<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылордағы Назарбаев Зияткерлік мектебінде «Туған елге тағзым» өлкетану-зерттеу экспедициясы мәресіне жетті. Алты күн бойы мектептің 9-сынып оқушылары Сыр өлкесіне саяхаттап, туған жердің ғажайыптарымен танысты.
Сырдария өзенінің бойында орналасқан үш көне мемлекет – Қыпшақ хандығының астанасы – Сығанақ, Оғыздардың мекені – Янгикент және Қоқан ханы салғызған Ақмешіт бекінісінің қалыптасу кезеңдерін көзбен көру үшін қатысушылар экспедицияның әрбір күнінде жүздеген шақырым жерді жүріп өтті.
Бағдарлама бойынша Қызылорда облысының Қазалы, Қармақшы, Шиелі және Сырдария аудандарына саяхаттар ұйымдастырылып, сол жердегі тарихи нысандармен және киелі орындармен таныстырылды. Жас зерттеушілер құнды деректерден сыр шертетін аймақтарды аралап, болашақ зерттеу жұмыстарына қажетті тың мәліметтерді жинақтады.
Экпедицияның алғашқы күні – Қазалы ауданының тарихи-өлкетану музейінен басталды. Оқушылар аудан тарихын бейнелейтін залдарда болып, көне жәдігерлерді тамашалады. Қоқандарға қарсы тұрып, ұлт-азаттық көтерілісінің қолбасшысы болған Жанқожа батырға арналған кесенесіне барып, тұлғаның өмірі туралы құнды деректерден танымдық-тәрбиелік білім алды. Содан соң елдік мұрат жолында ерлігімен танылған Ғани Мұратбаевтың мемориалдық музейіне экскурсия жасады. Жарты ғасырға жуық тарихы бар орталықта оқушылар қоғам қайраткерінің балалық шағынан бастап, оның білім алған кезеңдері, қоғамдық істерге атсалысу жолындағы атқарған жұмыстары жайлы тың мәліметтер жинақтады.
<blockquote>
 «23 жыл ғана өмір сүрген Ғани Мұратбаевтың жастардың болашағы үшін жасаған ерен еңбегіне тәнті болдым. Әсіресе ата-анасыз қалған балалардың білім алуы үшін интернат үйіне жатқызып, қоғамдық істерге араласуына дейін қолдау жасаған еңбегімен елдің ерекше құрметіне ие болған. Бүкіл қазақ жастарының басын қосып, қоғамдық-саяси істерге араласуына себепкер болған тұлға Ғани ағамыздың Сыр өңірінен шыққаны мақтаныш сезімін оятты», – дейді жас экспедицияшы Айхан Орынбай.
</blockquote>
«Рухани жаңғыру» жолымен жас өрендер кезінде Хиуа мен Қоқан саудагерлері қоныстанған Ғанибайдың керуен сарайында, одан кейін кітапханаға айналған мәдени ескерткіште болып, атақты саяхатшы Семенов-Тян-Шанский сыйға тартқан кітаптармен танысты.
VII ғасырда өмір сүрген тұтас түркі халқының ардақ тұтар абызы – Қорқыт бабаның кешені де экспедициялық топтың ерекше назарына ілікті. Дала данагөйінің өмірі мен тіршілігін бейнелейтін қасиетті ескерткішті аралап, сан ғасырлық тарихқа көз жүгіртті. Оқушылар 12 метрлік қобыз тәрізді ерекше құрылысты тамашалап, соққан желге үн қосатын қобызда орындалатын әдемі әуенді тыңдап, мәңгілік өмір өнерде ғана болады деген философияны әкелген Қорқыт жайлы қызықты деректермен танысты.
<blockquote>
 «Бұл сиқырлы әуенді естігенде, өзінің сүйікті аспабы – қобызда Қорқыттың ойнап тұрған сәті көз алдымызға шығады және бұл сазды дыбыс келушілерге ерекше әсер қалдырады», – дейді 9-сынып оқушысы Сырсұңқар Базарбайұлы.
</blockquote>
Мемориалдық кешенде орналасқан мұражайдағы экспонаттар арқылы жас зерттеушілер Қорқыт бабаның дәуіріне қайта оралды.
ТЕТ маршруты бойынша жас зерттеушілер бірнеше ғасырлар бұрын тасқа салынған таңбалы суреттер сақталған Сауысқандық шатқалында болды. Мұндағы тас дәуірінен қалған «сурет галлереясы» Қазақстан жерінде табылған ең көне тарихи ескерткіш. Оқушылар тау жоталарының түзілістері мен топырағына зерттеу жүргізіп, ежелгі адамдардың мәдениетін бейнелейтін ескерткіштердің сырына қанықты.
<blockquote>
 «Антропогенді, техногенді және табиғи факторлар петроглифтердің жойлуына әсер етуде. Сондай-ақ шатқалының қасында орналасқан ванадий өндіру процесі де кері әсерін тигіуде. Сондықтан тез арада жойылудан қорғау кешенді шараларын қолдану қажет» , – дейді экспедицияның қатысушысы Уәлихан Ибадулла.
</blockquote>
Әрі қарай топ мүшелері көне тарихтың теңдессіз ескерткіші, ортағасырлық Сауран қалашығына табан тіреді. Ақ орданың астанасы болған Ұлы жібек жолындағы ірі сауда орталығы ретінде тарихта сақталған. Жас экпедицияшылар қалашық орында қираған қамалдан қалған үйінділерді зерттеп, шахардың архитектурасымен танысты.
Сонымен бірге оқушылар Қазақстанның ең көрікті әрі абаттандырылған ауыл – Нағи Ілясов елді-мекенінде болып, өркендеген ауыл халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайымен танысып, ауыл орталығындағы су бұрқақтарды тамашалады. Ал Қызылорда облысының орталығында оқушылар әртүрлі салалардағы зауыттарға барып, өңірдің өндірістік-экономикалық дамуы жайлы деректер жинады.
Облыстық тарихи-өлкетану мұражайы, «Ақмешіт» музейі, «Көркем сурет галлереясы», «Рухани жаңғыру» орталықтарында орналасқан тарихи жәдігерлер қатысушылардың білімдерін толықтырып, туған жеріне деген құрмет сезімдерін оятты.
<blockquote>
 «Ежелден Сыр өлкесі тарихи мекен екенін дәлелдейтін бұл жобада оқушылар Отанға деген сүйіспеншіліктерін арттырып қана қоймай, ғылымға бет бұрып, зерттеушілік дағдыларын дамытты», – дейді экспедициялық топ жетекшісі, қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Гаухар Мананбай.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/290613687_3127354184261161_8255069535397541632_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/290905830_3127354090927837_6687324184742456900_n.jpg" alt="" />

«Туған елге тағзым» өлкетану-зерттеу экспедициясы мәресіне жетті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда қаласындағы Назарбаев Зияткелік мектебінің оқушылары үшін «Туған елге тағзым» өлкетану-зерттеу экспедициясы Қазалы ауданынан бастау алды.
Экпедицияның алғашқы күні – Қазалы ауданының тарихи-өлкетану музейінен басталды. Оқушылар аудан тарихын бейнелейтін залдарды аралап, көне жәдігерлерді тамашалады.
Қоқандарға қарсы тұрып, ұлт-азаттық көтерілісінің қолбасшысы болған Жанқожа батырға арналған кесенесіне барып, ата-бабаның рухына құран бағыштады. Қазақ халқының жадында өшпес із қалдырған тарихи тұлғаның өмірі туралы құнды деректермен танысып, жасаған ерліктері жайында танымдық-тәрбиелік білім алды.
Содан соң елдік мұрат жолында ерлігімен танылған Ғани Мұратбаевтың мемориалдық музейіне экскурсия жасады. Жарты ғасырға жуық тарихы бар орталықта оқушылар қоғам қайраткерінің балалық шағынан бастап, оның білім алған кезеңдері, қоғамдық істерге атсалысу жолындағы атқарған жұмыстары жайлы экпозициялық залдарда болып, теңдесі жоқ құжаттар, хаттар мен фотосуреттерден зерттеуге қажет тың мәліметтер жинады.
<blockquote>
 Жас экспедицияшы Орынбай Айхан: «23 жыл ғана өмір сүрген Ғани Мұратбаевтың жастардың болашағы үшін жасаған ерен еңбегіне тәнті болдым. Әсіресе ата-анасыз қалған балалардың білім алуы үшін интернат үйіне жатқызып, қоғамдық істерге араласуына дейін қолдау жасағанынан елдің ерекше құрметке ие болуының себебін түсіндім. Бүкіл қазақ жастарының басын қосып, қоғамдық-саяси істерге араласуына себепкер болған тұлға Ғани ағамыздың Сыр өңірінен шыққаны мақтаныш сезімін оятты», – дейді.
</blockquote>
«Рухани жаңғыру» жолымен жас экспедицияшылар кезінде Хиуа мен Қоқан саудагерлері қоныстанған Ғанибайдың керуен сарайында, одан кейін кітапханаға айналған мәдени ескерткіште болып, атақты саяхатшы Семенов-Тян-Шанский сыйға тартқан кітаптарымен танысты. Сыр өңіріндегі мәдени-рухани мұралардың тарихымен танысты.
<blockquote>
 «Маған ерекше әсер қалдырған ең құнды ақпарат – ол өңіріміздегі ең алғашқы кітапхана. Бұл жерде кітаптардың алтын қоры сақталған. Ең алғашқы кітап 1914 жылы славян тілінде жазылған. Өзге ұлттардың өзі біздің тарихымызды зерттеген, сондықтан біз туған еліміздің тарихын терең білуіміз қажет»,– дейді экспедицияға қатысушы Жауhар Бекберген.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/9484ced1-b677-4717-85cf-01baf80a6555.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/6c7f272b-b229-4719-9dd8-345b1f723896.jpg" alt="" />

ТЕТ-2022: Сыр өңіріндегі алғашқы кітапхана

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қармақшы ауданы «Қорқыт ата» мемориалдық кешенінде «Мәдениетті ана – мәдениетті ұлт» республикалық жобасы аясында «Ана мен бала денсаулығы – ұлт болашағы» атты фестиваль өтті.
Облыстық ҚХА жанындағы Аналар кеңесінің төрайымы Рахима Ахметованың айтуынша, қазақстандық әйелдерді қолдау және дамыту жобасы Қазақстан халқы Ассамблеясының республикалық Аналар кеңесінің отырысында бастау алған.
Спикер жобаның міндеттері мен бағыттары туралы егжей-тегжейлі айтып берді. Атап айтқанда, қоғамдағы ананың рөлін, отбасы және отбасылық құндылықтар институтының маңыздылығын арттыру, сондай-ақ жастарды рухани-адамгершілік және патриоттық тәрбиелеуде ата-аналардың рөлін күшейту.
Фестивальге облыстық Іскер әйелдер қауымдастығының төрайымы, облыстық мәслихат депутаты Манат Алмашева, «Қазпошта» АҚ облыстық филиалының директоры, облыстық мәслихат депутаты, аналар кеңесінің мүшесі Аида Әбибуллаева қатысты.
Жоба аясында аудандағы сегіз әйел алғыс хаттармен марапатталды. Соңында қатысушылар мұражайдың жұмысымен танысты.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/289391116_326559712998613_46738425198709310_n.jpg" alt="" />

Қармақшыда «Ана мен бала денсаулығы &#8211; ұлт болашағы» атты фестиваль өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Бүгін Қазалыда жазушы, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері Қуаныш Жиенбайдың 70 жылдық мерейтойына арналған шығармашылық кеш өтті.
Роза Бағланова атындағы мәдениет үйінде өткен «Теңізбен тағдырлас қаламгер» атты шығармашылық кеште ҚР Мәдениет қайраткері. «Құрмет», «Парасат» ордендерінің иегері Қуаныш Жиенбай мен оның жары құрметпен сахна төріне шығарылды.
Шығармашылық кеште аудан әкімі Мұхтар Оразбаев құттықтау сөз сөйлеп, қарымды қаламгердің еліміздің рухани-мәдени өмірінде өзіндік дара қолтаңбасы қалған тұлға екенін атап өтті.
Мұнан соң Қуаныш Әлмұратұлы мен оның жарының иығына қазақы дәстүрмен шапан мен ақ жаулық жауып, сый-құрмет көрсетті.
Мерекелік кеште медицина саласының ардагері, Қазалы ауданының құрметті азаматы Құлпыбай Ысқақов, Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі, Қазалы ауданының құрметті азаматы Қасқырбек Мәмбетжан, ҚР мәдениет қайраткері Шаһизада Әбдікәрімов және жазушының қаламдас достары, «Егемен Қазақстан» газетінің тілшісі Сүлеймен Мәмет пен Толыбай Абылаев сөз сөйлеп, жазушыға деген ізгі лебіздерін білдірді.
Сондай-ақ, кеш барысында қазалылық өнер иелері — Оспанова Галя, Жәнібек Құтмаханов, Мұрат Әділ сахнада әннен шашу шашып, күй үнін күмбірлетті.
Шығармашылық кешті ақын, аудандық «Қазалы» газетінің бас редакторы, «Ғани Мұратбаев» сыйлығының иегері Есет Табынбаев әсерлі әңгімелермен өрбітіп, сұрақ қою арқылы жазушының өміріндегі қызықты да қиын сәттерді айтқыза білді. Сондай-ақ, оқырмандар да жазушының шығармашылығына қатысты өз сауалдарын қойып, пікір алмасты.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/285557910_3380022765551980_5954157002519526298_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/285546566_3380023388885251_4576857202638337706_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/06/285700890_3380023065551950_1546954455719953414_n.jpg" alt="" />

Қазалыда жазушы Қуаныш Жиенбайдың шығармашылық кеші өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қазақ композиторы Шәмші Қалдаяқовқа аса жоғары ерекшелік дәрежесі «Қазақстанның Еңбек ері» атағымен, сондай-ақ орден&nbsp;және&nbsp; төсбелгісімен наградтау туралы жарлыққа қол қойды, деп хабарлайды Ақорда.
<blockquote>
 «Композитор Қалдаяқов Шәмшіге қазақ халқының музыка өнерін дамытудағы&nbsp;еңбегі үшін ерекше атақ «Алтын Жұлдыз» және «Отан» ордендерімен марапаттаумен қатар «Қазақстанның Еңбек ері» атағын беруді ұйғардым», –&nbsp;&nbsp;делінген хабарламада.
</blockquote>
Қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Мемлекет басшысы Шәмші Қалдаяқовты «Қазақстанның Еңбек Ері» атағымен марапаттау туралы жарлыққа қол қойды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Балалар жылына орай сырбойылық жасөрендер “Жеті Өнер” шығармашылық орталығының ұйымдастыруымен өткен VI халықаралық фестиваль-конкурсында 3 дүркін бас жүлде иегері атанды.
17 маусым күні «Реверанс» би ансамблі қызылордалықтарға ерекше концерт өткізбекші. Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз конференциясында республикалық байқау туралы №267 орта мектебінің хореографы, «Реверанс» би ансамблінің негізін қалаушысы әрі көркемдік жетекшісі Тимур Андижанов баяндады.
<blockquote>
 «2019 жылы №267 орта мектебінің оқушыларына хореграфиялық сабақ өткізіп, биге үйретіп жүрдім. Былтыр жеке авторлық би студиямды ашып, шәкірт тәрбиелей бастадым. Міне осы уақыт аралығында біздің би ұжымы халықаралық, республикалық және облыстық, аудандық байқауларда жеңімпаз атанып келеді», – деді Тимур Андижанов.
</blockquote>

Қызылордалық өрендер жеңіс тұғырында

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің студенттері Түркістан қаласында өткен II республикалық «Түрленген Түркістан» атты жас өнерпаздар байқауында топ жарды. Өнер додасында «Сән үлгісі» жанры бойынша «ALŞI ASIQ» шығармасын көрсетті.
<blockquote>
 «Байқауға жаңа композицияны бес ай бойы әзірлесек, оны тігу жұмыстары екі айды құрады. Бұл коллекцияның атауын «ALŞI ASIQ» деп атадық. Жолдары ашық болсын деген мағынада алшысынан түскен асықпен әрледік. Этностиль үлгісіндегі туынды сонысымен ерекшеленіп, қазылар алқасының көңілінен шықты», – деді «Сәндік қолданбалы және бейнелеу өнері» кафедрасының аға оқытушысы, педагогика ғылымдарының магистрі, ҚР қолөнершілер Одағының мүшесі Айдана Әлайдарова.
</blockquote>
Республикалық жарысқа университеттің «Дизайн» мамандығының студенттері – Әнел Серикбаева, Ақмарал Ермахан, Ақнұр Өмірбекова,&nbsp; Назерке Абибуллаева, Айжан Болатова қатысып, студенттердің туындысы жоғары бағаланды. Сондай-ақ, жетекшілік жасаған Айдана Әлайдарқызы «Үздік жетекші ұстаз» дипломымен марапатталды.
Айта кету керек, «Дизайн» мамандығына қызығушылық танытқандар саны жыл сайын артып келеді. Бүгінде Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінде бұл мамандық бойынша 94 студент білім алуда. Биыл 15 студент оқуын аяқтап, еңбек нарығына қосылмақ.

Қызылордалық студенттер республикалық байқауда топ жарды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ұлы Дала елінде сақ-ғұн дәуірінде басталған мемлекеттік мұрат идеясы ХХ ғасырда аумалы-төкпелі кезеңді бастан өткізіп, елдіктің қасиетті жібі үзіле жаздады. Мемлекет және қоғам қайраткерлері Әлихан Бөкейханов, Сұлтанбек Қожанов, Мұстафа Шоқай, Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатов, Халел Ғаббасов, Мұхаметжан Тынышбаев, Әлімхан Ермеков, Темірбек Жүргенов сынды тұлғалар атқа қонып, азаттыққа бастайтын жол іздеді.
Сол себепті тұлғатану тамырын басқанымызда ХХ ғасырдағы «алтын буынға» арнайы тоқталмай өте алмаймыз. Ал, осы ұлық тұлғалардың арасында Темірбек Қараұлының орны ерекше. 
«Темір-Нарком» атанған Темірбек Жүргенов Қазақстан мен Орта Азия елдерінде оқу-ағарту, мәдениет және әдебиет саласының өркендеуіне өлшеусіз үлес қосты. Ол өз заманында тарих артқан ұлы жүкті қайыспай көтеріп, ел алдындағы перзенттік парызын өтеді.
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ СЕБЕПКЕРІ
ХХ ғасырдағы қазақ интеллигенциясының көрнекті өкілі Темірбек Жүргеновтің тарих алдындағы еңбегін үш арнаға бөліп қарастыруға болады.
Біріншісі, ағартау саласына сіңірген еңбегі ұшан-теңіз. 
1927 жылы Ташкент қаласында бой көтерген Қазақ педагогикалық институтының ректоры (қазіргі Абай атындағы ҚазҰПУ), Тау-кен институтын (Қ.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ), әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-ды құру, жаппай сауаттандыру, орта білім беру жүйесін құрып, 4000 мектеп салдырып, қазақтың «Луначарскийі» атанған ағарту комиссары екенін айтуымыз тиіс.
Қайраткер тұлғаның екінші қыры, өнер мен мәдениеттің тамырына қан жүгіртуінен көруге болады. Тұңғыш ұлттық опера өнерінің негізін салып, ұлттық театр өнерінің дамуына мұрындық болды. «Хан Кене», «Жалбыр», «Шұға» пьесалары алғаш сахналанды. «Шахнаманың» тұңғыш қазақ тіліне аударылуы, Қожа Ахмет Ясауи мавзолейін өзі басқаратын мәдениет комитетінің қарауына алуы сынды азаматтық істері көп. Қазақ термелерінің жинағын құрастыруға ат салысты.
Иә, абақтыда жатқан Араб, парсы, шағатай тілін жетік меңгерген ағартушы, ақын Тұрмағамбет Ізтілеуовті шығарып, «Шахнаманы» қазақ тіліне аударуына жағдай жасады.
Т.Жүргеновтің қаламгерлігінен бұрын тұлғаларға қамқорлығын атап өтуіміз тиіс. Ол Қазақстанның Халық ағарту комиссариаты жұмысына С.Аспандияров, Қ.Жұбанов, Ғ.Мүсірепов сынды қайраткер тұлғаларды тартып, өнер мен мәдениет саласының дұрыс арна алуына жағдай жасады.
Ұлттық мәдениет пен өнер саласы мамандарын даярлауға көп көңіл бөліп, қазақ жастарының КСРО-ның орталық қалаларындағы оқу орындарында білім алуына көмек көрсетіп отырды. Мұхтар Әуезов, Жұмат Шанин, Әбілхан Қастеев және тағы басқа қайраткерлердің шығармашылық жұмыспен айналысуына қамқорлық жасады.
Қазақ әндері туралы А.В.Затаевичке көптеген мәліметтер берді. 
Ең бастысы, 1936 жылғы Мәскеудегі өнер декадасын сәтті ұйымдастырып, елдіктің сара жолын қалыптастыруға үлес қосты.
Иә, Темірбек Қараұлының басшылығымен Қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігін жоғары деңгейде ұйымдастырылуының нәтижесінен Сталин бастаған КСРО басшылығының қазақ ұлтына деген көзқарасы өзгеріп, «өрелі өнері бар ұлттың елдік салтанаты болуы керек» деген іштей пайымға келеді. Сөйтіп, сол жылдың аяғында автономдық республикадан одақтық мәртебе алып, Қазақ Советтік Социалистік Республикасы деп атандық. Әрине, жаңа статусқа ие болуда Мәскеудегі онкүндіктің әсері болғаны да анық.
Енді ойланып қарайықшы, 1991 жылы КСРО тараған кезде одақтық статусы бар елдер тәуелсіздігін жариялады, ал, автономды статусқа ие Башқұртстан, Татарстан, Саха сынды республикалар Ресей Федерациясының құрамында қалды. Яғни бүгінгі Тәуелсіздігіміздің себепкерінің бері Темірбек Жүргенов деп айта аламыз.
ҚАРЫМДЫ ҚАЛАМГЕР
«Қазақ мұңы», «Еңбекшіл қазақ», «Ұшқын», «Қызыл Қазақстан» газет-журналдары арқылы публицист-қаламгер ретінде танылып, әдеби сын мақалалар жазуға, соның ішінде театр сыны туралы жазған алғашқы қаламгер деп бағалауға болады.
Бұл өреде Бейімбет Майлиннің «Шұға» пьесасының алғашқы қойылымына арналған «Ушуга» рецензиясын (Казахстанская правда, 1934 жыл 21 маусым) атап айту жөн. Автордың пайымдауынша, ендігі жерде әдебиетке Меруерт тәрізді шарасыз бейнелер емес, Шұға сынды сындарлы, рухты, кесек образдар қажет.
Бір қызығарлығы, Халық Ағарту комиссары екі тілде бірдей мақалалар жазған алғашқы қайраткер-қаламгерлеріміздің бірі болды.
Тәрбие, білім, әдебиет жайындағы мақалалардан «Терме» (1925 жылы Ташкент) деген жинақ құрастырды. Оған Жүсіпбек Аймауытұлы, Мағжан Жұмабаев, Халел Досмұхамедов т.б. авторлардың шығармаларын кіргізіп, Шернияз, Едіге, Базар жырау т.б. туралы құнды мәліметтер берді.
Әдебиет тарихы мәселелеріне ат басын жиі бұрып, «Жерұйық» атты мақаласында (Қазақ әдебиеті, 1936 жыл 10 шілде) Асан Қайғы тұлғасына алғашқылардың бірі болып толымды баға беріп, XIV ғасырда қазақ халқының жазба тарихы жасала бастаған дәуірде өмір сүрген деген ой айтты.
ТҮРКІ ЖҰРТЫНА ОРТАҚ ТҰЛҒА
Ақын Тұрмағамбет Ізтілеуов ұстаздық еткен ауыл мектебінде сауатын ашады. Кейін Аламесектегі орыс-қазақ мектебінде, Перовскідегі (қазіргі Қызылорда) Суханский атындағы училищеде бастауыш білім алады.
1917 жылы Уфа жер шаруашылығы училищесіне оқуға түседі. Осында оқып жүріп қоғамдық өмірге белсене араласып, студент жастардың әлеуметтік қозғалыстарына қатысады.
1918 жылы «Қазақ мұңы» газеті редакциялық алқасының құрамына енді, Торғайдағы кеңестер съезін шақыру бюросының мүшесі болады. 1919 жылы Ырғыз уезі Кенжеғара болысы революциялық комитетінің төрағасы қызметіне тағайындалады. 1920 жылы БК(б)П қатарына өтіп, Ырғыз уездік революциялық комитетінің, уездік жұмысшы, солдат және шаруа депутаты атқару комитетінің төрағасы болып сайланады.
1921-1923 жылдары Орынборда жұмысшы факультетінде оқиды. 1923 жылы Ташкенттегі Орта Азия мемлекеттік университетінің құқық факультетіне оқуға жіберіледі.
Ташкент шаһарында білім алып жүріп өзінің азаматтық белсенділігін, іскерлігін, ұйымдастырушылық қабілет-қарымын көрсетіп, газет өндірісі, білім беру, партиялық, үкіметтік жұмыстарда шыңдалады. 
1929-1930 жылы Тәжікстан үкіметінің қаржы комиссары, 1930-1933 жылы Өзбекстан үкіметінің халық ағарту комиссары. 1933-1937 жылы Қазақстан үкіметінің халық ағарту комиссары қызметтерін атқарады.
Қазақтың арғы-бергі тарихын қарасаңыз, үш бірдей елде жауапты қызмет атқарып, елдің абыройына бөленген тұлғалар көп емес.
Бүгінде Т.Жүргеновке тәжік, өзбек ұлты да мақтанышпен қарайды. 
Темірбек Жүргеновтің есімі тек қазаққа ғана емес, иісі түркі жұртына мәлім, Орта Азия мен Қазақстанға ортақ тұлға, аса көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, қаламы қарымды сыншы-көсемсөз иесі дейтініміз сондықтан.
ҚЫРШЫНЫНАН ҚИЫЛҒАН ҒҰМЫР
«Бүкіл дүниежүзілік мәдениетке өз ана тілімізді жақсы білгенде, соны үйренгенде ғана жетуге болады», – деген ұлағатты Темірбек Жүргенов ұстанды.
Евгений Брусиловский «Дүйім дүлдүлдер» атты мемуарлық кітабында: «Жүргенов өз кабинетінде мәжіліс өткізбек болды. Шамамен алғанда отыз шақты кісі жиналды, ішінде тек екі адам – қарағандылық Борис Орлов және мен.
Наркомның өзі де, басқа сөйлеушілер де тек қазақ тілінде сөйлеп отыр. Бір кезде Борис Николаевич орнынан тұрды да Жүргеновтен қазақша сөйлемеуін өтінді, мұнда не жайында әңгіме болып жатқанын өзі ұқпай отырғанын, сөйлеушілерді ол түсінетіндей болуы үшін орысша сөйлеу жөн екенін айтты. Бір кезде Жүргеновтің қара көздері ұшқындап кетті… Жұрттың бәрі бүкшие түсіп, тым-тырс бола қалды. «Сіз қайда отырсыз, Орлов жолдас!» Ашу найзағайы үрейлене бүгжиген қайраткерлердің үстінен ойқастай шапшыды. «Сіз қайда жүрсіз, өзіңіз!» – деп Жүргенов дауысын бұрынғыдан бетер қатайта сөйледі: «Сіз Қазақстанға келдіңіз екен, егерде мұнда жұмыс істегіңіз келсе, сіз республиканың мемлекеттік тілін білуге міндеттісіз! …Сіз қазақ әндерін де орыс тілінде зерттемекшісіз бе?», – деп өзге ұлттан қазақ тілін құрметтеуді талап етті» деген жолдан қайраткердің ұстанымына адалдығын көруге болады.
Амал не, қайраткерлік қабілетінің нағыз қалыптасқан кезеңінде 1937 жылы 3 тамызда «Халық жауы» деген жалған айыппен ұсталып, РКФСР Қылмыстық кодексінің 58-бабының 10-, 11-тармақтары бойынша ату жазасына кесілді.
Қайраткердің зайыбы, Қазақ ССР-нің еңбек сіңірген дәрігері, Ленинмен кездескен тұңғыш қазақ Әлімхан Ермековтің қарындасы Дәмеш Ермекова Темірбек Қараұлы атылған күні абақтыға жабылды. 18 жыл ғұмырын АЛЖИР-де өткізді. Күйеуінің де, өзінің де жазықсыз жазаланғандығы жөніндегі ақтау қағазын алғаннан кейінгі 30 жылдан астам уақыт бойы ол бар күш жігерін игілікті іске – Темірбек Қараұлының халқына сіңірген еңбегін кейінгі ұрпаққа жеткізу ісіне арнады. 
Жарының қажырлы ізденістері нәтижесінде Жүргеновтің екінші, мәңгілік өмірі басталды.
РУХАНИ ӨМІРІ ЖАҢҒЫРДЫ
Әлі есімде, 2019 жылы 13 тамызда Қызылорда облысының делегациясын бастап (облыс әкімінің орынбасары ретінде) Темірбек Жүргенов қоғамдық қорының төрағасы, қайраткер тұлға Сәпен Аңсат ағамызбен бірге Ташкент қаласына бардық. Облыстық театрымыз «Темір Нарком» спектаклін сахналап, ғылыми-танымдық конференция ұйымдастырып, Жүргеновтану ілімінің мәселелерін көтеріп, қайраткер тұлғаның болмыс-бітімі мен қабілет-қарымын насихаттаудың маңызы сөз болды. 
Бүгінде Жүргеновтану ілімі қалыптасып, Темірбек Қараұлының тарихтағы орны мен қызметіне баға берілуде.
Сыр өңіріндегі медиа-ақпараттық орталық – «Сыр медиа» холдингі Темірбек Жүргенов атындағы шығармашылық үйінде орналасқан. Яғни Жүргеновтің танымы мен тағылымын насихаттауда журналистер қауымы еңбектенуде.
2023 жылы мемлекет және қоғам қайраткері Т.Жүргеновтың 125 жылдығы аталып өтіледі. Біз бұл бағыттағы кешенді жұмыстарды бастап кеттік.
Руслан Рүстемов,
Қызылорда облысының мәдениет және спорт басқармасының басшысы

