<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өрлеу, қоғамдық оптимизм» атты Қазақстан халқына Жолдауына Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің Құқықтану кафедрасының доценті, &nbsp;заң ғылымдарының кандидаты Мәдина Жүсіпбекова пікір білдірді.&nbsp;Жолдауда халықтың әл-ауқатын арттыру бағытында қыруар жұмыс атқарылғаны атап өтілді. Атап айтқанда, 102 заң қабылданып, әлеуметтік мәселелерге, соның ішінде балаларды қорғауға көп көңіл бөлінді, кәмелетке толмағандарды құмар ойындарға тарту үшін әкімшілік жауапкершілік енгізілді, балаларға қатысты зорлық-зомбылықтың кез келген түрі үшін жаза қатайтылды, т.б. Қазіргі уақытта қоғамда балаларға зорлық-зомбылық көрсету жағдайлары жиілеп кеткен кезде кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету мәселелері әрқашан өзекті және мемлекеттің мемлекеттік әлеуметтік-құқықтық саясатының басым бағыттарының бірі болып табылады. Мұның бәрі «Тыңдаушы мемлекет» тұжырымдамасының сәтті жүзеге асырылып жатқанын көрсетеді.Сонымен қатар, Жолдауда қоғамда заң мен тәртіп идеологиясының орнығуы туралы айтылады, әрине, онсыз «Әділ Қазақстанды» құру мүмкін емес. Өйткені, заңды сақтау – әділеттіліктің негізі, сонымен бірге, әділетті қоғамда заң теңдік пен тәртіптің кепіліне айналады. Құқықтық мемлекеттегі әділеттілік заңмен реттелетін барлық қоғамдық қатынастардың өзіндік ортақ белгісіне айналады. Сонымен қатар заң талаптарын орындау жауапкершілікті де мойындайды.Мемлекет басшысы цифрлық технологияларды адамдардың күнделікті өмірінде кеңінен қолдану алаяқтықтың өсуімен қатар жүретінін және осыған байланысты мектептер мен жоғары оқу орындарында қаржылық сауаттылық және цифрлық гигиена негіздері бойынша білім беру бағдарламасын енгізу ұсынылып отырғанын атап өтті. Біз мұны дұрыс шешім деп санаймыз және балаларды ерте жастан қаржылық сауаттылыққа үйрету идеясын қолдаймыз.Сонымен қатар, қоғамымызға заң үстемдігі мен азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажет «Құқық бұзушылықтың алдын алу туралы» жаңа Заң жобасы әзірленіп жатқаны айтылды.Халықаралық қауымдастықтың басты мақсаты – заң үстемдігі. Сондықтан да көптеген мемлекеттер құқықтық мемлекет моделін құру кезінде билік көзі ретінде халықтың еркіне негізделген демократиялық және құқықтық негіздерін дамытады. Заң үстемдігі орнаған мемлекетте адам мен қоғамның құқықтары мен бостандықтарының құқықтық қорғалуы қамтамасыз етіледі, олар: заңның басымдығы, адамдар мен азаматтарды құқықтық қорғау, биліктің бөлінуі, заңдылық, азаматтық қоғамның болуы және соттардың тәуелсіздігі.Заң мен құқықтық тәртіп қоғам тұрақтылығының негізі мен кепілі екенін айта кеткен жөн.&nbsp;

Мәдина Жүсіпбекова: Заң мен тәртіп – қоғам тұрақтылығының негізі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Алаяқтар қоғамдық өмірдегі үрдістер мен қаржы нарығындағы жаңалықтарды бақылап отырады, сондықтан да олар әдістері мен схемаларын үнемі жетілдіріп отырады. Қаскүнемдер өздеріне қажетті ақпаратты алса, аңғал адамдардың қалтасын бірнеше минуттың ішінде қағып алады.Fingramota.kz бұған қалай жол бермеуге болатынын және алдаудың заманауи тәсілдері несімен таңқалдыратынын айтып береді.«Кредит беруге ерікті тыйым салуды орнатуға көмектесеміз»2024 жылғы ақпаннан бастап азаматтардың кредит алудан ерікті түрде бас тартуды белгілеу құқығы заңнамалық түрде енгізілді. Бұл – арнайы қорғау тетігі, оның көмегімен әрбір қазақстандық банктер мен микроқаржы ұйымдарында жаңа кредиттер алуға өз бетінше тыйым сала алады. Алаяқтар бұл жаңалықты пайдаланбай қоймады – олар ерекше алдау схемасын жасады.Банк қызметкерінің атын жамылған қаскүнемдер ықтимал құрбанына қоңырау шалып, қазіргі уақытта оның атына кредит алуға өтініш берілгенін хабарлайды. Қоңырау шалушы: «Сіздің кредит алғыңыз келгені рас па?» деп &nbsp;сұрақ қояды. Әдетте, азаматтар ешқандай өтініш бермегенін айтып, бастарын ала қашады. Алаяқ осындай жауаптың боларын болжап, кредитке берілген өтінімнің күшін жойғанын хабарлайды, содан кейін алдағы уақытта мұндай жағдайды болдырмас үшін «Стоп кредит» қызметін пайдалануға кеңес береді. Ол үшін банктің ресми сайтына сілтеме жібереді, ал азамат кредиттен ерікті түрде бас тартуды белгілеу үшін сондағы нысанды толтыруы қажет.