<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Халық саны 80 мыңға жуық Арал аудан орталығында жол жүру мәдениеті әлі қалыптаса қоймаған. Оған себеп кей көше бойында жол-көлік оқиғасының көптеп орын алуы. Кей кездері көшедегі асфальт жолда адамдардың қатарласа жүруі барлық көлік тізгініндегілердің ашуын келтірері анық. Тіпті жаяу жүргінші өтетін арнайы жолдан темір тұлпарлардың жоғары жылдамдықпен өте шығатытын да көріп жүрміз. Осы сынды әрекеттер соңы оқыс оқиғаға әкеліп жатады.Соңғы жылдары өзектілігін жоғалтпаған атаулы мәселеге Президент Қасым-Жомарт Тоқаев ерекше назар аударып, заң бұзушыларды қатаң жазалауды тапсырған болатын. Сонымен бірге мемлекет басшысы мас күйінде автокөлік жүргізгендерді қатаң жазалау керектігін де тапсырды. Қалаларды дамыту мәселелері жөніндегі кеңесте Президент: «Елімізде жол-көлік оқиғаларының көп тіркелетіні алаңдатады. Адамдар қаза тауып, жарақаттанып жатыр. Жол апатынан зардап шеккендер саны басқа елдердегі қарулы қақтығыстардан қаза табатындардың санынан кем емес. Жол қозғалысы мәдениеті айтарлықтай төмендеп кетті» &nbsp;деген еді.Көлік құралына деген сұраныстың жоғарылығы апатты жағдайлардың артуына да әкеліп отыр. Тәртіп сақшыларының жол қауіпсіздігі жөнінде айтқандарына мән беріп жатқан жан жоқ секілді. Керсінше, жоғары жылдамдықпен жолдың қарсы жолағына шығып кетіп, кайғылы оқиғаға тап болады. Осыдан келіп жолдың сапасыздығы мен қараусыз жүрген малды кінәлайтыны тағы бар.<blockquote>– Аудан тұрғындарына арнайы жол қауіпсіздігі жөнінде көптеген ескертпе жұмыстары жүргізіліп жүр. Таяуда «Автобус», «Тасмалдаушы», «Қауіпсіз жол», «Мотоцикл» сынды көптеген іс-шара өткізілді. Көпшілік көкейінде жүрген сауалдарына құқықтық көмек берілді. Атаулы шараның басты мақсаты – жолда жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Қазақстан Республикасы азаматтарының тіркелген жекелеген көлік құралдарын Қазақстан Республикасына әкелуі мен пайдалануының кейбір мәселесі туралы 2020 жылғы 20 мамырдағы Үкіметтің №306 қаулысына сәйкес ішкі істер органдары көрсетілген санаттағы автомобильдерді тіркеу бойынша халық арасында құқықтық түсіндіру жұмыстарын жүргізу болып табылады. Сондай-ақ жүргізушілердің шамадан тыс жұмыс істеуі нәтижесінде рульде ұйықтап кетуі себебінен орын алатын жол-көлік оқиғаларының алдын алу және жол қауіпсіздігін арттыру мақсатында жедел профилактикалық шаралар өткізіліп келеді, – деді Арал Апб-нің әкімшілік полиция бөлімшесінің бастығы полиция капитаны Еркебұлан Ғарифуллаұлы.</blockquote>Тағы бір мәселе, кәмелет жасқа толмаған жасөспірімдердің көлік жүргізуі. Түнгі уақытта көлік тізгінін бермейтін жасөспірімдер арасындағы бір-бірімен жарыса айдауы жол көлік оқиғасының басты себебі екені &nbsp;белгілі. Жол бермей «мен бірінші жүруім керек» немесе «менің жолыма түсіп, алдыма шығып кетті» деп ерегесіп жарысатын жасөспірімдер өз өмірлерін қиып келе жатқандығын сезбейді. Салдарынан қателік орын алып, жазықсыз бөтен көлікке соғылып жатады. Бұл мәселенің алдын алу алдымен ата-ананың қолында. Сол себепті кәмелет жасқа толмаған балаға көлік айдауға рұқсат бермей, баласының саулығын ойлаған дұрыс.<blockquote>– Жол жөнделген. Тіпті қаланың көптеген көшелеріне асфальт түскен. Оның сапасы да жақсы. Дегенмен балаларымызды көше бойына ойнатуға қорқамыз. Кей адамдар тегіс әрі тура жол бойында көліктердің жоғары жылдамдықпен жүргенінің нәтижесінде оқыс оқиғаға ұшырап жатады. Көбіне балалар жол жүрісі қағидаларын біл¬меген соң немесе оларға немқұрайлы қарау салдарынан жолдың бойында ойнап жүрген, белгіленбеген жерлерден көшені кесіп өтуінің салдарынан жол апатына себепші болып жатады, – деді қала тұрғыны Марат Рысбекұлы.</blockquote>Тағы бір мәселе, 18 &nbsp;жасқа толмаған жасөспірімнің мопед, скутер сынды тұлпар мінуі. Олар жол ережесін білмеуінің кесірінен оқыс оқиғаға тап болады. Атаулы көлік тізгініндегі кішкентай балаларды көріп «байқап жүрсе екен» дейсің де, жандарынан өтіп кете береміз. Бұл мәселеге заң да үнсіз қарап қалмады. Өткен жылы мамыр айында Мәжілісте «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жол жүрісін ұйымдастыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң қабылданды.Кешкілік серуенге шыға қалсақ, түрлі электросамокат, мопед түрлерін кездестіреміз. Оны тіпті балалардың үлкені де, кішісі де айдап жүреді. Ал мұндай көлік құрылғысын жалға беріп те кәсібін айналдырып отырғандар жетерлік.<blockquote>– Бүгінде жаяу жүргіншілер қатары азайды десек қате болмас. Себебі технология күн санап дамыған заманда түрлі көлік құрылғылары пайда болып жатыр. Мәселен, мектепке немесе жұмысқа күнделікті қатынауға электросамокат, мопед секілді түрлі көлік құрылғыларын тізгіндеген жандар қатары көбейіп келеді. Дегенмен жол ережесін білмейтін жандардың салдарынан оқыс оқиғалар болып жататыны көңілге қаяу салады. Сол үшін мұндай құрылғы түрлерін айдауға шектеу қойылғаны жөн секілді. Яғни жол ережесін білетін, жүргізуші куəлігі бар адамдар айдағаны дұрыс. Бұл барлығымыздың қауіпсіздігіміз үшін тиімді болар еді, – дейді қала тұрғыны Ж.Әбденова.</blockquote>Соңғы кездері жол көлік оқиғасы орын алғандығы туралы жиі құлағымыз шалатын болды. Әрине, бұл жаңалыққа көңіліміз құлазып қалады. Жауапты мамандар да барынша ескерту жұмыстарын жүргізіп, қауіпсіздік шараларын ұйымдастыруда. Дегенмен мұны тыңдайтын құлақ болмағанның салдарынан қаншама адам өмірі қиылды десеңізші?!. Жетер жерімізге асықпай-ақ жетуге болады. Осыны есте сақтап, көлік тізгінін ережеге бағына отырып басқарғанымыз дұрыс-ақ.&nbsp;А.НҰРЛАНОВА Фото: ашық көздерден

«Соқыр» жолда сақтық керек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Заманның өзгергені ме, әлде қоғамның дамуға бет бұрғаны ма қазір темір тұлпар тізгіндегендер көп. Бұрындары ер азаматтар ғана руль ұстаса, бүгін қыз-келіншектер де көлік басқарып, жүйткіп бара жатқанын көргенде таң қалмайтын болдық. Көлік тұрмысқа қажетілігімен қоса, бәсекеге де айналып бара жатқан сыңайлы. «Бір үйге бір көлік керек-ақ» дегенді қанатты сөздей құлақ шалатын. Ал қазір жағдай жеткендердің үйінде адам басына бір көлік бар. Әр нәрсенің жақсы, жаман жағы болатын секілді темір тұлпардың да төңірегінде мәселе жоқ емес. Жол - көлік оқиғаларын күнде құлақ естіп, көз көріп, үйреншікті құбылысқа айналып кетті. Көбіне мұндай жағдайлар жол ережесін білмейтін жүргізуші себебінен болып жатады. Ақшасы бардың айы оңынан туған заманда жүргізуші куәлігін еншілеу де оңайлаған.&nbsp;Жүргізуші куәлігін алуға байланысты өзгеріс көп. Тіпті тест тапсыру кезінде шикілік шығып, түк білмейтін адамдар да рөлде отыратын болды. Сондықтан куәлік алу жеңіл жолмен келмейді. Алғашқы сыннан өтпесе, меселі қайтпай қайта тапсыратындар бар. Ол үшін талап пен тәртіпке бағыну керек. Биылдың өзінде жүргізуші құжатын алудың жаңа заңдылығы енгізілді. Бұрындары біліктілікті анықтайтын теориялық тестті облыс орталықтарына барып тапсыратын. Қазір ол оңтайландырылды. Аудандық халыққа қызмет көрсету орталықтарында сынақтан өтсеңіз, тәжірибелік сынаққа ғана барасыз.&nbsp;<blockquote>– Жүргізуші куәлігін алу үшін теориялық сынақ тапсыруға жеке басыңызды анықтайитын куәлік, 73 формалы медициналық анықтама, оқығаны туралы куәлік және 4615 теңге жүргізуші куәлігі үшін жарнапұл төлейсіз. Биылғы жылдың сәуір айында жүргізуші куәлігін алуға арналған №862 бұйырыққа өзгерістер енгізілді. Бұған дейін А және В санаты үшін куәлік алушыларға оқу куәлігі талап етілмеген болса, бұдан былай барлық санат бойынша құжат алушыларға оқу міндеттеліп отыр. 4 айға жуық уақыт ішінде &nbsp;ауданда 3 адам жүргізуші куәлігін алу үшін сынақтан өтіп, құжатты болды. Тестілеуде 40 сұрақтың 32-сіне дұрыс жауап беру керек. Тапсырушыны екі жақтан камера түсіріп отырады. Бұған қоса дыбыс жазғыш аппарат орнатылған. Сондықтан заңсыздықтың орын алмауы үшін бақылау қатаң – дейді аудандық халыққа қызмет көрсету орталғының маманы Азамат Мұратұлы. &nbsp;</blockquote>Мұндай сынақты алғаш құжат алар кезде және өрескел заң бұзушылық жасап, жүргізуші куәлігінен айырылған жағдайда қайта тапсырады.&nbsp;Жаңа заңдылыққа сәйкес, оқу куәлігіннің міндетті болуы автомектептердің жұмысының жүруіне оң ықпалын тигізуде. Ауданда 3 жылдан бері жұмыс істеп тұрған «Отан-Арал» ЖШС-нің қарқыны артқан.<blockquote>– Біз теориялық білім береміз. Сондай-ақ тестте келетін сұрақтар бойынша дайындаймыз. Курс 3 апта жүреді. Осы кезде 13 адам курстан өтуде. Олардың арасында 60 жасқа таяған егде кісілер де, жастар мен әйелдер де бар. Көбі көлікті практика жүзінде үйренгендер. Бірақ жол ережесінің кейбір тұстарынан бейхабар, – дейді оқу бөлімінің жауапты маманы Анар Сәбитқызы.</blockquote>Әрине автомектепте оқу ақылы. Әлеуметтік желіде өздерінің қызметін жарнамалаған мұндай мектептерден көз сүрінеді. Олар онлайн, офлайн негізде даярлықтан өткізіп, куәлік береді. Желідегі жарнама бойынша автомектеп деп көрсетіліп, өз қызметін ұсынған нөмірге хабарласып көрдім. Әрбі-бері сөйлескен соң «оқуға қатыспай-ақ куәлік алуға бола ма?» және «қомақты қаржы төлесем теориялық, практикалық сынақтан өткізіп бере аласыз ба?» деп сұрадым. Өздерін Шымкент қаласынанбыз деп таныстырған телефонның арғы жағындағы жарнама иесі ол үшін мені аталған қалаға келуге шақырды. Оңай куәлікті болу да бірнеше жүзмыңдықты санап берумен тынатын шаруа екен.&nbsp;Жоғарыда айтылған қаптаған камера мен бақылаудан соң «бұл мүмкін бе?» деуіңіз заңды. Мұның бәрі алдын-ала келісіліп, сіздің төлқұжатыңызбен өзгенің сынақ тапсырып шығуына, ал соңында құжаттың сізге жазылуына мүмкіндік береді.&nbsp;Бұл заңды белден басу болса, құжатсыз да емін-еркін көлік рөліне отыратындар да бар арамызда. Жыл басынан бері ауданда құжатсыз көлік тізгіндеген 377 адамға Қазақстан Республикасы Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 612-бабына сәйкес хаттама толтырылған. Мұндай келеңсіздік жастар мен әйелдер арасында көп кездеседі.&nbsp;Қазақстан Республикасының заңдарына сай жүргізуші кәлігі тек кәмелетке жасы толғандарға ғана беріледі. Сәйкесінше көлік рөліне де жүргізуші куәлігін алмай тұрып, он сегіз жасқа толмай отыруға рұқсат жоқ. Бірақ шалғай елді мекендерді былай қойғанда, жолдағы көлігі сапырылысқан ірі қалалардың өзінде құжатсыз көлік жүргізетін балалар азаймай келеді.Олардың көпшілігі әке-шешесінің рұқсатынсыз, ата-анасы үйінде жоқ кезде көлікті рұқсатсыз мініп кетеді. Ал кей жағдайда үлкендер жағы баласын еркелетіп, өтінішін аяқсыз қалдыра алмай көлігінің кілтін өз қолымен табыстап жатады. Мұндай азаматтар «Балаға пышақты бермесең, бір жылайды, пышақты берсең екі жылайды», «Балаңды аясаң аяма» деген бағзыдан келе жатқан ата-бабамыздың даналық сөздерін қаперіне ала бермейді.Өйткені, көліктің кілтін құжатсыз балаға өз қолымен ұсынып тұрған ата-ана өз ұл-қызын ғана емес, жолдағы жүргізушілер мен жүргіншілердің басын да қауіпке тігіп тұр. Бүгінде тәжірибесі бар, жол ережесін жетік білетін жүргізушілердің өзі жол апатына ұшырап жатады. Ал көлікте тосыннан техникалық ақау пайда болса, жолда аяқ асты апаттық жағдай туындаса, ешқандай тәжірибесі жоқ баланың тез шешім қабылдай алмайтыны түсінікті. Бұл баланың өзіне ғана емес, айналасына төнген қауіп.Осы ретте 8 сыныптан бері көлік тізгіндеп үйренген 32 жастағы қала тұрғыны Гүлназ Қайырбекқызы былай дейді:<blockquote>– Отбасында төрт қыз болдық. Ер бала болмаған соң әкем мені ер балаша тәрбиеледі. 8 сыныптан бастап көлік жүргізуді үйрендім. Біз ауылда тұратын болғандықтан бұл кезде менің құжатсыз көлік басқауыма еш кедергі болған жоқ. Кейін 18 жасқа толғанда жүргізуші куәлігін әкем өзі алып берді. Ол кезде қазіргідей заң күшті емес болатын. Бірақ мен практика &nbsp;жүзінде өз бетіммен барлық жол ережесін меңгеріп, көліктің автоматты, механика түрін басқаруды меңгеріп алғандықтан осы кезге дейін ешқандай өрескел заң бұзушылық жасап немесе жол апатына себепші болған емеспін. Қазір Астана қаласында тұрамын. Нәпақа табу үшін жалдамалы көлік алып, такси қызметін атқардым. Ерте жастан көлік айдаудың, құжатты сатып алудың дұрыс емес екендігін білемін. Бірақ жылдар бойғы тәжірибенің арқасында көліктің ақауын оңай тауып, өз бетімше жөндей де аламын. Нәзік болмысым бұған кереғарлық келтірген &nbsp;емес.</blockquote>Ал Ерлан Бержанұлы өзінің 3 жылдан бері жүргізуші куәлігін ала-алмай сенделіп жүргендігін айтады.&nbsp;<blockquote>– Көлік жүргізуді жақсы білемін. Жалған айтпай-ақ қояйын ең бірінші көлік айдап үйрендім. Құжатсыз да басқардым. Бірақ ол қылығым әшкере болып, айыппұл арқалаған соң көлік айдауды доғарып, құжат алудың қамына кірістім. Алғашқы барғанымда теориялық тесттен оңай өтіп, &nbsp;практикалық сынақтан сүрініп қайттым. Кейін тест сұрақтары өзгеріп, қиындай түскендігін байқадым. Практика алаңының да жол белгілері жаңартылған. Сондықтан бұл жолы тағы да жүргінші жолғанына 5 сантиметр жақын тоқтағаным үшін маған куәлік бермей қойды. Шынымды айтсам қайта-қайта сынақ тапсыру менің қалтама салмақ салды. Оның үстіне облыс орталғына барып тапсыру керек. Сондықтан көбінің бұған шамасы жете бермеген соң амалдың жоғынан тәуекелге бел буып, қажеттіліктен құжатсыз көлік айдап жүрмін. Менің ойымша, құжат алудың жолдарын қиындату тек қарапайым халыққа ғана әсерін тигізіп жатыр. Қалталылар үшін мұның да оңай шешімі табылған. Сол себепті, әр ауданда сынақ тапсыруға мүмкіндік жасалса,– дейді ол.&nbsp;</blockquote>Оңтүстік Кореяның Чха есімді тұрғыны жүргізуші куәлігін алу үшін 2005 жылдан бастап 950 рет теориялық, 10 рет тәжірибелік сынақ тапсырған екен. Емтиханның бәрінен сүрінбей өтіп, куәлік қолына тигенде оның жасы 70-ке таяп қалған. Кейуананың табандылығына тәнті болған полиция қызметкерлері «Чха жүргізуші куәлігін қолына ал¬ған күні өз қолымызбен ескерткіш қойып береміз» деген екен. Алайда бұл қарияның қажырлығына қойылған белгі ме, әлде осы елдегі жем¬қорлықтан ада жүйесінің тазалығын мойындатқаны ма... мұны өзіңіз таразылай жатарсыз.Түйін. Көлік – алысты жақындатып, діттеген жеріңе тез жеткізудің құралы. Бұл – техника. Сондықтан оның сан алуан қыры мен сыры бар. Жол үсті сан мың адамның қозғалысын қамтамасыз етіп отырғандықтан онда өмір бар. Сол өмірдің өлшеуі жол үстінде таусылмас үшін темір тұлпарды тақымдар алдында жауапкершілікті сезіне біру керек. Құжат алу үшін заң күшейсе де айлалының көк қағазы түйткілді оңай шешуде. Ал құжатсыз көлік басқарғанның айыппұлмен құтылуы &nbsp;жеңіл жаза секілді. &nbsp;Иә, ақша жүргізуші куәлігін сатып алған адам мен сатқан адамның мәселесін шешер. Бірақ оның арты қанша адамның өліміне ұласып, қанша отбасы қара жамылуы мүмкін. Назерке МАРАТҚЫЗЫ Фото: ашық көздерден

Көлік жүргізу жауапкершілікті қажет етеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Өткен күнімізге көз тастап, ой елегінен өткізіп қарайық. Әріге бармай-ақ, кейінгі жылдардың өзінде елімізде қаншама игі істер атқарылды. Осындай толымды тірлік Арал ауданынан шалғай, яғни 165 шақырым қашықтықта орналасқан Жаңақұрылыс елді мекенінде де бар. Бұл туралы Жаңақұрылыс ауылдық ардагерлер кеңесінің төрағасы Сердалы Шалбаев хабарлады.– Негізгі тақырыпқа көшпей тұрып, өткенді тізбелесек. Әрине, халықтың тілегі бір күнде орындала бермейді. Бірақ билік халықты ескерусіз қалдырған емес. Тұрғындардың сұрауындағы қажеттіліктер кезең-кезеңімен жүзеге асуда. Солардың қатарында екі қабатты жаңа мектеп, фельдшерлік-акушерлік пункт, мал дәрігерлік пункт, ұялы байланыс мұнарасы, сондай-ақ әр шаңыраққа тартылған таза ауыз су. Ал ел болашағына баланған жастардың игілігіне демалатын, жазда ойын-сауық кештерін өткізетін жастар алаңы салынды. Өткенін ұмытпай Ұлы Отан соғысынан оралмаған боздақтарға арнап «Тағзым алаңы» ашылса, Ақбасты көлдерін суландыру үшін Сырдария өзенінің бойындағы «Нұралы» жарнасына үш қақпалы шлюз салынды. Ал Аманөткел елді мекенінің тұсынан, Сырдария өзенінен бастау алатын «Ералы» каналы қазірде бірнеше көлді, мал жайылымдарын, шабындық жерлерді суландыруға, егіс егуге және де балық өсіретін тоғандар жасауға өте тиімді болып отыр. Бұл каналдың да арнасы кеңейіп, жиегі биіктеді.Міне, осының барлығы ел басқарған азаматтардың іскерлігі мен ауыл халқының ауызбіршілігінде. Осындай бірліктің тағы бір көрінісі жаңадан салынған "Өтеш ахун" шаңына қарамай 14 шақарым жолда жұмыс жасаған &nbsp;мешіті мен жанынан салынған 100 орындық асхана десек болады.Бұл тек тілге тиек етілгені ғана. Жемісті жұмыс жайында айта берсек таусылмайды. Алайда ауыл халқына ерекше қуаныш сыйлаған жаңалық көршілес қос ауданды жалғап жатқан автожол құрылысы болды. Қазалыға қарасты Бекарыстан би мен Жаңақұрылыс ауылын жалғап тұрған 35 шақырым жолдың азабын мұндағы ел жақсы біледі. 30 жылдам астам уақыт бойы жөндеу көрмеген қара жолда қаншама қиындық болғанын білетін халық жылдар бойы айтып та, жазып жүрді.Осы жолдың 13 шақырымы Қазалыға қарайтын. Мұхтар Оразбаев Қазалының әкімі болып тұрған тұста өздеріне қарасты бөлігі асфальтталып, халық игілігіне берліген. Ал ауданға қарасты 22 шақырымның 8 шақырымы 2018 жылы жөнделіп, құрылысы жұмысы тоқтап қалған еді. Бұл халықтың үмітін оятқанымен "қалғаны не болады?" деген сұрақ мазалады. Жиі айтылып, аудандағы атқарушы билікке әркез сауал ретінде қойылып келді.Міне, бүгін сол жұмыстың жемісін көріп отырмыз. Жаңақұрылыстырдың арманындай болған тақтайдай түзу жол толық аяқталды. «Нұрас и Компания» ЖШС жауапкершілігіне алған міндетті тиянақты түрде тындырып, ауыл тұрғындарының ақ батасын алып отыр. «Нұрас и Компания» ЖШС басшысы Нұркен Ботабаев сөз арасында "2022 жылы Қазалы ауданына қарасты 13 шақырым жолды біз асфальттап едік. Енді міне, сәтін салып 14 шақырым жолдарыңызды ойдағыдай сапалы түрде аяқтап, ел игілігіне бердік. Рахаттарыңызға пайдаланыңыздар. Сәтті жол болсын" деп ойын түйіндеді.Осы аталған автожолмен жүру халық үшін өте қиындық туғызды. Жолдың жөнделуі жөнінде ауыл тұрғындары облыстық мәслихаттың депутаты Ібайдулла Тілеп мырзаға өтініш айтып, аманат етіп тапсырған. Елдің аманатын орындау мақсатында халық қалаулысы жоғарғы орындарға талап қойып, жолды жөндеуге қаражат бөлу жөнінде көптеген жұмыстар атқарып, жолдың сапалы істелуіне бір кісідей атсалысты.&nbsp;Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы өз Жолдауында елдегі автожол &nbsp;құрылысына, оның ішінде жергілікті жолдардың сапасына мән беру керектігін айтқан болатын. Тапсырма орындалуымен құнды деген осы емес пе?! Расында облыс, аудан, ауыл аралық автомобиль жолдарының талапқа сайлығы, ауылдық жерлерде тұратын халықтардың әлеуметтік-тұрмысының жақсаруына бірден-бір көзі деген. Жолдың жақсысы ауылдың дамуына, кәсіп көздерінің жаңадан ашылуына ықпал жасайды.&nbsp;Ел үшін, халық үшін осындай игі істер жалғасын таба берсе, халықтың әлеуметтік-тұрмыстық жағдайы жақсартары сөзсіз, – деді Сердалы Шалбаев.

Сердалы Шалбаев: Елдің өркенін білгің келсе, жолына қара

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қызылорда қаласына қарасты ауыл шаруашылығы құрылымдары егін-терім науқанын табысты аяқтады. Негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі артты. Түрлі дақылдардан жиналған өнім көлемі жоғарылады. Осылайша диқанның ала жаздайғы бейнеті ақталды.Қалалық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары бөлімінің мәліметіне сүйенсек, биыл 8298 гектарға егін егілді. Оның ішінде негізгі дақыл – күріш 3856, бидай 368, қант құмайы 40, жаздық арпа 2, жаңа жоңышқа 286, ескі жоңышқа 1297, картоп 130, көкөніс 1329, бақша дақылдары 990 гектар.– Бүгінде ауыл шаруашылығы дақылдары толық жиналды. Күріштен жоғары өнім алынды. Оның әр гектарынан орта есеппен 51,5 центнер өнім жиналып, 19858 тонна астық құйылды. Сондай-ақ бидайдан 379, арпадан 3 тонна өнім алынды. Шаруашылық құрылымдары бойынша 7098 тонна малазықтық жоңышқа жиналды. Айта кетерлігі, биыл жоңышқадан өнім жоғары болды. Былтыр орта есеппен 35,1 центнерді шамаласа, биыл 44,8 центнерге жетті. Оған қоса картоптан 1625, көкөністен 16612,5, бақша дақылдарынан 13464 тонна жиналды, – деді қалалық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары бөлімінің басшысы Мейрамбек Әжібеков.Бөлім басшысының айтуынша, егін жинау жұмыстарына 20 жатка, 29 комбайн, 83 трактор, 21 трактор тіркемесі және 5 жүк көлігі қатысты. Оған қажетті 202,4 тонна дизель отыны жеткізілді. Жанар-жағармайды жеткізуге «РК Мұнай» және «Жібек жолы ЛТД» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері белгіленді. Дизель отынының әр литрі 250 теңгеден сатып алынып, ауыл шаруашылығы құрылымдарының қажеттілігіне жұмсалды.Сондай-ақ алдағы жылдың егісіне қажетті 1080 тонна күріш, 66 тонна бидай, 0,3 тонна арпа, 34 тонна жоңышқа, 8 тонна қант құмайы тұқымдары бар. Олардың барлығы жоғары репродукциялы сапалы тұқым қоры ретінде бағаланады. Биыл 2900 гектар сүдігер айдау жоспарланған еді. Қазір бұл жұмыстар жалғасын табуда.Қызылорда қаласы мен оған қарасты елді мекендерде 24922 бас сиыр, 32751 уақ мал, 17393 жылқы, 3170 түйе және 17 мыңнан астам құс есепке алынған. Қала бойынша 1695,1 тонна ет, 2444,7 тонна сүт, 591,4 мың жұмыртқа өндірілді. Ет өндіру 4,2, сүт 0,2, жұмыртқа өндіру 0,9 пайызға көбейген.Биыл «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасы бойынша көтерме жәрдемақыға 40,6 млн теңге бөлінген. Сол арқылы 110 маманның әрқайсысына 369200 теңгеден берілген. Бөлінген қаржы толығымен игерілген. Ал бюджеттік кредитке 524,2 млн (71 маман) қаралған.

Қызылордада түрлі дақылдардан жиналған өнім көлемі жоғарылады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жаңақорған ауданындағы М.Көкенов атындағы мәдениет үйінде еңбек және соғыс ардагері, «Қызыл Жұлдыз», «Ұлы Отан соғысы», «Октябрь революциясы» ордендерінің, «СССР және Қазақ ССР-і Оқу ісінің үздігі» белгісінің иегері, «Қазақ ССР-нің еңбек сіңірген мұғалімі», Жаңақорған ауданының құрметті азаматы Әбіласан Әшірбековтің еңбек жолына арналған «Ұлағатты ұстаз жолы» атты ғылыми-танымдық конференция өтті. Конференцияға алыс-жақыннан келген ғалымдар, ауданның зиялы қауым өкілдері, ұстаздар қауымы қатысты.Жаңақорған аудандық мәслихат төрағасы Ғалымжан Жарқынбектің модераторлығымен өткен ғылыми-танымдық конференцияда ардагер-ұстаз Батырхан Жоланов және Жаңақорған ауданының құрметті азаматы, журналист Ерубай Қалдыбек Әбіласан Әшірбековтің өнегелі өмірі мен еңбек жолы туралы баяндама оқыды.Сонымен қатар аудандық «Білім беру саласының ардагерлер ұйымы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы, ардагер-ұстаз Аллаберген Ахметов және ардагер-ұстаз Күләнда Жақыпбекова мінбеге көтеріліп, құнды деректерді ортаға салды. Туған жердің төл перзенті туралы естеліктер айтылып, мағыналы әңгімелер өрбіді.Мәдениет үйінің фойесіне ұстаздың еңбек жолын баяндайтын фотошежіре, альбомдар, әр жылдары мерзімді баспасөзде тұлға туралы жазылған материалдардан жасақталған көрме қойылды.Әрқашан адамгершілікті ту етіп, бойындағы білімі мен білігін жас ұрпақтың тәрбиесіне арнап қана қоймай, қоғамшыл, қайраткерлік қабілетімен елдің арбасын ілгері сүйреуге азаматтық үлесін аямаған асыл ағамыз – Әбіласан Әшірбековті бұл өңірде білмейтін, құрметтемейтін адам жоқ.<blockquote>Әбіласан Әшірбеков туралы әріптесі, ардагер-ұстаз, облысымыздың құрметті ардагері Зинабдин Шермұхамедұлы «Ұрпаққа аманат» кітабында былай деп толғанады: «Әбекеңнің басшылығы, яғни ұйымдастырушылығы, басқару, талап қою, тәртіп-талғамы – бәрі де ешкімге ұқсамайтын ерекше мектеп екен. Мен сол мектептен қажетімше сусындап, келешек өміріме азық болар үлгі-өнегеге қанықтым. Аз уақытта көп нәрсе үйрендім. Ол кісінің ұқыптылығына, тазалығына, жүріп-тұру әдебіне, тіпті сәлемдесу мәдениетіне ерекше мән беріп, бойыма сіңіруге тырыстым.</blockquote>Соның ішінде ол өзі ерекше қадағалайтын тәртіп мәселесін талап етуі айрықша болатын. Мектеп үйінде баланың білім алуына тап-таза жағдай қалыптасуы керек. Тіпті дәліздің өзінде артық қозғалыс, жүріс-тұрысқа, сырттан бөгде кісілердің бей-берекет кіруіне мүлде рұқсат жоқ. Мұның барлығы, білімгерлердің сабақ оқуына барынша жағдай жасауға келіп тірелетін мәселе еді» деп жазды.«Кілемге бергісіз алаша болады, ханға бергісіз қараша болады» дегендей, жасынан тағдыры еншілеткен тауқыметті тастай талабымен жеңіп, ақылы мен қайратын қара тұтып, содан қуат тауып, қатарының алды бола білген азамат өмірдің барлық сынында мұқалмай, баяғының батырларындай мұздай құрсанып, жел мен дауылға қасқая қарсы тұра біліпті. Ұстаз-аға туралы тебірене сыр шерткен алдыңғы толқын осылай дейді.Ардагер-ұстаз Аллаберген Ахметов ағаның көзін көріп, тәрбиесін алғанын мақтаныш тұтатынын жасырмады. Сондықтан оның пікірін түгел келтіруді жөн көріп отырмыз.– Отан соғысынан аман-есен келіп, енді өзінің сүйікті кәсібі – ұстаздықты ұлықтап, елдің баласын тәрбиеледі. Ұстаз ғана емес, білікті басшы, аяулы әке, ардақты ата, асыл жар, бір сөзбен айтқанда, айналасына айрықша нұрын шашқан қамқор тұлға бола білді.Өзі басқарған білім ордасында қарамағындағы жас мұғалімдерге әкесіндей болып, жанашырлығын аямады. Олардың бойындағы талантын танып, білімін жетілдіріп, әлеуетінің артып отыруына өзі бас-көз болып отырды. Жүрген жерінде ортасына өзінің ұстанымымен, жүріс-тұрысымен, киім-киісімен, жалпы зияткерлік болмысымен үлгі болып, ұстаз интеллектісінің шынайы келбетін қалыптастыра білді.Жоғарыдан ешкім бақылап тұрмай-ақ мектеп ұжымының өз-өзіне мықты талап қоя білуі, бұл сайып келгенде, әрбір тәлімгердің өз-өзіне деген жауапкершілігін арттырса керек. Сондықтан осындай қатаң күн режимін қалыптастырған білікті басшыны мектеп беделін биіктетіп, ұстаз ұлықтығын бекемдеген тұлға деп айтуымызға әбден болады. Әбекеңнің бойындағы тағы бір айрықша қасиеті – интуициясының мықтылығы, таным-түйсігінің тереңдігі еді. Осы қасиетімен ол адам жанын түсіне білді. Кадрларды дұрыс іріктей алуы, шәкірт жанына терең бойлауы арқылы мектеп мазмұнын да заманға сай дамыта алды. Соның арқасында қаншама жақсы нәтижелерге қол жетті. Мектепте жақсы мұғалімдер мен үздік шәкірттердің тәрбиеленіп шығуына жол ашты.Оның соңғы басшылық еткен №3 мектеп-интернаты, осы оқу ордасында кезінде Әбекең қалыптастырып кеткен үлгі-өнегенің іздерін әлі де көріп қалғанымызда, ұстаздың тәрбиесін алған темірқанат әріптестерімізге іштей риза болып отыратынымыз жасырын емес.Енді осы азаматтар осы сабақтастықты үзіп алмай, келесі буынға аманаттай алса, бұл мектептің бағы басынан кетпейді деп сенеміз. Сондай-ақ аудандағы барлық мектеп басшылары талапшыл ұстаздың қамқор әкедей ізгілік пен темірдей тәртіп қағидалары егіз ұштасқан ұлағатын, алдымен өз ар-ожданына кір жуытпаған тазалықты ту еткен қадір-қасиетін үлгі тұтып, бойтұмардай сақтай білсе деймін.Менің бұл жерде айтпағым, қасиетті қара шаңырақта қалыптасқан асыл құндылықтарымыздың қадірін қашырмай, «қайыңның қатты безіндей» о баста қалыптасқан қаранар қағида, қасиетті құндылықтарымызды көздің қарашығындай сақтай білсек, аға аманатына адалдығымыз осы болар.Бота тірсек бозбала күнімізден тәлімін бойымызға сіңіріп, нардың жүгін артарлық дәрежеге жеткізген асыл азаматтың көзін көрген, тәрбиесін алған әрбіріміздің бұл асыл міндетіміз, – деді ол.Бұлақтың да көзі суалады, көл тартылады. Бірақ бар ділімен, жанымен, таза пейілімен елге болсын деп, соңғы демі қалғанша өмірін халықтың қызметіне арнаған арда азаматтардың соңында қалдырған ұлағаты болашақ кәдесіне жарап, сана саулығына сәулесін түсіріп, ұрпақтан-ұрпаққа жалғаса беретініне кәміл сенеміз. Ата тағылымынан біз осыны түсіндік.&nbsp;Жәмила ЕРМАХАН &nbsp;

Жаңақорғанда «Ұлағатты ұстаз жолы» атты конференция өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;«Әлемнің әміршісі – еңбек», «Еңбек түбі – береке» дейді дана халқымыз. Қай-қай істі бастағанда айқын мақсат пен тәуекелге бел буып, бар күш-қуатыңды соның жолына салсаң, ешқандай еңбектің еш кетпейтінін көпшілігіміз жақсы білеміз.&nbsp;«Еңбектің наны тәтті» — деген мақалды есімізге түсірер болсақ еңбекпен келген табыстың үйге берекесін кіргізетініне көзіміз жетеді. Сондықтан еңбек адамы қашан да көпке үлгі. Адал асын маңдай терімен тапқан жандарды көргенде іштей қуанып қаласың. Бүгінде дайын дүниеге құмартқандар оңай олжа тапқысы келеді. Жеңіл жұмыс іздеп, қалада сабылып жүрген жастар да жетерлік. Бірақ ауылда сан кәсіптің кілті бар, мүмкіндікті пайдалана білгенге. Ала жаздай егін алқабында бел жазбай еңбек етіп, күзде несібесі артатын жандар қаншама?! Шиелі ауданында «Ортақшыл» деген ауыл бар. Ерекшелігі тары дақылын егеді. «Тары түйген ауыл» атанған. Мұндағы шаруалардың кәсібі осы. Тары өсірумен айналысатындардың бірі – Алмасбек Құрманбекұлы. Ол жары Гауһар Оспанова екеуі бірігіп, отбасылық кәсіпті дөңгелентіп отыр.Ерлі-зайыптылар әлеуметтік желіде де белсенді. Тарыны егіп, жинап алғаннан кейін қалай дайындалатынын желіге жүктейді. Сапалы жасалған өнімді көрген тұтынушылар жер-жерден тапсырыс береді. Жергілікті тауар өндірушілердің жәрмеңкесіне де қатысып, арзан бағада халыққа ұсынуда.<blockquote>– Бала кезімнен әке-шешемнің осы кәсібін көріп, қолғабыс етіп өстік. Есейгенде мен де шаруашылықпен айналыса бастадым. Тары егіп, тәжірибе жинадым. Отбасын құрғаннан кейін жолдасым екеуміз жалғастырдық. Жыл сайын 2-3 гектар жерге тары егемін. Мамыр айында басталған қызу тіршілік 90 күннен кейін жемісін береді. Тары егу де оңай шаруа емес. Жаз бойы егін басында боламыз. Уақытылы суарып, құстан қорғап, қырманға бастырғанша қадағалаймыз. Біздің сорт – жергілікті өнім. Сондықтан өнім мол болады. Суы қанық, жері тың болғандықтан гектарына 80-90 қап аламыз. Осылайша адал еңбегімнің жемісін көріп келемін. Тары сөгі мен талқаны адамға күш-қуат береді. Денсаулыққа пайдасы зор. Қан қысымын реттеп, асқазан жұмысын жақсартады, бауырға да пайдалы, – дейді Алмасбек Құрманбекұлы.</blockquote>Алмасбек тарыны қырманға жинап, кептіреді. Сабағынан бөліп, үгітеді. Қаптап, үйіне әкеледі. Одан әрі тіршілікті Гауһар екеуі жүргізеді. Қайнап тұрған суға салып, 40 минут ұстайды. Одан кейін қуырып, түйеді. Дайын өнімді саудаға шығарады. Бұдан бөлек тарыдан талқан жасайды. Қалдығынан мал азығын алады.<blockquote>– Біз тарыны қолдап орамыз. Техникамен оруға болмайды. Себебі, қауызынан төгілуге дайын тұрады. Қысқасы, піскенінен бастап, дастарқанға жеткенге дейінгі жұмысты тек қол еңбегімен атқарамыз. Содан да болар дәмі ерекше. Тапсырыс көп, кейде үлгермей қаламыз. Неше жылдан бері келе жатқан тұрақты тұтынушылар да бар. Бағасы да қалтаға қонымды. Тары сөгі мен талқан 1300 теңгеден, – дейді ол.</blockquote>Шағын кәсібін берекелі етіп отырған азаматтың ендігі жерде, мемлекеттік бағдарламалардың игілігін көрсем деген ниеті бар.

Еңбек адамы қашан да көпке үлгі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгінге дейін қаламызда көпқабатты үйлердің тек бес қабатты болғанына көз үйренген. Тек бірен-саран ғана тоғыз қабатты үш ғимарат болатын. Енді бүгінде бой көтеріп жатқан жеті-тоғыз қабаты тұрғын үйлер шаһарымызға өзгеше көрік беріп келеді.&nbsp;Қаланың даму кезеңіндегі ең айтулы жобалардың бірі – жаңа тұрғын аудандардың бой көтеруі. Сол жағалаудың өзі шаһардың жаңа келбетін айқындап берген сәтті жоба болды. Бүгінде басқа аумақтардан да көпқабатты үйлер бой түзеп, тұрғындар қуанышын еселеуде. Оған қоса, қала орталығындағы бірқатар үйдің қасбеті &nbsp;жөндеуден өтіп, жаңа кейіпке енді.Мәселен, құрылысы былтыр басталған Сырдария өзенінің сол жағалауындағы жеті қабатты 84 пәтерлі 6 ипотекалық тұрғын үйдің құрылысын жалғастыруға биыл облыстық және қалалық бюджеттерден 1,7 млрд теңге қаралды. Осы шағын ауданда тағы 40 пәтерлі 10 тұрғын үйдің құрылысын бастауға облыстық бюджеттен 2 762,5 млн теңге бөлініп, конкурс өтуде. Жоба құны – 8 929,9 млн теңге. Сонымен қатар осал топтағы отбасыларға 200 пәтер және жалғыз баспанасы апатты деп танылған тұрғындарға 135 пәтер сатып алуға 4,2 млрд теңге бөлінді. Өткен жылы аймақта 4108 пәтерлік 300 тұрғын үй салынған. Нәтижесінде 2400-ге жуық пәтер табысталып, 11 мыңнан астам тұрғын қоныстой тойлады.Биыл бюджет қаражаты есебінен 13,3 млрд теңгеге 1269 пәтерлік 67 тұрғын үй құрылысы жүргізілмек. Алдағы уақытта бұл көлем тағы да ұлғаяды. Жыл басынан бері 2800 тұрғынға 853 пәтер кілті табысталды. Оның ішінде «Тасбөгет» кентінде 323 отбасы баспаналы болса, Наурыз мерекесі қарсаңында Жаппасбай батыр көшесіндегі көпқабатты үйден 380 отбасыға үй берілді. Сондай-ақ 150 отбасыға сол жағалаудан пәтер кілті табысталды. &nbsp;Мұнан бөлек, осы айда &nbsp;«Отбасы банк» АҚ арқылы «Тұрғын үй-коммуналдық &nbsp;инфрақұрылымды дамытудың 2023-2029 жылдарға арналған бағдарламасы» аясында 1400 тұрғынға 470 пәтер пайдалануға берілді. Жыл аяғына дейін 1 595 пәтер ел игілігіне табысталмақ.<blockquote>– Жалпы қалада 3911 пәтерлі 74 көпқабатты тұрғын үйдің құрылысы жүргізілуде. Біз тұрғындардың талап-тілектеріне орай мақсатты шараларды жүзеге асырып, жайлы баспана ұсыну үшін көпқабатты тұрғын үй құрылысын қарқынды жүргізудеміз. Оның ішінде 3139 пәтерлі 58 тұрғын үй бюджет есебінен, 772 пәтерлі 16 тұрғын үй жеке инвестиция есебінен салынуда. Жыл соңына дейін 7 қабатты 10 үйдің жоба-сметалық құжаттарын және сараптама қорытындысын алу жоспарлануда, – делінген қала әкімдігінің мәліметінде.</blockquote>Ал өткен жылы бастау алған қала орталығындағы 12 көпқабатты тұрғын үйдің қасбетіне күрделі жөндеуді аяқтау үшін облыстық бюджеттен 120,8 млн теңге бөлінді. Сондай-ақ қосымша 20 көпқабатты тұрғын үйдің қасбетіне 740 млн теңге бөлініп, мердігер «Асар» және «Бест Строй Групп» ЖШС жұмыс жасауда. Оған қоса 77 көпқабатты тұрғын үй мен 2 әлеуметтік нысан қасбеті заманауи үлгіде әрленуде.Тұрғындардың арыз-шағымына сәйкес, көппәтерлі тұрғын үйлерге кондоминиум объектісінің ортақ меншіктегі мүліктеріне күрделі жөндеудің жекелеген түрлері бойынша 21 көпқабатты тұрғын үйді қайта жаңғырту үшін республикалық бюджеттен 1,9 млрд теңге бөлінді. Оның 18-інде жұмыс жасалуда, қалған 3-і бойынша тұрғындармен келісім жүргізілуде. Қазір &nbsp;мердігер мекемелер анықталып, келісім-шарт Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетіне жолданды. Мамандардың айтуынша, келісім алынғаннан кейін мердігер мекемелер жұмыс бастайды.Алдағы жылы 20 көпқабатты тұрғын үйдің жоба-сметалық құжаттары дайындалып, облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасына 2,2 млрд теңгеге бюджеттік өтінім ұсынылған.Сонымен бірге «Халық қатысатын жоба» бағдарламасы аясында қалалық бюджеттен бөлінген 332 млн теңгеге аулаларды абаттандыру, ойын алаңдарын, аяқсу лотоктарын &nbsp;салу бағытындағы 11 жоба жүзеге асырылуда.

Шаһардың жаңа келбетін айқындап берген сәтті жоба

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жолдары» тақырыбындағы мақалалар байқауының&nbsp;ЕРЕЖЕСІ«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жолдары» тақырыбындағы мақалалар байқауы.Ұйымдастырушы:«Асыл Мұра-Орда» қоғамдық қоры.Қатысушылар:Жоғары және орта арнаулы оқу орындарының студенттері, жастар.Мақсаты:Облыс тұрғындары арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру және заң үстемдігін насихаттау.Міндеті:Байқауға қатысушылар арасында «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана қалыптастыру жолдары» тақырыбында ой еңбегін дамыту, үздік мақала жеңімпаздарын анықтау.Қойылатын талаптар:<ul><li style="text-align:justify;">Мақала Microsoft Word бағдарламасында терілуі тиіс;</li><li style="text-align:justify;">Негізгі мәтін қарпі аrial, 2 беттен аспауы тиіс;</li><li style="text-align:justify;">Мәтін қарпінің мөлшері 14 шрифт;</li><li style="text-align:justify;">Жол аралық интервалы 1;</li><li style="text-align:justify;">Мақала көшірме (плагиат) болмауы тиіс;</li><li style="text-align:justify;">Мақала қайтарылмайды.</li></ul>Комиссия құрамы:&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ҚР мемлекеттік қызмет істері агенттігінің&nbsp;Қызылорда облысы бойынша департаменті мен&nbsp;Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Қызылорда облысы бойынша департаментінің өкілдері,&nbsp;филолог ғалымдар,БАҚ және үкіметтік емес ұйым мүшелері.Комиссия өкілеттігі*:Комиссия мүшелерінің шешімімен ағымдағы жылдың 29 қарашаайында жинақталған мақалалар арасынан жүлделі орындар анықталып, жеңімпаздар қорытынды форумда марапатталады.Жеңімпаздар:Жеңімпаздарға (бас жүлде, I-орын, II-орын, III-орын) жүлделі орындар мен ынталандыру сыйлықтары беріледі.Байқаудың өткізілу тәртібі:Байқауға қатысушы үміткерлер 2024 жылдың 29 қарашаға дейін өзі туралы толық ақпаратты және мақаласын төмендегі кестеге сәйкес&nbsp;<a href="mailto:aizhan_erlankyzy@inbox.ru">aizhan_erlankyzy@inbox.ru</a> электронды поштасына жіберулері тиіс.&nbsp;Қосымша ақпарат: +7 708&nbsp;234 36 39 ватсап нөмері арқылы алуға болады.Кесте&nbsp;<figure class="table" style="width:517.4pt;"><table><tbody><tr><td style="border:1.0pt solid black;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:26.45pt;">№</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:157.85pt;">Аты-жөні</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:102.55pt;">Туылған күні, айы, жылы</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:110.05pt;">Қызметі&nbsp;</td><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:none;border-right-style:solid;border-top-style:solid;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:120.5pt;">Байланыс телефоны</td></tr><tr><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:solid;border-right-style:solid;border-top-style:none;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:26.45pt;">1</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:157.85pt;">2</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:102.55pt;">3</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:110.05pt;">4</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:120.5pt;">5</td></tr><tr><td style="border-bottom-style:solid;border-color:black;border-left-style:solid;border-right-style:solid;border-top-style:none;border-width:1.0pt;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:26.45pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:157.85pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:102.55pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:110.05pt;">&nbsp;</td><td style="border-bottom:1.0pt solid black;border-left-style:none;border-right:1.0pt solid black;border-top-style:none;padding:0cm 5.4pt;vertical-align:top;width:120.5pt;">&nbsp;</td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;* Ескерту: Комиссия қарауына берілген жұмыстар қайтарылмайды, комиссия мүшелерінің шешімі талқылауға жатпайды!Фото: aikyn.kz

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жолдары» тақырыбында байқау өтеді 

Қызылөзек: Түтіні түзу ұшқан ауыл

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Нәзік жандылардың көбі жеңіл өнеркәсіп, тағам және қызмет көрсету салаларын дамытуда. Қарап отырсаңыз, қазір қай &nbsp;дүкенге бара қалсаңыз да, &nbsp;сөрелерінде жартылай дайын тамақтың түрлері өте көп. Иә, ас үй ханымдарының жұмысын &nbsp;жеңілдеткен бұл өнімге сұраныс көбеймесе азаймасы анық. Кәсіптің бұл түрімен айналысатын төретамдық Айнұр Садықовамен тілдесудің сәті түсті.&nbsp;Бұл маусымдық жағдайларға әсер етпейтін кәсіп түрі. Жылдың кез келген мезгілінде жайма, кеспе, тұшпара, манты тағамдарына сұраныс жоғары. Дүкен сөресінде жартылай дайын өнімнің түр-түрі бар. Әйтсе де қызылды-жасылды қораптағылардың барлығы дерлік сырты ішіне сай келмей жатады. Осындайда қолдың таза өнімі болса ойланбай алар едік деп жатамыз. Ал кәсіпкердің бұл өнімдері осы сұранысты қанағаттандырып отыр. Икемі мен ебін тапқан адамға «жұмыс аз, ақша жоқ» деген құр сылтау ғана. Мұны Айнұр Нұрқасымқызымен сөйлескен аз уақыт әңгімеде аңғардық.<blockquote>– Мен таңдаған кәсіп түрі – жартылай дайын &nbsp;өнімдер, яғни, қазіргі қоғам талабына сай тез әрі оңай дайындалатын тағам түрлері. Жұмысбасты аналар үшін отбасын тез арада ыстық, пайдалы тағаммен таңғалдырғысы келетін әйелдер қауымына таптырмас көмек. Одан бөлек, балаларды асығыс сәттерде фастфуд өнімнен гөрі, денсаулықтарына пайдалы, құнарлы тағамдарды жасап бере аласыз. Ол аса бір аспаздықты талап етпейді, қазанның басында сағаттап тұрмай-ақ тек тұздалған, қайнаған суда 15 минут ұстасаңыз ғана болғаны. Солай көптеген аналар уақытын тиімді пайдаланып, балаларының, отбасының денсаулығын сақтап қала алады. Бұл кәсіп түрін таңдау себебім де осы, – дейді кәсіпкер.&nbsp;</blockquote>Бұл өз кезегінде ауданымыздың шағын және орта бизнесте жұмыспен қамтылғандардың санын ұлғайтуға, өнім көлемін арттыруға, жалпы өңір экономикасының одан әрі дамуына өзіндік ықпалын тигізбек. Бір сөзбен айтқанда, жартылай дайын өнім өндірісі – дәмді кәсіп көзіне айналып тұр. 2023 жылдан бастап кәсіптің бұл түріне ден қойған Айнұр бастапқыда тек тұшпарамен дайындаумен айналысқанын айтады. Ал &nbsp;қазіргі таңда жартылай дайын өнімдердің 10-ға жуық түрін халыққа ұсынып отыр.<blockquote>– Бұл өнімдердің өзіндік дайындалу, қатыру, сұрыптау тәсілі болатыны анық. Бастапқы уақытта оның барлығын түгелдей білдім деп айта алмаймын. Өзіміз үйде дайындайтын жолмен жасап бастадым. Оның дәмділігінің сыры да осында. Кәсібім уақыт өте аз болса да өзіндік тұтынушыларын тауып, сұранысқа ие бола бастады. Сол сәтте тұшпарамен шектеліп қана қоймай, басқа да өнім түрін қосуды жөн көрдім. Соған сәйкес, бұл саладағы білімімді арттыру үшін инстаграм желісінен әртүрлі онлайн курстарға қатысып, кәсібімді одан әрі көркейтуге әрекет ете бастадым. Бұған дейін де өзімді түрлі саладан сынап көрдім. Бірақ маған әрдайым сауда жасаған, ақшамен жұмыс істеген ұнайтын еді. Одан бөлек, дәмді тағам жасап, онымен отбасымды қуантқанды жаным сүйетін. Жақында мемлекет тарапынан бөлінетін «Бастау бизнес» жобасы бойынша 1 476 800 теңге көлеміндегі грант иегері атандым. Осы кәсібімді көркейтіп, халықтың қалауына ие болып отырған өнімдерімді одан әрі дамытып, нарыққа таза, пайдалы, сонымен қатар тұтынушылар сүйсініп жейтін, денсаулыққа зиян келтірмейтін тағамдарды шығарсам деймін, – дейді ол.&nbsp;</blockquote>Бүгінде кәсіпкер өз өнімдерін Төретам кентіндегі дүкен, мейрамхана, асханаларға өткізіп отыр. Міне, істің көзін тапқан келіншек отбасындағы келіндік, аналық, жар ретіндегі міндеттерімен қоса, мемлекет қолдауының арқасында, кәсібін кеңейтіп, іскер әйелге айналып отыр. Әрекет еткен адамның берекелі тұрмыс кешетіндігін дәлелдей түскен Айнұр Нұрқасымқызының алға қойған мақсат, жоспарлары да көп.&nbsp;Ақнұр САҒЫНТАЙ

Сапалы өнімге сұраныс көп

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Талабы таудай жастардың шынымен де алмас қамалы болмайды. Тындырымды да тиянақты ісімен үлесін қосып жүрген жастарымыз ауданымызда да аз емес. Солардың бірі – бірнеше тірліктің тізгінін ұстаған Таңшолпан Карабек.&nbsp;«Бірнеше» деген сөзді бекерге айтпадық. Расында да Таңшолпан сіңіліміз өзі жанымен қалаған медбикелік қызметті де, Байқоңыр қаласындағы әйелдер киім-кешек сататын дүкенін де, былтырдан бастап Төретам кентінен денсаулыққа байланысты кешенді қызмет көрсететін салонын ашып, кәсіпкерлікті де қатар алып келеді. Мақтағанымыз емес, замандастары екі қолға бір күрек таба алмай сабылып жүргенде, мұндай тірлікті ерлікке балағанымыз да жөн-ау!&nbsp;Таңшолпан Сұлтанбекқызы 1999 жылы Байқоңыр қаласында туған. Осындағы М.Әуезов атындағы №6 орта мектепті бітіріп, Байқоңыр медициналық техникумынан "Медбике ісі" бойынша мамандық алады. Денсаулық саласындағы алғашқы еңбек жолын бастаған 2018 жылы бастап, әуеліде жеке клиникалардың бірінде қызмет етсе, бүгінде ракета ұшыру алаңында мамандығымен абыройлы еңбек етіп жүр.Қазақтың қажырлы қызы кәсіпкерлікке бір күнде келе салмаған. Өзінің айтуынша, отбасылы адамдардың бір айлыққа қарап отыруы – заманға сай емес. Қолдан келгенше тырбанып, алға қарай тырмысу керек. Ол кәсіпкерлікті осыдан 6 жыл бұрын бастаған. Байқоңырдан қыз-келіншектер мен әйелдерге арналған киім дүкенін ашып, елге қызмет көрсетуді дұрыс шешім деп тауыпты. Тауар қамымен қалаларға барғанда құрбылары мен жақын әпкелері оны қыдыртып, көптеген аурудың алдын алуда денсаулыққа бағытталған кешенді &nbsp;тынықтыру, массаж қабылдау орталықтарына апарады екен. Осындай сәттерде оған тың идея туып, Төретамнан салон ашуды бір жарым жыл жоспарлап жүріпті.&nbsp;<blockquote>– Мамандығым медицина қызметкері болғасын адамдарға пайдам тисе екен деп жүремін. Жалпы кәсіпті 19 жасымда бастағанмын. Киім дүкенінің жұмысын дөңгелетіп алып кеттім. Дегенмен, тағы да кәсіп ашуға белімді будым. Астана, Алматы, Қызылорда, тағы басқа да қалаларға дүкенге зат сатып алуға қатынаймын. Сондайда құрбыларым мені салонға апарып, тынықтыратын. Жаның жайланып, керемет күйге бөленесің. Кәдімгідей жеңілдеп, жаның сергіп қалады. Неге басқа адамдар да осындай ем-шара қабылдап, демалмасқа деген ойда ұзақ жүрдім. Кез келгеннің қалаға барып, кешенді тынығуына, ем қабылдауына мүмкіндігі бола бермейді ғой. Үйдің қасынан тура барғанға не жетсін? «Сабақты ине сәтімен» дегендей, өткен жылы соның сәті түсіп, «Ауыл аманаты» бағдарламасымен 5 млн 200 мың теңге жеңілдетілген несие алып, көптен ойда жүрген кәсібімді ашудың реті келді. Төретам кенті әкімшілігінің маманы Айгерім Абдухамитқызына жолығып, кеңес алдым. Ол да өз тарапынан түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, көмегін берді. Қандай құжаттар дайындау керек екенін айтты. Кепілге үй қойып, арманымның орындалуына қадамдар жасалды. Бизнес жобамды былтыр желтоқсанда Қармақшы ауданында қорғап, несиеге қол жеткіздім, – дейді ол ризалық сезіммен.&nbsp;</blockquote>Қаражатына кәсіпке керекті жуыну кабинасын, массаж жасайтын керуеттер, фитобөшке, басқа да құрал-саймандарын алған. Қазір ол ғимаратты 1 жылға келісім-шартпен жалға алып, жұмысын &nbsp;жүргізуде. &nbsp;– 10 жұмыс күнінде қаражат бірден есепшотқа түсті. Салонда 11 адамды жұмыспен қамтып отырмын. Олардың қатарында әкімшілік басшысы, массаж жасайтын 2 ер кісі, техникалық қызметкер және қалғаны массаж жасаушы әйел кісілер бар. Бізде массаждың көптеген түрі жасалады. Шығыс массажы, балмен, отты, ыстық тастармен секілді түрлерге бөлінеді. Қызмет алушыларға арнайы кесте қойылып, сол арқылы қабылданады. Халықты үйретіп жатырмыз. Жергілікті тұрғындардан бөлек, Қызылорда, Атырау, Жосалы кентінен де тұтынушыларымыз қалыптасқан.&nbsp;Маған бір қызығы, отбасында әкемнің қолдауы күшті болды. Басында ата-анам онша түсінбей жүрді. Кейін салонға шақырып, қандай қызмет көрсетілетініне көздері жетті. Түсінбейтіндері де себепсіз емес. Мұндай салондар тек үлкен қалаларда ғана ашылған. Біз жақта болмағасын екінің бірі біле бермейді. Осы кезде енді түсініп жатыр. "Жақсы нәрсемен айналысып жатыр екенсің" деп ақ баталарын берді.&nbsp;Болашақта тағы да салонды кеңейтіп, басқа да массаж түрлерін қоссам деген жоспарда жүрмін. Әлі де қажетті, жетіспейтін заттарым бар. Соларды алсам деймін. Бізге келушілер процедура барысында шөлдеп, су сұрап жатады. Соған мұздатқыш, тер шығаратын, суықты алатын термокөрпелер керек. Сөзімді қорыта келе мемлекетіміздің қолдауына кәсіпкер ретінде ризашылығымды білдіремін. Ниет болса, бәріне үлгеруге болады. Жаспыз. Жастықтың өзі үлкен күш. Осы орайда жастарға жасалып жатқан мүмкіндікті қоғамның жас мүшелері &nbsp;бос жібермей, пайдаланып қалса, нұр үстіне нұр болар еді, – дейді кәсібі шираған кейіпкеріміз.&nbsp; &nbsp;Таңшолпан отбасында жары Рауанмен бірге 2 кішкентай бүлдіршін тәрбиелеп отырған жас ана. Үкіметтің де жұмысын істеп, екі бірдей кәсібіне үлгеріп, уақыт табатын оның ісіне сүйсінбеу мүмкін емес. Тек тіл-көзден аман болсыншы!&nbsp;Сәрсенкүл АҚКІСІ

Таңшолпан Карабек: Ниет болса бәріне үлгеруге болады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Сыр шежіресі сонау 1904 жылдан бастау алатын Жосалы теміржол вокзалы осы кезең аралығында сапарға шыққан талайдың құтты тұрағы болып, қызметін әлі күнге дейін үзбей көрсетіп жатыр. Вокзал үйін бір көргеннен-ақ кімге болсын көненің көзіндей тарихи ғимарат екенін анадайдан еске салады. Бұл Қазан көтерілісіне дейін Ресей патшасы ІІ Николайдың бұйрығымен Ресей қалалары мен Тәшкен аралығында жолаушы, жүк тасымалы байланысын орнату мақсатында салынғанын аға ұрпақ өкілі жақсы білгенімен, кейінгі буынға таныс болмауы мүмкін. Дегенмен басы жолаушы шуылынан &nbsp;тынбайтын вокзалдың халыққа қызмет етудегі де, тарихи жәдігер ретіндегі де маңызы ерекше екені ақиқат дүние. Вокзал демекші, бүгінде ғимараттың бірнеше зал, бөлмесі бар. Атап айтқанда, күту залы, билет сату, ақпараттық-анықтама, асхана бөлмесі, сауда орталығы, дәріхана, полиция бөлімшесі қызмет көрсетіп тұр.Теміржолшылар мерекесінде аталған мекемеге бас сұғып, қазіргі жай-күйімен танысуды жөн санадық. Осы ретте Жосалы теміржол вокзалының бастығы, «Кәсібі бойынша үздік» атағының иегері Денис Хамовпен жүздесіп, әңгімелескенбіз.Алдымен оның аз-кем еңбек жолына тоқтала кетейік. Д.Николаевич теміржол саласының білікті маманы. 1998 жылдан бері, яғни салада 26 жыл қызмет етіп келеді. Басшылықтың сенімімен 2012 жылы вокзал бастығы лауазымына тағайындалған. Теміржолда жастайынан тәжірибе жинақтаған ол басшылық қызметке дейін бірқатар сатыдан өтіп, абыройлы еңбек еткен. Атап айтар болсақ, анықтама беру бойынша кезекші, анықтама бюросының агенті, вокзал бойынша кезекші, вокзал бастығының кезекші көмекшісі жұмыстарын атқарып, мамандығының сыры мен қырына қаныққан. Орта мектептен соң Алматыдағы Қазақтың Транспорт және коммуникация академиясына оқуға түсіп, оны 2010 жылы бітіріп шығады.&nbsp; Бір айтарлығы, Хамовтар отбасын теміржолшылар отбасы деп те айтуымызға негіз бар. Өйткені оның анасы Валентина Ким осы саланың майталманы. Саналы ғұмырының 35 жылын теміржолға арнаған ардақты жан.<blockquote>– Валентина Борисовна менің анам. Бүгінде зейнет демалысында. Ұзақ жылдар вокзал бастығы болып қызмет істеді. Бұл қызметтің тұтқасын ұстау анамнан кейін маған бұйырды. Бала күнімнен анамның қасында жүріп, вокзал жұмысына қанықпын. Қандай жауапкершілігі мен талабы болатынын көзбен көріп өскенмін. Сол үшін де теміржол маған таңсық болған емес, – дейді ол сөзін әрі қарай сабақтап. &nbsp;</blockquote>– Біздің вокзал 3 сыныпты катергорияға жатады. Жоба бойынша 200 жолаушыға арналған. Барлық қауіпсіздік шарасы сақталып, 24 сағат бойы электр энергиясымен қамтамасыз етіліп тұрады. Жолаушы пойызының келу, жүру уақыты алдын ала кезекшілікпен құлақтандырғыш арқылы хабарланады. Вокзал көпшілік орны болған соң тазалыққа &nbsp;мән береміз. Қажетті инвентарь, арнайы киім формасы міндеттелген. Тұрғындардың өмір қауіпсіздігін қамтамасыз етуде жолдың арғы бетіне өтуге аспалы көпір салынған. Жолаушының сұранысын қанағаттандыруда билет кассасы жоғары рөл атқарады. Ол заманауи технологиямен жабдықталған. &nbsp;Енді вокзал қызметкерлеріне келер болсам, ұжымда 12 адам еңбек етеді. Оның бесеуі – Индира Жұмабекова, Саламат Жайсаңбаев, Ғазиза Алтаева, Дәурен Тілеген, Айгүл Алпановалар анықтама беру бойынша қызмет көрсетсе, алты адам – Мақсат Басшыбаев, Азат Матжанов, Жарқын Сүлеева, Эльмира Кушманова, Самат Мархабаев және Гауһар Сүлейменовалар вокзал бастығының кезекші көмекшілері болып істейді. Бір адамымыз – Жаңабек Үсенбай электр жөндеуші. Вокзал бастығының кезекші көмекшілері пойызды шығарып салады. Перронда қауіпсіздік жағдайларына жауапты. Халыққа көмектеседі. Мысалы, мүмкіндігі шектеулі кісілер болып жатса, соларға жәрдем береді. Өзімізде оларға арналған арба бар. Қажет болған жағдайда соны шығарып береді. Егер қасында көмекші адамы болмаса, біздің қызметкерлер сүйемелдеп пойызға мінгізіп салады.Әрине, алға қойған көптеген жоспарымыз бар. Солардың ішіндегісі – келесі жылы бұйырса вокзалға толықтай заманауи үлгіде жөндеу жұмыстары жүргізілмек. Қазір бұл процесс қалаларда жүріп жатыр. Келешекте де өзімізге белгіленген міндеттерді адалынан атқарып, халыққа сервистік қызмет сапасын арттыруға атсалыса беретін боламыз. Сонымен қатар мақаланы пайдаланып, барша әріптестерімді саланың 120 жылдық мерейтойымен құттықтасам деймін. Қызметтеріне табыс, отбасыларына бақ-береке, елімізге тыныштық пен бейбітшілік тілеймін. Жаңа Қазақстанымыз жаңарып, жасарып, жаңғыра берсін, – дейді вокзал басшысы әріптестеріне жылы лебізін арнап.«Ел ағасыз, тон жағасыз болмайды» дегендей, бірлігі жарасқан ұжымның ардагерлері жастарға әркез ақылын айтып, кеңес беруден аянып қалған емес. Әсіресе Әсем Маханова, Валентина Ким, Гүлсім Аймағамбетова, Айша Ембергеновалар жас мамандардың жанашырлары, бағыт-бағдар сілтеп отырушы ұстаздары. &nbsp; &nbsp; &nbsp;Өз ісін жетік меңгерген Денис Хамовтың еңбегі ескерусіз емес. Өткен жылы әріптестері арасында оның озық тәжірибесі назарға алынып, «Қазақстан теміржолы» Ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамының &nbsp;«Кәсібі бойынша үздік» атағына ие болып, құрметке бөленген-ді. Бұл оның ширек ғасырдан аса уақыт еткен еңбегіне берілген баға деп білеміз.&nbsp; «Еңбек ерлікке жеткізер, ерлік елдікке жеткізер» демекші, Жосалы вокзалының ұжымы жайлы облыстағылар да оң пікірде. Олар әркез белсенділік танытатын аудандағы әріптестерінің жолаушыларға көрсететін қызметтері мен кәсіби біліктіліктері және озық тәжірибелерін үлгі санайды.&nbsp;Сәрсенкүл АҚКІСІ

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Қоғам