<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Елімізде өмірден озған адамның өліміне не себеп болғанын анықтау үшін виртуалды аутепсия қолдану мүмкіндігі қарастырылып жатыр. Бұл туралы Әділет министрлігінің ресми өкілі Талғат Уәли айтты деп хабарлайды <a href="https://kaz.inform.kz/news/elmzde-maytt-soyip-teksermey-ak-olm-sebebn-aniktaytin-tehnologiya-engzlmek-436f2e/">KAZINFORM</a> ақпарат агенттігі.<blockquote>– Технологияның дамуы жағдайында виртуалды аутопсияны қолдану мүмкіндігі пайда болады. Виртуалды аутепсия – бұл дененің егжей-тегжейлі проекциясын алу үшін КТ сканері арқылы адамның инвазивті емес аутопсиялары орындалатын жаңа медициналық технология. Құқық қорғау органдарының мәйітті сот-медициналық сараптау кезінде сарапшылардың алдына қоятын негізгі міндеті – өлімнің себебін анықтау. Зерттеу енгізілетін болса кей жағдайларда мәйіттерді сойып тексерудің қажеттілігі болмайды. Кей жағдайларда ұлттық және діни салт-дәстүрлерге сүйеніп қаза болған адамның жақындары мәйітті кеспеуді сұрайды, – деді ол Орталық коммуникациялар қызметіндегі брифингте.</blockquote>Оның атап өтуінше, виртуалды аутопсия әдісі белгілі бір дәрежеде Швейцарияда, Ұлыбританияда, АҚШ-та, Үндістанда, Жапонияда, Швецияда, Норвегияда, Түркияда, Сауд Арабиясында, Ресейде қолданылады.<blockquote>– Қазақстанда қолданыста жоқ. Оны енгізсек деп зерттеп жатырмыз. Сот-сараптамалық орталығының мамандары осы әдісті қолданып жатқан елдерге іссапарға барып, әдістің қандай пайдасы, зияны барын зерттеп жатыр. КТ сканері – өте қымбат құрылғы. Сондықтан қандай құрылғыны қай елден дұрыс деген мәселе пысықталып жатыр. Ұлттық салт-дәстүрімізге, діни наным-сенімімізге байланысты азаматтар мәйітті кеспеуді сұрап жатады. Бірақ сараптама жүргізетін мамандар заң алдында жауап береді. Сондықтан мәйітті кесу арқылы жүргізілетін бұл сараптаманың жүргізілуі міндетті, – деді Талғат Уәли.</blockquote>Фото: freepik.com

 Елімізде мәйітті сойып тексермей-ақ өлім себебін анықтайтын технология енгізілмек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Кейде пациенттер дәрігер кабинетінен немесе қабылдаудан соң мәселенің байыбына жету үшін бірден Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына хабарласады. Олардың басым бөлігі емхана немесе ауруханада жұмыс істейтін Пациенттерді қолдау және ішкі сараптама қызметіне (ПҚІСҚ) сұрақтарын қойып, көмек ала алатындарын білмейді.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорында мәлімдегендей, мұндай қызметтер меншік түріне қарамастан медициналық ұйымдардың барлығында жұмыс істейді. (Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 3 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-230/2020 бұйрығымен бекітілген медициналық қызметтердің (көмектің) сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды ұйымдастыру және жүргізу қағидаларының 9-тармағына сәйкес жүзеге асырылады).&nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp; &nbsp; Бұл қызмет немен айналысады?&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Пациенттерді қолдау және ішкі сараптама қызметі (ПҚІСҚ) медициналық көмекті ұйымдастыру мен медициналық ұйымның клиникалық қызметіне талдау жүргізіп, медициналық көмекті көрсету тәртібі мен стандарттарының бұзылуын, медициналық жағдайлар немесе медициналық қызмет көрсету нәтижесінде пациенттің өмірі мен денсаулығына зиян келтіру фактілерін анықтап, азаматтардың өтініштерін қарайды. («Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 35-бабы, 3-тармағы, 2-бөлігіне сәйкес).&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;ПҚІСҚ «осында және қазір» қағидаты бойынша жұмыс істейді. Ол даулы жағдайларды шешуге, пациенттердің құқығын қорғауға, қажет медициналық көмекті алуына жәрдемдеседі. Сонымен қатар, МӘМС жүйесі туралы кеңес беріп, дәрігер тағайындауына қатысты сұрақтарды түсіндіреді.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;«Қор пациенттерді қолдау және ішкі сараптама қызметінің жұмысына жан-жақты қолдау көрсетуді жалғастыруда. Себебі олардың қызметі медициналық көмектің сапасына азаматтардың қанағаттану деңгейіне әсер етеді. Барлығы бірдей жоғары инстанцияларға ресми өтініш жолдап, жауап күткісі келмейді. Сондықтан осындай жағдайларда пациенттің уақытын жоғалтпай, мәселені тікелей медициналық ұйымның ішінде шешуге мүмкіндік беретін қызмет жұмыс істейді. Мамандар жағдайды мұқият зерттеп, ең тиімді шешімді табады», – деп атап өтті ӘМСҚ басқарма төрағасының орынбасары Индира Саркенова.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Егер сұрақ қосымша қарауды қажет етсе немесе қызмет оны шеше алмаса, азаматтар өңірлік денсаулық сақтау басқармасына немесе ӘМСҚ-ға төмендегі цифрлық сервистер арқылы жүгіне алады:&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;• &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;• &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Telegram-бот @SaqtandyryBot;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;• &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Қордың ресми сайты:&nbsp;https://msqory.kz/.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Пациенттерді қолдау қызметіне қандай жағдайларда жүгінуге болады?&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Шұғыл көмек алу немесе учаскелік дәрігерге қаралу үшін сақтандырылған мәртебеңізді талап етсе;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Учаскелік дәрігер болмағандықтан, қабылдауға кіру мүмкін болмаса (мысалы, жұмыстан шығып кеткен, ауырып қалған немесе қабылдауды тоқтатқан);&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Учаскелік дәрігер/мейірбике/фельдшер үйге шақыртуға бармаса, ал сіз осы емханаға тіркелген болсаңыз;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Емханада бейінді маман болмаса немесе оның кеңесіне бір ай бойы жазыла алмайсыз десе;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Медициналық көрсеткіштер бойынша тиесілі диагностикалық немесе зертханалық қызметтерге жолдама ала алмасаңыз;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Талдау нәтижелерін көрсетпесе;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Қабылдау кезінде дәрігер дөрекілік танытса немесе өзін лайықты ұстамаса;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Көрсетілген медициналық көмектің сапасына қанағаттанбасаңыз;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Қойылған диагноз немесе тағайындалған емге күмәндансаңыз;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Дәрігер тағайындауы түсініксіз немесе тағы сұрағыңыз болса;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; МӘМС жүйесіндегі мәртебеңізді және жарналарды қалай төлеу керектігін білмесеңіз;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Медициналық жазбаларыңызда қате ақпаратты немесе жалған жазбаларды анықтасаңыз;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Жалпы медициналық ұйымның немесе қызметкерлердің жұмысына қанағаттанбасаңыз және басқа да жағдайларда жүгінуге болады.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Көптеген жағдайлар жазбаша шағым түсіруді қажет етпейді, олар қызмет мамандарының әрекетімен сол жерде шешіледі.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры азаматтарды өз құқығын қорғауға белсенді болуға шақырады. Себебі уақытылы жүгінген кезде әділдікті қалпына келтіріп қана қоймай, жалпы денсаулық сақтау жүйесін жақсартуға да ықпал етеді.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Емханада пациенттердің құқығын кім қорғайды?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Аймақ басшысының үйлестіруімен, «ҚазГерМұнай» компаниясының демеушілігімен өткен жылдың қазан айында Сырдарияның сол жағалауынан жаңа оқушылар сарайы пайдалануға берілді. 350 балаға арналған көпфункционалды заманауи кешен 3 мың шаршы метрді құрайды. Мұнда шығармашылық қызметтің барлық түрлерімен және спортпен айналысуға, үйірмелерге қатысуға жағдайлар жасалған.Техноорталық, бағдарламалау, робототехника және өнеркәсіптік дизайн сыныптары, экологиялық зертхана, жылыжайлар мен қысқы бақ, телестудия, вокал, музыкалық аспаптар және хореография кабинеттері жұмыс істейді.Жаңа оқушылар сарайы білім сапасын жақсарту, балалардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру бағытында өңір жасөспірімдерінің интеллектуалдық және рухани тұрғыдан жан-жақты дамуына үлкен мүмкіндік беріп отыр.Оқушылар сарайына білім алушылардың қатынауы үшін қала орталығынан сол жағалауға қоғамдық көліктер үздіксіз жүруде.Айта кету қажет, бүгінде Қызылорда қаласының сол жағалауы қарқынды өсіп, халқының саны 15 мыңға жуықтады.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Dvorecz_shkolnikov_4_8e16338f01.jpg" alt="Дворец школьников 4.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Dvorecz_shkolnikov_1_531179da79.jpg" alt="Дворец школьников 1.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Dvorecz_shkolnikov_5_eda32ac341.jpg" alt="Дворец школьников 5.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Dvorecz_shkolnikov_412eb0afca.jpg" alt="Дворец школьников.jpg">

 Сырдарияның сол жағалауында жаңа Оқушылар сарайы жұмыс істеп тұр

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгін ҚР Премьер-министрі Олжас Бектеновтің төрағалығымен Үкімет отырысы өтті. Күн тәртібінде ғылымды дамыту және цифрландыру мәселелері, Үкімет қаулыларының жобалары қаралды.Үкімет отырысынан кейін өткен мәжілісте осы және басқа да мәселелер талқыланып, міндеттер айқындалды. Қызылорда қаласы, аудан әкімдері мен жауапты сала басшыларына тапсырмалар жүктелді.Елімізде Жоғары білім мен ғылымды дамыту тұжырымдамасына сәйкес білім сапасын және ғылыми зерттеулердің тиімділігін арттыруға бағытталған бірқатар маңызды жоба бар.Бүгінде шетелдік жоғары оқу орындарының филиалдарын ашу жұмыстары белсенді жүргізілуде. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Оңтүстік Корея Республикасының Сеул Ұлттық Ғылым және технологиялар университетімен (СеулТех) бірлесіп, өткен жылы Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің базасында Жасанды интеллект институты ашылды. Қазір аталған институтта төрт білім беру бағдарламасы бойынша 100 студент мемлекеттік грант негізінде білім алуда. Бұл – еліміздегі жасанды интеллект саласын дамытуға және заманауи талаптарға сай жоғары білікті мамандар даярлауға бағытталған маңызды қадам.Жиында осы жұмыстарды күшейту, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті өңірлік жоғары оқу орындарымен, облыстық білім басқармасымен, ғылыми-зерттеу институттарымен бірлесіп, ғылымды дамыту және цифрландыру бағытындағы жұмыстарды ұйымдастыру үшін Ғылымды дамыту жөніндегі өңірлік кеңес құру тапсырылды. Ғылыми зерттеулерді қаржыландыруды жан-жақты пысықтап, нақты ұсыныстар енгізу керек.Басқосуда «Артспорт» бағдарламасының жүзеге асырылуы, аудандардағы әлеуметтік осал топтар үшін сатып алынған тұрғын үйлердің сапасы және санитарлық тазалық бойынша да тапсырмалар жүктелді. Қар еріп, дариядан мұз өтетін кезеңдегі ахуал қатаң бақылауда болуы тиіс. Күнделікті кезекшілік ұйымдастырып, су деңгейін тұрақты бақылауда ұстау ескертілді.Жиын соңында мереке күндері ұйымдастырылатын шаралар бойынша да тапсырмалар берілді.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/12_66634aa046.jpg" alt="12.jpg">Фото: Қызылорда облысы әкімінің баспасөз қызметі

 Үкімет отырысында көтерілген мәселелер бойынша міндеттер айқындалды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> «Ғылымды дамыту – еліміз үшін стратегиялық маңызы бар басымдық. Әсіресе дарынды, қабілетті жастардың ғылыммен айналысуына жағдай жасау өте маңызды»,&nbsp;–&nbsp;деп атап өтті Мемлекет басшысы Ғылым және технологиялар жөніндегі ұлттық кеңесте.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Ta_ylymdamalar_t_r_yn_j_zh_ne_granttar_aza_standa_zhas_alymdardy_oldau_alaj_zh_zege_asyrylady_3da5b36b05.webp" alt="Тағылымдамалар, тұрғын үй және гранттар Қазақстанда жас ғалымдарды қолдау қалай жүзеге асырылады.webp">Ғылымды дамыту&nbsp;–&nbsp;Қазақстан үшін басты басымдықтардың бірі. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша ғылыми зерттеулерді қаржыландыру ұлғайтылды, ғылыми ұйымдар жаңғыртылуда, сондай-ақ шетелде тағылымдамалар саны артуда, бұл ғылымды жастар үшін тартымды етеді және халықаралық ынтымақтастықты дамытуға және зерттеу инфрақұрылымын нығайтуға ықпал етеді.Ғылымды мемлекеттік қаржыландыру&nbsp;2025-2027 жылдарға 531,1 млрд. теңгеге дейін ұлғайтылды.Ғылымды дамытуға және сатып алу рәсімдерін жеңілдетуге бағытталған заңдар қабылданды. Сонымен қатар&nbsp;ҚР Президенті жанындағы Ұлттық Ғылым академиясының жоғары ғылыми ұйым түріндегі жаңа мәртебесі&nbsp;анықталды.Инновациялық инфрақұрылымды қолдау үшін бірыңғай терезе болатын және венчурлік қаржыландыруды тартатын Ғылым қорының мәртебесі кеңейтілді.Ғылыми қызметкерлердің мәртебесін арттыру үшін ғылыми ұйымдар қызметкерлерінің жалақысы&nbsp;18%-ға&nbsp;ұлғайтылды, ал ғылыми атақтар үшін қосымша ақылар&nbsp;50 АЕК-ке&nbsp;дейін өсті.Жалпы, елде ғылыми зерттеулермен&nbsp;425 ұйым&nbsp;айналысады, бұл 2022 жылмен салыстырғанда 11-ге көп. Ғылыми қызметкерлер саны&nbsp;25,4&nbsp;мың адамға&nbsp;жетті, оның&nbsp;46%-ы жас ғалымдар.Мемлекет ғалымдарға, оның ішінде жас ғалымдарға жан-жақты қолдау көрсетеді. Президенттің тапсырмасы бойынша олардың әлеуметтік мәртебесін арттыру және ғылымға жас кадрлардың келуін ынталандыру мақсатында 2024 жылы&nbsp;315 жас ғалым&nbsp;пәтер алды. Оның&nbsp;290-ы&nbsp;«Отбасы банкімен» бірлесіп іске асырылатын арнайы ипотекалық бағдарлама аясында, ал&nbsp;25-і&nbsp;өтеусіз негізде тұрғын үй алды.2025 жылдың басынан бастап 36 жас ғалым тегін негізде&nbsp;пәтер алды.Мемлекет басшысының әлемнің жетекші зерттеу орталықтарында 500 ғалымның жыл сайынғы тағылымдамадан өтуін қамтамасыз ету туралы тапсырмасын орындау үшін&nbsp;шетелде ғылыми тағылымдамалар бағдарламасы&nbsp;іске қосылды. Бүгінгі таңда осы тапсырманы іске асыру аясында&nbsp;1475 тағылымдама&nbsp;берілді.Сондай-ақ&nbsp;«Жас ғалым» бағдарламасы&nbsp;жүзеге асырылуда. 2021-2024 жылдар аралығында гранттық қаржыландыруға 16 конкурс өткізілді, соның нәтижесінде 2 мыңнан астам ғылыми жоба іске асырылды.Жыл сайын ғылымға қосқан үлесі және ғалымдарды ынталандырғаны үшін&nbsp;2000 АЕК&nbsp;мөлшерінде 50&nbsp;«Үздік ғылыми қызметкер»&nbsp;сыйлығы беріледі.Докторларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысы өсуде. Мәселен, егер&nbsp;2022 және 2023 жылдары докторантураға берілетін гранттар саны тиісінше&nbsp;1815&nbsp;және&nbsp;1919&nbsp;грантты құраса, 2024 жылы&nbsp;2919&nbsp;грант бөлінді.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/1_8023f2f7b6.webp" alt="1.webp">Ғылым мен өндіріс арасындағы байланысты нығайту маңызды бағыт болып табылады. Мұндай өзара іс-қимылдың сәтті мысалы –&nbsp;ғылыми-технологиялық сессиялар. Бүгінгі таңда&nbsp;Қазақмыс, Қазатомөнеркәсіп, ERG, Қазминералс, Қармет, ҚазақОйлАқтөбе, Қазмырыш&nbsp;сияқты ірі кәсіпорындармен бірлесіп ел өңірлерінде осындай 9 сессия өткізілді.Ғылыми-технологиялық сессияның қорытындысы бойынша ҚР Үкіметі жанындағы&nbsp;Жоғары ғылыми-техникалық комиссияның отырысына&nbsp;11 техникалық тапсырма&nbsp;ұсынылды. Осылайша&nbsp;ғылыми-техникалық тапсырмалардың жалпы көлемінің 10%-ы ірі кәсіпорындармен нақты жұмыс нәтижелеріне&nbsp;негізделген.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/2_8d86843426.webp" alt="2.webp">Сонымен қатар 2024 жылдың басынан бастап жер қойнауын пайдаланушылардың ғылымы мен технологияларын дамытуға күрделі салымдардан&nbsp;1% аударудың жаңа тетігі&nbsp;енгізілді.Бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру шеңберінде&nbsp;ЖОО базасында ғылыми инфрақұрылымды күшейту және кәсіпорындармен әріптестікте заманауи зертханалармен технологиялық парктер, инжинирингтік орталықтар&nbsp;құру бойынша жұмыс жүргізілуде.Осы ғылыми жобаларды іске асыруда&nbsp;10 зертхана&nbsp;ашылды,&nbsp;5 спин-офф&nbsp;цехтары,&nbsp;3 стартап&nbsp;іске қосылды,&nbsp;468 млн теңгеге&nbsp;жеке ұйымдармен ғылымды қажетсінетін қызметтер шығаруға&nbsp;14 шарт&nbsp;жасалды,&nbsp;788,9 млн теңге&nbsp;жеке қоса қаржыландыру тартылды.Сонымен қатар еліміздің университеттерінде&nbsp;(әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Қ.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ, Л.Гумилев атындағы ЕҰУ)&nbsp;күрделі ғылыми міндеттерді шешуге, озық зерттеулерді дамытуға және халықаралық ынтымақтастықты нығайтуға арналған&nbsp;3 суперкомпьютер&nbsp;бар. Академиялық кластердің жалпы өнімділігі – 2 PFLOPS.Қазақстандық ғалымдардың ғылыми әзірлемелері әртүрлі салаларда қолданылуда.✔ Балқашта&nbsp;Satbayev University Металлургия және байыту институтының қазақстандық ғалымдары әзірлеген бірегей технология бойынша тазартылған селеннің&nbsp;алғашқы партиясы шығарылды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/3_d6054004dc.webp" alt="3.webp">✔&nbsp;Сонымен қатар биолог-профессор Дос Сарбасов бастаған Nazarbayev University қазақстандық ғалымдары&nbsp;қатерлі ісікке қарсы дәрі&nbsp;ойлап тапты.&nbsp;DVC&nbsp;деп аталатын дәрі-дәрмектің құрамына С витаминінің жоғары дозасы және төмен концентрациядағы мышьяк&nbsp;кіреді. Препарат глюкозаны сіңіретін рак клеткаларына әсер етеді.Бүгінгі таңда қазақстандық ғалымдардың қатерлі ісікке қарсы препараты пациенттерге оң әсермен&nbsp;клиникалық сынақтардың екі бастапқы кезеңінен сәтті өтті.✔ Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінің ғалымдары Қазақстанда алғаш рет травматология, нейрохирургия, жақ-бет хирургиясы, онкология және радиология үшін&nbsp;отандық имплантат дайындады.✔ Ә.Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университетінде ғалымдар металлургиядағы коррозиямен күресудің инновациялық әдісін –&nbsp;«Сақтау» коррозияға қарсы жабын&nbsp;әзірледі.✔ Қазақстандық ғалымдар тобы қазақ тілінде жасанды интеллектті дамытуға бағытталған&nbsp;KazLLM үлкен тілдік моделін&nbsp;әзірледі.KazLLM қазақ тіліндегі мәтіндік ақпаратты өңдеу, аудару және талдау, сондай-ақ қазақ тілін заманауи технологияларға интеграциялау үшін тиімді шешімдер жасауға ықпал ететін болады.Мемлекетті қолдау, жастарды белсенді тарту және ғылым мен өндіріс арасындағы байланысты нығайту елдің дамуы үшін жаңа көкжиектер ашады. Ғылым инновацияның қозғаушы күшіне айналып қана қоймайды, сонымен қатар тұрақты даму мен өркендеуге бағытталған ұлттық стратегияның маңызды элементіне айналады.Фото: pixabay

Тағылымдамалар, тұрғын үй және гранттар: Қазақстанда жас ғалымдарды қолдау қалай жүзеге асырылады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;ҚР &nbsp;ҚМА-ның хабарлауынша ол тұтынушылық кооператив ретінде жасырынып жұмыс істеген. Тергеу барысында Н. Туғанбаев бастаған пирамида ұйымдастырушылары, 86 мыңнан астам азаматтан 12,4 млрд теңге тартқан,&nbsp;есесіне ай сайын 30%-ға дейін табыс уәде еткен. Шын мәнінде, нақты бизнес болмаған, төлемдер жаңа қатысушылардың салымдары есебінен жүзеге асырылған. &nbsp;Нәтижесінде Туғанбаев пен оның серіктестері 3,8 млрд теңге қаражатты заңсыз иеленген.Күдіктілер салымшыларды адастырып, Алматы қаласында құрылыс материалдарын өндіру, тігін цехы мен тұрмыстық және медициналық техника зауыты жұмыс істеп жатқандығын мәлімдеген. Шындығында, өнімдер үшінші тарап жеткізушілерінен сатып алынып«Asar Baspana» логотипімен таңбаланған.2024 жылы желтоқсан айынан бастап, пирамидаға деген сенім азая бастаған кезде, ұйымдастырушылар автосалон ашып, ресми дилерлермен әріптестік орнаттық деген жалған ақпарат таратқан. Шын мәнінде, автокөліктер салымшылардың ақшасына сатып алынып Туғанбаевтың туыстарына рәсімделген.&nbsp;Пирамиданы әшкере қылатын жағдайлар туындаған тұста, Туғанбаев Н.М. 8 ақпан күні «Asar Baspana» сайтын техникалық режимге ауыстырған. Бұл қылмыстық әрекетті жасыру мақсатында жасалды. Алайда, тергеу барысында серверлік деректер қалпына келтірілді. Сайт деректеріне сәйкес, «Gold» деңгейіне жеткен 15,5 мың салымшының тек біреуіне ғана пәтер берілген. «Platina» бағдарламасы бойынша 15 мың үміткердің арасынан тек бір салымшыға ғана&nbsp;көлік берілген. &nbsp;Еске салайық, 2025 жылғы 9 ақпанда 49 кеңседе және 81 күдіктінің тұрғылықты жерінде тінту жүргізілді. Оның нәтижесінде 1,1 млрд теңге, Toyota Land Cruiser 300 және Lexus 570 сияқты 10 премиум-класстағы автокөліктер тәркіленді, олар Туғанбаев пен оның жақындарына рәсімделген.Сонымен қатар, Ақтау қаласында Н. Туғанбаевтың бауырының үйінен кооперативтің есепшоттарында болуы тиіс 945 млн теңге қолма-қол ақша табылды. &nbsp;1,2 млрд теңгеден астам сомаға шоттар бұғатталып, тыйым салынған. &nbsp;2025 жылғы 11 ақпанда Туғанбаев Н.М. мен Байтасов Н-ға қатысты 2 айға қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасы қабылданды.Сотқа дейінгі тергеу жалғасуда.

 «Asar Baspana» қаржы пирамидасы қызметін тоқтатты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қазақстан үкіметі елдегі бірыңғай уақыт белдеуіне қатысты зерттеудің қорытындысын жариялады. Бұл туралы <a href="https://stan.kz/kazakstanda-uakit-beldeuinin-auisui-zertteu-koritindisi-414901/">Stan.kz </a>ақпарат агенттігі хабарлайды.Жұмыс барысында деректерді зерттеу, сауалнама нәтижелері және бірыңғай уақыт белдеуіне ауысқанға дейінгі және кейінгі көрсеткіштерді салыстыруды қамтитын кешенді тәсіл қолданылды. Зерттеу жүргізу әдістемесі бірыңғай уақыт белдеуін енгізудің халық денсаулығына, энергия тұтынуға, еңбек тиімділігіне, оқушылардың үлгеріміне, жол-көлік оқиғалары деңгейіне, қылмысқа және басқа да аспектілерге әсерін бағалау бойынша 40-тан астам метрика мен көрсеткіштерді қамтиды.<blockquote>"Денсаулық сақтау саласы бойынша 100 мың адамға есептелген қала және ауыл тұрғындарымен қатар түрлі жастағы азаматтар қамтылды. Энергия тұтыну бойынша электр энергиясын тұтыну статистикасын, оның ішінде ең жоғары жүктемелерді және бүкіл ел бойынша электр энергиясын тұтынуға салыстыру жүргізілді. Еңбек қызметі бойынша, орындалған жұмыс көлемі, кешігу және сабаққа келмеу жағдайлары, жарақаттар мен тәртіп бұзу жағдайлары қамтылған", – деді сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев.</blockquote>Оның сөзінше, зерттеу қорытындысы уақыт белдеуінің ауысуы тұрғындардың өміріне кері әсер етпегенін көрсеткен.<blockquote>"Мемлекет басшысы үкімет пен парламентке аталған мәселені егжей-тегжейлі қарап, бірлесіп оңтайлы шешім қабылдауды тапсырғанын білесіздер. Министрдің баяндамасында айтылғандай, мониторинг бірыңғай уақыт белдеуін енгізу туралы қабылданған шешімнің теріс әсері жоқ екенін көрсетті", – деп қосты премьер-министр Олжас Бектенов.</blockquote>Фото: freepik.com

Қазақстанда уақыт белдеуінің ауысуы: Зерттеу қорытындысы жарияланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.k</a>z Ресейлік депутаттар Қазақстанның Алматы қаласында Владимир Жириновскийдің құрметіне ескерткіш орнатуды жоспарлап отыр, деп хабарлайды <a href="https://politico.kz/article/resey-deputattary-almatyda-zhirinovskiyge-eskertkish-qoyudy-usyndy?fbclid=IwY2xjawI8rLpleHRuA2FlbQIxMQABHSFcQmdI2clK2wcuPwUCEPvkIcTMAewE_XBD3T_r5TAUdz_T-T6ZVdG_jw_aem_YLqnRadCi6yJC4UU0mX7Jw">POLITICO.KZ</a> ТАСС агенттігіне сілтеме жасап.2026 жылы Ресейде және кейбір шетелдік қалаларда Жириновскийдің 80 жылдық мерейтойына орай бірнеше ескерткіш ашу жоспарланған.Ресей президенті Владимир Путин 2024 жылы қарашада Жириновскийдің туған күнін мемлекеттік деңгейде атап өту туралы жарлыққа қол қойған болатын.Бұл шараларды Ресей Мемлекеттік Думасының төрағасы Вячеслав Володин басқарады.<blockquote>"Жириновскийге арналған ескерткіштің ресми ашылуы 2026 жылдың наурыз-сәуір айларында Мордовияның Саранск қаласында өтеді. Сондай-ақ, сәуір-мамыр айларында Ресей Федерациясының бірнеше аймағында және оның "кіші отаны" Алматыда да ескерткіш қою жоспарланған", – делінген ресми құжатта.</blockquote>Жириновский кім болған?Владимир Жириновский 1946 жылы Алматыда дүниеге келген. Ол Ресей Либералдық-Демократиялық Партиясының (ЛДПР) негізін қалаушысы және ұзақ жылдар бойы оның жетекшісі болған.Саясаткер 2022 жылы 75 жасында қайтыс болды.Жириновский Ресей саясатында популистік және даулы мәлімдемелерімен танымал болған. Ол Кеңес Одағының ыдырауына қатысты пікірлері мен Қазақстан туралы бірнеше даулы мәлімдемелерімен есте қалды.<img class="image_resized" style="width:29.65%;" src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Putin_Zhirinovskij_dc51d36829.jpg" alt="Путин Жириновский.jpg">Фото: Мемлекеттік Думаның баспасөз қызметі

Ресей депутаттары Алматыда Жириновскийге ескерткіш қоюды ұсынды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2023 жылдың қыркүйек айында отандық бизнес өкілдерімен кездесу барысында азаматтардың құқықтарын сапалы қорғауды қамтамасыз ету үшін жекелеген кассациялық соттар құрудың маңыздылығы туралы атап өткен болатын. Президент тапсырмасына орай 2025 жылдың 1 шілдесінен бастап елімізде кассациялық соттар жұмыс істейтін болады.Кассациялық сотқа істер алдын ала қараусыз үш судьядан тұратын алқаға тікелей түсетін болады Тәуелсіз кассациялық сот азаматтық, әкімшілік, қылмыстық істер бойынша тек Астанада ғана құрылады.Кассациялық сотқа соттың қаулысына қанағаттанбаған тараптар аппеляциялық алқадан кейін шағымдана алады. Істерді кассациялық сатыдағы сотта қарау белгілі бір негіздер бойынша ғана мүмкін болады.Кассациялық сот – сот шешімдерін қабылдау кезінде заңдардың дұрыс қолданылуы мен түсіндірілуінің сақталуын қамтамасыз етеді. Сондай-ақ, төменгі органдар шығарған сот шешімдерін қадағалайтын және түзететін сот жүйесінің бір түрі болмақ.Ең бастысы, бұл кассациялық орган толық тәуелсіз болады. Кассациялық соттардың негізгі міндеті – сот шешімдерінің заңдылығын тексеру. Олар апелляциялық соттардың шешімдерін құқықтық тұрғыдан бағалап, заң талаптарына сай болуын қадағалайды. Бұл жаңа инстанция сот қателіктерін түзетіп, заңнаманың біркелкі қолданылуын қамтамасыз етуге бағытталған. Қазақстанда кассациялық соттарды құрудың басты мақсаттары:Әділдікті қамтамасыз ету: кассациялық соттар сот шешімдерін қосымша тексеру арқылы заңдылық пен әділдікті орнатады.Бұл инстанция сот қателіктерін анықтап, дұрыс емес шешімдерді түзетуге мүмкіндік береді. Төменгі сатыдағы соттың актісі заңсыз немесе негізсіз деп танылса, кассациялық сатыдағы сот оның күшін жойып, істі жаңадан сот талқылауына жіберуі немесе түпкілікті шешім қабылдауы мүмкін. Кассациялық сот құру еліміздегі сот жүйесінің дамуына өз үлесін қосары сөзсіз.А. Өмірзақ,Қызылорда облысының мамандандырылған&nbsp;ауданаралық әкімшілік сотының жетекші маманы&nbsp;Фото: Нұрболат Нұржаубай

Кассациялық сот құру – қоғам талабы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Рамазан – хижра күнтізбесі бойынша тоғызыншы айдың атауы. Мүбәрәк Рамазан айының атауындағы хикмет түрліше түсіндіріледі, деп хабарлайды&nbsp;<a href="https://kaz.nur.kz/society/2226678-kunangdi-zhuatyn-zhangbyr-zhane-on-bir-aidyng-sultany-ramazan-turaly-qyzyqty-derekter/">Nur.kz.</a>Дінді зерттеп жүрген бір топ ғалым Рамазан (Рамадан) сөзі жаңбыр дегенді білдіретін "рамда" сөзінен шыққанын алға тартады. Яғни, жаңбырдың жерді тазартатыны сияқты, Рамазан айы да мұсылмандарды күнәларынан арылтады деген тұжырым ұсынады.Ғалымдардың тағы бір тобы бұл сөз "рамад" сөзінен шыққан, яғни "күн жылытқан жер" дегенді білдіреді деп есептейді. Яғни, ораза ұстаған адам ыстық жерде жүргендей, аштық пен шөлді бастан кешіреді. Ыстық жер жалаңаяқ жүргендердің аяғын күйдіретіні сияқты, Рамазан да мүміндердің күнәсін күйдіріп, жойып жібереді деседі.<ul><li style="text-align:justify;">Рамазан айы сондай-ақ "он бір айдың сұлтаны" деп аталады.</li><li style="text-align:justify;">Осы қасиетті айға қатысты мынадай қызықты деректер келтіріледі:</li><li style="text-align:justify;">Рамазан – мұсылмандардың қасиетті кітабы Құранда аталатын бірден-бір ай.</li><li style="text-align:justify;">Құран Кәрім дәл Рамазан айында түскен.</li><li style="text-align:justify;">Құранда "мың айдан қайырлы" деп айтылған Қадір түні де Рамазан айына келеді.</li><li style="text-align:justify;">Дәл Рамазан айында мұсылмандар ислам дінінің бес негізінің бірі – ораза ұстауға міндетті.</li><li style="text-align:justify;">Садақа беру (пітір садақасы) де Рамазан айының ерекшелігі. Садақа Айт мейрамы басталмай тұрып мұқтаж мұсылмандарға төленуі керек.</li><li style="text-align:justify;">Медициналық статистика көрсеткендей, Рамазан айында оразаны дұрыс ұстаған жағдайда денсаулыққа оң әсері болады.</li><li style="text-align:justify;">Зерттеу нәтижелері ораза ұстағандардың көпшілігінде холестерин деңгейінің төмендегенін, қан қысымының қалыпқа келгенін және метаболизм жақсарғанын көрсеткен.</li><li style="text-align:justify;">Кейбір елде Рамазан айында ораза ұстамау құқықбұзушылық болып саналады. Екінші жағынан, оразаны қасақана бұзу айыппұл төлеумен және қоғамдық жұмыстармен жазаланатын қылмыс болып саналады.</li><li style="text-align:justify;">2025 жылы ең ұзақ ораза уақыты 29 наурызда Рейкьявик (Исландия) және Нуук (Гренландия) қалаларында 15 сағат 52 минутты құраса, ең қысқасы Пунта-Аренас қаласында (Чили) сол күні 13 сағат 38 минутты құрайтын болады.</li></ul>Фото: freepik.com

Рамазан айы туралы қызықты деректер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қазақстанда мектеп оқушыларының көптен күткен демалысы келе жатыр,деп хабарлайды <a href="https://baq.kz/oqushylar-koktemgi-kanikulda-neshe-kun-demalady-200009316/">BAQ.KZ.</a>Қазақстандық оқушылар үшін көктемгі демалыс 21-31 наурыз аралығында өтеді. Мектеп оқушылары көктемгі демалыста барлығы 11 күн демалады. Үшінші тоқсан мектеп бағдарламасындағы ең ұзақ болып саналады – ол 10 оқу аптасына созылады. Төртінші тоқсан 1 сәуірде басталып, 25 мамырға дейін жалғасады. Ол 8 оқу аптасына созылады.Бұған дейін Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі орта білім беру ұйымдарында 2024-2025 оқу жылының басталу мерзімін, ұзақтығын және каникул кезеңдерін бекіткен болатын.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Оқушылар көктемгі каникулда қанша күн демалады?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Елімізде ауа райының нашарлауына байланысты құтқару қызметтері күшейтілген режимде жұмыс істеп, тұрғындардың қауіпсіздігі үшін ескерту жасады, деп хабарлайды <a href="https://baq.kz/tzhm-qazaqstandyqtarga-dauyldy-eskertu-zhariyalady-200009340/">BAQ.KZ.</a>"Қазгидромет" РМК деректері бойынша еліміздің басым бөлігінде ауа райының нашарлауы күтілуде: боран, жауын-шашын, жел екпіні, тұман және көктайғақ болады.<blockquote>Ауа райының нашарлауы кезінде келесі қауіпсіздік шараларын сақтау қажет: дауыл туралы ескертулерді қадағалау; жолдардың жабылуы туралы хабарламаларды ескеру; алыс қашықтыққа саяхаттаудан және жаяу жүруден бас тарту, – делінген ТЖМ хабарламасында.</blockquote>Фото: Нұрболат Нұржаубай

Архив