<h4 style="margin-left:0px;text-align:justify;"><a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгінгі баланы кітап емес, телефон тәрбиелеп жатқаны бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Смартфонда сағаттап уақыт өткізген баланың нендей ақпарат алып жатқаны да беймәлім.</h4>Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасымен «Оқуға құштар мектеп», «Балалар кітапханасы» бағдарламасы аясында Қызылорда қаласындағы дарынды балаларға арналған мамандандырылған сыныптары бар мектепте «Шығармашылық интеллигенция – балаларға» атты басқосу өтті.&nbsp;Қр &nbsp;Оқу-ағарту министрі Ғ. Бейсембаевтың арнайы тапсырмасымен Тәрбие және қосымша білім беру департаментінің директоры Медетбекова Меруерт Аскербекқызы &nbsp;жиын барысында бірінші онлайн сөз алды.Жиынға республикадағы белгілі балалар басылымының редакторлары, атап айтқанда, «Айгөлек» журналының бас редакторы Қымбат Әбілдәқызы, «Мөлдір бұлақ» журналының бас редакторы Дәулетбек Байтұрсынұлы, «Ақ желкен» журналының бас редакторы Есей Жеңісұлы, «Алан кіds» журналының бас редакторы Әсел Тыныбаева, «Сыр медиа» ЖШС бас директоры Марат Аралбаев және тағы басқа балаларға арналған басылымдардың редакторлары және мектеп директорлары, кітапханашылар, мұғалімдер қатысты.ҚР Оқу-ағарту министрлігінің Республикалық ғылыми педагогикалық кітапханасы директорының орынбасары Асанова Райхан Файзуллақызы шараны жүргізді.Кездесуде жас буынның кітап, газет-журнал оқу мәдениетін қалыптастыру, балаларды оқуға қызықтыру жайы кеңінен талқыланды. Жасыратыны жоқ, медиа нарығында бәсекеге қабілетті, сапалы, мазмұнды балаларға арналған кітап та, журнал да аз емес. Алайда оқитын бала азайып бара жатқаны дабыл қағатын мәселе. Бала күнінен газет-журнал оқып, редакцияға хат жазып үйренбеген бала ертеңгі күні кітап оқымайтыны белгілі. Жас буынның ана тілінде сауатты жазып, өз ойын анық жеткізуі бүгінде ойланарлықтай мәселеге айналып бара жатқанын алға тартқан «Айгөлек» журналының бас редакторы Қымбат Әбілдақызы қоғам болып ұлт болашағын тәрбиелеуге үлес қосу керек екенін айтты. «Ақ желкен» журналының бас редакторы Есей Жеңісұлы қазіргі жастардың сауатты жазу деңгейі төмен екенін қынжыла айтқаны көпке ой салды.&nbsp; Басқосуда сөз алған «Сыр медиа» ЖШС бас директоры Марат Аралбаев мекеме арқылы балалар басылымына жазылуға мүмкіндік жасалғанын жеткізді. Бүгінгі баланы кітап пен журнал тәрбиелесін десек, ата-ана бұл мәселеге ерекше мән беру қажет. Аға буын үлгі болып, балалардың кітап, газет-журнал оқуына ықпал ете білсек, ұлт тәрбиелеуде ұтарымыз аз болмасы анық. Бүгінгі басқосудың түйіні осы болды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/6_M4_A8671_56de229ae8.JPG" alt="6M4A8671.JPG"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/6_M4_A8654_6f0044d116.JPG" alt="6M4A8654.JPG"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/6_M4_A8632_0da556838c.JPG" alt="6M4A8632.JPG"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/6_M4_A8587_605367b1c0.JPG" alt="6M4A8587.JPG">

Қызылордада «Шығармашылық интеллигенция – балаларға» атты басқосу өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгін Мемлекеттік рәміздер алаңында Мемлекеттік Рәміздер күніне орай салтанатты шара өтті. Шара барысында Тәуелсіз Қазақстанның және аймақтың дамуына үлес қосқан сырбойылықтар марапатталды. Іс-шара концерттік бағдарламамен, автошерумен жалғасты.&nbsp;Айта кетейік, мерекеге орай облыстағы ірі сауда орталықтарында, халық көп жиналатын орындарда, теле-радио арналарда, мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдарда және бюджеттік мекемелерде Мемлекеттік Гимн бір мезгілде орындалды.Қала және аудандарда ғимарат терезелеріне, балкондарда Мемлекеттік Ту ілінетін «Туымыз - төрімізде» флэшмобы ұйымдастырылуда.Әлеуметтік желілерде «Менің туым – менің мақтанышым!» челленджі іске қосылды.Өңірде Елтаңба авторларының бірі, жерлесіміз, танымал сәулетші Жандарбек Мәлібековтің, Мемлекеттік Тудың авторы, суретші Шәкен Ниязбековтің еңбектерін насихаттауға арналған іс-шаралар кең көлемде өткізілуде.Жазғы балалар лагерлерінде «Отанды сүю-жүректен» атты патриоттық шаралар ұйымдастырылды.Сонымен бірге, барлық елді мекендердегі «ҚР Рәміздері аллеялары» мен «ҚР Рәміздері алаңдарында» тұрғындардың, жастар мен волонтерлердің қатысуымен шаралар өтті.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/447634742_757946279859952_8306320073763192268_n_3354f9028b.jpg" alt="447634742_757946279859952_8306320073763192268_n.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/447777687_757945463193367_737480288501162165_n_d12e494922.jpg" alt="447777687_757945463193367_737480288501162165_n.jpg">

Қызылордада «Көк тудың желбірегені»  дәстүрлі жалпыұлттық акциясы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>Мемлекеттік рәміздер – Қазақстан халқының бірлігін, тұтастығын және азаматтық бірегейлігін бейнелейтін Тәуелсіздігіміздің басты құндылығы. Сондықтан оларды пайдалану, қолдану және насихаттау бағытында көтерілетін мәселелер өте өзекті және басты назарда болуы тиіс. Облыс әкімі жанындағы мемлекеттік рәміздер жөніндегі облыстық комиссияның басты міндеті де осы.Комиссия қызметіне мемлекеттік рәміздерді қолдану және насихаттау барысында мемлекеттік саясатты іске асыру бойынша ұсыныстар әзірлеу, жалпы осы саладағы нормативтік-құқықтық актілерді жетілдіре түсу, олардың құқықтық қолдану тәжірибесін жаңғырту бойынша ұсыныстар әзірлеу, азаматтардың рәміздерге құрметпен қарауын қалыптастыру жөнінде ұсынымдарды тұжырымдау және өзге де маңызды функциялар кіреді.Сондай-ақ комиссия өз құзіреті шегінде мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін насихаттау және қолдану жөніндегі қызметін уәкілетті мемлекеттік органдардың тексеруіне бастама жасауға, бұдан бөлек тиісті мемлекеттік органдардың басшыларына мемлекеттік рәміздерді қолдану бөлігінде Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзу фактілері бойынша тексеру және қызметтік тергеп-тексеру жүргізуді ұсынуға құқылы. Комиссия отырыстарының күн тәртібі, өтетін орны мен уақыты, алдағы жылға арналған жұмыс жоспары комиссия төрағасы, яғни облыс әкімі тарапынан бекітіледі.Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес әрбір азамат мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге және оларға ұқыпты қарауға міндетті. Бекітілген стандарттарға сәйкес оларды жыртылған, лас немесе тозған күйде пайдалануға жол берілмейді. Мұндай заң бұзушылықтарды аймақ басшысының тапсырмасына сәйкес құрылған инспекциялық топ тексереді. Жыл басынан бері инспекциялық топ облыстағы 198 мемлекеттік мекемеге зерделеу жұмыстарын жүргізіп, анықталған кемшіліктерді дер кезінде қалпына келтірген.Жалпы, комиссия рәміздерді бекітілген ұлттық стандартқа сай қолдану бойынша әдістемелік түсіндіру жұмыстарын үнемі жүргізіп келеді. Түсіндіру жұмыстары барысында мемлекеттік рәміздер арнайы мемлекеттік заңдар мен ұлттық стандарттарға сәйкес дайындалатыны, оларға қойылатын талаптар реті, қолдану және орналастыру тәртібі, сонымен қатар соңғы енгізіліп жатырған өзгерістер мен толықтырулар туралы жалпы ақпараттар берілуде. Осындай ақпараттық-түсіндіру жұмыстарының нәтижесінде жастардың Отанға, оның тәуелсіздік нышандарына деген құрметі, патриотизм рухы арта түсеріне сенім мол.Айта кету керек, биылдың өзінде Мемлекеттік рәміздерді насихаттауға бағытталған түрлі форматтағы ірі көлемді 21 іс-шара өткізіліп, оларға 5 мыңға жуық тұрғын қатысқан. Облыстық комиссия алдағы уақытта да бекітілген жоспарға сәйкес жүйелі жұмысын жалғастыра береді.Мемлекеттік рәміздер – Тәуелсіздігіміздің басты құндылығы әрі ажырамас бөлігі. Халқымыздың бірлігі мен тұтастығын, азаматтық бірегейлігін бейнелейтін атрибуттар. Сондықтан әрбір азамат Мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге, қадірлеуге міндетті.&nbsp;Биболат Сәтжан

Мемлекеттік рәміздер – тәуелсіздігіміздің басты құндылығы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Ел Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев өткен жылы қазан айындағы Сыр еліне келген сапарында облыс үшін аса маңызды шешімдер қабылдады. Оның біріншісі «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» халықаралық дәлізінің Қызылордадан Ақтөбеге дейінгі аумағын 1-санатты төрт жолақты жолға ауыстыру. Бұл жөнінде Мемлекет басшысы мәселені тез арада шешуді Үкіметке жүктеді. Екінші, өзекті мәселенің бірі Қызылорда қаласын ыстық сумен қамтамасыз ету жобасы еді. Президент қолдауымен бұл түйткіл де алдағы жылы шешімін табады деп күтілуде.Үшінші мәселе – Президенттің тікелей қолдауымен басталған «Қызылорда-Жезқазған» автожолын қайта жаңарту ісін сапалы аяқтау. &nbsp;Облыс әкімі Н.Нәлібаев: «Осы жолды жаңарту аяқталғанда Астанаға жету уақыты 11 сағатқа дейін қысқарады. Сонда тек қызылордалықтар ғана емес, Түркістан облысы, Шымкент қаласы, ақтөбеліктер де Астана мен солтүстік өңірлерге осы жолмен қатынайтын болады. Бұл өңірлер арасындағы байланыстың нығаюына үлкен септігін тигізеді және жүргізіліп жатқан жұмыс барысы біздің қатаң бақылауымызда», – деген еді өткен жылы Елордадағы баспасөз мәслихатында.Бүгінгі таңда аймақ басшысының тікелей қолдауымен «Қызылорда-Жезқазған» жолын қайта жаңарту жұмыстары қарқынды жүргізілуде. &nbsp;Республикалық маңызы бар бұл жол өңіріміздің әлеуметтік-экономикалық дамуына зор үлес қосатыны аян. &nbsp;Бейсенбі күні біз осы жол құрылысымен танысу үшін жолға шықтық.«Қызылорда-Павлодар-Успенка РФ шекарасы» республикалық маңызы бар автомобиль жолының «Қызылорда-Жезқазған» бөлігі осы бағыттағы жолдың 12-шақырымынан басталады. Негізі бұл жол сонау 1984 жылы салынған. Әрине, діттеген жеріне бармаған. Алайда, қырық жыл жатқан асфальт бүгінде айдау жолға айналған. Осы кезге дейін Жезқазғанға жеткенше жол азабынан қиналған жұрттың зар-мұңын тыңдап келдік. Енді қуанышты сөз еститін күн жақын.Біз қаладан ұзай бере қосымша жолға шығып, 26-шақырымдағы қара жердің ақ шаңын аспанға атқан техникалар тобына тоқтадық. Қайта жаңарту жұмыстарымен қытайлық «Лунцзянь» мекемесінің филиалы айналысып жатыр екен. Осы тұста «ҚазАвтожол» АҚ ҰҚ Қызылорда облыстық филиалы директорының орынбасары Ерсайын Мұзаффармен жолығыстық.Жүзін шаң басқан жас азамат ат үстіндегі шаршаңқылығын байқатпай байыпты сөйледі.<blockquote>– «Қызылорда-Жезқазған» жолының жалпы ұзындығы 424 шақырым, соның 216 шақырымы біздің облыс көлеміне кіреді. Осы бөлікті қайта жаңалау жұмыстары тоқтаусыз жүріп жатыр. Бізге жүктелген міндет бар. «ҚазАвтоЖол» облыстық филиалы (директоры Ерұлан Жүнісов) автожол құрылысын сапалы әрі мерзімінде аяқтауды қамтамасыз етуді, жұмыс сапасын Жол активтері Ұлттық сапа орталығымен бірлесіп қадағалауды іске асырып отыр.Бұл аумақта жүріп жатқан – жер жұмыстары. Мұнан соң қосымша қабат, тас, құм қоспасымен жабу жүргізіледі. Сосын негіздеменің төменгі бөлігі аталатын малтатасты құм қоспасы салынады. Одан кейін негіздеменің жоғарғы бөлігі асфальт жабындысы төселеді. Жол қарама-қарсы бағытта, яғни екі жолақты болады. 2026 жылы пайдалануға беріледі. Осы жұмыстарды бірнеше жол құрылысын жүргізетін компанияның 400-ден астам техникасы мен 600-ден аса маманы атқарып жатыр.Негізгі жолдың 84, 119, 154, 198-шақырымдарында қызмет көрсету нысандары болады. Осы мақсатта қазір жол жиегінен алаңқайлар қалдырып кетеміз. Кейін оларды сол істі жүргізетін жеке кәсіпкерлерге белгілеп береміз. Ол нысандарда тамақтанатын, қонатын, демалатын және көліктерге техникалық қызмет жасайтын орындар болады. Қазірдің өзінде 154-шақырымда қызылордалық кәсіпкер осындай нысанды салып, дайындап қойды. Жол біткен соң қатынас қарқындылығы артады, сол кезде мұндай орындар жолаушылар үшін аса қажет.Жол жұмыстарының бәрі осы аумақтағыдай емес, мысалы 3-лоттағы мердігер осы кезде асфальт жабындысын төсеп жатыр.Қорыта айтқанда, бұл маңызды жоба облыс басшысының тікелей бақылауында тұр. Сондықтан «ҚазАвтоЖолдың» облыстық филиалы жол &nbsp;жұмыстарының мерзімінде және сапалы аяқталуы үшін еңбек ырғағының бір минутқа да бұзылмауын қадағалайды, – деді маман.</blockquote>Біз мұнан әрі жолдың 76-127 шақырым аралығында жұмыс атқарып жатқан «Қытай азаматтық инженерлік-құрылыс корпорациясы» жолшыларына келіп жеттік. Бұл құрылыс мекемесінің қысқаша атауы «ССЕСС» екенін жолшылардың арнаулы сырт киіміндегі таңбадан білдік.Жолға асфальт жабындысын төсеп жатыр екен.Күн ыстық, асфальт ыстық, ұрттап көріп едік, су да ысып кетіпті. Бет-ауыздарын шалмалап алған механизаторлар мен мамандардың жанкешті еңбегін батырлыққа тән десек те болар. «Хоба» дейтін ауыр жүк көлігі асфальтты төгіп жатыр, «Асфальтоукладчик» деп аталатын алып трактор жұтып жатыр. Артында айнадай жол қалып барады. Ақ күріш алқабындағы комбайн көзге келеді. &nbsp;<blockquote>Газет фототілшісі Нұрболат Нұржаубай осы көріністі суретке түсіру үшін желмен жағаласып квадрокоптер ұшырды. «Бұл жолшылардың еңбегін қанша аспандатсаң да жарасады», – дедім мен.</blockquote>Учаске басшысы қытайлық азамат Сян Синмен аудармашы Ғасыр Қадірхан арқылы тілдестік. Өз жұмысының қыр-сырын жақсы білетін маман екен. «Техника сайлы, асфальтты алыстан тасымаймыз, зауытымыз бар. Кейін жол біткесін оны көшіріп алып кетеміз. Бұл жерде жолшылардың тамақтануына, демалысына жақсы жағдай жасалған», – деп сөзі де қысқа-қысқа естілетін «ССЕСС» өкілі өзі де қысқа қайырды.«Қызылорда-Жезқазған» жол құрылысында бұлардан басқа «Қыран» ЖШС, «Гуйчжоу жол-инженерлік корпорациясы», «Стекол Корпарейшн» секілді ірі компаниялар бар. Олар құс ұшпас дала төсінің қан тамырына айналатын заманауи қатынас жолын аяқтауға жақын.Біз қаланы бетке алғанда ескі жолды қуырып келе жатқан тіркемелі жүк көліктерімен жиі ұшырастық. Олар сонау Жаңақорғаннан тас алып келе жатқан көліктер болып шықты. Темір жүргізіп, тас тасу оңай ма?Жол нобайында жер топырағын көтеру, арнайы су өткелдерін жасау, қиыршық құм қоспасы, кәуекті асфальтбетон қоспасы қабаттарын қалыптастыру, аптаппен айқасып жүріп ескіні бұзу, жаңаны түзу! Маңдай тер ме, майдан тер ме?!Нағыз еңбекті танығыңыз келсе, «Қызылорда-Жезқазған» жол құрылысын көріңіз.Бүгінгі бейнеті бел көтертпейтін жол мүддесі – ертеңгі ел мүддесінің шешімі болмақ. Бұл жол сол уақытта сауда-көлік байланысын күшейтеді, жүк транзитін арттыруға мүмкіндік береді, демек, халықтың әлеуетін көтере түседі. «Арқан бойы соқпақтың тұсау бойы төтелігі» демекші, Қызылордадан Астанаға баратындар енді жарты күнін үнемдейтін болады.&nbsp;Ол кезең де алыс емес.Дүйсенбек Аяшұлы

«Қызылорда-Жезқазған» жолын қайта жаңарту жұмыстары қарқынды жүруде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Қызылорда облысы ауыл шаруашылығы саласы Сырдария өзені арқылы келетін су көзіне еріксіз тәуелді. 2020 жылдан бастап Нарын-Сырдария каскадында орналасқан су қоймаларында жинақталатын су көлемінің төмендігінен егістікке су алу науқаны кезеңдерінде Сырдария өзенінің төменгі ағысында су тапшылығы жағдайы жыл сайын күрделенуде. Бұл туралы &nbsp;«Қазсушар» РМК Қызылорда облысы филиалы директорының орынбасары Айдос Асанбаев өңірлік коммуникация орталығында өткен брифингте айтты.Биыл вегетациялық кезең басында Шардара су қоймасы мен Көксарай су реттегішінде жинақталған су көлемі өткен жылдан 0,6млрд.м3 кем болуынан ҚР Су кодексінің 82 бабының 2 тармағына сәйкес жылдың сулылығы болжамын ескере отырып, 3,7 млрд.м3 (водозабор) су пайдалану лимиті белгіленді (2023 жылы – &nbsp;3,8 млрд.м3 болған). Белгіленген су пайдалану лимитіне сәйкес Қызылорда облыстық Ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасымен 187,5 мың гектар жерге егіс орналастыру жоспарланса, оның ішінде 81,2 мың гектарына күріш дақылын егу межеленуде.<blockquote>−Қазіргі уақытта «Қазсушар» РМК Қызылорда филиалы &nbsp;тарапынан нақтыланған индикативтік жоспар мен белгіленген лимитке сәйкес су пайдаланушылармен келісім-шартқа отыру жұмыстарын жүргізуде. Соңғы ақпаратқа сәйкес филиал 760 су пайдаланушылармен (2023 жылы барлығы – 927 су пайдаланушы болған) 116,0 мың гектар егіс алқабына 2,665 млрд.м3 (водоподача) су көлемін (жоспар – 2,96 млрд.м3) жеткізіп беруге келісім-шарт жасалды.&nbsp; Сондай-ақ белгіленген су пайдалану лимиті мен нақтыланған индикативтік жоспарға сәйкес су пайдаланудың күнтізбелік жоспарын әзірлеп, кестеге сәйкес жұмыс жасауда, − деді ол.</blockquote>Вегетациялық кезеңде егіс алқаптарына 21 сәуірден бастап каналдар арқылы Сырдария өзенінен 1 194,3 млн.м3(водозабор) су алынып, су пайдаланушыларға 936,9 млн.м3 (водоподача) су нақты жеткізілген.Филиал тарапынан әзірленген күнтізбелік жоспарға сәйкес мамыр айының үшінші онкүндігінде Сырдария өзенінен магистралді және шаруашылықаралық каналдар арқылы 460,0 м3/с су алуы қажет болса, бүгінгі күні каналдармен нақты 460,0 м3/с су алуда. Облыс аумағында егілетін күріш дақылының көлемі 81,2 мың гектар болса, бүгінгі күні &nbsp; &nbsp; 80,1 мың гектары себіліп (98%), оның ішінде 73,2 мың гектары суға бастырылды.<blockquote>−Бүгінде су пайдаланушылардың суға сұранысын қамтамасыз ету мақсатында Қызылорда облысы әкімдігімен, аудан әкімдіктерімен тығыз қарым қатынаста жұмыс жүргізілуде. Сондай-ақ, аудандық өндірістік бөлімшелерінің барлық мамандары күндіз-түні егіс алқаптарына су жеткізіп беру бағытында жұмыс жасауда, −деді Айдос Әлібекұлы.</blockquote>Ал &nbsp;бүгінгі күні, Шардара су қоймасына секундына 660,5 м3 су түсуде, бұл өткен жылдан 555,3 м3 артық.&nbsp;Көксарай су реттегішінде жиналған су көлемі 302,2 млн.м3, өткен жылдан 138,02 млн. м3 кем. Қызылорда облысына секундына 654 м3 су жіберілуде.&nbsp;<blockquote>− Сырдария өзені арқылы түсіп жатқан су шабындық пен жайылымдық жерлерге және егістікке жіберілуде. 2023 жылдың 8 желтоқсанында Су ресурстары және ирригация министрлігімен бірге «Қызылорда облысындағы суармалы жүйелері мен гидротехникалық құрылыстарды &nbsp;қалпына келтіру жөніндегі кешенді жоспар» бекітілді.&nbsp; Кешенді жоспарға республикалық меншіктегі 26 магистралды және шаруашылықаралық каналдарды, 21 қашыртқыларды қайта жаңғырту, 144 тік дренажды ұңғымаларды қайта жаңғырту, каналдарды цифрландыру, автоматтандыру және басқа да су шаруашылығы саласын дамытуға бағытталған 37 жоба енгізілді, − деді Арал-Сырдария бассейндік инспекциясының басшысы Қайратбек Сәрсенбаев. &nbsp;</blockquote>Айта кетейік, өңірде «Қызылорда облысы, Жаңақорған ауданының Келінтөбе магистралды каналына су беретін канал» жобасы мен «Қызылорда облысы Жаңақорған ауданы Жаманбай батыр ауылдық округіндегі науалық суғару жүйесінің құрылысы» жобасын жүзеге асыруға биыл республикалық бюджеттен қаржы бөлініп, тиісті жұмыстар атқарылуда.Сонымен бірге, Су ресурстары және ирригация министрлігіне комуналдық меншіктегі 8 су шаруашылығы нысандарына күрделі жөндеу жүргізуге бюджеттік өтінім ұсынылды.

Қызылорда облысына секундына 654 м3 су жіберілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры медициналық ұйымдарға 897,6 млрд теңгеден астам сома төленгенін хабарлады. Бұған дейін олар 30-70% көлемінде аванс алған.Қордың хабарлауынша, биыл 1968 жеткізушімен жалпы сомасы 2,5 трлн теңгеге шарт жасалған.Бүгінгі таңда 2024 жылдың қаңтары үшін 1005 жеткізушіге 30,4 млрд теңгеге төлем жасалды. Бұл ретте бірінші кезекте төлем гемодиализ орталықтарының, перзентхана бөлімшелерінің, жоғары технологиялық медициналық көмектің, жедел жәрдемнің, қан орталықтарының, консультациялық-диагностикалық көмектің және туберкулез және психикалық денсаулық бағыттарының қызметтері үшін жүзеге асырылды», - деп атап өтті ӘМСҚ Басқарма төрағасының орынбасары Индира Саркенова. Осылайша, бүгінгі таңда медициналық ұйымдардың 51%-ы жылдың бірінші айы үшін төлем алды.5 маусымға дейін медициналық көмектің қалған бағыттары бойынша төлем жүзеге асырылады деп күтілуде. Қор өкілі атап өткендей, ақпан айы үшін төлемдер маусым айының басынан бастап жүргізіле бастайды.Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін Қор медициналық ақпараттық жүйелерді жаңарту кезеңінде клиникалардың қаржылық тұрақтылығын қолдау үшін медициналық ұйымдарға берілетін аванс мөлшерін 70%-ға дейін арттыру туралы хабарлаған болатын. Жеткізушілердің барлығымен кездесулер өткізілді. Оларға цифрландыру процесінің ерекшеліктері, қосымша аванстық өтінімдер беру мүмкіндіктері және азаматтарға үздіксіз медициналық көмек көрсету қажеттілігі түсіндірілді.Медициналық көмек алу кезінде қосымша сұрақтар немесе мәселе туындаған жағдайда өз клиникасындағы Пациенттерді қолдау және ішкі сараптама қызметіне жүгіну қажет. Егер жағдайды сол жерде шешу мүмкін болмаса, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының келесі байланыс арналарының біріне өтініш қалдыра алады:• Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы • fms.kz ресми сайты • Telegram-дағы @SaqtandyrýBot • 1414 байланыс орталығыСондай-ақ Damumed, Halyk, BCC.KZ, Kaspi.kz мобильді қосымшалары МӘМС жүйесіндегі мәртебені тексеруге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, электронды үкіметтің egov.kz сайтындағы «Денсаулық сақтау» бөлімінде «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі аясында көрсетілетін медициналық қызметті тұтынушы ретінде қатысу туралы және аударымдардың және (немесе) жарналардың аударылған сомалары туралы ақпарат ұсыну» мемлекеттік қызметі арқылы медициналық сақтандыру жүйесіндегі мәртебені тексеруге және жүргізілген төлемдер туралы ақпарат алуға болады.Фото:freepik

МӘМС қоры медициналық қызметтер үшін 2024 жылға төлем жасай бастады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Кеше Алматыға ресми сапармен келген Мемлекет басшысы ғалымдармен, ЖОО басшыларымен кездесті.&nbsp;Өз сөзінде Мемлекет басшысы «Сонымен қатар Қазақстан 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуге ниетті. Алайда ол үшін біз экономиканы терең трансформациялауымыз керек. Бұл күрделі үдеріс зор сын-қатермен қатар жүреді», - деп, ғылымының дамуының оң мен терісі барлығын қазақтың қаперіне салды.Әрмен қарай, «Жалпы, білімге негізделген экономика құру үшін ғылыми мекемелер мен бизнестің өзара тығыз байланысын қамтамасыз ету маңызды. Бұл жұмыс барысында ғылыми идеяларды коммерциялық табысты өнімге айналдыратын инновациялық кластерлер, технопарктер мен бизнес-инкубаторлар ашылады. Мұндай құрылымдар тиісті жобаларға идеядан бастап оны нарықта жүзеге асыруға дейінгі барлық кезеңде қолдау көрсетуі керек», - деп сөзін сабақтады Президент.Отандық денсаулық сақтау саласының дамуы халықтың орташа өмір сүру ұзақтығынан көрінеді. Қазақстанда бұл меже 75 жастан асты. Бірақ осы көрсеткіш бойынша әлемдегі жетекші елдерден ондаған жылға артта қалып қойдық. Бұл – біз ұмтылатын мақсаттың бірі», - деп, ұлтсаулығы да қаперінде &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;екенін анық байқатты. &nbsp;&nbsp;Біз ғалымдарға жағдай жасау керек деп жиі айтамыз. Бұл – құр сөз емес. Мемлекет тарапынан нақты жұмыс жасалып жатыр. Алдағы екі жылда жас ғалымдардың зерттеуіне бөлінетін грант саны тағы да көбейеді.&nbsp;Бюджеттен 18 миллиард теңге бөлінетін болды.Былтыр 284 жас ғалым баспана алды. Биыл ел Президентінің тапсырмасымен &nbsp;тағы 200 пәтер берілетін болды. Осындай нақты шаралар арқылы еліміздегі ғылымды және жалпы ғалымдар қауымын қолдау жұмысы алдағы уақытта да жалғасатынына сендік.Өз салаларын қалай дамыту мен қалай жетістікке жетуге болатыны жайындағы Президенттің сындарлы ойы һәм идеясымен қанаттанған қазақ ғалымдарының алдағы мақсаттары биік болуы тиіс. Өйткені, Мемлекет басшысы: «Табысқа жету үшін өз ісіңнің хас шебері бол», - деп жарқын жол нұсқады.Осы келелі басқосуға «Болашақ» университетінің&nbsp;ректоры Д.Б. Досманбетов те&nbsp;қатысты. Университет ректоры алдағы оқу жылынан бастап Президент тапсырмалары мүлтіксіз орындалатынына, жаңа ғасыр тек ғылым мен өркениет ғасыры боларына бек сенімді.Берік Саймағанбетов, Рекрутинг және мансап орталығының жетекшісі, Қызылорда "Болашақ" университеті

Президент ғалымдармен кездесті

Kyzylorda-news.kz. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Халықаралық балаларды қорғау күнімен құттықтады.«Құрметті отандастар!Баршаңызды Халықаралық балаларды қорғау күнімен құттықтаймын! Жарқын жаз өскелең ұрпаққа қамқорлықтың символына айналған осы мерекеден басталады.Ұл-қыздарымыздың парасатты және жан-жақты болып өсуіне жағдай жасау, жас азаматтардың құқығын қорғап, денсаулығын сақтау әрдайым мемлекеттің басты басымдығы саналады. Балалар — біздің болашағымыз. Сондықтан еліміздегі әрбір жеткіншектің мейірім мен қамқорлыққа бөленіп, үлкеннің қолдауын сезінуі, ертеңгі күнге сеніммен қарауы өте маңызды.Мен жас ұрпақ Әділетті Қазақстанның негізгі қағидаттарын нақты жүзеге асырып, «Адал азамат» тұжырымдамасының озық идеалдарына толық сай болады деп сенемін. Ол үшін біз бүкіл қоғам болып жалпыұлттық құндылықтарымызды ұрпақтың бойына сіңіруіміз және оларды еңбекқорлық пен білімпаздыққа баулуымыз керек. Сондай-ақ төл тарихымыз бен мәдениетімізді құрметтеуге үйретуіміз қажет.Барлық бала ата-анасы мен жақындарын оқудағы, шығармашылық саладағы және спорттағы жетістіктерімен, жақсылық пен жасампаздыққа ұмтылысымен қуанта берсін!Баршаңызға зор денсаулық, бақ-береке, толайым табыс тілеймін!» — делінген Президент құттықтауында.

Мемлекет басшысы  Халықаралық балаларды қорғау күнімен құттықтады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Мемлекет басшысы 31 мамыр – Саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күніне орай Х әлеуметтік желісіндегі парақшасында арнайы жазба жариялады.<blockquote>– Біз жыл сайын 31 мамыр күні өткен ғасырдағы саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске аламыз.Мемлекетіміз қуғын-сүргіннен жазықсыз жапа шеккен жандарды ақтау, төл тарихымыздың ақтаңдақ беттерін объективті әрі тыңғылықты зерделеу жұмыстарына баса мән беріп отыр.Біз өткен замандағы қасіретті оқиғалардан тағылым алып, оны ұлт жадында сақтай білуіміз керек. Сонда ғана кез келген сынақтан сүрінбей өтіп, әділетті мемлекет және өркениетті қоғам құру жолындағы биік белестерді бағындыра аламыз, – деп жазды Президент.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/f5007572_b6d0_4a53_80d8_908ce49545fb_979caebdb1.jpg" alt="f5007572-b6d0-4a53-80d8-908ce49545fb.jpg">Фото: Әлеуметтік желіден алынған

Мемлекет басшысы: Біз өткен замандағы қасіретті оқиғалардан тағылым алуымыз керек 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Бүгін Қазақстан халқы саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алады. «Ешкім де, ештеңе де ұмытылған жоқ». Екінші дүниежүзілік соғыстың Кеңес одағы үшін аяқталған күнін осындай ұранмен қарсы алатын елдер бар. Бұл ұран біздің қоғамға да сыналап енгенімен, қазір мағынасы мен қолданылатын кезеңі өзгеріске ұшырап отыр. Қазақ қоғамы қазір бұл сөзді 9 мамырдан гөрі 31 мамырда жиі еске алады. Өйткені, саяси қуғын-сүргіннің ашылмаған ақтаңдақтары әлі жетерлік. Сол олқылықтың орнын толтыру үшін Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың пәрменімен құрылған Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау комиссиясы 4 жыл бойы (2019-2023) жұмыс істеді, деп хабарлайды <a href="https://kaz.inform.kz/news/bugn-sayasi-kugin-surgn-kurbandarin-eske-alatin-kun-6d419e/">Казинформ</a>.Осы кезеңде комиссия ХХ ғасырдың 20-50 жылдарындағы саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау жұмыстарын жүргізді. Мемлекеттік комиссия құрамында 425 ғалым мен зерттеуші, оның ішінде 260-тан аса маман аймақтық комиссияда еңбек етті. Олар Қазақстанның түкпір-түкпіріндегі 60-тан астам мемлекеттік және ведомстволық архивте сақталған құжаттарды зерделеді. Соның арқасында 2,6 миллионнан астам құжат пен материалдан құпия белгісі алынып тасталды.Мемлекеттік комиссия саяси қуғын-сүргінге ұшыраған 311 мыңнан астам адамды ақтау үшін қолданыстағы заңнама аясында нақты жұмыс жүргізді. Осы еңбектің қорытындысын ғылыми тұрғыда рәсімдеу үшін жиналған материалдардың 72 томдық жинағы бір сериямен әзірленді.Қазір осы комиссияның жұмысын Президент тапсырмасымен құрылған XX ғасырдағы саяси қуғын-сүргін материалдарын зерделеу орталығы жалғастырып отыр. Бұл орталыққа арнаулы мемлекеттік архивтерден репрессия құрбандарына қатысты 688 мыңнан астам іс және 48 мыңға жуық есепке алу карточкасы берілген. Аталған құжаттар цифрлы форматқа көшіріліп, электронды қор жасақталып жатыр.Ресми деректерге сүйенсек, Сталин заманындағы қуғын-сүргіннің кезінде ғана Қазақстан аумағында Карлаг, Степлаг, АЛЖИР сияқты 11 арнайы лагерь болған. Ондағы 2 миллионға жуық тұтқынның бестен бір бөлігі өзге республикалардан айдап әкелінді. Нақтырақ айтсақ, 800 мың алман ұлтының, 550 мың Кавказ халықтарының өкілі, 18,5 мың кәріс пен Қиыр Шығыс халықтары күшпен көшіріліп әкелінді. Жалпы ХХ ғасырда қазақ жеріне Мәскеудің пәрменімен 5,6 млн бөгде елдің азаматтары көшірілді. Бұл сол кездегі қазақ халқының санынан көп еді, өйткені ұлттың басым бөлігін екі толқынмен жүрген алапат ашаршылықтар жойып кеткен болатын.1921 және 1954 жылдар аралығында Қазақстанда 3,7 млн адам сотталып, 640 мыңы атылған. Соның ішінде саяси себеппен 103 мың адам сотталып, 25 мың адам саяси себеппен атылған. Бұл 25 мың адамның арасында елде басшылық қызметтер атқарған 650 адам да бар. Қазір Алаш арыстары деген атпен ұлықталып жүрген асыл тұлғалардың бәрі осы 650 адамның қатарында болды.Саяси қуғын-сүргін дегенде еске ашаршылық та түседі. Өкінішке қарай, ғалымдар да, ресми тарих та ашаршылықтан ажал құшқан қазақ саны туралы бір тоқтамға келе алмай жүр. Бір деректерде 1921-22 және 1930-1933 жылдары жүрген ашаршылықтардың кезінде қырылған қазақтың саны 1 млн адам делінсе, тағы бір көздерде 2-3 млн адамға жеткені айтылады. Тағы бір топ ашаршылық жалмаған буынның жалпы санын 4-5 миллионға дейін апарып тірейді.Жалпы жаппай саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау туралы заң алғаш рет 1993 жылдың 14 сәуірінде қабылданған болатын. Содан бергі 30 жылдың ішінде құжат 7 рет жаңартылыпты. Соңғы жаңарту 2023 жылдың 19 сәуірінде енгізілген. Заңдағы ақталуға жататын тұлғалар мен ақталуға жатпайтын тұлғалардың санаты 30 жыл бұрынғы редакциясындағыдай өзгеріссіз қалған. Тек 6-баптың «а» тармағындағы «зорлық-зомбылық» деген сөздің орнына «терроризм» деген сөз қойылған.Сонымен, қолданыстағы заң бойынша саяси-қуғын сүргін құрбаны ретінде жаппай ақталуға жататын тұлғалар мынандай айыптары үшін сотталған болуы керек:4-бап. Мынадай айыптары үшiн сотталғандардың бәрi ақталған адамдар деп жарияланады:а) революцияға қарсы үгiт-насихат жүргiзгенi;б) шiркеудi мемлекеттен бөлу туралы ережелердi бұзғаны (дiни топтардың алым қаражаттарын күштеу арқылы жинағаны, дiни құрыптарды атқаруға бөгет жасағаны үшiн айыптау бойынша сотқа тарту жағдайларынан басқа реттерде), яғни 1958 жылғы 25 желтоқсандағы «Мемлекеттiк қылмыстар үшiн қылмыстық жауапкершiлiк туралы» КСРО Заңы қабылданғанға дейiн қолданылған РКФСР Қылмыстық кодексiнiң 58, 122, 123, 125, 126-баптары бойынша;в) кеңеске қарсы үгiт және насихат жүргiзгенi;г) мешiт пен шiркеудi мемлекеттен және мектептi мешiт пен шiркеуден бөлу туралы заңдарды бұзғаны;д) КСРО-ның қоғамдық құрылысын даттайтын қасақана өтiрiк қауесеттер таратқаны үшiн, яғни Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 56, 130 (1992 жылғы 26 маусымдағы Қазақ КСР-iнiң Заңы қабылданғанға дейiн қолданылған редакцияда) 170-1 баптары бойынша.5-бап. Мынадай саяси себептермен сотталған адамдардың бәрi ақталуға жатады:а) мемлекеттiк және басқа қылмыстары үшiн сотталғандар;б) саяси қуғын-сүргiндермен байланысты жазасын өтеп жатқан бас бостандығынан айыру орындарынан, айдаудан, жер аударудан, арнайы қоныс аударудан, не бас бостандығын шектей отырып ықтиярсыз еңбекке тарту орындарынан қашып шыққаны үшiн сот емес органдар шешiмдерiмен сотталғандар немесе жазаланғандар;в) саяси тұтқындардың бас бостандығынан айыру орындарында қарсыласу қозғалысына қатысқаны үшiн сот емес органдар шешiмiмен сотталғандар немесе жазаланғандар;г) Бүкiлодақтық Төтенше Комиссия, Саяси бас басқарма - Айрықша Саяси бас басқарма, Iшкi iстер халық комиссариаты басқармасы - Iшкi iстер халық комиссариаты, Мемлекет қауiпсiздiгi министрлiгi, Iшкi iстер министрлiгi органдарының, прокуратура мен оның алқалары, «айрықша кеңестер», «екiлiк», «үштiк», сот қызметiн жүзеге асыратын басқа да органдар шешiмдерi бойынша қылмыстық жазаға тартылғандар.6-бап. Осы Заңның 5-бабында аталған, соттар негiздеп айыптаған, сондай-ақ сот емес органдардың шешiмдерiмен қылмыстық жазаға тартылған, iстерiнде мына төмендегi жасаған қылмыстары жеткiлiктi дәлелденген адамдар ақталуға жатпайды:а) шетелге қашып немесе ұшып кетуден басқа Отанды сатудың барлық формалары; қарулы көтерiлiс немесе қарулы бандылар құрамында Республика аумағына революцияға қарсы мақсатта басып кiру және олар жасаған кiсi өлтiрулерге, басқа да күш көрсету әрекеттерiне; тiмiскiлiк, зорлық-зомбылық, бүлдiру әрекеттерiне қатысу;б) жай халық пен әскери тұтқындарға қатысты күштеу әрекеттерi, сондай-ақ Ұлы Отан соғысы кезiнде осындай әрекеттер жасауына басқыншылар мен Отанын сатқандарға деп берушiлiк;в) қарулы бандыларды ұйымдастыру және олар жасаған кiсi өлтiрулерге, басқа күштеу әрекеттерiне қатысу.Фото: infohub.kz

Бүгін - саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алатын күн

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлығымен 2021 жылы саяси қуғын-сүргін құрбандарын толықтай ақтау жөніндегі мемлекеттік комиссия құрылған болатын.&nbsp;Комиссия алдында бірнеше нақты міндеттер тұрды. Ең алдымен саяси қуғын-сүргін құрбандарына қатысты тарихи әділдікті қалпына келтіріп, ақтау процестерін ғылыми зерделеу. Сонымен қатар жабық архивтердегі қуғын-сүргін жөніндегі материалдардың зерттеушілерге қолжетімді болуын қамтамасыз ету.Әр өңірде аймақтық комиссия құрылды. Өңірлік экспедиция жұмыстарын жүргізуге ғалымдар, тарихшылар, филологтар, архив және музей қызметкерлері мен зиялы қауым өкілдері&nbsp; үш жыл бойы тер төкті. Осы уақыт аралығында жасалған зерделеу жұмыстары мен тарих қатпарынан алынған тың ақпараттар жайында «Қоғамдық келісім» мекемесі директорының орынбасары, философия докторы (PhD), саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау жөніндегі өңірлік комиссия мүшесі Дәулет Омаровтан сұраған едік.Оның айтуынша, облыстық архивтің&nbsp; 6 қорынан 90-ға жуық&nbsp; құжат&nbsp; іріктелген. «Қызылорда округтік Жұмысшы, диқаншылар және қызыләскер депутаттарының атқару комитетi», «Қызылорда қаласы еңбекшiлерi депутаттар кеңесiнiң Қызылорда қалалық атқару комитетi»,&nbsp; «Қызылорда аудандық атқару комитеттерi» және тағы басқа архив қорындағы құжаттар сараланып, зерделенген. Сонымен бірге облыстық&nbsp; ішкі істер департаментінде «ақталуға&nbsp; жатпайды»&nbsp; деген&nbsp; құпия&nbsp; қормен&nbsp; жұмыс жүргізілген. Онда 1929-1931 жылдардағы ұжымдастыру, көтерілістер кезіндегі, 1937-1939 жылдардағы саяси репрессия тұсында және Ұлы Отан соғысы жылдарында қудаланған азаматтар, күштеп көшірілгендер туралы бірнеше іс анықталған.<blockquote>– Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің базасында облыстық және аудандарда арнайы жұмысшы топтар құрылып, республикалық үлгіге сәйкес 11 бағыт бойынша зерттеу жұмыстары жүргізілді. 2022 жылы өңірлік жұмысшы топ облыс көлемінде қуғын-сүргін құрбандары жерленген жерлер мен халық наразылығы болған көтерілістер аймағын анықтау мақсатында 7 ауданға көшпелі семинар мен экспедиция ұйымдастырды. Сапар кезінде бұрын беймәлім болып келген жерлер анықталды. Комиссияның алдына қойған міндеттердің бірі жазықсыз қудаланған қуғын-сүргін құрбандары мен олардың ұрпақтарынан сұхбат, сауалнама алу болатын. Оқиға куәгерлері мен ұрпақтарының естеліктері «Халық жады» жинағына енгізіліп республикалық комиссияға ұсынылды. Жұмыс барысында, тарихи жерлерді анықтау кезінде архив қорларындағы материалдар және ашаршылықты көзімен көргендердің ұрпақтарының естеліктері пайдаланылды, – деді Д.Омаров.</blockquote>Мемлекеттік комиссия саяси қуғын-сүргінге ұшыраған 311 мыңнан астам адамды ақтау үшін қолданыстағы заңнама аясында жұмыс жүргізді. Зерттеу нәтижесін ғылыми тұрғыда рәсімдеу үшін Мемлекеттік комиссия материалдарының 72 томнан тұратын жинағы бір сериямен әзірленді. Соның ішінде 52 және 64-томы Сыр өңіріне арналған.«Кеңестік саясат құрбандары: Сыр өңірінің материалдары негізінде» (1920-1950 жж)&nbsp; құжаттар мен материалдар жинағы 52-томға топтастырылды. Бұл еңбек облыстық, аудандық архив қорындағы құжаттар негізінде жинақталды.<blockquote>– Өткен жылдың қазан-қараша айларында облыстың барлық аудан орталықтары мен кейбір елді мекендерінде болдық. Бұл экспедициялардың мақсаты – жергілікті халықпен кездесіп, аудандық жұмысшы топ өкілдерінің атқарған ісімен танысу,&nbsp; аудан көлемінде ашаршылық құрбандары және жаппай қуғын-сүргінге ұшыраған адамдардың жерленген орындарын анықтау, ұрпақтарымен кездесіп, пікір алысу болатын, – дейді Дәулет Кәрібайұлы.</blockquote>Солақай саясаттың кесірінен қаншама отбасы асыл азаматтарынан айырылып, жазықсыз құрбан болды. Жиырмасыншы ғасырдың бірінші жартысындағы саяси оқиғалар миллиондаған адамның өмірін қиды. 1930 жылдары басталған ашаршылық ұжымдастыру саясатының салдары екені белгілі. Ашаршылық жасанды жолмен – байлардың малын тәркілеп, қазақты дәстүрлі мал шаруашылығынан айыру жолымен жасалды. Нәтижесінде халқымыздың сан ғасырлар бойы қалыптасқан өмір тынысы бұзылып, өзін-өзі реттеп келген экологиялық-экономикалық жүйеден зорлықпен ажыратылды. Қызылорда облыстық мемлекеттік архивінде 1928 жылы округте жүргізілген ірі байларды тәркілеу шаралары туралы мәліметтер сақталған. Қызылорда округіне қарасты Арал, Қазалы, Аламесек, Қарсақпай округтері көшпелі аудандарға және Қызылорда, Шиелі, Қармақшы, Тереңөзек округтері жартылай көшпелі аудандарға жатқызылды.Деректер бойынша жаппай ашаршылыққа 3 миллионға жуық қазақ халқы тап болса, 100 мыңнан астам адам қуғын-сүргінге ұшырап, 25 мыңнан астам адам атылған. Бұл қасірет Сыр елін де айналып өткен жоқ. Дәулет Кәрібайұлы әр ауданға барған сапарында оған көз жеткізгенін айтады.<blockquote>– Жергілікті тұрғындардың айтуынша Жаңақорған ауданының «Бесарық» ауылы маңайындағы «Байғабыл бауы», «Қосым сарай» атты&nbsp; жерлерде аштықтан қайтыс болған адамдар көмілген. «Бесарық» ауылының тұрғыны Медеу Зәлетаевтың жетекшілігімен сол жерді көріп қайттық. Ақсақалдың айтуы бойынша, атасы Байғабыл егін, бақша еккен, мал ұстаған, диірмен тартқан ауқатты кісі болған екен. Арқадан ауып келгендердің аман қалуына септігін тигізген. Аштықтан әбден қалжыраған халық бір үзім нан іздеп&nbsp; Жаңақорған, Шиелі станцияларына&nbsp; ілігуді арман еткен көрінеді. Ондағы ойы – шойын жолға жету, пойызға отырып Түркістанға, одан әрі наны мол Ташкент жеріне жетіп жығылу. Сонда арып-ашып, бірін-бірі сүйреп келе жатқан халық Жаңақорғанның төбесін көріп, одан әрі қадам басуға шамасы келмей сол төбеде құлап жан тапсырыпты. Қаншама адамның сүйегі жатқан бұл төбе кеңестік кезеңде «Секретарь төбе» деп аталып кетіпті. Ғасырға жуық уақыт өткеніне қарамастан бұл елді мекенде ашаршылықтың ізі сайрап жатыр. Жаңақорғанның солтүстік-шығысында&nbsp; «Ей, жолаушы! Екпініңді бәсеңдет. Бұл жерде ашаршылық құрбандары жатыр» деген тақтайша қойылған. Жазуды көрген жол үстіндегі кез келген жолаушы аруақтарға Құран бағыштап өтері анық. Сол жерлерді барып көріп, ауданның тарихшы, өлкетанушы азаматтарымен кездесіп, ой-пікірлерін тыңдадық.Қармақшы ауданы Төребай би ауылынан 4-5 шақырым жерде дарияның жағалауында «Ұзақ ата» мешітінің жанында ауа көшушілік, босқыншылық кезінде қаза тапқан адамдар жерленген. Ағытайұлы Ұзақ Қармақшы өңірінде өз қаржысына мешіт салдырып, Бұқара, Самарқаннан молда-мұғалім алдыртып, сол төңіректің балаларын өзі қаржыландырып оқытқан ауқатты адам болған. Қазір мешіттің&nbsp; орны ғана бар.&nbsp; Сондай-ақ экспедиция барысында сол&nbsp; ауылдағы қуғын-сүргін құрбаны болған Базарұлы Жүсіп қажының мешітінде ұрпақтарымен кездесіп пікірлестік. Жүсіп қажы кезінде Бұқарада «Көкілташ» медресесінде діни ілім алған, татар, араб, парсы, шағатай тілдерін білген, қажылыққа үш рет барған, елді бірлікке, еңбек етуге шақырған заманының көзі ашық, көкірегі ояу азаматы болған. 1932 жылы тұтқындалып&nbsp; Уәлі баласы Байзақ және Жұбан баймен бірге сотталып, Ақтөбе өңіріне жер аударылған. Ұрпақтарының айтуы бойынша, қажы молданың тұқымы деп өткен ғасырдың&nbsp; 50-60 жылдарына дейін қуғын көрген, – дейді ғалым.</blockquote>1928-1929 жылдардағы байлардың мал-мүлкін тәркілеу кезінде қазақ халқының біраз бөлігі көрші елдерге көшуге мәжбүр болып атамекенін тастап кеткен. Сол тұста Сыр өңірінің&nbsp; байлары мен дін ұстанған молда, ишандары өздеріне қарасты ағайын-туысымен Өзбекстан, Қарақалпақ еліне, Тәжікстан арқылы Ауғанстан жеріне жан сақтау үшін ауа көшкен. Зерттеушілердің айтуынша, «Қараөзек» ауылында орналасқан жүйке аурулары колониясы туралы мәліметтер де жұтаң. Алдағы уақыттарда осы бағыттағы зерттеу жұмыстарына көңіл бөлінуі керек.Экспедиция барысында тың деректер мен жаңа&nbsp; мәліметтерді жинақтау тек далалық аймақтарда, ауылдық жерлерде ғана іске асқан жоқ. Сонымен қатар ортақ пікірлесу, ұсыныстарды талқылау және идея алмасу арқылы аудан орталықтарында көшпелі семинар тәртібінде де&nbsp; жалғасты. Қилы тағдырдан ХХ ғасырдың 20-40 жылдарында адамдардың басынан өткен оқиғалар жөнінде сыр шертілді.Кеңестік билік тұсында қуғын-сүргін зардабын дәстүрлі дін өкілдері де көрді.&nbsp; Сыр бойындағы молдалар, хазіреттер, ишандар да солақай саясаттың құрбаны болып, жазықсыз қудаланды. Ел аузындағы әңгімелер мен естеліктер жинақталып, архив құжаттарынан құнды деректер анықталуда. Бұрын белгісіз болып, жазықсыз жапа шеккендердің есімдері анықталып, ақтаңдақ беттер ашылуда.Мемлекет басшысы «Біз жазықсыз жазаланғандардың әрқайсысын еске сақтау арқылы кемел келешекке жол ашамыз. Болашақтың берік негізі тәуелсіздіктен бастау алады» деген болатын. Жазықсыз құрбан болғандардың есімдерін ұмытпай, оларды әрқашан есте сақтау, өткенге салауат етіп, ақтаңдақтар ақиқатына тереңірек мән бере ұғыну – бүгінгі ұрпақтың парызы.&nbsp;Айсәуле Қарапаева

Ел тарихындағы қасірет

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің Басқарма-төрағасы ректор Бейбіткүл Каримова Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің Қызылорда облысы бойынша департамент бастығы Айдар Аимбетовпен кездесті. Тараптар университеттің әскери кафедра түлектерін ҰҚК Шекара қызметіне офицерлер мен сержанттар құрамына әскери қызметке тұрақты орналастыру жөнінде әңгімелесті. Әскери қызметтің оң имиджін қалыптастыру және әскери қызметшілердің моральдік психологиялық жағдайларын зерделеу бағытында меморандум барысында университеттің «Педагогика және психология» білім беру бағдарламасының оқытушылары Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери қызметкерлеріне психологиялық тренингтер өтетін болады. Айта кету керек, Қорқыт ата Қызылорда университетінің әскери кафедрасында бүгінде 275 студент білім алуда. Биыл олардың 160 оқуын сәтті аяқтады. Бітіруші түлектердің тұрақты жұмыспен қамту мәселесі университет басшылығының басты назарында.

Қазақстан және Қызылорда облысының басты жаңалықтары