<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Ел Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев Жолдауында кәсіпкерлік саласын дамыту мен бизнес идеяларды қолдау шаралары артып, мемлекет бизнеске көмек көрсету ісін жалғастыра беретінін айтқан болатын. Бұл бағытта Арал ауданында да түрлі бағдарламалар арқылы кәсіп байсаймын немесе кәсібімді кеңейтемін деушілерген қолдау көрсетіліп келеді. Бұл өз кезегінде жұмыссыздық деңгейін төмендетіп, халықтың күн көрісін молайтуға өзіндік септігін тигізуде.&nbsp;Кәсіпкерлікті дамытуға бағытталған бағдарламалар арқылы &nbsp;адамдарды аз уақытта оқытып, кәсіп меңгеруіне жол ашатын «Еңбек» бағдарламасы жүзеге асырылуда. Арал ауданда да бұл жоба арқылы мемлекет тарапынан грант ұтып алып, қолынан келер кәсібін ашып, халыққа қызмет етіп отырған азаматтар саны жылдан-жылға өсіп келеді.&nbsp;Қазіргі уақытта қала мен ауыл көшелерінен автокөліктің түр-түрін көруге болады. Осыған орай автокөліктерге қызмет көрсететін орындар да ашылуда. Бұрын ауданда дөңгелек жөндеу шеберханасын көру қиынға соғатын. Көліктің «тілін» түсінетін жандар үйінің жанындағы гаражынан көлік құралдарының сыр беген тетігін тауып, жөндеп беретіндіктен, көлік иелері де соларға баратын. Ал қазір қалада арнайы сервистік қызмет көрсету орталықтары ашылып, талапқа сай қызмет түрлерін көрсетуде. Сондай көлікке қызмет көрсету орталғын ашқан жас кәсіпкердің бірі Руслан Ібадатов. Ол өткен жылы &nbsp;мемлекеттік грантты иеленіп, көп жылдардан бері ойында жүрген өзінің жаңа бизнес-идеясын іске асырып, көлік дөңгелегін жөндеу орнын ашты.<blockquote>– Бала кезден көлікке қызығып өстік. Әкем мені жанынан тастамай көлкітің тілін ұқтырды. Қандай ақау болған кезде қалай жөндеу керектігін үйретті. Содан бастап қандай көлік болса да оның сырын тез ұғып алатын болдым. Адамға бірнәрсе жақын болады екен ғой. Мен де көлік құралдарына жақын болып өстіп. Қазір осы қызығушылығымды кәсіпке айналдырдым. Бұл бизнес жоспарым мемлекеттің қолдауына ие болып, дөңгелек жөндеу, көлік майларын ауыстырумен айналысатын шеберхана аштым. Кәсіп бастағаныма көп уақыт өтпесе де іздеп келіп, көліктерін жөндетіп алатын тұрақты келушілерім бар. Талаптанып, қолынан келер іспен шұғылданғысы келетін адамға бүгінде Үкімет тарапынан қолдау көп. Оны өз ісімнің нәтижесінен көріп отырмын. Кішкене кезімнен машинаға қызығатын едім. Өз көлігімді өзім жөндей беретінмін. Қазір көліктен көп нәрсе жоқ. Техника болған соң бұзылмай тұрмайды. Содан көліктердің дөңгелектерін жөндейтін орын ашсам деген ой келді. Халық үшін бұл қызмет түрі бірден-бір қажет деп есептеймін. Алдағы уақытта қызмет көрсету аясын кеңейтуді мақсат етудемін, &nbsp;– дейді кәсіпкер.</blockquote>Жас кәсіпкер арнайы орында автокөлік дөңгелегіне түрлі қызметтер көрсетуде. Дөңгелекті ашып жабу, босатып алу секілді жұмыстардан бастап, дөңгелек камераларын желімдеу, қысымын өлшеу қызметі де бар.«Еңбек» бағдарламасының демеуімен қолдан келетін кәсібінен береке тауып отырған Руслан Аралбекұлының бұл ісі жастарға үлгі.Еске сала кетейік, жыл &nbsp;басынан &nbsp;бері аудандағы өнеркәсіп орындары 10,3 млрд теңгенің өнімін өндіріп, өсім 101,1% жетті. Өндірілген &nbsp;өнеркәсіп &nbsp;өнімдерінің &nbsp;72,0% өңдеу &nbsp;саласына &nbsp;тиесілі. Өңдеу &nbsp;өнеркәсібінің &nbsp;көлемі 7,4 млрд теңгені құрады. Бүгінгі таңға тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 6654 бірлікті құрап (заңды тұлғалар – 275, дара кәсіпкер – 5093, шаруа қожалықтары - 1286), өткен жылғы есепті кезеңмен салыстырғанда 42,4% өсім көрсетті. Ал, жұмыс жасап тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 6317 бірлікті құрап, 47,9%көбейді.

Аралдық кәсіпкер қайтарымсыз қаржыға тың кәсіп түрін бастады.

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жыл басынан бері жұмыспен қамту орталығына жұмыс іздеуші ретінде 2222 адам хабарласқан. Олардың ішінде &nbsp;тұрақты және уақытша жұмысқа орналасқандар саны – 239 адам. Жыл басынан қоғамдық жұмыстарға 710 адам тартылды. 248 жаңа тұрақты жұмыс орны ашылды. Жыл басынан хабарласқан мүгедектігі бар адамдар саны – 123. Олардан тұрақты жұмысқа орналасқандары – 12 адам, қоғамдық жұмысқа жіберілгені – 28, жастар практикасына – 2 адам. Бастау бизнеске 42 адам оқуда. Есепті кезеңнің аяғына жұмыссыздар саны – 111 адам. Жыл басынан 3 рет бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі өткізілді. 16 мекемеден 69 бос жұмыс орны ұсынылды. Өткізілген жәрмеңкеге барлығы 341 адам қатысты. Оның ішінде 38 адам тұрақты жұмысқа, 17 адам қоғамдық жұмыстарға жолданды. 2023 жылдың наурыз айына тіркелгенжұмыссыздықдеңгейі 5,0 пайызды құраған. Арал аудандық жұмыспен қамту, әлеуметтік бағдарламалар және азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімнің &nbsp;басшысы Ғалия Тоғысқызы саладағы бірқатар жаңалдықтарды айтып берді.<blockquote>– 2022 жылы «Күміс жас» жобасы бойынша жұмыссыздарды зейнетке шығуға дейін жұмыспен қамту ұзақтығы: 12 айдан артық емес, ай сайынғы субсидия мөлшері жалақы мөлшерінің 50%-ын құрайды, бірақ 30 (отыз) АЕК-тен аспайтын болса, 2023 жылға өзгеріске сәйкес, 50 жастан асқан жұмыссыз адамдар «Күміс жас» жобасына қатысушылары болып табылады. Ұзақтығы – 36 ай. Жалақы: ай сайынғы жалақысының субсидия мөлшері: қатысудың бірінші 12 айында 70 %-ын құрайды, бірақ 30 (отыз) АЕК-тен (103 500 тг. ) аспайды.Қатысудың 13 айынан бастап 24 айына дейін 65%-ын құрайды, бірақ 30 (отыз) АЕК-тен аспайды. Қатысудың 25 айынан бастап 36 айына дейін 60 %-ын құрайды, бірақ 30 (отыз) АЕК-тен аспайды, - дейді сала басшысы.&nbsp;</blockquote>Бұқарамен байланысты саладағы әлеуметтік төлемдер де жыл басынан бері мемлекет тарапынан қолға алынған өзгерістерге байланысты сарааланып төленуде. 2023 жылдың І тоқсанында Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекке 234 отбасына (1397 отбасы мүшелеріне) 34749,9 мың теңге тағайындалып, төленген.<blockquote>– Атаулы әлеуметтік көмек алушылардың 1-6 жасқа дейінгі балаларына 2022 жылы азық-түлік, гигиеналық құралдар берілетін болса, ағымдағы жылдың қаңтар айынан 1,5 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде қаржылай төленетін болды. Яғни 1 (бір) балаға 5 175 теңгеден. Атаулы әлеуметтік көмек алушылардың ішіндегі жұмысқа жарамды мүшелерін белсенді шараларға тарту барысында 6 адам тұрақты жұмысқа, 23 адам ақылы қоғамдық жұмысқа және 1 адам әлеуметтік жұмысқа жолданды. Сондай-ақ 9 мамыр – Жеңіс күні және 16 желтоқсан – Тәуелсіздік күні мерекелері қарсаңында төленетін біржолғы әлеуметтік көмектер 40 айлық есептік көрсеткішке (1 адамға 138 000 теңге) көбейту үшін қолданыстағы аудандық мәслихаттың шешіміне өзгерістер енгізіліп, келісім алу үшін Қызылорда облыстық Әділет департаментіне жолданды. Осы аталған шешімге өзгеріс енген жағдайда, қосымша бюджеттен қаржы сұратылып, төленетін болады, - деді Ғалия Тоғысқызы.</blockquote>Сондай-ақ, 2023 жылдың І тоқсанында 255 жүріп-тұруы қиын І топ мүгедектігі бар адамдарға 255 жеке көмекші қызмет жасаған, жеке көмекшілердің қызметіне 64679,9 мың теңге төленді. 29 тіл-құлақ кемістігі бар мүгедектігі бар адамдарға 5 ымдау тілі маманы қызмет көрсетіп, ымдау тілі мамандарына 2155,8 мың теңге төленген. Гигиеналық құралдарға бүгінгі таңға 325 мүгедектігі бар адамдардың гигиеналық құралдарға әлеуметтік қызметтер порталы арқылы берілген тапсырыстары бойынша 53754,0 мың теңгесі төленіп, гигиеналық құралдары үйлеріне жеткізіліп берілген.<blockquote>–Мүгедектігі бар адамдардың оңалту бағдарламасына сәйкес: протездік-ортопедиялық көмек– 59 адамға;тифлотехникалыққұралдар– 96 адамға; сурдотехникалық құралдар – 7 адамға; жүріп-тұру құралдары – 21 адамға; санаторлы-курорттық ем 3 адамға Қызылорда қаласында орналасқан «Талсуат-мүгедектерді оңалту орталығына» ем алуға 17 мүгедектігі бар адам, 1 қарт жолданды. Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыспен «Арал ауданы мүгедектер ұйымы қоғамдық бірлестігі» 18 жасқа дейінгімүмкіндігі шектеулі 25 балағакүндіз болу бөлімшесі бойынша жартылай стационар жағдайында қызмет көрсетеді. Қызылорда қаласында орналасқан №2 арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету орталығына мүгедектігі бар 6 адам, №1 Қызылорда арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету орталығына 1 жалғызбасты қарт жолданды. Сонымен қатар мүгедектерді тасымалдау (инватакси) қызметін ұйымдастыруға 2000,0 мың теңгесі төленді. Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс арқылы «Арал қаласы бойынша мүмкіндіктері шектеулі мүгедектерді қорғау және қолдау» қоғамдық бірлестігімен келісім шарт жасалып, олардан 3 автокөлікпен 28 мүгедектігі бар адамдарды тасымалдады. Үйден әлеуметтік қызмет көрсету бойынша аудан бойынша 109 мүгедектігі бар балаларға 32 әлеуметтік қызметкер, 92 жалғызілікті қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға 18 әлеуметтік қызметкер қызмет көрсетеді, - деген сала басшысы атқарылған жұмыстар төңіргеннде кеңінен баяндады.&nbsp;</blockquote>Қазіргі таңда мемлекет мүгедек жандарға барынша қолдау көрсетіп келе жатыр. Тағдыр тауқыметін тартып, мүгедектік статусты алған жанға берілетін жәрдемақыда да айтарлықтай өзгерістер бар көрінеді.<blockquote>– Алдағы уақытта мүгедектігі бар адамға қызмет көрсеткен отбасы мүшесіне жалақы төленетін болады. Бұл ретте отбасы мүшесі жеке көмекші немесе әлеуметтік қызметкер ретінде ресімделеді. Бұл жұмысқа еңбекақы төленеді және әлеуметтік төлемдер, зейнетақы жарналары аударылады. Осылайша, отбасының еңбек жасындағы жұмыссыз мүшелері қызметке орналасады. Сөйтіп, әлеуметтік тәуекел туындаған жағдайда әлеуметтік қамсыздандыру шараларымен толық қамтылады. Мүгедектігі бар адамдарға әзірленген оңалтудың жеке бағдарламаларын 100 пайыз орындау 2023 жылға аудан бойынша мүгедектігі бар адамдар үшін 32 инфрақұрылым объектісінің бейімдеу жұмыстарын жыл аяғына дейін толық аяқтау; аудан әкімінің қолдауымен бөлімге қарасты Арал аудандық отбасын қолдау орталығына жұмыстарын жүргізілуде. Бұл орталықтың негізігі атқаратын қызметтері: қолайсыз, өмірлік қиын жағдайда немесе оның туындау қатері аймағында жүрген адамдарды анықтау және оларға әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-медициналық, әлеуметтік-психологиялық көмек алуға жәрдем көрсету;балалар мен балалы отбасыларды өмірлік қиын жағдайда әлеуметтік оңалту мен бейімдеудің жеке бағдарламаларын әзірлеуге және оны іске асыруға қатысады;өз құзыреті шегінде тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы бойынша жұмыстарға қатысады; мүгедектігі бар адамдарға және олардың отбасы мүшелеріне, осал топтағы азаматтардың жеке қабілеттері, дағдылары ескеріліп, жұмыс іздеулері мен жұмысқа орналасуларына ықпал ету Мемлекеттік қызметтер және басқа қызметтер түрлерін алу үшін құжаттарын рәсімдеу бойынша көмектер беру болып табылады, - деді Ғ. Тоғысова.</blockquote>Әлеуметтік саланың дамуы елдегі көптеген мәселенің өң шешімі болатындығы жасырын емес. Осы ретте ауданда қолға алынып жатқан жұмыстар мен көптеген тың жобалар жұмыссыздық деңгейін төмендетіп, халықтың тұрмыс сапасын көтеруге бағытталады. Сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдардың жәрдемақысының өсуі мен жұмыспен қамтылуы да елдің экономикасының дамуына оң ықпалын тигізеті сөзсіз. Бұл ретте ауданда қолға алынып жатқан жобалар мен тың бастамалар сөзімізге дәлел бола алады.

Аралдағы әлеуметтік саланың әлеуеті өсіп келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгінде текемет басып, алаша тоқитындар қатары жоқтың қасы. Заман талабына сай үй жиһаздары да, төсеніштер де өзгерді. Тұтынушы болмаған соң тауарға да сұраныс болмайтыны анық. Дегенмен қазақы ою-өрнекпен өрнектеліп, ұлттық бояуды бойына сіңірген, көненің көзіне айналған төсеніштерді төрінде сақтаған Сұлупан Сағындыққызын кезіктіргенде қуанып қалдық.Жанқожа батыр ауылының тумасы Сұлупан апа алаша тоқуды 3 сыныпта оқып жүргенінде үйренген. Әжесі Орын он саусағынан өнер тамған тігінші болған. Алғашында киіз үй жабдықтары – құр мен басқұр тігіп бастаған Сұлупан бертін келе, текемет, киіз басудың да қыр-сырына қаныққан. Қолөнер шеберімен жолығып, әңгімелескен сәтте:<blockquote>– Әкем Сағындық сиыршы, анам Күлпан сауыншы болды. Азды-көпті төрт түлігіміз бар. Әжем Орын қойдың жүнін өзі қырқып, тазалап, жуып, кептіретін. Оларды бояп, иіреді. Дайын жіптен алаша тоқиды. Мен үйдегі алты баланың үлкенімін. Жастайымыздан тігіншілікке бейім қылып өсірді. Жаз мезгілінде киіз үйде отыратынбыз. Оның ішін әрлеу, түрлі ою-өрнекті төсенішпен безендіруде әжеме қолғабыс ететінбіз, – деді.</blockquote>Ауылдағы сегізжылдық мектептен соң Қазалы қаласындағы №17 мектепте екі жыл оқуын жалғастырған кейіпкеріміз мұғалім болуды мұрат етіп, Алматы қаласына оқуға тапсырды. Алайда сәті түспей, туған жерге оралды. Өзі қатарлас құрбыларымен сауыншы болып еңбек етті. Келер жылы Қызылорда қаласындағы тігіншілер даярлайтын училищеде білім алды.<blockquote>– Әлі де мұғалім боламын деген ойдан арылмай, оқуға құжат тапсыруды көздедім. Алайда біздің құжаттар Қазалыға жіберіліпті. Осында кірпіш зауыты болды, сондағы тігін цехына жолдамамен жұмысқа орналастым. 1974 жылдан бастап зауыт жабылғанша 25 жылға жуық жұмыс істедім. Еңбек ете жүріп, бірге жұмыс істейтін Қуаныш есімді азаматқа тұрмысқа шықтым, – дейді Сұлупан апа.</blockquote>Алты баланы өмірге әкеліп, жолдасы екеуі оларға тәлімді тәрбие берді. Бес қызым бір төбе, жалғыз ұлым бір төбе деген ана қыздарын қияға қондырған. Ұлы Қайырбекпен бір шаңырақта тұрады. Ғ.Мұратбаев атындағы №17 мектепте Қайырбек мектеп директорының орынбасары болса, келіні Ақерке Сыдық физика пәнінің мұғалімі. Шаңырақтың еркесі екі жасар Айша әжесінің ермегі.<blockquote>– Қыздарым отбасылы. Өз мамандықтарымен еңбек етуде. Немерелерім бар. Алла маған шөбере сүюді де нәсіп етті. Жиен немерем Нұрай өмірге үшем – Әділхан, Айдархан, Әлихан есімді үш батырды әкеліп, қуанышымызды еселей түсті, – деді жүзі нұрланып.</blockquote>Еңбекке араласқан күннен-ақ ептілігімен көзге түскен Сұлупан Сағындыққызы уақытында тігінші қыздар бригадасының жетекшілігіне сайланды. Істің қиындығын қажырлылықпен жеңе білді. Қарамағындағы қыз-келіншектермен тіл табысып, жұдырықтай жұмылды. Еңбекке енді араласқан жас тігіншілерге бар білгенін үйретіп, алға жетеледі.<blockquote>– Жұмыс қауырт еді. Толассыз тапсырыстар түседі. Бәрін уақытылы әрі сапалы дайындауға күш салатынбыз. Жауапкершілік жүгінің ауырлығын жетекші болғанда жете түсіндім. Қыз-келіншектердің қолынан бәрі келетін. Қай істі де ұршықша үйіріп әкетеді. 1997 жылы зауыт жабылды. Әркім өз бетімен еңбек етті. Сол кезде бала күнімнен қолөнерге баулыған әжемнің: «Үйренгенің өзіңе жақсы, істегенің маған жақсы» деген сөзі ойыма оралды. Үйде отырып алаша тоқуды бастадым. Алаша тоқуға тек қойдың жүні пайдаланылады. Ешкі жүні арқаулығына жақсы, – деп тоқу өнерінің қыр-сырымен бөлісті.</blockquote>Сұлупан апаның бұл өнерін естіген көрші-қолаң, ағайын-туыс иірілген жіптерін ала келіп, өтініш айтады. Сол кезеңдерде қыз жасауының қатарынан әдемі өрнектермен өрілген алаша міндетті түрде орын алатын. Бертін келе қаланың арғы басы, бергі басы демей тапсырыспен келетіндер көбейеді. Жұмысы қанша қиын болса да ақкөңіл жан ешбірінің көңілін қалдырмауға тырысады. Мынадай теңге деп те арнайы ақы қоймайтын.<blockquote>– Ата-анам төсек орныммен бірге қол машина әкеліп берді. Әлі күнге сонымен жұмыс істеймін. Құрақ та құраймын, тігін де тігемін. Бірақ тек туыстардың өтініштерін ғана орындаймын. Үлкен қыздарыма жасау бергенде киіз, текемет, алаша қосқанмын. Үйде де бірнеше алаша мен текемет сақталған, – деп бізге көрсетті.</blockquote>Қанша жыл өтсе де түрін, не түсін бермеген алашалар көзге ерекше көрінді. Салмағы да едәуір ауыр. Бір байқағанымыз әр төсенішке ұл-қыздарының, өзінің есімі жазылған. Уақыт өткен сайын тарих қойнауына еніп бара жатқан қолөнерді үйренем деушілер болса, Сұлупан апа білгенімді бөлісуден қашпаймын деген ниетін білдірді.

Қазақы дүниенің көркін келтірген қазалылық ана

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> «Арыстан алыстан ақырса, аттың аяғы шалынады» дегендей зейнетақы өсіп, жалақы көбейеді деген ақпар тараса болды, нарықта құн құбылып шыға келеді. Ел ішінде келер жылдан бастап ең төменгі жалақы мөлшері 42500 теңгеден 60 мың теңгеге дейін көтеріледі, зейнетақы мен жәрдемақы да көбеймек деген ақпарат тарады. Осы әсер етті мен әлде өзге де себеп бар болар, әйтеуір, базар бағасының тұрақсыздығы халықтың ұйқысын шайдай ашатын болған бүгінде. Әсiресе, жұртты алаңдататыны – күнделiктi тұтынатын азық-түлiктің құны көз ілестірмей бара жатқандығы. Базар бағамын аудандық ауылшаруашылығы бөлімінің берген мәліметтері бойынша саралаудан бастасақ.Тамыз айында ғана 75-85 теңгеден сатылған нан қазір 100-105 теңгеге көтерілген. Себебі жаздыгүні ұнның келісі 140 теңгеден болған, қазір 190 теңгеден сатылуда. Ал өткен жылы 130 теңге болғанын да айта кетейік. Осыған қарап-ақ соңғы бірнеше айда азық-түліктің күн сайын қымбаттап бара жатқанын аңғаруға болады.Бағаның бұлданып бара жатқанын күнбағыс майының құнынан да білеміз. Өткен жылы орташа бағасы 400 теңгеге жуықтайтын сұйық майдың құны бүгінде екі есеге қымбаттаған. Жұмыртқа мен қарақұмықтың бағасы да дәл солай. Мұнда бағасы былтырдан бері тұрақтап тұрған тек пияз ғана, келісі 100 теңгеден сатылуда. Бәрін айт та бірін айт, ет пен сүттің жырын айт. Осыдан үш ай бұрын ғана 1800 теңгеден сатылған сиыр етінің бір келісі қазір 1950-2000 теңгеге көтерілген. Сүт те солай, майлылығы 2,5 проценттік ең арзан сүт дүкендерде кемі 250 теңгеден тұр. Ал қара базардағы қолдың сүтінің литрі 300 теңгеден саудалануда. Халық көп тұтынатын рожкидің келісі – 260, күріш – 250, жұмыртқаның бір данасы – 43, тұз – 60, қант –340 теңгеге тұрақталса, 72,5 процентті құрайтын сары майдың келісі – 1350 теңгеден сатылуда. Ал сүзбе мен тауық етінің бір келісін базардан 1000 теңгеден алуға болады. Сол секілді картоп – 200, сәбіз бен қырыққабатты – 180 теңгеден таба аласыз.&nbsp;Қазір екі адамның басы қосыла қалса, базардағы бағаны базына қылып, қымбатшылыққа қынжылады. Өйткені, «үйдегі есепті базардағы баға бұзып-ақ» тұр. Қысқасы, арқаны мұздатып, қалтаны қаққан нарық бағасы биліктің де, халықтың да ырқына бағынар емес.

Базар бағасы қайтсе тұрақтанады?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Халық санының өсуі – кез келген мемлекет үшін маңызды мәселе. Қай елдің болса да өркендеуіне халық саны ықпал етеді. Осы орайда Мемлекет басшысы да жыл сайынғы Жолдауының бiр тармағын үнемі демографиялық ахуалға арнайды. Статистикалық деректерге сүйенсек, халық санының өсуі бірінші кезекте туу көрсеткішіне және ана мен бала денсаулығына тікелей тәуелді.&nbsp;Қазақстанда соңғы 10 жылда бала туу көрсеткіші 25 пайызға артқан. Сондай-ақ күн сайын елімізде 1000-нан астам сәби өмірге келеді екен. Бір жыл ішінде бұл көрсеткіш 400 мыңнан асып жығылады. Ана өлімі соңғы 25 жылда 4 есеге азайған. 1990 жылы 1 жасқа дейінгі 9696 бала қайтыс болған. Бұл сол жылы туған бала санының 26,4 пайызын құрайды. Дәл осы жылы тірі туған 100 мың балаға шаққандағы ана өлімі 55-ті көрсеткен. Ал 2016 жылы бала өлімі 8,6 пайызды құраса, ана өлімі туған 100 мың бала бойынша 12,7-ге сәйкес келген. Бірақ бұнымен көңіл көншіте алмаймыз. Себебі соңғы жылдары ТМД елдерінің ішінде сәби өлімінің тіркелуі бойынша Қазақстан алдыңғы қатарда. Дерек те әрқилы. Мысалы, елде сәбидің дүниеге келу дерегі артқанымен олардың шетінеп кету көрсеткіші көбейген. Демографиялық ахуалдың күрделенуі, халық санына да бұл фактордың әсері мол.&nbsp;Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының статистикасы бойынша, Қазақстан ана өлім-жітімі санынан әлемде 42-орында, ал бала өлімі бойынша 79-орында екен. Сенбеске амал жоқ. Себебі облыста жыл басынан бері 3 ана өлімі тіркелген. Өткен жылы 10 ана, 2020 жылы 12 ана дүние салған. Ал Шиеліде биыл ана өлімі тіркелмеген, ал былтыр 1 ана ажал құшқан. Есесіне сәбилердің шетінеуі азаймай тұр. Мәселен биылғы 6 айдың өзінде ауданда 7 бала өлімі тіркелген, ал былтыр олардың саны 4-еу болса, 2020 жылы 9 сәби мерзімінен бұрын өмірден озған. Көпшілігі 2 жасқа дейінгі сәбилер. Статистикаға сүйенсек, негізінен анасының құрсағынан шыға салып, дүниемен қош айтысып жататындардың көбі жүйке жүйесінде ақауы бар шақалақтар екен. Одан соң туа бітті жүрек аурулары мен тыныс жолдары зақымдалған сәбилер жиі ажал құшатын көрінеді.&nbsp;Ақпарат үшін айта кетейік, аудан бойынша – &nbsp;38775 &nbsp;әйел болса, оның 16435-і туу жасындағылар. &nbsp;Ал биылғы жылыдң алғашқы 6 айында &nbsp;998 ана босанып, 1009 сәби дүниеге келген. Былтыр тиісті мерзімде босанғандардың саны – 932. Дәл қазір аудан бойынша балалар саны – 27762-ні құрап отыр.&nbsp;Аудандық аурухана бас дәрігерінің орынбасары Гүлназира Сүлейменова: Жүктіліктің жүгі ауыр– Бала өлімінің ең басты себебі ерлі-зайыптылардың жүктілікті жоспарламауында. Дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымы ұсынған бағдарлама бойынша жүктілікті алдын ала жоспарлау керек. 3-6 ай бұрын фолий қышқылын ішу керек. Сол кезде балада ұрықтың даму ақаулары болмайды. Біздегі ең өзекті проблема – әйелдердің жүктілікті жоспарламауы. Мәселен әйел 2021 жылы алғашқы сәбиін босанса, келесі 2022 жылы қайтадан жүктілікпен келіп тұрады. Себебі бала зат емес, әйел босанған соң 3 жылға дейін демалу керек. Өйткені организмдегі физиологиялық құбылысты қайтадан қалыпына келтіру қажет. Жүктілік кезінде әйел бойындағы бүкіл қажетті витаминді бала өз бойына алады. Сондықтан өзі туған әйелдер 3 жыл, кесір тілігімен босанғандар 5 жыл &nbsp;күтіну қажет. Біз әйелдер қабылдауға келген кезде жатырішілік зембілдер, контрацепция әдісін ұсынып, келесі жүктілікті жоспарлауды ұсынып жатамыз. Өкініштісі оны көбісі дұрыс түсінбейді. Нақты айтқанда жүктілікке жауапкершілікпен қарамайды. Ал жоспарсыз жүктіліктің соңы – қайғылы жағдайға ұласуы әбден мүмкін.Жалпы біз қауіп тобындағы әйелдерді 9 топқа бөлеміз. Соның ең көп тараған тобы &nbsp;– артериалық гипертензия. Қазір 2 әйелдің бірі осы жоғары қан қысымымен босанады. Бұл біздің жеген асымыз, ішкен суымыз, экологиялық ахуалымызға байланысты деп ойлаймын. Ең өкініштісі артериалық гипертензия бола тұрып, жыл сайын бала босанатындар азаймай тұр. Мәселен биыл тілкелген 7 бала өлімінің 4-еуі осы әйелдердің артериалық гипертензиядан толық емделмей, жүктілікті жоспарламауы салдарынан орын алған. Егер ана артериалық гипертензиямен босанған болса, келесі жүктілікке дейін толық емделу керек. Бірақ бізде керісінше, еш емделместен, араға бір жыл салып, қайта жүкті болып жатады. Ондай аналарды амалсыздан 23-24 аптада босандыруға мәжбүр. Себебі мұндай жағдайда миға қан құйылу қаупі өте жоғары.