<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жастармен жұмыс, олардың қоғамға араласуын бақылауда ұстау, қылмыс пен құқықбұзушылықтың алдын алуда қылмысқа қарсы ұйымдардың еңбегі зор. Осы орайда облыстық қылмыстық-атқару жүйесі ЗК-169/1 мекемесінің басшысы, әділет подполковнигі Алмат Тасқараевпен сұқбаттасқан едік.– Алмат Жұманұлы, сіз басқарып отырған мекеменің ашылғанына 20 жылдан асыпты. Мекеме тарихы мен бүгінгі тыныс-тіршілігіне тоқталсаңыз…– Тарихқа үңілсек, ЗК-169/1 мекесінің негізі 1810 жылы атқора есебінде қамыстан салынған үйден басталады. Сол кезеңнен бастап екінші мыңжылдыққа дейін қызметін мінсіз атқарған. Бұрынғы тергеу абақтысы заман талабына сай келмеуіне байланысты 2000 жылы бұрынғы 4 қабатты Теміржол ғимаратына өңдеу, жөндеу жұмыстары жүргізіліп,14 қазан күні пайдаланылуға берілді. Алғаш ашылғанда халықаралық стандартқа сай келетін 4 қабатты режимдік корпусы, дәрігерлік бөлім, кір жуу, ас дайындау, суға түсіру бөлмелері бар ғимаратта жұмысын бастаған. Одан кейін 2019 жылы мекеменің негізгі қоршауына күрделі құрылыс жасалды. Бүгінде 468 метрді алып жатқан дуал қорған заң мекемесінің еңсесін асқақтатып тұр. Сонымен қатар республикадағы тергеу изоляторлары арасында алғаш болып, мекеменің БӨБ ғимаратында азаматтарды қабылдауға арналған мамандандырылған үй-жай (фронт-офис) ашылды. Бұл фронт-кеңсеге жұмыс жасайтын тиісті қызметкер бекітіліп, азаматтарды қабылдау жұмыстары деңгейін жақсарту мақсатында, электронды кезек жүйесі орнатылған. Тергеу изоляторы, қауіпсіздігі аралас уақытша ұстау мекемесі. Мұнда сот үкімі заңды күшіне енгенге дейінгі айыптаушылар мен күдіктілер және шаруашылық бөліміне қалдырылған сотталғандар отырады.– Уақытша ұстау изоляторына кімдер қамалады?– Уақытша ұстау изоляторына кез келген заңбұзушылық жасаған адам жеткізіледі. Қылмыс жасады деген күдіктілер де бірінші кезекте уақытша ұстау изоляторына қамалады. Бірақ заң бойынша оларға қатысты қамауда ұстау туралы сот үкімі шығуы керек.Уақытша ұстау изоляторының басқа жаза өтеу мекемелерінен ерекшелігі, жазаланған адам изолятор аумағында немесе аулада жүре алмайды. Олар камераға орналастырылады және сыртқа шығуға тыйым салынады.– Денсаулық – зор байлық дегендей, мекеме қамауын-дағылардың денсаулығын қамтамасыз ету үшін қандай жағдай жасалған?– Медициналық қамту жағынан айтатын болсам, мекемеде 14 төсек орындық яғни 7 палаталық медициналық санитарлық бөлім бар. Оның бір палатасы ана мен балаға арналған. Жақында жаза үкімін күтіп отырған аяғы ауыр әйел босанып, жазасын өтеу мекемесіне кеткенше, медицина бөлімі дәрігерлерінің жіті бақылауында болды. Мекеменің медицина қызметкерлері мен жеке құрам және ерікті жалдамалы қызметкерлері жас нәрестеге керекті барлық материалдық жағдайына көмек береді. Жалпы мекеменің медицина бөлімінде 12 дәрігер жұмыс жасайды. Бөлімде рентгенография және флюрография, стоматология және стрелизация кабинеттері мен клиника диагностикалық зертхана, ординаторлық таңу бөлмелері және дәріхана бар. Бұл бөлім бойынша қорытындылай келе айтатыным, мекеменің ішінде қандай да бір аурудың жұғуы және өлім оқиғасы болған жоқ.– Жастар арасындағы қылмыс туралы айтып өтсеңіз?– Соңғы жылдармен салыстырғанда жағдай түзелді. Бұрын төбелес, бұзақылық әрекеттер жиі болатын. Қылмыстың табиғаты тереңде жатыр. Бұл әлеуметтік, экономикалық жағдаймен байланысты. Жастар арасындағы қылмысқа әсер фактор – әлеуметтік теңсіздік. Мысалы, нақты бір аймақты алсақ, ондағы бай және кедей топтар арасында едәуір айырмашылықтың болуы қылмыстық жағдайға алып келеді. Яғни, бұл әлеуметтік араздық пен қызғаныш тудырады. Тағы бір айта кететін нәрсе, ол – интернет. Баланы жұбату үшін кішкентай кезінен ұялы телефонға әуес етіп, ойын ойнатып қоямыз. Ол виртуалдық әлемде өзін «герой» образында көреді. Шын мәнінде, ата-ана мен бала арасында жүрекжарды қарым-қатынас азайды. Баланы жақсы көру деген материалдық тұрғыда қамтамасыз ету емес. Біз баланы өзімшілдікке, агрессияға тәрбиелеп жүрміз. Баланың әрекетін ақтау, жақтау опа әкелмейді. Қазір қыз балалар арасында да қылмыс көп. Мұның өзі үлкен мәселе.– Алмат мырза, айыпталушыларға барлық жағдай жасалған. Бірақ, туыстары тарапынан сәлемдеме беріледі. Тергеу изоляторына тыйым салынған заттарды өткізбекші болғандар аз емес шығар?– Тергеу тұтқынындағыларға тыйым салынған заттарды өткізуге тырысатындар түрлі айла-шарғы ойлап табады. Мысалы жуырда біздің мекемеде қамауда отырған азаматқа танысы алып келген сәлем-сауқатты тексеру кезінде мекеме қызметкерлері палауға жасырылған ұля телефонды тауып тәркіледі. Тізе берсе мұндай фактілер көп, ал әр фактінің ар жағында бақылаушылардың қырағы еңбегі бар.– Осы күндері қоғамда әр салада кадр тапшылығы байқалады. Бұл қатарда полиция өкілдері де бар шығар? Қызметкерлеріңіздің дене шынықтыру дайындығы қалай?– Мекеме қызметкерлерінің штаттық саны – 165 адам, оның ішінде жеке құрам–127. Жеке құрамның жауынгерлік әзірлігін сақтап тұру мақсатында мекеменің кәсіби қызметтік және денешынықтыру даярлығы жөніндегі инспекторы арнайы жаттығу залында аптасына екі рет сабақ өткізеді. Соның нәтежиесінде шыныққан шымыр жігіттер арасында чемпиондар мен спорт шеберлері де бар. Қызметін жаңа ғасырда жаңа мекемеде бастаған ЗК-169/1 мекемесінің бүгінгі қызметкерлерінің он пайызы ғана қырықтан асқандар болса, қалған тоқсан пайыз жеке құрам қызметкерлері –жастар. Осы қазан айында мекеменің жеке құрамы, 19 жас маманмен толықтырылды. Егемендіктің елең алаңында туып, тәуелсіз елдің тәлімді тәрбиесін алып өскен мекеме жастарының бойында патриоттық рух басым.– Жұмысыңыздағы ұстанымыңыз қандай?&nbsp;– Полиция қызметкері болу үшін білім де, білік те, білек те керек. Сабыр, төзім және қажыр-қайрат қажет. Шапшаңдық пен жылдамдық, тез шешім қабылдап, жылдам әрекет ете білу қабілеті полицейге қажетті басты қасиеттердің қатарында. Ұстамды болуы, азаматтармен тіл табыса білуі, сыпайы болуы да аса маңызды.Бүгінгі таңда полиция қызметкерлерінің тек мінездемесі, кәсіби біліктілігі ғана емес, сыртқы сымбаты назарға алынған. Ішкі істер департаментінде полиция қызметкерінің жағымды имиджін қалыптастыру тұрғысында тыңғылықты жұмыс атқарылуда. Полиция қызметкерінің жұмысын оңай деп ойлайтындар жаңылысады. Себебі, полиция қызмкеткерінің басты ұстанымы – өз ар-ожданының алдында таза болу, қандай қиындықтар, кедергілер болса да шыдау.Сондай-ақ қазіргі жаһандық тұрақсыздық уақытында халықтың полицейге сенім білдіруі аса маңызды. Бір айта кетерлігі, полиция мамандары қызметтік парызын мүлтіксіз атқарғанда ғана қоғам мен мемлекеттің жаңғыруы жүзеге асады. Заңдылықтың, азаматтардың құқығы мен бостандығының сақталуын қатаң бақылауға алу қажет. Бұл – еліміздің орнықты әрі тұрақты дамуының басты факторының бірі. Сонымен қатар заманауи тұрғыда тиімді полиция қызметі мемлекет пен халықтың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға септігін тигізеді.– Дін мен криминалды не байланыстырады?– Жалпы діннің теріс талқылануы және әсіресе діни пиғылды ұстанушылар санының өсуі қылмыстық атқару жүйесі мекемелерінде 2007-2008 жылдан бастап сезіле бастады. Ал одан кейінгі елді шулатқан оқиғалар теологияның өзектілігін айшықтай түскендей. 2009-2012 жылдары бас бостандығынан айыру орындарында діни теріс көзқарастағы тәртіпсіздіктер жиіледі. Соның ең бір ушыққан шағы бәріміз білетін 2010 жылы Маңғыстау облысында орын алған болатын. Тергеу іс-шаралары бұл әрекетті діни теріс жолдағы сотталғандардың қылмыстық субмәдениетті ұстанушы топ пен олардың бостандықтағы сыбайластары бірге жоспарлап жасағанын анықтады. Біздің мекемеде әрбір айыпталушымен теолог мамандар жұмыс жасайды. Теолог мамандарымыз айыпталушылар арасында «теріс діннен қайт» деп үгіт-насихат жүргізбейді. Олар әрбірінің психологиялық портретін жасайтын тыңшы десе де болады. Оның берген мәліметтері бойынша жазасын өтеушімен тәрбие бөлімі айналысады. &nbsp;

Жастар арасындағы қылмыс деңгейі қалыпты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Сыр өңірінде жастар саясатының жүзеге асырылуында аймаққа қарасты әр аудан, әр ауылдың белсенді, тұлға ретінде қалыптасқан жастарының өзіндік үлесі бар.Осы орайда Қазалы аудандық «жастар ресурстық орталығының» мемлекеттік жастар саясатының жүзеге асырылуы үшін жасап жатқан жобалары, жастар арасындағы өзекті мәселелер мен олардың шешілу жолдарын тарқататын боламыз.Бос уақыттың дұрыс ұйымдастырылуы, пайдалы дүниемен айналысу – қоғамға ортақ мәселе. Аудан жастарының бос уақыты қалай ұйымдастырылуда? «Ауданымызда 23907 жас бар. Ол аудан халқының 29,9% құрап отыр. &nbsp;Соның ішінде 22 822 ауыл жастары болса, 1085-і Қазалы қаласында тұрады.&nbsp;Біз ұйымдастырған шаралардың негізгі бағыты – жастардың әл-ауқатын көтеру мен шығармашылығын шыңдау, оларды патриоттыққа баулуға бағытталған. Айта кетейін, жыл басынан бері 30 мәдени шара, 17 спорттық сайыс, 6 кеңес беру акциясы, жастар арасында құқық бұзушылықтардың алдын алу бағыты бойынша 30-дан астам қоғамдық рейдтік шара ұйымдастырылып, «жастарға кеңес» акциясы аясында 800 жасқа кеңес берілді. Сонымен қатар ауданымызда жастарды қолдау мақсатында &nbsp;«Жаңа дәуір – Жаңа Қазақстан» тақырыбында жастар фестивалі ұйымдастырылды. Оған барлығы 157 жас қатыстырылып, 4 бағытқа бөлінді. Нәтижесінде ғылыми жобалар бағыты бойынша үздік деп танылған &nbsp;жеңімпаздарға Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің &nbsp;оқу гранты &nbsp;және оқу ақысына &nbsp;50%, 25% жеңілдікпен оқитын сертифиаттары, бағыттарына байланысты барлығы 300 мың теңгенің көлемінде қаржылай &nbsp;сыйақылар табысталды. Бұл аталған шара алдағы уақытта да жалғасын табатын болады.Сондай-ақ еріктілердің ұйымдастыруымен маусым-тамыз айларында жастардың бос уақытын тиімді пайдалану мақсатында елдімекендерде «Жастар керуені» атты кешкілік концерттік бағдарламалар қойылмақ. Көшпелі қоғамдық қабылдауларды &nbsp;ұйымдастыру жоспарлануда», – дейді аудандық жастар орталығының директоры Нұрбек Ақпанбетов.NEET санатындағы жастарды жұмыспен қамту, олармен диалог орнату – мемлекет алдындағы ортақ міндет. Ал ауданда бұл бағытта қандай шаралар қолға алынуда? Ресми мәліметке сүйенсек, аудан бойынша NEET санатында 829 жас бар. Жастардың дерекқорын анықтау мақсатында сәуір айының 7-14 күндері ауданаралық аурухананың арнайы РПН базасы, жұмыспен қамту орталығының базасы, Қазалы ауданының полиция бөліміндегі көші-қонның базасы бойынша және учаскелік полиция қызметкерлерінің қызметтік планшеттенжеке сәйкестендіру номерлері арқылы нақты байланыс құралдары мен мекен-жайлары анықталды. Осы бойынша адрестік, базалық жұмыстар жүргізілді.Қазіргі таңда аудан бойынша «Отбасылық цифрлық карта» базасында 829 жас өзектендіріліп, 100 пайыз ақпараттары енгізілді. Оның ішінде мектепте оқып жатқаны – 1, ЖОО студенті – 23, колледж студенті – 10 жас, шетелде білім алатын – 1 жас, тіркелмеген жұмыссыз – 146, бейресми жалдамалы жұмысшы – 394, бала күтімінде, үй шаруасында – 64, оқуды жалғастырғысы келмейтін, білімі жоқ – 1, өзге қалаға қоныс аударғаны – 15, 35 жасқа толған – 174 жас бар.<blockquote>«Бұдан бөлек пробация есебінде тіркеуде тұрған жастармен адресті түрде жұмыстар жүргізіп келеміз. Қазіргі таңда 30 жас тіркеуде тұр. Оның 3-еуі – студент. Алдағы уақытта да барлық елдімекендерде жастардың бос уақытын тиімді пайдалану және NEET санатындағы жастарды мемлекеттік бағдарламаға кеңінен тарту, ауданның шығармашыл жастары мен ауыл жастарының арасында байланыс орнату, ауыл жастарының еркін ұсыныс-пікірін тыңдау шаралары жүзеге асырылатын болады», – дейді жастардың көшбасшысы.</blockquote>Сонымен қатар осы жылы наурыз айында жаңадан кәсіп бастағысы келетін не бар кәсібін кеңейтуге ниетті жастарға 2,5 пайызбен несие беріле бастады. Бұл бағдарлама 2,5%-дық микрокредит жастардың кәсіпкерлік бастамаларына жәрдемдесу мақсатында беріледі. Бағдарламаға сәйкес жұмысшы топ құрылып, аудан көлеміндегі барлық дербес бөлімдер, мекемелерге, білім саласындағы жас мамандарға және жастарға түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Түсіндірме жұмыстарының нәтижесінде қазіргі таңда ауданнан 5 қазалылық жас 3 және 5 миллион теңге көлемінде кәсіп ашу үшін бағдарлама арқылы қаржыландыруға мүмкіндік алды.Қоғамдық-саяси маңызды шараларға да тоқталсақ. 2022 жылы ауданда күнтізбелік жоспар бойынша барлығы 1 халықаралық, 9 республикалық, 1 аймақтық, 18 облыстық, 24 мерейтойлық, 10 еске алу, 18 спорттық және 120 рухани, мәдени-көпшілік іс-шаралар ұйымдастырылған. Сондай-ақ 118 іс-шараға қаржы қаралса, 6 шара бюджеттен тыс қаржы көздерінің есебінен өткізілді.Барлық жоспарланған шаралар өз деңгейінде ұйымдастырылып, қажеттілігіне қарай форматына өзгерістер енгізіліп отырды. 2023 жылға арналған аудандық қоғамдық-саяси маңызды шаралардың күнтізбелік жоспарына 208 іс-шара енгізілді. Оның ішінде «Қазалы ауданы көлемінде қоғамдық-саяси маңызы бар іс-шараларды ұйымдастыру» әлеуметтік қызметі бойынша 86 кешенді іс-шараларға (ұлттық, мемлекеттік, кәсіби мерекелер мен датылы күндер, мәдени-көпшілік іс-шараларға, т.б.) &nbsp;аудандық бюджеттен 13652,8 мың теңге қаржы бөлінген. Қазіргі таңда мемлекеттік сатып алу конкурсы өткізілуде.<blockquote>«Қазалы ауданының қоғамдық даму бөлімі» КММ-нің 2023 жылға арналған әлеуметтік желілерде «Қазалы ауданы бойынша қоғамдық-саяси ахуалды, қоғамдық пікірді зерттеу, талдау» қызметі бойынша мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс арқылы жарияланған конкурс нәтижесінде «Қазалы Жомарт» қоғамдық бірлестігімен келісімшарт жасалған.Жыл басынан бері позитивті жарияланымдар бойынша республикалық және облыстық бұқаралық ақпарат құралдарында 21, сайттарда 37, жергілікті газеттерде мен интернет ресурстарында 340, әлеуметтік желілерде 580 материалдар топтамасы (мақала, пост, бейнежазба, инфографика) жарияланған.Сондай-ақ, негативті жарияланымдар бойынша республикалық және облыстық БАҚ құралдарында 3, интернет ресурстарында 6, жергілікті газеттер мен газет сайттарында 13, әлеуметтік желілердегі парақшаларда сыни бағытта 62 материал, пост, бейнежазба, т.б. жария болған. «Бөлім тарапынан сыни ақпаратты тез әрі жылдам алып, дер кезінде тұрғындармен, аудан жастарымен кері байланыс орнату, пікірлер жазуды ұйымдастыру үшін мемлекеттік органдар арасындағы өзара іс-қимыл алгоритмі бойынша жұмыстар үйлестірілуде. Аудан орталығында тұратын немесе ауылдық жердегі жастармен де тығыз байланыстамыз. Кез келген уақытта кез келген мәселесін келіп жеткізуіне, әлеуметтік желідегі парақшаларға жазып қалдыруына мүмкіндік бар», – дейді жастардың көшбасшысы.</blockquote>

NEET санатындағы жастарды азайтуға қандай жұмыс атқарылуда?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Көлік дегеніңіз, қызыққа толы әлем. Әп-сәтте жүріп тұрған тұлпарыңыздан ақау шығып, “өлікке” айналуы мүмкін. Мұны көлік тізгіндеушілер жақсы біледі. Дегенмен істен шыққан тұлпарды “зауыттан” қайта құрылғандай ететін ұста да жоқ емес. Жақында бір танысым ескі көлігін жаңалапты. Сыртқы көрінісі көпшілік қызығатындай. Барлығымыз шебердің шеберлігіне таңқалдық. Әдетте мұндай істе тәжірибесі мол, сол салада 15-20 жыл еңбек еткендер еске түседі. Содан мән-жайды сұрастырдық. Әлгі көлікті Ұлықбек есімді азамат әрлепті. Өзбекстанда өмірге келгенімен, негізгі тіршілігі Қызылордадан бұйырыпты. Не керек мекен-жайын сұрап, Ұлықбектің ұстаханасын көзбен көргенді жөн санадық.Тұтас бір ауыл көлік мамандары&nbsp;Ақмешіт мөлтек ауданындағы Ұлықбектің қызмет орнына ат басын бұрдық. Ұстаханасы аядай болғанымен, кезек күтетіндер көп екен. Сырлаудың сақа шебері шеберханасында «Nissan teana” маркалы автоны бояуға әзірлеп жатыр екен. Бізді көргеннен аздап бөгелді. Жөн сұрасып, Ұлықбектің өмірлік архивын ақтардық.– Жастық жалын Өзбекстанда өтті. Ағайын-туыстың барлығы сонда. Жалпы ол жақта жастар еңбекке ерте бейімделеді. Мектепті бітіре салысымен шаңырақтың үлкен бір мүшесіне айналасың. Үйдің бюджетіне ортақтасуың керек. Жауапкершілік жүктелгеннен кейін жан-жағымызға жалтақтай бастаймыз. Негізі біз тұратын Хива қаласы көлік жөндеушілердің мекені. Мысалы, Намангам, Хорезм секілді қалалардың тұрғындары құрылысқа икемді болса, біздің өңір көлік жөндеуге бейімделген. Сондықтан ата дәстүрді бұзбай жасөспірім шақтан көлікті сырлауға бет бұрдық. Мектепті тәмамдаған соң әкем ауылдағы ағайынның біріне «жетектетіп» жіберді. Осылайша 2001 жылы Қызылорда қаласына жолымыз түсті. Алғашында үйрену үшін майда-шатпақ жұмыстарды істей бастадым. Мектепті жаңа бітірген жас балаға бірден ірі жұмыстарды сеніп тапсыруға кім болмасын үрейленеді. Сондықтан бірнеше уақытымыз мықты мамандардың көмекшісі болумен өтті.«Алғашқы тапсырысты сағынышпен еске аламын»Кәмелет жасқа толмаған Ұлықбек үшін тәуекелге бел буу қиынға соқпаған. Өйткені үйінің үкілеген үмітін ақтау үшін жас шебер 18 жасында нағыз маманға айналған.– Ауылдан жырақтап кеткен соң үйдегілер де үмітпен қарайды. Сондықтан жеке кетіп, қалайда қаражат табуға бекіндім. Өз-өзіме сенімім зор еді. Алғашқы тапсырыс түскенде біршама толқығанымды осы күні сағынышпен еске аламын. Бастапқыда «орынның жалға алу құнын төлей алмай қаламын ба?» деген қауіп болды. Бірте-бірте айналама адамдар үйіріле бастады. Кісі ақысын жемей, не нәрсені де адал істеу – негізгі ұраным. Бәлкім содан болар тұрақты клиенттер де пайда болды. Алғашқы табысымды әке-шешеме жібергенде үлкен бақытқа кенелдім.Селқостық Қазақстаннан кетірдіҰлықбектің өмірлік деректері шытырманға толы. Бір кездері ол Қазақстаннан біржола кетуге де мәжбүр болған екен.– Қызылордаға үйреніп қалғаннан кейін өз еліме қайтуға асықпайтын болдым. Екі жылда бір барып тұрсам, кейіннен мүлдем жол түспейтінді әдетке айналдырдым. Өйткені жұмыс қауырт, тапсырыс көп еді. Уақыттың тығыздығы соншалық күнтізбедегі күндердің өзін шатастыра бастадым. Жұмысқа деген фанатизм құжатқа селқостық танытуға әкеп соқтырды. Бір мекен-жайдан шықпайтын болғандықтан, тексеріп келіп жатқан полиция қызметкерлерін де байқамайтын болдым. Содан жылдар өтіп, ауылға жиналғанымда құжат мерзімінің уақыты өтіп кеткенін байқадым. Шекара қызметінде Қазақстанға кіруге 5 жыл тиым салды. Осылайша үйреншікті мекеннен кетуге тура келді. Бірақ бұл кәсіп тоқтаған жоқ. Ресейге барып, қызмет пен тәжірибе одан әрі жалғасын тапты. Бірақ Қызылорда әрдайым өз жұртым секілді көрінетін. Биыл шектеу мерзімі аяқталып, Сыр өңірімен қайта қауышып, ескі достармен басым қосып, жұмысым жалғасын тауып жатыр.Көлікті күндіз сатып алу керек20 жылдан аса тәжірибесі бар Ұлықбектің шеберлігіне ешкім шүбә келтірмейді. Шаһарда шын шеберге айналған маманның кеңесі теміртұлпар тізгіндегендер үшін құнды. Көлік сатып аларда бірнеше факторға мән беру керек екенін алға тартты.– Сатылымға шыққан көлікті тексерудің ең басты шарты – күндіз қарау. Танысыңыздан не алдын-ала келіскен кісіден кешкісін барып қарай салу үлкен қателікке ұрындыруы мүмкін. Бөлшек бетіндегі өзгерістерді күндізгі жарықпен ғана анық көре аласыз. Сондай-ақ көліктің жуылған, таза болуына да мән беріңіз. Жасыратын ештеңесі жоқ сатушы еш қорықпастан жарқыратып ұсынуға тиіс. Көліктің соғылғанын, ұрылғанын білдіретін басты белгісі – зауыттық бояу үстіне екінші рет боялуы. Мұны екінің бірі еріккеннен не сән үшін жасай бермейді. Көбіне бояу сызат түскен жерлерді жасыру үшін жағылады. Сондықтан бірінші кезекте оның боялған-боялмағанына мән беріңіз. Мұны есіктің жақтауларын мұқият қарау арқылы білуге болады. Анықтап қарасаңыз, боялған көлік есігінің жиектерінен екі бояу қабаты байқалады. Көліктің есігін ашып-жапқанда қандай да бір қиындық, кедергі болса, бөтен дыбыс шықса, бұл есіктің бөтен көліктен “көшіп” келгенінің айғағы. Немесе орнынан алынып, қайта салынған. Екі жағдай да көбіне жол апатына түскеннен кейінгі жөндеуде ғана жасалады.&nbsp;Бүгін де Ұлықбектің ұстаханасының алды көліктен босамай тұр. Телефон соға қалсаңыз, ол қай күні қай сағатта келуге болатынын нақты айтады. Барған уақытыңызда бірден іске кіріседі. Көмекшісі Юсуф пен Бекзат үшеуі гаражға таң бозынан кіріп, түн жамыла шығады. Үшеуінің алтын қолына клиенттерінің бәрі риза. Осы күні маман барлық көліктерді әрлеуге машықтанған. Тіпті шебердің қолынан қымбат маркалы “Lexus 570” пен “Toyota 200” көліктер де әрлеуден өтіпті. Табанды еңбегінің арқасында Ұлықбек шаһарда үлкен құметке ие.

Өңірде көлік өңдеуге сұраныс көп

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Спорт – сан түрлі сайыстан тұрса, соның ішінде сұлулығымен таңқалдыратыны – көркем гимнастика. Әдемі қимыл, ерекше киім үлгісі, ырғақты қозғалысты қажет ететін көркем гимнастиканың көпшілік білмейтін сиқыры бар. Нәзіктіктің символы саналатын спорттың Сыр өңіріндегі бет алысын білу үшін «Мұз айдынындағы» дайындық залына барып, жаттықтырушы Диана Қанатбекпен тілдестік.– Диана, бүгінде көркем гимнастикамен шұғылданғысы келетіндер үшін қиындық жоқ. Жалпы біздің өңірде бұл спорт түріне сұраныс қандай?– Иә, дұрыс айтасыз. Көркем гимнастикамен айналысушыларға барлық жағдай бар. Спортқа қызығушығы мен икемділігі болса жеткілікті. Қызылордада бұл спорт түріне қызығушылық жоғары деп айтуға болады. Күн санап келушілердің қатары қалың. Бүгінде 100-ден аса шәкірт тәрбилеп жатырмыз. Барлығын бір аумақта қамту мүмкін емес. Сондықтан жаттығуды үш топқа бөліп жүргіземіз. Кіші топ – 4-8 жасты құраса, орта топта – 9-13 жас аралығындағы тәрбиеленушілер жаттығу жасайды. Ал үлкен топта – 13 жастан жоғары қатысушыларымыз дайындық жұмыстарын жүргізеді.- Қатысушыларға қандай талап қоясыздар?– Біз ең алдымен жас балғындардың дене бітіміне, «мостик» пен «шпагат» жасай алатынына және иілгіштігіне назар аударамыз. Егер баланың бойында көркем гимнастиканың алғышарттары жоқ болса, оны шаршатып қайтеміз? Әсіресе, толық қыздарды көп әкеледі. Олар гимнастиканың бір-екі жаттығуын жасай алғанымен, ертең кәсіби шеберлігі өспейді. Уақытын жоғалтпас үшін оларға спорттың өзге түрімен шұғылдануына кеңес береміз. Ал кейбірі жаттығудың қиындығына шыдай алмай кетіп қалады. Әрине, күн сайын үш сағаттан жаттығудың оңай соқпасы анық. Кейде ата-аналар қызын бүгін әкеліп, ертең чемпион болып шығуын қалайды. Ол мүмкін емес жайт. Биікті бағындыру үшін көп дайындық қажет.– Шәкірттің шыңға шығуына бапкердің қызметі маңызды. Өзіңізден бөлек бұл спорттың көкжиегін кеңейтуде қандай мамандар қызмет істейді?– Қазір дарынды қыздарды облысымыздың бас жаттықтырушысы Гүлмира Апсұлтанқызы жаттықтыруда. Гүлмира апайдың еңбегі ұшан теңіз. Қызылордаға көркем гимнастиканы алып келді деуге болады. Бас жаттықтырушының арқасында көптеген жетістікке қол жеткіздік. Гүлмира Апсұлтанқызынан бөлек, Толқын Абдиева, Айсұлу Мадиева, Бану Абенова секілді мықты ұстаздар балаларды гимнастикаға баулиды.– Шәкірттеріңіздің жетістіктеріне тоқталайықшы. Сыр өңірі қандай көркем гимнастшылармен &nbsp;мақтанады?– Қызылордалық спортшылардың республикадағы көрсеткіші жыл санап жақсарып келеді. Шәкірттер арасынан бірнеше жеңімпаз бен жүлдегерлер шықты. Әлемдік бәсекеде бақ сынап, ел намысын қорғап жүр. Соның бірі – Сингапурдағы топтық эстетикалық гимнастикадан «Aesthetic Group Gymnastics World Cup II &amp; Challenge Cup II 2 Singapore» халықаралық жарысы. Байрақты бәсекеге Австралия, Малайзия, Сингапур, АҚШ, Канада, Таиланд, Жаңа Зеландия, Тайвань және Жапония секілді мықты елдердің спортшылары қатысты. Сол бәсекеде 8-10 және 10-12 жас санатында «Сейхун 2» командасы қолаға қол созды. Дана Садықова, Ақбота Өтеген, Әсел Марат, Ақерке Шілдебаева, Раушан Асфендиярова, Надира Сражадин сынды шәкірттер мықтылар қатарына ілігуде.– Байқасақ, өзге спорт түрлерінде саңлақтар 37 тіпті 40 жасқа дейін өнер көрсетеді. Өкінішке қарай көркем гимнастикада спортшылар мансабын ерте аяқтайды. Мұның сыры неде?– Көркем гимнастикаға спортшылар ерте бейімделеді. 3 жастан бастап қатысатындары да бар. Көбіне спортшылар 22-23-ке дейін ғана қатысып, мансабын аяқтайды. Өйткені жас ұлғайған сайын салмақ өседі. Артық салмақ гимнастшыларға кедергі болады. Оның үстіне бұлшық еттері қатайып, жарақат жиі алады. Соның салдарынан көркем гимнастикадағы спортшылар мансабын ерте аяқтайды.– Әлемдік додаларда ел құрамасының ауыз толтырып айтатындай жетістігі жоқ. Ең үлкен дәрежеміз Әлия Юсупованың ғана олимпиададағы үздік төрттікке енуі. Неліктен?– Ең алдымен білікті кадрлардың тапшылығынан десек болады. Мысалы, біздің өңірдің өзінде тәжірибелі жалғыз маман бар. Ол барлығына бірдей жетпейді. Сондықтан кадр біліктілігін арттыру қажет. Әлем чемпионатының жүлдесі тек бізге ғана емес дамушы мемлекеттерге де тәуелді. Сараптап қарасақ осы уақытқа дейін тек 17 мемлекеттің спортшылары ғана әлем біріншілігінің жүлдесін еншілеген.– Әңгімеңізге рақмет!

Өңірде көркем гимнастиканың көкжиегі кең

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Дәрігер – мамандықтардың ішіндегі ең қиыны. Дәрігер болу үшін ең алдымен үлкен жүрек пен жігер керек. Адам жанына араша түсетін дәрігерге адамның өмірі тапсырылады. Сондықтан қателік жіберу мамандыққа жат қасиет.&nbsp;Жақсы дәрігер болу үшін адамның ауруын ғана емес, жан-дүниесін де түсіну керек. Ем іздеп келген науқасқа жылы шырай танытып, үнемі күліп қарсы алатын білікті маман пациенттері үшін де сыйлы әрі ондай маманды арнайы іздеп келетіндер де көп. Өйткені, тәні ауырған адамның жанын да емдей білген маман жұртшылықтың құрметіне бөленері хақ. Сол үшін де ақ халақтты абзал жандарға көрсетілер құрмет ерекше.Бағжан Сматова – өз ісінің нағыз маманы. Дәрігер он жылдан бері Сырдария &nbsp;аудандық аурухананың невропотолог-дәрігері қызметін абыроймен атқарып келеді. Ақ халатты абзал жан алдына келген науқаспен баяу сөйлесіп, баппен түсіндіріп, шығарып салады. Неврология – үлкен сала. Қарап отырсаңыз, заман ба, адам ба, әйтеуір, жұмыс салдарынан не басқа да жағдаймен көпшілік жүйке ауруларына жиі шалдығып жатады. Бас ауруларынан бастап түрлі дерттің түпкі тегі жүйке жүйесінің зақымдалуынан болуы мүмкін. Айтпағымыз, дәрігерден шипа іздеп, көмегіне жүгінушілердің қарасы қалың. Ондайда Бағжан әр пациенттің жағдайын жіті зерттеп, қажетті ем-шараны ұсынады.<blockquote>Біздің сала жүйке ауруларымен тығыз байланысты болған соң, көбіне емделушілер ашушаң келеді. Оны түсінуге де болады. Бір күнде қаншама адам қабылдаймыз. Ал ауырып тұрған адам үшін кезек күту де қиынның қиыны. Ондайда науқастарға жылы шырай танытып, жаймен түсіндіру маңызды. Одан кейін жағдайын сұрап, мән-жайды асықпай біле бересің, – дейді саланың қызығы мен қиындығы қатар жүретінін тілге тиек еткен дәрігер Бағжан Сматова.</blockquote>Дәрігердің қабылдауына кірген адам жылы жүзді маманмен ақтарыла сөйлесіп отыра бергісі келеді. Себебі, ол анық әрі нық-нық сөйлеп, сөйлесушіні өзіне тартып тұрады. Сенімділік, дұрыс сөйлеу – мұның бәрі әсіресе халықпен тығыз жұмыс жасайтын маман үшін өте қажетті қасиеттер деуге негіз бар.Бағжан Қожамұратқызы өткен жылды табысты қорытындылады. Денсаулық сақтау саласындағы он жылдық еңбегі еленген ол Қазақстан медицина қызметкерінің қоғамының арнайы төсбелгісіне ие болды. «Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін» деген жазулы куәлікті, Астана қаласынан арнайы келген медальді білікті маманға аудандық аурухананың бас дәрігері Жалғасбек Үсенов салтанатты түрде тапсырды. Өз саласында біліктілігімен көзге түсе білген Бағжан осылайша өткен жылды «Жыл үздігі» атауымен қорытындылап, жаңа белеске қадам басты.&nbsp;Айтпақшы, бұл ақ халатты абзал жанның алғашқы марапаты емес. Бұған дейін де өз саласында үздік атанып, адал еңбегі үшін 2015 жылы сол кездегі облыс әкімінің арнайы «Алғыс хатына» және әр жылдары облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының «Құрмет грамоталарына» ие болып келеді.Жоғарғы оқу орнын бітірген 2012 жылдан бастап аудандық емханада тұрақты қызмет етіп келе жатқан білікті дәрігердің осы уақыт аралығында бірде-бір рет ескерту мен шағым алмай, адал еңбек етуі Бағжанға берілген марапаттың лайықты екенін дәлелдей түседі. Талайдың дертіне шипа болар бағыт беріп, қаншама адамның алғысына бөленіп жүрген дәрігер ауданға еңбегі сіңген құрышқол құрылысшы Қожамұрат Сматов пен Несібелі Қыдырбаеваның шаңырағында дүниеге келген. Өзі отбасында төрт ағайынды. Екі қыз, бір ұлдан кейінгі үйдің кенжесі. Тарихы тереңнен сыр тартатын Тереңөзек кентінде туып-өскен ол аудан орталығындағы №35 Иса Тоқтыбаев атындағы мектепте білім алған. Кейін жоғары сыныптарда облыс орталығындағы Қазақ-Түрік лицейіне ауысып, білімі мен тәжірибесін қатар шыңдаған. Арманы асқақ, мақсаты айқын бойжеткен жоғарғы білімді еліміздегі жетекші университеттердің бірі С.Асфендияров атындағы медициналық университетте алған. Сегіз жылдық білімнен соң мамандығын жетілдіру мақсатында төрт айлық неврология курсын оқыған. Міне, табандылық пен білімнің арқасында Бағжан дәрігер болып қызмет етіп, халыққа еңбегін сіңіріп келеді.<blockquote>&nbsp;Бастапқыда басқа мамандық таңдағым келген. Бірақ анамның себеп болуымен осы саланы таңдадым. Анам маған оң, дұрыс бағыт-бағдар берді. Мен өз мамандығыммен мақтанамын. Себебі дәрігерлік – жауапті іс, адам жанына араша болу – қасиетті парыз. Бір жағынан қызмет, екінші жағынан адамдарға көмектесіп, қоғамға пайдалы болу шабыт сыйлайды, – дейді дәрігер.</blockquote>Бағжанның бастапқы арманы ағылшын тілі маманы болу еді. Ата-анасының бағыттауымен дәрігерлік саланы таңдаған ол ешқашан өкінген емес. Бірақ өзінің бала күнгі арманын да аяқ асты етпеген. Тіл үйренуді қосымша алып жүрген ол қазір төрт тілді жетік меңгерген. Ағылшын, түрік және орыс тілдерінде өз ана тіліндей еркін сөйлейтін ол тіл білудің қазіргі заманда негізгі қажеттіліктердің бірі екенін айтады.Мамандықтың ең қадірлісі – дәрігерлік. Ақ халат киіп, антқа адал болу, халық денсаулығы үшін еңбек ету екінің бірінің қолынан келмейді. Медицина саласын таңдаған адамға ептілікпен қатар үлкен жүректілік те қажет-ақ. Осы ретте еңбегі еленіп, тұрғындар алғысына бөленіп жүрген Бағжан Сматованы айтулы марапатымен құттықтай отырып, жауапты қызметіне сәт­тілік тілейміз. &nbsp;

Жыл үздігі атанған сырдариялық дәрігер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Киберспортқа жастар арасында қызығушылық артып, командалардың саны ұлғайды. Бұл спорт түрінің елімізде дамуы екі мыңыншы жылдарда басталды. Алғашында аталған индустрия «андеграунд» саласында ғана, яғни ойыншылардың, ынтагер-инвесторлардың және шағын компьютерлік клубтардың қаражаты есебінен ғана әрекет етті. Қазақстандық киберспорттың негізін кәсіпкер Мұрат Жұмашұлы қалады. Ол әлі толық қалыптаспаған саланың келешегінен үміттеніп, «K23» деп аталатын ұйым құрды. Міне, біздегі киберспорттың бастауы осылай. Жалпы бұл спортқа елдің көзқарасы қандай? Болашағынан қандай үміт күтуге болады деген сауалдардың жауабын білу мақсатында Қазақстан киберспорт федерациясының бас хатшысы Әлібек Ахановпен тілдескен едік.– Әлеке, елімізде киберспорт кеңінен танылды. Бұл күнге жету үшін біршама жұмыс атқарылғаны белгілі…– Киберспорт – Қазақстанда 15-20 жыл көлемінде, бірте-бірте дамып келе жатқан сала. Тоқсаныншы жылдардың аяғында киберспорт компьютерлік клубтағы әуесқой топ арасындағы жарыс түрінде өтіп келсе, осыдан он жылдай бұрын онымен кәсіби түрде айналысатын топтар құрылды. Мысал үшін көпшілік жастарға танымал «Gambit Esports» тобын атап өтсек болады. Қазақстаннан шыққан киберспортшылар дүниежүзілік деңгейде жүлделі орындарды иелене бастады. Осы үрдіспен қатар Қазақстанда киберспортты дамытуға ұмтылған ұйымдар да ашыла бастады. Кем дегенде 6-7 ұйым өздерін киберспорт федерациясы ретінде жариялады. Алайда олардың қызметі тек өз елді-мекендерінің шеңберінде ғана, сол федерацияны құрған компьютерлік клубтардың негізінде ғана жүргізілді. Сондықтан Қазақстанда киберспортты жүйелі түрде дамытумен айналысатын ұйымның құрылуы көптен күткен жаңалық болды. 2017 жылдың желтоқсанында киберспортқа жанашыр жас азаматтармен құрылған «Qazaq Cybersport Federation» республикалық қоғамдық бірлестігі қысқа мерзімнің ішінде еліміздің басым бөлігінде өз өкілдіктерін ашып, дүниежүзілік киберспорт ұйымдарында мүшелікке ие болып, Мәдениет және спорт министрлігінің ресми акредиттеуінен өткені қуантты. Өйткені кез келген спорт түрінің дамуы үшін тиянақты, әрі жүйелі жұмыс істеу керек. Енді киберспорт саласында шынайы федерацияның құрылуы осы салаға үлкен мүмкіндіктер ашты. Мемлекет осы «Qazaq Cybersport Federation» бірлестігін жауапты серіктес ретінде қарастыруының нәтижесінде киберспортты ресми спорт түрлерінің қатарына қосу мүмкін болды.– Бүгінде киберспортпен қанша қазақстандық айналысады?– Еліміздегі 14 пен 29 жас аралығындағы жастардың кем дегенде 70% компьютерлік ойындарға қызығатындығы сөзсіз. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Қазақстандағы 19 миллион халықтың кемінде 30% жастарға жатады, яғни 5 миллионға жуық. Жобалап алғанда, киберспорт мәселелері 2-3 миллион жасқа өте қызықты тақырып. Әрине, қазіргі таңда киберспортпен кәсіби түрде айналысатын адамдардың саны едәуір аз. Әртүрлі салалық сарапшылардың есебінше 600-700 адамға жетіп қалуы мүмкін. Тағы да айта кету керек, аталған сандардың барлығы тек болжам.– Киберспорт барлық облыста бар екенін білдік. Қай өңір белсенді?– Киберспорттың дамуы экономикалық-әлеуметтік дамуы жоғары аймақтарға ғана тән. Өйткені онымен шұғылдану үшін өте күшті компьютерлер қажет, интернет желісінің жылдамдығы жоғары болуы керек. Сондықтан бүгінгі таңда киберспорт тек Алматы, Нұр-Сұлтан және өзге ірі қалаларда ғана дамып жатыр. Федерация бұл жағдайды өзгертіп, барлық өңірлерге тең мүмкіндк береді деген үміттеміз. Болашақта ауылдан шыққан жастардың дүниежүзілік ареналарға шығуын күтеміз.– Көпшілік үшін бұл аздап түсініксіз спорт саналады, яғни киберспортқа қызығатындар ғана түсінуі мүмкін. Мұндағы басты принцип қандай?– Кейбір спорт түрлері онымен қызықпайтындарға түсініксіздеу болып көрінуі рас. Мысалы, американдық футбол, керлинг секілді спорт түрлері де біздің көрермендердің басым көпшілігіне бейтаныс, алайда дүниежүзінде олардың миллиондаған жанкүйері бар. Сол секілді киберспорт та, жасы қырықтан асқан кісілерге тек баланың ойыны ретінде көрінуі мүмкін. Алайда дүниежүзінде киберспорт жарыстарын 300 миллионнан астам адам тамашалайды. Киберспорттың негізгі қағидалары мынандай – спортшылардың бастапқы мүмкіндіктері тең, ешқандай кездейсоқтықтар әсер етпейді, жеңіске тек киберспортшының ойлау қабілеті және реакция жылдамдығы әсер етеді. Киберспорттың ең негізгі тірегі – бұл стратегиялық ой, топ ішіндегі жұмысты дұрыс ұйымдастыра білу. Өйткені көп жағдайда клавиатура мен компьютерлік тышқанды тез баса алатын қатысушылар емес, өздерінің стратегиясын дұрыс нықтай білген қатысушылар жеңіп шығады. Сондықтан жастайынан киберспортпен қызыққан бала болашақта стратегиялық ойлауға қабілеті өте жоғары болады. Бұл қабілет кейін олардың жұмысында, бизнеспен айналысқан кезде қажет болатыны сөзсіз.– Киберспортты Қазақстанда дамыту үшін қандай шаралар қолға алынып жатыр?– Киберспорт айтарлықтай күрделі спорт түрі. Оны кейде тіпті классикалық спорт түрлерінен де күрделірек деуге болады. Сондықтан федерацияны қалыптастырмас бұрын біз әлемдік киберспорт нарығына, сондай-ақ жекелеген елдердің – АҚШ-тан бастап, Еуропаның дамыған елдерінің, Қытай мен Кореяның киберспорт нарығына талдау жүргіздік. Инфрақұрылымды нөлден бастап құру тәжірибесін, жарыс нормалары мен талаптарын қалыптастыру үдерісін зерделедік, кәсіптік киберспортшыларды тарттық. Небәрі үш жыл ішінде біз 15-тен артық кибердисциплина бойынша ішкі жарыстар желісін құрастырдық. Егер турнирлік инфрақұрылымды құрастыруға кіріскен 2020 жылдың тоғыз айы ішінде елімізде небәрі 38 жарыс өткізілсе, өткен жылы қазақстандықтар 268 турнирге онлайн қатысуға мүмкіндік алды. Платформамыздағы жаңа пайдаланушылардың саны жыл сайын ондаған мың адамға ұлғаюда. Мысалы, 2021 жылғы өсім 96,9 мың адамды құрады, ал жүлде қорының жалпы көлемі шамамен 126 млн теңгеге жетті.Бұл жай ғана ойын емес қой…– Әрине, жай ойын емес. Негізінде халлықтың консервативтік бөлігінің пікірінше, киберспорт бұрынғысынша гейминг болып қалуда, ал киберспортшы спортшы емес, ойынқұмар деп есептеледі. Алайда шын мәнісінде жағдай мүлдем басқаша. Киберспорт федерациясы да осы бағытта жұмыстар жүргізуде және аталған спорт түрінің құндылықтарын дәріптеу қажет деп есептейді. Мысалы, өткен жылдың көктемінде Қазақстанда республикалық деңгейдегі 1xbet Qazaqstan Respublikasynyŋ Kubogi киберспорттық турнирі өтті, жүлде қоры 1,5 млн теңгені құрады.Бұл тұрғыда жүлде қоры маңызды емес, себебі ол үнемі ұлғая түседі (мысалы, жазғы кубоктың жүлде қоры 3,5 млн теңгені құрады). Маңыздысы – турнирдегі жеңісі үшін қазақстандық киберспортшылар ресми спорттық разрядтармен – спорт шеберлігінен үміткер және спорт шебері разрядтарымен алғаш рет марапатталды. «Мұндай спорт разряды – сіздің ұлыңыздың немесе қызыңыздың жай ғана ойын ойнап жүрмегенінің, шынымен де ұлтымыздың мақтанышына айналатынының ресми дәлелі. Бүгінгі таңда киберспорт – өскелең ұрпақ үшін нағыз әлеуметтік жеделсаты.&nbsp;

Қызылордада киберспорттың көрінісі байқала ма?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Жақында Шаған ауылына барғанымызда ауылдағы ағайын Шаған ауылдық өнер мектебінің жүйелі жұмысы, оның ішінде қазақтың төл аспады – домбыраға үйір оқушылардың жетістігі жөнінде әңгімелеп берді. Қолға қалам алып, ауылдағы өнерлі өрендер жөнінде мақала жазуды жөн санадық.Өнерге біртабан жақын шағандық оқушылардың домбыраға үйір болғанына бәріміз бек қуаныштымыз. Себебі, домбыра – қазақтың жаны, рухы, шежіресі мен тарихы ұштасқан қасиетті құндылығы. Ал Шаған ауылындағы Өнер мектебінің домбыра сыныбына қатысушы балаларға отыз жылға жуық еңбек өтілі бар ұстаз Нұргүл Жақсылық дәріс береді. Іргелі ұжымның басшысы Дархан Әлиевтің айтуынша, мектепке 135 оқушы келіп, ұстаздардан дәріс алады екен.<blockquote>– Өнер мен білім – егіз ұғым. Оның тірегі – тәрбие. Осы үш ұғымды ұштастырған Шаған ауылдық өнер мектебі оқушыларға сапалы білім, саналы тәрбие беріп, өнерге баулу бағытында нақты жұмыстарды ат-қарып келеді. Қазір мектебімізде 135 оқушы білім алуда. Шәкірттеріміздің арасында аудан мен облысты бағындырып, республикалық, халықаралық байқауларда топ жарып жүрген балалар көп. Олар – біздің мақтаныштарымыз. Болашағынан көп үміт күтеміз. Ата-аналарға балаларының бос уақытын тиімді жоспарлап, қосымша білім беру ұйымдарына қатыстыруға шақырамыз, – дейді Өнер мектебінің директоры Дархан Әлиев.</blockquote>Бүгінде Шағандағы Өнер мектебінде талантты &nbsp;өрендер баян, домбыра, қобыз, би, шертер пәні бойынша білім алуда. Бұл бойынша арнайы тақырыптық және атқарылатын іс-шаралар жоспары бекітілген. Балалар түске дейін немесе түстен кейін келіп, өздерінің икемдеріне сай білім алады. Біз бүгін домбыра сыныбына қатысушылар туралы жазамыз. Мұндағы домбыра пәнінің мұғалімі – Нұргүл Жақсылық. Жоғары білімді ұстаздың есімі бізге шыңға шыққан шәкірттерімен таныс. Ауылда негізі қаланып, бүгінде үл-кен белестерді бағындырып жүрген жастар Нұргүл Смағұлқызына өз ризашылықтарын білдіреді. Ұстаз мерейі, шәкірт жетістігі, үміттің ақталуы деген осы емес пе?!<blockquote>– Шәкірт – ұстаздың мақтанышы, еңбегінің өтеуі, маңдай терінің жемісі. Менің оқуда озат, өнерде үздік шәкірттерім көп. Олардың әрбірі – мен үшін бір жұлдыз. Жарқыраған жұлдыздарым менің ғана емес, мекте-біміздің, ауылымыздың атын шығаруда. Өнер мектебінде білім алып, қазір үлкен қалаларда оқу оқып жүрген шәкірттерімнің әр белесі, жетістігі кейінгі жас буын үшін үлгі-өнеге, – дейді сонау 1995 жылдан бас¬тап осы мекемеде жемісті еңбек етіп келе жатқан ұстаз.</blockquote>Шағандық өрендерді өнерге баулып, талабы мен талантын ұштап жүрген Нұргүл Жақсылық – осы ауылдың төл тумасы екен. Ол ауыл мектебін бітіргеннен кейін Қазанғап атындағы музыкалық колледжінде білім алған. 1995 жылы «Домбыра» мамандығын меңгеріп, сол жылы жұмысқа орналасқан. Кейін 2003-2008 жылдары Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетін «Бастауыш оқытудың педагогикалық әдістемесі» мамандығы бойынша үздікке тәмамдаған. Оқу мен ізденуге ешқашан кеш емес. Әр оқу жылы сайын білімін шыңдап, тәжірибесін толыстырып, өзге өңірлердегі әріптестерімен пікірлесуді жөн көретін ұстаз 2015-2017 жылдары «Болашақ» университетінде «Музыкалық білім» мамандығы бойынша екінші жоғары білімін алыпты. Алған білімі мен ізденісі текке кеткен жоқ. Бүгінде ұстаздың өзінің де, шәкірттерінің де жетістігі көп, үлкен-кішіден алған алғысы да мол.<blockquote>– Өзім үйрете жүріп, үйренуді жөн көремін. Өмір – ұлы ұстаз дейтін болсақ, сол өмірдің әр сәті, әр күні алға жылжудан, іргелі басудан тұрғаны дұрыс. Оқушылардың домбыраны үйренуге ынтасы мол. Біздің мақсатымыз – сол ынталарын ояту. Бұған дейін халықаралық «Бозторғай» балалар байқауының бас жүлдегері атанған шәкірттерім бар. Олар бүгінде үлкен қалаларда білім алуда, алды еңбек етуде. Әлі есімде 2012 жылы аталған халықаралық байқауға барғанымызда біздің тобымызбен халқымыздың мақтанышы Бибігүл Төлегенова апай арнайы кездесіп, Сыр өңірінен барған өнерлі балаларға өзінің ақ батасын берген болатын. Сол бата бәрімізге құт болып дарыды, содан бері өнер байқауларында топ жарып келеміз, – дейді Нұргүл Смағұлқызы бізбен әңгімесінде.</blockquote>Ұстаздың жетістіктерін парақтап отырып, 2017 жылы «Жеті өнер» бірінші халықаралық балалар мен жастар шығармашылық фестиваль-конкурсында «Үздік тәлімгер» аталымымен марапатталғаны көзімізге түсті. Бұл жолғы байқау Алматыда ұйымдастырылыпты. Шәкірттері бас жүлде мен бірінші орын алған соң ұстазға «Үздік тәлімгер» атағы беріліпті. Ал 2016 жылы Астана қаласындағы «Қаз медиа» орталығында өткізілген халықаралық байқауда «Ас¬паптық орындау және ән салу» номинациясы бойынша шағандық балалар тағы да үздіктер көшін бастапты. Бұл жолы шәкірттерді баптаған ұстаз «Үздік педагог» атанған. «Ақ көгершін» байқауынан алған алғыс хаттар, дипломдар және Құрмет грамотасы – осының дәлелі. Ең бастысы, бәрі еңбектің, ізденістің жемісі.Ұстаздың сенімі мен үмітін ақтаған оқушылар көп екенін айтты. Олардың қатарында қазір Қазақ Ұлттық консерваториясының «Вокал» мамандығы бойынша 3 курс студенті Ернар Жанашов пен Қазақ Ұлттық консерваториясының «Домбыра» мамандығы бойынша 3 курс студенті Бибігүл Төлегенованың есімін ерекше атауға болады. Сондай-ақ биыл «Шабыт» өнер академиясының 1 курс аяқтап жатқан Әли Мейрамбекұлы мен Қазанғап атындағы музыкалық колледжінің түлегі Айару Бағдатқызы да Нұргүл Смағұлқызының мақтаныштары. Т.Жүргенов атындағы Өнер академиясының түлегі Темірлан Мүсілімов те өзінің ауылдағы Өнер мек-тебінің шәкірті болғанын әркез айтып, ұстаздарын құрмет тұтып жүреді. Жетістігі көп өнерлі өрендердің бірінен кейін бірін тізіп, жаза беруге болады. Бірақ одан мақала көлемі артып, мазмұны төмендейді. Сондықтан біз бүгінгі мақалаламызда санаулы ғана шәкіртке тоқталдық. Ең маңыздысы, олардың бәрі Нұргүл Жақсылық секілді ауылдағы ұстаз-дарын ұмытпай, еңбектерін жоғары бағалап, ауылға келсе, сәлем беріп, алыста жүрсе құттықтау жолдап жүреді. Қайбір жылы ұстаздар күні ме-рекесі мен білім күні қарсаңында шағандық шәкірттердің әлеуметтік желіде жариялаған бейнеқұттықтауларынан осыны аңғардық. Оқушылар-дың ұстазға деген құрметіне, шәкірт ретіндегі ықылас-пейіліне көзіміз сүй-сініп, көңіліміз толды.Ал 2022-2023 оқу жылында Шаған ауылдық өнер мектебінің домбыра сыныбына қатысушылар жақсы-жақсы жетістіктерге қол жеткізген. Атап атқанда, 2022 жылы «Қазақстан үміті» VI республикалық шығармашылық конкурсына балалар белсене қатысыпты. Нәтижесінде, бірнеше аталым бойынша топ жарып, конкурстың жоғары деңгейде өтуіне атсалысып, еліміздің ертеңі – жастардың рухани кемелденіп, рухы мықты, танымы мен тағылымы терең тұлға ретінде қалыптасуына жол ашқан ұстаздары Н.Смағұлқызы «Үздік жетекші» дипломымен, Құрмет грамотасымен марапатталған. Біз ма¬қаланы жазу барысында осы байқауды ұйымдастырушы әрі қазылар алқасының белді мүшесі Анаргүл Құсайынованың пікірін білдік. Мәдениет саласының үздігі өзінің пікірін қысқа әрі нұсқа білдірді. Ол «Шағандық балалар тек бас жүлде алады, олардың өнері өзгелерден көш ілгері» деп айтты. Бұдан асқан қандай баға керек?! Сырт көз – сыншы. Ал сыншылар осылай бағалап жатса, онда еңбектің ақталғаны, лайықты бағаланғаны ғой.«Қазақстан үміті» VI республикалық шығармашылық конкурсында Мөлдір Маханова, Раушан Ерболатова бас жүлде иемденген. Ақерке Мүсілімова мен Айбар Ғайнуллаұлы жүлделі І орынды жеңіп алса, Асылхан Кеңес пен Санжар Мүсілімов ІІ орын тұғырынан көрінген. Осылайша, «Жеті өнер» шығармашылық орталығының ұйымдастыруымен өткізілген байқаудан оқушылар олжалы оралған. Айта кету керек, А.Байтұрсынұлының 150 жылдығы мен «Балалар жылына» орай өткізілген «Қазақстан үміті» VI республикалық шығармашылық конкурсы еліміздің оңтүстік өңірдегі ең ауқымды жоба екен. Оған республиканың түкпір-түкпірінен мыңнан астам талапкер қатысып, бақ сынап, тек мықтылары ғана марапат тұғырынан көрінген.Домбыра сыныбының оқушылары жақында тағы да жақсы жетістікке жетті. Олар «Ұлы Дала жұлдызы» ІХ балалар мен жасөспірімдер өнер байқауынан 4 бас жүлде, 1 бірінші орын, 2 екінші орын иемденіп қайтты. Бұл жолы да Мөлдір Маханова, Раушан Ерболатова бас жүлдеге лайықты деп танылды. Сонымен қатар «Бауырлар» тобына біріккен Нұржігіт Сәрсен, Қадіржан Сәрсенов, Санжар Мүсілімов, Айсұлтан Бисен, Нұрәли Серекеев «Мен қазақпын» әнін орындап, байқаудың бас жүлдесін жеңіп алыпты. Ақерке Мүсілімова, Айбар Ғайнуллаұлы, Мөлдір Маханова, Раушан Ерболатовалар «Шырқа Шаған» квартеті болып, әуелете ән шырқап, бас жүлде иеленген. Мұның бәрі – айтуға оңай болғанымен, үлкен еңбекпен келген жетістік. Әр жетістіктің астарында ұстаздың еңбегі, маңдай тері, шәкірттерім шыңға шықса екен деген тілегі бар.Озат оқушылардың ата-аналары өнерлі өрендердің ордасы саналған Шаған ауылдық өнер мектебінің ұжымына алғыс айтады. Мәселен, ардагер-ұстаз Қымбат Исақызы әр бала қосымша білім беру ұйымына қатысуы керек деп санайды.<blockquote>– Әр бала мектептен тыс уақытта қосымша білім алуы қажет. Бұл – за-манның талабы. Өзіміздің үйдің балалары, немерелерім ауылдағы өнер мектебінде білім алды. Білім алып жүріп, сахнаға шығып, өнер көрсетті. Оның бәрі олардың өмірден өз орындарын табуына жол ашты. Сондықтан ұстаздарға айтар алғысым шексіз, жұмыстарына сәттілік тілеймін, – дейді Қымбат Исақызы.</blockquote>Айта кету керек, Шаған ауылдық өнер мектебінің домбыра пәнінің мұғалімі Н.Жақсылық ауылдағы «Балбөбек» бөбекжай балабақшасында да жұмыс істейді. Ізденімпаз ұстаз бұл мекемеде де жемісті еңбек етіп, ауылдағы қоғамдық-саяси, рухани-мәдени іс-шараларға белсене қатысып келеді. Мәселен, балалар, жасөспірімдер мен жастарға арналған «Kings of dance» халықаралық би чемпионатында «Күншуақ» би тобы І орын иеленген. Нәтижесінде, ұйымдастырушылар тарапынан балабақша ұжымына Алғыс хат және Н.Жақсылыққа «Үздік ұстаз» дип-ломы табысталған. Осы жолғы байқауда Түркістан қаласындағы Назарбаев зияткерлік мектебінің хореграфы Г.Еркінбекқызы шағандық балақайлардың талабын жоғары бағалап, болашақта тегін кеңес беруге, бірлесе еңбек етуге ынталы екенін білдіріпті. Мұның өзі – үлкен жетістік. Ал жетістіктің бәрі еңбекпен келеді. Ендеше, жұмысы өнімді, жетістігі көңілге қонымды және оқу жылын табысты қорытындылап жатқан ұстазға шығармашылық сәттілік тілейміз!&nbsp;&nbsp;

Шағандық домбырашылар дараланды

Мемлекеттік бағдарламаның барлығы аймақтағы жастарға жете бермейді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Тазалық туралы тақырып күн тәртібінен түскен емес. Себебі тазалық – иманның жартысы екенін де, денсаулықтың кепілі екенін де бәріміз білеміз. Бірақ біле тұра еңкейіп еңбек етуге ерініп, тым болмаса ­ауламызды жинауға ерінетін кездер болады. Ал кейбіреулер тіпті мекеме қызметкерлеріне сенім артып, өз үйінің көше бетін сыпырып, қоқысын алуға немқұрайлы қарайды. Кейін өздерінің жалқаулығын басқаға артып, ақыр аяғында жауапты қызметкерлерді кінәлі қылып қоятындар да жоқ емес. Оның үстіне қақаған қыстың аяқталғаны қашан?Бүгінде күн ұзарып, түн қысқарды. Таңғы салқында немесе кеш қарайғанда бір мезгіл ауланы тазалап қою ешкімге зиянын келтірмес еді.«Ерте тұрған әйелдің бір ісі артық, ерте тұрған еркектің ырысы артық» демекші, кімде болсын күнмен таласып, тазалыққа ден қойса құба-құп. Осы орайда Марат Омаров ағамыздың әлеуметтік желідегі парақшасын оқып, ой түйдік. Тазалық тақырыбында М.Омаров «Бір досым жақында келін алып келу құдалығынан, бос қайтып ұятты болдық дейді. Құдалықты басқарып барған аға, есіктің алдындағы шашылып жатқан күл-қоқысты көріп мына жерден келін алмаймыз, ұяда не көрсе, ұшқанда соны істейді деп кері қайтарыпты. Араша түскендерді тыңдамапты. Ау, қазағым-ау! Қонақ келеді дегеннен алды-артыңды жинап отырсаңшы. Меніңше сол ауылға сабақ болған екен» деп пікірін білдіріпті. Иә, сырт көз – сыншы. Сырттан қонақ келгенде ауланың қоқыстан көз ашпай жатқаны бір жағынан келген адамға ыңғайсыздық тудырса, екінші жағынан үй иесін ұятқа қалдырады.&nbsp;Тазалық – дінде де ең бірінші талап етілетін шарттардың бірі. Құран сүрелерінде «Киіміңді таза ұста, жаман нәрселерді таста» деп нақты айтылған. Яғни, тек киімді ғана емес, күнделікті аяқ басып жүрген жерімізді, тыныс алып жүрген ауамызды таза ұстайық. Қазіргі таңда барлығы дамып, адамдардың да сана-сезімі, ойлау қабілеті, өмірге деген көзқарасы өзгерген. Көпшілік мәдениетті болуға, білуге ұмтылып келеді. Технология қарыштап дамыған заманда барлығында дерлік заманауи телефон мен жабдықтар да бар. Алайда аулаға қоятын кішкене қоқыс жәшігіне келгенде көңіліміз тарылып қалатыны қиын. Мәдениеттіліктің -бастауы – тазалықта. Аула таза болса, ауа да таза болады.

Тазалық – табалдырықтан басталады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жас пен жынысқа, ұлт пен ұқсастыққа, түр мен тілге қарамастан жер бетіндегі адамдардың ортақ түсінісер тілі – өнер. Өнердің де түр-түрі бар. Дегенмен қылқаламмен қағаз бетіне сурет салып, жансыз бейнені тілсіз сөйлеткендей көркем бейнелеу екінің бірінің қолынан келе бермейді. Көргенін емес, сезінгенін екінші адамға сездіре алатын суретшілердің әр туындысы тылсымға толы. Ұстаз Алмас Алматов айтқандай, қылқалам шеберлерінің «өнерге бір күнде және бір күнге келмейтіні» де белгілі.Жақында Мүлкаман Қалауов атындағы өнер мектебінде көркемсурет көрмесі өтті. Көркемсурет бөлімінің ұстаздары – Замзия Нұрханқызы, Эльза Пахуадинқызы, Гүлнұр Абызбайқызы, Ерғали Әбсаттарұлы ұйымдастырған кішкентай қылқалам шеберлерінің көрмесі «Жас суретшілер шақырады» деп аталады. Көрмеге түрлі бағытта жұмыс істейтін өнер мектебінің көркемсурет бөлімінің 2-4 сынып оқушыларының шығармашылық жұмыстары қойылды. Айта кетейік, олардың қатарында Анастасия Снопова, Медина Нұрлан, Тоғжан Рабатова, Арайлым Нұрмақаш, Маргарита Нам, Дильяра Шыңғысхан сынды жас таланттар бар.Шара домбырашылар ансамбілінің күмбірлеген күйімен ашылды. Ал өнер мектебінің директоры балаларға сәттілік тілей отырып, әр шәкіртімен ерекше мақтанатынын сөз етті. «Өнер мектебінің ұйымдастыруымен өтіп жатқан көркемсурет галереясына қош келдіңіздер! Қандай да бір өнер кішкентай қадамнан басталады. Кішкентай сезімнен үлкен дүние туады.<blockquote>«Өздеріңіз байқағандай, мектеп тарихында жас дарындардың сурет көрмесі алғаш рет ұйымдастырылып отыр. Бұл – балаларымыздың алғашқы көрмесі, алғашқы қадамы. Шәкірттеріміздің әрқайсысы өзінше ыстық. Оларға жарқын болашақ тілеймін! Әр қадамына қуанып, қолдап отыратын ата-аналар мен ұстаздар барында олардың жетер жетістігі әлі алда» – деді мектеп директоры Қайрат Тыныштықұлы.</blockquote>Оқушылар мен ата-аналарды, жас суретшілердің қатарластарын жинаған көрме салтанатты түрде ашылып, 6 жас дарынның салған дүниелеріне назар аудардық. «Қазіргі таңда өнер мектебінің көркемсурет бөлімінің 4 сынып оқушысымын. Яғни, бітіруші түлекпін. 12 жастан бастап жетекшім Эльза Смағұловадан кәсіби бағыт, бағдар алып келемін.<blockquote>«Көптеген облыстық, республикалық өнер байқауларынан жүлдегермін. Сондықтан ұстазыма алғыс айтқым келеді. Өнер мектебіне келу арқылы болашақта жоғарғы білім алып, айналысқым келетін киім дизайнері мамандығына тапсырғым келетінін түсіндім. Қазақи нақыштағы заманауи киімдерді жасап, шығармашылыққа ден қойғым келеді. Ал аталған өнер мектебіне әкелген анама алғысым шексіз! Сурет арқылы мен өзімді таптым», – дейді Арайлым Нұрмақаш есімді қылқалам шебері.</blockquote>Ал жас суретші, дарынды шәкірттің бірі Медина Нұрланның анасы Ләззат Бақтиярова ата-ана ретінде қылқалам ұстауды білмей, бейхабар боп келген көптеген баланы кәсіби суретші ретінде картиналарын ұсынатын дәрежеге жеткізген ұстаздарға алғысын айтты.<blockquote>– Қазір қызым 4 сыныпта оқиды. Бірінші сыныптан бастап Замзия Нұрханқызы жетекшісі ретінде сурет әлемінің сан қилы әдіс-тәсілдерін үйретіп, кәсіби бағдар беріп келеді. Қызымның өзі де сурет өнерінен қашық емес. Үйде шимайлап отыратыны бар еді. Мені сурет үйірмесіне апаршы деген өзінің талабымен өнер мектебіне әкелген едім.Содан бері 4 жыл уақыт өтіпті. Осы уақыт аралығында екінші анасындай болып, алға жетелеген ұстазына алғысым шексіз! Ол кісілердің еңбегін бағалаймыз, құрметтейміз. Түрлі облыстық байқауларды айтпағанда республикалық, халықаралық байқаулардан бас жүлдеге ие болып жүргені ұстаз бен шәкірттің үздіксіз ізденуінің жемісі сияқты. Биыл өнер мектебін бітірген соң Алматы қаласындағы Таңсықбаев атындағы өнер колледжіне оқуға тапсырып, жоғары білім алады. Алғашқы көрмеге ерекше толқып, қуанып келдік. Әлі талай көрменің куәгері болатынымызға сенемін, – дейді ол. &nbsp;</blockquote>

Қызылордада «Жас суретшілер шақырады» көрмесі өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысы елдегі туу көрсеткіші бойынша бесінші орында тұр. Сондай-ақ, күніне орташа есеппен 55-ке дейін сәби дүниеге келіп, айына 1600 сәби дүние есігін ашқан. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпараттық алаңында өткен баспасөз конференциясында облыстық статистика департаменті басшысының міндетін атқарушы Гүлмира Нұрқабылова мәлімдеді.&nbsp;<blockquote>«Осы жылдың 1 сәуірінде облыстағы халық саны 836,5 мың адамды құрады. Тиісті кезеңмен салыстырғанда халық саны 1,3 пайызға өсті. Бұл демографиялық дүмпуді байқатады. Ал облыс халқының табиғи өсімі 3,6 пайызға артып отыр. Сондай-ақ, көші-қон қызметі органдары ұсынған мәліметтерді өңдеу нәтижесінде, 2023 жылғы қаңтар-наурызында облысымызға тұрғылықты тұруға келгендердің тіркелу саны 4490 адамды құрады. Одан бөлек, аймақтан кеткендердің саны 5414 адам. Көші-қонның айырымы – 924 адамды құрап отыр. Мұнан өзге, алыс және жақын шет елдерден 4 адам көшіп келсе, республиканың басқа облыстарынан 1331 адам Сыр өңіріне қоныс аударды», – деді Гүлмира Жеткергенқызы.</blockquote>Айта кету керек, 1000 тұрғынға шаққандағы туу көрсеткіші бойынша біздің облысымыз Маңғыстау, Түркістан, Атырау облыстары және Шымкент қаласынан кейінгі бесінші орында.

Қызылорда облысында туу көрсеткіші артып келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Қызылорда облысы әкімінің орынбасары Нұрымбет Сақтағанов пен облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Олжас Ысқақов Талсуат елді мекенінде орналасқан «UMC» корпоративтік қорының Қызылорда облыстық филиалына барды.Кездесуде филиал басшысы Гүлдана Айтымбетова облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Сақтағанов пен аймақтың бас дәрігері Олжас Ысқақовқа «UMC» корпоративтік қорының Қызылорда облыстық филиалының атқарылып жатқан жұмыстарымен таныстырды.Сондай-ақ, Гүлдана Мейірбекқызы өзі басқарып отырған мекеме жайын баяндай отырып, шешімін таппай жүрген мәселелерін де айтып өтті. Өз кезегінде облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Аманұлы мен денсаулық сақтау басқармасының басшысы Олжас Ермекұлы орталық жұмысымен мұқият танысып, мәселелердің шешімін табуына ықпал жасайтындықтарын жеткізді.Сонымен қатар, Нұрымбет Аманұлы тарапынан орталық қызметкерлеріне әрбір науқастың жағдайы ескерусіз қалдырмау керектігі айтылып, бірқатар нақты тапсырмалар берілді.Одан соң Нұрымбет Аманұлы емделуші бала Нұрқанат Төлепбергеннің «Тұсаукесер» рәсіміне қатысып, салт дәстүр бойынша тұсауын кесті.

Архив