Қайраткер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Әскери қызметшілердің балалары Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану мұражайында болды.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылды «Балалар жылы» деп жариялағаны белгілі. Осы орайда Қызылорда гарнизонында балаларға арналған түрлі іс-шараларды ұйымдастыру дәстүрге айналғанын атап өткен жөн. Демалыс күндері әскери қызметшілердің балалары облыстық тарихи-өлкетану мұражайына экскурсия жасап, ондағы бай тарихи жәдігерлермен танысты. 
Іс-шараны ұйымдастырудағы мақсат жас ұрпақтың шығармашылық қабілетін жетілдіру, балалардың бойында өткен тарихқа деген құрметті қалыптастыру.
Балалар мұражайдағы қазақ халқының зергерлік, этнографиялық бұйымдарымен, екінші дүниежүзілік соғыста қолданылған қару-жарақ түрлерімен танысты. Әсіресе, оларды Қазақстанның тәуелсіздік жылдарына арналған жәдігерлер қызықтырды. Әскери қызметшілердің қыздары КСРО халық әртісі, Халық қаһарманы Роза Бағланова мен Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген әртісі Мәдина Ералиеваға арналған экспозиция ерекше таңдандырғанын атап өтті.
<blockquote>
 Балалар жылына арналған шаралардың бірі – тарихи-өлкетану мұражайына саяхат болды. Бүгінгі шарамыз Халықаралық балалар күнімен тұспа-тұс келіп отыр. Мұражайды тамашалау барысында балалардың өткен тарихымызға ерекше қызығушылық танытқанын көріп қуандым. Әскери қызметшілердің балаларымен осындай рухани маңызы бар шараларды алдағы уақытта да жиі-жиі өткізіп тұру жоспарда бар, – дейді Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлері әскери бөлімі командирінің орынбасары аға лейтенант Ақылбек Болат.
</blockquote>
«Өткенді білмей, болашақты болжау мүмкін емес» деген. Балалардың музейден еліміздің мәдениетімен, туған өлке тарихымен танысып, таным-түсініктерін молайтып шыққаны анық.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/05/284555500_508651340959002_5225532878406607552_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/05/283984873_508651314292338_2172096053545598746_n.jpg" alt="" />

Әскери қызметшілердің балалары мұражайда болды

Kyzylorda-news.kz. Бүгін облыстық Н.Бекежанов атындағы қазақ академиялық музыкалық драма театрында халық жазушысы, Қазақстанның Еңбек Ері, Мемлекеттік сыйлықтың иегері, Әбдіжәміл Нұрпейісовті еске алуға арналған «Ұлт әдебиетінің абызы» атты кеш өтті.
Қаламы теңіз толғаған қайсар қаламгерді еске алуға арналған кешке облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары Балайым Кесебаева, Ғалым Әмреев, руханият саласының белді өкілдері Елубай Смағұл, Мырзан Кенжебай, ақын Шөмішбай Сариевтің жұбайы Жұмакүл Қазиқызы, белгілі кинорежиссёр Рүстем Әбдірашев, Әбдіжәміл Нұрпейісовтің ұлы Кәрім мен қызы Шұға Нұрпейісовтер және туған-туыстары қатысты.
Еске алу кешінде Ә.Нұрпейісовтің өмірі мен шығармашылығы жайлы «Қайран Әбе, қардарым» атты бейнесюжет көрсетілді. Жиылған қауым «Мен теңіздің ұлымын» театрландырылған композициясына тәнтті болды. Ал, театр әртістері «Теңіздей терең жан сырым» атты фантасмогориялық рухнама оқып, ақынның «Соңғы парыз», «Қан мен тер» шығармасынан үзінді көрсетті. 
Рухани кеште Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі Толыбай Абылаев пен жас ақын Айдар Сайлауов арнау оқып, күллі әлемге қазақ сөз өнерінің салтанатын кемел тұрғыда көрсете білген Әбдіжәміл Нұрпейісовті еске алды.
Айта кетейік, әлем әдебиетінің классигі Әбдіжәміл Нұрпейісовтің еске алу шарасы екі күнге жалғасады. Ертең жазушының шығармашылығына арналған республикалық ғылыми конференция өтеді.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/05/fb_img_1653661276824.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/05/fb_img_1653661263058.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/05/fb_img_1653661486318.jpg" alt="" />

Әбдіжәміл Нұрпейісовті еске алуға арналған «Ұлт әдебиетінің абызы» атты кеш өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігі 21 мамырда Мәдениет және өнер қызметкерлерінің кәсіби мерекесіне орай қасиетті Түркістан қаласында мәдениет және өнер саласының ұйымдары мен қызметкерлерінің «Рухани қазына – 2022» фестивалінің жеңімпаздарын салтанатты түрде марапаттады.
Біздің анықтама. Қазылар алқасы еліміздің 17 өңірінен келіп түскен кітапхана саласы бойынша – 125 өтінімді, мәдени ойын-сауық саласы бойынша 87 өтінімді, музей саласы бойынша 73 өтінімді қарастырды.
Бір аптаға созылған байқау нәтижесі бүгін ресми жарияланып, фестивальдің 44 жеңімпазы арнайы сыйлықтармен марапатталды.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт вице-министрі Серік Жарасбаев фестивальге қатысушыларды марапаттау рәсімінде сөз сөйлеп, мәдениет және өнер саласының қызметкерлерін кәсіби мерекемен құттықтады.
Бұдан бөлек, Фестиваль жеңімпаздарын Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігінің Мәдениет комитетінің төрағасының орынбасары Күміс Сейітова, «Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасы» республикалық мемлекеттік мекемесінің директоры, қазылар алқасының төрағасы Бахытжамал Оспанова, «Бозоқ» Мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы» республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының директоры қазылар алқасының төрағасы Сәуле Бөрібаева, «Жүсіпбек Елебеков атындағы республикалық эстрадалық-цирк колледжі» республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының директоры, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, қазылар алқасының төрағасы Жеңіс Сейдуллаұлы, Дәстүрлі әнші, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Ардақ Балажанова марапаттап, қаржылай сыйлық табыстады.
Сыр өңірінен Қызылорда облыстық тарихи- өлкетану музейінің филиалы Арал ауданық тарихи-өлкетану музейінің, Балықшылар бөлімі «Үздік аудандық (қалалық) маңызы бар музей» номинациясы бойынша 1 000 000 (бір миллион) теңгені жеңіп алса, «Үздік аудандық (қалалық) мәдениет үйі, мәдениет сарайының қызметкері» номинация бойынша Жалағаш аудандық мәдениет үйі жанындағы «Алтын-Арай» ән-би ансамблінің жетекшісі Бурабай Руслан Әбдібекұлы 500 000 (бес жүз мың) теңгені еншілеп қайтты.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/05/281847310_1528528934211292_5339329104143206932_n.jpg" alt="" />

«Рухани қазына»: Аралдағы балықшылар музейі үздіктер қатарында

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Театр өнерінің туындысын тамашалауға еліміздің түкпір-түкпірінен өнер және мәдениет майталмандары, зиялы қауым өкілдері және Түркістан қаласының өнерсүйер қауымы қатысты, деп хабарлайды ҚазАқпарат.
«Қорқыт туралы аңыз» пластикалық спектаклінде Қорқыт алып қарағаштан ойып қобыз жасайды. Әлемді қобыз үнімен әлдилеген бабамыз, көрген түсінен шошып, өлімнен қашады. Жерұйық мекенді іздейді. «Қайда барса да, Қорқыттың көріне» кезігіп, ақыры туған жеріне – дүниенің кіндігі саналатын Сыр-Дарияға оралады. 
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/05/23/2205230019437844f.jpg" alt="" />
Жазушы-драматург Ермек Аманшаевтың либреттосы бойынша қойылған «Қорқыт туралы аңыз» атты пластикалық спектаклін белгілі ресейлік балетмейстер Константин Семенов сахналады. Композиторы – дарынды жас композитор Хамит Шанғалиев. Көркемдік жетекшісі – Айнұр Көпбасарова. 
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/05/23/2205230019437843f.jpg" alt="" />
Қойылымда кейіпкер сөзі көп емес, өйткені бұл – пластикалық спектакль. Өзгеше айтқанда, артистер оқиғаны, қойылым кейіпкерлерінің ішкі сезімдерін би қимылдары арқылы баяндайды. Бұдан бөлек, пластикалық театр – адамдар түрлі тілде сөйлесетін қоғамға арналған, ал би қимылдарын аудармасыз түсінуге болады. 
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/05/23/2205230019437842f.jpg" alt="" />
Қойылымды тамашалаған Мәдениет және спорт вице-министрі Серік Жарасбаев, Түркістан облысының әкімі Өмірзақ Шөкеев Түркістанды түркі әлемінің мәдени және рухани орталығына айналдыру жолында театрдың маңызы зор екенін айтып, өнер ұжымына алғыс айтты.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет

«Туған елге тағзым» өлкетану-зерттеу экспедициясы мәресіне жетті

ТЕТ-2022: Сыр өңіріндегі алғашқы кітапхана

Қармақшыда «Ана мен бала денсаулығы – ұлт болашағы» атты фестиваль өтті

Қазалыда жазушы Қуаныш Жиенбайдың шығармашылық кеші өтті

Мемлекет басшысы Шәмші Қалдаяқовты «Қазақстанның Еңбек Ері» атағымен марапаттау туралы жарлыққа қол қойды

Қызылордалық өрендер жеңіс тұғырында

Қызылордалық студенттер республикалық байқауда топ жарды

Қайраткер

Әскери қызметшілердің балалары мұражайда болды

Әбдіжәміл Нұрпейісовті еске алуға арналған «Ұлт әдебиетінің абызы» атты кеш өтті

«Рухани қазына»: Аралдағы балықшылар музейі үздіктер қатарында

Түркістанда «Қорқыт туралы аңыз» пластикалық спектаклінің премьерасы өтті

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет

«Туған елге тағзым» өлкетану-зерттеу экспедициясы мәресіне жетті

ТЕТ-2022: Сыр өңіріндегі алғашқы кітапхана

Қармақшыда «Ана мен бала денсаулығы &#8211; ұлт болашағы» атты фестиваль өтті

Қазалыда жазушы Қуаныш Жиенбайдың шығармашылық кеші өтті

Мемлекет басшысы Шәмші Қалдаяқовты «Қазақстанның Еңбек Ері» атағымен марапаттау туралы жарлыққа қол қойды

Қызылордалық өрендер жеңіс тұғырында

Қызылордалық студенттер республикалық байқауда топ жарды

Қайраткер

Әскери қызметшілердің балалары мұражайда болды

Әбдіжәміл Нұрпейісовті еске алуға арналған «Ұлт әдебиетінің абызы» атты кеш өтті

«Рухани қазына»: Аралдағы балықшылар музейі үздіктер қатарында

Түркістанда «Қорқыт туралы аңыз» пластикалық спектаклінің премьерасы өтті

Қармақшыда «Ана мен бала денсаулығы – ұлт болашағы» атты фестиваль өтті