&nbsp;Сосын ауданда нәрстелердің ірі болып туылуы жиі кездесетін жағдай. Медицинада сәбидің салмағы 4000 граммнан артық туылса ірі болып есептеледі. Ірі салмақ анаға да, балаға да травма. Себебі әйелдің жатыры жиырылмай, қан кету қаупі 2 есе жоғарылайды. Ал баланың жатырдан шығуы қиын болады. Мұндай жағдайда көбіне кесір тілігіне жіберіп жатамыз. Сондықтан, аналар жүктілік кезде дұрыс тамақтануды қолға алса деймін.Бала анасының құрсағында жатқанда пайда болған ауытқулардың кесірінен осындай жағдайға ұшырайды. Мәселен, жатырға инфекция түссе, тікелей баланың денсаулығына әсер етеді. Нәрестенің уақытынан бұрын туылуы немесе шетінеп кетуі осыған байланысты. Бұрын қыздар жастайы-нан тұрмысқа шығып, ерте жүктілікпен өміріне қауіп төндіретін болса, қазір жағдай керісінше өзгерген. 30-дан асқан ана алғашқы жүктілігімен келетін болса, дәрігерлер оларды арнайы бақылауда ұстайтын топқа жатқызады. Өйткені уақыт өте келе адам ағзасындағы гормондар азайып, элементтердің жетіспеуінен жүктілік кезінде қан қоюланады. Ананың қан қысымы қатты жоғарылап кеткенде, сонымен қатар қан қоюланып немесе қатты сұйылып кетсе, балаға оттегінің жетіспеушілігі пайда болады. Соның салдарынан ана да, бала да өлім құшады.Ана мен бала өлімінің алдын алу үшін не істеу керек?&nbsp;Алдымен, емдеу профилактикалық шараларды іске асырушы мекемелерді үздік медициналық техникамен, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету қажет. Одан бөлек, маманның клиникалық дағдыларын жетілдіру де артық етпейді. Ана мен бала өлімінің алдын алуда дәрігерден бұрын, адамның өзіне деген жауапкершілігі үлкен рөл атқарады. Өйт-кені &nbsp;жоғарыда аталған көп мәселенің бәрі уақытылы емдеу шарасын қолға алған кезде еш қиындықсыз шешімін табады. Тек уақытты ойын көріп, жүріп алмаған дұрыс. Ауылдық жерлерде уақыт тапшылығын алға тартып, дәрігерге көрінуді екінші орынға сырғыта салады. Жүктілікке бейқам қарау қайғылы жағдайларға ұшыратуы мүмкін.Өткен жолы облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев та денсаулық сақтау саласы сараланған алқада өңірде ана мен бала өлімінің көбейгені алаңдатып отырғанын жеткізді. Келеңсіз көрсеткішті төмендету мақсатында дер кезінде тиісті іс-шаралар атқармаған денсаулық сақтау басқармасының басшысын қатаң сынға алды. Сондай-ақ, басқармаға мәселені шешетін кешенді жоспар әзірлеуге 10 күн уақыт берді.<blockquote>– Тіркелген ана мен бала өлімі көрсеткішін тек табиғи факторларға, материалдық-техникалық базаға сілтеудің қажеті жоқ. Жауапкершіліктен құтылмайсыздар! Әрбір өлім-жітім – бір отбасының тағдыры, қасіреті. Бұл ретте, қысқа мерзімде көтерілген мәселе бойынша шұғыл және пәрменді шаралар қабылдауымыз қажет. Облыстық денсаулық сақтау басқармасы 10 күн ішінде ана мен бала өлімін төмендету мақсатында сала мамандарымен және ғылыми қауымдастық өкілдерімен мәселені жан-жақты зерделеп, кешенді жоспар әзірлеп, бекітуді тапсырамын. Сонымен қатар, жүкті әйелдерге қауіп факторларымен және ауыр экстрагенитальды патологиямен кеңес беру үшін республика деңгейіндегі білікті мамандарды тарта отырып, консилиумдар ұйымдастыру қажет. Жүкті әйелдерді уақытында есепке тұрғызу және балаларға патронаж жасау жұмыстарын күшейтіп, әйелдер арасында жүктілікті жоспарлау бойынша түсіндірме жұмыстарын кеңінен жүргізу қажет, – деді Нұрлыбек Нәлібаев.</blockquote>Бұл мәселе 17 шілдеде өткен Үкіметтің кеңейтілген отырысында да қызу талқыланғанын айту керек. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Өкінішке қарай, сәбилердің өлімі көбейді. Ана өлімі де өсуде. Мен перинаталдық қызметтің жай-күйін тексеруге тапсырма бердім. Оның қорытындысы бойынша тиісті шаралар қабылдануы керек еді. Бірақ барлық жұмыс аудит деңгейінде тоқтап қалды», – деді.Мемлекет басшысының айтуынша, қазіргі перзентхананың көбі халықаралық стандарттарға сай емес. Сондықтан шұғыл шаралар қабылдап, осы мәселені шешу күн тәртібінде. Себебі баланың шетiнеуi мен ананың бала үстiнен қаза табуының артуы – әлеуметтiк ахуалы төмен, экономикасы осал елдерге тән құбылыс. Бұл ретте Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғиният жақында заманауи талаптарға сай перинаталдық орталықтар салынып, елдегі бүкіл перзентхана күрделі жөндеуден өтетінін хабарлады.Министрдің айтуынша, кейінгі 10 жылда бала өлімінің көрсеткіші құбылып тұр. 2014-2015 жылдары күрт өсу тіркелген. Одан кейінгі 2 жылда қайта бәсеңдеп, 2019 жылы қайта өсім пайда болды.&nbsp;Ата-бабамыз әр отбасыға «өсіп-өн» деген тәлімді тілек жеткізуді ұмыт қалдырмаған. Неге? Өйткені «Адамның бір қызығы – бала деген». Баласының табанына кірген тікенді өзінің маңдайына қадалуын жөн көретін адам баласының перзент дегенде шығарда жаны бөлек. "Баланы анамен, ананы баламен сынамасын" деп күнде Жаратқаннан тілейтін де қазақ. Сондықтан әр шаңырақтан ананың аялы алақаны мен сәбидің сыңғырлаған күлкісі кетпесін.

Шиелі: Ана мен бала саулығы басты назарда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; «Атамекен» ҰКП шетелдік ұйыммен бірлесіп, Германияда «Іскерлік байланыс» құралы бойынша бизнес-тағылымдамаға қатысуға өтінім қабылдауды бастады.Биыл өтінімдер «жасыл» технологиялар саласында жұмыс істейтін кәсіпкерлер арасында қабылданады.Өтінімді 2023 жылғы 24-31 шілде аралығында өңірлік кәсіпкерлер палаталары арқылы офлайн режимде беруге болады.Қатысушылар Германиядағы «жасыл» технологиялардың өзекті тенденцияларымен танысады. «Жасыл» технологияларға қоршаған ортаны қорғауға және ресурстарды тұтынуды азайтуға қызмет ететін өнімдер, процестер мен қызметтер кіреді.Қатысушыларға қойылатын талаптар:• өз қызметін экономиканың жоғарыда көрсетілген секторларында жүзеге асыратын жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік; • жылдық орташа табысы 10 000 (он мың) айлық есептік көрсеткіштен кем емес; • &nbsp;келіссөздер жүргізу, басқарушылық шешімдер қабылдауға өкілеттігі бар жоғары буын басшылар;Компанияарға қойылатын талаптар:• &nbsp;жаңартылатын көздерден энергия беретін немесе күн батареялары мен модульдері, жел турбиналары, жел электр станцияларын өндіру және орнатуды жоспарлаған компаниялар; • энергетика секторымен жұмыс істейтін, әсіресе энергия тиімділігіне баса назар аударған консалтингтік компаниялар; • ағынды суларды басқару саласындағы компаниялар; • айналмалы экономика, таза өндіріс, эко-дизайн, эко-қаптамаға қызығушылық танытатын компаниялар.Толығырақ atameken.kz сайтынан немесе Қызылорда облысы, Қызылорда қаласы, Қорқыт ата №123 мекенжайында орналасқан Қызылорда облысының кәсіпкерлер палатасынан білуге болады. Байланыс құралы: 8/7242/400981. Жауапты маман: Салтанат Шоникова.&nbsp; &nbsp;

Кәсіпкерлер палатасы Германияда бизнес-тағылымдамадан өтуге шақырады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; «Қазгидромет» РМК 25-27 шілде күндеріне ауа райы болжамын жариялады.<blockquote>«Алдағы күндері атмосфералық бөлімдердің өтуімен Қазақстанның басым бөлігінде найзағай, екпінді жел, жаңбыр күтіледі.Солтүстік пен шығыста бұршақ жаууы ықтимал, 27 шілдеде облыстың шығысында қатты жаңбыр күтіледі.Солтүстік-батыс антициклонының сілемімен 25-26 шілдеде оңтүстікте, 27 шілдеде елдің батыс аймақтарында жауын-шашынсыз күн райы қалыптасады.Температуралық фонда күрт өзгерістер күтілмейді», - делінген синоптиктер мәліметінде.</blockquote> &nbsp;

Алдағы күндері найзағай ойнап, жаңбыр жауады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа арнаған Жолдауында «Орта білім беру жүйесіндегі өткір проблеманың бірі – мектептердегі орын тапшылығы. 225 мың оқушыға орын жетіспейді. Шұғыл шара қабылдамасақ, 2025 жылға қарай орын тапшылығы 1 миллионға жетеді. Мен 2025 жылға дейін кемінде 800 мектеп салу туралы тапсырма берген болатынмын. Бүгін оның санын бір мыңға жеткізуді міндеттеймін. Мектептерді бюджет қаржысына салумен қатар, осы өзекті мәселені шешуге жеке секторды да тартқан жөн. Толық білім беретін ауыл мектептерін оқушы санына қарай қаржыландыруға біртіндеп көше бастауымыз керек. Балаларды ерте жастан мамандыққа бейімдеу айрықша маңызға ие болуда. Өскелең ұрпақ өзінің болашақ кәсібін саналы түрде таңдай білуге тиіс» деген болатын.Иә, жасыратыны жоқ, әр жыл сайын мектеп жетіспеушілігі, мектептегі бала санының артуы, тозығы жеткен білім ордасында оқушылардың білім алып жатқаны жайлы келелі мәселе қозғалатыны анық. Осындай үлкен мәселені шешу үшін мемлекеттен арнайы бағдарлама құрылып, кезең-кезеңімен білім ұясының санын арттыру жұмыстары жүйелі жүргізіліп жатыр. Тәуелсіздік – біздің рухани құндылығымыз, халқымыздың бағы мен бақыты. Болашағына сенім артатын кез келген мемлекет өз ұрпағының сапалы білім алып, бәсекеге қабілетті тұлға болып қалыптасуына айрықша назар аударады. Сондықтан тәуелсіз ел атанған күннен бастап осы салада әлемдік білім кеңістігіне ену үшін бірқатар реформалар жүзеге асырылды.Ұлт ұрпағын жұрт кісісі дәрежесіне көтеретін ол – ата-ана, ұстаз, билік. Осы үш тірек намыс найзасын мұқалтпай, жігерін жанып, үміт отын үрлесе, жалғандыққа бармаса, сапалы білімді санасына күңгірттендірмей сіңірсе, таңғы шықтай мөлдір, күн сәулесіндей тұнық тәрбие берсе, жаратылысында кемдік болмаса, бала теріс кетпейді. Осы тұрғыда жоғарыда айтқан мақсат-жоспарларды өздеріне міндет етіп қойған білім ұяларының бірі – «Ziyatker School» мектебі. Бұл жаңа заманауи үлгідегі жеке мектептің білім нәрімен сусындату техникалары да өзгерек. Атап айтар болсақ, мектепте Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты негізінде сабақ өтіледі. Сонымен қатар тереңдетілген үш тілде жоғары білікті ұстаздар жұмыс істейді. 1-сыныптан бастап ағылшын, математика, ақпараттық коммуникациялық технология пәндері тереңдетіліп оқытылады.Сәйкесінше, үй тапсырмасын мектепте орындап, мұғалім балаға бағыт-бағдар береді. 3 мезгіл СанПин талабына сай дайындалған ыстық тағаммен қатар тасымалдау қызметі, оқушылардың демалыс бөлмелері бар. Кітап қоры жеткілікті. Қала берді мектеп сыныптары жоғары сапалы заманауи интерактивті жүйе және компьютерлермен жабдықталып, мектеп аумағы түгелдей дерлік бейнебақылаумен қамтылған. Қоса кеткен жөн, «Ziyatker School-да» English Club, робототехника, шахмет, логикалық математика, би үйірмесі, домбыра мен тхэквондо сынды үйірмелер де бар.Еліміз тәуелсіздік алған жылдардан бастап білім саласында қабылданған реформалар жемісті әрі жеңісті болды. Ал бұл тек отыз жылдың ғана жетістігі. Білім берудің жаңа деңгейге көтерілуі, жылдар бойы жеткен жетістіктеріміз ұстаздардың нәтижелі еңбегінің арқасында жүзеге асты. Бірақ бұл бастамасы, алда әлі талай асу, биік белестер бар.

«Ziyatker School» – заманауи білім ошағы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Әр аймақтағы полиция бөлімдері жергілікті жердегі құқық бұзушылықтардың алдын алуда, қоғамдағы қылмыстардың азайып, ел дамуына кедергі келтіретін олқылықтарды болдырмауда табандылық танытып, нәтижеге жұмыс істеуде барын салуда. Әсіресе, осы салада жүрген, ауданның тыныштығын, қоғамның тұрақтылығын күзеткен тәртіп сақшыларының еңбегі еселі.Ауданда соңғы жылдары осыған дейін өсім алған бірнеше қылмыстың азайғаны, қылмыстардың дер кезінде ашылуы атқарылған жұмыста сапа барын аңғартады.Қазақстан Республикасының «Тұрмыстық зорлық зомбылықтың алдын алу туралы» Заңына сәйкес тұрмыстық ортада құқық бұзушылық жасаған адамдарға қатысты 107 қорғау нұсқамасы шығарылып, аудандық сотпен 42 құқық бұзушының мінез-құлқына ерекше талап белгіленген.Отбасы тұрмыстық қатынастар саласында жасалатын қылмыстардың алдын алу, оған жол бермеу мақсатында ішкі істер органдарының профилактикалық және тізімдік есебінде тұратын тұлғалармен үнемі профилактикалық жұмыстар жүргізілу үстінде. Нәтижесінде маскүнемдікке салынған 9 азамат облыс орталығындағы ішімдіктен еріксіз емдеу орталығына жатқызылған. Ал 35 азамат маскүнем ретінде бөлімнің тізімдік есебіне алынған. Бүгінгі таңда олармен профилактикалық жүргізілуде.&nbsp;Айта кетейік, жыл басынан бері белгіленген уақыттардан кейін спирт өнімдерін сатудың 16 дерегі анықталған. Осындай нәтижелі жұмыстың орындалуында учаскелік полиция инспекторларының қолтаңбасы бар.

Шиеліде 9 азамат облыстағы ішімдіктен еріксіз емдеу орталығына жатқызылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Аудандағы іргелі әрі тұңғыш білім ордасы, қара шаңырақ Т.Г.Шевченко атындағы №13 орта мектептің түлектері, ҚР Премьер-Министрі болған Ұзақбай Қараманов, Қазақстанның Еңбек Ері, классик жазушымыз Әбдіжәміл Нұрпейісов оқыған және Құдайберген Сұлтанбаев пен Елмұра Жаңабергенова бірі сатираның тарланы болса, бірі аққу үнді жыр-терменің сардары. Тізе берсек айтулы түлектер жетерлік. Сондай-ақ білім, ғылым жолын қуған мақтаныш түлектердің бірі отыз жасында орда бұзып, еліміздің ірі де іргелі кәсіпорнын басқарып отырған түлегіміз жайында болмақ.Ата-анасы ауданда білікті дәрігер болған әкесі Берекет пен анасы Дараш Сұлтанбаева Ғани дүниеге келгенде Шығыстың жарық жұлдызы, жалынды жастар жетекшісі, «Жас Алаш» газетін ұйымдастырып, оның тұңғыш бас редакторы болған Ғани Мұратбаев ағасындай болсын деп есімін ниеттеп қойған екен. Атына заты сай болып Аралдан түлеп ұшқан жас Ғани Қазақ хандығы құрылған киелі өңірге барып туын тікті.Жуырда қасиетті Құрбан айт мерекесі күні кіндік қаны тамған туған жеріне ат басын бұрған №13 мектептің түлегі, ауданның, қала берді Сыр өңірінің мақтаныш перзенті, Тараз қаласындағы «Қазфосфат» ЖШС бас директоры болып еліміздегі іргелі кен орнын басқарып отырған жерлесіміз Ғани Берекетұлы Тоқсанбаевпен сұхбаттасу сәті түсті.Әңгіме арасында жерлесіміз «САРАТС жобасы төңірегінде және Көкарал бөгетінің екінші, үшінші кезеңдері қолға алынса, теңіз қайтып сөзсіз оралады»,деген ойын толғаныспен жеткізді.&nbsp;Мектептің 60 жылдық мерейтойы қарсаңында АҚШ-тың Вирджиния университетінің түлегі Ғани Тоқсанбаевтан құттықтау жеделхат келген болатын. Бұл да Ғанидің туған жерден жырақта жүрсе де елім деп соққан жүрегінен хабар бергендей еді.&nbsp;Ғани &nbsp;Қазақстандағы сол кездегі ең мықты жоғары оқу орындарында – Қазақ мемлекеттік ұлттық университетінің xалықаралық экономика факультетіне және Қазақстан Заң институтының (қазір академия) xалықаралық құқықтану факультетіне тесттен ең жоғарғы баға алып, үш бірдей жоғары оқу орнына бір мезетте қабылданады. Айта кету керек, бұл сол кездегі конкурсы ең көп факультеттер болатын, шамамен бір орынға 10-15 үміткер тапсыратын. Алтын ұя мектебіндегі ұстаздарынан алған терең білімі мен аяулы ата-анасының арқасында Алматыда да ол 1997-1998 жылдары үш жоғары оқу орнына қатарынан түскен. Оның ішінде жоғарыда аталған университеттерге қоса Қазақ құқықтану және халықаралық институты да бар еді. Сол институттың халықаралық заң факультетін 1997 жылы ең үздік студент ретінде аяқтайды. Бірақ ерте еңбек жолын бастағандықтан, экономика бағытындағы оқуын тоқтата тұруға тура келеді. Бірақ оны кейін ыңғайы түскенде қайта жалғастыру ойында болады. Көңілін заң саласына аударыпты. Оның ойынша, бұл салада біраз жетістіктерге жеткен сияқты. Қысқаша айтар болсақ, алдында айтып өткендей Әділет министрлігінде 1996 жылы стажерлық жұмыстан бастап, бір жыл заңнама департаментінде директордың орынбасары лауазымына дейін өседі. Одан кейін, министрлікке қарайтын Ұлттық заң агенттігінің президенті де болып қызмет атқарған. Бірақ мұндай жоғары лауазымдарға қарамай, Абай атамыз өсиет еткендей, атақ қумай, жас кезінде білімін жетілдіруді қалайды. Сондықтан да шетелде оқу мүмкіндігі пайда болған кезде талпынып, 1998-1999 жылдары Вирджиния университетінің заң мектебінің магистратурасын бітіреді. Вирджиния университеті – заң саласында Американың ең үздік 10 оқу орындарының бірі. Және де ол мектепке «Болашақ» бағдарламасы арқылы емес, керісінше, АҚШ үкіметінің шетелдік үздік студенттерге бөлінетін Musкіе бағдарламасы арқылы түскен. Ол кезде «Болашақ» арқылы шетелге жүздеген түлектер барып жатса, Muskie бағдарламасы арқылы жылына бүкіл Қазақстанға үш орын ғана бөлінген екен. Ол сол магистратураны бітірген ең жас түлек болыпты.Бертін келе, сол заң фирмасында жүрген кезінде тек қана Қазақстан заңгері емес, Англияның да заңгері болуға бел буыпты.Бұл шешіміне оның шетелдік әріптестерінің де зор ықпалы тиіпті. Бірақ Англияда заң саласында жұмыс істеу үшін біздің, тіпті Американың да білімі мен дипломы жеткіліксіз екен. Англияның заң саласында тек өз университеттерін бітіргендерді ғана мойындайды екен. Сондықтанол қайтадан 2 жыл Англияда қосымша оқуына тура келіпті. Содан кейін де ол елдің талабы бойынша әрбір үміткер 2 жыл бойы заң саласында Англия елінде практикадан өтуі тиіс болатын. Сол арманының жолында ол Англияға төрт жылға аттанды. Бірақ сол кезең ол үшін ең қызықты да жауапты жылдар болыпты. Біріншіден, оның жолы түсіп, оқуын әлемнің ең үздік университеті – Оксфорд университетінің заң институтында жалғастырды. Оксфорд университетін бітірген алғашқы қазақтың бірі болғанын бірі білсе, бірі білмейді. Сол Оксфордтың заң институтын үздік бітіріп, екі жыл сол баяғы Дентон фирмасының Лондондағы әйгілі Ситидегі бас офисінде тәжірибе жинады. Сөйтіп, 2006 жылы Англия мен Уэлс заңгерлер ассоциациясына мүше болып, «Англияның заңгері» деген лицензиясына ие болды. Сол кезде Англияда заңгер лицензиясын иеленгенімен қатар, Қазақстан түгіл, бүкіл ТМД елдерінен Ресейді қоса алғанда оншақты ғана жас болғанын айта кету керек.Лондондағы Сити – әлемнің ең үлкен де дамыған қаржы орталығы. Ситиде әлемдегі ең мықты банктер мен қаржы институттарының бас офистері орналасқан. Ол заңгер ретінде сол банктермен көп араласып жүріп, сол инвестициялық банкирлердің мамандықтарына қатты қызығушылық танытты. Бірақ, ол басқа әрі ерекше жауапты мамандық. Ол үшін он жылға жуық заң саласында жинаған тәжірибесін ысырып қойып, бәрін қайтадан бастау керек болды. Қызығы, одан жасыған жоқ. Әрқашан да жаңа білімге, жаңа ұмтылысқа құмарлығы арта түсті. Сондықтан да, Швейцарияның ең үлкен инвестициялық банкі – Кредит Суисстен оған ұсыныс түскенде көп ойланбай, сол банктің Лондондағы офисінде банкир ретінде жаңа жұмысын бастайды. Мұндай қызметке орналасу шынын айту керек, Англияда оқып жүрген әр студенттің арманы болатын. Бір қызығы, оның Дентон заң фирмасындағы әріптестері мен партнерлерінің көбісі ақ нәсілді Англияның тумалары болса, Кредит Суиссте бүкіл әлемнен жиылған ең озық, білімді жастар еді. Оның ішінде Түркиядан, Ресейден, Араб елдерінен, Италия мен Франциядан келген мықты да білікті жастар болды. Оның пайымдауынша, сол кезде Кредит Суиссте жерлесіміз Ғанидан басқа бірде-бір қазақ жоқ екен. Осындай керемет орталықта оның финанс саласындағы қызметі жаңадан басталғанына Аллаға сансыз шүкірлік етіп, риза болады. Кредит Суисте алған тәжірибесі әлі күнге дейін көмектесіп келеді. Кредит Суисстің Лондон офисінде екі жылдай жұмыс атқарып, сол банктің Қазақстанда өкілеттілік офисін ашуға атсалысты. Сол офис ашылғанда, 2009 жылы (Англияда 7 жыл өмір сүріп), елге қайтуды жөн көреді. Бір жағынан, жас келген сайын алған білімі мен тәжірибесін ел-жұрттың қамына жаратуды ойлайды.Кредит Суисстің Алматыдағы офисінде Ғ.Тоқсанбаев екі-үш жылдай қызмет атқарып, қазақстандық мемлекеттік және жеке компанияларға шетелдік қомақты инвестициялар тартуға атсалысты. Одан кейін 2013 жылы жергілікті «Қазақ» банкінің директорлар кеңесінің мүшесі болып тағайындалды. 2016 жылы банк алдыңғы менеджменттің бұрыс әрекеттерінің салдарынан дағдарысқа ұшырап, банк акционерлері оны кризис менеджер ретінде банктің төрағасы етіп тағайындайды. 2018 жылы «KAZ Checmicals (КАЗ Кемикалс)» ЖШС басқарма төрағасының бірінші орынбасары, 2021 жылы «Казфосфат» ЖШС бас директорының бірінші орынбасары қызметінде болса, өткен жылдан бері «Казфосфат» ЖШС бас директоры қызметін атқарып келеді.Бірлескен меморандумға қол қойғаны жөнінде баян етпес бұрын басқарып отырған кәсіпорнына қысқаша тоқталып өтейін. «Қазфосфат» ЖШС Жамбыл өңі¬рінде ғана емес, еліміз бойынша химия өнді¬рісінің локомотиві саналады. Жаңа қызметке тағайындалғаннан бастап Ғани Берекетұлының ең бірінші жұмысы жұмысшылардың басты талабы жалақы мәселесін көтеруді шешті. Әрине бұдан да бөлек атқарылып жатқан ауқымды жұмыстар жетерлік.«Білекті бірді, білімді мыңды жығады» деген тәмсіл әсте тегін айтылмаған-ау, сірі. Ғани Берекетұлы бас директор болып тағайындалғанға дейін жұмысшылары қайта-қайта бас көтеріп, басынан бұлты арылмаған аталмыш кәсіпорынның тізгінін қолға алған күннен бастап жұмысшы-қызметкерлердің айы оңынан туа бастады. Кәсіби мамандарға бар жағдай жасалып, ырғақты жұмысты қалпына келтіріп, қанатын кеңге жая бастады. «Жас келсе іске, іс тетігін кадрлар шешеді» демекші, үш тілде еркін сөйлейтін түлегіміз кәсіпорын жұмысын аз уақыттың ішінде жолға қойды. Еліміздің болашағы осындай білімді де білікті кадрлардың қолында ғой. Иә, қалай білікті басшы келді, солай кәсіпорын тасы өрге домалады, еңбек өнімділігі артты, жұмысшылардың қойған орынды талабы ескеріліп, ол біртіндеп жүзеге асырылып келеді. Бүгінгі таңда «Қазфосфатта» алты жарым мыңнан астам адам еңбек көрігін қыздыруда.Туған жерге сапары Құрбан айт мерекесімен тұспа-тұс келгесін мектебіне, мұражайларға соққанын, ата-бабасының кіндік қаны тамған Қарақұм елді мекеніне баратынын жеткізді. «Алтын түлектің» сөз саптауынан түсінгенім, «туған жерге, ел-халқыма қалайда көмек қолын созуым керек» деп қысқа қайырды. «Арық сөйлеп, семіз шық» демей ме осындайда. Не дегенмен білімді, көреген жас басшының Арал мәселесіне деген көзқарасы қуантты. Дереу қолыма қалам алып, зерделі оқырмандарыма жеткізуге асықтым.Қызылорда қаласында Аралды құтқару халықаралық қорының Қазақстандағы Атқарушы дирекциясының ұйымдастыруымен жыл сайын өтіп жүрген конференция Арал теңізінің экологиясын жақсарту мәселесіне арналды және оған «Казфосфат» компаниясы донор ретінде арнайы шақырылыпты.Осындайда ұлы Абай атамыздың «Сүйер ұлың болса сен сүй, сүйінерге жарар ол» деген данышпанның құнды пікірі дәл осы жігіттерге қарап айтылғандай.

Еңбек адамы: Аралдың түлегі «Казфосфаттың» бас директоры қызметінде

Қазалылық теміржолдың тірлігі толымды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Теміржол саласында жолаушылар мен жүк тасымалдауды қамтамасыз етуші мекемелер үшін қозғалыс қауіпсіздігінің сақталуы – басты шарт. Сондықтан Қазалы вагон пайдалану депосындағылар үшін тәртіп мәселесі бірінші орынға қойылған.Өңірдегі вагон депосы Қазалы стансасының үстімен өтетін пойыздарды қатаң бақылап, ақауды дер кезінде анықтап, шойынжолдағы қауіпсіздікті сақтауға үлкен үлес қосуда. Әсіресе вагон қараушылардың еңбегі зор. Қырық жылға жуық теміржол бойында тер төккен Асылбек Ерекеш бүгінде тілге тиек етілген депода аға вагон қараушы. Еңбек жолын слесарьлықтан бастаған ол жұмысын санаспай тиянақты істегенінің арқасында ұжымдастарына қадірлі. Сондықтан өзін тәжірибелі маман ретінде бағалаған басшылық «Адал еңбегі үшін» төсбелгісімен марапаттаған.Асылбек Малқаждарұлының ауысымында 12 адам жұмыс істейді. Атап айтқанда вагон қараушылар Тарғын Орынбаев, Байғабыл Есімбаев, Қанжарбек Тілеулесов, Жанболсын Сүндетов, Берік Жылқыайдар, Серік Қаюпов, Шыңғыс Өтеғұлов, Дархан Түменов, Мейірман Қалиев, Қайрат Құлыбаев, сондай-ақ техникалық қызмет көрсету бекетінің және вагон есебін жүргізетін операторлар Бақыт Сәрсен мен Айсәуле Алтыбаева жүктелген міндетін адал атқарады.<blockquote>– Вагон қараушыларымыз жылжымалы құрамдарға техникалық қызмет көрсету кезінде доңғалақ жұбына, арбашықтардың құймалы бөлшектеріне аса қырағылықпен қарайды. Себебі пойыздар қозғалысына қатер төндіретін аса қауіпті ақау – бүйірлік рамалардың сынуы саналады. Ондай жағдай пойыздар қозғалысы қауіпсіздігінің бұзылуына әкеліп соқтырады. Рамалар жарығы вагондардың жолдан шығып кетуіне және соның салдарынан теміржол инфрақұрылымының, басқа да нысандардың зақымдалуына себеп болуы мүмкін. Ал біз сондай жағдайды қалт жібермей дер кезінде жөндейміз, – дейді Асылбек.</blockquote>Оның айтуынша, бұрын бір ауысымда 60-70 адам жұмыс атқарса, қазір оның саны кеміген. Өйткені технология дамығандықтан барлық құрылғылар жаңаланып, автоматтандырылған жүйеге қосылған. Аталған аппарат вагон қызып кетсе, не кілтипан болса дыбыстық ақпарат беріп, ақаулы вагон ағытылып жөндеуге қойылады.Асылбек Ерекеш теміржол саласына кездейсоқ келмеді. Оның әкесі Малқаждар да тоғыз жолдың торабында ұзақ жыл еңбек еткен. Бүгіндері әке жолын қуған ұл бар бақытын осы саланың тынымсыз тірлігінен тауып, көптің құрметіне бөленіп жүр.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары