<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгінгі әңгімеміз эстрада әлемінің жұлдыздарына ән жазып, олардың халық арасында кең танылуына, қазіргі сөзбен айтсақ «хит» болуына біршама ықпал еткен сазгер жайында болмақ. Оның әндерін үлкен де, кіші де жатқа айтып жүр. Жұртшылық ерекше сүйіп тыңдап жүрген көптеген туындылардың әуенін талантты жас сазгер Өмірзақ Махамбет жазғанын бірі білсе, бірі білмейді. Сол себепті соңғы уақытта елге сазгерлік қырынан көрініп жүрген жас талантты халыққа таныстырып, өнерін насихаттауды жөн көрдік.– Өмірзақ, сөз басын туып-өскен ортаңнан бастасақ…– Мен 1998 жылы «көшесі көшпес баққа апаратын» шырайлы Шымкентте дүниеге келдім. Өзіңізде білетін шығарсыз, біздің өлкеде ән-жыр десе ішер асын жерге қоятын жандар көп. Шетінен дарынды. Қазіргі өнер әлемінде жүрген аға-апаларымыз бұл сөзіме дәлел бола алады. Білмеймін, соның әсері ме, әйтеуір бала кезімнен сырлы сазға құмар болып өстім. Республикалық, облыстық, байқауларға қатысып, оқ бойы озық шығатынмын. Талай рет жүлделі болдым. Ата-анам да өнерден құралақан емес. Әрқайсысының бала жұбатары бар. Әке-шешемнің берген тәлім-тәрбиесі, өскен ортамның өнерден алыс болмауы менің сазгерлікке келуіме үлкен ықпалын тигізді.– Бүгінде Алматыдасың. Немен айналысып жүрсің?– Өміріме өнерді серік еткесін жұмысым да осы музыкадан алыс емес. Мектеп бітіре сала атбасын Алматыға бұрдым. Қазір Т.Жүргенов атындағы Қазақ Ұлттық өнер академиясында оқып жүрмін.. Ән жазумен айналысамын. Әншілерге шығармаларымды ұсынып, жомарттығына қарай бұйырған қаламақымды аламын.– Сен әнін жазған біраз өлеңдер «хитке» айналды. Қай туынды сені танытып, қай туынды бағыңды ашты деп ойлайсың?– Шынына келсем, ел арасында кеңінен таныламын деп ойламаппын. Мен көбіне өзімнің үзеңгілес бауырым Рамазан Амантаймен шығармашылық байланыстамын. Ең алғаш әнім де сол жігіттің сөзіне жазылды. Соңғы 2 жылда екеуміз бірге 15-ке тарта ән жазыппыз. Оның ақындығына тәнтімін. Сөздері әсерлі, жүрекке жылы тиеді. Әрі ол да, мен де лирикалық өлеңдерге құштармыз. Осылайша ән мен сөз үйлесім тауып кеткесін біршама ән жарыққа шықты деп ойлаймын. Қазіргі таңда Төреғали Төреәлінің орындауында «1:0», «Қайда?», «Жан жарым-ау», «Түнгі вальс», «Махаббат», «Ауа-райы», Ернар Айдардың «Жанымның дәрігері», «Махаббатымсың», Қуандық Рахымның «Моншақ», «Проблема жоқ», «Неке жүзік», Әділет Жауғашардың «Жариялаймын жекпе-жек», «Саяхатшы қыз», Жолдасбек Абдихановтың «Біз екеуміз бір адамбыз», Дана Кентайдың «Керексіз бөтен адам», «Қоштасудың кафесі», Melomen тобының орындауында «Даусыңды сағындым» секілді т.б. өнер жұлдыздарының ән қоржынында екеуміз жазған әндер бар. Әр туындының өзіндік шығу тарихы болған соң, мына ән менің атымды шығарды немесе мынау сәл әлсіздеу шықты деп бөліп-жарып қарай алмаймын.– Өзің айтқандай, өнерге келгелі бұдан да өзге біршама танымал әннің әуенін жаздың. Танымал болар әуенді талай танисың?– Әннің ырғағы, өлеңнің негізгі ойы ол әннің өміршеңдігін не ұзаққа бармайтынын бірден аңғартады. Бүгінде бұл әндер хитпарадтардың алдыңғы шебінен көрініп, танымал болып жүр. Бірақ бұл жерде айта кететін тағы бір жайт, әннің «хит» атануына бірнеше фактор әсер етеді. Оның ішінде сөзін жазған ақынның нақышына келтіруі, орындайтын әншінің де еңбегі ерекше әсер ететінін айту керек. Қазіргі таңда әндерімнің басым бөлігін жас әншілер үлкен сахналарда айтып жүр.– Халқымыз “Жігітке жеті өнер де аз” дейді. Жалпы сазгерліктен өзге біз білмейтін тағы қандай қырларың бар?– Түйе мінген қазақтың бәрі төрт шумақ өлең шығара алады. Айналамда өзі аздап сөз жазатын, сазын да келтіретін ақын достарым көп. Кейде солар сияқты менің де бір шабыт келгенде өлең жазатыным бар. Көңіл қошым келгенде қойын дәптеріме түртіп қоямын. Алайда оны жариялаған емеспін. Сонымен қатар гитара, пианино, баян секілді бірнеше аспаптарда ойнаймын. Бірақ ән шығарғанда көбіне гитарамен сүйемелдегенді ұнатамын.– Сенің әндеріңде лирикалық бояу басым. Алдағы уақытта патриоттық әндер жазу ойыңда бар ма?– Әрине. Осыдан бір ай бұрын ғана өнердегі екі ағам келіп, ат төбеліндей қазақтың бір екенін, тұтастығын көпке паш ететін бір ән жазсақ деп ұсыныс айтты. Атын атап, түсін түстемей-ақ қояйын, сөзін жазған айтыскер ақын. Ақылдаса келе, осы күзде Отансүйгіштік, ұлт болмысы бағытында бір туынды көрерменге жол тартпақ. Жарыққа шыққан кезде бағасын берерсіздер. Егер халық жылы қабылдап жатса, келешекте бұл бағытта да тер төгуге қарсы емеспін.– Қазақстанда сазгерлердің көпшілігі әуелі әндерін «хитке» айналдырып алады да, араға біраз уақыт салып өздері де үлкен сахнаға шығып жатады. Өзіңнің эстрадада ән айтам деген ойың бар ма?– Шынымды айтсам, ол жағын мүлде ойланбаппын. Әрине, әу демейтін қазақ жоқ ғой. Бірақ мен тек сазгерлік жолымды жалғастырып, өзімді одан әрі дамытқым келеді. Қазір музыка әлемінде бағыттар көп. Әр жанрда ән жазып, Шәмші Қалдаяқов, Ескендір Хасанғалиев ағаларымыз сияқты танымал композиторлардың ізін басу – менің негізгі мақсатым. Алла қаласа, ниетімнің нәтижесін көрерсіздер деген ойдамын.– Қазір қазақ сахнасының төрінде «қойыртпақ» әндер шектен тыс көбейіп кетті. Осыдан кейін әннің де құндылығы жоғалып, тыңдарманның да талғамы түсіп кеткендей. Біздің өнерге дендеп кірген осы батыстық сарын жайында не айтасың?– Бүгінде қазақ эстрадасында орындалып жүрген көп ән батыстан келген дүниелермен араласып, біраз өзгеріске түсті. Жаңа бағыттар пайда болды. Ертеректегі Біржан сал, Ақан сері, Естай, бертін келе Шәмші сияқты ұлы тұлғалардан қалған киелі ән өнерінің бағыты бұрмаланып бара жатқаны жасырын емес. Қазіргі кезеңде төрт аяғы тең түскен қара өлең, қазақылықтың иісі шығып тұратын, бояуы қанық әндер тасада қалып жатыр. Оның себебі жеңіл әуендерге сұраныстың артуы десек болады. Әншілер де тойға арналған, билеуге ыңғайлы немесе тез танылатын, көп ойлануды қажет етпейтін әндерге жиі тапсырыс береді. Осыдан келіп ақын да, сазгер де көбіне сол сұранысқа қарай жұмыс істейді. Мұның барлығы уақыт өте келе түзеледі деп ойлаймын.– Соңғы сауал. Шыны керек, қазір ән айтатын әншілер танылып, олардың жұлдызын жаққан сазгерлер көп жағдайда тасада қалып жүр. Осы жағдайды түзеп, сазгерді де елге таныту үшін не істеу керек деп ойлайсыз?– Қазіргі әнші өзі – сазгер, өзі – ақын әрі орындаушы. Бұл – бүгінгі қазақ сахнасындағы өнер иелерінің көбінің болмысы деуге болады. Бұл жағдайды түзеу үшін ақын мен сазгерге ерекше мән беру керек. Оған қоса әншілер шығармашылық кеш барысында, жиындарда ән мен сөздің авторын насихаттай білуі қажет. Себебі әркім өз қазанында қайнағанда ғана өнер жанданады.– Сұхбаттасқаныңа рақмет! &nbsp;

Өмірзақ Махамбет: Басты мақсатым – танымал композиторлардың жолын жалғау

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жұмыртқа десе, елдің есіне нарықтағы қымбат баға түседі. Құс тұмауының салдары, жылда қайталанатын баға өсімі деп көңілді бірлесек те, құр сөздің көпке жұбату болмайтыны анық. Бірақ бұл мәселенің де шешімі табылар күн алыс емес. Назарбаев зияткерлік мектебінің оқушысы Жангерей Зинелов бағасы қолжетімді инкубатор жобасын ұсынған болатын. &nbsp;‒ Жангерей, Пекинде өтетін IESO ‒ 2021 халықаралық олимпиадасына жолдама алған едіңіз. Мектепте озат оқумен қатар, жан-жақты жобалармен де айналысады екенсіз. Осы орайда әңгімемізді инкубатор құрастыру идеясынан бастасақ…‒ &nbsp;Мен отбасыммен бірге бірнеше жыл бойы тауық асыраумен айналысып, үй құстарының өмір сүру жағдайын зерттедім. Тауықтардың құрыққа жатып, балапандарды басып шығару үрдісі менің қызығушылығымды тудырды. Уақыт өте келе жұмыртқаның барлығынан балапан шыға бермейтінін, кейбір балапандардың толықтай жетіле алмайтынын аңғардым. Осы мәселені жетекшім, биология пәнінің мұғалімі Салтанат Сұлтанғазықызымен талдап, өңірдегі құс шаруашылығы туралы статистикалық мәліметтерді іздестіре бастадым. Нәтижесінде Қызылорда облысында жұмыртқа өндірісінің деңгейі төмен екенін білдік. Нақтырақ айтсам, 2020 жылдың 10 айында жұмыртқа өндірісі ұлттық нормадан 18,2 есе, ал дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының бекіткен физиологиялық нормасынан 31,1 есе төмен. Жұмыртқа өндірісін арттыру және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін біз мектеп жағдайында инкубатор жасау туралы идеяны ойластырып, жүзеге асырдық. Жетекшіммен бірге инкубатордың құрылысын жоспарлап, әртүрлі әдебиеттерден материалдардың қасиеттері және бағалары туралы ақпарат жинақтадық. Ғаламтор желісі арқылы қажетті материалдарға тапсырыс беріп, бір ай көлемінде инкубаторды құрастырып шықтық.‒ Құрылғының жұмыс істеу механизмі қандай? Тәжірибеден кейінгі нәтиже өзіңіз күткендей болды ма?‒ Инкубатордың құрылысына тоқталсам, корпусы пеноплэкс материалынан жасалған. Сонымен қатар 40 ватт, 220 вольтты құрайтын 2 шам, компьютерлік кулер (вентилятор), автоматты жұмыртқа айналдыратын лоток, сандық таймер, термореттегіш және су құюға арналған ыдыс (лоток) орналасқан. Жұмыртқаның жұмыс істеу механизмі балапандардың шығуы үшін оптимальды жағдайлар қалыптастыруға негізделген. Автоматты жұмыртқа айналдыратын лоток жұмыртқалардың дұрыс орналасуы үшін және ішіндегі ағзалық заттардың бір бетке жабысып қалмауы мақсатында екі сағат сайын айналып тұрады. Автоматты лотоктың астында су құюға арналған ыдыс қойылған, ол балапандарға суды буландыру арқылы жеткізу үшін қажет. Инкубатордың ішкі жоғары бөлігінде компьютерлік кулер әрбір 10 минут сайын 20 секундқа іске қосылып, артық көмірқышқыл газын сыртқа шығарады. Сандық таймер барлық жүйемен байланысып, желдеткіш пен автоматты лотоктың белгілі уақыт бойынша жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Ал термореттегіш балапандардың дамуы үшін шамнан бөлінетін жылуды оптимальді 38,8 С температурада сақтайды. Біз тәжірибені 2 жыл бойы жалғастырдық. Алдымен жақсы жетілген эмбрионы бар жұмыртқаларды овоскоп құралы арқылы анықтап, іріктеу жасадық. Сонымен қатар ғылыми тәжірибе жүргізу мақсатында кальций дұрыс таралмаған жұмыртқаларды да алдық. Тауық балапандары 21 күнде шыға бастады. Инкубаторға салынған 19 жұмыртқадан 12 балапан жұмыртқаны жарып шықты.‒ Балапанды жұмыртқадан жасанды жолмен шығаруға арналған аппарат бұрыннан қолданыста бар. Ал сіз ұсынған жобаның басты артықшылығы неде? &nbsp;Кемшін тұстары жайында не айтар едіңіз?‒ Жоба экономикалық тұрғыдан тиімді, себебі қажетті материалдар қолжетімді және бағасы арзан. Жоғарыда айтып өткен пеноплэкс материалының артықшылығы, ол тоқ көзіне қосылмаған жағдайда да 2 сағатқа дейін жылуды инкубатор ішінде сақтап қалады. Бұл құрылыстағы ең жақсы жылуоқшаулағыш материал болып есептеледі. Сонымен қатар оның салмағы айтарлықтай жеңіл, мектеп немесе үй жағдайында оңай тасып жүруге болады. Осы арқылы экономикалық шығынның алдын алып, өнімділікті арттыра аламыз. Ал өндірістегі инкубатор бағасы шамамен 60 000 теңгеге бағаланады, себебі корпусы металдан жасалған. Сәйкесінше ол ауыр әрі алып жүруге қолайсыз.Ал біздегі инкубатордың бір кемшілігі, автоматты жұмыртқа айналдыратын лотокқа 42 жұмыртқа ғана сыяды.‒ Мектеп президенті де болдыңыз. Осы орайда мектептегі жаңа міндетіңізді қалай орындадым деп ойлайсыз?&nbsp;‒ Біздің мектепте жыл сайын дәстүрлі түрде мектеп президенті сайланады және оған әр сыныптан үміткер өз сайлауалды бағдарламасын ұсынады. Сайлауда мұғалімдер мен оқушылар дауыс беру құқығына ие. Қазан айында мен де өз бағдарламамды оқушыларға таныстырдым, нәтижесінде ең жоғары дауыс жинап, мектеп президенті атандым.Президент ретінде мен сайлауалды бағдарламада көрсетілген жобаларды жүзеге асыруға талпыну үстіндемін. &nbsp;Әр ай сайын іс-шаралар тізімін жасап, өзін-өзі басқару кеңесіне орындалу жоспарын тапсырамын. Жобалардың ережелерін құрастырып, мұғалімдермен бірге сайыс пен білім байқауын өткіземін. Өзге НЗМ мектеп президенттерімен келіссөздер жүргізіп, ортақ идеяларды жүзеге асырамын. Оқушылардың оқу жөніндегі мәселелерін шешуге көмектесемін. Бір сөзбен айтқанда, мектеп әкімшілігі мен оқушылар арасындағы байланысты жақсарту үшін оқушылар бірлестігі атынан жұмыс атқарамын.Жалпы өзім мектептен тыс іс-шаралармен де айналысып, академиялық және ғылыми табыстарға қол жеткізуді қалаймын. Осы бағытта жиі ізденіп, білім алуға тырысып жүрмін. Нәтижесінде Назарбаев Зияткерлік мектептер желісінде дәстүрлі түрде өтетін пәндік олимпиадада Қазақстан тарихы пәнінен &nbsp;ІІ орын иелендім, сонымен қатар «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен өткен олимпиадада химия, биология, Қазақстан және дүниежүзі тарихы пәндерінен жүлделі орынды иелендім. «DOSTYK KZ» жастар саясатын дамытуға бағытталған әлеуметтік жобалар байқауында әріптесім Әбілқайыр Ерғалиев екеуміз бірігіп жасаған «Диабет мектебі» жобасын қорғап, бас жүлдені жеңіп алдық. Сондай-ақ Гете институты мен неміс театры ұйымдастырған VI жасөспірімдер театралды фестивалінде мектеп командасымен қатысып, «Үздік видео-концепт» номинациясына қол жеткіздік.‒ Сұхбатыңызға рақмет!

Қызылордалық оқушы тың жобасымен таңқалдырды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Сeliak-Kyzylorda» – облыс бойынша целиакия диагнозымен есепте тұрған балалардың бір-бірімен жақын араласып, қоғамда белсенді өмір сүруіне және өз құқықтарын біліп, ем алуға бағыттау мақсатында құрылған бірлестік. Бірлестік төрайымы Назерке Рахметовамен тілдесіп, өңірдегі ахуалды талқыладық.– Назерке Қадрияқызы, целиакия диагнозы қоғамда жиі айтыла бермейтін дерт. Сондықтан сұхбатымызды бірлестіктің мақсаты және аурудың басты белгілерінен бастасақ…– «Celiak-kyzylorda» бірлестігі биыл наурыз айында Әділет департаментінде бекітіліп, жұмысын бастады. Біз бірлестікті &nbsp;целиакия диагнозымен тізімде тұрған балаларымызды қоғамға таныстыру, белсенді араластыру мақсатында құрдық. Себебі бұл аурудың ауыртпалығы көп, бірақ олардың қоғамнан шеттеп қалғаны дұрыс емес деп ойлаймын.Целиакия – асқазан-ішек жолдарының созылмалы ауруы. Ащы ішектің глиадина-клейковинаны (бидай сынды дәнді дақылдар тұқымы құрамында болатын аса бағалы белокты зат) дұрыс сіңіре алмауына байланысты болады.Сәбидің алты айлық кезінен екі жасқа дейінгі аралықта байқалады. Ауру сәбиге құрамында глиадина – ақуызы мол тамақ (нан тағамдары, майда жарма ботқасы, әртүрлі кондитерлік тағамдар) бергенде іші өтумен сипатталады. Кейде аурудың белгісі сәбиді жасанды жолмен қоректендіргенде де байқалады. Сәбидің ішкен тамағы ішінде тұрмай, ащы ішектің қоректік заттарды сіңіруі төмендейді. Организмінде зат алмасу процесі бұзылып, арықтай бастайды. Баланың ешнәрсеге зауқы болмай, жылай береді, соның салдарынан ұйқы бұзылады және ұйқы безі зардап шегеді. Іші қампиып, кебеді. Ауру асқынғанда сәбидің организмі ақуыз плазмасымен бірге май қышқылдарын да жоғалтады, соның салдарынан Д витаминінің сіңіруі төмендеп, балада рахит, остеопороз аурулары пайда болады, тіске кариес түсіп, тіпті сүйегі жұмсарады, сынғыш келеді.– Дерттің пайда болу себебі неде? Медицина бұл ауруға толық ем ұсына ала ма?– Баланы дер кезінде емдемесе түрлі қауіпті ауруларға шалдығуы мүмкін. Бұл аурудың негізгі емі – үнемі диета ұстау, ас мәзірінен гладилин ақуызы бар тамақты шығару, ферментті препараттар беру. Ал диетаның сақталуы шетелдерде өндірілетін арнайы глютенсіз өнімдерге тікелей байланысты әрі осы өнімдерге балалар мұқтаж. Дәрігерлер мен ғалымдар целиакияның даму себебін анық білмейді. Тек тұқым қуалаушы дерт ретінде қарастырады.Целиакиямен ауыратын ересектер мен балаларға психологиялық көмек қажет. Әсіресе балалардың өтпелі кезеңдерінде қоршаған ортаның, ата-анасының, мұғалімдер мен сынып жетекшілерінің сонымен қатар емдеуші дәрігерінің көмегі аса қажет.– Өткен аптада бірлестіктің ұйымдастыруымен «Целиакиямен жаңа өмірге қадам» атты ауқымды шара өтті. Байқағанымыздай, бұл дертпен ауыратын балалар үшін әлі де болса мемлекет тарапынан қолдау қарастырылмаған. Сондықтан ата-аналардың көтерген негізгі мәселелерін тарқатып айтып беріңізші…– Иә, осы диагноз қойылған балаларды қоғамға таныстырып, білім, медицина, әлеуметтік сала мамандарынан көмек алу мақсатында іс-шара өткіздік. Жиын барысында ата-аналар, балалар, қалалық мәслихат депутаттары, дәрігерлер мен әлеуметтік сала мамандары кеңінен ой бөлісті. Бүгінде республика бойынша 438 адам осы дертпен есепке тіркелген. Оның 321-і балалар. Ал облыс көлемінде 40-қа жуық балаға осы диагноз қойылған.Ата-аналар алдындағы бірінші мәселе, Қызылорда облысында глютенсіз тағамдар қолжетімсіз. Олар бәрін Алматы, Астана сынды үлкен қалалардан тапсырыспен алдырып отыр. Айына тек қана ұн, макарон, печенье сынды тәттілерге кететін азық-түлік бағасы 100 мың теңгені құрайды. Өйткені бір келі ұнның бағасы 3700 теңге, ол тек екі нан пісіруге жетеді. Бұл баланың емі, қосымша дәрумендері, массаж, керекті мамандарға барып қаралуына қаржы артылмайды дегенді білдіреді. Осы диагноз қойылған балалар саны аз болған соң глютенсіз ұн өзімізде өндірілмейді. Сондықтан қарақұмық, жүгерінің ұны Италия, Германия сынды шетелдерден жеткізіледі. Басқа мемлекеттерде глютенсіз тағамдарды кез келген жерден (кафе, асхана) алуға болады. Ал бізде мұндай мүмкіндік жоқ, сол үшін көбіне баламызды қонаққа апармауға тырысамыз. Тіпті біздегі емханаларда глютенсіз тамақ берілмейді, сол үшін үш мезгіл тамақты үйден апарамыз. Спорттық секцияларға қатысуда да шектеулер көп.Екінші мәселе, балалар жүгіріп ойнап жүрсе де, аяқ астынан ауырып қалады. Сондықтан білім беру орнындағы мұғалімдер мен психологтар балаға түсіністікпен қарағанын қалаймыз. Бұл диагноздағы балалар алты ай сайын ем алу қажет, бірақ ата-аналар портал кезегін ұзақ күтеді. Тағамдармен қоса дәрінің жеткіліксіздігі де бізді алаңдатады. Кейбір дәрінің құрамында глютен бар, сондықтан аса сақтық қажет. Тіпті бұл жағдайда балаға медициналық &nbsp;спиртті де қолдануға болмайды. &nbsp;Сол үшін жиында ата-аналар референдум аясында заңға өзгеріс еніп, көмек көрсетілсе деген ұсынысын баса айтты.Сондай-ақ бала 18 жасқа толғаннан кейін мүгедектік санатынан шығарылады. Ал бұл ата-ана үшін қиын жағдай. Себебі әлеуметтік көмек азғантай көлемде де болса оларға жәрдем. Осы жағдайды ескере отырып, облыстық және қалалық емханалар, мектептер мен балабақша иелерінен глютенсіз столды қолға алуын сұраймыз. Республикалық көлемде біздерге қаражат қарастырылмаған. Бірақ Нұр-Сұлтан, Алматы, Орал, Түркістан өңірлерінде балалар глютенсіз тағаммен қамтамасыз етілген. Сол үшін целиакия диагнозымен күресіп жүрген балалар бар екенін ескеріп, шешімі табылмай келе жатқан мәселені облыс және қалалық маслихатта көтеріп, бюджеттен қаржы бөлінгенін қалаймыз. Тым болмаса балалар үшін глютенсіз тағамдар қолжетімді болса және ем алу үшін арнайы сауықтыру орталықтарына жолдама берілсе екен деген тілегіміз бар.– Сұхбатыңызға рақмет!

Назерке Рахметова: Ерекше балалар үшін глютенсіз тағам қолжетімді болса екен

Бекарыс Нұриманов: Президент – кітаптың алғашқы оқырманы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақ тілді басылымдар қатарына «Әйел бақыты. Әсияның әңгімелері» кітабы қосылға болатын. Отбасы тақырыбын арқау еткен автормен емен-жарқын әңгімелескен едік.‒ &nbsp;Әсия, қалыңыз қалай? Жарыққа шыққан жаңа кітабыңыз құтты болсын! Сізді сырбойылық көрермен тележурналист ретінде таниды. Отбасы тақырыбында қалам тербеуіңізге не әсер етті?‒ Үлкен рақмет! «Әйел бақыты. Әсияның әңгімелері» атты тырнақалды туындымның жарыққа шығуына тұңғышым Халида сеп болды. Жалпы кітап жас қыз-келіншектерге арналған. Өзімнің аяғым ауыр кезде қазақ аудиториясына арналған мазмұнды ақпараттарды таппай, біраз әлекке түскенім бар. Иә, ғаламтор бетін ақтарсаңыз, ақпарат толып-ақ тұр. Бірақ нақты, ұғынықты тілде жазылған мағлұматтарды іздеп таппаймыз.Жалпы кез-келген қыз баланың өмірі әр түрлі кезеңдерден тұрады емес пе?! Өмірге келгеннен кейінгі сәбилік шағы, тілашар, мектеп бітіру сәті, жасөспірімдік шақ, ұзатылуы, жүктілік кезеңі, ана статусын иеленуі. Әр кезеңнің өзінің жүктейтін жауапкершілігі де зор. Өйткені табиғаттың заңдылығы сол, құрсағына сәби біткеннен бастап болашақ ана өзін үлкен өмірге дайындай бастайды. Бұл кезең – ұмытылмас кезең. Өйткені өзі үшін ғана емес, сәбиі үшін де екі есе жауапты. Мен өзімнің жүктілігімді асыға күткендіктен болар, сол кезеңге ерекше мән бердім. Біраз кітап беттерін ақтарып, сәбиіме сол сәттен бастап күнделік арнадым. Босанғаннан кейін де бала күтіміне, физиологиялық дамуына аса мән бердім.Жүктілік кезеңінің маңызы мен жауапкершілігін, ана атанғаннан кейінгі жауапты сәттің қызығы мен қиындығын қағаз бетіне түсірдім. 7 айға жуық уақыт ізденісте болдым. Осылайша туынды дүниеге келді.Қазір қоғамда көкек аналардың көбейіп бара жатқандығы мені қынжылтады. Статистикаға сүйенсек, еліміз бойынша әрбір оныншы отбасының біреуі бала сүйе алмай жүрген болса, жас жеткіншектердің қателікпен жүкті болып, баласын жәшікке тастап кетуі жаныма қатты батады. Бұл еңбекті сол жас аналарға сабақ болсын деген ниетпен жазған жайым бар. Бұл бақытқа қол жеткізу біреуге ерте, біреуге кеш, енді біріне мүлдем бұйырмауы мүмкін. Бәрі де Жаратқанның қолында. Дегенмен, нағыз әйел бақыты – ана бақыты екенін түсінсе екен деймін.‒ Кітап тек қыз-келіншектер аудиториясына арналған деп айта аламыз ба? Әлде жалпы қазақ тілді оқырманға арналып жазылған ба? Кітап мазмұнын, оқырманға пайдасын кеңірек әңгімелеңізші…‒ Қазақ тілді қыз-келіншектер аудиториясына арналған. Бұл кітаптың бір ерекшелігі қыз-келіншектер қойын дәптері ретінде де үнемі өзімен бірге ала жүруіне мүмкіндік қарастырылған. Олай дейтінім, «Жүктіліктің 40 аптасы. Даму. Сезім» атты тарауда барша жүктілікті жоспарлап немесе жүкті аналарға өзінің жүктілігі мен дамуы, әсері мен сезімін де жаза жүрсін деп мақсатпен бос жолақ қалдырдық. Осы арқылы оқырмандарыммен жақынырақ болғым келді.Кітап тілі ұғынықты, түсінікті, оқуға жеңіл. Байқасаңыз, медицина тілінде ақпараттардың көбі түсініксіз әрі қабылдауға қиындық тудырып жатады. Ал бұл туындыны кез-келген оқырман ұға алатындай жазып шықтым.Көп жас отбасыларды алаңдататыны – бедеулік мәселесі. Медицинада 1 жылға дейін арада бала болмаса, ол отбасы «бедеу» отбасы саналады. Осы тақырыпты зерттеуіме өзімнің басымдағы жағдай да сеп болды. Бұл проблемамен күнделікті кезігетін қаншама жанұя бар, сол жас отау иелеріне ақпараттық тұрғыда да көмек болсын деген мақсатта жазылды. Мазмұнын тарқатып айтсам, мұнды жүктілікті жоспарлау, бедеуліктің салдары, оның жеңу, жүктілік кезеңі, босану процесі, ана бақытына ие болу сәті, 1 жасқа дейінгі баланың физиологиялық дамуы сипатталған. Ақпараттар тек медициналық тұрғыда тарқатылмаған, өзімнің өмірлік тәжірибеммен сабақтастыра отыра жазылған. Сол себепті туындының атауы – «Әйел бақыты. Әсияның әңгімелері».‒ Кітабыңыздың ең бірінші оқырманы жолдасыңыз екенін айтыпсыз бір сұхбатыңызда. Отбасында ер адам үнемі жарын қолдап, &nbsp;үйлесім табу үшін нені ескеру керек? Жас отбасыларға өз тәжірибеңізден кеңес айта отырсаңыз…‒ Иә, кітабымның алғашқы оқырманы да, қолдаушым да – жолдасым. Шыны керек, ол кісі бұл бастаманы алғаш қолға аламын дегенде қолдай қойған жоқ, рұқсатын да берген жоқ. Күйеуінің разылығын алмай жаңа іске бел бумаған қазақтың қыз-келіншектері емеспіз бе?! Жарайды деп іштей армандадым да қоя салдым. Бірақ біраз уақыт өте келе жолдасым қолдайтынын айтты. Сол сәттен бастап арманыма бір қадам жақындағандай болдым. Өйткені екінші жартыңның демеуі бәрінен де маңызды.«Бақыт – дегенің жарыңның жанарында». Бұл қанатты сөз әрбір қазақтың отбасында ұранға айналуы тиіс деп ойлаймын. Өйткені бақыттың бастауы, отбасының үйлесімділігі ер мен әйелдің бір-бірін сөзсіз түсініп, жанары мен қабағынан-ақ ұғынуы дер едім. Кез келген жетістікке жеткен ер адамның артында дана әйел тұратыны секілді, отбасымен қатар шығармашылық, рухани тұрғыда дамып, жетілген келіншектің артында жолдасының қолдауы мен жарына сенімі тұрады.Жас отбасыларға кеңес айтатындай, мен психолог та емеспін, отбасылық өмірде жиған тәжірибем де көп емес. Дегенмен өмірдің өзі тәрбиелеп, бір сүрініп, бір құлап, қайта тұруымызға сабақ болып келеді. Отбасылық өмірдің қиындығы да, жауапкерлішігі де жоқ емес. Бастысы, екі жартының бір-біріне деген сенімі мен сыйластығы, армандарының ортақ болуы деп ойлаймын.‒ Кітапты жазу барысында қалай іздендіңіз, қандай әдебиеттер пайдаландыңыз? Қазір отбасы тақырыбына арналған мотивациялық бағыттағы кітаптар саны басым. Сіздің туындыңыздың басты ерекшелігі қандай?‒ &nbsp; Кітап жазу оңай дүние емес. Оған бұл істі қолға алғанымнан бастап көз жеткізіп келемін. Біраз ізденісті, білім мен зор еңбекті талап етеді. Кітапты жазу барысында медицина мамандарымен пікірлесе отырып, пайдалы ақпараттарды көбірек қостым. Бұл кітаптың ерекшелігі де осында. Қазақ тілді жас аналарға арналған кітаптардың жоқтың қасы екенін ескере келе, орыс тілді аудиторияға арналған ақпараттардың басым бөлігіне аударма жасадым.Рас, қазіргі таңда отбасы тақырыбында мотивациялық бағыттағы кітаптардың саны өте көп. Бұл бағыттағы кітаптарды сынамаймын да, жай керегін алып, керек емесін елемеуге тырысамын. Олардың басым бөлігі ‒ шетел жазушылары ұсынған немесе олар жазған кітаптардың аудармасынан туындаған еңбек. Мұндай кітаптарда қазақылықтың иісі де, ұлтымызға тән құндылықтар мен менталитетімізге сай келмейтін дағдылар баяндалған болуы мүмкін. Сол себепті көбінесе қазақ тілді аудиторияға арналған, қазақ жазушылары жазған еңбектерді көбірек оқуға тырысамын. Қанша дегенмен, қазақ тілді кітаптардан менталитетімізден ауытқушылық, ұлтымызға тән ұлық қасиеттерден арылушылық байқалмайды да.Менің кітабымда қазақтың жас аналарына арналған мазмұнды да маңызды ақпарат мол, әр ана өзімен бірге үнемі қалтасында ала жүретін қойын дәптер іспетті.‒ «Әйел бақыты. Әсияның әңгімелері» оқырманға жол тартқан соң оқырман тырнақалды туындыны қалай қабылдады?‒ Оқырмандардың қабылдауы жаман емес. Медицина маманы болмасам да, бұл бағыттағы еңбекті жазып шыққаныма оң баға берді.Әрі гинеколог, әрі педиатр мамандардың тарапынан айтылатын ақпараттардың бір кітапта баяндалуы жас аналар үшін құнды дүние екенін естіп, еңбегімнің шын мәнінде ақталғанына қуандым. Мұның өзі бір бақыт. Мен үшін ең маңыздысы ‒ оқырмандарымның бағасы, ыстық ықыласы пен кітаптың өмірлік қажетіне жаратуы.

Әсия Нұрлыбаева: Бақыт – дегенің жарыңның жанарында

Өмірбек Сақтабаев: Кез келген жағдайға дайын болу – міндетіміз

Шолпан Дәуленбаева: Байқоңырдағы білім ордасының бағындырар белесі көп

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ауылдың дамуы – алға басудың айғағы. Қазірде ауылдық жерде кәсіп ашып, жұмыс көзін ұйымдастыру батырлыққа тән құбылыс. Ондайда тәуекел еткендер ғана желқайықтан кідіріссіз өте алмақ. Нар тәуекел етіп, бір басына жұмысы жетіп-артылатын мал шаруашылығы кәсібін ашқан азаматтардың өз айтары бар. Олардың қатарында тәжірибесімен бөлісуге Қармақшы ауданы, Қуаңдария ауылының 10-ға тарта азаматын жұмыспен қамтып отырған облыстық «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы жанындағы агрокомитет кеңесінің мүшесі, облыстық фермерлер одағының төрағасы, аудандық мәслихат депутаты, «Олжа» шаруа қожалығының төрағасы Болат Бөгетовті сөзге тартқан болатынбыз.– Болат Әлдебайұлы, қош келдіңіз. Сізді аудандық мәслихаттың екі мәрте депутаты және кәсіпкер екеніңізді білеміз. Сонда да өзіңізді тағы бір таныстыра өткеніңіздің артығы болмас.&nbsp;– Мен 1976 жылы Жосалы кентінде дүниеге келдім. Әкем Алдашбай ахун ауылында туған. Тәйімбет Көмекбаев ауылында тұрған. Кейін Жосалы кентіне көшкен. Мұнда келгеннен соң жедел жәрдем стансасында фельдшер болса, санитарлық-эпидемиологиялық стансасынан зейнетке шықты. Анам Шамшия Ілиясова Аралдың қызы. Автобаза мекемесінде еңбек етті. Отбасында бір қыз, төрт ұл тәрбиелендік.&nbsp;– Ата-анадан, өскен орта және ұстаздан алған тәрбиеңіз қандай болды? Еңбек жолы мен ізденістеріңіз жайында айтсаңыз?– 1997-2000 жылдар аралығында Қызылорда аграрлық-техникалық &nbsp;колледжінен «Техник-технолог» мамандығы бойынша білім алдым. Жоғары білімді Қорқыт ата атындағы мемлекеттік университетінен &nbsp;«Инженер» мамандығы бойынша меңгердім. Бала кезімде әкем ақ халатпен жүретін. Соған қарағанда еліктеу болды ма екен, дәрігер болғым келді. Бірақ қазір мектеп бітірген баланың тоқсан пайызы қалаған оқуына түсетін болса, ол кезде тоқсан пайызы түсе алмайтын еді ғой. Біз де сол үш кластан үш бала жоғары оқу орнына түсіппіз. Мен үйдің үлкенімін. Ата-әженің баласы болдым. Ол кісілер өмірден өткенше екеуінің қасында жатқанмын. Солардың тәрбиесін алдым. Үйде мал болды. Жылқы ұстады. Әкем сексенге келгенше атқа мінді. Мені де сол шаруаға үйретті. Мектепте жақсы оқыдым. Қолымнан кітап түспейтін. Білім ұйымын бітіген уақыт тоқыраудың кезі болатын. Жұмыс көзі жабылды. Кәсіппен айналысуды ешкім білген жоқ. Барлығы мемлекетте жұмыс істеп үйренген. Өзіңіз білесіз, елде тіпті ішер ас болмай қалды. Нан, қант деген қат болды. Керегімізді дүкенде талонмен ұзын-сонар кезекке тұрып алған күндер әлі есімізде. Кейбір кезде тамақ жетпей қалды. Осы кездерде оқумен қатар, қалада да, ауылға келгенде де жұмыс таңдамай, істей беретінмін. Колледжді бітіргесін ауылда &nbsp;бірер жыл болып, «Таңсықбай» базарының алдында тұрып газет саттым. Ізденісте жүріп, ұялы телефон, басқа да тұрмысқа керекті заттар сататын «Азамат» деп ат қойып, дүкенімді аштым. Иә, бір дүкенмен бір үйлі жанды асырау қиын. Сондықтан дүкенді үйдегілерге қалдырып, өзім Қызылордаға барып жұмыс істедім. Бастапқыда жүк тасыдым, жүргізуші болдым. Одан соң сауда компаниясына орналастым. Сол жерде менеджер, директордың орынбасарына дейін көтерілдім. Екі ортада газет шығардым. Ең көп жұмыс істеген мекемем – Шымкент сыра зауыты. Серіктестік Қазақстан бойынша үлкен компания қатарынан еді. Оның әр облыста филиалы, директорлары қызмет етті. 2005 жылы сауда өкілі болып кірдім, 2006 жылы директоры болып сайландым. Ол жұмысты істей жүріп, өзімнің жеке кәсіптерімді аштым, қосымша кеңесші болдым.&nbsp;– Қиындықсыз еңбек болмайды, онымен қалай күресесіз? Адамның қай қасиетін бағалайсыз?&nbsp;– Шаруа болуды оңай деп айта алмаймын. Техника бұзылып жатады. Мал ауырады. Жұмыс болғасын мұның бәрі қалыпты жағдай деп қабылдаймын. Елге қызмет ету – жеңіл емес. Оны кәсіптің тізгінін ұстаған жылдарымнан біркісідей түсініп келемін. Халықтың батасынан артық ешнәрсе жоқ. Жүрген жеріңізге қуаныш сыйлай алсаңыз, пайдаңыз тисе – сол маған шабыт, алға жылжуыма үлкен серпіліс. Өз басым ақ пен қараны ажыратып, еңбекті бағалай білетін жандарды жақсы көремін.– Мал шаруашылығын таңдауыңызға не себеп? Неге кәсіптің осы түрі оң жамбасыңызға сай келді?&nbsp;– Қазақта айтқандай, «Ер туған жеріне...» деп. Кейін бәрібір ауылға қайтқым келді. Келдім. 2016 жылы Қуаңдариядан жер алып, шаруашылығымды бастадым. Бір жылдан соң Қызылордадан жылқы алып бақтым. Артынан Ақтөбе қаласынан тұқымы тәуір жылқылар әкелдім. Бір қызығы, жылқы деген малды бір адам ғана бағады екен де, артық жұмыс орнын аша алмайды екенсіз. Сол үшін де 2018 жылы Батыс Қазақстан облысынан асыл тұқымды қазақтың ақбас сиырларын әкелдім. Сырттан келген малды жерсіндіру оңай болмады. Дегенмен, қазір қалыптасты. Қазір аудан, облыс аумағында бұқа сатып, шаруашылықтарға көмектесіп отырмыз. Шаруалар бұған дейін Орал, Ақтөбе облыстары мен Семейге дейін бұқа іздеп баратын. &nbsp;Адамдар бүгінде бізден алатын болған. Мал бағу – қазақтың қанында бар. Жанымызға жақын кәсіп. Қандай кәсіп ашуға болады деген сұрақ туғанда, сонда ойланбастан мал шаруашылығын таңдадым. Бизнесте тәуекелі жоқ адам мақсатқа жете алмайды. Кәсіпкер болу екінің бірінің қолынан келмейді. Істеп отырған кәсібімді жақсы көремін. Жылдар өткен сайын қателіктерді жөндеп, одан нәтиже шығарып, әрі қарай осы кәсібімді жетілдіре беремін. Оның үстіне 2018 жылдан бастап Қуаңдария ауылы үлескерлерінің «Таңатар» шаруа қожалығының төрағасымын. Шөп – ауылдың бірінші мәселесі. Қолдан келгенше сол кезден бастап халыққа арзан бағада мал азығын ұсынып, уақытылы шөбін шауып, пресс басып тұрғындарға қызмет етіп жүрген жайым бар. Ауылдың әлеуетін көтеру үшін жаңа техникалар: трактор, жатка, тағы басқасын сатып алдым. Өйткені алдындағысы ескірген. Бірінші жылы сол техникаларды пайдаланып көрем бе дегенмін, бірақ болмады. Қайта-қайта бұзылып, жұмысқа кері әсерін берді. Заты табылмайды. Бір күн жүрсе, бір апта тұрады. 2018 жылдан бері шөп мәселесін ешкім уайымдамайды. Өзімізден артылып жатса, көрші Тәйімбет Көмекбаев ауылынан келіп алады. Маусымында он адамға дейін жұмысқа тартылады.&nbsp;– Қалай ойлайсыз, мемлекет тарапынан мал шаруашылығына толық көңіл бөлінген бе? Болмаса әлі де басқа қандай &nbsp; қолдаулар жасалу керек сіздіңше?&nbsp;– Көмек жайына келсек, сол 2018 жылдары шаруашылық жұмысын бастағанда мемлекеттен көмектер қолжетімді болды. Сол тұстағы аудан әкімі асыл тұқымды шаруашылықты ашып жатсаң, жарығыңды да, суыңды да реттеп береміз деп уәдесін берген. Бірақ ол орындалмай қалды. Ал мемлекет тарапынан шаруаларға берілетін субсидияларға келсек, ол кезде қазіргідей қиындатылмаған еді. Алу оңай болатын. Бір жағынан соған да сенім артқан шығармыз. Себебі, маған қанша адам айтқан, асыл тұқымды мал әкелме, істей алмайсың, ол мал болмайды, жерсінбейді деп. Бірақ ол уақытта жем-шөпке, төлдеген малға үкіметтен көмек берілетін. Бүгінде солардың бәрі белгілі себеппен қиындап кетті. Оған қоса, ауылды жұмыспен қамтуымыз керек. Малшылардан өзге, бордақымен айналысамын деп жүз басқа арналған бордақы қорасын салдым. Мал әкелдік. Бордақы істеп те көрдім. Дегенмен, шаруашылықтың басында электр энергиясы болмағасын ол жерде айналысу қиын болады екен. Шөпті турау, жемді майдалау керек. Ол машиналарға күн сәулесінен алатын тоқтың әлі келмейді екен. Болмаса күш түскенде заттары күйіп кетеді. Скважиналардың көбісінде су ақпай қалған. Ауданда су мен жарық мәселесі көтерілгенімен ол шешусіз қалды. Бұл әсіресе біз секілді малмен айналысатын шаруаларға былтырғыдай қуаңшылықтар үлкен сынақ болғандай. Қазір де кеш емес. Бұлақ көзін тазалау мен жарық мәселесі күн тәртібінен түсіп отырған жоқ. Алдымызда қандай күн күтіп тұр, білмейміз ғой. Жалпы аудан экологиялық жағынан малға қолайсыз аймақ. Жазда сона, кене болса, ыстық аптапта шөл қысады. Жазғы ыстықта шөп қурап кетеді де, қыста жейтін шөп қалмайды. Қуаңшылық бізде ыстықта ғана емес. Қыстай да қуаңшылық. Келесі көктемде каналға су беріп, көк шығамын дегенше малдың жағдайы қиындай түседі. Қолға қарап отырады.– Енді әңгімені отбасына қарай ойыстырсақ? &nbsp;– Отбасылымын. Екі ұл, бір қызымыз бар. Үлкенім – Азамат Астана медицина университетінде 7 курста оқиды. Екінші ұлым – Бексұлтан ол да Астанадағы IT университеттің І курс студенті. Екеуі де грант иесі. &nbsp;Қызым – Инабат 7 сынып оқушысы. Ұлдарым ауылға демалысқа келгенде қасымда болып, шаруаға жәрдемдеседі.– Сайлауда жеңіске жетіп, аудандық мәслихаттың депутаты атандыңыз. Қандай мақсат, жоспарыңыз бар алдағы уақыт еншісінде?– Елдің сеніміне мың рақмет. Қолдан келгенше аянып қалмаймын. Жетінші шақырылымда да депутат болғанмын. Тәжірибе жинап келеміз. «Ауыл» партиясының мүшесімін. Бұрын да, қазір де көтеріп жүрген мәселем – ауылдың жағдайы, өсіп-өркендеуі, дамуы, болашағы. Жер дауына, ауылдың инфраструктурасына, ауылдың, ауыл адамының мәртебесін көтеруге байланысты Астанада өткен республикалық «Ауыл» партиясының съезінде сөз сөйледім. Сондағы ой, идеялардың маңызы күшеймесе, азайған жоқ. Қоғамда еңбек адамының абыройының биік болуына, еңбегінің бағалануына жұмыс жасаймын. Осыған дейінгі жиған-терген білігімді ауылды дамытуға, кәсіпкерлікті өркендетуге жұмсайтын боламын. &nbsp;– Алда еліміздің ынтымақ мерекесі келе жатыр. Айтар лебізіңіз? &nbsp;– 1 мамыр – бірлік мерекесі де келіп қалыпты. Мерекемен аудан тұрғындарын шын жүректен құттықтаймын. Унитарлы мемлекетіміздің бір шаңырақ астындағы ұлттар мен ұлыстардың достығы мен өзара түсіністігі одан әрі жалғасып, ұлтаралық татулығымыз берік болсын. &nbsp;– Сізге де мереке құтты болсын. Әңгімеңіз үшін көп рақмет!

Болат Бөгетов: Қоғамда еңбек адамының абыройы биік болуы тиіс

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жасанды интеллект дамыған, кез келген қызмет түрін роботтар алмастыра алатын заманда орнын басуға келмейтін өзгеше мамандықтың бірі – актерлық өнер. Сахнадан биік табалдырық жоқ деп танитын өнер адамдары үшін театр қашанда биік, аристократтық өнер ордасы. Бүгінгі кейіпкеріміз Ердәулет Мәмуов те – театр әртісі. Н.Бекежанов атындағы облыстық драма театрында өзінің образдарымен тұрақты көрерменін, шығармашылық жолын қалыптастырып үлгерген жаспен театр өнері, жеке шығармашылығы жайында тілдескен едік.– Актерлық оңай мамандық емес. Көрерменді сендіру үшін рөлді сомдаудан бұрын сахнада өмір сүру керек. Таңдауыңызға не түрткі болды?– Әрине, маңдай тер мен тәжірибені таразыға салатын сан түрлі мамандықтың әрқайсысының өз қиындығы бар. Театрда өнер көрсету де өзінше қиын. Сахнада тыным таппай, көрерменге қойылымды, сол сәтті сезіндіру оңай дүние емес. Бірақ ол өзімізге ұнайды. Сол қиындықтан өзімізге ләззат алып, дамып отырамыз. Яғни, нәтиже ғана емес, жұмыс барысынан да ләззат аламыз. Адам өзінің сүйікті ісін тапқанда оған жұмысы жұмыс емес, демалыс сияқты көрінеді. Өзім таңдаған өнер саласы ауырлық салмайды, керісінше уақыт өткен сайын шабыттандыруда.Аталған актерлық шеберлік мамандығын таңдауыма ата-анам түрткі болды. Оқуымды әрі қарай жалғастырып,үлкен сахнадан, көгілдір экраннан ұлын көргісі келді. Оған іштей қуанбасам, қарсы емес едім. Өзімде қалауымыз ортақ жерден шығып тұрса, неге сахнаға шықпасқа, таудай талабымды, талантымды көрсетпеске деген ой болды. Солай таңдап кете бардым. 2013 жылы Қызылордадағы М.Мәметова атындағы гуманитарлық-педагогикалық колледжіне «Актерлық өнер» мамандығына қабылданып, 2017 жылы аяқтап шықтым. Сол жылы білімімді жалғастыру мақсатында Алматыдағы ҚазҰӨА-на «Театр және кино актері» мамандығына грантқа түстім. 2021 жылы аталған өнер ордасынан дипломымды алып, оқуымды аяқтадым. Алайда облыстық Н.Бекежанов атындағы облыстық академиялық музыкалық драма театрының сахнасына 2013 жылдан бері шығып, азды-көпті еңбек етіп, тәжірибе жинап келемін. Өзім өнерде жүрсем де кумирім әртістер емес. Маған журналист, президент, ғалым, саясаткерлердің істеген ісі үлгі, өмірі қызық.– Соңғы кезде Н. Бекежанов атындағы театр әртістері өздерін режиссерлық қырынан сынап келеді. Бұл бастаманың берері қандай?– Иә, театрымызда қазір бірнеше әртісіміз режиссер ретінде спектакль қойып, бағын сынап көруде. Бұл – үлкен тәжірибе, жас әртістер үшін шығармашылық тұрғыдан пайдалы дүние. Кейде кәсіби режиссерларға қарағанда режиссерлыққа аяқ басқан әртістер әртіс жанын тез ұғып жатады. Ал режиссердың бағы – өз актерын тауып, бас-аяғы бар жинақы қо¬йылым ұсыну. Кім пьесаны қалай ойлайды, қалай көреді, солай жасайды. Әртіс болсын, режиссер болсын, қойылым жасау жеке көзқарасына байланысты. «Шымшық сойса да қасапшы сойсын» деген мақал біздің ма¬ман¬дыққа сәйкес келмейді. Себебі шығармашылық жаңалық үздіксіз ізденістен, жаңа білімнен, тәжірибеден туады. Сондықтан бұл бастама облыстық театрдың кәсіби деңгейі өсіп жатқанын білдіреді десек, артық емес. Яғни, театрдың халыққа ұсынар дүниесі көп деген сөз.– Түрлі жанрда қойылымдар болғанымен, әр әртістің, әр жанрдың өз көрермені бар. Сіздің көрерменіңіз кімдер?– Әр қойылымның өз көрермені бар. Біреуге комедия ұнаса, біреуге драма ыстық, тіпті, біреуге трагедия ұнауы мүмкін. Сол сияқты әрбір әртістің өзіне жақын жанры бар. Осыған байланысты көрермендері де өзара бөлінетін секілді. Яғни, көрерменге қай жанр ұнаса, сол жанрдың әртісі өзіне ыстық болып тұрады. Ал әртіс ретінде маған мынау менің көрерменім деуге әлі ертелеу. Дегенмен театр сахнасынан мені іздейтін, жақын көретін көрермен жастар сынды. Мен сомдайтын образдар үшін немесе өзім де жас болғаным үшін шығар, мүмкін.– Жаңа жылда көрерменді қандай жаңалықтармен қуантпақсыздар?– Биыл 2023 жылға Н.Бекежанов атындағы театрының басшылығынан да, шығармашылық ұжымынанда жаңалықтар көп болады деп ойлаймын. Оны алдағы уақытта бақылап, көріп отырасыздар. Театрсүйер көрерменді қуантуға, жаңа қойылымдармен, жаңаша форматтағы спектакльдермен толықтыруға тырысамыз. Шығармашылық адамы үшін жаңалық – дамудың, алға жылжудың көрінісі. Сондықтан шығармашылық эксперименттерден қорықпаймыз.– Өткен жылы театр билеттері қымбаттады, жаңа жанрлар бойынша қойылымдар да көбейді. Қызылордалық көрерменнің театрға деген көзқарасы, сұранысы өзгерді ме?– Өнер ақшаға сатылмайды, өнер бағаланады. Иә, жыл ортасына қарай билеттердің қымбаттағаны рас. Бірақ айтарлықтай аса қатты қымбаттаған жоқ. Қойылымның билет құнын толық ақтайтындай көңіл-күйге бөленіп, ерекше сезіммен қайтатындарыңызға сенімдімін. Демек қойылымдар билет құнына тұрады және театрымызда барлық жағынан алға жылжу бар. Жаңа қойылымдар, жаңа жанрлар, жаңа форматтағы спектакльдер ұсынудан жалықпаймыз. Жаңа идеяларды шығармашылық ұжыммен талқыға салып,көрерменге нені, қалай ұсынамыз деген оймен бас қосамыз. Былтырғы, яғни, 2022 жылы көрерменге 11 қойылымның премьерасын ұсынғанымыз – соның дәлелі.Театрға, театр мәдениетіне деген қызылордалық көрерменнің көзқарасы расымен де өзгеріп келеді. Бірақ баяу. Алайда біз тырысудамыз. Сұраныс та дәл сондай.– Сұқбат үшін рақмет!

Ердәулет Мәмуов: Әр қойылымның өз көрермені бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Елімізде әлеуметтік сала бойынша көптеген шаруалар атқарылуда. Әлеуметтік сала – бұл халықтың тұрмыс-тіршілігінің, өмір сүру қағидаты мен әлеуетінің көрсеткіші. Осы ретте Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Жаңа Қазақстан: Жаңару мен жаңғыру жолы» атты халыққа жолдаған Жолдауында «...Маңызды шешімдер жұртшылықтың қатысуымен ашық қабылданады. Өйткені мемлекет әр азаматтың үніне құлақ асады. Адал еңбек, озық білім және үздік тәжірибе әрдайым жоғары бағаланады. Мен жаңа Қазақстанның осындай ел болғанын қалаймын...» деп айта келе тиісті ведомстволарға нақты тапсырмалар жүктеген болатын. Мемлекет басшысының берген тапсырмасына сәйкес бірқатар ілкімді жұмыстар тізбегі ауданымызда да атқарылып, жалғасын табуда. Оның ішінде Ұлттық жоба, мүмкіндігі шектеулілердің оңалту бағдарламалары, басқа да мәселелер бойынша Қармақшы аудандық жұмыспен қамту, әлеуметтік бағдарламалар және азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімінің басшысы Ғалымжан Ақжігітовпен сұқбат жүргізген болатынбыз.&nbsp;– Ғалымжан Амангелдіұлы, сөзіңізді елімізде ең өзекті болып саналып отырған жұмыссыздық мәселесінің аудандағы ахуалынан бастасаңыз?– Өңірдегі жұмыссыздық пен жұмыспен қамтылу деңгейі туралы айтатын болсақ, өткен жылдың 6 айында 2091 адам жұмыссыз есебінен тіркеліп, олардың үлес салмағы 4,8 пайызды құрауда. Осы мерзім аралығында 555 адам (Қармақшы – 212 адам, Байқоңыр – 343 адам) тұрақты және уақытша жұмысқа орналастырылды. Биыл аудан бойынша 2533 жаңа жұмыс орнын ашу жоспарланса, оның бүгінгі таңда 1045 жаңа жұмыс орны ашылып, жылдық жоспар 41,2 пайызға орындалып отыр.– Кәсіпкерлікті дамыту – ел экономикасының тамырына қан жүгіртетін негізгі фактордың бірі десек қателеспейміз. Осы тұрғыда 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жобаның іске асырылу барысы өңірде қалай жүріп жатыр?– Бағдарламаның І бағыты аясында қысқа мерзімді кәсіптік оқуға 80 адамды оқытуға облыстық бюджеттен қаржы бөлінген. ІІ бағыты бойынша жаңа бизнес идеяларды іске асыруға республикалық бюджеттен және Ұлттық қордан 400 АЕК бойынша 501 адамға 582 273 000 теңге қайтарымсыз грант қаралған, оның ішінде Қармақшы ауданына 370 адамға, Байқоңыр қаласы бойынша 131 адамға қаржы қарастырылған. Ал ІІІ бағыты аясында әлеуметтік жұмыс орындарына жоспар бойынша барлығы республикалық бюджеттен 75 адамға қаржы қаралды. Жастар тәжірибесіне барлығы 249 адамға қаражат қаралып, оның 124-і нақты жұмысқа жолданды. «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 2 адам жіберілсе, «Ұрпақтар келісім-шарты» жобасына 4 адамға қаржы қаралды. «Күміс жас» жобасына 1 адам жолданды. «Онлайн – оқу курстарымен» жобасына оқытуға 62 адам жоспарланса, ол 158,1 пайыз болып орындалып, оқу курсын 98 талапкер бітіріп шықты. Байқоңыр қаласы бойынша «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 10 адам жолданып, тиісті жұмыстар атқарылды. Біздегі жүзеге асырылып жатқан тағы бір жоба – «Ұрпақтар келісім-шарты». Бұл жоба аясында 5 адам жұмысқа жіберілсе, оның 1-еуі тұрақты жұмыспен қамтылды. «Күміс жас» жобасына 10 жұмыссызға қаражат қаралып отыр. Аудандағы тұрмысы төмен, аз қамтамасыз етілген отбасылар мен мұқтаж азаматтарды әлеуметтік қолдау бойынша да бірқатар жұмыстар жүргізілуде. Әлеуметтік көмектер үшін бүгінге 584 адамға 94 020 000 теңге төленді. Атап айтқанда оған туберкулезден емделудің сүйемелдеу сатысындағы науқастарға қосымша тамақтануға әлеуметтік көмекке, гемобластоздар мен апластикалық анемияны қосқанда гематологиялық аурулармен ауыратын, диспансерлік есепте тұрған балаларға дәрі-дәрмек алуға әлеуметтік көмекке, өмірлік қиын жағдайдың туындауына байланысты әлеуметтік көмекке, Ауғанстан аумағынан Кеңес әскерлерін шығару күніне орай біржолғы әлеуметтік көмекке, Жеңіс күніне орай 1941-1945 жылдар кезеңінде тылда 6 айдан кем емес жұмыс істеген азаматтарға, Тәжік-Ауған, Таулы Карабах қақтығыстары, Ирактағы халықаралық бітімгершілік операцияға бітімгерлер ретінде қатысқан, Вьетнам соғысы, ядролық сынақ полигонына қатысушы, 1986-1987 жылдары Чернобыль АЭС-індегі апаттың, азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектiлердегi басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың зардаптарын жоюға қатысқан, сонымен қоса ядролық сынақтар мен жаттығуларға тiкелей қатысқан азаматтар, тағысын тағы кіреді.– «Мүгедектерді жеке оңалту» бағдарламасы бойынша істеліп жатқан жұмыстарыңызды да бір қамтып өтсеңіз?– Бөлім арқылы айтылған уақыт мерзімінде 2091-ден астам мүгедек арнайы құрал-жабдықтармен қамтамасыз етіліп және арнайы қызметтер бойынша көмектер көрсетіліп келеді. Биылға міндетті гигиеналық құралдарға республикалық және жергілікті бюджеттен қаржы қаралып, міндетті гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету үздіксіз жүргізілуде. Халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау мақсатында ерекше тәртіпті қолданумен мүгедектерді тасымалдау (Инватакси) қызметіне аудан бойынша 40 адамға және Байқоңыр қаласы, Төретам кенті, Ақай ауылы бойынша 80 адамға сапалы қызмет көрсетілді. Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы ҚР Заңына сәйкес бөлімде үйде әлеуметтік қызмет көрсету бөлімшесі жұмыс атқаруда. Ауданда 28 күтім жөніндегі әлеуметтік қызметкерлердің қарамағында 130 үйде әлеуметтік қызметке мұқтаж қызмет алушылар қамтылып, қызмет алушы балаларға арнайы кестемен әлеуметтік қызметкерлер тарапынан сауықтыру жаттығулары мен өзін-өзі қамтамасыз ету, бос уақытын ұйымдастырып өткізу, консультативтік, медициналық және құқықтық көмек беру жұмыстары ұдайы жүргізіліп тұрады.– Халыққа көрсетіп отырған қызметтеріңіздің бірі – мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек жайында не айтар едіңіз?– «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммер- циялық емес акционерлік қоғамы арқылы атаулы әлеуметтік көмек төлеу жөніндегі пилоттық жобасын Ақмола, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Павлодар, Түркістан облыстарының, Алматы, Нұр-Сұлтан және Шымкент қалаларында іске асыру туралы» ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің бірлескен бұйрығына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы бұйрығына сәйкес «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы арқылы атаулы әлеуметтік көмек төлеу жөніндегі пилоттық жобаны іске асыру кезіндегі мемлекеттік органдардың өзара іс-қимыл алгоритмінде, АӘК төлеуді уәкілетті орган атаулы әлеуметтік көмек төлеу жөніндегі уәкілетті ұйымдағы банк шоттарына аудару жолымен жүргізеді.Пилоттық жоба шеңберінде 2022 жылғы 1 сәуірден 2022 жылғы желтоқсанға дейін қабылданған өтініштер бойынша АӘК төлеу Мемлекеттік корпорация арқылы алушыларға жүзеге асырылады. Пилоттық жобаның қолдану кезеңінде Мемлекеттік корпорация қызметті қайтарымсыз негізде көрсетеді. Уәкілетті орган АӘК төлеуге қажеттілік сомасы туралы өтінім келіп түскен күннен бастап 2 жұмыс күні ішінде мемлекеттік корпорацияға есепті кезеңге АӘК төлеуге қажеттілік сомасы туралы өтінімде көзделген сома шегінде республикалық бюджет қаражаты есебінен 80 пайыз және жергілікті (облыстық) бюджет қаражаты есебінен 20 пайыз нысаналы трансферттердің арақатынасында ақша қаражатын аударады. Бұл ретте бюджет қаражаты төлемдерінің толық көлемі уәкілетті орган деңгейінде жүзеге асырылады.– Алда қандай жоспарларыңыз бар?– Мемлекет басшысы осы жылғы қазақстандықтарға арнаған Жолдауында «...Бір-бірімізді жат көрмей, жақын тартып, қоғамда нақты өзгерістерге деген сенімді орнықтырамыз. Жұртымыздың күш-жігеріне, дарыны мен еңбекқорлығына сүйенеміз. Әр азаматтың өз қабілетін іске асыруына барынша қолайлы жағдай жасаймыз. Біз осылайша ғана халқымыздың жасампаздық әлеуетін арттыра аламыз...» деген еді. Осы маңызды құжатта берілген тапсырмаларға сай алда халықтың әл-ауқатын көтеруде жыл аяғына дейін &nbsp;жаңа жұмыс орнын ұйымдастырып, аз қамтылған отбасыларды жұмыспен қамтуда «Бақытты отбасы» орталығын ашуды межелеп отырмыз. Сондай-ақ өңірдегі жұмыссыздардың санын азайтуда 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жоба аясында жұмыссыз азаматтарды жобаға қатыстыру болып табылса, әлеуметтік төлемдерге қаралған қаржыларды толығымен және сапалы игеру жұмыстарын да әрі қарай жүйелі жүзеге асыра беретін боламыз.– Әңгімеңізге рақмет!

Қармақшыда 584 адамға әлеуметтік көмектер берілген

Бәтима Зәуірбекова: Еңбектің нәтижесі бақыт әкеледі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. ‒ Бақдәулет, сіздің балуандар алаңында топ жарып, бүгінде күрес &nbsp;федерациясында қызмет етуіңіздің өзі бала күнгі қызығушылықтан басталған тәрізді. Әңгімемізді осы тақырыптан бастайықшы…– Күреске тоғыз жасымнан бастап қатыстым. Негізі Оңтүстік Қазақстан облысы, Төле би ауданы, бұрынғы Ленгір қаласының тумасымын, бірақ 2010 жылдан бері Астана қаласына оқуға келіп, кейін &nbsp;осы жердің тұрғылықты тұрғыны атандым.Кішкентай кездегі спортқа деген көзқарас пен мықты болуға деген ұмтылыстың арқасында қазақ күресінен халықаралық дәрежедегі спорт шебері атандым. Оған қоса 2015 жылы Азия чемпионы, екі жыл қатарынан "Еуразия Барысының" жеңімпазы болу бұйырды. Бәрі сол бала қызығушылықпен басталып, бүгінде күреске кәсіби түрде келуіме жол ашты.‒ Ал қазіргі уақытта кілемге жиі шығасыз ба?‒ 2017 жылы "Еуразия Барысында" &nbsp;соңғы рет күресіп, кәсіби мансабымды жұмыс бабына байланысты аяқтадым. Себебі шаршы алаңда күресу, кейін қайтадан сол федерацияда жұмыс жасау бір-біріне кедергі келтіреді. Қазір аптасына бір-екі рет жаттығу залына барып тұрамын, бірақ бұрынғыдай &nbsp;жарыстарға шығып жүрген жоқпын.‒ Қазақ күресінің ЮНЕСКО-ның дүниежүзілік мұралар тізіміне енгенінен хабардармыз. Осы орайда қазақ күресінің әлемдік спорттағы орны жайында толығырақ айтып өтсеңіз... &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;‒ Қазақ күресі әлемдік деңгейде енді-енді танылып келе жатыр. 2016 жылы ғана ЮНЕСКО-ның тізіміне енді, одан кейін түрлі жарыстар ұйымдастырылды, халықаралық федерация құрылды. Қазір әлемнің 30-дан астам мемлекетінде Қазақ күрес федерациясы бар. Алдағы 10 жыл ішінде жазғы спорт түрлерінен Азия ойындарына, одан кейін Олимпиада ойындарына қатысамыз деген үміт бар. Ол үшін алдымен қазақ күресіндегі «қазақ» сөзінен бас тартуымыз керек. Өйткені ұлтқа байланысты спорт түрі ешқашан дамыған емес. Мәселен, өзбек күресі, қытай күресі дегенді естімейміз ғой, болған күннің өзінде біз оның дамуына еш үлес қоспас едік. Сондықтан әр елдің ұлттық ұстанымы болатынын ескеру керекпіз. Қазір осы &nbsp;бағытта бірқатар жұмыс атқарудамыз. Әдетте біздің «Еуразия Барысы», «Әлем Барысы» деген додаларды шетелдіктер көріп, қызығып жатады. Әрине оларды ынталандыратын дүние қомақты жүлде қоры шығар, бірақ біздің күрес те осал емес.‒ Сонда қазақ атауынан бас тарту &nbsp;‒ &nbsp;кілемдегі &nbsp;ереже бірдей болу керек деген сөз бе?!‒ Әрине алаңдағы ереже қашанда бәріне бірдей, бірақ күрес атауы ұлтқа байланысты болмау керек. Біз өз алаңымызда «қазақ күресі», «қазақша күрес» дейміз. Ал халықаралық аренада «қазақ күресі» деген атау бізге қиындық туғызып тұр.Өйткені біз әлем чемпионатын ұйымдастырсақ, барлық спортшының, жаттықтырушының шығынын мемлекет есебінен төлейміз. Себебі олардың елінде қазақ күресі деген атау қабылданбайды. Тіпті кейде «өзге ұлттың күресі, өздері дамытсын» деген пікірді де естиміз. Мәселен, дзюдо сөзі «жеңіске апарар жол» деген мағына берсе, самбо «қарусыз қорғану» деген ұғымды білдіреді. Байқадыңыз ба, ешқайсысында ұлтқа қатысты бөліну жоқ. Мақсатымыз Олимпиада шыңы болатын болса, біз қазірден бастап күрес атауын өзгертуіміз қажет. Мұны халық дұрыс түсінеді деп ойлаймын.‒ Ал әлем мықтылары мен біздің балуандарды салыстырсақ, қай тараптың мүмкіндігі жоғары?‒ Халықаралық аренада әр спорттың өз деңгейі бар. Осы орайда қазақ күресінен қазақ балуандары әлемде бірінші деуге болады. Дзюдодан әлем чемпионы атанған грузин балуаны Гурам Тушишвилиды &nbsp;қазақ күресінен Айбек Нұғымаров таза әдіске салып лақтырды. Міне, бұл ‒ нағыз спорт. Бәлкім Айбек дзюдодан әлем чемпионатына қатысса, әлгі қарсыласына жол беруі мүмкін бірақ біз өз күресімізде бірінші орындамыз, әзірге ешкімге есе бере қоймадық.‒ &nbsp;Республиканың барлық аумағында қазақ күресі қарқынды дамыды деп айта аламыз ба? Әлде күресте кенжелеп қалған аймақтар әлі де бар ма?‒ Күрес федерациясының еліміздегі барлық аймағында филиалы бар. Оған қоса аудандық филиалдар да нәтижелі жұмыс жасап тұр. Біз барлығымен тығыз байланыстамыз. Осы кезге дейін Солтүстік Қазақстан, Қостанай облысында күрестің дамымай келгені рас, бірақ қазір солтүстік аймақта күрес клубы ашылды, ал Қостанайда облыстық басқарма басшылары салаға үлкен қолдау көрсетуде. Күрес ақсап тұрған аумақтың бірі ‒ Батыс Қазақстан еді, ол жерде де федерация басшысы ауысып, ауқымды жұмыстар жасалуда. Нәтижесінде кейбір аймақта ересектер, кей облыста жастар мықты. Жалпы статистикаға сүйенсек, барлық облыстың терезесі тең.‒ Сонда көш басындағы облыс қайсы?‒ Ересектер арасындағы сараптама бойынша Қарағанды мен Алматы, Шымкент &nbsp;қаласы оқ бойы озық. Бұрын Оңтүстік Қазақстан облысы кезінде Шымкенттің балуандары мықты еді, кейін олар екіге бөлініп әлсіреп қалды. Қызылорда облысынан да әр жыл сайын бір чемпион шығып тұрады.– Соңғы уақытта қыздар күресін де жиі көріп жүрміз. Жалпы бұл бағытты дамыту қаншалықты тиімді?– Қазіргі ұлттық көзқараспен қарасақ, бізге қыздар күресі аса тиімді емес. Бірақ біз ауқымды аренаға, Олимпиада шыңына, Азия ойынына жолдама аламыз десек, бұл саланы да дамытуымыз керек. Әлемдік аренада гендерлік саясат жүреді. Ал гендерлік жүйеде ер мен әйелдің құқығы тең. Сол үшін қыздарға да чемпионатқа жолдама беріледі.‒ Ақтөбеде өтетін әлем чемпионатына қандай дайындықтар жүргізілуде?‒ Біз республикалық федерация болған соң, әлем чемионатына аса бір қатысымыз бола бермейді. Әрине біздің территорияда өтетін болған соң, Ақтөбедегі филиал жұмысына көмектесеміз. Оның өзі қонақтарды күтіп алу, шығарып салу сынды жұмыстар. Одан бөлек біз біріншілікке жеке команда ретінде қатысамыз. Біздің тоғыз балуан өткен айда Грузияға барып, халықаралық оқу жаттығуынан өтіп келді.&nbsp;‒ «Жастар әлеуметтік желімен әуре болып кетті» деген қазіргі тұста қазақ күресін дамыту ұлттық сананы қаншалықты қалыптастыра алады?‒ Иә, бүгінде балалар далада алаңсыз асық ойнап, доп тебуден қалды. Осы орайда Qazsport арнасымен бірлесіп «Қазақ күресінен бір әдіс», «Әлем чемпионатынан бір әдіс» деген атаумен бір минуттық бейнежазбалар әзірлемекпіз.&nbsp;‒ Халықаралық спорт шебері ретінде саладағы қандай кемшілікке көңіліңіз толмайды?‒ Мен қазақ күресіне келмей тұрып, яғни 2014 жылға дейін ұлттық құраманың мүшесі болдым. Самбодан Азия чемпионы атандым, дзюдодан да талай жарыста бағым жанды. Бірақ қазір самбоны да, дзюдоны да көргім келмейді. Неге? Өйткені мен қазір қазақ күресімен «ауырып» қалған тәріздімін. Әрі біз дзюдо арқылы жапон күресін, самбо арқылы орыс күресін дамытып келдік. Ал өзіміздің күресте бірде-бір бейнежазба сақталмаған. Кейде өзімде «бұрын неге сол жақта жүрдім екен?» деген өкініш болады. Салада ренжитіндей жүйе де көп болды. Мәселен, кезінде жеребені қолдан ұйымдастырып немесе 5-6 келі салмақты елемей өткізген әділетсіздікті көрдік. Бірақ ол уақытта біз бала едік. Мұның бәрі қазір жойылды. Себебі комиссия құрылып, &nbsp;құжаттарды қатаң бақылауға алдық. Тіпті қазір 100-150 гр салмақ дәрежесі асып кеткен жағдайда спортшы жарысқа жіберілмейді.&nbsp;‒ Сұхбаттасқаныңызға рақмет!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат