<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> 28 сәуір – жедел-жәрдем қызметкерлерінің кәсіби мерекесі. Осыған орай жедел жәрдем қызметінің бір күнімен танысуды жөн көрдік. Осылайша облыстық денсаулық сақтау басқармасы БАҚ өкілдері арасында баспасөз турын ұйымдастырды.Бүгінде облыстық медициналық жедел жәрдем стансасы күніне 1300-ден аса шақырту қабылдайды. Ал мереке қарсаңы мен демалыс күндері бұл көрсеткіш тіпті көбейеді. Қашанда ауырып, жаны қысылған жанның қасынан бірінші табылатын жедел жәрдемнің ақ халатты абзал жандар қандай құрметке де лайық. Мұны осы баспасөз турында журналистер қауымы көзбен көріп, жүрекпен сезінді.&nbsp;Денсаулығымыз сыр беріп, жанымыз қысылғанда қасымыздан табылып, көмек қолын созатын ақ халаттылар қауымын басылым беттерінде әрдайым дәріптеп келеміз. Дегенмен сол мамандардың қасында жүріп, жұмыс барысын бірге көру мүлдем басқа дүние. Ең алдымен кезекші-диспетчерлік бөлімге бардық. Мұнда қызу жұмыс жүріп жатыр. Барлық қызметкер бос емес. Соған қарағанда, таңмен таласып жедел жәрдемнің көмегіне жүгінетіндер қатары көп екенін аңғарасың.Біз барғанда диспетчер қызметінде &nbsp;жұмыс істейтін Мирамбек Асанов отырды. Оның жұмысы – негізгі бекеттен түскен шақыртуды қабылдап, жақын маңдағы бригаданы науқастың мекен жайына бағыттау. Облыс бойынша барлық қоңырау негізгі бекетте қабылданады. Ол жердегі мамандар &nbsp;дереу автоматтандырылған «КӨМЕК» жүйесі арқылы қосалқы бекеттерге хабар береді. Қарап отырсаңыз, мұндағы телефонға тыныштық жоқ. Шақырту қабылдаған дәрігерлер, межеге жеткенше асығатын көлік жүргізушілері, дәрі-дәрмек қобдишасын жанынан бір елі тастамайтын фельдшерлер зыр жүгіріп жүр. Осыған қарап, бұл жердегі қайнаған жұмыстың жауапкершілігі мен маңызын ұғынасың. Себебі мұнда адам өмірі мен тағдыры тікелей шешіледі.&nbsp;Бекеттегі бригаданың барлығы шақыртуға кетіпті. Оларды күтуге &nbsp;тура келді. Қазіргі кезде мұнда жарғақ құлағы жастыққа тимей, тынымсыз еңбек етіп, тығырықтан шығар жол іздеп, қауіпті дерттің алдын алуға атсалысып жүрген 950-ден аса қызметкер жұмыс істейді. &nbsp;Оның 78-і дәрігер, ал 500-ден астамы орта буын қызметкерлері.<blockquote>«Бүгінде жедел жәрдем 4 санат бойынша қызмет көрсетеді. Оның ішінде коронавирус алғашқы шұғыл санатта. Сондықтан мамандар діттеген жерге 10-15 минутта тез жетуі керек. Атап айтсақ, бірінші санатқа науқастың өміріне тікелей қауіп төнетін шұғыл медициналық көмек қажет жағдайда он минутта жету керек. Мәселен, &nbsp;жол көлік оқиғасы, төтенше жағдай орын алғанда, адам ес-түссіз қалған жағдайлар жатады. &nbsp;Ал екінші санат бойынша науқастың өміріне қатер төнуі ықтимал, алайда тығырықтан медициналық көмексіз шығуға мүмкіндік болса, жүкті келіншектер мен жүрек қысылатын, қан қысымен, дене қызуы көтерілгендерге он бес минутта барады. &nbsp;Үшінші санатқа жататын науқастың денсаулығына қатер төнуі мүмкін, бірақ жағдайды медициналық көмексіз реттеуге болады. Құсып, іші өтіп жатқан 3 жасқа дейінгі балалар мен жүктіліктің соңғы кезеңіндегі әйелдерге көмек көрсетіледі. Оларға жедел жәрдем қызметі 30 минут ішінде келуі керек. Сонымен бірге төртінші санатқа науқастың денсаулығына және өміріне тікелей қауіп төнбейтін жағдай кіреді. Оған бір сағат уақыт беріліп, емханалардағы жедел медициналық көмек бөлімшелеріне жүгіне алады. Мұндай бөлімшелер шақыртуды жұмыс күндері тәулік бойы қабылдайды», – деді облыстық медициналық жедел жәрдем стансасының бас дәрігердің медицина ісі жөніндегі орынбасары Ғалия Нұрсейтова.</blockquote>Елімізде 2016 жылы Қызылорда мен Павлодар облыстарында жедел жәрдем қызметі бойынша пилоттық жоба енгізілген. Осылайша бұл сала облыстық мәртебеге ие болып отыр. Аталған жобаның негізгі мақсаты – облыс аумағында тұратын халыққа және «Батыс Қытай-Батыс Еуропа» көлік дәлізі бойындағы жолаушыларға дер кезінде жедел көмек көрсетуді жақсарту. Бүгінде аймақтың кез келген нүктесінде тұрып 103-ке телефон соға аласыз. Қоңырау бірден Сall орталығына келіп түседі. Сондай-ақ қазір 103 бірыңғай оперативті бөлімі мен 112 бырыңғай кезекші-диспетчерлік қызметі халыққа бірге қызмет көрсетеді. Айта кету керек, станса құрылымына 4 қалалық, 9 аудандық бөлімше, оперативті және медициналық авиация бөлімі кіреді.Қазіргі кезде халықтың медицинаға, дәрігерлерге деген талабы өте жоғары. Көбі &nbsp;«Бірінші байлық – денаулық» екенін ұғынды. Өйткені адам үшін ең қымбаты – басының амандығы мен денінің саулығы екенін кешегі коронавирустың кезі дәлелдеді. Сондықтан болар, қазір адамдар денсаулығы сыр берсе болды дәрігер көмегіне жүгінеді.&nbsp;Дабылы қосылған жедел жәрдем көлігі жаныңнан желдей ұшқанда, «Аман болса екен» деген сөз еріксіз ойға келеді. Тіпті ағайын-туысты түгендеп, кәдімгідей алаңдап қаласың. Бізге өз қызметіміз ұнайды. Десе де, ақ халат киіп, дәрігер болу мектептегі баланың арманы ғой. Бір кездері бізде медицина қызметкері болуды қиялдадық. Бүгін, міне, араға қанша уақыт салып, ақ халат киіп, балалық арман орындалып, өзімізді дәрігер сезінудеміз.&nbsp;Шақырту күтіп отырғанымызда қала тұрғыны Сайділда Оспановтың демікпе ауруы асқынып, жағдайы нашарлауына байланысты жедел-жәрдем шақырды. Сөйтіп, біздің бір күндік бірлесіп атқаруды көздеген кезекшілігіміз басталып кетті. Қалам-дәптерімізді қолымызға алып, дәрігердің соңынан ердік. Бұл жолы көмек қан қысымы көтеріліп, демікпесі асқынған 60 жастан асқан ер кісіге керек. Діттеген жерге 8 минутта жеттік. Жедел жәрдем қызметкерлері науқастың қан қысымын өлшеп, қант мөлшерін анықтап, тамырына дәрі екті. Науқастың аталған дертпен ауырғанына біраз жылдың көлемі болған. Ол кісіге сол уақытта қан қысымын қалыпқа келтіретін екпе салды. Баста жаны қысылып, мазасызданып, дәрігер көмегіне жүгініп отырған кісіні көзбен көргесін оны сөзге тартып, жағдайын сұрауға ынғайсыздандық. Алдымен өзіміздің қай жақтан келіп тұрғанымызды айтып, таныстырдық. Осылайша жедел жәрдем қызметіне қандай баға беретінін сұрадық. Ол кісі әрдайым уақытылы келіп, көмек көрсететінін ақ халаттыларға алғыстан басқа айтары жоқ екенін жеткізді.&nbsp;Мұндағы жұмыстың қарбаластығы сонша, бригада қызметкерлерінің түскі ас ішуге де уақыты жоқ. Соған қарамастан тұрғындардан түсетін шағым да жетерлік. Оған себеп көп. Оның ішінде аймақтағы атауы жоқ көшелер мен реттік нөмірі дұрыс емес үйлерді іздеумен &nbsp;уақыт өтіп кешігіп барады. Осы мәселе қиындық тудыруда. Алайда қазір жедел жәрдем көлігінің барлығына автоматтандырылған «КӨМЕК» жүйесі қондырылған. Оның тиімділігі соншалық, көліктер бекетке қайта келіп әуре болмайды. Бағыттаушы диспетчер көліктің қай жерде жүргенін компьютер арқылы анықтап, сол бойынша келесі шақыртуға жібереді. Осылайша уақыт үнемдейді әрі артық шығын болмайды. Мамандардың айтуынша, шақыртудың басым көпшілігі қан қысымына қатысты. Сондай-ақ облыс көлемінде жол көлік оқиғасының көп орын алып жатқанын да баса айтты. Тіпті бір күнде бірнеше қайта шақыртулар да көп кездеседі екен.&nbsp;Мәселен біз бағамдаған бір тәулікте 1299 қоңырау түсті. Түскен қоңырауларды – 7 қабылдаушы диспетчер қабылдап, 2 аға дәрігер, 3 бағыттаушы диспетчер, 13 бөлімше диспетчерлері &nbsp;санаттылығы бойынша жедел жәрдем топтарына шақырысты орындауға берді. Бірінші, екінші, үшінші санатты шақыртуды орындау барысында 4 кардиологиялық, 4 педиатриялық, 10 желілік дәрігерлік топ және 32 фельдшерлік топ жұмыс атқарды. Ал 4-ші санатты шақырыстарды орындау барысында емханалар құрамындағы 29 топ жұмыс істеді. Ауруханаға тасымалданған науқастар саны – 261. Олардың ішінде 63 науқас арнайы көмекке, 52 науқас жарақаттар пунктіне, 146 науқас ауруханаға жатқызылуға жеткізілді.Бір сәт өзімізді жедел жәрдем қызметкері ретінде сезініп, олармен етене араласа келе ақ халатты абзал жандардың халыққа қызмет көрсетуі мен қиындықтарын, жұмыстарының өте ауыр екенін сезініп қайттық.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2023_04_28_at_12_40_15_1_cbd4c86fa4.jpeg" alt="WhatsApp Image 2023-04-28 at 12.40.15 (1).jpeg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2023_04_28_at_12_40_15_2_319f9ccce4.jpeg" alt="WhatsApp Image 2023-04-28 at 12.40.15 (2).jpeg">

Қызылордада жедел жәрдем бір тәулікте 1300-ден аса шақырту қабылдайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қызылорда облысындағы конго-қырым геморрагиялық қызбасының алдын-алу шаралары &nbsp;және «Ана мен бала өлімінің деңгейін төмендету бойынша атқарылып жатқан жұмыстар» барысы бүгін «AMANAT» партиясының облыстық филиалы жанындағы Білім және денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі Қоғамдық кеңестің отырысында қаралды.Жиынды кеңес төрағасы Нұридин Амитов ашып, күн тәртібіндегі мәселелер бойынша өңірімізде атқарылуы тиіс біршама жұмыстарға тоқталып өтті.Отырысқа ұсынылған мәселелер бойынша облыстық санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Әлия Әбдікаимова, ветеренария басқармасының бөлім басшысы Марат Ойнаров және Төтенше жағдайлар департаменті басшысының орынбасары, полковник Нұрсұлтан Ибрагимов, денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Жанкелді Шайымбетов хабарлама жасап, кеңес мүшелері тарапынан жолданған сауалдарға жауаптар берді.Мәселен, Қызылорда облысы Конго-Қырым геморрагиялық қызбасы бойынша табиғи ошақ болып табылады. Өңірде КҚГҚ-нан қолайсыз 106 елді мекен бар. Өткен жылы облыста КҚГҚ мен &nbsp;50 күдікті жағдай тіркеліп, оның 20-сы нақтыланды. 6 жағдай өлім-жітіммен аяқталып, 14 науқас қанағаттанарлық жағдайда үйіне шығарылған. Облыстық санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Әлия Әбдікаимованың айтуынша кене шағу жағдайлары былтырғымен салыстырғанда биыл жоғарылап отыр. Былтыр өңірде осы кезеңде 98 жағдай тіркелсе, жыл басынан 126 кене шағу жағдайлары тіркелген. Өсу көрсеткіші 32,3 пайызды құрайды. Мұнан бөлек, Әлия Әбдікаимова жыл сайын Конго-Қырым геморрагиялық қызбасының табиғи ошақтарында профилактикалық превентивтік шаралар жүргізіліп отыратынын, үстіміздегі жылы КҚГҚ-нан қолайсыз 106 елді мекен тіркелгенін, облыс бойынша 238 елді мекен болса, нақты кезеңде олардың 154-і зоолого-паразитологиялық зерттеулермен қамтылғандығын атап өтті. &nbsp;Күн тәртібіндегі екінші мәселеге тоқталар болсақ, өңірде ағымдағы жылдың бірінші тоқсанында 4777 нәресте дүниеге келген. Туу көрсеткіші өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 5 пайызға төмендеген. Ана өлімі жағдайы тіркелмеген. 1 жасқа дейінгі нәрестелердің шетінеу көрсеткіші де өткен жылдың 1 тоқсанымен салыстырғанда 47 пайызға төмендеген.&nbsp;Жалпы туылған нәрестелерге жасалған скринингтік тексеру нәтижелері бойынша облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Жакелді Шайымбетов атап өтті.&nbsp;Оның айтуынша жаңа туылған 4777 нәрестеге 100% &nbsp;неонаталды скрининг тексеруден өткен. &nbsp; Оларға &nbsp;фенилаланин және бірінші рет тиреотропты гормон тексерісі жүргізіліп, нәрестелерде фенилкетонурия ауруы анықталмағандығын жеткізді. &nbsp;Сонымен қатар облыста ерте жастағы балаларда есту қабілетінің ауруын анықтау үшін 22 емдеу алдын-алу ұйымдары тежеліп туындаған отоакустикалық эмиссия құрылғыларымен қамтамасыз етілген, оның ішінде 2 құрылғы Облыстық перинаталдық орталықта, 7 құрылғы аудандық ауруханалардың босану бөлімшелерінде және 13-і МСАК ұйымында екендігін тілге тиек етті.&nbsp;Жиында ұсынылып қаралған мәселелер бойынша кеңес мүшелері нақты ұсыныстарымен бөлісіп, ана мен бала денсаулығын жақсарту. Оларға көрсетілетін ем-дом сапасы және Конго-Қырым геморрагиялық қызбасының алдын-алу бағытындағы жұмыстарды күшейту қажеттігін сөз етті.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/00fa2dda_e597_46e2_b32a_da66bcec66d5_a2aa57b37d.jpg" alt="00fa2dda-e597-46e2-b32a-da66bcec66d5.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/2e1350f6_caef_4aca_861b_a89338dba2b0_a85427c2c1.jpg" alt="2e1350f6-caef-4aca-861b-a89338dba2b0.jpg"></figure>

Білім және денсаулық сақтау мәселелері бойынша  қоғамдық кеңес  отырысы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Жылжымалы медициналық кешендер (ЖМК) ауруларды ерте анықтауға ықпал етеді. Жалағаш ауданында ЖМК мамандары биыл 100-ге жуық науқасты алғашқы диспансерлік есепке алды. Жылжымалы медициналық кешендер қалай жұмыс істейді? Бұл туралы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Қызылорда облысы бойынша филиалы ұйымдастыруымен Таң ауылында өткен баспасөз туры біздің материалда.Таң ауылы аудан орталығынан 25 шақырым жерде орналасқан. Бұл елді мекенде 1 287 адам тұрады. Таңертеңнен бастап пациенттерді қабылдау дәрігерлік амбулаторияда және жылжымалы медициналық кешенде жүргізілді. Бұл күні 100-ге жуық ауыл тұрғыны дәрігерлік кеңес алды. Олардың қатарында Жеңіскүл Шүйішбаева да бар. 60 жастағы әйел «созылмалы бронхит» ауруы бойынша диспансерлік есепте тұр.<blockquote>«Жүрек мазалайды. Кардиолог кеңес берді, зертханалық және диагностикалық тексерулерге жіберді, содан кейін күндізгі стационарда ем аламын. Уақытша жұмыс істемеймін, МӘМС-да сақтандырылғанмын, дербес төлеуші ретінде ай сайын жарна аударамын», - дейді Жеңіскүл Шүйішбаева.</blockquote>Пациенттерді терапевт, офтальмолог, оториноларинголог, гинеколог, хирург, кардиолог, невропатолог, стоматолог, эндокринолог, психолог, фтизиатр, рентген зертханашысы және басқа мамандар қабылдайды. Жылжымалы медициналық кешендердің арқасында ең шалғай елді мекендердің тұрғындары кардиограмма, УДЗ, скринингтік тексерулерден өтіп, сонымен қатар дәрігерлерден кеңес және ауруханаға жатқызуға, жеке медициналық мекемелерде емделуге жолдамалар ала алады.<blockquote>«Жыл басынан бері жылжымалы медициналық кешенде ауданның 2 мыңға жуық адам дәрігерлерден кеңес алды, оның ішінде 100-ге жуық ауыл тұрғынынан алғаш рет аурулар анықталды. Жүрек-қан тамыр, эндокриндік аурулар, глаукома және басқалар. Балалардың арасында көбінесе темір тапшылығы анемиясы анықталады», - деді Жалағаш аудандық ауруханасы бас дәрігерінің орынбасары Индира Орынбасарова.</blockquote>Жалағаш ауданында 16 ауылдық округ бар. Мұнда медициналық қызметтерді аудандық аурухана, 12 дәрігерлік амбулатория, 2 фельдшерлік бекет, 2 медициналық бекет көрсетеді. Ауданның 32 677 тұрғыны емханаға тіркелген. Барлық ауыл тұрғындарын қамту үшін жылжымалы медициналық кешен жыл сайын ауданның әрбір ауылдық округіне 5-6 рет барады. Осы мақсатқа Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының филиалы 63,5 млн теңге қаражат бөлді.Жалпы, 2023 жылы ЖМК өңірінде 550,8 млн. теңге сомасына 285 308 қызмет көрсету жоспарлануда.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/zhalagash_tan_9_24b40c5ac0.jpeg" alt="жалагаш тан 9.jpeg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/zhalagash_tan_7_9a1db4a8ef.jpeg" alt="жалагаш тан 7.jpeg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/zhalagash_tan_2_229b6ba857.jpeg" alt="жалагаш тан 2.jpeg"></figure>

Жылжымалы емханалар ауруларды ерте анықтауға ықпал етеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Полиомиелит – бұл вирус тудыратын жұқпалы ауру. Бұл жүйке жүйесіне әсер етеді және бірнеше сағат ішінде жалпы сал ауруына әкелуі мүмкін. Вирус адамнан адамға, негізінен, фекальды, ауыз қуысы, сирек жағдайда инфекцияның қандай да бір қарапайым тасымалдаушысы (мысалы, ластанған су немесе тамақ) арқылы таралады және ішекте көбейеді. Алғашқы белгілері – қызба, шаршау, бас ауруы, құсу, мойынның қатаюы және аяқ-қолдың ауыруы.&nbsp;Инфекцияның 200 жағдайының бірінде қайтымсыз сал ауруы (көбінесе аяқтар) өршиді. Осындай сал ауруына шалдыққан адамдардың 5-10 пайызы тыныс алу бұлшықеттерінің салдануына байланысты қайтыс болады. Полиомиелит негізінен 5 жасқа дейінгі балаларға әсер етеді. &nbsp;&nbsp;Полиомиелиттің емі жоқ, оның тек алдын алуға болады. Полиомиелиттің алдын алудың негізгі әдісі – вакцинация. Бірнеше рет берілген полиомиелитке қарсы вакцина баланы өмір бойы қорғай алады.Балаларға профилактикалық егу вакцинаның екі түрімен жүргізіледі: 2, 3, 4, 18 айлық жасында аралас вакциналар құрамындағы белсенді емес полиомиелит вакцинасы, 12(15) айлық жасында ауыз арқылы тамызатын полиомиелит вакцинасы. Полиомиелитке қарсы вакциналар балаларды қорғайды, олардың ағзасын полиовируспен күресуге дайындайды. Қолданылатын вакциналар тиімді және қауіпсіз.&nbsp;Қызылорда облысы бойынша ағымдағы кезеңде полиомиелитке қарсы профилактикалық егулермен қамту жұмыстары Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсынымдарына сәйкес жүргізілуде. Егер полиомиелитке және басқа да вакцинамен басқарылатын инфекцияларға қарсы егулер уақтылы жүргізілмесе, онда инфекцияны жұқтыру және тарату ықтималдығы жоғары.Көп жағдайда вакцина адамдарда дене температурасының жоғарылауы, вакцина салынған жерде ауырсыну мен қызару, іштің ауыруы түрінде болмашы және қысқа мерзімді көрініс тудырады.«Полиомиелитті жұқтырған жағдайда ауру сал ауруына әкелуі мүмкін, баланың өмір бойы мүгедек болып қалу қаупі бар, ауру асқынған жағдайда тіпті өлімге әкеледі.&nbsp;Сондықтан баланың денсаулығы мен өмірін қауіпті жұқпалы аурулардан және олардың зардаптарынан сақтау мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық профилактикалық егу күнтізбесі шеңберінде профилактикалық егулерді уақтылы алуды ұсынамыз», - дейді Қызылорда облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшысы Динара Жанабергенова.

Полиомелитке қарсы екпе алудың маңызы қандай?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысында биыл біршама медициналық нысанның құрылысы басталады. Бұл туралы облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Олжас Ысқақов Өңірлік коммуникациялар қызметінің баспасөз алаңында өткен брифингте хабарлады.&nbsp;Денсаулық сақтау саласы үшін халыққа сапалы медициналық қызмет көрсету - басты басымдық. Бұл ретте «Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жоба аясында ауылдық инфрақұрылымды дамытуда жалпы құны - 9,7 млрд. теңге болатын 27 нысан, атап айтқанда, 24 дәрігерлік амбулатория, 2 фельдшерлік-акушерлік бекет, 1 медициналық бекеттің құрылыстары басталды.<blockquote>«Қазіргі таңда құны 6,5 млрд. теңге болатын 15 дәрігерлік амбулатория құрылысын жүргізуге республикалық бюджет есебінен- 5,7 млрд. теңге бөлінді. Атап айтқанда, бұл медициналық нысандар Арал аудандағы Бөген, Қызылжар, Қазалы ауданынан Каукей, Абай, Бозкөл, Қармақшы ауданы бойынша Дүр Оңғар, Тұрмағанбет, Ақжар, Жалағаш ауданынан Есет батыр, Мырзабай, Сырдария ауданынан Н. Ілиясов, Шиелі ауданы бойынша Досбол би, Бала би, Бұланбай бауы, Жаңақорған ауданындағы Қаратөбе ауылдарынан салынады. Ал, Арал ауданы Көктем елді мекенінен бой көтеретін медициналық бекет құрылысына ағымдағы жылдың республикалық бюджетіне түзетулер енгізуде, құрылысқа 96,4 млн. теңге қаржы қаралу жоспарланған. Бүгінгі күні, «Қызылорда қаласында бір ауысымда 100 келушіге арналған емханасы бар 300 төсек орнына арналған көпбейінді аурухана құрылысы басталды. Жобаның құны - 36,4 млрд. теңгені құрайды», - дейді Олжас Ысқақов.&nbsp;</blockquote>Біраз уақыттан бері аймақтағы онкологиялық орталықтың толыққанды медициналық көмек көрсетуге мүмкіндік бермей отырғандығы, оның ішінде палаталардың тарлығы, ота жасау және жансақтау бөлімшесі, рентген және эндоскопиялық бөлмелерінің тапшылығы мәселе ретінде көтеріліп жүр.&nbsp;<blockquote>«Құрылыс жұмыстары аяқталғанға дейін басқарма облыс әкімдігінің келісуімен науқастарға жағдай жасау үшін облыстық жұқпалы аурулар ауруханасының модулдік бөлімшесі ғимаратын материалдық-техникалық жабдықтарымен бірге облыстық онкология орталығына беру мақсатында тиісті жұмыстар жүргізілуде. Аймақ басшысының қолдауымен салаға бөлініп отырған қаржыландыруы облыстың денсаулық сақтау саласының жұмысын айрықша ілгерілетуде. Саланың игі істері алдағы уақытта да өңір халқының игілігіне айнала бермек», - деді басқарма басшысы.</blockquote>

«Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту»: Қызылордада 27 медициналық нысанның құрылысы басталады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Қызылорда облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Олжас Ысқақов аймақта бүгінгі күні дәрі-дәрмек қоры жеткілікті екенін айтты. Басқарма басшысы бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте мәлімдеді.<blockquote>«Жалпы облыс бойынша емдеу мекемелерінен биылғы жылға 3,1 млрд. теңгеге сұраныс беріліп, 300-ден аса препарат түрлері және ОСМС бойынша 200-ден аса препарат түрлері жеткізілді. Сондай-ақ сирек кездесетін ауру түрлеріне шалдыққан науқастар жергілікті бюджет есебінен 500 млн. теңгеге жуық тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етілуде. Биылғы жылы «Қазақстан халқына» қорынан 34 млн. теңгеге 3 науқасты керекті «Цинрайз», «Рисдиплам» препараттармен қамтамасыз ету үшін сұраныс берілді. Алдаға уақытта берілген өтініш бойынша науқастардың препараттармен қамтамасыз етілуі назарда болады», - дейді Олжас Ысқақов.&nbsp;</blockquote>Сонымен қатар биылғы жылы аймақта республика көлеміндегі білікті мамандардың қатысуымен семинар, тәжірибе алмасу және түрлі тақырыптарда мастер класстар өткізілді.&nbsp;<blockquote>«Ағымдағы жылы ҚР Денсаулық сақтау министрлігімен бекітілген штаттан тыс бас мамандарымен, Ұлттық ғылыми онкологиялық орталығының урология, нефрология және бүйрек трансплантациясы бөлімінің меңгерушісі және өңірдің штаттан тыс бас нефролог дәрігерінің қатысуымен семинар сабақ өткізіліп, мастер класс және науқастарға кеңес жүргізілді. Н.Д.Батпенов атындағы ғылыми орталығының, артроскопия және спорттық жарақат бөлімің маманы жоғары санатты травматолог ортопед күрделі 8 ота жасады. Облыстық көпбейінді балалар ауруханасының базасында Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің штаттан тыс республикалық бас ревматолог маманы Мукушева Зәуре Серікпайқызы «Балалар жасындағы аутоиммунды патологияны ерте диагностикалау» тақырыбында ЖТД, ревматолог, педиатр мамандарына семинар өткізіліп, 46 науқасқа кеңес берілумен қатар, 4 балаға буынішілік глюкокортикоидттардың енгізілу тәжірибесін көрсетті. Астана қаласы Ұлттық ғылыми медицина орталығының кардиохирург дәрігері Мынбаев Марат Талғатұлы облыстағы есепте тұратын туа пайда болған ақаумен туылған балаларға кеңес берілді. Онда 62 бала қаралып, 18 бала отаға жіберілді», - дейді басқарма басшысы.</blockquote>Министрліктің бас неонатальды хирургы Асылжан Ерекешов «Туабітті &nbsp;өт шығару жолдарының даму ақауы», «Туабітті асқазан ішек жолдарының даму ақауы» тақырыптарында мастер класс өткізді.&nbsp;Айта кетейік, бұл бағыттағы жұмыстар өз жалғасын табатын болады.

Қызылордада дәрі-дәрмек қоры жеткілікті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысында «Ауылда денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жоба аясында 27 нысанның құрылысы басталды. Ал шаһарда бір ауысымда 100 келушіге арналған емханасы бар 300 төсектік көпбейінді аурухананың ірге тасы қаланды. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпараттық алаңында өткен брифингте облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Олжас Искаков мәлімдеді.<blockquote>– Денсаулық сақтау саласы үшін халыққа сапалы медициналық қызмет көрсету – басты міндет. Тұрғындарға берілетін дәрі-дәрмек қоры жеткілікті. Жалпы облыс бойынша емдеу мекемелерінен 2023 жылға 3,1 млрд. теңгеге сұраныс берілді. Сәйкесінше, 300-ден аса препарат және ОСМС бойынша 200-ден аса дәрі-дермекпен қамтамасыз етілуде. Сонымен қатар сирек кездесетін ауру түрлеріне жергілікті бюджет қаражат есебінен 500 млн. теңгеге жуық тегін дәрі-дәрмек алынды, - деді Олжас Ермекұлы.</blockquote>Бүгінде облыс халқына 2860 дәрігер, 10721 орта буынды мамандар медициналық қызмет көрсетеді. Өткен жылы 78 жас маман жұмысқа қабылданып, оның 22-сі елді мекенде қызмет етуде.<blockquote>– Биыл медицина саласына облыс әкімінің 30 гранты бөлінді. Бұл шаралар өз кезегінде 2025 жылдан бастап саланы аймақтық дәрігерлермен толық қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, ана мен бала денсаулығын қорғау саласы бойынша биыл біліктілікті арттыру мақсатында жергілікті бюджет қаражаты есебінен дәрігерлерге 18 бағыт және орта буын қызметкерлеріне 22 бағыт бойынша оқыту жоспарлануда, - деді аймақтың бас дәрігері.</blockquote>

Қызылорда қаласында 300 төсектік аурухананың іргетасы қаланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылордада жыл басынан бері ана өлімі тіркелген жоқ. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен 2023 жылдың І тоқсандағы медицина саласында атқарылған жұмыстар туралы брифингте Қызылорда облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Олжас Ысқақов мәлімдеді.&nbsp;<blockquote>«Өздеріңізге белгілі, Қызылорда облысында жыл өткен сайын медициналық мүмкіндіктер молайып келеді. Мамандандырылған және жоғары технологиялық медициналық көмек түрлерінің сапасы да жақсара түсуде. 2023 жылдың 1 сәуіріне облыстағы бастапқы медициналық санитариялық көмек көрсету ұйымдарына 815 103 тұрғын тіркелген. Оларға медициналық көмекті 18 стационарлық, 26 амбулаториялық-емханалық, оның ішінде 14 жеке медицина ұйымдары көрсетеді. Аймақта 4777 нәресте дүниеге келді. Бұл көрсеткіш бойынша республикада бесінші орынға көтерілдік. «Ана мен бала саулығы - ұлт болашағы» десек, ана мен бала денсаулығын қорғау, сақтау – біздің басты бағытымыздағы жұмыс. Бұл бағыттағы жұмыстар асқан жауапкершілікпен атқарылуда», - деді басқарма басшысы.</blockquote>Биылғы жылдың бірінші тоқсанында денсаулық сақтау саласының негізгі индикаторлары бойынша жалпы өлім-жітім көрсеткіші 1000 тұрғынға шаққанда 1,2-ні құрап, өткен жылмен салыстырғанда 7,6 пайызға төмендеген. Туберкулезден болатын өлім-жітім көрсеткіші 2023 жылдың 3 айының қорытындысымен өткен жылмен салыстырғанда 66,6 пайызға төмендеген. Қатерлі ісіктерден болатын өлім-жітім 6,4 пайызға төмендеген.<blockquote>«Ана мен бала денсаулығы медицина саласының ең өзекті әрі көкейтесті мәселесі. Ұлт байлығы, халқымыздың баянды болашағы, мемлекетіміздің ертеңгі жарқын күні ана мен бала денсаулығының мықты болғанымен тікелей байланысты. Қуантарлығы, 2023 жылдың 3 айында ана өлімі жағдайы тіркелген жоқ, ал сәби өлімі былтырғы жылмен салыстырғанда 47 пайызға төмендеген. Ана мен бала өлім көрсеткіші - өңіріміздегі денсаулық сақтау жүйесінің даму деңгейінің басты көрсеткіштерінің бірі. Сол себепті өлім-жітім көрсеткіштерінің төмендеуі – саланың өркендеуі, мамандарымыздың нәтижелі жұмысы деп білеміз. Ана мен бала өмірін сақтау – басты назарда», - дейді Олжас Ысқақов.</blockquote>Басқарма басшысының айтуынша, қазіргі таңда медициналық ұйымдарының медициналық жабдықтармен жарақтандырылуы 84 пайызды құрайды. Балалар стационарларының жарақтандырылуы орта есеппен 82 пайызды құрап отыр.&nbsp;<blockquote>«Жалпы сипаттағы трансферттер есебінен 2023 жылға 1,9 млрд. теңге, сондай-ақ «Әр азаматқа сапалы және қолжетімді денсаулық сақтау», «Дені сау ұлт» ұлттық жобалары шеңберінде 2023 жылға 1,4 млрд. теңге қаржы қаралса, жергілікті бюджет қаражаты есебінен 813,2 млн теңге бөлініп, өңіріміздегі медициналық ұйымдарды техникамен қамтамасыз ету жоспарланып отыр. Жүйелі жұмыстардың нәтижесінде медициналық ұйымдардың медициналық техникамен жарақтандырылуын &nbsp;жоғарлататын боламыз», - деді ол.</blockquote>Бүгінгі күні аймақта жүкті, босанушы әйелдерге, жаңа туған нәрестелерге және гинекологиялық науқастарға перинаталдық көмек көрсететін жалғыз медициналық ұйым ол облыстық перинаталдық орталығы десек, жыл сайын бұл орталыққа, оның медициналық көмек көрсету сапасына жүктеме артып келеді. Осыған орай, облыстық перинаталдық орталығының жүктемесін азайту мақсатында көпбейінді облыстық ауруханасының жанынан 70 төсектік перинаталдық орталығын ашу жұмыстары жүргізіліп жатыр.<blockquote>«Көпбейінді облыстық балалар ауруханасыда 200 төсек орынға арналғанымен 360 төсек болып үстемемен жұмыс жасауда. Жыл сайын бұл ауруханаға, оның медициналық персоналдарына жүктеме артуына орай, балалар ауруханасын облыстық медициналық жедел жәрдем стансасының Астана көшесі, № 1Б мекен-жайда орналасқан ғимаратында құру жоспарланып отыр. Ал, Астана көшесінде орналасқан облыстық медициналық жедел жәрдем стансасы мен облыстық жастар денсаулығы орталығы Ә.Бөкейхан көшесінде орналасқан облыстық перинаталдық орталығының босаған ғимаратына көшіріледі. Сондай-ақ, «Қамқорлық» корпоративті қорымен қаржыландырылатын мүгедек балаларға арналған оңалту орталықтарының санын көбейту шеңберінде облысымызда көпбейінді облыстық балалар ауруханасы базасында балаларға арналған оңалту орталығы 2022 жылы қаңтар айында ашылып, жұмыс жасауда. Орталықта бүгінгі күнге дейін 2240 бала ем алды», - дейді басқарма басшысы.&nbsp;</blockquote>Аймақтағы бас дәрігердің айтуынша, қазіргі таңда, аудан көлемінде ерекше қажеттіліктері бар балаларға арналған «Қамқорлық» оңалту орталығын ашу мақсатында «Арал ауданаралық ауруханаға» қарасты Жеңіс алаңы №9 мекен-жайындағы А.Байтұрсынов ғимаратын реконструкциялау жұмыстары жоспарлануда.&nbsp;<blockquote>«Қазіргі таңда облыс халқына 2860 дәрігер, 10721 &nbsp;орта буынды мамандар медициналық қызмет көрсетеді.&nbsp; 2022 жылы 78 жас маман жұмысқа қабылданып, олардың &nbsp;22-сі елді мекендерге &nbsp;жолданды. 2017-2022 жылдар аралығында медицина саласында сұранысқа ие жалпытәжірибелік дәрігерлерді даярлауға - 147, тар буынды мамандарды резидентурада даярлауға - 131 2023 жылға 30 облыс әкімінің гранты бөлінді. Бұл шаралар өз кезегінде 2025 жылдан бастап саланы аймақтық дәрігерлермен толық қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар ана мен бала денсаулығын қорғау саласы бойынша 2023 жылға біліктілікті арттыру мақсатында жергілікті бюджет қаражаты есебінен дәрігерлерге 18 бағыт, орта буын қызметкерлеріне 22 бағыт бойынша оқыту жоспарлануда», - дейді Олжас Ысқақов.&nbsp;</blockquote>

Қызылордада жыл басынан бері ана өлімі тіркелген жоқ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Жалағаш аудандық ауруханасында ем алып, дертіне дауа тапқандардың ішінде алақаны аялы абзал жандарға алғыс айту мақсатында бізбен байланысқа шығатындар қатары артты. Әсіресе мұндай жағдайлар кешегі аты жаман індет белең алған шақта көбейген болатын. Ол тұста денсаулық сақтау саласында қажырлы еңбек етіп, антына адалдық танытқан жалағаштық дәрігерлердің дертпен қалай күрескенін көзімізбен көрдік. Шама-шарқымызша кейбірінің біркүндік жұмысын еңбегімізге арқау еткен кездер де болған. Қазір тәжтажалдың таралуына әзірге тосқауыл бар. Бірақ әр мезгілде адамдарды әбігерге салатын маусымдық кеселдердің барын да қаперден шығармаған дұрыс.Қазір көктем мезгілі. Әдетте бұл уақытта адамдардың көбі тұмау мен ЖРВИ-ға шалдығып, денсаулық сақтау саласы қызметкерлерінің жұмысы қайта күрделенетін. Халықтың көбісі бұл шақта салқын су ішіп, немесе желең киінудің салдарынан тұмауға шалдығып жатады. Оның үстіне көктемде адамдарды әлсіздік қысатынын айтпаса да жақсы білесіздер. Дәрігерлер де тұмауға жеңіл-желпі кесел деп қарауға болмайтынын қаперге салудан шаршаған емес. Біз барғанда бас дәрігер бөлімдерді аралап, науқастардың хал-жағдайын білуге кетіпті. Мұндағы абзал жандардан рұқсат алып, артынан біз де аттандық.&nbsp;– Абайламасақ болмайды, біз қолымыздан келгенше сіздерге емдік шара көрсетеміз, дертіңізбен күресеміз, бірақ адамдар да «сақтансақ, сақтайтынын» түсіну керек, – дейді белгісіз біреу.&nbsp;Қасымдағы медбике: – Сізге редакциядан адамдар келіп тұр, – деді.Оның Жалағаш ауданының бас дәрігері Еркебұлан Мақсұтов екенін сонда ұқтым.Аман-саулық сұрасып болғаннан кейін осында келгенше барлық палатада адамның көптігін меңзеп, Ерекеңді әңгімеге тарттым. Қолындағы баланы орынына жайғастырып: – Иә, қазір ауданда ахуал тұрақты. Ол жайында жұмыс сәл саябырсығанда дұрыстап сөйлесерміз, – деді.&nbsp;Талай науқасты дертінен айықтырған дәрігерге құлақ аспауға амал жоқ. Өз ісінің маманы, оның үстіне жұмысында, бас дәрігер емес, тура бір қарапайым медицина қызметкері сияқты. Әр науқастың күнделікті жағдайын сұрайды, маман ретінде ақылын тағы айтады. Тыңдап отырсаң, сөзінің жаны бар.&nbsp;Мұнан кейінгі Ерекеңнің жұмысы алдымыздағы науқастар жатқан бірнеше палатада жалғасты. Бұл бір кабинет төңіректейтін басшының сұрпынан емес екен. Бірақ риза болдық. Біз келгенге дейін қабақтары түнеріп отырған палатадағы науқастардың маңдайы шайдай ашылған. «Дәрігердің сөзінің өзі дертке шипа» дегенді бас дәрігер маған бүгін тура мағынасында түсіндірді. Мейлінше маман ретінде ақылын айтады, қажет деп тапса, кейбіріне емдік шарасын да көрсетіп жатыр. Басшысының өзі осындай ұжым жайлы қалай теріс ой түюге болады. Елдің мұндағы абзал жандарға алғыс айту мақсатында бізге жиі шығатындай реті бар екен.Иә, бұл – 30 мыңнан астам халықтың, яғни тұтас бір аудан жұртының тәулік бойы денсаулығын күзеткен ұжым. Антына адал абзал жандардың жұмысында жүйе бар. Бас дәрігерінің өзі «басшымын» деп кабинет төңіректемейді, керісінше күнделікті жұмысының басым бөлігін науқастар жатқан палаталарда өткізеді. Олардың жағдайы қалай, жүргізіліп жатқан емдік шараларға көңілі тола ма, күнделікті бұл сауалдарға жауап алынып отырғаннан кейін кім жұмысына сылбырлық танытады дейсіз?. Міне, жұмыстағы жүйе, оң нәтиже осындайдан қалыптасса керек.&nbsp;Айта кетейік, өткен жылы Жалағаш ауданында өлім-жітім көрсеткіші 2021 жылмен салыстырғанда 45 жағдайға төмендеген. Ал негізгі индикаторлармен жұмыс жасау нәтижесі бойынша сәби өлімі 5 жағдайға төмендеген. Негізгі индикатор жүрек қантамыр ауруларынан болатын өлім-жітім 2021 жылмен салыстырғанда 18 жағдайға азайған. Мамандар мұны Қазақстан Республикасында қанайналым жүйесі аурулары кезінде медициналық көмек көрсетуді жетілдіру жөніндегі 2022-2023 жол картасымен жұмыс жасау нәтижесімен байланыстырып отыр.Бас дәрігер Еркебұлан Мақсұтов аудандық ауруханада маусымдық аурулар бойынша, яғни балалармен ересектер арасында жедел респираторлы вирустық инфекциялар бойынша ауруханаға жедел түсу жағдайлары көбейгенін айтады. Балалар арасында пневмония, ЖРВИ диагноздарымен аурухананың балалар бөлімі мен жұқпалы аурулар бөлімінде ем қабылдағандарда болыпты. Тіпті маусымдық аурулардың көбеюіне байланысты облыстық денсаулық сақтау басқармасының бұйрығы бойынша уақытында жұқпалы аурулар бөліміне балаларға арналған қосымша 25 төсек орын берілген.– ЖРВИ &nbsp;диагнозы бойынша жүкті әйелдер, егде жастағы кісілер мен жасөспірімдер ауруханаға көптеп түсетін кездер болады. Әсіресе мұндай жағдайлар қыс мезгілінде көбейеді. Маусымдық аурулардың өршуіне байланысты ауырған жағдайда дәрігерге көрініп, дәрігер берген нұсқауларды мұқият орындау қажет. 2022 жылдың қорытындысы бойынша жұқпалы аурулар бөлімінен 1028 бала ем қабылдап шықты. Жыл басында тұмау мен ЖРВИ өршіді, – дейді Еркебұлан Мақсұтұлы. Тұмау және &nbsp;жіті респираторлық вирустық инфекция қыстың салқынында қозып, ауру тез тарай бастайды. Ауру жұқтырған адамда жөтел, жалпы әлсіздік, дене қызуының көтерілуі пайда болады. Тұмау және ЖРВИ жоғары тыныс жолдарын зақымдап, ағзаны улайды.Қазіргі таңда ЖРВИ қоздырушы 200-ден аса вирустың түрі анықталған. Бұл кесел тыныс жолдарын, жүйке жүйесін, құлақ және басқа да ағзаларды зақымдауымен қауіпті.&nbsp;Бас дәрігер балалар арасындағы сырқаттану ересек адамдарға қарағанда 4-5 есе жоғары болатынын айтады. Соның ішінде 5 жасқа дейінгі балалар арасында тұмау және ЖРВИ ауыр жағдайда өтіп, асқынулар туындауы да әбден мүмкін екен.&nbsp;– Иммунитеті әлі де жетілмеген және жүйке жүйесі толық қалыптаспағандықтан балаларда асқыну жағдайлары жиі кездеседі. Осы &nbsp;ауруларға шалдығу мүмкіндігі мектепке дейінгі балалар мекемесі және мектепке баратын балалар арасында жоғары болады. Себебі үлкен ұжымдарда инфекция тез таралады. Сондықтан оның алдын алған абзал, – дейді Еркебұлан Мақсұтұлы. Жіті респираторлық вирусты инфекциясы мен тұмау – әлемдегі ең өзекті медициналық, әлеуметтік, экономикалық мәселенің бірі. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметіне сүйенсек, жылына әлемде 3-5 млн-ға жуық адам тұмаудың ауыр түріне шалдығып, 250-500 мың адам көз жұмады екен. Індет көбінесе 5 жасқа дейінгі балалар мен егде жастағы азаматтарда тіркеледі. Соның ішінде тұмау түрлі вирус салдарынан жоғарғы тыныс жолдарының зақымдалуымен және ағзаның улануымен сипатталады.&nbsp;Еркебұлан Мақсұтұлы ЖРВИ мен тұмауды емдеудің өз ерекшеліктері барын жасырмайды. Ол үшін уақытылы дәрігерге жүгіну маңызды рөл атқаратын көрінеді. Жалағаш ауданында жыл басында аталған дерт дендеген болатын. Қазір ахуал бірқалыпты.&nbsp; Екпе жасау тұмаудың алдын алудағы анағұрлым тиімді әдіс болып табылады. Жыл бойы ағзаны нығайту, әсіресе күз бен қыстағы инфекцияның өршу алдында қорғаушы иммундық механизмді нығайту керек. Аурудың алдын алу үшін ағзаның вирустарға қарсы тұруы үшін салауатты өмір салтын ұстану, бетперде тағу, қоғамдық орындарға барған соң қолды тазалап жуу, жөтел кезінде ауызды жабу, ғимаратты жиі тазалау мен желдету сынды санитарлық-гигиеналық режімді ұстану керек. Бетпердені ауырған адам да, қасындағы азаматтар да тағуы тиіс. Ал көкөніс, жеміс-жидек немесе құрамында жеткілікті дәрумендер бар басқа өнімдерді, әсіресе аскорбин қышқылын пайдаланудың да маңызы жоғары екен. Адам көп шоғырланған орындарға бармауға, мүмкіндігінше қоғамдық көлікпен емес, жаяу жүрген жөн. Жөтел мен түшкіру кезінде вирус 10 метр қашықтан да таралатынын &nbsp;есте &nbsp;сақтау керек.Тұмаудың өршуі кезінде вирустан қорғанудың маңызды компоненттерін, атап айтқанда, дәруменге бай азық-түлікті пайдалану, қажетті мөлшерде су ішу мен тынығу қажет екенін. Дәрігердің кеңесіне құлақ ассақ, тұмаудан сақтану &nbsp;салқын тигеннен болатын аурудың алдын алу мезгілдік тұмау індеті кезінде ғана емес, азаматтар әрқашан өз денсаулығына күтіммен қараған уақытта ғана нәтижелі жүзеге асатынын Ерекең қаперге салды. Сонымен қатар тиімді тамақтану, саламатты өмір салтын ұстану, ағзаны шынықтыру мен спортпен айналысу ағзаның иммундық дәрежесін көтереді екен.Бұл кесел адамға жөтелген, түшкірген кезде ауа тамшысы арқылы да тез жұғады. Тұмаудың алғашқы белгілерінде дене қызуы 40 градусқа дейін көтеріліп, &nbsp;қалтырау, әлсіздік, көз қарығу, буынның және бұлшық еттің, бастың ауруы, тамақтың жыбырлап, ауырсынуы, жөтелу, мұрынның бітелуі байқалады. Осыдан адам еңбекке уақытша жарамсыз болып қалады. Тұмау 5-10 күнге дейін созылады. Осы кезде дер кезінде емделмесе ауру асқынуы мүмкін. Ал асқынған ауру өкпе қабынуына, отит, гайморит кеселдеріне алып келеді. Сол себепті аурудың алғашқы белгілері байқалысымен дер кезінде медициналық көмекке жүгінудің маңызы зор.– Біздің міндет – аудан халқының денсаулығына тәулік бойы қызмет ету. Мейлінше осындағы антына адал әріптестерімді соған жұмылдырып жатырмын. Осы мақсаттағы жұмысымызда жүйе бар. Бірақ оған тоқмейілситін біз жоқ. Мейлінше елдің қажетіне жарасақ, алғысын алсақ, біз үшін одан асқан баға жоқ. Дертпен күрескеннен оның алдын алған баршамызға тиімді, – дейді бас дәрігер.Иә, оларға елдің алғысынан жоғары баға жоқ. Болмаса басшысынан бастап науқастардың ортасында жүрер ме еді. Біз бұған Ерекеңнің бір күндік жұмысында көз жеткіздік. Елдің ортасында жүріп, халықтың қажетіне жарағандардың жаман болғанын әзірге көргеніміз жоқ, көрсетпесін де.

Аудан халқынан алғыс алған ұжым

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Мемлекет азаматтардың 15 жеңілдетілген санаты үшін міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жарналарын төлейді. Бұл зейнеткерлер, мүгедектер, студенттер, жұмыс істемейтін жүкті әйелдер және т. б. Тізіммен Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының (бұдан әрі – Қор) ресми сайтында осы https://fms.kz/kz/o-medstrakhovanii/infografika/31374/ сілтеме бойынша танысуға болады. Егер сіз жеңілдік санатына жататын болсаңыз, бірақ жүйедегі мәртебеңіз «Сақтандырылмаған» болса, бұл жағдайда не істеу керек? Осы сауалмен біз Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Қызылорда облысы бойынша филиалының директоры Бақыт Исмаханбетовке жүгіндік.Бақыт Исмаханбетов түсіндіргендей, уақытша сақтандыру мәртебесін тұрғылықты жері бойынша емханаға жүгінген кезде немесе өз бетінше алуға болады. Осылайша, ағымдағы жылдың басынан бері Қызылорда облысынын 130-дан астам тұрғыны МӘМС-да уақытша сақтандыру мәртебесіне ие болды.Емханаға жүгінген кезде медициналық ұйымның қызметкері пациенттің растайтын құжатын сканерлейді (суретке түсіреді) және «Qoldau-24/7» мобильді қосымшасы арқылы Қорға жібереді (қосымшаны App Store және Play Market-тен жүктеуге болады). Содан кейін Қор 1 (бір) айға сақтандыру мәртебесін береді. Пациентке сақтандырылған мәртебе берілгені туралы хабардар етіледі.Медициналық ұйымға бармай-ақ, өз бетінше, сіз МӘМС-да уақытша мәртебе ала аласыз. Сондай - ақ, жоғарыда айтылғандай, «Qoldau-24/7» мобильді қосымшасы арқылы Қорға растайтын құжаттың фотосуретін жіберіңіз. Сізге бір айға «Сақтандырылған» мәртебесі берілгеннен кейін тиісті хабарлама жіберіледі.Бір ай ішінде сақтандырылған азаматтарға МӘМС пакетінің қызметтері қолжетімді болады. Сондай-ақ, бұл мерзім пациентке өзінің жеңілдік мәртебесін қалпына келтіру немесе медициналық сақтандыру бойынша қарыздарын төлеу үшін беріледі.Мәртебенізді ресми қызметтер арқылы тексеріп отыруыңыз керек – ӘМСҚ-дың fms.kz сайтында, «Qoldau - 24/7» мобильді қосымшасында, Telegram-да SaqtandyryBot-та, «Электрондық үкімет» порталында - https://egov.kz/ / (мемлекеттік қызмет -«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне медициналық көрсетілетін қызметті тұтынушы ретінде қатысу туралы және аударымдардың және (немесе) жарналардың аударылған сомалары туралы ақпарат беру»). &nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Vremen_status_kaz_b55f6145ef.jpeg" alt="Времен статус каз.jpeg"></figure>

Медициналық сақтандыру жүйесінде уақытша  мәртебені қалай алуға болады?

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Қызылорда облысы бойынша филиалына мемлекет МӘМС жарналарын төлейтін жеңілдікті санаттардың бірінің өкілдері ретінде студенттер үшін сақтандырылған мәртебесін алу мәселелерімен жиі жүгінеді.Қор филиалының директоры Бақыт Исмаханбетов біздің тілшімізге бұл мүмкіндік шетелде оқитын қазақстандықтар үшін қалай қарастырылғанын, сондай-ақ студенттердің неге кейде сақтандырылмайтынын түсіндірді.Жеңілдік бойынша сақтандыру кімге беріледі?МӘМС туралы заңға сәйкес (26-баптың 1-тармағының 13-тармақшасы), жасына қарамастан, күндізгі оқу нысаны бойынша оқитындардың барлығы (мейлі ол 18 жасқа толған мектеп оқушылары болсын, колледж, ЖОО немесе басқа да оқу орындарының студенттері болсын) азаматтардың жеңілдікті санатына кіреді, олар үшін МӘМС жарналарын мемлекет төлейді. Студенттер мемлекет есебінен сақтандырылған болып табылады және МӘМС пакетінде көрсетілетін медициналық қызметтерге қол жеткізе алады.Қазақстанда &nbsp;оқитын студенттер үшін сақтандырылған мәртебесін алу алгоритмі: Сақтандырылғандар мәртебесі Қазақстан аумағында оқитын азаматтарға жеңілдік ретінде беріледі және олардың деректері оқу орнының ақпараттық жүйесіне енгізіледі. Ол, өз кезегінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің қарамағындағы Ұлттық білім беру деректер базасымен (ҰБДҚ) біріктірілген.&nbsp;Деректерді енгізуге студенттер оқитын оқу орындарының әкімшілігі немесе деканаттарының қызметкерлері жауапты болады. ЖСН, Т.А.Ә., оқу кезеңі және оқыту нысанын дұрыс толтыру міндетті шарт болып табылады. Егер бұл жолдар дұрыс толтырылмаған жағдайда, онда сақтандырудың жеңілдетілген мәртебесі автоматты түрде берілмейді.Егер отандық ЖОО студенті сақтандырылмаған болса не істеу керек?Мәртебе ҰБДҚ-да студент туралы тиісті ақпараттың болуына байланысты берілетіндіктен, сіз өзіңіздің оқу орныңыздағы жауапты қызметкерге &nbsp;хабарласып, ақпараттық жүйеде деректерді тексеруді сұрауыңыз қажет. Кейде ақпараттың жаңартылмағаны анықталады.Оқу орындарына арналған жадынама: &nbsp;Оқу орнының ақпараттық жүйесіне білім алушылар туралы мәліметтерді (оның ішінде оқу жылы ішінде келгендер бойынша) уақтылы және дұрыс енгізу қажет, өйткені студенттерге ҰБДҚ-да біріктірілген деректердің болуы арқылы жеңілдік мәртебесі беріледі. &nbsp; &nbsp;Егер бір жылдың ішінде білім алушы оқудан шығарылса немесе басқа оқу орнына ауыстырылса, онда ол туралы мәліметтерді өзінің оқу орнының ақпараттық жүйесінен алып тастау қажет. &nbsp;Егер оқу орнының ақпараттық жүйесінде оқуды бұрын аяқтаған білім алушылар туралы деректер болса, оларды аталған жүйеден шығару қажет, өйткені бұл адамдар жұмысқа орналасу кезінде МӘМС жарналарын төлей алмайды.&nbsp; Есіңізде болсын: Білім алушылардың МӘМС жүйесінде медициналық көмек алу мүмкіндігі ақпараттық жүйеде олар &nbsp;туралы мәліметтердің дұрыс және уақтылы толтырылуына &nbsp;байланысты болады.Шетелде оқитын қазақстандықтар үшін сақтандырылған мәртебесін алу алгоритмі: Шетелдік оқу орындарында оқитын қазақстандық күндізгі оқу нысанының студенттері МӘМС жүйесінде сақтандырылған тұлғалардың автоматты түрде жеңілдік мәртебесін ала алмайды. Ол үшін олар жүйеге өздігінен тіркелуі керек.&nbsp; Ол үшін электрондық үкімет порталындағы egov.kz сервисін пайдалану қажет:&nbsp; 1. Ізденіс жолына келесіні енгізу: «Шетелде оқитын студенттерді тіркеу».&nbsp; 2. Ашылған терезедегі өтінішті толтыру және оқуды растайтын құжаттарды қоса беру қажет. 3. Өтінішке ЭЦҚ көмегімен қол қою. 4. Көптеген жағдайларда сақтандырудың жеңілдікті мәртебесі жолдарды дұрыс толтырған жағдайда 10 жұмыс күні ішінде беріледі.&nbsp; 5. Егер сақтандырудың жеңілдікті мәртебесін беру көрсетілген мерзім ішінде орындалмаса, онда ҚР Білім және ғылым министрлігінің Халықаралық департаментіне жүгіну қажет. Әр семестр аяқталғаннан кейін сақтандыру мәртебесін тексеру және оқудың өзектілігін растау қажет екенін есте ұстаған жөн, өйткені дерекқордағы мәліметтер өзгеруі мүмкін.&nbsp; &nbsp;<figure class="image"><img src="/uploads/image_0c6267cf24.png"></figure>Кері байланысӨкінішке орай, күндізгі нысанда оқитын студенттердің барлығы МӘМС туралы заң бойынша өздерінің жеңілдік берілгендер санатында екендігін және МӘМС-ке жарналар мен аударымдарды төлеулері қажет еместігін біле бермейді. Әсіресе шетелде білім алып жүрген студенттер. Сондықтан Қор мемлекет есебінен олардың МӘМС жүйесінде сақтандырылған мәртебеге ие екендіктерін тағы да еске салады.Егер студент көрсетілген тәсілдермен жеңілдік мәртебесін ала алмаса немесе мәртебесінен айрылып, оқу орнының қабырғасында шешім таба алмаса, онда ол өтінішті Қордың кеңсесі арқылы пошта арқылы жібере алады: kanc@fms.kz немесе Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы арқылы. Қор өзіне жүгінген тұлғаға сақтандырылған мәртебесін беру үшін ҚР Білім және ғылым министрлігімен, ҚР Сыртқы істер министрлігімен ынтымақтастықта қажетті жұмысты жүргізеді.Егер сұрақтарыңыз болса, Қорға келесі қол жетімді байланыс арналары арқылы хабарласа аласыз: fms.kz ресми сайты, 1406 байланыс орталығы, Qoldau 24/7 және Telegramдағы Saqtandyry-Bot мобильді қосымшасы.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/STUDENTY_ochno_zaochno_kaz_0c79987870.jpg" alt="СТУДЕНТЫ очно заочно каз.jpg"></figure>

Студенттер мемлекет есебінен сақтандырылған және МӘМС жүйесінде медициналық көмек ала алады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда қаласында «Асыл Мирас» аутизм орталығы – аймақтағы өзекті әлеуметтік мәселені шешуде белсенді мекеме. Технология қарыштап дамып, көп дүниеге қолжетімділік артқан сайын себебі сан түрлі сырқаттар пайда болуда. Соның бірі – аутистік спектрдің ауытқулары. Әлемі бөлек аутист балаларды тізімдеу жүйесі Қазақстанда 2010 жылдан бастау алған болатын. Алайда елімізде аутист балалар саны уақыт өткен сайын артпаса, кеміген емес. Соған сәйкес Болат Өтемұратов қорының «Асыл Мирас» аутизм орталықтары желісі үздіксіз жұмыс істеп, «Аутизм. Баршамызға ортақ әлем» бағдарламасын іске асыруда. Аутистік спектрдің ауытқулары бар балалардың өмір сапасын жақсартуға арналған прогрессивті қолдау жүйесін енгізу мен дамытуды мақсат еткен орталық Қызылорда қаласында да бар.Аутист балалар алғашқыда өз ата-анасын танымайды, туыстық қатынасты түсінбейді, басқа балалармен ойнамақ түгілі өзінен басқаларды қабылдай алмайды. Тіпті, қарны ашқанын да сезінбейді. Бұл – кез келген ата-ана үшін ауыр сынақ. Статистика бойынша әлемдегі әр 59-шы баланың бойынан аутизм спектрінің бұзылысы байқалады екен. Өңірде аутизм ахуалы қандай? Біздегі балаларға қандай қызметтер көрсетіледі? Нәтиже бар ма? Толығырақ мақалада талқылаймыз.2000-дай бала түзетуден өткізілдіАйтып өткеніміздей, Болат Өтемұратов қоры «Аутизм: баршамызға – бір әлем» бағытында ұйымдастырған жобаның аясында 2015 жылдан бастап Қазақстан бойынша «Асыл Мирас» аутизм орталықтарының желісі құрылды. Қазіргі таңда Нұр-Сұлтан, Алматы, Қызылорда, Өскемен, Ақтөбе, Орал, Шымкент, Петропавл және Павлодар, Тараз секілді 10 қалада осы орталық бар.&nbsp;<blockquote>«Қызылорда қаласындағы біздің орталық 2016 жылдың 21 маусымында ашылып, өз жұмысын бастады. Мұнда аутизм белгісіндегі балалармен 6 бағдарлама негізінде жоспарлы қызмет көрсетіледі. 36 сабақтан тұратын бір курс үш айды құрайды, яғнижылына үш курс өткіземіз. Әр үш айда 80-100 баланы қабылдай аламыз. Ал осы жылы ақпанда басталған курсқа 70 баланы қабылдап, педагогикалық-психологиялық коррекциядан өткізіп жатырмыз. Бастысы мұнда әр балаға жеке клиникалық педагог бекітіледі. Осы күнге дейін 2000-дай бала түзету курсынан өтті», – дейді орталық директоры Гүлайым Масаққызы.</blockquote>Иә, мұнда келген әр балаға жеке клиникалық педагог бекітіледі. Клиникалық педагог дегеніміз – дефектолог, логопед, психологтың біріктірілген нұсқасы, яғни әмбебап маман. Бірнеше мамандықтың біріктірілуі қай жақтан келді десек, жүйе Батыс елдерінен енген. Қордың қаржыландыруымен орталықтың мамандары АҚШ, Ұлыбритания, Ресейдің үздіктерінен аутизм бағытында кәсіби қосымша білім алып, жетілдіру курсынан өтіп тұрады.– Тіл білетін, кәсіби білімін толықтырғысы келетін мамандарды шетелге оқуға жіберіп тұрамыз. Болмаса шетелдік маманды арнайы Қазақстанға алдырып, Астана, Алматы сынды ірі қалаларда аудармашы арқылы оқыту жүргізіледі. Аталған он қаладағы мамандар жиналып, шетелдіктермен тәжірибе алмасады.Қазіргі таңда орталықта диагностика бойынша супервайзер – Айтолқын Болатбекқызы, әлеуметтік дағдыларды дамыту бағдарламасы бойынша – Сәуле Мұратбаева, JASPER бағдарламасы бойынша – Жанар Байниязова, оқыту дағдылары бағдарламасындағы супервайзер – Айдана Жаңабергенқызы сынды кәсіби мамандар бар. Сонымен бірге қатарымыз жас мамандармен толығуда. Сондықтанмұндай оқыту курстары үздіксіз өткізіледі. Ғылым сәт санап дамып жатқандықтан үздіксіз ізденісте болу қажеттілікке айналғандай, – дейді орталық директоры.Себеп көп, шешім жалғызСоңғы жылдары аутизм, тілдік кешеуілдер де кең таралуда.Соған қарамастан ата-аналар оның белгілерін кеш байқап, баланың тілі шықпауын, дамуы жағынан алға жылжымауын еркелікке балайды немесе ата-анасы тұйық болған соң бала сондай деп бағамдайды. Аутизмнің пайда болу себебі жайлы кереғар көзқарастар жеткілікті. Бірнеше жыл бұрын балаға вакцина салдыру кері әсер етеді деп даурығып, көп ата-ана аутизмді сонымен тікелей байланыстырды. Бірақ уақыт өте келе мүлдем екпе алмаған балалардың да аутизмге шалдығуы байқалған. Ананың аяғы ауыр кезінде алған психикалық, физикалық трамваларының әсерінен пайда болады деген тұжырым да кең тарады. Ал ғалымдарөмірдегі ең ықтимал жағдайларды қарастыра зерттей отырып, балалардың аутизмге шалдығуының негізгі себебі генетикаға байланысты деген тоқтамға келді. Гүлайым Масаққызының айтуынша, аутистік спектрдің ауытқуларын індет, дерт деуге келмейді. Себебі кез келген аурудың емі, дерттің тезірек айығуына көмектесетін дауасы болады. Өкініштісі, аутизм белгісі бар адамдарға нақты мына дәрі әсер етеді дейтіндей нақты шешім жоқ. Тек педагогикалық-психологиялық түзетудің арқасында ғана белгілі бір деңгейге дейін дамытуға, өмірлік дағдыларын қалыптастыруға болады.Орталықта балалардың үш айлық курсты қабылдауы тегін. Басқа аудандағы, шет аймақтағы көптеген ата-ана осы жағынан қателесіп жатады. Тек педагогикалық-психологиялық түзетуден өту үшін орталыққа келіп тіркелуі қажет.«Асыл Мирастағы» үш айлық курс 6 бағдарлама бойынша жүргізіледі. Ең алдымен балаға ADOS-2 әдістемелік құралы арқылы диагностикалық талдау жасалып, аутизм спектрінің шкаласы анықталады. Содан кейін ғана балаға 6 бағдарлама тағайындалады. Алғашқысы Денвер моделі арқылы «ерте жастан қолдау» бағдарламасы болса, екіншісі оқыту дағдыларын дамыту, үшіншісі әлеуметтік дағдыларды дамыту бағдарламасымен жалғасын табады. Төртіншісі – өмірлік дағдыларды дамыту бағдарламасы болса, бесіншісі баланың тілін дамытуға арналған JASPER бағдарламасы. Және соңғысы – қарқынды курс бағдарламасы. Баланың дамуында әрқайсының өзіндік орны мен арнайы жоспары бар. Аптасына 3 рет өтетін сабаққа ата-ана міндетті түрде қатысуы керек. Неге дейсіз ғой? Өйткені аутистік спектрі бұзылған баланың ата-анасы да педагог әрі психолог бола білуі шарт. Мұның маңызы зор. Себебі үш айлық курсты бітірген соң баламен үй жағдайында да бірге жұмыс істеп, оның ойын тәсілін меңгеріп, «тілін табуды» үйреніп алсаңыз, оны өз әлемінен шығарып,жылдамырақ «бетін бері қаратуға» болады. Үш айлық курс нәтижесінде бала өзі киінуге, дәретханаға баруға, адамдарды ақырындап қабылдауға, қарым-қатынасқа түсуге бейімделеді. &nbsp;Аутизм белгілерін айлық баладан да анықтауға боладыДамудағы кешеуілдің бұл түрінің таралу жасы да өзгерді. Бұрын аутизм 5-6 жастағы балалардан байқалатын болса, қазір 5-9 айлық нәрестеден де табылып жүр. Бұрынғыдай емес, тым ерте байқалып жатады. 4-5 айлық баладан қалай анықтаймыз? Аутизмді ертерек анықтауға бола ма? Бұл сұраққа аутизм орталығының директоры былай жауап берді.<blockquote>– Әрине, анықтауға болады. 4-5 айлық бала бұғанасы енді ғана қатып келе жатқан шарана ғой. Бірақ айлық балада міндетті түрде реакция беру қабілеті болады. Қосылған музыкаға селт етіп, адамдардың даусына, сұлбасына жалт қарауы керек. Ал анасы келіп, еркелетіп, еміреніп жатқанда, бала соған қуанғанын аяқ-қолының қимылымен білдіреді. 6-7 айлық балада «қайтарымды жымию» қалыптасады. Мысалы, анасы балаға қараған сәтте бала да оған кері жауап ретінде күліп, жымиып қарауы тиіс. Біздің ата-аналар осындай қарапайым белгілерге мән бермейді. Аутистік спектрі бұзылған сәби жөргегін бүлдіріп қойса, оны білмейді. Үнсіз жата береді. Мұның бәрі белгі. Көп ата-анадан баласының кішкентай кезін сұрай бастасақ: «Менің балам тыныш болды. Сағаттап тастап кете беретінмін. Үйдің тіршілігін жасауыма кедергі келтірмейтін» деп жатады. Шын мәнінде баланың тыныш болуынан қорқу керек. Әлеммен, отбасымен танысуды бастаған бала қалай тыныш болады? Оған бәрінің қызық болуы заңды, – дейді ол.</blockquote>Озық маманның айтуынша, аутистік спектрі бұзылған балаларға адамдар әлемі тылсым, басқа дүние боп көрінеді. Өйткені олардың өз әлемі бар. Өздерінің әлемінде оларға ыңғайлы. Балабақшаға барғанда да ортаға қосылмай, өз әлемімен жүреді. Көпке дейін өзінің анасын, әкесін, туыстық қатынасты қабылдамайды. «Ана» деп атамайды. Туыстық қатынасты ажырата алмайтындықтан көшеде жүргенде кез келген адамға еріп кете береді. Үйге адам келгенде жатырқамайды. Ал кейбіреулер соны жақсыға балап, мына бала керемет екен, жатырқамайды деп жатады.Белгіні кеш байқасақ…Аутизм баладан кеш анықталып жатса, сөйлей алатын, бірақ ешкіммен қарым-қатынасқа түспейтін, тілін қатынасқа қолданбайтын жасы үлкендеу балалар әлеуметтік дағды сабақтарына қатысады. Онда 3 бала және 3 ата-ананың қатысуы арқылы осы дағдыларды дамыту жұмыстары жүргізіледі. Топ 2 маман, 3 ата-ана, 3 бала – барлығы 8 адамнан құралады. Мұнда ойындар ойнатылып, жағдаяттық сұрақтар қойылады. Осылайша бала ақырындап қоғамға үйренісе бастайды. Керісінше физикалық жасы жасөспірімдік кезеңге сай кеп тұрса да, сөйлей алмайтын балалар бар. Олар өмірлік дағды сабақтарына қатысады. Мұнда олар өз төсегін жинап, ауырып тұрса, дәрі сұрауды, өз-өзіне қызмет көрсетуді үйренеді.Гүлайым Масаққызының айтуынша, он қаладағы орталықтағы қажетті жабдықтар, озық мамандардың бәрі қор арқылы қаржыландырылып келеді. Дегенмен бұл жоба 5 жыл мерзімге жоспарланған екен. Дені мен жаны сау бала – ұлттың іргетасы екенін ескерсек, бұл жобаның маңызы зор.<blockquote>– Қордың бұл жобасы 5 жылға жоспарланған еді. Алдағы уақытта мемлекеттік маңызы бар дүние болғандықтан мемлекеттің қарамағына өткізу жоспарлануда. Арнайы заңның бекітілгенін күтіп отырмыз. Егер бекітілсе, мемлекет тарапына өтіп, балаларды әрі қарай да үздіксіз қолдасақ деген тілегіміз бар. Біздің тәжірибеде жоқ, бірақ шетелде аутизммен ауырған балалардың жоғары оқу орындарына түсіп, өзі қалаған салада үздік маман ретінде танылып жүргені жасырын емес. Алдымызға келген әр баланы өз отбасын құрып, қалаған мамандығы бойынша қызмет ету арқылы қоғамға үлес қосатын дәрежеге жеткізсек деп армандаймыз. Ата-анадан алғыс алу – біз үшін үлкен бақыт, – дейді ол.</blockquote>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Денсаулық