<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Театр - кез келген елдің мәдениеті көрініс тауып, талай тағдырлар тоғысатын, сан түрлі сезім сипатталатын, түрлі тақырыптан сыр шертетін мәдени орда. Киелі сахнаның арғы жағы мен бергі жағындағы қызметкерлер бұл мерекенің маңызын түсінеді. Атаулы күнге орай Н.Бекежанов атындағы Қызылорда облыстық Қазақ академиялық музыка театрының директоры Мұхтар Ниязов маңызды мерекенің мәнін мазмұндап, БАҚ өкілдерінің сұрақтарына жауап берді.<blockquote>- Бүгін театр саласы үшін дәстүрлі мереке. Ұжым болып асыға күтетін күн. Жан-жағымызды түгендеп, айналамызды бүтіндеп, өткенге көз тастап, болашағымызды саралап алатын театр саласының мерекесі. Біздің театрда болған әр туынды көрермен қауымның көз алдында. 2023 жылдың алғашқы қойылымы Шыңғыс Айтматовтың 95 жылдығына орай «Жәмилә» драмасының премьерасы көрерменге ұсынылды. Театр әлемінде Көрұғлыдай тау тұлға бейнесі алғаш рет Сыр сахнасында қойылды. Сондай-ақ, Театр сахнасында алғаш рет моноспектакль қойылды. Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының студенті Үсен Рамазанның режиссерлік қолтаңбасымен Ахмет Ақмоншақтың "Шырмауық" психодрамалық моноспектаклінің премьерасы өтті. Алдағы уақытта да өнерсүйер қауым үшін жаңа спектакльдер қойылатын болады”,- деді Мұхтар Мәуленұлы.</blockquote>Театрда сахналанатын әр қойылымда режиссердің өз қолтаңбасы болады. Басы, ортасы, аяғы бар дүниені қалыптастыру, қиялына қанат бітіру режиссердің еселі еңбегі екені сөзсіз.<blockquote>-Театр өнері нақты пайда табуға бағытталған сала емес. Тазалықты, шынайылықты талап ететін ерекше дүние. Дүйім жұрттың алдында белгілі бір рөлді сомдап шығу үлкен жауапкершілік. Бізде қазір жастар да бар, оларға бағыт-бағдар беретін орта буын да бар. Барлығы да осы бір өнерге адал болып, ел-халықтың алдында жоғары деңгей көрсетуде. “Бұлақ көрсең көзін аш” дегендей ізімізді басып келе жатқан жастардың әр жетістігіне тілекші болып, қуанып отырамыз, - деді Хұсейін Әмір-Темір Жүсіпұлы.</blockquote>Театр ұжымы көрерменнің жүрегіне жол тартатын талай туынды үшін тынбай еңбек етеді. Жасалған жемісті жұмыстың арқасында жетістікке жетіп жатқандары қаншама.Айта кету керек, театр ұжымы Ақтөбе қаласында өткен Т.Жүргеновтің 125 жылдығына арналған VI Халықаралық "BALAUSA" экспериментальді спектакльдер фестиваліне Ш.Айтматовтың “Жәмилә” драмасымен қатысып, "Үздік сценография" номинациясымен спектакльдің суретшісі Нұркен Қалымбетов марапатталды. Сонымен қатар, араға 17 жыл салып Алматы қаласына гастрольдік сапармен барып қайтты.Фото: өңірлік коммуникациялар қызметі&nbsp;

Бүгін - Халықаралық театр күні

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Өнер атаулыда жүйелі құрылым өзекті.&nbsp;Шығарманың мән-маңызын айшықтау үшін де бас-аяғын күзеп, тігісін жатқызу оңай шаруа емес. Осы орайда талғамға толы талпыныс пен көзқарасы алабөтен режиссер мамандардың кәсіби дағдысы оқырманға қызық көрінері сөзсіз. Сондықтан бүгінгі тақырыпты режиссерлік өнердің өзіне емес, саладағы сабақтастық әрі буындар танымына арнаған жөн секілді.Алдымен режиссердің сахнадағы салмағына үңілелік. Көп ұғымында аталған сала мамандары қойылымның көркемдік тұтастығын, кейіпкерлердің өзара қатынасын керек арнаға бұратын «сиқыршы» санатында. Бұл шындыққа да жанасады. Себебі білікті режиссер кейіпкердің ішкі-сыртқы бейнесі арқылы саяси-әлеуметтік, азаматтық ұстанымын білдіріп, күрделі мәселелерді ел назарына ұсынуға қауқарлы. Сапалы спектакльдің нәтижесінде аңғара бермейтін оқиға туралы тың түсінік қалыптастырып, өзге әлемге сапар шегуге болады. Оның үстіне режиссер шығармашылық процестен ләззат алып әрі шығарма авторы болса, әсер еселенері анық.Міне, осындай жан-жақты саланың Сыр бойындағы жүлгесі көңіл аударуға тұрарлық. Алғашқы театр ашылған өңірден небір майталман маман, танымы терең режиссерлер шықты. Ж.Әбілтаев, Р.Андриасян, М.Байсеркенұлы, Е.Оразымбетов, Х.Теміров, Мен Дон Ук, Т.Өтебаев секілді саңлақтар көрермен ықыласына бөленгені елге мәлім.Ұрпақтар сабақтастығы сақталды ма? Бүгінгі қалып қалай? Аймақтағы жаңа буын режиссерлердің деңгейі қандай? Дәстүрлі режиссерлік мектеп өкілдері несімен құнды? Осы сауал ойға орала береді.Өңірде қос өнерді бойына жиған әрі ақын, әрі режиссер Оңталап Нұрмахановты білмейтін адам кемде-кем. Біз айтқан дәстүрлі мектептің өкілі қанша жасқа жол көрсетіп, өнердің әліппесін үйретті. Танымы кең таланттарға қолдау білдіріп, Қызылордада театрдың өшпеуіне еселі еңбек етті. Барды ұқсату ғана емес, жаңа леп әкелу үшін де жаңашылдықтан қаймықпады. «Жастар театрын» құрып, өскелең ұрпақ арасында театрға бару мәдениетін қалыптастыруға тырысқанының өзі құрметке лайық.Білікті маман БАҚ-қа берген сұхбатында өнерге қадам басқан шағын былайша еске алады:<blockquote>«Бала шақта «Пионер», «Бал­дырған» газет-журналында өле­ңім жарияланып тұрды. Мектеп бітірген соң асқақ арманмен қарашаңырақ – ҚазҰУ-ға оқуға тапсырдым. Алайда жолым болмады. Ол кезде оқуға түсе алмай, ауылға кері қайтқан ең бір соры қайнаған жан саналатын. Ата-анаға да, ауыл-аймаққа қарайтын бет жоқ. Сонымен, қайтадан барып, құрылыс техникумына оқуға түстім. Болашақ құрылысшы болсам да, Мардан Байділдаев, Жарасхан Әбдірашев, Шөмішбай Сариев сынды ақын-жазушылардың есігін жағалап, әдеби кештерден құр қалмайтынмын. Кейбір шимайымды ағаларыма ұсынып, ақыл-кеңес алып жүрдім. Осылайша алдыңғы буын өкілдерінің ықпалымен өнерге келдім», – дейді маман.</blockquote>Білікті маманның сөзінше, режиссер үшін қойылым қою оңай емес. Пьесамен актерден бұрын танысып, астарын ұғып көру маңызды екен. Желдіртпе секілді көрінген мәтіннің астарында салмағы ауыр ой болуы мүмкін. Сондықтан жас режиссерлердің мәтінді ұға білуі қойылымды ашатын кілт деген пікірде. Кейінгі жастардың бойынан аталған құндылықты көруге талпынатынын айтқан.Әрине, ұрпақтар сабақ­тастығы қай са­ланы болсын алға жете­лейді. Алдыңғы буын­ның қателігі мен жетістігі кейінгі ұрпақ­қа бағдаршам іспетті жол нұсқары анық. Қызыл­ордалық жас режиссер Айбек Жолмырза да өзін Сыр бойындағы режиссерлік мектептің өкілі санайды. Тіпті шығармашылық еркіндік тұрғысынан қызылордалық режис­серлердің танымы биік екенін де айта кетті.<blockquote>«Жас режиссерлер спектакль қою барысында көп кедергіге тап болады. Кейбірі туа бітті қабілетінің жоқтығын байқағаннан режиссурадан бас тартса, кейбірі бойындағы мүмкіндігін дұрыс пайдалана білмегендіктен мамандықтан баз кешіп жатады. Алдыңғысы құп­тарлық болғанымен, соңғылары өкінішке әкеліп соғады. Ал, кейбіреуі дарыны жоқ болса да режиссураның атына бола малданып жүретіндері де жоқ емес. Қалай болғанда да өнерге келген жас буын жаңа формаларды іздену арқылы жаңалық ашып, суреткер ретінде сөзін айтуға дағдыланған жөн. Менің Сыр бойындағы режиссерлерден бай­қай­тын артық­шы­лығым да осы. Олар заман­заманына лайық өнер формасын іздеуге құмар», – дейді ол.</blockquote>Айбек – сценарист, режиссер ретінде танылып келе жатқан жас. Жастардың сүйікті туындысына айналған «Ұлы дала жанұясы», «Әкесінің баласы», «НяняMan», «Көке», «А4» секілді комедиялық сериал­дарға сценарий құру арқылы кәсіби ортада танылды. Көптеген кино және театр шығар­маларына режис­серлік етіп, білігін арттыруда. Қазіргі уақытта толықметражды фильмге сце­нарий жазу ісіне кіріскен.<blockquote>«Ал театр саласында жүйелі ізденіс, тұрақты шығарылым бар деп айтуға болатындай. Себебі 2018 жылдан бастап «Өнер қырандары» әзіл-сықақ театрының сцеранисі қызметін атқарамын. Қазіргі таңда шығармашылық ұжым қоржынындағы қойылымдар өзіндік бағытын қалыптастырып, мазмұндық ерекшелігін тапты деп ойлаймын», – дейді жас режиссер.</blockquote>Жаннұр Толағайқызы – режис­серлік дағдыны академиялық тұр­ғыда игерген маманның бірі. ЖОО орнын да кино және театр режиссері мамандығы бойынша тәмамдаған. Бүгінде жас талант көптеген отандық фильмнің жарыққа шығуына септесіп, кәсіби тәжірибе жинақтауда.<blockquote>«Кез келген нәрсе ұнатумен келеді ғой, көгілдір экраннан күнделікті көріп жүрген дүниелерімізді қызыға қараумен қатар оның артында кім тұратыны, олардың қалай жұмыс істейтіні мен үшін қашанда қызық болған. Сол дүниелерді жасау процесіне қатысу арманым болды. Әр адамның өз қөзқарасын жеткізуші құралы болады, нақтырақ айтсам, суретші суретпен, композитор музыкамен, ақын өлеңмен дегендей, ал менің құралым кино болғанын қаладым», – дейді маман.</blockquote>Жаннұрдың сөзінше, ұрпақтар сабақтастығы өнерде де берік орнығуы шарт. Сонда ғана өнердің болашағы берік болмақ. Осы мақсатпен ол&nbsp; қызылордалық ре­жис­серлер тарихы тақы­ры­бына ден қойып, ілкімді ізденіс үстінде. Алдағы уақытта туған жер туралы толымды туындыны жарыққа шығарып, жергілікті режиссерлердің жолын жалғауға ниетті.<blockquote>«Нағыз режиссер өзінің шабыты мен қиялынан ғана емес, шығармашылық ұжымның да ой-толғанысынан туындаған көр­кемдік ойлар мен бейнелерді де бір арнаға, белгілі бір шешімге бағыттай білуі керек. Режиссура мамандығының арнайы жа­зылған теориясы жоқ. Тек К.С.Станиславскидің актерлар­мен жұмыс жасаудың тәсілі мен танымал режиссерлердің тә­жіри­белерінен жинақталған ең­бектер мен ой-пікірлер ғана бар. Сондықтан Сыр бойындағы аға буын режиссерлердің шығар­масымен танысып, көкейге түйетін тұсын түртіп жүремін. Бұл – болашақ жобаға жасалған инвес­тиция», – дейді Ж.Толағайқызы.</blockquote>Режиссура – тек қана көркемдік шешімді ғана емес, үлкен жауап­кершілікті де қажет ететін өте күрделі мамандық. Еліңнің, көрер­меніңнің, ұжымыңның ал­дындағы жауапгершілік. Сон­дық­тан кәсіби білік пен ғасырлық тәжірибе жібін түйістіре білу маңызды. Жас таланттың кем-кетігін тү­гендеп, кемшілігін дұрыстауға аға буынның қауқары жететіні анық. Өз кезегінде жас буын да жаңа сүрлеу салып, дәстүрлі мектепті жауапкершілікпен жал­ғастырарына сенім мол.&nbsp;Фото: freepik.com

Қызылордалық режиссерлердің танымы биік

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Қазақ ән әлемінде өзіндік орны бар абыройлы жерлестеріміздің жұлдызды жолын жалғап келе жатқан жергілікті жас өнерпаздарды қолдау, шығармашылық шабыт сыйлау – біздің ортақ міндетіміз. Сол ортақ міндет аясында өзінің ең алғашқы жеке шығармашылық кешін өткізген Сырдария ауданының жас әншісі Ақбота Талғатқызымен сұхбаттасқан болатынбыз.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;– Ақбота, ең алғашқы шығармашылық кешіңіздің өтуімен құттықтаймыз! Көңіл-күйіңіз қалай?– Көңіл-күйім жақсы. Ең алғашқы шығарма­шылық кешім жақсы, жоғары деңгейде өтті деп ойлаймын. Мен шын жүрегіммен, ақ адал көңіліммен тыңдармандарыма басымды иемін. Талғамы биік тыңдарман қауымның көңілінен шығу оңай жұмыс емес.&nbsp;– Сізді аудандағы мәдени іс-шараларда әуелете ән шырқап жүрген жас әнші ретінде білеміз. Балалық шағыңыз туралы айтсаңыз.– Менің естен кетпес балдәурен балалық шағымда бақыт пен қуанышқа толы ерекше сәттер көп болды. Әкем мен анамның сүткенжесі болып, 1997 жылы өмірге келіппін. Есімі Сыр өңіріне белгілі дін қайраткері Қалжан ахун ауылында кіндік қаным тамды. Тыныс-тіршілігі адал еңбекпен ұштасқан берекелі ауылдың қарапайым отбасында өсіп-жетілдім.Үйдегі үш қыздың кенжесі болғандықтан кішкентайым­нан арманшыл едім. Алдымдағы қос әпкеме еліктейтінмін. Ерке болатынмын. Балабақшадағы еркелігімді, еркелігім деймін-ау балалық бұзықтығымды бүгінде анам зор тебіреніспен айтып отырады. Бәлкім анашым бала­бақшада тәрбиеші болып жұмыс істегендіктен сол кісіге арқа сүйеп, еркелеген шығармын…Мен өмірге келгенде әкем ерекше қуаныпты. Халқымыз «Қыз – елдің көркі» деп бекер айтпаған ғой. Шүкір, әкемнің сол қуанышы, бізге деген сезімі мен шексіз махаббаты бізді қанаттандырды. Анамыз екеуі бір үйде тетелес өскен үш қыздың бақыты үшін барын салды. Сондықтан да мен перзент ретінде балдәурен балалық шағым бақыт пен қуанышқа толы болды деп айта аламын.– Ал мектеп пен студенттік жылдарыңыз туралы не айтасыз?– Жоғарыда айтып өткен бақытты балалық шағым өсе келе оқушылық кезеңге ұласты. 2004 жылы ауыл мектебінің табалдырығын имене аттап, №126 орта мектептің ұстаздарынан тәлім алдым. Мен оқыған мектептен ұстаздар сенімін, ата-ана үмітін ақтаған елімізге белгілі азаматтар түлеп ұшқанын әркез мақтан тұтамын.Өміріме айналған өнерге алғашқы қадам­ды мектепте жасадым десем де болады. Мектепішілік іс-шараларға белсене қаты­са­тынмын. Ән айтып, би билеп, түрлі қойы­лымдарда өнер көрсетуші едік. Өнерге деген сол талпыныс, ізденіс, бала күнгі арман 9-сыныптан кейін Қазанғап атындағы Қызылорда музыкалық колледжіне же­теледі.– Қай мамандық бойынша білім алдыңыз?– Колледжде «Академиялық ансамбль» мамандығы бойынша оқыдым. Тұрмағамбет атындағы халық аспаптар оркестрінің солисі, Қазанғап атындағы Қызылорда музыкалық колледжінің оқытушысы, «Құрмет» орденінің иегері Самал Байсейітованың сыныбында білім алып, 2017 жылы бітірдім. Студенттік жылдары облыс көлеміндегі мәдени-көпшілік іс-шаралар мен байқауларға қатысып, білімімді кәсіби тұрғыда жетілдіруді мақсат еттім.– Еңбек жолыңыз, бүгінгі жұмысыңыз жөнінде білсек.– Алғашқы еңбек жолым 2017 жылы Сырдария аудандық мәдениет үйінде басталды. Алғашында «Дала дидары» халықтық-мәдени үгіт бригадасының құрамында өнер көрсеттім. Әріптестерімізбен бірге ауыл­дарды аралап, ұжымдармен кездесіп, өз өнерімізді паш еттік.Аудандық мәдениет үйінің директоры Нұрхан Көшербаев біз секілді жас мамандарға әркез қолдау көрсетіп, бағыт-бағдар беріп келеді. Қазіргі таңда Сырдария аудандық мәдениет үйінің әдіскері ретінде еңбек жолымды жалғастырудамын. Ең алғашқы еңбек жолым бірлігі бекем, тірлігі көркем, өнері өркен жайған іргелі ұжымда басталғанына қуанамын. Мәдениет саласының майталманы атанған аға буын өкіл­дерінен үйренеріміз көп деп есептеймін.Еңбек жолымның басталуы өміріме көп өзгеріс әкелді. Алға ұмтылуды, ізденісті серік етуді, жетістікке талпынуды үйрендім. Бірақ, адам өмірі, әсіресе өнер адамының өмірі әркез қуаныштан құралмайды екен... 2017 жыл – мен үшін сындарлы да сынақты жыл болды. Тамыз айында ауыр науқастан әкеміз бақилық сапарға аттанды. Алланың ісіне шара жоқ десек те, көңіліміз күпті болып, жан-дүниеміз жабырқап, жүрегіміз де, жүзіміз де ыстық жасқа толды. Адамда арман таусылған ба? Шіркін, ардақты әкем алғашқы шығармашылық кешімнің төрінде отырып: «Менің арманшыл қызым биікті бағындырды» деп маңдайымнан сүйсе, менен бақытты жан болмас еді-ау... Әкеге деген сағыныш – мәңгілік сағыныш болып қала бермек.– Болашақта қандай жоспарларыңыз&nbsp;бар?– Қазір мен жаңашылдық пен мүмкіндіктерге толы өрлеу кезеңіне қадам бастым. Өнер – ұшы-қиыры жоқ, қызығы да, қиындығы да мол үлкен сала. Осы жолда мен тыңдармандарыммен биікпін, мықтымын, бақыттымын. Өнерге, өнер адамына құрмет көрсетіп, алтын уақытын бөліп, концертіме келетін әрбір жанға шексіз алғысымды айтамын. Бұйырса, көпшілікке көтеріңкі көңіл-күй сыйлап, бойымдағы таланттың бәрін талғамы биік тыңдарманға арнайтын боламын. Шығармашылық ізденісім абыроймен және сәттілікпен ұштасса, бәрі жақсы болады.&nbsp;– Сұхбатыңызға рақмет!&nbsp;

Сырдариялық өнерпаз алғашқы шығармашылық кешін өткізді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгін аудан әкімі Берік Сәрменбаев "AMANAT" партиясының аудандық филиалында тұрғындарды жеке мәселелері бойынша қабылдаған болатын.Қабылдауға 6 тұрғын келіп, өз мәселелерін көтерді. Олар кәсіпкерлік, балық шаруашылығын дамыту, тұрғын үй құрылысы үшін жер телімін алу, аудан орталығында жүргізіліп жатқан құрылыс нысандарының жай-күйі, тұрақты жұмысқа орналасу мәселелерімен жүгінген еді.&nbsp;Аудан басшысы кәсіпкерлік саласында мемлекеттік бағдарламалар арқылы кәсіп бастауға болатыны жөнінде, жұмыссыздық мәселесі бойынша мамандықтарға сәйкес сұраныс болған жағдайда бос жұмыс орындарына кезектілікпен жіберілетіндігін түсіндірді. Басқа мәселелер бойынша да тиісті заңдылықтарға сәйкес жұмыстар жасалатынын айтты.&nbsp;– Жалпы аудан көлемінде жергілікті халық жеке қабылдауына жазылып, жеке мәселелерін көтеріп жатады. Шын мәнінде, әрбір қабылғау келген азаматтардың өтініш-тілектерін тыңдау арқылы мәселені басты назарға аламыз. Әрине, кез келген салаға жауапты басшыларға тұрғындардың мәселесін шешуге қатысты жұмыстар жүргізіледі. Мәселенің маңыздылығы зерделенеді. Кезең-кезеңі бойынша шешімі табуға тиісті дүниелер түбегейлі қарастырылады, – деді аудан басшысы.&nbsp;Аудан әкімі Берік Әбдіғаппарұлы тиісті сала басшыларына жеке қабылдауға келген әрбір тұрғынның мәселесін бақылауға алу жөнінде тапсырма берді.&nbsp;

Аудан әкімі тұрғындарды қабылдады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;&nbsp; Қызылорда қалалық ардагерлер кеңесінің кезекті пленумы өтті. &nbsp;Жиынға қала әкімінің орынбасары Дархан Тұрсынбаев, облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Серік Дүйсенбаев, пленум мүшелері мен қоғамдық ұйымдар құрамындағы ардагерлер қатысты. Пленумда бұған дейін қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы қызметін атқарып келген Сұлтанбек Тәуіпбаевтың өткен жылы атқарған жұмыстарының есебі тыңдалды.&nbsp;Жарыссөзге шығып сөйлеуші пленум мүшелері кеңес жұмысына оң бағасын берді. Кеңес қаулысымен Сұлтанбек Тәуіпбаевты басқа жұмысқа ауысуына байланысты кеңес төрағасы міндетінен босатылды. Оның орнына қоғам қайраткері Шакизат Төребаевтың кандидатурасы ұсынылып, пленум мүшелері бірауыздан қолдады.&nbsp;Жиын соңында қала әкімінің орынбасары Дархан Тұрсынбаев және облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Серік Дүйсенбаев Сұлтанбек Тәуіпбаевтың осы кезге дейін атқарған қызметіне ризашылық білдіріп, сый-сияпат жасады. Ал ұйымның жаңадан сайланған төрағасы Шакизат Хамитұлының жұмысына сәттілік тіледі.Айта кетейік, бүгінде облыс бойынша 32 мыңнан астам ардагер кеңес құрамына тіркелген. Облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Серік Дүйсенбаевтың айтуынша, қарияларға жергілікті әкімдік тарапынан, жеке кәсіп иелерінен қамқорлық жасалуда.&nbsp;Алайда осы пленумға қатысып, өз өтініштерін айтқан ардагерлердің&nbsp; мәселесі де назарға алынатынын жеткізді. Бүгінде ардагерлерді алаңдатып отырғаны – қоғамдық көлікте тегін жүру жайы.&nbsp; Қарттардың көтерген бұл өзекті &nbsp;тақырыбы талданып, шешімін тапса дейміз.

Ардагерлер ұйымында жаңа төраға

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Көктем – тазалық пен көктеп-көгерудің кезі. Қазалы аудан аумағын жиыстырып, туған топырақты түлетуге, сондай-ақ, көркейтіп-көгалдандыруға қазалылықтар көктемнің алғашқы күнінен бастап-ақ, бел буа, білек түре кірісіп кетті.&nbsp;Ұлыстың ұлы күні қарсаңында, Әйтеке би кенті көшелерін қоқыстан тазартып, көктем келбетінің әсемдігіне үлес қосу мақсатында жылдағы үрдіс бойынша, сенбіліктер де әр сенбі сайын үзілмей өткізілуде.&nbsp; Қазалы ауданы, Әйтеке би кенті әкімдігі ұсынған мәліметке сенсек, тазалық айлығы басталғаннан бекітілген кестеге сәйкес, жеті аймақ бойынша, сенбілік серпінді жүргізілген. Аталған аймақтардағы тазалық жұмыстарын ұйымдастыру Қазалы ауданы әкімінің орынбасарларына, аудан әкімінің аппарат басшысына, Қазалы аудандық мәслихат төрағасына жүктелген.&nbsp; Тиісті тапсырма аясында кент орталығындағы алпыс бес көшенің көркі ретке келтірілді. Ал, мекен шырайын кіргізіп, қоршаған ортаға әдемілік сыйлайтын маңызды шараға сексен беске жуық мекеме, нақтырақ айтсақ, сегіз жүз елу адам ұйымшылдықпен атсалысты. Тазалық жұмыстарын жеңілдетуге, сондай-ақ, сенбілік нәтижесінде жиналған қоқысты арнайы орындарға тасымалдауға он техника жұмылдырылды. Бөлінген көшелер мен аумақтарда шөп шабылып, қоқыстар жиналып, жол жиектері тазартылды. Бұл шарадан тұрғындар да қалыс қалмай, белсенділік танытты.&nbsp; Әйтеке би кенті көшелеріндегі тынымсыз тірлікке қарап, тазалық жұмыстары жақсы қарқынмен жалғасып жатыр деуге негіз бар. Өйткені, игі іске жұмылған тұрғындар өздерінің жауапкершіліктерін байқатуда. Олар, "Көптің ісі жоғалмас" деген даналыққа жүгініп, маңызды міндетті ыстық ықыласпен орындауда. Бұл ретте, жергілікті атқарушы билік өкілдері де жақсы іске жаршы болып отырғандығын айта кету керек. Олар көптің ісіне үн қосып қоймай, тазалық жұмыстарын жіті қадағалап отыр. Әкімдік қызметкерлері Әйтеке би кентінің сәулеттік келбетін жақсарту мақсатында барлық мекеме, кәсіпорындарға, кәсіпкерлік субьектілеріне қоршаған қоршаулары мен қақпаларын, аулаларын таза ұстау мақсатында сырлау, әктеу, жаңарту жұмыстарын жүргізу жөнінде ескертпе хаттары таратып, тұрғындармен үйлесімді жұмыс атқаруда. Осы міндеттерді үйлестіруге арнайы үш маман бекітілген. Бүгінде, олар тынымсыз түсіндірме жүргізуде. Осындай, жұмыстардың аясында он үш мектеп, алты балабақша, алты денсаулық сақтау мекемелері сырлап, жаңарту жұмыстарын жүргізуде.&nbsp; &nbsp;

