<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жоғарғы соттың халықаралық кеңесінің отырысында соттарда жасанды интеллектті енгізу және интернет-алаяқтықтан зардап шеккендердің мүдделерін қорғаудың тиімді тәсілдері талқыланды, – деп хабарлайды <a href="https://aikyn.kz/275925/275856/275855/275695/275689/275610/275554/275552/275545/275137/275136/275135/275133/275129/275080/275013/274983/274935/274868/274819/274765/274693/274620/274576/263027/262923/262898/262860/262768/262750/Aikyn.kz.">Aikyn.kz.</a>Жиынға қатысушылар электронды төлем құралдарын пайдалана отырып несие беру саласындағы жауапкершілікті арттыру арқылы қылмыстық заңнаманы жетілдіру қажеттігі туралы ортақ пікірге келді. Сондай-ақ, заңнамаға онлайн-несие беру кезінде міндетті биометриялық аутентификация және зейнеткерлер мен халықтың осал топтары үшін шектеулер туралы түзетулер ұсынылып отыр.<blockquote>"Жағдайды түбегейлі жақсартуға мүмкіндік беретін тағы бір жаңалық – несиенің клиенттің қатысуынсыз алаяқтық жолмен берілгені сот актісімен анықталған кезде несиелік ұйымдардың қарызды есептен шығару жөніндегі заңмен бекітілген міндеттемесі болмақ.Бұл норма несиелік ұйымдарды берілген несиелердің сақталуын қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдауға ынталандыруы тиіс", - делінген хабарламада.</blockquote>Халықаралық кеңес әзірлеген ұсынымдар уәкілетті органдарға жіберіледі.Фото: istockphoto.com

Жоғарғы сот кейбір қазақстандықтардың несиесін кешіруді ұсынды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгінде жеке кәсібін ашып, күнкөріс көзіне айналдырып отырған жандар жетерлік. Еңбекпен табыс тауып, ниеттенсең болғаны емес пе? Осы ретте кент тұрғындарын түрлі тәттілерімен қуантып жүрген Сезім Берікққызын айтпай кетуге болмайды.Кент орталығында орналасқан «Sezim deserts» дүкеніне көпшіліктің жиі бас сұғатыны рас. Тұрғындар күлімдеген жүзімен, ақжарқын мінезімен, бар тәттісі дайын тұратын Сезімді көріп қуанып қалатынынын айтады. Расында да, әрбір тұтынушыға деген рия¬сыз көңілі өзіне баурайды. Осындай ерекше көңілмен, шын ниетпен дайындалғандықтан болар, әрбір өнімі сүйсініп жеуге тұрарлық. Біз тәтті әлемнің иесімен әңгіме барысында тазалықты, шынайылықты, ең бастысы өз ісіне деген махабатты байқадық.&nbsp;Сезім осы кенттің тумасы. №121 мектепте тәлім алып, жоғары білімді Астана қаласында архитектура мамандығы бойынша қызыл дипломмен аяқтайды. Алайда 19 жасар Сезімнің жаны тәтті дайындауды қалайды. Ашылғанына көп уақыт болмаса да, дүкеннің тұрақты тұтынушылары қалыптасқан. Кәсібін өз қаражатымен бастаған кәсіпкер алдағы уақытта көкжиегін кеңейтуге ниетті.<blockquote>– Мен бала кезден тамақ, тәтті өнімдер әзірлегенді жақсы көремін. Тәттілерді алғашында ғаламторға қарап үйрендім, &nbsp;кейіннен Астана қаласында шеберлік сағатына қатысып, қыр-сырын үйрендім. Әрдайым дәмді етіп ас дайындау, түрлі тәтті пісіру екінің бірінің қолынан келе бермейді. Қызығушылықпен бойыма сіңген қасиет бүгінде өмірімнің мәніне, тірлігімнің көзіне айналып отыр. Қазір де әрбір тәттіні ерекше махаббатпен дайындаймын, – дейді кәсіпкер. &nbsp;</blockquote>Расында да, асты дәмді ету кез келген¬нің қолындағы іс емес. Сондықтан тағамы тәтті асханалар мен өнімі ерекше дүкендерді тұрғындар бекер іздемесе керек. Кез келген өнім дайындайтын орынның мол табыс табуы сондағы аспаздың ерекше ептілігіне тікелей байланысты.Осы ретте Сезім Айқодықованың тәттілеріне күмән келтіруге болмайды. Оның қолынан шыққан әрбір тәтті бүгінде үлкен сұранысқа ие. Дүкенге келушілердің де, той-жиынға арнайы тапсырыс берушілердің де қатары көп. Осындай дәмді тағамдар жасайтын ол күнделікті табысына көңілі толатынын айтады.<blockquote>– Жеке кәсіп ашып, көпшілікке тәтті тағамдар түрін ұсынып, олардан алғыс алып отырғаныма қуаныштымын. Кәсіп ашуыма себепші де, қолдаушы да, бағыт-бағдар беруші де – ата-анам. Жас болғаныма қарамай маған сенім артқандары үшін алғысым шексіз. Әлі де алға қойған мақсатым көп. Жеке кәсібімді жылдар өте ұлғайтқым келеді. Санаулы тағам түрлерімен шектеліп қалмай, олардың санын арттыру да жоспарда бар. Алдағы уақытта заманауи торттардың, тәттілердің түрін меңгеріп, мәзірге оны да қоспақпын. Тәтті пісіруге ешқашан ерінген емеспін. Керісінше бұл іс мені шабыттандырады. Өзімнің сүйікті ісіммен асханада таңнан кешке дейін жүре беруге дайынмын. Тек тапсырыс берушілер мен дүкен тұтынушыларының көңілінен шығуды ойлаймын, – дейді ол.</blockquote>Үйренсем, білсем деп талпынған жастың жетер асуы асқақ. Алдына үлкен мақсат қойған жан сол жолдан таймаса, биіктерге жетері хақ. Кәсібін жақында ашып, сол мақсатта тапжылмай еңбек етіп жүрген жанның несібесі де мол болмақ.&nbsp;Ардақ СӘКЕНҚЫЗЫ

Талабы таудай жас кәсіпкер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Әрбір адам өзінің тарихынан хабардар болуы тиіс. Ал архив осы өткеніміздің куәсін бізге жинақтап ұсынушы мекеме. Ол тек тарихи шежіре қоймасы ғана емес, сонымен қатар әрбір ұлт тарихының олардың арман-тілегін, ақыл-ойын, даналығы мен парасатын, үлгі-өнеге өсиеттерін сақтап отыратын киелі орын.&nbsp;Халық пен ел арасындағы құнды жазба деректерді жинастырып сақтау ісінне мемлекеттік деңгейде мән беріліп келеді. Қазір де архивтерде сақталатын деректер мемлекеттің ішкі-сырттық жағдайы, саяси идеологиялық қатынастары туралы ұлттық байлықтың бір бөлігі ретінде сақталады. Біздің ауданда да архив ісі жақсы жолға қойылып, жұмысы жүйелі жүргізілуде.&nbsp;Биылғы жылдың бірінші жартыжылдығында архив ісін жүргізу және басқаруда Президенттің Қазақстан халқына арнаған «Қазақстан – 2030» стратегиялық даму бағдарламасына және «Ұлттық архив қоры және архивтер туралы» Заңына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің нормативтік-құқықтық актілеріне, Қызылорда облысының мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының іс-шаралар жоспарына сай жұмыстар атқарылған.Архив жүйесінде мемлекеттік саясатты қалыптастыру және архив ісін жетілдіру бағытындағы қызметтерді жүзеге асыруда мекемелер жүйесіндегі үкіметтің өкілетті және атқарушы органдарымен, мәдениет, білім мекемелерімен, қоғамдық және басқа да ұйымдармен іскерлік қатынастарды орнатудағы өзара қарым-қатынастарды нығайту жұмыстары өз жалғасын табуда.Архив ісінің дамуы, Ұлттық архив құжаттарының сақталуын қамтамасыз етумен қатар, архив қорының маңызды құндылықтармен толықтырылуы және олардың кең көлемде қолданысқа еніп жариялануы архивистердің негізгі назарында.&nbsp;Халықаралық әйелдер мерекесіне орай «Аналармен әлеміміз әдемі!» атты мерекелік кездесу өткізілді. Оған «Алтын Алқа» иегерлері Бақыткүл Әбілханқызы мен Ақкенже Маңғыбайқызы қатысып, архив қызметкерлері тарапынан мерекелік сый-сияпат көрсетілген.Ұлттық архив қорларында сақтауға алынған құжаттардың физикалық жай-күйін жақсартуда қағаз негізіндегі құжаттар 700 құжат тігіліп, түптеліп, 1037-сінің мұқабасы шифровкаланды. №25, 28-ші қорлардың 100 ісінің 604 парақтарына қайта жөндеу жұмыстары жүргізілді. 800 жазба қағаздары жасалып, ілінді. Құжаттардың 32 ісінен мәтіні өшуге айналған 162 парақ қалпына келтірілді. Қордағы құжаттардың 264 байламының 2077 ісіне шаң-тозаңнан тазарту жұмыстары жүргізіліп, құжаттар ығыстырылып орналастырылды. 1541 сақтау бірлігінің жай-күйі тексеріліп, тексеру қорытындысы туралы 1 акт толтырылды. Архив қызметкерлеріне және зерттеушілерге қор сақтау қоймасынан 1791 құжат беріліп, берілген барлық құжат қайта орнына қойылды.– Қаңтар айында «Қармақшы аудандық ветеринариялық станциясы» шаруашылық жүргізу құқығындағы коммуналдық мемлекеттік кәсіпорны, «Қармақшы аудандық мәслихаты» ММ, «№16 Қармақшы ауданының балалар-жасөспірімдер спорт мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, «Қармақшы аудандық жастар ресурстық орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі мамандарына «Құжаттардың құндылығына сараптама жүргізу және мемлекеттік архивке сақтауға тапсыру тәртібі», 17 сәуір күні «Ақжар ауылдық округі әкімінің аппараты» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, «Жаңажол ауылдық округі әкімінің аппараты» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, «III Интернационал ауылдық округі әкімінің аппараты» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, «Қармақшы аудандық экономика және қаржы бөлімі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі, «Қармақшы аудандық құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлімі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі мамандарына «Е-Архив» ақпараттық жүйесіндегі «Істер номенклатурасы бөлімімен жұмыс жүргізу тәртібі» &nbsp;тақырыбында 2 семинар кеңес өткізілді. Архив мекемесінде 41 әдістемелік кеңес беріліп, 26 байқау ісімен жұмыс жүргізілді, – дейді филиал басшысының міндетін атқарушы А.Мешітбаева.Қызылорда облысының мәдениет &nbsp;және спорт басқармасының сараптама тексеру комиссиясының мәжілісіне 7 &nbsp;жеке тектік құжаттар және 334 сақтау бірлігі ұсынылды, оның ішінде 254 басқару және 80 жеке құрам құжаттары мемлекеттік архивке қабылданса, 19 істер номенклатурасы және 7 мекемеден 1466 мерзімі өткен сақтауға жатпайтын құжаттарды жою туралы актісі бекітуге және келісуге ұсынылды. Архив қорының ғылыми-анықтамалық аппарат жүйесін құру мен жетілдіру мақсатында жоспарға сәйкес жұмыстар атқарылған.Жеңіс күнінің 79 жылдық мерекесіне орай және Ұлы Отан соғысының ардагері М.Ермахановтың 105 жылдық мерейтойына «Аталар мұрасы – ұрпаққа үлгі» атты құжаттар көрмесі мен &nbsp;экскурсия өткізіліп, «Архивтік анықтамалар, архивтік құжаттардың көшірмелерін немесе архивтік үзінділер беру», «Архив құжаттарын цифрландыру заман талабы», «Архив қорындағы құндылық» атты мақалалар баспасөз бетінде жарияланған.Осы жылдың наурызында мекеме қызметкерлеріне «Архив ісі саласында мемлекеттік қызметтер көрсету қағидасы», маусым айында «Ақпаратты қорғау амалдары мен тәсілдері» және «Сақтау мерзімдерін көрсете отырып, мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдар қызметінде жасалатын үлгілік құжаттар тізбесін бекіту туралы» бұйрығына Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2024 жылғы 15 мамырдағы №190-НҚ бұйрығымен енгізілген өзгерістер» тақырыбында мекеме қызметкерлерінің біліктілігін артыру бойынша 3 сабақ өткізілген.«Қармақшы аудандық архиві» филиалында «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңы талаптарына сай біршама жұмыстар атқарылуда. «Сыбайлас жемқорлық – қауіпті дерт», «Архивтік анықтамалар мен құжаттардың көшірмелерін немесе архивтік үзінділерді алу тәртібі» тақырыбында екі дөңгелек үстел ұйымдастырылған.Жоспарға сәйкес Ш.Уәлиханов атындағы №26 орта мектебінің 7 «Б» сынып оқушыларына «Құт қонған қасиетті Қармақшым» атты сабақ, Қармақшы аграрлы-техникалық колледжінің «Ауыл шаруашылығын механикаландыру» тобының 1 курс студенттеріне «Архив – құнды деректердің сыр сандығы» тақырыбында лекция өткізілсе, «Архив – тарих айнасы» атты 1 ашық есік күні ұйымдастырылып, келген жеке және заңды тұлға өкілдеріне филиал басшысы жеке қабылдау өткізіп толғандырып жүрген мәселелері бойынша сұрақтарына заң аясында жауап берді.Мекеме ғимаратында жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау және сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақсатында мекемеде 2-21-88 нөмірлі «Сенім телефоны» мен арыз-шағым жәшігі орнатылған. Алдағы уақытта да сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға бағытталған шаралар жалғасын табатын болады. Филиал қызметкерлері жергілікті өкілетті және атқарушы органдармен, мәдениет, білім, қоғамдық ұйымдармен өзара қарым-қатынас жасасып, аудандағы шараларға қатысады.Жеке және заңды тұлғалардан түскен өтініштер мен сұранымдарға байланысты заң талаптарына сай тиісті жұмыстар атқарылды. 2024 жылдың қаңтар-маусым айлары аралығында барлығы 504 сұраныс тіркеуге алынды. Сұраныстардың 414-і қанағаттандырылып, 79-і түсіндірілді, 11-і қайта бағытталды. Тақырыптық сұраныстар түспеген.«Электронды архив» бағдарламасы аясында архивтік құжаттарды цифрлық форматқа көшіру жұмыстары жүйелі жүргізіліп 1126 сақтау бірлігінен, 71512 парақ цифрлы форматқа көшірілді. «Құжаттардың бірыңғай электрондық архиві» ақпараттық жүйесіне 211 істен, 49987 парақ енгізілген.&nbsp;Ардақ СҮЛЕЙМЕНОВА

Архив – тарих сақтаушысы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қазір қоғамда қазақ әйелінің рөлі қандай болуы керек деген сауалды жиі талқылаймыз. Бүгінгі заман әйелді отбасы ошақ қасына байлап отырғызып қоятын уақыт емес. Осыған байланысты әйелдерді дамуға, жетілдіруге жетелейтін психологиялық курстар, коучтардың ақылы сабақтары, бизнес-тренингтер өте көп. Әлеуметтік желіні ашып қалсаң болғаны – заманауи әйел болуды оқытатын, түрлі кеңестерден көз сүрінеді. Ал алдыңғы буынның айтары қандай? Олар нендей кеңес береді? Осы сұрақтар жөнінде Төретам кенті әйелдер кеңесінің төрайымы Ахметкүл Аралбаевамен әңгімелескен едік.– Ахметкүл Сермағанбетқызы, әуелгі сұрақты өзіңізден бастасақ. Қай жақтың тумасысыз, қайда білім алдыңыз? Еңбек жолыңыз қалай басталды?– 1946 жылы 25 желтоқсанда Қазалы қаласында, қазіргі Әйтеке би кентінде дүниеге келдім. 1965 жылы мектеп бітіріп, Қызылорда қаласындағы пединститутқа оқуға түстім. Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі мамандығын меңгердім. Оқуды тәмамдаған соң сол жылы Төретам қыстағындағы №11 мектепке жұмысқа тұрдым. 31 жыл ұстаз болып еңбек етіп, 1997 жылы зейнетке шықтым. Ал Әйелдер кеңесінің жұмысын 2015 жылы жүргізіп келемін.– Төретам кенті әйелдер кеңесінің төрайымысыз. Кеңестің қазіргі жұмысы қалай жүріп жатыр?– Жыл көлемінде түрлі тақырыпта іс-шараларды жүйелі жүргізіп келеміз. Қазір жазғы уақыт. Адамдардың да демалатын мезгілі. Сол себепті жұмыстар біршама уақытқа тұралап тұр. Аз уақыттан соң қайта кірісетін боламыз.&nbsp;– Қалай ойлайсыз қазіргі қоғамда әйелдің рөлі қандай?– «Дүниенің тұтқасы – еркекте, кілті – әйелде» демекші, қоғамда әйелдің орны ерекше. Балалар әдебиетінің классик жазушысы Бердібек Соқпақбаев «Әйел затын, жалпы нәзік деп атайды ғой. Бос сөз. Мықтының ең мықтысы, көн¬бістің ең көнбісі әйелдер екеніне мен кіммен де дауласуға бармын» деген екен. Расында, біздер мықтымыз ғой. Мұны еркектер қауымы да әлдеқашан мойындап қойған.Әйел – ана, әйел – жар. Бір сөзбен айтқанда, әйел – отбасының ұйытқысы. Ер азамат үйдің егесі болса, әйел үйдің шегесі. Бұл – дәлелдеуді қажет етпейтін ақи¬қат. Отбасы шағын мемлекет болса, сол мемлекеттің шаруасын үйіріп әкететін – әйел.&nbsp;Бүгінде мықты әйелдер көп. Олар жолында қандай қиындық кездессе де мойымай, өмірлік тәжірибе арқылы мықты әйелге айналуда. «Әйел – бір қолымен бесікті тербетсе, екінші қолымен әлемді тербетеді» деген тәмсіл бар. Мұның астарында әйел адамның кез келген ауқымды істерге араласа алатынын, үлкен нәтижеге қол жеткізетінін аңғаруға болады. Себебі қоғамның түрлі саласында жетістікке жетуіне әйелдің де үлесі зор екені белгілі. Елімізде әр сала бойынша табысты, сымбатты, жетістікке жеткен әйелдер көп.– Қазірде әйелдердің құқығы тақырыбы жиі көтерілетін болды. Олар расымен-ақ тұрмыста зорлық-зомбылық көріп, құқықтары тапталып жатыр ма?&nbsp;– Әйелдердің бәрі қорлық көріп отыр деп айта алмаймын. Ер адамнан деп айту да қате. Қателік екі жақтан бірдей болады. Қазіргі әйелдер қиындыққа шыдамайды. Сол себепті ажырасу көп. Жаңа заң шықты. Ер адамды тәртіпке салады деп айтуға болатын шығар...&nbsp;– Кеңестің биылғы жоспарына аз-маз тоқтала кетсеңіз.– Кеңестің жылдық жоспарына сай жас отбасылардың қатысуымен семинар өткіздік. Қазыналы қариялармен сұхбат құрдық. Келін мен ене арасындағы сыйластық туралы дөңгелек үстелдер өткізілді. 8-11 сынып оқушыларымен бірлесе «Қызды қырық үйден тию, бір үйден жию» тақырыпта жиналыстар ұйымдастырылды. Алдағы уақытта да осындай іс-шаралар жүргізіле беретін болады.&nbsp;– Отбасыңыз туралы айта отырсаңыз…– 1969 жылы тұрмысқа шықтым. Жолдасым Тұрғанбай жол бойында инструктор болып 45 жыл еңбек етті. Екеуміз 2 ұл, 2 қыз тәрбиелеп өсірдік. Қазір 8 немерем, 1 шөберем бар. Үлкен ұлым Ерболат жүргізуші, Ерланым полиция қызметінен зейнетке шықты. Эльмира Байқоңырдағы музейде бас есепшісі. Зайнура күзетші болып еңбек етеді.– Өміріңізде өзекті өртейтін өкініш сәттер болды ма?– Әрине, болды. Әйелдің өмірлік серігі, арқа сүйетіні – жары. Осыдан он жыл бұрын жолдасымнан айрылып қалдым. Жақын адамыңнан айрылу қандай қиын десеңізші?! – Әйел бақыты дегенді қалай түсінесіз?Халқымыз: «Қыз өссе – елдің көркі», «Елді қорғайтын ерлер – ерлерді тәрбиелейтін әйелдер», тағы бірде: «Ана бір қолымен бесікті, екінші қолымен әлемді тербетеді» дейді. Демек, әйел бақытының, әйел тәрбиесінің, әйелдің саналы ғұмырының – ұлт болашағына, тіпті әлем болашағының баянды болуына тигізер үлесі орасан зор. Бүгінгі әйел мәртебесі, кешегі аналарымыздың мәртебесінен өзгеше. Әйел отбасының ұйытқысы ғана емес, қоғамның дамуына белсенді үлес қосып, Қазақстанның жарқын болашағын құруға барын салатын, жан-жақты әйел.&nbsp;Бұрынғы заманда әйел бақыты не десек сол уақыттағы әйелдер отбасым, тұрмысым, мал-жаным деп жауап берер еді. Қазіргі заман әйелдерінде солармен қоса, қоғамдағы орнын белгілеп алу деген қажеттілік бар. Ол дұрыс. Оның үстіне бұл қажеттілік біздің қазаққа ауадай қажет. Неліктен? Өйткені біз аз халықпыз. Біздің қоғамды дамытуға тек ер адамдар ғана емес, әйелдерде білек сыбана кірісуі керек. Бәріміз жұмылып жұдырық болмасақ, оның орнын басып алуға дайын тұрған, іргеден сығалап жүргендер өте көп. Әйел адамның көкірегінде осы қоғамға қызмет етейін деген арманы бар ма, ол арманды өлтірмей, ұштау керек. Әйел адам мықты жаратылыс, ол отбасын да, қызметін де бірге алып жүре алады. Әйел &nbsp;қырық шырақты дейді ғой. Сол қырық шырақ түгел жанатын кезі болады. Сондай кезде ол қоғамға көп пайда келтіре алады. Сондықтан, қоғам нәзік жандыларды бағалап, оның қабілетін ілгері жетелеуге ниетті болса, әйел алмайтын асу жоқ.– Уақыт бөліп әңгімелескеніңізге рақмет!&nbsp;Сұхбаттасқан Ақнұр САҒЫНТАЙ

Ахметкүл Аралбаева: «Әйел алмайтын асу жоқ»

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> «Балапанды күзде санаймыз» дейді емес пе? Сол секілді дала еңбеккерлерлерінің ерте көктемнен бастап ала жаздағы еңбегі қоңыр күзде өлшенеді. Жыл соңында әр өңірде дәстүрге айналған «Алтын күз» салтанатты іс-шарасы өткізіледі. Онда ала жаздай дала төсінде тер төгіп, қырманды мол астыққа толтырған дала еңбеккерлері абырой биігінен көрініп, марапатталады. Биыл осындай озаттар қатарында «Ақжар» шаруа қожалығының майталмандары төбе көрсетіп, көлік мінді. Олар – механизатор Рүстем Зиядинұлы мен сушы Есен Ибраев.Жалпы биыл шаруа қожалықтың дала ерлерінің еңбегін бағалап, оныншы көлік мінгізуі. Жыл сайын күріш өсіруден жоғары өнім алған диқанмен қожалықтың басқа да тіршілігін тоқтатпай алға жылжуына үлес қосқан еңбеккерді ынталандырып отыру үрдіске айналған.Кез келген үлкен шаруа техниканың көмегінсіз бітпейтіні белгілі ғой. Ал оны жүргізіп тұру мен басқару үшін де білікті маман керек. Рүстем Зиядинұлы «Ақжар» шаруа қожалығында он төрт жылдан бері қызмет істеп келе жатқан мықты механизатор. Бүгінде қожалыққа қарасты барлық техниканың тілін жақсы меңгерген. Сынған, бұзылған техникаларды дер кезінде қолға алып жөндеп, оның әрі қарай қызмет етуіне жағдай жасап отырады.<blockquote>– Техникаға қызығушылығым мектеп жасымда басталды. Әкемнен үйреніп, сол кісінің жолын қудым. Ол кісі өмірден ерте өтті. Тірісінде осы шаруа қожалықта адал еңбек етті. Мектепті бітірісімен оқуға бармай еңбекке ерте араласып, осында механизатор болып орналастым. Жұмысым өзіме қатты ұнайды. Еңбекті шын сүйіп, адал қызмет еткеннің арқасында көлік мініп, құрметке бөленіп жатырмыз. Төрағамыз жыл сайын еңбегімізді бағалап, өз ісіне лайықты жанды марапаттап, жұмысымызды өзгелерге үлгі етіп отырады. Оған үлкен рақмет айтамыз, – дейді механизатор Рүстем.</blockquote>Көктемде тіршілікке кіріскен техникалар күзге дейін тынбайды. Күн жылып көктем келгенде жер жыртса, жаз бойы ауылдың жұмысын істеп, отын, шөп тасиды. Ал күзде егінді уақытында жинап алуға қатысады.<blockquote>– Шаруа қожалықтағы техникалар жаңа. 2 «МacDon», 2 «John Deeere» жаткасы, 1 эксковатр, 2 СLAAS трактор техникасы сақадай сай тұр. Егінді осы техникалардың арқасында уақытында жинап алдық. Алдағы уақытта ауылдағы қожалық дамып жатса техникаларымыз көбейеді деген үміттеміз, – дейді ол.</blockquote>Көлік тізгіндеген екінші майталман Есен Қабылбайұлы «Ақжар» шаруа қожалығындағы жас сушы, күрішші. Осы ауылдың тумасы. 2018 жылдан бастап қожалықта қызмет етуде. Бір жыл техника айдап, кейін сушыға ауысқан. Мектепті бітірген соң қаладағы «Ақмешіт» оқу орнын «Дене шынықтыру пәні мұғалімі» мамандығы бойынша бітіріп, алайда жұмыс ыңғайы болмаған. Екі қолға бір күрек іздеген кейіпкеріміз үйде бос жатқанды қаламай ауылдағы шаруа қожалыққа жұмысқа орналасады.<blockquote>– Қазіргі заман жалқаулықты көтермейді, талабы қатты. Мамандығыма сай жұмыс табылмады деп қарап қалмадым. Сыртқа да кетпедім. Ауылға еңбек етіп, үлесімді қосуды шештім. Екі қолға бір күрек табылды, шүкір. Шаруа қожалықта сушымын, күріште егемін. Биыл судан таршылық көрмедік. Ең бастысы соған қуанамын. Су жетпеген жағдайда басшылармен ақылдасып жұмыс істеймін. Сушы болу оңай шаруа емес әрине, әр атызға суды керегінше жеткізіп, тартып отыруың керек. Бәрі есеппен жүреді. Мұндай шеберлікті әкемнен үйрендім, – дейді Есен.</blockquote>Биыл ол 40 гектар жерге күріш егіп, одан 92,2 центнер өнім алған. Еңбектегі жемісін бағалап, төраға көлік мінгізуді жөн көрген.<blockquote>– Шынымды айтсам биыл көлік мінемін деп ойламадым. Облыстық марапатқа 3-4 күн қалғанда хабар келді. Сол кездегі қуанышымды көрсеңіз, сіздерге жеткізе алмаймын. Еңбегімізді елеген басшыларға алғыс айтамын, – дейді жеңімпаз.</blockquote>«Лада» автокөлігін мінген еңбеккерлердің расымен қуанышында шек жоқ. Олардың ала жаздай күнге күйген жүздеріне қарап еңбектің бағасын бере аласыз. Адалынан тапқан ас пен тынымсыз еңбектің берекесі қашанда бағалы екені сөзсіз.&nbsp;Ерсін АБЛАКИЕВ

Еңбегі еленген ерлер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Сонымен биылғы егін науқаны өз мәресіне жетті. Алты ай дала төсінде тер төгіп, екі ай өнімді шашпай-төкпей жинап, қамбаға түсірген диқан қауымы жылды ойдағыдай түйіндеді. Су тапшылығы мен қолайсыз ауа райынан аман-есен өтіп, қамбаны астыққа толтырған дала еңбеккерлерінің еселі еңбегі ақталды. Молшылық пен тоқшылықтың берекелі күзінде алғысқа бөленген егінші қауым келер жылдың қам-қарекетіне кірісе бастайды.Ауыл шаруашылығы ел экономикасының драйвері ғана емес, мемлекет әлеуетінің тірегіне айналған негізгі сала. Әсіресе ауыл-аймақта тұратын ағайынның күнкөрісін реттеп, тіршілігін түзеген бұл салаға соңғы жылдары айрықша көңіл бөлінуде. Мемлекеттік бағдарламалар, жарқын жобалар, несие бойынша жеңілдіктер мен салынып жатқан инвестицияның нәтижесінде толайым табыстарға жете бастадық. Бұл ретте Сыр өңірі, оның ішінде біздің ауданның да көрсеткіші көңіл қуантады. Әртараптандыру, тамшылатып суару, суды үнемдеу технологиясын енгізгелі жаңа бетбұрыстар пайда болды. Басқасын айтпағанда, мал шаруашылығынан Жаңақорған ауданы Сыр өңірінің чемпионы. Бұл да атакәсіптің керегесін кеңейткен аудан жұртының жетістігі деуге болады.Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев биылғы Жолдауында ауыл тұрғындарына өз өнімдерін өңдеуге және сатуға мүмкіндік беретін инфрақұрылым құру өте маңызды екенін айтты. Алдағы үш жыл ішінде агроөнеркәсіптегі өңделген өнім үлесін 70%-ға жеткізу, ет, сүт, астық өнімдерін терең өңдеу, өндірістік жылыжай шаруашылықтарын дамыту сияқты болашағы зор бағыттарға басымдық беру қажеттігін атап көрсеткен болатын. Жолдау жүктеген міндеттердің жүзеге асырылуы халқының 60%-ы ауылда тұратын, ауыл шаруашылығы арқылы табыс тауып отырған елді мекендегі жұрт үшін аса маңызды.Биыл 23,3 млн гектар алқаптан ауыл шаруашылығы дақылдары жиналды. Бұл жөнінде Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров өнім былтырғы деңгейден көбірек жиналғанын атап өтті.Министрдің мәлімдеуінше, 16,7 млн гектардан дәнді және бұршақты дақыл¬дар жиналып, 26,5 млн тонна астық бастырылған. Орташа өнімділік гектарына 16 центнерді құрады. Айдарбек Сапаров бұл өткен жылғы көрсеткіштерден жоғары екеніне назар аударды. Негізгі астық егетін өңірлердің ішінде Солтүстік Қазақстан облысының диқандары мол өнім алған. Оңтүстік өңірлерде өнімділік бойынша жоғары көрсеткіштер Қызылорда, Түркістан және Жетісу облысының шаруаларына тиесілі екені тілге тиек етілді. Министр осы күздегі қолайлы ауа райына байланысты астық шығынсыз жиналғанын да мәлімдеді.<blockquote>– Мол өнім алуға ауа-райының қолайлы болуы, агротехнологияларды дұрыс қолдану да сеп болды. Диқандардың сапалы тұқымды пайдаланып, минералды тыңайтқыштарды қолдануына, өсімдіктерді тиімді қорғауына жағдай жасалды, – деді Айдарбек Сапаров.</blockquote>Өңір өрісіОблыс бойынша осы жылы 8 млрд 800 млн теңгеге 250 ауыл шаруашылығы техникасы алынып, машина-трактор паркі 5 пайызға жаңаланды. Оған қоса 7 млрд теңгенің 11 инвестициялық жобасы жоспарланып, бүгінде 7 жоба жүзеге асты. Қалған 4 жоба жыл соңына дейін іске қосылатыны туралы аймақ басшысы Нұрлыбек Нәлібаев жеткізді. Осылайша ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемі артып, осы жылы 229 млрд теңгеге жетеді.Ақ күріштің атасы, дала академигі Ыбырай Жақаевтың ізбасарлары биыл да ерен еңбектің үлгісін көрсеткені рас. Сыр диқандары 189 мың 400 гектар жерге егін екті. Негізгі дақыл – күріштің көлемі 85 мың 600 гектарды құрап (өткен жылдан 3,4 мың гектарға кем), әр гектардан 58 центнерден өнім алынып, жарты миллион тоннаға жуық күріш жиналды. Мемлекет басшысының су үнемдеу туралы тапсырмасына сәйкес аймақта су көп қажет ететін дақылдар көлемі оңтайландырылып, үнемдеу технологиясы енгізілді. Биыл жаңа технологияларды пайдалану көлемі 4 мың 400 гектарға жетті. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 5 есе артық. Шиелі, Қазалы, Арал аудандарында су үнемдеу технологияларын қолдану арқылы 3 ірі жоба іске асуда.Мемлекет басшысының бастамасымен өткен жылдан бері «Ауыл аманаты» жобасы бастау алды. Ауыл халқының тұрмыс-тіршілігін, әл-ауқатын жақсартуға бағытталған бұл жоба аясында өткен жылы 3 млрд теңгеге 406 жоба жүзеге асып, 713 жаңа жұмыс орны ашылды. Биыл 4 млрд 600 млн. теңгеге 575 жоба қолға алынған. Агробизнес өкілдері ауылдарды дамытуда, халықтың тұрмысын жақсартуда бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында ауқымды жұмыстар атқаруда. Соңғы жылдары елді мекендерді абаттандыру, инженерлік инфрақұрылымды дамыту және әлеуметтік нысандарды қайта жаңғыртуға ауыл шаруашылығы құрылымдары 7 млрд. теңгеден астам қаржы бағыттады.Ауданның әлеуетіНегізгі өнім – күріштің көлемі жылдан-жылға азайып бара жатқаны рас. Оған себеп су мәселесі, дегенмен диқандар мүмкіндігінше дән тастауда. Ауданда ауыл шаруашылығымен айналысатын жалпы 781 шаруашылық құрылымы болса, 460-ы егін шаруашылығымен айналысады, 234-і күріш дақылын өсіреді. Ауданның Сыр беткейіндегі ауылдардың барлығы дерлік егінмен күнелтсе, соның басым көбі күріш дақылын күтіп-баптайды. Маусымдық жұмыс болғанымен, шығымы жақсы болса, қысқа азық болатыны ақиқат.<blockquote>– 2024 жылы аудан бойынша 35004 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдары орналастырылды. Тарқатып айтатын болсақ, дәнді дақыл, оның ішінде, күріш, бидай, тары, жүгері – 11 812 гектарды құрады. Биыл күріштің көлемі – 7 545 гектарға қысқарды. Ал, мал азықтық дақылдар (жоңышқа, сүрлемдік жүгері) – 19 058 гектарға жетті. Майлы дақылдар (мақсары, күнбағыс) – 1 463 гектар болса, картоп – 157 гектар, көкөніс, бақша – 2514 гектарға орналастырылды, – деді бас агроном Даурен Абибуллаев.</blockquote>Биыл аудан көлемінде 5 940 тонна күздік бидай, 333 тонна жаздық бидай, 559 тонна тары, 2 238 тонна мақсары өнімі алынған. Сондай-ақ, 48 тонна күнбағыс, 2355 тонна картоп, 13 353 тонна көкөніс, 60 055 тонна бақша және 3 987 тонна дәндік жүгері жиналған. Егілген 7 545 гектар күріш дақылы толығымен жиналып, әр гектарынан орта есеппен 56,0 центнерден өнім жиналыпты.<blockquote>– 2024-2025 жылдың қысқа түсетін ауыл шаруашылығы жануарларына 185,8 мың тонна шөп, 37,5 мың тонна жем, 37 тонна сабан дайындау жоспары бекітілді. Бүгінгі күнге 185,8 мың тонна шөп толығымен жиналып, оның ішінде жоңышқа 110 мың тонна. Сонымен қатар 37,0 мың тонна жем және 35,0 мың тонна сабан дайындалып отыр. Жыл соңына дейін жоспар толық орындалатын болады, – деді жауапты маман.</blockquote>Қысқаша айтқанда, молшылықтың көзіне айналған аграрлы салаға әлі де серпіліс керегі анық. Экономиканың тірегіне айналған саланы қолдау тоқтаған емес, тоқтамайды да, тек өнім көлемін арттырып, ел нарығын түзеу өз қолымызда.

Аграрлы сала – молшылық көзі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қоғам тыныштығын сақтау мен еліміздің әрбір азаматы өзін қауіпсіз сезінуі үшін ішкі істер саласына үлкен жауапкершілік жүктеледі. Бұл бағытта жаңаша реформалар жасалып, «жұртқа жақын полиция» қағидатын қалыптастыру күн тәртібінде тұр. Бұл бағытта аудандық ішкі істер бөлімінде қандай жұмыстар атқарылуда? Бұл жөнінде Жаңақорған аудандық полиция бөлімінің бастығы, полиция полковнигі Нұрлан Ибраевқа бірнеше сауалдар қойдық.– Нұрлан Мерғалиұлы, заң мен тәртіп үстемдігін қамтамасыз етуде әсіресе құқық қорғау саласы қызметкерлеріне қойылар талап үлкен. Осы бағытта қандай жаңашылдықтар бар?– Қоғам сақшысы қызметіне қай кездегідей талап тегеурінді. Бұл үшін ең бастысы шұғыл әрекет ете білетін полицияның сервистік моделінің негізгі қағидаттарын жүзеге асыру өзекті. Жыл басындағы жиында Мемлекет басшысы кәмелетке толмағандардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесіне айрықша назар аударып, полицияға білім бөлімі басшылығымен бірлесе жұмыс атқаруды міндеттеді. Сондай-ақ есірткінің таралауына тосқауыл қойып, киберқылмыспен және интернет-алаяқтықпен күрес шараларын күшейтуге тапсырма берді. Міне, осы бағытта нақты жоспар түзіп, жұмысты ширата түсудеміз. Біздің полицейлер жол жүрісі қағидаларын автоматты тіркеу жүйелерін, бейнебақылау камераларын белсенді қолданады. Осының нәтижесінде бөтеннің мүлкін ұрлау, бұзақылықтың басқа да түрлерін ашу жеңілдеді.Жалпы, Жаңақорған ауданының полиция бөліміне 2024 жылдың он айында 139 қылмыс дерегі тіркелді. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 14,9-ға өсім алған. Өндірістен аяқталған қылмыстық істер өткен жылғымен салыстырғанда 73-тен 98-ге жоғарылаған, оның ішінде ауыр қылмыстар 29-дан 45-ке өссе, орта дәрежелі қылмыстар 18-ден 15-ке, онша ауыр емес қылмыстардың ашылуы 15-тен 7-ге төмендеген.Жалпы қылмыстардың ашылу көрсеткіші 81,0 пайызды құраса, ауыр қылмыстардың ашылуы 63,0 пайыздан 84,9 пайызға өсіп, онша ауыр емес қылмыстардың ашылуы 71,4 тен 63,6 пайызға төмендеген, ал орта дәрежелі қылмыстардың ашылуы 56,3 пайыздан 57,7 пайызға өскен. Біршама қылмыс түрлері төмендеген. Оның ішінде қоғамдық орындарда жасалған қылмыстар 21,4 пайызға төмендесе, ұрлық 28,6 пайызға, телефон ұрлығы 3-тен 2-ге, топтасып жасаған қылмыстар саны 18-ден 10-ға, қарумен жасалған қылмыстар 1-ден 0-ге, алаяқтық 30-дан 17-ге, оның ішінде интернет алаяқтығы 14-тен 10-ға, қорқытып алу 11-ден 7-ге азайған.– Әйелдер мен жас балаларға қатысты зорлық-зомбылық көрсеткенге заңның қатаңдатыла түсуі отбасы, ошақ қасындағы агрессияға бейімдерді бейбастық қадамнан тыйып, аяқты аңдап басуға мәжбүр етсе керек. Бұл жөнінде не айтасыз?– 102 тікелей желісіне отбасындағы жанжал бойынша хабарлама келген жағдайда шұғыл әрекетке көшіп, жай-жағдайды сараптан өткізу міндетіміз. Өйткені оның ар жағында адам тағдыры тұр. Қазақылықтың қаймағы бұзылмаған жергілікті аумағымызда жанұяда орын алған әйел адамдар мен жас балаларға әлімжеттік жағдайдың жабулы қазан жабулы қалатын кезі де жоқ дей алмаймыз. Бұл жерде нәзік жандар мен бала құқы аяққа тапталған көріністер көлеңкеде қалып кетуі мүмкін. Сондықтан учаскелік инспекторлар өз аумағын үнемі жіті бақылауда ұстап отыруға тиіс. Таяқтың екі ұшы бар. Осының қабатында болмашы нәрсеге бола шу шығарған ерлі-зайыптың дүрдараздық мәселесін де жөн дей алмаймыз. Бүгін заң орындарына шағымданып, бір-бірін жауапқа тартуға асыққан бір мезеттік жан ашуының салдары өкінішке ұрындырып, белгілі бір деңгейде жазаға тартылған айыпталу қорытындысы жеке тұлғаның деректеме базасына тіркеліп кететіндіктен үнемі алдынан шығып тұратыны, тіпті өзін қойып, ертеңгі күні ұл-қызының, бауырларының келешегіне кедергі болатыны жөнінде де түсіндіуге тура келеді.Отбасында туындайтын тағы бір мәселе – жасөспірімдер арасындағы қылмыс. Осындай шаралардың алдын алу үшін «Жасөспірім» іс шарасы мен «Абайлаңыз, балалар» атты акциялар өткізіліп, ішкі істер бөлімі қызметкерлері аудан мектептері арасында лекция және семинар жүргізді. Балалардың жолда жүру ережелерін ата-ана естен шығармау керек. Мотоцикл, скутер, мопед, самокаттардың қаншалықты қауіпті екені белгілі. Мектеп жасындағы балаларға көлік тізгінін берудің соңы қайғылы жағдайға соқтырған деректің тіркелуі аудан тұрғындарына ой салуы керек.– Сіздің қызметкерлеріңіз тарапынан әлеуметтік желілерде интернет алаяқтығы жөнінде түсіндіру жұмыстары жүйелі жүргізіліп келеді. Нәтижесі қандай?– Интернет алаяқтықтың құрбаны көбіне егде жастағы кісілер болып отыр. Ақпараттық сауаттылық кем. Көбі басындағы кредитті төлем береміз деген жалған жарнамаға сеніп қалады. Немесе басқа да тәсілмен банк қызметкеріміз деп алдап қариялардың сеніміне кіріп, жеке дерегіне қол жеткізіп, шоттағы қаржысын қолды ететін жағдайлар өте көп. Сондықтан үлкендеріміз өзі туралы мәлімет сұрай бастағаннан байланысты үзіп тастауды естен шығармауы керек.– Ауданда мал ұрлығы жайында не айтасыз?– Мал ұрлығы бойынша биыл 6 арыз келіп түсті. Бірақ көбіне жауапкершілік мал иелерінің өздеріне келіп тіреледі. Тұрғындар жеке иелігіндегі малды таңбалауға асықпайды. Сонан соң малды жайылымға жіберіп өздері қадағалап отырмайды. Жақсы, жұмысбасты делік, оған қол тимейтін жағдайда ақысын төлеп бақташының қарамағына беру керек қой. Тоғайда жүрген қараусыз мал ұрыдан бұрын аң-құсқа жем болуы да мүмкін. Қолда нақты бір дәлел болмаса тоғайда жайылып жүрген, өрісте жоғалған малды тауып беру бііздің құзіретімізге жатпайды. Сондықтан ауылдағы азаматтарға айтарымыз, малды падамен бағу жағын ойластырмай болмайды.– Есірткіге қарсы күресте нендей жұмыстар бар?– Есіртікі айналымы үшін қылмыстылық он алты жастан басталады. Қазір мұның айналасындағы жас толқынның жаза арқалауы өте өкінішті жағдай.Синтетикалық есірткі деген шықты. Неврология ғылымы адам психологиясына санаулы секундта қатты әсер ететінін әлдеқашан анықтаған есірткінің бұл түрі интернет арқылы сатылады. Бөлім қызметкерлері нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2023-2025 жылдарға арналған кешенді жоспары аясында жүйелі жұмыс жүргізіп келеді. 1 маусым мен 30 қазан арасында «Қарасора» профилактикалық іс-шарасы өтті. Мақсат – жастарды оған тәуелді болуға жол бермеу.Жаңақорған ауданының өзінде есірткі еккен 22 факт анықталды. Оның ішінде 12-сі есірткі еккен. Қалғандары тұтыну, тасымалдаумен айналысқандар. Жыл сайын блокпосттар қойылады. Кіріп-шығып жатқан жасырын өнімді кәсіби иісшіл төбеттердің көмегімен анықтап қолға түсіріп отырмыз. Мұндай әдіспен тек жолаушы пойызы ғана емес, жолда қатынайтын көліктер де тексеріледі. Көбіне жолаушы тасымалымен айналысатын «Яндекс», «Индрайвер» көлігіне зат салушылар жасырын өткізбек болған тауардың табылуы жеке кәсіпкерлерге зиянын тигізіп, көп жүргізушілер жолынан қалып жатады. Өйткені зат тәркіленіп арнайы орындарда зерттеліп, заңды құжат рәсімделгенге дейін апталап автомашина тұрақта қаңтарылып қалады. Сондықтан иесі жоқ заттарды жауапкершілікке алуға қазір жүргізушілер де мүдделі емес. Мемлекет үшін тәртіптен асқан тірек жоқ. Бұған қоғам болып жұмылуымыз керек.

Тәртіп – қоғамның басты тірегі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Осыдан екі жыл бұрын «Бастау Бизнес» жобасы аясында кәсіпкерлік негіздерін оқыту курсынан өткен қала тұрғыны Марат Есетов жеке ісін бастауды көптен бері мақсат еткен еді. Мемлекет басшысы кәсіпкерлерді, жеке кәсібін ашамын деген азаматтарды қолдау керектігін жиі айтады.&nbsp;Бұл тұрғыда түрлі мемлекеттік бағдарламалар арқылы жеңілдетілген несие алуға болады. Осындай мүмкіндікті қалт жібермей жеке ісін ашып, кәсіп бастауда осылайша мемлекеттің көмегіне сүйенуді жөн көреді. Алдымен кәсіп бастау, оны жүргізудің қыр-сырын үйрететін арнайы курстан өтеді. Ал биыл мақсатына қадам жасау үшін 1 миллион 476 мың 800 теңге көлеміндегі қайтарымсыз грантты жеңіп алады.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Денсаулығына қарамастан алдыға қадам басқан оның арманы биыл жүзеге асты. Кәсіпкер ІІІ топ мүгедегі.<blockquote>– «Мемлекеттік бағдарламаның шапағаты мұқтаж жандарғада тигені қуантады. Адамға ең бастысы – еңбек пен ниет керек. Жаңадан бастаған кәсіпті одан әрі дамытсам деймін. Алдағы уақытта цехтың көлемін ұлғайтып, &nbsp;қалада пластик өндірісін өркендетуді жоспарлап отырмын», – дейді «D&amp;M Plast» ЖК иесі Марат Амантайұлы.&nbsp;</blockquote>Кәсіпкерлікке бет бұруға әркім ниетті болғанымен жүрегі дауаламайды. Ал кейіпкеріміз бұл сәттен сүрінбей өтіп, көздеген мақсатына қол жеткізіп, жеке өндіріс ошағын ашып отыр. Қазіргі таңда кәсіпкер грант қаражатына өндіріске қажетті құрал-жабдықтар сатып алып, ісін жүргізуде. Пластик есік, терезе жасау ісі оған таңсық емес. Ол бұған дейін 10 жыл көлемінде осындай өндірісте еңбек етіп, мол тәжірибе жинаған. Енді сол тәжірибені жүзеге асырып жергілікті өндірістегі бәсекені арттырмақ.&nbsp;&nbsp;Кейіпкеріміздің айтуынша, тәжірибенің арқасында тұрғындардың талғамы мен сұранысына сай сапалы есік-терезелерді шығарылуда. Бүгінде шағын цехта 3 адам жұмыс істейді. Ал өндірісте пластикті кесу, бұрыштама жасау, үтіктеу сынды жұмыстар заманауи аппараттар арқылы жасалады. Тұрмыстық қолданыста кеңінен тараған пластик өнімдерге жергілікті тұрғындардың сұранысы жоғары көрінеді. Алайда кейіпкеріміз аптасына 3-4 тапсырыс қабылдап, өнімнің сапалы әрі уақытылы орындалуына басымдық берген.Айдана СЕЙІЛ

Мемлекет қолдауы – кәсіпкерлік бастауы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Айналысамын деген адамға кәсіп көп. Тек жолын таба білсе болғаны. Бүгінгі кейіпкеріміз, Қызылорда қаласының тұрғыны Дәулет Пірімжанов тынбай еңбек еткен адамның тұрмысы берекелі болатынына әлдеқашан көз жеткізген. Бүгінде ол есік өндірісінде өзін дәлелдеп үлгерді. Бірақ кәсіпке икемі бары бала күнінде байқалған.<blockquote>– 8 сыныптан кейін кәсіптік училищеге ауысып оқыдым. Сол кезде-ақ сауда-саттықпен айналыса бастадым. Сырттан киім-кешек әкеп саттым. Азық-түлік саудасында да азды-көпті тәжірибем бар. Кәсіптік училищеден механизатор мамандығын үйреніп шықтым. Дегенмен, бизнестен басталған жолым сол ізбен жалғасты, – дейді Дәулет Пірімжанов.</blockquote>Ал есік өндірісіне «Covid-19» пандемиясынан туындаған экономикалық дағдарыс кезінде, карантин жарияланып, елдер арасындағы шекара жабылған 2020 жылы ден қойған. Оған дейін өнімді Украина, Беларусь, Қытай, Ресейден тасымалдап келген. Осы мемлекеттерде орналасқан біраз зауытта болып, тәжірибесімен танысқан. Ал өнім тасымалында қиындық туындағанда неге өзімізде өндіріс ашып, оны дамытпасқа деген ойға тоқтаған. Таңсық кәсіптің қыр-сырын меңгеру үшін Мәскеуде, Қытайдың Гуанчжоу қаласында болған.<blockquote>– Шет елдерден ешқандай маман алдыртқан жоқпыз. Ынталы жігіттерге үйретіп, қазіргі күні бүкіл жұмысты өзіміз атқарып жатырмыз. Алдымен сырттан сауда нүктелерін аштық. Бұл – шығарған өнімді сату үшін өте тиімді тәсіл. Есік өндірісінде 25 шақты адам еңбек етуде. Есіктерді Астана, Алматы, Түркістан, Шымкент, Тараз, Ақтау қалаларына жібереміз. Одан бөлек, біз Қызылордадағы шыны зауытынан шыққан әйнекті өңдеп, безендіріп, жиһаздарға қолданамыз. Қажет шикізатты Қытайдан алдырамыз, – дейді кәсіпкер.</blockquote>Заман талабына сай жабдықталған цехта жылына 400-500 шақты есік шығарылады. Өндіріс басшылығы сапа мен бағаның қалтаға қонымды болуын басты орынға қояды. Темір есіктер қалыңдығы мен сериясына қарай 60-120 мың теңге аралығында саудалануда. Одан бөлек, ағаш есіктерге де сұраныс жоғары. Жаңа үй-жайлар үшін тапысырыс алу арқылы да жоспарды орындап келеді.<blockquote>– Жұмысты станок атқарғанымен бір есіктің өзі 15 адамның қолынан өтеді. Демек, сапалы маман қай жерде де керек. Үкімет қолдауын үнемі сезініп келеміз. «Даму» қоры арқылы жеңілдетілген шартпен несие алып, өндірісімізді аяққа тұрғыздық, – дейді кейіпкеріміз.</blockquote>Есік, жиһаз шығару бағытында үнемі тәжірибе толықтыру үшін ол үнемі әртүрлі мемлекеттерде өтетін маңызды іс-шараларға қатысады. Соның ішінде 2019 жылдан бері Қытай сауда және экономикалық ынтымақтастығын ілгерілетуге бағытталған Кантон көрмесінен қалған емес. Кәсіпкер жәрмеңкені түгел аралап шығу үшін 4-5 күн уақыт кететінін, Қытайда қызмет көрсету сапасы алға озғанын, аспанасты елінен бізге де үлгі алу керек екенін айтты.Дәулет Пірімжанов ағаш өндірісінің қыр-сырын үйрену үшін Ресейдің Владимирский облысынан маман шақыртты, ендігі кезекте бірлескен кәсіпорын ашуға ниетті. Алдағы уақытта осылайша кәсіпкерлік аясын кеңейткісі келеді.

Есік өндірісінде өзін дәлелдеген кәсіпкер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;Бүгінде жұқпалы аурулар бойынша аймақтағы ахуал тұрақты. Жыл басынан бері тұрғындар арасында аса қауіпті оба, тырысқақ, сібір жарасы, іш сүзегі секілді бірқатар аурулар тіркелмеген. Ал, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 24 нозологиясы бойынша жұқпалы аурулардың аурушаңдық көрсеткіштерінің төмендеу тенденциясы орын алған. Облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Мая Мирзанова мен облыстық санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Әлия Әбдіқайымова эпидемиологиялық ахуалдың алдын алу шаралары туралы айтты.<blockquote>– Биылғы жылдың 6 айының қорытындысымен Қызылорда облысында бірқатар жұқпалы аурулар аурушаңдығы бойынша тұрақты эпидемиологиялық ахуал қалыптасты. Облыс тұрғындары арасында вирусты кене энцефалиті, туляремия, листериоз, лептоспироз, иерсиниоз, малярия, трихиниллез, паратиф, полиомиелит, қызамық, құрөзек, сіріспе, жіті вирусты гепатит В, Д, Е, лейшманиоз сияқты аса қауіпті аурулар аурулары тіркелмеген. Сондай-ақ, өткен жылмен салыстырғанда биыл коронавирус жұқпасы – 4 жағдайға, вирусты пневмония – 10 жағдайға, тамақтан улану жағдайлары – 3,8 есеге, сарып – 2,6 есеге және эхинкоккоз – 2,3 есеге төмендеген. Өңірде жіті ішек инфекцияларының 456 жағдайы тіркеліп, аурушандық көрсеткіші 100 мың халыққа шаққанда 53,1 пайызды құрады. Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 15,3 пайызға төмендегенін көрсетеді. Сол себепті де облыстағы эпидемиологиялық ахуал «қанағаттанарлық» деп бағалануда, – деді Мая Миранбайқызы.</blockquote><blockquote>– Жыл басынан бері аймақта бруцеллез ауруының 11 жағдайы тіркелді. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 2,6 есеге төмендегенін көрсетіп отыр. Ал, Конго-Қырым геморрагиялық қызбасы бойынша өткен жылдың 6 айында 6 жағдай тіркелсе, биыл 4 жағдай есепке алынды. Облыс тұрғындары арасында қоғамдық тамақтану орындарымен байланысты жаппай топтасқан тамақтан улану жағдайлары тіркелмеген. Сонымен қатар, ҚР Денсаулық сақтауды дамытудың 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасына сәйкес, «2023-2025 жылдарға арналған онкологиялық аурулармен күрес жөніндегі кешенді жоспар» шеңберінде адам папиллома вирусына қарсы вакциналауды енгізу көзделген. Адам папилломасы вирусы – теріні және дененің әртүрлі бөліктерінің шырышты қабықтарын зақымдайтын вирустар тобы. Бұл вирус қауіпті, себебі, ол тез таралып, нәтижесінде папилломалар пайда болады және жасушалардың қатерлі ісігінің деградациясы мен жатыр мойны обыры сияқты қатерлі ісіктің дамуына қоздырғыш болады. Ғылыми мәліметтерге сүйенсек, 10 әйел мен ер адамның 8-і 25 жасқа дейін осы вирусты жұқтырған. Сол үшін де елімізде АПВ-ге қарсы вакциналауды енгізу бойынша дайындық жұмыстары басталды. ДДСҰ 9-14 жас аралығындағы қыздарды вакциналауды ұсынып отыр. Осыған байланысты, Қазақстанда биылғы жылдың үшінші тоқсанында 11 жастағы қыздарға екпе салу жоспарланып отыр, – деді Әлия Мүтәліпқызы. &nbsp;</blockquote>

Эпидемиологиялық ахуал тұрақты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp; Ия, бүгінде өзінің жеке кәсібін дөңгелетіп отырған жастардың қатары көбейіп келеді. Оған осы қосшыңыраулық жас кәсіпкердің тыңғылықты шаруасы дәлел.&nbsp;«Ауыл аманаты» жобасы ауыл шаруашылығы өндірісін дамытуға және нарықты сапалы жергілікті өніммен қамтамасыз етуге серпін беруде. Аталған бағдарлама аясында жаңа жобаны бастағандардың қатарында Қосшыңырау ауылдық округінің тұрғыны Ербол Құдалша бар.Жас кәсіпкер ауыл шаруашылығы саласындағы негізгі бағыттардың бірі – «Құс етін өндіру» жобасын әзірлеп, 8,6 млн теңге көлеміндегі жеңілдетілген несиеге қол жеткізді. Бұл қаржыға құс фермасының ғимаратын салып, 1500 дана бройлер балапанын күтімге алды. Шөжелер 30-35 күн ішінде 2-2,5 келіге дейін ет береді.Жалпы, құс фабрикасының жобасына несие қаражатынан бөлек 7 млн теңге инвестиция тартылған. Фабрика сыйымдылығы 1500-2000 құсқа арналған 1 бордақылау, сою, қалдықтарды өңдеу цехтарынан және әкімшілік ғимаратынан тұрады.Қазіргі таңда құс фермасының екінші ғимаратын қасапхана ету мақсатында құрылысы жүргізілуде. Кәсіп иесі алдағы уақытта облысқа қарасты барлық аудандарды тауық өнімімен қамтамасыз етуді жоспарлап отырғанын айтты.

Кәсіпке бет бұрған жастар көбейіп келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Тарихы кенен, бірлігі бекем Іңкәрдария ауылының жұртшылығы бүгінде сырдың дәстүрлі өнері мен мәдениетінің өркендеуіне зор үлес қосып келеді.&nbsp; Өнердің қыз-қыз қайнаған ордасы Іңкәрдария ауылдық клуб үйінің жұмысы жылдан жылға жандануда. Талай талант түлеп ұшқан мәдениет ошағының бүгінгі жай-күйі жөнінде білікті басшы, мәдениет саласының майталманы Зағира Ахметовамен сұхбат құрдық.– Зағира Саханқызы, сұхбатымыздың алғашқы сұрағын мәдениет ошағының тарихынан бастасақ…– Ең алдымен, ауыл тарихынан бастаған дұрыс болар. Негізінен, 1964 жылы ҚССР министрлер кеңесі қаулысы бойынша қаракөл қой шаруашылығын дамыту мақсатында Іңкәрдария совхозы құрылған еді. Сол уақыттан бері ауылымызға көптеген басшы келіп, мал шаруашылығы саласына серпін береді. Әрине, жергілікті тұрғындар қоныстана бастаған тұста ауыл мәдениеті халыққа қызмет көрсете бастағаны анық. Негізінен, ауылдағы алғашқы клуб үйі совхоз құрылған жылы пайдалануға берілген. Өз кезегінде ауыл өмірімен біте қайнасқан мәдениет майталмандары салада өзіндік қолтаңбасын қалдырды. Осыдан 42 жыл бұрын мені сол кездегі совхоз директоры Құрман Ысқақов сүйемелдеуші мамандығына қабылдады. Араға бірнеше жыл салып, өз ісінің білгірі Дүйсенкүл Батталовадан меңгерушілік қызметті алған едім. Міне, осы сәттен бастап мәдениетте қажырлы еңбек етіп келемін. Ауылымыздан шыққан таланттар ішінде Тұрсынкүл Жұмабекова, Ұлтай Өміртаева, Құралай Топалақованың есімі мен өнері ел есінде.Шындығында, әр жылдары көптеген қиындыққа тап болдық. Жекешелендіру мәселесін шешіп, құлдыраудан аман-есен шыққанымыз бар. Ал жаңа ғимарат 2015 жылы Іңкәрдария ауылының 50 жылдық мерейтойы қарсаңында пайдалануға берілді. Іңкәрдария ауылдық клуб үйінде 7,5 штатпен 8 қызметкер жұмыс істеп келеді.– Баланың бойындағы талантын ашып, шығармашылығын шыңдауда үйірменің маңызы жоғары екені белгілі. Осы ретте ауылдық клуб үйінде қандай үйірме жұмыстары жүргізілуде? Ауыл өнерпаздарының жетістіктері жөнінде айтып берсеңіз…– Мәдениет ошағында «Көркем сөз», «Драма», «Сурет», «Ән», «Домбыра» үйірмесі бар. Сондай-ақ «Сұлу-ай» шығармашылық өнер орталығы тарапынан «Көркем оқу», «Сурет салу», «Домбыра», «Ұлттық би», «Балалар хоры» үйірмесі ашылды. Бүгінде арнайы орталықтың шапағатын көрудеміз. Өнерлі бұрымдылар би өнерімен шұғылдану үстінде. Материалдық база жасақталып, үйірмеге қажетті құралжабдық алынды. Бұның барлығы – ауыл баласының игілігі үшін жасалуда.Біздің өнерлі өрендеріміз жыл көлемінде көптеген жоғарғы деңгейдегі байқауға қатысып, жеңімпаз атануда. Мәселен, Жанерке Нұрлан «Құс жолы» балалар журналының ұйымдастыруымен өткен «Құс жолы» республикалық балалар мен жасөспірімдер арасындағы өнер байқауында «Хореография» жанры бойынша І орын иеленді. Нұредин Еділбай «Balafest» ІІ республикалық өнер байқауында «Вокал» жанры бойынша ІІ орын еншілесе, «Бозторғай» байқауының дипломанты атанды. Оспанхан Әубәкіровтің 90 жылдығы мен Толымбек Әлімбекұлының 70 жылдығына арналған «Асқардың ізімен...» атты облыстық сатирик ақындар мүшәйрасында Малика Қожақова жеңіс тұғырынан көрінді. «Жауқазын» өнер орталығының ұйымдастыруымен «Жауқазын» республикалық өнерлі балалар байқауының «Атамекен – жұмақ мекен» тақырыбында өткізілген сайысында «Көркемсөз» жанры бойынша Ақбота Ермаханова жеңімпаз атанды. Жалпы, ауылдық клуб үйінің өнерпаздары осыған дейін 22 аудандық, облыстық, республикалық байқаудан үздіктер қатарынан табылды.– «Адал адам» мәдени-тәрбие орталығы» тұжырымдамасы аясында қандай жұмыстар атқарылуда?– Адал адам мәдени-тәрбие орталығы» тұжырымдамасы 7 бағыт бойынша әзірленді. Бірнеше бағыт бойынша 2024 жылдың 6 айында 36 іс-шара ұйымдастырылды. Мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған «Жүрек жылуы» атты аудандық өнер фестивалі байқауы өткізілді. «Арт уақыт» жобасы бойынша ақын, Қазақстанның халық жазушысы Фариза Оңғарсынованың туғанына 85 жыл толуына орай «Өлең, мен сені аялап өтемін» атты көркем оқу үйірме оқушылары арасында аудандық байқау жүзеге асты. «Кино тайм» жобасы аясында тәрбиелік мәні бар бірнеше кино ауыл халқына тегін көрсетілді. «Арт уақыт» жобасы аясында клуб үйінің үйірме өнерпаздарымен бірлесе ауқымды іс-шара өткізу жолға қойылған. «Жанұя шуағы» бойынша отбасы құндылығы барынша дәріптелуде. «Креативті хаб» жобасы аясында ауылымыздан шыққан қолөнер шеберлерінің көрмесі көпшілік сұранысына ие болуда. «Әлем book» жобасы аясында балалармен «Ертегілер еліне саяхат» жасалады. «Еріктілер тобы» мүшесі саналатын ауыл жастары ерікті түрде көпшілікке қолғабыс етуде. «Сұхбат тайм» жобасы аясында «Бестің шайы» бағдарламасы жүзеге асуда.&nbsp;Әңгімелескен&nbsp;Балтабай Ордабеков

Архив