<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Өз елінде қалып, өмір сүру патриотизм емес. Шетте жүріп-ақ күн сайын, сағат сайын өзі таңдаған саламен тығыз байланыста болып, Қазақстанның дамуына атсалысып жүргендер көп. Соның бірі – қызылордалық журналист Ғалымжан Бәйімбет. «Хабар 24» телеарнасының Лондондағы меншікті тілшісі, халықаралық «Болашақ» бағдарламасының түлегі, көптеген телевизиялық жобалардың, телехабарлар мен ток-шоулардың авторы Ғалымжан Қараманұлымен сұқбаттасудың сәті түскен еді.– Лондон қазақ баласын қалай қарсы алды?– 2015 жылы «Болашақ» бағдарламасының стипендиаты атандым. Сынақтардан сүрінбей өтіп, алдымен академиялық тіл курсын оқыдым. Англияның 3 қаласы, атап айтсам, Саутгемптон, Лондон және Лестерде өмір сүріп көрдім. Одан кейін Шотландияның Глазго қаласындағы әлемдегі озық университеттердің бірі Глазго университетінде медиа менеджмент мамандығы бойынша білім алдым. Стратегиялық өзгерістерді басқару, медиа экономика, маркетинг және менеджмент, аудиторияны басқару бойынша мәселелер, зерттеу әдістері, медиа және мәдениет саясаты бағытындағы білімді терең меңгердім. Нәтижесінде оқуымды сәтті аяқтап, магистрлік диплом алдым.Университетте оқи жүріп, «Хабар 24» телеарнасымен тығыз байланыста болдым. Ұлыбританияда болып жатқан жаңалықтарды журналист әрі оператор ретінде өзім камераға түсіріп, өзім монтаждап, ақпарат жіберіп отырдым. Оқуым аяқталысымен шығармашылық әріптестігіміз жалғасып, осында қалу мүмкіндігі туды. Қазір Лондонда отбасыммен бірге өмір сүріп жатырмын.Лондонда тіліңе, түсіңе, дініңе қарап алаламайды. Бастысы тәртіпке бас исеңіз, заңды түрде жұмыс істеу визаңыз болса жеткілікті. Үш ұлым, бір қызым бар. Үш балам мемлекеттік мектепте, тұңғышым колледжде ағылшын тілінде оқиды. Қызым Кәусар қазақ телевизия¬сындағы тұңғыш балалар арнасы «Balapan»-да «Мисс Кәусар» атты ағылшын тілін үйрететін бағдарламаны жүргізеді. Келіншегім Марина Бекенова – «Qazaqstan» ұлттық арнасының Лондондағы тілшісі. Отбасымыздың қызметі қазақстандық медиамен тығыз байланыста десек болады.– Туған жерден жырақта жүрген адамнан білгіміз келеді. Қызылорда сіз үшін..?– Қызылордам – туып-өскен, өсіп-өнген жерім, балалық, жастық шағым өткен өңір. Қызметтегі алғашқы қадамдарым да осы қалада басталды. 2000-шы жылдардың басында «Қызылорда қоғамдық телеарнасында» (ол кезде «Қала ТВ» аталған) Шәкизада Әбдікәрімовтың басшылығымен «Болашақ» жастар бағдарламасын дайындадым. Одан кейін «Бізбен бірге болыңыздар», «Күзгі шеру», «Бәрекелді», «Каранteen» және басқа да жобаларды эфирге шығардым. Осында «Болашақ» жастар сериалын түсіріп, алғаш рет режиссерлік қырымды сынап, шыңдап көргенім де есімде. Одан кейін «Qyzylorda» облыстық телеарнасында редактор, аға редактор, директордың орынбасары қызметтерін атқардым.Мен үшін Қызылорда қашанда ыстық. Жұрт жазғы демалысын шетелде өткізіп жатса, жылда отбасымызбен міндетті түрде Қызылордаға барып, ауасын жұтып, күніне күйіп қайтқанды жөн көреміз. Ең бастысы мұнда біздің туған-туыстарымыз тұрады. Лондон өмір сүру сапасы жағынан дамыған, экологиясы тамаша әлем астанасы болғанымен кіндік қанымыз тамған Қызылордаға жетпейді…– Сіздің үйіңізде қандай да бір отбасылық ережелер, принциптер бар ма?– Ұяда не көрдік, ұшқанда соны іліп жүрміз. Әке-шешеміздің берген тәрбиесі мен білімі біз үшін өте маңызды. Оны балалары¬мызға да үйретудеміз. Үй болған соң кесе-шәйнек сылдырламай тұрмайды. Бірақ ақылға салып, ұрыс-керіссіз шешу керек деп ойлаймын. Қоғамда көбіне әлеуметтік мәселелер отбасылар¬дың шырқын бұзып жүр. Жұмыссыздық белең алып, несие төлей алмай жатқан жанұя мүшелері арасында араздық өрши түседі.Астанада тұрғанымызда біздің де пәтер сығалап жүрген кезіміз болды. Лондонда да үй-жәйіміз жоқ, жалдап тұрамыз. Өзім қосымша 5 жерде фрилансерлік жұмыс істеймін. Әйтпесе, қымбат қалада өмір сүру мүмкін емес. Балаларымды да еңбекқорлыққа тәрбиелеп жатырмын. 17 жастағы үлкен ұлым Әлішер колледждегі оқуына 3 күн барып, 2 күн жергілікті мейрамханада кассир болып жұмыс істейді. Пәтердің ай сайын төленетін салығын жабуға жәрдемдеседі. Ал 10 жастағы Кәусар қызым ағылшын тілін үйрететін курстары бар қазақстандық компанияның инстаграмдағы бренд-амбассадоры. Яғни, «Balapan» телеарнасынан бөлек, блогер ретінде еңбек етіп жүр. Біздің отбасымыздағы басты ереже – еңбекқорлық.– Шетелде жүрсеңіз де, таза қазақша сөйлеп, қазақы нақышта киініп жүресіз. Жалған намыссыз, фанатизмсіз нағыз қазақылықтың үлгісісіз. Осындай өмір салтына не түрткі болды?– Англияда тұрсаңыз да балаларыңызбен қазақша сөйлеседі екенсіз деп жазатын оқырмандарым көп. Ана тілімізде сөйлеспесек, кім болғанымыз?! Қазақстанда өмір сүрсе де ұл-қыздарымен орысша түсінісетіндер көп деп ренжиді олар. Өзім де соңғы уақытта әлеуметтік желілерден байқап жүрмін. Тіпті, кейбір әріптестерімнің өздері де қазақтілді журналист бола тұра балаларына орысша шүлдірлейді.«Қазақ тілді орта жоқ. Аулада, қоңырау кезінде бәрі орысша сөйлеседі. Сол тілде мультфильм көреді» деп ақталады олар. Құдай-ау, Лондонда орта жоқ десек жарасады, бәрі ағылшынша. Бірақ мен ғана емес, үнділер, ауғандар, пәкістандықтар өз тілі мен мәдениетін сақтап жүр ғой. Сіз де сөйтіңіз. Балаңыздың ана тіліне деген құрметін арттырып, қазақша сөйлесіңіз деймін оқырмандарыма. Өзім қазақтықты жаннан да, қаннан да жоғалтпаудың үлгісі болғым келеді.– Әдемі әңгімеңізге рақмет, Ғалымжан аға!

Ғалымжан Бәйімбет: Отбасымыздың қызметі қазақстандық медиамен тығыз байланыста

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Кішкентай ауылдан шығып үлкен тарихты жасайтын тұлғалар болады. Руға да, жерге де, ұлтқа да бөлмей, қайда барса да, мақтаныш еткің келіп тұрады. Сөзімен емес ісімен үлгі. Сондай тұлғаның бірі – Сыр өңірінің бір ғасырда біртуар азаматы, ғалым, математик Асқар Жұмаділдаевпен сұқбаттасқан едік.– Әр жастың өз биігі бар. Сіздің осы жаңа жасыңыз қандай ойға жетелейді?– Көп рақмет. Зейнетке шықтық. Бірақ аттан түскенім жоқ. “Ақырын-ақырын, сағатына бір шақырым” дегендей тірлік кешіп жатырмыз.– Жақында 50 жасыңызда берген есебіңізді қайта жарияладыңыз. Жылдан-жылға есептің құны 100 долларға өсіп келеді. Қазір оның бағасы 1400 долларға жетті. Есептің жауабы табылды ма? Есептің шешуін жолдап, жылда қанша адам бақ сынайды?– Бүгін бұл есептің құны 1500 доллар болды. Осыған қарап әлі есептің шықпағанын байқарсыз. Хатшы қыздың айтуына қарағанда, кафедраға мыңдаған хат түскен секілді. Көмекші студенттерім қарап тұрады. Қызық идея болса, маған хабар береді. Анда-санда өзім де қарап қоямын. Есеп дұрыс шықса, қызық ой болса, жауап беремін. Дұрыс болмаса жауап бермеймін. Оның бәріне жауап қататын болсаң, басқа жұмысыңның бәрін тастауың керек. &nbsp;Кейде осы есепті бекер бердім бе деген ой келетінін жасырмаймын. Есеп шығарушылардың 99 пайызы екі түрлі қате жібереді.– Қызық болып тұрғаны, толығырақ айтсаңыз?– Бірінші қате, жас та, кәрі де есеп шығарғанның бәрі дерлік есепті компьютермен шығарады. Калькулятордың қате есептейтінін ескермейді. Мысалы, компьютер 9,99999 санын әдетте 10 деп ұғады. Компьютер бүтін сан мен нақты санның айырмашылығын білмейді. Өкініштісі, бұл айырмашылықты оқушы да, кейде оқытушы да біле бермейді екен. Бұл есеп компьютердің есебі емес. Бұл – адам ақылына салмақ түсіретін есеп. Компьютер үлкен көмек жасауы мүмкін, бірақ есепті шығара алмайды. Екінші қате, есеп шығарушылар дәлел деген не екенін білмейді. &nbsp;Әсіресе үлкендер келтіретін дәлел мынаған саяды.Марста алма гүлдеді. Юпитерде жер сілкінді. Алматы мен Қызылорданың арасы – 1000 км, Қызылорда мен Алматының арасы – 2000 км. Олай болса х!+1=y^2 теңдеуінің шешімі жоқ. Демек, Шыңғысхан қазақ. Шыңғысхан қазақ екенін “Астарлы ақиқаттағыдай” генетикалық экспертиза қуаттаса, бүкіл әлем мойындар еді. Бұлтарпас факты болса, мен де қуанар едім. Мұнсыз сіздің дәлеліңіз жай даурықпа болып қала беретініне өкпелеу қажет емес. Барлық проблема Шыңғысхан төңірегіне тіреле берсе, дәлелі 100 пайыз бір мағлұмат ұсынайын. Шыңғысхан қазақ емес, Шыңғысхан – қазаққа жиен. Шыңғысханның ісін жалғастырған төрт баласы да қазаққа жиен. Шыңғысханның толып жатқан тоқалдары болған. Бірақ солардың бірінің аты тарихта қалды ма? Шыңғысханның бәйбішесі Бөрте апамыздың қоңыраттың қызы екенінін бұлтартпайтын дәлел келтірелік. Темужиннің әкесі Есугей баһадүр баласына “нағашыларың – тәуір адамдар, бірінші келін қоңыраттан болсын” деп, баласын өзі жетектеп, қайын жұртына апарады. Қоңыраттар жиеніміз келіп қалыпты деп, құшағын айқара аша қоймайды. Бір-екі жыл мал бақтырып, жұмысқа салады. Садақ аттырып, сынақтан өткізеді. Содан кейін барып, бұл бала біздің қызымызға лайық екен деп келісімін береді. Қосымша дәлел тағы айтайық. Жошы, Шағатай, Үгедей, Төле. Төртеуінің де шешесі Бөрте екенінде ешқандай күмән жоқ. Ал әкелері Шыңғыс хан ба? Бұл туралы әртүрлі пікір бар. Қорытынды. Шыңғысхан және оның төрт баласы бәрі –қоңыраттың жиендері. Демек тарихты жасап отырғандар – қазақтың жиендері. Әңгімені осы қырынан қозғасаңыз, сөзіңіз өтімдірек болады. Тақырыптан ауытқымас үшін осы жерден Шыңғысханның ұлты жөніндегі қазақтың сүйікті әңгімесін тоқтатып, факториалдар жайлы тақырыпқа оралғанымыз жөн болар. Меніңше, бұл тақырып қазақты алға қарай сүйрейтін тақырып. Факториал анықтамасын еске сала кетейік: x! деген осы санға дейінгі тізбектес сандардың көбейтіндісі. Мысалы, 4!= 1 x 2 x 3 x 4=24. Олай болса &nbsp; &nbsp; 4!+1=25=5^2. &nbsp; Осындай x!+1=y^2 теңдеуінің үш шешімін табу оңай: (x,y)=(4,5),(5,11) және &nbsp;(7,71). Төртінші шешімді &nbsp;табу керек. Бар болса, әрине.Бұл есеп – шүріппе. Шүріппе басылғасын мылтық атылуға тиіс. Бала интернеттен, кітаптан қарау керек. Ғылым жасау қызығы да мол, сонымен қатар шыжығы да мол тірлік екенін байқау керек. Бұл шүріппе ақылды балаға серпіліс береді. Ұмтылыс қылар қайрат береді. Есепті шығару шарт емес, ұмтылыс қылу шарт, ғылымды етегінен ұстау шарт. Мен бұл арада жаңалық ашып тұрғаным жоқ. Мен Абай атамыздың “Дүние де өзі, мал да өзі, ғылымға көңіл болсеңіз” деген сөзін бүгінгі заман ағымымен ұйқастыра қайталап қана тұрмын. Келген жүз хаттың бірі мынадай сарында болады. “Есеп қызық екен. Бірақ мен бүтін санның не екенін білмейтінімді байқадым. Сандар теориясынан, алгебрадан дұрыс кітаптар оқу керегін түсіндім. Үш кітап таптым. Ертеңнен бастап соларды оқып білімімді шыңдай бастаймын” Осындай кездерде есепті бергенім дұрыс болған екен деп қуанып қаламын.– Қазір ел арасында онлайн білім алу «білім сапасын төмендетеді» деген пікір қалыптасқан. Бірақ бұл тәжірибе осы уақытқа дейін шетелде қалыптасып үлгерген. Өзіңіз де шетелде сабақ бердіңіз. Жалпы онлайн білімге көзқарасыңыз қандай?– Бұл жалпы әңгіме. Менің айналамда білімі нашар студенттер де жетеді, білімі тәуір студенттер де баршылық. Оқимын, білікті маман боламын дейтін студентке осы күні ғылым үйренер мүмкіншілік көп. Онлайн оқу ма, оффлайн оқу ма, бәрібір. Көп оқысам басым ауырып кетеді, диплом алсам болды дейтін студентке оқымаудың сылтауы таусылмайды. Оқу онлайн ба, оффлайн ба, оған да бәрібір.– Өскелең ұрпақты математика пәніне қызықтырудың оңтайлы жолы бар ма?– Бұл сұрақтың жауабын Евклид деген кісі бұдан 2000 жыл бұрын берген. Бірде патша Евклидті шақырып алып “Мен дүниенің жартысын жаулап алдым. Адам тағдыры ашсам алақанымда, жұмсам жұдырығымда. Жұрт менен қатты қорқады, бірақ іштей құрметтемейді. Бәрі Евклидті мойындайды. Сені сыйлайды. Өйткені сен геометрия өнерін білесің. Мен де геометрия ғылымын үйренгім келеді. Бірақ он жыл партада отырар уақытым жоқ. Маған патшаға лайық геометрияға барар жолды көрсет” дейді. Бұл өтінішке Евклид былай жауап беріпті: “Геометрия үшін алдында кім тұр, патша ма, жалшы ма бәрібір. Геометрияға барар патшаға арналған арнайы жол жоқ”. Мен осы жауапты қайталаймын. Математика үйрену үшін кітап оқу керек. Есеп шығару керек. Басты істету керек. Басқа жол жоқ.– Бір сұхбатыңызда «жасырған есептерімнің шешуін білмеймін» депсіз. Мұның сыры неде?– Мен есеп жасырғаным жоқ. Бұл – журналистік штамп. Алты жасар балаға жұмбақ жасырылады, ғылыми проблема жасырылмайды. Менің беріп тұрғаным –баяғыдан келе жатқан ғылыми есеп. Ғылымның терезесін тықылдатпақ ойы бар балаға арналған есеп. Абай айтпай ма “Ғалым болмай немене, балалықты қисаңыз” деп. Бұл балалықты қимақ ойы бар, балаға арналған есеп. Жұрт ойлайды: “Математика неге керек? Барлық есеп шығарылып қойған. Онда балалардың миын ашыту неге керек деп. Мінеки, x!+1=y^2 шығарылмаған есептің бір мысалы. Бұл есеп былай деп тұр.Ей адамзат! Ақылдымын дейсің. Құдайдың ең үздік, ең шебер, жер бетін басып жүруге ең лайықты туындысымын дейсің. &nbsp;Суды лайладың, ауаны бұздың, экологияны құрттың. Жан-жануар, құрт-құмырсқа, өсімдік бәрі адам жоқ жерде баланс сақтап, бақытты өмір сүреді екен. Жер Анаға табын деп әмір бердің. Сөйте тұра Алланың ең үздік туындысымын деп айтуға қалай дәтің шыдап тұр? Ал ақылды болсаң, шығаршы осы есепті. Бар болғаны екі белгісізі бар, үш-ақ әріптен құралған есеп. Шығаршы осыны, ақылың тасып бара жатса. Ааа, шығара алмайсың ба? Онда айылыңды тарта тұр. Тәубеге кел деп тұрған жоқ па бұл есеп?– Жастарға қандай кеңес бересіз?– Жастық шақ – керемет шақ. Жастықта жалын да бар, жігер де бар, қуат та бар. Жастықта өлең бар, өлем дейтін ой жоқ. Жастықтың жалғыз кемшілігі бар: өтеді де шығады. Сондықтан жас кезіңде қуатыңды бос іске сарқа берме. Жастың биігіне ойнап барамын деме, бір-ақ рет баратын биікке ойлап барайын де.

Асқар Жұмаділдаев: Жастықта өлең бар, өлем дейтін ой жоқ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Елдік жолында ерлермен иық тіресіп, ел ертеңі үшін аянбай еңбек етіп жүрген әйелдер бар. Шаруа қожалығын, кәсіпорынды немесе үлкен ауылды басқаратын қыз-келіншектер қаншама?! Әйел табиғатынан нәзік болғанымен, мойнына артылған ауыр жүкті көтеріп, міндеттелген жұмысын бар ықыласымен атқаратын қуатқа ие. Олар отбасының берекесін келтіріп қана қоймай, ер азаматтармен бірге ілесіп, әр салада халыққа қызмет қылып жүр. Тіпті әйел әкім де бола алады. Ал әкімнің жұмысы ер адам, әйел адам деп бөлінбейді. Мойынға түсер салмақ бірдей. Осындай елдің сенімін арқалап жүрген жанның бірі – Нұржамал Тұрсынбаева. Ол 2020 жылдан бері Қармақшы ауданы, Ақжар ауылдық округінің әкімі қызметін атқарып келеді. Жуырда ауылға сапарлап барғанымызда әкіммен тілдесудің де сәті түскен еді.– Ауыл халқының жағдайы қалай? Қандай істер атқарылып жатыр? Ауылдың бүгінгі тыныс-тіршілігі туралы айтсаңыз..– Ауылға әкім болып келгеніме 3 жыл толды. Сол кезде "журналист әкім болды" деген ақпарат та тарап жатты ғой. Әкімдік қызметте білмеген тұстарым да болды. Оны жасырмаймын. Білмегеніңді мойындап, сұрау қажет. Әлгі білместікті бәлки мінездегі қасиетім басып түскен болар. Әкім болған кезде қаламен де, даламен де, ермен де, әйелмен де, тіпті баламен де тілдесе алу керексіз. Осы орайда мен халық алдында ашықпын. Қай кезде болмасын, қандай мәселе болмасын барлығын бірігіп, ақылдасып шешуге тырысамыз. Тіпті ауыл халқының ватсаптағы чатында бармын. Ауыл халқының жағдайына келсек, бүгінде Ақжар ауылдық округінде 386 отбасы, 1784 тұрғын тұрады. Зейнеткерлер саны – 199, оқушылар – 332, мектеп &nbsp;жасына дейінгі балалар – 213 құрайды. Мұндаа барлық әлеуметтік нысандар орналасқан. Сонымен бірге күріш егумен айналысатын «Ораз Ахун», «Ақжар», «Шәкизада» шаруашылықтары, мал шаруашылығымен айналысатын 15 шаруа қожалығы, 113 кәсіпкер ауыл тұрғындарының күнделікті тұрмыстық қажеттілігімен қамтамасыз етіп отырады. Биыл ауыл бойынша мал саны ірі қара – 2996 бас, қой-ешкі – 5805 бас, жылқы – 778 бас болып отыр. Жеке ауыл тұрғындарын бақша өнімдерімен қамту мақсатында 35 гектар жер жасақталып, 95 отбасы бақшалық салуда. Соңғы 2 жылдың көлемінде мал жайылымдықтарға су жіберу, көгалдандыру, аяқ су мәселесін шешімін тауып келеді. Шаруашылықтардың демеушілігімен 67 шақырым каналды ашу ұйымдастырылды. Нәтижесінде көп жылдан бері су бармай тұрған жайылымдықтар табаны суландырылып, өріс кеңейді. Ауылдың кіреберісіне «Жасыл желек» ашылып, тал-теректер көгеріп тұр. Осы жылы ауылдың дендрологиялық есебі жүргізіліп, ауыл аймағында 5962 түп ағаш пен жеміс ағаштары бар екендігі анықталды. Сондай-ақ «Алма бақ» бойынша 887 түп алма ағашы егілсе, биыл қосымша 587 түп басқа да жемістер отырғызылды.Ауылдың инфрастурктурасын жақсарту мақсатында, биыл Жамбыл Жабаев көшесі асфальттанатын болса, дәрігерлік амбулатория, балалар ойын алаңының құрылысы жүргізілмек. Бірнеше көшеге сметалық құжаттамалар әзірленуде. Қазіргі кезеңде сатып алу жұмыстары жүргізіліп, келісім-шартқа отыру шаралары жүргізілуде.– Сіздіңше қоғамдағы әйелдің рөлі қандай?– Қоғамдағы әйелдердің рөлі деген сауал өте ауқымды сұрақ. Оған бір-екі тұжырыммен жауап беру әсте қателік болар еді. Қоғам, ол – халықтың шоғыры, сол шоғырдан ер азамат бол, әйел азаматша бол, алатын орныңызды өзіңіз айқындауыңыз қажет. Қоршаған әлеммен араласқан соң, қоғамда да өз орныңызды сала білуге тиіссіз. Айналаңызға пайдаңыз тиіп, білім мен тәжірибеңізді қоғам үшін жұмсағаныңыз ләзім.&nbsp;– Ауылдағы кәсіпкерлік саланың жұмысы қандай деңгейде?– Сөз басында айтқанымдай, ауылды 100-дің үстінде кәсіпкерлікке тіркелген азаматтар бар. Бірақ сол азаматтың барлығының кәсібі дөңгеленіп тұр деуге келмейді. Дүкен ұстап, халыққа қатынас қызметін ұсынып отырғандар бар. Шаруашылық құрып, мал басын көбейтіп отырғандар да, егіспен айналысып жатқандар да жеткілікті. Ауыл кәсіпкерлігінің ақсап тұрған жері қайсы? Шығатын өнім және оны өткізу жолдары ақсап тұр. Себепті осы жерден іздеу керек. Ауылда мемлекеттік грант алғандардан құралған тігін цехы бар. Өнімдерін әлеуметтік желі арқылы сатуда. Үлкен еңбек жасап отыр. Бірақ бәселекелестік ортаға сіңісе алмайды. Себеп, әлі де болса маркетингтік дамымауы. Сосын тағы бір байқағаным, ауыл халқының өнеркәсіп пен өндіріс ашуға келгенде, тәуекелділігінің осалдығы мен сенімсіздігі, қаржының қол байлауы дер едім.«Ауыл аманаты» деген жақсы жоба қолға алынбақшы. Аты айтып тұрғандай, ауыл халқының тұрмысын сәл де болса, көтеру, кәсіпкерлікке жетелеу, отбасы табысын арттыру ниеті жатыр. Осы жоба бойынша 21 азамат құжат дайындап, 127,1 млн теңгенің қаражатын алсақ деп отырмыз. Бұл – үлкен көмек болар еді.&nbsp;– &nbsp;Мемлекеттік қызметтің әйел адам үшін ауыртпалығы бар ма?– Ешқандай ауыртпалығы бар деп есептемеймін. Ең бастысы қызметке адалдық пен жауапкершілік, сүйіспеншілік болуы тиіс. Әкім болу – қызмет емес, қызмет етуші. Сол себепті бұл қызметте ар алдындағы адалдықты биік қоямын.&nbsp;– &nbsp;Ауыл жастарын қолдауда қандай жұмыстар жүргізілуде?– Жақында ғана аудан әкімінің тікелей басшылығымен, &nbsp; жастардың ортасын дұрыс қалыптастыру мақсатында гранттар бөлінді. Бір қарағанда, бұл іс – әкімшіліктің кезекті бір жұмысындай көрінер. Бірақ мұның астарында үлкен тәрбие жатыр. Осы грант шеңберінде ауылымызға стол теннисін алдық. Жастар айналшықтап қалды, яғни бос уақытын тиімді өткізуде және бұқаралық спорттың бір түрі дамиды деген сөз. Бұл туралы неге басымдық беріп отырмын. Себебі, соңғы жылдары ауылда ат спортына мән бердік. Қазір тай ұстамайтын отбасы қалмады. Көкпарды қолға алғанбыз. Биыл мектеп жасындағы жасөспірімдер келіп, тай жарыстырғысы келетіндерін айтты. Сонымен демеушілердің көмегімен жүлде тағайындап, тай жарыс өткіздік. Қызығушылық деген осы. Ал одан әрі, кәсібилікке ұласады.– &nbsp;Алға қойған жоспар қандай?– &nbsp;Жоспар өте көп. Ауылымызда 20 көше бар, барлығы 16,7 шақырымды құрайды. 4 көше ғана асфальттанған. 8 көше тастақты, 8 көше алаңсыз топырақты. Осы көшелерге жөндеу жұмыстарын жүргізу керек. &nbsp;Өздеріңізге белгілі, ауылымыздан Әлем чемпиондары шығып тұр. Бірақ спорт мектебіміз жоқ. Сол мектепті салдыру арман, әрине жұмыс жасап жатырмын. Арман өте көп. Қалғанын уақыт еншісіне қалдырайық.– Қызметте әкімсіз, ал үйде анасыз. Отбасы, ошақ қасында қандайсыз? Бос уақытыңызды қалай өткізесіз? Ұрпақ тәрбиелеуде қандай қағиданы басшылыққа аласыз?– Әрине, анамын, әжемін. Ұрпақ тәрбиелеуде, ұлттық негізді басшылыққа аламын. «Адамның баласы емес, ұлттың баласы» болғанын қалаймын. Жалпы елімізде әйелдердің зейнет жасын қысқартуды көтеру мәселесі өте орынды. Неге дейсіз ғой. Себебі ұлтты тәрбилейтін ана, әже. Қазір 25-30 жастағы қыз-келіншектер баласының тәрбиесіне жөнді көңіл бөліп жүр деп айта алмаймын. Таңнан кешке дейін жұмыста, балаға бақылау жоқ. Ал зейнетке ерте шыққан әйелдер немере тәрбиесімен айналыса алады. Көпті көрген, түйгені мол, тәжіриесі де бар. Мұны тіпті арнайы заң шеңберінде міндеттеп қойған да артық болмайды деп ойлаймын. Әрі-беріден осң бұл тың бастама болар еді. Бос уақытымды табиғат аясында өткізгенді қалаймын. Жалғыз, себебі, сумен де, өсімдікпен де, тіпті топырақпен де сырласқанды жаным қалап тұрады. Олардың әсемдігіндей сұлулық еш жерде жоқ. &nbsp;Табиғатты суретке түсіріп алу &nbsp;хоббиім.&nbsp;– Сөз соңында ел-жұртқа айтар ақ тілек, ұсынысыңыз, арман-мақсат, ой-пікіріңіз, өкшеңізден ерген жастарға, кейінгі ұрпаққа жеткізер ұлағатты сөзіңіз болса, мархабат.– Еліміз аман, халқымыз бейбітшілікте болсын. Жастарға айтарым, өмір бір орында тұрмайды. Құм сағатты былай ауыстырсаң, арғы бетінде тұрған құмы, төмен түскенде бірінші боп ағады. Сондықтан да, өмір алмасып тұрады. Енді бір 30 жылда, ауыл дамиды, үлесіңді алып қал дер едім. Біз қаласақ та, қаламасақ та, демографиялық өсімнің нәтижесінде, келешекте ауыл дамып, ауылдан жер таба алмайтын деңгейге келеміз. Кеш болмай тұрғанда, ауылға келіп, отбасылық кәсіпке бет бұр дер едім.

«Ауыл аманаты» жобасына 21 ақжарлық өтініш берген

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазір үйден аттап баспай-ақ, әлеуметтік желіні бір шолып шықсаңыз, саяхатқа қызығатындар да, тиімді қызмет ұсынатын туристік агенттіктер де көп. Стамбулдың тұрғынына айналған Гүлайым Сейітжанова – «Sayahatmood» турагенттігінің ұйымдастырушысы. Қызылордада туып, саяхат үшін қыр асқан кейіпкерімізбен саяхаттау тәжірибесі, турагенттіктің тиімді тұстары мен түріктердің түн ұйқысын бұзған жер сілкінісі жөнінде сұқбаттасқан едік.– Турагенттік ашу идеясы қалай келді?– Өзім Қызылордадағы қазақ-түрік лицейінде оқып, білім алдым, бірнеше тіл меңгердім. Мектеп бітірген соң Алматыдағы СДУ-ға IT мамандығы бойынша грантқа түстім. Оны тәмамдаған соң бухгалтерия, IT, тендер сынды бірнеше салада жұмыс істеп көрдім. Оқу орталығының жұмысында да тәжірибем бар. Осылай уақыт өте берді.2020 жылы Стамбулға көшуге шешім қабылдадым. Неге дерсіз? Содан аз уақыт бұрын еуротур жасаған едім. Италия, Испания, Франция, Мальт аралдарында болып қайттым. Саяхаттау барысында шетелде өмір сүру туралы ой келді. Сондықтан өзімізге менталитеті жақын түркітілдес елдің астанасы ретінде осында келдім. Қыркүйек айында барғандықтан, күн жылы болды. Күн сайын қыдыратынмын, жаңа жерлермен танысудан жалықпадым. Бірақ ауа райы салқын тартып, қыс болғанда жаңбыр, қар жауып, қолайсыздық туындады. Сол жақтағы еуропалық компанияға бухгалтер болып орналасып, сонда да жұмыстан соң жаңа жерлерін аралайтынмын. Әр жаңа жерден фото, видеоконтентті инстаграм желісіне жүктеп отырамын. Осылайша аудитория жинала бастады. «Тур ұйымдастырыңызшы», «Түркияны сізден артық білетін жан жоқ» деген секілді пікір көбейді. 2021 жылы тамыз айында алғаш рет Қазақстаннан Түркияға тур ұйымдастырдым. Turkish Airlans авиакомпаниясымен жұмыс істедім. Турагенттік бойынша тәжірибе жоқ еді. Ешкімнен курс алып оқымадым. Жақындарымнан кеңес сұрап, тәуекел деп бастап кеттім.Алғашқы тур жақсы өтті. Осылайша жыл мезгілдеріне қарай тұрақты түрде тур жасалды. Наурыз айынан бастап қарашаға дейін айына 2 реттен ұйымдастырылуда. 1 топқа 10 адам ғана қабылданады. Авторлық тур жасап, келу-кетуіне, бір апталық демалысқа, қауіпсіздікке өзім жауап беретінмін. Кейін турагенттік ашып, бұл жобаны кеңейткім келді. Ресми түрде агенттік ретінде тіркелген соң қазіргі таңда тек Түркияға емес, Араб әмірліктеріне, Египет, Грузия, Тайландқа жеке турпакетті сатылымға шығарудамыз. Турпакетте қонақ үй, келу-кетуі, баратын жерлер, тамақтануы ұйымдастырылады. Яғни, туристің қасында гид жүрмейді.– Түркі елінде орын алған жер сілкінісінің салдарынан мыңдаған адам қаза тапты, ғимараттар қирады, қалалар құрдымға ұшырауда. Қазіргі жағдай қандай?– Иә, Түркияның оңтүстік-шығысындағы 10 қалада жер сілкінісі болды. 7,4 балдан жоғары көрсеткіште тұр. Өкінішке қарай адам шығыны көп. Қазір апат орын алған қалаларға басқа қаладан барып, ерікті ретінде көмектесіп жатқандар аз емес. Ең қажетті деген азық-түліктер жіберілуде. Ел Президенті Қасым Жомарт-Тоқаев та бауырлас түрік ағайынға көмектесу мақсатында медицина мамандарын жіберіп жатыр. Әзірбайжан, Еуропа елдері де көмектесуде. Түркияда қазір осы табиғи апаттан қаза болғандарды аза тұту үшін 7 күн жарияланды. Жұмыс орындары жабық, халықтың көңіл-күйі жоқ. Жағдай өте қиын. Материалдық жағынан мемлекетке қанша шығын келгені әлі жарияланған жоқ.– 2023 жылы қазақстандықтарға қай елге саяхаттаған дұрыс? Шетелге турмен барудың артықшылығы неде?– Қазақстан азаматтары ең алдымен визасыз баратын елдерді қарастырады. Сол жағынан қарасақ, Түркия, БАӘ, Грузия, Әзербайжан, Египет елдері қазақстандық туристер үшін сұраныста болып тұр. Тайландқа барудың шығыны көптеу. Бірақ бұл жақты да туристер жиі таңдайды. Себебі табиғаты бөлек, экзотика бар. Түркия мен Дубайды көргендер басқа елдерге барғысы келеді.Негізі саяхаттауды әдетке айналдырып, жылына бірнеше рет шетелге шығатындардың қайта-қайта барудан жалықпайтын жері – Түркияның Стамбул қаласы. Бізде көктем мен жаз айларында туристер көп болатын. Қыста жол жүретіндер аз еді. Биыл мұндағы мешіттерге кіруге кезекке тұрған туристердің тобы дәл жаздағыдай. Шетелдіктер көп. Сәйкесінше, кезек те артқан. Әрине, жыл сайын Түркияға келетіндер саны артпаса, азайған емес.– Турмен барудың артықшылығы неде?– Мысалы, сіз шетелге 1 аптаға саяхаттауға шықтыңыз делік. Турмен барсаңыз, сол жақтың тілін, дінін, халқының менталитетін білетін, сұраныстағы әдемі жерлерді ұсынатын гид жаныңызда жүреді. Тіптен сізге тіл білудің де керегі жоқ. Бұл – ең басты артықшылығы. Яғни, ештеңеге бас қатырмайсыз, алаяқтарға алданамын деп қорықпайсыз. Әуежайдан түскеннен бастап қонақүйге жеткенге дейін, бір апта қыдырып, қайтадан ұшаққа мінгенше сіздің қауіпсіздігіңізге жауапты арнайы маман болады. Туристер үшін қауіпсіздік бірінші орында.– Жұмысыңызға сәттілік!

Қызылордалық жас турагентігімен саяхаттаудың тиімділігін айтты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Бала күнінде ұшуды армандамаған бала кемде-кем. Бірақ өмірдің әр бағытына бет алған тұста бұл мамандыққа деген махаббат бәсеңдей түседі. Себебі аталған саланың болашақ маманға қояр талабы оңай емес. «Qazaq Air» компаниясының ұшқышы, жерлесіміз Қуаныш Наурызалиевтің айтуынша, олар тез шешім қабылдай білу қажет. Себебі әуе жолында әртүрлі жағдай болуы мүмкін. Ал адам өмірі үшін әр секунд маңызды.‒ Қуаныш, әңгімемізді авиация саласына келген уақыттан бастайықшы. Ең алғаш көкке көтерілген сәт әлі де есіңізде болар… Қандай ұшақпен, қай кезде, қанша уақыт ұштыңыз?− Әр ұшқыштың бірінші рет көкке көтерілген сәті есте қалады. Мен ең алғаш рет Литваның Шедува ауылында екі адамдық ұшу жаттығуына арналған Cessna 150 ұшағымен жарты сағаттай ұштым. Естен кетпес, өте керемет әсер алдым.‒ Авиация саласына келмес бұрын түлектер үш деңгей бойынша сыналады екен. Осы жайында кеңірек айтып беріңізші… Студенттер үшін қай кезеңнен өту қиын соғады?− Студенттер үшін бұл саланың әр кезеңі ауыр. Сондықтан барлық сәтте еңбектену керек. Ең алдымен теория оқып, емтихан тапсыруды талап етеді. Одан кейін ұшу практикасын үйрену қажет. Сондай-ақ авиация саласына қажетті ағылшын тілін меңгеру керек. Ұшқыш болуға ұмтылған талапкер үшін соңғы кезең, жұмысқа орналасу уақыты − ең қиын, жауапты сәт деп ойлаймын. Өйткені бұл ортада бәсекелес көп. Қатарыңыздан алда болмасаңыз, жұмыс табу да қиын.‒ Осы салаға келген сәтте сізді не таң қалдырды? Авиацияның біз білмейтін беймәлім тұстарымен бөлісіңізші…− Бастапқыда мені ұшқыш пен борт-серікке алпыс күн еңбек демалысы берілетіні таң қалдырды. Көп жұмыс орнында еңбек демалысы 24 күн, бірақ экипаж мүшелері екі айға жуық демалыс ала алады. Бұл − жұмыстың ауырлығына, ұшу сағатының көптігіне орай берілетін мүмкіндік. Тағы бір айта кететін жайт, кейбір адамдар ұшақтағы турбуленттіліктен қорқады, алайда оған алаңдаудың қажеті жоқ. Турбуленттілік − ауа ағынының, желдің өзгеруінен туындайтын табиғи құбылыс. Кез келген ұшақ аталған жағдайға бейімделіп жасалған. Алайда борт-серіктер белдікті тағуды сұраса, немқұрайлы қарамаған жөн, себебі сіздің ұшақтағы қауіпсіздігіңіз маңызды.‒ Әуе жолында кәдімгі көлік жүретін көшелер тәрізді ұшақтың да өзіндік жолы болатыны айтылады. Осы жөнінде кеңірек айтып берсеңіз…− Иә, аспанда көптеген координатпен бекітілген нүктелер бар. Олардың әрқайсына бес әріптен тұратын атау беріледі. Борттағы компьютерге алдын ала бір нүктеден келесі нүктеге ұшу туралы ақпарат енгізіледі. Ол спутник көмегімен жүзеге асады.‒ Осы саладағы ережеге сүйенсек, бір ұшақты тізгіндеген адам екінші ұшаққа отыра алмайды.&nbsp;– Өйткені екінші ұшақтағы жүйе мүлде басқа болады. Жалпы бір ұшақты толық меңгеру қанша уақытқа созылады? Өзге де ұшақтың тілін білу үшін арнайы курстан өту керек пе?− Ұшқыштар басқа ұшаққа ауысатын болса, арнайы Type rating курсынан өтеді. Ол − жаңа ұшақтың типін толыққанды оқу, яғни ұшқыш сол типті толық меңгеру керек. Бұл шамамен бір-екі айға созылады. Соңында алған білімі бойынша емтихан тапсырады.‒ Ұшқыштың шеберлігі оның дер кезінде шешім қабылдаған сәтімен және ұшу сағаты бойынша сыналады. Оқу орнында, тәжірибе алмасу барысында студенттерге қанша сағат ұшу міндеттеледі?− Негізінде біз әр ұшқан сайын тәжірибе жинаймыз. Себебі әр рейсте ауа-райы әртүрлі, әуежайлар да бір-біріне ұқсамайды. Ұшу аймағына байланысты ұшқыш жаңа дүниені үйреніп, өзіне сенімді бола бастайды. Студенттерге шамамен 200-250 сағат ұшу межесі беріледі.− Сұхбатыңызға рақмет!&nbsp;

Қуаныш Наурызалиев: Ұшқыш әр ұшқан сайын тәжірибе жинайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> «Әзілің жарасса, атаңмен ойна» деген қазақтың қағытпа қалжыңға құрметі ерекше. Әзіл арқылы қоғамның «жарасын» жалпыға көрсетіп, емдеп алуға да, ақтарылып, айқайлай күлуге де, сырың мен шыныңды бөлісуге мүмкіндік бар. Махаббат Сәрсәмбаева – алматылық «Желтоқсан» стендап клубының стендап комигі. Әзілді терапия деп танитын кейіпкерімізбен қазақстандық стендап индустриясының бүгіні, қыздардың «қалжыңы» мен жеке шығармашылығы жөнінде тілдескен едік.– Махаббат, әзілге деген қызығушылығыңыз қалай басталды? Балалық шаққа оралсақ…– Кішкентай кезіме келер болсақ, мектептен тыс кезде бос уақыты болмаған баламын. Музыкалық мектепте скрипка аспабы бойынша 7 жыл оқыдым. Жалпы 1 сыныптан 11 сыныпқа дейін менде үздіксіз үйірмелер, қосымша айналысатын хоббилар болды. Скрипка, сурет өнері сынды қосымшаларға неге көп қатысқанымды білмеймін. Бірақ соның арқасында өзіме не ұнайтынын түсіндім.9 сынып оқып жүргенде маған сыныптастарым «Сен күлкілісің, күшті әзілдейсің» деп айта бастады. «Мүмкін, комеди клабқа барарсың» деп әзілдейтін. Олардың сөзін шынайы қабылдамаппын. Осылай уақыт өте берді. 9 сынып оқып жүргенімде анам: «Дизайнерлікке тапсырып көрерсің? ЖОО-да жүріп қосымша «КВН» ойнауға да мүмкіндік болады» деді. Ол кезде әлі де суретпен айналысатынмын. Осылайша архитектор мамандығына тапсырдым. Маған әзілдеу де, әзіл өнері де қатты ұнайтын. Сондықтан университетте қосымша «КВН» ойындарына қатысып жүріп, командадан бөлек жеке өнер көрсеткім келетінін түсіндім. Осылайша стендапқа келдім.Үйде әкем мен әжем үнемі әзілдесіп, қалжыңдасып отырады. Әкем – көпті аузына қаратып сөйлейтін, үнемі көпшілікті күлдіріп отыратын адам. Қонаққа барсақ та, бірдеңені әңгімелегенді, әзілдескенді жақсы көреді. Әзілге деген қызығушылығым әкем мен әжемнен келген шығар. Менің ойымша, әр адам әзілдей алуы керек.– Әзіл әйелдердің ісі емес… Алайда стендап комик әйелдер қатары көбеюде. Сонда әзіл әлеміндегі қыздарды қоғам мойындамай ма?– Мен осы жаттанды, таптаурын түсінікке қарсымын. Дұрысы әр стендап комиктің өз көрермені бар. «Әйелдер әзілдей алмайды, әзіл жаза алмайды» деген жаттанды ойды қоғамға кім таңып қойғанын білмеймін. Алайда команданың әзілін жазатын мен едім. Байқап қарасаңыз, квн командаларында бірнеше ұл мен бір қыз болады. Онда да не ерекше сұлу, не артық салмақтағы, денесі ірілеу, не өзін ұлдар сияқты ұстайтын қызды таңдап алатын. Басқа рөлдерге қыздарды алмайды. Себебі қыздарға сенбейтін. Неге екенін білмеймін. Тек қана қыздардан құралған команда болса, оның әзілдерін өткізбейтін.Меніңше, әзілдеу адам табиғатына байланысты. Әзілді түсінбейтін қыздар да, жігіттер де бар. Сондықтан жалпылама баға берудің қажеті жоқ. Бірақ қазір қазақстандық стендапта қыздардың саны да, сапасы да көбеюде. Көрермен де артып келеді. Мәселен, менің көрерменім тек қыздар дей алмаймын. Арасында жігіттер де бар. Ресейлік стендап индустриясын қарасаңыз, көрерменді ұстап тұрған қыздардың әзілі десек болады.– Қалай ойлайсыз, әзіл өнері өміріңіздің соңына дейін сүйікті ісіңіз болып қала ма?– Әрине, әзіл мен үшін бірінші орында. Өмірімнің соңына дейін сүйікті ісім боп қалады. Оған ешқандай күмәнім жоқ. Өйткені әзілсіз өткен күнім жоқ. Адамдар әзілдесе алуы қажет. Қалжыңды қабылдай білуі керек. Яғни, әзіл өмір сүруі керек. Себебі сөз арқылы өмірдегі ең қиын сәттерді де әзілдеуге мүмкіндік бар. Мен стендапта әзілдің бәрін өз өмірімнен аламын. Басымнан өткен қандайда бір жағдай, шарасыз сәттер, іштегі уайымымды әзілге айналдырып, сахнада көрерменмен бөліскеннен кейін рахаттанып қаламын. Сол болған оқиғаға жеңіл қарай бастаймын. Яғни, әзіл – менің жанымның терапиясы.– Стендап форматы жағынан квн ойындары мен «Жайдарманды» алмастыра бастағандай…– Жайдарманды білмеймін, бірақ «КВН» ойындарына ешкім бармайтын сияқты. Ол жерде алдын ала дайындалады, командамен шығады, сценарий бар. Яғни сахнада ойын ойнайды, кішкене шынайылық жетіспейтін секілді. Ал стендапта дәл сол сәттегі ішкі күйді, адамның жанын сезінуге болады. Шынайылық бар. Неге стендапқа келетіндер көбеюде? Себебі комиктердің әңгімесі, әзілдерінен өз өмірін, өзін көреді.Алматының өзінде бір жыл бұрын стендаптың даму жағдайы басқаша еді. Қазір ай сайын жаңаруда. Менің ойымша әзіл өлмейді. Қазақстандық стендап енді ғана өз өмірін бастады. Болашағы да, өзгерістер де әлі алда. Тіпті, жақын арада шетелдерге шығып, сұранысқа ие болады деп ойлаймын. ТМД елдерінде танымал болуға мүмкіндігі бар.– Сұқбат үшін рақмет, Махаббат!

Махаббат Сәрсәмбаева: Әзіл мен үшін бірінші орында

Қызылордалықтарға интеллектуалды мектеп артық болмайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жұмыртқа десе, елдің есіне нарықтағы қымбат баға түседі. Құс тұмауының салдары, жылда қайталанатын баға өсімі деп көңілді бірлесек те, құр сөздің көпке жұбату болмайтыны анық. Бірақ бұл мәселенің де шешімі табылар күн алыс емес. Осыдан 1-2 жыл бұрын Назарбаев зияткерлік мектебінің оқушысы Жангерей Зинелов бағасы қолжетімді инкубатор жобасын ұсынған болатын.&nbsp; &nbsp; ‒ Жангерей, Пекинде өтетін IESO ‒ 2021 халықаралық олимпиадасына жолдама алғаныңыз. Мектепте озат оқумен қатар, жан-жақты жобалармен де айналысасыз. Осы орайда әңгімемізді инкубатор құрастыру идеясынан бастасақ…‒ &nbsp;Мен отбасыммен бірге бірнеше жыл бойы тауық асыраумен айналысып, үй құстарының өмір сүру жағдайын зерттедім. Тауықтардың құрыққа жатып, балапандарды басып шығару үрдісі менің қызығушылығымды тудырды. Уақыт өте келе жұмыртқаның барлығынан балапан шыға бермейтінін, кейбір балапандардың толықтай жетіле алмайтынын аңғардым. Осы мәселені жетекшім, биология пәнінің мұғалімі Салтанат Сұлтанғазықызымен талдап, өңірдегі құс шаруашылығы туралы статистикалық мәліметтерді іздестіре бастадым. Нәтижесінде Қызылорда облысында жұмыртқа өндірісінің деңгейі төмен екенін білдік. Нақтырақ айтсам, 2020 жылдың 10 айында жұмыртқа өндірісі ұлттық нормадан 18,2 есе, ал дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының бекіткен физиологиялық нормасынан 31,1 есе төмен. Жұмыртқа өндірісін арттыру және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін біз мектеп жағдайында инкубатор жасау туралы идеяны ойластырып, жүзеге асырдық. Жетекшіммен бірге инкубатордың құрылысын жоспарлап, әртүрлі әдебиеттерден материалдардың қасиеттері және бағалары туралы ақпарат жинақтадық. Ғаламтор желісі арқылы қажетті материалдарға тапсырыс беріп, бір ай көлемінде инкубаторды құрастырып шықтық.‒ Құрылғының жұмыс істеу механизмі қандай? Тәжірибеден кейінгі нәтиже өзіңіз күткендей болды ма?‒ Инкубатордың құрылысына тоқталсам, корпусы пеноплэкс материалынан жасалған. Сонымен қатар 40 ватт, 220 вольтты құрайтын 2 шам, компьютерлік кулер (вентилятор), автоматты жұмыртқа айналдыратын лоток, сандық таймер, термореттегіш және су құюға арналған ыдыс (лоток) орналасқан. Жұмыртқаның жұмыс істеу механизмі балапандардың шығуы үшін оптимальды жағдайлар қалыптастыруға негізделген. Автоматты жұмыртқа айналдыратын лоток жұмыртқалардың дұрыс орналасуы үшін және ішіндегі ағзалық заттардың бір бетке жабысып қалмауы мақсатында екі сағат сайын айналып тұрады. Автоматты лотоктың астында су құюға арналған ыдыс қойылған, ол балапандарға суды буландыру арқылы жеткізу үшін қажет. Инкубатордың ішкі жоғары бөлігінде компьютерлік кулер әрбір 10 минут сайын 20 секундқа іске қосылып, артық көмірқышқыл газын сыртқа шығарады. Сандық таймер барлық жүйемен байланысып, желдеткіш пен автоматты лотоктың белгілі уақыт бойынша жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Ал термореттегіш балапандардың дамуы үшін шамнан бөлінетін жылуды оптимальді 38,8 С температурада сақтайды. Біз тәжірибені 2 жыл бойы жалғастырдық. Алдымен жақсы жетілген эмбрионы бар жұмыртқаларды овоскоп құралы арқылы анықтап, іріктеу жасадық. Сонымен қатар ғылыми тәжірибе жүргізу мақсатында кальций дұрыс таралмаған жұмыртқаларды да алдық. Тауық балапандары 21 күнде шыға бастады. Инкубаторға салынған 19 жұмыртқадан 12 балапан жұмыртқаны жарып шықты.‒ Балапанды жұмыртқадан жасанды жолмен шығаруға арналған аппарат бұрыннан қолданыста бар. Ал сіз ұсынған жобаның басты артықшылығы неде? &nbsp;Кемшін тұстары жайында не айтар едіңіз?‒ Жоба экономикалық тұрғыдан тиімді, себебі қажетті материалдар қолжетімді және бағасы арзан. Жоғарыда айтып өткен пеноплэкс материалының артықшылығы, ол тоқ көзіне қосылмаған жағдайда да 2 сағатқа дейін жылуды инкубатор ішінде сақтап қалады. Бұл құрылыстағы ең жақсы жылуоқшаулағыш материал болып есептеледі. Сонымен қатар оның салмағы айтарлықтай жеңіл, мектеп немесе үй жағдайында оңай тасып жүруге болады. Осы арқылы экономикалық шығынның алдын алып, өнімділікті арттыра аламыз. Ал өндірістегі инкубатор бағасы шамамен 60 000 теңгеге бағаланады, себебі корпусы металдан жасалған. Сәйкесінше ол ауыр әрі алып жүруге қолайсыз. Ал біздегі инкубатордың бір кемшілігі, автоматты жұмыртқа айналдыратын лотокқа 42 жұмыртқа ғана сыяды.‒ Мектебіңіз жайлы ой бөліссеңіз…‒ Біздің мектепте жыл сайын дәстүрлі түрде мектеп президенті сайланады және оған әр сыныптан үміткер өз сайлауалды бағдарламасын ұсынады. Сайлауда мұғалімдер мен оқушылар дауыс беру құқығына ие. Қазан айында мен де өз бағдарламамды оқушыларға таныстырдым, нәтижесінде ең жоғары дауыс жинап, мектеп президенті атандым.Президент ретінде мен сайлауалды бағдарламада көрсетілген жобаларды жүзеге асыруға талпыну үстіндемін. &nbsp;Әр ай сайын іс-шаралар тізімін жасап, өзін-өзі басқару кеңесіне орындалу жоспарын тапсырамын. Жобалардың ережелерін құрастырып, мұғалімдермен бірге сайыс пен білім байқауын өткіземін. Өзге НЗМ мектеп президенттерімен келіссөздер жүргізіп, ортақ идеяларды жүзеге асырамын. Оқушылардың оқу жөніндегі мәселелерін шешуге көмектесемін. Бір сөзбен айтқанда, мектеп әкімшілігі мен оқушылар арасындағы байланысты жақсарту үшін оқушылар бірлестігі атынан жұмыс атқарамын.Жалпы өзім мектептен тыс іс-шаралармен де айналысып, академиялық және ғылыми табыстарға қол жеткізуді қалаймын. Осы бағытта жиі ізденіп, білім алуға тырысып жүрмін. Нәтижесінде Назарбаев Зияткерлік мектептер желісінде дәстүрлі түрде өтетін пәндік олимпиадада Қазақстан тарихы пәнінен &nbsp;ІІ орын иелендім, сонымен қатар «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен өткен олимпиадада химия, биология, Қазақстан және дүниежүзі тарихы пәндерінен жүлделі орынды иелендім. «DOSTYK KZ» жастар саясатын дамытуға бағытталған әлеуметтік жобалар байқауында әріптесім Әбілқайыр Ерғалиев екеуміз бірігіп жасаған «Диабет мектебі» жобасын қорғап, бас жүлдені жеңіп алдық. Сондай-ақ Гете институты мен неміс театры ұйымдастырған VI жасөспірімдер театралды фестивалінде мектеп командасымен қатысып, «Үздік видео-концепт» номинациясына қол жеткіздік.‒ Сұхбатыңызға рақмет!

Қызылордалық Жангерей Зейнелов инкубатор ойлап тапты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Баспана туралы естігенде есімізге журналист Қали Сәрсенбайдың баспаналы болған сәті еріксіз еске түседі. Оны Ержан Байтілес әдемі суреттеген.&nbsp;«Қали Сәрсенбай төрт баласымен Алматының төрт бұрышынан пәтер жалдаған «көшпенділердің» қатарынан қалмады. «Алматыда мен алдын көрмеген орыс кемпір қалмады ғой. Отызға жуық пәтер ауыстырыппын», – деп отыратын Қалағаңның өзі. Тәуелсіздік келгеннен Қали Сәрсенбай «Егемен Қазақстан» газетінен пәтер алады. Қаншама жыл зарығып жеткен қуанышы ғой, сол сәттегі оның сезімін бір сөзбен айтып жеткізе алмаспыз. «Ақсайдағы» төрт бөлмелі үйге кіріп, балалары бір бұрышта тып-тыныш көздері бақырайып отыр дейді. Балаларының үрпиіп отырған түрін көрген әке олардың жанына жақындап неге үнсіз отырғанын сұрамай ма?! Сөйтсе, үлкен қызы Мөлдір: «Қожайын ұрсады ғой», – деп жауап беріпті…&nbsp;Ойын баласының қожайыннан сескеніп, именіп, ойындағысын айта алмай, әрі-беріден соң бала болып алаңсыз ойнамайтынын естігенде Қалағаңның көзіне жас келіп, төрт баласын құшағына қыса беріпті», – дейді. Осыдан келе баспананың өзектілігіне көз жеткізуге болады. Пәтерден-пәтер жағалап қанша жылдан бері қиналған адам ғана пәтер кілтін иеленудің қандай бақыт екенін сезеді. Оның үстіне көп қабатты үйлер көптеп салынуда. Сол жағалауда да жаңа үйлер бой көтеріп, халық игілігіне берілуде. Биыл ғана баспана кілтін алған Наурызбайдан пәтер алудың тиімді тұстарын сұрадық. Наурызбай Мирамханұлы – «Ана мен бала» орталығы облыстық перзентханада невропатолог дәрігер. Жары Жансая Мұхтарқызы Тереңөзек кентіндегі №210 орта мектепте информатика және математика пәнінің мұғалімі.– Қоныс құтты болсын! Бүгінде баспанаға мұқтаж отбасы көп қой…– Иә, пәтерден-пәтерге көшіп жүргендерді аз кездестірмейсіз. Бүгінде екінің бірі баспанаға мұқтаж десек артық емес. Себебі, баспана алғысы келетіндер қатары көп. Оны өзім баспана кезегіне тұрған кезде аңғардым. Десе де баспаналы боламын дегендерге қарастырылатын жеңілдіктер жетерлік. Мәселен, «Нұрлы жер», «Шаңырақ», «Бақытты отбасы», «Орда», «Баспана хит» жақында шыққан «Ұмай» бағдарламасы да тұрғын үй кезегінде тұрғандарға септігін тигізбек. Өзіме келер болсақ, оқуымды 2018 жылы Қарағанды қаласында аяқтаған соң, отбасы жағдайыма байланысты, туған жеріме оралдым. Сұраныс бойынша ОПО «Ана мен бала» орталығына невропатолог дәрігер болып жұмысқа тұрдым. Сол уақыттан бері үй алғанға дейін ауданнан қалаға қатынап жұмыс істедім. Шыны керек, 50 шақырым жолмен қатынау қиынға соқты. Қаншама рет облыстық денсаулық сақтау басқармасынан көмек сұрадым. Бірақ олар ешқандай көмек көрсете алмады. Сол себептен ТҰЖБ-дан &nbsp;есепшот ашып, өзім қаржы салып, жинай бастадым. 2020 жылы ТҰЖБ сол жағалаудан «Нұрлы жер» бағдарламасы бойынша бюджет қызметкері ретінде конкурс жариялады. Бірақ менде 20 пайыз алғашқы жарна жеткіліксіз болды. Туған туысқандарым көмек көрсетіп, 1600000 теңге алғашқы жарнасын бердік. Осылайша конкурстан &nbsp;жеңіп шықтым. Сол арқылы 2 бөлмелі пәтерге ие болдым. Міне, сол жағалаудан бой көтерген, жаңа баспанада тұрып жатқан жайымыз бар. Үйіміздің іші кең, әрі әдемі.– Баспана кезегінде тұрғаныңызға қанша уақыт болды?&nbsp;– Баспана кезегіне ертерек тұрып қойғанның артығы жоқ екен. Мен Қызылордаға келген кезде баспанадан қиналдым ғой, сондықтан да баспана алуға ұмтылдым. Бірден кезекке тұруды, есеп ашуды қолға алдым. Кезекке тұрғаныма 2 жылдан асыпты. Осы уақыт ішінде баспанаға қол жеткізгенімізге қуаныштымын.– Қай бағдарлама арқылы үй алдыңыз, сіз үшін ол бағдарлама несімен тиімді болды?– &nbsp;Тұрғын үй саласында бұған дейін болған барлық механизмдер “Нұрлы жер” бағдарламасына енгізілді. Отбасы банк ипотекадан бөлек, жеке тұрғын үйді салу жүйесі де бар. Бағдарламаның негізгі мақсаты – осы саланы нарыққа барынша бейімдеу. Мемлекет оған көп араласпауға тиіс. Себебі халықтың өз жинақтары бар, табысы да жоқ емес. Ал әлеуметтік жағынан аз қамтылған азаматтар үшін арнайы баспаналар салынады.Мәселен, I топтағы мүгедектер мен жетім балалар арендалық үйді ала алады. Бірақ оны жеке өз атыңа аударуға рұқсат жоқ. Тұрғын үй жинақ жүйесі арқылы жеке баспананы алуға болады. Оған табысы мен жинақтары бар азаматтар қатысады. Мемлекеттік қызметшілер, дәрігерлер, мұғалімдер сияқты бюджет саласының мамандары, әскери азаматтар және тағы басқа тұрақты жалақысы бар адамдар дәл сол кредиттік баспананы алса да болады. Бұдан бөлек, екінші деңгейлі банктерді субсидиялау арқылы жекеменшік компаниялардан пәтер сатып алуға мүмкіндік бар екен. Ал өзім «Нұрлы жер» бағдарламасы арқылы үйлі болдым. Тиімділігі, әр санат бойынша конкурстар бөлек өткізілді. Соның арқасында конкурстан өттім. Оның алдында жалпылама конкурстарға қатысып, өте алмайтынмын.– Үйдің дизайны маңызды. Интерьер кеңесіне жүгіндіңіз бе?– Кімге болсын үйдің дизайны маңызды. Өзі жаңадан салынған баспана болған соң да ерекше ықылас болды. Көркемдеп, әсемдеп қоюға талпынасың. Үйге шамалы өзгеріс енгізілсе қызығасың. Жалпы интерьерден келіншегімнің хабары көп. Ғаламтордан қарап өзінің қалаған жерін өзгертіп жатады. Үйді өзі реттеп, өзі өзгертеді. Ал мен оның талғамына сендім.– Бағдарлама арқылы үй алғанда нені ескерген жөн. Жас отбасыға қандай кеңес берер едіңіз?– Бір айта кетерлігі, мемлекеттің көмегін пайдаланып, баспана алуға ұмтылу керек. Кім болса да пәтер жағалап жүргеннен, баспаналы болуға ұмтылған жөн. Қазір нақты ақшаға, сол мезетте үй алу оңай емес. Сондықтан да кезекке тұрып, тіркеліп қойғанның артығы жоқ екен. Жылды ойнатып отырсаңыз да тигізер тиімділігі көп. Сондай-ақ конкурста алғашқылардың бірі болып тұрса, қабаттарды таңдау еркіндігі болады. Егер ол маңызды болса, ұпайыңыз жоғары болғаны жақсы.– Үйдің кілтін қолыңызға ұстап, алғаш табалдырық аттаған сәтке оралайықшы. Қандай сезімде болдыңыз?– Тереңөзектен орталыққа қатынау оңайға соқпады. Сондықтан да баспананың болғанын асыға күттік. Аймақ басшысы Гүлшара Әбдіқалықова салтанатты түрде табыстады. Қолыма көптен күткен баспананың кілті тигенде ерекше сезімде болғанымды жасыра алмаймын. Ал үйге кіргендегі сезім мүлдем бөлек. «Бұл енді менің үйім» деп терең тыныстадым. Анам екеуміз бірге бардық, ол кісінің қуанышы өз алдына. Ұлының баспаналы болғанына қай ана қуанбайды дейсіз. Міне, енді бүгінде жаңа үйде жаңа өмір бастап жатқан жайымыз бар. Алла қаласа арман, мақсатымыз көп. Болашақта отбасымызбен, бала-шағамызбен қызықты күндерді осында өткізгіміз келеді.– Сол жағалаудағы &nbsp;тұрғын үйді бәрі мақтайды. Бірақ тұрып жатқан адам ғана қандай екенін біледі. Айтыңызшы, баспана ойыңыздан шықты ма?– Бақсаңыз, бүгінде сол жағалауда бәрі бар. Дүкен дерсіз, оқу орны мен мектепті де қарастырған. Жастар орталығы да сонда орналасқан. Ойын алаңдары да жаңадан салынған. Болашақта балаларымызды алып емін-еркін қыдыра аламыз. Әлі де біршама үйлер мен басқа құрылымдық мекемелер салынып жатыр. Барлық үйлер бір жобамен салынған. Әзірге үй айналасында толық аяқталмаған жұмыстар бар. Бірақ басты мұқтаждықтар реттелген. Қалғаны уақыт еншісінде. Баламыз өсіп жетілемін дегенше барлығы сәтті аяқталып, пайдалануға беріледі деп сенемін.– Жақында шаңырақ көтеріпсіз, құттықтаймын! Бақытты қалай түсінесіз?– Иә, рақмет. Биыл шаңырақ көтерген жайымыз бар. Келіншегім өте жақсы, қазақтың қарапайым қызы. Алла нәсіп етсе, кішкентайымыз дүниеге келмек. Алдымен ата-анаңның, отбасыңның амандығынан артық қандай бақыт болсын! Шын бақытты сезіне білу де бақытқа жатады. Кейде болғанның үстіне бола берсін деп қанағатсыздыққа бой алдырып жатамыз. Жалпы мен үшін байлық емес, отбасым маңызды. Солардың жағдайын жасап, көңілін табу – менің басты арманым. Солар күлімдеп, күлімсіреп жүрсе сол маған бақыт. Алланың берері таусылмасын.– Ұстанымыңыз қандай?– «Әкелгенің қуаныш болса, есікті қақпай кіре бер» деген сөзді ерекше бағалаймын. Күлкі бар жерде құт пен берекеде болады. Сондықтан күлімдеп, жайнап жүрген адамдарды ұнатамын. Бір нәрсеге көңілі толмай, қабағы түсіп кеткен сәттерді ұнатпаймын. «Күліп жүр, бұл сүннет» деген сөз өмірлік ұстанымым.– Сұхбатыңызға рақмет!

Сырбойылық жас отбасы баспаналы болды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жастармен жұмыс, олардың қоғамға араласуын бақылауда ұстау, қылмыс пен құқықбұзушылықтың алдын алуда қылмысқа қарсы ұйымдардың еңбегі зор. Осы орайда облыстық қылмыстық-атқару жүйесі ЗК-169/1 мекемесінің басшысы, әділет подполковнигі Алмат Тасқараевпен сұқбаттасқан едік.– Алмат Жұманұлы, сіз басқарып отырған мекеменің ашылғанына 20 жылдан асыпты. Мекеме тарихы мен бүгінгі тыныс-тіршілігіне тоқталсаңыз…– Тарихқа үңілсек, ЗК-169/1 мекесінің негізі 1810 жылы атқора есебінде қамыстан салынған үйден басталады. Сол кезеңнен бастап екінші мыңжылдыққа дейін қызметін мінсіз атқарған. Бұрынғы тергеу абақтысы заман талабына сай келмеуіне байланысты 2000 жылы бұрынғы 4 қабатты Теміржол ғимаратына өңдеу, жөндеу жұмыстары жүргізіліп,14 қазан күні пайдаланылуға берілді. Алғаш ашылғанда халықаралық стандартқа сай келетін 4 қабатты режимдік корпусы, дәрігерлік бөлім, кір жуу, ас дайындау, суға түсіру бөлмелері бар ғимаратта жұмысын бастаған. Одан кейін 2019 жылы мекеменің негізгі қоршауына күрделі құрылыс жасалды. Бүгінде 468 метрді алып жатқан дуал қорған заң мекемесінің еңсесін асқақтатып тұр. Сонымен қатар республикадағы тергеу изоляторлары арасында алғаш болып, мекеменің БӨБ ғимаратында азаматтарды қабылдауға арналған мамандандырылған үй-жай (фронт-офис) ашылды. Бұл фронт-кеңсеге жұмыс жасайтын тиісті қызметкер бекітіліп, азаматтарды қабылдау жұмыстары деңгейін жақсарту мақсатында, электронды кезек жүйесі орнатылған. Тергеу изоляторы, қауіпсіздігі аралас уақытша ұстау мекемесі. Мұнда сот үкімі заңды күшіне енгенге дейінгі айыптаушылар мен күдіктілер және шаруашылық бөліміне қалдырылған сотталғандар отырады.– Уақытша ұстау изоляторына кімдер қамалады?– Уақытша ұстау изоляторына кез келген заңбұзушылық жасаған адам жеткізіледі. Қылмыс жасады деген күдіктілер де бірінші кезекте уақытша ұстау изоляторына қамалады. Бірақ заң бойынша оларға қатысты қамауда ұстау туралы сот үкімі шығуы керек.Уақытша ұстау изоляторының басқа жаза өтеу мекемелерінен ерекшелігі, жазаланған адам изолятор аумағында немесе аулада жүре алмайды. Олар камераға орналастырылады және сыртқа шығуға тыйым салынады.– Денсаулық – зор байлық дегендей, мекеме қамауын-дағылардың денсаулығын қамтамасыз ету үшін қандай жағдай жасалған?– Медициналық қамту жағынан айтатын болсам, мекемеде 14 төсек орындық яғни 7 палаталық медициналық санитарлық бөлім бар. Оның бір палатасы ана мен балаға арналған. Жақында жаза үкімін күтіп отырған аяғы ауыр әйел босанып, жазасын өтеу мекемесіне кеткенше, медицина бөлімі дәрігерлерінің жіті бақылауында болды. Мекеменің медицина қызметкерлері мен жеке құрам және ерікті жалдамалы қызметкерлері жас нәрестеге керекті барлық материалдық жағдайына көмек береді. Жалпы мекеменің медицина бөлімінде 12 дәрігер жұмыс жасайды. Бөлімде рентгенография және флюрография, стоматология және стрелизация кабинеттері мен клиника диагностикалық зертхана, ординаторлық таңу бөлмелері және дәріхана бар. Бұл бөлім бойынша қорытындылай келе айтатыным, мекеменің ішінде қандай да бір аурудың жұғуы және өлім оқиғасы болған жоқ.– Жастар арасындағы қылмыс туралы айтып өтсеңіз?– Соңғы жылдармен салыстырғанда жағдай түзелді. Бұрын төбелес, бұзақылық әрекеттер жиі болатын. Қылмыстың табиғаты тереңде жатыр. Бұл әлеуметтік, экономикалық жағдаймен байланысты. Жастар арасындағы қылмысқа әсер фактор – әлеуметтік теңсіздік. Мысалы, нақты бір аймақты алсақ, ондағы бай және кедей топтар арасында едәуір айырмашылықтың болуы қылмыстық жағдайға алып келеді. Яғни, бұл әлеуметтік араздық пен қызғаныш тудырады. Тағы бір айта кететін нәрсе, ол – интернет. Баланы жұбату үшін кішкентай кезінен ұялы телефонға әуес етіп, ойын ойнатып қоямыз. Ол виртуалдық әлемде өзін «герой» образында көреді. Шын мәнінде, ата-ана мен бала арасында жүрекжарды қарым-қатынас азайды. Баланы жақсы көру деген материалдық тұрғыда қамтамасыз ету емес. Біз баланы өзімшілдікке, агрессияға тәрбиелеп жүрміз. Баланың әрекетін ақтау, жақтау опа әкелмейді. Қазір қыз балалар арасында да қылмыс көп. Мұның өзі үлкен мәселе.– Алмат мырза, айыпталушыларға барлық жағдай жасалған. Бірақ, туыстары тарапынан сәлемдеме беріледі. Тергеу изоляторына тыйым салынған заттарды өткізбекші болғандар аз емес шығар?– Тергеу тұтқынындағыларға тыйым салынған заттарды өткізуге тырысатындар түрлі айла-шарғы ойлап табады. Мысалы жуырда біздің мекемеде қамауда отырған азаматқа танысы алып келген сәлем-сауқатты тексеру кезінде мекеме қызметкерлері палауға жасырылған ұля телефонды тауып тәркіледі. Тізе берсе мұндай фактілер көп, ал әр фактінің ар жағында бақылаушылардың қырағы еңбегі бар.– Осы күндері қоғамда әр салада кадр тапшылығы байқалады. Бұл қатарда полиция өкілдері де бар шығар? Қызметкерлеріңіздің дене шынықтыру дайындығы қалай?– Мекеме қызметкерлерінің штаттық саны – 165 адам, оның ішінде жеке құрам–127. Жеке құрамның жауынгерлік әзірлігін сақтап тұру мақсатында мекеменің кәсіби қызметтік және денешынықтыру даярлығы жөніндегі инспекторы арнайы жаттығу залында аптасына екі рет сабақ өткізеді. Соның нәтежиесінде шыныққан шымыр жігіттер арасында чемпиондар мен спорт шеберлері де бар. Қызметін жаңа ғасырда жаңа мекемеде бастаған ЗК-169/1 мекемесінің бүгінгі қызметкерлерінің он пайызы ғана қырықтан асқандар болса, қалған тоқсан пайыз жеке құрам қызметкерлері –жастар. Осы қазан айында мекеменің жеке құрамы, 19 жас маманмен толықтырылды. Егемендіктің елең алаңында туып, тәуелсіз елдің тәлімді тәрбиесін алып өскен мекеме жастарының бойында патриоттық рух басым.– Жұмысыңыздағы ұстанымыңыз қандай?&nbsp;– Полиция қызметкері болу үшін білім де, білік те, білек те керек. Сабыр, төзім және қажыр-қайрат қажет. Шапшаңдық пен жылдамдық, тез шешім қабылдап, жылдам әрекет ете білу қабілеті полицейге қажетті басты қасиеттердің қатарында. Ұстамды болуы, азаматтармен тіл табыса білуі, сыпайы болуы да аса маңызды.Бүгінгі таңда полиция қызметкерлерінің тек мінездемесі, кәсіби біліктілігі ғана емес, сыртқы сымбаты назарға алынған. Ішкі істер департаментінде полиция қызметкерінің жағымды имиджін қалыптастыру тұрғысында тыңғылықты жұмыс атқарылуда. Полиция қызметкерінің жұмысын оңай деп ойлайтындар жаңылысады. Себебі, полиция қызмкеткерінің басты ұстанымы – өз ар-ожданының алдында таза болу, қандай қиындықтар, кедергілер болса да шыдау.Сондай-ақ қазіргі жаһандық тұрақсыздық уақытында халықтың полицейге сенім білдіруі аса маңызды. Бір айта кетерлігі, полиция мамандары қызметтік парызын мүлтіксіз атқарғанда ғана қоғам мен мемлекеттің жаңғыруы жүзеге асады. Заңдылықтың, азаматтардың құқығы мен бостандығының сақталуын қатаң бақылауға алу қажет. Бұл – еліміздің орнықты әрі тұрақты дамуының басты факторының бірі. Сонымен қатар заманауи тұрғыда тиімді полиция қызметі мемлекет пен халықтың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға септігін тигізеді.– Дін мен криминалды не байланыстырады?– Жалпы діннің теріс талқылануы және әсіресе діни пиғылды ұстанушылар санының өсуі қылмыстық атқару жүйесі мекемелерінде 2007-2008 жылдан бастап сезіле бастады. Ал одан кейінгі елді шулатқан оқиғалар теологияның өзектілігін айшықтай түскендей. 2009-2012 жылдары бас бостандығынан айыру орындарында діни теріс көзқарастағы тәртіпсіздіктер жиіледі. Соның ең бір ушыққан шағы бәріміз білетін 2010 жылы Маңғыстау облысында орын алған болатын. Тергеу іс-шаралары бұл әрекетті діни теріс жолдағы сотталғандардың қылмыстық субмәдениетті ұстанушы топ пен олардың бостандықтағы сыбайластары бірге жоспарлап жасағанын анықтады. Біздің мекемеде әрбір айыпталушымен теолог мамандар жұмыс жасайды. Теолог мамандарымыз айыпталушылар арасында «теріс діннен қайт» деп үгіт-насихат жүргізбейді. Олар әрбірінің психологиялық портретін жасайтын тыңшы десе де болады. Оның берген мәліметтері бойынша жазасын өтеушімен тәрбие бөлімі айналысады. &nbsp;

Жастар арасындағы қылмыс деңгейі қалыпты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Спорт – сан түрлі сайыстан тұрса, соның ішінде сұлулығымен таңқалдыратыны – көркем гимнастика. Әдемі қимыл, ерекше киім үлгісі, ырғақты қозғалысты қажет ететін көркем гимнастиканың көпшілік білмейтін сиқыры бар. Нәзіктіктің символы саналатын спорттың Сыр өңіріндегі бет алысын білу үшін «Мұз айдынындағы» дайындық залына барып, жаттықтырушы Диана Қанатбекпен тілдестік.– Диана, бүгінде көркем гимнастикамен шұғылданғысы келетіндер үшін қиындық жоқ. Жалпы біздің өңірде бұл спорт түріне сұраныс қандай?– Иә, дұрыс айтасыз. Көркем гимнастикамен айналысушыларға барлық жағдай бар. Спортқа қызығушығы мен икемділігі болса жеткілікті. Қызылордада бұл спорт түріне қызығушылық жоғары деп айтуға болады. Күн санап келушілердің қатары қалың. Бүгінде 100-ден аса шәкірт тәрбилеп жатырмыз. Барлығын бір аумақта қамту мүмкін емес. Сондықтан жаттығуды үш топқа бөліп жүргіземіз. Кіші топ – 4-8 жасты құраса, орта топта – 9-13 жас аралығындағы тәрбиеленушілер жаттығу жасайды. Ал үлкен топта – 13 жастан жоғары қатысушыларымыз дайындық жұмыстарын жүргізеді.- Қатысушыларға қандай талап қоясыздар?– Біз ең алдымен жас балғындардың дене бітіміне, «мостик» пен «шпагат» жасай алатынына және иілгіштігіне назар аударамыз. Егер баланың бойында көркем гимнастиканың алғышарттары жоқ болса, оны шаршатып қайтеміз? Әсіресе, толық қыздарды көп әкеледі. Олар гимнастиканың бір-екі жаттығуын жасай алғанымен, ертең кәсіби шеберлігі өспейді. Уақытын жоғалтпас үшін оларға спорттың өзге түрімен шұғылдануына кеңес береміз. Ал кейбірі жаттығудың қиындығына шыдай алмай кетіп қалады. Әрине, күн сайын үш сағаттан жаттығудың оңай соқпасы анық. Кейде ата-аналар қызын бүгін әкеліп, ертең чемпион болып шығуын қалайды. Ол мүмкін емес жайт. Биікті бағындыру үшін көп дайындық қажет.– Шәкірттің шыңға шығуына бапкердің қызметі маңызды. Өзіңізден бөлек бұл спорттың көкжиегін кеңейтуде қандай мамандар қызмет істейді?– Қазір дарынды қыздарды облысымыздың бас жаттықтырушысы Гүлмира Апсұлтанқызы жаттықтыруда. Гүлмира апайдың еңбегі ұшан теңіз. Қызылордаға көркем гимнастиканы алып келді деуге болады. Бас жаттықтырушының арқасында көптеген жетістікке қол жеткіздік. Гүлмира Апсұлтанқызынан бөлек, Толқын Абдиева, Айсұлу Мадиева, Бану Абенова секілді мықты ұстаздар балаларды гимнастикаға баулиды.– Шәкірттеріңіздің жетістіктеріне тоқталайықшы. Сыр өңірі қандай көркем гимнастшылармен &nbsp;мақтанады?– Қызылордалық спортшылардың республикадағы көрсеткіші жыл санап жақсарып келеді. Шәкірттер арасынан бірнеше жеңімпаз бен жүлдегерлер шықты. Әлемдік бәсекеде бақ сынап, ел намысын қорғап жүр. Соның бірі – Сингапурдағы топтық эстетикалық гимнастикадан «Aesthetic Group Gymnastics World Cup II &amp; Challenge Cup II 2 Singapore» халықаралық жарысы. Байрақты бәсекеге Австралия, Малайзия, Сингапур, АҚШ, Канада, Таиланд, Жаңа Зеландия, Тайвань және Жапония секілді мықты елдердің спортшылары қатысты. Сол бәсекеде 8-10 және 10-12 жас санатында «Сейхун 2» командасы қолаға қол созды. Дана Садықова, Ақбота Өтеген, Әсел Марат, Ақерке Шілдебаева, Раушан Асфендиярова, Надира Сражадин сынды шәкірттер мықтылар қатарына ілігуде.– Байқасақ, өзге спорт түрлерінде саңлақтар 37 тіпті 40 жасқа дейін өнер көрсетеді. Өкінішке қарай көркем гимнастикада спортшылар мансабын ерте аяқтайды. Мұның сыры неде?– Көркем гимнастикаға спортшылар ерте бейімделеді. 3 жастан бастап қатысатындары да бар. Көбіне спортшылар 22-23-ке дейін ғана қатысып, мансабын аяқтайды. Өйткені жас ұлғайған сайын салмақ өседі. Артық салмақ гимнастшыларға кедергі болады. Оның үстіне бұлшық еттері қатайып, жарақат жиі алады. Соның салдарынан көркем гимнастикадағы спортшылар мансабын ерте аяқтайды.– Әлемдік додаларда ел құрамасының ауыз толтырып айтатындай жетістігі жоқ. Ең үлкен дәрежеміз Әлия Юсупованың ғана олимпиададағы үздік төрттікке енуі. Неліктен?– Ең алдымен білікті кадрлардың тапшылығынан десек болады. Мысалы, біздің өңірдің өзінде тәжірибелі жалғыз маман бар. Ол барлығына бірдей жетпейді. Сондықтан кадр біліктілігін арттыру қажет. Әлем чемпионатының жүлдесі тек бізге ғана емес дамушы мемлекеттерге де тәуелді. Сараптап қарасақ осы уақытқа дейін тек 17 мемлекеттің спортшылары ғана әлем біріншілігінің жүлдесін еншілеген.– Әңгімеңізге рақмет!

Өңірде көркем гимнастиканың көкжиегі кең

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Киберспортқа жастар арасында қызығушылық артып, командалардың саны ұлғайды. Бұл спорт түрінің елімізде дамуы екі мыңыншы жылдарда басталды. Алғашында аталған индустрия «андеграунд» саласында ғана, яғни ойыншылардың, ынтагер-инвесторлардың және шағын компьютерлік клубтардың қаражаты есебінен ғана әрекет етті. Қазақстандық киберспорттың негізін кәсіпкер Мұрат Жұмашұлы қалады. Ол әлі толық қалыптаспаған саланың келешегінен үміттеніп, «K23» деп аталатын ұйым құрды. Міне, біздегі киберспорттың бастауы осылай. Жалпы бұл спортқа елдің көзқарасы қандай? Болашағынан қандай үміт күтуге болады деген сауалдардың жауабын білу мақсатында Қазақстан киберспорт федерациясының бас хатшысы Әлібек Ахановпен тілдескен едік.– Әлеке, елімізде киберспорт кеңінен танылды. Бұл күнге жету үшін біршама жұмыс атқарылғаны белгілі…– Киберспорт – Қазақстанда 15-20 жыл көлемінде, бірте-бірте дамып келе жатқан сала. Тоқсаныншы жылдардың аяғында киберспорт компьютерлік клубтағы әуесқой топ арасындағы жарыс түрінде өтіп келсе, осыдан он жылдай бұрын онымен кәсіби түрде айналысатын топтар құрылды. Мысал үшін көпшілік жастарға танымал «Gambit Esports» тобын атап өтсек болады. Қазақстаннан шыққан киберспортшылар дүниежүзілік деңгейде жүлделі орындарды иелене бастады. Осы үрдіспен қатар Қазақстанда киберспортты дамытуға ұмтылған ұйымдар да ашыла бастады. Кем дегенде 6-7 ұйым өздерін киберспорт федерациясы ретінде жариялады. Алайда олардың қызметі тек өз елді-мекендерінің шеңберінде ғана, сол федерацияны құрған компьютерлік клубтардың негізінде ғана жүргізілді. Сондықтан Қазақстанда киберспортты жүйелі түрде дамытумен айналысатын ұйымның құрылуы көптен күткен жаңалық болды. 2017 жылдың желтоқсанында киберспортқа жанашыр жас азаматтармен құрылған «Qazaq Cybersport Federation» республикалық қоғамдық бірлестігі қысқа мерзімнің ішінде еліміздің басым бөлігінде өз өкілдіктерін ашып, дүниежүзілік киберспорт ұйымдарында мүшелікке ие болып, Мәдениет және спорт министрлігінің ресми акредиттеуінен өткені қуантты. Өйткені кез келген спорт түрінің дамуы үшін тиянақты, әрі жүйелі жұмыс істеу керек. Енді киберспорт саласында шынайы федерацияның құрылуы осы салаға үлкен мүмкіндіктер ашты. Мемлекет осы «Qazaq Cybersport Federation» бірлестігін жауапты серіктес ретінде қарастыруының нәтижесінде киберспортты ресми спорт түрлерінің қатарына қосу мүмкін болды.– Бүгінде киберспортпен қанша қазақстандық айналысады?– Еліміздегі 14 пен 29 жас аралығындағы жастардың кем дегенде 70% компьютерлік ойындарға қызығатындығы сөзсіз. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Қазақстандағы 19 миллион халықтың кемінде 30% жастарға жатады, яғни 5 миллионға жуық. Жобалап алғанда, киберспорт мәселелері 2-3 миллион жасқа өте қызықты тақырып. Әрине, қазіргі таңда киберспортпен кәсіби түрде айналысатын адамдардың саны едәуір аз. Әртүрлі салалық сарапшылардың есебінше 600-700 адамға жетіп қалуы мүмкін. Тағы да айта кету керек, аталған сандардың барлығы тек болжам.– Киберспорт барлық облыста бар екенін білдік. Қай өңір белсенді?– Киберспорттың дамуы экономикалық-әлеуметтік дамуы жоғары аймақтарға ғана тән. Өйткені онымен шұғылдану үшін өте күшті компьютерлер қажет, интернет желісінің жылдамдығы жоғары болуы керек. Сондықтан бүгінгі таңда киберспорт тек Алматы, Нұр-Сұлтан және өзге ірі қалаларда ғана дамып жатыр. Федерация бұл жағдайды өзгертіп, барлық өңірлерге тең мүмкіндк береді деген үміттеміз. Болашақта ауылдан шыққан жастардың дүниежүзілік ареналарға шығуын күтеміз.– Көпшілік үшін бұл аздап түсініксіз спорт саналады, яғни киберспортқа қызығатындар ғана түсінуі мүмкін. Мұндағы басты принцип қандай?– Кейбір спорт түрлері онымен қызықпайтындарға түсініксіздеу болып көрінуі рас. Мысалы, американдық футбол, керлинг секілді спорт түрлері де біздің көрермендердің басым көпшілігіне бейтаныс, алайда дүниежүзінде олардың миллиондаған жанкүйері бар. Сол секілді киберспорт та, жасы қырықтан асқан кісілерге тек баланың ойыны ретінде көрінуі мүмкін. Алайда дүниежүзінде киберспорт жарыстарын 300 миллионнан астам адам тамашалайды. Киберспорттың негізгі қағидалары мынандай – спортшылардың бастапқы мүмкіндіктері тең, ешқандай кездейсоқтықтар әсер етпейді, жеңіске тек киберспортшының ойлау қабілеті және реакция жылдамдығы әсер етеді. Киберспорттың ең негізгі тірегі – бұл стратегиялық ой, топ ішіндегі жұмысты дұрыс ұйымдастыра білу. Өйткені көп жағдайда клавиатура мен компьютерлік тышқанды тез баса алатын қатысушылар емес, өздерінің стратегиясын дұрыс нықтай білген қатысушылар жеңіп шығады. Сондықтан жастайынан киберспортпен қызыққан бала болашақта стратегиялық ойлауға қабілеті өте жоғары болады. Бұл қабілет кейін олардың жұмысында, бизнеспен айналысқан кезде қажет болатыны сөзсіз.– Киберспортты Қазақстанда дамыту үшін қандай шаралар қолға алынып жатыр?– Киберспорт айтарлықтай күрделі спорт түрі. Оны кейде тіпті классикалық спорт түрлерінен де күрделірек деуге болады. Сондықтан федерацияны қалыптастырмас бұрын біз әлемдік киберспорт нарығына, сондай-ақ жекелеген елдердің – АҚШ-тан бастап, Еуропаның дамыған елдерінің, Қытай мен Кореяның киберспорт нарығына талдау жүргіздік. Инфрақұрылымды нөлден бастап құру тәжірибесін, жарыс нормалары мен талаптарын қалыптастыру үдерісін зерделедік, кәсіптік киберспортшыларды тарттық. Небәрі үш жыл ішінде біз 15-тен артық кибердисциплина бойынша ішкі жарыстар желісін құрастырдық. Егер турнирлік инфрақұрылымды құрастыруға кіріскен 2020 жылдың тоғыз айы ішінде елімізде небәрі 38 жарыс өткізілсе, өткен жылы қазақстандықтар 268 турнирге онлайн қатысуға мүмкіндік алды. Платформамыздағы жаңа пайдаланушылардың саны жыл сайын ондаған мың адамға ұлғаюда. Мысалы, 2021 жылғы өсім 96,9 мың адамды құрады, ал жүлде қорының жалпы көлемі шамамен 126 млн теңгеге жетті.Бұл жай ғана ойын емес қой…– Әрине, жай ойын емес. Негізінде халлықтың консервативтік бөлігінің пікірінше, киберспорт бұрынғысынша гейминг болып қалуда, ал киберспортшы спортшы емес, ойынқұмар деп есептеледі. Алайда шын мәнісінде жағдай мүлдем басқаша. Киберспорт федерациясы да осы бағытта жұмыстар жүргізуде және аталған спорт түрінің құндылықтарын дәріптеу қажет деп есептейді. Мысалы, өткен жылдың көктемінде Қазақстанда республикалық деңгейдегі 1xbet Qazaqstan Respublikasynyŋ Kubogi киберспорттық турнирі өтті, жүлде қоры 1,5 млн теңгені құрады.Бұл тұрғыда жүлде қоры маңызды емес, себебі ол үнемі ұлғая түседі (мысалы, жазғы кубоктың жүлде қоры 3,5 млн теңгені құрады). Маңыздысы – турнирдегі жеңісі үшін қазақстандық киберспортшылар ресми спорттық разрядтармен – спорт шеберлігінен үміткер және спорт шебері разрядтарымен алғаш рет марапатталды. «Мұндай спорт разряды – сіздің ұлыңыздың немесе қызыңыздың жай ғана ойын ойнап жүрмегенінің, шынымен де ұлтымыздың мақтанышына айналатынының ресми дәлелі. Бүгінгі таңда киберспорт – өскелең ұрпақ үшін нағыз әлеуметтік жеделсаты.&nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат