https://stan.kz/">Stan.kz</a>&nbsp;ақпарат агенттігі хабарлайды.</h4>Тек депозиттер ғана емес,&nbsp;банк шоттарының барлық түрі бақылауға алынады:<ol><li>Ағымдағы шоттар;</li><li>Мерзімді және жинақ салымдары;</li><li>Жеке кәсіпкерлердің шоттары;</li><li>Инвестициялық және шартты салымдар;</li><li>Қалдығы нөлге тең болса да шетел және ұлттық валютадағы шоттар.</li></ol>Есептер шот ашылғаннан, клиент деректері өзгергеннен немесе жаңа келісімшарт жасалғаннан кейін 10 жұмыс күні ішінде жіберілуі тиіс.Кешенді есеп беруге:<ul><li>Шот иесі туралы мәліметтер — жеке тұлға, жеке кәсіпкер, заңды тұлға немесе халықаралық ұйым;</li><li>Банк шоты (немесе салым) шарты туралы деректер;</li><li>Шотқа қатысты техникалық ақпарат (валюта, мөлшерлеме, қалдықтар);</li><li>Шоттағы барлық айлық операциялар бойынша есеп — қаражаттың түсуі, алынуы, пайыздар, шектеулер кіреді.</li></ul>Формада шарт талаптарының кез келген өзгерістерін қоса алғанда, депозиттік ұйым мен шот иесінің барлық өзара әрекеттері туралы мәліметтер көрсетіледі.Жеке деректер қалай қорғалады?Жеке тұлғаның ЖСН орнына есепте деперсонализацияланған идентификаторлық нөмір&nbsp;қолданылады. Бұл сыртқы тұлғалар үшін кері шифрлауға болмайтын код.Деперсонализацияланған идентификаторлық нөмірді&nbsp;әр банк өзінің алгоритмі бойынша жасайды және ол:<ul><li>Әр клиент үшін бірегей болуы тиіс;</li><li>Бір банктің шеңберінде өзгермейтін болуы керек;</li><li>ЖСН-ді тікелей немесе жанама түрде қамтымауы қажет.</li></ul>Сондай-ақ&nbsp;шот иесінде ЖСН немесе БСН болмаған жағдайда, АИН (альтернативті идентификациялық нөмір) қолдануға болады.Шифрланғанына қарамастан, банктер бұл деректердің ашық нұсқасын арнайы қорғалған арналар арқылы Ұлттық банкке, Қаржылық нарықты реттеу агенттігіне және Депозиттерді кепілдендіру қорына сұрату келіп түскен жағдайда&nbsp;беруге міндетті. Бұл жалпы есеп беру жүйесінен тыс жүргізіледі.Егер банк есеп беру кезінде қателік жіберсе, ол 2025 жылдың соңына дейін, бірақ есепті тапсыру мерзімінен кейін бір айдан кешіктірмей түзету енгізе алады. Бұл үшін банк Ұлттық банкке арнайы хабарлама жолдауы тиіс.

1 шілдеден бастап банктер қазақстандықтардың шоттары туралы барлық деректерді мемлекеттік органдарға береді

БЕС ЖАҢАЛЫҚ: Апталық шолу

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қызылорда облысының аумақтық қорғаныс құрылымдарының аса маңызды нысандарын күзету мен қорғаудағы әзірлігін тексеру, далалық машықтарын дамыту мақсатында ағымдағы жылдың 22 маусым мен 1 шілде аралығында Қызылорда облысының Арал ауданында «Найза-2025» әскери міндеттілермен арнайы-тактикалық оқу-жаттығу өткізілді.Бүгін сол оқу-жаттығулардың қорытындысы ретінде еліміздің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жолында мемлекеттік органдар арасындағы үйлесімділікті арттырып, террористік және гибридті қауіптерге қарсы дайындықты едәуір жетілдірген арнайы ұрыс қимылдары сәтті түйінделді.Ұрыс даласындағы әскери әзірлікті көрген аудан әкімі Аманжол Оңғарбаев арнайы ұйымдастырылған террорлық операцияның да куәсі болды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Najza_2025_o_u_zhatty_uy_tkizildi_1_ff235095b2.jpg" alt="«Найза-2025» оқу-жаттығуы өткізілді 1.jpg">Асқан қырағылықпен өздеріне жүктелген жауапкершілікті лайықты атқара білген әскери міндетті сарбаздар ұрыс операциясында өздері күзеткен мемлекеттік құрылымның әрбір маңызды бөлігін сәтті қорғап, лаңкестердің тосын соққысына тойтарыс бере білді.Әскери оқу жаттығудың қорытынды шарасында сөз алған аудан әкімі Аманжол Сақыпұлы әскерилерді оқу-жаттығуды жоғары деңгейде аяқтауымен құттықтап, ізгі тілегін жеткізді.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Najza_2025_o_u_zhatty_uy_tkizildi_3_e2b818ab5c.jpg" alt="«Найза-2025» оқу-жаттығуы өткізілді 3.jpg"><blockquote>– Құрметті сарбаздар! Біз өмір сүріп жатқан бұл әлемде түрлі қайшылықтар, табиғи апаттар мен дүмпулер, саяси көзқарастар қайшылығынан туындаған соғыстар және сан алуан әділетсіздіктер орын алып тұратыны белгілі. Қазақ халқы ежелден ержүрек ұлдарымен, намысты батырларымен аты шыққан жауынгер халық. Бұл дәстүр үнемі жалғасуы тиіс. Бүгінгі тәуелсіз еліміздің тұғыры биік болуына, тыныштығы мен бейбіт өмірінің сақталуына үлес қосып жүрген – Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің сайыпқыран сарбаздары әркез қырағылық танытып, ел тыныштығын кірпік қақпай күзетеді. Отан қорғау – әр азаматтың қасиетті парызы. Қанша заман өтсе де, бұл ұғым өз маңызын жоғалтпайды. Бүгінгі жауынгер – кешегі ата-бабаның ұлы рухын жалғаушы. Ұлы дала ерлері аманат еткен мұраны сақтау – үлкен абырой мен жауапкершілік. Сол сенімге Сіздерді ешқашан селкеу түсірмейді деп білемін! Жасай беріңіздер тәуелсіз Қазақстанымыздың жауынгер сарбаздары, – деді аудан әкімі.</blockquote>Оқу-жаттығуға Арал ауданынан 91 әскери қатысты. Өздеріне жүктелген әскери міндеттемелерді лайықты атқара білген бір топ сабаздар аудан әкімнің Алғыс хатымен марапатталды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Najza_2025_o_u_zhatty_uy_tkizildi_4_61c1916fb8.jpg" alt="«Найза-2025» оқу-жаттығуы өткізілді 4.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Najza_2025_o_u_zhatty_uy_tkizildi_2_246f790905.jpg" alt="«Найза-2025» оқу-жаттығуы өткізілді 2.jpg">Қазақстан Республикасының қорғаныс қабілетін арттыру, әскери бөлімдердің жауынгерлік дайындығын жетілдіру және мемлекеттік органдардың өзара іс-қимылын нығайтуда әскери қызметшілер тактикалық әдістерді пысықтап, күрделі жағдайларда шешім қабылдау дағдыларын шыңдай білді.Фото: Арал аудан әкімдігінің баспасөз қызметі

«Найза-2025» оқу-жаттығуы өткізілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Аймақ басшысының жазғы маусымда балалардың бос уақытын тиімді өткізу туралы тапсырмасына сәйкес, бүгін облыстық дене шынықтыру, спорт және туризм, облыстық білім және мәдениет, архивтер және құттама басқармаларының ұйымдастыруымен туристік агенттік өкілдері, БАҚ өкілдері, «Зерентай» балалар тынығу-сауықтыру лагерінің оқушылары Қызылорда қаласына танымдық сапарға шықты.Бұл шара барысында олар шаһарда жаңадан ашылған мәдени және спорттық нысандармен жақын танысты.Сапар аясында ең алдымен балалар Қызылорда қаласындағы бірегей спорт нысаны – «Мұз айдыны» орталығына барды. Мұнда олар мұз алаңының ерекшеліктерін көріп, спорт залдарындағы жаттығу барысымен танысты. Әсіресе аймақ мерейін үстем етіп жүрген жас спортшылардың кәсіби дайындығы балаларға ерекше әсер қалдырды.Одан кейін балалар Қызылорда қаласының сол жағалауында орналасқан «Үстел теннисі» орталығында болды. Балалар жаңа ғимараттың ішін түгел аралап, заманауи жабдықтармен танысты. Сондай-ақ, оқушылар жаттықтырушылардың көмегімен теннис ойнап, аталмыш спорт түріне ерекше қызығушылық білдірді.Танымдық сапардың соңғы нысаны – Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейі болды. Мұнда балалар туған өлкенің бай тарихымен, мәдени мұрасымен тереңірек танысып, ата-бабаларымыздың өмірі мен тұрмысы жайлы көптеген тың деректермен қанық болды. Бұдан бөлек, жеткіншектер өңірдің басты туризм аймағы саналатын орындар туралы мағлұмат алып, елге деген сүйіспеншілігі арта түсті.Сапар соңында оқушылар естелік суретке түсіп, ұйымдастырушыларға өз алғыстарын жеткізді.Фото: Қызылорда облысының дене шынықтыру, спорт және туризм басқармасы

Туризм: Оқушыларға арналған танымдық сапар ұйымдастырылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгін облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі Аэроғарыш комитетінің төрағасы Баубек Оралмағамбетовпен кездесті.Кездесуде еліміздің ғарыштық әлеуетін жаңа деңгейге көтеруге бағытталған маңызды жобалардың бірі – «Бәйтерек» ғарыш-зымыран кешенінің құрылысы талқыланды. Аймақ басшысы бұл жоба өңір экономикасына тың серпін беретінін және жаңа жұмыс орындарының құрылуына жол ашатынын атап өтті.<blockquote>«Қазақстан мен Ресейдің бірлескен бұл бастамасы - қос мемлекеттің ғылыми-техникалық ынтымақтастығының жарқын үлгісі. Жоба «Байқоңыр» кешенінің, оның ішінде қаланың өркендеуі үшін аса қажет. Себебі, жобаны іске асыруда жаңа жұмыс орындары ашылып, қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуына жаңа серпін берілетіні сөзсіз. Сонымен қатар, ғарыш-зымыран кешенінде экологиялық таза тасымалдағыштарды пайдалану – жалпы экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған маңызды қадам. «Байқоңыр» кешені туризм, оның ішінде халықаралық туризмді дамыту тұрғысынан да ерекше тартымдылыққа ие. Осы орайда, Аэроғарыш комитеті туризмді дамыту бағытында жүйелі жұмыс жүргізгенін ерекше атап өткім келеді.</blockquote>Кешеннің туристік әлеуеті жоғары нысандарына баруды ресімдеуге арналған онлайн-платформа әзірленуде, туристік мақсатта пайдалануға болатын бірнеше ірі нысандар – «Гагарин старты» алаңы, «Гагарин беседкасы», «Энергия-Буран» монтаждау-жанармай құю кешені, динамикалық сынақтар стенді жалдан шығарылып, жаңа туристік маршруттар әзірленді. Бұл бастамалар өңіріміздің туристік әлеуетін арттыруға қосылған елеулі үлес деп есептейміз»,- деді Нұрлыбек Машбекұлы.Кездесуде Баубек Оралмағамбетов екіжақты әріптестіктің алдағы уақытта да нығая түсетініне сенім білдіріп, жоспарларды бөлісті.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/B_jterek_arysh_zymyran_keshenini_rylysy_tal_ylandy_1_5c696a48d8.jpg" alt="«Бәйтерек» ғарыш-зымыран кешенінің құрылысы талқыланды 1.jpg">Фото: Қызылорда облысы әкімінің баспасөз қызметі

«Бәйтерек» ғарыш-зымыран кешенінің құрылысы талқыланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Бүгін «AMANAT» партиясының Қызылорда облыстық және қалалық мәслихатындағы фракция мүшелері Бақдәулет Мақашев, Нұркен Бақытбекұлы, Гүлшат Мұсаева және Мейрамбек Есжанов «Талсуат» ауылдық округінің тұрғындарымен кездесті.Басқосуда өңірде атқарылып жатырған ауқымды жобалар түсіндіріліп, азаматтардың талап-тілектері тыңдалды.Партияның 2023-2027 жылдарға арналған «Халықпен бірге!» Сайлауалды бағдарламасы аясындағы Жол картасы негізінде қаламызда бірқатар жұмыстар атқарылды. Соның бірі – Талсуат ауылдық округіндегі 150 орындық ауылдық клуб құрылысы болатын. Аталмыш елді-мекенде партияның қалалық филиалының «Талсуат» бастауыш партия ұйымы белсенді жұмыс жасап келеді.Кездесуде фракция мүшелері аймақ басшысының, партияның Сайлауалды бағдарламасы негізінде жүзеге асқан жобалар жайлы ақпарат берді. Былтыр «Руханият жылы» аясында 1000 орындық "Өнер орталығы" іске қосылды. Сыр мәдениетінің негізгі бренді – жыраулық дәстүр өкілдеріне арналған "Жыраулар үйі" ашылды.Қызылорда облысының барлық 7 аудан орталығында 11 млрд. 500 млн. теңгеге "Руханият орталықтары" салынып, пайдалануға берілді.Бұған дейін Талсуат, Қарауылтөбе ауылдық округтарында мәдениет үйлері, Тасбөгет кентінде дене шынықтыру кешені ел игілігіне табысталған болатын.Жиында талсуаттықтар көкейде жүрген сауалдарын жолдап, фракция мүшелерімен пікір алмасты.

«AMANAT»: Талсуат ауылдық округінің тұрғындарымен кездесті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Биыл күзде киіктерді аулау басталған жағдайда, аңшылар жануарлардың мүйізін қайда&nbsp;өткізеді? Бұл сұраққа ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігі жауап <a href="https://kaz.inform.kz/news/kik-muyzn-zandi-turde-eksportka-shigaruga-ruksat-berlu-mumkn-5a0f8a/">берді.</a><blockquote>– 2023-2024 жылғы (киік санын) реттеу шаралары нәтижесінде алынған киік мүйіздері қазіргі уақытта «Охотзоопром» ӨБ» РМҚК-ның бақылауында сақтаулы тұр. Бұл мүйіздер арнайы жабдықталған жалға алынған бөлмеде орналастырылған. Бөлмеде бейнебақылау жүйесі, тұрақты температуралық режим және барлық қажетті қауіпсіздік шаралары қамтамасыз етілген. Алайда, қазіргі уақытта халықаралық шектеулерге байланысты киік мүйіздерін кәдеге жарату мүмкін емес, – делінген министрліктің Kazinform агенттігіне берген жауабында.</blockquote>Бұл шектеулер құрып кету қаупі төнген жабайы фауна мен флора түрлерімен халықаралық сауда туралы конвенция (CITES) аясындағы шектеулермен байланысты.&nbsp;Сонымен қатар ведомство биыл күзде киік аулау басталған жағдайда, бөкендердің мүйізі қайда сақталатынын нақтылады.<blockquote>– Биыл жүргізілетін реттеу нәтижесінде алынға киік мүйіздері де «Охотзоопром» ӨБ» РМҚК-да сақтауда болады. CITES қойған шектеулерді алу осы жылдың қараша айында тараптардың кездесуінде қарастырылатын болады. Шектеулер алынған жағдайда, мүйіздердің экспортына рұқсат беріледі, – деп аталып өткен Экология министрлігі ақпаратында.</blockquote>Еске салсақ, жақында Экология және табиғи ресурстар министрі Ерлан Нысанбаев ғалымдардың биологиялық негіздемесі аясында Қазақстанда киіктердің 20 пайызы реттеуге жататынын айтты.Егер киікті аулауға рұқсат берілсе, бұл іс-шаралар күзде басталады.Сонымен қатар, Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің ғылым жөніндегі проректоры, биология ғылымдарының докторы Әлжан Шәмшідін киікке қатысты жасалған зерттеулер жөнінде түсінік берді.Бұдан бұрын хабарланғандай, 2023 жылы ел аумағында 42 мың бас киік атылды.«Охотзоопром» өздері атқан киіктерден қанша мүйіз алынғанын айтты.Фото: gov.kz

Киік мүйізін заңды түрде экспорттауға рұқсат берілуі мүмкін

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Биыл шілдеде қазақстандықтар демалыс және мереке күндерін қоса алғанда, <a href="https://kaz.inform.kz/news/kazakstandiktar-shlde-ayinda-kansha-kun-demaladi-4259d0/">9 күн демалады</a>.6 шілде Астана күні атап өтіледі. Бұған қоса, шілде айында кәсіби мерекелер де бар, алайда олар қосымша демалыс күндерімен бекітілмеген.Биыл Астана күні жексенбіге түсіп тұр, сондықтан демалыс күні дүйсенбіге, 7 шілдеге ауыстырылады. Бұл қазақстандықтарға ұзақ демалуға мүмкіндік беріп отыр. Бұл алты күндік жұмыс кестесімен істейтіндерге де қатысты.Демалыс кестесі:<ul><li>Бес күндік жұмыс аптасы: демалыс күндері — 5, 6 және 7 шілде;</li><li>Алты күндік жұмыс аптасы: 5 шілде — жұмыс күні, 6 және 7 шілде — демалыс.</li></ul>Шілде айында кәсіби және басқа да мерекелер бар. Бұл күндер жұмыс күндері болса да, олар аталып өтіп, тиісті сала қызметкерлері құттықталады.Кәсіби мерекелер тізімі Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 17 қарашадағы № 480 бұйрығына сәйкес жарияланған және ол алғаш ресми жарияланған күнінен бастап күшіне енген.Қазақстандағы кәсіби мерекелер:2 шілде — Дипломатиялық қызмет күні;6 шілде — Ұлттық домбыра күні (шілденің бірінші жексенбісі), Теңіз және өзен көлігі қызметкерлері күні;9 шілде — Су шаруашылығы қызметкерлерінің күні;10 шілде — Ветеринария қызметкерлері күні;13 шілде — Ұлттық қауіпсіздік органдары күні, Балық шаруашылығы қызметкерлерінің күні (шілденің екінші жексенбісі);14 шілде — Нотариат күні;20 шілде — Металлург күні (шілденің үшінші жексенбісі);27 шілде — Сауда қызметкерлерінің күні (шілденің төртінші жексенбісі).БҰҰ күнтізбесі бойынша халықаралық күндер:6 шілде — Халықаралық кооперативтер күні;9 шілде — Атыс қаруын жоюдың халықаралық күні;11 шілде — Дүниежүзілік халық саны күні;15 шілде — Жастардың дағдыларының дүниежүзілік күні;18 шілде — Нельсон Мандела күні;25 шілде — Батып кетудің алдын алу күні;26 шілде — Мангр экожүйелерін сақтау халықаралық күні;28 шілде — Вирусты гепатитке қарсы күрестің дүниежүзілік күні;30 шілде — Адам саудасына қарсы күрестің дүниежүзілік күні; Халықаралық достық күні.Жақында ғана Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова мерекедегі демалыс күнін басқа жұмыс күніне ауыстыру тәртібіне қатысты депутаттық сауалға жауап берген еді.&nbsp;

Қазақстандықтар шілде айында қанша күн демалады   

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Сіздің дербес деректеріңіз алаяқтар үшін таптырмас құнды ақпарат, сондықтан алаяқтар мен хакерлер қайткен күнде де оны қолға түсіруге тырысады. Ол үшін олар жаңа технологияларды, алдау схемаларын, тіпті әлеуметтік инженерияны игереді.Сіздің құрылғыларыңыздағы және онлайн-аккаунтарыңыздағы деректерді қалай қорғауға болатыны жөнінде Fingramota.kz-пен бірге қарастырып көрелік. &nbsp;Дербес деректер — бұл адамды анықтауға көмектесетін ақпарат. Мысалға, бұл адамның аты-жөні, ЖСН, мекенжайы, телефон нөмірі, фотосурет немесе видео, физиологиялық ерекшеліктері және басқа да мәліметтер. Қазақстанда мұндай деректер электронды түрде, қағаз түрінде немесе басқа форматта болуы мүмкін.Қол жеткізу деңгейі бойынша дербес деректер жалпыға қол жетімді және қол жетімділігі шектеулі екі түрге бөлінеді. Жалпыға қол жетімді ақпаратты телефон кітапшаларынан, БАҚ-тан немесе интернеттен табуға болады. Қол жетімділігі шектеулі деректер – бұл адамның аты-жөні, туған күні, мекенжайы, ЖСН және төлқұжат деректері. Бұл ақпарат заңмен қорғалған мәліметтер және алаяқтардың мақсаты – осы деректерді қолға түсіру.Күдікті сілтемелер бойынша өтпеңізЕгер сіздің жұмысыңыз көп хат-хабарлармен алмасумен байланысты болып, сізге әртүрлі адамдардан мысалы, коммерциялық ұсыныстармен хаттар келетін болса, қатарынан барлық хаттарды ашпағаныңыз және күдікті сілтемелерге өтпегеніңіз жөн.Себебі бұл жерде фишингтің қаупі бар: хат жалған болуы мүмкін — сізден сілтеме бойынша өтіп, логиніңізді, құпиясөзді, ЖСН немесе картаның деректерін енгізуді сұрайды. Сайт сырт көзбен қарағанда ресми сайтқа ұқсас болады, алайда оны алаяқтар жасайды, егер де сіз өз деректеріңізбен бөліссеңіз, дербес деректерді алаяқтарға өз еркіңізбен бересіз. Бұған қоса, хаттағы сілтеме файлға немесе сайтқа апаруы мүмкін, ол арқылы сіздің компьютеріңізге немесе телефонға вирус орнатылады. Ол дербес деректерді ұрлай алады; құпиясөзді енгізу кезінде &nbsp;басылған батырмаларды тіркеп қалады (алаяқтарға құпиясөз ауадай қажет); шабуыл жасау &nbsp;үшін сіздің құрылғыңызды &nbsp;бот-желіге қосады. Сондықтан құрылғыңызға вирусқа қарсы &nbsp;жақсы бағдарлама орнатыңыз және оның көмегімен әрбір келген &nbsp;хатты мұқият тексеріңіз.Деректердің резервтік көшірмелерін жасап қойыңызҚауіпсіздік шараларының ең басты, алайда жиі ескерілмей қалатын түрі — үнемі деректердің резервін жасап отыру. Ол ақпараттың көшірмесін жасайды, егер де құрылғыңызды жоғалтып алған немесе ұрланса немесе вирус жұқтырылған жағдайда &nbsp;сіз маңызды ақпаратты жоғалтпайсыз.Көптеген қосымшалар мен ресурстар резервтік көшірмелерді жасауға мүмкіндік береді: олардың ішінде ең танымалы — Google One, iCloud, Acronis Cyber Protect Home Office, Mac Time Machine және т.б. Дегенмен, резервтік көшірмелерді бұлт аясында сақтасаңыз да, оны қорғауға мұқият болыңыз: сенімді құпиясөзді орнатыңыз, қорғаудың күрделі деңгейлерін қамтитын ақылы нұсқаны сатып алыңыз, екі факторлы аутентификаттау &nbsp;туралы ұмытпаңыз.Ескі қатты дискілерді оқылмайтындай етіп жасаңызЕскі компьютерлер мен смартфондарда көп жеке ақпаратты сақтауға болады, ал дискіні пішімдеу бәрін мүлдем жоймайды — деректердің көп бөлігі қалады, тіпті қарапайым дайындық кезінде де алаяқтарға оларды алу қиындық туғызбайды. Құрылғыларда ЭЦҚ, куәліктердің, паспорттардың және басқа құжаттардың сканерленген нұсқаларын сақтауды ұнататынымызды ескере отырып, қатты дискіні оқылмайтын ету өте маңызды. Өкінішке орай, Сізді алаяқтардан 100% қорғайтын ең сенімді әдіс — дискіні физикалық тұрғыдан жою және оны қоқыс алаңында тастау.Үйдегі сымсыз желіні қорғаңыз және жалпыға қолжетімді желіні пайдаланбаңызҮйдегі Wi-Fi желісіне бөгде адамдар қосылмауы үшін оны сенімді &nbsp;және күрделі құпиясөзбен қорғаңыз. Алаяқтар интернет-трафикті «үнемдегісі» келсе де, олар сіздің құрылғыларыңызға, демек сіздің дербес деректеріңізге қол жеткізеді деген тәуекел бар. Сондай-ақ, кафелерде, әуежайларда, сауда орталықтарында, әсіресе қосымша қорғау болмаған жағдайда жалпыға ортақ Wi-Fi пайдалану қауіпті екенін есте сақтаңыз. Бұған дербес деректерді ұрлау мен алаяқтық жасаудың жоғары тәуекелі себеп болады. Жалпыға ортақ желілер сирек шифрланады және ауқымдағы кез келген пайдаланушы трафикті ұстай алады. Сондықтан сіздің логиндеріңізді, құпиясөздеріңізді, ЖСН, банк карталарының деректерін, құжаттарды алаяқтар ұстап қалуы мүмкін.Өз құрылғыларыңыздағы бағдарламалық қамтылымды үнемі жаңартып отырыңызБағдарламалық қамтылымды әзірлеуші компаниялар оларды жоя алмас бұрын, алаяқтар оларды пайдалану үшін осал жерлерді іздейді. Сондықтан жаңа нұсқа шыққан кезде компьютердегі, планшеттегі және ұялы телефондағы бағдарламалық қамтылымды мүмкіндігінше тезірек жаңартыңыз. Бағдарламалық қамтылымды жаңартуларда көбінесе маңызды түзетулер мен қауіпсіздік қатерлеріне қарсы құралдар бар. Сондай-ақ, вирусқа қарсы бағдарламаны, интернет-браузерді, операциялық жүйені, мобильді қосымшаларды автоматты түрде жаңарту қызметін &nbsp;міндетті түрде қосыңыз.Аккаунттарыңызды сенімді құпиясөздермен және екі факторлы аутентификациямен қорғаңызОнлайн-аккаунттарда сіздің көптеген жеке ақпаратыңыз болуы мүмкін, сондықтан оларды басқалар оңайшылықпен таба алмайтын сенімді құпиясөзбен қорғаңыз және екі факторлы аутентификацияны қосыңыз. Сіз құпиясөздер менеджерінің көмегімен автоматты түрде жасалған құпиясөзді таңдай аласыз немесе оны өзіңіз құра аласыз. Егер екінші нұсқаны таңдайтын болсаңыз, құпиясөз ұзақ болсын: онда кемінде 15 символдың болуына мән беріңіз. Бас және кіші әріптер, цифрлар мен символдардың жиынтығын пайдаланыңыз, бірақ өзіңіздің туған күніңізді және қандай да бір маңызды күндерді қоймаңыз – оларды оңай біліп алуға болады. Сондай-ақ, хакерлік бағдарлама оңай болжай алатын жалпылама қолданылатын сөз тіркестерін, әндердің мәтіндерін немесе фильмдерден алынған дәйексөздерді пайдаланудан аулақ болыңыз.Деректеріңізді шифрлаңызҚазіргі уақытта деректерді шифрлау кез-келген адамға қолжетімді, ол үшін мәселеге сәл тереңірек үңілу жеткілікті. Сонда сіз хабарлар мен файлдарды оңай шифрлауға мүмкіндік беретін көптеген құралдардың бар екеніне көз жеткізесіз. Мысалы, Apple Mail-де OpenPGP стандартында хаттарды шифрлауды, транскрипциялауды, қол қоюды және тексеруді жеңілдететін ашық GPG for Mail плагині бар. Аталған стандарт хабарлар мен файлдардың конфиденциалдылығы мен тұтастығын қамтамасыз етеді. Бұдан басқа, компьютердегі файлдарды қорғау үшін macOS компьютердің тұтастай дискісін шифрлайтын FileVault бағдарламасын қолданады.Сіздің алмалы-салмалы тасымалдағыштардағы деректеріңізді шифрлау қаскүнемдердің сіздің деректеріңізге қол жеткізу немесе процесін немесе құрылғының жоғалуы не ұрлануын қиындатуы мүмкін. Мысалы, USB-дискісін Windows-те BitLocker немесе VeraCrypt және Rohos Mini Drive сияқты тексерілген бөгде бағдарламалар арқылы шифрлауға болады.Ал SIM-картаны PIN-код орнату арқылы шифрлауға болады. Мысалы, Android-та алгоритм мынадай болады: Теңшеулер – Қауіпсіздік – Басқа қауіпсіздік теңшеулері – SIM-картаның қауіпсіздігі – SIM-картаны бұғаттау – PIN қосу.Пайдаланбайтын уақытта Bluetooth-ді өшіріп қойыңыз &nbsp;Bluetooth технологиясы бізге жайлы жағдайлар жасады, мәселен, кем дегенде сымсыз құлаққаптар ұсынды, бірақ ол да өзінің осалдығына байланысты алаяқтар үшін үлкен мүмкіндіктер береді. Bluetooth-байланысын пайдаланатын қауіптердің көпшілігі белсенді түрде қосылуға байланысты және олар әдетте жойқын немесе қауіпті болмаса да, өзіңізді қорғап, пайдаланбайтын уақытта Bluetooth-ді өшіріп қойған жөн. Егер ол үнемі қосылып тұрса, сіздің құрылғыңызды анықтау, демек деректерге қол жеткізу де оңайырақ болады. Сонымен қатар, Bluetooth-ді өшіріп қою сіздің құрылғыңыздың автономды жұмыс уақытын арттырады.<figure class="image"><img src="/uploads/1905_infographics_rus_27_1b397cd609.png"></figure>Өзіңізді, өз ақшаңызды сақтаңыз және Fingramota.kz-пен бірге қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!

Цифрлық қауіпсіздік құпиялары: дербес деректерді қорғау  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қызылорда қаласының астана атанғанына биыл 100 жыл толып отыр. Осы тарихи мерекеге орай «Тарихтың таңбасы, рухтың ордасы – Қызылордам» атты облыстық өнер байқауы аясында жырдың киесі қонған Қармақшы ауданының өнерпаздары қала жұртшылығына ерекше мерекелік тарту жасады.Қаланың орталық алаңында өткен ауқымды мәдени шарада жыраулық өнердің алтын бесігі саналатын Қармақшы топырағының төл өнері мен тарихи-мәдени мұрасы кеңінен насихатталды. Аудан қолөнершілері ұлттық нақыштағы бұйымдарын көпшілік назарына ұсынып, дәстүр мен заманауи стильдің үйлесімін таба білген қолөнер туындылары көрмеге қойылды.Шара шымылдығы Қармақшының жыраулық тарихынан сыр шертетін театрландырылған көрініспен ашылды. Қобыздың күңіренген үні мен жыршының шынайы сөзі көрерменді терең әсерге бөлеп, сахна рухани кеңістікке айналды.Мерекелік кешке «AMANAT» партиясы Қызылорда облыстық филиалының төрағасы Алмасбек Есмаханов, Қазақстанның өнер қайраткері, Қармақшы ауданының құрметті азаматы, ақын Серік Ыдырысов, Қармақшы ауданы әкімінің орынбасары Самат Смағұлов арнайы қатысып, Сыр елінің айтулы мерекесімен құттықтап, аудан өнерпаздарына өз алғыстарын білдірді.Сахна төрінде «Қорқыт» домбырашылар ансамблі, «Ақ Әжелер», «Айқаракөз» топтары, сондай-ақ ауданның жас әншілері мен бишілері өнер көрсетіп, көрерменнің ыстық ықыласына бөленді. Терме мен толғау, ән мен күй арқылы ата-баба аманаты ұлықталып, Сыр еліне тән рух пен сырлы сарын көрініс тапты.Кеш мазмұны тек сахналық қойылым мен дәстүрлі өнерімен ғана шектелмей, көңілді кештің шырайын ашқан Қармақшының жайдарманшылары да сахнаға көтеріліп, ұлттық болмысқа негізделген тапқыр әзілдерімен көрермен көңілін серпілтті. Жастардың шынайы тапқырлығы мен сахна мәдениеті көпшілік тарапынан ерекше қошеметке ие болды.Қармақшы ауданының өнер ұжымы Қызылорда қаласының ғасырлық торқалы тойына орай рухани тереңдікке, тарихи тағылым мен шынайы қуанышқа толы мазмұнды концерттік бағдарлама ұсынды. Жыр мен күлкі, күй мен көркем бейне тоғысқан бұл кеш қала тұрғындары мен қонақтарына ерекше рухани серпін сыйлады.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Zhyraular_zheri_arma_shydan_yzylorda_zh_rtshyly_yna_ruhani_tartu_1_cbf552228b.jpg" alt="Жыраулар жері – Қармақшыдан Қызылорда жұртшылығына рухани тарту 1.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Zhyraular_zheri_arma_shydan_yzylorda_zh_rtshyly_yna_ruhani_tartu_2_9edf0ebcfb.jpg" alt="Жыраулар жері – Қармақшыдан Қызылорда жұртшылығына рухани тарту 2.jpg">

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары