&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Халқымызда «Еңкейгеннің еңсесін еңбек көтереді» деген қанатты сөз бар. Еңбегі мен еңсесін тіктеп келе жатқан еліміз жылдан-жылға дамып, көркейіп келеді. Сондай сергек серпінмен Сыр өңірі, оның ішінде қазыналы Қазалы ауданының экономикасы да шапшаң ілгері басуда.Облыстың даму бағдарламасын іске асыру бағытында және макроэкономикалық көрсеткіштердің тұрақты өсімін қамтамасыз ету мақсатында іс-шаралар жоспары әзірленіп, жаңа міндеттер белгіленді.Ауданның биылғы жылғы бюджет көлемі 13,1 млрд теңгені құрады, оның ішінде 2,3 млрд теңге (яғни 18,1 пайыз) өз кірісі, қалған 81,9 пайыз (10,8 млрд теңге) субвенция, трансферттер және кредиттер есебінде.2023 жылдың 1 мамырына түсімдер жоспары 2 миллиард 966 млн теңге болса, орындалғаны 101,5 пайызды құрап отыр.&nbsp; Сонымен қатар, 2022-2024 жылдарға арналған салық және бюджетке төленетін төлемдердің резервтерін анықтау жөніндегі алгоритм бойынша корпоративтік және жеке, әлеуметтік табыс салықтарынан, жарнама обьектілерін орналастырудан, аукцион арқылы жер учаскелерін сатудан бюджетке 33,5 миллион теңге жоспардан тыс қосымша кіріс түсті. Осы жұмыстардың нәтижесінде жыл соңына дейін 150 млн теңгеге жеткізу межеленіп отыр.Ресми мәліметке сәйкес, бюджеттің шығындар жоспары есепті кезеңге 2 млрд. 719,2 млн теңгені құрап, 97,4 пайызға атқарылды. Бүгінгі күнге жылдық республикалық бюджеттен бөлінген қаржының 5 пайызы, Ұлттық қордан бөлінген қаржының 9 пайызы, облыстық бюджеттен бөлінген қаржының 10,7 пайызы, аудандық бюджеттен бөлінген қаржының 26,7 пайызы игерілді. Макроэкономикалық көрсеткіштер бойынша өнеркәсіп өнімінің көлемі 6,3 млрд. теңгені құрап, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 100 пайызды құрады.Ал, өндіріс көлемінің басым бөлігін құрайтын өңдеу өнеркәсібінің көлемі 5,5 млрд. теңгені құрап, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 100,6 пайызды құрады.Ауданның шағын және орта кәсіпкерлік саласында да біршама жұмыстар атқарылуда. Бүгінге дейін ауданда 6 654 кәсіпкер тіркеліп, жүйелі жұмыс жүргізіліп келеді. Аталған кәсіпкерлердің нақты жұмыс жасап тұрғаны 6 480 адамды құрап, белсенділік көрсеткіші 97,4 пайызға жетті.Өткен жылдың қорытындысымен аудан кәсіпкерлері тарапынан 20,7 млрд. теңгеге өнім өндіріліп, 17 пайызға өсті. Мұнан бөлек, өткен жылмен салыстырғанда бұл салада жұмыспен қамтылғандар саны 7,9 пайызға көбейіп, 10 123 адамды құрады. Күнделікті сауда-саттықтың нәтижесінде бөлшек сауда айналымы 3,4 млрд теңгені құрап, өткен жылмен салыстырғанда 1,8 пайызға көбейді.Жыл басынан бері 22 кәсіпкерлік нысанның құрылысы басталып, 5 нысан пайдалануға берілді. 17 адам жаңа жұмыспен қамтылды.&nbsp; Кәсіпкерлікті қолдау шараларына келер болсақ, жыл басынан бері аудан кәсіпкерлеріне қаржы ұйымдары тарапынан 126 жоба бойынша 1 млрд теңгеге несие және грант берілді.Қазалы ауданы – ауыл шаруашылығына негізделген аймақ. Өңірдің еңбекқор егіншілері мен диқандары қажырлы жұмыс атқарып келеді. Аудан бойынша биылғы жылы барлығы 17 612 гектар ауыл шаруашылығы дақылдарын орналастыру жоспарлануда. Оның ішінде негізгі дақыл – күріш 6993 гектарды құрап отыр. (2022 жылы 17 402 гектар).Атап айтқанда, дәнді дақылдар 7286 гектар, майлы дақылдар 65 гектар, картоп, көкөніс, бақша 2250 гектар, мал азықтық дақылдар 8 011 гектар. Қазіргі таңда, ауданда егіс дақылдарын егу жұмыстары толық аяқталып, 4 694 гаектар (100 пайыз) ескі жоңышқа толық тырмаланып, суғарылды.Ауыл шаруашылығы өнімінің жалпы көлемі 3 928,7 млн теңге болып, өткен жылмен салыстырғанда 1,9 пайызға артты. Жалпы төрт түлік мал басында өсім бар және оның өнімдері де ұлғайтылды.&nbsp; Мал шаруашылығын дамыту мақсатында қаржы ұйымдары тарапынан жергілікті шаруа қожалықтардың жалпы құны 98,7 млн теңгені құрайтын 19 жобасы қаржыландырылды.Тұрғындардың өзін-өзі азық түлікпен қамтамасыз ету, азық-түлік тауарларының бағасын тұрақтандыру мақсатында биыл жоспардан тыс 130 гектар (картоп-15 га, көкөніс-50 га, бақша-65 га) қосымша жер дайындалды. Жалпы есепті кезеңде аудан бойынша 6 шет мемлекетке 449,4 тонна күріш, 341 тонна балық өнімі және 570,1 тонна қамыс экспортталды. 2023 жылдың 4 айында негізгі капиталға тартылған инвестиция көлемі 3,4 млрд теңгені құрады. Бұл өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 71,7 пайызға артық.2023 жылы аудан экономикасына 21,5 млрд теңге инвестиция тартылады деп болжамдалды. Оның ішінде нақты шараларды жүзеге асыру арқылы жеке қаражат есебінен 9,6 млрд. теңге инвестиция тартуды жоспарда бар.Ресми мәліметтерге сәйкес, биыл аудан орталығында «Жанкент-Агро» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің күрішті өңдеу зауыты іске қосылады деп жоспарлануда. Бұл өз кезегінде ауданның өңдеу өнеркәсібінің артуына өз септігін тигізеді.Мұнан бөлек, білім және спорт салаларына жеке инвестиция тарту әлеуеті артып келеді. Мәселен, биыл аудан орталығынан жеке қаражат есебінен спорт кешені, Қ.Пірімов ауылынан 95 орындық және Ақтан батыр ауылынан 90 орындық балабақша салынатын болады. Инвестиция тартумен қосарлас болып келетін құрылыс жұмыстарының көлемі 69 млн теңгені құрап, өсім 8 пайызды құрады.Жыл басынан бері жеке сектор есебінен тұрғын үй құрылысына 1,4 млрд теңге инвестиция тартылды. Бүгінде 14 523 шаршы метр тұрғын үй құрылысы салынды. Нәтижесінде тұрғын үй қоры 3,5 пайызға көбейді. Жыл соңына дейін кемдегенде 54 500 шаршы метр тұрғын үй құрылысы салынады деп жоспарлануда.Сонымен қатар, биыл аудан орталығында аз қамтамасыз етілген отбасылар үшін 50 пәтерлі тұрғын үй салынады. Бұл мақсатта бюджеттен 480 млн теңге қаражат бөлінді.Биылғы жылы аудан аумағында 12 нысанның құрылысы жүргізілуде. Оның 4 жобасы өткен жылдан өтпелі болса, 8 нысан жаңадан басталған құрылыс нысандары болып табылады. Бұл жобалар үшін 2023 жылы 3 млрд теңге қаржы қаралды. Бұдан бөлек, қаржыландыру үшін салалық министрліктерге жалпы құны 9,4 млрд теңге құрайтын 5 жобаның және облыстық басқармаларға жалпы құны 6,7 млрд теңге құрайтын 21 жобаның бюджеттік өтінімі ұсынылды.2023 жылы барлық бюджет қаражаты есебінен аудандық маңыздағы автомобиль жолдарын жөндеу үшін 4 жобаға 1,2 млрд теңге және жалпы ұзындығы 30 км құрайтын елді мекенішілік жолдарды (52 көше) жөндеу үшін 1,7 млрд теңге қаржы бөлінді. Сонымен қатар, 2024 жылға аудандық маңыздағы автомобиль жолдарын жөндеуді қаржыландыру үшін салалық министрліктерге жалпы құны 3 млрд теңге құрайтын 5 жобаның бюджеттік өтінімі ұсынылды.Айта кету керек, «Бозкөл-Тасарық» аудандық маңыздағы автомобиль жолына (13 км) қайта жаңғырту үшін 687,3 млн теңге қаралуда. Сондай-ақ, «Лақалы ауылына кіре беріс» аудандық маңыздағы автомобиль жолын қайта жаңғырту үшін 351,5 млн теңге бөлінбек. «Бекарыстан би-Шөмішкөл» аудандық маңыздағы автомобиль жолын қайта жаңғырту 685 млн теңге қаралды. Қазалы аудандық маңызы бар «Жанқожа батыр ауылына кіре беріс (3 км) автомобиль жолына күрделі жөндеу» жүргізу үшін 475,8 млн теңге қаралмақ. Аудандық маңызы бар «Қазалы – Көларық – Бекарыстан би – Жаңақұрылыс» автомобиль жолына күрделі жөндеу жүргізу үшін 855,7 млн теңге бөлінбекші.Бұдан бөлек, 2023 жылы «Ауыл-Ел бесігі» арнайы жобасы шеңберінде аудан орталығы Әйтеке би кенті, Түктібаев және Мұратбаев ауылдырының елдімекенішілік жолдары жөндеуден өтеді. Бұл үшін бюджет есебінен 670,7 млн теңге қаржы бөлінді. «Шағын қалаларды дамыту» жобасы шеңберінде 2023 жылы жалпы құны 933,2 млн теңгеге Қазалы қаласының автомобиль жолдары мен электр желілерін қайта жаңғырту жұмыстары жүргізілуде.&nbsp;Есепті кезеңде ауданның газбен жабдықтау деңгейі 7,1 пайыздан 14,3 пайызға жеткізілді. Биыл Абай ауылында газ желісінің құрылысын бастау үшін бюджет есебінен 41,1 млн теңге қаралды. Қазалы ауданында атқарылып жатқан жұмыстар халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға бағытталып отыр. Жұмыспен қамту мәселесі бойынша жалпы жұмыссыздық деңгейі 5 пайызды құрады. 2023 жылы 2 634 жұмыс орнын ашуды жоспарланып отыр. Есепті кезеңде 1 893 жаңа жұмыс орны ашылып, жоспар 71,8 пайызға орындалып отыр (оның ішінде тұрақты жұмыс орындары – 348, уақытша жұмыс орындары – 1 545).Бүгінгі күні жұмыс іздеуші ретінде 4 857 адам хабарласып, 1 678 адам жұмысқа орналасты. Білім беру ұйымдары базасын жақсарту мақсатында, биыл Әйтеке би кентіндегі 250 орындық мектеп құрылысы және «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында Жанқожа батыр ауылынан 300 орындық мектеп құрылысы басталады. Бұдан бөлек, «Ауыл-Ел бесігі» арнайы жобасы шеңберінде 247 оқушы оқитын Қ.Пірімов ауылындағы №92 мектепті күрделі жөндеу үшін бюджеттен 208,3 млн теңге бөлінді (жеңімпаз мердігер анықталуда).Спорт объектілеріның жағдайын жақсарту мақсатында демеушілік есебінен саябақтар және демалыс алаңдары (сквер) жөнделуде. Сонымен қатар, биыл аудандық бюджеттен 22,1 млн теңге қаржы қаралып, Қазалы қаласы, Жанқожа батыр, Майдакөл, Бекарыстан би, Қ.Пірімов, Басықара, Ақсуат, Жанкент ауылдарында спорт алаңдары жөндеуден өтуде.Мәдениет саласында 2023 жылы Каукей ауылында 100 орындық клуб құрылысы пайдалануға берілетін болады. Біздің қоғамның басты байлығы – адам және адамның денсаулығы екені рас. Оны айбынды Ата заңымыз да айғақтайды. Осы орайда, тұрғындардың денсаулығы, олардың дұрыс ем алуы – біздің күнделікті назарымызда. Қазалы ауданында тұрғындардың денсаулығын жақсарту күн тәртібінен түскен емес.&nbsp;Халық денсаулығын жақсарту мақсатында 2023 жылы Бозкөл, Абай, Кәукей ауылдарынан дәрігерлік амбулатория құрылысы басталады.&nbsp; Сонымен қатар, аудан орталығында орналасқан емхана ғимараты күрделі жөндеуден өтуде.&nbsp; Тұрғындар арасында қоғамдық саяси ахуалды тұрақтандыру бағытында бекітілген іс-шара жоспарларға сәйкес тиісті жұмыстар атқарылып, қосымша қылмыстылық, тәртіп бұзушылықтарды болдырмау мақсатында қоғамдық ұйымдар мен құқық қорғау органдармен бірлесіп, тұрақты түрде түсіндіру, рейдтік жұмыстары жүргізілуде.Жалпы, ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуын іске асыру үшін 49,8 млрд теңгеден астам қаржы бөлінді. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 18,2 млрд теңгеге немесе 1,5 есеге ұлғайды (2022 жылы 31,6 млрд теңге).&nbsp;Оның ішінде аудан бюджетінде 17,5 пайызы даму бюджеті, 25,3 пайызы еңбекақы қоры, 35,3 пайызы әлеуметтік сала және 14,7 пайызы ағымдағы жөндеу жұмыстары. Сонымен қатар, ауданның білім саласына 25 млрд теңге және денсаулық саласына 5,6 млрд теңге қаржы бөлінді.Бұл бөлінген қаражаттардың басым бағыттары әлеуметтік сала мен инфрақұрылымды дамыту, құрылыс нысандарын салуға, жалпы халықтың тұрмыс тіршілігін жақсартуға негізделген.&nbsp;&nbsp;

Қазалы ауданында жүйелі жұмыс атқарылуда

 «Абзал және К» ТС-нің демеушілігімен «Еңбек аллеясы» салынды

Аралда индустрияландыру бойынша 9 жоба мақұлданды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Сырдарияның теңізге құяр сағасында Қаратерең деген ауыл бар. Теңізге етене орналасқан ауылдың ата кәсібі қашаннан балық шаруашылығы болған. Бір кездері теңіздің табаны құрғап, күрт тартылып кеткен уақыттарда өзегі талған бұқара халықты да көздері көрген. Тіршіліктен күдері үзілгендей болып, үдере көшкен азаматтардың бүгінде елге қайта оралып жатқаны да жиі жаңғырық беріп келеді. «САРАТС» ғасыр жобасы жүзеге асқалы ауылдың іргесіне теңізі қайта оралып, тіршілігі жанданып-ақ қалды. Балық шаруашылығын өрге жетелеген жергілікті азаматтардан бөлек, мал шаруашылығымен де айналысып отырғандар да жеткілікті.&nbsp;Міне, бұл Қаратерең жайындағы бірер ауыз сөзіміз ғана. Ел экономикасының өркендеп, өріс алуына елеулі үлес қосып келе жатқан осы ауылдың тыныс-тіршілігі редакция ұжымын да елең еткізбей қоймады. Көптен бері көңілде жүрген істі тындыру үшін сәрсенбінің сәтті күні қойнауына құт қонған ауылды арнайылап барып, өз көзімізбен көріп қайтуды мақсат қылып, жолға шықтық.Тақтай түзу жолмен жүйткіп келеміз. Астымыздағы темір тұлпарымыз да тікесінен тартып, Қамыстыбас ауылының тұсынан өтіп барамыз. Көктем, қыс кездерінде Бөген мен Қаратерең ауылдары арасындағы қара жолдың қиындығы бізге таныс еді. Бірақ, бұл жолғы сапарымда сол таныс жолды көре алмадық. Жөндеуден өтіп, жүргіншілерге жеңілдік тудырып-ақ тұр.Ауылға кіреберістен көзімізге ілінген жағдай да жол мәселесінің шешімін табуы болды. Ақлақ бөгетінен Қаратерең ауылына дейінгі жарты шақырымдық жолды жөндеу жұмыстары жүріп жатыр екен. Қажеттілікке сай барлық техникалармен қамтамасыз етілген жұмысшылардың жұмыс барысымен танысып, тілдесіп те алдық. Жұмыс барысын барынша түсіндіріп өткен жұмысшы топ орташа жол жөндеу жұмыстарын көрсетілген уақыт ішінде толықтай аяқтайтындарын айтты. Мердігер «Строй модуль - Астана» ЖШСның жұмысына көңіліміз толды.&nbsp; Одан кейінгі көздеген нысанымыз Баян каналын тазарту жұмыстары еді. Сапарымыздың сәтіне қарай аталған жұмыстың да жай-жапсарымен танысып, көзімізбен көріп қайттық. Мердігер «Сыр маржаны» ЖШС-ның тарапынан жасалып жатқан жұмыстарға бас бармақпен баға берерліктей.Аталған каналдың атауының өзінде үлкен тарих жатыр дейді. Қаратерең ауылындағы «Баян» көліне құятын каналдың жұмыстары жүргізілгенін жергілікті халық қуанышпен қабылдады. Себебі, тарихтан сыр шертіп, өзіне тән құпиясы бар Баян көлінің бүгінгі жағдайы көңілді күпті етерліктей еді. Ендігі жерде бұл канал арқылы көлдің де арнасы толып, ажары кірері сөзсіз.Баян каналын тазарту, қалпына келтіруге бүгінде үлкен күш салынып, жауапкершілікпен атқарылуда. Жерді тынымсыз төңкеріп жатқан 6 ауыр техниканың қозғалысына қарап-ақ елдің қуанышы еселеніп, басталған жұмыс аз уақытта нәтиже беретініне көзіміз айқын жетті.&nbsp; Одан соң Қамыстыбас балық өсіру питомнигінің Қаратерең ауылдық округі, Тастақ елді мекеніндегі бөлімшеде болып, уылдырық шашу маусымындағы қызу тіршілікті көріп қайттық. Көп жылдық тарихы бар мекеменің бүгінгі жайын айтпай тұрып, тарихына тоқтала кетуді жөн санадым. Сонау 1972 жылдан бастап 1987 жылға дейінгі Арал балық зауытына қарасты болған бұл нысан қазірдің өзінде іргелі мекеме ретінде баршаға белгілі. 1947 жылы іргетасы қаланған Қамыстыбас балық өсіру питомнигінің Тастақ елді мекеніндегі бөлімшесі бір кездері арнайы бекіре де өсірген. Бекіренің тұқымын ұшақпен алдырып, оларды Арал теңізіне үйреткен кездерін әлі күнге дейін мақтанышпен айтады. Міне, бүгінде осы ұжымда 32 адам тұрақты түрде жұмыс жасап келеді. Көз алдымызда уылдырық алудың қыр-сырын көрсеткен жұмысшылардың әр қимылынан өз ісіне деген махаббатты анық байқадық. Аталған мекемеде 28 жыл жұмыс жасаған ұжымның бригадирі Бауыржан Құрманбаев жылым тартып жатқандарға қарап тұрып:<blockquote>Бұл жұмыс біздің басты міндетіміз. Сондықтан әрбіріміз асқан жауапкершілік танытамыз. Алғаш рет уылдырық алу үшін тоғандағы балықтарды жылым салып сүзген кезде оларды ұстау қиындық тудырмайды. Бірақ, олар да үйренісе бастайды. Шоршып қашып шығатын да кездері болады. Сонымен қатар балықтың уылдырық шашуға дайын, дайын еместігін де жұмысшылар өте жақсы біледі, – деп, еңбектің қаншалықты бағалы екенін көрсетті.&nbsp;</blockquote>Десе дегендей, жылымнан қашып, шоршып секірген балықтардың судың бетін көбікке айналдырып жатқан сәті көрсе көз қызықтырардай. Жылымға түскен балықты арнайы тасымалдайтын жәшікпен питомник ішіндегі су толы үлкен жәшікке салып жатқан сәтіне де куә болдық. Бірақ, бұл қадам да қарапайым ғана орындала салмайды. Әр балықтың салмағы мен кеудесін өлшеп барып жасалатын жұмыс.&nbsp; Бұл жайында бөлімше басшысы Асылхан Дүйсенғалиев:<blockquote>Өлшеу жұмыстары міндетті түрде орындалуы керек. Себебі, балықтар өздігінен уылдырық шаша салмайды. Судың арнайы температурасы болады. Балықтарды да біз жәшік ішінде ұзақ уақыт ұстай алмаймыз. Сол себепті белгіленген уақыт ішінде уылдырық алу үшін дәрі береміз. Міне, өлшеу жұмыстары сол үшін керек. Дәрі салмаққа байланысты беріледі. Бұл жұмыстың барлығы түстен кейінгі уақытта орындалады. Ал түске дейін біз арнайы тостағанға уылдырық шаштырып аламыз. Содан соң балықтарды тоғандарға жібереміз, – дейді.&nbsp;</blockquote>Жазғы уақытта жалпы аумағы 46,2 гектарды құрайтын 23 жазғы тоған бар. Бұл тоғандарда балықтардың еркегі мен ұрғашысы бөлек ұсталады. Күн жылып, судың температурасы қалыпқа келген кезде бірге жүрсе, балықтар уылдырық шашып қояды. Сондай-ақ тоғандарға су айдау насосы арқылы дариядан келген судың жолына бірнеше сүзгі де қойылған. Бұл сүзгілер дариядан келетін жыртқыш балықтарды ұстап қалуға арналған.&nbsp;Бұл–питомниктің жазғы маусымдағы жұмысы ғана. Уылдырық алу маусымында тостағаншаға алынған уылдырық құрылғыларға салынып, су ішінде шайқалады. Осылайша майда шабақтарға айналады. Сондай-ақ мекеме басшысының айтуынша:&nbsp;<blockquote>Сол майда шабақтар 20 грамға жеткенде теңізге жіберіледі. Жалпы, күзде 4 млн шабақты біз теңізге жібереміз. Бүгінгі таңда толстолобик, беломор және карп балықтарының уылдырығын алумен айналысамыз. Қазірде карптан уылдырық алудың жоспарын орындап болдық. Тағы бір айта кетерлігі, біздің мекеме Қазақстан Республикасы бойынша алғашқы болып беломор өсірумен айналысып келеді, – дейді.&nbsp; Ал қыс мезгілінде 5 қысқы тоғанға балықтарды жіберіп, оларды күтіп, баптайды.&nbsp;</blockquote>Қаратерең ауылында балық өсірумен айналысатын жалғыз мекеме бұл ғана емес. Алдағы уақытта тағы бір нысан балық өсірумен айналысады деп күтілуде. Ескі дарияның арнасын кәсіпкерлік бағытта ұтымды пайдалануды көздеген жандар бүгінде өз жұмысын бастауға толықтай дайын тұр.&nbsp;Бұл жайында «Арал теңізі» қоғамдық бірлестігінің басшысы Айнагүл Баймаханова:<blockquote>&nbsp;Қазірде «Арал теңізі» қоғамдық бірлестігі тарапынан Аралды құтқару, өркендету бағытында көптеген жұмыстар жасалып жатыр. Міне, солардың бірі–шарбақтап балық өсіру жобасы. Бұл жоба аясында Қаратерең ауылындағы «Қуаныш» ЖШС-ның директоры Батырхан Прекеев бізге серіктес болып отыр. Осы уақытқа дейін балық шаруашылығымен айналысып келген азаматтың тәжірибесі мол. Сол себепті серіктестік танытуға келісім беріліп, Ғаламдық Экологиялық қордан қайтарымсыз қаржы берілген болатын. Міне, сол жоба бүгінде толыққанды өз жұмысын бастауға дайын тұр. Негізгі мақсат шарбақтап балық өсіру арқылы Ұлы теңізге кетіп жатқан майда балықтарды осында өсіріп, теңізге жіберу болып отыр, – дейді.</blockquote>

Балық шаруашылғын басты кәсіп еткен ауыл

Әлеуметтік кодекс: қазақстандықтарды қандай өзгерістер күтіп тұр?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Арал ауданына жұмыс сапары аясында ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуы жөніндегі кеңейтілген мәжіліске қатысып, түйткілді мәселелер мен маңызды міндеттерді талқылады.Еске салсақ, аймақ басшысы өткен жылдан бері Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың Жарлығына сәйкес халықпен кездесулер ұйымдастырып, өзекті мәселелер бойынша тұрақты түрде қоғамдық қабылдаулар өткізуде.Жиында облыс әкімі ел Президентінің сайлауалды бағдарламасында көрініс тапқан азаматтардың табысын арттырып, өмір сапасын жақсартуға баса назар аудару туралы тапсырмасын еске салды.<blockquote>«Мемлекет басшысының сайлауалды бағдарламасында айтылғандай, тұрғындардың мұң-мұқтажын тыңдап, мәселелерін шешу әкімдер атқаратын жұмыс нәтижесімен тікелей байланысты болмақ. Бұл бағытта облыста тиісті шаралар қабылданып, нақты жұмыстар атқарылуда. Оның ішінде Арал ауданында да оң өзгерістер бар. Өткен жылы аудандар мен Қызылорда қаласы бөлінісіндегі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер бойынша Арал ауданының өсу динамикасы тұрақты деңгейде сақталды. Негізгі капиталға салынған инвестициялар 16,7 млрд. теңгені құрап, бюджет қаражатына деген тәуелділік төмендеді. Ауданның өз кірісі 2023 жылы 3,2 млрд. теңгеге өскен. Сонымен бірге, жұмыс жасап тұрған шағын және орта бизнес субъектілерінің, құрылыс көлемінің артуы есебінен жоғары көрсеткіштерге қол жеткен. Арал ауданы аудандар бөлінісінде бірінші орында. Бұл бағыттағы жұмыстарды одан әрі жүйелі түрде жалғастыру қажет», – деді облыс әкімі.</blockquote>Дегенмен, өңірдегі ең ірі ауданда «Ауыл – ел бесігі» жобасы аясында 4 тірек елді мекен ғана тіркелген. Нұрлыбек Машбекұлы облыстық экономика және қаржы басқармасымен бірлесіп, қосымша кемінде 3 елді мекенді тірек ауылдар қатарына енгізуді тапсырды. Халық табысын арттыруға бағытталған «Ауыл аманаты» жобасына қатысуда да жайбараттық байқалады. Барлық аудан әкімдеріне кемінде 2 млрд. теңгеге жоба ұсыну міндеттелгенмен, жұмыс қарқыны төмен.Сонымен қатар, аймақ басшысы өнім өндіруге, қызмет көрсетуге бағытталған жобаларды қаржыландыруға басымдық беру, кәсіпкерлікті дамытып, жұмыссыздық мәселесін шешу, азық-түлік өнімдерін өндіру, баға тұрақтылығын сақтауға қатысты тапсырмалар берді.Облыс әкімі былтыр аудандағы барлық ауылдық округтерде қылмыс көрсеткіші өскенін атап өтті. Аудандық полиция бөлімінің бастығы Н.Шегебаевқа 1 ай ішінде қылмысты ашу, оның алдын алу бойынша тиісті шаралар қабылдау міндеті жүктелді. Бұл орайда ардагерлер және қоғамдық кеңестердің әлеуетін пайдалану ұсынылды.Аудандағы Қамбаш көлінің туристік әлеуеті, артықшылығы әлі де ескерусіз қалып келеді. Аймақ басшысы алдағы оқушылардың жазғы демалысында, суға шомылу маусымында қауіпсіздікті барынша күшейтуді тапсырды. Облыстық білім басқармасы, төтенше жағдайлар департаменті, қала, кент және ауылдық округ әкімдері осы бастан ата-аналармен, балалармен, ауыл тұрғындарымен түсіндірме жұмыстарын күшейтілген режимде жүргізуі керек. Әсіресе, балаларға рұқсат етілмеген орындарға суға шомылуға болмайтынын қатаң ескерту қажет. Тұрғындардың, балалардың демалысын өткізуге Қамбаш көлі, тағы басқа қауіпсіздік талаптары сақталған су айдындары барынша пайдаланылғаны жөн.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347254192_2527292777423409_2044498045408403094_n_5ad9111f0e.jpg" alt="347254192_2527292777423409_2044498045408403094_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347405216_886754163071428_6536239778944611436_n_1600c727bf.jpg" alt="347405216_886754163071428_6536239778944611436_n.jpg"></figure>

Нұрлыбек Нәлібаев Арал ауданына жұмыс сапары аясында маңызды міндеттерді талқылады

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Арал ауданына жұмыс сапары кезінде теміржол көпірінің іргетасын қалау рәсіміне қатысты.Аймақ басшысы аралдық ағайынның ұзақ жылдан бері қордаланған басты мәселесінің бірінің оң шешілгені үлкен жетістік әрі зор қуаныш екенін атап өтіп, аудан тұрғындарын құттықтады.<blockquote>«Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы: «Аса маңызды мәселелердің бірі – ауылды кешенді түрде дамыту. Ауылдарға нақты қолдау көрсетіп, заманауи инфрақұрылымды дамытуымыз керек» – деген болатын. Президентіміз бен Үкіметтің Сыр өңірін ерекше қолдауының арқасында аймағымызда ауқымды жобалар жүзеге асуда. Ерекше атап өтуіміз қажет, 2023 жылға облыс бюджеті 520,7 млрд. теңге болып бекітілген еді. Сәуір айындағы нақтылаудан кейін оның көлемі 593 млрд. теңгеге ұлғайды. Бұл 2022 жылғы бюджет көлемімен салыстырғанда 230 млрд. теңгеге немесе 1,7 есеге артық. Оның ішінде Арал ауданының бюджеті 18,4 млрд. теңгеге жетті. Бұл ауқымды қаражат ең өзекті деген мәселелерді шешуге, облыс тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыруға жұмсалады», – деді Нұрлыбек Машбекұлы.</blockquote>Арал ауданының құрметті азаматы Кішкене Айбосынов та жерлестерін көпір құрылысының басталуымен құттықтады.Айта кетейік, қазір бұл тұстағы теміржолдан пойыз өткенде өткел жабылып, көлік кептелісі бірнеше шақырымға созылады. Арал қаласын бөліп жатқан теміржолдың бергі бетінде 17 мың, арғы бетінде 20 мыңдай халық қоныстанған. Жалғыз өткел осы болғандықтан, кейде жедел жәрдем мен өрт сөндіру техникалары да межелі жеріне уақытылы жете алмайды. Енді тарихи шаһар тұрғындарының сұранысы қанағаттандырылып, көлік қатынасы жеңілдемек. Нысанға республикалық және жергілікті бюджеттен қаржы бөлінді. Мердігер мекеме «РИТМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі құрылыс жұмыстарын екі жыл ішінде аяқтауды жоспарлауда. Құны 3,1 млрд. теңге болатын көпірдің ұзындығы 940 метрді құрайды. Аспалы көпірдің екі жағынан қосымша жаяу жүргіншілер жолы мен түнгі жарық шамдары орнатылады. Жақын жерде орналасқан тұрғындарға келеңсіздік тудырмас үшін дыбыс басқыш құрал-жабдықтарымен қамтылады.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347266980_1273353756885060_8923480197279993577_n_710c189f38.jpg" alt="347266980_1273353756885060_8923480197279993577_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347229270_1077762566515697_9016413456969340887_n_9ba048d901.jpg" alt="347229270_1077762566515697_9016413456969340887_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347223078_221319417369614_6140847799860450389_n_4b1f4beb16.jpg" alt="347223078_221319417369614_6140847799860450389_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/346886929_243234714921187_8715914738345178745_n_7c812478ff.jpg" alt="346886929_243234714921187_8715914738345178745_n.jpg"></figure>

Арал ауданында теміржол көпірінің іргетасы қаланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Бұл туралы Үкімет отырысында ҚР Ұлттық экономика министрі Әлібек Қуантыров мәлімдеді.ҚР Премьер-Министрі Әлихан Смайыловтың төрағалығымен өткен Үкімет отырысында 2023 жылғы қаңтар-сәуір айындағы әлеуметтік-экономикалық даму және республикалық бюджеттің атқарылу қорытындылары қаралды.Үкімет басшысы есепті мерзімде барлық макрокөрсеткіштер бойынша өсім тіркелген өңірлерді атап өтіп, оның ішінде Қызылорда облысында оң динамика қалыптасқанын айтты.<blockquote>«Төрт айдың қорытындысы бойынша Абай, Жетісу, Ұлытау, Ақмола, Батыс Қазақстан, Қостанай, Қызылорда, Павлодар, Оңтүстік Қазақстан облысы мен Астана қаласында барлық макрокөрсеткіштердің өсімі тіркеліп отыр», – деді Әлихан Асханұлы.</blockquote>Ұлттық экономика министрі өз баяндамасында экономиканың барлық салаларында оң өзгерістер болғанын атап өтіп, әсіресе құрылыс жұмыстары мен инвестиция тарту бойынша өсім қалыптасқанын айтты.<blockquote>«Экономиканың барлық салаларында оң динамика байқалуда, оның ішінде құрылыс, сауда, ақпарат және байланыс салаларында ең жоғары өсім тіркелді. Өңірлер арасында Түркістан, Маңғыстау, Қызылорда және Батыс Қазақстан облыстарында жоғары көрсеткіш қалыптасты», – деді министр.</blockquote>Айта кетейік, 2023 жылдың алғашқы 4 айында негізгі капиталға салынған инвестициялар мен құрылыс жұмыстарының көлемі бойынша Қызылорда облысы жоғары өсу қарқынын көрсетуде.Үкімет отырысынан кейін облыс әкімінің бірінші орынбасары Серік Қожаниязов жиын өткізіп, Премьер-Министр қойған міндеттер бойынша бірқатар тапсырма берді. Қазіргі таңда аймақ даму көрсеткіштері бойынша ілгерілеу орын алғанымен, әрі қарай қарқынды жұмыс жүргізу қажеттігін атап өтті.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/346973860_986872678995606_7403755473044071822_n_c6d7501acb.jpg" alt="346973860_986872678995606_7403755473044071822_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347016283_270707702048175_7344673995778901243_n_d319530b1c.jpg" alt="347016283_270707702048175_7344673995778901243_n.jpg"></figure>

Қызылорда облысында 4 ай ішінде әлеуметтік-экономикалық дамуда оң динамика қалыптасты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазіргі уақытта кент орталығына көркейту-көгалдандыру жұмыстарын жүргізу мақсатында &nbsp;ауқымды жұмыстар атқарылуда. Мәселен, Тереңөзек кентіне қарасты Аманкелді Иманов көшесіне &nbsp;«Жасыл белдеу» жұмыстары жүргізілуде. Аталған аумаққа тал көшеттері отырғызылып, екі жағының шарбақтары жаңаланатын болады. Қазіргі таңда шарбақтармен толықтай қоршалану жұмыстары жүргізілу үстінде.Сонымен қатар, негізгі &nbsp;жұмыстар «Қызылорда-Жалағаш» автожолы бойындағы «Рассойл» АЗС - «Кіші қалған» каналы аралығындада жүргізілетіні мәлім. &nbsp;Жалпы ұзындығы - 750 метр құрайтын жерге тегістеу, арық қазу жұмыстары қарқын алды. Алдағы уақытта трубалары салынып, көшет отырғызылатын болатындығын жеткіземіз.&nbsp;Тереңөзек кентіндегі «Майжарма каналын абаттандыру» жұмыстары жүзеге асуда. Жоба құны &nbsp;155714,6 теңгені құрайды. Мердігер мекеме- Град сервис строй болып табылады. Осы күні Канал іші тазаланып, артық құмдары шығарылып, каналдың екі жақ бетін тегістеу жұмыстары жүргізіліп жатыр.&nbsp;Бюджеттен 132 981 201 теңге қаржы бөлініп И.Тоқтыбаев көшесін орташа жөндеу, оның ішінде тротуар мен темір бетонды лоток орнату жұмыстары атқарылуда. Аталған жұмыстар ағымдағы жылдың маусым айына аяқтау жоспарлануда. Бүгінгі күнге Қ.Қазантаев көшесінің қиылысына дейінгі екі жақ бетіне темір бетонды лоток пен бордюрлар толықтай орнатылды. &nbsp;Жаяу жүргіншілер жолына толықтай асфальт төселінді. Кент көшелеріндегі электр желілеріне кедергісін келтіріп тұрған ағаштарды бұтау, балақтау, сонымен қатар бұталған шыбықтардан тазарту жұмыстарын жүргізуде. Атап айтқанда, Ә.Тәжібаев, Абай, &nbsp;Қ.Қазантаев, А.Иманов, Алшынбаев, 1 Мамыр, Қазақ, А.Әлиакбаров көшелеріндегі ағаштар 4 метр биіктіктен балақталды. Тереңөзек кентінде абаттандыру, санитарлық жағдайын жақсарту, көгалдандыру жұмыстарын оңтайландыру мақсатында сенбіліктер ұйымдастырылып отыр. Сенбілікте арықтар тазаланып, күл-қоқыстар шығарылып, талдар әктеу, арам шөптерді шабу жұмыстары жүргізіледі. Жылдың басынан төрт сенбілік өткізіліп, &nbsp;көшеттер отырғызылды. &nbsp;Кент ішіндегі тазалық жұмыстары күнделікті жүргізілуде. &nbsp;А.Иманов көшесіндегі талдар әктеліп, бордюрлар жанадан әрлеу жұмыстары жүргізілді. «Әйтек», &nbsp;«Майжарма», «Айтбай арық» каналының көпіріне қоқыстан тазарту және әктеліп, көпірдің тұғыры жуылды. Кенттегі барлық билборд тұғырларының айналасы тазаланып, әктеу жұмыстары жүргізілді. &nbsp;

Тереңөзек кентінде ауқымды жобалар қолға алынған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қызылордада шыңдалған шыны шығаратын «Комфорт 1KZ» ЖШС бірегей зауыты бар. Ерекшеліктері - одан энергияны үнемдейтін және шағылыстыратын әртүрлі сипаттамаларға ие екі қабатты терезелер жасалады, айналар да шығарылады.Серіктестіктің негізін қалаушы – Қайрат Үсенов. Ол бизнестегі алғашқы қадамдарын 2009 жылы көтерме саудадан бастады. 2014 жылы ол бастапқы капиталды жинақтап, теңдесі жоқ жеке өндірісін ашуды ұйғарды. Таңдау шыңдалған шыны өндірісіне түсті.<blockquote>«Біріншіден, мен қала ішінен шикізатты жеткізуге және дайын өнімді жөнелтуге өте ыңғайлы темір жол төсемі бар қолайлы жер таптым. Шыныны шынықтыруға және екі қабатты терезелерді шығаруға арналған жабдық сатып алдым. Кәсіпорынның кірісі жыл сайын артып отырды, бұл кейінірек жылтырату, сырлау, шыны жиектерін өңдеу үшін көп функционалды өңдеу желілерін, сондай-ақ шикізат пен дайын өнімді тасымалдауға арналған автопаркті сатып алуға мүмкіндік берді», – деді Қ.Үсенов.</blockquote>Кәсіпкердің айтуынша, өткен жылы Қазақстанда үлкен сұранысқа ие қаңылтыр айна шығаратын жаңа құрал-жабдықтарды сатып алып, өнім түрін кеңейтуді ұйғарды. Оның жеткізушілері негізінен Ресейден келген өндірушілер. Кәсіпкер бизнес-идеясын жүзеге асыру үшін «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қорының облыстық филиалына мемлекеттік қолдауға жүгінген. Жоба «2021-2025 жылдарға арналған ұлттық кәсіпкерлікті дамыту жобасы» мемлекеттік бағдарламасы бойынша жеңілдетілген несие алуға мақұлданды.&nbsp;

Қызылордада шыңдалған шыны шығаратын зауыт жұмыс істеп жатыр 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев VIII сайланған Парламенттің бірінші отырысында су қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесіне тоқталды. Стратегиялық маңызы бар мәселеде өте мұқият болуды міндеттеді. «Біздің елде судың 65 пайызы ауыл шаруашылығы саласына жұмсалады. Соның 60 пайызға жуығы құмға сіңіп кетеді. Мұндай ысырапшылдыққа жол беруге болмайды» деді Президент депутаттар алдында.&nbsp;Ендеше, әрбір тамшы суға жанашырлықпен қарап, оны ұқыпты пайдаланудың маңызы зор. Бұл мәселенің Сыр өңіріне де тікелей қатысы бар. Ертеден егін шаруашылығымен айналысатын жергілікті диқандар ала жаздай табаны судан құрғамайтын күріш дақылын егеді. Оның көзі – тек Сырдарияның суы.Кейінгі жылдардағы жағдай оңай болып тұрған жоқ. Су тапшылығы бар, әйтсе де өңір басшылығы диқандармен бірлесіп амалын жасауда. Оған Президент пен Үкіметтің тікелей қолдауы барын да айтуға тиіспіз.Күріш көлемі кеміген жоқЖергілікті климаттың қыр-сырын білмейтін кейбір азаматтар күріш егісінің көлемін қысқарту мәселесін көлденең тартқанын жақсы білеміз. Ол тағы бір проблеманың туындауына алып келеді. Кезінде өңірде қыруар қаржы жұмсалып, инженерлік жүйеге келтірілген ауыспалы егіс алқабы бар. Қарапайым диқан қауымының алдындағы негізгі міндет – сол бағалы байлықты тиімді пайдалану. Алтын қорды сақтап қалудың негізгі жолы ретінде күріш шаруашылығы айтылады. Себебі, бұл дақыл жердің тұзданып кетуіне жол бермейді. Кейбір азаматтар күріш егісін қысқарту арқылы су тапшылығын шешуге болады деген пікірде. Күріш егілген алқапқа тиісті кезеңде жоңышқа алмастырады. Осылайша ауыл шаруашылығы жерлерін сақтаудың өзіндік егіншілік мәдениеті қалыптасқан. Ал мұндай заңдылық сақталмаған жерде алқап тұзданып, тозуға көшеді.Былтыр облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев қызметіне келген сәттен аталған мәселені Президенттен бастап құзырлы орындар мамандары назарына ұсынды. Нәтижесінде күріш көлемін қысқартпай, суды үнемді пайдалану жолдарын қарастыруға мүмкіндік алды. Қазіргі таңда өңірде көктемгі дала жұмыстары қызу жүріп жатыр. Күріш егу басталды. Биыл басты дақылдың көлемі 83,9 мың гектарды құрайды.&nbsp; Сәл шегініс жасайық. Өткен жылы облыс әкімі «Хабар» теларнасына берген сұхбатында:&nbsp;<blockquote>– Біз – негізінен аграрлық өңірміз. Оның ішінде, басты дақылымыз – күріш. Ол суды көп қажет ететіні бәрімізге белгілі. Бізде суармалы жерлер өте көп. Кейінгі жылдары шынында да жоғарыдан келетін судың көлемі азаюда. Ол тек біздің өңірде емес, көп елдерде судың тапшылығы сезіліп жатыр. Өткен жылы да су тапшы болды. Қазір біз зерттеу жұмыстарын жүргізіп жатырмыз. Мысалы, 10 жылдың көлемінде Аралға келетін судың өзі төмендеп кеткен. Қазір ондағы су 9 млрд текше метрге дейін азайды. Соңғы 12 жылда 7 млрд текше метр су аз келген. Мен қызметке келгенде күріштің көлемін 20 мың гектарға дейін қысқарту жоспарланған екен. Біз тәуекелге барып, 20 емес, 5 мың гектарға дейін қысқарттық. Өйткені күріш – өңірдің ең негізгі дақылы. Халықтың да негізгі күнкөрісінің бірі. Осы күріштің айналасында қаншама адам жұмыс істейді. 20 мың гектарға қысқартсақ, төрттен бірі қысқарып кетеді. Сондықтан биыл 5 мың гектарға қысқартып, 78 мың гектарға күріш егіп, төкпей-шашпай жинап алдық, – деген болатын.</blockquote>Жергілікті мамандар қолдағы мүмкіндіктерді саралап, биыл да күріш көлемін арттыруға мән бермекші.&nbsp;<blockquote>– Алдағы уақытта күріш егісінің көлемі 80-85 мың гектар аралығында тұрақталады деген жоспар бар. Оған қоса егін шаруашылығын әртараптандыру мәселесі жүзеге асып келеді. Айта кетсек, өткен жылмен салыстырғанда егіс көлемі 7 мың гектарға ұлғаяды. Осы мақсатта көкөніс-бақша майлы, мал азықтық дақылдарға басымдық беру ойластырылуда, – деді облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Талғат Дүйсебаев.</blockquote>Сыр өңіріндегі инженерлік жүйеге келтірілген жерлерді сақтап қалу мәселесін облыс әкімі жиі көтеріп келеді. Оны нақты тұжырым, дәлел-дәйекпен Үкімет басшылығына жеткізді. Бұл жөнінде Парламенттік тыңдауда депутаттар алдында ой-пікірін білдірді. Нәтижесінде іс-шаралар жоспары нақтыланып, қажетті жұмыстар қолға алынды.Қысқы азығын қамдайдыТоқсаныншы жылдарға дейін өңірде жергілікті тұрғындар көкөніс-бақша, картоп өнімдерін көбіне өздері егіп алатын еді. Өкініштісі, кейінгі жылдарда бұл мәселе ескерілмей келді.&nbsp; Өткен жылы облыс әкімінің тапсырмасымен осы мақсатта арнайы жер дайындалды. Алғашқы жылда 6802 отбасы 1433 гектарға еккен өнімдерден қысқы азығын молынан жинап алды. Бастама тиімділігін көрсетті.&nbsp;<blockquote>– Тоқсаныншы жылдарға дейін облыс тұрғындары қолы бос уақытта қажетті көкөніс-бақша дақылдарын егіп алатын. Немқұрайдылық салдарынан ол кейінгі жылдарда ұмыт қалып жатты. Өзімізде егін егуге қолайлы жағдай болғанмен, оларды сырттан тасымалдау базар бағасына да әсер ететіні белгілі. Сондықтан облыс әкімінің тапсырмасымен қолға алынған игілікті істің тиімділігі көп деп санаймын. Біріншіден, бұл азаматтарды сапалы өніммен қамтамасыз етуге мүмкіндік туғызады. Екіншіден, базар бағасының тұрақтануына жол ашады. Оған қоса көпшіліктің бос уақытын тиімді пайдалануына септігін тигізіп, еңбекпен айналысуына жағдай жасайды. Әрине, қазірге дейін оған ынта білдірген тұрғындарға жер бөлу мәселесіне назар аударылған жоқ еді. Кейбір азаматтар аталған тірлікті өз күшімен атқарып жүрді. Қолайлы жағдай жоқтықтан бұл шаруа кең ауқымда жасалмады. Өткен жылдың өзінде облыста 7 мыңға тарта отбасы еңбектің жемісін көргені қуантады, – деді облыстық фермерлер одағының төрағасы Омархан Пашкенов.&nbsp;</blockquote>Шынында, жерді дайындап берсе, оған қажетті дақылдарды егуге ниетті тұрғындар аз емес екен. Биыл олардың саны бірден екі есеге өсіп отыр. Қызылорда қаласы мен облыс аудандарында аталған мақсатта дайындалған 3 мың гектар алқап 13 мыңға жуық отбасы бөлініп берілмек.Жаңашыл жобалар – ел игілігінеЖылма-жыл өңірде су тапшылығы қайталанып жатқандықтан &nbsp;аграрлық салада жаңа жобаларды қолға алу өзекті екенін байқатып отыр. Мәселен, кейінгі жылдарда ауыл шаруашылығы дақылдарын әртараптандыру мәселесі жиі көтеріліп жүр. Өңірде қант құмайы және соя секілді жаңа дақылдарды тәжірибеден өткізуге көңіл бөлінді. Ы.Жақаев атындағы Қазақ күріш шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының мамандары сынақ жасап көрді. Алғашқы нәтиже жаман емес.Қант құмайының біздің өңірге өте қолайлы екені анықталды. Топырақтағы тұзды өзіне сіңіреді, тамыры жерде қара шірік болып қалады, азоттандырады. Келесі жылы ол өскен кезде балауса күйінде орып, жермен қоса жыртып тастаған жағдайда биоорганика болады. Қант құмайы – жүгері секілді дақыл. Әлемде одан 50-ге жуық өнім алуға болатыны дәлелденген. Биоэтанол, спирт, қант шырынын алуға және одан қалған қалдықтан мал азығындық өнім өндіруге мүмкіндік бар. Балауса күйінде жем-шөп есебінде пайдалана аласыз.<blockquote>– Негізінен Африкада өсетін дақыл суға оншалықты тәуелді емес. Тіпті, су тапшылығы болған уақытта да ол жасыл күйінде тұра береді, ылғалдығын сақтайды. Содан кейін су берсең, қайтадан көктеп, жапырағын жая түседі. Мұндай жағдайда жүгері сарғайып, қурай бастайтыны белгілі. Оны өндіріске пайдаланған кезде екі-үш жылда өз шығынын толық ақтайды, – дейді институт ғалымдары.</blockquote>Сондай-ақ, әлемде соя дақылына сұраныс өте жоғары. Қазақстанмен шекаралас Қытай бұл дақылды көп тұтынатын мемлекеттер қатарында тұр. Тіпті, оны сонау Аргентинадан ұшақ арқылы алдырады. Осыған байланысты Алматы облысында тиісті жұмыстар қолға алынған. &nbsp;Бұрын мұнда соя өсімдігі 50 мың гектардан аспаса, қазір 3-4 есеге дейін өскен. Әрине, өнімді экспортқа шығарудың өз талабы бар.Сондай-ақ, Шиелі ауданында «Тың өріс» ЖШС 10 мың гектар алқапта жоңышқаны жаңбырлатып суару әдісімен егуге мән беріп отыр.&nbsp; Институт ғалымдары бұл бағытта да тың ізденістер жасады. Одан мол өнімге қол жеткізуге болатыны дәлелденген. Десе де, әзірге аталған дақылдың көлемін арттыруға қолбайлау болып тұрған жағдайлар бар. Біріншіден, оны егетін және жинап алатын техникалар қолда жоқ. Екіншіден, тәжірибелі мамандар жетіспейді. Өзге де себептер жетерлік. Сондықтан бұған байланысты нақты жобалар жасау керек.Қызылорда өнімі шетелге шығадыКейінгі жылдарда өңірдің ауыл шаруашылығы саласы экспортқа өнім шығарумен таныла түсуде. Былтыр 112,4 мың тонна ауыл шаруашылығы өнімдері шетелге шығарылды. Олардың жалпы құны – 61,9 млн доллар. Әлемнің 23 еліндегі тұтынушылар күріш, балық, күріш қалдығы, қамыс, қауын-қарбыз, көкөніс, қызанақ, күнбағыс тұқымы секілді өнімдерге сұраныс жасаған.&nbsp; Сондай-ақ, өңірдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында агроөнеркәсіп кешені саласындағы 2022-2026 жылдарға арналған инвестициялық жобалар картасы бекітілді. Сол арқылы құны 55,9 млрд теңгені құрайтын 28 инвестициялық жоба қолға алынады. Ол 894 адамға жаңа жұмыс орны болмақ. Былтыр 601,9 млн теңгені құрайтын 4 жоба іске қосылды. Биыл тағы 16 инвестициялық жоба жүзеге асырылмақ.&nbsp;<blockquote>– Өткен жылы түркиялық &nbsp;«КОQ Holding» компаниясы қызанақ пастасын дайындайтын зауыт салуға байланысты қызығушылық білдірді. Жобаның құны – 13,5 млрд теңге. Онда жылына 24 мың тонна өнім шығарылады деп күтілуде. Қазіргі таңда 30 гектар жер телімі берілді. Биыл тәжірибелік негізде 10 гектарға тамшылатып суару әдісімен қызанақ егілді, – деді басқарма басшысы Т.Дүйсебаев.&nbsp;</blockquote>Өңірде ауыл тұрғындарының кірісін арттыру, жеке қосалқы шаруашылықтарды кооперативтерге біріктіру арқылы жаңа өндірістер ашуға көңіл бөлініп отыр. Сол арқылы елдегі ағайынның орташа табыс көлемін арттыруға мүмкіндік туады. Бұл бағытта Жамбыл облысында жүзеге асқан «Ауыл аманаты» жобасын іске асыру ойластырылған. Қазір жобаға қатысатын пилоттық негізде 24 ауылдық округ айқындалды. Ендігі кезекте осы бағытта 454 жобаны іске асыруға мән беріледі. Бұл бойынша аталған бағдарламаға 28 ауыл шаруашылығы кооперативі қатыстырылады. Олардың арасында 12-і бұрын жұмыс істесе, қалғаны енді құрылады.&nbsp;Аймақта жылдан-жылға мал басы өсіп келеді. Биылғы жылдың 1 наурызына дейінгі мәлімет бойынша 390,4 мың мүйізді ірі қара, 725,7 мың қой мен ешкі, 214,9 мың жылқы, 58,7 мың түйе және 124,2 мың құс тіркелген. Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда мүйізді ірі қара 6,1, қой мен ешкі 1,5, жылқы 14,1, түйе 7,5 пайызға көбейген. Есепті кезеңде 6,1 мың тонна ет, 11,4 мың тонна сүт, 0,7 млн дана жұмыртқа өндірілген. Нәтижесінде ет өндіру 2,7, сүт 1 пайызға артты.Ауыл шаруашылығы – ел экономикасындағы негізгі сала. Өңір халқының жартысынан астамы елді мекендерде тұрады. Сондықтан аймақтың тыныс-тіршілігінде аграрлық саланың орны ерекше. Жергілікті еңбеккерлер қаншама қиындықпен бетпе-бет келсе де, кәсіптің бабын жасап, несібесін алып келеді. Мемлекет тарапынан жасалып жатқан қолдау аграрлық сала үшін өте маңызды. Бұл тұрғыда аймақтың жаңа мүмкіндіктері қалыптасып отыр.&nbsp;&nbsp;

Аграрлық саланың мүмкіндігі мол

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Тәуелсіздік алған күнімізден бері қарай 30 жыл ішінде елімізде қаншама істер атқарылды. Жылдар бойы армандап келген арманымызға жеттік. Қазақ деген елді дүние жүзі таныды. Халық игілігі үшін қаншама заңдар қабылданды. Осы орайда аудан орталығынан шалғайда орналасқан Жаңақұрылыс елді мекенінің тәуелсіздік алғаннан кейін арыға бармай-ақ, 30 жыл ішіндегі тыныс-тіршілігі мен қол жеткен табыстарын тілге тиек етейік.Ауыл тарихы&nbsp; 30 жылдан бері қарай ауыл тарихына көз жүгіртелік. Жаңақұрылыс елді мекені 1992 жылы Қазалы ауданынан Арал ауданына қарады. Аудан көлеміндегі совхоздарға шөп дайындайтын совхоз болып құрылды. Нағыз қиын кез, зейнетақы, балалар жәрдемақысы, жұмысшылардың еңбекақысы 3-4 айлап берілмейтін. Сонда да ауыл тұрғындары еңсесін түсірмей, ата-бабасының туған жерінен көшпей, еңбек ете білді. «Еңбек етсең, емерсің» деген. Егісін егіп, шөбін дайындап, аудан көлемінде алдыңғы шаруашылықтардың бірі болды. Жылдан-жылға халық саны көбейіп, әлеуметтік-тұрмыс жағдайлары жақсара бастады. Ауыл басшылары мен ауыл ақсақалдары бірлесе отырып, қиын кезеңдерден шыға білді. Осындай елдің ауызбірлігінің арқасында халыққа қызмет жасайтын әлеуметтік нысандар күрделі жөндеуден өтіп, жаңадан салына бастады. Тарихты қашанда адамдар жасайды. Тарихтың тірек тұтар тұлғасы да иесі де – адамдар. Сондықтан сол қиын кезеңде совхоз жұмысының алға басуына тамшылата төккен тері мен өздерінің лайықты үлесін қосып, қиын кезеңнен шыға білген сол кездегі совхоз директоры марқұм Құлмырза Тілеуов, ауылдық кеңес төрағасы Елшекен Қуанышбаевтың ерен еңбектерін айтуымыз керек. Бұл азаматтар Жаңақұрылыс халқы үшін тарихи тұлға болып қала береді. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі 5-6 жыл ішінде Жаңақұрылыс халқы қандай жетістіктерге жетті? Алдағы уақытта қандай жетістіктерге жетеді, халық үшін қандай жұмыстар атқарылады? сұрақтар төңірегіне ойыссақ.Әкім не дейді?&nbsp; Қазіргі таңда бірлігі жарасқан ауылда 163 отбасы мамыражай өмір сүруде. Мыңға жуық тұрғын бар. Осы уақытқа дейін бірқатар ауқымды жұмыстар істелген. Атап айтқанда, әрбір үйде ауызсу кіргізіп берілген. &nbsp; &nbsp; 2015 жылы 2 қабатты жаңа мектеп бой көтеріп, жаңадан фельдшерлік- акушерлік пункт салынса, балабақша, клуб жөндеуден өткен. Ауыл малдарын емдейтін ветеринариялық пункт ашылса, өткен жылдың желтоқсан айында ауыл орталығынан ауыл тұрғындарының көптен күткен ұялы байланыс желісі орнатылып, халық игілігіне берілді. Ауыл тұрғындарының ұйымшылдығының арқасында 2019 жылы ауыл орталығынан жаңадан «Өтеш ахун» мешіті салынды. Биыл мешіт жанынан садақа берілетін 100 орындық асхана салынып жатыр. "Өлі риза болмай тірі байымайды" дегендей, Ұлы Жеңістің 76 жылдығына орай Ұлы Отан соғысынан оралмағандарға "Тағзым" және "Жастар" алаңын салу жоспарланып отыр. Бүгінгі таңда ең өзекті мәселе автожол болып отыр. Қашықты жақындататын да, жақынды қашықтатын да, халықтың әлеуметтік тұрмысын жақсартатын, кәсіпкерлікті дамытатын да – жол ғой. Көптен бері күрмеуі толық шешілмей келе жатқан Жаңақұрылыс-Бекарыстан би аралығындағы 22 шақырым жол және Бекарыстан биден Жаңақұрылыс шекарасына дейінгі 13 шақырым Қазалы ауданына қарайтын жолдың да қаражаты шешілді. Аманшылық болса, биыл халық игілігіне беріледі деп отырмыз.Балаларды баптаған білім ордасы&nbsp; &nbsp; Бала – біздің болашағымыз. Келешекте еліміздің тұтқасы болар ұрпағымыз сапалы білім, саналы тәрбие алу үшін олардың ең бірінші ұстазы мығым, білім алатын мектебі заман талабына сай болуы керек. Ата-ана мен баланың көптен күткені жаңа оқу орны еді. Көптің тілегі қабыл болып, сол кездегі облыс әкімі Қырымбек Елеуұлы бір сапарында Жаңақұрылысқа келіп, өз қолымен жаңа мектептің кірпішін қалап, 2015 жылдың 1 қыркүйегінде жаңа мектептің ашылу салтанатына қатысып, өз қолымен лентасын қиып тұрып: –Жжаңақұрылыстықтар, жаңа мектептерің құтты болсын, балаларыңыз білімді болып, жылда мектеп бітіруші балаларыңыз ҰБТ-ны ойдағыдай тапсырып, омырауларына алтын тақсын,– деп батасын бердген еді.«Батаменен ел көгерер, жауынменен жер көгерер» деген. Бата қабыл болып, сол жылдан бері жыл сайын мектеп бітіруші түлектер "Алтын белгі" алып келсе, биыл 3 оқушы "Алтын белгіге" үміткер. Дуалы ауыздан шыққан дуалы сөздің қабыл болғаны емес пе?! Бұл да тәуелсіздігіміздің 30 жылдығына тартуы деп білеміз.Осы №74 мектепте биология пәнінің мұғалімі Темірбек Сүйеубаев ауданаралық биология пәнінен өткен олимпиада жарысында бас жүлдені ұтып алып, жеңіл көлік иесі атанды. Алдағы уақытта да мектебіміздің жарқын істері жалғаса береді деген сенімдеміз. Мектеп бітірген түлектер ауыл орталығына автобус аялдамасын салып, оның айналасына тал егіп абаттандырса, бірде орталықтағы "Өтеш ахун" мешітіне кілем сыйлап, жаңа темір есік салып, кейінгі жастарға үлгі болуда. Жақында ғана ауылдың кіреберіс жеріне орнатылған «Туған өлкем Жаңақұрылыс» деген жазуы алыстан көз тартады. Әсіресе түнге қарай жарық шамдары мен мұндалап, ауылға үлкен мән беріп тұрады. Ауыл жастарының берекелі істеріне ел ризашылығы шексіз.Кәсіпкерлікті жан-жақты дамытып, жұмыссыздықты азайтуАуылдық округтің жалпы жер көлемі 25912 гектарды құрайды. Негізінен, мал жайылымы мен шабындыққа бағытталған. Жеке тұрғындардың малдары біршама көбейіп, бірнеше шаруа қожалықтары құрылды. Жоғарыда айтқандай, Жаңақұрылыстың басым бөлігі мал шаруашылығымен айналысады. Оны ауылға кіреберістегі далада жайылған төрт түліктерге қарап біле беріңіз. Мемлекет тарапынан да ауыл шаруашылық саласын дамытуға өз- өзін қамтамасыз еткісі келетіндерге, жұмыс орнын ашамыз деушілерге қолдау қарқынды жүргізілуде. Тәуелсіздік алған жылдан бері қарай жеке тұрғындардың малдары біршама көбейгені көңіл көншітеді. Айталық, ірі қара 1512, қой &nbsp;1175 басқа, ешкі 1384 басқа, жылқы &nbsp;1633 басқа, түйе 20 басқа көбейген. Өндірістік кооператив тарағаннан кейін, 11 шаруа қожалығы құрылса, жеке кәсіптерін әртүрлі мал өсіру үшін, яғни жылқы, мүйізді ірі қара малдарын сатып алып, оны дамытуға 6 кәсіпкер мемлекеттен қаржылай ақша алып, кәсіптерін дамытып, әрқайсысы 2-3 адамнан жұмысшы алып, жұмыссыздық санын азайтып отыр. &nbsp;«Қожағұл ата» шаруа қожалығын құрған жас кәсіпкер Елшекенов Елнұр Бекназарұлы мемлекеттен қаржы алмай, өз қаражатынан 15 бас асыл тұқымды сиыр малын сатып алып, қазіргі кезде бірнеше басқа көбейіп, Мұхтар Амангелдіұлы "Соркөлді" тоғандап, оны суландырып, біпнеше балық түрлерін өсірумен айналысып, &nbsp;жастарға үлгі болып отыр. Қайтарымсыз грант есебінен 2019 жылдан бері қарай 7 адам 250 мың теңгеден 555 мың теңге қаржылай көмек алып, бірі монша салса, бірі құс, балық, мал шаруашылығын құрып, кәсіптерін дамытуда. Шалғайда жатқан шағын ғана Жаңақұрылыс ауылында тәуелсіздік жылдары қаншама шаруа қожалықтары құрылып, әртүрлі кәсіпкерлік нысандар ашылған. Әрине бұл ауыл ішіндегі жұмыссыздықты азайтып, әрбір адам өзінің әлеуметтік-тұрмыстық жағдайын жақсартуға бет бұрғандығын байқатады.Салық түрлерінен түсетін түсімдер&nbsp;2018 жылдан бері жергілікті халықтан түсетін салық түрлері көлік, жер, мүлік салықтары жергілікті әкімшіліктің бюджетіне түсіп, оны ауыл ішіндегі кезек күттірмейтін халық игілігіндегі жұмыстарға пайдаланып келеді.Көше жарығымен қамтамасыз етуАуыл тұрғындары толықтай электр энергиясымен қамтылып, 5 көше түнгі жарықпен қамтамасыз етілген. Бұл қыстыі қараңғы күндері күндері мектепке баратын оқушылар үшін жақсы болды. Ата-ананың, оқушылардың қуанышында шек жоқ. Әсіресе жоғарыда айтқандай, ауылдың кіреберісіне ауыл жастарының бірлесуімен «Туған өлкем Жаңақұрылыс» жазуы мен мұндалап, алыстан көз тартады. Әрине түнгі жарықты ұстап тұру шығындарына аудандық бюджеттен 800 мың теңге бөлінген. Міне, осындай жұмыстар ауыл жарын ашып, сәнін келтіруде.Тазалық – денсаулық кепілі"Тазалық табалдырықтан басталады", "Ауылына қарап, азаматын таны" дегендей, жалпы ауыл тұрғындары күз, көктем айларында көркейту-көгалдандыру жұмыстарына белсене араласып, бір-біріне үлгі бола білуде. Тазалыққа аудандық бюджеттен бөлінген 200 мың теңгені тұрмысы төмен отбасылардың күл-қоқысын шығарумен қатар, қоқыс төгетін шұңқырларын қазып, аяқ су жүретін арық іші тазалануда. «Жолаушылар» бағдарламасының жүзеге асырылуы бағытында проблемалар толық шешімін тапқан. Қазалы ауданына күнделікті, Арал ауданына аптасына 3 рет қатынайды. Бұл да кәсібіміздің &nbsp;кеңейтіліп, тұрмысымыздың жақсара түскендігін көрсетеді.Жастар талпынысыАуылдық округ орталығының 19,6 пайыздан астамын жастар құрайды. Мұндағы жастар қоғамдық жұмыстарға тартылып, мемлекеттік саясаттан кеш қалмай, өздерін жан-жақты дамытуға және ауылдың көркеюіне атсалысып келеді. Ауыл жастары спорт саласында жоғары көрсеткіштерге жетіп келеді. Жастар, жасөспірімдер гір тасынкөтеру, волейболдан үйірмелер ұйымдастырып, аудан, ауыларалық жарыстарда жеңімпаз атанып жүр. Әр жылғы мектеп бітірушілер ауылды көркейтуді, жоғарыда айтылған игі жұмыстарды жасауды үрдіске айналдырды.&nbsp;Өткенге көз тастап, ойлана қарасақ, қаншама тоқырау жылдарына қарамай, бір ғана Жаңақұрылыс ауылында ел қуанатындай игі жұмыстар атқарылған. Әрине біз жасалған жұмыстарға ризашылық білдіре отырып, алдағы уақыттарда атқарылатын жұмыстардың әлі де бар екендігін білеміз. Мәселен, балабақша мен клубтың құрылысы, Жаңақұрылыс-Бекарыстан би аралығындағы автожол, Ақбасты, Қаракөл көлдерін суландырып, шабындық пен жайылымдарды көбейту үшін "Нұралы" жармасына шлюз орнату, шаруа қожалықтарын көбейтіп, тұрақтандыру үшін "Қараарық" каналдарын тазарту жұмыстары жүргізіледі деп күтілуде. "Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын" деген сөзді орайы келгенде айта кеткен жөн. Аудан әкімі Серік Сермағамбетовтың Жаңақұрылыс халқына жан-жақты жасап жатқан игі істеріне халық, ауыл тұрғындарының ризашылықтары баспасөзде де жарияланған. Алдағы уақытта да Жаңақұрылыс &nbsp;халқының игі істерінің жалғасуына ықпал жасайды деген сенімдеміз. Жоғарыда айтқанымыздай, тәуелсіздігіміздің арқасында шалғайдағы Жаңақұрылыс елді мекенінде қаншама жұмыстар атқарылды. Халыққа қызмет жасайтын әлеуметтік мекемелер мен жарық, байланыс үздіксіз жұмыс жасап тұрса, бұл тәуелсіздігіміздің арқасы. Еліміздің бірлігі, заманымыздың тыныштығы деп білеміз.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Экономика