<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Сыр өңірінің мақтанына айналған қайраткер тұлғалардың қатарында есімі де, еңбегі де ерекше құрметпен аталатын айбатты да айбарлы, текті де тегеурінді, қайратты да қажырлы азаматтардың бірі де бірегейі – Болат Нұрсейітов атамыз еді. Шаңдайкөлдің табанында туып-өсіп, қасиетті дарияны жағалай қоныстанған өлкеде азамат болып қалыптасқан ол елді аузына қаратқан игі жақсының басы болған Нұрсейіт биден, малын үйірлеп санаған бай, қуатты Жанәбілден тараған ұлағатты ұрпақ еді.Жалынды жастық шағы екіншідүниежүзілік соғыспен тұспа-тұс келген Болат Нұрсейітов ел мүддесін бәрінен биік қойған майдангер екенін де айтып өтуіміз қажет. Соғыстың өрті мен отын көзбен көріп, жаны да, жүрегі де жараланған азаматтың елге аман-есен оралып, жүйелі де жемісті еңбек етіп, абырой биігіне көтерілгені бір кітапқа жүк боларлық тарих...Адал еңбекті ту ету арқылы маңдай терін сарқып, тарихи маңызы бар жұмыстарды атқара жүріп өзі де тарихи тұлғаға айналған Болат Нұрсейітовті сырбойылықтар ұмытқан жоқ. «Таулар алыстанған сайын биіктей береді» демекші уақыт өткен сайын қайраткер тұлғаның есімі де, еңбегі де еленіп, ел-халықтың құрмет-қошеметі артуда. Бүгін сондай бір игі істің куәсі болып, Нұрсейітовтер әулетінің ұйытқы болуымен өткен Б.Нұрсейітовті еске алуға арналған облыстық мүшәйраға және ауызашарға қатыстық.Текті әулеттің түлегі, елдің жанашыр азаматы, «Құрмет» орденінің иегері, «Сырдария ауданының Құрметті азаматы» Қайрат Нұрсейітов ағамыздың шақыруын қабыл алып, аудан ардагерлері де қайраткер-тұлғаны еске алу іс-шарасына келді. Тереңөзектен Қызылордаға дейінгі бір сағаттық жолда ардагерлер естеліктер айтып, жақсының жақсылығын, жомарттығын, жайсаңдығын тілге тиек етті. Өзім де жақында Сырдағы жас ақындардың ақылшы данасы, жанашыр панасы Дүйсекең – Дүйсенбек Аяшұлы ағамыздың облыстық «Сыр бойы» газетіне жариялаған авторлық мақаласын зор тебіреніспен оқыған едім. Сол мақаладан үзінді келтіре кетейін....1958 жылы колхоз шаруашылықтарын ірілендіру туралы СОКП ОК пленумының Қаулысы шығады. Ел осы тұста екіге жарылды. Әркім өзіне тартты. Отырған орындарын суытқысы келмеді. Сол кезде бұрынырақта қосылған бірнеше майда колхоздардың бірі «Абай», бірі «Молотов» болатын. Техникалардың басын біріктіретін «Аламесек» МТС-і Шағанда, «Абайға» жақын. Колхозда техника болмайды, олар оны МТС-тен «натура платаға», яғни, жалға алады. Ал «Ақжарма» арнасы «Комсомолдың» үстімен өтеді. Айтысушылардың негіздемесі осындай. Бұл айтыстың шешуші жиынына аудандық партия комитетінің бірінші хатшысы Нұрқасым Бердіқұлов келеді. Сонда Тоқымбай деген кісі сөз алады. «МТС бізге жақын, техниканы тартқыштап жүрмейміз. Оның үстіне данышпанның атындағы ауылдың солай қалғаны дұрыс» дейді ол. «Тоқымбай айтса, тоқта» деген ел бас шұлғып қалады. Осы кезде Болат Нұрсейітов былай дейді. «Бүгінмен өлшеп, ертеңмен піш» деген, бұрынғылар. Бүгінмен өлшемейік, ертеңге көз жіберген адам бұл өлшемнің екі кез кем екенін көрер еді. Плотина суы тек «Шіркейлі», «Ақжарма», «Іңкәрдарияға» ғана бұрып отыр. Келешек жоғары жақтан үлкен су тоспасының түсетіні анық. Бұл аталарымыз Ұшан деп атаған кең далаға беталды жайылып жатқан көлдердің құрғауына сеп. Сосын үлкен егін алқаптары пайда болады. Колхозды үлкейткен үкімет МТС-тің бір мәселесін шешер. Сондықтан жаңадан бөлініп, үлкейетін ауылды егіске қолайлап, атын «Абай» дейік, бұл ауыл ескі Абай болып қалсын».Ел ішінің айтысы осымен бітіпті. Болат Нұрсейітов болжағандай, 1962 жылы «Шардара» су қоймасы салынады. Ол жайында дәл сол уақытта әлі ешкім қозғамаған екен. Сонымен бірге, МТС-тер тарап, техникалар колхозға таратылып беріледі де, РСТ-тар құрылады. Міне, бұл заманынан озық туған Болат Нұрсейітовтің көрегендігі еді.Мұндай мысалдарды, көзі тірі ардагерлер тебірене айтатын естеліктерді ізденген адам табады. «Адамның есімі – оның жарты ғұмыры» десек Болат Нұрсейітовтің өзімен тектес Жаппасбай Нұрсейітовпен кездесуі тіпті ерекше оқиға. Ол кісі Кеңес Одағының Батыры. Бір қызығы қос тұлға соғыс кезінде Уфа қаласында бір рет кездескен екен. Ел аңыз қылып айтатын бұл кездесу олардың екінші кездесуі болса керек-ті.– Жүр, сені сыйлайын, – дейді Жаппасбай Нұрсейітов.– О не дегенің, біз сені бүкіл халық болып сыйлауымыз керек!, – дейді Болат Нұрсейітов інілік ізет танытып.– Бөке, мен ғана емес, сен де батырсың. Өзінің соры болатынын біліп фашистер сенің дәл оң қолыңнан атқан ғой. Міне, енді колхоз командирісің, еңбек батырысың! – деп ризалық білдіріпті Жаппасбай. Жаужүрек Жаппасбай батыр айтқандай, Болат Нұрсейітов шын мәніндегі еңбек батыры бола білді. Ол елдің арқасүйер азаматы, жұрттың жанашыры атанды.Болат әке мен Жаңыл анадан үш ұл, төрт қыз тараған. Бүгінде өмірден өткен үйдің үлкені Айтмағанбет Қызылорда пединститутын бітіріп, облыстық саяхат бюросының бастығы, Амангелді кинотеатрының директоры, қалалық, аудандық атқару комитеттерінде нұсқаушы, тәуелсіздік жылдары «Ақжарма» ауылының әкімі, мектеп директоры секілді жауапты қызметтердің тізгінін ұстады. Мен Айтмағанбет Нұрсейітов туралы бірер жыл бұрын аудандық газетте кең көлемді мақала жазғанмын. Текті тұлғаның ұрпағы Қанат Нұрсейіт қазір атасының, әкесінің абыройлы жолын жалғап, аудандық ауылшаруашылығы және жер қатынастары бөлімінің басшысы қызметін атқаруда. Қанат Айтмағанбетұлы бұрын аудан әкімінің көмекшісі қызметін де атқарғанын айта кетейін. Қанекеңнен кейін бұл қызметті 2017-2019 жылдары мен атқардым. Ағамыздан білмейтінімізді сұрап, тәжірибесіне сүйендік. Болат Нұрсейітовтің екінші ұлы Марат Болатұлы да жоғары білімді, мамандығы бойынша абыройлы қызмет атқарып келе жатқан азамат. Қасиеттің қанмен келетіні анық. Болат әкенің елге жасаған жақсылығы да, жомарттығы да, ағайынға алтын діңгек болған адал болмысы да кенже баласы Қайрат ағамыздың бойынан көрінді. Ісі мен сөзі үйлескен іскер азаматты бүгінде сырдариялықтар түгел таниды. «Сырдария ауданының Құрметті азаматы, «Құрмет» орденінің, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері, облыстық мәслихаттың депутаты Қайрат Нұрсейітов ағамыз бүгінде ел сыйлаған іскер, туған жерінің жанашыр тұлғасы. Қайрекең «Далакөлдің» ізіндегі бүгінгі «Ақжарманың» дамуына айрықша үлес қосып келеді. Ауылға мешіт, монша, дүкен, дәмхана салып, ауыл ортасынан Болат Нұрсейітов атындағы саябақ ашты. «Ақжарма және К» серіктестігінің төрағасы еңбеккерлеріне көлік мінгізіп, шамасы жетпегендерге үй салып берді. Ол туралы біз бір емес бірнеше рет жазып, ер еңбегін дәріптеп, насихаттадық.«Менің ұстазым да, маңдай тірейтін ұлы тұлғам да – әкем мен анам. Жыл сайын бауырларыммен бірігіп, ата-ана аруақтарына арнап ас беруді айнымас дағды қылғанбыз. Мен үшін әкем – тірі адам. Істеген ісімнен кемшілік жіберіп қойған жоқпын ба деп күн сайын оңаша қалғанда әкеммен «сырласамын». Бір жұмысты бастасам да, аяқтасам да әке аруағының алдында есеп беремін…» деп тебіренеді Қайрат Болатұлы. Әкеге құрмет, ата-ана алдындағы перзенттік парыз туралы бұдан асырып не айтуға болады. Бүгінгі жыр мүшәйрасына қатысқан ақындар осыны жырлады. Ер еңбегін өлеңге арқау етті. Айдар Сайлауов, Ұлықбек Тәңірбергенов, Биболат Сәтжан үшінші орын иегері атанса, Назгүл Бердіқожа екінші орынмен марапатталды. Бірінші орынға Ақжол Түменбай лайықты деп танылды. Ақындардың туындыларын ақын, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі Ғазиза Әбілда, ақын, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі Дүйсенбек Аяшұлы, айтыскер ақын Нұрмат Мансұр бағалады. Ауызашарда да игі жақсылар есті естеліктерін айтып, әулеттің бірлігі бекем, тірлігі көркем болуына тілеулестік білдірді.&nbsp;

Ақжарманың ақберен азаматы

Қасиетті Қазалы халқы Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесін сән-салтанатымен қарсы алды. Алаңда тігілген ақшаңқа үйлердің сырты мен іші ұлттық нақыштағы ою-өрнектермен көмкеріліп, әр үйдің жанына ата-бабадан мұра болып келе жатқан түрлі тұрмыстық бұйымдар қойылды. Таңертеңмен орталық алаңға ағылған халықтың қарасы қалың болды. Көктемнің шуақты күні де күлімдеп, ауа райы жанға жайлылық сыйлады.Наурыз – көне дәстүр сабақтастығының белгісі саналатын, ұлттық мәдениетіміздің қайта түлеген ерекше мерекесі. Халық арасында бұл мереке ұлттық таным бойынша үйге жыл бойы молшылық пен сәттілік әкеледі деген сенім бар.<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Табиғат ананың бусанып, тіршілік тірілетін жаңару айын қазалылықтар биыл да ерекше тойлады. Орталық алаңда ізгілік, ынтымақ, бірлік сынды түрлі тақырыпта тігілген киіз үйлерде ұлттық салт-дәстүрді дәріптейтін шаралар, көріністер қойылып, ұлттық спорт түрлерінен жарыстар ұйымдастырылды. Мереке нышаны саналатын наурыз көже әзірленіп, әсерлі ән мен жыр төгілді. Арулар мың бұрала билеп, кештің көркін одан әрі қыздырды.Мерекелік шара барысында Қазалы ауданының әкімі мен бірқатар зиялы қауым өкілдері және аудан ардагерлерінің қатысуымен жиырма төрт бүлдіршіннің тұсауы кесілді. Ұлыстың ұлы күнінде Қазалы ауданының басшысы Мейрамбек Шермағанбет жұртшылыққа ақжарма тілегін жеткізді.– «Халқымыз ұлы күнге балаған, жыл басы санаған әз-Наурыз – бірлік пен береке мейрамы. Дастарқанға ақ толатын, елімізге бақ қонатын бүгінгі арайлы шақты халқымыз Ұлыстың ұлы күні деп ұлықтаған. Күн мен түнді теңеген, іргемізді ізгілікке бөлеген мерекеде баршаңызға зор денсаулық, отбасыларыңызға баянды бақыт, береке-бірлік тілеймін. Ұлыс оң болсын! Ақ мол болсын!» – деді Қазалы ауданының басшысы Мейрамбек Шермағанбет.Ұлттық мерекеге орай, ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуына үлес қосқан бірқатар азаматтар мен ұжымдар марапат төрінен көрінді.Мерекеге жиналған тұрғындар ұлттық тағамдар мен наурыз көжеден дәм татты. Жергілікті өнерпаздар мерекені думанға бөлеп, көтеріңкі көңіл-күй сыйлады. Сонымен қатар, алаңда қайырымдылық шатыры тігіліп, мерекелік дастархан ұйымдастырылды.Көтеріңкі көңіл-күйде жүрген тұрғындар мен аудан қонақтары мерекенің мәнін аша түсетін маңызы зор көріністерді тамашалап, рухани сусындады.– Қазақтар бұл мейрамда ең жақсы киімдерін киіп, туған-туыс, көрші-қолаңмен жиналып, дәстүрлі спорт түрлерінен жарыстар ұйымдастырады, ән айтып, би билейді. Бізде отбасымызбен ұлттық нақышта тігілген киімдерімізді киіп, алаңға келдік. Көрген көз сүйсінер, әсемдікке кезіктік. Бәрі тамаша, керемет өтуде.Наурыз мейрамына тән салт-дәстүрлер де қалыптасқан. Оның ішінде, ең маңыздысы – жаңаруға, тазалыққа бет бұру. Ол көптеген ғасырлар бұрын пайда болып, бүгінде жойылған жоқ. Адамдар тек, үй ішін емес, ауланы да тазалайды. Бұның барлығы жай ғана сөз емес. Адамдарды тазалыққа, ынтымаққа, ауызбіршілікке баулиды, – дейді Әйтеке би кенті тұрғыны Нұрбек Ұзақбаев.Кең көлемде аталып өтілген наурыз тойында аудан өнерпаздарының қосқан үлесі зор болды. Әйтеке би кентінің орталық алаңында «Наурыз, құт береке бастауы» атты театрландырылған қойылым концерті өткізілді. Шара шымылдығы Жәдігер Тұрсынов атындағы халықтық театрының дайындаған Жаңа жыл туралы сахналық қойылымы мен түрілді.«Мырза» халықтық ұлт-аспаптар оркестрі Ардақ Тәңірбергеновтің «Жорықта» күйін, «Өнеге» әжелер ансамблі «Тойбастар» халық әнін орындап, шашу шашып, меймандарға бауырсақ пен наурыз көже ұсынды. «Ақжелең» би тобы «Қыз қуу» биін биледі. Жігіттер арқан тартып, білек күшін сынады. Қыз бен жігіт арасындағы қайым айтыс тіпті ерекше өтті. Жарапазан айтылып, жаршы жігіттер дауылпазбен сахнаға шығып, Наурыздың келгенін хабарлады. Қыдыр ата халыққа ақ батасын беріп, жерге құт, елге тыныштық, дастарқанға молшылық тіледі.Шара әрі қарай аудандық мәдениет орталығының концерттік бағдарламасына ұласты. Концертте халық және наурыз туралы әндер, жыр-термелер орындалды.Әйтеке би кентіне жапсарлас жатқан Қазалы қаласының халқы да, Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесін жоғары деңгейде атап өтті. Жұртшылық орталық алаңға таң ертеңмен жиналып, бауырсақ пен наурыз көжеден дәм татты. Бұнда да, түрлі тақырыптағы киіз үйлер тігіліп, керемет көріністер сахналанды. Ұлттық спорттан жарыстар ұйымдастырылды.Мерекелік шараға Қазалы ауданының әкімі Мейрамбек Шермағанбет арнайы барып, Қазалы қаласының тұрғындарын мерекемен құттықтап, жылы лебізін білдірді. Сонымен қатар, Қазалы қаласының өсіп-өркендеуіне үлес қосып жүрген бірқатар азаматтар мен ұжымдарды «Алғыс хатпен» марапаттап, шынайы ризашылығын жеткізді. Қазалы ауданы әкімі мен бірқатар зиялы қауым өкілі және ардагерлер кішкентай бүлдіршіндердің тұсау кесу рәсіміне қатысып, алғашқы қадамдарына ақ жол тіледі.Мереке қала өнерпаздарының концерттік бағдарламасына ұласып, жиылған көпшілік көңіл-күйді сезінді.

Қазалыда Наурыз мерекесін сән-салтанатымен қарсы алды

Қазалылық шәкірттер республикалық челленджге қатыстыНағыз қазақ – домбыра. Домбыра – қазақтар, ноғайлар және қалмақтар мәдениетінде бар екі ішекті, көп пернелі музыкалық аспабы. Алғаш эпикалық дәстүр шеңберінде жыр, толғау, термелерді сүйемелдеуге қолданылған домбыра кейін аспаптық шығарма – күй жанрының қалыптасуына ықпал еткен. Қазіргі кезде, домбыра жеке әнді сүйемелдеуге, күй тартуға, халықтық-фольклорлық музыкада, классикалық шығармаларды орындауға қолданылатын, мүмкіндігі кең музыкалық аспап болып табылады. Домбыра ежелде қазақтың тарихын баяндаған музыкалық аспаптардың бірі.Домбыра құрылысы бірнеше бөліктен тұрады: басы, құлақтары, пернелер, мойын, шанақ, бетқақпақ, ілгек және ішектер. Сондай-ақ, оның көптеген қосымша бөлшектері бар (тиек, кемер ағаш, тұжым ағаш, бастырма, ойық,&nbsp;қалқа, түйме, өрнек, желкелік). Домбыра тиегі үш түрлі болады (шайтан тиек, негізгі тиек, табалдырық тиек).&nbsp;Домбыра дыбыс өткізгіштігі жоғары қарағай, дыбыс жаңғырту қасиеті бар тұт, қатты жынысты үйеңкі, емен секілді киелі ағаштардан, негізінен, екі түрлі әдіспен – құралып немесе ойылып (шауып) жасалады. Құрама домбыралардың шанағы жұқа тілшелерден құралып жасалса, бітеу домбыра тұтас&nbsp;ағаштан ойылады.Домбыра аспабы халықтық кәсіби өнердің туып-қалыптасуына, өркендеуіне негіз болған.&nbsp;Байжігіт, Құрманғазы, Дәулеткерей, Тәттімбет, Сейтек, Қазанғап, Сүгір, Тоқа, тағы басқа даңқты күйшілердің төкпе, шертпе күй дәстүрлерінің тууы, дамуы осы Домбыра аспабымен тікелей байланысты. Олардың дәстүрін, мұрасын бүгінгі күнге жеткізген Дина Нұрпейісова, Әбікен Хасенов, Науша Қашағанов, Махамбет Бөкейханов, Төлеген Момбеков, Мағауия Хамзин, Қали Жантілеуов, Сәдуақас Балмағамбетов, Лұқпан Мұхитов, тағы басқа сияқты домбырашылар болса, қазіргі, майталман орындаушылар&nbsp;&nbsp;–&nbsp;Қаршыға Ахмедияров, У.Бекенов, Р.Ғабдиев, С.Шәкіратов, Б.Ысқақов, Бекболат Тілеуханов, Айгүл Үлкенбаева, А.Райымбергенов.&nbsp;Домбыра – тек күй тартуға ғана емес, ән айтқанда сүйемел үшін де, қолданылатын аспап.&nbsp;Біржан сал, Ақан сері, Жаяу Мұса, Мұхит, Мәди, Кенен Әзірбаев, Әміре Қашаубаев, М.Ержанов, Ж.Елебеков, Ғ.Құрманғалиев, Қ.Байбосынов тағы басқа белгілі әншілер домбыраның әнге әр беріп, әншіге демеу болатынын дәлелдеді.&nbsp;Тұтас ұлттың ішкі рухын көтеретін аспаптың қадір-қасиеті биік. Осыған орай, еліміздің барлық білім беру ұйымдарында «Күй күмбірі» республикалық челленджі өтті.&nbsp;Қазақ елі бойынша бір уақытта миллионнан астам оқушы Құрманғазының «Балбырауын», «Адай» «Сарыарқа» және тағы басқа күйлерін орындады.&nbsp;Домбырашылар челленджі бұл – 2023 жылдан бері Оқу-ағарту министрлігінің бастамасымен жүзеге асырылып келе жатқан Наурыз қарсаңындағы ауқымды республикалық акция. Челленджге бір миллионнан астам жас домбырашы қатысып, көптік істі қазалылық шәкірттер де қолдады. Қазалы ауданындағы барлық мектеп жанынан ашылған домбыра үйірмесінің оқушылары әз-Наурыз мерекесінің ажарын арттыра түсті.&nbsp;&nbsp;

Қазалылық шәкірттер республикалық челленджге қатысты

&nbsp;Сенбілік басталғаннан, біраз шаруаның беті қарады десек болатындай. Әйтеке би кенті көшелерінде тазалық жұмыстары тиянақты жүргізіліп қана қоймай, аяқсу келер арықтар да қайта қалпына келді. Қолдағы мәліметке сүйенсек, он екі шақырым құрайтын&nbsp;Әйтеке би&nbsp;кенті ішілік арық-атыздардың шөбі шабылып, қоқыстары тазартылған.<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp; Шет аймақтағы, сондай-ақ, тұрғындар жиі жүретін көшелердің тазалығын қамтамасыз ету мақсатында кент әкімінің Өкімімен арнайы жұмысшы топ құрылды. Оған Әйтеке би кенті әкімінің екі орынбасары жетекшілік етеді. Бүгінгі таңда, кенттің орталық көшелерінен бастап шет аймақтарды түгел қамтитын рейд шаралары ұдайы ұйымдастырылуда. Соның аясында, тұрғындарға үнпарақтар таратылып, әлеуметтік желіде жұмыстар ақпараттандырылуда.–&nbsp;Әйтеке би кенті&nbsp;ішілік қалған екі жүз он бес көше мен шет аймақтың тазалығына «Авто-Тех» мекемесі жауапты. Қазір, аталған мердігер мекеме тарапынан тиісті жұмыстар жүргізілуде. Төрт техника мен отызға жуық жұмысшылар көше тазалығына атсалысып жатыр. Жалпы, кент тазалығы күнделікті біздің бақылауымызда, – дейді Әйтеке би кентінің әкімі Мұрат Әбсұлтанов.Жалпы, елді мекендерді санитарлық тазарту, көркейту және көгалдандыру айлығын өткізу жөніндегі облыс және Қазалы ауданы әкімінің Өкімі аясында Әйтеке би кентінде тазалық айлығы тұрақты ұйымдастырылуда. Көктемнің алғашқы күнінен бастап, бөлінген көшелер мен аумақтарда тазалық жұмыстары күнделікті жүргізіліп келеді. Яғни, көше бойын тазарту, аяқ су арықтарын тазалау, электр бағандарын әктеу, қоршауларды сырлау жұмыстары атқарылуда. Осы жұмыстар барысында, отыз жеті шақырымды құрайтын ішкі аяқ суарықтары мен он екі шақырым көше борьюдерлері қоқыстан тазартылған. В.Счастнов, Қ.Пірімов көшелеріндегі қоршаулар сырлануда. Бүгінге дейін, 2,6 шақырым көше қоршаулары, түнгі жарықшамдар мен орындықтар, кішігірім сәулеттік формалардың (үш ратун) барлығы сырланып, жаңартылды. Ал, қалған көшелердің көркін келтіру одан әрі жалғасын таппақ. Жалпы, тазалық айлығындағы сенбілікке денсаулық сақтау, білім саласы мен дербес бөлімдер, теміржол ұжымдары ауызбірлікпен атсалысуда.Нысандардың тазалығы назардаТазалық айлығында кентке көрік берген кәсіпкерлік нысандардың сыртқы кейпіне де көңіл бөлінді. Жалпы, кент ішіндегі кәсіпкерлік субьектілердің басым бөлігі Жанқожа, Әйтеке би көшелерінің бойында орналасқан. Екі көшенің бойында халыққа қызмет ететін елу беске жуық кәсіпкерлік субьектілері, яғни, орталық базар, азық-түлік дүкендері, кафелер, сауда дүкендері бар. Кейбірінің сыртқы кейпі көшенің сәнін кетіруде.Орталық базар айналасындағы сауда қатарларының жағдайын реттеуді мақсат тұтқан жауаптылар олқылықтардың орнын толтыруға мүдделі екендіктерін айтты.– Ғимараттар айналасында тазарту жұмыстары алға қойылып, жыртылған кермелер мен бильбордтарды, қоршаулар мен шартақтарды қайта ретке келтіру қолға алынбақ. Сондай-ақ, "Мусаев", "Ырыс-Болашақ", базарларының, "Талап" автостанциясының кірер қақпасын жаңалап, ауыстыру алдағы жоспардың еншісінде, – дейді жауаптылар.Қазалы ауданы әкімінің орталық көшелердегі кәсіпкерлік нысандардың аумағын ретке келтіру жөніндегі хаттамалық тапсырмасына сәйкес, тазалық айлығында базар айналасында заңсыз сауда жасаушылармен де жұмыстар жүргізілуде. Маңызды міндетті орындап жүргендердің мәліметіне сүйенсек, базар айналасындағы кәсіпкерлердің ҚР-ның «Әкімшілік Құқық Бұзушылық» туралы Кодексінің 505-бабындағы көрсетілген талаптарды орындамай қоршаған ортаны ластау, бүлдіру заңсыздықтарвна жол бергендігі анықталған. Жұмысшы топтың үздіксіз жұмысының арқасында Әйтеке би көшесіндегі аяқ су арықтарының үстіне, жаяу жүргіншілердің жолына қойылған столдар, жарнама ретінде ілінген бильбордтар, қоршаулар алынған. Көше бойын жайлаған кәсіпкерлерге аяқ су арықтарының ішін тазарту жөнінде жазбаша түрде ескертулер берілген. Заңдылыққа сәйкес, ендігі кезек көше бойында орналасқан кәсіпкерлік субьектілерінде.Келбеті күн санап көркейген кенттің сәулетін әлеуметтік нысандар арттырып тұр десек артық айтпаймыз. Олардың сыртқы көрінісі кент көркіне әсер ететінін ескерсек, орталық көшелерде орналасқан мектеп, балабақша, сондай-ақ халыққа қызмет ететін кейбір мекемелердің айналасын ретке келтіріп, тазалап отыру маңызды. Осыған орай, кейбір мекемелердің ауласында тал егіліп, сыртқы қоршаулары мен қақпалары сырланып, тазарту жұмыстары жүргізілмек. Атап айтқанда, Жанқожа батыр, Әйтеке би, В.Счастнов, Қ.Пірімов, Р.Бағланова көшелеріндегі әлеуметтік халықтық нысандардың аумағын жинастырылмақ.Жоғарыда айтып өткеніміздей, жұмысшы топ тазалық жұмыстарын жіті қадағалауда ұстайды. Кент әкімдігінен құрылған жұмысшы топ рейд жүргізу барысында кейбір кәсіпкерлік субьектілерінің қоқыс жәшіктерімен әлі күнге дейін қамтылмағандығы анықтады.– Тазалық жұмыстарын ұйымдастыру және оны қадағалау біздің құзырымызда. Кәсіпкерлердің жұмысын жіті бақылау барысында он бесіне ескерту беріліп, біреуіне әкімшілік айыппұл салынды. Бұл, алдағы уақытта да жалғасын табатын болады. Ендігі мәселеде, тазалық сақтамаған, абаттандыру қағидаларын бұзған мекеме, кәсіпорындарға шара қолдануды жүзеге асыратын боламыз, – дейді Әйтеке би кентінің әкімінің орынбасары Тәуіржан Құлмұратов.Тазалық айлығы кент көшелерінде ғана емес, ауданның елді мекендерінде де жалғасын табуда. Ондағы, сенбілікті көзбен көрудің сәті түспесе де, кент ішінде жасалып жатқан жұмыстардан кем емесін аңғардық. Өйткені, тазалық жұмыстарын әлеуметтік желіде жарыса жариялауда. Әкімшілік және мекеме қызметкерлері ауыл-аймақты ретке келтіріп, жұмыла еңбек етуде. Ал, кент ішінде атқарылған ауқымды істер әрі қарай да жалғасын таппақ. Осылайша, Наурыз мерекесі қарсаңында көшелер көріктеніп, кент ажары айшықтала түсері анық.&nbsp;

Көшелер келбетімен келісті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Көктемнің шұғылалы жайма шуақ уақытында "Көрісу" мерекесі іргемізден енді. Көрісу күніне орай Жаңақорған аудандық партия филиалының төрағасы Арман Мажитов айналамыздағы ағайын-туыс, дос-жаран мен қаумалаған қауымға сәлем беріп, атаулы мерекемен шын жүректен құттықтады! Өйткені, бұл – елдің ырыс-ынтымағын арттыратын айрықша мейрам. Бұл күн қол алысып, көрісумен ғана өлшенбейді. Адамдар арасындағы бұрынғы өкпе-реніш кешіріліп, араздық ұмытылады, жақын адамдар бір-біріне амандық-саулық тілейді.<blockquote>– Халқымызда Наурыз мерекесі ежелден бері атап өтіледі. Бірақ Алтай мен Атыраудың, Арқа мен Алатаудың арасы айшылық алыс жол болса да, Наурызды атап өту ерекшелігінде көп өзгешелік жоқ. Бәрі де – алты ай қыстан аман шыққан елдің арқа-жарқа жай-күйін дәріптеуі, көкке мойын созып, аққа аузы тиген жанның бірлігі мен тірлігіне шүкірлік етуі, көбесі сөгілген қар ерігеннен кейін ат-түйеге тақым артып, ауыл-ауылдағы ағайын-туысқа сәлем беруі, соғым соңын қазанға сап, наурызкөжеден ауыз тиюі. Дегенмен, ұлы Абайдың «Қырдағы ел ойдағы елмен араласып, Күлімдесіп, көрісіп, құшақтасып, Шаруа қуған жастардың мойны босап, Сыбырласып, сырласып, мауқын басып» дегені Көрісудің мәнін аша түсетіндей. Бұл – қазақ халқының татулық пен бауырмалдыққа бастайтын ерекше дәстүрінің бірі. Тамырын тереңнен тартқан халықтың осындай құндылықтардың арқасында қазір Қазақ елі әлемдік аренада айшықты орнын алды. Бұған басты негіз – қоғамдық келісім мен саяси тұрақтылық, халықаралық және ұлтаралық татуластық болып табылады. Сондықтан, өзге ұлт өкілдері қашан да қазақ халқына бас ие отырып, оның салт-дәстүрін де ерекше бағалайды. Соның ішінде Көрісу күнін біз асыға күтеміз. Бұл күні үй ішінде жыл сайын ерекше мереке бастау алады. Осындай игі дәстүрдің мәні мен маңызын кейінгі ұрпаққа жеткізіп отыру бізге парыз. Батыс аймағында кеңінен қолданыстағы осы дәстүр алдағы уақытта барша Қазақ даласына, оны мекендеген әрбір ұлт өкілінің бойына дарыса, қандай ғанибет, – деп ақжарма тілегін білдірді.</blockquote>Көрісу. Бұл мейрам бір замандары – күллі қазаққа ортақ мереке болған. Олай болса, неге қазір барша жұрт тойламайды? Неге тек Батыс өңірде ғана сақталған?Этнограф, тарихшы Жамбыл Артықбаев былай дейді:– Негізінен батыс өлкеде сақта¬латыны, батыста қазақтың үлесі көбірек болды. Кеңес заманында да, патшалық дәуірлерде де, Маңғыстаудың шөлейт жерлеріне орыс отарлаушылары бара қойған жоқ. Ал Орталық, Шығысымыз бен Оңтүстікте орыспен қан-жынымыз араласты. Араласпағанның өзінде, көп қазіргі ауылдар өздерінің тарихи-табиғи орнында отырған жоқ. Коллективизация кезінде қолдан жасалған ауылдар, бұлардың көбісі. Малыңды ортаға сап, өзіңді күштеп коммунист еткенде, қай дәстүрің есте қалады? Ал Маңғыстауда Адайдың шалдары 40-шы жылдарға дейін Советті мойындамай, құм арасында жүрді емес пе?Сондықтан батыс өлкеде, қазақ¬тың байырғы дәстүрлерінің бірсыпырасы сақталған.Көрісу – исі қазаққа ортақ мейрам екеніне тағы бір дәлел. Әдебиетті ашыңыз. Ол айтпаған сөз, ол қозғамаған тақырып жоқ – дейтұғын Абайымыз, көрісу туралы бүй дейді:– Қырдағы ел ойдағы елмен араласып,&nbsp; &nbsp; Күлімдесіп, көрісіп, құшақтасып. &nbsp; Шаруа қуған жастардың мойны босап, &nbsp; Сыбырласып, сырласып, мауқын басып. Мұны жазып отырған, шығыста туған, Семейдің Абайы. «Көрісіп, құшақтасып» – деп, қазіргі көрісуді айтып отыр.Жә, Абайдан сәл әрірек заманда, қазақ арасына ағылшын суретшісі Джон Кэстль келіп, осы көрісу рәсімін қағазға түсіріпті. Қолдарын жайып, құшақтарын ашып, көрісіп жатқан сәтті көресіз, әлгінің картинасынан.Көрісу мейрамының тарихын іздесек, бұл мерекені адам баласы – Ұлы Дала төскейіне тұрақтай бастаған сәттен-ақ тойлаған секілді. Өйткені, бетіне 5 мың жыл бұрын шимай түскен петроглифтік тастарда осы мерекенің символдары көп кезігеді. Екі адам бір-бірімен қауышып, көріскелі жатқан сұлбалар көп, әлгі тастарда.Енды сұрақ. Сонда, көрісуді бір тойлап, 22-ші Наурызды тағы тойлаймыз ба? Жоқ, мерекені 14-нен бастап кетеміз. Осы нағыз қазақы тойлауға жатады. Бір қызықты айтайық. Қазақ еш уақытта – Ұлыстың ұлы күнін дәл бүгінгідей Наурыздың 22-де, бір-ақ күнде апыр-топыр тойламаған. Иә-иә, орыстың жаңа жылы құсатып, бір күнде өткеріп тастап, ертеңіне мейрам аңсап жүрмеген. Наурыз мейрамын 14-ші Наурыздан бастап, 22-не дейін, 9 күн тойлаған. Неге десеңіз, жер шалғай. Үздік-создық келіп жатады, келгендерді күтіп жатады. Солардың барлығы да көрісіп жатады. Қуаныштарын бөлісіп жатады. Сөйтіп Наурызды ақырындап тойлайды. Яғни 14-нен бастап, біз Наурыз мейрамын ресми мерекелеуге болады. Бірақ, 9 күн бойы демалыс жариялап керегі жоқ, оған. Мереке деген демалыс емес.Иә, АМАЛ – ДЕМАЛ деген сөз емес. Ол еуропа жұрты, мейрамды қаңғыру, ішіп-жеу деп білетін. Ал Қазақ үшін, мейрам – мейірім, татуласуға тырысатын күн. Біздегі барлық мейрам – осы мақсатта өткізіледі. Сонымен, 9 күн тойды қалай өткермек керек? Бірінші күнді көрісуге арнап, ертеңіне көшет отырғызып, ең соңғы күн яғни 22-ші Наурызды астанамызда ғажап жиын өткерсек.Қысқасы, Наурыз мейрамының беташары – көрісуді жатсынуға болмайды. Кірме кейбір "мейрамды" құшақ жая қарсы алып, көрісуді жатсынғаның не еткенің?! Ұлт боламыз десек, ұлттығымызды дәріптейтін, қазақ үшін ең керекті осы мейрамның кең етек жаюына атсалысайық. Көрісу күні, амал мерекесі құтты болсын.&nbsp;

 Жаңақорған халқы көрісу күнін атап өтті

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Өнердің құдіреті бөлек. Ән, күй, би, сөз өнері... Ал қылқаламмен дос болып, ақ қағаз бетіне сурет салып, оны сөйлете білу екінің бірінің қолынан келе бермейді. Қызылордалық суретші Дәулетбек Тойшыбаев қылқаламнан бөлек, құм, күріш арқылы сурет салып, жіп арқылы жерлесіміз Батырхан Шөкеновтің бейнесін бейнелесе, кілем бетіне қазақ аруларының суретін салып жүр. Ол 1988 жылы Қазалы ауданында дүниеге келген. №23 Ж.Қизатов атындағы орта мектептің түлегі. М.Мәметова атындағы гуманитарлық колледжінде, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде бейнелеу өнері және сызу мамандығын меңгерген.&nbsp;Бірнеше шығармашылық байқаулардың жеңімпазы. Қазақстан суретшілер одағының мүшесі.Суретші өңірде бейнелеу өнерінің жаңа түрін жан-жақты дамытып келеді. Өткен сенбіде Салихитдин Айтбаев атындағы көркемсурет галереясында Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі, креатив-суретші Дәулетбек Ділдабекұлының «Kilem Аrt» атты заманауи өнер көрмесін тамашаладық. Көрменің ашылуында облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы басшысы Мира Қазбекова және Қазақстан Суретшілер одағының Қызылорда облыстық филиалы төрағасы Темірбек Сағымбаев құттықтап, сәттілік тіледі.&nbsp;– Дәулетбек жас болса да, өте талантты суретші деген баға берер едім. Жетістіктерге жетіп жүр. Суретті жаны сүйетін өнер иесіне тек сәттілік, шығармашылық шабыт тілейміз, – деп суретшіге алғыс хат табыстады. Кілем бетіндегі бейнелер Галерея залында жағалай ілулі тұрған кілем жай кілем емес, қазақтың белгілі аналары мен арулары бейнеленген 12 кілем-картина көзге ерекше түсті. Суретші Дәулетбектің қолынан шыққан кілем бетіндегі суреттер бірінен-бірі өтеді. Сондай-ақ әрқайсысының өз тарихы бар. Ал тарихымен қылқалам шеберінің өзі таныстырды. Мәселен, «Ұмай ана» картинасында ана мен бала бейнесі салынған. Қысқаша тарихына тоқталсақ, ұлы даланы мекендеген түркі тілдес халықтың ұрпақ жалғастырушысы, береке мен молшылық тәңірісі. Сонымен бірге көне түркі мифологиясы бойынша Ұмай ана – ұрпақ жалғастығын жебейтін періште. Яғни Ұмай деген сөз баланың ізі, бала орны, ана жатыры деген мағынаны білдіреді. Келесі кілем-картинадағы сурет «Сыр аруы» деп аталады. Автор бұл суретті барлық сырбойылық қыздардың құрметіне арнап салыпты. Қазақ қызының бойындағы нәзіктік пен сұлулықты суретке сыйғыза білген суретші шеберлігіне еріксіз бас иесің. Көрмеде «Домалақ ана» бейнелеген кілемге көзіміз түсті. Суретші өз туындыларына аты аңызға айналған аналарымызды да арқау етіпті. Сондай-ақ көпшіліктің назарын аударған Қыз Жібектің бейнесі болды. Расында, басындағы сәукелесі, ұзын бұрымы, қиылған қасы, мөлдіреген көзі, қазақы әшекей бұйымдарына да дейін әдемі, қарасаң көз тоймайтын сұлулық. Тағы бір қызығы, «Қойшының қызы» деп атанған сурет те ерекше бейнеленген. Басына бөрік киген, сырғалы бойжеткеннің қолында қозы мен гүл. Автордың айтуынша, бір жағынан бұл туындыны «Көктем» деп те атауға болады. Суретші көктемгі сәтті қызғалдақ гүлдеп, төрт түлік төлдеген сәтпен байланыстырды.&nbsp;Расында, Дәулетбек – реалист суретшілердің бірі. Өз жұмысында әртүрлі техникаларды қолданып, тәжірибе жасағанды жаны сүйеді. Оның туындылары жастар арасында кеңінен танымал. Кілем бетіне бейнеленген кейіпкерлердің образы шынайылығымен ерекшеленеді. Оған қоса қазақтың бітім-болмысын, салтдәстүрін көрсетіп тұрғандай.&nbsp;Бала Дәулетбек қандай болды?&nbsp;Көрмеде суретшінің анасы Захара Орналиевамен жолықтық.&nbsp;– Ұлыстың ұлы күні қарсаңында ұлым Дәулетбек көрме өткізуде. Бес ұлдың анасымын. Дәулетбек – кенже балам. Өзі сурет салуға кішкентайынан жақын болды. 3-4 жастан бастап қағазға сурет сала бастады. Қағаз таппай қалса, денесінің қай жері ашық болса, сол жердің бәріне сурет салып тастайтын. Мектепке барғанда да үнемі сурет салып жүрді. Кейіннен осы саланы таңдайтынын айтқанда біз қарсы болмадық. Өйткені оның жаны суреттен басқаны қаламады. Ал қалған ұлдарым басқа салада жүр. Дәулетбектің қолы босай бермейді. Көп уақытын шығармашылыққа арнайды. Осы еңбектің арқасында біраз жетістікке де жетті. Көп адамдар қызығушылық танытып, тапсырыс беріп жатады, – деді анасы.&nbsp;Орайы келгенде суретші анасының суретін салды ма екен деген сұрақты қойдық.&nbsp;– Менің суретімді әлі салмады. Өткенде балама «күріштен менің де суретімді салсаңшы» деп едім, күліп құтылды, – дейді анасы.&nbsp;Бұл сұрақтың жауабын суретшінің өзінен білгіміз келді.&nbsp;– Шынымды айтсам, суретшілер жақындарының суретін салғанды ұната бермейді. Мәселен, мен де сондаймын. Оның орнына жақын адамдарымның фотосын шығарып, картина етіп іліп қойған ұнайды, – деді Дәулетбек.&nbsp;P.S. Үнемі ізденісте жүретін суретшінің туындысына сұраныс та көп екенін байқадық. Айтпақшы, көрмедегі кілем-картиналар сатылады. Суретшінің туындыларына қызыққандар қатары аз емес.&nbsp;

Қызылорда: Тарихтан сыр шерткен заманауи өнер 

&nbsp;«Әз-Наурыз» мерекесінде аудандық мәдениет үйінде Сырдария ауданы әкімдігінің қолдауымен, аудандық мәдениет және спорт бөлімінің ұйымдастыруымен ақын, өтірік айтыс жанрының хас шебері, «Сырдария ауданының Құрметті азаматы» Замаддин Ибадуллаевты еске алуға және аудандық «Тіршілік тынысы» газетінің 85 жылдығына орай «Заманның заңғары – Замаддин» тақырыбында республикалық жастар айтысы өткізілді. Аузымен құс тістеген жүйріктердің додасында республиканың түкпір-түкпірінен келген 10 ақын өзара бақ сынасты. Сөз зергерлерінің айтысын аудан әкімі Берік Сәрменбаев, белгілі сазгер Рамазан Тайманов, аудандық мәслихат төрағасы Ержан Әжікенов, облыстық мәслихат депутаты Жұмабек Ембергенов, «Құрмет» орденінің иегері Мамыр Байдәулетов, аудандық мәслихат депутаттары, аудан тұрғындары мен қонақтары тамашалады.Бұл ретте, аудан әкімі сөз алып, жиналған көпшілікті Ұлыстың ұлы күнімен құттықтап, ақындарға сәттілік тіледі.<blockquote>– Халқымызда «Қос тойың қабат болсын» деген жақсы сөз бар. Бүгін біз Наурыз мерекесін тойлаумен қатар айтыскер ақын, өтірік айтыс жанрының майталманы, Сырдария ауданының Құрметті азаматы Замаддин Ибадуллаевтың туғанына 85 жыл толуына орай «Заманның заңғары – Замаддин» атты жастар арасындағы республикалық ақындар айтысын ұйымдастырудамыз. Замаддин Ибадуллаев суырыпсалма өнерімен туған жерде шыңдалып, айтыс сахнасына шыққан. Заңғар ақын республикалық ақындар айтыстарының жүлдегері атанды. Алматы қаласында ұйымдастырылған республикалық ақындар айтысында топ жарды. Өтірік өлең айтысының үлгісін көрсетіп, елге белгілі болды. Ақынның «Ақжарма жырлар», «Жылдар мен жырлар», «Бағдары ауған пенделер» атты кітаптары жарық көрген. Айтыс өнерінің хас шебері көптеген шәкірт тәрбиеледі. Бүгінде олардың қатарында Елена Әбдіхалықова, Мамыр Байдәулетов, Айдос Рахметов, Нұрмат Мансұров, Мұхтар Ниязов секілді талантты шәкірттері жыр додасында халықтың ықыласына бөленуде. Сырдария ауданы – таланттардың өлкесі. Бұл мекен – сатира сардары Асқар Тоқмағамбетов, қаламы қарымды қаламгер Қалтай Мұхамеджанов, театр анасы Сәбира Майқанова, Тәуелсіз Қазақстанның алғашқы Әнұраны авторының бірі Жадыра Дәрібаева, Қызылорда облысының және Сырдария ауданының Құрметті азаматы, композитор Рамазан Тайманов бастаған дарындылардың туған жері. Сондай-ақ, ауданымыздан ғұлама ғалымдар мен ахун-ишандар көп шыққан. Бүгін осынау берекелі, киелі өлкені ақындар жырға қосып, өлеңмен өрнектейді деп сеніммен айта аламыз. Бірлігі бекем Сырдария ауданы дами берсін! Шабыты тасыған ақындарымызға сәттілік тілеймін, – деді Берік Әбдіғаппарұлы.</blockquote>Аламан айтыстың тізгінін үш дүркін «Алтын домбыра» иегері, ақын Мұхтар Ниязов ұстаған болатын. Бұл ретте, Батыс Қазақстан облысынан келген Мұрадым Мирланов, шымкенттік Қажымұқан Абзалов, түркістандық Нұрмахан Жақыпбек, жамбылдық Алина Айдаралы, астаналық Мұхтар Қонарбаев Алматы қаласы атынан қатысқан Нұрзат Қару, шиелілік Шыңғыс Құдайберген, қызылордалық Ерасыл Бәйментай, аралдық Бексұлтан Орынбасаров, сырдариялық Нұрахмет Мансұров сөз барымтасының көркін қыздыра білді.Айтыстың алғашқы жұбында Замаддин Ибадуллаевтың жерлесі Ерасыл Бәйментай мен Жамбыл облысынан келген ақын қыз Алина Айдаралы сөздің мәйегін сарқып, қыз бен жігіт айтысының шырайын келтірді. Сөз барымтасында Сырдың жас ақыны балқар ұлтының аруына Сырдария ауданында келін болып қалуды ұсынса, бұрымды ару тегінде тектілік тұнған қазаққа жиен екенін айта кетіп, тек жігіт ғана емес, қыз баласы да нағашыларына тартып туатындығын алға тартты. Қос ақын Сырдария аудандық «Тіршілік тынысы» газетінің 85 жылдық мерейтойын жырға қосып, қаламгерлердің қазіргі жағдайын тілге тиек етті. Сонымен қатар кетпен шауып, терін төккен шаруа адамдары жас ақындардың жырына арқау болды.Бірнеше мәрте оқушылар айтысында топ жарып жүрген сырдариялық Нұрахмет Мансұр мен түркістандық өрен Нұрмахан Жақыпбек екінші жұп болып сахна төріне көтерілді. Елдің бірлігін, ауданның жетістігін жырлаған ақындар аға мен інісі арасындағы ізеттілікті сақтай отырып, қағытпа қалжыңдарға иек артты. Тапқырлық пен суырып салма қасиетті ұтымды пайдаланған ақындар Замаддин Ибадуллаевтың мол мұрасын көпшілікке дәріптеді. Алғаш «Күміс домбыра» иегері атанған Нұрмаханға берген жас өрен Нұрахметтің жауаптары көпшілік көңілінен шықты.Ал астаналық Мұхтар Қонарбаев пен аралдық Бексұлтан Орынбасаров жыр жауһарларын төгілте орындап, бір-бірінен асып түсуге деген талпынысы жоғары болды. Аудан өмірімен біте қайнасып жатқан жергілікті халықтың тыныс-тіршілігін ерекше суреттей білген қос ақын Сырдария ауданының мақтаныштарының есімін жаңғыртып, әр ауылдың берекесі жарасқан ел-халықтың тұрмысын лайықты түрде ел-жұртқа жеткізе білді. Атымтай жомарт ел азаматтарының көзге көрінбейтін ілкімді істері жөнінде жас ақындар мірдің оғындай сөздерімен айтып, халық жүрегінен орын тапты. Бұл жұптағы өтірік өлең жанрының айшықты белгісі жиналған жұртшылықты айрықша серпілтіп тастады.Төртінші жұпта аға мен інінің жарасымды айтысын жасаған шымкенттік Қажымұқан Абзалов пен Шыңғыс Құдайберген Сыр салысының туған топырағында шығуымен қатар, диқан қауымның еңбегіне тоқталды. Шыңғыс сөздің құдіретін сезініп, кие тұтқан Абзаловқа Қазақстанның еңбек ері Абзал Ералиев басқаратын «Абзал және К» ТС өндірген күрішті сыйға тартты. Ал Қажымұқан болса, шымкенттің диқандары еккен сәбізді інісіне берді. Іргелес жатқан қос облыстың ақындары түйдек-түйдек жырларымен ел есінде қалды.Айтыстың соңғы жұбында батыстан келген арынды ақын Мұрадым Мирланов пен түбі қазалылық Нұрзат Қару сахнада жырдан мұнара тұрғызды. Қашанда өткір әзілімен ел есінде сақталатын Мұрадым Нұрзаттың қазақ жігітіне лайық екендігін айта келіп, батыс елінің келіні болуға шақырды. Ал Нұрзат ақын қазақ қыздарының нәзіктігімен дараланатынын кестелі сөзімен қарсыласына жеткізді.Төрт сағатқа жуық жас ақындар аламан бәйгеде тосылмай шауып, бір-бірін сөз құдіретімен тұқырта түсті. «Кіл жүйріктен кім жүйрік» демекші, жас ақындардың өнеріне «Мәдениет саласының үздігі», «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері Қармақшы ауданының құрметті азаматы, ақын, қазылар алқасының төрағасы Серік Ыдырысов, «Дарын» мемлекеттік жастар сыйлығының, «Құрмет» орденінің иегері, Түркістан облыстық мәслихатының депутаты, «Алтын домбыра» республикалық айтысының жеңімпазы Бекарыс Шойбеков, «Мәдениет саласының үздігі», «Серпер» жастар сыйлығының, ҚР «Құрмет громатасының» иегері, Сырдария ауданының құрметті азаматы Қызылорда қалалық «Жастар» театрының директоры Нұрмат Мансұр қазылық етті.Бұл жолғы айтыс өзге айтыстардан өзгеше болды. Себебі, республикалық айтыста Сыр өңірінің жыршылық дәстүрі кеңінен насихатталды. Әр жұп шығар алдында майталман жыршылар өз өнерлерін халыққа паш етті.Өз кезегінде талантты, дарынды, күміс-көмей жыршылар Руслан Ахметов «Мені білгің келе қойса, ал құрбым», Шолпан Бейімбетова «Өмір иірімдері», Майра Сәрсенбаева «Жыр басы», Амандық Бөрлібаев Сыр шайырларының термесін орындады.Әрине, ақынын құрметтеген елдің – мәртебесі биік. Бұл ретте, облыстық мәслихат депутаты Жұмабек Ембергенов үш дүркін «Алтын домбыра» иегері Мұхтар Ниязовқа арнайы өзінің атынан ат мінгізді. Сонымен қатар Нұрмат Мансұр халықаралық айтыс ақындары мен жыршы-термешілер одағының облыстық филиалы атынан әрбір жыршыға қаржылай сыйлық үйлестірді.– Бүгін «Әз-Наурыз» мерекесіне керемет сөз барымтасының куәгері атандық. Осыдан 5 жыл бұрын Замаддин ақынның құрметіне ерекше айтыс өткізілген болатын. Мен өтірік өлең шебері, айтыс өнерінің абызы Зәкеңнен үйренерім көп болды. Аламан айтыстарда үнемі жанына ертіп жүрді. Тағылымын беріп, сөз өнерін меңгерте түсті. Осы ретте, айтыстың жоғары деңгейде өткізілуіне үлес қосқан ел азаматтарына, аудан басшылығына шынайы алғысымды білдіремін, – деді қазылар алқасының төрағасы Серік Ыдырысов.Республикалық айтыстың қорытындысында қазылар алқасының шешімімен бас жүлдеге астаналық Мұхтар Қонарбаев лайық деп танылса, жүлделі бірінші орынды қызылордалық Ерасыл Байментай, екінші орынды түркістандық Нұрмахан Жақып, үшінші орынды Жамбыл облысынан келген Алина Айдаралы, сырдариялық Нұрахмет Мансұр және аралдық Бексұлтан Орынбасаров иеленді. Сонымен қатар айтысқа қатысушы ақындарға ынталандыру сыйлығы берілді. Айта кетейік, халықаралық айтыс ақындары мен жыршы-термешілер одағының облыстық филиалы атынан батыс қазақстандық Мұрадым Мирлановқа арнайы жүлде табысталды. Барлық ақындар қаржылай сыйақымен марапатталды.

Сырдарияда аламан айтыс өтті 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Мінәш Ысқақ – Сыр мәдениеті дарабоздарының сарқыты, театр өнері және мәдениет майталманы, талантымен талайды мойындатқан жан. Сахнаның киесін сезініп, өнерге өзіндік өң берген майталман маман ана образын жан-жақты аша білген. Оның үні сахнадан естілгенде залда сілтідей тыныштық орнайды. Өмірінде комедия жанрын жаны сүйгенімен, драма мен трагедияға негізделген туындыны көбіне сахнада орындап шыққан. Нағыз өнер үшін жаратылған болмысы арқылы қаншама адамның жүрегінен орын алғаны даусыз. Облыс орталығына жақын орналасқан Тасбөгет кентінде қызметтік жолы басталған Мінәш Ысқақ Аманкелді ауылынан түлеп ұшқан. Мәдениет майталманы Қызылорда қаласындағы «Сейхун» академиясының музыка мамандығы бөлімінде білім алған. Дәстүрлі терме орындаушы ретінде елге танылған Мінәш Бәкірқызы жастайынан бірнеше жерде қызмет еткен. Облыстық «Сыр сұлуы» ансамблінің әншісі, «Мереке» ойын-сауық отауының сахнагері, аудандық оқушылар үйінің «Терме» үйірмесінің жетекшісі қызметін үйлестіреді. Мәдениет саласының қазанында қайнаған өнер иесі ең алғаш шетелге іс-сапармен шыққан сәтін еске алды. – Осыдан 38 жыл бұрын Сыр өңірінің өнерпаздары сол кездегі Йемен Араб республикасы мен Йемен халық Демок­ратиялық республикасына іс-сапармен барған болатынбыз. Өнерпаздардың құрамында бұрынғы Сырдария ауданының мәдениет майталмандары бар. Әбдіжәлел Бәкір бастаған атпал азаматтар 16 күн бойы қос мемлекетте өнер көрсетті. Сонда сахнада мені көрген болу керек, араб азаматы көңілінің бар екендігін айтып, ағаларымызға қомақты қаржы ұсыныпты. Сонда: «Қазақ қызын ешкімге бере алмаймыз» деп жанашыр ағаларым қолпаштап жүретін. Пайым-парасаты жоғары ел ағалары өнерімді шыңдады. Сахнадағы ана образын ашудағы шеберлігіме серпін берді, – дейді аяулы жан. Шын мәнінде, ел ағаларына арқа сүйеген Мінәш Бәкірқызы республика көлемінде Сыр өңірінің атын шығара алды. Мәселен, Алматы қаласында Қызылорда мен Орал облыстарының айтыс ақындары мен термешілерінің байқауында қарсыласынан оқ бойы озық шықты. Сол сәтте көрермен көзайымына айналып, халықтың ыстық ықыласына бөленді. Жер кіндігі саналатын Байқоңыр қаласынан 1991 жылы Тоқтар Әубәкіров ғарышқа ұшады. Сол кезде Нұрсұлтан Назарбаевпен бірге келген алыс-жақын шетел қонақтарын қарсы алған әнші өршілдік, батыл мінезін көпшілікке таныта біледі. – Тұңғыш қазақ ғарыш төріне көтеріліп бара жатқан сәтте кеудемізді ерекше патриоттық сезім биледі. Қаумалаған ағайын қуанышты сәттерін жасыра алмады. Ерекше тебіреніске толы кезде мәртебелі қонақтардың алдына барып, Тұңғыш Президенттің рұқсатымен «Аман барып, аман келші» әнін шырқай жөнелдім. Ерекше толқыныстың үстінде тұрып, күні бұрын дайындалған бағдарламаға бағынбағаным әлі есімде, – дейді өнер майталманы. 1992 жылы тереңөзектік Марат Наурызбаевпен отау құрған Мінәш Ысқақ аудан мәдениетінің өркендеуіне сүбелі үлес қосты. Халық баласына музыкалық өнерді меңгертіп, сахнаның киесін, құдіретін сезіндіре білді. Аудан мәдениет үйіндегі халық театрының әртісі, «Оңаша» ойын-сауық отауының сахнагері әрі жетекшісі, «Құрақтың Досжаны» атындағы халықтық ұлт аспаптар оркестрінің әншісі, 43 жыл бойы Қазіргі Тасбөгет кенті мен Сырдария аудандық өнер мектебінде ұстаздық қызметті абыроймен атқарады. Сахнада рөлдері арқылы қаншама ананың тағдырын кәсіби түрде ойнай білді.– Негізінен, театр әртістері жүрек ауруына көп ұшырайды. Себебі, олар образға кіру арқылы көп эмоцияға беріледі. Өзім, жаным қаламаса да, қайғылы оқиғаларды көп сахналадым. Сахнадағы әріптесім Олжа екеуміз талай мәрте қиын сәтте сытылып шығуға тырысатын едік. Сонымен бірге Гаухар әріптесім әйел образын ашуда зор қолдау көрсете білді. 30 жыл бойы «Әз-Наурыз» мерекесінде «Жер-ана» образын сомдап шықтым. Ел аузында жүрген пьесаларда менің негізгі бейнем қалыптасты деп ойлаймын, – деді Мінәш Бәкірқызы. Мінәш апай 2022 жылы зейнет демалысына шықты. Бүгінде «Мансұр» спорт-шығармашылық орталығында шәкірт­терін білім нәрімен сусындатуда. Оның қол жеткізген жоғарғы марапаттары ұшан-теңіз. Ол – «ҚР Мәдениет саласының үздігі». Ең бастысы, біздің кейіпкеріміз – үш перзенттің ардақты анасы.&nbsp;

Өмірін өнерімен өрнектеген

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Өз еңбегімен, іс-тәжірибесімен, адалдығымен абырой биігіне өрлеген азаматтар бар болса, соның бірі – Қазалы ауданының тұрғыны Қуаныш Елубаев десек әбден жарасады. Қарапайым отбасында тәрбиеленген ол еңбекке ерте араласып, бір салада қырық жылға жуық уақыт тынбай тер төккен. Алғаш еңбек жолын депода слесарь болып бастап, кейін машинист көмекшісі қызметіне көтерілді.&nbsp;1985 жылы арнайы курстан өтіп, біліктілігін арттырып, машинист болды. 1988 жылы қызмет бабымен Қазалыдан Байқоңырға ауысып, кейін ауданға оралады. Сол уақыттан бастап, 2016 жылға дейін "ТД-23" Қазалы депосында машинист қызметін абыроймен атқарды.&nbsp;Бүгінгі таңда еңбегінің зейнетін көріп, ырысқа кенеліп отырған жайы бар. Өмірдегі орнын еңбектен тапқан жан маңдай терімен дәулет құрап, отбасын құрып, бала тәрбиелеп, қазір ардақты атаға айналды.&nbsp;Жуырда еңбек жолын теміржол саласына арнап, техниканың тілін жетік меңгерген азаматтың шаңырағына барып, әңгіме өрбітіп, ой бөлісудің сәті түсті. Өткен өмірі туралы сөз еткен ол, машинист болуды бала кезден армандағанын айтады. Тіпті, бұл мамандықты таңдауына әкесінің сөзі түрткі болған екен.&nbsp;– Әкем марқұм Әбдраман Елубаев та, мен жүрген жолмен жүріп өткен жан. Ол теміржол саласында қызмет еткен. Жастайымнан темірдей тәртіпке үйреніп, әкем киген формаға қызыққан соң, осы салада жұмыс жасасам деп армандайтынмын, – деп бастады әңгімесін Қуаныш Әбдраманұлы.Оның айтуынша, әкесі Әбдраман Елубаев Ұлы Отан соғысының ардагері. Тар заманның&nbsp;ауыртпалықтарын басынан өткерген ол, ұлының да, жұмысқа етене араласуын қалап, ерте жастан еңбекке баулыған көрінеді. Әкесінің бұл қадамы басында қиын соққанымен, бұл Қуаныш ағаның кейінгі еңбек жолындағы кедергілерін оңай еңсеруіне көмегін тигізіпті.&nbsp;– Әкем "Еңбектен қашпа, ырысыңды шашпа" дегенді жиі айтатын. Сол сөзі жадымда мықтап жатталыпты. Содан бері бүгінге дейін жұмыстан қашқан адам емеспін. Қазір зейнетте болсам да, құр қарап отыруды жөн көрмеймін. Ел ісіне, қоғамдық шараларға белсене қатысуды әдетке айналдырдым, – дейді&nbsp;Қуаныш Елубаев.&nbsp;Жасы алпыс беске таяған Қуаныш аға өзі айтқандай, қай істен де, тысқары қалған емес. Ол елдік мәселе болсын, ол қоғамдық болсын. Барлығына да, белсене араласуда. Кейбір мәселелерге өзіндік үнін қосып қоймай, олардың шешімін табуына да ықпал етіп жүр. Мұнысы, өзінен кейінгі толқынға айтарлықтай үлгі. Қуаныш ағаның кей ісіне куә болмасам да, жұрт айтып жүрген жақсылығына&nbsp;қанықпыз. Өзінен солардың бірін айтып беруін сұрағанбыз. Аға біраз уақыт ойланып, жауап беруге тосырқап қалды. "Мұны өзім айтқаным орынсыз. Мақтанғандай болып көрінермін. Жұрт айтып жүрсе, соның өзі жетіп жатыр, – деді Қуаныш аға жымиып.&nbsp;Еселі еңбек еткен ардақты азамат алғысқа кенде емес. Еңбегі де еш жерде елеусіз қалмаған. Оған аудан, облыс басшылығынан алған біршама мадақтамалары мен марапаттары дәлел болса керек. Өз саласында әр жылдары үздік қызметкер атанып, төсбелгіге ие болғаны жоғарыдағы сөзіміздің дұрыстығын айғақтайды.&nbsp;Қуаныш аға бұған дейін өз жетістіктерін айтып, еш жерде жар салмады. Оны жаны да сүймейді. Оның түсінігінше, жетістікке темірдей тәртіп қана жеткізеді. Осы ұстанымнан айнымаған азаматтың кейінгілерге айтар ақылы да осы. "Егер темірдей тәртіп болмаса, болашақ бұлыңғыр болмақ. Әрине, бұл қатып қалған қағида емес. Әйтсе де, тәртіп бар жерде тірлік те, тиянақты болатынын ескеру керек. Жастар осыны қаперден шығармай, санасына мықтап сіңірсе, биік белестерді бағындырып, табысқа да кенеледі, – дейді ол.&nbsp;Қуаныш Әбдраманұлы тәжірибелі де, тәлімді азамат. Қажырлы қызметінің арқасында еңбек биігіне жеткен кейіпкермен әңгімеміз таяу қалған еді.&nbsp;Қуаныш Елубаевпен тілдескен соң, оның бүгінге дейін жеткен жетістігінің астарында "Бала Қуаныштың" асқақ арманы жатқандығын аңғару қиын болған жоқ. Өйткені, Қуаныш Әбдраманұлының жанары соны айтып тұрды. Тіпті, көз жанарындағы жалын ап-айқын көрінді. Арманға жеттім деп тайсалуға болмайтынын осыдан-ақ ұғынуға болатындай.&nbsp;

Абырой биігінен көрінген азамат 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Ғасырдан аса тарихы бар «Қамқор Локомотив» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі &nbsp;филиалы Қазалы локомотив жөндеу зауыты ұжымы Ұлыстың ұлы күні – Әз Наурыз мерекесін тойлады. Береке мен бірлік мейрамын зор қуанышпен қарсы алған көпшілікке ақ дастархан жайылып, ән мен жырдан шашу шашылды. Мекеме ауласына шат-шадыман көңіл күйде жиналған ұжымдастар бір-бірімен төс қағыстыра амандасып, ақ жарма тілектерін арнап жатты. &nbsp; Бұл іргелі мекеме алғашында Орынбор-Ташкент темір жолының Қазалы паровоз депосы деген атауда болған. Одан кейін, Орынбор-Ташкент қазыналық темір жолы Қазалы паровоз-вагон негізгі депосы, паровоз депосы, кейін локомотивтердің-тепловоздардың жаңа типтері шығуына байланысты локомотив депосы болып аталды. Осындай, уақыт сынынан өткеннен кейін, «Қазақстан темір жолы» республикалық мемлекеттік кәсіпорнында мекемелерде қосымша жұмыс орнын ашып-жөндеуді, өндірісті шоғырландыру, тепловоздарды жөндеуге өндірістік қуатты дамыту мақсатында «Қазақстан» темір жолы» бұйрығымен Қазалы локомотив депосы «ТЭМ-2» сериялы маневрлі тепловоз жөндеу зауыты болып қайта құрылды. Ал, 2009 жылдың қараша айынан бастап, «Қамқор Локомотив» ЖШС-нің «Қазалы локомотив жөндеу зауыты» филиалы болып қайта құрылды. Мекеме атауы сан мәрте өзгергенімен бұндағы тәртіп пен талап күшінде. Талай толқын алмасса да, ұжымдастардың ауызбіршілігі мен ынтымақтастығы бүгінгі мерекелік іс-шара кезінде де, айқын көрініс тапты.&nbsp; Әріптестерін айтулы күнмен құттықтаған мекеме басшысы – Нұрлан Алмағамбетов: «Құрметті ұжымдастар! Баршаңызды халқымыздың ең ұлы мейрамы, адам баласы мен табиғат ана қайта жаңғырып, түлейтін әз-Наурызбен шын жүректен құттықтаймын. Наурыз – жылдың басы, күн мен түннің теңелер шағы. Тамырын тереңнен тартқан осынау мейрам береке мен бірліктің, тазалық пен татулықтың тұғырын нығайтып, риясыз шаттық пен қуанышқа кенелтер ұлы мереке.&nbsp; Әр жыл сайын жасампаздығы мен қуаты артып келе жатқан еліміздің ажары мен айбыны да осындай игі дәстүрлермен асқақтай бермек. Баршаңыздың деніңізге саулық, шаңырақтарыңызға шаттық, амандық, ырыс пен ынтымақ тілеймін. Наурыз – айрықша мейрам. Бұл күн қыс аяқталып, барша еліміз жаңаша кейіпке енетін көгілдір көктемнің келгенін білдіреді. Жаңару мен жасару күні Сіздерге бақ-береке, ырыс-ынтымақ әкелсін. Дастарқандарыңыз мол болсын», – деген ізгі тілегін білдірді.&nbsp; Бұдан соң, мерекеге орай өндірістің дамуы мен өркендеуіне қосқан үлесі мен мінсіз қызметі үшін зауыттың бірқатар жұмысшысы Қазалы локоматив жөндеу зауыты директорының және «Amanat» партиясы Қазалы аудандық филиалының төрағасы Ғазиз Әліштің алғыс хаты және мекеменің кәсіподақ ұйымының ақшалай сыйлығымен марапатталды. Мерекеде мерейі үстем болған жандар қатарында, дизель жөндеу цехының жөндеушісі – Шат Әбубәкіров, дизель бөлшектерін дайындау цехының жөндеушісі – Ержан Ерназар, автоматтты тежегіш жөндеу цехының жөндеушісі – Амангелді Ахметбаев, доңғалақ жөндеу цехының жөндеушісі – Амантай Төлеуов және дизель жөндеу цехының жылжымалы құрама тазалаушысы – Гүлнара Төлебаева бар.&nbsp; Мерекелік шара кезінде әріптестер бір-біріне деген ыстық ықыласын, кең пейілін, дархан көңілін тілектерімен жеткізді. Ұйымдастырушылар бақ дарыған бата алып, алғаусыз алғыс арқалады. Дастарқан басына жиналған көпшілік Наурыз көжеден дәм татып, еліміз тыныш, жұртымыз аман болғай деген тілекпен тарқасты.&nbsp;

Қазалыдағы «Қамқор Локомотив» ұжымы берекелі мерекені бірлікте қарсы алды

   Жаңақорған жұрты наурыз мерекесін тойлады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;Қазалы ауданына қарасты Қазалы қаласының халқы Ұлыстың ұлы күні – әз-Наурыз мерекесін жоғары деңгейде тойлады. Мұндағы жұртшылық орталық алаңға ерте бастан жиналып, ұлттық тағам қатарындағы бауырсақ пен наурыз көжеден дәм татты. Түрлі тақырыптағы киіз үйлер тігіліп, ұлттық спорттан жарыстар ұйымдастырылды. Сондай-ақ, қала өнерпаздары мерекелік көрініс қойып, ән шырқап, би биледі.Салтанатты шараға Қазалы ауданының әкімі Мейрамбек Шермағанбет арнайы келді.– Ардақты ағайын, қадірлі жерлестер! Баршаңызды тіршілік атаулыны тірілтіп, табиғатты түлеткен, сан түрлі ұлттардың бауырластығына арқау болған Ұлыстың Ұлы күні – әз-Наурыз мерекесімен шын жүректен құттықтаймын!«Наурыз» сөзі біріншіден, «жаңа күн» дегенді білдірсе, екіншіден, күн мен түн теңеледі, сондықтан, барлық бастама, ұлы істі ырымдап, халық осы күні бастаған. Сол себепті, бұл күнді «Ұлы істің ұлы күні, яғни Ұлыстың ұлы күні» деп атаған.Тарих тамыры тереңге бойлаған әз-Наурыз дана халқымызда ерекше сән-салтанатпен аталып өтеді. Бұл бір жағынан өткенді саралап, болашағымызды болжайтын айрықша маңызға ие.Бүкіл ғаламда күн мен түннің теңеліп, дастарханымыз аққа толатын, елге бақ қонатын бұл шақтың – қазақылықтың қаймағы саналатын біздің аудан үшін алар орны ерекше.Қадірлі ағайын, халқымызды ғасырлар бойы нұр шуағына бөлеген Ұлыстың Ұлы күнімен құттықтай отырып, шаңырақтарыңызға шаттық, отбасыларыңызға бақ-береке тілеймін. Әз-Наурыз бар жақсылығын ала келсін. Лайым бірлігіміз бен берекеміз арта берсін. Ұлыс оң болсын. Ақ мол болсын! – деп Қазалы ауданының әкімі Мейрамбек Зинабдинұлы қазалылықтарды мерекемен құттықтап, жылы лебізін білдірді.Сонымен қатар, Қазалы қаласының өсіп-өркендеуіне үлес қосып жүрген бірқатар азамат пен ұжымдарды «Алғыс хатпен» марапаттап, шынайы ризашылығын жеткізді.Мерекелік шаралар барысында аудан әкімі мен бірқатар зиялы қауым өкілі және ардагерлер кішкентай бүлдіршіндердің тұсау кесу рәсіміне қатысып, бүлдіршіндерге ақ жол тіледі.Ұлыс ұлы күніне арналған шара соңы қала өнерпаздарының концерттік бағдарламасына ұласып, жиылған көпшілік мерекелік көңіл-күйді сезінді.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет