&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; «Құрылыс жұмыстары басталды» Бұлай тырнақшаға алуымыз бекер емес. Себебі құрылыс жұмыстары толық басталмаса да дайындық жұмыстары қолға алынған. Белгіленген аумақ қаңылтырмен қоршалып, жерді тегістеу, қазу жұмыстары жүргізіліп келеді. Тың жобаны жергілікті тұрғындар да анық байқап, «Руханият» орталығының құрылысы басталды» деп сүйіншілеп жүрген жайы бар. Байқағандарыңыздай біз ауданда салынып, биыл пайдалануға берілуі жоспарланған «Руханият» орталығы жөнінде оқырман қауымға ақпарат беруге бекіндік.Соңғы екі жылда аймақтың мәдениет пен руханият саласында ауқымды жұмыстар ат¬қарыл¬ғаны мәлім. Қызылорда қаласында жерлесіміз Марат Дүйсенбаевтың демеушілігімен құны 1 млрд 700 млн теңге болатын «Анаға тағзым» орталығы ашылғаны мәлім. Бұл ретте, 1 млрд 500 млн теңгеге салынған «Отбасы» орталығы өз қызметін бастады. Сыр өңірінің мәдени брендіне айналатын «Шірік-Рабат Сақ жауынгері» мен «Сығанақ ханшайымының» алтындатқан мүсіндері облыстық музейге тапсырылды. Алдағы уақытта тарихшылардың ғылыми негіздемелеріне және археологиялық қазба нәтижелеріне сүйеніп, алтын киімді «Түгіскен көсемі», «Жетіасар ақсүйек әйелі» реконструкциялары жасалып, осы күнге дейін беймәлім болып келген, шет елдерде сақталған жәдігерлердің көшірмелері ел назарына ұсынылады деп күтілуде. Ұлттық құндылықтарымызды дәріптеп, салт-дәстүрімізді насихаттау мақсатында Сыр өңірінде биылғы жыл «Руханият жылы» деп жарияланды. Жыл аясында тек мәдени-көпшілік іс-шаралар ғана емес, ауқымды жобалар жүзеге асырылатын болады Сол ауқымды жобалардың бірі де бірегейі 7 ауданда салынатын «Руханият» орталығы десек, артық айтқандық емес.Облыс әкімі Н.Нәлібаевтың бастамасымен аймағымыздың 7 ауданында музей, кітапхана, архив, неке қию залы, ардагерлер және аналар, жастар орталықтары секілді бірқатар тарихи-мәдени, рухани ұйымдарды біріктіретін типтік үлгідегі «Руханият» орталықтары салыну қолға алынуда. Қазірдің өзінде жұмыстар қолға алынып, қарқынды түрде жүргізілу үстінде. Себебі типтік үлгідегі нысандарды жыл аяғына дейін пайдалануға беру жоспарланған.– Барлық ұйымдарды бір ғимаратқа біріктіру арқылы бюджет қаржысы үнем¬деледі. Тағы бір пайдалы тұсы – ақсақалдар мен жастар бір-бірімен араласып, бірлескен жобаларды жүзеге асырады, жас буын үлкендердің ақылын тыңдап, тәжірибе алмасатыны сөзсіз. Мұндай орталықтардың бой көтергені бірнеше нысан салғанға қарағанда әлдеқайда тиімді. Әрқайсысын бөлек салғанда әрбіріне 1 млрд теңгеге жуық қаражат жұмсалады, әрі қарай оны күтіп ұстауға да шығын кетеді. Бір ғимарат ішінде мәдени-көпшілік іс-шаралар, концерттер, мерекелік кештер өткізу ғимаратты тұрғындар жиі келетін мәдениет ошағына айналдырады, – деген еді аудандағы келелі басқосулардың бірінде аудан әкімі Берік Сәрменбаев.Өңірдің барлық ауданында бой көте¬ре¬тін нысан тарихи, мәдени, рухани ұйым¬дар-ды бір ортаға тоғыстырады. Мұнда қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлікті нығайтуға арналған мазмұнды жиындар өткізіледі деп күтілуде. Орталықта экспонаттар мен құнды құжаттарды арнайы сақтау бөлмелері де болады. Жалпы ел арасында рухани әмбебап орталық құру идеясы Ұлттық құрылтайдан кейін туындаған еді. Мемлекет басшысы алқалы жиында мәдениет, өнер, руханият тақырыбына айрықша тоқталып, халқымыздың қазақстандықтарды біріктіру¬ші ұлт ретіндегі даму бағыттарын айқындап берген болатын.Ауданымыздағы «Руханият» орталығы Тереңөзек кентіндегі №36 Ә.Тәжібаев атындағы мектеп-лицейінің жанынан салынады екен. А.Иманов пен Н.Ергешбаев көшелерінің қиылысынан бой көтеретін көпқабатты ғимарат аудан ажарына сән беріп, кент келбетін айшықтай түсетіні белгілі.&nbsp;

Сырдарияда «Руханият» орталығының құрылысына дайындық басталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; «Анаға тағзым» орталығында өткен «Брендке бір қадам» көрмесінде резин арт картиналары көздің жауын алды. Бояуы да, өзі де ерекше туындылардың авторы – Айдана Әбілханқызы. Алғашқы тілдесуіміз тапсырыстың көптігінен басталған. Дегенмен «Картинаны асықпай саламын. Жаңасын бастарда байыппен қарап, әр детальға мән беріп, шын ниетпен кірісемін. Сонда ғана оның құндылығы артатын секілді. Тапсырыс саны емес, сапа маңызды» деген шебердің сөзінен кейін туындының тартымды болу себебін ұғына түстік.Бұл кәдімгі картина емес. Елімізде енді ғана танылған резин артты кейіпкеріміз шетелдік шеберлерден үйреніпті. Нархоз университетін үздік аяқтаған Айдана алғашында студенттерге диплом, курс жазу бойынша көмек көрсеткен. Білімді бойжеткенге диплом жазу бойынша тапсырыстың көбейгені сондай, арнайы сала бойынша мұғалімдердің басын қосып, табысты бизнеске айналдырады. Жұмысты нәтижелі орындап, миллиондап қаржы тапқанымен, «бұл еңбек адал болып санала ма?» деген ой бұл кәсіпті тоқтатуына себеп болады. Осылайша шетелдік шеберлердің резин арт туындыларымен танысып, Қазақстанда жасап көруге шешім қабылдайды. Алғашында «мұндай қымбат дүниені біздің елде ешкім алмайды» деушілер көп болғанымен, ерекше дүниеге қызығатындар саны аз емес екен. Айдананың айтуынша кәсіп бастарда адамның ниеті маңызды.<blockquote>– Жолдасым екеуміз қаладағы әлдебір үйдің іргетасы құйылғаннан бастап қызықтық. Жанынан өткен сайын үйімізді осылай салайық деп жоспарладық. Зәулім ғимарат аз уақытта бой көтерді. Бұл резин артты жаңа бастаған уақытым. Бірде үлкен картинаға тапсырыс түсіп, қоныс той болатын үйге жеткізіп беруімді сұрады. Картинаны дайындап, үйге жете бергенде таңғалдым. Оны өзім ерекше қызығатын үйге дайындаған екенмін. Адамның ниетіне орай Алла да істің ыңғайын келтіреді. Сондықтан әр туындыны махаббатпен жасаймын, – деді Айдана.</blockquote>Эпоксидті шайырды бояуға араластыру арқылы дайындалатын резин артты сағат етіп те әзірлеуге болады. Алғашқы күні форма мен түстерді анықтап, гүл немесе тастармен безендіру арқылы дизайнын жасайды. Екінші күні әбден қатқан формаға сағат тілін, қуаттағышын орналастырады. Ең жақсысы, мұндай картинаны шебермен бірге өз қолыңмен жасап, алып кетуге болады. Көбіне Құран аяттары бар картина мен Қазақстан картасы бейнесіндегі сағаттарға тапсырыс көп екен. Бұл – өз қолымен құнды сый жасағысы келетіндерге таптырмас идея.Кейіпкеріміздің айтуынша резин арт өнімдерін дайындау қиын емес. Креативті идея мен талғам болса жеткілікті. Тек дайындау кезінде химиялық қоспа қолданатындықтан, бетперде кию маңызды. Ал өнім кепкеннен кейін денсаулыққа мүлде зияны жоқ.Қазіргі уақытта Айдана онлайн, оффлайн форматта оқыту курсын жүргізеді. Өткен жылы бұл бизнес түрі бойынша 2 миллионға жуық табыс тапқан.«Ынта болса адамда, қиын іс жоқ ғаламда» деген осы. Жаңа салаға алғашқылардың бірі болып қадам басқан кейіпкеріміз шын ниеті, кәсіптегі тұрақтылығы арқылы еліміздегі креативті индустрияның дамуына үлес қосуда.

Айдана Әбілханқызы: Резин арт бойынша 2 миллионға жуық табыс таптым

Жаңақорғандық кәсіпкер полистиролбетон шығаруда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Еуропалық және заманауи үлгіде жасалынған қоршаулар қазіргі кезде жоғары сұранысқа ие. Жергілікті тұрғындар ауласына еуро қоршауды орнатуға бейім. Тереңөзектік Шакизат Байділдаев жаңа кәсіп түрін игеріп, жеке бизнесін жандандыру үстінде. Өз қаражаты есебінен жас кәсіпкер өткен жылы тың жобаға серпін берді.Негізінен, кәсіпкер &nbsp;Шәкизат Бәйділдаев еуропалық үлгіде дайындалатын қоршаудың жасалу технологиясын ғаламтор арқылы меңгерген. Сапалы әрі 20 жылға дейін жарамды қоршауды дайындау барысында арнайы бірнеше аппарат қолданылады. Бүгінде жас кәсіпкер 2 адамды жұмыспен қамтып, кәсібін дөңгелетуде. Осыған дейін кәсіп иесі көршілес Жалағаш ауданы мен жергілікті халықтың сұранысын қанағаттандырып келеді. Жеке кәсіпкер қоршауға керекті шикізатты Ақтөбе және Шымкент қаласынан алдырады. Химиялық қоспаның көмегімен бетон қоршаудың бірнеше түрі жасалады.– Күннен-күнге технология дамыған сәтте қоғам өмірінде елеулі өзгеріс орын алып тұрады. Осыдан бірнеше жыл бұрын көпшілік ауласына сан түрлі қоршау орналастыра бастады. Қашанда заман көшіне ілескен тұрғындар ауласының сәнді болып тұруына аса мән береді. Сондықтан біз еуро қоршаулар жасауға машықтанып, жеке кәсіпті жандандыру үстіндеміз. Алғаш кәсіпті ашқан уақытта 3-4 миллион қаражат жұмсалып, керекті құрылғыларды сатып алған болатынбыз. Бетон қоршаудың нарықтағы бағасы 26 мың теңгені құрайды. Яғни, 25 метрлік аулаға ұзындығы 2, ені 2 метр болатын 300 мыңнан жоғары бағаға есептелетін қоршау орнатылады. Оның ішіне, аулаға орнату мен жеткізу қызметі кіреді. Айта кетейік, наурыз айында қоршау жасататын жандарға жеңілдік қарастырылған, – дейді жас кәсіпкер.Жас кәсіпкер Шакизат Байділдаев Сәкен Сейфуллин ауылында дүниеге келген. Ол – №137 орта мектептің түлегі. Алдағы уақытта Шакизат Бауыржанұлы кәсібін кеңейту үшін барлық мүмкіндікті қарастыруда. Еуро қоршауды жасаудың өзіндік технологиясына сүйенетін кәсіпкер тапсырысты 1-2 күнде дайындап шығаруға бейімделген.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/adb0cc81_9694_4647_aee0_ef455f3a1f02_95b3705043.jpg" alt="adb0cc81-9694-4647-aee0-ef455f3a1f02.jpg">

Тың кәсіптің көзін тапқан кәсіпкер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Білім саласының майталмандары Нұрлан Нақпыт пен Алмагүл Пірәлиева мәуелі бәйтерекке айналған берекелі шаңырақтың иесі саналады. Жылдар бойы халық баласын оқытып, еңбек озаттарын шығаруға аянбай еңбек ете білген жандардың ұлағатты жолдары көпке үлгі болып табылады. Шын мәнінде, 40 жылға жуық білім саласында қызмет қылған қос қария бір салада жүріп, отау құрған екен. Анығын айтқанда, қазіргі Сырдария агра-техникалық колледжінде ардақты жандар ағартушылық саланың қыр-сырына тереңнен қаныға білген.Қызметтік жолында 5 директормен жұмыс жасаған Нұрлан Сақтағанұлы зайыбы – Алмагүл апамен баянды ғұмыр кешіп келеді. Үйдегі отағасы алғашында өндірістік оқу шебері атанса, жүзінен мейірім шуағы төгіліп тұратын аяулы ана математика пәнінен білім алушыға сабақ бергені ел есінде. Әрине, «Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға» деген тәмсілді берік ұстанған ұлағатты жандар жас ұрпаққа білім беріп ғана қоймай, олардың тәрбиесіне де, жіті көңіл бөлгені баршаға аян. Өткен жылы жетпістің желкенін керген ел ағасы талай шеберді дайындап шығарғандығын ел-халық біледі.<blockquote>– Шындығында, апаң екеуміз білім саласында айқын қолтаңбамыз қалғанына дән ризамыз. Ең алғаш кәсіптік-техникалық училищеде танысқан сәттен жұбымыз жазылмағаны мәлім. Бізді білім саласының білгірі Сақыбек Алданазаров жұмысқа қабылдаған болатын. Кейіннен, Қуаныш Татанов, Сраждадин Балмағанбетов, Ғафур Үдербаев, Дархан Қожахметов секілді директорлармен қызметтес бола білдік. Ауыл шаруашылығы саласында қажыр-қайратын көрсетіп, озаттар қатарынан көрінген шәкірттеріммен мақтанамын. Әрқашан Орда Тоқтыбаев, Мәлік Ысқақов, Асан Жансейітов, Нариман Садықов сынды шәкірттерім өз ісінің шебері екендіктерін дәлелдей білді. Қазіргі уақытта оқу бағдарламасы өзгерген. Заман талабына сай техника да, жеткілікті. Оқимын деген адамға барлығы қолжетімді, – дейді ардақты аға.</blockquote>Н.В.Гоголь атындағы педагогикалық институтын математика мамандығы бойынша бітірген Алмагүл Төлепбайқызы Қызылорда қаласында дүниеге келген. Еңбек жолын қазіргі №35 Иса Тоқтыбаев атындағы мектеп-лицейден бастаған аяулы жар, ардақты ана қай кезде де, халық баласын өмірден өзіндік орын алуына ықпал еткен. Есеп-қисапты шәкіртіне меңгерткен тағылымы мол ұстаз мамандығы арқылы бақыттың кілтін таба білген.<blockquote>– Бүгінде білім саласына қатысты сан алуан өзгеріс орын алғаны мәлім. Мұғалімнің мәртебесі биіктеп, қиындығы мол қызметте олардың орны айқындала түсті. Дегенмен, қазіргі уақытта баланың тәрбиесі көңіл көншітпейді. Кезінде біз түске дейін сабақ беріп, түскі уақытта тәртібі қиын баланың үйіне барып, ата-анамен тағыз байланыс орнататын едік. Оқушының дұрыс жолға түсуіне, адал еңбек етуіне себепкер атанатын болатынбыз. Қазіргі оқу үдесірі мүлдем басқаша. Өзгеріске түсе беретін жүйенің салдарынан баланың оқу сауаты төмендеп кетеді. Үлгірімі нашарлайды, – дейді аяулы ұстаз.</blockquote>Осы күні зейнет демалысына шығып, балаларының амандығын тілеп отырған қос қария уақытысында сан түрлі марапатқа қол жеткізген. Мәселен, Нұрлан ағаның кеудесінде «Желтоқсанның 30 жылдығы» естелік медалі жарқырайды.&nbsp;

Кәсіптік білімнің майталмандары

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қызылорда облысының кәсіпкерлік және өнеркәсіп саласында оң көрсеткіштер байқалып отыр. Осындай жаңашыл жобалар жыл сайын жалғасын табуда.Облыс кәсіпкерлеріне бір терезе қағидаты негізінде қызмет көрсететін толық форматтағы «Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығы» 2017-2019 жылдары «бір терезе» қағидаты негізінде 19055 қызмет көрсетті. Бір жылдан соң өңір кәсіпкерлеріне қолайлы жағдай жасау, әкімшілік кедергілерді қысқарту және кәсіпкерлік субъектілерінің жобаларын сүйемелдеуге алу мақсатында кәсіпкерлік саласында қызмет көрсететін ұйымдар бір бизнес-орталыққа шоғырландырылды.Бизнес-орталық «Кәсіпкерлер үйі» деп аталып, толықтай облыс әкімдігінің қамқорлығына алынды. 2018-2020 жылдары жаңа тұрақты жұмыс орнын құру, жұмыссыз және өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтардың санын қысқартуға ықпал жасау, өңірде шағын және орта бизнестің жалпы өңірлік өнімдегі үлесін өсіру үшін «Қызылорда облысында жаппай кәсіпкерлікті дамыту мен қолдаудың үш жылдығы» болып жарияланды.2022-2023 жылдары шағын және орта бизнестің 48,8 млрд теңгеге несиелендірілген 2265 жобасына Ұлттық жоба аясында субсидия берілген. Шағын бизнестің 43 кәсіпкерлік бастамасына 187,5Биыл Мемлекет басшысының Жолдауы аясында ауыл тұрғындарының табысын арттыруға бағытталған «Ауыл аманаты» жобасы қолға алынып, ауыл тұрғындары мен жастар кәсіпкерлігін жылдық 2,5 пайызбен несиелендіру тетігі іске қосылды. Ауылдық жерлердегі 130 кәсіпкерлік бастамаға 1 млрд теңге, ал жастардың 281 кәсіпкерлік бастамасына 1,2 млрд теңге шамасында микрокредиттер табысталды. 2014 жылы облыс әкімдігінің қаулысымен құрылған «Қызылорда» өңірлік инвестициялық орталығының міндеті – ауылдық елді мекен кәсіпкерлерінің жобаларын жеңілдетілген несиемен қамтамасыз ету. Бүгінгі күні 13 млрд теңгеге 2600-ден аса кәсіпкерлік жоба қаржыландырылып, нәтижесінде 2700 -ге жуық жұмыс орны құрылған. Сондай-ақ, «Микробизнес-Қызылорда» бағдарламасы өндірістік, қайта өңдеу, қызмет көрсету, креативті экономика бағытындағы бизнестерге қолдау көрсетеді.«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры арқылы 2018-2021 жылдар аралығында 150-ге жуық жоба қаржыландырған. Бағдарлама шағын және орта кәсіпкерлікке жан-жақты қолдау көрсетті. Нәтижесінде 150-ден астам жұмыс орны құрылған. Жоба даму әлеуеті бар шағын және орта бизнестің барлық субьектілеріне қаржыландырудың тұрғындарды кәсіпкерлікке тартуға бағытталған.Өңірдегі құрылыс индустриясын дамыту үшін жеткілікті көлемде минералды-шикізат шоғырланған. Әк, түрлі фракциядағы қиыршық тас, саз және ақсаз, кварц құмдарын өндіруге арналған доломиттер, бентонит және каолин балшықтары аймақта жетерлік.Бұл салада 70-ке жуық кәсіпорын жұмыс істейді. Өңірде табақша шыны, цемент, темірбетон бұйымдары, әк, кірпіш, керамикалық және силикат кіріпіш, керамзит блоктары, құрылыс қоспалары, желім, тротуарлық плитка, тауарлық бетон, екі қабатты терезелер, айна және т.б өнім түрлері шығады.2017 жылдан бастап «Комфорт-1 KZ» серкітестігі заманауи және автоматтандырылған технологияларды қолдана отырып, уақыт пен климаттық тексеруден өткен ең сапалы екі қабатты терезелерді және әйнектерді өндіре бастады. Құрғақ құрылыс қоспалар, әк, пенопласт және полистирол бетон өндірісімен айналысатын кәсіпорындар бар. «ВЕГА-Пром» серіктестігінің құрғақ құрылыс қоспаларын өндіру цехы 2015 жылы пайдалануға берілді. Мұнда құрғақ құрылыс қоспасының 11 түрі шығарылады. «Композиттік құбырлар зауыты» серіктестігі 2013 жылы құрылды.Ішкі сауда ел экономикасының басты қозғаушы күші. Өңірде 2023 жылдың қаңтар-тамыз айларында жалпы сауда көрсеткіші 530,8 млрд теңгені құрады. Атап айтқанда, бөлшек сауда айналымы 330,6 млрд теңгеге жетіп, 104 % болса, көтерме сауда айналымы 199,2 млрд теңгені немесе 104,3%-ды құрап отыр. Ал, автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу 966,2 млн теңге немесе 2022 жылдың сәйкес кезеңіне 105,4%-ды шамалаған.Туризм саласында инвестиция көлемі де жыл сайын артып келеді. 2022 жылдың қорытындысымен инвестиция көлемі 26,8 млрд теңгені құраған. Қазіргі таңда, облыстың транзиттік инфрақұрылымын дамыту мақсатында «Қорқыт ата» әуежайы терминалының құрылысы жүргізілуде және темір жол вокзалы қайта жаңғыртылды. Сонымен қатар, жаңадан салынып жатқан өнер орталығы мен автовокзал құрылысы қарқынды жүргізілуде. Жазғы демалыс маусымында облыста 13 шағын және 2 ірі демалыс орындары жұмыс істейді. 2022 жылы 37,7 мың демалушы келген. Оның ішінде 14,2 мың демалушыны «Қамыстыбас» және «Ханқожа көлі» демалыс аймақтары қабылдаған.Облыстың туристік саласы көптеген жетістіктерге жетті. Тіпті соңғы 20 жыл ішінде туристер саны 10 есеге артып, 2022 жылдың қортындысымен өңірге 100492-ге дейін адам келгені тіркелген. Бүгінгі күні облыс аумағында 100-ден аса қонақ үйлер бой көтерген. Аймақтың басты артықшылықтарының бірі – тиімді географиялық орналасуы. Облыс аумағы арқылы «Батыс Еуропа» – «Батыс Қытай» халықаралық көлік дәлізінің үштен бірі өтеді.Қытайды Еуропаға байланыстыратын ең жылдам және тиімді жол 2015 жылы пайдалануға берілген еді. 2015 жылдан бастап жол бойында қызмет көрсететін кешендер іске қосыла бастады. Бүгінгі күнге Ұлттық стандартқа сай келетін 46 нысан келушілерге қызмет көрсетіп отыр. 2014 жылы бүкіл әлемге әйгілі «Қорқыт ата» мемориалдық кешені Қазақстан Республикасының тұңғыш президентінің тапсырмасымен қайта жаңғыртылды. Бір жылдан соң Сығанақ қалашығында археологиялық қазба жұмыстары жүргізілді.Бүгінгі таңда облыс көлемінде туризмді дамыту мақсатында 5 шипажай халыққа медициналық қызмет көрсетуде. Жыл соңына дейін заманауи үлгідегі шипажай пайдалануға берілді. Өткен жылдан бастап республикада туризм саласында 4 мемлекеттік қолдау шаралары жүргізіліп жатыр. Мемлекеттік қолдау шаралары аясында 17 санитарлық-гигиеналық тораптар субсидиялануда.Фото: Сыр бойы&nbsp;

Ұлттық жоба: Қызылордада 2265 жобаға субсидия берілген

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;Сырдария ауданына қарасты Ақжарма аулының тұрғыны Айжан Сүлейменова дәмі тіл үйіретін торттарды пісіре бастағанына 3-4 жыл болды. Бастапқы да&nbsp;қызығушылықпен үйінен самса, пицца, кондитер өнімдерін пісіріп бастаған келіншек аз уақыт ішінде оны кәсіп көзіне айналдырды. Қолынан келетін іспен айналысып, ауыл тұрғындарының сұранысына сай түрлі тәттілерді дайындайтын кейіпкеріміз көз жауын алатын торттарды пісіреді.Замандасымыз Айжан жас кәсіпкер ретінде кәсіпкерлерді қолдау бағдарламасына бірнеше рет қатысқанымен, қорғаған жобасы комиссиядан өтпей қалған. Сонда да сағы сынбаған келіншек өткен жылы «Бастау Бизнес» курсын оқып, сертификат алып, жобасын бұл жолы сәтті қорғап шығады. Қайтарымсыз грантқа қол жеткізген кондитер кәсіпкер атанып, кондитер өнімін дайындауға кіріседі. Жас кәсіпкердің бастамасы осы күні өз табысын бере бастады. Күн сайын тапсырыс саны да артып, оны уақытылы пісіріп үлгеру үшін есік алдынан шағын кондитер цехын да ашып алады. Негізгі мамандығы бастауыш сынып мұғалімі болғанымен мамандығы бойынша жұмыс табылмайды. Ауыл мектебінде орын болмағандықтан қаладағы мектепте жұмыс істеп, еңбек жолын бастайды. Тұрмыс құрғаннан кейін кішкентайлары дүниеге келіп, декреттік демалыстан соң қалаға қатынап жұмыс істеуді біржолата қояды.<blockquote>– Әрбір декреттік демалыста отырған келіншекке жақсы таныс жағдай деп ойлаймын. Үйде баламен отырғандықтан бос уақытымда сүйікті ісіммен айналыса бастадым. Пісірген кондитер өнімдеріме тапсырыс түсе бастады. Өзімді дамыту мақсатында түрлі шеберлік сыныптарға қатыстым. Үйрене келе дәмді торттың бірнеше түрін пісіре бастадым. Пісірген тәттілерім өзіме ұнады, алғашқы тапсырыс берушілерім де дән риза болды. Қазір «Айжан» жеке кәсіпкер ретінде тіркеліп, кәсібіммен толық айналысуыма мүмкіндік алдым, – дейді бесаспап шебер.</blockquote>Жаңа бизнес идеяларды іске асыру үшін қайтарымсыз 1 380 000 теңге грант алған Айжан қаражатқа цехына қажетті құрал-жабдықтарды сатып алған. Арнайы үлкен пештен бастап, түрлі қалыптар мен асхана жабдығын, дайын өнім қоятын үстел т.б. кәсіпкерге алаңсыз жұмыс істеуіне әрі табыс табуына үлкен көмек болды. Яғни грант қаражаты ісін жаңа бастаған кәсіпкер ретінде өзінің бизнес-әлеуетін ашуына, өндірісті жолға қоюына және дамытуға, сол арқылы өзін тұрақты табыспен қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.Ауыл тұрғындарын табиғи өнімдерден жасалатын торттардың сан алуан түрімен қуантып отырған Айжан күн сайын білімін де жетілдіріп отыруды мақсат етеді. Облыс орталығында өтетін кондитерлердің шеберлік сыныптарына қатысып, жаңашылдықты үйренуден жалықпайды. Тұрақты тұтынушыларын да қалыптастырып үлгерген кондитердің шеберлігіне ризашылығын білдіргендердің қарасы қалың. Бұл оның жұмысына серпін береді.– Қазір дәмді торт алу үшін қалаға бармаймыз. Өзіміздің ауылдан қолы шебер Айжанға тапсырыс береміз. Түрлі отбасылық мерекелік кештерге тортты керемет етіп дайындап береді. Торттан басқа қолынан келетін түрлі бәліш, самса, пиццаны да әзірлейді. Айжанның ізденімпаздығына, еңбексүйгіштігіне риза боламыз. Кәсібін де дөңгелетіп, бала-шағасының да қамын жасап, үлгеріп отыр, – дейді тұрақты тұтынушысы Шара Сейтмаханова. Мұндай пікірді ауылдастары Ханым Нұрпейісқызы, Алма Балабайқызы да қуаттай түсті. Ауылдастары ауылдан шағын цехтың ашылғанына қуанышты. Олар кез келген уақытта тапсырыс береді және торттың керемет болып шығатынына тәнті екенін де жасырмайды.<blockquote>– Барлық қыз-келіншектің қолынан келетін іс деп ойлаймын. Торт жасаудың ешқандай сыры жоқ. Үйренемін деушілерге бәрі әлеуметтік желіде дайын тұр. Ең бастысы ынта болу керек. Бастаған ісіңді шынайы көңілмен, ерекше махаббатпен жасасаң, одан асқан сұлулық болмайды. Тұтынушыларымды қуантып, ойларынан шығу үшін барымды салып пісірген тортқа қаншама адам қуанса, еңбегімнің қайтқаны. Ал бағасы онша қымбат емес, кез келген адамның қалтасы көтеретіндей етіп сатамын. Негізінен тортты сәндеу үшін көп уақыт кетеді. Әрі оған пайдаланатын заттарды да сырттан әкелемін, – дейді торт пісіруші Айжан Асылханқызы.</blockquote>Ауыл кондитері дайындаған торттың сан алуан түрін көріп, шын мәнінде таңданысымызды жасыра алмадық. Үлкен қалада дүкенде көретін торттың барлық түрін Айжан өз қолымен пісіріп дайындайды. Мұндай жетістікке жету көп уақытты, шыдамдылықты талап етеді әрі отбасының қолдауы аса қажет. Айжанға қолдау білдіріп, кәсібіне демеу болып отырған жұбайы Тимур мен 3 перзенті әрдайым жанынан табылады. Қара жұмыста шыңдалып, ауыл шаруашылығы саласында өзіндік орнын қалыптастырған жұбайы «Ақжарма және К» шаруа қожалығында механизатор болып еңбек етеді. Жас отбасыға шаруашылық басшысы 2019 жылы үй берген. Бүгінде Тимур мен Айжан өз жайларында өсіп-өніп, берекелі кәсіппен айналысып отырған жайы бар.Ауылда отырып ғажайып торттар дайындайтын жас кәсіпкер алдағы уақытта кәсібін кеңейтіп, қасына көмекшілер алуды жоспарлап отыр. Ал Айжанға көмекші болуды, өздері де үйреніп, табыс табуды қалайтын қыз-келіншектер Ақжарма ауылында жеткілікті.

Айжан Сүлейменова: Өзімді дамыту мақсатында түрлі шеберлік сыныптарға қатыстым 

Жаңақорғанда жаңа зауыт іске қосылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Кәсіптің көзін тауып ерінбеген адамға Құдайдың сыйы болады. Бүгінде қалада жылыжай жасап, көкөніс егуді кәсіп қылғандар көп. Әсіресе қыстың көзі қырауда көкөністер сырттан келіп, өзіміздің өнім тапшы болады.&nbsp;Мұндай олқылықтың орнын толтыруда жылыжай кәсібін жүргізгендерді қолдау маңызды. Солардың жеке кәсіпкер Дөңес Күншығаров. Ол жылыжайда құлпынай мен қияр өсіреді.Құлпынай дүкен сөрелерінен, базардан оқта-текте көз қызықтырып көрінгенмен қымбат бағада сатылады. Себебі құлпынай өзге өңірден тасымалданады және үлкен бапты қажет етеді.Жылы жақта өсіруге бейім құлпынайдың бабын тапса, біздің Қызылордада да жеміс береді екен. Осы жемісті егудің құпиясын зерттеп білген Талсуат ауылының тұрғыны Дөңес Күншығаров ауласына жылыжай орнатып, құлпынай мен қияр өсіріп, жемісін жеп, бейнетінің зейнетін көріп отыр. Ол жемістерді өсірудің, оны зиянкестерден қорғаудың жолын үйрететін көмекші құралдарды сатып алып, маманданған бағбандардан ақыл-кеңес сұрауға ерінбейді. Ауласынан табиғаттың тамаша жемісін баладай баптап, өсіріп отырғаны Қызылордада жеміс өсіру қиын деген жерлестерімізге сабақ боларлықтай.<blockquote>– Алғашында қобалжығаным рас. Кейіннен «нар тәуекел» деп кәсіпті бастау үшін 2021 – 2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба аясында «Микробизнес – Қызылорда» өңірлік инвестициялық орталығы» микро қаржылық ұйымынан 5 жылға 6 пайызбен 7 500 000 теңге несие алдым. Әрине, қияр өсіру оңай болғанмен құлпынай өсіру, біздің өңірге жерсіндіру оңайға түскен жоқ. Көп бапты керек ететінін байқадым. Алайда бастаған істі аяқсыз қалдыруға болмайды. Жан-жақтағы мамандардан кеңес алдым, «Болашақ» университетінің жылыжай өсірумен айналысатын мамандарынан көмекші құрал алдым. Кітапта жемістің түрлі ауруымен күрес жолдары айтылған. Алғашқы тәжірибем жаман емес. Бірақ бұл жемістерді көктемде еккен тиімді болып шықты. Ал мен оларды күзде еккен болатынмын. Алайда жеміс беріп тұр. Екі мәрте жинап алып төмен бағада сатушыларға өткіздім. Әлі де қателіктер болса келер жылы еккенде ескеремін деп ойлаймын. Жарық сөнген жағдайда күннің қызуын беретін жарық шамдар алып орнаттым. Құдай қаласа жылыжайды кеңейтіп, жемістерді көбірек ексем деп ойлаймын. Өйткені жерім жеткілікті, – дейді кәсіп иесі.</blockquote>Кейпкеріміз жерді тыңайтудың да жолын тапқан. Қоршаған ортаға еш зияны жоқ әрі шығыны аз болғандықтан қазақстандық жас ғалым Дәулет Егембердиев ұсынған биомелиорант тыңайтқышын пайдаланып жүр. Өзінің айтуынша, дәстүрлі әдіс бойынша қолданылатын 40 тоннаға дейінгі фосфогипс пен қиды 500 келі биомелиорант алмастыра алады екен. «Ізденген жетер мұратқа» деп дана халқымыз айтқандай бағбан ізденісі мен еңбек етуге ерінбегенінің арқасында ауласындағы жылыжайда дәмі тіл үйірер құлпынай мен қияр өсіріп, елге үлгі көрсетуде. Кәсіпкердің бақшасынан жергілікті жерді жерсінген қызылорданың құлпынайының дәмін таттық. Базардағы өзге өңірден тасымалмен келген құлпынайдан дәмді екенін байқадық. Туған жердің топырағында жайқалып жеміс берген құлпынай да, қияр да әрине дәмді.

Кәсіптің көзін тапқан 

Қазір кәсіпкерлік саласы жылдан жылға дамып келеді. Мемлекеттік қолдаудың көмегімен әркім өзіне қолайлы кәсіппен айналысуға мүмкіндік бар. Ол үшін ізденіп адамдардың сұранысына қарай бейімделіп, кәсіп қылсаң болғаны.&nbsp;Қала тұрғыны Айбархан Тойманов2015 жылдан бері жеке кәсіппен айналысып келеді. Осы уақыт арасында ол тұрақты және табысты бизнестің негізін қалауға қол жеткізді. &nbsp;Бүгінде кәсіпкердің металл бұйым жасайтын өндірістік цехы бар.<blockquote>– Тауар түрін кеңейту, нарықта бәсекелестерден ат оздыру мақсатында мен мемлекеттің қолдауына жүгіндім. Ол үшін «Ұлттық жоба» бағдарламасы аясында «Қазақстан халық банкінен» жеңіл несие алдым. Қаражат металл кесетін талшықты-оптикалы лазер станок сатып алуға жұмсалды. Облыс тұрғындары үшін металл профильді есіктер, тент, қалқа, торлы дәнекерленген қоршау сияқты сан алуан тауар шығаруға мүмкіндігіміз бар. Қазір цехта 15 адам жұмыс істейді. Өнімге сұраныс күн санап артып келеді, тек жеке адамдар ғана емес, түрлі кәсіпорын мен мекемелер де тапсырыс береді. Тіпті алыс ауылдардан арнайы келіп цехтың қызметіне жүгінетіндер бар, – дейді кейіпкеріміз.</blockquote>Дәнекерлеу цехының бір артықшылығы – заманауи құрал-жабдықтармен жабдықталған болса, екінші ерекшелігі – өндірген өнімдері &nbsp;нарықтан төмен бағада. Кәсіпкер тауар бағасын халыққа қолжетімді етуге тырысады.<blockquote>– Мамандығым дәнекерлеуші. Осы салада 10 жылдан астам жұмыс істеп келемін. Металды лазермен кесуді қолдану металл өңдеудің ең жоғары технологиясы және заманауи әдісі деуге болады. Қазір металл бұйымына сұраныс өте жоғары. Көптеген тұтынушы сәнді металл қақпаларға, өрнектелген әткеншектерге тапсырыс береді. Айына 20-25 қақпаға дейін шығарамыз, – дейді кәсіпорын дәнекерлеушісі Айбархан Тойманов.</blockquote>Шынында цех алаңында жұмыс қызып жатыр. Ыстық күнде темір дәнекерлеу оңай емес. Бірақ азаннан кешке дейін бұл жерде жұмыс толастамайтынын көрдік. Темірден түйін түйген жігіттер тапсырысты мезгілінде орындау үшін бел жазбай еңбек етуде. Ел қажетін өтеп жатқан алтын қолды жігіттерге риза болдық. Олар тауып жатқан табыстарына да риза. «Адал еңбек еткенге бақыт басын иеді» деген осы.

 Темірден түйін түйген Айбархан

&nbsp;&nbsp; <a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp; Көкте қалықтағанда көңілге қуаныш ұялататын көгершінге деген көптің қызығушылығы жоғары. Қанаттылардың бұл түрін қолға үйретіп, күтіп-баққандардың бірі – Қазалы қаласының тұрғыны Әсет Әзілханов. Оның құс баптауға деген қызығушылығы 13 жасынан басталыпты. Қиялына ерік беріп, көкте қалықтаған құстарға таңданыспен қарайтын Әсет бала арманын бүгін орындаған жан. Қызығушылығын өмір салтына айналдырған жігіт осынау 5-6 жылдың ішінде құс күтудің қыр-сырына қанығып үлгерген.&nbsp;Бүгінде адал құс, адалдықтың символына баланатын аққанаттыларды жұбайлар бас қосқанда, түлектер білім ұясымен қоштасқанда тілек тілеп, көкке ұшыру үрдісі қалыптасқан. Қызығы сол, бір-біріне бауыр басатын кептер біткен өзінің қожайынынан айырылмайтын көрінеді. Онысы, адамзат баласына адалдық деген құндылықты ұялататындай. Кейбіреулері сатып алған жаңа иесіне үйрене алмай, өз мекеніне қайта оралады. Мұндай кезде сатып алушы көгершінді қожайынына кері табыстайтын көрінеді.&nbsp;Әсеттің айтуынша, өте сезімтал, еске сақтау қабілеті жоғары құсты бақылау қызықты әрі керемет.&nbsp;Түрлері тұмсығының көлемі, кекілінің ауқымдылығы және табанының қауырсындалғандығына қарай бөлінеді. Біз кездестірген жылтырбасты, мұрнында кекілі бар, қоскекілді, ұзын, орташа, қысқа тұмсықты секілді әрбірінің өз ерекшеліктері бар. Қауырсындарының түсі де әралуан.&nbsp;Құстардың иесі жеке кәсіппен айналысады. Құрылыс жұмыстарына қажетті газоблок шығаратын арнайы цехы бар. Бұл өнім ұзаққа төзімді, өртке қауіпсіз, экологиялық таза, жылуды сақтайтын, аз ғана үлес салмағы бар, түрлі өңдеулерге ыңғайлы құрылыс материалы. Ал, көгершін ұстау, хоббиі десе болады.&nbsp;– Әсемдікті, әдемілікті, тазалықты қалаймын. Сондықтан да болар, құстар ішінде көгершінге деген қызығушылығым басым. Олардың көкте қалықтағаны әсерлі. Оны сезіне білу керек. Тіпті, көгершіндер туралы қызықты деректер жетерлік. Мәселен, көгершін – ауыл-аймақты жақсы тани алатын құс. Туған жерін, ұя салған орнын жазбай таниды. Көгершінді ұстап алып, алысқа апарып тастаса да, ұясын іздеп табатын киелі құс. Мұны ежелгі адамдар да байқаған. Содан көгершінді пошташы «қызметіне» алып, қарым-қатынас құралына айналдырған деседі.&nbsp;Пошта тасуға басқа құстарды да үйретуге болады. Бірақ хатшылық көгершіннің қанында бар қасиет. Оны үйретіп қажет емес. Қанатына хатты байлап, ұшырып жіберсең болды туған жерін айнымай табады. Көгершіннің кемшілігі, тек, бір бағытта ғана, яғни, үйіне қарай ұшатыны ғана. Көгерешіндер туралы мынадай жайтты да көз шалғаны бар.&nbsp;– Француздар шағаланы, орыстар сұңқарды, ағылшындар қарлығашты пошта тасуға үйретіп көрген. Алайда, олар көгершіндей көрсеткіш көрсете алмады. Көгершін жылдам, ауа райына қарамайды екен, – дейді. Бейбіт күнді сүйетін, өмірдің сақшысына айналған құсты баптаған Әсет.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/f592603d_5e1d_4811_8588_e9937fc21e17_53e371c01d.jpg" alt="f592603d-5e1d-4811-8588-e9937fc21e17.jpg">

Қазалыда құс баптайтындар саны артуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Ит жүгіртіп, құс салған халқымыз үшін саятшылықтың орны бөлек. Аңшылық – күнкөріс көзі ғана емес, ер азаматтың табиғат аясында демалуына, ептілік қасиетін шыңдауына септігі тигізетін өнер. Бүгінде аңшылық шаруашылығын дамытуда бірқатар өзекті мәселе бар. Соның бірі – ұлттық асыл тұқымды ит түрлерінің, яғни, қазақы тазы мен төбеттің күрт азаюы болып отыр.Қазір Қазалы ауданының көшелерінен, қаңғыбас иттердің арасынан жеті қазынаның бірі, әрі, адам баласының адал серігі қазақы төбет пен тазыны кезіктіру қиын. Еліміздегі ит асыраушыларды алаңдататыны да осы.Ит тұқымдастарының арасында ең ақылдысы – қазақы төбет пен тазы. Асыл тұқымды итті көз жанарынан және құлағынан байқауға болады.«Аттың жақсысы – бозы, иттің жақсысы – тазы» деп бекер айтылмаса керек. Қазақ тазысының алғырлығы, тектілігі және ерекше жаратылыс екені талай аңыз-әңгімеге арқау болды. Қашқан аңды қалт жібермейтін, тіпті қасқырдан да тайсалмайтын құмай тазыға қашан да сұраныс көп. Төбеттер де адамның сенімді досы әрі қорғаушысы. Болмысының салмақтылығымен ерекшеленетін олар бейберекетсіз үріп, айналадағылардың мазасын алмайды, үйренген ауласына өте адал. Сырттан келген қауіпке батыл тойтарыс береді. Қазақы төбеттен туған күшік бір жылдың ішінде өсіп жетіледі. Бір төбеттің ас-суы мен жағдайын жасауға айына орта есеппен 30 мың теңге кетеді екен. Мемлекет тарапынан тиісті қолдау болмаса, төбет пен тазы тұқымын сақтап қалу қиын дейді ит асыраушылар. Халқымыздың қанына біткен құсбегілік пен аңшылық кәсіпті қайта жандандырмасақ, ұлттық құндылығымыздың бірін жоғалтып алуымыз әбден мүмкін.Қазалы ауданында бірнеше жылдан бері ата кәсіппен айналысып келе жатқан Әділет Хасеннің айтуынша, олардың тұқымын асылдандыру, баяғы асылтұқымды тазылардың тегін қалпына келтіру бүгінгі күннің басты мәселесі екенін айтады.– Арғы аталарымның бәрі бүркіт пен тазы ұстаған. Дәстүрді жалғастырып келеміз. Қазір 5 тазым бар. Үйде асыраймын. Тазыны байлап, қамап қоюға болмайды, жаттықтырып тұру қажет. Сол үшін жүгіртемін, күнделікті тамағын беріп, баптаймын. Мал қараудан бөлек, қыстыгүні аңға шығамыз. Бір тазыдан төрт, сегіз ұрпақтан қалуға болады. Жеті ата сияқты олардың да арғы тегі болады. Әрбір тазының төрт-бес атаға дейін таралуына алты-жеті жылдай уақыт кетеді. Осыны қолға алып, көбейтуіміз керек. Тазы ұстау үшін оның жағдайын жасау маңызды. Сондықтан, аңшылық өнерге қызығатын жандарға үкімет тарапынан қолдау болса, бұл шаруашылық жандана түсер еді, – дейді ол.Тазы ит ұстау арқылы ата дәстүрді аласартпай отырған Амандық Қани ұлттық спортқа жанашыр жандардың санатында. Жиырма&nbsp;бес жасар жігіттің ит асырауға деген қызығушылығы ел астанасында білім алып жүргенде басталған. Бұған дейін отбасында аңшылықпен айналысқан адам да болмапты. Қазіргі таңда 9 тазының бабын келтіріп отырған азамат Оңтүстік пен Арқаның иттерінен артық тазы көрмегенін айтады.<blockquote>– Аудан орталығы Әйтеке би кентінде тұрсам да, ауылдағы ағайынның хәлін жақсы білемін. Ара-тұра 4 арлан, 5 ұрғашы тазымды далалыққа апарып, аңға саламын. Барлығы шашаққұлақты қазақ тазылары. Ерекшелігі, ұшқыр, жеңіл әрі тазайын келеді. Аңшылыққа шыққанда із кеседі, шибөрімен жекпе-жек шықса жанын алады. Сол үшін ата бабамыз осы тұқымға көңіл бөлді. Сабырлы, оғаш мінез көрсетпейді.&nbsp;Дегенмен, кейбірінің қасқыр алатын қасиеті бар. Дейтұрғанмен, қазір бұлардың азайып бара жатқаны қынжылтады, – дейді.</blockquote>Зерттеулерге сенсек, 1940 жылғы санақ бойынша Қазақстанда 19 мыңдай төбет болған. Қазір небәрі 1 000-ның айналасында десек, оның 170-і ғана таза қанды көрінеді. Себебі, олар 1966 жылы Қытайдағы, 70-жылдары Қазақстандағы мәдениет төңкерісі кезінде «ескіліктің сарқыншағы» ретінде жоғала бастаған. Тіпті, Қытайдың жаңа жыл мерекесінде ит сою дәстүріне сәйкес, «қазақ төбетінің еті тәтті» деген желеумен қытайлар қорадағы итті қоймайтын болыпты. Кейін тәуелсіздік алып, жоғымызды түгендей бастадық. Осылайша, үркіншілік жылдары қазақ байларымен бірге шекара асып кетіп, Қытай, Моңғолия жеріндегі Алтай қазақтарында және Түркиядағы қандастарда сақталған төбеттер жеткізіле бастаған.– Бұл ретте түрікмен алабайының атасы да, біздің қазақы төбет екенін ескерте кеткен жөн. Олардың өзі алып иттерін бертінге дейін «алабай» демей, «қазақы төбет» деп атап келген. Өйткені төбеттер Түрікменстанға большевиктер қуғындаған адайлармен бірге жеткен. Алайда, атасы қазақы төбет болғанымен, түрікмен алабайы әбден қаны бұзылған ит. Сондықтан олар ызақор, қабаған болып келеді. Тіпті, алдындағы тамағын қызғанып, өзінің иесін де жеп қоюға даяр тұрады. Қазақы төбет болса, керісінше, көрінгенге шабаланып үрмейді, байлаусыз жүрсе де адам қаппайды. Тек бөтен адам келсе ғана үріп, дыбыстайды. Балалар онымен ойнап, үстіне де мініп алып жүре береді. Әдетте, еріншек көрінетін тайыншадай төбеттер қасқыр көрсе, көзі жанып, ширығып шыға келеді. Алайда, қалыпты психикасы бұзылмаса, ит таласына түспейді.&nbsp;<blockquote>«Егер ит таластырудан қазақ төбетін көрсеңіз, бұл – таза қанды төбет емес. Ит төбелестіргіштер төбеттен ызақор, шапшаң ит шығару үшін, оны қазір неше түрлі шетелдік тұқымдармен будандастырып әлек. Таза қанды төбеттің күн санап азайып бара жатуының негізгі себебі осы», – дейді ит өсіруші Асылбек Әбдіқанұлы.</blockquote>Қазақы төбет пен тазыны қорғауды қолға алатын кез баяғыда жеткен. Ештен кеш жақсы. Бұл мақсатта зерттеу жұмыстарын жүргізіп, оларды баптап, өсіретін арнайы орындар ашу қажет-ақ. Әйтпесе, енді біраз жылдан соң онсыз да аз қалған қазақы тұқымды итті сирек кезіктіруіміз әбден мүмкін.Фото: e-history.kz/kz

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Кәсіпкерлік