Шын мәнінде, бұл сілтеме жеке және қаржылық ақпаратты жинау үшін құрылған фишингтік сайтқа апарады. Осы сайттағы нысанды толтырғаннан кейін тұтынушылар алаяқтарға өздерінің дербес деректерін береді.Кеңес:&nbsp;кредиттер беруге өз бетінше тыйымды банктердің сайттарында емес, электрондық үкімет порталындағы жеке кабинетте немесе eGov мобильді қосымшасында қоюға болады. Сондықтан да алаяқтардың айла-шарғыларына берілмеңіз, қоңырау шалушы бейтаныс адамдарға нұсқау беріп, SMS немесе мессенджерлер арқылы түсініксіз сілтемелерге өтуді кеңес берген кезде өте мұқият әрі сақ болыңыз.«Ұялы байланыс қызметтерін көрсету туралы шартты қайта ресімдейік»Алаяқтар азаматтарға ұялы байланыс операторы қызметкерлерінің атын жамылып телефон шалып, абонент нөмірінің жақын арада қолданысы тоқтайтынын хабарлайды.&nbsp;Байланыссыз қалмау үшін азаматтарға онлайн-форматта байланыс қызметтерін көрсету туралы шартты қайта ресімдеуге кеңес береді. Ол үшін ұялы телефонға белгілі бір сандар комбинациясын теріп, ұялы байланыс операторы-мыс жіберген SMS-кодты хабарлау қажет.Егер сіз қаскүнемдерге сеніп, олардың айтқанының бәрін істесеңіз, қоңыраулар мен мәтіндік хабарларды, оның ішінде банктердің SMS-кодтарын алаяқтардың нөмірлеріне автоматты түрде бағыттауды іске қосасыз. Бұл оларға банктік шотыңызды қашықтан басқаруға қол жеткізіп, одан қолма-қол ақша алуға мүмкіндік береді.&nbsp;Кеңес:&nbsp;Мұндай телефон қоңырауы түскен кезде әңгімені тоқтатыңыз. Егер сіз сөйлесуді жалғастырсаңыз және сөйлесу кезінде телефоныңызға жеке кабинеттен SMS-код келсе, оны ешкімге айтпаңыз.&nbsp;Мобильді байланыс операторына қолдау қызметіне оның ресми сайтында көрсетілген нөмір бойынша өзіңіз қоңырау шалыңыз.&nbsp;«Мен саған лалагүл сыйлаймын…»1-қыркүйек қарсаңында кейбір қазақстандықтар гүлдерді әлеуметтік желілер арқылы жеткізуге тапсырыс береді.&nbsp;Соған байланысты фишингке тап болмас үшін, абай болу керек. Қаскүнемдер сырттай түпнұсқаларға ұқсайтын жалған интернет-дүкендер жасап, гүлдерді сату туралы хабарландырулар орналастырады, төмен бағамен гүл шоқтарын ұсынады. Сол бағаға қала бойынша, тіпті бүкіл ел бойынша жеткізу құны да қосылуы мүмкін.Әдетте, азаматтардың көпшілігі тауардың бар-жоғына көз жеткізбестен, бірден тауар ақысын аударып не электрондық әмиянға салып жібереді. Нәтижесінде, алаяқтар ақша келіп түскеннен кейін телефондардын бұғаттайды және жарнамадан алып тастайды, ал адресаттарда не ақша, не гүл жоқ болып қала береді.Алаяқтықтың тағы бір стандартты емес схемасы гүл жеткізумен байланысты. Қаскүнемдер азаматтарға қоңырау шалып, оларға шоқ гүлінің жеткізілгенін және оны алу үшін ұялы телефонына жіберілген SMS-кодты айту керектігін айтады. Мұның арты неге апаратынын болжау қиын емес.&nbsp;Кеңес: Егер сіз тауарды онлайн сатып алғыңыз келсе, сайттың шынымен интернет-дүкенге тиесілі екеніне көз жеткізіңіз. Дүкеннің сайтында ғана емес, сонымен қатар танымал іздеу жүйелері арқылы өнім туралы пікірлерді мұқият оқып шығыңыз.&nbsp;Жалған пікірлерді тану қиын емес. Сондай-ақ, әлеуметтік желілердегі &nbsp;дүкен парақшасының қанша уақыттан бері жұмыс істеп келе жатқанына назар аударыңыз.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/3_d33deb5a36.jpg" alt="3.jpg">Толығырақ&nbsp;"<a href="https://www.fingramota.kz/kk/post/bas-tartua-bolatyn-synystar-alayatar-adamdardy-alaj-aldajdy">Абайлаңыз, алаяқтар</a>" бөлімінен&nbsp;оқыңыздар&nbsp;&nbsp;

Бас тартуға болатын ұсыныстар: алаяқтар адамдарды қалай алдайды? 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;2024 жылғы 21 желтоқсаннан бастап Қазақстанда алғаш рет микроқаржы омбудсманы институты енгізіледі, ол азаматтардың микрокредит беру туралы шарттар бойынша дауларын, оның ішінде қазақстандықтардың микрокредиттер бойынша мерзімі өткен берешегін реттеу мәселелерін, коллекторлық агенттіктерге берілген шарттар бойынша дауларды қарайтын болады.Микроқаржы ұйымдары клиенттерінің құқықтарын қорғауға оның қалай көмектесетінін Fingramota.kz толығырақ айтып береді.Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (ҚНРДА, Агенттік) бастамасымен 2024 жылы болып жатқан көптеген заңнамалық өзгерістер қазақстандық қарыз алушылардың құқықтарын қорғауға бағытталған. Ол үшін Мемлекет басшысы ағымдағы жылғы19 маусымда қол қойған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне кредит беру кезінде тәуекелдерді барынша азайту, қарыз алушылардың құқықтарын қорғау, қаржы нарығын реттеуді және атқарушылық іс жүргізуді жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңы қабылданды. Жаңалықтардың бірі – Fingramota.kz бұған дейін жазған банк омбудсманының өкілеттіктерін күшейту және микроқаржы омбудсманы институтын құру.Заңды іске асыру үшін реттеуші тамызда осы жылдың 21 желтоқсанынан бастап күшіне енетін Микроқаржы омбудсманын сайлау, қызметін мерзімінен бұрын тоқтату және жүзеге асыру қағидаларын әзірледі.Микроқаржы омбудсманы деген кім?Бұл – өз қызметінде микрокредит беру туралы шарттар шеңберінде туындайтын барлық мәселелерді шешетін, қарыз алушылар мен микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар (МҚҰ) арасындағы тәуелсіз жеке тұлға, делдал. Микроқаржы омбудсманына МҚҰ клиенттері – жеке тұлғалар ғана жүгіне алады және оның көмегі тегін болады.Мысалы, қарыз алушы микрокредит бойынша борышын уақтылы төлей алмады, төлеу мерзімі өтіп кетті. Ол туындаған проблемамен бейбіт келісімге келу және қайта құрылымдауға өтініш беру үшін өзінің МҚҰ-на жүгінді, бірақ ымыраға келе алмайды. Бұрын қарыз алушы мәселені қаржы реттеушісі арқылы немесе МҚҰ-мен соттасып қана шеше алатын. Енді желтоқсаннан бастап микроқаржы омбудсманына жүгінсе болғаны. Бұл ретте ол қабылдаған шешімді микроқаржы ұйымы немесе қарыз алушымен жасалған микрокредит беру туралы шарт бойынша құқық (талап) берілген тұлға орындауға міндетті болады. Егер тараптардың келісімімен өзге мерзім белгіленбесе, микроқаржы омбудсманының шешімін орындау мерзімі күнтізбелік 30 күнді құрайды.Микроқаржы омбудсманы өз қызметінде мынадай негізгі қағидатты басшылыққа алуға тиіс:&nbsp;- тараптардың теңдігі;- бейтараптық;- микрокредит беру құпиясын және заңмен қорғалатын өзге де құпияны сақтау;- тараптардың құқықтарын сақтау және заңмен қорғалатын мүдделерін құрметтеу;- қабылдау рәсімінің ашықтығы және шешімнің негізділігі.Микроқаржы омбудсманының заңда белгіленген өзге өлшемшарттардан басқа жоғары экономикалық және (немесе) заңгерлік білімі болуы; іскерлік беделі мінсіз болуы; қаржылық көрсетілетін қызметтер және (немесе) қаржылық қызметтерді реттеу саласындағы жұмыс өтілі (кемінде бес жыл) болуы маңызды. Оның микроқаржы ұйымында немесе коллекторлық агенттікте, сондай-ақ оның жақын туыстары, жұбайы немесе зайыбы, жекжаттары ҚНРДА немесе Қазақстан Ұлттық Банкінде (ҚҰБ) басшы орындарда жұмыс істемеуі тиіс. Жекжаттар – ата-аналар, асырап алушылар, балалар, оның ішінде асырап алынған балалар, туған бауырлары, атасы, әжесі және жұбайының немесе зайыбының немерелері.Осылайша, микроқаржы омбудсманына өтініш білдірген қарыз алушы тарапынан толық сенім болуға тиіс, сондықтан ол МҚҰ-мен және реттеушілермен үлестес тұлға болмауға тиіс. Мұны ҚНРДА, ҚҰБ және қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын, сондай-ақ микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың, коллекторлық агенттіктердің мүдделерін қорғаумен айналысатын қаржы ұйымдары қауымдастықтарынан бір өкілден тұратын Микроқаржы омбудсманы өкілдерінің кеңесі қадағалайтын болады.Микроқаржы омбудсманы қалай сайланады?Қазақстанда кімнің микроқаржы омбудсманы болатынын да сол Өкілдер кеңесі шешеді.Уәкілетті делдал заң бойынша Өкілдер кеңесі мүшелерінің көпшілік даусымен 3 жылға сайланады. Бұл ретте микроқаржы омбудсманы жасырын дауыс беру тәсілімен сайланады.Микроқаржы омбудсманының сайланғаны туралы ақпарат оның қызметке кіріскен күні көрсетіле отырып, Өкілдер кеңесі сайлағаннан кейін 2 жұмыс күні ішінде Агенттіктің www.gov.kz сайтында орналастырылады.Микроқаржы омбудсманы қандай өтініштерді қарамайды?Микроқаржы омбудсманы мына:- соттың қарауына қабылданған немесе олар бойынша заңды күшіне енген сот актісі бар;- олар бойынша қарыз алушы туындаған жағдайды реттеу мақсатында кредиттік шарт бойынша құқығы (талабы) берілген тұлғаға оның МҚҰ-ға өтінішінің жазбаша дәлелін ұсынбайтын;- істің жаңа мән-жайлары болмаған кезде қайта жіберілген өтініштерді қарастырмайды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/infografika_kaz_e6305f7457.png" alt="инфографика_каз.png">Микроқаржы омбудсманының шешімімен келіспеген жағдайда, қарыз алушылар немесе МҚҰ сотқа жүгінуге құқылы. Азаматтар микроқаржы омбудсманының әрекеттеріне немесе әрекетсіздігіне қатысты Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне:&nbsp;- А15С9Т5, Алматы қ., Көктем-3 шағын ауданы, 21-үй мекенжайы бойынша жазбаша;- &nbsp;E-Otinish жүйелері арқылы;- аумақтық тиістілігі бойынша Өңірлік өкілдер басқармасы арқылы шағымдана алады.Азаматтар «1459» нөмірі бойынша Агенттіктің call-орталығы немесе «Fingramota Online» мобильді қосымшасы арқылы кеңес ала алады.Қаржылық сауаттылығыңызды Fingramota.kz-пен бірге арттырыңыз!&nbsp;

Микроқаржы омбудсманы: ол қандай мәселелерді қарайтын болады 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Ағымдағы жылдың тамыз айында Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі банк омбудсманының қызметіне қатысты қаулы қабылдады. &nbsp;2024 жылғы &nbsp;21 желтоқсаннан бастап банк омбудсманының өкілеттілігі кеңейтіледі.Қыста бізді қандай заңнамалық жаңалықтар күтіп тұрғаны және қарыз алушылар одан не ұтатыны жөнінде &nbsp;Fingramota.kz. айтып береді.&nbsp;<blockquote>«Банк омбудсманын сайлау, оның қызметін мерзімінен бұрын тоқтату және жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы» Агенттік Басқармасының 2024 жылғы 16 тамыздағы №53 қаулысы Мемлекет басшысы ағымдағы жылғы 19 маусымда қол қойған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне кредит беру кезінде тәуекелдерді барынша азайту, қарыз алушылардың құқықтарын қорғау, қаржы нарығын реттеуді және атқарушылық іс жүргізуді жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» жаңа заңды іске асыру үшін қабылданған.&nbsp;</blockquote>Мәселен, заңда банк омбудсманы ағымдағы жылғы 21 желтоқсаннан бастап барлық қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар бойынша дауларды қарайтын болады деп көзделген. Осы уақытқа дейін банк омбудсманы қарыз алушылар мен банктер, сондай-ақ банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арасындағы ипотекалық шарттар бойынша ғана келіспеушіліктерді реттеумен айналысуды жалғастырады. Бұл жұмысты ол 2011 жылдан бері жүргізіп келеді.Банк омбудсманы қазір қандай дауларды шешуде?Банк омбудсманы – бұл өз қызметінде тәуелсіз жеке тұлға және заң бойынша банктер оның шешімдерін орындауға міндетті. Қазіргі уақытта ол қарыз алушы-жеке тұлғалар мен банктер арасындағы ипотекалық қарыз шарттары бойынша дауларды сотқа жеткізбей шешеді. Омбудсманның өкілеттіктері «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» ҚР Заңында жазылған.Банк омбудсманының офисінде азаматтар қарыздардың барлық түрлері, банк өнімдері жөнінде кеңес ала алады.&nbsp;Банк омбудсманы қарыз алушылар мен банктерге өзара ымыраға келуге көмектесетін делдал ретінде әрекет етеді. Егер банк ипотекалық қарыз шартының талаптарын немесе заңды бұзған жағдайда банк омбудсманы көмекке келеді. &nbsp;Мысалы, банк ипотека бойынша пайызды көтерді делік, оның салдарынан сіздің ай сайынғы төлеміңіз де &nbsp;көтерілді. Немесе кредит бойынша төлем мерзімін &nbsp;өткізу мәселелері жөнінде, қиын қаржылық жағдайға душар болған, оның ішінде алаяқтық жолмен рәсімделген кредиттерге байланысты іс-әрекеттер алгоритмі және тағы басқалар жөнінде кеңес береді.Қаржы ұйымдарының клиенттері үшін омбудсманының қызметтері тегін.Бұл ретте, банк омбудсманы &nbsp;аралық немесе азаматтық сотты ауыстырмайтынын атап өткен жөн. Банк омбудсманы институты ипотекалық қарыз шарттары бойынша міндеттемелерді орындау талаптарын өзгертуге қатысты қарыз алушылардың өтініштері бойынша нақты ұсынымдар әзірлейді. Ол сондай-ақ келіссөздер процесінде білікті кеңесші бола отырып, тараптардың кездесулері мен келіссөздерін ұйымдастыруға көмектеседі.Келіспеушіліктерді реттеу бойынша отырыстар мен кездесулер Алматыдағы банк омбудсманының офисінде өтеді. Қажет болған жағдайда, Банк омбудсманы сол жерге бара отырып, өтінішті қарай алады, сондай-ақ кездесулерді онлайн-режимде өткізуі мүмкін. &nbsp;Бұл ретте қаржы омбудсманы барлық дауларды қарастырмайды.Банк омбудсманының қандай өтініштерді қарауға құқығы жоқ?Омбудсман соттың қарауына қабылданған немесе ол бойынша заңды күшіне енген сот актісі бар азаматтардың өтініштерін не істің жаңа мән-жайлары болмауына байланысты қайта жіберілген өтініштерді қараудан бас тартады.&nbsp;Сондай-ақ, егер қарыз алушының банкке жүгінуінің жазбаша дәлелі болмаса, банк омбудсманына жүгінудің қажеті жоқ.2024 жылғы 21 желтоқсаннан бастап банк омбудсманына қандай мәселелермен жүгінуге болады?Банк омбудсманының құзыреті банктік қарыздардың барлық түрлеріне, сондай-ақ цессия шарты бойынша коллекторлық компаниялар мен өзге де қаржы институттарына берілген жеке тұлғалардың барлық қарыздарына кеңейтілетін болады. Цессия - бұл талап ету құқығын беру.Егер қарыз алушының қолданыстағы кредиттер бойынша банктермен даулы сәттері болса, кредиторлар шарттың талаптарын сақтамайды және қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың құқықтарына нұқсан келтіреді, мысалы, есеп айырысуда қателік жіберіп, қызмет көрсетуден заңсыз бас тарту немесе қарызды қайта құрылымдау және т.б., онда азаматтар бұл мәселелермен уәкілетті қаржы делдалына жүгіне алады.Осылайша, банк омбудсманының шешімдері қарыздары басқаға берілген банктер мен коллекторлық агенттіктер үшін міндетті болады. Шұғыл қажеттіліктерге кредиті бар қарыз алушылар үшін бұл олардың құқығын қорғауды күшейтуге мүмкіндік береді. Жалпы омбудсманның өкілеттігін кеңейту мемлекеттік органдарға өтініштер санын азайтуға, омбудсман институтының қоғамдағы рөлін арттыруға және азаматтардың мерзімі өткен берешегін реттеу жүйесінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/3_5c2675eae1.png" alt="3.png">Қазақстандағы банк омбудсманы кім?2023 жылғы 13 шілдеден бастап банк омбудсманы лауазымына ресми түрде Дархан Нұрпейісов тағайындалды. Заңға сәйкес омбудсман 2 жылға сайланады, бірақ ағымдағы жылғы 21 желтоқсаннан бастап Агенттіктің жаңа қаулысына сәйкес банк омбудсманын қаржы реттеушісімен келісілген кандидаттар арасынан 3 жыл мерзімге жасырын дауыс беру арқылы Өкілдер кеңесі сайлайды.Банк омбудсманының Өкілдер кеңесіне Агенттіктен, Ұлттық Банктен, «Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы» ЗТБ-дан, екінші деңгейдегі банктерден, ипотекалық ұйымдардан, қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғауды жүзеге асыратын қоғамдық бірлестіктен, коллекторлар қауымдастығынан бір-бір өкілден кіреді.Толығырақ "<a href="https://www.fingramota.kz/kk/post/bank-ombudsmany-ol-ne-shin-azhet-zhne-oan-andaj-zhadajda-zhginuge-bolady">Кредиттер" бөлімінен</a> оқыңыздарФото: fingramota.kz

Банк омбудсманы: ол не үшін қажет және оған қандай жағдайда жүгінуге болады 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; ІІМ деректері бойынша, 2022 жылдың қараша айынан бастап Қазақстанда 58 миллионға&nbsp;жуық&nbsp;телефон қоңыраулары, оның ішінде жалған нөмірлерден&nbsp;қоңыраулар&nbsp;бұғатталды. Ал осы жылдың алты айында&nbsp;қаскүнемдер&nbsp;өздерінің алаяқтық схемаларының көмегімен «табуды» көздеген&nbsp;380 млн теңге ақшаны шығару&nbsp;мүмкіндігі бұғатталды.&nbsp;Fingramota.kz&nbsp;алаяқтар өздерін спуфингтің көмегімен басқа адам ретінде көрсететіні және&nbsp;олардың шабуылдарынан қалай қорғануға болатынын&nbsp;толығырақ&nbsp;айтып береді.Спуфинг – бұл қылмыскер өзін басқа біреу ретінде көрсетіп, ықтимал құрбанының сеніміне кіру үшін түрлі әрекеттер жасайтын жалған әдіс. Бұл ретте, алаяқтар қолданатын айла-амалдар техникалық жағынан қарапайым болуы мүмкін – бұл сайтты, электрондық поштаның мекенжайын, телефон нөмірін ауыстыру, сондай-ақ заманауи технологиялар мен жасанды интеллектті қолданып, күрделі де болуы мүмкін. Атап айтқанда, бұл домендік атауды, геолокацияны өзгерту, GPS сигналдарын манипуляциялау, екі құрылғы арасында берілетін деректерді ұстап алу және ауыстыру және басқалары.Олардың ең көп таралғандарын қарастырып көрелік – қоңырау шалушының жалған нөмірімен шығу және SMS- спуфинг.Күдікті&nbsp;қоңырауКөптеген азаматтар егер белгісіз нөмірден қоңырау түссе және код қазақстандық болмаса, қоңырауларға жауап беруге асықпайды. Алаяқтар мұны жақсы біледі, сондықтан олар кез-келген нөмірді алмастыра алатын VoIP (IP телефония) технологиясын қолданады.Мысалы, бұл банктің байланыс орталығының қысқа нөмірі немесе тіпті әріптесіңіздің немесе туысқаныңыздың нөмірі болуы мүмкін. Смартфоныңыздың экранында қоңырау соғушы туралы жалған мәліметтер шығады, ал қылмыскерлер осы уақытта қандай да бір аралда, яғни әлемнің кез келген елінде тұрып, өзінің айла-әрекетін жүзеге асыруға тырысуы мүмкін. Алаяқтар құрбанның дербес деректерін алу үшін әлеуметтік инженерия әдістерін жиі пайдаланады: төлем картасының толық деректемелері, әсіресе, артқы жағындағы үш таңбалы код, SMS немесе push хабарламасының коды.Бұл үшін қаскүнемдер өздерін қаржы ұйымдарының топ-менеджерлері, құқық қорғау органдарының қызметкерлері, жедел жәрдем, ұялы байланыс операторлары, танымал жеткізу қызметтерінің курьерлері немесе дүкен кеңесшілері деп таныстырып, түрлі аңыздар ойлап табады. Олар сіз бағалы сыйлық жеңіп алдыңыз, сізге пакет жеткізгілері келетінін немесе сіздің SIM картаңыздың мерзімі аяқталғаны немесе банктік шотыңызға кибершабуылдар жасалып жатқанын және барлық қаражатты дереу «қауіпсіз шотқа» аудару қажет деп айтулары мүмкін.&nbsp;Әлеуметтік инженерлер де сіздің таныстарыңыз болып көрінгісі &nbsp;келуі мүмкін, нейрондық желілер арқылы дауысты бұрмалап, ақшалай көмек сұрай алады.Мұндай шабуылдардан қалай қорғануға болады?Телефон шалушымен байланысты үзіңіз және қайта қоңырау шалмаңыз. Ақпаратты нақтылау үшін Сізге қоңырау шалған ұйымға хабарласқан дұрыс. Мұндайда байланыс орталығының нөмірін өзіңіз теру маңызды. Бұл жақын адамға қоңырау шалуға да қатысты – егер туысыңыз немесе досыңыз қоңырау шалса, онда оның нөмірін өзіңіз теріңіз.Егер спуфинг-шабуылдар жиілеп кетсе, ұялы байланыс операторына хабарласыңыз, онда спам қоңырауларын тексеру қызметі бар ма екенін сұраңыз. Алаяқтар болуы мүмкін телефон нөмірлерін бұғаттаңыз.&nbsp;Алдау мақсатындағы хабарларSMS-спуфинг – бұл мәтіндік хабарламалардағы мәліметтерді өзгерту. Алаяқтар смс жіберушінің идентификаторын қолдан жасауға мүмкіндік беретін арнайы бағдарламалық қамтылымды пайдаланады.Пайдаланушы ештеңе білмейді, оған бәрі сенімді болып көрінеді және өз гаджетіне зиянды бағдарламаны жүктеу арқылы ол фишингтік сілтемеге де өтуі мүмкін. Немесе, мысалы, банк өткізген акцияның жеңімпазы болдыңыз деген SMS хабарға сеніп, алаяқтарға барлық қаржылық мәліметтерді жіберуі мүмкін.&nbsp;Мұндай шабуылдардан қалай қорғануға болады?SMS арқылы, сондай-ақ мессенджерлер арқылы келетін сілтемелер бойынша өтпеу керек. Әсіресе, егер бұл «құпиясөзді қалпына келтіру» сілтемелері болса.Егер досыңыз немесе басшыларыңыз жазса, олардың Сізге жіберген мәтіндік нұсқауларына сенбеңіз. Өз нөмірлерін теру арқылы оларға қайта қоңырау шалған дұрыс.Есіңізде болсын, банктер Сізге құпия ақпаратты жіберу және қаражат аударуды өтіну мақсатында хабарлама жібермейді немесе қоңырау шалмайды. Бұл – алаяқтар!Егер сіздің картаңызда қандай да бір проблемалар болса, онда банк оны өзі бұғаттай алатынын және бұл туралы шартта келісілген арна бойынша хабарлама жіберетінін ұмытпаңыз. Ең дұрысы – банктің филиалына қайта қоңырау шалып, олар шынымен хабарлама жіберді ме екенін нақтылау.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Insta_2023_kaz_125dc28f84.png" alt="Инста 2023 каз.png">Сақ болыңыз және қаржылық сауаттылығыңызды Fingramota.kz-пен бірге арттырыңыз!Фото: fingramota.kz

Алаяқтар телефон нөмірлері мен SMS-ді қалайша ауыстыра алады 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Атыраудағы екі мектепке жарылғыш зат қойылды деген ақпарат көпті алаңдатып қойды. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.Атырау облыстық полиция департаментінің хабарлауынша, тәртіп сақшылары мен арнайы қызмет дереу тергеуге кіріскен.<blockquote>"Ешқандай жарылғыш зат табылмады. Жалған хабар бойынша тексеру жүргізіліп жатыр", – делінген баспасөз хабарламасында.</blockquote>Қазіргі уақытта қаладағы барлық мектептегі қауіпсіздік полицияның жіті бақылауында екені түсіндірілді.Ведомство терроризм актісі туралы жалған ақпарат хабарлағаны үшін қылмыстық жауапкершілік қарастырылғанын еске салды. Ол үшін 5000 АЕК (17 250 000 теңге) айыппұл салу не түзеу жұмыстары, не бес жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеу, не сол мерзімге бас бостандығынан айыруы мүмкін.

«Екі мектепте бомба тұр»: Жұртты алаңдатқан хабар тексеріліп жатыр 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Парламент қабырғасында журналистер Мәжіліс депутаты Ринат Зайытовтан рөлі оң жақта орналасқан көлік жүргізушілеріне жүруге тыйым салынуына байланысты олар тарапынан наразылық болып жатқанын, бұл мәселе қалай шешілетінін сұрады, деп хабарлайды <a href="https://qaz.ulysmedia.kz/">Ulysmedia.kz</a>.<blockquote>- Оның бәрін қайда жібереді сонда? – деп депутат қарсы сұрақ қойды. – Байғұс кедей-кепшікке көлік әпереміз бе, ол мәселені қалай шешеді? Біз айта береміз, оның шешілуі қайда? Біреу емес, бәленбай көлік... Дұрыс мес! Алдымен олардың жағдайын шешіп берейік...</blockquote>Сондай-ақ депутаттан «Жаз бойы мектептерге жөндеу жүргізілді ғой. Тексердіңіз бе? Қандай да бір құқықбұзушылық анықталды ма?» деп сұрады тілшілердің бірі.<blockquote>Көп болды. Мен нақты тізімін бердім. Өзіме түскен шағымдарды министрлікке апарып бердім...</blockquote>«Министрлер сіздерді қаншалықты тыңдап жатыр?» - деді тілшіТыңдайтын үкімет көріп отырған жоқпын. Айтқанын керісінше істейді. Бір жылдан астам бойы «жарайды, жарайды» деп көңілге қарағанымыз дұрыс болмаған шығар, тыңдата алмай отырған айыбымыз бар шығар, - деді ол.Фото: parlam.kz&nbsp;

«Үкімет айтқанын керісінше істейді»: Зайытов депутаттардың үнін үкіметтің тыңдамайтынына ашынады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ-ның Қызылорда облысы бойынша аймақтық филиалы кәсіпкерлерді 2024 жылдың 16 қыркүйегінде &nbsp;ашық есік күніне шақырады.&nbsp;«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ-ның Қызылорда облысы бойынша аймақтық филиалында өтетін іс-шара қор жүзеге асырып жатқан мемлекеттік қолдау бағдарламалары, шараларымен танысу мақсатында өткізілмек.&nbsp;Өткізу уақыты: 16 қыркүйек 2024 жыл, сағат 10:00 ден бастап. Мекен-жайы: Қызылорда қаласы, Журба көшесі, 12Фото: Финграмота

«Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры ашық есік күніне шақырады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Ол намаз оқитын адамның да құқығы бар екенін еске салды.&nbsp;Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы мектепке орамал тағып баратын оқушылардың құқығын қорғауға үндеді, деп хабарлайды turkystan.kz.<blockquote>«Шариғат Аллаға сенген және балиғат жасқа толған кез келген қыз балаға орамал киюді міндеттеген. Сондықтан ондай бала орамал киюге тиіс. Біз оны бұрын да айттық, қазір де айтамыз», - деді бас мүфти журналистерге берген сұхбатында.</blockquote>Осы орайда ол намаз оқитын адамның да құқығы бар екенін еске салды.«Намаз оқитын қыз баланың да құқығы бар ғой. Ол орамалмен жүргісі келеді. Оған неге тыйым салу керек? Ол намаз оқиды, Аллаға сенеді. Сондықтан біз ол қыздарды да сыйлауымыз қажет», - деді Наурызбай қажы Тағанұлы.Фото: zhaikpress.kz

«Ол қыздарды да сыйлауымыз қажет»: Бас мүфти хиджаб киетін оқушылардың құқығын қорғауға үндеді

&nbsp; &nbsp;Отбасы – өнегенің өзі, тәрбиенің көзі.Оттың басында бойыңа сіңген тәлім-тәрбие бүкіл бітім-болмысыңды айшықтайды. Адамның ала жібін аттамау, кісінің сөзін бөлмеу, үлкеннің алдын кесіп өтпеу тағысын тағы сол сықылды жағдаяттар балдырған сәт, бала күннен жадымызға сіңді. Қазақтың тәрбиесі қалпыңды қалыптастырмаса, қадіріңді қашырмайтыны анық. Ақылдың кені болған ақсақалдар мен тәлімнің тетігі болған аналарымыздан үлгі-өнеге жұғым етсек ісіміз ілгерілеп, тіршілігіміз татымды болары хақ. “Бесікте жатқаныңда-ақ берген білім” дегендей тәрбиенің түп тамыры шаңырақта. 2013 жылы қыркүйек айының екінші жексенбісі отбасы күні болып бекітілген болатын. Содан бері бұл мереке 10 жылға жуық дәстүрлі сипатта атап өтіліп келеді. Мереке қарсаңында өңірлік коммуникациялар қызметінің ұйымдастыруымен өткен көшпелі брифингте облыс әкімінің орынбасары Шахмардан Байманов отбасы күнінің мән-маңызын айшықтап, өткізілетін шаралар легіне тоқталып өтті.Биылғы жылы «Отбасы күні» мерекесі елімізде жаңаша форматта аталып өтіледі.Атап айтсақ, ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігімен арнайы тұжырымдама бекітіліп, 2-8 қыркүйек аралығында әр күнге тақырыптық бағыттар қойылды.2 қыркүйек – «Отбасылық дәстүрлер: тарихымызды сақтаймыз, болашақты құрамыз»;3 қыркүйек – «Отбасын жоспарлау»;4 қыркүйек – «Саналы түрде ата-ана болу»;5 қыркүйек – «Дені сау ұрпақ»;6 қыркүйек – «Мықты отбасы&nbsp;– мықты мемлекеттің кепілі»;7 қыркүйек – «Отбасылық әл-ауқат»;8 қыркүйек – «Отбасылық демалыс: бақытты болашаққа инвестиция».Отбасы күнін кеңінен атап өту отбасы мен некені дәріптеуге, отбасы құндылықтарын насихаттауға, ата-аналардың бала тәрбиесіндегі жауапкершілігін арттыруға, балалардың қарт ата-аналарына қамқорлық көрсетуіне, жинақталған тәжірибені жастарға ұсынуға бағытталды.<blockquote>– Ұлттық тәрбиенің, адамгершілік пен имандылықтың, ізеттілік пен парасаттылықтың бастау бұлағы – отбасы. Елімізде отбасы институтына&nbsp;қамқорлық пен көмек үздіксіз көрсетіліп келеді. Ана мен баланы қорғауға арналған қаржы, көпбалалы отбасыларына берілетін мемлекеттік жәрдемақылар көлемі жыл сайын өсуде. Бір қолымен бесікті, бір қолымен әлемді тербеткен» алтын құрсақты аналарымыздың 17 мыңға жуығы&nbsp;«Алтын алқа» мен «Күміс алқа» иелері, 34 мыңға жуығы көп балалы отбасылар. Отбасыларды мемлекеттік қолдау мақсатында, оның ішінде жас отбасылардың тұрғын үй мәселесін шешуге көмек көрсету аясында облысымызда «Сыр жастары» өңірлік тұрғын үй бағдарламасы»&nbsp;қабылданды. Нәтижесінде ағымдағы жыл басында 60 жас отбасы қоныс тойын тойлады, жыл соңына дейін 40 жас отбасыға пәтер кілттері табысталып, қоныс тойларын тойлайды. Өздеріңіз білетіндей, өткен аптада, облыстық «Мерейлі отбасы – 2024» Ұлттық конкурсы облыстық кезеңінің жеңімпаздарын салтанатты құттықтау шарасы өтіп, 11 бала, 47 немере, 66 шөбере, 2 шөпшек тәрбиелеп отырған Бектаевтар отбасы бас жүлдені иеленді.&nbsp;Ендігі кезекте, Бектаевтар отбасы 6 қыркүйек күні Астана қаласында өтетін республикалық «Мерейлі отбасы» конкурсында Қызылорда облысының атынан лауреат атанады. Республикалық кезеңнің жеңімпазы болатынына сеніміміз зор. Бектаевтар отбасына елдік додада сәттілік тілейміз. Дана халқымыздың «Отбасы&nbsp;– тәлім мен тәрбиенің бұлағы» деген өсиет сөзін жадымызда ұстап, отбасындағы асқар әкелер, абзал аналар, балғын балаларымыз аман болсын деген тілікпен, Сіздерді Отбасы күнімен құттықтаймын”, – деді Шахмардан Асқарұлы.</blockquote>

Шахмардан Асқарұлы: Жыл соңына дейін 40 жас отбасыға пәтер кілті табысталады

БЕС ЖАҢАЛЫҚ: Апталық шолу

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті Жасанды интеллект институтының директоры Нұрлан Құлмырзаев Президент Жолдауында сөз болған жасанды интеллект саласына инвестицияларды ұлғайту Қазақстанның алдыңғы қатарлы елдердің бірі болуына мүмкіндік туғызатынын жеткізді. Оның айтуынша ЖИ технологияларын енгізу елдің экономикалық өсуіне ғана емес, сонымен қатар оның инновациялық әлеуетін ашуға мүмкіндік береді.<blockquote>«2025 жылға болжам: Әлемдік ЖИ нарығы 2025 жылға қарай шамамен 244 миллиард АҚШ долларына жетеді деп күтілуде. Бұл көрсеткіш ЖИ технологияларының денсаулық сақтау, қаржы, бөлшек сауда, және көлік сияқты негізгі салаларда кеңінен қолданылуының нәтижесі болып табылады2030 жылға қарай: ЖИ нарығының көлемі 1,8 триллион АҚШ долларына дейін өсуі мүмкін. Бұл өсім, әсіресе, машиналық оқыту, табиғи тілді өңдеу (NLP), және автономды жүйелер сияқты салаларда ЖИ-дің жетістіктерімен байланысты боладыЖолдауда атап көрсетілгендей, Қазақстан үшін бұл трендтер үлкен мүмкіндіктер туғызады. Мемлекет ЖИ технологияларын енгізу арқылы өндіріс пен қызмет көрсету салаларын автоматтандыруды, сондай-ақ, мемлекеттік қызметтерді жақсартуды көздеп отыр. Бұл шаралар Қазақстанның экономикалық дамуын жеделдетіп, оны әлемдік нарықта бәсекеге қабілетті етеді. Сонымен қатар, білім беру жүйесінде ЖИ бойынша мамандарды даярлау, әсіресе Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті мен СеулТех арасындағы серіктестік аясында, елдің осы саладағы көшбасшылығын нығайта түседіҚорыта айтқанда, ЖИ технологияларының дамуы мен оны ел экономикасына енгізу Қазақстанның болашақтағы экономикалық және технологиялық өсімінің басты драйвері болады. Бұл бағытта жүргізілетін саясат Қазақстанның жаһандық деңгейдегі инновациялық және технологиялық көшбасшылыққа жетуіне ықпал етеді», - деді институт директор.</blockquote>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары