<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Сырдария аудандық мәслихатының депутаттары өз құзіреті шеңберінде екі комиссияға бөлінген. Бір комиссия жұмысы экономика, құрылыс, қаржы, инфрақұрылымдық мәселелерге бағытталса, екінші комиссия әлеуметтік саланың, білім, мәдениет, спорт, денсаулық сақтау және жастар саясаты мәселелерін қамтиды.Бүгін қос комиссияның бірлескен жиыны көшпелі мәжіліс негізінде ұйымдастырылып, оған аудандық мәслихат төрағасы Ержан Әжікенов жетекшілік жасады. Депутаттардың жиынына аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы М.Келдібаев, аудандық қоғамдық кеңес төрағасы М.Еспенбетов, Тереңөзек кентінің жергілікті қоғамдастық жиынының төрағасы Б.Ілиясов, қоғамдастық жиынының мүшесі Қ.Сматов және тиісті мекеме басшылары қатысты.Депутаттар ең алдымен Тереңөзек кентіндегі №3 сайлау округіндегі бірқатар көшелерді аралады. Әуелі «Майжарма» каналының абаттандырылған бөлігін көріп, атқарылған жұмыстар мен болашақта жүзеге асырылатын жоспарларды пысықтады.&nbsp;– Бүгінгі басқосуды көшпелі мәжіліс негізінде арнайы ұйымдастырып отырмыз. Себебі, тұрақты комиссия мен сессияда депутаттар назарына көптеген бюджеттік өтінімдер ұсынылады. Әрине, біз атқарушы органның ұсыныстарын әркез қолдап келеміз. Мұнан бөлек депутаттық сауалдардың да орындалуы тұрақты бақылауымызда. Жергілікті бюджеттен соңғы үш жылда кентті дамытуға көп қаражат бөлінді. Сол қаражатқа атқарылған жұмыстардың сапасын көзбен көріп, нысандарды аралап, жан-жақты танысқанымыз орынды. Ортақ мәселерді бәріміз бірлесе талқылап, талдап, бірлесе шешім қабылдауымыз қажет, – деді Ержан Ертарғынұлы.Өз кезегінде депутаттар Д.Ералиев, А.Есназар, Ә.Серікбаев, М.Баку, Е.Жақып, А.Қалдыбаева, Д.Ибадуллаева, Г.Тілеубергенова бюджет қаражаты есебінен жүргізілген жұмыстың сапасына баса назар аударып, тұрғындарға қолайлы жағдай жасау үшін бірқатар ұсыныс айтты. Ал, Тереңөзек кентінің әкімі Е.Бахтияров депутаттарға жалпы мағлұмат беріп, абаттандыру жұмыстары жалғасатынын жеткізді.&nbsp;Мұнан кейін депутаттар №3 сайлау округі аумағындағы И.Тоқтыбаев көшесінде болып, жаяу жүргіншілер жолының және аяқ су жеткізуге арналған бетонды латоктардың сапасын көрді. Кент әкімі бұл көшенің ең ұзын көшелердің бірі екенін айтып, көшенің тазалығы, жаяу жүргіншілер жолының сапасы, сондай-ақ көркейту-көгалдандыру жұмыстарының жүргізілуі тұрақты бақылауда болатынын айтты. Тереңөзек кентінің жергілікті қоғамдастық жиынының төрағасы Б.Ілиясов И.Тоқтыбаев көшесіндегі темір бетонды латоктардың аяқ суды үнемдеуге тікелей әсер еткенін айтты. Сондай-ақ бейнебақылау камераларының сапасы жөнінде ұсыныстарын ортаға салды.Депутаттардың көшпелі жиыны №2 сайлау округі аумағындағы жаңа қоныстану аймағында жалғасты. Мұнда жаяу жүргіншілер жолы салынуда. Сондай-ақ биыл 100 отбасыға арналып 50 тұрғын үйдің құрылысы жүргізіледі және тұрғын үйлер толықтай табиғи газға қосылады деп жоспарлануда. Аудандық құрылыс, қала құрылысы және сәулет бөлімінің басшысы Н.Бисембаев ауданның бас жоспарына сәйкес жоспарланған жұмыстардың орындалу мерзімін егжей-тегжейлі түсіндіріп, инфрақұрылым жұмыстары жүргізілген аумақтан жалпы саны 491 жер телімі жер кезегінде тұрған азаматтарға табысталады деп жоспарланғанын айтты. Депутаттар тұрмыстық қатты қалдықтарға арналған полигонға да барды.– Осы аптада ҚР Премьер-министрі Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу мәселесі қаралды. Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев қалдықтарды қайта өңдеу жобаларын іске асыру барысын баяндады. Үкімет басшысы ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігіне Қызылорда облысының тәжірибесін басқа өңірлерге енгізуді тапсырды. Осы ретте Тереңөзек кентінен тұрмыстық қатты қалдықтарға арналған полигон құрылысын жүргізу үшін жоба әзірленген. Оның құны – 495,2 млн теңгені құрайды. Биылға облыстық бюджеттен 475,5 млн теңгесі бөлінді. Осы нысанның сапалы әрі уақытылы салынып, пайдалануға берілуі бәріміз үшін аса маңызды. Сондықтан алдағы уақытта партиялық бақылау да ұйымдастыру қажет, – деді аудандық мәслихат төрағасы Ержан Әжікенов.Осы ретте былтыр И.Тоқтыбаев және Н.Бердіқұлов көшелері түйісетін аумақтағы ірі жүк автокөліктеріне арналған көпір тұсынан жаяу жүргіншілер жолын салу мәселесі бойынша депутаттар тарапынан аудан әкіміне ұсыныс айтылғаны көтерілді. Депутат А.Ибрагимұлы сол ұсыныстың қашан орындалатынын сұрады. Бұл сұраққа кент әкімі Е.Бахтияров пен аудандық құрылыс, қала құрылысы және сәулет бөлімінің басшысы Н.Бисембаев жауап беріп, аталған ұсыныс биыл міндетті түрде орындалатынын жеткізді.Бірлескен комиссияның көшпелі жиыны барысында депутаттар мен мекеме басшылары, Тереңөзек кентінің жергілікті қоғамдастық жиынының төрағасы Б.Ілиясов, қоғамдастық жиынының мүшесі Қ.Сматов бастаған азаматтар №4 сайлау округі аумағындағы сарқынды су желілерінің, №2 сайлау округі аумағынан бой көтеретін «Руханият» орталығының құрылысын да көрді. Мұнда бетондау жұмысы жүргізіліп жатқаны баяндалды және нысанның жылдың соңына дейін пайдалануға берілетіні айтылды. Айта кету керек, облыс әкімі Н.Нәлібаевтың бастамасымен аймағымыздың 7 ауданында музей, кітапхана, архив, неке қию залы, ардагерлер және аналар, жастар орталықтары секілді бірқатар тарихи-мәдени, рухани ұйымдарды біріктіретін типтік үлгідегі «Руханият» орталықтары салынбақ. Өңірдің барлық ауданында бой көтеретін нысан тарихи, мәдени, рухани ұйымдарды бір ортаға тоғыстырады. Мұнда қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлікті нығайтуға арналған мазмұнды жиындар өткізіледі. Орталықта экспонаттар мен құнды құжаттарды арнайы сақтау бөлмелері де болады. Жалпы ел арасында рухани әмбебап орталық құру идеясы Ұлттық құрылтайдан кейін туындаған еді. Мемлекет басшысы алқалы жиында мәдениет, өнер, руханият тақырыбына айрықша тоқталып, халқымыздың қазақстандықтарды біріктіруші ұлт ретіндегі даму бағыттарын айқындап берген болатын. Ауданымыздағы «Руханият» орталығы Тереңөзек кентіндегі №36 Ә.Тәжібаев атындағы мектеп-лицейінің жанынан салынбақ. А.Иманов пен Н.Ергешбаев көшелерінің қиылысынан бой көтеретін көп-қабатты ғимарат аудан ажарына сән беріп, кент келбетін айшықтай түсетіні анық.Депутаттар аялдаған соңғы аумақ «Майжарма» каналының С.Усабаев көшесінің тұсы болды. Бұл көшедегі басқосу жиынына аудандық қоғамдық кеңес мүшесі Қ.Сүлейменов қатысып, бірқатар мәселелерді көтерді. Оның ішінде каналдың ішін бетондау, арнасын кеңейту, тегістеу және жеке меншікке беріліп, бірақ игерілмей бос жатқан жерлерді мемлекет меншігіне қайтару мәселелері бар. Әр мәселе зерделеніп, ұсыныстардың орындалу мүмкіндігі талқыланды. Балалар ойын алаңын салуға бос жерді анықтау мәселесі келесі аптада нақтыланатыны келісілді.Мұнан соң жиналған топ Тереңөзек кенті мәдениет үйінде бас қосып, аудандық мәслихаттағы тұрақты комиссиялардың қорытынды жиыны өткізілді. Жиналысқа Е.Әжікенов төрағалық етіп, күн тәртібі бойынша кент әкімі Е.Бахтияровтың, аудандық құрылыс, қала құрылысы және сәулет бөлімінің басшысы Н.Бисембаевтың және аудандық тұрғын үй коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі басшысының міндетін атқарушы Н.Омаровтың баяндамалары тыңдалды. Депутаттар нысандар құрылысының сапасы, көшелерді жөндеу, электр бағаналарын ауыстыру мен электр желілерін жүргізу, сарқынды су құрылысы желілерінің мәселелері жөнінде ұсыныстарын ортаға салды. Коммуналдық сала басшылары М.Исмағұлов, Н.Кәкім, Е.Есенгелді де өз жоспарларымен бөлісіп, депутаттармен бірлесе жұмыс істеуге ынталы екендіктерін білдірді.Жиын соңында аудандық мәслихат төрағасы Е.Әжікенов үгіт-насихат кезеңінде сайлаушылардан түскен өтініштер мен талап-тілектерді орындауға күш салу керектігін айтты. Сонымен қатар жыл басынан бері аудандық мәслихат депутаттары тарапынан құзырлы органдарға 8 депутаттық сауал жолданғанын, оның бірде-бірі назардан тыс қалмағанын жеткізді.– Сайлаушылардың талап-тілектерін ескере отырып, аудандық мәслихат депутаттары тарапынан жергілікті атқарушы органдар назарына берілген ұсыныстардың облыс, аудан әкімдігінің қолдауымен басым бөлігі шешімін тапты. Нақтырақ айтар болсақ, 8 депутаттық сауалдың 7-еуі толық орындалса, 1 сауал орындалу үстінде. Халық аманатын арқалаған мәслихат депутаттарына үлкен жауапкершілік жүктелгенін айтқым келеді және мәслихат тиісті заңдылықтарға сәйкес өз жұмысын жетілдіре беретін болады. Біз алдағы уақытта ауданымыздың, оның ішінде Тереңөзек кентінің әлеуметтік-экономикалық, қоғамдық-саяси, рухани-мәдени дамуына бар ынта-жігерімізбен, күш-қайратымызбен атсалысуымыз қажет. Бізден мұны уақыт да, қоғам да талап етіп отыр. Осы бағытта бәріміздің бірлесе атқаратын жұмысымыз жемісті болсын, – деп қорытындылады Ержан Әжікенов.&nbsp;

Ауданда құрылыс қарқыны жоғары 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Осы күні кәсіпкерлік саласы – қаржы нарығының басты табыс кілті болып саналады. «Кәсіпкер болу – басқаның істегенін істемеу» деген тәмсіл бар. Қазіргі экономикалық-нарықтық заманда кәсіпкерлік саласы – экономиканың дамуына, халықтың тұрмыстық әл-ауқатының артуына әкелетін ең басты жол саналады. Мемлекет тарапынан кәсіпкерлікті дамытуға, оның ішінде жас кәсіпкерлерді қолдау мақсатында ауқымды жұмыс жасалып, қаржылай қолдау жасалуда. Салық кодексіне толықтырулар мен жаңа өзгерістер енгізіліп, кәсіпкерлік салықтық салымдарының кейбір түрінен босатылып, кәсіпкерлерді себепсіз тексерулерді тыю мақсатында мораторий жарияланғанғаны белгілі.Шағын және орта бизнесті дамыту – бүгінгі күннің өзекті мәселесіне айналды. Себебі кәсіпкерлік мемлекеттің қаржы нарығында маңызды рөл атқаратындығы айтпаса түсінікті. Кәсіпкерлік дамыса, жұмыссыздық азаятыны сөзсіз. Жастар арасындағы жұмыссыздық мәселесін шешуде мемлекетіміз ел жастарын кәсіпкерлікке тартуға әрекет жасап келеді. Бұл мемлекет үшін де, қоғам мен азаматтар үшін де тиімді саналады. Кәсіпкерлік саласын дамытуда ауданда қарқынды жұмыстар атқарылу үстінде. Осы тұста аудан бойынша кәсіпкерлік саласында атқарылған жұмыстарға нақтырақ тоқталып өткенді жөн көрдік.2023 жылдың қорытындысына сәйкес, аудан бойынша 2856 шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері тіркелген. (Оның ішінде, 149 шағын және орта кәсіпкерліктің заңды тұлғалары, 1247 жеке кәсіпкер, 1460 шаруа және фермер қожалықтары). Ал жұмыс жасап тұрған кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2765 болып, тіркелгендер үлесі 96,9 пайызды құрады. Статистикалық көрсеткіштерге сәйкес 2023 жылдың қорытындысы бойынша ауданның өнеркәсіп орындары қолданыстағы бағамен 75 166,0 млн теңгенің өнімін өндірді, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 132,8 пайызға артты. Оның ішінде өңдеу өнеркәсібі 21 510,0 млн теңгені құрап, 112,1 пайызға өскен.– Аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімі тарапынан тұрғындарға әрдайым түсіндірме жұмыстары жүргізіліп, бағыт-бағдар беріліп отырады. Жыл басынан бері қаржы ұйымдарының қатысуымен кент және ауылдық округтерді 5 рет аралап, мемлекеттік бағдарламалар бойынша түсіндірме жұмыстары жүргізілген. Сонымен қатар аудандық прокуратура қызметкерлерімен бірлесе отырып, кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау бойынша 4 рет дөңгелек үстел өткізілді.Қарқынды жұмыстардың атқарылуының нәтижесінде жыл қорытындысы бойынша мемлекеттік және өңірлік бағдарламалар аясында құны 4,9 млрд теңгені құрайтын 454 жобаға қаржылай қолдау көрсетіліп отырған жайы бар. Атап айтқанда, «Микробизнес-Қызылорда» бағдарламасы бойынша құны 159,5 млн теңгенің 17 жобасы қаржыландырылды. «Бизнестің жол картасы-2025» бағдарламасының пайыздық мөлшерлемелерін субсидиялау бағыты аясында құны 568.0 млн теңгенің 23 жобасы, ішінара кепілдендіру бағыты бойынша құны 359.0 млн теңгенің 12 жобасы екінші деңгейлі банктер тарапынан қаржыландырылды. Осы бағдарламаның 5,0 млн теңгеге дейінгі қайтарымсыз грант беру тетігі бойынша 1 жоба 5,0 млн теңгеге қаржыландырылды, – дейді аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімінің басшысы А.Сәдуақасов.Өз кезегінде аудан халқының көпшілігі ашып жатқан кәсіптерін мемлекет тарапынан берілетін қайтарымсыз грант алу арқылы бастап жатқаны барлығына мәлім. Бұл әрбір бастапқы кәсіп бастаушы адам үшін таптырмас мүмкіндік екені айдан анық. Ауданымызда кәсіпкерлер мен кәсіп ашуға ниеттілер саны күн санап көбеюде. Әсіресе жастар мен үйде отырған аналар кәсіп саласын бастауда. Бұл әрине қуантарлық жағдай. Тынымсыз еңбек пен ізденістің арқасында көп жетістіктерге жетіп жатыр. Қазіргі кезде аудан халқы үшін тамақтану орталықтары мен асханалар жиі ашылуда. Сонымен қатар көлік жөндеу орталығы, фотостудия, монша, сұлулық салондары, киім дүкендері, құрылыс заттары дүкені, кондитерлік дүкендері де бой көтеріп халық үшін үздік қызмет етуде. Осы кәсіптердің арқасында қаншама адам жұмыспен қамтылып отырғаны көңілге медеу сыйлайды. Мемлекеттік грант қаражатын алуға көбінесе жастар, көпбалалы және табысы аз отбасылардың мүшелері, еңбек етуге қабілетті мүгедектер, сондай-ақ қоныс аударушылар үміткер бола алады. 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жобасы шеңберінде мемлекеттік грант¬тар беру мақсатында 1 380 000 теңгеден 144 адамға 198,4 млн теңге көлемінде мемлекеттік қайтарымсыз грант берілген. Жас кәсіп¬керлерді қолдау мақсатында, жастарды 2,5 пайызбен несиелеу бойынша 407,7 млн теңгенің 91 жоба қаржыландырылды.Сондай-ақ өткен жылы шілде айында бас¬тау алған «Ауыл аманаты» бағдарламасы аясында құны 3,0 млрд теңгені құрайтын 489 жобаның құжаттары жинақталды. Осы бағдарлама бойынша кент және ауыл округтерден барлығы – 1460,4 млн теңгеге 193 жоба, оның ішінде 322 млн теңгеге 13 АӨК-нің жобалары «Байқоныр» ӘКК АҚ-на ұсынылған. Қазіргі таңда «Ауыл аманаты» бағдарламасы бойынша несие комитетінің шешіміне сәйкес құны 234,7 млн теңгенің 23 жобасы бойынша қаржы бөлінген. «ҚазАгроҚаржы» АҚ-ның Қызылорда филиалы арқылы құны 2 млрд 436 млн теңгеге 71 ауылшаруашылық техникалары мен құрал-жабдықтары алынған болатын.Қорытындылай келе, ауданда кәсіпкерлік саласын дамыту мақсатында көптеген жобалар іске асырылып, қарқынды түрде жұмыс жасалуда. Бұл бір жағынан аудандағы кәсіпкерлік саласын дамытса, екіншіден тұрғындар үшін де қолайлы жағдай жасауда.Фото: aikyn.kz

Сырдарияда кәсіпкерлік саласында қарқын бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; &nbsp;Қазір Қазалы ауданының өнімдері республикаға тарап, халықтың сүйікті дәмдеріне айналуда. Қазалыда өндірілген күріші мен сүт өнімдері және ащы кәмпитіне сұраныс жоғары. Соның ішінде, Қазалы ауданындағы кәмпит цехін 2012 жылдан бастап, Нұрбек Қазбергенов атты азамат қолға алған болатын. Бүгінде қолға алған кәсіп аясын кеңейтіп келеді. Осы күні мұнда дәмі тіл үйірер «Қазалы» кәмпитінің жеті түрі шығарылады. Аудандағы цех Қызылорда облысындағы ерекше кәмпит түрлерін шығаратын автоматтандырылған жалғыз кәсіпорын екендігін бірі білсе, бірі білмес. Қаншама еңбек пен тер төгіп, әзірленген өнімдер Қызылордадан бөлек, Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Маңғыстау, Атырау облыс­тарына жөнелтіледі. Тіптен, тікелей цех арқылы көтерме саудамен айналысатындар сатып алып, теміржол бекетінде, аудан дүкендері мен базарларында және алып сатушылар жүргек пойыз жүргіншілерге де сатады. Осылайша, «Қазалы» кәмпитінің дәмін көрмеген жан жоқ деуге әбден болады.&nbsp;«Қазалы» кәмпитінің пайда болған тарихын баяндасақ, өткен ғасырдың елуінші жылдары қолға алынған деген дерекке кезігеміз. Ел тәуелсіздікке қол жеткізіп, мемлекетте тоқырау уақыты басталғанда өндіріс орындарын тұралатып кеткен тоқсаныншы жылдары осы кәсіпорынның айналасындағылар тәтті кәмпитті үйден жасап, онысын пойызда сауда жасайтындар көтерме бағамен сатып алып жүрді.Алғашында Нұрбек Қазбергенов отбасылық кәсіпті тұралатпай, әріқарай дамытақанда да барлық жұмыс баяғыдай қолмен атқарылатын дегенді алға тартты.Қазанда қайнаған шәрбәт алдымен иленеді. Ол суы­ған­нан кейін бірнеше адам қайшылап кесіп, орауға кіріседі. Уақыт пен адам күші көп жұмсалатынынан бөлек, тәттінің осы түрінде сырты жылтырап, жұтынып тұрған кәмпиттің өзге сорттарымен бәсекеге түсе алмайтыны белгілі. Сондықтан жас кәсіпкер әуелі осы қиын шаруаны жеңілдетуді ойластырады.– Алдымен Қырғызстан мен Қытайдағы кондитерлік цехтар жұмысын бақыладым. «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы аясында 18 миллион теңге несие алып, өндірісті ішінара автоматтандырылған жүйеге көшірдік. Осылайша, 30 адамның тірлігін 4 жұмысшы ат­қа­рат­ын болды. Қытай мен Ресейден кәмпит­терді созып, бөліп, турайтын және қаға­зын орай­тын аппараттар сатып алдық, – дейді жаңашыл кә­сіпкер Нұрбек Қазбергенов.Осындай жұмыстар арқасында 2015 жылы «Қазақстанның үздік тауары» көрме-байқауында «Қазалы» кәмпиті жеңімпаз атанды. Әр жылға қойылған жоспарды орындау арқы­лы өнім қазіргі күні еліміздегі қатты карамель өнді­­рісінен өз орнын ойып тұрып алды. 2021 жылдан бастап, «Қазалы» кәмпиті жаңа үлгі­де­гі қаптамамен шығып келеді.Бұл өнімді үйден дайындайтындар әлі де бар. Қазалыда он бес шақты үй, Қызылорда мен Аралда, Қармақшыда әзірлейтіндер де кездеседі. Ал, цехтағы өнім халықарлық стандарттарға сай келуімен ерекшеленеді. Кәмпит дайындауға керекті қант бағасы да, өнімді орайтын қаптама мен хош иістендіргіштердің бағасы жыл сайын өсіп келеді. Әрі, оның барлығы сырттан әкелінеді. Бұл ең алдымен, әрине, өнімнің өзіндік құнына әсер етеді.– Астанада өткен «Қазақстанның үздік тауары» көрме-байқауы өнімімізді ел көлемінде таныстырудың мүмкіндігі болды. Былтыр об­лысқа жасаған сапарында Мемлекет басшысы да «Қазалы» кәмпитімен танысып, оң бағасын берді. Осының бәрі бастаған игі кәсібімізді жалғастыруға үлкен демеу болды.Бүгінде тұ­ты­нушылар талабының да көп өзгергенін бай­қай­мыз. Олардың сұранысына сай болу үшін із­де­ніс­ті тоқтатпаймыз, – дейді Нұрбек Қазбергенов.Қазалы ауда­нынан осы уақытқа дейін күріш, ба­лық өнім­­­дері және қа­мыс шетелге экспортта­­лып келеді. Енді олардың қа­­тарына «Қазалы» кәм­­питі де қо­сылды. Өңір брендіне айналған өнім көп ұза­­­­май Қы­тай елін­дегі сауда сөрелеріне түсе бас­­­­тайды.

Қазалының конфеті Қазақстанға тарайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жалағаш ауданында кәсіпке бет бұрып, табысқа кенелуді көздеген жандардың қатары артып жатыр. Әлбетте өңірде салада серпін қалыптасқаны өзімізге тиімді. Қазір қарапайым халық аталған саланы қолдауға арналған мемлекеттік бағдарламаларды өз пайдасына жаратқысы келеді. Яғни жеңілдетілген несиелер алып, кәсіп ашуға елде ынта жоғары. Қолда бар қаражатпен кәсіп ашып, жұмысын жандандырып жатқандар да жоқ емес. Әлеуметтің әлеуетін көтеруде екеуі де ерекше маңызға ие. Өйткені өңірде кәсіпкерлік жанданса, аудан экономикасында тұрақты өсім қалыптасады, бір жағынан жұмыссыздық мәселесіне жол бермеуге де кәсіптік нысандардың артуы оң әсерін тигізері анық.Иә, аудан аграрлық өңір болғандықтан бізде егін және мал шаруашылығы қарқынды дамыған. Жем-шөптен тапшылық болмағасын халықтың көбі мал шаруашылығы саласында кәсіп бастауға бейім тұр. Бірақ басқа салаларда іс бастап, кірісін еселеп отырғандар да жоқ емес. Бұдан біз жалағаштықтардың іс бастар алдындағы мақсатының өзгергенін аңғарамыз. Яғни қазір халық ауданда соңғы жылдары қолға алынбаған немесе саны аз кәсіптік бағытты таңдап, пайдаға кенелуді қөздейді. Іскер азаматтардың бұл бір жағынан тауарды өткізуге де қолайлы екеніне көзі жеткен. Жалағаш кентінің тұрғыны Дәуренбек Алтыбаев та осыдан бірнеше жыл бұрын қолға алған жобасының жемісін әлі күнге дейін көріп келеді.Бұрын елордадағы пластик есік-терезе өндіретін цехта жұмыс жасаған кейіпкеріміз Сыр бойында өнімнің бұл түріне деген сұраныстың жоғары екенін байқайды. Осылайша туған жерге келіп, бұған дейін жалақысынан үнемдеп жинаған қаражатына қажетті құрал-жабдықтар алып, кәсіпке кіріскен.– Астана қаласындағы есік-терезе өндіретін цехта жұмыс жасайтын кезде тұтынушыларымыздың көбісі сырбойылықтар болатын. Осыдан-ақ Қызылордада пластик есік-терезеге деген сұраныстың жоғары екенін аңғардық. Туған жерім Жалағашқа келіп, осы салада өнім өндіретін цех ашуды жоспарладым. Бастапқыда ертеңгі күні тапсырыс болмай жатса, кәсібім жүрмей, бизнесім аяқсыз қалады-ау деп еш уайымдаған жоқпын. Себебі мен цех ашу үшін айтарлықтай қомақты қаражат жұмсамадым. Небәрі екі аппарат пен аз ғана шикізат алып, ісімді бастап кеттім. Кейін жұмысым жүріп, сұраныс артқан сайын өз ісімді өрістете бастадым. Қазір жаман емес, кәсібімнің арқасында үлкен пайдаға кенеліп жатырмын. Бастысы, мемлекетке салмақ салмай, өз-өзімді жұмыспен қамтып отырмын. Өнімнің бұл түріне әлі де сұраныс жоғары. Уақытпен санаспай, барынша тұтынушы талабына сай өнім шығаруға күш салып жатырмын. Қазір нағыз құрылыстың қызып тұрған шағында тапсырыс саны да артып келеді.&nbsp;Тұтынушыларым да риза, мен де жеке табысыма қол жеткізіп жатырмын. Бұйыртса, тағы да қосалқы аппараттар алып, цехта өндірілетін өнім түрлерінің санын көбейту жоспарда бар, – дейді «Димаш» ЖК-ның басшысы.Үй ауласының жанынан ашылған цехқа келіп жатқан тұтынушылар санының көбіне біз де көз жеткіздік. Бар-жоғы екеуара болған 20-25 минуттық диалог барысында 9 адам 18 терезе, 7 есікке тапсырыс беріп кетті. Іскер азамат бұл тауар түрін шикізат көзі келген бойда 8 күн ішінде дайындай алатынын айтып отыр.&nbsp;Қазіргі таңда «Димаш» ЖК-да өндірілген өнім түріне тек кент орталығынан ғана емес, ауылдық округтерден және көршілес Қармақшы, Сырдария аудандарынан да тапсырыс түсуде.Салада 20 жылға жуық тәжірибесі бар кейіпкеріміз көбіне тұтынушылар түркиялық тауар түрін таңдағандықтан шикізат көзін де сол жақтан тапсырыспен алдырады. Пластик есік-терезелердің әйнектері де сырттан келеді екен. Қазіргі таңда кәсіпкер тұтынушы талабына сай есік-терезелердің шаршы метріне 27 мың теңгеден тапсырыс алуда. Мұндағы тауарлар бағасындағы сәл қымбатшылықты Дәуренбек Алтыбаев цехқа жеткізілетін шикізат көзімен байланыстырады.– Рас, соңғы жылдары пластик есік-терезелердің бағасы сәл қымбаттады. Мұның бәрі келетін шикізат бағасымен байланысты. Себебі олардың бағасында да өсім қалыптасып отыр. Сондықтан біз де өндірген өніміміздің бағасына өзгеріс енгіземіз. Егер келетін шикізат көзі арзандаса, біз де есік-терезелердің бағасын түсіруге тырысамыз. Әзірге оған мүмкіндік болмай отыр. Кейбір тұтынушылардың жағдайына қарап, қалтасы көтерген бағаға да жасап берген күніміз болды. Алып кәсіпорынның иесі емеспін, бірақ шама-шарқымша ауданда өтіп жатқан қайырымдылық шараларынан құр қалмаймын. Себебі мен осыған дейін қандай жетістікке жетсем, соның бәрін жасаған жақсылығыммен байланыстырамын, – дейді Дәуренбек Алтыбаев.Кәсіпкер алдағы уақытта өндіріс орнын кеңейтуді көздеп отыр. Яғни қосымша қаражат болған жағдайда цехқа қажетті басқа да заманауи аппараттар алып, өндіретін өнім түрінде өсім қалыптастырмақ. Әзірге оған қаражат жағы қолбайлау болып тұр.

Жалағаштық кәсіпкер сұранысқа сай сапалы өнім шығарды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Шағын және орта бизнес – мемлекеттің негізгі тірегі. Ал, бұл саланы дамытуға қолдау тетіктері шешілуі тиіс. Одан бөлек ынталылардың тәуекелі мен ерік-жігері де шешуші рол атқарады. Айтпағымыз, көзін тапқандарға үй жағдайында-ақ бизнесін дамытуға мүмкіндік көп. Сондай креативті бастаманы Жаңақорғандық азамат Нұрсұлтан Палуановтың ісінен көруге болады. Оның тәтті торттарын аудан халқы жоғары сұраныспен &nbsp;тұтынады. Кәсіптің көкжиегін осыдан 30 жыл бұрын қолға алып, бүгінде үлкен цехқа айналдырған.&nbsp;Әрине, біздің менталитет еркек адамның ыдыс ұстап, тамақ дайын¬дағанына жатсына қарайды. Әйел – үйдегі, еркек – түздегі шаруаның иесі дейтін пікірді ұстанамыз. Алайда, әлемдік зерттеулерге сүйенсек, әйелдерге қарағанда ерлердің жасаған тағамдары мен кондитерлік өнімдері, торттар мен бәліштері ерекше дәмді болады. Оның дәлелі деп әлемдегі танымал әрі кәсіби кондитерлердің топ үздігін айта аламыз.Ренат Агзамов – ресейлік жұлдыздардың сүйіктісіне айналған нөмірі бірінші кондитер. 400 тоннаға дейін торт жасайтын шебердің туындысы Гиннес рекордтар кітабына енгізілген. Біле білсеңіздер, «Әлемнің сегізінші кереметіне» баланған құны 179 мың долларлық торттың салмағы 2 тоннадан асады. Дәл осы торт көршілес Шымкент қаласындағы белгілі олигархтың тойында инстаграм желісі арқылы бүкіл әлемге танылған болатын. Ал, үздік кондитерлердің екінші қатарында укрианалық Динара Каско тұрса, франциялық Амори Гишон мен австралиялық Адриано Зумбо, америкалық Жейром Де Олейвераның да кондитерлік өніміне сұраныс жоғары.Байқағандарыңыздай, кондитерлердің ішінде тек нәзікжандысы – Динара Каско. Өзгелері – ерлер. Бұдан аңғаратынымыз, әлемдік тәжірибеде ерлер дайындаған тәттілердің статусы жоғары. Біздің кейіпкеріміз Нұрсұлтан Нұрділлаұлы да танымал кондитерлер сынды табиғатынан сұлулыққа, әсемдікке, жаңа туынды дайындауға құштар.<blockquote>&nbsp;– Мәскеуде әскери борышымды өтеп жүріп, жоғары басшылықтың бұйры¬ғымен «Сладости» деген үлкен кондитерлік дүкенге кіргенмін. Дәл сол сәттен бастап, түрлі-түсті тәттілерге, торттардың сәнді безендіруіне, әдемілікке құмарттым. Әскерден елге оралсам, «кооперативті оқу орнында оқимын, торт пісірудің шебері боламын» деген мақсатым болды. Уақыт өте, тәуекелге бел байлап, Қарағанды кооперативті училищесіне оқуға қабылдандым. Сол тәуекел мен табандылықтың арқасында 1997 жылдан бастап торт пісірумен айналысып келемін, – дейді тәттілердің авторы.</blockquote>Кейіпкердің торт жасаудағы тәсілі де ерекше. Заманауи дайын қоспаларды, кремдерді қолданбай, торт құрамын табиғи етіп, өзі дайындайтын Нұрсұлтан Палуанов мемлекет бөлген жеңілдіктерді өз игілігіне асырған. «Жұмыспен қамту-2020» бағдарламасы аясында 1,5 млн. несие алып, кулинарлық шеберханасын қажетті құралмен, арнайы пештермен жабдықтаған. Бүгінде жары Айткүлмен бірге цехтың сәнін келтіріп, вупи-пай, қызыл бархат, қатпарлы, сүтті қыз, балқаймақ, висквитті торттардың түр-түрін дайындаудың қас шеберіне айналған.Кейіпкеріміздің негізі азан шақырып қойған аты Нұрсұлтан аға болғанымен көпшілік Нурик көке деп біледі. Кондитерлік цехты кәсіп етеді. Бұ кісінің тортын көпшілік "Палуановтардың торты" деп атайды. Дәмді торт Қазақстан бойынша тек Жаңақорған да ғана дайындалады. Бұл дәмді тортты басқа қаладан таппайсың. Бренд кәдімгідей. Нұрсұлтан көкемнің айтуынша, рецептін сұрап серіктес болайық дейтіндер өте көп екен. Бірақ бермейді. Себебі, 30 жылдан бері осы ерекше тортты дайындап келе жатыр. Біздің де балалық шақтың дәмі ғой. Сол 20 жыл бұрынғы дәм, әлі сол. "Келешегі кондитерлік цехымды кеңейтіп жатсам,, әлгі әйгілі "Куликовский торты секілді "Нуриковский" тәттілері" деп атаймын дейді аспаз ағам. Кейде Жаңақорғанға туған күнге келіп, менің тортымнан дәм татқан қонақтар арнайылап үйге соғып алып кетіп жатады. Дәмі ерекше екен деп мақтап кетеді дейді. Қолыңыз дерт көрмесін ағасы!Ол қайырымдылық шарасына да белсенді араласады. Әсіресе, «Жұмыспен қамту орталығында» ұйымдастырылған мазмұнды жиындарда тәттілерін тегін тарту етіп жүреді. Табыстың көзін тапқан Н.Палуанов төрт перзенттің әкесі, үш немеренің атасы. Бәрінен де маңыздысы, 88 жастан асқан Жұмаш анасының разылығын тауып отырған жүректі азамат.«Үлкен адам болып қалу үшін әманда, үлкен арман керек екен адамға», – деп Мұхтар Шаханов жырлағандай, адамды алдыға жетелейтін негізгі күш – арман екен. Кәсіби қабілетін арманмен, тәуекелмен ұштастырған оның ендігі мақсаты – кондитерлік цехты көлемді демалыс орнына айналдыру. Яғни, тәттілер дүкені мен кафетерий қызметін қоса атқаратын ірі орталық ашу. Рас, мұндай халыққа қызмет көрсететін орындар біздің өлкеге қажет-ақ.&nbsp;Фото: freepik

Жаңақорғандық азамат 30 жылдан бері торт пісіруді кәсіп етеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Шиелі ауданы аймағымызда кәсіпкерлігі дамыған алғашқы аудандардың қатарында. Себебі, аудан кәсіпкерлерінің белсенділігі жоғары, қай істе болсын өздерінің іскерлігін көрсетіп келеді.Соның дәлелі болса керек, өткен жылдың басынан бері ауданда сауда-саттық, туризм және өнеркәсіп салалары бойыншаьмемлекеттік бағдарламалар (гранд, кредит)аясында 5 млрд 264 млн теңгені құрайтын 452 жобаға шағын несие және грант қаражатын алып, 920 жұмыс орыны ашылса, құны 4,3 млрд теңгені құрайтын&nbsp; 52 жобаның құрылыс жұмыстары аяқталып, 214 жаңа жұмыс орыны құрылды. Барлығы кәсіркерлік саласында жыл көлемінде&nbsp;1 134 адам тұрақты жұмыспен қамтылды. Ал, биылғы жылы тағы&nbsp; 60–қа жуық нысан өз жұмысын бастайды деп жоспарланып отыр.Өткен жылы өнеркәсіп өнімдерін өндіру 75 млрд 200 млн теңгені құрап, 2022 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 129,7 пайызға, (2022 жылдың 12 айында 69,3 млрд теңге) оның ішінде, өңдеу өнеркәсібінде 35 млрд теңгенің өнімдері өндіріліп,171,3 пайызға орындалды. (2022 жылдың 12 айында 33,7 млрд теңге)2023 жылы негізгі капиталға салынған инвестицияның көлемі 47 млрд 912 млнтеңгені (облыс әкімдігімен бекітілген меже 38,2 млрд теңге, 9,7 млрд.-қа артығымен орындалды, 125%). құрап, тиісті кезеңмен салыстырғанда 127,5 %-ға артты (2022 жылы тартылған инвестиция көлемі-36,1 млрд.тг)Жалпы ұлттық жобалар аясында 2024-2028 жылдары ауданда құны 77 млрд теңгені құрайтын 9 инвестициялық жобаныжүзеге асыру жоспарлануда. Жобалар толық іске қосылғанда 920 адам жұмыспен қамтылатын болады.Бөлшек сауда көлемі 14 млрд 220 млн теңге болып, 2022 жылдың (13,118 млрд. теңге) тиісті кезеңімен салыстырғанда 108,4 пайызды құрады.Құрылыс жұмыстарының көлемі 18 млрд 500 млн теңгеге орындалып, 228,9пайызға артты. (2022 жылдың 12 айында 8,3 млрд теңге)Жеке тұрғын үй құрылысының жалпы ауданы 68 572 шаршы метрді құрап, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 112,5 пайызға жетті.(2022 жылдың 12 айында 60945 шм)2023 жылы ауылшаруашылығы саласында 49 млрд 204 млн теңгенің өнімі өндіріліп, тиісті кезеңмен салыстырғанда 106,7 пайызды құрады. (2022 жылдың 12 айында 39 млрд 569 млн теңге)Оның ішінде егін шаруашылығы 34 млрд 986 млн тенгенің өнімін өндіріп, 108,7%-ға, мал шаруашылығында 13 млрд 806 млн тенгенің өнімі өндіріліп, 102,0%-ға артты.Мал шаруашылығына келсек, ауданда төрт түліктің барлық түрінде өсім бар. (2023 жылы ірі қара 93 336, уақ мал 135 061, жылқы 24 247, түйе 1 645, құс 30 079 басты құрап, тиісті кезеңмен салыстырғанда ірі-қара 117,5, уақ мал 116,1, түйе 107,9, пайызға артты.2023 жылы 5 569 тонна ет, 21 758 тонна сүт,&nbsp; 2 728 мың дана жұмыртқа өндіріліп, тиісті кезеңмен салыстырғанда ет 102,3 пайызға, сүт 102,5 пайызға артты.)Өткен жылы барлығы 30 792 гектар жерге егiс егіліп, негізгі дақыл күріштің көлемі 13 176 гектарды құрады.Егіс көлемі соңғы жылдары 3000 гектарға ұлғайса, ағымдағы жылы ауданымызда 1000 гектар жерге жүгері өнімін егу жоспарлануда.Аудандағы Жалғызағаш өңіріне «Таң ЛТД» ЖШС-гі Қытай компаниясымен бірлесіп, тамшылатып суару арқылы жүгері егуді қолға алып отыр.Осы тұста, егістік алқаптарының бірде-бір гектары сусыз қалмасын деп, күні-түні судың сағасын күзеткен су шаруашылығы мамандарының еңбегі де ерекше.Себебі, күрішті суға бастыратын жауапты сәтте су мамандарының көмегімен шаруашылықтарға 59 дана су насостары қойылып, қашыртқы суларын қайта пайдаланып, сын сағатынан абыроймен шығуға үлкен мүмкіндіктер қарастырылды.Ұйымдасқан істердің арқасында аудан диқандары егілген егінді күздің жауын-шашынды маусымына қалдырмай, әр гектарынан 56 центнерден өнім алып, жалпы көлемі 73 786 тонна «Сыр маржанын» жинап алды. Елдің ырысы артып, қырманы&nbsp; дәнге толды. &nbsp;Әртараптандыру бағытындағы шаруалар да назардан тыс қалмай, 5500 гектар жерге көкөніс, бақша, картоп өнімдері егіліп, 183 000 тонна өнім алынды.Әсіресе, аймақ басшысының арнайы тапсырмасымен жергілікті тұрғындарды өзін-өзі әлеуметтік маңызы бар азық-түліктер, оның ішінде көкөніс, бақша өнімдерімен қамтамасыз етуін ұйымдастыру үшін көктем айларында 1520 гектаржер толықтай дайын күйінде үлестіріліп, тұрғындар өз еңбегімен мол өнімге қол жеткізді. Ағымдағы жылы да аудан тұрғындарына көкөніс бақша дақылдарын егуге 1700 гектар жер дайындалмақ.«Ауыл Аманаты» жобасы аясында 2023 жылдың қорытындысымен жобалық құны 548 млн 135 мың теңгені құрайтын 75 жобамемлекет тарапынан қолдау тапты. Осы жоба аясында Бәйтерек ауылдық округіндегі «Қызанақ пастасын өндіру цехы» ашылып, ауыл азаматтарын жұмыспен қамти отырып, қайта өңдеуді қолға ала бастады. Алдағы уақытта да осындай жобалар санын көбейте отырып жаңа жұмыс орындарын құрып, жұмыссыздық деңгейін төмендету межеде.Ауданның ауыл шаруашылығы құрылымдары тарапынан 2021-2023 жылдары 59 дана жаңадан техникалар алынып, жалпы құны 3 млрд 451 млн теңге инвестиция тартылды. (Оның ішінде 2023 жылы ауданға ауыл шаруашылығы құрылымдары жаңадан 1 млрд 574 млн теңгеге инвестиция тартып, 6 комбайн, 4 жүк тиегіш және 14 трактор алынды).Кейінгі 3 жыл көлемінде отандық және шетелдік техникалармен ауданның техника паркі 63 пайызға жаңарды.Азық-түлік бағасын тұрақтандыруды қамтамасыз ету үшін ауданымызда кемінде екі өнім сақтайтын қойма салу көзделуде. Қазірдің өзінде Шиелі кентінде жобалық құны 170 млн теңге болатын сыйымдылығы 700 тонна көкөніс сақтау қоймасының құрылысы басталып, мұздатқыштарды орнату жұмыстары жүргізілді.

Шиелі аймақтағы кәсіпкерлігі дамыған аудан

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Кәсіпкерлік еңбектің басқа түр¬лерінен оқшауланып тұрады. Атақты неміс экономисі, Гарвард университетінің профессоры Иозиф Шумпетердің «Кәсіпкер болу – басқаның істегенін істемеу» деген сөзі соның айғағындай. Өз еңбегін ұйымдастыра білген адам кәсібін дөңгеленте алады. Бұл туралы француз экономисі Жан Батист Сейдің «Кәсіпкер – адамдарды өндірістік ауқымда ұйымдастыратын адам» деген анықтамасы бар.Райхан Мәлікова өзі тұратын ауданға қарасты Сәкен Сейфуллин ауылынан аралас сауда дүкенін ашқанына бес ай болды. Осы уақыт аралығында дүкенге келушілердің қатары қалың, себебі сауда орнында тұрмысқа қажетті барлық тауар сатылады. Ауыл тұрғындарының игілігіне ашылған сауда орны «Ақ сұңқар» деп аталады. Сәкен Сейфуллин ауылының тұрғындары ерлі-зайыпты Ғабит Қасымов пен Райхан Мәлікова кәсіпкерліктің қыр-сырын меңгергеніне ширек ғасыр болды. Әдепкіде кент орталығындағы дүңгіршекте сауда жасап, тұтынушыларына велосипед бөлшектерін сатумен айналысқан кәсіпкер бизнесін кеңейту мақсатында мемлекеттік бағдарламаның игілігін көргендердің алдыңғы қатарында болды.– Ауыл тұрғындары мал бағумен күн көреді. Сондықтан мал бордақылаумен айналысу ауыл тұрғыны үшін таңсық емес. Осыдан үш-төрт жыл бұрын мал бордақылау мақсатында қайтарымсыз екі миллион теңге қаржы алдық. Арада бірнеше жыл өткен соң мемлекеттік бағдарлама негізінде кәсіпкерлікті қолдау мақсатында берілетін жоба жеңімпазы атанып, мал басын көбейту мақсатында жеңілдетілген пайызбен бес миллион теңге қаржы алдық. Күн сайын кәсіпкерлікті кеңейту үшін еңбек етіп, табыс тауып, ауылдан аралас сауда дүкенін ашуға мүмкіндік алдық. Тұрғындарды қажетті азық-түлікпен қамтамасыз етіп тұрған ауылдағы бірнеше дүкеннің қатарына қосылып, халыққа тиімді бағамен азық-түлік өнімдерін сатумен айналысудамыз. Жалпы дүкен ашудың оңай еместігіне, машақаты көп екеніне куә болдық. Бұл дүкеніміз халық үшін тиімді болады деген ойдамыз. Әрі өнімдердің бағасы да қолжетімді, – дейді дүкен иесі Райхан Мәлікова.Осылайша 49 жастағы кәсіпкер кәсібін дамытуға бел буып, халыққа тиімді бағамен азық-түлік ұсынып отыр. Тауар бағасы да аудан орталығындағы дүкендердегі бағамен бірдей, тіпті кейбірі төмен деп пікір білдірген ауылдастары жаңа дүкеннің ашылғанына дән риза.– Ғабит пен Райхан өздерінің еңбек¬қорлығы мен жігер-талаптарының арқасында отбасылық бизнесті жандандырып, дамытып отыр. Ауылға үлгілі отбасы екі бала тәрбиелеуде. Отағасы да өте еңбеккеш. Мал басын көбейтіп, оны бордақылап, тұрғындарға тиімді бағамен үйлестіріп отыр. Дүкендегі азық-түліктің де бағасы қалта көтереді. Ауыл тұрғындары ауданға сабылмай осы дүкеннен барлық керек жарағын алады. Алдағы уақытта азық-түліктің баға¬сын тұрақты ұстап тұрса, тұрғындар да дән риза болады, – дейді ауыл тұрғыны Елдос Жаппасбаев.Негізінен дүкенге қажетті азық-түлікті Қызылорда қаласынан тасымалдайтын кәсіп¬¬кер қажетті тауар күнделікті келетінін айтады. Сонымен қатар қазіргі кезде түрлі фирмалар жеткізу қызметін ұсынатындықтан тауардың сан алуан түрін таңдауға да мүмкіндік бар.Жалпы ауданымызда кәсіпкерлік саласына қолдау артып келеді. Тек кәсіпкерлік нысандардың ашылуы ғана емес, мемлекеттік грант алып шаруасын дөңгелетіп отырғандары да бар. Ал Сәкен Сейфуллин атын иеленген ауылдан жаңадан ашылған дүкен сөре-лерінде азық-түліктен басқа түрлі тұрмысқа қажетті заттардың бәрі табылады. Ұсақ-түйектен бастап, азық-түлік өнімдерінен нан, сүт өнімдерінің де сан алуан түрі бар.&nbsp;

Ауылдың дамуы – шағын кәсіпкерлік көзі

Жаңақорғандық кәсіпкер жылына 30 тоннадан аса қиярды нарыққа шығаруда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Көзге көрнекті көрінетін кейбір өнімдер өндірісте революция арқылы пайда болды. Мәселен, шыны – құм мен әктастың қосындысы. Ежелгі дәуірде жоғары температурада балқытып, суыту арқылы жасаған. Содан бері әйнек адамзат өмірінде айрықша орын алды.Күнделікті тұрмыста тұтынып, мәдениет пен өнеркәсіп саласында да салмағын сездірді. Аймағымызда шыны зауытының іске қосылғаны белгілі. Қазір жұмыс қарқынды. Тек шыны өндірудің оңай емес екенін айтқымыз келеді. Қайнаған ыстық пен жалынның ортасында жүруге төзімділік керек.<h2>600 тонналық пеш һәм 1550 градус</h2>Шындығында, шыны шығару процесі тым күрделі. Материал мінсіз қалыпқа түскенше даярлаудың бірнеше сатысы жүргізіледі. Тіпті тиісті температураға қоюды да қадағалау шарт. Әйтпесе, шынының шым-шытырығы шақшадай басты шарадай етеді.<blockquote>– Өндірістегі технология ерекше. Маған таңсық болғаны, 24/7 табиғи газ, электр қуаты және сумен қамтамасыз етілуі болды. 600 тонналық алып пешті іске қосқаннан кейін кемінде 10 жылға дейін үздіксіз жұмыс істеуінің өзі таңданыс тудырады. Кварц құмы, доломит, әктас, шпат, сода, натрий сульфаты қосындысын пеште 1550 градуста қыздырып, шыны массаға айналдырамыз. Содан кейін флоат-ванна бөлімінде борт пішіндеу машина арқылы қажетті қалыңдықты келтіріп, шыны массаның температурасын бәсеңдету қажет. Ал күйдіру кезеңінде температураны 50-60 градусқа дейін салқындатуда кемшілік жібермеу керек. Сондықтан мұның бәрін қатаң қадағалаймыз. ISRA Vision қондырғысымен белгіленген стандарт бойынша шынының маркасы, құрамындағы дефекті, оның қалыңдығы және техникалық параметрі анықталып, автоматты түрде қапталады. Осылайша күніне 500 тонна шыны шығарамыз, – деді өндіріс бөлімі басшысының орынбасары Ғалымжан Қуатов.</blockquote>Иә, шамадан тыс шихта шаруаға кері әсер етеді. Сондықтан шикізат материалының мөлшерін рецепт бойынша дәлме-дәл есептеу маңызды. Оны пешке жылдам жеткізіп, істі жүйелеген жөн. Ол балқыту кезіндегі кедергінің алдын алып, шыны бетіндегі кемістікті жояды. Байқасаңыз, пеште температура жоғары, жалын қызу болады. Демек оның ыстығы сыртты да шарпиды деген сөз. Мұндайда мазасызданбай жұмыс істейтін қызметкерлерге қол соғуға болады.<blockquote>– Осы уақытқа дейін мұнай-газ саласында жұмыс істедім. Шыны зауытында алғаш тәжірибе алмасуым. Мен үшін қызықты әрі күрделі жоба. Әр күні түрлі тапсырма орындап, жан-жақты іздену ынталы қызмет атқаруыма түрткі болды. Иә, зауытты іске қосуда қиындық болғаны рас. Бірақ Қазақ-Қытай арасындағы келісім, көрсетілген қолдау мен әр жұмысшының маңдай тер еңбегі арқылы мақсатқа жеттік. Бүгінде жұмыс жүйелі. Қауіпсіздік жоғары деңгейде қарастырылған. Техникалық қауіпсіздік қағидалары жиі түсіндіріледі. Сондай-ақ қондырғылар қуатты. Басым көпшілігі Англия, Түркия, Италия, Жапония, Қытай, Германиядан әкелінген. Шыны өндіру процесіне сай бәрі сапалы жабдықталған, – деді ол.</blockquote><h2>Энергия үнемдейтін шыны шығарылмақ</h2>Әйнектің түр-түрі бар. Олар сыртқы түрімен және физикалық қасиетімен ерекше. Сапа жағынан да сан алуан әйнек кездестіруге болады. Рас, шыны шытынайды, әйнек сынады деген көзқарас қалыптасқан. Оған дәлел де жоқ емес. Өйткені айнаның өзі қолдан сусып түскенде қақ бөлінеді. Бірақ әлемдегі тәжірибе шойыннан берік шыны шығаруға болатынын көрсетті. Бұл Жапонияда жүзеге асқан көрінеді. Өңіріміздегі өндіріс орнында да жаңалық бар.<blockquote>– Шыны қалыңдығына байланысты бөлінеді. Зауытта 3,5 және 12 миллиметр аралығында &nbsp;шыны өндіріледі. Өткен жылы қараша айында қоңыр және күміс түсті таңдап, осы бағытта жұмыс істеп отырмыз. Ал алдағы сәуір айында энергия үнемдейтін шыны шығару ойда бар. Әрине, оның құны жоғары болмақ, десе де өзін ақтайтынына сенім мол, – деді &nbsp; Ғ.Жұма-ділдәұлы.</blockquote>Өндірістің өрісі кеңейгені құба-құп. Жұмыс осы қарқында жалғасса, нарықта нанымды нәтижеге жетеріміз анық.<h2>Қытай азаматтарына қазақ тілі оқытылады</h2>Зауытта Қытай азаматтары да жұмыс істейді. Қазіргі таңда жұмысшы саны – 372. Оның ішінде 102 қытайлық бар. Бәрі шыны өндіруде шет қалып жатқан жоқ. Тиісінше, бұл коммуникация орнатуға да кедергі емес. Жұмысшылар арасында жоғары деңгейде қарым-қатынас орнатылған. Әр цехта бір аудармашыдан бар екен. Сонымен қатар қытай азаматтарына қазақ тілін үйрету қолға алынған. Зауыттың ерекшелігі де осы. Сабақ жұмыстан тыс уақытта жүргізіледі. Яғни, сенбі күні 3 сағат кейде 1 сағат көлемінде аудармашылар арнайы сабақ өтеді. Сайып келгенде, бұл тілдік мәселенің тығырыққа тіремейтінін аңғартты. Егер екіжақты байланыс бекіп, жұмысшылар бір-бірін түсінсе, өндірісті өрге сүйрейтіні ақиқат. &nbsp;

Өңірдегі өндіріс орнында оң өзгеріс бар

Жаңақорғанда көлеңкелі экономиканың тежеудің жолы қарқынды жүруде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгінде&nbsp; 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба&nbsp; өз жемісін бере бастады. Аталған бағдарлама аясында кәсібін бастағысы келген жандардың арасында жастар көбейгені қуантарлық жаңалық. Талапты жастың бірі – қала тұрғыны Нұрбол Маделханов. Ол осы жоба бойынша 2022 жылы 5 миллион теңге қайтарымсыз грант алып, гофрленген тақта өндірісін қолға алған. Бүгінде еңбегінің жемісін көріп отырғанын қуана жеткізді.– Кез келген іс бірден оңтайлы жолға түсіп кетпейтіні белгілі. Кедергілермен күресу арқылы кел­ген табыс та құнды. Сол секілді біз де ойға алған ісімізді бастар кезде қаржылық мәселелер туындады. Құрылыста көп қолданылатын гофрленген тақта өндіретін цех қалада жоқ екенін білдік. Ал қазір сол тақта көпшіліктің сұ­ранысына ие болуда. Қы­зылордалықтардың қажетін өтеу мақсатында шағын цех&nbsp; ашуды жөн көр­дік. Өзімізде шығатын өнім болған соң нарықтың ба­ғасынан төмен бағамен&nbsp;аудан, қала халқына&nbsp; саты­лымға шығарамыз. Біздің мақсат – аймағымызды да­мыту. Тұтынушыларымызға&nbsp; сапалы өнім беру үшін еліміздегі сапасы жоғары шикізаттарды пайдаланамыз, – дейді кейіпкеріміз.Цех директоры Нұрбол Маделхановтың айтуынша, енді ғана ашылғандықтан әзірге 2 адам жұмыс істеп жатыр.– Бұл істі жаңадан бастап жатқандықтан, әзірге көп адамды жұмысқа алып үлгермедік. Әрине, біртіндеп кәсібіміз жолға қойылған соң жұмысшылар қатарын да арттырамыз. Гофрленген тақтаның екі түрін шығарамыз, қалыңдығы 0,33 және 0,35 миллиметр. Елімізде тақтаның бұл екі түрі де үлкен сұраныста,– дейді цех басшысы.&nbsp;Шынында, өзімізден шыққан өнім түрі көбеюде. Әйтпесе сырттан әкелінген тауар халықтың қалтасын қағатыны рас. Оның үстіне бұл тақталардың қазір нарықта құны жоғары. Сондықтан бұл жоба өз жемісін бергелі тұр.

Өндірісті өркендеткен кәсіпкер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Жаңақорғандық диқандар егінді әртараптандыруға ден қойып, биылғы жылы қант қызылшасын егуді жоспарлап отыр. Өткен жылы жаңақорғандық шаруалар Жайылма ауылдық округіне қарасты “Айсара Ана” шаруа қожалығында 5гектар қант қызылшасы егіліп, 280 центнерден өнім алынды. Әрине бұл жақсы нәтижес. Тек сәл еңбекті қажет етеді демесеңіз пайдасы көл-көсір.Жалпы өңірімізде әлемдік нарықта үлкен сұранысқа ие қант қызылшасы көш бастаған болатын. Биыл да бұл өнімге деген сұраныс кеміген жоқ. Өйткені, бұл өнімнің тамақ өндірісі болсын, ауылшаруашылығы саласы болсын қолданыс аясы өте кең. Қызылша өсіру біздің елде де берекелі кәсіпке айналды. Оның игілігін тек Алматы және Жамбыл облысы шаруалары көруде. Сыр өңірінің бұл өнімді өсіруге әлеуеті жететіні ақиқат. Тек бізде өнімді өткізетін зауыт жоқтығы талапқа тұсау болып тұр. Бақша дақылдары ішіндегі өтімділігі мен шығымы жоғары өнімге көшуге кедергілердің басты себебі осы. Әйтпесе біздің шаруалар қанша гектар болса да қызылша егіп, шығымын көбейтуге қауқарлы.Бүгінде қанттың 60 пайызы сырттан импортталады. Үкіметтің жуырдағы кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысы бұрын іске қосылған жеті қант зауытының төртеуі ғана жұмыс істеп тұрғанын алға тартты. Оның үстіне жүктемесі де 30 пайыздан зорға асады. Қант қызылшасы тұқымы нарығы да 95 пайыз импортқа тәуелді, мұнда отандық өнімнің үлесі бар болғаны – 5-ақ пайыз.“Ауыл шаруашылығы министрлігі 2026 жылға қарай қант қызылшасының үлесін 6 есеге (7 пайыздан 43 пайызға дейін) арттыруды жоспарлап отыр. Алайда соңғы төрт жылда қант қызылшасының егілу ауданы үштен бірге азайды. Біз импорттық қантқа 90 пайызға тәуелдіміз. Бұл жерде ЕАЭО аясындағы шешімдерді алға тартуға болады. Бірақ кез келген жағдайда бұл Үкіметтің кемшілігі бо¬лып қалмақ. Демек, мемлекет ұста¬ны¬мын қорғай алмады”, – деген Президент Қасым-Жомарт Тоқаеве қант саласын дамыту жөніндегі жеке салалық жоба әзірлену керек екенін жеткізді. Ондағы мақсат – импортқа тәуелділікті барынша қысқарту, өзін-өзі қамтамасыз етуге біртіндеп көшу.Қант қызылшасы жайында өткен аптада «КМF» қаржы ұйымының 25 жылдығы аясында өткен агрофорумға арнайы келіп, аудан шаруаларымен кездесу өткізген Бекзат Төрегелдиев терең түсіндірме жұмысын жүргізді. РһD докторы, канадалық Альберта университетінің түлегі Бекзат мырзаның талдау-таразылауынан бұл дақылдың пайдасы туралы құнды мағлұмат ала алдық. Ғалым қант қызылшасының қазіргі таңдағы жағдайы және өсіру агротехнологиясы тақырыбында әңгіме өрбітті.<blockquote>– Қант қызылшасы – біздің елде қант алуға арналған негізгі шикізат, оның өндірілу деңгейі елдің азық-түліктік қауіпсіздігіне тікелей әсер етеді. Бұл – қайта өңдеу тұрғысынан барынша сұранысқа ие дақылдың бірі. Қазақстанда бұл өнімнің 3 түрі өсіріле-ді. Әлемдегі қант нарығына үңілер болсақ, қант негізінен қант құрағынан және қант қызылшасынан алынады. Қант құрағының өндірісі 1,4 млрд тоннаны құрайды. Оның ішінде қант қызылшасының үлесі – 270 млн тонна болып отыр. Ал, бізде бар өндірілетіні 200 мың тонна, жалпы тұтыну көрсеткішіміз 500 мың тоннаны құрайды. Сондықтан экспорттап, экономикаға үлес қосудан бұрын ішкі нарығымызды реттеп алуымыз керек, – деді ол.</blockquote>Рас, біз елде бір оңды ахуалға, қолұшын созудың орнына, оны талан-таражға салуға ынтықпыз. Енді ішкі ахуалды реттейтін уақыт келді. Өйткені, қанттың бағасы аспандап кетті. Қазір ел бойынша Алматыда «Ақсу» және «Көк¬су», сондай-ақ, Жамбылда «Меркі» қант зауыты бар. Біз жетісулық шаруалардың биылғы тыныс-тіршілігімен танысып көрдік. Жалпы облыс бойынша осы жылы 370 мың тонна өнім жинау жоспарланып, 2 қант зауыты 71 мың тонна қант өндіруге ниетті. Қазір барлық ауданда тәтті түбір егіледі. Биыл бұл қатарға алакөлдік диқандар да қосылды. Бүгінде Алакөл ауданындағы 20 шаруа қожалығы 500 гектарға еккен қант қызылшасын жинауға кіріскенін білдік.Бұған дейін қызылша өсіруді тиімсіз және қиын жұмыс деп санаған шаруа¬лар тек майбұршақ өсірумен айналыс¬қан. Дегенмен биылдан бастап қант қызылшасына төлем зауыттан берілетін сома мен мемлекеттік субсидияны қоса алғанда 40 мың теңгеге өскендіктен тәтті түбір өсірудің табыстылығы артқан.<blockquote>– Биыл Көксу қант зауыты америкалық элиталық сорт тұқымымен қамтамасыз етті. 8 гектардан 320 тонна өнім жина¬дық. Алқаптың бірінші бөлігінде бір тәтті түбірдің орташа салмағы 6 килограм¬ға жетсе, ең ірісі 8 килограмнан асып отыр. Өнімдерімізді Ақсу қант зауыты¬на өңдеуге тапсырдық. Келесі жылы тәтті түбірдің егіс алқабын ұлғайтуды жоспарлап отырмыз. Мұндай өнімділікке қол жеткізу үшін тұқымның сорты да, агротехникалық талаптарды сақтау да, баптап өсіру мен суғару да – бәрі маңызды, – дейді шаруа қожалығының басшысы Жасұлан Сүлейменов.</blockquote>– Субсидия қалай бөлінеді?– 2021 жылы қант зауыттары мен мемлекет берген демеуқаржы есебінен бір келі қызылшаның құны 20 теңгеге жеткен. Ал былтырдан бастап Үкімет шаруаларды қолдау мақсатында қант зауыттарының сатып алу бағасын ұлғайтты. Зауыт 15 теңге, ал мемлекет субсидия ретінде 15 теңге төлейді. Осылайша, бір тонна қант қызылшасы үшін шаруалар енді 30 мың теңге алатын болады. Мұндай қолдау басқа мемлекеттерде жоқ. Мәселен, қазір Алматы шаруалары 1 гектарға 70 мың дән тастаса, жамбылдық диқандар 80 мың тұқымға дейін себуде. Бұл дегені¬міз, гектарына 70-80 тонна өнім алуға болады деген сөз. Шаруасы шатқаяқтап тұрған сала үшін бұл да болса үлкен демеу екені анық.Ғалымның айтуынша әлемдік нарықта қант қызылшасының экспорты азайған, бұл біздің шаруаларға мүмкіндік дейді. Ал, Қызылорда облысында қант қызылшасын өсіру қаншалықты тиімді?– Негізінен бұл дақыл өте баяу өседі, біздің өңірдегі шығымы басқа аймақтарға қарағанда жоғары болады. Ең басты себебі, климаттың ысты¬ғы мен топырақтың құнарлығы. Қант қызылшасын жинаудың ең оңтайлы уақыты 20 қыркүйектен 1 қарашаға дейінгі кезең. Тамыржемістерін жинау тұрақты ауа температурасы 5°C-тан төмен және топырақ қатып қалғанға дейін аяқталуы керек, ерте кезеңдерде жинауды өнімділігі жоғары, тамыр жемістеріндегі қант мөлшері кемінде 14% болатын жерлерден бастау керек. Негізгі және ең үнемді әдіс – бұл жинаудың ағынды әдісі, онда комбайн бункерінен тамыржемістер көлік құралына тиеліп, қызылша қабылдау пунктіне жіберіледі. Қызылша дақылы көп суды да қажет етпейді екен. Соның өзінде биыл су жетіспеушілікке ұрыныпты. Өйт¬кені плотинаның суына сеніп еккен¬мен, ол су ертерек түгесіліп, соңғы кезегінде суғарылудан да қағылыпты. Бір әттегенайы, егіндік мерзімінен бір ай кеш, яғни сәуірдің 5-інде емес, мамырдың 5-не қондырылған. Сондай-ақ, топырақ құрамын да анықтап үлгірмедік, – дейді маман. Тыңайтқышты бергенде де өлшем бірліктері қағидасы сақталуы керек екен.Сыр елінде қызылша дәнін себу дәстүрі әлі қалыптаса қоймады. Тек біздің ауданда ғана тәжірибе алаңы орын алғаны белгілі. Жалпы бұл дақылды егу жаңақорғандық шаруаларға таңсық емес. Өйткені, бұған дейін өсіріп, шығынға батқан дала еңбеккерлері беттеуге жүрексініп отыр. Оған басты себеп, бірінші, өнім піскенде жинауы, екінші, шикізатты өткізуі шаруаларға қиындық туғызады. Ал, үшінші техни-каның тапшылығы тұсау болып тұр. Бұл жөнінде Бекзат Төрегелдиев:&nbsp;<blockquote>«Техниканы аймақ, аудан басшылығы шешуі тиіс. Ал, өткізу бойынша қазір зауыттарға Президент қатаң тапсырма беріп, ісін ілгерілетуді тапсырды. Сондықтан қорықпай егуге болады. Тіпті болмаса бізбен байланысуға болады» – деді.</blockquote>Биыл тұралап қалған егін шаруасын қолға алып, небәрі 1 гектарына дән тастады. Егер шығымы мен өтімділігі жақсы болса, келер жылдан бас¬тап жаппай қолға алуға ниетті. Су тапшылығы да ретке келеді. Өйткені, күріш суды ең көп қажет ететін дақыл.<blockquote>– Нақ осы дақыл біздің өңірге тіленіп тұр. Оның жердің бетіндегі егіз тұқымдасы қауын мен қарбызды өсіргенде қант қызылшасын ескермегеніміз кемшілігіміз болмақ. Маман ретінде айтарым, әр аймақта күн спектрі әртүрлі болады, дақыл күннен де, жерден де нәр алады. Біздің аймақта күннен күлгін сәуле бөлінеді, бұл айрықша тәтті дақылдар клеткаларын белсенді түзеді. Ал солтүстік аймақтарда күннен бөлінетін сарғыш-қызыл сәуле белок, май, крахмалға бай дақылдарға тиімді. Кезінде Келінтөбе кеңшарына басшылық еткен жылдары 20-30 гектар жерге егіп көрдім. Сонда әр гектардан 45-60 тонна өнім алдық. Егу тәсілі жерді жүйектеп, ұрық шашып жүгері еккенмен бірдей. Наурыздың соңын ала егіп, қарашаға дейін емін-еркін жинап алуға болады. Суыққа төзімді, сақтауға да оңай, іріп-ағып кетпейді. Өңірді қантпен қамтамасыз ету бір бөлек, мал азығындық маңызы одан бір де кем емес. Бұған дейін өңір халқын ғасырға жуық күріш асыраса, бұл жаңа дақыл сондай уақыт елді асырауы бек мүмкін, – деді ауылшаруашылығы саласының ардагері Алмас Нәлібаев.</blockquote>Біздің елдегі тағы бір мәселе, дақылдың дәні, оны уақытпен реттейміз. Ең бастысы, биылғы сынақ нәтижелі болып, шаруалар келешегін осы да¬қылмен байлап, экспорт әлеуетін арттыруға ниетті. Барлығы уақыттың еншісінде.Фото: el.kz

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Кәсіпкерлік