Өмірбек Сақтабаев: Кез келген жағдайға дайын болу – міндетіміз

Шолпан Дәуленбаева: Байқоңырдағы білім ордасының бағындырар белесі көп

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ауылдың дамуы – алға басудың айғағы. Қазірде ауылдық жерде кәсіп ашып, жұмыс көзін ұйымдастыру батырлыққа тән құбылыс. Ондайда тәуекел еткендер ғана желқайықтан кідіріссіз өте алмақ. Нар тәуекел етіп, бір басына жұмысы жетіп-артылатын мал шаруашылығы кәсібін ашқан азаматтардың өз айтары бар. Олардың қатарында тәжірибесімен бөлісуге Қармақшы ауданы, Қуаңдария ауылының 10-ға тарта азаматын жұмыспен қамтып отырған облыстық «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы жанындағы агрокомитет кеңесінің мүшесі, облыстық фермерлер одағының төрағасы, аудандық мәслихат депутаты, «Олжа» шаруа қожалығының төрағасы Болат Бөгетовті сөзге тартқан болатынбыз.– Болат Әлдебайұлы, қош келдіңіз. Сізді аудандық мәслихаттың екі мәрте депутаты және кәсіпкер екеніңізді білеміз. Сонда да өзіңізді тағы бір таныстыра өткеніңіздің артығы болмас.&nbsp;– Мен 1976 жылы Жосалы кентінде дүниеге келдім. Әкем Алдашбай ахун ауылында туған. Тәйімбет Көмекбаев ауылында тұрған. Кейін Жосалы кентіне көшкен. Мұнда келгеннен соң жедел жәрдем стансасында фельдшер болса, санитарлық-эпидемиологиялық стансасынан зейнетке шықты. Анам Шамшия Ілиясова Аралдың қызы. Автобаза мекемесінде еңбек етті. Отбасында бір қыз, төрт ұл тәрбиелендік.&nbsp;– Ата-анадан, өскен орта және ұстаздан алған тәрбиеңіз қандай болды? Еңбек жолы мен ізденістеріңіз жайында айтсаңыз?– 1997-2000 жылдар аралығында Қызылорда аграрлық-техникалық &nbsp;колледжінен «Техник-технолог» мамандығы бойынша білім алдым. Жоғары білімді Қорқыт ата атындағы мемлекеттік университетінен &nbsp;«Инженер» мамандығы бойынша меңгердім. Бала кезімде әкем ақ халатпен жүретін. Соған қарағанда еліктеу болды ма екен, дәрігер болғым келді. Бірақ қазір мектеп бітірген баланың тоқсан пайызы қалаған оқуына түсетін болса, ол кезде тоқсан пайызы түсе алмайтын еді ғой. Біз де сол үш кластан үш бала жоғары оқу орнына түсіппіз. Мен үйдің үлкенімін. Ата-әженің баласы болдым. Ол кісілер өмірден өткенше екеуінің қасында жатқанмын. Солардың тәрбиесін алдым. Үйде мал болды. Жылқы ұстады. Әкем сексенге келгенше атқа мінді. Мені де сол шаруаға үйретті. Мектепте жақсы оқыдым. Қолымнан кітап түспейтін. Білім ұйымын бітіген уақыт тоқыраудың кезі болатын. Жұмыс көзі жабылды. Кәсіппен айналысуды ешкім білген жоқ. Барлығы мемлекетте жұмыс істеп үйренген. Өзіңіз білесіз, елде тіпті ішер ас болмай қалды. Нан, қант деген қат болды. Керегімізді дүкенде талонмен ұзын-сонар кезекке тұрып алған күндер әлі есімізде. Кейбір кезде тамақ жетпей қалды. Осы кездерде оқумен қатар, қалада да, ауылға келгенде де жұмыс таңдамай, істей беретінмін. Колледжді бітіргесін ауылда &nbsp;бірер жыл болып, «Таңсықбай» базарының алдында тұрып газет саттым. Ізденісте жүріп, ұялы телефон, басқа да тұрмысқа керекті заттар сататын «Азамат» деп ат қойып, дүкенімді аштым. Иә, бір дүкенмен бір үйлі жанды асырау қиын. Сондықтан дүкенді үйдегілерге қалдырып, өзім Қызылордаға барып жұмыс істедім. Бастапқыда жүк тасыдым, жүргізуші болдым. Одан соң сауда компаниясына орналастым. Сол жерде менеджер, директордың орынбасарына дейін көтерілдім. Екі ортада газет шығардым. Ең көп жұмыс істеген мекемем – Шымкент сыра зауыты. Серіктестік Қазақстан бойынша үлкен компания қатарынан еді. Оның әр облыста филиалы, директорлары қызмет етті. 2005 жылы сауда өкілі болып кірдім, 2006 жылы директоры болып сайландым. Ол жұмысты істей жүріп, өзімнің жеке кәсіптерімді аштым, қосымша кеңесші болдым.&nbsp;– Қиындықсыз еңбек болмайды, онымен қалай күресесіз? Адамның қай қасиетін бағалайсыз?&nbsp;– Шаруа болуды оңай деп айта алмаймын. Техника бұзылып жатады. Мал ауырады. Жұмыс болғасын мұның бәрі қалыпты жағдай деп қабылдаймын. Елге қызмет ету – жеңіл емес. Оны кәсіптің тізгінін ұстаған жылдарымнан біркісідей түсініп келемін. Халықтың батасынан артық ешнәрсе жоқ. Жүрген жеріңізге қуаныш сыйлай алсаңыз, пайдаңыз тисе – сол маған шабыт, алға жылжуыма үлкен серпіліс. Өз басым ақ пен қараны ажыратып, еңбекті бағалай білетін жандарды жақсы көремін.– Мал шаруашылығын таңдауыңызға не себеп? Неге кәсіптің осы түрі оң жамбасыңызға сай келді?&nbsp;– Қазақта айтқандай, «Ер туған жеріне...» деп. Кейін бәрібір ауылға қайтқым келді. Келдім. 2016 жылы Қуаңдариядан жер алып, шаруашылығымды бастадым. Бір жылдан соң Қызылордадан жылқы алып бақтым. Артынан Ақтөбе қаласынан тұқымы тәуір жылқылар әкелдім. Бір қызығы, жылқы деген малды бір адам ғана бағады екен де, артық жұмыс орнын аша алмайды екенсіз. Сол үшін де 2018 жылы Батыс Қазақстан облысынан асыл тұқымды қазақтың ақбас сиырларын әкелдім. Сырттан келген малды жерсіндіру оңай болмады. Дегенмен, қазір қалыптасты. Қазір аудан, облыс аумағында бұқа сатып, шаруашылықтарға көмектесіп отырмыз. Шаруалар бұған дейін Орал, Ақтөбе облыстары мен Семейге дейін бұқа іздеп баратын. &nbsp;Адамдар бүгінде бізден алатын болған. Мал бағу – қазақтың қанында бар. Жанымызға жақын кәсіп. Қандай кәсіп ашуға болады деген сұрақ туғанда, сонда ойланбастан мал шаруашылығын таңдадым. Бизнесте тәуекелі жоқ адам мақсатқа жете алмайды. Кәсіпкер болу екінің бірінің қолынан келмейді. Істеп отырған кәсібімді жақсы көремін. Жылдар өткен сайын қателіктерді жөндеп, одан нәтиже шығарып, әрі қарай осы кәсібімді жетілдіре беремін. Оның үстіне 2018 жылдан бастап Қуаңдария ауылы үлескерлерінің «Таңатар» шаруа қожалығының төрағасымын. Шөп – ауылдың бірінші мәселесі. Қолдан келгенше сол кезден бастап халыққа арзан бағада мал азығын ұсынып, уақытылы шөбін шауып, пресс басып тұрғындарға қызмет етіп жүрген жайым бар. Ауылдың әлеуетін көтеру үшін жаңа техникалар: трактор, жатка, тағы басқасын сатып алдым. Өйткені алдындағысы ескірген. Бірінші жылы сол техникаларды пайдаланып көрем бе дегенмін, бірақ болмады. Қайта-қайта бұзылып, жұмысқа кері әсерін берді. Заты табылмайды. Бір күн жүрсе, бір апта тұрады. 2018 жылдан бері шөп мәселесін ешкім уайымдамайды. Өзімізден артылып жатса, көрші Тәйімбет Көмекбаев ауылынан келіп алады. Маусымында он адамға дейін жұмысқа тартылады.&nbsp;– Қалай ойлайсыз, мемлекет тарапынан мал шаруашылығына толық көңіл бөлінген бе? Болмаса әлі де басқа қандай &nbsp; қолдаулар жасалу керек сіздіңше?&nbsp;– Көмек жайына келсек, сол 2018 жылдары шаруашылық жұмысын бастағанда мемлекеттен көмектер қолжетімді болды. Сол тұстағы аудан әкімі асыл тұқымды шаруашылықты ашып жатсаң, жарығыңды да, суыңды да реттеп береміз деп уәдесін берген. Бірақ ол орындалмай қалды. Ал мемлекет тарапынан шаруаларға берілетін субсидияларға келсек, ол кезде қазіргідей қиындатылмаған еді. Алу оңай болатын. Бір жағынан соған да сенім артқан шығармыз. Себебі, маған қанша адам айтқан, асыл тұқымды мал әкелме, істей алмайсың, ол мал болмайды, жерсінбейді деп. Бірақ ол уақытта жем-шөпке, төлдеген малға үкіметтен көмек берілетін. Бүгінде солардың бәрі белгілі себеппен қиындап кетті. Оған қоса, ауылды жұмыспен қамтуымыз керек. Малшылардан өзге, бордақымен айналысамын деп жүз басқа арналған бордақы қорасын салдым. Мал әкелдік. Бордақы істеп те көрдім. Дегенмен, шаруашылықтың басында электр энергиясы болмағасын ол жерде айналысу қиын болады екен. Шөпті турау, жемді майдалау керек. Ол машиналарға күн сәулесінен алатын тоқтың әлі келмейді екен. Болмаса күш түскенде заттары күйіп кетеді. Скважиналардың көбісінде су ақпай қалған. Ауданда су мен жарық мәселесі көтерілгенімен ол шешусіз қалды. Бұл әсіресе біз секілді малмен айналысатын шаруаларға былтырғыдай қуаңшылықтар үлкен сынақ болғандай. Қазір де кеш емес. Бұлақ көзін тазалау мен жарық мәселесі күн тәртібінен түсіп отырған жоқ. Алдымызда қандай күн күтіп тұр, білмейміз ғой. Жалпы аудан экологиялық жағынан малға қолайсыз аймақ. Жазда сона, кене болса, ыстық аптапта шөл қысады. Жазғы ыстықта шөп қурап кетеді де, қыста жейтін шөп қалмайды. Қуаңшылық бізде ыстықта ғана емес. Қыстай да қуаңшылық. Келесі көктемде каналға су беріп, көк шығамын дегенше малдың жағдайы қиындай түседі. Қолға қарап отырады.– Енді әңгімені отбасына қарай ойыстырсақ? &nbsp;– Отбасылымын. Екі ұл, бір қызымыз бар. Үлкенім – Азамат Астана медицина университетінде 7 курста оқиды. Екінші ұлым – Бексұлтан ол да Астанадағы IT университеттің І курс студенті. Екеуі де грант иесі. &nbsp;Қызым – Инабат 7 сынып оқушысы. Ұлдарым ауылға демалысқа келгенде қасымда болып, шаруаға жәрдемдеседі.– Сайлауда жеңіске жетіп, аудандық мәслихаттың депутаты атандыңыз. Қандай мақсат, жоспарыңыз бар алдағы уақыт еншісінде?– Елдің сеніміне мың рақмет. Қолдан келгенше аянып қалмаймын. Жетінші шақырылымда да депутат болғанмын. Тәжірибе жинап келеміз. «Ауыл» партиясының мүшесімін. Бұрын да, қазір де көтеріп жүрген мәселем – ауылдың жағдайы, өсіп-өркендеуі, дамуы, болашағы. Жер дауына, ауылдың инфраструктурасына, ауылдың, ауыл адамының мәртебесін көтеруге байланысты Астанада өткен республикалық «Ауыл» партиясының съезінде сөз сөйледім. Сондағы ой, идеялардың маңызы күшеймесе, азайған жоқ. Қоғамда еңбек адамының абыройының биік болуына, еңбегінің бағалануына жұмыс жасаймын. Осыған дейінгі жиған-терген білігімді ауылды дамытуға, кәсіпкерлікті өркендетуге жұмсайтын боламын. &nbsp;– Алда еліміздің ынтымақ мерекесі келе жатыр. Айтар лебізіңіз? &nbsp;– 1 мамыр – бірлік мерекесі де келіп қалыпты. Мерекемен аудан тұрғындарын шын жүректен құттықтаймын. Унитарлы мемлекетіміздің бір шаңырақ астындағы ұлттар мен ұлыстардың достығы мен өзара түсіністігі одан әрі жалғасып, ұлтаралық татулығымыз берік болсын. &nbsp;– Сізге де мереке құтты болсын. Әңгімеңіз үшін көп рақмет!

Болат Бөгетов: Қоғамда еңбек адамының абыройы биік болуы тиіс

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жасанды интеллект дамыған, кез келген қызмет түрін роботтар алмастыра алатын заманда орнын басуға келмейтін өзгеше мамандықтың бірі – актерлық өнер. Сахнадан биік табалдырық жоқ деп танитын өнер адамдары үшін театр қашанда биік, аристократтық өнер ордасы. Бүгінгі кейіпкеріміз Ердәулет Мәмуов те – театр әртісі. Н.Бекежанов атындағы облыстық драма театрында өзінің образдарымен тұрақты көрерменін, шығармашылық жолын қалыптастырып үлгерген жаспен театр өнері, жеке шығармашылығы жайында тілдескен едік.– Актерлық оңай мамандық емес. Көрерменді сендіру үшін рөлді сомдаудан бұрын сахнада өмір сүру керек. Таңдауыңызға не түрткі болды?– Әрине, маңдай тер мен тәжірибені таразыға салатын сан түрлі мамандықтың әрқайсысының өз қиындығы бар. Театрда өнер көрсету де өзінше қиын. Сахнада тыным таппай, көрерменге қойылымды, сол сәтті сезіндіру оңай дүние емес. Бірақ ол өзімізге ұнайды. Сол қиындықтан өзімізге ләззат алып, дамып отырамыз. Яғни, нәтиже ғана емес, жұмыс барысынан да ләззат аламыз. Адам өзінің сүйікті ісін тапқанда оған жұмысы жұмыс емес, демалыс сияқты көрінеді. Өзім таңдаған өнер саласы ауырлық салмайды, керісінше уақыт өткен сайын шабыттандыруда.Аталған актерлық шеберлік мамандығын таңдауыма ата-анам түрткі болды. Оқуымды әрі қарай жалғастырып,үлкен сахнадан, көгілдір экраннан ұлын көргісі келді. Оған іштей қуанбасам, қарсы емес едім. Өзімде қалауымыз ортақ жерден шығып тұрса, неге сахнаға шықпасқа, таудай талабымды, талантымды көрсетпеске деген ой болды. Солай таңдап кете бардым. 2013 жылы Қызылордадағы М.Мәметова атындағы гуманитарлық-педагогикалық колледжіне «Актерлық өнер» мамандығына қабылданып, 2017 жылы аяқтап шықтым. Сол жылы білімімді жалғастыру мақсатында Алматыдағы ҚазҰӨА-на «Театр және кино актері» мамандығына грантқа түстім. 2021 жылы аталған өнер ордасынан дипломымды алып, оқуымды аяқтадым. Алайда облыстық Н.Бекежанов атындағы облыстық академиялық музыкалық драма театрының сахнасына 2013 жылдан бері шығып, азды-көпті еңбек етіп, тәжірибе жинап келемін. Өзім өнерде жүрсем де кумирім әртістер емес. Маған журналист, президент, ғалым, саясаткерлердің істеген ісі үлгі, өмірі қызық.– Соңғы кезде Н. Бекежанов атындағы театр әртістері өздерін режиссерлық қырынан сынап келеді. Бұл бастаманың берері қандай?– Иә, театрымызда қазір бірнеше әртісіміз режиссер ретінде спектакль қойып, бағын сынап көруде. Бұл – үлкен тәжірибе, жас әртістер үшін шығармашылық тұрғыдан пайдалы дүние. Кейде кәсіби режиссерларға қарағанда режиссерлыққа аяқ басқан әртістер әртіс жанын тез ұғып жатады. Ал режиссердың бағы – өз актерын тауып, бас-аяғы бар жинақы қо¬йылым ұсыну. Кім пьесаны қалай ойлайды, қалай көреді, солай жасайды. Әртіс болсын, режиссер болсын, қойылым жасау жеке көзқарасына байланысты. «Шымшық сойса да қасапшы сойсын» деген мақал біздің ма¬ман¬дыққа сәйкес келмейді. Себебі шығармашылық жаңалық үздіксіз ізденістен, жаңа білімнен, тәжірибеден туады. Сондықтан бұл бастама облыстық театрдың кәсіби деңгейі өсіп жатқанын білдіреді десек, артық емес. Яғни, театрдың халыққа ұсынар дүниесі көп деген сөз.– Түрлі жанрда қойылымдар болғанымен, әр әртістің, әр жанрдың өз көрермені бар. Сіздің көрерменіңіз кімдер?– Әр қойылымның өз көрермені бар. Біреуге комедия ұнаса, біреуге драма ыстық, тіпті, біреуге трагедия ұнауы мүмкін. Сол сияқты әрбір әртістің өзіне жақын жанры бар. Осыған байланысты көрермендері де өзара бөлінетін секілді. Яғни, көрерменге қай жанр ұнаса, сол жанрдың әртісі өзіне ыстық болып тұрады. Ал әртіс ретінде маған мынау менің көрерменім деуге әлі ертелеу. Дегенмен театр сахнасынан мені іздейтін, жақын көретін көрермен жастар сынды. Мен сомдайтын образдар үшін немесе өзім де жас болғаным үшін шығар, мүмкін.– Жаңа жылда көрерменді қандай жаңалықтармен қуантпақсыздар?– Биыл 2023 жылға Н.Бекежанов атындағы театрының басшылығынан да, шығармашылық ұжымынанда жаңалықтар көп болады деп ойлаймын. Оны алдағы уақытта бақылап, көріп отырасыздар. Театрсүйер көрерменді қуантуға, жаңа қойылымдармен, жаңаша форматтағы спектакльдермен толықтыруға тырысамыз. Шығармашылық адамы үшін жаңалық – дамудың, алға жылжудың көрінісі. Сондықтан шығармашылық эксперименттерден қорықпаймыз.– Өткен жылы театр билеттері қымбаттады, жаңа жанрлар бойынша қойылымдар да көбейді. Қызылордалық көрерменнің театрға деген көзқарасы, сұранысы өзгерді ме?– Өнер ақшаға сатылмайды, өнер бағаланады. Иә, жыл ортасына қарай билеттердің қымбаттағаны рас. Бірақ айтарлықтай аса қатты қымбаттаған жоқ. Қойылымның билет құнын толық ақтайтындай көңіл-күйге бөленіп, ерекше сезіммен қайтатындарыңызға сенімдімін. Демек қойылымдар билет құнына тұрады және театрымызда барлық жағынан алға жылжу бар. Жаңа қойылымдар, жаңа жанрлар, жаңа форматтағы спектакльдер ұсынудан жалықпаймыз. Жаңа идеяларды шығармашылық ұжыммен талқыға салып,көрерменге нені, қалай ұсынамыз деген оймен бас қосамыз. Былтырғы, яғни, 2022 жылы көрерменге 11 қойылымның премьерасын ұсынғанымыз – соның дәлелі.Театрға, театр мәдениетіне деген қызылордалық көрерменнің көзқарасы расымен де өзгеріп келеді. Бірақ баяу. Алайда біз тырысудамыз. Сұраныс та дәл сондай.– Сұқбат үшін рақмет!

Ердәулет Мәмуов: Әр қойылымның өз көрермені бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Елімізде әлеуметтік сала бойынша көптеген шаруалар атқарылуда. Әлеуметтік сала – бұл халықтың тұрмыс-тіршілігінің, өмір сүру қағидаты мен әлеуетінің көрсеткіші. Осы ретте Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Жаңа Қазақстан: Жаңару мен жаңғыру жолы» атты халыққа жолдаған Жолдауында «...Маңызды шешімдер жұртшылықтың қатысуымен ашық қабылданады. Өйткені мемлекет әр азаматтың үніне құлақ асады. Адал еңбек, озық білім және үздік тәжірибе әрдайым жоғары бағаланады. Мен жаңа Қазақстанның осындай ел болғанын қалаймын...» деп айта келе тиісті ведомстволарға нақты тапсырмалар жүктеген болатын. Мемлекет басшысының берген тапсырмасына сәйкес бірқатар ілкімді жұмыстар тізбегі ауданымызда да атқарылып, жалғасын табуда. Оның ішінде Ұлттық жоба, мүмкіндігі шектеулілердің оңалту бағдарламалары, басқа да мәселелер бойынша Қармақшы аудандық жұмыспен қамту, әлеуметтік бағдарламалар және азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімінің басшысы Ғалымжан Ақжігітовпен сұқбат жүргізген болатынбыз.&nbsp;– Ғалымжан Амангелдіұлы, сөзіңізді елімізде ең өзекті болып саналып отырған жұмыссыздық мәселесінің аудандағы ахуалынан бастасаңыз?– Өңірдегі жұмыссыздық пен жұмыспен қамтылу деңгейі туралы айтатын болсақ, өткен жылдың 6 айында 2091 адам жұмыссыз есебінен тіркеліп, олардың үлес салмағы 4,8 пайызды құрауда. Осы мерзім аралығында 555 адам (Қармақшы – 212 адам, Байқоңыр – 343 адам) тұрақты және уақытша жұмысқа орналастырылды. Биыл аудан бойынша 2533 жаңа жұмыс орнын ашу жоспарланса, оның бүгінгі таңда 1045 жаңа жұмыс орны ашылып, жылдық жоспар 41,2 пайызға орындалып отыр.– Кәсіпкерлікті дамыту – ел экономикасының тамырына қан жүгіртетін негізгі фактордың бірі десек қателеспейміз. Осы тұрғыда 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жобаның іске асырылу барысы өңірде қалай жүріп жатыр?– Бағдарламаның І бағыты аясында қысқа мерзімді кәсіптік оқуға 80 адамды оқытуға облыстық бюджеттен қаржы бөлінген. ІІ бағыты бойынша жаңа бизнес идеяларды іске асыруға республикалық бюджеттен және Ұлттық қордан 400 АЕК бойынша 501 адамға 582 273 000 теңге қайтарымсыз грант қаралған, оның ішінде Қармақшы ауданына 370 адамға, Байқоңыр қаласы бойынша 131 адамға қаржы қарастырылған. Ал ІІІ бағыты аясында әлеуметтік жұмыс орындарына жоспар бойынша барлығы республикалық бюджеттен 75 адамға қаржы қаралды. Жастар тәжірибесіне барлығы 249 адамға қаражат қаралып, оның 124-і нақты жұмысқа жолданды. «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 2 адам жіберілсе, «Ұрпақтар келісім-шарты» жобасына 4 адамға қаржы қаралды. «Күміс жас» жобасына 1 адам жолданды. «Онлайн – оқу курстарымен» жобасына оқытуға 62 адам жоспарланса, ол 158,1 пайыз болып орындалып, оқу курсын 98 талапкер бітіріп шықты. Байқоңыр қаласы бойынша «Алғашқы жұмыс орны» жобасына 10 адам жолданып, тиісті жұмыстар атқарылды. Біздегі жүзеге асырылып жатқан тағы бір жоба – «Ұрпақтар келісім-шарты». Бұл жоба аясында 5 адам жұмысқа жіберілсе, оның 1-еуі тұрақты жұмыспен қамтылды. «Күміс жас» жобасына 10 жұмыссызға қаражат қаралып отыр. Аудандағы тұрмысы төмен, аз қамтамасыз етілген отбасылар мен мұқтаж азаматтарды әлеуметтік қолдау бойынша да бірқатар жұмыстар жүргізілуде. Әлеуметтік көмектер үшін бүгінге 584 адамға 94 020 000 теңге төленді. Атап айтқанда оған туберкулезден емделудің сүйемелдеу сатысындағы науқастарға қосымша тамақтануға әлеуметтік көмекке, гемобластоздар мен апластикалық анемияны қосқанда гематологиялық аурулармен ауыратын, диспансерлік есепте тұрған балаларға дәрі-дәрмек алуға әлеуметтік көмекке, өмірлік қиын жағдайдың туындауына байланысты әлеуметтік көмекке, Ауғанстан аумағынан Кеңес әскерлерін шығару күніне орай біржолғы әлеуметтік көмекке, Жеңіс күніне орай 1941-1945 жылдар кезеңінде тылда 6 айдан кем емес жұмыс істеген азаматтарға, Тәжік-Ауған, Таулы Карабах қақтығыстары, Ирактағы халықаралық бітімгершілік операцияға бітімгерлер ретінде қатысқан, Вьетнам соғысы, ядролық сынақ полигонына қатысушы, 1986-1987 жылдары Чернобыль АЭС-індегі апаттың, азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектiлердегi басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың зардаптарын жоюға қатысқан, сонымен қоса ядролық сынақтар мен жаттығуларға тiкелей қатысқан азаматтар, тағысын тағы кіреді.– «Мүгедектерді жеке оңалту» бағдарламасы бойынша істеліп жатқан жұмыстарыңызды да бір қамтып өтсеңіз?– Бөлім арқылы айтылған уақыт мерзімінде 2091-ден астам мүгедек арнайы құрал-жабдықтармен қамтамасыз етіліп және арнайы қызметтер бойынша көмектер көрсетіліп келеді. Биылға міндетті гигиеналық құралдарға республикалық және жергілікті бюджеттен қаржы қаралып, міндетті гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету үздіксіз жүргізілуде. Халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау мақсатында ерекше тәртіпті қолданумен мүгедектерді тасымалдау (Инватакси) қызметіне аудан бойынша 40 адамға және Байқоңыр қаласы, Төретам кенті, Ақай ауылы бойынша 80 адамға сапалы қызмет көрсетілді. Кемтар балаларды әлеуметтiк және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы ҚР Заңына сәйкес бөлімде үйде әлеуметтік қызмет көрсету бөлімшесі жұмыс атқаруда. Ауданда 28 күтім жөніндегі әлеуметтік қызметкерлердің қарамағында 130 үйде әлеуметтік қызметке мұқтаж қызмет алушылар қамтылып, қызмет алушы балаларға арнайы кестемен әлеуметтік қызметкерлер тарапынан сауықтыру жаттығулары мен өзін-өзі қамтамасыз ету, бос уақытын ұйымдастырып өткізу, консультативтік, медициналық және құқықтық көмек беру жұмыстары ұдайы жүргізіліп тұрады.– Халыққа көрсетіп отырған қызметтеріңіздің бірі – мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек жайында не айтар едіңіз?– «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммер- циялық емес акционерлік қоғамы арқылы атаулы әлеуметтік көмек төлеу жөніндегі пилоттық жобасын Ақмола, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Павлодар, Түркістан облыстарының, Алматы, Нұр-Сұлтан және Шымкент қалаларында іске асыру туралы» ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің бірлескен бұйрығына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы бұйрығына сәйкес «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы арқылы атаулы әлеуметтік көмек төлеу жөніндегі пилоттық жобаны іске асыру кезіндегі мемлекеттік органдардың өзара іс-қимыл алгоритмінде, АӘК төлеуді уәкілетті орган атаулы әлеуметтік көмек төлеу жөніндегі уәкілетті ұйымдағы банк шоттарына аудару жолымен жүргізеді.Пилоттық жоба шеңберінде 2022 жылғы 1 сәуірден 2022 жылғы желтоқсанға дейін қабылданған өтініштер бойынша АӘК төлеу Мемлекеттік корпорация арқылы алушыларға жүзеге асырылады. Пилоттық жобаның қолдану кезеңінде Мемлекеттік корпорация қызметті қайтарымсыз негізде көрсетеді. Уәкілетті орган АӘК төлеуге қажеттілік сомасы туралы өтінім келіп түскен күннен бастап 2 жұмыс күні ішінде мемлекеттік корпорацияға есепті кезеңге АӘК төлеуге қажеттілік сомасы туралы өтінімде көзделген сома шегінде республикалық бюджет қаражаты есебінен 80 пайыз және жергілікті (облыстық) бюджет қаражаты есебінен 20 пайыз нысаналы трансферттердің арақатынасында ақша қаражатын аударады. Бұл ретте бюджет қаражаты төлемдерінің толық көлемі уәкілетті орган деңгейінде жүзеге асырылады.– Алда қандай жоспарларыңыз бар?– Мемлекет басшысы осы жылғы қазақстандықтарға арнаған Жолдауында «...Бір-бірімізді жат көрмей, жақын тартып, қоғамда нақты өзгерістерге деген сенімді орнықтырамыз. Жұртымыздың күш-жігеріне, дарыны мен еңбекқорлығына сүйенеміз. Әр азаматтың өз қабілетін іске асыруына барынша қолайлы жағдай жасаймыз. Біз осылайша ғана халқымыздың жасампаздық әлеуетін арттыра аламыз...» деген еді. Осы маңызды құжатта берілген тапсырмаларға сай алда халықтың әл-ауқатын көтеруде жыл аяғына дейін &nbsp;жаңа жұмыс орнын ұйымдастырып, аз қамтылған отбасыларды жұмыспен қамтуда «Бақытты отбасы» орталығын ашуды межелеп отырмыз. Сондай-ақ өңірдегі жұмыссыздардың санын азайтуда 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жоба аясында жұмыссыз азаматтарды жобаға қатыстыру болып табылса, әлеуметтік төлемдерге қаралған қаржыларды толығымен және сапалы игеру жұмыстарын да әрі қарай жүйелі жүзеге асыра беретін боламыз.– Әңгімеңізге рақмет!

Қармақшыда 584 адамға әлеуметтік көмектер берілген

Бәтима Зәуірбекова: Еңбектің нәтижесі бақыт әкеледі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. ‒ Бақдәулет, сіздің балуандар алаңында топ жарып, бүгінде күрес &nbsp;федерациясында қызмет етуіңіздің өзі бала күнгі қызығушылықтан басталған тәрізді. Әңгімемізді осы тақырыптан бастайықшы…– Күреске тоғыз жасымнан бастап қатыстым. Негізі Оңтүстік Қазақстан облысы, Төле би ауданы, бұрынғы Ленгір қаласының тумасымын, бірақ 2010 жылдан бері Астана қаласына оқуға келіп, кейін &nbsp;осы жердің тұрғылықты тұрғыны атандым.Кішкентай кездегі спортқа деген көзқарас пен мықты болуға деген ұмтылыстың арқасында қазақ күресінен халықаралық дәрежедегі спорт шебері атандым. Оған қоса 2015 жылы Азия чемпионы, екі жыл қатарынан "Еуразия Барысының" жеңімпазы болу бұйырды. Бәрі сол бала қызығушылықпен басталып, бүгінде күреске кәсіби түрде келуіме жол ашты.‒ Ал қазіргі уақытта кілемге жиі шығасыз ба?‒ 2017 жылы "Еуразия Барысында" &nbsp;соңғы рет күресіп, кәсіби мансабымды жұмыс бабына байланысты аяқтадым. Себебі шаршы алаңда күресу, кейін қайтадан сол федерацияда жұмыс жасау бір-біріне кедергі келтіреді. Қазір аптасына бір-екі рет жаттығу залына барып тұрамын, бірақ бұрынғыдай &nbsp;жарыстарға шығып жүрген жоқпын.‒ Қазақ күресінің ЮНЕСКО-ның дүниежүзілік мұралар тізіміне енгенінен хабардармыз. Осы орайда қазақ күресінің әлемдік спорттағы орны жайында толығырақ айтып өтсеңіз... &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;‒ Қазақ күресі әлемдік деңгейде енді-енді танылып келе жатыр. 2016 жылы ғана ЮНЕСКО-ның тізіміне енді, одан кейін түрлі жарыстар ұйымдастырылды, халықаралық федерация құрылды. Қазір әлемнің 30-дан астам мемлекетінде Қазақ күрес федерациясы бар. Алдағы 10 жыл ішінде жазғы спорт түрлерінен Азия ойындарына, одан кейін Олимпиада ойындарына қатысамыз деген үміт бар. Ол үшін алдымен қазақ күресіндегі «қазақ» сөзінен бас тартуымыз керек. Өйткені ұлтқа байланысты спорт түрі ешқашан дамыған емес. Мәселен, өзбек күресі, қытай күресі дегенді естімейміз ғой, болған күннің өзінде біз оның дамуына еш үлес қоспас едік. Сондықтан әр елдің ұлттық ұстанымы болатынын ескеру керекпіз. Қазір осы &nbsp;бағытта бірқатар жұмыс атқарудамыз. Әдетте біздің «Еуразия Барысы», «Әлем Барысы» деген додаларды шетелдіктер көріп, қызығып жатады. Әрине оларды ынталандыратын дүние қомақты жүлде қоры шығар, бірақ біздің күрес те осал емес.‒ Сонда қазақ атауынан бас тарту &nbsp;‒ &nbsp;кілемдегі &nbsp;ереже бірдей болу керек деген сөз бе?!‒ Әрине алаңдағы ереже қашанда бәріне бірдей, бірақ күрес атауы ұлтқа байланысты болмау керек. Біз өз алаңымызда «қазақ күресі», «қазақша күрес» дейміз. Ал халықаралық аренада «қазақ күресі» деген атау бізге қиындық туғызып тұр.Өйткені біз әлем чемпионатын ұйымдастырсақ, барлық спортшының, жаттықтырушының шығынын мемлекет есебінен төлейміз. Себебі олардың елінде қазақ күресі деген атау қабылданбайды. Тіпті кейде «өзге ұлттың күресі, өздері дамытсын» деген пікірді де естиміз. Мәселен, дзюдо сөзі «жеңіске апарар жол» деген мағына берсе, самбо «қарусыз қорғану» деген ұғымды білдіреді. Байқадыңыз ба, ешқайсысында ұлтқа қатысты бөліну жоқ. Мақсатымыз Олимпиада шыңы болатын болса, біз қазірден бастап күрес атауын өзгертуіміз қажет. Мұны халық дұрыс түсінеді деп ойлаймын.‒ Ал әлем мықтылары мен біздің балуандарды салыстырсақ, қай тараптың мүмкіндігі жоғары?‒ Халықаралық аренада әр спорттың өз деңгейі бар. Осы орайда қазақ күресінен қазақ балуандары әлемде бірінші деуге болады. Дзюдодан әлем чемпионы атанған грузин балуаны Гурам Тушишвилиды &nbsp;қазақ күресінен Айбек Нұғымаров таза әдіске салып лақтырды. Міне, бұл ‒ нағыз спорт. Бәлкім Айбек дзюдодан әлем чемпионатына қатысса, әлгі қарсыласына жол беруі мүмкін бірақ біз өз күресімізде бірінші орындамыз, әзірге ешкімге есе бере қоймадық.‒ &nbsp;Республиканың барлық аумағында қазақ күресі қарқынды дамыды деп айта аламыз ба? Әлде күресте кенжелеп қалған аймақтар әлі де бар ма?‒ Күрес федерациясының еліміздегі барлық аймағында филиалы бар. Оған қоса аудандық филиалдар да нәтижелі жұмыс жасап тұр. Біз барлығымен тығыз байланыстамыз. Осы кезге дейін Солтүстік Қазақстан, Қостанай облысында күрестің дамымай келгені рас, бірақ қазір солтүстік аймақта күрес клубы ашылды, ал Қостанайда облыстық басқарма басшылары салаға үлкен қолдау көрсетуде. Күрес ақсап тұрған аумақтың бірі ‒ Батыс Қазақстан еді, ол жерде де федерация басшысы ауысып, ауқымды жұмыстар жасалуда. Нәтижесінде кейбір аймақта ересектер, кей облыста жастар мықты. Жалпы статистикаға сүйенсек, барлық облыстың терезесі тең.‒ Сонда көш басындағы облыс қайсы?‒ Ересектер арасындағы сараптама бойынша Қарағанды мен Алматы, Шымкент &nbsp;қаласы оқ бойы озық. Бұрын Оңтүстік Қазақстан облысы кезінде Шымкенттің балуандары мықты еді, кейін олар екіге бөлініп әлсіреп қалды. Қызылорда облысынан да әр жыл сайын бір чемпион шығып тұрады.– Соңғы уақытта қыздар күресін де жиі көріп жүрміз. Жалпы бұл бағытты дамыту қаншалықты тиімді?– Қазіргі ұлттық көзқараспен қарасақ, бізге қыздар күресі аса тиімді емес. Бірақ біз ауқымды аренаға, Олимпиада шыңына, Азия ойынына жолдама аламыз десек, бұл саланы да дамытуымыз керек. Әлемдік аренада гендерлік саясат жүреді. Ал гендерлік жүйеде ер мен әйелдің құқығы тең. Сол үшін қыздарға да чемпионатқа жолдама беріледі.‒ Ақтөбеде өтетін әлем чемпионатына қандай дайындықтар жүргізілуде?‒ Біз республикалық федерация болған соң, әлем чемионатына аса бір қатысымыз бола бермейді. Әрине біздің территорияда өтетін болған соң, Ақтөбедегі филиал жұмысына көмектесеміз. Оның өзі қонақтарды күтіп алу, шығарып салу сынды жұмыстар. Одан бөлек біз біріншілікке жеке команда ретінде қатысамыз. Біздің тоғыз балуан өткен айда Грузияға барып, халықаралық оқу жаттығуынан өтіп келді.&nbsp;‒ «Жастар әлеуметтік желімен әуре болып кетті» деген қазіргі тұста қазақ күресін дамыту ұлттық сананы қаншалықты қалыптастыра алады?‒ Иә, бүгінде балалар далада алаңсыз асық ойнап, доп тебуден қалды. Осы орайда Qazsport арнасымен бірлесіп «Қазақ күресінен бір әдіс», «Әлем чемпионатынан бір әдіс» деген атаумен бір минуттық бейнежазбалар әзірлемекпіз.&nbsp;‒ Халықаралық спорт шебері ретінде саладағы қандай кемшілікке көңіліңіз толмайды?‒ Мен қазақ күресіне келмей тұрып, яғни 2014 жылға дейін ұлттық құраманың мүшесі болдым. Самбодан Азия чемпионы атандым, дзюдодан да талай жарыста бағым жанды. Бірақ қазір самбоны да, дзюдоны да көргім келмейді. Неге? Өйткені мен қазір қазақ күресімен «ауырып» қалған тәріздімін. Әрі біз дзюдо арқылы жапон күресін, самбо арқылы орыс күресін дамытып келдік. Ал өзіміздің күресте бірде-бір бейнежазба сақталмаған. Кейде өзімде «бұрын неге сол жақта жүрдім екен?» деген өкініш болады. Салада ренжитіндей жүйе де көп болды. Мәселен, кезінде жеребені қолдан ұйымдастырып немесе 5-6 келі салмақты елемей өткізген әділетсіздікті көрдік. Бірақ ол уақытта біз бала едік. Мұның бәрі қазір жойылды. Себебі комиссия құрылып, &nbsp;құжаттарды қатаң бақылауға алдық. Тіпті қазір 100-150 гр салмақ дәрежесі асып кеткен жағдайда спортшы жарысқа жіберілмейді.&nbsp;‒ Сұхбаттасқаныңызға рақмет!

Бақдәулет Маратұлы: Қазақ күресі мектеп бағдарламасына енеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. – Нұрзат, Қасиетті Қазалыдан шыққан айтыскер қыз ретінде атың біршама танылып қалды. Жалпы ақындыққа келуіңе кім себепші болды?– Мен өлеңді бала кезден нақтырақ айтсам, мектеп қабырғасында жүргенде-ақ жаза бастадым. Алғашында әдебиет пәнінен сабақ беретін ұстазымыз өлең шығаруға тапсырма берді. Нақты қандай тақырып екені есімде қалмапты бірақ. Сол кезде үш шумақ жазған өлеңімді жақсылап тұрып мақтаған болатын. Мұғалімнің жер-көкке сыйғызбай мақтағанынан кейін өлеңге деген ықыласым ауды. Содан бастап өз бетімше жыр кітаптар оқып, жүйелі түрде өлең шығаруға кірісе бастадым.– Көбіне сыртта сапарлап жүргеніңді көреміз. Туған жерге ат басын жиі бұрмайтын сияқтысың…– Иә. Шынымен сыртта көп жүремін. Қазір айтыстың ауқымы кеңейді. Еліміздің түкпір-түкпірінде болатын &nbsp;сайыстарға қатысып, өзімді шыңдауға тырысамын. Оның үстіне айтыстың аламанына енді қосылғасын, азулы аға-әпкелерімнен осы өнердің қыр-сырын үйреніп қалуым керек емес пе?!– Ақындардың басым бөлігі алғашында жазба ақындыққа келіп, кейін суырып-салудың хас шеберіне айналып жатқанын көреміз. Сенде де осы процесс болды ма?– Бастапқыда блакнотқа шимайлап талай өлең шығардық қой. Бірақ қазір оның барлығы тек машыққа бола жазылған екен деймін. Өйткені кітап оқып, теледидардың алдында тапжылмай отырып сағаттап айтыс көру менің суырып-салмалық дағдымды дамыта түсті. Әйткенмен жазба ақындық &nbsp;осы өнердің баспалдағы дер едім. Себебі ешқандай ақын ә дегеннен айтысып кетпейді.– Қазір жазба поэзиясына көңіл бөліп жүрсің бе?– Қол үзіп қалғаныма көп болды. Сол жағынан айыптымыз расын айтқанда. Айтыста көп жүргеннің әсері ме стиль өзгереді екен. Кейде, жазған өлеңдеріме қарасам айтыстың иісі мен мұндалап тұратындай.– Өзіңе кіммен айтысқан ұнайды?– Өзіңіз білетіндей қазір көбіне өзімнің замандастарыммен шығып жүрмін. Бірақ осы өнерді бойыма толықтай сіңіріп, әбден толысқаннан кейін тәжірибелі ақындармен қарсылас болғым келеді. Мұның барлығы айналып келгенде өзіңді дамытуға көп септігін тигізеді. Мәселен, Дидар Қамиев, Рүстем Қайыртай, Айнұр Тұрсынбаева, Сара Тоқтамысова, Жандарбек Бұлғақов, Мейірхан Сұлтанхан сияқты кіл жүйрікпен айтысудың реті келсе, қандай керемет. Жалпы, ақын болған соң кіммен болсын айтыса беруге әзірмін.Үнемі таңдау мүмкіндігі болмайды ғой.– Жас болсаң да айтыстың төңірегінде жүргеніңе көп болды. Біраз ақындардың айтысты қойдым &nbsp;дегенін естіп жатамыз. Жалпы айтыс ақынының сахнада жүретін белгілі бір жасы бар ма?– Расында ондай оқиғалар болып тұрады. Әркім әртүрлі желеу тауып, осынау қасиетті өнерден тысқары кетіп жатады. Жалпы, қандай себеппен кетсе де, айтыс жасқа қарамайды. Қазір заман дамып жатыр. Айтыстың да екпіні өзгерді. Бәлкім, біреулер сол екпінге ілесе алмай қалып жатқан болар? Өз басым айтыс кетпеген болар едім. Осы аламанның ауыздан түспейтін тұлғасына айналам деген арманым бар. Өзі заманымыздың талабына сай айтыстың бет-бейнесі өзгеріп жатыр ғой. Байқап жүрген шығарсыз. Жаңашылдық бар. Жалпы, адам айтысты тастай алмайды. Ал, айтыстың адамды тастап кетуі мүмкін дүние меніңше.– Әлеуметтік желі де белсендісің. Сол әлеуметтік желіде сын айтып, көңіліңе келетін пікір айтылған кез болды ма?– Жоқ. Жүрек ауыртарлық пікір оқыған кезім есімде қалмапты. Мен айтысқа өте жауапты қараймын. Жаңа заманға ілесу керек болса да, арзан сөздер айта салғым келмейді. Әдемі ой, тұшымды түйіндер жасағанды ұнатамын. Өзіміздің өңірде өткен &nbsp;«Жастар жырлайды» атты ақындар айтысын көрген шығарсыз. Сол айтыстан кейін біршама адамдар мақтауымды келістірді. Сөз саптауыма, тапқырлығыма риза болыпты-мыс. Бұл мақтан үшін емес, жаңағы сөзіме тұздық болсын деп айтып жатырмын. Біраз адам инстаграмда менің жекеме шығып, айтыстағы кейбір қателіктерімді &nbsp;мәдениетті түрде жеткізген кезі болған. Ондай дұрыс сынды қабылдап, соған жұмыс істеймін.– Көрермен ретінде кейбір айтыскерлердің айтыста айтқан түйдек-түйдек сөзін келесі айтыста дәл солай айтып отыратынын байқаймыз. &nbsp;Өзіңде мұндай жайт болды ма?– Жоқ, болған емес. Бірақ айтыс әлеміде бұндай оқиғалар бар. Кейде айтарға сөз таппай, тығырықтан шығу үшін кезінде сәттілік әкелген өлең қатарларын не ойды қайталап жатады. Бірақ ол көп емес. Ана-санда.– Қазір барлығы таспаға басылады. Өз айтыстарыңды қайталап қарайсың ба?– Жоқ. &nbsp; Өзімнің айтыстарымды толықтай қарап көрмеппін. Жалпы, айтысқа келгенде интернеттен басқалардың айтысын қараймын. Себебі, қарсыласымызды зерттеуде оның берері мол.– Айтыста тығырыққа тірелген кездер болды ма?– Иә болды. Тығырыққа тірелу деген дүние әр ақынның басынан өтеді ғой. Кейін тәжірибе жинақтап, ондай жерлерден сытылып шығуды меңгеретін шығармыз. Мүмкін, қарсыласыңнан осалдау айтып қалуың мүмкін. Әйтеуір жерге қарап қалмай, бірдеңе айтып шығасың ондайда.– Өзің айтқандай, қазір айтыс баяғыдай емес, апта сайын ұйымдастырылып жатыр. Айтысты арзандатып алмаймыз ба?– Жоға. Бұл ақындарға да, халыққа да жақсы дүние ғой. Ақындар үнемі дамып, бабында жүреді. Арзан сөз айтыпқарағанда бұл рухани дүние емес пе? Сондықтан айтыстың көп болғаны жақсы меніңше.– Жүрсін аға, жастарға көп көңіл бөле ме осы?— Бөліп жармайды ғой. Жер-жерде ақындар көп. Бірақ жастарға қолдау білдіуі, сенім білдіруі бізге үлкен күш береді. Ол кіснің бізге ұстаз ретінде үйретері көп. Сол кіінің қазынан қайнап шығатын шығармыз болашақ.– Қанша дегенмен қыз баласың ғой. Бақыт деген дүние бар. Бақытты қалай түсінесің жалпы?– Әр күннің өз берері бар. Жер басып жүргеннің өзі, мына әлемде бар екеніңді сезіне алу бақыт емес пе? Таңертең оянып, жұмысыңмен айналысу, кешке өз үйіңе келу – бақыт. Жалпы, мен өзімді бақытты жанмын деп есептеймін. Дені сау адамның барлығы бақытты.– Айтыс жайлы айтар болсақ Айнұр Тұрсынбаева айтпай кетпейміз ғой. Талай рет жүлделі болып, 30 дан аса көлік мінді. Сен қанша көлікті ұтады екенсің?– Білмеймін. Бұйырғаны болады ғой. Айтыста кейде көліктей, кейде ақшалай беріп жатады. Біраз жарыста жастар арасында топ жардым. &nbsp;Бәйгесіне ақша алып жүрмін көбіне. Айнұр әпкеміз құсап көп көлік ұтатын күнде алыс емес шығар.– «Мына дүниені айтыңдар, мынаны қозғамаңдар» деген тапсырмалар болады ма?– Ондай шектеу қоймайды негізі. Өз ойымыздағын тұспалдап не туралай айтып жүрміз ғой.– Жазба ақындар мен айтыс ақындарының арасына біраз айырмашылық бар. Жүлде мәселесі ғой сол. Осы жайлы не ойлайсың?– Ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан өнер – айтыс. Біздегі сөз өнерінің атасы деуге болатын шығар. Жазба поэзиясының айтыстан айырмашылығы көп. Жұрттың айтыс тыңдағанды ұнатады. Өйткені суырып-салмалық бар. Ал кітап оқып отыра бермейді. Сондықтан да былай-былай деп кесіп айту қиын. Жазба ақындарының мүшайраларына да көп қаржы бөлінеді дегенді естимін. Өзімнің достарым бар жазба ақын. Солардан. Біздікі де өзімізге жетеді.– Айтыстағы сөздер мен шумақтар дәл сол жерде туа ма?– Әрине, оның барлығы дайындықтың әсері. Айтысқа дайындаламын деп күндіз-түні ұйықтамайтын кездерде болады ғой. Тоыннан қойылатын сұрақтар мен қалжыңдардан бөлек тақырыпқа да қатты мәнберіп дайындалу керек. Ал, жаңағындай сәттерде шала болса да, буыны асып кетсе де тауып айтып қалсаң халықтың көңілінен шыға аласың.– Осыдан біршама уақыт бұрын «Шоу айтыс» деген дүние шықты. Бұл жайында не ойлайсың?– Бұл жоба нақты айтыс сүйетін адамдарға ұнады деп айта алмаймын. Жұлдыздар үшін бұл тек тың жоба шығар.– Соңғы сауал. Адам өзін-өзі дамытып отыру керек. Қазір қандай ақын-жазушыларды оқып жүрсіз?– Қазақ классиктерін. Сосын жазба ақындардың шығармашылықтарын қарап жүрмін.– Сұхбатыңа рақмет!&nbsp;

Нұрзат Қару:  Мына әлемде бар екеніңді сезіну – бақыт

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жалпы елімізде оқыстан келетін апаттар мен төтенше жағдайлар аз емес. Соның ішінде адам қолымен жасалатын террорлық әрекеттер мен табиғи тосын жайлар жиі орын алуда. Бұл жөнінде ақпараттық байланыс құралдарынан жиі естіп, көріп жүрміз. Дегенмен осының алдын алып, онымен айналысуда облыс, аудандарда бөлімдер ашылуда. Соның бірі – аудан әкімі аппаратының терроризм профилактикасы, жұмылдыру дайындығы, азаматтық және аумақтық қорғаныс жұмыстары бөлімі. Атаулы сала жөнінде толық ақпарат алу үшін Қрмақшы ауданындағы бөлім басшысы Дәуіржан Бисембаевпен сұқбаттасқан едік.– Дәуіржан Шыназбекұлы, сіз басқарып отырған бөлімнің құрылғанына көп болмаса да аудан көлемінде аз жұмыстар атқарған жоқ. Әңгімеңізді осы бөлімнің жұмысы жайында бастасаңыз?– Аудан әкімі аппаратының терроризм профилактикасы, жұмылдыру дайындығы, азаматтық және аумақтық қорғаныс жұмыстары бөлімі облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес 2016 жылы ашылды. Бөлім барлық ауданда құрылған. Атаулы бөлім ауданда терроризмге қарсы жұмыстарды, төтенше жағдайлардың алдын алу, азаматтардың мерзімді әскери қызметке шақыру жұмыстарын, жұмылдыру дайындығын ұйымдастырып, аумақтық қорғаныс мәселелерін аудан бойынша үйлестіреді. Сонымен қатар олардың орындалуын және дұрыс жүруін қамтамасыз етеді. Мәселен, терроризм бойынша аудан әкімдігі жанындағы терроризмге қарсы комиссия жұмыс істейді. Оны ұйымдастырушы, жұмысшы органы мына біздер. Дәл сондай төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөнінде де комиссия бар. Оның да жұмысын аудандық төтенше жағдайлар бөлімімен бірлесіп үйлестіреміз. Күн тәртібіне мәселелер енгізіп мекеме басшыларына, кент, ауылдық округ әкімдеріне тиісті тапсырмалар беріп, оның орындалуын қадағалаймыз.– Қазір жер-жерде лаңкестік көріністегі жағдайлар жиі орын алуда. Бұл жағынан қаншалықты дайынсыздар? Терроризмнің алдын алу және азаматтарды мерзімді әскери қызметке шақыру жұмыстары жөнінде толықтырып өтсеңіз?– Ауданда терроризмге қарсы жедел штаб жұмыс істейді. Оның жетекшісі – ҚР Ұлттық Қауіпсіздік Комитетінің аудандағы бөлімінің бастығы. Жедел штабтың құрамында 18 топ болса, соның ішінде жергілікті атқарушы органнан 2 топта қарастырылғанбыз. Біріншісі – материалдық техникалық және тылдық қамтамасыз ету тобы. Яғни жедел штабтың жұмысына көмектесу, қажетті құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету, террорлық акті орын алған кезде оған қатыстырылған барлық күштік құрылымдардың тамақтануы, жатын орны, оларды тасымалдау, эвакуациялау, тағы басқасы осы топқа жүктелген. Екінші – бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара іс-қимыл тобы. Оған аудандық ішкі саясат бөлімі жауапты. Одан бөлек күн тәртібіндегі жоспарға сәйкес тиісті мекемелермен жұмыс істеп, терроризм, діни экстремизмнің алдын алу бойынша профилактикалық іс-шаралар өткізіп отырамыз. Енді көктемгі және күзгі мерзімді әскерге шақыру жұмыстарына келетін болсақ, оны да ұйымдастыру бізге жүктелген. Мұнда да аудандағы қорғаныс істер жөніндегі бөлімімен бірлесіп жұмыс істейміз. Яғни азаматтардың шақыру пунктіне келуін, медициналық комиссиядан өтуін, олардың облысқа жеткізілуін, жалпы жоғары жақтан берілген тапсырыстың аудан көлемінде орындалуын қамтамасыз етеміз.– Төтенше жағдай бойынша жұмыстарыңызға ойыссақ. Жалпы біздің аудан Сырдария өзеніне жақын орналасқан. Қыс келіп мұз жүрді дегенше су тасу қаупі елді алаңға салады. Біз бұл жағынан қаншалықты қауіпті аймақтың қатарындамыз?– Орынды сұрақ. Төтенше жағдай бойынша аудан су тасқынына икемделген аймақпыз. Өйткені сіз айтқандай аудан дәл дарияның сағасында орналасқан. Соның ішінде бес елді мекен қауіпті аймақ болып есептелінеді. Олар Жосалы кенті, Иіркөл, Жаңажол, Қармақшы ауылы және Қызылтам елді мекені. Қауіпті аймақты қорғауға 69,7 шақырым қорғаныс бөгеттері салынған. Жыл сайын тиісті мекемелермен бірлесіп, бөгеттердің жағдайын тексеріп отырамыз. Ақау немесе қосымша қорғаныс бөгет қажет ететін жерлер болған жағдайда тиісті актісін жасап, облыстық бюджеттен қорғаныс бөгетін салуға немесе оны жөндеуге жұмыстар ұйымдастырамыз. Мәселен, ауылдардың ішінде су тасқыны бойынша қауіптісі Дүр Оңғар ауылы. Өйткені ауыл Сырдария өзенінен төмен орналасқан. Бөгеттерді су жырған жағдайда су басу қауіптілігі жоғары. Аудан әкімдігінің ұсынысымен былтыр Дүр Оңғар ауылының тұсындағы Игенбай қашы деп аталатын жердің қорғаныс бөгеті облыстық бюджет арқылы нығайтылды. Былтыр сол ауылдың тағы бір бөгетін нығайтуға ұсыныс бердік. Егер облыстық бюджеттен қолдау тапса жұмыстар атқарылатын болады. Одан бөлек қауіпті аймақ болып есептелетін елді мекеннің барлығын әкімдер арқылы инерттік материалдармен жабдықтатып қойдық. Инерттік материал деп отырғанымыз – қада, қамыс, сабан, пресс, сым және қап. Жылда оқу-жаттығу аясында солардың бар-жоғы, дайындығы тексеріліп отырылады. Республикалық оқу-жаттығу жылына бір рет өткізіледі. Қарашада қысқа дайындық барысы мен көктемгі су тасуға байланысты техникалық құралдардың әзірлігі пысықталады.– Уақыт бөліп сұқбаттасқаныңызға рақмет.

Қармақшыдағы терроризмге қарсы жедел штабтың жұмысы жүйелі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. – Білуімізше &nbsp;мектепте директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарысыз…– Иә, қазіргі таңда Абылай хан атындағы № 140 мектепте директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары қызметін атқарамын. 2010 жылы М.Мәметова атындағы педагогикалық колледжді тәмамдадым. Шынымды айтсам, колледжді бітіре сала мұғалім болуға асықпадым. Себебі мұғалім тек білім ғана емес әр балаға тәлім-тәрбие беріп, ақыл айта білу керек. Ал мен нендей ақыл айтамын, қандай тәрбие беремін &nbsp;деп ойладым. Осылайша ақыл-ойымды толықтырып, жоғарғы оқу орнымды бітіріп, мектепке тек 2017 жылы тәлімгер ретінде қабылдандым.– &nbsp;Біршама жетістігіңіз бар. Алған марапат пен алғыс хаттарыңыз да көп. Сіз үшін марапат маңызды ма?‒ Мен үшін марапаттың маңызы жоқ. Осы уақытқа дейін алған алғыс хаттарым жетерлік. Қай кезде де айтатыным, халықтың марапатына бөленіп, елдің алғысын алғаннан артығы жоқ. Себебі айналаң немен айналысып жүргеніңді және қаншалықты дұрыс екеніңді біледі, оң бағасын береді. Дегенмен пендешілікке салынып, елеп берген алғыс хатқа марқайып қаламыз. Оны тек келесі бір белесті бағындыруға мотивация ретінде қабылдаймын.– Ағылшын тілінен білім алдыңыз. Бүгінде тіл үйренгісі келетін жастар көп. Тілді үйренудің оңай әрі тиімді жолы қандай?– Тіл үйренудің оңай әрі тиімді жолы ‒ мектепте мұғалімнің берген тегін білімін толық игеру. Көбі дер кезінде оқымай, кейін сан соғып қалады. Қазіргі таңда қайда, қай жұмыс орны болмасын, ағылшын тілін жетік меңгеруді талап етеді. Сол себепті мектеп қабырғасында ден қойып оқыған жөн. Ағылшын тілін үйрететін курстардың көп екенін білесіздер. Бастысы, тіл үйренуге деген ынта болса жеткілікті.– &nbsp;Бала тәрбиесі жөнінде жиі айтылады. Ата-ана балаға жеткілікті түрде тәрбие беріп жүр ме? Тәрбиелі, патриот азамат тәрбиелеу үшін не істеуге болады?– Бүгінгі күні бала үш жақты тәрбие алады дер едім. Ол ата-ана, мектеп, әлеуметтік желі тәрбиесі. Өзім ата-ана болғасын бұл сұрақ мені де мазалайды. Біз баланың киімі бүтін, тамағы тоқ болсын деп бар уақытымызды жұмысқа бөлеміз. Материалдық сұранысын қанағаттандырсақ, екінші жағы ақсап жатады. Бала ең әуелгі тәрбиені отбасынан алу қажет. Бала біздің айнамыз іспеттес қой, біз &nbsp;не істесек, соны қайталайды. Яғни бала тәрбиелі болу үшін ата-ана өзін түзеу қажет.– Осы уақытқа дейін мұғалімдерге көңіл толмаушылық орын алды. Оқушылар қашықтан оқытыла бастағаннан кейін ата-ана мұғалімнің қадірін түсінді. Енді оқу маусымын қайта қашықтан бастағалы жатырмыз. Осыған дайынбыз ба?– Жаңа оқу жылы қашықтан оқытумен басталады. Өткен жолғы қателіктер мен кемшіліктерді ескере отырып, пысықталып жатыр. Дайын емеспіз деп бейқам отыруға болмайды. Қолдағы бар ресурстарды толыққанды пайдаланамыз. Осы ретте ата-ана мен мұғалім бірлесе жұмыс істеп, түсіністік танытады деп сенемін.– &nbsp;Мұғалімдердің жұмысы көбейді. WhatsApp арқылы әр ата-анамен тілдесіп, әр оқушыны қадағалайды. «Келесі жолы мынаны қайталамау керек» деген нәрселер болды ма?– &nbsp;Ауыз толтырып жұмыс көбейді деп айтуға келе қоймайды. Мұғалім өзі жан-жақты, сондықтан түрлі платформаларды пайдалана отырып білім берді. Өзім видеоредакторлар арқылы жұмыс істеуді меңгердім. Өзіңіз айтқандай, ата-анамен күнделікті тілдесіп отырдық, кем тұстарды бірге ақылдасып, жөндедік десем болады.– &nbsp;Тіл мәселесі қашанда өзекті. Қарапайым мысал келтірейікші, жастар бір-бірімен хабарлама арқылы тілдескеннің өзінде «қ», «ұ», «ң» әріптерін пайдалалануы екіталай. Баяндама оқыған басшылардың да қазақ тілінде бастағанын көрсек қуанамыз. Сіздіңше қазақ тілінің мәртебесін қайтсек көтереміз?– Тілі жоғалған ұлттың өзі де жоғалады деген. Тіл мен үшін қастерлі, құдіретті. Тіл мәртебесі – ел мәртебесі. Демек тіліміздің болашағына ел болып атсалысуымыз қажет. Қазір жастардан мекен-жайын сұрасаңыз, “Абая 101” немесе “Сейфуллина 50” деп жауап береді. Хәкім Абайды Абая деу қаншалықты дұрыс? Міне, осындай олқылықтарды қоғам жөндеу қажет. Біздің ана тіліміз өте көркем, әдемі тілдердің бірі ғой. Бірақ осы күні теледидардан түспейтін түрлі өнер иелері жергілікті диалектпен сөйлеп, кері әсер етуде. Ал оларды көретін, еліктейтін жастар соларды қайталайды. Ұлттық арнадан, бірінші арнадан айтылатын әр сөз сүзгіден өту қажет емес пе? Осындай тұстарды ескерсек, бәрі жақсы болады деп ойлаймын.– Әлеуметтік желіде белсендісіз. Күніне қанша уақытыңызды бөлесіз?– Әлеуметтік желіге қажетті ақпарат алуға, өзімнің керек деген дүниелеріммен бөлісуге кіремін. Әлеуметтік желі арқылы көптеген азаматтармен таныстым. Нақты қанша уақыт екенін білмеймін бірақ көп уақытымды алатынын мойындаймын. Тағылымды дүниелерді оқып, соны өзгемен бөліскенді ұнатамын. Кей сәттері іштегі шердің бәрін де ақтарамын. Қоғамда туып жатқан мәселелерді талқылауға атсалысамын. Өз ойымды ортаға сала отырып, өзгенің де ойымен санасамын.– Жазбаларыңыздан шығармашылықтан алыс емес екеніңізді байқаймыз. Өлең шығарасыз ба?– Арасында қалам алып шимақтаған болатынымыз бар. Мектеп қабырғасында жүргенде «Ақындықтың ауылы алыс десек те, Ақын жанды ұлың бар деп есепте» &nbsp;деп жазғаным есіме түсіп отыр. Мүмкін сол мектептегі ұстаздарымның мықтылығы осы қырымды ашқан шығар. Өзім кіші жүз кетенің баласы болғасын қанда да бар ғой деймін. Осы күні шабытты ұлымнан аламын. Есімін Шерхан деп Шерхан Мұртаза ағамыздың құрметіне өзім қойғанмын. Шүкір сол бала ақылды болып өсіп келеді.– Мұғалім қалай ерікті болды? Сіздіңше ерікті болудың мақсаты қандай?– Әдеттегідей әлеуметтік желіде отырып, облыстық Жастар ресурстық орталығы парақшасынан еріктілер штабы құрылып, 7 бағыт бойынша қатарлары толықтырылып жатқанын көріп тіркелдім. Алғашқы жиналысына ұлымды ертіп барғаным есімде. Волонтерлік жұмыстың ауқымы өте кең, ал ең басты мақсаты ақысыз көмек беру, пайда алып келу деп ойлаймын.– Сабақтастық бағытында жетекшісіз. Қандай жұмыстар атқарылуда?– &nbsp;Жақында еріктілер штабы атауы «Волонтерлер фронт-офисі» болып өзгеріп, мен Сабақтастық бағытының жетекшісі болып бекітілдім. Бұған дейін бұл бағытқа Болатбек Айтбенбетов жетекшілік еткен болатын. Атқарылған жұмыстар жетерлік. &nbsp;Соңғыларының бірі Саулық бағытымен бірігіп, «Донор бол» акциясын өткіздік. Бұл акция екі мақсатта ұйымдастырылды. Біріншіден, қан орталығының қан қорын көбейту, екіншіден қайырымдылыққа түскен қаражатқа көп балалы отбасыларға азық-түлікпен көмек көрсету.– Жақында еріктілер атқарылған жұмыстарын саралап, алты айға жоспар құрды. Маңыздысына тоқталсаңыз…– Алдағы жарты жылдыққа жоспар құрылды. Айта кететін жайт, жоспарланған &nbsp;көп шаралар төтенше жағдайға байланысты іске аспай қалды. Дегенмен тың дүниелер, қызықты ұсыныстар болды. Алдағы уақытта барлығына куә боласыздар деп ойлаймын. Біздің негізгі ой волонтерлік қозғалысты келер жылда да жалғастыру. Сондықтан қатарымызды көбейтіп жатырмыз. Қосыламын деген достарға әрдайым ашықпыз.– Апта сайын сенбі-жексенбі күндері ТЖД-мен бірлесіп рейд ұйымдастырасыздар. Нәтиже қандай? Суға шомылушылар саны азайды &nbsp;ма?– Суға түсу маусымы басталғалы суға кету фактілері тіркеліп, қайғылы жағдайға әкеліп жатыр. Біздің мақсат ‒ осының алдын алу. Рейдтік шаралар Қызылорда облысының төтенше жағдай департаменті, Қызылорда облысы бойынша экология департаменті қызметкерлерімен бірлесе атқарылуда. Нәтиже бар, ПМК 29 деп аталатын су айдындарындағы суға түсушілер саны едәуір азайды. «Сақтансаң сақтаймын» демекші, қала тұрғындарын сақтық шараларын бұзбауға шақырамын.– Республикалық «Мың алғыс» акциясына Сыр өңірінің еріктілері де атсалысты. Айтыңызшы, облыстағы бұл шара қалай жүзеге асты, кімдер атсалысты?– Қазақстан халқы Ассамблеясының бастамасымен өткен бұл акцияда 60 медицина қызметкерінің отбасына азық-түлік, мерекелік себет және құрбандыққа шалынған мал еттері таратылды. Бұл акцияға Сыр волонтерлары, фронт-офис волонтерлер және автоволонтерлер атсалысты. «Достық» үйінен тиелген азық-түліктерді мекен-жайға дейін жеткізуді толықтай волонтерлер атқарды. Қолында қомақты қаржысы болмаса да медицина қызметкерлеріне деген алғыстарын волонтерлер осылай да жеткізуге болатынын көрсетті деп ойлаймын. Дәрігерлердің еңбегі ұшан теңіз, алғыстың барлық түріне лайықты деп білемін.– &nbsp;Бір жазбаңызда «Шын досың қайсы» депсіз. Жауабын таптыңыз ба? Жалпы досқа сенесіз бе?– Біз осы күні достықтың парқына жетпей жүргендейміз. Бір-екі көріп дидарласқанға дос деп айта салатын болғанбыз. Досқа әрине сенемін, қасымнан табылар достарым да бар. Осы жазбамнан кейін сыйлайтын бір ағам хабарласып, осы тақырыпта ұзақ сөйлестік. Кейіннен «менімен жүр шын досымды көрсетейін» деп Шымкентке апарып, досымен таныстырған. Екеуінің арасындағы достыққа ешқашан сызат түспейтінін байқап, нағыз достың қалай боларын сезгенмін.– Көбіне қандай кітап оқу керегі туралы кеңес беріп отырасыз. Бір айда қанша кітап оқисыз? Қай жазушының кітабы жаныңызға жақын?– “Кітап оқығандар компьютер қарағандарды басқарады” дегенді естіп едім. Әрбір оқыған кітап оқырманға жаңа білім береді. Мен қатты шаршасам кітап оқимын. Кітапты оқи отырып сюжетті елестетіп отырамын, кейіпкерлердің қасында жүргендей боламын. Электронды кітаптарды оқи алмаймын, ол керісінше шаршатады. Бір айда бір кітаптан артық оқуға мүмкіндік болмай жүр. Соңғы оқыған Бауыржан Момышұлының «Ұшқан ұя» кітабы қатты әсерлендірді. Тәрбиелік мәні мол кітап дер едім. Қазақ жазушыларының барлығын оқуға ұсыныс беремін. Абайдан артық жазған ешкім жоқ, әр сөзін өмірмен ұштастыруға болады. Сондықтан жаныма Абай жақын.– Сұхбатыңызға рақмет!

Бақытжан Сапарғалиұлы: Кітап оқитындар компьютерде отырғандарды  басқарады  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. − «Аizada Askarbek» сұлулық индустриясына қалай келді?− Бұл − мен үшін ең қиын сұрақ. Себебі өмірімнің күрт өзгеруі осы сұрақтың астында жатыр. Оқу бітірген соң, ауылға қайтқым келмеді. Ата-анам мектептен жұмыс тауып беретінін айтты. Мен қалада қалып жұмыс істегім келді. Алғаш «Small» сауда үйінде сатушы болып жұмыс істедім. Жұмысқа үлкен жауапкершілікпен қарап, үш айда әкімші болдым. Жақсы көрсеткіш болса да ол саладан кеткім келді. Бір орында ұзақ істей алмайтынымды түсіндім. Ол кезде әпкем Әйгерім ауылда мектепте жұмыс істейтін, қалаға шақырып, екеуміз пәтер жалдап жұмыс істедік. Юлия Хан есімді мықты стилистпен танысып екеумізде дәріс алдық. Бірақ алдымызда қыс мезгілінде тапсырыс жинай алмадық. Менің бұл саладан ауысып, астанаға кеткім келді. Көп ұзамай менің бұл ойымды жақындарым құптамады. «Шынышақтай қыз Астананың суығына шыдамассың» деді анам. Қарсылықтарға қарамастан алып ұшып тұрдым. Астанаға бәрібір кетем дедім. Бірақ сол күні жиекте тұрған көлікке барып соқтым. Жол апатынан көлігімнің күл талқаны шықты. Шүкір, өзім аман қалдым. «Ертең жол жүрем» деп отырғанда әкемді камаз қағып кетіп, аяғын жарақаттап алды. Ең жақын адамым − әкем. Үйде табыс табатын қорғаушымыз әкем ауырып жатты. Сонда да әкем жазылған соң барам деп жүрдім.− Сонымен Астанаға барамын деген арманыңызға жеттіңіз бе?− Арманға асығуға болмайды екен. Бәрі бір Алланың қалауымен болады. Енді жолға шығамын дегенімде бала күннен бірге өскен бауырым, досым, журналистік еңбек жолын енді бастаған Сара Омарқызы жол көлік апатынан қайтыс болды. Екеуміз ауылда егіз қозыдай бірге өстік. Бірге ойнап, мектепке де бардық. Бірінші сыныпқа барғанда менің бойым одан ұзын болды. Оның бойы белімнен келетін. Бірақ менің сөмкем кішкентай, ал ол өзінен дәу сөмке асынып келді. Екеуміз көше басында кездесіп сөмкемізді ауыстырып алатынбыз. Күнде мектепке осылай бірге барып, бірге сабақ дайындайтынбыз. Қалаға алғаш келгенде де бірге пәтер жалдап тұрдық. Сара қыршын кетті. Күнде жанымда жүрген адамнан бір сәтте айырылып қалғанда өзімді жалғыз қалғандай сезіндім. Сараның қазасы жаныма қатты батты. Өмірден ерте өткеніне сенбедім. Мен көп нәрсеге бас қатырмайтынмын. Тіпті мен кіммін, не істеп жүрмін деп бір рет те ойланбаған едім. Біреу мені «оянсаңшы» деп қатты сілкіп-сілкіп тастап жібергендей болды. Адам өз ойымен жалғыз қалғанда ғана ойланады екен. Осы қазадан соң болған оқиғаларды саралап, Астанаға барамын деген ойдан бас тарттым. «Қызылордада қалып еңбек етуім керек екен, Алла маған «наныңды туған жеріңнен тап» деп белгі беріп отыр деп түсіндім.− Кәсіп бастау үшін қомақты қаржы жұмсаған боларсыз…− Әпкем екеуміз қалтамыздағы 100 000 теңгеге шағын ғимаратты жалға алып, жарнамадан қондырғылардың ең арзанын тауып, тіпті біреуін қарызға алып жұмыс істедік. Мен келушінің бетін әрлесем, тәтем әдемі шаш үлгілерін жасап берді. Жасаған жұмысымның суретін әлеуметтік желіге салып отырдым. Осылай жарнамалап, алты ай жұмыс істедік. Ол кезде облыс әкімдігінде диспечер болып жұмыс істеп, еңбек демалысында жүр едім. Үш жыл бір орында қозғалмай істедім. Автокөліктерді тексеріп қабылдап, шығарып отырдым. «Қашанғы диспечер болып жүремін», деп салоннан тапқан бір айлық табысымды есептеп, әкімдіктегі жұмысымды тастап кеттім. «Әкімдіктегі жұмысыңды тастама, тұрақты айлық, мемлекеттік жұмыс, ақымақсың» дегендер болды. Біз тәуекел еттік.− Қиындықты қалай жеңдіңіздер?− Әкем ауырып, досымнан айырылып қатты қиналдым. Басыңа іс түскенде ғана жаныңда жүргендердің кім екенін біледі екенсің. Менде ештеңе қалмаған кезде ғана түсіндім. Біз әбден тарықтық. Несиемізде көп болды. Үйде тек тәтем Әйгерім ғана күнделікті ақша табатын. Мен тәтемнің табысына қарап, бұл салада күнделікті қомақты ақша табуға болатынын түсіндім. Ғаламтордан сән әлеміндегі әйгілі визажистер туралы көп оқыдым. Танымал визажист Санди Бексырғаның суреттеріне қарап, бүгінгі қазақ қызының ұлттық рухын сезіндім. Барып танысып, дәріс алғым келді. Ол кісінің үздік шәкірті, кейін әріптесі боламын деп ойлаған емеспін. Ақыры ағаларымнан қарызға ақша сұрап алып, Астанаға барып Санди Бексырғадан дәріс алдым. Ол кісінің дәрісіне уақытылы дұрыс тамақтанбай барсам да, көңілім тоқ қайтатын. Сандидің әрбір сөзі, ісі маған үлкен мотивация беретін.− Жұмыс табу қиын болған жоқ па?− Оқып келген соң көптеген салондар мені қабылдай қоймады. Бірі тәжірбиең жоқ десе, енді бірі табысты екіге бөлуді ұсынды. Кәсіби макяж жасайтын косметикалар қымбат, сондықтан бұл шартқа да келіспедім. Мені сынап көрместен, «сенің тәжірбибең жоқ» дегені мені одан сайын жігерлендірді. Мен өзімнің «қалай жұмыс істейтінімді, не үйреніп келгенімді әлі-ақ дәлелдеймін» дедім ішімнен. Өзім бетімді жуып тастағанды ұнатамын, ал өзгелерді сәндегеннен ләззат аламын. Тұтынушыларым қуанып, шаттанып келген сайын мен өзімнің шығармашылық адамы екенімді одан әрі түсіндім.− Бәсекелестеріңіз көп пе?− Мен ешкіммен жарыспаймын. Таласпаймын. «Мен мықтымын» деп те айтпас едім. Себебі үлкен жолға енді шықтым. Тек кешегі Айзадаға бүгінгі Айзада бәсекелес. Бұрынғы Айзада артта қалып қойды. Кейде шаршап, баяулап қалсам, алдымдағы Айзадаға қарап, қиялға ерік беріп, алға ұмтыламын. Басқа әріптестерімді өзіме бәсекелес санамаймын. Біреуді сыртынан әңгімелеу, кедергі жасау дегеннен аулақ жүруге тырысамын. Мен туралы айтыпты десе де, мен бермеймін. Ол адаммен дұрыс сәлемдесіп жүре беремін. Әркімнің өз жолы бар.− Қазір салада қандай кедергі бар?− Еңбек етем деген адамға ешқандай кедергі жоқ. Сән әлемі адамның шексіз қиялындай. «Тау басында бақыт бар, байлық бар дегенді естіп, жүз бақа тауға шықпақ болыпты. Сонда барлығы улап-шулап, бақытқа жетудің оңай жолын іздеп, түрлі қауесет айтыпты. Ұзақ жолды еңсеріп тек бір ғана бақа шыңға жетіпті. Сөйтсе ол саңырау екен. Жолда айтылған мың сан қауесетке құлақ түрмеген» Осы мысал маған ұнады. Қажетсіз ақпараттарға құлақ түрмеу керек. Өзім дұрыс деп шешсем, ол ешкімге зияны тимейтін болса бөгелмеймін. Қазір командада 10 адамды жұмыспен қамтып отырмын. Болашақта өз ғимаратымыз болып, команданы, қызмет көрсету сапасын дамытып алға жылжысақ деймін. Қаламыздың жоғары сапада қызмет көрсететін сұлулық орталығын ашқым келеді.− Кімнен қолдау күтесіз?− «Алла Тағала барын білдіреді, білдірмесе бүлдіреді» деген сөз бар ғой. Басты қолдаушым − Жаратқан ием. Аллаға шүкір, жалғыз емеспін. Менің тірегім − отбасым. Әкем мен анам әркез қолдап отырды. Ең басты идея әпкем − Әйгерімдікі. Ол тамаша идеялар айтады. Бірақ жүзеге асыруға жүрексінеді. Сондықтан мен қорқынышқа қарсы жүремін. Ұстазым Санди Бексырғаны да ерекше айтар едім. Ол менің бойымнан шығармашылық қабілетті байқап, маған жол көрсетті. Әлі күнге дейін ұстазыммен тығыз байланыстамын. Халықаралық жобаларға шақырту алып, қасында көмекші боламын. Маған сеніп тапсырғаны, мені шабыттандыра түседі. Санди әркез кеңесін беріп, «Мен жетістікке он жылда жетсем, сен үш-ақ жылда жетуің мүмкін. Себебі мүмкіндігің мол» деп алға жігерлендіреді.− Арманыңыздағы азамат қандай болу керек?− Ең бастысы рухани бай азамат болса. Іші қуыс, тек сыртқы фактормен күн кешіп жүрсе, түсінісе алмайтын шығармыз. Бір-бірімізді шын сүйіп, әркез қолдап, қызметімізде де бір-бірімізді демеп отырсақ деймін. Қыз баланың басты мақсаты − ана болу. Менде бақыт сыйлап, жар болып, келін атансам деймін. Дүниеге сәби әкеліп ана болғым келеді.− Жастардың басты жауы не?− Жалқаулық. Үлкен қалаға барсам, мегаполисте басқаша өмір сүрер едім, бұл жақ экология деп адам өзін артқа тартып, жалқаулыққа жеңдіреді екен. Еңбек етсең сен мейлі қуыстағы сарайдан шықсаң да табысты боласың. Адамның мүмкіндігі мол. Тек жалқаулықты жеңе білу керек.− Қазір қандай автордың шығармасын оқып жүрсіз?− Әлемге танымал оратор Ник Вуйчичтің «Жизнь без границ» атты кітабын оқыдым. Қол, аяқсыз туылса да, үлкен жүректі адамның «Менің өлуге хақым жоқ, мені Алла осылай жаратты. Мен енді Алланың игілігін халыққа жеткізуім керек» деген сөздері, ол кісінің өмір жолымен танысу маған қатты әсер қалдырды. Жуырда Алматы қаласында өткен кездесуіне арнайы бардым. Үлкен әсер алдым. Қазір Вадим Зеланд деген автордың «Пространство вариантов» атты еңбегін оқып жатырмын.− Сізді теннис алаңынан да көрдік. Спортпен шұғылданасыз ба?− Ештеңеге бас қатырмай, жұрт қатарлы өмір сүріп жүрміз ғой деп алаңсыз жүрген уақытында қатты толып кеттім. Артық салмақ маған дерт болып көрінді. Қайтсемде арылуды мақсат еттім. Ең бастысы дұрыс тамақтану қажет екен. Дүкен сөресінде қорапта ораулы тұрған затты алып жегенше, оны өз қолыңмен дайындаған әлдеқайда пайдалы. Әлі де солай, таңмен таласа тұрып жоқ дегенде бес мың қадам жүгіріп келемін. Жүгіру күні бойы сергек жүруіме себеп.− Алдағы жоспарыңыз жайлы не айтасыз?− Өзімді, кәсібімді дамытып, тұлға болып қалыптасқым келеді. Сара досым өмірден озғанда «ауылға кейін қайтып келіп мешіт саламын, онда күн сайын оған арнап дұға жасалатын болады» деп армандаған едім. Сол үшін еңбектенгім келеді.− Сұхбатыңызға рақмет!

Айзада Асқарбекқызы: Басты бәсекелес − кешегі Айзада 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Туған жерден түлеген талай жастың тасада қалмай, «елінің елеулісі, халқының қалаулысы» болып жүргеніне сырбойылықтар дәлел. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдары да ел болашағына үлесін қосып, әкесінің емес, адамның баласы болуға ұмтылған азаматтар баршылық. Соның бірі – қазыналы Қазалы ауданының тумасы, «ҚАЗАҚ РАДИОЛАРЫ» ЖШС Стратегиялық дамыту қызметінің жетекшісі, «Мәдениет қайраткері», түрлі өнерді бір бойына жиған радиожурналист, диктор Мұхамедияр Рашаймен сұқбаттасудың реті түсті.– Бала Мұхамедияр туралы айтып өтсеңіз…– Балалық шағым ауылда өтті. Мектепке балалармен бірдей 1 қыркүйек күні бармай, 24-інде алғаш партаға отырғаным есімде. Кешігіп баруыма себеп жасымның жетпеуі болатын. Ата-анама «енді балабақшаға бармаймын» деп қиғылық салыппын.Білім ордасында гуманитарлық пәндерге жақын болдым. Қазақ әдебиетінен сабақ берген Нәзен апайымды ерекше атап өткім келеді. Менің шығармашылық қабілетімді пайымдап, болашақ мамандыққа бағыттаған сол кісі еді. Жалпы осы күнге дейін қандай да бір биік дәрежеге, абыройға ие болсам, соның бәрі ауылдағы ұстаздарымның арқасы.Қазалы ауданына ғана емес, республикаға танымал Ізеевтер әулетіндегі Айзада Шамшыраққызы. Ол кісі түрлі облыстық, республикалық байқауларға апарып, ауыл баласының жарыққа шығуына мұрындық болғанымен қоса, маған микрофон, сахнамен жұмыс істеуді үйретті. Мектептегі, өнердегі аяулы ұстаздарыма алғысым шексіз.– Тәуелсіздікке дейінгі және кейінгі Қазақстанды қалай сипаттауға болады?– Тәуелсіздіктің құрдасы болмасам да, сол тұста ес білген бала едік. Менің балалық шағымда барлық қажеттілігім қамтамасыз етіліп, керектінің бәрі бар болғанымен, еркіндігі жоқ қоғамда өмір сүрдік. Шын мәнінде сол тұста киерге киім, екі қолға бір күрек таппай қалған кездер болған. Бірақ «біз еркін елміз, тәуелсізбіз» деген ішкі тебіреніс материалдық жоқшылықты аса сездірген жоқ. Еркіндікті ес білгенде сезіндік. Сондықтан дейінгі мен кейінгінің айырмасы – еркін қоғамда, «Жаңа Қазақстанда».– Мамандық таңдауға мұрындық болған кім?– Мамандықты таңдауға белгілі бір адам әсер етті дей алмаймын. Тәуелсіздік алғаннан кейін жандана түскен телевизия саласының алғашқы қарлығаштары Дана Нұржігіт, Қымбат Досжан секілді аға буынның телеарналардан тәуелсіз жаңалық таратуы мамандығыма мұрындық болды. Сол кезден бастап журналист болуды армандадым.Бірақ алғашқы үш қызметімнің де журналистикаға қатысы жоқ. Он алты жыл өнер саласында жүріппін. Қызметім 2000 жылдары Жамбыл облыстық филармониясының «Алатау» аудандық ән-күй ансамблінен басталды. 2012 жылы 1 қараша күні «Қазақ» радиосы қазіргі Нұр-Сұлтан қаласынан алғашқы хабарын таратты. Сонда бес жылдай таңғы бағдарламаны жүргізіп, кейіннен телевизияға ауыстым. Бұл жағынан, тәжірибем болмаса да, қолыма үлкен шоқпар ұстатқан Дана Нұржігіт «Дара жол» бағдарламасын маған тапсырды. Кейіннен продюсер ретінде «Дара бала», «Баламен бетпе-бет» деген жобаларды іске асырдық. «Абай» арнасындағы «Жәдігер» деп аталатын 60 сериялық жобаны түсіріп, халыққа ұсынудамыз. Қазіргі сәтте «XXI ғасыр көшбасшысы» сынды интеллектуалдық бағдарламаға жетекшімін.– Қазақ тиран ұлт емес сияқты. Бірақ неге тұрмыстық зорлық-зомбылық, балалар, әйелдерге жәбір көрсету үдемесе, тоқтамай тұр?– Жаңа ұрпақ ақпарат айдынында өмір сүруде. Зорлық-зомбылықтың көп болып көрінуіне әлеуметтік желіде түрлі ақпараттардың жылдам тарауы да әсерін тигізуде. Сонымен бірге отбасыда «ене», «ата-ана» институтының жоғалып бара жатқаны да бір себеп. Осындай отбасылық құндылықтарды қайтармасақ, тиранға айналамыз. Ғалымдар отбасы институтын зерттеп, осы бір мәселенің шешілу жолдарын ұсынуы тиіс. Тәрбие мен отбасы құндылықтарын қайта қарауымыз қажет.– Абай сипаттаған қазақ өзгере қоймаған сияқты. Бүгінгі қазақ қоғамын бір сөзбен сипаттасаңыз…– Қазіргі қазақ қоғамы үлкен өзгерістердің үстінде. Біз дәстүрлі өмір сүру салтымызды заманауи үрдіске лайықтап, кей тұсын өзімізге сіңдіре алмай, кей тұста асып кетіп жатқанымыз жасырын емес. Қазақ қоғамы «алтын ортаны» таба алмай жатқандай боп көрінеді. Бірақ алдағы көштің дұрыс бағытқа жүретініне сенімім мол. Өйткені, тәуелсіздік алғаннан кейінгі ұрпақтың ойлауы, қабылдауы басқа. Тек аға буын соны бір қалыпқа салып жіберсе, өзгерген, сауатты, саналы қазақ қоғамы қалыптасады. Қазіргі жастардың атқарған істерін көріп, сүйсініп отырамын.«Көздерiнде от ойнар,Сөздерiнде жалын бар,Жаннан қымбат оларға ар,Мен жастарға сенемiн!» – деген Мағжанша мен жастарға сенемін. Тек тұтас мемлекет болып жастарды қолдау керек.– Қазір немен айналысып жүрсіз?– Соңғы уақытта телевизиялық жобалар, деректі фильмдермен айналысудамын. Бәсекеге қабілетті жастарды іріктейтін бағдарламаларды жасауға көңіл бөлудеміз. Осы бағытта ізденіс үстіндеміз. Тың жаңалық ашу мақсат емес, бастысы, көшке қосар толқын, жастар білімді болса, соларды ертерек көпшіліктің, қоғамның алдына алып шықсақ деген ниет бар. Талантты, білімді жастарға мүмкіндік сыйласақ, одан артық мәртебе жоқ.– Әңгімеңізге рақмет!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат