<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Денсаулықтың қадірін ауырғанда білерсің» деп бекер айтпаған. Расында, қай адамға да денінің саулығынан артық бақыт пен байлық, қазына мен құндылық жоқ. Ал, «басың ауырып, балтырың сыздаған» сәтте ақ халатты абзал жандардың алар орны ерекше екенін түсінесің.&nbsp;Өз мамандығы бойынша жүйелі жұмыс істеп, шеберлігі шыңдалған, халыққа қалтқысыз қызметімен, адамгершілігі, асқақ парасатымен танылған, ел сенімін ақтай білген ардагер дәрігер – Рыскүл Нұрманқызы Исаева жұртшылық ерекше құрметтейді.Рыскүл Нұрманқызы 10 жылдық мектепті үздік бітірген соң, Алматы мемлекеттік медициналық институтының «Емдеу ісі» факультетіне оқуға түседі. Алғашқы еңбек жолын 1971 жылы Қызылорда облыстық туберкулезге қарсы диспансеріне дәрігер-фтизиатр мамандығы бойынша жұмысқа қабылданған. Ұжымда біліктілігімен, іскерлігімен көзге түсіп, 1977 жылы осы ұжымның бас дәрігерінің емдеу ісі жөніндегі орынбасары, 1985 жылы №2 өкпе-терапия бөлімінің меңгерушісі, 2005 жылы орталықтандырылған дәрігерлік бақылау комиссиясының төрайымы, 2007 жылы облыстық клиникалық үйлестіруші, 2014 жылы қалалық туберкулезге қарсы диспансерінің аймақтық фтизиатры болып жұмыс жасайды.&nbsp;Өзі таңдаған сүйікті мамандығы бойынша бір ұжымда 47 жыл тұрғындар денсаулығын сақтауда тынбай еңбек еткен ардагер дәрігердің облыстың медицина саласын дамытуға, оның ішінде қауіпті де, қатерлі ауру – туберкулезден қорғауға өзінің &nbsp;саналы ғұмырын арнаған.&nbsp; Осы еңбек жолында Рыскүл Нұрманқызы қаншама қиындықтан өтті, науқастар үшін қаншама күндерін ұйқысыз өткізді. Соның нәтижесінде мыңдаған науқастың алғысына бөленді. Туберкулезбен ауырып келген әрбір науқаспен сөйлесу, ортақ тіл табысу, оны емдеу, жылы сөзбен сүйеу болу оңай емес. Науқастарды емдей отырып, өз өмірін қатерге тігіп, осынша жыл халыққа қызмет еткен дәрігер-фтизиатрдың жұмысын нағыз ерлікке теңеседе болады.Дәрігерлікке тән жоғары жауапкершілік пен терең білімді, үздіксіз ізденісті қажет деп білген , соның арқасында зор абыройға ие болған Рыскүл Нұрманқызы әрқашан үлкен құрметке лайықты жан.&nbsp;Денсаулық саласында атқарған еңбектері жеміссіз емес. Ол «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» белгісімен және облыстық денсаулық сақтау басқармасының алғыс хаттарымен марапатталды. Отбасында 1 ұл, 2қыз өсіріп, тәрбиелеген аяулы ана. Еңбекпен шыңдалған ардагер дәрігер Рыскүл Нұрманқызы қазіргі таңда зейнеткерлікте.

Ел сенімін ақтай білген ардагер дәрігер 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Осы бір аты жаман дерт туралы соңғы жылдары жиі еститін болдық. Еңбектеген баладан еңкейген қартқа дейін осы кеселдің құрығына ілігіп жатады. Байқасақ, бұл – әлем елдерін толғандырған түйінді мәселе. Аурудың батпандап кіріп, мысқалдап шығатынын ескерсек, қатерлі дерттің де ағзаға орныққанын әуелден-ақ аңғару қиын. Сондықтан кеселдің кесірі ауыр тиіп жатады. Айтуға ауыз бармайды, дегенмен, еліміз қатерлі ісік ауру дендеген 50 елдің қатарында екен. Оған шалдыққандарды емдеуге жыл сайын бюджеттен қыруар қаржы қаралады. Қымбат дәрі-дәрмектер әкелінеді. Ал нәтижесі көңіл көншітпейді. Адамзат дәуірінің шарықтап дамыған тұсында оны емдеп жазудың амалы табылмағаны ма?Облыстық онкологиялық орталықтың дәрігер-онкогинекологы, тәжірибелі маман Алма Бапанова қатерлі ісіктің пайда болуын былай түсіндіреді.&nbsp;<blockquote>«Медицина саласында атипиялық клетка деген ұғым бар. Адам ағзасы жалпы өздігінен зат алмасу процесін жасайтын, қалыптасып, дамитын түрлі клеткалардан тұрады емес пе? Осы клетка сыртқы факторлардың әсерінен өзгеріске ұшырайды. Мәселен, күйзеліс, дұрыс тамақтанбау, темекі, алкагольді жиі тұтыну – олардың бақылаусыз бөлініп, өсіп, тарауына себеп болады. Салдарынан атипиялық клеткалар пайда болады. Ол қан арқылы басқа органдарға тарап, орналаса бастайды. Сөйтіп шоғырланған жерінен қатерлі дерт тудырады», – дейді маман.&nbsp;</blockquote>Кез келген ауру өздігінен туындамайтыны белгілі. Қатерлі ісік те солай. Жылдар бойы мазалаған түрлі дерттер уақытында ем қабылдамаудың, денсаулыққа атүсті қараудың салдары жақсылық әкелмейді. Мәселен, өкпеге – бронхит, асқазанға – гастрит, жатырға – эндометрит, бүйрекке – пиелонефрит сынды диагноз қойылады. Көбіміз бұған қалыпты жағдай сияқты қараймыз. Екінің бірінде бар, экология, тамақ дұрыс емес деген сылтау айтамыз. Ал олардың асқынуы түбінде кеселге шалдықтырады-мыс. Сол себепті адам ауруды түбірімен емдегені жөн. Осы орайда онкогинеколог маман «обыр үндемейді, метастаз айқайлайды» дейді. Бұл аурудың алғашқы белгілері білінбей, ісіктің ағзаны тез дендейтінін білдіреді. Өкінішке орай науқастардың көбі солай дерті асқынғанда келеді. Қазір онкологиялық орталықта 5 мыңнан аса адам тіркеуде тұр. Олардың ішінде асқазанның қатерлі ісігі басым. Одан кейінгі сатыда сүт безі, өңеш, өкпе, жатыр мойны обыры орналасқан.&nbsp;<blockquote>«Бүгінде қатерлі ісік ауруы туралы бүкіл әлем дабыл қағуда. Ғаламдық мәселеге айналған дерттің дауасын табудың жолы әлі де зерттелуде. Десе де оны түбегейлі жою әзірге мүмкін болмай отыр. Бірақ бұл қатерлі кесел жазылмайды деген сөз емес. Арамызда онымен күресіп, ауруын жеңген қаншама жан бар. Мамандар тарапынан тұрғындар өз денсаулығына жауапкершілікпен қараса екен дейміз. Себебі көпшілік жыл сайын өтуі тиіс скринигтік тексеруге де келмейді. Ауру асқынғанда сан соғып қалады», – дейді маман.</blockquote>Өкініштісі сол, қазіргі таңда ауру жасарып барады. Соңғы жылдары онкологиялық ауруды интеграцияланған басқару моделін енгізуде «Жол картасы» әзірленді. Сол бойынша медициналық мекемелерде онкология кабинеті, паллиативтік көмек бөлімдері ашылды. &nbsp;Мамандар шет елде білімі мен біліктілігін арттырды. Қазір барлық аудан мен қаладағы емханаларда тексеру кабинеті ашылған. Оны онкологиялық орталықтың бөлімшесі деуге негіз бар. Емханаға келген науқастардың сол жерде тексеруден өтуі міндетті саналады. Онда мамандар басынан-бақайшағына дейін қатерлі дерт туындатуы мүмкін жараларды, сүт, қолтық асты бездерін басқа да ішкі құрылысты қарайды. Бұл өз кезегінде қатерлі ауруды алдын ала анықтауға мүмкіндік береді.&nbsp;<blockquote>«Обыр дерті 4 сатыға бөлінеді. Оның алғашқы екі сатысы жеңіл, асқынуы ІІІ-IV сатыға жатады. Егер жеңіл түрі анықталса оны емдеп-жазу әлдеқайда тиімді, нәтижелі болмақ. &nbsp;Негізінен операциялық жолмен немесе сәулелі терапиямен ем жасалады. Жалпы сәулелі терапия 98 процент жағдайда оң нәтиже береді. Сондай-ақ емдеу процесі операциялық, сәулелі, сәулелі-химиялық, химиялық терапия негізінде жүргізіледі. Егер дертке шалдыққан науқас сәулелі терапияны да, операцияны да көтере алмайтын халде болса, оған химиялық жол таңдалады. Мұның ешқайсысынан ем қонбайтын, өте ауыр халдегі жандар тек дәрі-дәрмектің күшіне сүйенеді. Бұл жағдайда аурудан айығуы жайында сөз қозғау артық шығар», – деді онкогинеколог дәрігер Алма Бапанова.&nbsp;</blockquote>Дәрігерлер орталықта тіркеуде тұрған науқастарды 4 клиникалық топ бойынша қабылдайды. Мәселен, 2 топтағы науқас айыға алады. Үшінші топта – дертті жеңгендер, олардың тұрақты бақылауында болады. Ал 4 топқа ем қонбайтын ауыр науқастар жатады екен. Оларға паллиативтік бөлімде көмек &nbsp;беріледі. Бұдан бөлек үй жағдайында ем алатындары да бар. Оған мобильді жедел-жәрдем қызметі ем-дом жасайды.&nbsp;<blockquote>«Осындай қиын жағдайға ұшырамас үшін денсаулықты ерте жастан күткен абзалырақ. Бұл – физикалық, психикалық тұрғыда өте қиын жағдай. Дертке шалдыққандар диагнозын естігенде есеңгіреп, ауыр қабылдайды. Санасында осымен болды, бітті деген ой тұрады. Ол дұрыс емес. Біз әуелі психологиялық көмек беруге тырысамыз. Адам аурумен күресуі тиіс. Кеселдің ағзаны игеруіне жол бермеу керек. Кез келген аурудан құлан таза айығуға мүмкіндік бар. Тек уақытылы дәрігерге қаралып, нұсқамасын орындау шарт. Сондай-ақ салауатты өмір салтын ұстану – әрбір адамның басты қағидасына айналса екен деймін. Дұрыс тамақтанып, темекі, насыбай, ішімдікке әуестенбей, спортты серік етіңіз. Жеміс-жидек, көкөністі жиі тұтыныңыз. Болмашы нәрсеге ашуланып, күйзеліске берілудің де салдары осы жағдайға әкеледі. Сондықтан өмірдің өз қолыңда екенін жіті сезініп, салауаттылыққа бет бұрған дұрыс. Барлық кеселдің алдын алу осындай қарапайым дүниеден басталады», – дейді білікті дәрігер бізбен әңгімесінде.</blockquote>Бүгінде денсаулық сақтау басқармасымен бірлесіп орталық мамандары онкологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру бойынша қаладағы барлық емдеу орындарында тұрақты түсіндірме жұмыстарын жүргізуді қолға алған. Онда онкологиялық қызметте туындайтын мәселелер талқыланып, жұмысты жақсарту мақсатында тапсырмалар беріледі. Сонымен қатар жалпы тәжірибелі дәрігерлер, онколог, акушер-гинекологтармен кездесіп «Қатерлі ісікті ерте анықтау», «Онколог дәрігердің жұмысын ұйымдастыру тәртібі», «Д» есепке қою, диспансерлеу мәселелері», «Ауырсынуға қарсы терапия» тақырыптарында дәрістер оқылуда. Бұдан бөлек жоспарға сәйкес «әйелдер мен ерлерді қарау кабинеті және оның жұмыс жасау алгоритмі», «Онкоқырағылық» тақырыбында оқыту жұмыстары жүргізіледі.Ал маман тұрғындарға денсаулығына немқұрайлы қарамауды ескертеді. Ол үшін уақытылы скринингтік тексеруден өтіп, қандай да бір ауру белгісі анықталса, дәрігерге қаралып, уақытылы ем қабылдау керегін айтады.

Алма Бапанова, дәрігер-онкогинеколог: Қатерлі дерт  жасарып барады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Тағдыры сынап, жарымжандықтың тақсіретін тартып, тауқыметі мойнына ілінген балалар біздің елде де бар. Олардың жалпы саны 2017 жылғы дерек бойынша 144 783. Оның ішінде 96 555-і 6-18 жас аралығын қамтыса, 40 943-і алты жасқа дейінгі балалар. Ал Шиелі ауданында 2019 жылғы сәуір айындағы мәлімет 2321 жанның мүмкіндігі шектеулі екенін көрсетіп отыр. Бұл сандардың арасында І топқа жататын мүгедектер – 168, ІІ топтағы мүмкіндігі шектеулілер саны – 755 болса, ІІІ топтағылардың жалпы саны – 931. Оның ішіндегі 467-і 16 жасқа дейінгі балалар. Осы сандардан кейін мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алуы және қоғам өміріне араласуы алаңдатады. Әрине, заң бойынша балалардың ғана емес кез келген азаматтың орта білім алуына құқы бар. Десек те, арқасына сөмке асынып, өздігінен мектеп табалдырығын аттай алмайтын бүлдіршіндер қалай және қайдан білім алады?&nbsp;Инклюзивті білім беру. Әуелі біздің ойымызға осы оралады. Себебі, бұл тек білім берумен ғана емес, денсаулығында кінәраты, ойында шектеуі бар бүлдіршінді қалыпты өмір сүру дағдысына баулиды. Инклюзия ең алғаш ХХ ғасырдың 70 жылдарынан бастау алған. Ал инклюзивті оқыту жайлы ереже 2006 жылдың 13 желтоқсанында БҰҰ-ның бас ассемблеясымен мақұлданып, «Мүгедектердің құқықтары туралы» ұйымның конвенциясына енгізілген. Бүгінгі таңда білім алуға деген мүмкіндікті кеңейтіп, мүгедек баланың ой-өрісін дамыту үшін өзге мемлекеттер әу бастан білек сыбана кіріскен. Мәселен, Ресей Федерациясы 1980-1990 жылдар шебінде-ақ инклюзивті білім беру мекемелерін аша бастаған. Ал Швецияда айрықша балалардың көбі оларға қолдау көрсететін қарапайым сыныптарға біріктірілген. Азуын айға білеген АҚШ-та мүмкіндігі шектеулі балаларға бар мүмкіндікті жасаған. Оның бірі – 1990 жылы қабылданған «Кемтарлығы бар тұлғалардың білім алуы туралы акт» заңы. Бұл бала қажеттіліктеріне жауап беретін халықтың білім беру жүйесіндегі тегін оқуға кепілдік береді. Аталған заң арнайы білім алуға құқық беріп қана қоймай, сондай-ақ қосымша қызметке ие етеді. Хорватия болса осы тектес заңды 1992 жылы қабылдаған. Бірақ мұндағы білім беру науқастың диагноз деңгейіне байланысты. Ауытқушылығы бар оқушылар жалпы немесе бейімделген бағдарлама бойынша &nbsp;білім алады. &nbsp;Алғашқы төрт сыныпта дамуы тежелген оқушылар қайта оқуға қала алмайды да, бір сыныптан келесісіне көшеді. Онда олар жекелей оқу бағдарламасы бойынша білім алуын жалғастырады. Бесіншіден бастап, сегізінші сыныпқа дейін арнайы білім беру мамандары және мұғалімдер баламен жұмыс істейді. Тағы айта кететін жайт, Хорватияда мүмкіндігі шектеулі мектеп түлектері ЖОО-ға түсуде басымдыққа ие. Олар өту балынан төмен көрсеткіш жинаса да, факультетке қабылдана береді. Мемлекет мұндай студенттің оқуын төлейді.&nbsp;Хош. Дүние жүзі бойынша инклюзияға сүйеніп, балалардың мүмкіндігін шектемеген біраз елді електен өткіздік. Енді Қазақстанда мүгедек балалардың білім алуы қандай деңгейде екенін саралап көрелік. Әлгінде қоғам өміріне етене араласа алмайтын балалардың жалпы санын сөйлеттік. Ал республикада сондай бүлдіршіндерге қызмет ететін 13 сауықтыру орталығы, 146 арнайы кабинет, 57 психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес мекемесі бар. Ал арнайы оқу бағдарламасымен мектепте 88 899, мектепке дейінгі білімді 28 849 бала алып жатыр. &nbsp;Сонымен қатар коррекциялық-педагогикалық көмек ерте жастан 4 360 бүлдіршінге көрсетілуде. Осындай қызметтердің арасында Шиелі ауданындағы ПМПК мекемесінің де үлесі бар. Бұл мекеме балалардың тиісті деңгейде білім алуын қамтамасыз етіп, арнайы мектептер мен мектепалды дайындыққа жолдама береді. Бүгінгі таңда аудандық кеңес мекемесі қараша айынан бастап 874 мүмкіндігі шектеулі баланы тіркеген. Олардың ішінде тірек-қимыл қызмет аппараты бұзылғандардың саны – 241, ал ақыл-ойы бұзылған балалар – 69, бұдан бөлек есту, көру қабілетін жоғалтқандар да осы мекеме қарауында. Сонымен қатар өзге де ауру түрлері бойынша тіркелгендер 206-ға жетеғабыл. Бүгінде ПМПК тіркеуінен өткен 155 балаға үйден оқытуға жағдай жасалған, ал әлеуметтік қызметті 110 бала көріп отыр. 874 баланың 93-і оңалту орталығында. &nbsp;Орайы келгенде айта кеткен жөн, кейбір ата-аналар баласын кеңес мекемесіне тіркеуге асықпайды. Ата-ананың алаңсыз жүруінен баланың болашағына балта шабылып, сабақ оқу үрдісі төмендей беретінін ескерткіміз келеді.&nbsp;Жыл басында аудандағы мектептерге арнайы маман бөлінді. Бұл әрине, қуанарлық жайт. Себебі бұдан былай тілінің мүкістігі мен сөйлеу қабілеті нашар балалар білім ошағында жүріп-ақ қосымша сабақ алалады. Оларға арнайы логопед-дефектологтар көмектеседі. Сондай маманның бірі – Арайлым Бекмұханбетова. Ол қазіргі таңда №47 М.Ломоносов атындағы мектеп-лицейінде жұмыс істейді. Өзінің айтуынша, сабақтан тыс уақытта 25-ке жуық оқушыны қабылдап, оларға әртүрлі жаттығулар жасатады. Сондай-ақ баланың ой-өрісін дамытып, есте сақтау қабілетін жақсарту үшін жаңылтпаштар жаттатуды да қолға алған.&nbsp;<blockquote>«Біз баланы 4 кезең бойынша оқытамыз. Оның біріншісі – дайындық уақыты, одан кейін дыбыстардың қойылуы. Осы екі кезеңнен соң дыбыстарды ажырату бойынша және машықтандыру тұрғысында жұмыс істейміз. Көбінесе балалардың «р», «қ», «ң» сияқты әріптерге тілі келмейді. Осыған орай әртүрлі жаттығу жасаймыз. Әр баланы кемінде жарты сағат қабылдап отырамыз. Егер кезең-кезеңнен өте алмаған балалар болса, оларды қайталап оқытамыз», – дейді логопед маман. &nbsp;</blockquote>Бүгінгі таңда баланың былдырлап шыққан тілі сол қалпында дамымай қалуы үлкен қауіпке айналып отыр. Бұрындары бір-екі әріпті айта алмау қалыпты жағдай саналса, қазір бұл бес қайнаса сорпасы қосылмайтын сөздердің бір-бірімен араласып кетуіне кесірін тигізеді. Сондықтан бала тілінің сауатты шығуын балабақшадан бастап қолға алу керек. Осы орайда аудандағы «Айналайын» және «Жадыра» балабақшалары да логопед-дефектолог маманмен қамтылған.&nbsp;Елімізде мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы 97 мектеп бар, ал балабақшаның саны – 42. Десек те, бұл балалар үшін барлық жағдай жасалғанын көрсетпейді. Өйткені, қарапайым мектептерде мүгедектерге ыңғайлы пандус пен әжетхананың жайы сын көтермейді. Ал кабинетте арнайы жабдық жоқтың қасы. Сөз арасында дамыған мемлекеттерде инклюзивті білім берудің қаншалықты қолға алынғанын мысал еткенбіз. Ал бізде инклюзия әлі теория жүзінен аса алмай тұрғаны өкінішті.

Шиелі ауданында мүмкіндігі шектеулі 2321 азамат бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> ХХ ғасыр обасының ең көп дерегі аудандар арасында Шиеліде тіркеліп тұр. Мәселен, өткен жылы көршілес Жаңақорған ауданында 18, Аралда 15, Қармақшыда 12, Қазалыда 16 адамнан сырқат анықталса, Қызылорда қаласының өзінен 125 адам індет жұқтырған. «Адам қорқатын бұл статистика жыл сайын артпаса кемімей тұр» деп дабыл қағуда мамандар. ЖИТС-тің алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі облыстық орталықтың Шиелі ауданындағы филиал меңгерушісі А.Сәдуақастың мәліметіне сүйенсек, ауданда тіркелген 21 адамның 5-уі жұмысшы, 1-уі әскери қызметкер, 9-ы жұмыссыз, 1-уі зейнеткер, 4-уі жүкті әйел, 1-уі бір жасқа дейінгі сәби. Бұл ауру жасқа да, әлеуметтік статусқа да қарамайды дейді ол.Бүкіл дүниежүзілік дерт ЖИТС індетіне қарсы күрес вакцинасын іздестіру үстінде. Дегенмен, әзірше сырқаттың белгілерімен ғана күресуге тура келеді. Дәрігерлер бәрінен бұрын тәуекелді топқа 15-49 жас аралығындағы жастарды енгізіп отыр. ЖИТС-қандай да бір белгілері бар сезілмейтін науқас. Сонда да осы мәселемен айналысып жүрген мамандардың айтуынша, тыныс алу жолдары: асқазан, орталық жүйке жүйесі барынша осал келеді. Көз бен құлақтың зақымдалатыны да байқалады. Орталық жүйке жүйесінің зақымдануының салдарынан ақыл-ес кемістігі бой алдыруы ықтимал. Соңы азапты өлімге ұласады дейді олар.Бізде өз кезегінде ғасыр дерті жайлы толығырақ зерттеу мақсатында ЖИТС-тің алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі облыстық орталықтың Шиелі аудандық филиалының меңгерушісі Анафия Сәдуақасты сөзге тарттық. Маманнның айтуынша, АИТВ жұқпасы – қоздырғышы АИТВ болып табылатын антропоноздық созылмалы жұқпалы ауру. АИТВ жұқпасы кезінде иммундық жүйе біртіндеп бұзылып, оппортунистік жұқпалар бас көтеріп, ақырында ЖИТС пайда болады. Ал, ЖИТС дегеніміз – 1 немесе бірнеше СПИД индикаторлық аурулар пайда болған АИТВ жұқпасының ең соңғы терминалдық сатысы.<blockquote>«Негізінен АИТВ – инфекциясы білінбей өтетін дерттің түрі. Вирус адам ағзасына ауыз қуысы сілекелейлері, тері арқылы, инфекция жұқтырған адамдармен жеке гигиена заттарын бірге пайдаланған жағдайда жұғады. Бұдан бөлек жұғудың бірнеше түрі бар. Олар; қорғаныссыз жыныстық қатынас арқылы, АИТВ жұқтырған нашақормен бірге тамыр арқылы есірткі тұтыну кезінде. АИТВ жұқтырған жүкті әйелдің ішіндегі ұрыққа не жүктілік кезінде сәбиге жұғуы мүмкін. Одан бөлек, бүгінгі таңда сән салоны көптеп ашылуда. Мұнда татуировка, пирсинг, маникюр, педикюр жасату кезінде стерилденбеген құралдар пайдалану кезінде жұғу ықтималдығы жоғары», – деді меңгеруші.&nbsp;</blockquote>Сондай-ақ, ғасыр індеті саналатын дерттен сақтанудың, алдын-алу жолдарын түсіндіру мақсатында түрлі іс-шаралар мен ақпараттық насихат жұмыстарын жүргізіп жатқандығын тілге тиек етті.Хош. Енді АИТВ – инфекциясының індеттік ахуалы мен аймақта таралу көлемі мен ерекшелігіне тоқталсақ. Ресми статистикалық мәліметке сүйенсек, 2021 жылдың 31-қазанына дейін елімізде 45887 АИТВ жұқпасы тіркелсе, оның 2497-сі шетел азаматтары. Ал, Қызылорда облысы бойынша 244 адам тіркелсе, оның 34-і шетел азаматтары екен. Енді осы жылғы дерекке зер салайықшы. Биыл республика көлемінде 49839 АИТВ жұқпасы тіркеліпті. Ал Сыр елінде 286 дауасыз дерттің дерегі анықталып отыр. Яғни былтырғы дерекпен салыстырғанда 11 жағдайға өсіп отыр.Індеттен сақтанудың жолыАИТВ жұқпасы немесе ЖИТС синдромы туралы талай айтылып, жазылып жүр. Соған қарамастан осы сырқатқа шалдыққандардың қатары көбейе түскен. Не себепті? Мамандардың пікірінше, мұндай ақпаратқа көпшілік: «маған қатысы жоқ» деген көзқараспен қарайды екен. Осындай немқұрайлылық ауру­дың тара­луына бірден-бір себеп болып отыр.&nbsp;<blockquote>«Біз әлі күнге «АИТВ жұқ­пасы есірткіқұмарлар мен жезөкшелерде ғана болады» деген жаң­сақ ойдан арыла алмай келеміз. Статистикаға көз жүгіртсек, керісінше, осы топтағы адамдарда АИТВ жұқпасы көп таралмаған. Өйткені, есірткіқұмарлар, жезөкшелер дерттен сақтанудың жолын жақсы меңгерген. Ал, басқалар қарапайым сақтанудың жолын есіне ала бермейді. Сондықтан әр адам өзін, жақын адамдарын ғасыр індетінен қорғағысы келсе, АИТВ туралы біле жүргені артық болмайды», – дейді А.Сәдуақас.</blockquote>Сонымен дерттен сақтанудың жолы қандай? Бірінші, өзіңізге жете таныс емес, кездейсоқ біреумен жыныстық қатынас жасаудан аулақ болыңыз. Біреудің қолданған шприцін, қырынуға арналған заттарын қолданбаңыз. Татуировка, персинг, маникюр, педикюр жасатқан кезде инелердің залалсыздандырылуына айрықша мән беріңіз. Тіс емдетуге барған кезде де құрал-саймандардың тазалығын қадағалауды ұмытпаңыз.Айта кетейік АИТВ жұқпасы жәндіктер шаққанда, қол алысып құшақтасқанда, монша, ванна, бассейн, дәретхананы бірге қолданғанда, төсек-орын, ыдыс-аяқ сынды тұрмыстық заттарды бірге пайдаланғанда және түшкіріп жөтелгенде жұқпайды екен.Талай тағдырды шарпыған тажал дертіХХ ғасырдың індеті атанған Вич/Спид, яки, адамның иммунитет тапшылығының вирусы және жұқтырылған иммунитет тапшылығының синдромы төңірегіндегі қорқыныш уақыт өткен сайын үдей түсуде. Емі табылу былай тұрсын, жыл сайын оның шырмауына миллиондар шырмалуда. Өрімдей жастар, сан мыңдаған тағдырлар тажал құрбанына айналу үстінде. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының деректеріне сүйенсек, 40 млн-нан астам адам ЖИТС ауруын жұқтырған. Көбінесе бұл дертке 19 бен 49 жас аралығындағы жандар шалдығады екен. Ендеше, жоғарыда айтып өткендей атынан адам үркетін тажал тарихы қайдан басталғанын, жалпы, емі жоқ дерттен сақтану жолдарын біле жүріңіздер.Бір кездері Рашид Нұғымановтың «Ине» киносы қазақ көрермені арасында біраз талас-тартыс туғызған еді. Дегенмен, режиссердің негізгі ойы қоғам дерті – нашақорлықты көрсету еді. Сондай бір көркем шығармаға сұранып тұрған тағы бір проблема – СПИД. Уақытында «Қара құрлық» – Африка мен шеткері аралдарда ғана таралған бұл дерт қазақ арасын да жайылып кетті.Тақырыпты түйіндей айтқанда, аты жаман ауру қаладан далаға да келді. Яғни, ауыл-аймақтарда тіркелу дерегі орын алуда. Бұл салауатты өмір салтын серік етіп, сақтық шараларына барынша қырағылық таныту керектігін айғақтайды.

ЖИТС: Сақтық шараларына барынша қырағылық таныту керек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Технологиялық төңкеріс уақыт көшімен қатар жылжыған сайын, адамдардың өмір сүру ұзақтығы қысқарып барады. Қызылордалықтардың, оның ішінде бір бүйірінде Арал, бір жағында Байқоңырмен шектесіп жатқан қазалылықтардың денсаулығына экологиялық фактордың әсер етуі де заңды. Халықтың құнарсыз өніммен тамақтанатыны тағы бар.&nbsp;Қазір басы ауырып, балтыры сыздамайтын пенде жоқ. «Алтыдағы баладан, алпыстағы қарияға» дейін сырқаттанып қалса, алдымен жедел жәрдемнің көмегіне жүгінері анық. Десе де, ауырып қиналғанға араша түсетін жандардың түрлі жағдайды бастан кешетінін кез келген біле бермейді.Тәулігіне 100 шақырту түседіАуданның денсаулық сақтау саласына әр мекеменің, әр дәрігердің өзінше үлесі бар. Соның ішінде жедел жәрдемнің бағасы биік, еңбегі өлшеусіз. Қысылғанның жанын сақтайтын да, кешігіп келеді деген ел өкпесін еститін де – осы бөлім. Жас та болса бас боп жүрген дәрігер, меңгеруші Данияр Баекеев басқаратын Қызылорда облыстық медициналық жедел жәрдем станциясының Қазалы жедел жәрдем құрылымдық бөлімі аудан тұрғындарын шұғыл, өлім алдындағы ауыр жағдайда аман алып қалуға атсалысып жүр.78 адамнан тұратын ұжым ауысымдық жүйемен 5 бригада түрінде жұмыс істейді. Яғни, 5 жедел жәрдем көлігі бар. Бір ауысымда 10 фельдшер, 5 жүргізуші, 1 диспетчер бірлесе қызмет етеді. Аталған бөлім 1, 2, 3 санаттағы шақыртуларға барады. Айта кету керек, жедел шақыртулар науқастың ауру белгілеріне байланысты оңтайландырылып, төрт санатқа жіктелген. Алғашқы үш санатқа пациенттің өміріне тікелей қауіп төніп, шұғыл медициналық көмек қажет етілетін жағдайлар жатқызылады. Мұндай бөлімшелер шақыртуларды тәулік бойы қабылдайды. Аға фельдшер Жеңіскүл Дәрекештің айтуынша, жедел жәрдем көліктері кислород, ИВЛ, ЭКГ, отсос, дефибриллятор, небулайзер сынды қажетті аппараттармен жабдықталған. Шұғыл қатерлі жағдайларда дәрігерлер құрал-сайманын сайлап, 8-15 минут ішінде оқиға орнына қарай жүйткіп жетеді.Қазалылықтар жедел жәрдем көлігін жүрек-қан тамыры аурулары, жол көлік апаты жағдайларында жиі шақырады екен. Көлік апаты қыс мезгілінде ауа-райының қолайсыздығынан көбейетіні мәлім. Тұмаудың жиілеп, түрлі ауруды қайта қоздырар кезі де осы мезгілге сәйкес. Ондай күні тәулігіне 100 шақырту түсетінін айтып өтті. Әр шақырту ақхалатты жанға артылар жауапкершілік жүгін сезіндірмек.Дәрігердің бір күніБайқағанымыздай, жедел жәрдем бөлімі жұмысының сапасына әрқайсысы – фельдшер, дәрігер, диспетчер, көлік жүргізушісінің өз үлесі бар. Бір-бірімен тығыз байланысты, іскерлік пен жылдам шешім қабылдауды, кәсібилік пен кешенді қызметті қажет ететін бөлімнің бір күндік жұмысы да оңай емес.Ауысым бойынша жұмысқа кіріскен фельдшер, дәрігердің күні шақыртудан басталады. Бұл жерде қоңырауларды қабылдап, бригадаларды реттеп отыратын диспетчердің жұмысы аса маңызды. Әрі қарай науқастың қандай жағдай бойынша хабарласқаны назарға алынып, бригада жедел түрде аталған мекен-жайға қажетті аппараттарымен аттанады. Мәселен, реанимациялық жағдайдағы науқасқа дер кезінде оттегі беріп, мониторинг арқылы бағалаған соң, қимылға көшеді.Бүкіл әлемге қанат жайған пандемия кезінде вирус жұқтырғандарға да жедел көмек көрсеткен ұжымның бірі – Қазалы жедел жәрдем құрылымдық бөлімі.&nbsp;<blockquote>«2020 жылы ковидпен ауырғандар көп болды. Тәулігіне 10-15 шақырту келетін. Аты жаман вирусты жұқтырғандарға ПЧК киім-кешегін, дәрі-дәрмегін қамтамасыз етіп отырдық. Екпе жұмыстарының нәтижесі шығар, осы жылы біршама азайды. Бұл дәрігер үшін үлкен қуаныш, ел үшін жетістік», – дейді бөлім меңгерушісі Данияр Берікұлы.</blockquote>Шұғыл көмекті қажет ететін науқастардың арасында үй жағдайында босану оқиғалары да кездескен. Жүрек талмасы да – біраз шақыртудың себебі. Мұның барлығы ауырған адамның өздігінен әрекеттенуіне келмейтін, күтпеген, шұғыл жағдайда туындайды. Осындай қысылтаяңда адам жанын сақтап, Гиппократқа, адал қызметіне ант еткен ақхалаттылардың орны бөлек.

Данияр Баекеев: Жедел жәрдем қызметіне тәулігіне 100 шақырту түсетін күндер бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысындағы Қырым-Конго геморрагиялық қызбасының эпизоотологиялық жағдайы бірнеше жылдар бойы шиеленісіп келеді, себебі оған жыл сайын Қырым-Конго геморрагиялық қызбасының қоздырғыштарын таратушы иксод кененің көбеюі ықпал етеді. Бүгінгі күні Қызылорда облысы аумағында иксод кенелері ареалдарының шекаралары кеңеюде, осыған байланысты көршілес аумақтарға кене инфекциялары қоздырғыштарының ену қаупі туындайды.Көктем-жаз мерзімінде елді мекендерде ауру жұқтыратын кене шағу санының өсуі байқалады. Өйткені бұл мезгілде бірыңғай ересек кенелер кездеседі. Ағымдағы жылы елді мекен айналасында алғашқы белсенді ересек кенелер қаңтар айында қыстың жылы болуы себепті ерте шықты, соның салдарынан кенелер саны арта бастады. Адамдар үшін, әсіресе кененің ересек түрлері – аталықтар мен аналықтары өте қауіпті, олар көктем – жаз айларында елді мекендердің маңында және тығыз өсімдіктері бар демалыс аймақтарында кездеседі.&nbsp;<blockquote>«Иксод кенелері түрлерінің арасында имаголардың белсенділігінде маусымдық &nbsp;ауысуы байқалады. Бақылау жұмысы барысында өңірдің оңтүстік бөлігінде тоғайда кездесетін кенелердің шығуы қыстың жылы кезеңінде қаңтар – ақпан айынан басталып, наурыз-сәуір айларында жоғары деңгейде болады. Оңтүстік-батыс және солтүстік – батыс бөлігінде бұл кененің шығуы кештеу мерзімде тіркеледі. Мамыр айынан бастап тоғайда кененің белсенділігі өте төмен болып, жаз айларында кездесе бермейді. Құмда кездесетін кененің шығуы сәуір айында тіркеліп, олар мамыр айының соңына дейін малда көптеп кездеседі. Мамыр айында жайылым кенелері шығып, маусымның аяғына дейін өрісте, мал қорасында көптеп кездеседі. Құмдағы кене де осы мерзімде қатар кездеседі. Облысымызда кененің 15 түрі анықталған, олардың мекендейтін жері, шығу мерзімі ауа райына қарай өзгеріп тұрады. Кене далалық жерде, малда жыл бойы кездеседі, мысалы, күзде жұмыртқадан шыққан балаңқұрттар болса, олар малдың үстінде қыстап шығып, көктемде ересек кенеге айналып, адамға, малға жабысады», – дейді Қызылорда обаға қарсы күрес станциясы» филиалы аса қауіпті инфекциялардың эпизоотологиясы және алдын алу зертханасының маманы М.Қалмақова.</blockquote>Елді мекеннің айналасына шыққан жағдайда капюшоны бар қорғаныс киімдерін кию қажет. Сонымен қатар кенеден сақтану үшін, оның жоғарғы бөлігі міндетті түрде шалбарға, ал шалбардың балағы шұлыққа салынады. Кене шаққан жағдайда дереу жақын маңдағы медициналық мекемеге хабарласу керек

Қызылордада 15 кененің түрі анықталған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;&nbsp; «1 маусым – Халықаралық балаларды қорғау күні» мерекесі аясында аудандық аурухананың &nbsp;бас дәрігері Жалғасбек Үсенов аурухана бөлімшелерінде ем алушы балаларды айтулы күнмен &nbsp;құттықтап, жүрекжарды тілектерін білдірді. &nbsp;Медицина саласының мамандарының атынан ерекеше сыйлықтар табыс етті.&nbsp;Өз кезегінде аудандық аурухананың &nbsp;бас дәрігері Жалғасбек Үсенов ата-аналармен балаларды меремен құттықтады.&nbsp;<blockquote>Баршаңызды 1 маусым – Халықаралық балаларды қорғау күнімен шын жүректен құттықтаймын! Жаздың алғашқы күнімен келетін мереке балғын бүлдіршіндеріміз үшін ең қуанышты жəне жыл сайын асыға күтетін басты мереке. Ата-ананың ең үлкен бақыты – баласының жақсы азамат болып өсуі болса, ілгері ойлайтын мемлекет пен қоғамның да басты мақсаты – елге ие болатын білімді де Отаншыл ұрпақ тәрбиелеу. Себебі, бүгінгі ұрпақ – ертеңгі ел үміті, ұлттың жалғасы. Біздің көңіліміздің гүлі, көзіміздің нұры, болашағымыз – сендерсіңдер! Сондықтан да, Сіздер, сапалы білім алып, еліміздің дәулетті, жеріміздің сәулетті болуы үшін белсенділік танытып, еліміздің одан әрі гүлденуіне өз үлестеріңізді қосуларыңыз керек.Сендердің оқуда озат болуларыңа, жарқын болашаққа нық қадам басып, еңсесі биік ел азаматтары атануларыңа тілектеспін! Отбасынан басталған бақытты балалық шақтарың Отанның адал азаматы болуға жетелесін. Болашақтарың жарқын, аспандарың ашық болсын! Елімізді өркендетер келешектің кемеңгері болыңдар! Әрқашан жүздеріңізден күлкі, жүректеріңізден мейірім кетпесін, – деді бас дәрігер.&nbsp;</blockquote>Өз кезегінде ата-аналар мен балалар ерекше ілтипат көрсеткен бас дәрігерге алғыс айтты.&nbsp; &nbsp;

Бас дәрігер бүлдіршіндерді мерекемен құттықтады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Анашым, мен неге мектепке бармаймын?». Осы сауал «ерекше» баласын ертіп мектепке бара алмайтын қаншама ата-ананың жүрегін тілгілеп келеді. Аутизм – ми қызметінің бұзылуы салдарынан пайда болатын ауру. Ауру деп айтуға да келмес. Олар «ерекше жандар». Егер дер кезінде анықталса, алдын алуға болады. Өкінішке қарай, өз уақытында оны анықтауда дәрігерлердің біліктілігі жетпей жататыны жасырын емес.Қатты дыбыс, қоғамдық орындардағы у-шу, өткір сәуле аутизм белгілері бар балалардың тынышын қашырады. Себебі олар өте сезімтал. Содан болар әлем елдері «ерекше жандар» екенін мойын­дап, оларға ерекше ықылас танытып келеді. Тарих қойнауына көз жүгіртсеңіз әлемдегі танымал тұлғалардың көбісі осы «ерекше жандардың» қатарынан болған. Мәселен әйгілі австралиялық композитор Вольфганг Амадей Моцарт, поляк-француз ғалымы Мария Кюри, өнертапқыш Томас Эдисон, «Покемон» сериалының, түрлі ойындардың авторы жапониялық Сатоси Тадзиридің, тіпті Microsoft компаниясының негізін қалаушы Билл Гейтстің «ерекше» екені БАҚ беттерінде айтылып та, жазылып та жүр. Бірде Томас Эдисон мектепте оқып жүрген шағында анасына мұғалімінің берген хатын әкеліп береді. Анасы хатты оқып, көзінің жасын сығып алады да «Сіздің балаңыз – гений. Бұл мектепте сіздің балаңызға лайықты деңгейде білім беріп, бір нәрсеге үйрететін мұғалім жоқ. Өтінемін, оны өзіңіз оқытыңыз» деп дауыстап оқып береді. Арада жылдар сырғып өтеді. Анасы қартайып, қайтыс болады. Бұл уақытта Томас Эдисон өз уақытындағы танымал өнертапқыштардың біріне айналады. Бірде ол бала күнінде әкеп берген қағазды тауып алып оқып шығады да анасы секілді көз жасына ерік береді. Шын мәнінде ол хатта былай деп жазылған екен: «Балаңыздың ақыл-есі кем. Енді оның мектебімізде білім алуына жол бермейміз». Осыдан кейін ол өзінің күнделігіне: «Томас Алва Эдисон ақыл-есі кем адам болған. Бірақ анасының ерлігінің арқасында ұлы данышпандардың біріне айналды» деп жазады.Мүмкіндігі шектеулі оқушылардың оқып-үйренудегі қиындықтарын дер кезінде анықтап, оған қолдау көрсетуде тек арнайы мамандардың емес ата-аналардың рөлі басым болады. Даму мүмкіндігі шектеулі баланы тәрбиелеуде ата-аналар түрлі қиындықтарға кезігуі мүмкін. Егер баланы инклюзивті балабақша немесе мектепке беру мүмкіндігі болса – бұл ата-ана үшін үлкен көмек. Себебі ол балалар күннен-күнге жағымды жаққа қарай өзгеріп, қоршаған ортадан тыс болу сезімін азырақ сезінеді. Сонымен қатар тәрбие жұмысының тиімділігі жоғарылап, жетістіктерге жете бастайды. Бұл тұрғыда ата-ана баласына үнемі қолдау танытып, кішкене ғана талпынысын үлкен жетістікке балауды үйренуі шарт. Даму мүмкіндігі шектеулі баланың өзі қалаған дүниені жасауына жәрдемдесу және оны мақтап отыру да оның өмірге деген белсенділігін арттырады.Жалпы, инклюзивті оқыту-даму мүмкіндігі шектеулі балалардың қалыпты дамыған балалармен бірге әлеуметтендіру және интеграция процестерін жеңілдету мақсатындағы жеңілдетілген оқыту жүйесі. &nbsp;Инклюзивті оқыту – ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Демек, инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Осы бағыт балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру жағдайын &nbsp;қалыптастырады. Мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алу құқықтары «Қазақстан Республикасының балалардың құқықтары туралы», «Білім беру туралы», «Мүмкіндігі шектеулі балалардың әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзетуге ықпал ету туралы», «Қазақстан Республикасында кемтарларды әлеуметтік қорғау туралы», «Арнайы әлеуметтік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңдарында, Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген. Инклюзивті білім беру немесе «білім баршаға» бағдарламасы – барлық балаларға мектепке дейінгі оқу орындарында, мектепте және мектеп өміріне белсене қатысуға мүмкіндік береді. Бұл бағдарламаны &nbsp;Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы мақұлдап, БҰҰ-ның Конвециясына 2006 жылдың 13 желтоқсанында енгізілді.&nbsp;Білім беру саласындағы негізгі халықаралық құжаттарға сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында даму мүмкіндіктері шектеулі балалар үшін білім алуға &nbsp;тең құқықтар қағидаты көзделген. Біздің елімізде инклюзивті білім беру жүйесінің дамуы туралы ресми дерек «Қазақстан Республикасының Білім беруді дамытудың 2010-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында» көрсетілген. Мемлекеттік бағдарлама негізінде 2020 жылға қарай мектептерде мүгедек балалар үшін көтергіш жабдықтар, пандустар, санитарлық бөлмелерде арнайы құралдар орнату, тұтқалармен, арнайы парталармен, үстелдер мен және басқа да арнайы компенсаторлық құралдар мен жабдықтау арқылы «кедергісіз аймақтар» құруы жоспарланған.Бүгінгі таңда дүние дидарына келген сәттен тағдырдың қиындығына тап болған жандардың тең құқылы білім алуы үшін инклюзивті білім беру әдісін қалыптастыруда. Яғни, әрбір баланың болмыс-бітімі мен ақыл-есі, географиялық ерекшелігіне қарамастан қолжетімді білім беру мәселесі көтеріліп келеді. Инклюзивті білім – мүмкіндігі шектеулі балаларға балабақша, мектеп, институт, мектепке дейінгі және мектеп өміріне толық көлемде қатысуына мүмкіндік береді. Инклюзивті бағыт арқылы мүмкіндігі шектеулі балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкіншілігін қалыптастырады. Осы бағытты білім беру жүйесіне енгізу арқылы оқушыларды адамгершілікке, ізгілікке, қайырымдылыққа тәрбиелей аламыз. Инклюзивті білім беру – шексіз мүмкіндіктер сыйлайтыны жасырын емес. Барлық бала тең дәрежеде білім алуға, мектепке баруға лайықты. Олардың ертеңін ойлау арқылы, болашақтың іргесін қалайтын боламыз

Аутизмді емдеуге дәрігерлердің біліктілігі жете ме?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Берік Динашов Ақтан батыр ауылының тумасы. Мектепті бітіргеннен кейін Ақтөбе мемлекеттік педагогикалық институтынан «Дефектология» мамандығын меңгерген. Дипломын алған жас маман туған жерге оралып, қызмет етуді мақсат етті. Сөйтіп, алғашқы еңбек жолын Қазалы ауданындағы «Шапағат» балаларды сауықтандыру орталығында дефектолог болып бастады.&nbsp;Берік Көбейсінұлы мүмкіндігі шектеулі балалардың танымдық қабілеттерін дамыту барысында жұмыс істеді. Оларға біліммен қатар түзету-дамыту жұмыстарын жүргізді. Ал 2014-2015 жылдары Ақтөбе қаласындағы психикалық дамуы тежелген балаларға арналған арнаулы облыстық түзету мектеп балабақшасында логопед қызметін атқарды. Бұнда сөйлеу тілі бұзылған балалардың дұрыс сөйлеуін дамытуға көмектесті. Қазір Әйтеке би кентіндегі №249 мектеп-лицейде логопед.Берік жақсы маман ғана емес отбасында әжесі мен ата-анасының мақтанышы, ағасының ізетті інісі, қарындастарының қамқор ағасы, Жаннұр есімді бүлдіршіннің әкесі. Жұбайы Айгерім үлкен отбасының ибалы келіні.Мамандығын жақсы көретін Берік Қызылорда облыстық үкіметтік емес ұйымдарын дамыту жобасы аясында ұйымдастырылған тренинг пен «Инклюзивті білім беру жағдайында педагогтардың кәсіби құзіреттілігінің дамуы» аймақтық семинарында сертификат иеленді.Тәуелсіздіктің төл құрдасы «Әр бала бақытты болуға әбден лайық. Олардың жаратылысынан қуыстанып, қоғамнан шет қалмауы үшін қолымнан келген көмегімді аямаймын», – дейді.

Берік Динашов: Әр бала бақытты болуға әбден лайық

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақ елі Тәуелсіздігін жариялаған 1991 жылдың тура 16 желтоқсанда дүниеге келген бақытты жанның бірі қазалылық – Анар Сазанбаева. Ол кенттегі №249 мектеп-лицейді тәмамдап, Алматы қаласындағы С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университетінің «Денсаулық сақтау және фармациядағы менеджмент» факультетінен жоғары білім алды. Аталған оқу орнын бітірген соң Алматыдағы «Республикалық жоғарғы медициналық колледжінде» «Мейіргер ісі негіздері» пәнінің оқытушысы болып жұмысқа қабылданды. Содан бері медицина саласын таңдаған жастарға тәлім беріп келеді.Бала күнінен медицина саласын меңгеруді армандаған Анар Арынғазықызы ісіне жауапты, жан-жақты ізденімпаз маман. Ол әр жылдары Қазақстан мейіргер ісі мамандарының III съезіне, Талдықорған медициналық колледжінің 80 жылдығына арналған «Мейірбикелік қызмет аймағында халықаралық қызметтестікті дамыту» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік, Халықаралық мейіргерлер күніне арналған «ҚР Мейірбикелік істі 2020 жылға дейін дамытудың кешенді жоспарын жүзеге асыру – Қазақстанның мейірбике ісін реформалау негізі» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциялары мен Білім мен технологиялардың интеграциясы VI съезі, одан өзге түрлі семинарларға қатысып, білімін үнемі жетілдіріп отырады.Сондай ақ, жеті жыл бұрын оның кабинеті «Жылдың үздік кабинеті» байқауында «Арнайы пәндер кабинеттері мен лабораториялар» номинациясы бойынша бірінші орынды иеленді. «Республикалық медицина колледжінің үздік оқтыушысы – 2016 жыл» байқауында екінші орынды жеңіп алды. Бұдан бөлек араға уақыт салып, «Мейіргерлік күтім бойынша үздік оқытушы» атанды.Оқытушы ретінде алдыма заман талабына сай бәсекеге қабілетті, кәсіби біліктілігі мол мейіргерлерді дайындауға өз үлесімді мақсат етіп қойдым дейді жас маман.

Қазалылық мейіргер өз ісінің мақтанышы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ел ішінде коронавирус өршіген тұста ақ халатты абзал жандардың қадірін ұққанымыз бар. Бас ауырып, балтыр сыздаса алдымен дәрігерге жүгінетініміз де жасырын емес. Бәрінен бұрын алдына келген науқасқа деген бір ауыз жылы сөзі кейде дертіңнен айықтырғандай болады. Мұндай жандарды жұртшылық өз ісінің маманы, нағыз дәрігер деп бағалайды. &nbsp;Облыстық жұқпалы аурулар ауруханасының «Реанимация және интенсивтік емдеу» бөлімшесінің реаниматолог-дәрігері Болат Асанбаевты көпшілік жақсы біледі. Ел алғысын арқалап жүрген дәрігер өзінің тәжірибелік жолында талай сырқаттың сырын ашып, науқастың құлан таза айығуына үлесін қосқан маман.Кейіпкеріміз денсаулық саласында 30 жылға жуық уақыт еңбек етіп келеді. 1993 жылы Алматы мемлекеттік медициналық институтының «Емдеу ісі» мамандығын бітірген соң, алғашқы еңбек жолын Сырдария аудандық ауруханасында бастаған. Кейін облыстық жұқпалы аурулар ауруханасында «жансақтау және интенсивтік емдеу» бөлімшесінде реаниматолог дәрігер, 1999 жылдан бастап аталған бөлімшеде бөлім меңгерушісі қызметін атқарып келеді. &nbsp;Осы жылдар ішінде талай науқастың аяққа тұрып кетуіне себепкер болып, халықтың алғысына бөленді.<blockquote>«Денсаулық саласында еңбек етіп жүргеніме биыл 30 жыл болады. Қайсыбір қызмет болсын өзіндік қиындығы мен қызығы болатыны анық. Соның ішінде дәрігер мамандығына артылған жүк те, жауапкершілік те жоғары. Халықтың денсаулығын жақсарту жолында жүргеннен кейін өз ісіңе аса жауапкершілікпен қарауың керек. Алдыңа келген науқастың денсаулығына бей-жай қарай алмайсың. «Жансақтау және интенсивтік емдеу» бөлімшесінде ересектер де, балалар да ем қабылдайды. Дегенмен басым көпшілігі балалар. Негізі инфекциялық аурулардың өзінің өршитін кезеңі болады. Бөлімге түсетін науқастардың саны да соған сәйкес артады не &nbsp;азаяды. Көбіне менингит, Қырым-конго гемморрагиялық қызбасы, сары ауру, қызылша сынды аурудың асқынған жағдайында жансақтау бөліміне жатқызылады», – дейді кейіпкеріміз бізбен әңгімесінде.</blockquote>Инфекциялық ауру, оның салдары туралы көпшілігіміз біле бермейтініміз жасырын емес. Мұндай ауру жағдайын тек іш өту, ұшыну, тұмаумен байланыстырып жатамыз. Реаниматолог дәрігер Болат Сәйдіұлының айтуынша, іш өтудің де асқыну жағдайы ауыр болады. Салдары ағзаның сусыздануына, адамның әлсіреуіне алып келеді. Тіпті одан да ауыр жағдайға жетуі мүмкін. Дегенмен отыз жылдық еңбек тәжірибесінде мұндай жағдай кездеспеген.&nbsp;<blockquote>«Жазда іш ауруы, қыста тұмау, вирустың өршуі инфекциялық ауруларды тудырады. Коронавирус инфекциясы дендеген тұстағы жағдай баршаға белгілі. Одан кейінгі екі жылда да жағдай оңай болған жоқ. Вирустың мутациялануы салдарынан қарапайым тұмау, суық тиюдің соңы ауыр жағдаймен аяқталған кездер болған. Мәселен, былтыр вирусты менингит көп болды. Әсіресе 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалар арасында жиі кездесті. Бұл жағдай биыл бәсеңдеді», – дейді білікті дәрігер. &nbsp;</blockquote>Бүгінде «жансақтау және интенсивтік емдеу» бөлімшесінде 2 реаниматолог дәрігер, 16 мейірбике науқастарға қызмет етеді. Бөлім меңгерушісі Болат Сәйдіұлының айтуынша, маман тапшылығы бар. Дегенмен бөлімге қажетті медициналық құрал-жабдықтар толық қамтылған.&nbsp;Бет қатталып жатқанда газет оқырманы Еркебұлан Әбсаттаров білікті дәрігер, реаниматолог Болат Асанбаевқа алғыс білдіргісі келетінін айтты. Наурыз айында аяқасты дене қызуы көтеріліп мазасызданған баласын облыстық жұқпалы аурулар аураханасының жансақтау және интенсивтік емдеу бөлімінің мамандары ажалдан аман алып қалған.&nbsp;<blockquote>«Екі жасар қызым Асылымның дене қызуы көтеріліп, іш өту, құсу белгілерімен облыстық жұқпалы аурулар ауруханасына жатқызылды. Екі күннен соң бүйрек қызметінің нашарлауымен жансақтау бөліміне ауыстырылды. Білікті дәрігер Болат Сәйдіұлы дереу ота жасап, баламның өмірін сақтады. Отадан кейін күнделікті қадағалау жүргізіп, күтім жасап өзінің дәрігерлік қызметін адал атқарды. Қызымның өмірін сақтап, денсаулығының жақсаруы жолындағы еңбегі үшін аурухананың бас дәрігері Айна Мұхамбетова мен Болат Асанбаевқа алғысымды білдіргім келеді. Осындай өз ісіне адал, мамандығын сүйетін ақ халатты абзал жандар көп болса екен», – дейді қала тұрғыны.</blockquote>Кейіпкеріміз балалар арасында бүйрек жұмысының бұзылуы соңғы кездері жиі кездесіп жүргенін айтады. Мұндай диагноз қойылған балаларға ота бұған дейін Алматы, Астана қаласында жасалған екен. Қазіргі таңда дәрігер мұндай отаны өзі жасауда.&nbsp;<blockquote>«Асылымға перитонеальды диалез жасалды. Ағзаға түскен микробтың бүйрекке әсер етуі салдарынан оның қызметі бұзылған. Жыл басынан бері мұндай диагнозбен 3 бала жансақтау бөліміне жатқызылды. Үшеуінің де отасы сәтті өтіп, емделіп шықты», – дейді дәрігер.</blockquote>Денсаулық саласында атқарған адал еңбегі, халықтың ықыласының арқасында кейіпкеріміз абырой биігінде. Оның еңбегі елеусіз қалған емес. Талай жылғы еңбекпен Денсаулық сақтау министрінің «Құрмет грамотасының», «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» төсбелгісінің, «Халық алғысы» медалінің иегері атанды. Сонымен қатар &nbsp;«Халық сүйіктісі-2020» Ұлттық сыйлығының «Жылдың үздік дәрігері» номинациясы табысталған.

Халық алғысына бөленген азамат

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қызылорда облысында азаматтардың 84,2% - ы міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде сақтандырылған, бұл 691 423 адамды құрайды. Көрсеткіш бойынша аймақ үздік бестікте. (ҚР-82%). Дегенмен, әлі күнге дейін 130 045 тұрғын МӘМС жүйесінен тыс. Бұл туралы облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Сақтағановтың төрағалығымен өткен МӘМС мәселелері жөніндегі өңірлік штаб отырысында Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының облыстық филиалының директоры Бақыт Исмаханбетов мәлімдеді.<blockquote>«Сақтандырылмаған азаматтар үлесінің 81 мыңға жуығы (62,1%) соңғы 12 айда төлем жасамағандар және әртүрлі мемлекеттік және жеке кәсіпорындардың, ұйымдардың 33 мыңға жуық қызметкерінің төлемдері жоқ. Қалған сақтандырылмаған тұрғындар - азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша жұмыс істейтін қызметкерлер, жеке кәсіпкерлер, бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер, дербес төлеушілер және басқа да санаттағы адамдар. Осыған байланысты, әкімдіктер, жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімдері, өңірдегі мемлекеттік кірістер департаменті МӘМС үшін жарналарды уақтылы және тұрақты төлеудің маңыздылығы туралы түсіндіру жұмыстарын күшейтуі қажет», - деп атап өтті Бақыт Исмаханбетов.</blockquote>Жиынды қорытындылаған облыс әкімінің орынбасары Нұрымбет Сақтағанов жергілікті атқарушы органдарға, мемлекеттік кірістер департаментіне, жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар органдарына халықты МӘМС жүйесімен қамту бойынша Жол картасын орындау аясында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын күшейтуді, белсенді емес халықты БЖТ-ді үздіксіз төлем жасауға тартуды тапсырды. Сонымен қатар, мемлекеттік кірістер департаментіне МӘМС жарналары мен аударымдарын уақтылы төлеу бойынша тапсырмалар берілді. МӘМС үшін уақтылы төлем жасамаған мекемелерге қатысты ҚР Салық кодексінің талаптарына сәйкес айыппұл санкцияларын қолдану қажеттігі баса айтылды. &nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/3_83f32a12ed.jpeg" alt="3.jpeg"></figure>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Денсаулық