Кент көркі – көптің ісі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> «Приговор» фильмі шынайы оқиғалар негізінде. 2009 жыл. Ыстықкөл жағалауындағы шағын қала. Басты кейіпкер-ҰҚК қатарына кіруді армандайтын оқушы Ақтан әділет жүйесінің әділетсіздігіне тап болады. Жергілікті депутат ұлы Аланды қорғау үшін бәрін жасауға дайын. Заң бойынша әділеттілікке қол жеткізбей, Ақтан бала кезіндегі досы Кубамен бірге сот ғимаратын қолында қарумен басып алады. Ауладағы балалар жергілікті билік жүйесіне қарсы тұра ала ма?&nbsp;<figure class="media"><div data-oembed-url="https://www.youtube.com/watch?v=Ox389ct_tYU"><div style="position: relative; padding-bottom: 100%; height: 0; padding-bottom: 56.2493%;"><iframe src="https://www.youtube.com/embed/Ox389ct_tYU" style="position: absolute; width: 100%; height: 100%; top: 0; left: 0;" frameborder="0" allow="autoplay; encrypted-media" allowfullscreen=""></iframe></div></div></figure>

«Приговор» фильмі көрерменге жол тартты 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Жастығыңа қарамастан қарым-қабілеті арқылы көпті тәнті етіп жүргендер бар. Соның бірі – Досбол Нұрылла. Музыкаға машықтығы мамандығынан қашық етпейтін көрінеді. Өлеңнен өрнек құрып, сан мен саздың әлемінде өзіндік орнын қалыптастырып үлгерді. Бірқатар туындысын өнер жұлдыздары шырқап жүр. Әннен мән, сөзден нәр кетпеуін назарға алатын Досболмен әңгімелескен едік.<h2>Мамандығым – математик, хоббиім – өлең жазу</h2>Өңіріміздегі іргелі оқу орны М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжін математика мамандығы бойынша тәмамдадым. Білімім есеп-қисапқа байланысты болса да, жаным өлең-сөзге жақын. Дей тұрғанмен диплом үшін төрт жыл оқып, сандық түбіне сақтамайтынымды сездім. Қазіргі таңда мұғаліммін. Ал әнге сөз жазуды хоббиім ретінде қарастырамын. Сайып келгенде сан мен сөздің арасы алыс емес. Өнер өлкесінде жүруіме де сол себеп. Неге десеңіз, әнге сөз жазуда да есеп пен шартқа жүгінесің. Ауытқып кетуге болмайды, мұндайда сүйсініп тыңдайтын музыка жарық көрмейді.Ермек үшін яки еріккеннен өлең жазған емеспін. Себебі сөз құны мен құдіретін түйсігіммен түсінемін. Әлбетте білім мен өнер саласының жүктейтін жауапкершілігі жеңіл емес. Соған қарамастан екеуін де теңгерімде ұстауға тырысамын.<h2>Ақынның бәрі әнге сөз жаза алмайды</h2>Жазба ақын, айтыскер және әнге сөз жазатын ақын болады. Бірақ әннің иіріміне түсіп, сөз жазу тіпті қиын. Поэзияда көкейге түскен, көңілді селт еткізген ойды көркемдеп, қалағаныңша жазуға мүмкіндік бар. Шумақта шектеу болмай, буын санын да өзі шешеді. Ал әндегі ырғақтың ырқына көніп, буынға байланып, нотасына түсу оңай емес. Сөйте тұра музыканың мазмұнын ашатын мағыналы ойды жеткізу де маңызды. Ән мен сөзде үйлесім болғанда ғана жүрекке жетеді.<h2>«Көзмоншағым» әні хит болады деп ойламадым</h2>Махаббат тақырыбында жиі қалам тербейтінім рас. Сондықтан біршама ән лирикалық бағытта жазылған. Оны да түрлендірудің тәсілі бар ғой. Сезімді сөйлетіп, бірде мұңды, бірде қуанышты етіп жазамын. Әсіресе, «Көзмоншағым» әні кең таралып, әлеуметтік желілерде жақсы қаралым жинады. Әуелгіде ән туралы ештеңе ойламадым. Бірақ Жандос Қаржаубай хит болады деді.&nbsp;Саз бен сөздің сиқыры адамды елітіп, жүректі тебірентетіні жасырын емес. Сондықтан тыңдарман талғамынан шығу үшін көпірме көбік сөзге емес, жұп-жұмыр етіп жазуға тырысып бағамын. Десе де бір тақырыптың төңірегінде айналшықтап қалу мақсат емес. Жан-жақты бақ сынап көруден именбеу керек. Әке-ана жайында жазылған әндер бар. Қазір патриоттық сарында да хит ән жазсақ деген ой бар.Негізі ақын мен сазгердің бір-бірін түсіне алуы татымды туындының жарық көруіне ықпал етеді. Сезім-күйін айтпай танып, үнсіз ұғыну – нағыз шығармашылық процесс. Қазір Айдын Сәндібаймен бірлесе жұмыс істейміз. Айдынның әуезді әуеніне сөз жазу үшін тосылмаймын. Тыңдағаннан-ақ сөздер жүректен төгіліп, үнге сай төселе кетеді. Бүгінде ел арасына танылған әніміз көп. Эстрада жұлдыздары шырқап, өз деңгейінде орындап жүр.<h2>Кавер – 50 пайыз дайын ән</h2>Көңіл құсын құйқылжытар әннің естісі де, есері де бар. Тыңдарман талғамы әртүрлі екеніне талас жоқ. Қай әннің қай уақытта хит боп кетерін болжап білу мүмкін емес. Ойға салмақ түсірер туынды жазсақ, ойнақы әнге құлақ қоятындар бар. Халтура ән де көбейіп кеткені жасырын емес. Қысқасы, тың ән жазу өте қиын. Көбі кавер айтуға әуес. Ол дайын ән ғой, өңдеп, қайта танымал етуге болады. Ескі әндердің жаңарып жатқаны да сол. Әуені өзгергенімен, ой мазмұны сақталған соң тыңдармандар да жаңа нұсқада тыңдауға бейім.

Досбол Нұрылла: «Лирикалық бағыттағы әнім көп» 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Бүгінгі біздің жүрекжарды сұхбаттың қонағы – Нартай Бекежанов атындағы&nbsp; облыстық қазақ музыкалық драма театрының актері, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, «Құрмет» орденінің иегері, Қызылорда қаласының «Құрметті азаматы»&nbsp; Бақытбек Алпысбаев.&nbsp; Еңбегімен ел құрметіне бөленген танымал өнер тарланына жақында ҚР Президентінің өкімімен мәдениет саласындағы Мемлекеттік стипендия табысталды. Бұл жаңалық күллі Сыр бойының өнеріне деген жоғары құрмет деп білдік.&nbsp; Жоғары марапатқа ие болып&nbsp; алты алаштың мақтанына айналған Сырдың даңқын асқақтатқан&nbsp; өнер иесімен сұхбаттасудың сәті түскен еді.– Өзіңіз өмірге келген Сыр өңірі жұртшылығын ақжолтай жаңалы­ғыңызбен қуантып жатсыз. Жоғары марапатты алып жатқанда қандай көңіл-күйде болдыңыз?– Әрине, үлкен толғаныста, тебіреністе болдым. Биыл Құдайға шүкір, ұжымның ұсынысы бойынша мемлекеттік стипен­дияны алып жатырмыз. Сонда да корифейлердің ортасында, ақын-жазушылар, суретшілер, Асанәлі ағамыз, Сәбит Оразбаев бастаған мықты өнер тарландарымен бірге мемлекеттік сыйлық­ты алу үлкен қуаныш, зор мәртебе. Бұл 55 жылдай театр сахнасында жүрген ең­бегімнің жемісі деп ойлаймын. Әлі де Құдай қаласа жүрегіміз соғып тұрса бойымыздағы өнерімізді халыққа беріп, талай кейіпкерді сомдаймыз деген үміт бар. Көрерменсіз театр тұл дегендей көрер­меннің көңілінен шықсақ&nbsp; сол біз үшін үлкен бақыт.&nbsp;– Балалық&nbsp; шаққа саяхат жасасақ. Бала Бақытбек қан­дай болды?– Балалық шақ деп айтып қалдыңыз. Менің шығармашылығым тақпақ оқудан басталған. 1961 жылы Ю. Гагарин атын­дағы мектеп интернатқа қабылданып, 7-сыныптан бастап конферанс болып жүр­дім. Сосын мұғаліміміз марқұм Қырғызбай Алпысбаев пьесалар қойып, сонда ойна­дық. Үнемі тақпақ жаттап жүрдім. Актер болуды 6-7 кластан бастап арман­даған­мын. Мектеп бітіргеннен кейін әкеміз қайтыс болды да, әртүрлі жұмыс істеп, отбасына, анамызға қарау керек болды. Екі жыл жұмыс істегеннен кейін барып 1968 жылы М.Әуезов атындағы театрдың жанындағы екі жылдық студияға түсіп, соны жақсы бағамен бітіріп шығып, бірден Қызылордадағы театрға жұмысқа келдім.– Жүрек толқытқан алғашқы қойы­лымыңыз жайлы айтсаңыз…– Келген бойда бізге алғашқы рөл берді. Марқұм Тынымбек Пірімжанов деген ағамыз ауырып қалып, түсірілім тоқтап тұр екен.&nbsp; Мұхтар Әуезовтің «Айман-Шолпан» спектакліндегі Арыстанның рөлін маған берді. Сонымен біз гастрольге шығып келдік.&nbsp; «Бажалар мен балдыздар» деген спектакльдегі Шәріп Мәрленов деген ақсақалға дублер ғып берген. Премьераға 2-3 күн қалған кезде ол кісі жақын інілері қайтыс болып, рөлін мен ойнадым. Жұбайым боп менен 30 жас үлкен Шолпан Бакирова апамыз ойнады. Ол менің театрдағы дебютім болды.– Өзіңізге бекітілген рөлді сом­дап болғанша тыным таппайтын боларсыз?– «Өнер адамының көңілі қай кезде болсын көктем күніне өте-мөте ұқсас келеді. Көктем бірде шуақты, бірде жауынды, бірде дауылды. Актер кейде сыршыл, кейде жыршыл, кейде жарқын кейде тұйық, кейде мұңды» деген екен театр сыншысы Әшірбек Сығай. Әр рөлді ойнағанда көңілімнен шыққанша дамыл таппаймын. Үйге келгенде де ойымнан шықпай толғатып жүремін.– «Біз періштеміз бе?» пьесасында­ғы Табан атты тергеушінің рөлін сомдап­сыз.&nbsp; Мінез құлқыңызға сай келмейтін рөлді ойнағанда қиналмайсыз ба?– Осы уақытқа дейін 230-дай рөл ойнадым. Мінез құлқымызға сай келетін кейіпкер іздемейміз. Әр рөл өзіңнің ішіңнен шыққан бала сияқты. Бірақ оның етене жақын болатындары бар ғой. Мысалы, «Біз періштеміз бе?» қойылымындағы Табан рөлін ойнадым. Ол – тергеуші. Кейін сол Сәкен Сейфуллиндер ақталған кезде&nbsp; 1953 жылы өзін-өзі атып өлтірген адам. Ол тарихта болған адам. Соның рөлін ойнағанымда театр&nbsp; сыншылары&nbsp; да, Мәскеуден келген Михайл Мишаков деген орыс сыншысы да менің осы Табан рөлімді мақтады.&nbsp; Оған да риза боп, төбем көкке жетті. Осындай тарихи образдарды дайындаған кезде көз майын тауысып, кітап ақтарудан жалыққан емеспін. Қандай құрмет те ерен еңбекпен келеді. Әрине, театр актерлері&nbsp; жан-тәнімен образға кіріп, тер төгіп ойнамаса&nbsp; шебер қойылым болмайды.– Осындай танымал дәрежеге жеткенше сізді өнерге баулыған ұстаз­дарыңыз көп болар…– Сахна саңлағы Қазақстанның еңбек сіңірген артистері Оралбек Әбдімомынов, Тұрысжан Айнақұлов, Қазақстанның халық әртістері Шолпан Бәкірова, Серік Шотықов, Жібек Бағысова секілді майтал­мандардан көп нәрсе үйрендім. Олардан бөлек, Есмұхан Обаев, Төреш Тұңғышбаев, Тастан Өтебаев, Павел Ширшов, Жақып Әбілтаев, Жақып Омаров, Мұрат Ахманов, Тұңғышбай Жаманқұлов, Маман Байсеркеновтермен қызметтес болдым. Актер ретінде өсіп-жетілуіме, әсіресе, Қазақстанның халық әртісі, марқұм Ерғали Оразымбетов, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, театрдың көркемдік жеткшісі, режиссер Хұсейн Әмір-Темір өлшеусіз үлес қосты.– Көңіліңізден шыққан рөлдер туралы айта кетсеңіз…– Ең мықты рөлдің бірі өзімнің жа­ныма жақын Иран Ғайыптың&nbsp; «Күшігінен та­ланған» спектакліндегі Ақсақ Темірдің рөлі, Шыңғыс Айтматовтың «Жан пида» романы бойынша жазылған пьесасындағы&nbsp; Әбди Каллистратовтың рөлі, «Еңлік Кебектегі» Жапалдың рөлі. 14 жасар Жапалдың&nbsp;&nbsp; рөлін&nbsp; кішкентай кезімнен 50 жасыма дейін ойнадым. Тағы бір жақсы көріп ойнаған рөлім Кәмиланың 60 жылдығына арнап қойылған Егембер­диеваның «Көресіңді көрмей» деген спектаклі әлі сахнадан түспей келе жатыр. Сонда басты рөлде Кәмила екеуміз ойнаймыз. Кәмила Ақдидардың, мен Өмірсеріктің образын сомдадық.– Жан жарыңыз Кәмила апай екеуіңіз өнер айдынында қатар жүзіп келесіздер. Бақыттысыздар ма?– Адам баласы өмірде екі нәрседен қателеспеу керек. Бірі – жар, екіншісі – ма­мандық таңдаудан. Осы тұрғыдан алғанда мен өзімді&nbsp; бақытты санаймын. Өйткені мамандығым арқылы өмірлік серігімді таптым. Кәмила екеуіміз бүгінде немере сүйіп, отбасы бақытына бөленіп жүрміз.&nbsp; Жұбайымыз екеуміз бақытымызды театр­дан тапқанымызға Аллаға шүкіршілік етеміз.– Шығармашылық еңбегіңіз қанша­лықты бағаланып жүр?– Төккен тердің өтеуі бағаланып жүр.&nbsp; Қалың көрермен де біздің сыншымыз.&nbsp; Олар ылғи өнерімізді қолдап, алғысын жаудырудан жалыққан емес.&nbsp; 1990 жылы Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, 1998 жылы үздік актер атандым. Ширек ғасырға жуық уақыттан бері театрдың қоғамдық жұмысынан қол үзген емеспін. Он бес жылдай кәсіподақ ұйымын басқардым. 2004-2006 жылдар аралығында театрды басқардым. Осы кезде біздің өнер ұжы­мы Қостанай, Астана, Қазан, Алматы қалаларындағы театр фестивальдеріне қаты­сып, олжалы оралдық. Адал қызметім үшін 2005 жылы Президент Жарлығымен «Құрмет» орденін иелендім. Еңбегімді елеп жатқан халқыма ризамын.&nbsp; Еліміздің жоғарғы марапатына лайық болып танылып, Сыр елінің мәртебесін көтерсем арманым жоқ.– Сұхбатыңызға рахмет.&nbsp;&nbsp;

Бақытымды театрдан таптым

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;Жыл басындағы жаңалықтың бірі – мораторий мәселесі. Қазақстанда шағын және орта бизнесті дамыту үшін 2020 жылы оларды тексеруге үш жылдық мораторий жарияланды. Оның мерзімі былтыр ұзартылған. Бастапқыда мораторий 2023 жылғы қаңтарда аяқталады деп жоспарланған. Алайда былтыр Мемлекет басшысы оның мерзімін тағы бір жылға ұзартты. Осылайша шағын бизнесті тексеруге мораторий 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап аяқталды. Ал кәсіпкерлерді не күтіп тұр? Олардың алаңдауына себеп бар ма?Өңірдегі ахуал қалай?Қала бойынша 30 мыңнан аса шағын және орта кәсіпкерлік тіркелген. Жалпы өңірдегі кәсіпкерлердің жайы қалай болмақ? Бұл сұраққа облыстық кәсіпкерлер палатасының директоры Пірмұхаммед Сыздық жауап берді.– Негізі мораторий мерзімі пандемияға сәйкес келгендіктен «Атамекен» ұлттық палатасы бір жылға создырған болатын. Кә­сіпкерлер құжат­тарын заңға сәйкес­кестендіріп, реттеп ал­сын деген мақсатта уақыт берілген еді. Одан соң тағы бір жылға созылып, биыл аяқталып отыр.Біз заңмен жү­ретін зайырлы мем­лекетпіз. Әр сала талаптарға сай жұ­мыс істеуі керек. Осы мәсе­леге байланысты біз кәсіпкерлермен бірнеше кездесу өткіздік. Оған арнайы тексеруші мемлекеттік органдарды шақырттық. Кез­десу барысында да айтылды, мораторий аяқталысымен кәсіпкерлер нысанына барып, бірден айыппұл салынбайды. Алдын ала ескерту беріледі.Сонымен қатар егер кәсіп иесі өзінің кәсібінде қандай кемшілік барын білгісі келсе, тексеруші орындарға өтініш тастаса болады, сол бойынша тексеру жүргізіліп, жұмыс реттеле береді. Мәселен, төтенше жағдайлар департаментінің мамандарына алдын ала өтініш тастаса, олар барып тексереді. Егер өртке байланысты бір қауіпті жағдай анықталса, дұрыс еместігін айтып, оны жөндеу қажеттігін түсіндіреміз. Осылай алдын алса, мәселені оңтайлы шешуге болады деген ойлар айтылды, – деді палата директоры.Кәсіп иелеріне қатты қысым көрсетілсе…Қазіргі күні әр сала бойынша call-орталықтар жұмыс істеп тұр. Осындай орталық кәсіпкерлерде де бар.– Ескере кететін жайт, егер кәсіпкерлерге тексеруші орган жақтан қатты қысым болып жатса немесе басқа да жағдайларға байланысты республика бойынша 1432 call орталығы бар. Соған хабарласуға болады. Кәсіпкерлер тексеру барысында артық кеткен жерлер болса айтып отыруы керек. Сол кезде біз де өз тарапымыздан тоқтатуға жұмыс істейміз, – деді Пірмұхаммед Сыздық.Палата директорының айтуынша, ай­мақтағы, қаладағы кәсіпкерлер арасында түсіністікпен, ұйымшылдықпен бірлесіп жұмыс істеу деңгейі жоғары.– Кәсіпкерлерге мораторий мерзімі аяқталды деп қорқуға еш негіз жоқ. Жұмыс заң аясында жүргізілсе, оған қауіп төнбейді. Жалпы бизнес құрылымдары өздерінің, тұтынушылардың қауіпсіздіктері үшін заң талаптарын орындағаны дұрыс. Осы орайда барлық кәсіпкерлерді де, тексеруші орган өкілдерін де бізбен тығыз байланыста болып, жұміс істеуге шақырамыз, – деді Пірмұхаммед Сыздық.Кімдер айыппұл төлейді?Бұл сұраққа облыс прокуро­рының аға көмекшісі Бекзат Орынбаев былай деп жауап берді:–&nbsp; Президент Жар­лығына сәйкес 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін шағын кәсіпкерлік субьектілерін, оның ішінде микрокәсіп­керлік субьектілерін тексерулерді және про­филактикалық бақы­лау­ды барып жүргізу тоқтатылған. Соған орай биыл 1 қаңтардан бастап елі­мізде кәсіпкерлерді негізсіз тексеруге жа­рияланған мораторий мерзімі аяқталды. Енді шағын және орта бизнес өкілдері қауіпсіздік талаптарын сақтамаса, айыппұл төлейді. Сондай-ақ тұтынушыдан шағым түсе қалса, заңмен шара қолдану тәртібі де қарастырылған. Осыған байланысты уәкілетті мемле­кет­тік органдар ҚР кәсіп­керлік кодексіне және қолданыстағы заңна­­маларға сәйкес ша­ғын кәсіпкерлік субьек­тілеріне тек­серулер жүргі­зіле­тін болады. Мемлекет бас­шысы прокуратура орган­дарына бизнес­ті қорғау функциясын жүктеп, мемлекеттік органдардың заңсыз әре­кеттеріне қатысты кәсіп­керлердің шағым­дарын қарау­ды тапсырды. Сондықтан мем­лекеттік органдардың тарапынан заңсыз әрекеттер болған жағдайда прокуратураға жүгінуге болады, – деді Бекзат Орынбаев.Кірістер басқармасының айтары барЖалпы ел экономикасының дамуы, со­ның аясында мемлекет тарапынан кәсіпкер­лікті қолдауға бағытталған кешенді шаралар өз жемісін беруде. Өз кезегінде салық&nbsp; төлеушілердің саны мен олардан түсетін салық көлемі де жыл сайын көбеюде. Тек 2023 жылдың ішінде мемлекеттік бюджет түсімі 95,6 млрд теңгені құрады. Өткен жылдың сәйкесті кезеңімен салыстырғанда түсім 17,6 млрд теңгеге артып отыр.&nbsp; Бүгінгі күнге қаламызда шағын кәсіпкерлік субьектілерінің саны – 38 737, оның ішінде заңды тұлға – 7903, дара кәсіпкер – 30834.Фердоуси Қожабергенов, қала бойын­ша мемлекеттік кірістер басқармасының басшысы:– Мораторийге келетін болсақ, осыдан үш жыл бұрын Президентіміз енгізген шағын және орта бизнесті тексеруге жарияланған мораторий бизнеске көмегін тигізіп, кәсіп­­керлердің пандемия және басқа да әлеу­меттік-экономикалық проблемалардан туын­дайтын шығыны азайды. Шағын және орта бизнес субъектілері өндірген тауар мен көрсеткен қызмет құны 2023 жылы едәуір өсіп, 2022 жылдың тиісті мерзімімен салыстырғанда 123,2 пайызға артып отыр. Мұндай көрсеткіштер кәсіпкерлер мен жергілікті билік өкілдерінің арасындағы тиісті байланыстың нәтижесі деп ойлаймыз, – деді басқарма басшысы.Дегенмен мораторий аяқталды. Қалай болғанда да кәсіпкерлер кез келген уақыт­та тексерулер болатынын күтуі тиіс. Маңыз­дысы – кәсіпкерлер барлық талап пен заңдылыққа сай болып, өздеріне қатысты бизнес-процестердің заң талабына сай жүруін қамтамасыз етулері керек.&nbsp;Бұл да бас­қарма басшысының пікірі.– Өкінішке қарай заңнама талаптарын сақтамай мемлекет алдындағы талаптарын орындауда керітартпа әдіске баратын салық төлеушілер жоқ емес. Ондай жағдайда заң­мен қаралған салықтық бақылау шаралары арқылы салықтан жалтаруға тосқауыл қойылып, салық берешегін мәж­бүрлеп өндіріп алу шаралары қолданылады. Атап айт­сақ, хабарлама қалып­тастырылады, касса және банк шоттары бұғатталады, олар­дың дебиторларына және банк шот­тары­на инкасса­­лық өкім қойылады, мүлкін сату есебі­нен салық берешегі өндіріледі. Салық берешегін борышкердің банк шот­тарынан инкассалық өкім арқылы және олардың дебитор­ларынан 2023 жылы барлығы 1,3 миллиард теңге өнді­рілсе, камералдық бақылау нәтижеле­рі бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы 4532 салық төлеушіге хабар­лама қалыптастырылып,&nbsp;&nbsp; нәти­жесінде&nbsp; бюджетке 4,6 миллиард теңге&nbsp; өндірілді. Кәсіпкерлікке қолайлы жағ­дай жасау бағытында салықтан жалтарған салық төлеу­шілерді ерте сатыдан анықтау, сотқа мәмілелерін жарамсыз етіп тану бойынша талап-арыздар негізсіз беріл­меуін қадағалауды және адал бизнес субъектілерінің құқықтарын қорғауды көздей отырып, облыстық прокуратура мен «Атамекен» кәсіпкерлік палатасымен бірлескен үшжақты меморандум жасалды. Айта кету керек, қазіргі уақытта салық төлеушілердің көпшілігі адал жұмыс істеуге ынталы. Өйткені бүгінде бизнестің өзі «көлеңкелі бизнеске» қарағанда «ашық» салық төлеуші болудың дұрыс және тиімді екенін анық түсінуде. Сонымен қатар биылдан бастап тек­серістер адам қатысуынсыз қайта белгіле­нетін болды. Елімізде сын-қатерлерді бас­қару автоматтандырылған жүйесі істейтін болады. Оның көмегімен тексерістер тек сын-қатер пайда болғанда, яғни берешек және айыппұл табылғанда немесе салыққа байланысты бұзушылық пайда болғанда ғана белгіленетін болады. Мемлекет бұл арқылы бизнес тексерістерін екі есе төмендетіп, айыппұл санын азайтуды көздеп отыр, – деді Фердоуси Қожабергенов.Иә, биылдан бастап кәсіпкерлер Бауыржан Момышұлының «Тәртіпке бас иеген құл болмайды» деген керемет сөзін жадында ұстап, басты ұстаным етулері керек секілді. Себебі мораторий мерзімі аяқталды, енді&nbsp; тексерістер қайта жанданады. Алайда кәсіпкерлерді бірден жаппай тексеру болмайды. Мораторийдің күші жойылса да кәсіпкерлердің бәріне тексеру қаупі төніп тұрған жоқ. Десе де мамандар айтқандай, әр кәсіпкер кәсібін заң аясында тәртіппен және адал жүргізгені абзал.&nbsp;

Қала кәсіпкерлерін  мораторийден кейін не күтеді?

&nbsp; <a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жанкелді Ойшыұлы Ысқақ. Бұл есім сырбойылықтарға етене таныс &nbsp;екені мәлім. Құрметті, қадірлі һәм ардақты да айбарлы азаматты үлкен-кіші қажырлы еңбегі мен жақсы істері, туралықты ту еткен толымды тірліктері және де байырқалы бастамаларының жүйелі жұмыстармен ұштасып, игілікке үндейтіні үшін үлгі-өнеге етіп келеді. Алғысын жаудырған, ақ ниетін ақтарған сол көпшіліктің ұсынысымен біз де қолға қалам алып, жақсының жақсылығын айтуды жөн көрдік.Дана халқымыз мұндайда «Жақсыдан – шарапат» дейді емес пе... Оның үстіне абырой биігіндегі аға туралы қалам тербеу іні ретіндегі асыл парызымыз әрі біз үшін зор мақтаныш саналады. Мақтаныш деп айтуға толық негіз бар. Себебі, Жанкелді Ойшыұлымен бүгінде жаңақорғандықтар да, жалағаштықтар да, сырдариялықтар да мақтанады. Дұрысы, мақтан тұтады деген дұрыс болар!«Менің балалық шағым Жаңақорған мен Жалағашта өтті. Жаңақорғанда туып-өскеніммен Жалағаш ауданындағы №31 мектепте білім алып, алтын ұя мектепті ойдағыдай бітіріп шыққан болатынмын. Кейін Жамбыл гидромелиорация құрылыс институтында, Қазақ құқықтану және халықаралық қатынастар институтында және М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінде білім алған болатынмын. Мамандығым инженер-құрылысшы, экономист-менеджер, мұнай-газ ісінің бакалавры және техникалық ғылымдарының магистрі екенімді айта кетейін. Алматы зооветеринарлық институтының басқарушы кадрлар дайындайтын бөлімінде де білім алдым» депті өткен күндеріне көз жүгірткен Жанкелді аға мерзімді баспасөзге берген бір сұхбатында.Иә, Жаңақорған мен Жалағаш ауданы – кейіпкеріміз үшін қай кезде де ыстық, қасиетті, қастерлі. Бірақ әркім өз жақсысын өзіне тартады емес пе! Осы ретте сырдариялықтар да Жанкелді Ойшыұлын біздің ауданның түлегі деп айтады. Оған себеп – ағамыз азамат болып қалыптасу кезеңін, өмірінің ең қымбат сәттерін, жалынды жастық шағын біздің ауданда өткізген екен. Нақтырақ айтар болсақ, еңбек жолын Сырдария ауданына қарасты Қараөзек совхозында құрылыс шебері болып бастаған болатын. Мұнан соң 1988-1990 жылдары Тереңөзек ауданының агроөнеркәсіп бірлестігінің бас маманы, құрылыс кооперативінің басшысы ретінде еселі еңбек еткен. Жауапты жұмысты жүйелі ұйымдастырып, тиянақтылығымен танылған азамат кейін сатылап өсіп, облыстық деңгейдегі қызметтерді абыроймен атқарды. Халықтың аманатын арқалаған азамат әлі де аттан түскен жоқ, ел игілігі үшін жұмыс істеп келеді. Осы орайда тамыры терең, тарихы кенен Сырдария ауданынан түлеп ұшқан, осы елдің бата-тілегімен өсіп-өркендеген азаматты сырдариялық деп айтуға негіз бар. Әрине, жақсы азаматты біздің жерлес деп меншіктеп айтқанымызбен, бүгінде Жанкелді Ойшыұлы – сырбойылықтарға ортақ тұлға. Аймаққа белгілі айбарлы азамат. Елдікті ту еткен ел ағасы. Ал, Сыр өңірінің ғана емес еліміздің тарихында өзіндік орны бар мемлекет және қоғам қайраткері Еркін Әуелбековтен оң баға алуының өзі бөлек тарих екені даусыз.«Еркін Нұржанұлының қатысуымен өткен бір жиында құрылыс шебері ретінде баяндама оқыдым. Жиналыстан кейін қабілет-қарымымды байқаса керек-ті, прораб қызметіне ауысуыма пәрмен берді. Міне, ол кісінің осындай қамқорлығын көрдім» деп еді Жанкелді аға бізге бір сапарда. Сол сапардан кейін ағаға құрметіміз бұрынғыдан да арта түсті. Еркін Әуелбековтей дара тұлғадан оң баға алу жалынды жастың жолын ашты. Тереңөзектегі құрылыс кооперативінің басшысы қызметінен кейін 1990-1994 жылдары облыстық ауылшаруашылығы басқармасының құрылыс бөлімінің бас маманы, басшысы қызметтерін атқарды. Сондай-ақ 1994-1996 жылдары «Гауһар» КЖК директорының орынбасары, 1996-2001 жылдары «ОSТ» ЖШС директоры ретінде елдік істерге араласып, бастамашыл, іскер, мақсатшыл қабілет-қарымымен көпке танылды. 2001 жылы «Қызылорда аз тонналық мұнай өңдеу зауыты» ЖШС негізін қалап, өңірдегі өнім өндіретін бірегей кешенге айналдырды. Жаңа жұмыс орындарының ашылуына, кәсіпкерлік көкжиегінің кеңеюіне ұйытқы болды.Жанкелді Ойшыұлының депутат ретінде атқарған жұмысы нәтижелі. Мәселен, аққұмдықтар облыстық мәслихат депутатына дән риза. Аққұм елді мекенінде балалар білім алатын мектеп бой көтерді, медициналық бекет те ел игілігі үшін пайдалануға берілді. Автокөлік жолы салынды. Осындай жұмыстардың басы-қасында жергілікті атқарушы орган басшыларымен бірге Жанкелді Ысқақов ағамыз жүрді. Оның бағасын халық біледі. Лайықты бағалап, көзкөргендер әркез айтып отырады. Айта берсе, бұдан өзге де өміршең іс­тері көп. Со­ның бірі – шаруа қожа­лықтардың қыс­­тауына күн сәуле­сінен электр қуат алатын панельдер орнатуға бастамашыл болғаны. Мен азаматтың тағы бір айшықты ісіне тереңірек тоқталғым келеді....Былтыр Аманжол Сақыпұлы бастап Жаңақорған ауданына жұмыс сапарымен бардық. Әкімдіктегі ресми кездесулерден соң аудандық газет редакциясын аралап, әріптестерімізбен пікірлестік. Жанымда Жалағаш аудандық «Жалағаш жаршысы» газетінің бас редакторы Кенжетай Қайрақбаев та бар. Түскі ас уақытында Кенжетайға ұсыныс, жаңақорғандық журналист Мақпал Пәтеноваға бұйымтайымды айттым. Ол бұйымтай – Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, өзі өмірден өтсе де өлеңдері халық жадында сақталып қалған Адырбек Сопыбековтің қарашаңырағына барып, ақынның жары Шәрипа әжеге сәлем беру еді. Кенжетай қолдап, Мақпал қоштап, Жаңақорған аудандық «Жаңақорған тынысы» газетінің бас редакторы Баян Үсейінованың көлігімен ардақты ақынның қарашаңырағына табан тіредік. Бүгінде ел анасы атанған Шәрипа әже бізді жылы шыраймен қарсы алды. Жүздесуде ақынның өлеңдерін оқып, шығармашылығы жөнінде ой бөлісіп, жарыққа шыққан кітаптарымен таныстық. Естелік суретке түстік. Сондай-ақ ақынның жары деген аяулы атқа кір шалдырмаған ағеден көңілді, аппақ ниетті Шәрипа әжеміздің ақ батасын алдық. Сонда Шәрипа әжеміздің «Бәріне шүкіршілік етемін. Адырбектей ардақты азаматқа жар болдым. Бақыттымын. Айналайын, айтарсың, жазарсың, мен мына өмірде екі азаматқа шын ризамын. Бірі – Жанкелді Ойшыұлы, екіншісі – Руслан Рүстемұлы. Алла абыройларын арттырсын, қай тарапта, қай талапта жүрсе де аман жүрсін» деп тебіренгені есімде.Ақ жаулықты ананың тебіренетіндей реті де бар еді. Өйткені екі азаматтың бірлесе, біріге жүзеге асыруымен «Адырбек» кітабы 1000 данамен жарық көрді, сондай-ақ облыс әкімдігінің қолдауымен ақынның есімі аудандық кітапханаға берілді. Бұл – ақынға қойылған ескерткіш, мәңгі өшпейтін, құндылығын жоймайтын тарихи еңбек! Ал, оның түпкі бастауында рухы биік руханиятшыл азаматтардың тұрғаны біз үшін үлгі-өнеге…Жалпы жаны жайсаң Жанкелді ағамыздың еңбегі мен жақсы істері жөнінде көлемді етіп жаза беруге болады. Біз тек бірқатар еңбегіне ғана шолу жасадық. Бірақ оның барлығы бізге дейін де жазылды, бізден кейін де жазылатыны анық. Ең бастысы, ер еңбегін ел-халық біледі, жұртшылық жоғары бағалайды. Азамат үшін одан асқан бақыт жоқ шығар. Мен бүгінгі ой-пікірімді Жанкелді ағамыздың түйінді сөзімен қорытындылағым келеді. Бұл сөздер әрбір перзенттің әнұраны да, жанұраны да болатындай салмақты сөздер.«Өмірдегі ұстазым, үлгі тұтар тұлғам – әкем. Әкем білікті маман ретінде Жаңақорған, Шиелі, Қармақшы, Жалағаш және Қызылорда қаласында қажырлы еңбек етті. Негізгі мамандығы – инженер-механик болатын. Менің қызмет жолымда бағыт-бағдар көрсеткен ұстаздарым да аз болмады. Бірақ әкемнің жүріп өткен өмір жолы мен үшін үлкен сабақ болды».Шіркін, әр перзент ата-анасын Жанкелді ағамыздай құрметтеп, қадір тұтса, құндылықтарымыз құлдырамас еді. «Ер-азаматтың абыройының өлшемі – еңбегі, жақсы істері» дейтін болсақ, Жанкелді Ойшыұлының абыройы асқақ, беделі биік.&nbsp;

Сырдарияның іскер азаматы 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қазақ – жаратылысынан қашанда өнерге өте жақын халық. Өз заманында талай сал-сері, күміс көмей әнші, жыр жампозы – жыршыларды туғызған халықтың бүгінгі ұрпағы да бұл салаға келгенде қара жаяу емес. Қазіргі таңда, олар дәстүрлі өнер дәреметін дәріптеп, халық арасында насихаттауға атсалысып жүр. Солардың бірі – өткен мен бүгінді жалғап, жыраулық өнерді жастардың санасында жаңғыртып жүрген өнер жанашырлары жиылған Қазалы ауданының Роза Бағланова атындағы мәдениет үйі жанынан құрылған «Жыраулар» бөлімшесі.Осыдан жеті жыл бұрын жергілікті әкімдік пен мәдениет бөлімі тарапынан қолдау тауып, Қазалы ауданы жастарын ұлттық өнерге баулу ісін қолға алған жыраулар үйірмесі бүгін де, елдік миссиясын жалғастырып келеді.Қазіргі таңда, үйірме шәкіттер алды республикалық, облыстық және аудандық сайыстарда түрлі жетістіктерге жетіп, өнер додасында биік белестерді бағындырып келеді. Бүгінде, бөлімшеде – үйірме жетекшісі Жәнібек Құтмаханов пен әдіскері Әмір Сариев және меңгерушісі Жамболат Өмірзақ сынды жыраулық өнерінде мол тәжірибесі бар мамандар жұмыс жасауда.Бөлімше меңгерушісі Жәнібек Құтмахановтың айтуынша, жыраулар бөлімінің мақсаты – қазақ жерінде бастау алған сан ғасырлық тарихы бар жыраулық өнерді сақтап, өскелең ұрпаққа дәріптеп, ұлттық мұраны жоғалтпай ертеңгі ұрпаққа жеткізу. Жаһұт өнерді кәсіби тұрғыда дамытып, Сыр бойы жырауларының шығармаларын насихаттау.– Ұрпақ тәрбиелеуде бұл өнердің маңызы өте зор. Адам дүние есігін ашқаннан, жарық дүниемен қоштасқанға дейінгі кезеңнен түрлі жыраулық дәстүрді кездестіруге болады. Тіпті, Абай атамыз: «Туғанда дүние есігін ашады өлең, өлеңмен жер қойнына кірер денең», – деп жырлайды.Демек, қазақтың тұрмыс-тіршілігіне бұл өнер соншалықты сіңісіп кеткен.&nbsp;Мәселен, халқымыз жас сәбидің шілдеханасын дүбірлетіп өткізіп, жыраулық өнерге жақын адамдарға басқартатын болған. Әйтеке бидің осындай тойын Жалаңтөс Баһадүрдің өзі жүргізіпті деген ақпар бар.Ал, сол ескі заманда жыраулар таңға дейін жырлап, қатарын толтырған сәбидің қуанышымен бөліскен. Одан қала берді, бесік жыры, сыңсу, беташар жыры секілді дүниелер қазақтың тұрмыс-салтымен бірге жасасты. Беташар салтын белгілі жырауға тапсырудың өзіндік пәлсапасы, таным-деңгейі бар. Дін мен салтты қатар ұстанған қазағымызда осы жыраулық өнердің ұрпақ тәрбиесінде, қоғам тәрбиесінде атқарған рөлі зор болған. Ата жырын бесіктен құлағына құйып өскен бала міндетті түрде елін, жерін сүйетін тұлғаға айналады. Ол насихат, өсиетпен өсетін болады. Сол себепті, жыраулық өнердің ұлт тәрбиесіне, ұрпақ тәрбиесіне тигізер маңызы жоғары. Қаншама ғасырды артқа тастаған, терең мағыналы, философияға бай ондай туындылар көп халықта жоқ екенін ескеруіміз керек, – дейді Жәнібек Құтмаханов.Бөлімше мамандары бұған дейін облыстық, аудандық деңгейдегі көптеген іс-шаралар мен жыраулар сайысын өткізіп келген. Солардың бірі – Роза Бағланова атындағы Қазалы аудандық мәдениет орталығы жанындағы Жыраулар бөлімшесінің ұйымдастыруымен өткен ауқымды «Жыраулардың бүгінімен ертеңі» атты дөңгелек үстел шарасы болды.Аталған шарада жыраулар бөлімінің және Қазалы ауданының абыройын асқақтатып жүрген жыршы-термешілерді қанаттандыру мақсатында марапаттар мен номинациялар табысталды.Бұдан бөлек, Қазалы ауданында Қазалы қаласының 95 жыл толуына орай «Туған өңір –&nbsp;тұнған өнер» атты аудандық фестиваль, «Әйелмен әлем әдемі», «Жыр қазына – күй шежіре» сынды сайыс, шаралар ұйымдастырған.Онан соң, Арал ауданы, Шөмішкөл ауылында Орал ахун бабаның 200 жылдығы және жаңа мешіттің ашылу салтанатына орай «Жыраулар» сайысы өткен. Ұлттық мұраны ұлықтағандар сайысында үйірме жетекшісі Жәнібек Құтмаханов пен бөлімше меңгерушісі Жанболат Өмірзақ өзгелерден дара шауып, арнайы жүлде иемденіп қайтқан.Бөлімше сүйемелдеушісі ұлттық өнерді насихаттауда мұнымен тоқтап қалмайтындарын айтып, алдағы жоспарларымен де бөлісе кетті.– Жыраулар үйірмесінде мезгілінде аптаның екі күнін белгілеп, шәкірттер дайындаймыз. Бүгінде оқушылар арасынан осы саланы таңдап музыка колледждеріне түсіп жатқандары да бар. Мұнымен тоқтап қалмай, Қазалы ауданында жыраулық өнердің ауқымын әлі де кеңейтуді мақсат тұтып отырмыз. Мәселен, шәкірттер қатарын көбейту, штаттық жүйені де кеңейту өз жемісін береді деп сенеміз, – дейді Жамболат Өмірзақ.Жампоз жырау Жамбыл Жабаев айтқандай: «Жамбыл – менің жай атым, Халық – менің шын атым!» демекші, өзінің емес елінің атын шығаруда қажырлы еңбек етіп келе жатқан жыраулар үйірмесінің алар асуы, жетер жетістігі көп боларына сеніміміз мол.&nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет