<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. – Нұрзат, Қасиетті Қазалыдан шыққан айтыскер қыз ретінде атың біршама танылып қалды. Жалпы ақындыққа келуіңе кім себепші болды?– Мен өлеңді бала кезден нақтырақ айтсам, мектеп қабырғасында жүргенде-ақ жаза бастадым. Алғашында әдебиет пәнінен сабақ беретін ұстазымыз өлең шығаруға тапсырма берді. Нақты қандай тақырып екені есімде қалмапты бірақ. Сол кезде үш шумақ жазған өлеңімді жақсылап тұрып мақтаған болатын. Мұғалімнің жер-көкке сыйғызбай мақтағанынан кейін өлеңге деген ықыласым ауды. Содан бастап өз бетімше жыр кітаптар оқып, жүйелі түрде өлең шығаруға кірісе бастадым.– Көбіне сыртта сапарлап жүргеніңді көреміз. Туған жерге ат басын жиі бұрмайтын сияқтысың…– Иә. Шынымен сыртта көп жүремін. Қазір айтыстың ауқымы кеңейді. Еліміздің түкпір-түкпірінде болатын &nbsp;сайыстарға қатысып, өзімді шыңдауға тырысамын. Оның үстіне айтыстың аламанына енді қосылғасын, азулы аға-әпкелерімнен осы өнердің қыр-сырын үйреніп қалуым керек емес пе?!– Ақындардың басым бөлігі алғашында жазба ақындыққа келіп, кейін суырып-салудың хас шеберіне айналып жатқанын көреміз. Сенде де осы процесс болды ма?– Бастапқыда блакнотқа шимайлап талай өлең шығардық қой. Бірақ қазір оның барлығы тек машыққа бола жазылған екен деймін. Өйткені кітап оқып, теледидардың алдында тапжылмай отырып сағаттап айтыс көру менің суырып-салмалық дағдымды дамыта түсті. Әйткенмен жазба ақындық &nbsp;осы өнердің баспалдағы дер едім. Себебі ешқандай ақын ә дегеннен айтысып кетпейді.– Қазір жазба поэзиясына көңіл бөліп жүрсің бе?– Қол үзіп қалғаныма көп болды. Сол жағынан айыптымыз расын айтқанда. Айтыста көп жүргеннің әсері ме стиль өзгереді екен. Кейде, жазған өлеңдеріме қарасам айтыстың иісі мен мұндалап тұратындай.– Өзіңе кіммен айтысқан ұнайды?– Өзіңіз білетіндей қазір көбіне өзімнің замандастарыммен шығып жүрмін. Бірақ осы өнерді бойыма толықтай сіңіріп, әбден толысқаннан кейін тәжірибелі ақындармен қарсылас болғым келеді. Мұның барлығы айналып келгенде өзіңді дамытуға көп септігін тигізеді. Мәселен, Дидар Қамиев, Рүстем Қайыртай, Айнұр Тұрсынбаева, Сара Тоқтамысова, Жандарбек Бұлғақов, Мейірхан Сұлтанхан сияқты кіл жүйрікпен айтысудың реті келсе, қандай керемет. Жалпы, ақын болған соң кіммен болсын айтыса беруге әзірмін.Үнемі таңдау мүмкіндігі болмайды ғой.– Жас болсаң да айтыстың төңірегінде жүргеніңе көп болды. Біраз ақындардың айтысты қойдым &nbsp;дегенін естіп жатамыз. Жалпы айтыс ақынының сахнада жүретін белгілі бір жасы бар ма?– Расында ондай оқиғалар болып тұрады. Әркім әртүрлі желеу тауып, осынау қасиетті өнерден тысқары кетіп жатады. Жалпы, қандай себеппен кетсе де, айтыс жасқа қарамайды. Қазір заман дамып жатыр. Айтыстың да екпіні өзгерді. Бәлкім, біреулер сол екпінге ілесе алмай қалып жатқан болар? Өз басым айтыс кетпеген болар едім. Осы аламанның ауыздан түспейтін тұлғасына айналам деген арманым бар. Өзі заманымыздың талабына сай айтыстың бет-бейнесі өзгеріп жатыр ғой. Байқап жүрген шығарсыз. Жаңашылдық бар. Жалпы, адам айтысты тастай алмайды. Ал, айтыстың адамды тастап кетуі мүмкін дүние меніңше.– Әлеуметтік желі де белсендісің. Сол әлеуметтік желіде сын айтып, көңіліңе келетін пікір айтылған кез болды ма?– Жоқ. Жүрек ауыртарлық пікір оқыған кезім есімде қалмапты. Мен айтысқа өте жауапты қараймын. Жаңа заманға ілесу керек болса да, арзан сөздер айта салғым келмейді. Әдемі ой, тұшымды түйіндер жасағанды ұнатамын. Өзіміздің өңірде өткен &nbsp;«Жастар жырлайды» атты ақындар айтысын көрген шығарсыз. Сол айтыстан кейін біршама адамдар мақтауымды келістірді. Сөз саптауыма, тапқырлығыма риза болыпты-мыс. Бұл мақтан үшін емес, жаңағы сөзіме тұздық болсын деп айтып жатырмын. Біраз адам инстаграмда менің жекеме шығып, айтыстағы кейбір қателіктерімді &nbsp;мәдениетті түрде жеткізген кезі болған. Ондай дұрыс сынды қабылдап, соған жұмыс істеймін.– Көрермен ретінде кейбір айтыскерлердің айтыста айтқан түйдек-түйдек сөзін келесі айтыста дәл солай айтып отыратынын байқаймыз. &nbsp;Өзіңде мұндай жайт болды ма?– Жоқ, болған емес. Бірақ айтыс әлеміде бұндай оқиғалар бар. Кейде айтарға сөз таппай, тығырықтан шығу үшін кезінде сәттілік әкелген өлең қатарларын не ойды қайталап жатады. Бірақ ол көп емес. Ана-санда.– Қазір барлығы таспаға басылады. Өз айтыстарыңды қайталап қарайсың ба?– Жоқ. &nbsp; Өзімнің айтыстарымды толықтай қарап көрмеппін. Жалпы, айтысқа келгенде интернеттен басқалардың айтысын қараймын. Себебі, қарсыласымызды зерттеуде оның берері мол.– Айтыста тығырыққа тірелген кездер болды ма?– Иә болды. Тығырыққа тірелу деген дүние әр ақынның басынан өтеді ғой. Кейін тәжірибе жинақтап, ондай жерлерден сытылып шығуды меңгеретін шығармыз. Мүмкін, қарсыласыңнан осалдау айтып қалуың мүмкін. Әйтеуір жерге қарап қалмай, бірдеңе айтып шығасың ондайда.– Өзің айтқандай, қазір айтыс баяғыдай емес, апта сайын ұйымдастырылып жатыр. Айтысты арзандатып алмаймыз ба?– Жоға. Бұл ақындарға да, халыққа да жақсы дүние ғой. Ақындар үнемі дамып, бабында жүреді. Арзан сөз айтыпқарағанда бұл рухани дүние емес пе? Сондықтан айтыстың көп болғаны жақсы меніңше.– Жүрсін аға, жастарға көп көңіл бөле ме осы?— Бөліп жармайды ғой. Жер-жерде ақындар көп. Бірақ жастарға қолдау білдіуі, сенім білдіруі бізге үлкен күш береді. Ол кіснің бізге ұстаз ретінде үйретері көп. Сол кіінің қазынан қайнап шығатын шығармыз болашақ.– Қанша дегенмен қыз баласың ғой. Бақыт деген дүние бар. Бақытты қалай түсінесің жалпы?– Әр күннің өз берері бар. Жер басып жүргеннің өзі, мына әлемде бар екеніңді сезіне алу бақыт емес пе? Таңертең оянып, жұмысыңмен айналысу, кешке өз үйіңе келу – бақыт. Жалпы, мен өзімді бақытты жанмын деп есептеймін. Дені сау адамның барлығы бақытты.– Айтыс жайлы айтар болсақ Айнұр Тұрсынбаева айтпай кетпейміз ғой. Талай рет жүлделі болып, 30 дан аса көлік мінді. Сен қанша көлікті ұтады екенсің?– Білмеймін. Бұйырғаны болады ғой. Айтыста кейде көліктей, кейде ақшалай беріп жатады. Біраз жарыста жастар арасында топ жардым. &nbsp;Бәйгесіне ақша алып жүрмін көбіне. Айнұр әпкеміз құсап көп көлік ұтатын күнде алыс емес шығар.– «Мына дүниені айтыңдар, мынаны қозғамаңдар» деген тапсырмалар болады ма?– Ондай шектеу қоймайды негізі. Өз ойымыздағын тұспалдап не туралай айтып жүрміз ғой.– Жазба ақындар мен айтыс ақындарының арасына біраз айырмашылық бар. Жүлде мәселесі ғой сол. Осы жайлы не ойлайсың?– Ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан өнер – айтыс. Біздегі сөз өнерінің атасы деуге болатын шығар. Жазба поэзиясының айтыстан айырмашылығы көп. Жұрттың айтыс тыңдағанды ұнатады. Өйткені суырып-салмалық бар. Ал кітап оқып отыра бермейді. Сондықтан да былай-былай деп кесіп айту қиын. Жазба ақындарының мүшайраларына да көп қаржы бөлінеді дегенді естимін. Өзімнің достарым бар жазба ақын. Солардан. Біздікі де өзімізге жетеді.– Айтыстағы сөздер мен шумақтар дәл сол жерде туа ма?– Әрине, оның барлығы дайындықтың әсері. Айтысқа дайындаламын деп күндіз-түні ұйықтамайтын кездерде болады ғой. Тоыннан қойылатын сұрақтар мен қалжыңдардан бөлек тақырыпқа да қатты мәнберіп дайындалу керек. Ал, жаңағындай сәттерде шала болса да, буыны асып кетсе де тауып айтып қалсаң халықтың көңілінен шыға аласың.– Осыдан біршама уақыт бұрын «Шоу айтыс» деген дүние шықты. Бұл жайында не ойлайсың?– Бұл жоба нақты айтыс сүйетін адамдарға ұнады деп айта алмаймын. Жұлдыздар үшін бұл тек тың жоба шығар.– Соңғы сауал. Адам өзін-өзі дамытып отыру керек. Қазір қандай ақын-жазушыларды оқып жүрсіз?– Қазақ классиктерін. Сосын жазба ақындардың шығармашылықтарын қарап жүрмін.– Сұхбатыңа рақмет!&nbsp;

Нұрзат Қару:  Мына әлемде бар екеніңді сезіну – бақыт

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жалпы елімізде оқыстан келетін апаттар мен төтенше жағдайлар аз емес. Соның ішінде адам қолымен жасалатын террорлық әрекеттер мен табиғи тосын жайлар жиі орын алуда. Бұл жөнінде ақпараттық байланыс құралдарынан жиі естіп, көріп жүрміз. Дегенмен осының алдын алып, онымен айналысуда облыс, аудандарда бөлімдер ашылуда. Соның бірі – аудан әкімі аппаратының терроризм профилактикасы, жұмылдыру дайындығы, азаматтық және аумақтық қорғаныс жұмыстары бөлімі. Атаулы сала жөнінде толық ақпарат алу үшін Қрмақшы ауданындағы бөлім басшысы Дәуіржан Бисембаевпен сұқбаттасқан едік.– Дәуіржан Шыназбекұлы, сіз басқарып отырған бөлімнің құрылғанына көп болмаса да аудан көлемінде аз жұмыстар атқарған жоқ. Әңгімеңізді осы бөлімнің жұмысы жайында бастасаңыз?– Аудан әкімі аппаратының терроризм профилактикасы, жұмылдыру дайындығы, азаматтық және аумақтық қорғаныс жұмыстары бөлімі облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес 2016 жылы ашылды. Бөлім барлық ауданда құрылған. Атаулы бөлім ауданда терроризмге қарсы жұмыстарды, төтенше жағдайлардың алдын алу, азаматтардың мерзімді әскери қызметке шақыру жұмыстарын, жұмылдыру дайындығын ұйымдастырып, аумақтық қорғаныс мәселелерін аудан бойынша үйлестіреді. Сонымен қатар олардың орындалуын және дұрыс жүруін қамтамасыз етеді. Мәселен, терроризм бойынша аудан әкімдігі жанындағы терроризмге қарсы комиссия жұмыс істейді. Оны ұйымдастырушы, жұмысшы органы мына біздер. Дәл сондай төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөнінде де комиссия бар. Оның да жұмысын аудандық төтенше жағдайлар бөлімімен бірлесіп үйлестіреміз. Күн тәртібіне мәселелер енгізіп мекеме басшыларына, кент, ауылдық округ әкімдеріне тиісті тапсырмалар беріп, оның орындалуын қадағалаймыз.– Қазір жер-жерде лаңкестік көріністегі жағдайлар жиі орын алуда. Бұл жағынан қаншалықты дайынсыздар? Терроризмнің алдын алу және азаматтарды мерзімді әскери қызметке шақыру жұмыстары жөнінде толықтырып өтсеңіз?– Ауданда терроризмге қарсы жедел штаб жұмыс істейді. Оның жетекшісі – ҚР Ұлттық Қауіпсіздік Комитетінің аудандағы бөлімінің бастығы. Жедел штабтың құрамында 18 топ болса, соның ішінде жергілікті атқарушы органнан 2 топта қарастырылғанбыз. Біріншісі – материалдық техникалық және тылдық қамтамасыз ету тобы. Яғни жедел штабтың жұмысына көмектесу, қажетті құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету, террорлық акті орын алған кезде оған қатыстырылған барлық күштік құрылымдардың тамақтануы, жатын орны, оларды тасымалдау, эвакуациялау, тағы басқасы осы топқа жүктелген. Екінші – бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара іс-қимыл тобы. Оған аудандық ішкі саясат бөлімі жауапты. Одан бөлек күн тәртібіндегі жоспарға сәйкес тиісті мекемелермен жұмыс істеп, терроризм, діни экстремизмнің алдын алу бойынша профилактикалық іс-шаралар өткізіп отырамыз. Енді көктемгі және күзгі мерзімді әскерге шақыру жұмыстарына келетін болсақ, оны да ұйымдастыру бізге жүктелген. Мұнда да аудандағы қорғаныс істер жөніндегі бөлімімен бірлесіп жұмыс істейміз. Яғни азаматтардың шақыру пунктіне келуін, медициналық комиссиядан өтуін, олардың облысқа жеткізілуін, жалпы жоғары жақтан берілген тапсырыстың аудан көлемінде орындалуын қамтамасыз етеміз.– Төтенше жағдай бойынша жұмыстарыңызға ойыссақ. Жалпы біздің аудан Сырдария өзеніне жақын орналасқан. Қыс келіп мұз жүрді дегенше су тасу қаупі елді алаңға салады. Біз бұл жағынан қаншалықты қауіпті аймақтың қатарындамыз?– Орынды сұрақ. Төтенше жағдай бойынша аудан су тасқынына икемделген аймақпыз. Өйткені сіз айтқандай аудан дәл дарияның сағасында орналасқан. Соның ішінде бес елді мекен қауіпті аймақ болып есептелінеді. Олар Жосалы кенті, Иіркөл, Жаңажол, Қармақшы ауылы және Қызылтам елді мекені. Қауіпті аймақты қорғауға 69,7 шақырым қорғаныс бөгеттері салынған. Жыл сайын тиісті мекемелермен бірлесіп, бөгеттердің жағдайын тексеріп отырамыз. Ақау немесе қосымша қорғаныс бөгет қажет ететін жерлер болған жағдайда тиісті актісін жасап, облыстық бюджеттен қорғаныс бөгетін салуға немесе оны жөндеуге жұмыстар ұйымдастырамыз. Мәселен, ауылдардың ішінде су тасқыны бойынша қауіптісі Дүр Оңғар ауылы. Өйткені ауыл Сырдария өзенінен төмен орналасқан. Бөгеттерді су жырған жағдайда су басу қауіптілігі жоғары. Аудан әкімдігінің ұсынысымен былтыр Дүр Оңғар ауылының тұсындағы Игенбай қашы деп аталатын жердің қорғаныс бөгеті облыстық бюджет арқылы нығайтылды. Былтыр сол ауылдың тағы бір бөгетін нығайтуға ұсыныс бердік. Егер облыстық бюджеттен қолдау тапса жұмыстар атқарылатын болады. Одан бөлек қауіпті аймақ болып есептелетін елді мекеннің барлығын әкімдер арқылы инерттік материалдармен жабдықтатып қойдық. Инерттік материал деп отырғанымыз – қада, қамыс, сабан, пресс, сым және қап. Жылда оқу-жаттығу аясында солардың бар-жоғы, дайындығы тексеріліп отырылады. Республикалық оқу-жаттығу жылына бір рет өткізіледі. Қарашада қысқа дайындық барысы мен көктемгі су тасуға байланысты техникалық құралдардың әзірлігі пысықталады.– Уақыт бөліп сұқбаттасқаныңызға рақмет.

Қармақшыдағы терроризмге қарсы жедел штабтың жұмысы жүйелі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. – Білуімізше &nbsp;мектепте директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасарысыз…– Иә, қазіргі таңда Абылай хан атындағы № 140 мектепте директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары қызметін атқарамын. 2010 жылы М.Мәметова атындағы педагогикалық колледжді тәмамдадым. Шынымды айтсам, колледжді бітіре сала мұғалім болуға асықпадым. Себебі мұғалім тек білім ғана емес әр балаға тәлім-тәрбие беріп, ақыл айта білу керек. Ал мен нендей ақыл айтамын, қандай тәрбие беремін &nbsp;деп ойладым. Осылайша ақыл-ойымды толықтырып, жоғарғы оқу орнымды бітіріп, мектепке тек 2017 жылы тәлімгер ретінде қабылдандым.– &nbsp;Біршама жетістігіңіз бар. Алған марапат пен алғыс хаттарыңыз да көп. Сіз үшін марапат маңызды ма?‒ Мен үшін марапаттың маңызы жоқ. Осы уақытқа дейін алған алғыс хаттарым жетерлік. Қай кезде де айтатыным, халықтың марапатына бөленіп, елдің алғысын алғаннан артығы жоқ. Себебі айналаң немен айналысып жүргеніңді және қаншалықты дұрыс екеніңді біледі, оң бағасын береді. Дегенмен пендешілікке салынып, елеп берген алғыс хатқа марқайып қаламыз. Оны тек келесі бір белесті бағындыруға мотивация ретінде қабылдаймын.– Ағылшын тілінен білім алдыңыз. Бүгінде тіл үйренгісі келетін жастар көп. Тілді үйренудің оңай әрі тиімді жолы қандай?– Тіл үйренудің оңай әрі тиімді жолы ‒ мектепте мұғалімнің берген тегін білімін толық игеру. Көбі дер кезінде оқымай, кейін сан соғып қалады. Қазіргі таңда қайда, қай жұмыс орны болмасын, ағылшын тілін жетік меңгеруді талап етеді. Сол себепті мектеп қабырғасында ден қойып оқыған жөн. Ағылшын тілін үйрететін курстардың көп екенін білесіздер. Бастысы, тіл үйренуге деген ынта болса жеткілікті.– &nbsp;Бала тәрбиесі жөнінде жиі айтылады. Ата-ана балаға жеткілікті түрде тәрбие беріп жүр ме? Тәрбиелі, патриот азамат тәрбиелеу үшін не істеуге болады?– Бүгінгі күні бала үш жақты тәрбие алады дер едім. Ол ата-ана, мектеп, әлеуметтік желі тәрбиесі. Өзім ата-ана болғасын бұл сұрақ мені де мазалайды. Біз баланың киімі бүтін, тамағы тоқ болсын деп бар уақытымызды жұмысқа бөлеміз. Материалдық сұранысын қанағаттандырсақ, екінші жағы ақсап жатады. Бала ең әуелгі тәрбиені отбасынан алу қажет. Бала біздің айнамыз іспеттес қой, біз &nbsp;не істесек, соны қайталайды. Яғни бала тәрбиелі болу үшін ата-ана өзін түзеу қажет.– Осы уақытқа дейін мұғалімдерге көңіл толмаушылық орын алды. Оқушылар қашықтан оқытыла бастағаннан кейін ата-ана мұғалімнің қадірін түсінді. Енді оқу маусымын қайта қашықтан бастағалы жатырмыз. Осыған дайынбыз ба?– Жаңа оқу жылы қашықтан оқытумен басталады. Өткен жолғы қателіктер мен кемшіліктерді ескере отырып, пысықталып жатыр. Дайын емеспіз деп бейқам отыруға болмайды. Қолдағы бар ресурстарды толыққанды пайдаланамыз. Осы ретте ата-ана мен мұғалім бірлесе жұмыс істеп, түсіністік танытады деп сенемін.– &nbsp;Мұғалімдердің жұмысы көбейді. WhatsApp арқылы әр ата-анамен тілдесіп, әр оқушыны қадағалайды. «Келесі жолы мынаны қайталамау керек» деген нәрселер болды ма?– &nbsp;Ауыз толтырып жұмыс көбейді деп айтуға келе қоймайды. Мұғалім өзі жан-жақты, сондықтан түрлі платформаларды пайдалана отырып білім берді. Өзім видеоредакторлар арқылы жұмыс істеуді меңгердім. Өзіңіз айтқандай, ата-анамен күнделікті тілдесіп отырдық, кем тұстарды бірге ақылдасып, жөндедік десем болады.– &nbsp;Тіл мәселесі қашанда өзекті. Қарапайым мысал келтірейікші, жастар бір-бірімен хабарлама арқылы тілдескеннің өзінде «қ», «ұ», «ң» әріптерін пайдалалануы екіталай. Баяндама оқыған басшылардың да қазақ тілінде бастағанын көрсек қуанамыз. Сіздіңше қазақ тілінің мәртебесін қайтсек көтереміз?– Тілі жоғалған ұлттың өзі де жоғалады деген. Тіл мен үшін қастерлі, құдіретті. Тіл мәртебесі – ел мәртебесі. Демек тіліміздің болашағына ел болып атсалысуымыз қажет. Қазір жастардан мекен-жайын сұрасаңыз, “Абая 101” немесе “Сейфуллина 50” деп жауап береді. Хәкім Абайды Абая деу қаншалықты дұрыс? Міне, осындай олқылықтарды қоғам жөндеу қажет. Біздің ана тіліміз өте көркем, әдемі тілдердің бірі ғой. Бірақ осы күні теледидардан түспейтін түрлі өнер иелері жергілікті диалектпен сөйлеп, кері әсер етуде. Ал оларды көретін, еліктейтін жастар соларды қайталайды. Ұлттық арнадан, бірінші арнадан айтылатын әр сөз сүзгіден өту қажет емес пе? Осындай тұстарды ескерсек, бәрі жақсы болады деп ойлаймын.– Әлеуметтік желіде белсендісіз. Күніне қанша уақытыңызды бөлесіз?– Әлеуметтік желіге қажетті ақпарат алуға, өзімнің керек деген дүниелеріммен бөлісуге кіремін. Әлеуметтік желі арқылы көптеген азаматтармен таныстым. Нақты қанша уақыт екенін білмеймін бірақ көп уақытымды алатынын мойындаймын. Тағылымды дүниелерді оқып, соны өзгемен бөліскенді ұнатамын. Кей сәттері іштегі шердің бәрін де ақтарамын. Қоғамда туып жатқан мәселелерді талқылауға атсалысамын. Өз ойымды ортаға сала отырып, өзгенің де ойымен санасамын.– Жазбаларыңыздан шығармашылықтан алыс емес екеніңізді байқаймыз. Өлең шығарасыз ба?– Арасында қалам алып шимақтаған болатынымыз бар. Мектеп қабырғасында жүргенде «Ақындықтың ауылы алыс десек те, Ақын жанды ұлың бар деп есепте» &nbsp;деп жазғаным есіме түсіп отыр. Мүмкін сол мектептегі ұстаздарымның мықтылығы осы қырымды ашқан шығар. Өзім кіші жүз кетенің баласы болғасын қанда да бар ғой деймін. Осы күні шабытты ұлымнан аламын. Есімін Шерхан деп Шерхан Мұртаза ағамыздың құрметіне өзім қойғанмын. Шүкір сол бала ақылды болып өсіп келеді.– Мұғалім қалай ерікті болды? Сіздіңше ерікті болудың мақсаты қандай?– Әдеттегідей әлеуметтік желіде отырып, облыстық Жастар ресурстық орталығы парақшасынан еріктілер штабы құрылып, 7 бағыт бойынша қатарлары толықтырылып жатқанын көріп тіркелдім. Алғашқы жиналысына ұлымды ертіп барғаным есімде. Волонтерлік жұмыстың ауқымы өте кең, ал ең басты мақсаты ақысыз көмек беру, пайда алып келу деп ойлаймын.– Сабақтастық бағытында жетекшісіз. Қандай жұмыстар атқарылуда?– &nbsp;Жақында еріктілер штабы атауы «Волонтерлер фронт-офисі» болып өзгеріп, мен Сабақтастық бағытының жетекшісі болып бекітілдім. Бұған дейін бұл бағытқа Болатбек Айтбенбетов жетекшілік еткен болатын. Атқарылған жұмыстар жетерлік. &nbsp;Соңғыларының бірі Саулық бағытымен бірігіп, «Донор бол» акциясын өткіздік. Бұл акция екі мақсатта ұйымдастырылды. Біріншіден, қан орталығының қан қорын көбейту, екіншіден қайырымдылыққа түскен қаражатқа көп балалы отбасыларға азық-түлікпен көмек көрсету.– Жақында еріктілер атқарылған жұмыстарын саралап, алты айға жоспар құрды. Маңыздысына тоқталсаңыз…– Алдағы жарты жылдыққа жоспар құрылды. Айта кететін жайт, жоспарланған &nbsp;көп шаралар төтенше жағдайға байланысты іске аспай қалды. Дегенмен тың дүниелер, қызықты ұсыныстар болды. Алдағы уақытта барлығына куә боласыздар деп ойлаймын. Біздің негізгі ой волонтерлік қозғалысты келер жылда да жалғастыру. Сондықтан қатарымызды көбейтіп жатырмыз. Қосыламын деген достарға әрдайым ашықпыз.– Апта сайын сенбі-жексенбі күндері ТЖД-мен бірлесіп рейд ұйымдастырасыздар. Нәтиже қандай? Суға шомылушылар саны азайды &nbsp;ма?– Суға түсу маусымы басталғалы суға кету фактілері тіркеліп, қайғылы жағдайға әкеліп жатыр. Біздің мақсат ‒ осының алдын алу. Рейдтік шаралар Қызылорда облысының төтенше жағдай департаменті, Қызылорда облысы бойынша экология департаменті қызметкерлерімен бірлесе атқарылуда. Нәтиже бар, ПМК 29 деп аталатын су айдындарындағы суға түсушілер саны едәуір азайды. «Сақтансаң сақтаймын» демекші, қала тұрғындарын сақтық шараларын бұзбауға шақырамын.– Республикалық «Мың алғыс» акциясына Сыр өңірінің еріктілері де атсалысты. Айтыңызшы, облыстағы бұл шара қалай жүзеге асты, кімдер атсалысты?– Қазақстан халқы Ассамблеясының бастамасымен өткен бұл акцияда 60 медицина қызметкерінің отбасына азық-түлік, мерекелік себет және құрбандыққа шалынған мал еттері таратылды. Бұл акцияға Сыр волонтерлары, фронт-офис волонтерлер және автоволонтерлер атсалысты. «Достық» үйінен тиелген азық-түліктерді мекен-жайға дейін жеткізуді толықтай волонтерлер атқарды. Қолында қомақты қаржысы болмаса да медицина қызметкерлеріне деген алғыстарын волонтерлер осылай да жеткізуге болатынын көрсетті деп ойлаймын. Дәрігерлердің еңбегі ұшан теңіз, алғыстың барлық түріне лайықты деп білемін.– &nbsp;Бір жазбаңызда «Шын досың қайсы» депсіз. Жауабын таптыңыз ба? Жалпы досқа сенесіз бе?– Біз осы күні достықтың парқына жетпей жүргендейміз. Бір-екі көріп дидарласқанға дос деп айта салатын болғанбыз. Досқа әрине сенемін, қасымнан табылар достарым да бар. Осы жазбамнан кейін сыйлайтын бір ағам хабарласып, осы тақырыпта ұзақ сөйлестік. Кейіннен «менімен жүр шын досымды көрсетейін» деп Шымкентке апарып, досымен таныстырған. Екеуінің арасындағы достыққа ешқашан сызат түспейтінін байқап, нағыз достың қалай боларын сезгенмін.– Көбіне қандай кітап оқу керегі туралы кеңес беріп отырасыз. Бір айда қанша кітап оқисыз? Қай жазушының кітабы жаныңызға жақын?– “Кітап оқығандар компьютер қарағандарды басқарады” дегенді естіп едім. Әрбір оқыған кітап оқырманға жаңа білім береді. Мен қатты шаршасам кітап оқимын. Кітапты оқи отырып сюжетті елестетіп отырамын, кейіпкерлердің қасында жүргендей боламын. Электронды кітаптарды оқи алмаймын, ол керісінше шаршатады. Бір айда бір кітаптан артық оқуға мүмкіндік болмай жүр. Соңғы оқыған Бауыржан Момышұлының «Ұшқан ұя» кітабы қатты әсерлендірді. Тәрбиелік мәні мол кітап дер едім. Қазақ жазушыларының барлығын оқуға ұсыныс беремін. Абайдан артық жазған ешкім жоқ, әр сөзін өмірмен ұштастыруға болады. Сондықтан жаныма Абай жақын.– Сұхбатыңызға рақмет!

Бақытжан Сапарғалиұлы: Кітап оқитындар компьютерде отырғандарды  басқарады  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. − «Аizada Askarbek» сұлулық индустриясына қалай келді?− Бұл − мен үшін ең қиын сұрақ. Себебі өмірімнің күрт өзгеруі осы сұрақтың астында жатыр. Оқу бітірген соң, ауылға қайтқым келмеді. Ата-анам мектептен жұмыс тауып беретінін айтты. Мен қалада қалып жұмыс істегім келді. Алғаш «Small» сауда үйінде сатушы болып жұмыс істедім. Жұмысқа үлкен жауапкершілікпен қарап, үш айда әкімші болдым. Жақсы көрсеткіш болса да ол саладан кеткім келді. Бір орында ұзақ істей алмайтынымды түсіндім. Ол кезде әпкем Әйгерім ауылда мектепте жұмыс істейтін, қалаға шақырып, екеуміз пәтер жалдап жұмыс істедік. Юлия Хан есімді мықты стилистпен танысып екеумізде дәріс алдық. Бірақ алдымызда қыс мезгілінде тапсырыс жинай алмадық. Менің бұл саладан ауысып, астанаға кеткім келді. Көп ұзамай менің бұл ойымды жақындарым құптамады. «Шынышақтай қыз Астананың суығына шыдамассың» деді анам. Қарсылықтарға қарамастан алып ұшып тұрдым. Астанаға бәрібір кетем дедім. Бірақ сол күні жиекте тұрған көлікке барып соқтым. Жол апатынан көлігімнің күл талқаны шықты. Шүкір, өзім аман қалдым. «Ертең жол жүрем» деп отырғанда әкемді камаз қағып кетіп, аяғын жарақаттап алды. Ең жақын адамым − әкем. Үйде табыс табатын қорғаушымыз әкем ауырып жатты. Сонда да әкем жазылған соң барам деп жүрдім.− Сонымен Астанаға барамын деген арманыңызға жеттіңіз бе?− Арманға асығуға болмайды екен. Бәрі бір Алланың қалауымен болады. Енді жолға шығамын дегенімде бала күннен бірге өскен бауырым, досым, журналистік еңбек жолын енді бастаған Сара Омарқызы жол көлік апатынан қайтыс болды. Екеуміз ауылда егіз қозыдай бірге өстік. Бірге ойнап, мектепке де бардық. Бірінші сыныпқа барғанда менің бойым одан ұзын болды. Оның бойы белімнен келетін. Бірақ менің сөмкем кішкентай, ал ол өзінен дәу сөмке асынып келді. Екеуміз көше басында кездесіп сөмкемізді ауыстырып алатынбыз. Күнде мектепке осылай бірге барып, бірге сабақ дайындайтынбыз. Қалаға алғаш келгенде де бірге пәтер жалдап тұрдық. Сара қыршын кетті. Күнде жанымда жүрген адамнан бір сәтте айырылып қалғанда өзімді жалғыз қалғандай сезіндім. Сараның қазасы жаныма қатты батты. Өмірден ерте өткеніне сенбедім. Мен көп нәрсеге бас қатырмайтынмын. Тіпті мен кіммін, не істеп жүрмін деп бір рет те ойланбаған едім. Біреу мені «оянсаңшы» деп қатты сілкіп-сілкіп тастап жібергендей болды. Адам өз ойымен жалғыз қалғанда ғана ойланады екен. Осы қазадан соң болған оқиғаларды саралап, Астанаға барамын деген ойдан бас тарттым. «Қызылордада қалып еңбек етуім керек екен, Алла маған «наныңды туған жеріңнен тап» деп белгі беріп отыр деп түсіндім.− Кәсіп бастау үшін қомақты қаржы жұмсаған боларсыз…− Әпкем екеуміз қалтамыздағы 100 000 теңгеге шағын ғимаратты жалға алып, жарнамадан қондырғылардың ең арзанын тауып, тіпті біреуін қарызға алып жұмыс істедік. Мен келушінің бетін әрлесем, тәтем әдемі шаш үлгілерін жасап берді. Жасаған жұмысымның суретін әлеуметтік желіге салып отырдым. Осылай жарнамалап, алты ай жұмыс істедік. Ол кезде облыс әкімдігінде диспечер болып жұмыс істеп, еңбек демалысында жүр едім. Үш жыл бір орында қозғалмай істедім. Автокөліктерді тексеріп қабылдап, шығарып отырдым. «Қашанғы диспечер болып жүремін», деп салоннан тапқан бір айлық табысымды есептеп, әкімдіктегі жұмысымды тастап кеттім. «Әкімдіктегі жұмысыңды тастама, тұрақты айлық, мемлекеттік жұмыс, ақымақсың» дегендер болды. Біз тәуекел еттік.− Қиындықты қалай жеңдіңіздер?− Әкем ауырып, досымнан айырылып қатты қиналдым. Басыңа іс түскенде ғана жаныңда жүргендердің кім екенін біледі екенсің. Менде ештеңе қалмаған кезде ғана түсіндім. Біз әбден тарықтық. Несиемізде көп болды. Үйде тек тәтем Әйгерім ғана күнделікті ақша табатын. Мен тәтемнің табысына қарап, бұл салада күнделікті қомақты ақша табуға болатынын түсіндім. Ғаламтордан сән әлеміндегі әйгілі визажистер туралы көп оқыдым. Танымал визажист Санди Бексырғаның суреттеріне қарап, бүгінгі қазақ қызының ұлттық рухын сезіндім. Барып танысып, дәріс алғым келді. Ол кісінің үздік шәкірті, кейін әріптесі боламын деп ойлаған емеспін. Ақыры ағаларымнан қарызға ақша сұрап алып, Астанаға барып Санди Бексырғадан дәріс алдым. Ол кісінің дәрісіне уақытылы дұрыс тамақтанбай барсам да, көңілім тоқ қайтатын. Сандидің әрбір сөзі, ісі маған үлкен мотивация беретін.− Жұмыс табу қиын болған жоқ па?− Оқып келген соң көптеген салондар мені қабылдай қоймады. Бірі тәжірбиең жоқ десе, енді бірі табысты екіге бөлуді ұсынды. Кәсіби макяж жасайтын косметикалар қымбат, сондықтан бұл шартқа да келіспедім. Мені сынап көрместен, «сенің тәжірбибең жоқ» дегені мені одан сайын жігерлендірді. Мен өзімнің «қалай жұмыс істейтінімді, не үйреніп келгенімді әлі-ақ дәлелдеймін» дедім ішімнен. Өзім бетімді жуып тастағанды ұнатамын, ал өзгелерді сәндегеннен ләззат аламын. Тұтынушыларым қуанып, шаттанып келген сайын мен өзімнің шығармашылық адамы екенімді одан әрі түсіндім.− Бәсекелестеріңіз көп пе?− Мен ешкіммен жарыспаймын. Таласпаймын. «Мен мықтымын» деп те айтпас едім. Себебі үлкен жолға енді шықтым. Тек кешегі Айзадаға бүгінгі Айзада бәсекелес. Бұрынғы Айзада артта қалып қойды. Кейде шаршап, баяулап қалсам, алдымдағы Айзадаға қарап, қиялға ерік беріп, алға ұмтыламын. Басқа әріптестерімді өзіме бәсекелес санамаймын. Біреуді сыртынан әңгімелеу, кедергі жасау дегеннен аулақ жүруге тырысамын. Мен туралы айтыпты десе де, мен бермеймін. Ол адаммен дұрыс сәлемдесіп жүре беремін. Әркімнің өз жолы бар.− Қазір салада қандай кедергі бар?− Еңбек етем деген адамға ешқандай кедергі жоқ. Сән әлемі адамның шексіз қиялындай. «Тау басында бақыт бар, байлық бар дегенді естіп, жүз бақа тауға шықпақ болыпты. Сонда барлығы улап-шулап, бақытқа жетудің оңай жолын іздеп, түрлі қауесет айтыпты. Ұзақ жолды еңсеріп тек бір ғана бақа шыңға жетіпті. Сөйтсе ол саңырау екен. Жолда айтылған мың сан қауесетке құлақ түрмеген» Осы мысал маған ұнады. Қажетсіз ақпараттарға құлақ түрмеу керек. Өзім дұрыс деп шешсем, ол ешкімге зияны тимейтін болса бөгелмеймін. Қазір командада 10 адамды жұмыспен қамтып отырмын. Болашақта өз ғимаратымыз болып, команданы, қызмет көрсету сапасын дамытып алға жылжысақ деймін. Қаламыздың жоғары сапада қызмет көрсететін сұлулық орталығын ашқым келеді.− Кімнен қолдау күтесіз?− «Алла Тағала барын білдіреді, білдірмесе бүлдіреді» деген сөз бар ғой. Басты қолдаушым − Жаратқан ием. Аллаға шүкір, жалғыз емеспін. Менің тірегім − отбасым. Әкем мен анам әркез қолдап отырды. Ең басты идея әпкем − Әйгерімдікі. Ол тамаша идеялар айтады. Бірақ жүзеге асыруға жүрексінеді. Сондықтан мен қорқынышқа қарсы жүремін. Ұстазым Санди Бексырғаны да ерекше айтар едім. Ол менің бойымнан шығармашылық қабілетті байқап, маған жол көрсетті. Әлі күнге дейін ұстазыммен тығыз байланыстамын. Халықаралық жобаларға шақырту алып, қасында көмекші боламын. Маған сеніп тапсырғаны, мені шабыттандыра түседі. Санди әркез кеңесін беріп, «Мен жетістікке он жылда жетсем, сен үш-ақ жылда жетуің мүмкін. Себебі мүмкіндігің мол» деп алға жігерлендіреді.− Арманыңыздағы азамат қандай болу керек?− Ең бастысы рухани бай азамат болса. Іші қуыс, тек сыртқы фактормен күн кешіп жүрсе, түсінісе алмайтын шығармыз. Бір-бірімізді шын сүйіп, әркез қолдап, қызметімізде де бір-бірімізді демеп отырсақ деймін. Қыз баланың басты мақсаты − ана болу. Менде бақыт сыйлап, жар болып, келін атансам деймін. Дүниеге сәби әкеліп ана болғым келеді.− Жастардың басты жауы не?− Жалқаулық. Үлкен қалаға барсам, мегаполисте басқаша өмір сүрер едім, бұл жақ экология деп адам өзін артқа тартып, жалқаулыққа жеңдіреді екен. Еңбек етсең сен мейлі қуыстағы сарайдан шықсаң да табысты боласың. Адамның мүмкіндігі мол. Тек жалқаулықты жеңе білу керек.− Қазір қандай автордың шығармасын оқып жүрсіз?− Әлемге танымал оратор Ник Вуйчичтің «Жизнь без границ» атты кітабын оқыдым. Қол, аяқсыз туылса да, үлкен жүректі адамның «Менің өлуге хақым жоқ, мені Алла осылай жаратты. Мен енді Алланың игілігін халыққа жеткізуім керек» деген сөздері, ол кісінің өмір жолымен танысу маған қатты әсер қалдырды. Жуырда Алматы қаласында өткен кездесуіне арнайы бардым. Үлкен әсер алдым. Қазір Вадим Зеланд деген автордың «Пространство вариантов» атты еңбегін оқып жатырмын.− Сізді теннис алаңынан да көрдік. Спортпен шұғылданасыз ба?− Ештеңеге бас қатырмай, жұрт қатарлы өмір сүріп жүрміз ғой деп алаңсыз жүрген уақытында қатты толып кеттім. Артық салмақ маған дерт болып көрінді. Қайтсемде арылуды мақсат еттім. Ең бастысы дұрыс тамақтану қажет екен. Дүкен сөресінде қорапта ораулы тұрған затты алып жегенше, оны өз қолыңмен дайындаған әлдеқайда пайдалы. Әлі де солай, таңмен таласа тұрып жоқ дегенде бес мың қадам жүгіріп келемін. Жүгіру күні бойы сергек жүруіме себеп.− Алдағы жоспарыңыз жайлы не айтасыз?− Өзімді, кәсібімді дамытып, тұлға болып қалыптасқым келеді. Сара досым өмірден озғанда «ауылға кейін қайтып келіп мешіт саламын, онда күн сайын оған арнап дұға жасалатын болады» деп армандаған едім. Сол үшін еңбектенгім келеді.− Сұхбатыңызға рақмет!

Айзада Асқарбекқызы: Басты бәсекелес − кешегі Айзада 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Туған жерден түлеген талай жастың тасада қалмай, «елінің елеулісі, халқының қалаулысы» болып жүргеніне сырбойылықтар дәлел. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдары да ел болашағына үлесін қосып, әкесінің емес, адамның баласы болуға ұмтылған азаматтар баршылық. Соның бірі – қазыналы Қазалы ауданының тумасы, «ҚАЗАҚ РАДИОЛАРЫ» ЖШС Стратегиялық дамыту қызметінің жетекшісі, «Мәдениет қайраткері», түрлі өнерді бір бойына жиған радиожурналист, диктор Мұхамедияр Рашаймен сұқбаттасудың реті түсті.– Бала Мұхамедияр туралы айтып өтсеңіз…– Балалық шағым ауылда өтті. Мектепке балалармен бірдей 1 қыркүйек күні бармай, 24-інде алғаш партаға отырғаным есімде. Кешігіп баруыма себеп жасымның жетпеуі болатын. Ата-анама «енді балабақшаға бармаймын» деп қиғылық салыппын.Білім ордасында гуманитарлық пәндерге жақын болдым. Қазақ әдебиетінен сабақ берген Нәзен апайымды ерекше атап өткім келеді. Менің шығармашылық қабілетімді пайымдап, болашақ мамандыққа бағыттаған сол кісі еді. Жалпы осы күнге дейін қандай да бір биік дәрежеге, абыройға ие болсам, соның бәрі ауылдағы ұстаздарымның арқасы.Қазалы ауданына ғана емес, республикаға танымал Ізеевтер әулетіндегі Айзада Шамшыраққызы. Ол кісі түрлі облыстық, республикалық байқауларға апарып, ауыл баласының жарыққа шығуына мұрындық болғанымен қоса, маған микрофон, сахнамен жұмыс істеуді үйретті. Мектептегі, өнердегі аяулы ұстаздарыма алғысым шексіз.– Тәуелсіздікке дейінгі және кейінгі Қазақстанды қалай сипаттауға болады?– Тәуелсіздіктің құрдасы болмасам да, сол тұста ес білген бала едік. Менің балалық шағымда барлық қажеттілігім қамтамасыз етіліп, керектінің бәрі бар болғанымен, еркіндігі жоқ қоғамда өмір сүрдік. Шын мәнінде сол тұста киерге киім, екі қолға бір күрек таппай қалған кездер болған. Бірақ «біз еркін елміз, тәуелсізбіз» деген ішкі тебіреніс материалдық жоқшылықты аса сездірген жоқ. Еркіндікті ес білгенде сезіндік. Сондықтан дейінгі мен кейінгінің айырмасы – еркін қоғамда, «Жаңа Қазақстанда».– Мамандық таңдауға мұрындық болған кім?– Мамандықты таңдауға белгілі бір адам әсер етті дей алмаймын. Тәуелсіздік алғаннан кейін жандана түскен телевизия саласының алғашқы қарлығаштары Дана Нұржігіт, Қымбат Досжан секілді аға буынның телеарналардан тәуелсіз жаңалық таратуы мамандығыма мұрындық болды. Сол кезден бастап журналист болуды армандадым.Бірақ алғашқы үш қызметімнің де журналистикаға қатысы жоқ. Он алты жыл өнер саласында жүріппін. Қызметім 2000 жылдары Жамбыл облыстық филармониясының «Алатау» аудандық ән-күй ансамблінен басталды. 2012 жылы 1 қараша күні «Қазақ» радиосы қазіргі Нұр-Сұлтан қаласынан алғашқы хабарын таратты. Сонда бес жылдай таңғы бағдарламаны жүргізіп, кейіннен телевизияға ауыстым. Бұл жағынан, тәжірибем болмаса да, қолыма үлкен шоқпар ұстатқан Дана Нұржігіт «Дара жол» бағдарламасын маған тапсырды. Кейіннен продюсер ретінде «Дара бала», «Баламен бетпе-бет» деген жобаларды іске асырдық. «Абай» арнасындағы «Жәдігер» деп аталатын 60 сериялық жобаны түсіріп, халыққа ұсынудамыз. Қазіргі сәтте «XXI ғасыр көшбасшысы» сынды интеллектуалдық бағдарламаға жетекшімін.– Қазақ тиран ұлт емес сияқты. Бірақ неге тұрмыстық зорлық-зомбылық, балалар, әйелдерге жәбір көрсету үдемесе, тоқтамай тұр?– Жаңа ұрпақ ақпарат айдынында өмір сүруде. Зорлық-зомбылықтың көп болып көрінуіне әлеуметтік желіде түрлі ақпараттардың жылдам тарауы да әсерін тигізуде. Сонымен бірге отбасыда «ене», «ата-ана» институтының жоғалып бара жатқаны да бір себеп. Осындай отбасылық құндылықтарды қайтармасақ, тиранға айналамыз. Ғалымдар отбасы институтын зерттеп, осы бір мәселенің шешілу жолдарын ұсынуы тиіс. Тәрбие мен отбасы құндылықтарын қайта қарауымыз қажет.– Абай сипаттаған қазақ өзгере қоймаған сияқты. Бүгінгі қазақ қоғамын бір сөзбен сипаттасаңыз…– Қазіргі қазақ қоғамы үлкен өзгерістердің үстінде. Біз дәстүрлі өмір сүру салтымызды заманауи үрдіске лайықтап, кей тұсын өзімізге сіңдіре алмай, кей тұста асып кетіп жатқанымыз жасырын емес. Қазақ қоғамы «алтын ортаны» таба алмай жатқандай боп көрінеді. Бірақ алдағы көштің дұрыс бағытқа жүретініне сенімім мол. Өйткені, тәуелсіздік алғаннан кейінгі ұрпақтың ойлауы, қабылдауы басқа. Тек аға буын соны бір қалыпқа салып жіберсе, өзгерген, сауатты, саналы қазақ қоғамы қалыптасады. Қазіргі жастардың атқарған істерін көріп, сүйсініп отырамын.«Көздерiнде от ойнар,Сөздерiнде жалын бар,Жаннан қымбат оларға ар,Мен жастарға сенемiн!» – деген Мағжанша мен жастарға сенемін. Тек тұтас мемлекет болып жастарды қолдау керек.– Қазір немен айналысып жүрсіз?– Соңғы уақытта телевизиялық жобалар, деректі фильмдермен айналысудамын. Бәсекеге қабілетті жастарды іріктейтін бағдарламаларды жасауға көңіл бөлудеміз. Осы бағытта ізденіс үстіндеміз. Тың жаңалық ашу мақсат емес, бастысы, көшке қосар толқын, жастар білімді болса, соларды ертерек көпшіліктің, қоғамның алдына алып шықсақ деген ниет бар. Талантты, білімді жастарға мүмкіндік сыйласақ, одан артық мәртебе жоқ.– Әңгімеңізге рақмет!

Мұхамедияр Рашай: Жастарға мүмкіндік сыйлау – басты мақсат

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Қаржылық сауаттылық – сенімді, қауіпсіз болашақтың кепілі. Елімізде соңғы жылдары сұранысқа ие бола түскен «өмірді сақтандыру» қызметі соны дәлелдейді. Сақтандыру мен депозитке ақша жинаудың айырмасы неде? Бізге керек пе? Аталған қызметтің артықшылықтары жөнінде «Халық-Life» АҚ Қызылорда қаласы бойынша филиалының директоры Әлімхан Абдулпаттаевтан білген едік.– Өмірді сақтандыру қызметі шетелде өте жақсы дамыған. Сақтандыру жүйесін депозитпен салыстырсақ болады. Алайда депозиттен артықшылығы не кемшілігі неде?– Өмірді сақтандыру жүйесінің негізгі әлеуметтік функциясы клиент пен оның жақындарын шарттың кез келген мерзімінде күтпеген жағдайлардың салдарынан материалдық қорғау саналады. Мысалы, жазатайым оқиға орын алып, сырқаттанған адамның жұмыс істеуге жағдайы жетпеуі мүмкін. Бұл отбасы бюджетіне үлкен соққы болып тиеді. Әдетте төтенше жағдай орын алса, асыраушы қайтыс болған кезде, отбасы өте қиын қаржылық жағдайда болып жатады. Сақтандыруды депозит жүйесімен салыстыра отырып, басымдықтарына тоқталып кетсек. Басты артықшылығы, сақтандыру сомасы сақтандыру шарты аяқталған кезде төленеді немесе қолданылу кезінде сақтандыру шарттарында көзделген жағдайы басталғанда төленеді. Сондықтан ұзақ мерзімді жинақтау полисі адамның 10-20 жылдық болашағына инвестиция жасайды.Компания жинақтары ұзақ мерзімді сақтауға есептелген. Мысалы, депозитті ұзақ мерзімді қаржы құралы ретінде қарастыруға болмайды, ал сақтандыру шарты 2 жылдан 30 жылға дейінгі мерзімге жасалады. Осы кезеңде адам тұрақты жарналар жасау арқылы тәртіпке келеді. Ол сақтандыру шартын мерзімінен бұрын бұзуы мүмкін, бірақ бұл жағдайда клиент сатып алу сомасын алады, ол әдетте сақтандырудың алғашқы жылдарында төленген сақтандыру жарналарының сомасынан аз болады. Кепілдендірілген табыс, яғни, жинақталған қаражат инфляцияның ықпалынан қорғалған. Сақтандыру шартының талаптарына байланысты кепілдендірілген табыстылықтың мөлшері түрленеді. Сақтандыру шартының тұрақты талаптары, яғни, тариф пен тәуекелдер шарт жасалған кезде нақты айқындалады және оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін өзгермейді.Қауіпсіздік барда, сенім де бар. Өмірді жинақтаушы сақтандыру полисі бойынша төленетін барлық жарналарының ерекше мәртебесі бар. Уәкілетті органдарда сақтандыру шарт иесінің міндеттемелері бойынша тыйым салуға немесе сот арқылы өндіріп алуға мүмкіндігі жоқ, сондай-ақ ерлі-зайыптылар ажырасқан кезде сақтандыру жарналары бөлінбейді.Салық жеңілдігін алу мүмкіндігі шарттың мерзімі аяқталғанда сақтандыру төлемінен табыс салығы ұсталмайтынын білдіреді. Бұл сақтандырушы шартты өз пайдасына немесе жақын туыстарына, жұбайына арнаған жағдайда қолданылады. Бұдан басқа, полисті сатып алуға арналған шығындарға салық салынбайды. Ең бастысы – қауіпсіз әрі ыңғайлы, реттелген қаржы жинау жүйесі. Бір ғана сақтандыру шартының көмегімен ақшаның жинақталуы, оның сақталуы және форс-мажор, оқыс оқиғалардан қорғалуы қамтамасыз етіледі.– «Халық-Life» компаниясында қанша адам сақтандыру үшін жинақ ашты?– Бүгінгі күні «Халық-Life» нарықта мінсіз көшбасшы дей аламыз. Ол өмірді сақтандыру компаниялары арасында сақтандыру төлемдерінің көлемі, сондай-ақ активтердің, резервтерінің мөлшері мен өз капиталы бойынша топ бастап тұр. Осы жылы да біз нарықтағы үлесімізді 36%-ға дейін арттыра отырып, сақтандыру сыйақыларының көлемі мен төлемдер көлемі бойынша абсолютті көшбасшы ретінде жабамыз деп сенімді түрде айта аламыз. Бізде ең үлкен клиенттік база бар.Өткен жылдың соңында 1,4 миллионнан астам адамды құрады. 2023 жылы біз қазақстандық сақтандыру нарығында және жақын шетелдердің сақтандыру нарығында өз қатысуымызды одан әрі арттыруға ниеттіміз. Сондай-ақ халықтың қаржылық сауаттылығын арттыру және өмірді жинақ арқылы сақтандыруды дамыту бойынша жұмыс істеуге ниеттіміз. Сонымен кез келген бизнес секілді біз үшін де дамудың маңызды бағыты ретінде цифрландыруды қолға алдық. Қазірдің өзінде компанияның кейбір сақтандыру өнімдерін Halyk Homebank қосымшасы арқылы немесе компанияның сайты арқылы онлайн сатып алуға болады. Келесі қадамда біз өз клиенттерімізге онлайн қолжетімді болатын сақтандыру өнімдерінің тізбесін кеңейтуді белгіледік, бұл ел халқын өмірді сақтандыру қызметтерімен қамтуды кеңейтуге мүмкіндік береді.Заңнамаға сәйкес компанияның сақтандыру сомаларын жариялауға құқығы жоқ. Өткен жылы «Халық-Қазына» өнімі бойынша сақтандыру шартына отырған клиенттерімізге жасалған талдаудың нәтижесінде қызметімізге жүгінгендердің 49%-ін әйелдер, қалған 51%-ін ер адамдар құрап отыр. Алайда жарналардың мөлшеріне қарай ер адамдар әйелдерге қарағанда көбірек инвестиция құяды. Осылайша, әйелдер үшін сақтандыру жарнасының орташа мөлшері 20 млн теңгені көрсетсе, ерлер үшін – 44 млн теңгені құрап отыр. Компания қызметіне жүгінетіндердің көпшілігі орта жастағы, 40 жастан асқан қазақстандықтар екенін байқауға болады. Аталған дерек өмірді сақтандыру бағдарламаларына инвестиция салатын адамдар, әдетте, отбасының, балаларының және мұрагерлерінің болашағына алаңдайды деп болжам жасауға мүмкіндік береді. Олар үшін өз жинақтарын барынша тиімді инвестициялау, оларды валюта бағамдарының ауытқу қаупінен қорғау және күтпеген оқиғалар болған жағдайда өз өмірін қаржылық қамтамасыз ету маңызды. Өйткені жинақ ашатындар өз өмірі мен жақындары үшін үлкен жауапкершілікке ие. Ал белсенділігі жағынан халық саны көп Алматы, Шымкент, Астана қалалары үздік үштікті құрайды.– Мәселен, ҚР азаматы 10 жылға жеке өзінің болашағы үшін сақтандыру жинағын ашып, ақша жинай бастады делік. Алайда ажал айтып келмейді. Егер ол қайтыс болса, жинағына кім жауапты?– Әрине, алдымызда не күтіп тұрғаны ешкімге аян емес. Алайда түрлі себеппен оқыс оқиғалар орын алса, оның ішінде жинақ ашқан адам қайтыс болған жағдайда сол сәтке дейін азаматтан салынған ақшаларды және пайыздарды мұрагерлерінің, ұрпағының бөліп алуына мүмкіндік бар. Бұл ретте сақтандыру төлемі шартта көрсетілген тұлғаға бірден жүзеге асырылады. Мұрагерлік құқығын ресімдеу талап етілмейді. Сонымен қатар өмірді сақтандырудың жинақтаушы бағдарламалардың сыйақылары тәркілеуден, мүліктік даулар кезінде үшінші тұлғалардың наразылығынан қорғалады.Жинаққа тыйым салынбайды, жұбайлар арасында бөлінуге жатпайды. Осы ретте сіз бұл ақшаны жинақтап, белгілі мақсаттар үшін көбейте аласыз. Яғни, жинақтарыңызға салық салынбайды, сонымен қатар сіз салған қаражат мөлшері мен шарттың басқа талаптары туралы ресми ақпараттар ешқайда жарияланбайды.– Қазіргі жас алдыңғы буынға қарағанда қаржылай сауатты. Сақтандыру үшін ақша жинақтау – соның дәлелі. Шетелдік тәжірибе бойынша бұл қалыпты дүние. Қоғамның бұл жүйеге көзқарасы қалай?– Әрине, жоғарыда айтып кеткендей өмірді ерікті сақтандыру саласының дамуы көбінесе ел экономикасының жай-күйіне, оның даму деңгейіне, адамдардың әл-ауқаты мен сақтандыру мәдениетіне байланысты. Қазақстандықтар алдымен базалық қажеттіліктерді қамтамасыз ету үшін қаржы жұмсайды. Олар: тамақтану, киім-кешек, тұрғын үй, автокөлік, медициналық қызметтер, білім беру және несиелер. Міне, осы қажеттіліктерін қамтамасыз ете алған адам ғана өмірді алдын ала сақтандыруға байланысты шығындарға назар аудара бастайды.Өмірді сақтандырудың ұзақ мерзімді жинақтаушы шарттарын көбінде табысы ортадан жоғары қазақстандықтар жасайды. Компанияның «Халық –Қазына» бағдарламасы қаражатты валютада жинақтаумен қатар, оған 3,52 пайызы мөлшерінде кепілдендірілген инвестициялық табысты ұсынады. Сонымен қатар күніне 200 теңгелік жарнаны жасауға мүмкіндік беретін «Лайф – Персона» полисі бар. Ол бойынша шарт аяқталған соң жинақталған сома клиентке қайтарылады. Демек, біздің қызметтің түрлері түрлі санаттағы адамдарға арналған.– Сұқбат үшін рақмет!

Әлімхан Абдулпаттаев: Қызылордалықтардың қаржылық сауаты артып келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Атақты мұрат етпеген аңыз адамдар қаншама. Сырдың сандуғашы, халқының еркесі, қазақ ән өнерінің жұлдызы, әнші Роза Бағланованың өмірі өзгелер үшін өнегеге толы үлгі болса, өнері әлі күнге дейін өлмей келеді. Шын талантқа берілген уақыт пен тарихтың бағасы шығар. Өткен жылы күзде Республика көлемінде әншінің 100 жылдық мерейтойы атап өтілді.Осы орайда аңыз тұлғаның жалғыз ұлы Тәженнің жары, келіні Марал Бағлановамен әншінің өмірі мен әдемі естеліктері жайлы әңгіме құрған едік.– Марал, қайырлы күн! Роза Бағлановаға қалай келін болдыңыз?– Мен Меркінің қарапайым ғана қызымын. Қарапайым отбасыда өсіп, тәрбиеленгенмін. Өзім бес жаста, інім тоғыз айлық кезінде анамыздан айырылып қалдық. Мені әкемнің анасы, әжем тәрбиеледі. Кейіннен оқуға тапсырып, Алматыдағы педагогикалық ущиличені бастауыш сынып мұғалімі мамандығы бойынша қызыл дипломмен аяқтадым. Әрі қарай ҚазҰҚызПУ-ға сырттай оқуға түстім. Оқимын, өз еңбегіммен ақша табамын деп жүрген кезіміз. Сол жылдары жақын құрбымның әпкесі Роза Тәжібайқызының костюмершесы болып жұмыс істейтін еді. Бір күні ол Роза апайдың үйіне хабарласып, бір жағдайды ескертуімді сұрады. Қоңырау шалғанымда тұтқаны оның ұлы Тәжен көтерді. Сол сәттен бастап таныс-біліс болып кеттік. Ұзақ уақыт бойы сөйлесіп жүрдік.Бір күні бізді Роза Тәжібайқызы үйіне түскі асқа шақырды. Апамыз үлкен үстелге дастархан жайыпты. Мен үстелдің бір басында, ол екінші басында отырдық. Байқасам, сыпайы түрде мені сұрақтың астына алып отыр. «Қайда жұмыс істейсің? Жасың нешеде? Қай жақтансың? Немен айналысасың?» деп бәрін сұрады. Сол күнгі кездесуден кейін ол ұлына қайта-қайта мен туралы қайта-қайта айтыпты. «Оған ұсыныс жасадың ба? Неге әлі жүрсің? Оны жіберіп алсаң, сені кешірмеймін» дейтін көрінеді. Оны түсінуге де болады. Апам ол кезде сексенге келіп, 30 жастағы ұлының отбасылы болғанын, ұрпақ жалғастырғанын көргісі келеді. Сонда мен жиырмадамын. Біраз сөйлесіп жүріп, 26 қыркүйек күні алғаш рет кездескеніміз есімде. Ал 29 қыркүйек менің туған күнім еді. Тәжен арнайы келіп, гүл сыйлап кеткені бар. Осылайша жарты жылдай сөйлесіп жүріп, апамыз асықтырған соң, отбасы құрдық. Мен енді ғана 21-ге толған қызбын. Жалпы мен үшін арты тойға, отбасы құруға ұласқан сол кездегі оқиғалар, кездесулер тағдырдың сыйы сияқты. Күтпеген жерден өмірімде бәрі өзгеріп кетті. Маған әсер еткені, ерекше ұнағаны – Тәженнің қарапайымдылығы, өзін ұстай білуі. Баршылықта өскен, қаланың баласы, не ішем, не жеймін деп көрмеген атақты әншінің жалғыз ұлы бола тұра өзінің қарапайым болмысын сақтап қалғаны жүрегімді жаулап алды. Өркөкіректікті ұнатпаймын. Жанымдағы адамдарды да осы қасиетіне қарап, жақын көремін.– Өзіңіз де Сырдың қасиетті топырағынан тамыр жайған екенсіз…– Иә, көбісі білмеуі мүмкін. Меркіде тұрақтап қалсақ та, ата-әжем, арғы тегім Сыр өңірінен шыққан. Атам Аралдың тумасы болса, әжем Қазалының қызы. Кіші жүзден тарадық. Балалық шаққа көз жүгіртсем, Меркідегі үйімізге Арал, Қазалыдан үнемі қонақтар келіп жататыны ойға оралады. Есімнен кетпейтіні – қауынқақ пен «Қазалы» кәмпитінің дәмі. Үйге келгеннің бәрі талқан, сөк, құрт алып келеді. Баламын ғой, тәттіден басқа ештеңе керек емес. Осылайша қауынқақ пен кәмпиттің дәмі әбден аузымда қалған. Қазір де Қазалыға, Қызылордаға келген сайын «Қазалы» кәмпитінен бірнеше қалта етіп алып кетемін.Тойымыз біткеннен кейін жақын танысып, арғы тегімізді білісе келе апам «Келінім өзімнің топырағымнан екен. Құдалар жерлестерім ғой» деп әбден қуанды. Сол кезде көз жасына ерік беріп, айналып келіп өз жерінен қыз алғанына мақтанып тұрғанын жасырмады. Сұрастыра келе өз әжемнің апаммен Қазалыда, бір мектепте оқығанын білдім. Әжем апамыздан 4 сынып төмен оқыған екен. «Роза оқушы кезінен-ақ ән айтып, елді аузына қаратушы еді. Оған қарап таңқалатынбыз. «Әртіс Роза» деп атап кеттік» дейді әжем.– Апамыз қандай адам еді?– 21 жасымда келін боп түсіп, апаммен бірге 11 жыл тұрдық. Апам бір ғасыр өмір сүрген адам ғой. Жаны да, тәні де таза кісі еді. Тіпті, ауырып қиналып жатқан кезінде де өзін таза ұстайтын, тазалықты сүйетін. Ешкімге жамандық ойламайтын. Адамдарды бір қарағаннан-ақ сканерден өткізгендей кімнің кім екенін, жақсы мен жаманды тани алатын. Апам екеуміз бірден тіл табысып кеттік дей алмаймын. Келе салып керемет болдым десем, өтірік болар. Әр адамның өзінше мінезі болады. «Бақ бергенше, сана бер» деген сөз бар. Осы сөзді ұран еттім. Өйткені баршылық та, байлық та кез келген сәтте жоқ болуы мүмкін. Ал адамда сана болса, бәрін де қайтаруға болады.Роза Бағланованың мінезі темірдей еді. Менің де өжеттігім бар. Алғашқы төрт жыл үйренісе алмай жүрдік. Қанша жыл бойы екеуі ғана өмір сүріп келген анасы мен ұлының өмірі мен келген соң түбегейлі өзгеріп кетті. Кейін балаларым дүниеге келді. Үйде балалардың күлкісі естілгенде анамыздың бақытында шек болмады.– Естеліктер ескірмейді дейсіз ғой…– Әрине, апам туралы айтылар әңгіме, бірге кешкен ерекше сәттер, оқиғалар да көп. Өткен аптада орталық алаңда ескерткіштің ашылуы кезінде туған жері Қазалыдан ата-әжелер келді. Олардың жүрекжарды тілектерін, күзде ауылда дүркіретіп тойлаймыз дегендерін естіп, дайындықтарынан хабардар болғанда, қатты толқыдым. Сол жерде өзіме уәде бердім. Не болса да, осы шаралардан кейін үйге барып, жоспар құруым керек. Апам жайлы естеліктерді жазып, біраз жыл бұрын қолға алған кітапты күзге дейін аяқтауға тиіспін. Күзде туған жерінде қарияларға тұсауын кестірсем деп жоспарлап отырмын. Ата-әжелерді көргенде сондай ой келді. Апам қайтыс болған кезде отбасылық, ана мен келін арасындағы естен кетпес естеліктерді жазып бастаған едім. Қайтқанына қырық күн болмастан жазып жүрдім. Қайтыс болған адамның рухы қырық күн ішінде үйінен кетпей, аралап жүреді деп жатады ғой. Оның бөлмесінде отырып, ойларымды теремін. Сонда апамның демі сезілгендей, өзі қасымда жүргендей болды. Жолдасыма айтсам, мен сенен қорқамын дейді. Біразға дейін апам жайлы жиі түс көріп жүрдім.Апам төсек тартып, біраз ауырды. Бірге кешкен он бір жылымыздың соңғы 4 жылында денсаулығы сыр берді. Ауруға өте шыдамды адам еді. Сонысына таңданып қарайтынмын. Бірақ артынан ойласам, соғысты, ашаршылықты, талай нәубетті көрген адамның ауруға оңайлықпен мойын бұрмауы заңды секілді. Шын мәнінде алғашқы жылдары апамның өлімін қабылдау қиын болды. Бөлмесіне кіргім келмейді, жолда, көліктерде радиодан оның дауысы естілсе, жылап жіберетінмін. Отбасымыз үшін сондай қиын кез болды. Немерелері де оның бөлмесіне кіргісі келмейтін. Бәрі апамызды еске түсіреді. Сөрелерден, қолданған заттарынан өзіне ғана жарасатын әдемі әтірінің иісі шығып тұратын. Апам қайтқан соң ол үйде тұра алмадық, кейін отбасымызбен Астанаға көшіп кеттік.– Сұқбатыңыз үшін рақмет!

Марал Бағланова: Апам жаны да, тәні де сұлу кісі еді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Соңғы кезде «садху терапиясы» немесе «шеге йогасы» деп аталатын шегеге тұру арқылы емделу түріне сұраныс артты. Аталған терапия әлемге Үндістаннан тараған. Физикалық, психологиялық денсаулыққа пайдалы екені де мойындалуда. Адамның табанында жетпіс мыңнан астам талшықтар болғандықтан, шегеге тұрудың қандай да бір маңызды әсері бар деуге болады. Оған қызығатын қызылордалық жастар да жеткілікті.Қызылордалық Жадыра Манатбекқызы садху терапиясымен айналысып жүрген маман. Жақында білікті маманмен сұқбаттасып, шеге терапиясының артықшылықтары жайлы көптің көкейінде жүрген сұрақтардың жауабын білген едік.– Жадыра, неліктен шеге терапиясын таңдадыңыз?– Өзім Қызылорда қаласында дүниеге келдім, қазір де осы қаланың тұрғынымын. 3 баланың анасымын. Кішкентай кезімде медбике болып, адамдарға көмек беруді армандайтынмын. Алайда әке-шешем медбике болуға рұқсатын бермеген соң, Алматы қаласында орналасқан Т.Рысқұлов атындағы ҚазЭУ-де білім алуға тура келді. Университет бітірісімен тағдыр жолықтырған жолдасыммен бас қосып, өнегелі отбасыға келін болып түстім.Қазіргі кезде жолдасымның жеке кәсібінде есепші болып жұмыс істеймін. Сонымен қатар «шеге терапиясымен» де айналысып жүрген жайым бар. Неге шеге терапиясы дерсіз? 2021 жылдың жаз мезгілінде қатты күйзеліске түстім. Жолдасым қолдау көрсеткенімен жаным тынышталмады. Ішімде бір кедергінің бар екенін сезгендеймін. Бірақ ол не? Сол кезде осы терапияны іздестіріп, ерекше емдеу түрімен таныса бастадым. Әлі Қазақстанға келмеген болатын, ресейлік мамандарды қарап жүрдім. Күзде Алматы қаласында бар екенін біліп, алды артыма қарамай жолға шықтым. Шыны керек, шегеде тұрғандағы сезімді айтып жеткізу мүмкін емес. Терапияны қабылдаған адамдар ғана біледі. Оңай терапия емес екеніне көзім жетті. Бірақ ерік-жігерімді жинап, жақсы жаққа өзгеруге бет бұрдым.– Шеге терапиясының ерекшелігі неде?– Адамның табанында 70 мыңнан астам жүйке нүктесі бар. Сол нүктелерді басу арқылы қан айналымы жақсарады, гормондар қалпына келеді, ұйқы, бүйрек үсті безінің жұмысы жақсарып, ол барлық сезім мүшесінің жұмысына оң әсерін тигізеді. Шегеде тұру көптеген ауруға ем. Себебі көп ауру қан айналымының дұрыс болмауынан туындайды. Шегеде тұрудың негізгі үш әсерін атап өткен жөн. Физиологиялық әсері бар, яғни, адамның салмағына байланысты акупунктура нүктелеріне шеге қысымы ағзада тазарту, қалпына келтіру және емдеу процестерін бастайды. Бұл ұзақ мерзімді, созылмалы ауруларды жеңуге мүмкіндік береді.Энергиялық әсері айтпаса да түсінікті. Қытай медицинасының көзқарасы бойынша адамдағы барлық ауру энергияның дұрыс емес ағынынан туындайды. Демек қандай да бір ауруды емдеу үшін денедегі энергия ағынын үйлестіру қажет. Сонымен бірге адамдар канша жыл өтсе де, өкпе-ренішін ішінде сақтап, кешіре алмай, энергиясын кұртады. Осындай өкпе-реніш жинала беріп, одан шаршаған адам ағзасы өзін өзі лақтырып жібереді де, түрлі ауру болып шығады. Мысалы инсульт, неврит.Психологиялық әсері бар екенін көбісі түсіне алмауы мүмкін. Алайда шегеде тұру күйзеліске төзімді бола түсуге, бір нәрсеге шоғырлануға, сананы, ерік-жігерді дамытуға мүмкіндік береді. Кез келген саналы адам үшін өзінен артық жау жоқ. Яғни ең маңызды жеңіс – Өзіңді жеңу.– Жан мен тән байланысы дейсіз ғой…– Иә, адамның ішінде не болып жатқаны физикалық денсаулығынан көрініп тұрады. Көбіне депрессияда жүрген адамдар өткен шақпен өмір сүреді. Басынан өткен небір қиындықтарды ойлап, сол кездегі ой мен сезімдерден шыға алмай жүреді. Шеге терапиясы бәрін қабылдауды, қазіргі сәтпен өмір сүруді үйретеді.Жан мен тән – бір-бірімен тығыз байланыстағы үйлесімділік. Қиналғанда жанын емдеу үшін тек психологпен сөйлесіп, қабылдауына барудың қажеті жоқ. Терапиядағы ең басты ерекшелік – ауруды сезіну. Ауыр күйзелісте жүрген адам өз денесін, жанын да сезбей қалады. Яғни, робот секілді күй кешеді.Шеге терапиясы физикалық ғана емес, психологиялық терапия. Тұрақты айналысқан адам күйзелістен алыс жүреді, әрі иммунитеті жоғарылайды, ағзада зат алмасу жақсарады. Адам өз денесін босаңсытып, шегеде тұрғанда түрлі сезімді кешуі мүмкін. Біреуі айқайлайды, біреуі жылайды, біреуі күледі. Аз уақыттан соң адам садху тақтасында тұрғанда саналы түрде эмоциясын басқаруды үйренеді. Маған әртүрлі жастағы адамдар келеді. Көпшілігі 25-45 жас аралығында, ең үлкені – 72-де.

Жадыра Манатбекқызы: Терапия түрлі ауруға ем

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. «Ақпарат кімнің қолында болса, сол әлемді басқарады» деген әйгілі сөздің салмағы күннен күнге сезіліп келеді. Дегенмен ақпараттың сапасымен бірге оны жылдам жеткізу, қабылдауға ыңғайлы, «тілге жеңіл, жүрекке жылы тиетін» форматта ұсыну маңызды. Қажетті ақпаратты бір минуттың ішінде қамтамасыз етіп, қолжетімді ететін бірден бір жол – сайт пен қосымшалар. Уақыт көші қанша алға жылжып, әр салада техно¬логиялық өзгерістер орнағанмен сайт құрастыру саласы ілгерілемесе, маңызынан айырылған емес. Осы орайда қызылордалық сайт маманы Алмагүл Айтмағамбетовамен қызықты саланың қыр-сыры жөнінде сұқбаттасқан едік.– Алмагүл Аманжолқызы, бұл саланы неге таңдадыңыз?– Мамандығым – IT саласы. Негізі қазақ-түрік лицейін бітірген соң осы салаға бет бұрып, Алматы қаласындағы Халықаралық Ақпараттық Технологиялар университетіне оқуға түстім. Университетте кәсіби білімімді жетілдіріп, күрделі саланың сан қырын көрдім десем болады. Өйткені 2012-2016 жылдары дәл осы оқу орнында жүріп көптеген жетістікке жеттім. 2016 жылы көптеген республикалық, халықаралық жобаға қатысып, жүлделі орындарға ие болдым. Олимпиадаларда топ жарып жүрдім. Өзім қатты қызыққандықтан маған бұл салада іздену, білім алу күш бере түсті. Оқуға түскенде бейімделу керек болды, өйткені дайындықпен келмедім. Ал оқып жүргенде осы саланы таңдағаныма қатты қуандым, дұрыс таңдау екенін ұғына түстім. Себебі мен сүйікті ісімді таптым.– Соңғы жылдары сайт маманы көбейгенімен сұраныс азайған жоқ. Қызылорда облысы бойынша бұл сала қаншалықты дамыған?– Шыны керек, Қызылорда бойынша ақпараттық технология саласы төмен көрсеткіште. Басқа қалалармен салыстырсақ, бізде бұл бағытта арнайы жобалар, конкурс өткізілмейді. Оқып жүргенімде Қызылорда қаласына арнап дисконттық сервис түрінде сайт жасағым келгені есімде. Жасап, енгізіп көрдім. Бірақ сұраныс болған жоқ. Себебі біздің халық оған дайын емес еді. Сайттың қолданысы аз, сондықтан сұраныс та жоқ.Дегенмен мойындау керек, жылдан жылға жұмыс бірізденіп келеді. Сервистік мекемелер, тамақтанатын орындар арнайы сайт ашып, ақсап тұрған тұсты қолға алуда. Осылай халық сайтты қолдануға бейімделеді. Бірақ сайтты қолдану, онымен жұмыс жүргізу толық дамымаған. Теңіз де тамшыдан құралады ғой. Уақыт өте бұл саланы дамытып, басқаша көзқараспен қарайтын, сайтты жандандыратын кезге жақындап келеміз.– Сайт жасаудың қиындығы неде?– Сайт жасап, бағдарлама құрудың мамандар түсінетін бірнеше тілі бар, яғни әр адам өзі қалаған, өзіне ұнайтын тілді пайдалану арқылы оны құрастырып шығады. Әр программистің өзіне байланысты. Негізі сайт жасаудың ешқандай қиындығы жоқ. Қазіргі кезде қажетті дайын платформалар да бар. Бір күннің ішінде жасап шығуға болады. Нөлден бастап, арнайы білімсіз де кез келген адамға сайт жасап шығаруға мүмкіндік бар. Бірақ көп уақыт шығындалады. Бәрі сайттың бағасына, күрделілігіне байланысты. Дегенмен маман ретінде ешқандай қиындығы жоқ дей аламын. Ал сайт жасаудың рахаты – адамдардың өмірін жеңілдетуге, уақытын үнемдеуге септігімізді тигізе алатынымызда. Біздің қаладағы бірнеше ресторан сайт арқылы жұмыс жасайды. Ол тұтынушыға да, қызмет ұсынушыға да өте ыңғайлы.– Қосымша курс өткізіп, шәкірт тәрбиелеу жоспарда бар ма?– Иә, мұндай жоспар бар. Қазір Назарбаев зияткерлік мектебінде жұмыс істеп жүрмін. Оқушыларыма сайт жасауды, программа тілін үйретудемін. Ал қосымша шәкірт тәрбиелеу, арнайы курстар жасау ойда болғанымен, әзірге уақыт тапшы. Мүмкіндік болса әрине, бұл идеяны іске асырамын. Өйткені қызылордалық жастардың ақпараттық технология саласындағы сауатын арттырып, білімін жетілдіруге аз да болса ықпал еткім келеді.– Телефонға арналған қосымша жасаумен де айналысады екенсіз…– Иә, оны да университет қабырғасында жүргенде үйреніп, android пен ios платформасына бірнеше қосымша жасадым. Ойын бағдарламаларын құрастырып, плеймаркетке енгізген едім. «Қайсар» футбол клубына да арнайы қосымша құрастырғанбыз. Телефонға арналған қосымшаларды жыл сайын техникалық тексерістен өткізіп, жаңартып отыру керек. Негізі мұндай қосымшалар сайтқа қарағанда өте ыңғайлы. Халыққа сайтты ашып, сілтемеге өткенге қарағанда қосымшаны жүктеп алып, сол арқылы ақпарат алу тиімді деп ойлаймын.– Бір ерекшелігі, сайт құрастырумен онлайн айналысуға да болады. Тапсырысқа келген бір сайтты жасап шығаруға қанша уақыт қажет?– Өзім университет бітіргеннен кейін біраз уақыт фрилансер боп жұмыс істедім.Себебі интернеттегі платформалардан онлайн түрде тапсырыс қабылдап, сайт жасау арқылы ақша табуға мүмкіндік бар. Бұл жасөспірімдер мен декреттегі қыз-келіншектер үшін тиімді дүние. Өзім де декретте отырғанда сайт, телефонға арналған қосымшалар жасау арқылы ақша таптым. Интернет арқылы, тіпті, Америка сияқты ірі мемлекеттерден де сайт жасауға тапсырыс алып, жұмыс істеуге болады. Ол жақтың төлемақысы да жоғары.Ал бір сайт жасап шығаруға кететін уақыт қолданатын тәсілге байланысты. Жоғарыда айтқанымыздай, дайын платформалар арқылы құрастырсақ, бір күнде жасап шығаруға болады. Интернет дүкендерге арналғандай бірнеше беттік, көпфункциялы, күрделі сайтты жасап шығару 2-3 күн немесе бір айға дейін созылуы мүмкін.– Сайт жасау шығармашылық жұмыс десек те артық емес…– Дұрыс айтасыз, бір сайтты жасау үшін құрылымдық жағынан бөлек оның дизайны, жазбаның тартымды шрифті, суреттер мен ұсынылатын қызметтің ақпараты дұрыс орналасуы керек. Мұның бәрі – шығармашылық жұмыс. Сондықтан сайт жасауда арнайы команда болғаны дұрыс. Үлкен қалаларда сайт жасаумен айналысатын арнайы компаниялар бар. Оларда дизайнер бөлек, менеджер бөлек, бірнеше маман құрам болып қызмет етеді. Мұндай жағдайда сайт әрі сапалы, әрі тез жасалып шығады.Өз тәжірибемде біраз уақыт бұрын бір компанияда Қызылорда қаласына қатысты портал жобасына қатыстым. Әкімшіліктің тапсырысы бойынша өңіріміздің геопорталын жасауға атсалыстым. Бұйырса, жақында қолданысқа енуі керек. Білуімше, Қызылорда қаласында да сайт жасаумен айналысатын бірнеше команда, кішігірім компаниялар бар.– Сұқбатыңыз үшін, рақмет!

Алмагүл Айтмағамбетова: Сайт жасау саласы сұраныста

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Кез келген адам туралы өзінен бұрын киіну стилі айтады. “Қонақты киіміне қарап қарсы алып, ақылына қарап шығарып салатын” деген қазақ осыны меңзеген болар. Заман өзгеріп, құндылықтар ауысқанымен, киім өндірісі, сән әлемі қоғамнан маңызын жоғалтпай, керісінше, жаңалық жасау арқылы жаңа даму жолына түсіп, қажеттілікке айналып барады. Әсіресе, жастардың арасында стильге қатысты қызығушылық жоғары.Осы орайда қызылордалық «Jadior» жеке брендінің иесі, жас киім дизайнері Жадыра Құлмырзаевамен жеке кәсібі, тігіншілік өнері жайлы сұқбаттасқанбыз.– Киім тігу кез келгеннің қолынан келе бермейді. Бұл салаға қызығушылығыңыз қашан басталды?– Баланың дарыны, қарым-қабілеті кішкентайынан білінетіні рас. Есімді білгелі сурет салуға, тігінге қызыққанның бірімін. Бала кезімнен киім дизайнері болуды армандап, осы мамандықты таңдадым. Ол кезде қолда манекен жоқ, үйде отырып үйренетін ютуб жоқ. Болмаған соң домбыраны манекен етіп, белдемше тігетінмін. Ал 7-8 сыныптарда өз қатарластарыма белдемше, көйлектер тіге бастадым. Анамның көйлектерін «бұзып», өзіме басқа нәрсе тігіп алушы едім. Яғни киім тігуге деген алғашқы қызығушылығым мектеп кезде басталды.Бір оқиға ерекше есімде қалыпты. Үйде әжемнің қол машинасы бар-тұғын. Ешкім жоқта, тығылып отырып пайдаланамын. Үйдегілер оны білмейді. Машинаның инесі сынып қала беретін. Сондай кездің біріде анам: «Осыны үнемі кім сындырады?» деп қалды. Ұялдым да, ешкім жоқта машинаны пайдаланып, киім тігетінімді, инесін мен сындырғанымды мойындап едім, анам сол ескі машинаны маған сыйлыққа берді. Қуандым. Сол күннен бастап анамның киілмей қалған көйлектерін, пальтоларын өзіме шақтап тігіп алатын болдым. Сосын дәптерге неше түрлі қыздардың суретін салып, қиялымдағы көйлектерді кигізіп қоямын. Байқасам, бала кезімнен-ақ осы салаға нақты таңдау жасап, бет бұрыппын. – Қолынан іс келгенмен, көбінің кәсіп бастауға батылы жетпейді. Өз оқиғаңызбен бөліссеңіз…– Мектепті бітірген соң Қызылорда қаласындағы Қорқыт ата университеті физика-математика факультетінің жеңіл және тоқыма өнеркәсібі деген мамандығына оқуға тапсы¬рып, игеріп шықтым. Бір жағынан инженер-педагогпын. Бұл мамандықтың ішіне барлығы кіреді. Педагог, технолог, тігінші болуға да мүмкіндік бар. 2005 жылдан бастап Қармақшы ауданындағы №2 балабақшада тәрбиеші боп жұмыс істедім. Сол кезде балабақшаның балаларына арнап киім тігіп жүрдім, үйден де қосымша тапсырыстар қабылдайтынмын. Ал 2010 жылдан бастап №105 орта мектепте технология пәнінің мұғалімі ретінде қызмет ете бастадым. Онда 3 жыл жұмыс істедім де, кейін Қызылорда қаласына көшуімізге байланысты ұстаздық қызметті аяқтадым. Осылайша өз арманыма нақты әрекет жасайтын кезең басталды. Әлі есімде. Қаладағы бір дүкеннің бұрышынан жалға орын алып, бір түйір тігін машина, бір үтікпен кәсібімді бастадым. Ол кезде мақсатым ақша тауып, байып кету емес. Өзімнің жан рақатым үшін жақсы көретін ісіммен айналысқым келді. 200 теңгеге тапсырыс қабылдап жүрсем де, уақыт өткен сайын қызығушылығым арта түсті. Нәтижесінде бүгінгі күнге дейін 3 тігін цехын ашыппын. Сондықтан ал¬ды¬мен кішкентай болса да тұрақты әрекет керек. Ең маңыздысы – ойға келген нәрсені бастау.– Жеке брендіңізді жасау идеясы қалай келді?– «Jadior» – қызылордалық бренд. Бұл брендтің пайда болуына жастарға, әйелдерге сәнді киім, ерекше дизайнерлік туындыларды ұсынсам деген ішкі қалауым әсер еткен шығар. Бізде қырғыздардың, өзбектердің киіміне сұраныс көп қой. Өзіміздің киім де сұранысқа ие болса, ұлттық киім өндірісіне өз үлесімізді қосу арқылы өзге адамдарды да жұмыспен қамти алсақ деген ой болды. Негізінен жеке брендті жасауға түрткі болған өз өмірім, тұрмыстағы жағдай десек, артық емес. Өзіме бір ерекше киім іздесем, таба алмайтынмын. Көйлек алсам, міндетті түрде өзгертіп, өзім қалағандай болу үшін реставрация жасаймын. Осындай жайттардан соң неге өз брендімізді шығармасқа деген ой туындады. Қазіргі таңда азғантай ғана коллекция шықты. Алайда барлығына ұнап жатыр екен. Тұтынушылардан жағымды пікір естіп, алғыс алып, одан сайын қанаттана түстік. Бұйырса, алдағы уақытта коллекциямыз көбейіп, жаңа сән үлгісіндегі, сапалы киімдердің саны артатын болады.– Жадыраның туындыларына қызылордалықтардың көзқарасы қалай?– Көйлектегі ең маңызды нәрсе оны киетін әйел. Тігін сән саласына жататындықтан, бізде әйелдерге арналған киімдерге тапсырыс көп. Тойларға, кешкі кездесулерге арналған, күнделікті киюге арналған көйлектер тұрақты сұраныста. Сонымен бірге стандарттан тыс дене мүсініндегі толықтау немесе тым арық келген қыз-келіншектер өзіне сай, арнайы киім тіктіріп жатады. Көбіне реставрация жасаймыз. Қысқарту, ұзарту, басқа элемент қосу деген секілді. Тапсырыспен перделер де тігеміз.Жерлестеріміздің талғамы жоғары десек болады. Біздің брендтің туындыларына қызығып жатыр. Тіпті, намаз оқуға арналған ұзын көйлектер тігуге де ұсыныс тастады. “Алдағы уақытта тағы қандай киім шығады? Мүмкін, ерлер киімін де шығарарсыздар” деген сияқты ұсыныс-пікірлер де жоқ емес. Тапсырыс беруші риза болып, басқаларға бізді ұсына бастайды. Осылайша тұрақты тұтынушыларымыз көбейіп, жарнама өзінен-өзі жүзеге асуда. Өзім 2013 жылдан бастап ателье ашып, жеке жұмыс істей бастадым. Қазір тура 10 жыл болыпты. Ал жеке брендтің жұмысы енді қыза бастады.– Кәсібіңізге береке берсін!

Жадыра Құлмырзаева: «Jadior» жеке бренді қалыптасып келеді

Аймақтағы білікті дәрігер кеңес берді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/">Kyzylorda-news.kz</a>. Мемлекет тарапынан қолдау ретінде берілетін қайтарымсыз грантты ұтып алған Жансая Мейрамбекқызы цитрустық жемістерді жерсіндіру арқылы өнімге қол жеткізуде. Жуырда ерекше кәсіп иесімен сұқбаттасудың сәті түскен еді.– Жансая, бұл салаға қалай келдіңіз?– Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің 4-курс студентімін. Анам осы университеттің жылыжайында 10 жылдан аса уақыт жұмыс істеп, ғылыми бағытта студенттермен тәжірибе жасауда еңбек сіңірген. Ал қазіргі таңда әкем де, анам да «Болашақ» университетінің жылыжайында қызмет етуде. Анам Ақерке Тәжекеева – Болашақ мемлекеттік университетінің жылыжайында агроном, ауыл шаруашылығы ғылымының магистрі. Отбасымызбен түгел сол жылыжайда жұмыс істейміз.Негізінен анамның жылыжай саласында 25 жылдан аса тәжірибесі бар. «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің» деген мақал бар ғой. Сондықтан ата-анам өмірде де, мамандық таңдауда да алғашқы ұстазым десем артық емес.Университеттен бөлек үйімізде де түрлі мақсаттағы жеке жылыжайымыз бар. Қаладағы бірнеше мектептің жылыжай кешендеріне осы ғылыми бағыт бойынша кеңес беріп, сабақ өтіп тұрамыз. Мәселен, № 264, № 101, «Дарын» мектептерімен үнемі байланыстамыз. Сонымен қатар жеке кәсіпкерлердің жылыжайларына да анализ жасап, бағыт-бағдар көрсетіп жүрміз.– Цитрусты жемістердің патенті – өңірде бұрын соңды қолға алынбаған дүние. Грантқа ие болатыныңызға сенімді болған шығарсыз?– Осыған дейін де басқа бизнес жобаларды қорғап, грант конкурстарына қатысқан едім. Алайда ол кезде нәтиже болмады. Бірақ бұл жолы грант ұтатыныма сенімді болдым. Бизнес идеямызды жоба ретінде дайындап, ұсынғанда сұралған қайтарымсыз қаржының көлемі 5 миллион теңге болатын. Алайда конкурс бойынша іріктеу аяқталып, нәтижесінде 2 миллион 700 мың теңгеге ие болдым. Бұйырса, бұл қаражатқа лимон ағаштары мен құлпынай көшеттерін отырғызамын.Қызылордада цитрустық жемістерді патенттеп, өсіруді қолға алып жатқан алғашқы кәсіпкерміз. Оған арнайы авторлық куәлік алдық. Бұл бизнес идея қашан, қалай туындады? Осыдан біраз бұрын «Болашақ» университетінде цитрусты жеміс, соның ішінде лимонды жерсіндіру мақсатында эксперимент жасап көргенбіз. Екінші жағынан студенттерге ғылыми тәжірибе болсын дедік. Нәтижесінде жемістерді жерсіндірдік. Енді осы эксперименттің қорытындысы ретінде әдістемелік нұсқаулық жазып жатырмыз. Кітапша түрінде жасап, осы бағытта білім алатын студенттерге ұсыну міндеті тұр.– Қызылордада лимон егудің ерекшелігі неде? Қиындық болған шығар…– Ең алдымен құлпынай өсіріп көрдік. Жаңа жеміс түрін егіп көрудегі алғашқы мақсат – жерсіндіру. Оны зерттеп, қала ішінде егіп көрдік те, өсетініне көз жеткіздік. Жалпы жылыжайда қажетті технологиясын сақтай отырып, әртүрлі өнімдерді өсіріп көруге болады. Температурасын, ылғалдылығын бақылап, қажетті дәрумендер мен қорегін уақытылы өз мөлшерімен беріп, заңдылықтарын сақтаса, нәтиже беруі мүмкін. Әрине, бұрын егілмеген жаңа жеміс түрлерін еккенде, Қызылорда облысының топырағы бойынша тәжірибе болмағандықтан түрлі қиындық кездесті. Алайда қиындықтың бәрі – тәжірибе, білім. Бүгінгі күні жылыжайда лимон түйнек салып тұр.Екі жемісті қатар егуді жөн көруіміздің өзіндік себебі бар. Лимон ағашы алғашқы 2 жылында өнім бермейді, бірден түйнектемейді. Оларды күту керек. Цитрустық жемістер ылғалсүйгіш боп келеді. Сондықтан уақытты босқа жіберіп алмау үшін қосымша құлпынай егуді жоспарладық. Құлпынай еккеннен соң 1 айда-ақ жеміс береді. Бұйырса, лимонның алғашқы өнімін жинағанға дейін жергілікті жерге құлпынай сатып, кәсіп бастаймыз.– Сұқбатыңызға рақмет!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат

Нұрзат Қару: Мына әлемде бар екеніңді сезіну – бақыт