<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Өнерге әркімнің-ақ бар таласы. Алайда бір терінің пұшпағын илеп жүргенмен, маңдай тері мен уақытын осы салаға арнауға, ел мені елесе демей-ақ еңбек етуге дайын шын таланттар аз. Соның бірі – астаналық “Жастар” театрының әртісі, Тикетон сайтының қорытындысы бойынша “2023 жылдың ең үздік актрисасы”,&nbsp;Диснейдің мультфильмдерін қазақшаға дубляждап жүрген әдемі дауыстың иесі, жерлесіміз Шехназа Қызыхановамен сұқбаттасқан едік.–&nbsp;Шехназа, театр жан тазалығының көрінісі. Ақша мен атақ қуғандар театрды таңдамайды. Сіздің бұл саланы таңдауыңызға не түрткі болды?<blockquote>– Кішкентайымда атам мені жетектеп түрлі қойылымға, концерттерге апаратын. Жанынан тастамайтын. Алматыдағы М.Әуезов театрына алғаш ертіп апарғанында шамамен 4-5 сыныпта оқитынмын. Әлі күнге дейін есімде. “Айман-Шолпан» қойылымын көріп, қойылымдағы оқиға, әртістердің қызылды-жасылды костюмдері мен театрдың әдемі аурасынан қатты әсерлендім. Ерекше ұнады. Сол күні мен әртістер секілді театр сахнасында тұрғым келетінін түсіндім. Кейіннен мектепте жүріп-ақ ел алдында өнер көрсетуге, өзім рөл сомдауға, қойылымды жасауға қызығып, сондай шараларға белсене қатыстым. Яғни, менің осы салаға келуіме тікелей себепші болған – Қызылордада тұратын нағашы атам. Есімімді Шехназа деп қойған да осы кісі. “Азия даусы” деген үлкен конкурста сол жылы Шехназ Шедемер деген өзбек әншісі бас жүлдеге ие болған екен. Соған ұқсасын деген ниетпен осылай атапты.Бір қызығы, мені кішкентайымнан өнерге баулыған атам 9 сыныптан кейін өнер саласына оқуға тапсырам деген Шехназына рұқсатын бермей қойды. Бізде үлкенге қарсы шығып, беттен алып сөйлемейді ғой. Содан тұрдым да “Ата, онда неге атымды бұлай қойдың?” дедім. Сонда атам күліп жіберді. Әлі күнге дейін “Сол күні сөзден жеңілдім ғой” деп есіне алады. Осылайша сөзден жеңілген атам өзі жетектеп өнер академиясына, колледжге ертіп әкеліп, оқуға тапсырғанда жанымда жүрді. Өмірімнің басты бөлшегіне айналған өнерге баулығаны үшін атама айтар алғысым шексіз! Содан Т. Жүргенов атындағы колледжде 3 жыл “кино және театр актрисасы” мамандығы бойынша білім алғаныммен режиссер Нұрқанат Жақыпбайдың мюзикл әдісіне қатысты жаңа курс ашқанын көрдім де, қайтадан академияда 4 жылдық оқуға тапсырдым. Қайтадан 1 курс студенті болдым. Яғни, актерлық шеберлік мамандығы бойынша 7 жыл білім алыппын. Оқу бітірген уақытта Нұрқанат аға аталған курстың студенттерінің арасынан іріктеу өткізіп, Астана қаласындағы жастар театрының құрамын жасақтады. Іріктеуден өткеннің бірі мен болдым. Осылайша астаналық атанып, жастар театрында қызмет етіп келем.&nbsp;</blockquote>–&nbsp;Сыр бойынан шыққан талантты жастың көптігі көңіл қуантады. Туған жерге қаншалықты жиі келесіз?<blockquote>– Әр жаз сайын баруға тырысамын. Балалық шағым Алматыда өтіп, алғаш мектеп табалдырығын осы жақтан аттасам да өзімді Шиелінің қызымын деп айтамын. Себебі 4 сыныптан 9 сыныпқа дейінгі жасөспірімдік шағым, саналы кезім осы жақта, ауылда өтті. Қыпшақтардың, жалпы қызылордалықтардың тәрбиесі бөлек. Сондықтан қызылордалықпын деп мақтанамын. Әрі ауылға барған сайын өзіме есеп беріп, жаңа ұлы мақсаттар қоямын, өзімді тани түсемін. Ол өз алдына бөлек терапия сияқты…</blockquote>– Актриса болу оңай емес. Алайда жүрек қалауы болғандықтан қиындығы сезілмейтін болар?<blockquote>– Әрине, сезіледі. Кез келген мамандықтың өз қиындығы, артықшылығымен бірге кемшіліктері де бар. Ғашық болсаң, адамның кемшілігі артықшылық боп көрінеді, көп нәрсеге көзіңді жұмасың. Мамандық та дәл солай. Осы істі сүйгеннен кейін шыдайсың. Артықшылығын, ерекшелігін көбірек көруге тырысасың, көресің де.</blockquote>–&nbsp;Жас болсаңыз да тәжірибелі актриса ретінде курс өткізіп, шәкірт тәрбиелеп жүрсіз. Жалпы актриса боламын деген адамның бойында алдымен қандай қасиеттер болуы керек?<blockquote>– Ең алдымен құштарлық керек. Шынымен де осыны жаны қалай ма? Адасып келетіндер қаншама. Оңай деп келетіндер қаншама. Шыдамай сынып кетеді, арманына қол жеткізе алмайды. Сол үшін саналы түрде таңдау, іштей сенімді түрде қабылданған шешім керек сынды. Одан кейін жан дүниенің рухани бай болуы маңызды. “Жақсы актер болу үшін жақсы адам болу керек” деген ұстаным бар бізде. Яғни, осы сөздің мағынасы дүниентаным мен түсініктің, ішкі мәдениеттің кеңдігімен астасып жатыр. Үшіншіден, әрдайым өсу, даму, ізденістен шаршамау керек. Себебі актриса болу оңай емес. Жыл сайын емес, күн сайын, мыңдаған көздің, көрерменнің алдында сыналамыз. Сондықтан ішкі күштің, өзіңе, таңдауыңа деген сенімнің орны бөлек. Танымал болу да сондай. Сахнада бір сыналсаң, оның сыртында қаншама көз, қаншама сөз, пікір тұрады. Соның бәрін жай ғана қабылдай алатындай салқынқандылық, сенімділік керек.</blockquote>–&nbsp;Әдемі әңгімеңіз үшін алғыс!

Дисней мультфильмдерін қазақшаға дубляждаған сырбойылық

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;Білімнің қара шаңырағы №210 Оспан Әбілпаттаев атындағы орта мектебінде ағартушылық саланың бүге-шүгесіне қаныққан талай марқасқа ұстаз өз қолтаңбасын қалдырды. Бүгінде шәкірттеріне сапалы білім мен мағыналы тәрбие беруге ұмтылған білім ошағының ұжымы ұстанған бағыт айқын. Өз кезегінде жыл көлемінде атқарылған жұмыстарды саралау мақсатында&nbsp;мектеп директорымен сұхбаттасқан едік.– Света Мұхтарқызы, қайырлы күн! Аудан орталығындағы №210 Оспан Әбілпаттаев атындағы мектептің жетістіктері мен талантты оқушылары туралы күнделікті жаңалықтардан оқып, біліп жүрміз. Мектептен небір талантты, білімді оқушылар тәрбиеленіп, бүгінде тіпті облыстың атын республикалық дәрежеде шығарып жүрген оқушылар да бар. Дәстүрлі сұрақ, сұхбатымызды мектеп тарихынан бастасақ.– Рахмет, тарихы терең білім ордасының бетке ұстар, мақтан тұтар шәкірттері баршылық. Бүгінде ауданда абыройлы еңбек етіп жүрген жас мамандарымызбен мақтанамыз. Одан бөлек, үлкен қалаларда ел дамуы жолында аянбай қызмет етіп жүрген түлектеріміз өз алдына. Ал мектеп тарихына келетін болсақ, алғашында орыс орталау мектебі болып іргетасы қаланған. Ол 1968 жыл еді. Одан кейін 1990 жылы аралас мектеп болып, 1998 жылдан бастап қазақ орта мектебі болып жасақталған. Сол жылдан бастап білім ордасына Қазақстан Республикасына еңбегі сіңген мұғалім, еңбек және соғыс ардагері, ұлағатты ұстаз Оспан Әбілпаттаевтың есімі берілді. Қазірге дейін осы кісінің рухы қолдап, мектебіміздің аты, шүкір, әуелеп келеді. 2002 жылдан бастап мектеп жаңа, яғни қазіргі ғимаратқа көшті. Әрине құтты орда екені рас, десек те белгілі себептерге орай жаңа ғимараттың қажеттілігі туындады. Өздеріңіз де хабардарсыздар, алдағы уақытта «Жайлы мектеп» жобасы аясында мектебімізге жаңа ғимарат беріледі. Қазіргі таңда тиісті жұмыстар жүргізіліп жатыр.– «Білікті басшы – білікті маман» деп жатамыз. Мектеп тарихында есімі алтын әріппен қалған директорлар туралы айтып өтсеңіз.– Сөзіңіздің жаны бар. Әр кезеңдегі басшылық еткен директорлар мектепке өзіндік қолтаңбасын қалдырып, бүгінгі деңгейге жетуіне үлесін қосқан. Тарихты сөйлетсек, ең алғашқы директор – Надежда Николаевна, одан кейін Николай Константинович, Александра Венециевна, Гүлнара Ақайдарқызының есімдерін айта аламыз. Бақытбек Әбдуов ағайдың 1995 жылдан бастап 12 жыл мектепті басқарған кезеңін ерекше айтып өтуге болады. Ол кісі нағыз тәртіп пен талаптың адамы еді. Сол кезде мектеп оқыған түлектер ағайдың қаталдығын, есесіне нағыз тәрбиені алып шыққанын әлі күнге дейін айтып жүреді. Одан кейін Гүлмира Байдушева білікті басшылық етті. 2012 жылы Қалихан Омаров мектеп директоры қызметін атқарды. 2013 жылдан бастап зейнет демалысына шыққанға дейін басшылық еткен Әсем Мәлікқызының елеулі еңбегін ерекше айтып өту орынды. 2021 жылдан бастап мектеп директоры қызметін атқарып келемін. Қазіргі кезең – білімдінің заманы. Жаңалықтан, жаңашылдықтан бір күн де қалыс қалуға болмайды. Тәрбие мәселесі де күн тәртібінде. Әркез мектеп беделін биік ету жолында еңбегімізді аямаймыз, білім ордасының қасиетті шаңырағын биіктен түсірмейміз.– Өзіңізді қандай басшымын деп ойлайсыз?– Талапшылмын. Әр істің жауапкершілікпен атқарылуын басты орынға қоямын. Қаталдық керек жерде қаталмын, әріптестермен дос ретінде сырласу керек болса, оны да жасай аламын. Өзімді тек мектеп ұжымы мен 400-ден аса оқушыға басшы ретінде емес, түгел еліміздің ертеңі алдында жауапты сезінемін.– Нақты қанша оқушы бар қазір?– Мектепте қазіргі таңда 411 оқушы білім алуда. 71 дәріс беруші мұғалім бар, оның ішінде 6 зерттеуші, 36 сарапшы, 14 модератор бар. Сондай-ақ 22 сынып бөлмесі, 15 оқу кабинеті, компьютер сыныптары, мультимедиялық, мобильді сынып, электронды кітапхана, кеңсе, спорт зал, асхана, медициналық кабинет жұмысы да жандандырылғанын айта кету орынды.– Оқушыларға білім алу үшін жан-жақты жағдай жасалған дейсіз ғой?– Иә, мектепте білікті, білімді, тәжірибелі ұстаздар еңбек етеді. Жас мамандармен де қатарымыз толығуда. Алдыңғы буын әркез жас мамандарға үйретіп, көрсетіп, тәжірибе алмасып отырады. Мұғалімдер біліктілігін арттырып, түрлі курсқа қатысып, байқаулардан да жүлдегер атанып жүр. Республикалық деңгейде бақ сынап, жетістікке жетіп жүрген оқушыларымыз да жетерлік. Дарынды жас, ІТ саласында жаңашыл жоба жасап, бағы мен бабы қатар шауып келе жатқан Асылжан Абдуллаевты өздеріңіз білесіздер. Енді ғана түрлі жобаларға қатысып жүрген кезде-ақ алғашқылардың бірі болып аудандық газет Асылжан туралы мақала жазып жариялады. Асылжан – мектептің ғана емес, бүгінде облыстың мақтанышына айналып, көпке үлгі болып келеді. Сондай-ақ биыл ауыл балаларына арналған олимпиада өтіп, республикалық кезеңге Дәулет Асылбеков пен Гүлімай Мергенбай есімді екі оқушымыз қатысты. Талабы мол оқушыларды білікті мұғалімдер Айгүл Тәжібаева мен Мақпал Қалымбетовалар дайындады. Дәулет осы олимпиададан 2-орын иеленіп, Қожа Ахмет Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университетінің ішкі грантын иеленді. Ал Асылжан бұл күнде бірнеше беделді жоғарғы оқу орнына грант жеңіп алған.– Тәрбие мен білім – егіз. Бұл мәселе төңірегінде қандай жұмыстар атқарылуда?– «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы» деген. Білім мен тәрбиені қатар ұстау жағы әркез ескеріледі. Оқушылардың бос уақытын тиімді пайдалану үшін түрлі іс-шаралар ұйымдастырылады. Сондай-ақ мектеп оқушыларынан «Жайдарман» командасы жасақталған. Жетекшісі – Өркен Арықов. Жуырда команда республикалық фестивальге қатысып, Алматы қаласында өтетін балалар лигасына жолдама ұтып қайтты. Сондай-ақ «Мектеп театры» жобасы жақсы жолға қойылып келеді. «Жас толқын» мектеп театрының қатысушылары білікті әртістерден кем түспейді. Оқушылар облыстық театр өнері фестивалінен жүлделі орын иеленіп келді. Ғылыми, әлеуметтік жобаларға, спорттық үйірмелерге қатысып, түрлі білім мен тәрбиелік мәні зор іс-шаралар бойынша жақсы жетістіктерге жетіп келеміз. Бұл мектептің жаны болған ұстаздар мен оқушылардың бірлескен еңбегінің арқасы екені даусыз.– Сұхбатыңызға рақмет!&nbsp;

Света Сақтапова: Әркез мектеп беделін биік ету жолында еңбегімізді аямаймыз 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Білім – өткен мен бүгінді, бүгін мен ертеңді сарапқа салатын сан қилы қиындығы бар сала. «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы» деп білген Фараби бабаның сөзін ескерсек, ұстаздың қолында бүтін ұлттың болашағы мен тағдыры тұр. Осы орайда химия ғылымдары бойынша PhD докторант, ұстаз, «Qazbilim” ұлттық лицейінің негізін қалаушы Аятжан Ахметжанұлымен сұқбаттасқан едік.– Қызылордалықтар ұлттық мектептің ашылғанын естіп, қуана да қызыға мектеп туралы білу үшін асықты. Тек қызылордалықтар емес, жалпы қазақ баласы неге ұлттық лицейде білім алуы тиіс?<blockquote>– Қазір – құндылықтар соғысының заманы. Толассыз жан-жақтан келіп жатқан құндылықтар мен идеологиялардың шайқасынан біздің ұрпақ зиян шегіп жатыр. Бала ең алдымен ұлтын танып, ұлттық тәлім алуы тиіс. Қазақ ұлтының бүгінгі буыны ретінде көзқарасы дұрыс қалыптасу керек. Кешегі алаш заманындағы қазақтың мықты ақыны Мағжан Жұмабаев: «Біз болашақ үшін аянбай серттесе аламыз, егер қазақтың мектебі таза һәм өз жанымызға, қазақтың жанына жақын болса» дейді. Біз осы қазақтың жанына жақын ұлттық мектепті құра аламыз ба деген сұрақ бәрімізге ортақ. Ұлттық идеологиямен қазіргі ұрпақты тәрбиелей аламыз ба? Қазақстанның тәуелсіздігін нығайту қазақ ұлтының тәуелсіздігінен бастау алуы тиіс. Өйткені «орыстың тәрбиесін алған бала қазаққа қызмет қылып жарытпайды» дейді Міржақып Дулатұлы. Өзгенің тәрбиесімен сусындаған өз ұлтына қызмет қылып жарытпайды. Сондықтан өз ұлтына қызмет ететін ұрпақ тәрбиелеу жолында аянбай білім беріп, ізденуіміз керек. Ұлттық лицейдің үш басты мақсаты, үш тұғыры бар: біріншісі сапалы білім, екіншісі ұлттық тәрбие болса, үшіншісі бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру. Ұлттық тәрбиені бойына сіңіре отырып, бой емес, білім жарыстыруға ұмтылатын ұрпақ даярлау біздің арман… Сол үшін де ұлттық лицей бүгінгі күннің қажеттілігі деп білемін.</blockquote>– Сананы тұрмыс билеген заманда білім саласы да бизнестің көзіне айналып келеді. Алайда сіздің мақсат ақшада емес, басқада екенін түсінбейтіндер бар шығар..?<blockquote>– Иә, білім саласын бизнес көзіне айналдырып жүргендер де, сан түрлі идеяларды айтып жүргендер де жетерлік. Бұл жердегі басты мәселе – бүгінгі бәсеке мен на¬рық за¬ма¬нында қазақ ұлтының мен¬талитетіне жақын дүние жасау. 7 қаладан мектеп ашу 7 қаладан мейрамхана ашумен тең емес. Әр мектептің матер¬иалдық, әдістемелік базасы, кадрлық құрамы бар, мұның бәрі көзге көріне бермейтін үлкен шаруа, маңызды міндет. Әрине, түсінбейтіндер мен сынай қарайтын көзқарастар көп. Оларға бір ғана жауабым бар. Аханша айтсам, «жұрт бүгіншіл, менікі ертең үшін…».</blockquote>– Ұлттық лицей болашақ ұрпақты құлдық санадан арылып, өзімізді, тіліміз бен тарихымызды тануға бағыттайды. «Кітапфест» әлемдік классиканы қазақша оқуға мүмкіндік артқанын дәлелдегендей. Әлем әдебиетін қазақ баласы қай тілде оқуы керек? Аудармаларға көңіліңіз тола ма?<blockquote>– Мектепте жүргендіктен, химик болсам да, өлең жазып, кітап құмар болғасын әдебиет ауылынан алыс емеспін. Тәрбие мен білім – жан қайғысы, сондықтан мектептегі әдебиет сабағы мен үшін қызық. Ең алғаш 2011 жылы мектепке мұғалім болған кезде оқушылардың қолынан қазақ әдебиеті мен орыс әдебиетін қатар көргенде «Бізге қазақтан соң ең жақын орыс па?» деген сұрақ миыма келді. Қатты таңғалдым. Батыс-шығысы, оңтүстік-солтүстігі бар дөңгелек жер шарынан, ақ-қарасы, сарысы бар 2000-ға жуық ұлт әдебиетінен қазақ баласы неге орыс әдебиетін ғана оқуы керек? Бұл сұрақтың жауабын әлі таппадым. Бұл туралы кезінде «Мектебінде екінші сортты мемлекеттік тіл» атты мақаламда қысқаша айтқан едім. Бүгін тағы бір айналып, кеңінен көтеріп, тезге салып түзету жолын ұсынып көрейін. Тыңдар құлақ болса, әрине. Сондықтан қазақ баласы орыс әдебиетінің орнына әлем әдебиетін оқуы тиіс. Әлем әдебиетін өзге тілде емес, мемлекеттік тіл қазақ тілінде оқуы міндетті! Ал аудармалардың сапасына келер болсақ, көш жүре түзеледі. Барлығы бірден болып кетпейді. Қазір де әлем әдебиетінің қазақша нұсқалары жаман емес.</blockquote>– Сұқбат үшін рақмет! &nbsp;

Аятжан Ахметжанұлы: 7 қаладан мектеп ашу 7 қаладан мейрамхана ашумен тең емес

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Сырбойылық жастар қашанда жақсы жаңалықтың басында, оң өзгерістің қасында жүреді. Сөзімен де, ісімен де ұлт руханиятына үлесін қосып жүрген жастың бірі – жас ақын, ҚР Жазушылар Одағының мүшесі, филология ғылымдарының магистрі Дәулет Жадырасын. «Дара бала» кітабының авторымен жаңа туынды, қазіргі балалар әдебиеті мен алдағы жоспарлары туралы тілдескен едік.– Дәулет, жаңа туындының шығу тарихымен бөліссеңіз…<blockquote>– Идея авторы – белгілі радиожурналист, диктор, ауылдас ағам Мұхамедияр Рашай және талантты жас журналист Ардақ Қасымхан. Хабарласып, балаларға арналған кітап жазуға ұсыныс тастаған болатын. Бұрын бұл жанрда жазып көрмеген мен үшін алдын-ала уәде беру қиын еді. Сондықтан уақыт беруін сұрадым. Бірақ 2-3 күннің көлемінде Мұхамедияр аға берген тақырыптарға тақпақтар жазып шықтым. Жыл басындағы жаңалық болған соң мені біраз шабыттандырды. Жазған дүнием идея авторларының көңілінен шықты. Сөйтіп, корректорлардың сүзгісінен өтіп, баспадан «Дара бала» деген атаумен шағын кітапшамыз жарық көрді.</blockquote>– Балаларға арналған қазақша, сапалы контент жасау – «балалар жылында» ғана назарға алынатын мәселе емес. Мемлекет алдындағы маңызды міндеттің бірі десек, қателеспейміз. Соңғы жылдары балалар әдебиетіне ден қойылып келеді. Жаңа туындының артықшылығы неде? Балалар оны не үшін оқуы тиіс?<blockquote>– Дұрыс айтасыз. Балалар елдің болашағы дейтін болсақ, олардың іргетасын қалауда әрбір қоғам мүшелері жауапты. Бұл жоба да осындай ізгі ниеттен туындап отыр. Кітапшаның артықшылығы дегеннен гөрі ерекшелігі деген жөн болар, бұл кітап біріншіден, балабақша жасындағы балақайларға арналған. Тақпақтар танымдық сипаттан ажырамай, барынша жеңіл сөздермен жазылды және көбіне қ, р, ң әріптерін жиі пайдаландық. Себебі, осы әріптердің дыбысталу мәселесі бүгінгі күні өзектілігін жоймай тұр. Ал келесі ерекшелігі, әрбір тақпақтың жанында арнайы екі QR код берілген. Бірінші QR кодта Ардақ Қасымхан балақайларға тақпақтың дұрыс оқылуын үйретеді. Балалар журналистпен бірге және қайталай отырып өлеңдерді әдеттегіден тез жаттай алады. Екінші QR код ата-аналарға арналған. Ол сілтемеде өлеңдегі күрделі әріптердің дұрыс дыбысталуын білікті логопед көрсетеді. Яғни, ата-аналар үй жағдайында баласының әріптерді жөнді айта алуын өзі үйрете алады.</blockquote>– Өзіңізді лирикалық, сатиралық өлеңдеріңіз арқылы жақсы танимыз. Өмірге юмормен қарай аласыз ба?<blockquote>– Рақмет! Байқағаным, бастан өткен әрбір кезеңнің қайғы жеген тұстары уақыт өте келе күлімдеп еске алатын сәттерге айналып жатады. Сол кездегі кезіккен кедергілерге көрсеткен реакцияң еске түскенде, тіптен күлкіден көзіңнен жас шығып кетеді. Қорғасындай ауыр көрінген дүниелердің кейін қауырсындай жеңіл екенін сеземіз. Яғни, бәрі де көзқарасқа, түсінікке келіп тіреледі. Шынында, өмірдің өзі жылап тұрып күлуге болатын үлкен сатиралық тақырып. «Мен бір өлеңімде былай деймін» деп аға-апалар айтпақшы, «Сүйсең сүй қара көлеңкемді де, Ол-дағы Күннен жаралған» дейтін тіркес бар еді бір өлеңімде. Күн болмаса, көлеңке де болмас еді, сондықтан қараңғының артында міндетті түрде жарық тұрғаны анық. Басқа келген қайғыны да, қуанышты да жақсы қабылдағанға не жетсін. Сол адам бақыттырақ.</blockquote>– Өнерге әркімнің-ақ бар таласы. Біреу үшін өлең мүшайраға арналған арнау өлеңдердің жиынтығы болса, біреуге музейге сақталған, іздеп барған адам ғана қол жеткізетін құпия қазына сынды. Сіз үшін өлең мен өнер немен өлшенеді? Не үшін жазасыз?&nbsp;<blockquote>– Мүшәйраға жазып тұратынымыз жасырын емес. Алайда оған өлең деп қарау айып болар. Жұмекен Ғафу жайлы мақаласында «Ол «жазу» үшін жазбайтын ақын» дейді ғой. Байқауға көп өлең «жазу» үшін жазылады. Жүрегіңді жарып шыққан жырдың орны бөлек, әрине. Өлең, меніңше, шынайылықпен өлшенуі тиіс. Өзіңе жат болып көрінген туындыны көптің назарына ұсынып керек емес деп ойлаймын. Шынайылық қашанда сұлулығын жоғалтпайды. Себебі айналамызда аздық етеді, шынайылыққа шөлдейміз. Шынымен басымыздан өткен, сезінген дүниелерді жазуға тырысып жүрміз. Алла сол жолдан айырмасын.</blockquote>– Әдебиет керек пе деу қателік. Дегенмен сананы тұрмыс билеген заманда сұраныста не болса, соны жаппай сатылымға шығарып, қайта-қайта басып шығару сәнде. Осы жағынан көңілі аш оқырманға ананы да, мынаны да же демей, іріктеп, саралап, жүректі айнытпайтын, сапалы дүние ұсыну керек сияқты..?<blockquote>– 2 жылдан астам уақыт кітапханада жұмыс істедім. Мұхтар Ниязов ағамыз: «Тұсауын кескен кітап көп, Шауып кеткені шамалы» деп. Сол секілді талай кітаптың тұсаукесерін жасап, қызыл лентасын кесіп, кітапхана сөрелеріне қойдық. Өйткені сол үшін айлық аласың. Бірақ сонша кітаптың ішінен жарқырап шығып, бағы ашылғаны шамалы, жоқ деуге де болады. Қап, зая болған қағаз бен сиялар-ай дейсің. Нағыз трагедия емес пе?!&nbsp;«Баспаға шағым» деген утопиялық өлеңім бар. Сол өлеңде «шіркін, осы кітаптарда ақындардың өлеңді қалай жазғаны, қандай сезімді бастан кешіргені де көрінер болса ғой. Біраз «таланттың» беті ашылар еді. Нағыз ақындар мен нағыз оқырмандар қалар еді» дегендей боламын. Шындығында, әрбір өлеңде автордың сезімі айқын беріліп тұрады. Оны сезетін жүрек, көретін көз керек.</blockquote>– Алда қандай жоспарларыңыз бар?<blockquote>– Мен жалпы жоспарсыз жүретін адаммын. Мүмкін, мұным қателік шығар. Өмір өзі аяқ астынан жаңалықтар жасап отырады. Әзірге тап басып айта алмаймын. Бірақ Құдайдың бізге жақсы жоспарының бар екенін сеземін.</blockquote>– Сыр өңірінде, киелі Қазалыда туып өстіңіз. Туған жерді сағынасыз ба? Қандай сәттер сағынтады?<blockquote>– Кең пейілдерді, таза жүректерді, аппақ көңілдерді сағынбауға бола ма?! Кез келген адамның жүрегі бар ғой. Балаң шақтағы әрбір сәтті сағынамын.</blockquote>– «Тығылмақ» өлеңінің тарихымен бөліссеңіз…<blockquote>– Бұл өлең 2019 жылы ауылда жүргенде жазылды. Мүмкін, балалардың ойынынан әсерленген шығармын. Әйтеуір, бір білерім – бұл да аяқ асты келе қалған туынды екені. Көп адамға жақын тақырып болған соң оқырманның жақсы бағасын иеленді. Ал өзім үшін көп өлеңнің бірі.</blockquote>– Сұқбат үшін рақмет!

Сырбойылық ақын «Дара бала» кітабының қалай жазылғанын айтты

Рабиға Балғабаева: Табысқа жетудің формуласы – еңбек пен білім

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Өткен күнді өлшеп, бүгінге шынайы баға беретін тарихшылар ғана.&nbsp;Ұлтты тану мен сүюдің&nbsp;алғышарты да тарихты түсінуде жатыр. Сондықтан аталған салаға аяқ басқан жастарға қолдау көрсету маңызды. Осы орайда жас тарихшы Рамазан Әбілдоспен сұхбаттасқан едік.– Тарих – жан тазалығын, шынайылықты, үздіксіз ізденісті талап ететін ғылым. Бұл саланы таңдауыңызға не түрткі болды?<blockquote>– Иә, әрине. Тарих – тынымсыз еңбек пен үлкен тәжірибені қажет ететін ғылым саласы. Менің тарих саласына деген қызығушылығым оқушы кезімнен басталды. Қызылорда облысы Қазалы ауданы Әйтеке би кентіндегі Жанқожа батыр атындағы № 70 орта мектебін бітірдім. Онда көбіне гуманитарлық бағыттағы пәндер ерекше ұнайтын. Оның ішінде, әсіресе, тарих пен әдебиет сабақтары ерекше назарда болды. Бесінші сыныпқа өткен шағымда аудандық кітапхананың балалар бөлімінен ересектер бөліміне ауыстырды. Әлі есімде, осында ең алғаш оқыған тарихи кітабым – Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашиди» еңбегі. Автордың кітап жазу барысындағы тарих ғылымына деген шексіз адалдығы ерекше әсер етті. Кейінірек, оныншы сыныпқа өтер кезімде ұстазым Ұлан Қалиев Ұлттық бірыңғай тестілеуге дайындалу мақсатында №249 мектеп-лицейдің мұғалімі, ауданның белгілі тарихшысы Ғалымжан Жантөреден білім алуға кеңес берді. Тарих ғылымына қатысты бастапқы негізгі білімді Ғалымжан ағайдан үйрендік десек болады. Күнделікті мектептегі сабақтар аяқталысымен, Ғалымжан ағайдың үйіне жол тартып, кешкі сағат 10-ға дейін тарихпен шұғылданатынбыз. Ұстаздардың берген тәрбиесі мен білімінің нәтижесінде мектепті «Алтын белгімен» тәмамдап, Алматы қаласындағы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің тарих факультетіне (ол кезде – Тарих, археология және этнология факультеті деп аталатын) мемлекеттік грант негізінде оқуға түстім. Жоғары оқу орнындағы студенттік жылдарымда белгілі тарихшы-ғалымдар С.М.Мәшімбаев, Қ.С.Қаражан, Т.Омарбеков, Б.Б.Кәрібаев секілді профессорлардың дәрісін тыңдадық.Өзім ҚР ҰҒА Құрметті академигі, т.ғ.д., профессор Т.Омарбековтің ғылыми жетекшілігінде болдым. «Бір мұғалім бар, алдынан тез кеткің келеді, бір мұғалім бар қуып жеткің келеді, ұстаз бар, алдында мәңгі жүгініп өткің келеді» демекші, қадірлі ұстазымыз, марқұм Талас Омарбеков біз үшін «мәңгі жүгініп өткің келетін» ұстаз еді. 2021 жылы «Кеңестік тоталитарлық жүйенің билігі жағдайындағы тұлғалар қызметі (ХХ ғ. 20-30 жылдары)» атты тақырыптағы дипломдық жұмысымды сәтті қорғап, білім ордасын үздік дипломмен аяқтадым. Одан әрі осы оқу орнының магистратура бөліміне оқуға түсіп, биыл ҚР ОМА директоры, т.ғ.к. С.Қ.Шілдебайдың жетекшілігімен «Қазақтың алғашқы кәсіби тарихшысы Х.М.Әділгереевтің өмірі мен ғылыми-педагогикалық қызметі (1907-1974 ж.ж.)» атты тақырыптағы магистрлік диссертацияны жемісті қорғап, «гуманитарлық ғылымдар магистрі» атандық. Осы­лайша, тарих ғылы­мына өзіміз­дің алғаш­қы қада­м басып жатыр­мын.</blockquote>–&nbsp;Ал­ғашқы пьеса жазған қазалылықты анықтадыңыз. Сол туралы толығырақ айтып өтсеңіз…<blockquote>– ХХ ғасырдың 20-50 жылдарындағы сталиндік қуғын-сүргін саясатының салдарынан қаншама көзі ашық, көкірегі ояу азамат­тардың өмірі қиылып, олардың отбасы­лары мен жақын туыстары итжек­кенге айдалып кеткені белгілі. Сол тоталитарлық жүйенің құрбаны болған қазақ қайраткерлерінің бірі, жерлесіміз Меңдіболла Күзембайұлы жайлы бүгінге дейін бірде-бір көлемді мақала жарық көрмеді. Меңдіболла Күзембайұлы – өткен ғасырдың алғашқы шире­гінде Қазалы­дағы білім беру ісін дамыту мен жергілікті халықтың хал-ахуалын көтеру мақса­тында ұшан-теңіз қызмет атқарған қайраткер. 1918 жылы халық аштықтан әбден қалжыраған шақта қаланың бай-қуатты адамдарынан қаражат жинап, аштыққа ұшыраған жандарды аман алып қалу мақсатында түрлі көмек көрсету шарасын ұйымдастырды.Өңірдегі егіншілік кәсібін дамыту үшін арықтар қаздыру жұмысына басшылық жасады. Сырдария съезінде Түркістан Уақытша ұлт кеңесіне мүше болып сай­ланды. Ташкент, Қызылорда, Мәскеу және Алматы қалаларында түрлі жауапты қызметтерді атқарды. Қайраткердің өмірі мен қызметіне қатысты мәліметтерді іздестіру барысында Алматы (ҚР ОМА, ҚР ПА), Шымкент (ТОҚСТМА), Мәскеу (РГАСПИ) және т.б. қалалардағы архив қорларынан құнды құжаттарды анықтадық. Біздің назарымызды ерекше аударған маңызды туынды – Меңдіболла Күзембайұлының «Бақытсыз қыз» (1918 ж. (баспаға даярлаған Ш. Сарыбаев) атты пьесасы. Оны біз ҚР Ұлттық кітапханасының сирек қорынан кезіктірдік. Шығармада өрімдей жас қазақ қызының еркінен тыс болыс­қа әйелдікке беріліп, оған көнбеген ару ауыл­дан қашып, қыстың бораған шағында адасып, ақыры үсіп өлгені жайлы траге­диялық оқиға баяндалады.Өкінішке қарай, елім деп еңбек еткен асыл азамат Меңдіболла Күзембаев нақақ жаланың салдарынан 1938 жылы 7 наурызда 49 жасқа толар туған күніне 8 күн қалғанда, сталиндік репрес­сияның құрығына ілігіп, ату жазасына кесілді. Қайраткердің жары Степанида Лаврентьевна 11 жасар баласы Абайменен Алма­тыдағы пәтерінен қуылып, қала сыртынан жертөле қазып, күн көруге мәжбүр болды. Азапқа шыдамаған жары көп ұзамай, ауыр дертке шалдығып, жан тапсырды. Арыстың жалғыз тұяғы Абай Меңдоллаұлы 2021 жылы 4 наурызда 95 жасында өмірден озды. Қазіргі таңда одан тараған ұрпақтары Ресейде тұрып жатыр.Халқына қалтқысыз қызмет еткен тұлғаның еңбегі егеменді елімізде лайықты түрде қастерленуі тиіс. Алдағы 2024 жылы Меңдіболла Күзембайұлына 135 жыл толады. Соған байланысты ардақты азаматтың өмірі мен қызметіне байланысты жинақ шығарсақ нұр үстіне нұр болар еді.</blockquote>– Омбыға барып, архивті ақтарып, тың ақпарат тапқан боларсыз? Омбыда оқыған қазақстандықтардың арасында қызылордалықтар да бар шығар?<blockquote>–Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің тарих факультетінің деканы, т.ғ.д., қауым. профессор Д.С.Байгунаковтың жетекшілігімен керемет жоба жүзеге асты. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің «Алматы облысы Жаңалық ауылындағы саяси репрессия құрбандары қалдықтарының археологиялық верификациясы мен тарихи иденфикациясы: пәнаралық зерттеулер»» ғылыми-зерттеу жобасы негізінде тарихшы Е.Стамшаловпен бірге Ресейдің Омбы қаласындағы Омбы облысының мемлекеттік тарихи архивінде (ГИАОО) болдық. Жоба тақырыбына қатысты құжаттарды іздеу және жинақтау мақсатында іссапар сәтті өтті. Жұмыс нәтижесінде ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басындағы Омбы қаласындағы оқу орындарында білім алған қазақ студенттері мен өткен ғасырдың 20-50 жылдары қуғын-сүргінге ұшыраған қазақ зиялыларының өмірі мен қызметіне қатысты аталған архив қорларынан көптеген құжаттың көшірмелері әкелінді. Оның ішінде, атап айтсақ, Н.Нұрмақов, С.Сейфуллин, М.Жұмабаев, Қ.Кемеңгеров, А.Тұрлыбаев, Д.Әділов сынды қайраткерлердің жеке істеріндегі құжаттардың сканкөшірмелері бар.</blockquote>–&nbsp;Тарих кеше кім екенімізді тануға көмектеседі. Ал ертең қандай ұлт боларымыз бүгінмен тығыз байланысты. Тәуелсіздік жылдарынан кейінгі Қазақстан қай қырынан, қаншалықты зерттелуде?<blockquote>– Ұстазым, академик Берекет Бақытжанұлы дәрістердің бірінде былай деп айтқан еді: «Тарих ғылымы өзіне басты жеті міндет жүктейді. Олар: білім, ғылым, тағылым, тәрбие, саясат, идеология және болашақты бағдарлау». Міне, осы мұраттардың жолында еліміздің тарихшы-ғалымдары аянбай тер төгіп, зерттеу жүргізеді. Көбінесе тарих ғылымынан алыстау жандарға тарих тек ғана фактілерден құралған баяндау сипатындағы әңгіме ретінде көрінеді. Бірақ шын мәнінде мүлдем олай емес. Тарих математика ғылымы секілді дәлдікті қажет етеді.Егемендік жылдарынан бастап, тарих ғылымы бұрынғы таптық көзқарастардан бас тартып, өркениеттік негіздегі көзқарастар мен ұстанымдарға бет бұрды. Кезіндегі алып «Қызыл империядағы» саяси жағдайларға байланысты жабық болған тақырыптарды зерттеуге мүмкіндік туды. Бүгіннің өзінде КСРО «келместің кемесіне мініп кетсе де», осы тақырыптарға қатысты архив құжаттарының ішінде әлі де «құпия» таңбасы алынбағандары жетерлік. Бұл дегеніміз, Қазақ тарихының ХХ ғасырдағы ең күрделі кезеңдеріне қатысты ақиқат толықтай зерделенбеді деген сөз.Тағы бір айтарым, қазір елдегі тарих ғылымының жағдайы көңіл толарлық деп айта алмаймын. Өкінішке орай, ғалымдардың материалдық жағдайы ретке келмей, ғылымның ілгері дамуы жайлы әңгіме қозғаудың өзі асығыстық. Қазір ғалымдар азғантай жалақы алса да, нағыз «Платондық махаббатпен» еңбек етіп жатыр. Бірақ ғылым үшін тер төккен әрбір азамат еңбегінің лайықты бағаланғанын қалайды. Әйтпесе, ол іштей жұтылып, өзін-өзі жоғалтпасына кім кепіл?!</blockquote>–&nbsp;Әдемі әңгімеңіз үшін рақмет!

Омбы архивіне барған сырбойылық тарихшы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Жас жұбайлар бірге болуға сеніммен серт етеді. Куәгерлердің көзінше жары болуға келісімін береді. Бұл – ең жауапты әрі аяулы сәт. Осы орайда өңірімізде «Отбасы» орталығы бой көтеріп, лентасы да қиылған болатын. Енді зәулім ғимарат жанұя игілігіне жарауға әзір. Бұл туралы «Отбасы» орталығы басшысының орынбасары Ұлбосын Қылышбаевамен әңгіме өрбіткен едік.– Шариғат шартына сәйкес неке қию мешітте өтеді. Ал неке сарайы АХАТ бөлімінің жұмысын жандандырды десек болады. Айтыңызшы, орталық ашылғаннан бері қанша неке тіркелді? Мұнда табан тіреген жас жұбайлардың сезім күйімен бөліссеңіз…<blockquote>– Отбасы орталығы өткен жылдың қыркүйек айында салтанатты түрде ашылып, сол уақыттан бері жұмыс істеп келеді. Осы уақыт аралығында 70-тен астам жұп неке қидырды.Кез келген адам үшін үйленіп, отбасы болу ең маңызды кезең әрі жауапты іс. Сондықтан неке қию алдындағы қуаныш пен қобалжу баршаға тән сезім. Жастардың шаңырақ құрып, үлкен өмірге аяқ басқан сәттерін көру әрине ерекше.</blockquote>– Отау құрған екі жас шағын мемлекеттің моделін құрады. Демек бұған аса дайындық керек. Сіздің ойыңызша, ұл мен қыздың міндеті қандай?<blockquote>– «Отан отбасынан басталады» деп тегін айтылмаған. Яғни мемлекеттің ең басты байлығы – халық болса, қоғамда халықтың тұрмыс жағдайымен қатар, бақытты болуы да үлкен рөл атқарады. Ал адам отбасы құру арқылы бақытын еселейді. Отау құруға ниетті ұл-қыздың негізгі мақсаты да бақытты отбасы құру. Ол үшін өз өмірі мен іс-әрекетіне жауапкершілікпен қарауы қажет. Яғни сезіммен ғана емес, саналы тұрғыда қабылданған шешім арқылы шаңырақ көтеру маңызды. Одан кейін бір-біріне деген сыйластық, сүйіспеншілік болса отбасының іргетасы берік, шаңырағы биік болып, үй іші бақыт пен шаттыққа толы болары сөзсіз.</blockquote>– Неке сарайына немкетті қарап, «даңғарадай зал тек неке қиюмен шектеле ме?» деген сыңаржақ пікір де айтылды. Бірақ бүгінде отбасы орталығына айналуы ғимараттың ғибратқа толатынын білдірді. Мұнда тағы қандай қызметтер көрсетіледі?<blockquote>– Үйленуге бір ай бұрын өтініш білдірген жас жұбайлар отбасын жоспарлау мақсатында медициналық тұрғыдан тексеруден өте алады. Ата-ана үшін қуанышты шақ – сәби сүю. Сондықтан жастар денсаулығы орталығы мамандары жүктілікті жоспарлау, бедеуліктің алдын алу бойынша кеңес береді. Ер мен әйел денсаулығындағы созылмалы ауруларды емдеу арқылы бала босану мүмкіндігі туралы хабардар болады.Тіпті жұмыссыз жүрген жастар орталықтағы «Мансап» бөліміне келсе, мамандығы бойынша жұмысқа орналасуға ықпал жасаймыз. Ал «Бақытты отбасы» бөлімі жас отбасыны тұрғын үймен қамтамасыз етеді. Бұл ретте «Отбасы банк» филиалының қызметкерлері жастарға үй алудың тиімді жолдарын қарастырып, бағыт береді. Сондай-ақ «Бақыт мекені» бөлімінде қазақы отбасының құндылығы мен тәрбие туралы түсіндіріледі. Мұның бәрі отау құратын жастарды жаңа өмірге дайындайтыны сөзсіз. Жас жұбайлардан болашаққа деген сенім мен үмітті байқап, жолдары ашық болсын деп іштей тілеп тұрамыз. Яғни орталық – берекелі ғұмырдың баспалдағы іспетті.</blockquote>– Қоғамда резонанс тудырған «Бірақ» бағдарламасы бірінші шығарылымынан-ақ жабылды. Әйелдің жан-айқайы мен ішкі күйзелісі көп көңілін күйретті. Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алуда отбасы орталығы қандай шараларды жүзеге асырмақ?<blockquote>– Тұрмыстық зорлық-зомбылық өте өзекті мәселе. Отбасылық мәселеге тап болған әйелді зорлық көрсеткен күйеуіне қосуға тырысу дұрыс емес. Бұл одан да сорақы жағдайға алып келуі мүмкін. «Ұлт болам десең, бесігіңді түзе, ол үшін әйелдің хал-жағдайын түзе» деген сөз әлі күнге дейін маңызды. Зорлық-зомбылықтың көбеюіне әр түрлі себеп бар. Бірі – тәрбие, екіншісі – тұрмыстың төмендігі, үшіншіден – ерлі-зайыптылар арасына басқа тараптардың араласуы. Түптеп келгенде мұның бәрі адамның психологиялық тұрғыдан әлсіз әрі сауатсыз болуы деп ойлаймын. Себебі кез келген адам өзінің эгокүйлерін сау басқара алатын болса, ішкі-жан дүниесіне үңіле алса, басқа адамға жанашырлық таныта алса, бәлкім, бүгінгідей статистиканы азайтар ма едік?! Орталықта бұл мақсатта тұрақты түрде психолог жұмыс істейді. Яғни жастардың әлде де бір-бірін танып білуіне үлес қосады. Жан саулығына қатысты кез келген сұрақтарға жауап береді.</blockquote>– Бір құмалақ бір қарын майды шірітеді дейміз. Соңғы уақытта орын алған жайттар ер-азамат атауы мен әке рөлін түсіріп жіберген сыңайлы. Сіздіңше, заңнан басқа отбасы институтын сақтаудың негізі не?<blockquote>– Әр отбасы жеке мемлекет. Ол мемлекеттің іргетасын қалаушы, басқарушы – отағасы, әке. Отбасының рухани, материалдық жағынан құлдырамай, мықты болуы әкеге байланысты. Алайда әке болу бар да, әке бола білу тағы бар. Өкініштісі, бала тәрбиесіне келгенде көп жағдайда отанасына ысыра салатын әке жетерлік.Бұрын бала санасында, әсіресе ер баланың санасында әкені тұлға ретінде қалыптастыруда ананың рөлі ерекше еді. Анамыз әкеміздің қабағына қарап өсуге бейімдеп, тәрбиелеген болатын. «Әкең жұмыстан келеді», «әкеңмен ақылдас», «әкеңнен сұран» деген секілді қарапайым ғана тәрбиені санаға аналар құйып өсірді. Қазіргі таңда әкенің рөлі сәл төмендеп қалғандай көрінеді. Баланың әкеден гөрі анасына иек артуы басым болып кетті. Менің ойымша, ұл рухты, намысты болып ер жетуі үшін әкесінің тәрбиесін көп көру қажет. Сонда бала әкенің бүкіл тұлғалық болмысына, өмірлік ұстанған принциптеріне қарап, бой түзейді.Әкенің рөлін көтеріп, абыройын арттыру үшін ана ықпал етуі тиіс. Бірақ қазір бала ақылды. Кімнің көңіл бөліп, бөлмеуін өзі саралай алады. Сондықтан әкелер отбасына, бала тәрбиесіне уақыт тауып, көңіл бөлгені құба-құп. Сонда отбасындағы, бала алдындағы, жар алдындағы рөлі ешқашан аласармақ емес.</blockquote>– Сұхбатыңызға рақмет!

«Отбасы» орталығында 70-тен аса жұп неке қидырды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Күрес – күш жетілдіретін спорт түрі. Ұлттық спорт «қазақ күресінің» дамуы қазақ халқының тамыры тереңнен тартылатын тарихымен астасып жатыр. Бозкілемнің белді балуаны, облысымыздың мақтанышы, 2011 жылғы «Жас Барыс» республикалық турнирінің жеңімпазы, Дүниежүзілік көшпенділер ойынының 2016 жылғы күміс жүлдегері, 2017 жылғы «Қазақстан Барысы» Еламан Ерғалиев ұлттық спортты дәріптеп жүр. Осы орайда балуанның өміріндегі жаңалықтармен танысып, емен-жарқын сұхбат құрған болатынбыз.– «Қазақстан Барысы» атанған Еламан қазір қайда жүр?<blockquote>– Бүгінде дзюдодан ұлттық құрама сапындамын. Былтыр қараша айында дзюдодан өткен ел чемпионатында 100-ден ауыр салмақ дәрежесінде І орын иелендім. Бүгінде Алматы қаласында оқу жаттығу жиыны өткізілуде, дайындық үстіндеміз.</blockquote>–&nbsp;2017 жылы «Әскер Барысы» сайысында жеңімпаз атанғаныңыздан хабардармыз. Сонда әскери салада да қызмет етесіз бе?<blockquote>– Иә, «Қазақстан Барысына» «Әскер барысының» атынан шыққан едім. Енді, сол жылы толық әскери қызметкер болған жоқпын, бірақ әскер қатарына жұмыспен тіркелдім. Қызылорда облысының атынан қатыстым. Мақсат Исағабылов, Нұрым Сәлімгереев, Айбек Серікбаев сияқты мықты, белді балуандар болғандықтан, маған сол жақтан ұсыныс түсті. Балуандар сайысында Алла бұйыртып, «Әскер Барысы» және «Қазақстан Барысы» атандым.</blockquote>–&nbsp;Биыл елімізде «Дүниежүзілік көшпенділер ойыны» өтеді. Қазақ күресі бойынша қатысуыңыз мүмкін бе? Жалпы алдағы уақытта сізді қандай спорттық додалардан көре аламыз?<blockquote>– Иә биыл, алғаш рет елімізде көшпенділер ойыны болғалы жатыр. Біріншіден, сайыстың елі­мізде өтетініне қуаныштымын. Мен бұл жарысқа 2016 жылы Қырғызстанда қатысқаным бар. Ол кезде финалда орыс балуанына есе жіберіп, күміс жүлде иелендім. Бірақ биылғы жарысқа қатысамын деп айта алмаймын. Себебі арнайы чемпионатта жеңіске жетіп, іріктелген осы сайысқа белгіленген балуандар бар, солар күресуі керек деген ойдамын. Жалпы қазіргі жоспарым дзюдо күресінің төңірегінде. Олимпиадаға қатысуға мүмкіндік беретін жарыстарда бақ сынап, шетелде және Қазақстанда өтетін дайындық кезінде өзімді шыңдаудамын. «Қазақстан Барысы» сайысы жақындағанда екі күрес түрін қатар алып жүремін. Сәуір айының аяғында Тәжікстан астанасы Душанбеде өтетін жарысқа қатысамын. Алға қойған жоспар әзірге осы.</blockquote>–&nbsp;Еліміздегі қазақ күресінің қазіргі даму деңгейі, спортшыларды қолдау туралы не айтасыз?<blockquote>– Еліміздегі қазақ күресі жақсы дамып келе жатыр деп толық айта аламын. Аллаға шүкір, мемлекет тарапынан да бүкіл жағдай жасалып жатыр. Материалдық та, рухани жағынан да қолдау жақсы. Күресем деген адамға шектеу жоқ. Кез келген спорт түрінен еңбек етем, спортпен айналысам деген адамға қолдау жоғары. Жалақы көлемі де артты. Ел ішіндегі, шетелдегі жарыстарға шығуда да қиындық жоқ. Спортшыларды өте жоғарғы деңгейде қолдап жатыр. Тек бізден керегі – нәтиже. Көк туымызды желбіретсек, мемлекеттен көрсетілер қолдаудың деңгейі жоғары.</blockquote>–&nbsp;Мықты спортшының жетістігі тынымсыз еңбек пен жаттықтырушыға байланысты. Бапкеріңіз туралы да білгіміз келеді?<blockquote>– Мықты спортшы болу үшін ең алдымен – еңбек, одан бұрын – тәртіп керек деп айтқым келеді. Қайтпас қайсарлық, маңдай тер, жеңіске деген ынта болу керек деп ойлаймын. Осылар болмаса жақсы нәтижеге жету қиын. Қазіргі уақытта менің жеке бапкерім – Қален Қалиұлы. Қызылорда қаласында дзюдодан жаттықтырушы. Бүгінгі таңда менен бөлек 3 спортшысы толықтай Олимпиадаға үміткер. Алла қаласа Париж Олимпиадасына барғалы отырмыз. Осындай құрамада еңбек етіп жатқаныма қуаныштымын. Спортта табандылық, тәртіп және еңбекқорлық керек деп ойлаймын.</blockquote>–&nbsp;Сұхбатыңыз үшін рақмет!&nbsp;Фото: www.facebook.com/Qazaqkuresikz

Еламан Ерғалиев: Париж Олимпиадасында бақ сынамақпын

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;«Қазақстан студенттерінің Альянсы» – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің жанынан құрылған республикалық студенттер қозғалысы.&nbsp;Ұйым жастардың құқықтық мәселелерін шешуге, зияткерлік, шығармашылық, инновациялық дағдыларын дамыту мақсатында жұмыс істейді. Студенттік қозғалыстағы сырбойылық жастардың әлеуетін білу мақсатында Қазақстан студенттері Альянсының Қызылорда облыстық филиалының төрағасы Расул Базарханұлымен сұхбаттастық.– Расул мырза, өткен жылдың қыркүйек айында облыстық филиалдың төрағасы лауазымына тағайындалдыңыз. Ұйымның жұмысы қалай жүруде?<blockquote>– Бүгінде облыстық штабқа қарасты 4 бөлімше бар.&nbsp;Атап айтқанда, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті, М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжі, Қызылорда медициналық жоғары колледжі және Болашақ универсиетінің жоғары колледжі. Оқу орындарында құрылған бөлімшелерде 160-қа жуық студент мүше ретінде тіркелген.Белсенді жастардың бір алаңда тоғысуының нәтижесінде интеллектуалдық, зияткерлік, мәдени көпшілік шаралар, акциялар мен дебат байқаулары ұйымдастырылып, құқық бұзушылықтың алдын алу мақсатында әкімшілік жанынан құрылған жедел топпен, ювеналды полиция қызметкерлерімен бірге түнгі рейдтер және әртүрлі бағыттағы түсіндірме жұмыстары жүргізілуде.&nbsp;Қазақстан студенттері Альянсының әр өңірде филиалы бар. Апта сайын өңірлік әріптестермен, басшылықпен жиналыс өтеді. Онлайн кездесу барысында әр өңірдегі өзекті жобаларды талқылап, нәтижесін сараптаймыз. Әр аймақтың өзіндік үздік жобалары да болады. Көп жағдайда бір тақырыптағы іс-шараларды барлық аумақта бір мезетте жасауға тырысамыз. Сол кезде жастардың назарын аудартып, қызығушылығын оята аламыз деп ойлаймын. Бастысы, біз санға емес, сапаға мән береміз. Ұйым мүшелерінің саяси бағытқа қызығушылығы жоғары, өзіндік көзқарастары қалыптасқан. Қайырымдылық жұмыстарымен тұрақты айналысады. Қызылорда студенттерінің Альянсы республика бойынша жетекші ұйымның бірі. 2023 жылы еліміз бойынша «Үздік штаб» номинациясын иеленді. Бұл біз үшін үлкен жетістік. Әрі үлкен жігер сыйлаған марапат. Мұнымен тоқтап қалмаймыз, әрі қарай өз жұмысымызды жоғары деңгейде жүргізуге тырысамыз.</blockquote>–&nbsp;Ақпан айында Қызылорда медициналық жоғары колледжімен ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойдыңыздар. Басқа да келіссөз аясында қандай нәтижеге қол жеткіздіңіздер?<blockquote>– Өткен жылдың қыркүйек айына дейін төраға қызметінде Сабыржан Бақытжанұлы жұмыс істеді. Сол кезеңде бірнеше оқу орындарымен, жастар ұйымдарымен келіссөздер жүргізілді. Сол келіссөздер аясында өткізілген жобаларымыз бен ісшараларымыз оң нәтиже беруде. Бүгінде «Respublica» партиясы» Қызылорда облыстық филиалы, облыстық және қалалық жастар ресурстық орталықтарымен, жастар ұйымдарымен тығыз байланыс орнатылды. Қазіргі уақытта «Respublica» партиясы» Қызылорда облыстық филиалы жанындағы Жастар бірлестігімен көптеген ісшараларды өткізудеміз. Сондайақ «Qosyl» деген атаумен жастар арасында танымал қалалық жастар ресурстық орталығында біздің ұйымның жеке кабинеті бар. Алдағы уақытта студент жастардың әлеуетін арттыруда, басқа да ұйымдармен әріптестік байланыс орнатамыз. Кез келген ұсыныстарды тыңдауға әзірміз. Дамудың даңғыл жолында жастардың бірге болуы маңызды.</blockquote>– Республикалық штабпәтердің біздің облысқа көзқарасы қандай?&nbsp;Филиалдар арасында рейтинг жүргізіледі ме?<blockquote>– Көзқарасы өте жақсы. Басшылық Тараз, Алматы, Түркістан, Қызылорда өңірлерінде атқарылған жұмыстарды жоғары бағалауда. Сыр өңірі басқа облыстарға қарағанда медиа саласы мен ақпараттандыру жұмыстары бойынша алдыңғы қатарда. Өңірлік әріптестермен де жақсы қарым-қатынастамыз. ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің жанындағы студенттік омбудсмендер еліміз бойынша тағайындалған. Қызылорда облыстық студенттік омбудсмен қызметін Сабыржан Бахытжанұлы атқарады. Сабыржан Қуандықпен бірлесе отырып, ЖООлардың жатақханаларына мониторинг және түнгі рейдтік жұмыстар тұрақты түрде жүргізіледі. Қызылорда студенттерінің Альянсы үнемі белсенді, студенттердің алдында өз беделін түсірген емес. Жыл сайын жаңа толқынмен құрамы жаңарып, жаңа леп әкелуде.</blockquote>–&nbsp;Жастардың жобаларын дамыту жолында түрлі гранттар бөлінуде. Бақ сынап көрдіңіздер ме?<blockquote>– Елімізде ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен, Азаматтық бастамаларды қолдау орталығының бастамасымен волонтерліктің 7 бағыты бойынша шағын гранттар байқауы өткізіледі. Біз осыған дейін шағын гранттар байқауына қатысып, жеңімпаз атанып, Сыр өңіріне республикадан қаржы тартқан болатынбыз. Біршама&nbsp;өзекті жобаларды облыста жүзеге асырдық. Жобалар туралы толығырақ әлеуметтік желіде жарияладық.Биыл да Қызылорда студенттері Альянсының жанынан арнайы топ құрып, жобаларға қатыстыруды көздеп отырмыз.&nbsp;Жастардың шағын гранттар байқауына қатысуы арқылы өзін-өзі басқару ортасы қалыптасады. Ұйымның белгілі қаржыландыру көзі болмаса да, өз күшімен жұмыс істейді.</blockquote>–&nbsp;Neet санатындағы жастарға тоқталсақ. Жұмыссыз жастарды қоғаммен байланыстыруда Альянстықтардың тарапынан қандай жұмыс атқарылуда?<blockquote>– Иә, қазіргі уақытта «Neet» санатындағы жастар деген түсінік бар. Бұл мәселе бізге де таныс. Жұмыссыз жастарды қоғаммен тығыз байланыстыруда ақпараттық жұмыстарды күшейтіп, медиа саласы бойынша көмек көрсетудеміз. Алдағы уақытта арнайы жобамызды әзірлеп, қалалық жастар орталығымен байланыс арттыру жоспарлануда.</blockquote>–&nbsp;Жастармен жұмыс істеу қиын деседі…<blockquote>– Бізге жастармен жұмыс жасау қиынға соқпайды.&nbsp;Себебі, жастар саясатында азды-көпті тәжірибеміз бар. Біз студент жастардың ойында жүрген, жасағысы келетін жобаларды әзірлесек, олар дамушылар қатарына қосылады. Көп жағдайда студенттерге әртүрлі мүмкіндіктерді беруге тырысамыз. Мәселен, рухани даму, тәжірибе арттыру, өмірлік маңызды дағдыларды қалыптастыру деген секілді. Жастармен жұмыстың оңайлатудың тиімді тұсы олардың ұсыныстарын әрқашан тыңдап, қолдау білдіру. Демек, сұранысты дер кезінде ұстай алсақ, жастар қоғамның негізгі күші екенін, өмірден ойып тұрып орын алатынын сезінеді.</blockquote>–&nbsp;Әлеуметтік желіде негатив кездесе ме? Жағымсыз пікірмен қалай күресесіздер?<blockquote>– «Ит үреді, керуен көшеді» деген қазақта жақсы сөз бар.&nbsp;Дегенмен әр адамның қоғамға, ондағы адамдарға байланысты өзіндік пікір білдіруге құқығы бар. Біздің тарапқа айтылған сын мен пікірді дұрыс қабылдаймыз. Сыннан нәтиже шығарамыз. Әрбір адам өзіне айтылған сынды дұрыс қабылдап, оны өзгертуде дұрыс шешімдер қабылдай алуы керек. Негатив пікірге жағымсыз реакция білдіру адамгершілік тұрғысынан да, жұмыс барысында да өрескел қателік болады деп ойлаймын.</blockquote>– Биылғы жоспармен бөліссеңіз…<blockquote>– Негізінен Қазақстан студенттерінің Альянсы ұйымы жоғары оқу орындарында құрылу керек.&nbsp;Өзіңіз білетіндей, Сыр өңірінде университеттер саны аз. Сондықтан да жоғары оқу орындарының студенттерімен шектеліп қана қоймай, колледж студенттерімен де біргеміз. Бүгінде колледж студенттері ұйымға қызығушылық білдіруде. Алдағы уақытта олардың ұсыныстарын ескеріп, басқа да колледждерден бөлімшелер ашылады. Мәселен, сәуір айында И. Әбдікәрімов атындағы Қызылорда аграрлық техникалық жоғары колледжі мен «Orda» жоғары колледжінде бөлімшелеріміз ашылады. Сонымен қатар шет аймақтағы білім ордаларымен де келіссөздер жүргізілді. Мәселен, Титов, Гагарин секілді аймақтарда құқық бұзушылық ісі жиі тіркеледі. Мақсатымыз шет аймақтардағы құқықбұзушылықтың алдын алуға өз үлесімізді қосу. Студенттерді ұйым жобаларына тарту арқылы бос уақыттарын тиімді өткізуіне ықпал ету. Студент жастардың құқығы деп бос сөзбен шырылдамай, іспен дәлелдеген абзал. Сондықтан жастардан бөлек, ата-аналарымен кездесу ұйымдастырылады. «Балық берме, қармақ бер» демекші, студенттердің біліктілігін арттыру мақсатында заман ағымына сай дамып келе жатқан мобилография, SMM, 3D дизайн және т.б. жаңа мамандықтарды қатыстырып, өз жобаларымызды әзірлейміз. Нәтижесінде студент жастар оқыту курстарынан өткеннен кейін, өз қажеттіліктеріне пайдаланып, қаржы табу мүмкіндігіне жол ашылады. Биыл Қызылорда студенттері Альянсының жанынан кітап клубы құрылады және өзге де өңірлік әріптестерімізге ұсыныс ретінде жолдаймыз.</blockquote>– Сұхбатыңызға рақмет!

Биыл Қызылорда студенттері Альянсының жанынан кітап клубы құрылмақ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Сыр елі – жыраулар арқау еткен құтты мекен. Ұлттық құндылықты дәріптеп жүрген жас өнерпаздар еліміздің мәдени өркендеуіне үлкен үлес қосуда. Қазақтың қасиетті де қастерлі домбырасын жанына серік еткен Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының түлегі Темірхан Бейбіт солардың қатарында.– Күйшіліке ден қойғандар аз емес. Бірақ бұл өнер табыс әкеле ме?<blockquote>–&nbsp; Жоғары оқу орнында жүрген кезден бастап табыс табуға болады. Себебі жасөспірімдерге арналған домбыра, фортепиано және&nbsp; т.б жекеменшік үйірмелер қазіргі таңда танымал. Жылдан жылға қарқынды дамып, кәсіп көзіне айналуда. Көптеген қала немесе ауылда домбырашы немесе жақсы орындаушыға сұраныс өте көп.&nbsp; Домбырашы қабілетіне байланысты филармония жанынан құралатын ансамбльде немесе оркестрде де өнер көрсете алады. Жеке орындаушы ретінде де қарыштауға мүмкіндік бар. Балалардың қабілетін қанаттандыру шығармашыл жасөспірімдерге шарықтауға мүмкіндік. Осы орайда еш үміт жоқ деген күннің өзінде домбырашы шалғайдағы аудан мен ауыл балаларына оқытушы бола алады.</blockquote>– Күй қоржыныңызда қандай шығарма басым? Сыр бойының күйшілік мектебі сізге қаншалықты ықпал етті?<blockquote>– «Сыр елі – жыр елі» деп бекер айтылмаған. Сыр бойындағы күй өнері жырдан бастау алатын болғандықтан, күйдің басым көпшілігі жыр тектес болып келеді. «Әр өңірдің адамдарының қанында сол топырақтың өнері бар» деген ойға толықтай келісемін, себебі менің сүйіп орындайтын, барынша сезініп тартатын күйлер осы Сырдың қастерлі&nbsp; қойнауынан шыққан. Әрбір домбырашының жадында күй ойнар алдында «Күйді түсінгің келсе, Қазанғапты орында» деген нақыл сөздері жаңғырады. Қазанғап күйлері күйді түсінудегі тәжірибемді әлі күнге дейін қалыптастыруға ықпал етіп келеді.</blockquote>– Өзіңіз шығарған күйлер несімен ерекше? Еліктеу мен өзге авторлардың мотивтері қайталанды деп ойламайсыз ба?<blockquote>– Домбырашы ретінде ауыз толтырып айтатын сәтті күйлерді шығардым. Бұлай айтатын себебім, ұстаздарымның сынынан сүрінбей өтіп, жоғары бағаға ие болдым. Туындыларымда Сыр бойы күйлерінің мотивтерін негізге алдым. Жыр тектес және қазіргі заман күйші композиторлардың қиялын, очеркісін қолдана отырып, көптеген дүние жарыққа шықты. Әрине, жас домбырашы даму үстінде болғандықтан, еліктеусіз болмайды және бұны бұрыс деп қабылдау әбестік болар. Ұстаздарымның жолын қуып, сол кісілер секілді өз қолтаңбамды қалдыру мақсатым.</blockquote>– Сұхбатыңызға рахмет!

Темирхан Бейбит: Туындыларымда Сыр бойы күйлерінің мотивтерін негізге алдым

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қазір екінің бірі психолог. Сабағын сатып, техникасын тықпалап жүргендер де жоқ емес. Жаны азып,&nbsp;тәні тозып, сырын бөліспекке барған адамның жайын тап басып тануы екіталай. Сондықтан ішкі сарайына үңіліп, жан жарасын жеңілдетуге ұмтылған кәсіби мамандарға разы боласың. Психология – терең ізденіс. Бір ғана біліммен жайын айтып келгеннің бабын таба алмайсың. Көңілге медеу, жанға демеу болу үшін мамандықты сүю мен ынта-ықылас керек. Психология саласына қолын бір сілтейтіндер бар. Бірақ бұл ішкі күйді қалыпта ұстауға мүмкіндік. Мұны психолог Назира Кенжебек сұхбатымызда тарқатып айтты.– Қазір қоғамның бұл салаға көзқарасы оң. Дегенмен әлде де психологияны пайдасыз көретіндер бар ма?<blockquote>– Психология – ғылыми дәлелденген пән. Оған тек «жынды» адам барады деген позиция болған. Әлі де бар. Бірақ адамдардың дамуы жоғары деңгейде болғандықтан көзқарасы әлдеқайда жақсы. Психологқа негізі сау адам келеді. Өйткені маман психологиялық ауытқуы барын байқаса, терапияны тоқтатып, психотерапевтке, психиатрға жібереді. Адам жанының темір емес екенін ескерсек, ұдайы тыныштықты сезіну маңызды. Сондықтан психология мұның бірден-бір себепшісі. Күйбең тірліктің күйіне еніп, өмір сүру барысында ауыртпалық, агрессия, уайым мен өкпе-реніш болатыны шындық. Осының бәрі жүрекке салмақ салғанда ой-қуат ойсырап қалады. Демек стресс, депрессия, апатияға ұшырамай тұрып, психологқа барып, жағдаятты анықтағанның айыбы жоқ.Қуаныш пен қайғының қатар келуі өмір заңдылығы. Әсіресе сынақтың сын-сағатында сынбай, басқа түскен ауыртпалықты еңсеру керек. Қазір адам жанына емес, тәніне көп назар аударады. Сыртқы келбетіне мән беріп, карьера қуып, бай болу мен ақша табуды көздейді. Әрине жарқын әрі жақсы өмір сүру үшін мұның бәрі керек-ақ. Бірақ жанталасып жүріп, бақыттың бағасын білмей жатады. Түбінде шынайылықты іздеп, шаршайтыны да содан. Айтпағым, әркім жан-сарайына үңіліп тұрғаны ләзім.</blockquote>– Психологиямен айналысқаныңызға қанша уақыт болды?<blockquote>– Бұл салаға кездейсоқ келген жоқпын. Өмірімде орын алған қайғылы жағдайдан соң депрессияға түстім. Сөйтіп, арнайы маманның көмегімен ситуациядан оңай арылдым. Содан кейін «мен де жанына жарасы батқан жандарға қол ұшын созсам, қолдау көрсетсем» деген ынталы ой туды. Психоло­гияны оқымас бұрын әбден зерттедім. Бүгінде жоғары білімім мен 14 жылдық тәжірибем бар. ҚР психо­ло­гия­лық ассо­циа­циясының мүшесімін. Германия, Түркия, Ресейде оқыдым. Еліміз де, шетелде де ұстаздарым бар. Олармен байланысып, пікір алмасып тұрамын.Бір қызығы, 12 жыл бойы қабылдауды тегін жүргіздім. Алдыма келген адамнан еңбегім үшін ақы алмадым. Өзімді шыңдап, тексеріп көргім келді. Мамандыққа деген махаббатым зор болғанмен көпшіліктің кері байланысы қандай болатыны қызықтырды. Егер айтарлықтай нәтиже болмаса, бағытымды өзгертуді де ойладым. Қанша дегенмен алдыңа келген адамды жан-жарасынан айықтыру өте маңызды іс. Қуантарлығы, әрбір адамнан жылы лебіз бен алғаусыз алғыс естідім.</blockquote>– Бәрінің басында мәселе бар. Дей тұрғанмен көбіне көмегіңізге қандай мәселе бойынша жүгінеді?<blockquote>– Жеті жастан жоғары, яғни үлкені 78 жаста. Көбіне 10-11 сынып оқушыларының ата-анасы хабарласады. ҰБТ тапсыратын түлектерге бағыт беріп, психологиялық тұрғыда қолдау үшін жиі тренинг ұйымдастырамыз. Қызылордада бұрын-соңды болмаған нәтижеге қол жеткізгендер бар. Мәселен, мектепті 16 бала бітірсе, соның 15-і грантқа түсті. Әрине, мұнда мұғалім мен ата-ананың ықпалы және жыл бойы өткізілген тренингтің үлесі бар.Түрлі мәселе бойынша қоңырау шалып келеді. Әр адамның ішкі-күйін, жеке мәселесін құпия сақтағандықтан айтуым орынсыз болар. Бірақ көп жағдайда лудомания, яғни құмар ойынға байланысты адамдар жиі келеді. Тіпті Польша, Қырғызстан, Өзбекстаннан да байланысып, жағдай бойынша кеңес сұрайды.</blockquote>– Психологияны сапер ойынына ұқсататындар көп. Яғни, алдындағы адамға жұмсақ жеткізбесе, соңы жанжалға ұласуы мүмкін. Реакциясы теріс болмас үшін де қажетті тетік осы. Білікті маман ретінде айтыңызшы, жағдайды қалай саралайсыз?<blockquote>– Ауыртпалықтан арылудың амалын іздеп келген адамға бейжай қарамау керек. Жанын жегідей жеген мұң, шегіне жеткен шер, титықтатқан қиындық жүйке мен жүрекке жеңіл тимейді. Алдымен қандай жағдайда келгенін анықтап, эмоциясына қарай жұмысты жүйелеймін. Ол үшін адамның портретін басты негіз етіп аламын. Бұл болмысын танып, мінез-құлқын айшықтауға сеп. Содан кейін ғана терапия мен техниканы қолданамын. Әрі екінші тараптан «қазіргі жағдай сізге ыңғайлы ма?», «әрі қарай жалғастырамыз ба?» деп сұрақтар қоямын. Өйткені маған шынайылық, іске құлшына кірісу маңызды. Адамның жан-дүниесін емдеп жатқандықтан «уақыт бітті, ақша бер» деп айтудан аулақпын. Өйткені салама салмақты, жұмысыма жауапкершілікпен қараймын.Негізі терапия 40 минут немесе 1 сағатта аяқталу керек. Десе де, уақытпен санаспаймын. Кейде бір терапия үшін 2-3 сағаттап отырамын. Мен үшін көмек сұрап келген адамның жай-күйінің оңалғаны маңызды.</blockquote>–&nbsp;Денсаулықтың психикалық жағдайға тәуелді екені белгілі. Мұны елеп-ескеретіндер аз. Психосоматикалық ауру себептеріне тоқталсаңыз…<blockquote>– Психосоматика – адамның жан дүниесінің айнасы. Мұндай ауытқу – организмнің стресті қабылдау реакциясы әсерінен пайда болады. Бұл – түпкі санадағы конфликт. Адамның ішкі-күйі. Болып жатқан оқиғаны мойындағысы келмей, қабылдаудан бас тартуы. Мәселен, кейбірі өз мақсаты үшін емес, өзгенің таңдауына қарап, қалауына сай өмір сүреді делік. Бірақ басқаның ырқына көніп жүргенін іштей мойындағысы келмейді. Соның салдарынан психосоматикада көрсетілген эмоциялар орын алады. Айтылмаған сөздер жиналып, өкпе мен реніш жанды күйзелтіп жібереді. Мұның ақыр аяғы күйреуге апарады. Гормондарға әсер етіп, қан қысымы да осыдан туындайды. Демек, жанда жайлылық болмаса деннің саулығында да кінәрат табылады.</blockquote>–&nbsp;Әңгімеңізге рақмет!

Қызылордалық психолог 12 жыл бойы қабылдауды тегін жүргізді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бір бағытта ғана емес, түрлі салада бақ сынауға әзір жастың көптігі қуантады. Қоғам дамуына тамшыдай үлес қоссам деген ізгі ой бастаманы берекелі ететіні белгілі. «Сенімен Болашақ» Республикалық ата-аналар қоғамдық бірлестігінде қызмет атқаратын Нұрасыл Бекматов жазуда да жауапкершілік танытты. Жаңа романы оқырман назарынан тыс қалмай, сұраныс пен ұсыныс көбейе түскен. Сәті түсіп кітап авторымен әдемі әңгіме өрбіткен едік.– Роман жазуды қыркүйек айында қолға алыпсыз. Бір ай көлеміндегі шығарма шикі болуы мүмкін деген күмән болды ма?<blockquote>– Кітаптағы жазбамда романның қысқа ғана уақытта жазылғаны жөнінде айттым. Идея келіп, қолыма қалам ұстағанша мазасыз күй кешіп, ішкі әлемімде бір құбылыстың шыға алмай жатқанын сездім. «Шығармам шикі болып қалмаса екен» деген ойдан гөрі оқырманның қалай қабылдайтыны алаңдатты. Шыны керек, әлі танданысымды жасырмаймын. Романды желіге салған уақыттан бастап кең таралып, өзі оқырмандары пайда болды. Бір сәтте сұранысқа ие болғанына қарағанда қоғам осындай шығармаларға зәру.</blockquote>–&nbsp;«Отан – отбасынан басталады». Қоғам дертінің тамырын тап басыпсыз. Бұл тақырыпта қалам тербеуге не түрткі болды және романның иесі сізге қаншалықты жақын?<blockquote>– Отбасы от басудан басталмаса екен. Статистика ажырасу мен тұрмыстық зорлық-зомбылық көрсеткішіне толы. Қазір бізге жетпейтіні жылулық пен адалдық қана. Роман арқылы адалдықтың кіршіксіз көрінісін көрсетуді мұрат еттім. Кітапты тілге жеңіл, миға қонымды әрі көз талмайтын сөздерді құрау арқылы жаздым.Романды жазуға бір жан себепкер болды. Екі адам арасындағы жылы диалогтан кейін осындай байламға келдім. Роман иесі қалам тербегеннен бастап қолдау білдіріп, соңына дейін өзі де күтті.</blockquote>– Бақытжанның қилы тағдыры жүректі қозғағаны рас. Бірақ ол анасымен қауышты ғой, сонда да бақытсыз болуы мүмкін бе? Роман атауына тоқталып өтсеңіз…<blockquote>– Меніңше, әр адам бақытты болуға лайықты. Бақытжанның кейіпін ала отыра жастарға үндеу тастағым келді. Анасы шақалақ сәбиінен бас тартса да, Бақытжанның ер жеткенде анасын іздеп шарқ ұруы зор сүйіспеншіліктен. Бірақ роман атауының Бақытжанға ешқандай қатысы жоқ. Асыл мен Жан есімді екі кейіпкердің өмірін бас аяғына дейін суреттедім. Роман атауы осы Жанға тиесілі. Жанның таңдаған шешімінен кейін тағдыр шиеленісі бақытқа ұласты. Асылында таңдау мен шығарған шешімімізге сәйкес бақытты немесе бақытсыз болатынымызды айқындап аламыз ғой.</blockquote>–&nbsp;24 сағаттың ішінде 200-ден астам адам оқыпты. Қандай ұсыныстар түсіп жатыр?<blockquote>– Таңнан кешке дейін келіп түскен хабарламалар мен ізгі тілегін жаудырған жандар аз болмады. Хабарласқан адамдардың басым бөлігі кітапты сатыңыз деп ұсыныс білдірді. Әу баста «Кітап сатылмайды. Білім тегін. Жаратқанның жүректен шығарған сөздері сіздерге сый» деп желіде жазба қалдырдым. Шығарманы пайда табу үшін жазбадым. Алғысөзде «Бақытсыз Жан» романы әр қазақтың қолына берілетін құрал дедім. Сол құралды қазақ баласының барлығы тегін пайдаланғанын қалаймын. Міржақып Дулатұлы әйелі Ғайнижамалға: «Жазған материалым білімімнің зекеті болсын» деп айтқаны бар. Бұл – менің де ұстанымым. Кітапты сатылымға қоймауымның себебі осында.Романның аз уақытта танымал болғаны еңбектің нәтижесі деп білемін. Қазір романның 2 басылымын әзірлеу үшін баспамен келісім-шарттар жүргізілуде. Сонымен қатар мәдениет саласының кәсіби мамандары байланысып, романды сахналауға ұсынысын жеткізген еді.&nbsp;</blockquote>–&nbsp;«Әр адам өз өмірінің кейіпкері. Сонда суретші сенің қазіргі образыңды қате салды ма?» деген ойды меңзейсіз. Айтыңызшы, жазушы ретінде кейіпкерлерді қалай сурет­тедіңіз? Ол қиялдан өрбіді ме, әлде шынайы өмірдегі адамның прототипі ме?<blockquote>– Оқиға­лардың барлығы айна­ламыздағы ша­ңырақта болып жатыр. Олардың бірін білсек, екіншісі жасырын. Роман эпизодындағы кейіпкерлер өмірден алынған. Жазу барысында қиялдан гөрі шынайылыққа аса мән бердім.</blockquote>–&nbsp;Кітаптың мұқабасы ерекше. Дизайны танымал дораманың бейнесіне ұқсас. Айтыңызшы, дизайнға да өзіңіз мән бердіңіз бе?<blockquote>– Негізі түпнұсқасы дорамадан алынды. Бірнеше нұсқаның ішінен осы таңдау бұйырды. Кішкене әрлеп, эскиздерін өзіміздің бағытқа қарай бұрдық. Оның да өзіндік мәні мен мағынасы бар. Жауын – сырттан келетін қатер. Қолшатыр – қорған. Қолшатыр ұстаған жігіт бақыты үшін күреске даяр жан.&nbsp;Мұқаба қандай тартымды болса, іші де сондай мазмұнға толы. Екеуін үйлесімді етіп жасадық.</blockquote>– Алдағы уақытта қандай мақсат-мұратыңыз бар?<blockquote>– Ағартушылық бағыттағы жұмыстарымды әрі қарай жалғастырамын. Бұл шығарманы жарыққа әкелуімді жай ғана жаттығу жасағанмен тең дегім келеді. Нағыз сыналар уақыт алда. Тарихи бағыттағы ата-бабамыз бен әулет шежіресі үшін зерттеу жұмыстарын істеп жатырмыз.Иса Байзақтың бір сөзі ойға оралып отыр. «Мезгілсіз, мерекесіз кеткендердің әруағы бізді де айт деп сыбырлайды». Уақытында қыршын, мезгілсіз, аты аталмай кеткен бабаларды зерттеп, есімдерін жаңғырту сіз бен біз секілді ұрпақтың мойнында. Қазіргі қоғамда жұлдыз көп. Жұлдыз болу бір ғана сәт. Қазаққа от пен жарықты қатар беретін күн болайық! Мың жұлдыз бір күн секілді нұрын шашпайды.</blockquote>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат