<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/26/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қармақшы ауданында жабайы шошқаны заңсыз аулаған браконьерлер ұсталды.
<blockquote>
 «Охотзоопром ӨБ» РМҚК инспекторлары табиғат қорғау іс-шараларын жүргізу кезінде Қармақшы ауданы 3-ші Интернал ауылының егіс алқабындағы далалық жерінде күдікті екі автокөлік тоқтатылды. 
 Тексеру барысында автокөлігінің жүк салғыштың ішінде 1 дана жабайы шошқа тұшасы, 16 калибрлі құжатсыз 4 дана аңшы мылтықтары табылды”, – делінген хабарламада.
</blockquote>
Оқиға орнына Қармақшы аудандық ішкі істер бөлімінен жедел топ шақыртылып тергеу әрекеттері басталған. Аталған оқиға бойынша ҚР ҚК-нің 337 бабымен қылмыстық іс қозғалды.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/118547323_3612698438741962_4537044427690959166_o.jpg" alt="" />

Қармақшыда шошқаны заңсыз аулаған браконьерлер ұсталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/26/">Kyzylorda-news.kz.</a> Өңірде Армения Республикасынан әкелінген 447 көлік тіркелген. Оның 116-ның басқару жүйесі оң жақта орналасқан. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпарат алаңында өткен брифингте облыстық полиция департаменті бастығының бірінші орынбасары Шамшидин Амитов мәлімдеді.
<blockquote>
 “Елімізге әкелінген басқару жүйесі сол жақта орналасқан көліктерді тіркеуге қою жұмыстары жүргізілуде. Көлік құралдарын тіркеу үшін басқару жүйесі оң жақтан сол жаққа ауыстырылғандығы жөнінде арнайы мекемелерден көлік құралдарының конструкциясына енгізілген туралы растайтын куәлік алу керек. Көрсетілген куәлікті алу үшін көлік құралдарының жарық шамдарының, әйнек тазалағыштарының трапециясының ауысуы, жүргізуші орындығының жоғары, төмен реттелу мүмкіндігі және басқару жүйесінің тартпасы ауысу қажет. Куәлікті Алматы және Қостанай қалаларында алуға болады.Сондай-ақ, басқару жүйесі оң жақтан сол жаққа ауыстырылған көлік құралдарының тіркеу мерзімінің ұзартылуы Ішкі істер министрлігімен қарастырылуда. Бұған қоса, 1-ші қыркүйектен кейін Армениядан әкелінген көлік құралдарын кеден баждары мен ҚР Салық кодексіне сәйкес төленетін барлық алымдар мен төлемдер жүргізілгеннен соң тіркейді”,-деді Шамшидин Егенбердіұлы.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/118541732_1098826793846165_4010506448259637186_o.jpg" alt="" />

Қызылорда: Армениядан әкелінген автокөліктерді тіркеу жүргізілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/26/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін облыс әкімі Гүлшара Әбдіқалықованың қатысуымен «Білім және ғылым: жаңа оқу жылының ерекшелегі» тақырыбында облыстық тамыз кеңесі өткізілді. Педагогикалық жиынға Қазақстан Республикасы Парламент Сенатының депутаты, әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитетінің төрағасы Мұрат Бақтиярұлы қатысты.
Тамыз конференциясына аудан әкімдері мен барлық білім беру ұйымдарының басшылары, мектеп мұғалімдері онлайн форматта қатысып, білімдегі алдағы мәселелер мен қол жеткізген табыстар туралы талқылады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/3df2b36545739715968e385be599cce9_original.936945-scaled.jpg" alt="" />
Облыс әкімі Гүлшара Әбдіқалықова білім беру саласындағы мемлекеттік қолдау шараларын, саладағы негізгі басым бағыттарды атап өтіп, алдағы жаңа оқу жылында педагогтарға сәттілік тіледі. 
Биыл мектептердің заманауи талаптарға сәйкестендіруге мүмкіндік алған ерекше жыл болды. Бірнеше жылдан бері жөндеуді қажет еткен білім беру нысандары жаңарып, жөндеу жұмыстары қарқын алды. Осы жылы 55 білім беру нысанына жөндеу жұмыстары жүргізілуде. 
Облыста Қызылорда қаласынан және Жалағаш ауданынан 2 мектеп пайдаланылуға беріледі. Сонымен қатар, 4 мектептің құрылысы жүргізілуде. Оның ішінде Қызылорда қаласынан 600 орындық, Арал ауданы, Сексеуіл кентіндегі 300 орындық мектептер жыл соңында аяқталады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/a7c48c65411c6ba7a8bda489c0abb5c6_original.1417448-scaled.jpg" alt="" />
Жаңа мектептер салуда мемлекеттік жеке-меншік әріптестік аясында салынып жатқан жеке мектептердің үлесі де артып келеді. Биыл Қызылорда қаласында 500 және 300 орындық 2 жеке мектептің құрылысы жүргізілуде.
Педагогикалық кеңесте облыстық білім басқармасының басшысы Ақзира Қасымова жаңа оқу жылының басты ерекшеліктеріне тоқталып, оқу жүйесінде іске асатын басты жобаларды атап өтті. 
Биылғы оқу жылының басты ерекшелігі – мектептердің жан басына қаржыландыру тетігіне өтуі. 1-ші қыркүйектен бастап,58 қалалық мектептержан басына шаққандағы қаржыландыруға көшеді. 
Қаржыландырудың жаңа талабы мектеп арасында өзара бәсекелестік орнатып, материалдық базаны нығайтуға жұмсалатын қаржыны, бала санына сәйкес біркелкі бөлінуіне ықпал жасайтын болады. 
Биылдан бастап Назарбаев зияткерлік мектебімен бірге «Ауыл мектебі» пилоттық жобасы іске асуда. Қазір біз Жаңақорған, Сырдария аудандары мен Қызылорда қаласындағы 3 мектепте жүргізіп отырмыз. Осы мектептердің тәжірибесі алдағы оқу жылында барлық мектептерге енгізілетін болады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/f85572ce5e7c7753848347874b0846ac_original.1348935-1-scaled.jpg" alt="" />
Биылғы оқу жылынан бастап барлық білім беру ұйымдарына «Құңдылықтарға негізделген білім беру» жобасы да енгізіледі. Ал, балаларға патриоттық тәрбие беруде жаңа оқу жылында 53 инновациялық мектепке факультативтік негізде домбыра сағаттары бөлінетін болады.
Жаңа оқу жылында облыстағы 220 мектеп «BilimLand», «Дарын-онлайн» интернет платформалары арқылы қашықтан білім алса, шалғай орналасқан елді-мекендегі 73 мектеп дәстүрлі түрде оқиды. 
Сонымен бірге, ата-ана өтінішімен 1-4 сыныптағы 41 547 оқушы 2974 топта дәстүрлі түрде білім алады.
Конференцияда онлайн арқылы мектеп директорлары мен ауыл мұғалімдері және ата-аналар тікелей байланысқа шығып, білім саласындағы жетістіктерді сөз етті. 
Жиын соңында облыс әкімі Гүлшара Әбдіқалықова «Үздік орта білім ұйымы» конкурсының жеңімпазы Қазалы ауданындағы №249 мектеп-лицейіне 17 млн.теңге грант сертификатын табыстады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/40b1cc6fba36bbdc32c7ff05933adcce_original.469437.jpg" alt="" />

Қызылорда облысының әкімі тамыз кеңесіне қатысып, білім мәселелерін талқылады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> 26 тамыз сағат 11.00-дегі ақпарат бойынша <a href="https://infokazakhstan.kz/">InfoKazakhstan.kz</a> сайтына Қызылорда облысынан 9312 өтініш түсіп, оның 7701 кәсіпкерлік нысаны дайындық актісін алған, жұмыстарын кедергісіз жүргізуде. Ал тексеру арқылы іске қосылатын 151 нысан мониторингтік топты күтуде. Бұл туралы Кәсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Пірмұхаммед Сыздықов мәлімдеді.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Қызылорда қаласы мен аудандар бөлінісінде кәсіпкерлердің тіркелуі төмендегідей:
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Қызылорда қаласы – 3269 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Байқоңыр қаласы – 137 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Арал ауданы – 1039 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Қазалы ауданы – 1192 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Қармақшы ауданы – 297 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Жалағаш ауданы – 286 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Сырдария ауданы – 501 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Шиелі ауданы – 551 кәсіпкерлік нысаны;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Жаңақорған ауданы – 428 кәсіпкерлік нысаны.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Ақпарат көрсетіп тұрғандай, ең жоғары көрсеткіш Қызылорда қаласы мен Арал, Қазалы аудандарында. Ең төменгі көрсеткіш Байқоңыр қаласы мен Жалағаш, Қармақшы аудандарында.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 22 тамызда «Атамекен» ҰКП Басқарма Төрағасының бірінші орынбасары Эльдар Жұмағазиев: «Бас санитарлық дәрігер қаулысының шарттары бойынша бизнес өкілдері локдаун кезеңінде жұмысының тоқтауы-тоқтамауына қарамастан Infokazakhstan сайтында тіркеуден өтуге міндетті. Мұндай шешім кәсіпкерлердің барлығында тең алгоритмдер болып, ал тұтынушы санитарлық нормаларға сәйкестік актісіне қарай бағдарланып, өзін қауіпсіз сезінуі үшін қабылданды. Аталған құжат жауапкершілік танытқан бизнестің үлгісі болуы керек. Бизнестің өзін-өзі реттеуі, айыппұл салу саясатынан қоғамдық бақылауға қарай ауысу&nbsp; – тұрақты трендке айналуы тиіс», – деп ресми мәлімдеген болатын.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Айта кету керек, бизнес түрлерінің басым бөлігі, тексерусіз, хабарландыру тәртібінде іске қосылып, мониторингтік топтың келуін күтпей-ақ қызметін бастай алады.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Мониторингтік топтың тексеруі кәсіпкерлік қызметтің небәрі 5 түріне қолданылады: сауда және ойын-сауық орталықтары, азық-түліктік сауда базарлары, азық-түліктік емес базарлар, балалар сауықтыру лагерлері, бильярд және боулинг залдары.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<a href="https://infokazakhstan.kz/">InfoKazakhstan.kz</a> сайтына тіркелу үшін кәсіпкерлерде электронды цифрлы қолтаңбасы болса жеткілікті. Техникалық мүмкіндігі жоқ, ЭЦП кілті қолында жоқ кәсіпкерлерге Кәсіпкерлер палатасының кеңесшілері кеңес беріп, дайындық актісін алуға көмек көрсетеді.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Портал жұмысына қатысты бизнесмендерге кеңес беру үшін 1432 байланыс орталығы (қоңырау шалу тегін), Қызылорда облысы бойынша 8 /7242/ 40-02-02 байланыс телефоны жұмыс істейді.
&nbsp;Сонымен қатар өзекті сұрақтарға жауап беру үшін t.me/infokazakhstan телеграм-канал іске қосылды.

InfoKazakhstan: Қызылордада 9312 кәсіпкер өтініш білдірді

Kyzylorda-news.kz. Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі 2020 жылдың 3 қазанында 2006 жылғы үлгідегі 2 000, 5 000 және 10 000 теңгелік банкноттарды айырбастау кезеңінің аяқталатынын еске салады, деп хабарлайды <a href="https://www.inform.kz/kz/3-kazanga-deyin-kanday-banknottardy-ayyrbastau-kerek-ulttyk-bank_a3687496">ҚазАқпарат</a>.
Қолма-қол ақша айналымынан алынған банкноттарды Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының қолданыстағы ақша белгілеріне айырбастау тек қана Ұлттық банктің филиалдарында жүргізіледі.
<blockquote>
 «2006 жылғы банкноттарды кезең-кезеңімен ауыстыру және алу 2016 жылдың қарашасында басталды. Ағымдағы жылдың 3 қазанында аталған банкноттардың айналыс мерзімі аяқталғаннан кейін Ұлттық банктің филиалдары оларды қабылдауды және қолданыстағы ақша белгілеріне айырбастауды тоқтатады. Осы күнге дейін банкноттарды еліміздің 17 қаласында орналасқан ҚР ҰБ барлық аумақтық филиалдарында айырбастауға болады», – деп атап өтті Ұлттық банктің қолма-қол ақша айналымы департаментінің директоры Жомарт Қажымұратов.
</blockquote>

3 қазанға дейін қандай банкноттарды айырбастау керек &#8211; Ұлттық банк

<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/26/">Kyzylorda-news.kz.</a> Биыл кезекте тұрғандардың баспана мәселесін шешу үшін «Шаңырақ» пилоттық жобасы ашылып, бағдарламаға өтініш қабылдау басталды. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпарат алаңында өткен брифингте Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі Қызылорда филиалының директорының орынбасары Ильяс Журунов мәлімдеді.
<blockquote>
 – «Шаңырақ» пилоттық жобасын жүзеге асыру үшін бюджеттен қаржы бөлініп, оның алғашқы бөлігі Тұрғын үй құрылыс жинақ банкіне түсті. Пилоттық жоба аясында жеңілдетілген несиені баспанаға мұқтаж жан ретінде 1986 жылдан бастап 2010 жылға дейінгі аралықта әкімдік кезегінде тұрған азаматтар ала алады. Қазіргі таңда, облыс бойынша аталған жылдар аралығында баспана алу үшін кезекте тұрған 3600 адам бар. Олардың өтініштері қаралып, пәтер кілтін алуға барынша мүмкіндіктер қаралады. Аталмыш бағдарлама бойынша тұрғын үйді тек жаңа соғылған үйлерден ғана алуға болады. Сондай-ақ, әкімшілік кезегінен кейінгі жылдары тұрған азаматтар да шақырылуы мүмкін,-деді Ильяс Мұхатайұлы.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/118516850_1098802887181889_421306054514698484_o.jpg" alt="" />
Айта кетейік, әкімшілік кезегіне қай уақыттан бастап есепке тұрғаныңызды egov.kz сайты арқылы немесе жергілікті атқарушы билік органдарынан білуге болады.

Қызылордада «Шаңырақ» пилоттық жобасына өтініш қабылдау басталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/26/">Kyzylorda-news.kz.</a> Батыс Қазақстан облысында шектеуге қарамастан, той мен ас өткізетіндерді анықтаудың тың жолы қарастырылып отыр. Көпшілік көп жиналған шара туралы хабар берген тұрғындарға сыйақы төленеді. Бұл туралы өңір басшысы Ғали Есқалиев мәлімдеді.&nbsp;
Әкімнің айтуынша, сыйақы тағайындау мәселесі пысықталды. Оған тиісті қаражат та бөлінді,&nbsp;деп хабарлайды&nbsp;<a href="https://mgorod.kz/nitem/zhitelyam-zko-budut-platit-za-soobshheniya-o-toyax-i-sadaka-vo-vremya-karantina/">“Мой Город”</a>&nbsp;порталы.
<blockquote>
 “Бізде көпшілік шараларды өткізу жайттарын анықтауға көмектескендерге сыйақы төлеу тетігі бар. Біреулер оны “сөз жеткізу, сөз тасу” деп атайтын шығар. Бірақ олай емес. Бұл – қоғамға көрсетілген көмек, қолдау. Сол үшін ақша қарастырылып отыр”, – деді Есқалиев коронавирустық инфекцияның таралуына жол бермеу жөніндегі шұғыл штабтың отырысында.
</blockquote>
Комиссия сыйақының мөлшері мен дәлел келтіру тәртібін анықтайды. Ал заңсыз той өткізу туралы хабарларды Батыс Қазақстан облыстық тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау департаментіне жолдауға, я болмаса, полиция департаментіне хабарласуға болады.&nbsp;
Әкімнің сөзіне қарағанда, бүгінде облыс бойынша 130 бақылау тобы бар. Бірақ олардың күші жеткіліксіз. Сол себепті аймақ тұрғындары да заңсыз тойларды анықтауға көмектесуі керек.&nbsp; &nbsp;
<blockquote>
 “Вирус ешқайда кетпеді. Проблема әлі бар. СOVID-19 емдеудің нақты тәртібі табылмады. Сондықтан осы вирусты тек қоғам болып жеңе аламыз. Әрбір адамның сана-сезіміне байланысты”, – деп атап көрсетті Есқалиев.
</blockquote>

Заңсыз той туралы хабарлаған тұрғындарға сыйақы берілмек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/26/">Kyzylorda-news.kz.</a> Облыстық олимпиадалық резервтің мамандандырылған балалар-жасөспірімдер спорт мектептеріне спорттық секцияларға қабылдау жыл бойына жүргізіледі.
Қаладағы алты спорт мектебіне балаларды қабылдау жөнінде ақпараттар ретімен жарияланады.
<a href="https://www.facebook.com/hashtag/1%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B1%D0%B6%D0%BC?__eep__=6&source=feed_text&epa=HASHTAG">#1ОРМБЖМ</a>-і бойынша алғашқы дайындық тобының бірінші оқу жылына (АДТ -1) төмендегі спорт түрлерінен жасөспірімдерді ақысыз қабылдау жүргізілуде.
таеквондо (8-10 жас);
белбеу күресі (10 жас);
қазақ күресі, самбо (9-11 жас);
кикбоксинг (10-12 жас);
Мекен-жайы: Бұқарбай батыр 113 г (бұрынғы аквапарк), 24-51-84.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/118594124_4948664081826439_8534554965990241825_o.jpg" alt="" />

Қызылорда: Спорт мектептеріне балалар ақысыз қабылданады

«Конституция – біздің барша табыстарымыздың бастауы. Елдігіміздің киелі кітабына айналған қастерлі құжат – тұрақтылық пен татулықтың тұғыры».
Н.Ә. Назарбаев
Алғашқы қазақ хандығы құрылғанда ата-бабалар дәстүрімен қатар 1511 жылы 19-баптан тұратын негізгі заң қабылданған. Оны қазақ «Қасымханның қасқа жолы» деп атаған. Әлі де солай аталады. 1690 жылы Тәуке хан «Жеті жарғыны» қабылдады. Осы заңдарды қазақ даласындағы алғашқы Ата Заң десек қателеспейміз.
«Жеті жарғыны» жасауға данагөй билер белсене атсалысыпты. Аты аңызға айналған атақты Төле би қайтыс болар алдында үш жүздің игі жақсыларын жинап алып: «аттың құнын, ердің құнын, әйелдің құнын өз ақылымызша шешкен жөн» деп кеңес берген екен. «Малға салсаң бас­пайтын, ұрсаң шаппайтын жабы бар да, қусаң жететін, қашсаң құтқаратын желден жүйрік тұлпар бар, екі адамның басы қосылса өсек айтатын әйел бар да, бір елге ана, пана болатын әйел бар. Шешім айтқанда осылардың ара-жігін ашып, екшеп барып, құн кесулеріңді өтінем»,- деп аманаттапты артта қалып бара жатқан ел ағаларына.
Бүгінгі Коституциямыздың басқа Конституциялардан артықшылығы осы. Яғни, ең бірінші, мемлекет ретінде жеке адамға аса құрметпен қарайтындығында. «Оның ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» деп бірінші бапта жазылған. Үшінші бапта «Мемлекеттік биліктің бірден бір бастауы – халық» дейді.
Елдің көз алдында, 1991 жылы Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Заң қабылданды. Одан кейін, Қазақстан Республикасының жаңа Конституциясын Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев ұсынып, оны Қазақстан халқы 1995 жылы 30 тамыздағы Республикалық референдумда бір ауыздан мақұлдады. Конститутция Президент лауазымына үлкен міндеттер мен зор жауапкершілік жүктеді. Ата Заңда атап көрсетілгендей, Қазақстан Республикасының Президенті – халықтар бірлігі мен ынтымақтастығы, азаматтар және адамдар құқығы мен бостандықтарының нақты кепілі.
Қазіргі Ата Заңымыздың басты ерекшелігі мына төрт ұстанымында жатыр дейді зиялы қауым. Ол төрт ұстаным: бірінші, қоғамдық келісім және саяси тұрақтылық, екінші, экономикалық даму, үшінші, қазақстандық патриотизм, төртінші, маңызды мәселерге референдум жасау және Парламентте дауыс беру арқылы шешу.
Конституция мемлекетіміздің тарихи дамуының негізгі ретінде ғана танылып қоймай, ол барлық заңдардың бастауы болып табылады.
Жаңа қабылдаңған Қазақстан Республикасының Ата Заңы біздің еліміздің дамуына жол ашып, жаңа тәуелсіз мемлекет буынының бекуіне себеп болды. Президент лауазымына үлкен міндеттер мен жауапкершілік жүктеді.
Біздің міндетіміз Қазақстан Тәуелсіздігінің тірегіне айналған Конституцияны қатаң ұстану. Басты талап – Ата Заңымыз, Конституцияны құрметтеп қорғау, оның маңыздылығын жоғалтпай сақтау республикамыздың әрбір азаматының міндеті мен парызы болуы тиіс. Ата Заңымыз жарқын болашаққа апаратын айқын жолымыз, арқа сүйер асқар тауымыз, ардағымыз, айбарымыз.
Б.ДАНИЛОВ
Қызылорда облысы төтенше жағдайлар департаменті бастығы
Азаматтық қорғау полковнигі
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/img_2604-26-08-20-10-22-scaled.jpg" alt="" />

Тәуелсіздіктің тірегі &#8211; Ата заң!

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Қызылорда қаласындағы Достық үйінде «Славяне қоғамдық-мәдени орталығы» қоғамдық бірлестігінің ұйымдастыруымен «Достық үшін» қорытынды шарасы өтті. Шараға облыстық Қазақстан халқы ассамблеясы хатшылығының меңгерушісі Жағыпар Тажмаханов, «Қоғамдық келісім» КММ директорының міндетін атқарушы Азамат Мукеев, облыстағы этномәдени бірлестіктің белсенділері, ардагерлер, жастар және БАҚ өкілдері қатысты.
Татулық пен бірлікті нығайту мақсатында өткізілген шараны бірлестіктің жетекшісі Галина Щербакова ашты.
<blockquote>
 «Бес ай көлемінде барлығымыз карантин режиміне көштік. Концерттер, кездесулер, қарым-қатынас, қойылымдар тоқтатылды. Бірақ бұл үйде, туған-туыспен, жақындардың ортасында жоспарланбаған демалысты өткізуге мүмкіндік берді. Осы уақыт аралығында біз бір-бірімізге жақын болдық және достықтың не екенін түсіндік. Бұл барлығымыз үшін оңай уақыт болған жоқ. &nbsp;Дегенмен де ынтымақтасып, қиындықтарды жеңіп шықтық»,- деді Галина Щербакова.
</blockquote>
Пандемия кезеңінде бірлестіктің мүшелері онлайн режимге көшіп, барлық шараларға, мереке, байқауларға қатысып, өз белсенділіктерін танытты.
Осы орайда облыстық Қазақстан халқы ассамблеясы хатшылығының меңгерушісі Жағыпар Тажмаханов бірлестікке достық пен татулықты берік ету жолында атқарған жұмысы үшін алғысын білдірді.
<blockquote>
 &nbsp;«Славяне» қоғамдық-мәдени орталығы» облыстың белсенді этномәдени бірлестігі болып табылатыны баршаға белгілі. Орталық 23 жылдан астам уақыт жұмыс істеп келеді және осы жылдар ішінде достықты, бірлік пен келісімді сақтауға және нығайтуға бағытталған ауқымды іс-шаралармен өзін көрсете білді.
 Осы сәтті пайдалана отырып, мен Финансова Галина Максимовнаны &nbsp;60 жас мерейтойымен құттықтағым келеді, оған мықты денсаулық және отбасылық амандық тілеймін, – дей келе «Славяне» орталығына карантин кезіндегі белсенді қоғамдық жұмысы үшін алғыс хат табыстады.
</blockquote>
Шара аясында Алматыдағы Ресей бас консулдығы тарапынан екі елдің арасындағы достық қарым-қатынастарын нығайтуға, ынтымақтастықты сақтау жолында белсенділік танытқан орталық мүшелеріне грамоталар мен сыйлықтар табысталды.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/mw6a6389-scaled.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/mw6a6442-scaled.jpg" alt="" />
<img src="blob:https://kyzylorda-news.kz/8b2e4621-f3a4-4725-8e65-336319c32cc0" alt="" />

Қызылордада этномәдени бірлестіктің белсенділері бас қосты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бала тәрбиелеу кезінде перзентін таяқтап алатын ата-ана баршылық. ЮНИСЕФ дерегінше, Қазақстанда ересектердің 75 пайызы “балаға қол көтеруге болады” деп санайды. Маман ата-ананың перзентін ұруына “үлкендердің өз ішіндегі мәселе мен баланы жеткілікті білмеуі себеп” дейді. Бұл туралы <a href="https://www.azattyq.org/a/beating-children/30793815.html?fbclid=IwAR1GhOXWKkmoY51_eJGDQI4TmMlunQKiAhbGGi75JcH6p2pWi50Zw9XP3F0">Азаттық радиосы</a> жазды.
Шымкентте туып-өскен 22 жастағы Іңкәр (аты-жөні өтініші бойынша өзгертілді — ред.) — бес балалы үйдің тұңғышы. Қазір Алматыдағы жоғары оқу орындарының бірін бітіргелі жатыр. Іңкәр өзімен қатар сіңлісі екеуі шешесінен таяқ жеп өскенін айтады.
<blockquote>
 — Бар күшімен жұлқылап, дуалдан-дуалға итеріп жіберетін. Басымыздан емес, жұмсақ жерімізден, иығымыздан ұрды. Өзін-өзі ұстай алмай, қатты ашуланып тұрғаны көрініп тұратын. Ұрып жатқанда өзіммен-өзім іштей сөйлеп, анама сөз қайтарып тұрушы едім. Таяқ жеп жатқанда “папа ма, әйтеуір біреу келіп қалса ғой, телефон соғып қалса екен” деген үміт болатын үнемі, — дейді ол.
</blockquote>
Анасы ашуланса неге тоқпақтай жөнелетінін Іңкәр кішкентай кезінде ұқпаған. Өскен сайын шешесі ұруын сиреткен. Ал кейін туған үш балаға анасы мүлдем қол көтермейді. Қазір Іңкәр анасынан сол кезде не үшін таяқ жегенін біледі.
<blockquote>
 — Үлкен қыз болғалы “Неге бізді сол кезде ұрып, ұрысты екен?” деген сұрақтар келе берді. Сосын ақырындап барлық сұрағыма жауап таба бастадым. Марқұм әжем, яғни анамның енесі өте қатал кісі болған деп естідім. Кішкентайымда есімде, әжем немерелерін бөліп-жарып отыратын. Үлкен ұлының балаларын ғана жақсы көріп, махаббатпен қараушы еді. Келіндеріне күн бермеген деп айтады. Оның үстіне әкем сол кезде ішіп жүретін еді. Анам сол кезде бар ашуын тек бізден ала алған екен ғой деп ойладым. Себебі ұрып, ұрсып болған соң бізді құшақтап өзі де жылайтын, — дейді ол.
</blockquote>
Іңкәр шешесімен бұл туралы ашық сөйлеспеген. Бірақ анасының сол кезде “ұрғанына өкінетінін” кездейсоқ аңдап қалған.
<blockquote>
 — Бір күні сіңлілерім мен бауырымның бұзықтығы жайлы сөйлесіп отырғанда “сендер қазір мүлде таяқ жемейсіңдер ғой, біз кезінде қалай таяқ жедік, білесіңдер ме?” дегенде анам “мен сол кезде ұрғым келіп ұрды дейсіңдер ма?” деп қалды, — дейді ол.
</blockquote>
Іңкәр анасына ренжімейді. Сол кезде де, қазір де анасының махаббатын сезінетінін айтады. — Балабақшада, мектепте болсын ең әдемі киімдерді кигізіп, үйде ерекше тағамдар әзірлеп береді. Қанша ұрып-соқса да, қатарымыздың алды қылып жүретін, — дейді Іңкәр.
Іңкәр айтқан “анасының басқаға ашуын баласынан алуын” маман баланы ұрудың бір себебі санайды. “Бақытты отбасы” отбасылық кеңес орталығының жетекшісі, “Баланы жазасыз тәрбиеле” кітабының авторы Елжас Ертайұлының сөзінше, әке-шешенің балаларды ұруының, жазалауының басты себебі — ата-ананың әлсіздігі.
<blockquote>
 — Ата-ананың өзінің жан дүниесінде тыныштық болмағанда не өз проблемалары басынан асып, солардың шешімін таба алмай жүрген кезде көп жағдайда ашуын баласынан алып жатады. Өйткені ең әлсіз бала ғой. Ешқандай қарсылық көрсете алмайды. Ешқандай жауап бере алмайды. Отбасында күйеуі мен әйелдің, әйелі мен енесінің қарым-қатынасында проблема туса, мұның бәрі ішке жинала береді. Оның зардабын үйдегі балалар шегеді. Негативті ішіне жинап алған ата-ана жарылуға дайын тұрады. Бала қандай да бір әрекет жасаған кезде бірден баладан ашуын алып жатады, — дейді ол. 
 Ертайұлы екінші себеп ретінде ата-ананың білімсіздігін көрсетеді.
 — Бұл жерде ата-ананың оқымағандығы, сауатсыздығы емес, бала тәрбиесі бойынша білімінің жеткілікті болмауы туралы айтып отырмын. Әке-шешенің бала жанын түсінбеуі, өз баласын жеткілікті танымауы, оның ерекшелігі мен бейімін білмеген соң ол баладан не күту керегін білмеуі көп жағдайда жазалауға әкеліп жатады. Баласынан қолынан келмейтін істі күтеді. Бала оны орындай алмаған кезде ата-ана ашуға бейім тұрады, — дейді маман.
</blockquote>
Сарапшы сөзінше, кейбір әке-шеше бала тәрбиесінде көп мәселені тез шешуге тырысады. “Бұл — перзентіне қол көтерудің үшінші себебі” дейді ол.
<blockquote>
 — Балаға білмегенін айтып, отырып сөйлесуге ұзақ уақыт кетіруден гөрі айқайлай салу, ұра салуды өте оңай көреді. Бұл жерде ата-аналардың қателегі— [мәселені] шештім деп ойлауы. Ол тек уақытша шешім. Таяқ әсері не айқай әсері кеткенге дейін. Бала айтқанын істеп, тыңдауы мүмкін, бірақ кейін бала өз білгеніне салады, — дейді маман.
</blockquote>
Бес жылдан бері бала тәрбиесі бойынша тренингтер өткізіп, ата-аналарға кеңес беріп жүрген ол ата-аналарға ұрып-соғуды, жазалап тәрбиелеуден тыйылуды насихаттайды.
<blockquote>
 — Жазаның бәрін негатив әдіс деп айтсақ болады. Яғни баланы ұру, ұрысу, жазалау, кінәлау, салыстыру деген сияқты бала сезімін жаралайтын әрекеттің бәрін “жаза” деп қарастырамын. Қазір көптеген ата-ана жазамен бала тәрбиелеуді қалыпты деп есептейді. Тіпті мұны бір қажеттілік ретінде қарастырады. Бұл мұның біздің қоғам үшін қаншалықты өзекті мәселе екенін көрсетеді, — дейді ол. 2016 жылы бала құқығын қорғау жөніндегі ЮНИСЕФ ұйымы мен Қазақстанның адам құқығы жөніндегі уәкілі жүргізген сауалнама қорытындысы бойынша, қазақстандықтардың 75 пайызы баланы тәрбиелеуде күш қолдануды дұрыс деп санайды.
</blockquote>
Қазақстанда “Бала құқығы туралы” заңның 10-баптың 2-тармағы бойынша, баланың жеке басына әлдекімнің тиiсуінен, тәнi мен жанын жәбiрлеуден, адамдық қадiр-қасиетiн қатыгездiкпен, дөрекiлiкпен қорлаудан, кемсiтуден мемлекет қорғайды.
Бірақ Азаттық сұрағына жауап берген ЮНИСЕФ өкілі Айсұлу Бекмұса “Қазақстан заңнамаларында ата-анаға баласын ұруға тыйым салатын нақты бап жоғын” айтты.
Елде ата-аналарға балаларына қол көтеруге заң жүзінде тыйым салу ұсынысы бірнеше жылдан бері айтылып келеді. Мысалы, 2016 жылы бала құқығы жөніндегі уәкіл болған, қазір мәжіліс депутаты Зағипа Балиева заңға “зорлық” түсінігін енгізіп, оған моральдық, “жұмсақ жерінен ұру” сияқты физикалық, психологиялық күш көрсету түрлерін жатқызуды ұсынған. Балиева 2018 жылы да осыған ұқсас бастама көтерді.
Бірақ заң әлі қабылданған жоқ.
Бұрынғы уәкіл Азаттыққа “заң жобасы әлі парламентте талқыланып жатқанын” айтты. Депутат “[баланы ұруды дұрыс санайтын] қоғам менталитетін өзгерту керек” дейді.
ЮНИСЕФ Қазақстанның баланы қорғау жөніндегі заңнамасын халықаралық стандарттарға толығымен әлі де сай келмейтіндігін айтады. Ұйым Азаттыққа берген жауабында “Қазақстан заңдары балаларды ұрып жазалаудан жеткілікті деңгейде қорғамайды” деп жазады.
<blockquote>
 “Әлемде жағдай өзгеріп жатыр. Қазір елу елде заң жүзінде балаға қол көтеруге тыйым салынды. Тағы елу ел мұндай заң қабылдау туралы міндеттеме алды. Баланы ұруға заң жүзінде тыйым салу арқылы мемлекет кішкентайларға зорлық көрсету дұрыс емесін ұқтырады. Дегенмен бұл бағытта жұмыс біртіндеп басталып жатыр. Қазақстан үкіметінің 2020 жылғы 30 наурыздағы № 156 жарлығына сай, бала құқығын қорғауды күшейту, тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы тұру мен жасөспірімдер арасындағы суицид мәселелерін шешу туралы 2020-2023 жылға арналған “Жол картасы” қабылданды. Мақсаты – отбасында, патронаттық отбасыларда, білім беру ұйымдары мен баланың құқығын қорғау қызметін жүзеге асыратын ұйымдарда балаға қол көтеруге тыйым салудың халықаралық тәжірибесін зерттеу болып отыр” дейді ұйым.
</blockquote>
Қазақстандағы бала құқығы жөніндегі уәкіл Аружан Саин Азаттыққа “Қазақстанда заңнамасында балаға зорлық көрсетудің ешбір түріне жол берілмейді. Әңгіме ол заңның қалай сақталатынында” деп қысқа қайырды.
Ұйым “балаға зорлық көрсету қоғамда “қалыпты құбылыс” саналғанымен, оның балаға зияны бар, бала өмір бойы зорлық салдарын тартып өтуі мүмкін” дейді. ЮНИСЕФ-тің жазуынша, баладан зорлық әсері анық көрініп тұрмағанымен, ұйқысы бұзылып, мазасы кетіп, әлеуметтік белсендігі бәсеңдеуі мүмкін. “Зерттеулер қорытындысына қарасақ, зорлық көрген балалардың денсаулығы нашарлайды. Олар қатерлі ісік, диабет, жүрек-қан тамыр ауруларына ұшырап, тыйым салынған заттарды тұтынуға әуес болып, депрессияға түсуі мүмкін” дейді ұйым.
Елжас Ертайұлы ата-аналар баласын ұрып жазалағанда “өзін ақтап алуға бейіл” дейді.
<blockquote>
 — “Енесі тепкен құлынның еті ауырмас”, “Ауырмайтын жерінен ұрдым” деп жатады. Бұл — күлкілі сылтау. Мысалы, күйеуі әйелін ұрған соң жұбайына барып “не болды сонша жылап, ауырмайтын жеріңнен ұрдым ғой” десе, бұл әйел кісінің жанына тыныштық сыйлай ала ма? Мәселе бала денесінің ауыруы емес, сезімнің жаралануы, — дейді ол.
</blockquote>
Психолог Сая Бақимова да баланы “жай не қатты ұру” деп бөлмейтінін айтады. Ол кішкентай баланы жазалаудың дұрыс емесін былай түсіндіреді:
<blockquote>
 — Бала физиология тұрғысынан жеті жасқа дейін іс-әрекетінің біраз бөлігін алдын-ала жоспарламайды. Бұл — кейбір ата-ананың “ол әдейі істейді, әдейі маған қырсығып тентектік жасады” дейтініне жауабым. Ата-анаға қасақана тентектік жасау үшін мидың белгілі бір даму деңгейі керек — бала шынымен не істеу керегін білуі керек, сосын мақсатты түрде оған қарама-қарсы нәрсені таңдауы керек, сіздің реакцияңызды алдын-ала болжай алуы керек. Қаншама операция! Бала миының ондайға әлі келмейді. Енді жауап беріп көрейік, бала әлі өз іс-әрекетін өзі басқара алмайтын болса, оны сол үшін жазалағанымыз дұрыс па? Қателік үшін ұрсақ, ересек адамды да ұрайық. Үлкендердің қателігінің зардабы баланың ісіне қарағанда анағұрлым ауқымды ғой?
</blockquote>
Бақимова кішкентайында құқай көру бала өміріне салдары қалай боларын “психология нақты ғылым болмағандықтан кесіп айту қате” дейді. Бірақ, оның сөзінше, ата-анаға деген екіұдай қатынас — “олар мені жақсы көреді, бірақ ұрады, мен де оларды жақсы көремін, бірақ қорқамын” деген — жұмыста, серігімен қарым-қатынаста білінуі мүмкін.
<blockquote>
 — Жалпы айтқанда, мұндай адам жақсы көргенін ашық білдіре алмайды, қарым-қатынаста бәрі тыныш, бірқалыпты болса, бірдеңе жетпей тұрғандай көрінеді. Бейсаналы түрде мінезі жайлы, мейірімді адамды емес, шыдамсыз, тез ашуға булығатын, агрессив адамды таңдауы мүмкін. Себебі оған өзінің мінезіне тек сондай адам ғана сай келетін сияқты болып көрінеді. Жалпы бала кездегі қорқыныштың ең жиі кездесетін белгісі — кіші дәретін ұстай алмауы, кекештену, салмақ жоғалту, — дейді ол.
</blockquote>
Психолог өзіне жүгінетін адамдардан балаға қол көтеру салдарын былай байқаған:
<blockquote>
 — Әкесі әлі күнге дейін ұратын жасөспірім бала кабинетке келгенде сөйлемей, алғашқы сессияларда тек жылайтын. Кейін бірте-бірте сезімін сөзге айналдыра алатын жағдайға жетті. Жасы 25-30 жас аралығындағы адамдар әлі де “сол кезде шашымнан тартты, неше түрлі сөз айтты, сыныптастарымның алдында ұятқа қалдырды, шкафқа итеріп жіберді” деп жылайды. Сондықтан қазір тек төрт жасар баланың “еркелігін” басып жатқан жоқсыз, оның болашақ өмірінің іргетасын қалап жатырмын деп елестету керек.
</blockquote>

Баланы &#8220;таяқпен тәрбилеуге&#8221; не себеп? Зардабы қандай?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Оқушылар арасында COVID-19 жұқтырғандар саны артқан жағдайда оқу орындары карантинге жабылады. Бұл туралы Қазақстанның денсаулық сақтау вице-министрі Ажар Ғиният мәлімдеді.
Жаңа оқу жылының басынан бастап Қазақстанда оқушылар мен студенттер қашықтан оқитын болады. Алайда бастауыш сыныптар мен шалғай ауылдардағы оқушылар мектепке бара алады.&nbsp; 
Егер оқушылар мен мұғалімдер арасында коронавируспен ауыратын науқастар анықталса, мектептер қайтадан карантинге жабылуы мүмкін.
<blockquote>
 “Мектептерде барлық санитарлық талаптар сақталады, балалардың жағдайы қадағаланады. Егер баланың дене қызуы болып немесе ауырып тұратын болса, ЖРВИ белгілері байқалса, онда мұндай балалар мектепте келуден босатылады. Біз ауру көрсеткішін және науқастардың медициналық ұйымдарға жүгінуін қадағалап отырмыз. Сырқаттанушылық өсуі кезінде бұл оқу ұйымдары карантинге жабылады”, – деді денсаулық сақтау вице-министрі.
</blockquote>
Ажар Ғиният мектептерді карантинге жабу туралы шешімді санитар дәрігерлердің қабылдайтынын айтты.
Бұған дейін денсаулық сақтау министрлігі коронавирус инфекциясынан 9 963 адамның емделіп жатқанын, оның ішінде 49 бала бар екенін айтты. Жағдайлардың 80%-інде балаларда коронавирус жеңіл өтеді. Алайда мультижүйелік қабыну синдромы немесе Кавасакиге ұқсас синдром түрінде кездесетін асқынулар да бар. Қазір республикада 16 балаға осындай диагноз қойылды.&nbsp;
Бастауыш сынып оқушылары үшін мектептерде кезекші сыныптар ашылады. Ол жерде оқушылар саны 15 адамнан аспайды. Сабақ “бір сынып – бір мұғалім” қағидаты бойынша жүргізіледі. Оқушылар медициналық маска тағып, арақашықтықты сақтайды.
<a href="https://sputniknews.kz/society/20200825/14796458/ministrlik-mektep-karantin.html">Sputniknews</a>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары

Қармақшыда шошқаны заңсыз аулаған браконьерлер ұсталды

Қызылорда: Армениядан әкелінген автокөліктерді тіркеу жүргізілуде

Қызылорда облысының әкімі тамыз кеңесіне қатысып, білім мәселелерін талқылады

InfoKazakhstan: Қызылордада 9312 кәсіпкер өтініш білдірді

3 қазанға дейін қандай банкноттарды айырбастау керек – Ұлттық банк

Қызылордада «Шаңырақ» пилоттық жобасына өтініш қабылдау басталды

Заңсыз той туралы хабарлаған тұрғындарға сыйақы берілмек

Қызылорда: Спорт мектептеріне балалар ақысыз қабылданады

Тәуелсіздіктің тірегі – Ата заң!

Қызылордада этномәдени бірлестіктің белсенділері бас қосты

Баланы “таяқпен тәрбилеуге” не себеп? Зардабы қандай?

Министрлік мектептер қандай жағдайда карантинге жабылатынын айтты

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары

Қармақшыда шошқаны заңсыз аулаған браконьерлер ұсталды

Қызылорда: Армениядан әкелінген автокөліктерді тіркеу жүргізілуде

Қызылорда облысының әкімі тамыз кеңесіне қатысып, білім мәселелерін талқылады

InfoKazakhstan: Қызылордада 9312 кәсіпкер өтініш білдірді

3 қазанға дейін қандай банкноттарды айырбастау керек &#8211; Ұлттық банк

Қызылордада «Шаңырақ» пилоттық жобасына өтініш қабылдау басталды

Заңсыз той туралы хабарлаған тұрғындарға сыйақы берілмек

Қызылорда: Спорт мектептеріне балалар ақысыз қабылданады

Тәуелсіздіктің тірегі &#8211; Ата заң!

Қызылордада этномәдени бірлестіктің белсенділері бас қосты

Баланы &#8220;таяқпен тәрбилеуге&#8221; не себеп? Зардабы қандай?

Министрлік мектептер қандай жағдайда карантинге жабылатынын айтты

3 қазанға дейін қандай банкноттарды айырбастау керек – Ұлттық банк

Тәуелсіздіктің тірегі – Ата заң!

Баланы “таяқпен тәрбилеуге” не себеп? Зардабы қандай?