<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жақсы сценарий – жарты кино. Бір ғана диалог немесе оқиғаның шешімі арқылы адамды басқа әлемге әкетіп, санасын селт еткізетін картиналарда сценаристің ұйқысыз түндері, үздіксіз ізденісі мен көпке елеусіз еңбегі жатыр. Қазақ көрерменіне тың тақырыптарды әкелген сценарист, редактор, продюсер Перизат Мырзахметпен сценаристика, кино жайлы сұқбаттасқан едік.– Кино әлеміне, сценаристикаға қашан келдіңіз? Осы саладағы өз тарихыңызбен бөліссеңіз…– Жалпы телевизия саласына 2010 жылы келдім. Онда 8 жыл бойы телешоулар түсіріп, республикалық, халықаралық деңгейдегі шоу бағдарламаларын дайындайтынбыз. Бірақ сол кезде сериал не үлкен көлемдегі дүниелерді түсіргім келетін еді. Тіпті, компания идеямды құптап, «Тергеушілер» деген сериал түсірдік. Алайда бұл басшылыққа ұнамады. Бұдан гөрі шоу түсірген қызығырақ екенін айтты. Сонымен 2018 жылы бұл жұмыстан кеттім.Фрилансер болып жүргенімде «Оралман из Питера» деген фильмнің атқарушы продюсері болып жұмыс істедім. Сол кезде маған кино әлемі қызық, ауқымды әрі мазмұнды көрінді. 2019 жылы мені «Salem social» компаниясы продюсер ретінде жұмысқа шақырды. Алғашқыда бағдарлама түсіріп жүрдік те, қайтадан бұрынғы жұмысқа келдім бе деп көңілім толмай жүргені рас. Аз уақыттан соң веб-сериалдар түсіретін болдық. Сол сәтте қатты қуандым. Осылайша нағыз өзім қалаған, жаным сүйетін әлем 2019 жылдан басталды.– «Salem social» арқылы қазақ киносы түрлі жанрда эксперимент жасап көруде. Бізде неге детектив, драма, боевик пен шытырман оқиғалы фильмдер жоқ немесе аз?– Иә, біздің компания барлық бағытта тәжірибе жасап көріп жатыр. Қуанышқа орай кино ұсынатын аудиторияны, нарықты зерттеудің арқасында барлық эксперимент жақсы нәтиже көрсетуде. Мысалы, бізде фантастика жанры жоқ. Неге десеңіз, біріншіден, қазақ аудиториясы әлі қазақ тіліндегі фантастиканы қабылдай алмайды. Екіншіден, ол үлкен қаржыны қажет етеді. Ал басқа жанрлар қамтылып жүр. Әрине, олардың сапасына сұрақ қоюға болады. Дегенмен шорт кесіп, бізде мына жанр жоқ деп қара аспанды төндіру қате. Нарық енді дамып жатқандықтан болашақта барлық жанрда фильм түсіріледі.Өкінішке қарай «Қазақфильм» сияқты тарихи киностудиямыз болғанмен қанша жыл бойы жан-жағымызға жалтақтап келдік. Ал қазір кино саласында еркіндік бар, өзімізге өзіміз жұмыс істейміз. Әрі шетелдерде біздің кинодағы жетістіктерімізді мойындауда. Демек, болашағымыз әлі алда.– Хичкоктың бір сөзі бар еді ғой. «Ұлы фильм түсіру үшін үш-ақ нәрсе қажет: сценарий, сценарий және сценарий». Сіздіңше жақсы кино тудыру үшін не керек?– Жақсы фильмге нақты мыналар ғана керек деп айту қателік. Ол үй сияқты, үйдің тек кірпіші, іргетасы немесе шатыры ғана маңызды дей алмаймыз. Жақсы оқиға болмаса, жақсы сценарий болмайды. Жақсы актер болмаса, жақсы режиссердің қолынан түк те келмейді.– «Жайна +» сериалын рахаттанып көрдім. Тақырыптық жағынан біздің қоғамда туғаннан бастап санаға сіңіретін «қыз мұраты – кету» деген ұстанымның жай ғана стереотип екенін дәлелдеп, әсіресе, үлкен буынның санасын сілкіп тастайтындай-ақ дүние. Сонымен қыз мұраты қайда кету?– «Жайна +» аз аудиторияны қамтыды. Өйткені уақыт тығыздығы болды: бір айда шешім қабылданып, бір айда сценарий жазылып, 8 күннің ішінде түсіріліп, аз уақытта монтаждалып бітті. Сондықтан аз-кем олқылықтың бары рас. Дегенмен айтар ойын көрсетті, аша алды. Меніңше, қыз мұраты – ешқайда кету емес, өзін, өзінің мақсатын табу. Қыз көрінгеннің жетегінде кете беретін басында ноқтасы бар бұзау емес. Бірақ біздің қоғамда әйел адамға жалғыз жүру қиын деген стереотип бар. Дегенмен сериал арқылы қазіргі қазақ қызына «ең бастысы өзіңді таңда» деген ой сала алдық.– Сіз үшін топ-3 фильм және сценарист-режиссер?– Топ-3 деп тізгім келмейді. Себебі критерийге қарай керемет туындылар көп. Үздік деп қайталап көрген фильмдерімді айтсам болатын шығар. «Малышка на миллион» деген фильмді бірнеше рет көрдім. «Мулен руж» – мен үшін махаббат туралы әдемі туынды. «Список Шиндлера» фильмі де әлемді қабылдауды өзгертетін кино секілді. Ал режиссерлардан стилі жағынан қатты ұнайтыны – Квентин Тарантино. Ешкімге, ештеңеге қарамай, цензура деп жалтақтамай түсірген фильмдері ерекше. Кристофер Ноланның фильмдері де ұнайды.– Қазақ киносы той мен ауыл тақырыбынан әрі аса алмай жүр. Бұл режиссер өресінің тарлығы ма әлде көрермен сұранысы ма?– Өкінішке қарай көрерменнің сұранысы сондай. Әйтпесе, шетелге фестивальға шығып жүрген, айтары бар, көпке мойындалған фильмдер жеткілікті. Бірақ оларға өзіміздің қазақтың сұранысы жоқ. Бәрі кинотеатрда ұсынылған киноларды ғана көреді.Біржағынан фестивальден жүлделі болып жүрген режиссерлар өз туындысын ұсынып, насихаттамайды. Жүлдемен оралған соң, олар туралы екі-үш жерде жазады. Әрі қарай өздері жарнамалап, ұсынуға әрекет етпейді. Фильмге обал. Оны халыққа көрсету керек. Сондықтан бұл мәселеде екі жақтан да қателік бар.– Ким Ки Дук, Вонг Кар Вай, Раджкумар Хиранидің фильмдері ерекше әсер сыйлайды. Неге біз осы «Көктем, жаз, күз, қыс және тағы да көктем», «Пикей», «Любовное настроение» сынды кино түсіре алмаймыз?– Сіз айтып отырған режиссерлар бұл фильмдерді неше жасында түсіргенін ескеру керек. Бізде ондай режиссерлар жоқ, енді қалыптасып келеді. Себебі фильм түсіру өмірді көрген, шекері мен тұзын татқан адамның ғана қолынан келеді. Жастық шақта ондай терең, сұлу фильмдерді түсіру – өте сирек кездесетін құбылыс. Әрине, әлі уақыт көрсетеді. Қазақ киносының жаназасын шығарудың қажеті жоқ.– Жиырма бірінші ғасырдың қазағы ретінде қандай мәселе толғантып жүр? Кинода қандай тақырыптарды қозғап жүрсіз?– Гуманист ретінде адам құқығын бірінші орынға қоямын. Адамның өмірімен ойнауға болмайды. Ол әйел ме, бала ма, ер азамат па, кезбе ме, депутат па бәрібір, кез келген адамның өмір сүруге, өз ойын айтуға құқығы бар. Бақыты үшін күресуге құқылы. Өзім жазған сценарийлерде соны айтқым келеді. Барлығын бір таптаурынға салып тастап, осылай ғана өмір сүру керек деген ойды жойғым келеді. Мен жалғыз емеспін. Таптаурындардан таяқ жеген адамдардың әрқайсысы сонымен күрескісі келеді. Мені осы мәселе толғандырады.– Біраз уақыттан бері «ойжеткен» деген хэштегпен кітап оқу байқауын ұйымдастырып жүрсіз. Тіпті, жеңген адамға ақшалай жүлде беруді қолға алдыңыз. Бұл идея қайдан туды?– Бұл 5-6 жылдан бері ойымда жүрген дүние еді. Біраз уақыт бұрын неге кітап оқу байқауын ұйымдастырмасқа деген ой келді. Орыс клубтарына қарап, қатты таңғалушы едім. Олар өзара клуб құрып, буктрейлер жасайды, әртүрлі кітап оқу жарыстарын өткізеді. Қашан біз осындай дүние жасаймыз? Қашан өзіміздің туындыларды насихаттай аламыз? Санамда осы сұрақтар туындайтын.Өйткені біздің жастар кітап оқығанмен, барлығы қазақ әдебиетінің шығармалары емес. Әлеуметтік желіден көргенім де, қолына ұстағандары да – шетелдік авторлар. Қазақ ешқашан кітап жазбағандай, әдебиет болмағандай әсер қалдырады. Бізде қазақша туындылар жайлы тек үлкен ғалымдар ғана пікір айта алатындай. Мысалы,ешкімге Мұхтар Әуезовтың романына сын айтуға болмайтын сияқты. Оған ешкімнің рецензия жазуға құқығы жоқтай көрінеді. Сонымен қазақ оқырманын қазақша кітаптармен табыстырудың әдісі осы болды. Шынымды айтсам, аяқ астынан басталып кетті. Біртіндеп шарттарын ретке келтірдім. Қазір тұрақты түрде өткізіп жүрмін.– Әдемі әңгімеңізге рақмет, Перизат!

Перизат Мырзахмет: Жақсы актер болмаса, жақсы режиссердің қолынан түк те келмейді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ауырғанда денсаулықты шипалы ететін дәрігердің аялы алақаны мен жылы сөзі. Науқасқа дер кезінде диагноз қойып, ем-шара бере білу де білікті маманның қолынан келетін іс. Сол себепті де қоғам өз ісіне берілген, мамандығын аса жоғары бағалайтын мамандарға арқа сүйейді. Осы тұрғыда ұзақ жыл медицина саласында сәтті қызмет етіп келе жатқан кәсіби маман, өз ісінің шебері, аудандық аурухананың психо-әлеуметтік кеңес беру кабинетінің дәрігері Айткүл Балмахановамен сұқбат жүргізген болатынбыз. &nbsp;&nbsp;– Айткүл Майданбайқызы, есуімізше, бала кезіңізде дәрігер болуды қатты армандаған екенсіз. Сол рас па?– Өмірде қарап отырсақ, әркімнің мамандық таңдау жолы әрқилы. Оныңыз рас. Мен дәрігердің аппақ киіміне кішкентайымнан қызығып өскенмін. Баласының болашағына қай әке де үмітпен қарайтыны анық. Әрі сыншысы да. Қабілетіне де қарап, болжам жасайды. Соған сай &nbsp;бағыт беріп отыратын да осы жанашырың әке ғой. Мен көпбалалы отбасында өмірге келгенмін. Асқар таудай әкеміз әрбіріміздің икемімізге қарай мамандықты &nbsp;таңдауға да әсерін тигізіп отыратын. &nbsp;Соның ішінде маған әркез дәрігерлік жайында, адам емдеу турасында көп ой тастайтын. Мысалдар келтіретін. Содан менің жадымда сол балалық шақтан ақ халат кисем, адам емдесем деген пікір қалыптасты.&nbsp;– Әлемде психолог қызметіне жүгінетіндердің дені – мамандық таңдауда қателескендер құрайы екен деген де дерек бар. Сіз дәрігер болғаныңызға өкінбейсіз бе?– Дәрігер болғаныма қуанбасам, ешқашан өкінген емеспін. Қаламасам осы салада қырық жыл еңбек ете алмас едім. Әрине медицина саласы – жауаптықты, ұқыптылықты, адамгершілікті талап етеді. Қанша адам &nbsp;болса, сонша мінез болады. Сол мінездің бәріне сабыр мен төзімділік керек. Дәрігерлік – ол қиындығы мен қызығы қатар жүретін қызмет. &nbsp; &nbsp;Қоғамның ажырамас бір бөлігі болғандықтан маңызы жоғары деп ойлаймын. Бұл жерде ата-анамның айтқан әңгімелері әсерлі болған шығар. Балмахан атамның кісі емдейтін қасиеті болған. Сол кездерде ауыл-аймақтан ауырған адамдар келіп, атама емделетін болған. &nbsp;Атам түрлі жарақаттар мен жара қараған. Медицина дамымаған тұста еміне шипа іздегендер атамды өздері іздеп тауып отырған. Бәлки, менің мамандығым сол қанмен берілген қасиет болар десем, өтірік болмас.&nbsp;– Осы арада әңгімемізді үзе тұрып, сіздің өмір жолыңызға ойыссақ? &nbsp;– Мен ауданға қарасты Ордазы разъезінде 1964 жылы қарапайым еңбек әулеті отбасында дүниеге келгенмін. Қызылордадағы теміржолшылардың балаларына арналған мектеп интернатында 10 жылдық орта мектепті бітірген соң, аудандық туберкулезге қарсы күрес ауруханасында кіші аяжан болып жұмысқа орналастым. Еңбек өтілім 1981 жылдан басталады. 1985-1993 жылдар аралығында Алматы қаласындағы Медициналық институттың "Емдеу ісі" мамандығы бойынша &nbsp;білім алдым. Қазір дәрігер болып науқастарға қызмет көрсетіп келе жатқаныма &nbsp;қырық жыл болған екен.&nbsp;– "Қай жерің ауырса, жаның сол жерде" дегендей, қай аурудың да жеңілі болған емес. Сіздің салаңыз – тері аурулары екенін білеміз. Басқа да қандай науқастарға көмек қолын созасыз? &nbsp;– Аурудың қайсысы болсын, жанға оңай тимейді. Кез келген дерт емделеді. Бірақ, асқындырып алмай уақытында дәрігерге қаралу керек. Менің контингентіме – тері аурулары, жұқпалы тері аурулары, жыныс жолымен жұғатын аурулар, АИТВ жұқтырған науқастар кіреді. &nbsp;Бір өкініштісі, жылдан-жылға тері аурулары көбейіп бара жатыр. Әсіресе, аллергиялық аурулар өсуде. Оның басты себебі, ауа райының күрт өзгеруінен, шаңды желдердің әсерінен болып отыр. Сонымен қатар, дүкен сөресінде самсап тұрған дәмдеуіш қосылған тағамдар мен газдалған сусындардың да аллергияға қосып отырған үлесі салмақты. Одан бөлек, әртүрлі шаш бояғыш бояуларды да осы қатарға қоссақ, қателеспейміз. Мұндайда науқас дәрігердің кеңесіне құлақ түріп, ұқыптылық танытуы тиіс. Емнің нәтижелі болатынына сеніммен қарап, жақын адамдарының қолдауын сезіну – жақсы әсерін тигізеді.– Қазіргі уақытта еңкейген қарттан еңбектеген балаға дейін аллергияның не екенін жақсы біледі. Бұл аурудың көп тарағаны соншалық, кейбір адамдар аллергияның белгілерін сезінгенде, өздеріне «аллергиямын» деп диагноз қойып, өз беттерінше ем қабылдап жатады. Әрине, бұл дұрыс емес. Қазақстандағы әрбір үшінші адам осы ауру түрімен ауыратын көрінеді. Соңғы жылдары аллергия дерті өршіп тұр. Жалпы аллергияның пайда болуына не түрткі?– Аллергияның маусымдық түрі көп таралған. Шаң-тозаңнан, күннен, шөптен деген сияқты. Бірақ, бізде бұл сала бойынша маман тапшы, жоқтың қасы десе де болады. Науқастарды арнайы облыс орталығына жібереміз. Аллергияның пайда болуына кішкентай балаларда жемістен, экзотикалық өнімнен, тәтті мен шырыннан, ал ересектер арасында шаш бояуы, синтетикалық заттар мен кір жуатын ұнтақты пайдаланғанда пайда болады.– Кей адамдар аллергияның неден пайда болғанын нақты білмейді. Мұндай жағдайда оны дәл анықтап беретін технология бүгінде бар ма?– Аллергияны анықтайтын құрал - аллерготест. Ол құрылғы бізде жоқ. Науқас облыс орталығына арнайы жолдамамен жіберіледі. Егер ауруы асқынған жағдайда Алматыдағы тері ауруларын зерттейтін институтқа анализін жібереміз. Нәтижесі келгеннен кейін, ем қабылдаймыз. Ол орталықтан нақ сараптама қорытындылары келеді.– Бұл кеселді емдеу жолдары қандай? Аллергиядан біржола құтылу мүмкін бе?– Біржола құтыласыз деп кесіп айта алмаймын. Әр адамның қабылдауы әр түрлі. Тіпті, күнде жеп жүрген жемісіңіздің өзінен аллергия болуыңыз әбден мүмкін. Сондықтан тап басып айту қиын.– Аллергия тұқым қуалайды ма? Бұл дертке бейім ата-анадан туған балаларға қандай көмек көрсетуге болады?– Көп жағдайда тұқым қуаламайды. Ата-анасында да болғанның өзінде балаға берілуі сирек кездеседі.Аллергия ішкі және сыртқы фактордың әсерінен жүре пайда болатын ауру түрі. Сондықтан уайымдаудың қажеті жоқ. Тек балаға қолданылмаған тамағын аз-аздан берген дұрыс. Тәжірибе ретінде.– Дерттің медицинада емі бар ма және оның қалай алдын алуға болады? Дәрігер ретінде кеңесіңіз?&nbsp;– АИТВ инфекциясын жұқтырған адамдар алғашқы жылдары өздерін барынша саумыз деп есептейді. Себебі, ауру белгілері көп науқастарда кездеседі. Кейін адам әбден әлсірейді де ЖИТС пайда болады. Осыны сезінген уақыттағы адамның күйін көрген дәрігерге ең ауыры – науқасқа үміт отын жағу, өкініштісі кеш түсінген науқасқа ем тиімсіздігінің жоғарылауы. Өйткені,ЖИТС – бұл аурудың соңғы сатысы саналады. Бүгінде осы дертті жұқтырған 19 адам есепте тұрады. АИТВ инфекциясынан толық айықтыратын ем жоқ. Емі – ол өмір бақи антиретровирусты дәрілерді уақытылы, ұзақ жылдар қабылдау. Тоқтатпау. Инфекция сүйіскенде, жөтелгенде, сөйлескенде, қол алысқанда, түкіргенде, ортақ ыдыс-аяқты пайдаланғанда, киімдерді алмастырып кигеннен, бір төсекте ұйықтағаннан, жәндіктер шаққаннан жұқпайды. Кеңеске келер болсам, әрбір адам салауатты өмір салтын ұстанып, жеке бас гигиенасын сақтап, кездейсоқ жыныстық қатынастан аулақ болғаны жөн. &nbsp;&nbsp;– Бұйырса аз күндерде мектеп түлектері қолдарына аттестат алып, өздері армандаған оқу орындарына қарай жол тартады. &nbsp;Олардың ішінде медицина саласын таңдап отырғандары да бар. Сол жастарымызға қандай тілек айтар едіңіз?– Биылғы мектеп бітіргелі отырған түлектерге айтарым, мамандықтың бәрі жақсы. Егер жүрек қалауымен болса, әрине. Медицина саласына баратын жастардың мынаны білгені дұрыс. Қиын да қызықты, қыры мен сыры әлі толығымен зерттелмеген осы мамандықтың шын иесі болуға лайық болыңыздар. Еліміздің болашағы – жастар. Яғни, &nbsp;сіздерсіздер. Бұл ретте жастарға артылар жауапкершілік те аз емес. Дендеріңіз сау, таңдаған мамандық иесі болыңыздар, дегім келеді.&nbsp;– Отбасыңыз туралы айтып өтсеңіз?– Жанұяда екі ұлым, келінім және немерем &nbsp;бар. Кенжем менің жолымды қуып, бүгінде медицина саласында екінші курс студенті.&nbsp;– Уақыт бөліп, әңгімелескеніңізге рақмет!

Айткүл Балмаханова: Науқас дәрігердің кеңесіне құлақ түруі тиіс

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Білімнің дамуына атсалысып жүрген мамандардың көбі жастар болғанмен, ерте жасында басшылық лауазымға отырғандарды саусақпен санауға болады. Солардың бірі Абылай хан атындағы жоғарғы колледж директорының орынбасары – Берікол Әбдібеков. Берікбол қазір жастармен жұмыс жасап, оларға тәлімгерлік жол көрсетуде. Білім беру саласында жас та болса, бас болып жүрген Берікболдың сұхбатын назарларыңызға ұсынамыз.– Студенттер әлі де онлайн білім алуға мәжбүр. Сабақ үлгеріміне бұл қаншалықты әсер етеді?– Қоғамда болып жатқан жағдайға байланысты карантиннің сақтық шараларын қатаң сақтау мақсатында тек 1 және 4 курстың білім алушылары ғана оффлайн білім алып жатса, ал 2 және 3 курс студенттері онлайн түрде білім алуда. Колледж оқытушылары Platonus &nbsp;автоматтандырылған жүйесі арқылы өздерінің видеосабақтарын түсіріп, оқушының түсінуіне барынша жағдай жасап жатыр. Бұл сапалы білім беруге деген жасалып жатқан &nbsp;мүмкіндік. Әрбір студентпен кері байланыс жұмысы жүргізіліп отырғандықтан, &nbsp;сабақ үлгерімдеріне ешқандай қауіп-қатер жоқ деп айтуға негіз бар.– Онлайн тәрбиені қалай түсінуге болады?– «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы» деп ұлы ойшыл Әбу-Насыр Әл Фараби айтқандай, тәрбиенің &nbsp;өскелең ұрпақ үшін маңызы жоғары. Сондықтан онлайн түрде оқытудың формасы жүргізіліп жатқан жағдайға қарамастан, зум платформасы арқылы жан-жақты бағытта тәрбие сағаттары жүргізіліп, топ жиналысы жасалынуда. Қандай жағдай болса да, бала тәрбиесіне барынша жауапкершілікпен қарауымыз тиіс.– Бүгінде ата-ана жұмысы еселенді. Мұғалімге қойылатын талап та баршылық. Әйтеуір ата-ана мұғалімнің жұмысының қиын екенін сезді. Сіздіңше қалай?– Қазіргі оқыту формасының талабы бойынша ата-аналармен бірігіп, тығыз жұмыс жасау қажеттілігі туындауда. Сондықтан әрбір топ жетекшілері баланың уақытын сапалы өткізу мақсатында ата-аналармен бірлескен түрде жұмыс жасауда. Мұғалімнің жұмысы қиын деп жатамыз, бала тәрбиелеу ата-ана мен мұғалімнің тығыз жұмыс жасауының арқасында жүзеге асатын ауқымды процесс екенін естен шығармаған жөн.– Колледжде ауданнан оқитын студенттер бар. Оларда онлайн емтихан тапсырарда қиындықтар болмады ма?– «Абылай хан» атындағы жоғары колледжінде ауданның білім алушылары көп, дегенмен олардың білім алуына барынша мүмкіндік жасалуда. Интернет желісінің мүмкіндігі төмен аудандарда оқитын студенттердің ата-анасымен байланыса отырып, оң шешім қабылдау жұмыстарын жүргізіп жатырмыз. Сондықтан онлайн емтихан тапсыруда қиындықтар орын алған жоқ.– Жасыратыны жоқ, “мұғалімннің жалақысы көбейді” деп мұғалім болуға асығатындар қатары артып барады. Кәсіби маман қандай болу керек?– Мұғалім болу – екінің бірінің қолынан келе бермейтін мамандық. Сондықтан оның қиындығы мен қуанышы қатар жүретіні сөзсіз. Бүгінде педагог мәртебесі артып, қоғамда өзіндік жақсы жаңалықтар орын алып, жалақылары өсіп, мүмкіндік жасалуда. Дегенмен, сәйкесінше талап та күшейтілуде. Сондықтан кәсіби тұрғыда үнемі білімін жетілдіріп, заман ағымына сәйкес әдіс-тәсілдерді пайдалану арқылы үнемі ізденіс үстінде жүруді талап ететін маман ғана жақсы мұғалім бола алады.– Әр колледжде кітапхана бар. Студенттердің кітап оқуға қызығушылығы қандай?– Жасыратыны жоқ, қазіргі интернеттің дамыған заманында кітап оқитын жастар өте аз. Сондықтан олардың кітапқа деген қызығушылығын арттыру мақсатында &nbsp;оқытушылардың ұсынысымен әртүрлі бағытта 100 оқулық колледж кітапханасына алынды. Бұл жастардың кітап оқуға деген қызығушылығын арттыратыны сөзсіз. Әрине, ол бағытта колледж оқытушылары жан-жақты бағыт-бағдар беру арқылы нәтижелі жұмыс жасауда.– Тіл мәселесі қашанда өзекті. Қайтсек қазақ тілінің мәртебесін көтереміз?– Қай ұлттың болмасын баға жетпес құндылығы ол – тіл мәртебесі. Сондықтан тілге деген құрмет, ана тіліне деген махаббат отбасынан басталуы тиіс деп ойлаймын. «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте», деген сөзді үнемі өскелең ұрпақтың бойына сіңіруге тырысамын. Жүрегі қазақ деп соққан әрбір сәулелі жас бұл тақырыпта өзіндік жауапкершілікті сезінуі қажет.– Білуімізше колледж директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасарысыз…– «Абылай хан» атындағы жоғары колледж директорының тәрбие жұмыстары жөніндегі орынбасары қызметін атқарып жүргеніме биыл үшінші жыл. Іс-тәжірибем аз болса да, жасап жатқан жұмысыма деген жауапкершілігім өте жоғары. Әрбір маман өз ісіне жауапкершілікпен қараған жағдайда ғана нәтижеге жетеді. Сондықтан &nbsp;жауапты қызметке лайықты болып, әрбір баланың жүрегінен жол табу – мен үшін басты мақсат!– Берікбол сізді мұғалім ретінде танимыз. Ал еріктілікке қалай келдіңіз?– Ерікті жастармен тығыз жұмыс жасайтындықтан, бұл бағыт мен үшін таңсық емес. Сондықтан колледж директоры Дүлдүл Руслан Кажденбекұлының қолдауымен үнемі қайырымдылық шараларын ұйымдастырып, еріктілер қатарынан көрініп жүргеніміз біз үшін – азаматтық міндетіміз деп білемін.– Автоволонтерлікте қандай қиындықтар бар?– Айтарлықтай қиындық бар деп айта алмаймын, «сабақты ине –сәтімен» дегендей, әрбір бастама жауапкершіліктің арқасында жақсы нәтижемен аяқталып жатады. Ол үшін қоғамды, адамдарды үлкен жүрекпен қабылдап, жақсылық жасауға ықылас болса жеткілікті дер едім!– Сұқбатыңызға рақмет!&nbsp;

Қызылордалық мұғалім еріктілікпен айналысуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Жерлесіміз Дінмұхаммед Ақпан М.В.Ломоносов атындағы Мәскеу Мемлекеттік Университетінде оқиды.&nbsp;Жас ғалымның жеткен жетістігі көп. Ол мектеп қабырғасында жүріп-ақ, түрлі интеллектуалды сайыстарда шыңдалды, химия пәні бойынша өткен халықаралық олимпиадада, Корея Респуб­ликасында өткен халықаралық «Жас ғалым» ғылыми жобасында жүлдегер атанды. Ой-өрісі өзгеше, ізденісі ерекше жаспен жақында әңгімелесудің сәті түскен еді.‒ Әне-міне дегенше, 2021 жыл бітуге таяу. Сіз үшін бұл жыл қандай сәттерімен есте қалды? Жас ғалым ретінде айтыңызшы, жылдың сізге берген мүмкіндігі қандай?‒ Бұл жыл аса күрделі болды. Сонау Ұлы Отан соғысынан бері адамзат біріге ешбір сынаққа қарсы тұрған жоқ. Бірақ әр қиыншылық бізді бір жақсы нәрсеге үйретеді. Мысалы, ендігі жерде адамдар ғылым мен білімнің болашаққа бастайтын жалғыз ұғым екенін түсінді. Ғалымдарды бейбіт күннің батыры деп мәртебе көрсетті. Жеке менің ғылыми жетістіктерім үшін бұл жыл сәтті болды десем болады. Биыл көп өлшемді комплекстік кеңістіктің ішіндегі нақты кеңістіктерге классификация жасайтын теорема дәлелденді. Ломоносов конференциясында нәтиже жоғары бағаланды. Жаз айынан бастап қазіргі күннің ең мықты математиктерінің бірі, физика-математика ғылымдарының докторы, Ломоносов атындағы Мәскеу Мемлекеттік университетіндегі механика-математика факультетінің профессоры Андрей Ошемковпен бірлесе жұмыс бастадым. Дифференциалды геометрия бағытында маңызды теоремаларға қол жеткіздік. Жаңа математика тілінде мұны «Нийенхейс геометриясы» деп атайды. Қысқаша айтқанда, жанама кеңістікте берілген арнайы операторларды классификациялау. Бұл бағытта үш халықаралық конференцияда баяндама жасадым. Әлі де атқаратын жұмыс көп, себебі әр шешілген есеп астында жаңа он сұрақ жатады.Осы жылы мені 1,5 айлық дискретті геометрия бағытында құрылған жазғы бағдарлама үшін Мәскеу Физико-Техникалық Университетіне шақырды. Онда біз ұсынылған есептер бойынша ізденіс бастадық. 1999 жылы екі өлшемді Морс-Максвелл теориясы құрылса, оны әрі қарай көп өлшемді деңгейге жеткіздік. Бұл бағыт бойынша да мақалалар дайындалуда.‒ Математика шынымен қиын ғылым ба? Көбіне қиын есептің жауабы логикаға салып ойланғанда қарапайым болып шығады ғой. Дегенмен кей сәттерде сізде есептің жауабын таба алмай қаламын-ау деген қорқыныш бола ма?&nbsp;‒ Сізге кез келген ғалым-математик ең алдымен «математика – тіл» деп жауап береді. Шынымен де, жан-жағымызда болып жатқан әр құбылыс, қимыл математика тілімен жазылады. Оның өзге филологиялық тілдерден айырмашылығы – «ережеден өзгешелігі болмауы», яғни қазақ тілінде жуанға жуан, жіңішкеге жіңішке жалғанады десек: кітап деген кірме сөз бар. Математикада мұндай ерекшеліктер болмайды. Сіз санды екіге көбейтсеңіз жұп болады, бірақ мына сандардан басқасын деп айта алмайсыз. Ол – теорема, ол әрқашан дұрыс. Атақты физик Ричард Фейман: «математикада қиын деген не? Есеп шықса түсінуге болады, яғни қиын емес» деген. Әрине бізді ең алдымен жауабы қызықтырады. Мысалы, екі нүктені алайық, бірі екіншісінен жоғары болсын. Ешбір күш әрекет етпей бір нүктеден екіншісіне жіберсек, уақыт жағынан ұтымды траектория қандай? Көбі түзу сызық дейді, бірақ жауабы арнайы қисық – брахистохрона. Міне осы секілді жағдайлар жиі кездеседі, күтпеген жауаптар бәрімізді қызықтырады. Есепті шешу дегеніміз отыра қалып шығара бастау емес, олай болмайды да. Алдымен сенің алдыңда адамдар қандай нәтиже алғанын түсіну қажет, оларды зерделіп өзіңе ұнаған бағытта есепті шығарған жөн деп санаймын. Қазіргі таңда математика өте кең ғылым, мысалы алгебрамен айналысатын ғалым геометрияны түсіне қоймайды.‒ Жыл сайын математика тақырыбында түрлі жобалар қолға алынады. Ал соңғы уақытта бұл ғылымға енген өзгеріс бар ма?‒&nbsp; Математика өзге ғылымдарға қарағанда консервативті. Түбегейлі өзгерістерді жақтыра қоймайды. Физикада алдында болған теорияны кеңейтетін жаңа теория құрылса – бұл өзгеріс, басқа ғылым салаларында да осындай.‒ Академик Асқар Жұмаділдаевтің есебін шығарып, бақ сынап көрдіңіз бе? Есептің әлі күнге жауабы табылмауына не себеп деп ойлайсыз?‒ Математика глобальді тұрғыда үшке бөлінеді: алгебра, геометрия және анализ. Асқар Серқұлұлының есебі алгебра мен сандар теориясы бағытында, ал мен геометрия және анализ бағытында жұмыс істеймін. Жалпы бәріміз математикпыз десек те, айналысатын облыстарымыз тым бөлек.&nbsp; Есептің ұзақ жылдар бойы шықпауы математикада қалыпты жағдай. Мысалы, Ферма теоремасы үш жүз жылдан аса уақыт шешімін таппады.&nbsp; Неге мына есепті шығарған жоқсыз деу, дәл солай ақынға келіп «мына тақырыпта поэма жаз» дегенмен тең. Математика қатал ғылым болса да, мұнда да шабыт пен идея керек.‒ Өзіңізді дамыту үшін жаңадан не үйренгіңіз келеді?‒ Тек қана ғылыммен айналысу, менің ойымша қате. Ми деген кез-келген бұлшық ет секілді шаршайды, сол себепті қалыпты режимде оны демалдыру қажет. Өзіме теңіз ұнайды, теңіз жағасында кешқұрым серуендеп сан алуан ойларға батып жүру мен үшін демалыс. Жылы күннің шуағы мен толқындаған суға шомылу бар күйзелісті алып кететін секілді. Сол себепті серфингті үйренсем деймін. Тағы бір маған рахат әкелетін физикалық жаттығу – атқа міну. Бала кезімнен атқа көп міндім. Қазір Мәскеуде жүріп ауылдағы сол кездерім еске түседі. Физикалық жаттығулар мидағы кернеуді алады, ми шаршауы физикалық шаршауға қарағанда аса ауыр тиеді.‒ Математиканы академик есекке теңейді. Адамзаттың бар жұмысын атқарғанмен, қадірсіз дегені ғой. Ал сіздің теңеуіңіз қандай болар еді?‒ Шынымен де математика бар ғылымның аппараты, барлығы қолданады. Бірақ оның қадірі жоқ дегенге келіспеймін. Бір ғасыр бұрын адамдар ғалымдарды жақсы танитын еді, олар қазіргі теледидардағы жұлдыздар секілді болған. Уақыт өте келе адамдар мұны ұмытты. Біз жалақысы аз, ешкімге қажеті жоқ нәрсемен айналысатын жұмысшыларға айналдық. Коронавирус кімнің кім екенін анық көрсетті. Вакцина ойлап тапқан – ғалым, цифрлы технологияны дамытқан да – ғалым болып шыға келді.Менен ақыл сұраса: жерде жүріп күлгеннен, аспанға қарап армандаған артық дер едім. Ал аспанға, ғарышқа адамды алып баратын ғалымдар, олардың ғылымдағы жетістіктері.‒ Сұхбатыңызға рақмет!

Жерлесіміз халықаралық «Жас ғалым» ғылыми жобасының жүлдегері

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгінде эстрадалық әуен мен жанрішілік ағымның танымалдыққа ие болуы классикалық музыкадағы тыңдарман санын азайтуда. Содан болар, әнге әуес жас өрен кәсіби білім аларда академиялық вокалдан бойын аулақ ұстап, эстрадалық ән айту мәнерін игеруге тырысады. Оған саладағы коммерциялық мүмкіндік, аудитория аясы секілді артықшылық әсер етсе керек. Әйтеуір, академиялық вокал өкілі өнерге адал, жанкешті күйде кенже қалып келеді. Осы орайда жас вокалист Саят Сақитжанмен тілдесіп, музыкадағы соңғы үрдіс төңірегінде өй бөлісудің сәті түсті.– Саят, сізбен тетелес буынның негізгі таңдауы заманауи поп-музыкаға жақындау. Сондықтан әңгімені неліктен академиялық вокалды таңдағаныңыздан бастасақ…– Дұрыс айтасыз, қазір жастардың талғамы, танымы, дүниені қабылдау өресі мүлде бөлек. Буынның қалыптан тыс ойлау жүйесі өнерден де байқалады. Мәселен, сіз айтып отырған үрдіс жалғыз академиялық вокалға қатысты емес, бүтін классикалық музыкаға тән мәселе. Қоғамда классикалық музыканы еуропалық стиль немесе ақсүйектердің ермегі деп қабылдайтын келте түсінік әлі де болса жойылған жоқ. Кедергі осында. Бұл уақыт еншісіндегі өзгеріс деп ойлаймын.Өзіме келер болсам, мен Аралдың тумасымын. Бала кезден музыкаға аңсарым ауып, мектеп қабырғасында жүріп-ақ болашақ туралы армандай білдім. Түрлі жанрдағы ән орындап, музыкаға ынтамды ұштадым. Ізденсем деген адамға мүмкіндік мол емес пе? Ғаламтордан атақты әншілердің мәнерін, дауыс ырғағын қайталау арқылы жаныма жақын жанр опера екенін түсіндім. Сол себепті, мектеп бітірген шақта мамандық таңдауға қатысты мәселе болмады. Түйсігім академиялық вокал мамандығын игеру қажетін сездіргендей. Осылайша 2018 жылы Қызылорда қаласындағы Қазанғап атындағы музыка колледжіне оқуға қабылдандым.– Сіз үшін классикалық музыка несімен құнды?– Әлем музыкадан құралады. Байқасаңыз, біз жабырқаған немесе қуанған сәтте музыкаға жақындаймыз, ішкі сезімдерімізбен мәндес иірім іздейміз. Себебі адам сезімге тәуелді. Оған қоса әуендегі сезім иірімі бірде тасып, бірде байсал тартып, автордың толғанысы жаралы жанымызды жазады. Сезімнің бәрін классикалық музыкадан табуға болады. Оның үстіне Иоганн Себастьян Бах, Вольфганг Амадей Моцарт, Людвиг Ван Бетховен, Рихард Вильгельм Вагнер, Петр Ильич Чайковский секілді данышпандардың шығармасын тыңдаудың өзі эстетикалық ләззат сыйлайды. Олардың ғажайып туындысы, ерекше стилі музыканың даму бағытын айқындады. Сондай-ақ классикалық музыканың басқа жанрдан ерекшелігі өміршеңдігі дер едім. Ғасыр өтсе де бүгінге жетіп, назарда қалу да үлкен жеңіс. Мысалы, поп-музыка жанрындағы орындаушының халық жадында ұзақ сақталуы қиын. Осы себептен де бұл бағыттың өлшемін, өнегесін, маңызын сезінуге болатындай.– Жасыратыны жоқ, классикалық музыканың тыңдарманы аз. Вокалистер ортасында «классикалық музыка тыңдарманы ақылды болу керек» деген әзіл-шыны аралас пікір де кездеседі. Рас, музыканың негізгі қызметі ақыл емес, эмоция жеткізу екенін ескерсе, бұл қарсы аргументке жатпас. Сіздің ойыңызша, бұл бағыттың тыңдарман жоғалтуына не себеп?– Орынды сұрақ. Алдымен жанр түрлерінің көбейгенін естен шығармау қажет. Өткен ғасырға дейін халықтың сұранысындағы музыка жанры санаулы болмаса да, аз еді. Ал бүгінде мыңдаған жанр таңдау аясын кеңейтті. Таңдау бар жерде бір бағыттың ұзақ сақталуы мүмкін емес. Оның үстіне адамзаттың өмір сүру салты өзгерді. Жұмыста, көшеде жылдамдық артты. Соған орай ойнақы ырғақты, жеңіл әуен қажеттілікке айналғаны бар.Тағы бір басты себеп, операны тұралатқан – нарық талабы. Коммерциялық мүдде тұрғысында музыкалық өнім өз-өзін ақтамаса, танылу қиындау. Ал танылмаған өнім пайда әкелмейтіні белгілі. Міне, осындай бір-бірімен тығыз байланысты әлеуметтік жүйе осы күйге түсірді. Әрине, жағдай соншалықты &nbsp;мүшкіл деген орынсыз болар. Қазір классикалық музыканы дамытып, танымал етуге жұмыс істейтін авторлар, топтар жетерлік. Тіпті классиканың сарқыншағына айналған неоклассика жанры да жанданып келеді.– Әтір иісін Франциямен байланыстыру секілді классикалық музыканың «дыбыс бояуын» да Еуропа мәдениетінен хабар береді деген таптаурын бар. Анығы, аспаптық музыка жайында. Сіздің ойыңызша классикалық музыкада қазақ қолтаңбасы бар ма?– Маған классикалық музыканың өзге бағыты туралы айту әлі ерте шығар. Сондықтан тек опера жанрындағы қазақ қолтаңбасы туралы ойымды білдірейін. Операда Лучано Паваротти, Монсеррат Кабалье, Андреа Бочелли, Хосе Каррерас секілді тұлғалар ұлтының абыройын асқақтатқаны білеміз. Қазақ халқынан да танымалопера әншілері шыққан. Әлібек Дінішев, Ермек Серкебаев, Күләш Бәйсейітова, Кәукен Кенжетаев секілді дара тұлғалар Қазақстанда ғана емес, әлемдік дәрежеде лайықты өнер көрсетті. Кейінгі толқынның қатарында Майра Мұхамедқызы, Толқын Забирова, Сүндет Байғожин, Талғат Күзембаев секілді кәсіби майталмандарды айта аламын. Аталған әншілердің барлығынан үлгі алып, өнерде бет түзейтін тұлға санатына балаймын. Сондықтан ән өнері қанына сіңген қазақтан әлі талай мықтының шығары анық.– Сұхбатыңызға рақмет!

Аралдық вокалист түрлі жанрда ән орындайды

Өнер – мәдениеттің ортасы

Қызылордалық ару «ORKEN’S» сұлулық студиясын дамытуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Қоршаған орта мен тіршілік иелерін қорғау – алты жасар баладан алпыстағы қартқа дейін әрбір адамға парыз. Осы орайда Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің аға оқытушысы, географ-эколог ғалым Оразхан Айдаровпен 1 сәуір – халықаралық құстарды қорғау күніне орай әңгіме өрбіткен едік.– Адамзат баласы табиғатпен тікелей байланыста. Табиғат-ана дейтініміз де содан. Алайда ашкөздігі мен санасын билеген тұрмыстың салдарынан тіршілік иелеріне түрлі зиян келтіретін де – адам. Өңірдегі құстардың хәлі қалай?– Құстардың адамдар өміріндегі, табиғаттағы ерекшелігі мен қасиеттерін білген адамзат 1868 жылы Австрияның Венасында алғаш рет құстарды қорғау туралы ресми шешім қабылдаған. Халықаралық «Қызыл Кітапқа» құстардың 209 түрі мен 83 түр тармағы енсе, елімізде 56 түрі енгізілген. Сырдың сол жағалауындағы үлкен көлемді тың жерлердің ауыл шаруашылығына игерілуі, Жаңақорған, Қызылорда, Қазалы массивтерінің пайда болуы көптеген түз жануарларының өміріндегі биологиялық ырғақты бұзды. Суды ауыл шаруашылығында ысырапсыз пайдалану су тапшылығы мәселесіне әкеп тіреді. Көптеген тоғайлықтар кесіліп-өртеніп, ондағы құстар, жан-жануарлар мекенін солтүстікке, Қызылқұмға қарай жылжытуға мәжбүр болды. Әсіресе, су құстары көл айдындарының тарылуына байланысты Ақтөбе облысы, Торғай өңіріне қарай қоныстана бастады. Көпжылдық шаруашылық әрекеттің салдарынан өңірдің жануарлар әлемі жұтаңдап кетті, олардың көбісі қорғауды, көбейтуді қажет етеді. Тіпті, біразыҚазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілді. Соның ішінде құстардан – алакөз сүңгуір, жыланжегіш қыран, дала қыраны, қарақұс, бүркіт, аққұйрықты субүркіт, жорға дуадақ, қарабауыр бұлдырық, ақбауыр бұлдырық, қылқұйрық бұлдырық, қоңыр кептер, үкі, қызғылт бірқазан, бұйра бірқазан, сары құтан, кіші аққұтан, қалбағай, қарабай, қара ләйлек, сұңқылдақ аққу, дуадақ, ителгі, ақтырна, ақбастырна аталған тізімге енген. 1997-2005, 2007-2014 жылдар аралығында жүргізілген бақылау бойынша Сырдарияның жағалауындағы және төменгі ағысындағы су айдындарында бұл өңірде сирек кездесетін құстар тіркелді. Олардың қатарында бірқазан, су құзғыны, құтан (ақ, сары), безгелдек, дуадақ бар. Ал қызғылт бірқазан, кіші аққұтан, сары құтан, мәрмәр шүрегей 80 жылдары ғана Қамыстыбас, Бөген, Телікөл көлдерінде кездескен болса, қазір бұлар туралы ешқандай мәлімет жоқ. Тарихи күнделікке көз жүгіртсек, Жалбағай соңғы рет 1986 жылы Телікөл-Шиелі каналдарының бойынан тіркелген. 1982 жылы Сарысу өзенінің төменгі ағысында «Злиха» метостанциясы маңында ләйлек құсы кездестірілген. Ол – біздің өңірге таңсық құс.Облыс аумағында аң-құстардың санағын жүргізіп отыратын 11 аңшылық шаруашылық пен 3 қорғалымды аумақ жұмыс істейді. Субүркіт те соңғы 20 жыл ішінде сиреп кетті. Ал дуадақ болса шөл және шөлейт жердің өте сирек кездесетін құсына жатады. Облыс аумағында жорға дуадақ Қаратау мен Сырдария аралығындағы жазықта, Қызылқұмда аздап кездеседі. 1989 жылы Қызылқұмда жорға дуадақтың көп екендігі анықталса, қазір өте сирек кездеседі. Соңғы жылдары Аралдың құрғап кетуіне байланысты жануарлар мен құстар мекенін солтүстікке, Торғай даласына қарай өзгертуде. Өңірде құстардың түрлері 319-дан 168 түрге дейін азайды. Ұялайтын жерлердің азаюына байланысты, Сырдарияның атырау тұсында 38 түрі ғана қалған деген мәлімет те бар. Олардың өзі қорғауды қажет етеді.Көктем – құстардың ұя салып, жұмыртқалайтын кезі. Осы кезде оларды атуға тиым салынады. Бірақ құсты қорғау онымен ғана шектеліп қалмау керек… Олардың тыныштығын бұзбауды да ойластыру қажет. Өйткені күн жылысымен тоғай іші мен дария жағасындағы алқаптарда бау-бақшалыққа жер ашу жұмыстары жүргізіліп кетеді. Адамдардың іс әрекетінің салдарынан тоғайлықтардың ағаштары кесіледі, өрт болады. Міне, осыны қатты бақылауға алу қажет.– Ата-бабаларымыз ауа-райын құстар арқылы ажырата білген. Сыры неде? Табиғат апаттарын алдын ала ескертетін де құстар екен…– Мұның сыры, тіршілік иесін қорғау идеяларының туындауы қазақ халқының әлімсақтан, өте ертеден табиғатпен етене байланысып келуінде. Асан Қайғы бабамыз Сыр бойына келгенде «Е, Сыр жағаң жар екен, әр бұтаның түбінде бір асым етің бар екен» деген екен. Яғни, Сыр бойы тоғайының, өзен-көлінің аң-құсқа бай екендігін осы суреттеуден-ақ көруге болады. Сондықтан баршамыздың парызымыз – табиғат байлығын сақтап, оның қорын молайтып, болашақ ұрпаққа аман есен жеткізу.Қыста торғайлар ұясына мамық тасыса, күн кенеттен қатты суып кетеді. Қыстыгүні әтеш бір аяғын көтеріп тұрса, аяз басталады. Үйрек бір аяғымен тұрып, басын қанатының астына тықса, аяз болады. Аязды күні қанатын желпінсе, аяз басылады, құстардың ерте келгені, көктемнің жылы болғаны, құстар ұясын күн беткейге салса – жаз салқын болады, құстар күзде төмен ұшса, қыс суық, жоғары ұщса, қыс жылы болады. Құр, шіл қардың астына тығылса, ұзамай боран басталады деген болжам бар. Қырғауыл мазасызданып, қатты айқайласа, жер сілкінетін көрінеді. Қыста қаздар қаңқылдаса, күн жылиды, аяғын бауырына тығып жатса, күн суытады немесе боран ұйытқиды.Кешегі Түркиядағы жер сілкінуден кейін еліміздің кей аймақтарында да күтпеген жерден белгілері байқалды. Осы жер сілкіну нышандарын аң-құстардың мына мінездерінен аңғаруға болады. Жер сілкінетін кезде құстар қым-қиғаш ұшып-қонып, улап-шулап дәйексізденеді, құмырсқалар илеуінен безеді, қыңсылап, кейде мезгілсіз ұлып мазасызданады, мысықтар жер тырналап, мияулап үйден қашып шығуға тырысады, жыландар топтанып өзге жаққа көшеді, кесірткелер өз мекенінен жедел қоныс аударады, атжалмандар мен тышқандар інін тастап, топ-топ жиналып әбігерге түседі, ерсілі-қарсылы жүгіріп, кейде өзара таласады, жылқы оқыранып, сиыр мөңіреп, қой маңырап, шошқа мен үй қояндары безек қағып, тыным таппайды. Демек табиғат анамен түсінісетін құстардың өз тілі бар.– Сұқбатыңызға рақмет!

Қызылордалық географ құстарды күтіп баптаудың қыр-сырын айтты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Қорқыт ата мемориалдық кешені – түбі бір түркі жұртының тәу ететін қасиетті мекені. Мың жылдан астам тұтас бір дәуірді межелеген ескерткіш әлі де адамзат баласының қызығушылығын туғызып келеді. Әлемнің әр қиырында тарыдай шашырап жүрсе де, түркілер атақты абызды ұлы бабамыз деп дәріптейді. Қазақ топырағына қадам басқан сәттен Қорқыттың мәңгілік мекеніне арнайы ат басын бұрады. Келушілерге Қорқыт ата мемориалды музейінің ғылыми қызметкері Айгүл Бермаханова кешенді таныстырады. Ол Халықаралық гуманитарлы-техникалық университетінде білім алған. Ағылшын тілі пәнінің мұғалімі.– Мемориал жайлы қызықты деректермен бөліссеңіз…– Әрбір стелла әр тарапқа қаратып тұрғызылған құлпытастарға ұқсайды. Жоғары жағы кеңейе келіп, шөміш пішінінде түйісетін стеллалар қобыз бейнесін көрсетеді. Оның түйісер түбіндегі орталық тесігінде 40 металл түтік бар. Олар жел соққан кезде қобыз сарынымен үндес дыбыс шығарады. Аңыздарда айтылған тәрізді Қорқыт ата мазарында соққан желге үн қосатын қобыз қойылған.– Туристерге Қорқыт ата кешенін сіз таныстырады екенсіз. Олардың басым бөлігі қай елден келеді?– Мемориал кімді бол¬сын тамсандырмай қоймайды. Сондықтан бұл жерге ат басын бұратындардың қарасы қалың. Өз елімізден бөлек шетелдің азаматтары арнайылап келіп жатады. Иә, маған тікелей берілген жауапкершілік осы. Келушілерге кешенді аралатып, таныстырып өтемін. Туристердің көпшілігі Германия, АҚШ, Қытай, Түркия, Франция елдерінен келеді.– Былтыр қанша “қонақ” келді?– Жоғарыда атап өткенімдей, бізге көп турист келеді. Барлығына егжей-тегжейлі түсіндіреміз. Бастысы, ұлттық нақыштағы киіммен қарсы алып, ерекшелігімізді көрсетеміз. Жалпы шетелден 400-ге жуық турист келді.– Өзге тілдерде еркін сөйлейді екенсіз…– Үш тілді еркін меңгергенмін. Орыс, ағылшын тілдерінде экскурсия жүргіземін. Тіл меңгеру оңай емес, дегенмен барлығына да алдымен қызығушылық таныту керек.– Қандай іс-сапар болсын басы-қасында өзіңіз жүресіз. Қиындық тудырмай ма?– Жұмысым қатты ұнайды. Азанда барып, кешке қайту керек деген қағида жоқ. Іс-сапарға қай кезде бару керек, сол уақытта шығамыз. Қызығушылықпен, жақсы көріп істеген істің ерте-кеші болмайды деп ойлаймын. Өзге адамдармен танысамын, достарым көбейеді. Білмегенімді біліп, ерекше ақпаратқа қанық болатын кездер болады.– Бірыңғай ұлттық киім киесіз. Арнайы тіктіресіз бе? Ұлттық нақыштағы әшекейге де қызығушылығыңызды байқадық…– Ұлттық киім киіп жүрген ұнайды. Экскурсия жүргізуге арнайы тіктірілген униформаларымыз бар. Қамзол, кәжекей кигенде көптеген адамдар қызығып бірге фотоға түсіп жатады. Қазақы нақышта жасалған әшекейлер көп. Ұлттық бұйымдарды тағып, неге туристердің қызығушылығын тудырмасқа (күліп)?!– Оқырманды қуантатын қандай жаңалықтарыңыз бар?– Қорқыт ата кешенін қайта жаңғырту жобасы жүзеге асты. Ескерткіш заманауи бейнеге енгелі мұнда тәу етіп келушілер қатары еселеп артты. Қайта жаңғыртудан соң ескерткіш еңсесі 12 метрге, ол орналасқан жердің өзі (тұғыры) 2,5 метрге биіктеді. Бұған қоса, амфитеатрды жағалай бауырлас түркі елдерінің туы немесе ұлттық нышандары сап түзеді. Оған екі жылда бір мәрте өткізілетін «Қорқыт және Ұлы дала сазы» өнер фестивалі кезінде тутұғыр орнатылды. Бұрынғы ескі темірбетон материалдарды мрамор мен ұлутастар ауыстырды. Ал «Батыс Еуропа-Батыс Қытай» автожолынан арғы бетіндегі «Қорқыт ата зиярат ету орталығынан» осы ескерткіш кешенге дейінгі, одан «Ақсақ қыз» кесенесіне дейінгі аралыққа жүргіншілер жолы салынып, жарықтандырылып, аумақ түгел абаттандырылды.– Әңгімеңізге рақмет!

Қорқыт ата мемориалды музейіне туристердің көбі шет елдерден келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> 2022 жыл «Қайсар» футбол клубы үшін жемісті кезең болды. Маусым қорытындысы бойынша біріншіліктің күміс жүлдесін еншілеген команда келер жылы премьер-лигада ойнауға мүмкіндік алды. Бұл – футболшылардың жасыл алаңда жарқын ойын көрсеткенінің белгісі. Біріншілік барысында сәтті ойын көрсетіп, «жыл жаңалығы» болған футболшылар да болды. Соның бірі – Әділбек Жұмаханов. Ол жыл қорытындысы бойынша біріншіліктің «ең үздік қорғаушысы» атанып, жанкүйерлерді бір серпілтіп тастады. Әлем чемпионаты қарсаңында үздік қорғаушы болған Әділбекті әңгімеге тарттық.– Әділбек, үздік қорғаушы болуыңызбен құттықтаймын. Бұл мансабыңдағы мерейлі сәттің бірі болар…– Рақмет. Жаңалықты естігінде қуанғаным жасырын емес. Бас бапкерлер мен команда капитандары арасындағы сауалнамаға сәйкес үздік атандым. Бұл жетістік одан әрі ширауға мүмкіндік сыйлады. Мансабымдағы қуанышты жағдайдың бір көрінісі десем болады. Мұндай қуаныш ең бірінші Қазақстан жастар құрамасына одан кейін Қазақстан ұлттық құрамасына шақырту алғанымда болды. Жетістіктерді одан әрі жақсарту үшін тынымсыз еңбек етемін.– Инсайдтарға жүгінсек, жыл басында «Қайсарға» келуіңіз қызықты оқиғаға үйлесіпті. Қызылордаға қоныс аудару бірнеше мәселенің шешімін табуға мүмкіндік сыйлаған көрінеді…– Иә, ойламаған жерден «Қайсарға» тап болдым (күлді). Негізі биыл туған жерімнің бас командасы- «Атыраудың» намысын қорғауым керек болған. Оқу жаттығу жиынын да сол командамен өткізіп, премьер-лигаға қызу дайындық жүргіздік. Бас бапкер Константин Горовенкомен тығыз байланыс орнатып, жолдастық кездесулерде негізгі құрамда ойнап жүрдім. Елге келгеннен кейін жағдай өзгерді. Көбіне қосалқы құрамда қалып, ойынның тек екінші жартысында қосылуға мүмкіндік алып жүрдім. Бұл тәжірибемді одан әрі шыңдауға жеткіліксіз болды. Сондықтан жаңа ұсыныстарға ашық болдым. Ол кезде бірінші лиганың маусымы басталуға жақын қалған. Орайлы сәтте «Қайсардан» ұсыныс түсті. Команда капитаны Мақсат Байжановпен тағы бір маусым доп тепкім келді. Ел футболының аңызына баланатын Мақсат ағамызбен бір командада ойнау кез келген аяқдопшының арманы десек болады. Мұндай мүкіндік алғаш рет 2020 жылы «Атырауда» болды. Биыл екінші мәрте осы мүмкіндікке ие болдым. Тәжірибесі тоғысқан ойыншыдан үйренеріміз көп. Сондықтан ұсынысты қабыл алып, Қызылордадан бір-ақ шықтым. Негізгі құрамда ойын көрсетіп, жақсы маусым өткіздім.– Келер жылы жанкүйерлер Жұмахановты «Қайсардан» көре ала ма?– «Атырау» футбол клубымен келісім шартым бар. Биыл «Қайсарда» жалда ойнадым. Ол жақта бапкерлік құрам өзгерді. Жаңа жаттықтырушы Виталий Жуковский мені «Атыраудан» көргісі келеді екен. Әзірге нақты шешім жоқ. Әрине, көп мүмкіндік берген «Қайсарда» мансабымды одан әрі жалғастырғым келеді. Бірақ құжат шешеді. Сол себепті алдағы жоспарым белгісіз.– Маусымды өзіңмен түйіндесек. Чемпионатта жеңімпаз болуға не жетіспеді?– «Қайсар» – биыл Қазақстанда ең көп ойын өткізген ұжым. Сәуір айынан бастап қарашаға дейін 36 кездесу өткізді. Чемпионаттан бөлек, Қазақстан кубогында ширек финалға дейін өтіп, үлкен жаңалық жасады. Топтық кезеңде премьер-лига өкілдерін жеңіп, сенсацияға тап болдық. Тығыз график «Қайсардың» біріншіліктегі кейбір ойындарына әсер етті. 10 күнде 3 матч өткізген кез болды. Футболшылар қалыпқа келу процесін атқара алмады. Сондай сәтте ұпай жоғалтып, негізгі бәсекелесіміз «Оқжетпестен» қалып қойдық. Бірақ жеңімпаз болған «Оқжетпестен» ұтылған жоқпыз. 3 рет кездесіп, екеуінде жеңіп, біреуінде тең нәтиже көрсеттік. Бұл көкшелік командадан мықты екенімізді дәлелдейді.– Әлем чемпионатына ойыссақ. Қай құрамаға жанкүйерсіз?– Португалияға қолдау көрсетіп жатырмын. Криштиану бастаған футболшылардан үмітім көп. Биыл титулды жеңіп алатындай мүмкіндігі бар. Құрамы да керемет. Бруно Фернандештың ойынын сүйсініп қараймын. Топтық кезеңде Уругваймен өткен ойында дубль жасап, Португалияға керемет жеңіс сыйлады. Бруноның соққан голынан кейін плей-офқа жолдама алды. Енді финалға дейін жету оңай болмасы анық. Бірақ ширек және жартылай финалда Франция, Испания, Англия секілді құрамалармен кездесіп жатса, Португалияның жеңісіне сенімім мол.– Қазір әлемде футбол саясаттың бір құралы есебінде көрініп жүр. Мұны әлем чемпионатынан да аңғардық. Кәсіби футболшы ретінде алып қосарыңыз бар ма?– Осы кезге дейін футбол достыққа, татулыққа шақыратын спорт түрі болып саналды. Әлі сол қалпында деп есептеймін. Иә, Катарда жағымсыз жайттарды көрдік. Германияның сурет арқылы не айтқысы клегенін білдік. Катар ислам мемлекеті болғандықтан теріс пиғылдарға шектеу қойды. Меніңше, құптарлық іс. Еуропа оның ішінде Германия қазір жағымсыз жаңалықтармен әлемді таңқалдыруда. Сол жаңалықты, яғни бір жыныстыларды одан әрі нәсихаттауды әлем чемпионатында жалғастырғысы келді. Гюндоган секілді мұсылмандары бар құраманың мұндай әрекеті ұят. Сондықтан футбол саясатқа айналмауы керек.

«Қайсар» футбол клубының футболшысы Қазақстан ұлттық құрамасына шақырту алды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Киелі қармақшы жері жыраулық өнерімен елдің қошеметін иеленсе, спортымен де көпті таңқалдыруда. Боз кілемде белдесіп, жеңіс туын желбіретіп жүрген балуандар мен мақтан тұтар спортшылар жетерлік. Осындай жас өрендерге қандай жағдай жасалған, олардан қандай үміт күтеміз деген сұрақтармен аудандық дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Нұрбол Мырзабаевпен тілдескен едік.– Нұрбол Төлендіұлы, алғашқы сұрақты өзіңізден бастасақ. Сіз спортқа қалай келдіңіз? Бала кезден спортқа құмарттыңыз ба? Кім болсам деп армандадыңыз?– Осы ауданда 6-7 жасымда спорт мектебінің күрес бөлімшесіне қабылдандым. Ол уақытта күрестен жаттықтырушы қазіргі спорт мектебінің басшысы Алмат Қодаров еді. Осы кісінің алғашқы тобының құрамында болдым. Қазақ, самбо, дзюдо күресімен шұғылдандық. Біздің бала күнімізде де Әлжан Төремаханов жетекшілік ететін спорт мектебінің жетістігі мол еді. Жеңіс тұғырынан көрінген спортшыларға еліктеп, оларға деген құрметіміз артып, қызығушылығымыз өмірлік мақсатымызға айналды. Мектепті бітірген соң, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінде дене шынықтыру және спорт мамандығы бойынша білім алдым. Еңбек жолымды Ү.Томанов атындағы мектепте мұғалім болудан бастадым. Кейіннен аудандық спорт бөлімінде жетекші маман болып мемлекеттік қызметке қабылдандым. Мұнан соң, облыстық дене шынықтыру және спорт басқармасында бас маман, 2020 жылдан бері аудандық дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы қызметін атқарып келемін. «Тал-дарақ бір жерде көгереді» деген бар емес пе? Осы қағиданы ұстанып ержеттік. Сол себепті өзім тізгінін ұстаған бір салада жүріп, тәжірибе жинақтап, бүгінгі күнге жеткен жайым бар.– Жалпы аудан халқының бұқаралық спортқа көзқарасы қандай? Көпшілік халықты спортқа баулу үшін қандай іс-шаралар қажет деп ойлайсыз?– Иә, бұл біздің бақылауымыздағы дүние. Ауданда спортпен шұғылданып, саламатты өмір салтын ұстанғысы келетіндер жетерлік. Алайда оларды толықтай қамтитын спорттық нысандар жеткіліксіз. Мәселен, аудан орталығында бір ғана денешынықтыру-сауықтыру кешені бар. Мұндай кешен 2018 жылы Төретам кентінде салынды. Одан бөлек, біз бұқаралық спортты дамыту үшін жалпы білім беретін мектептердің спортзалдарын пайдаланамыз. №250, №183, №26, №121 мектептің директорларымен келісіп, кешкі уақытта ересектердің спорттық ойындар ойнауына мүмкіндік алып отырмыз. Осындай олқылықтың алдын алу үшін кентімізде «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасымен денешынықтыру-сауықтыру кешені салынуда. Биыл бұл кешеннің құрылысы аяқталып, пайдалануға берілмек. Ақай ауылдық округінде де дәл осындай кешен бой көтеруде. Бұл кешендерде бір мезгілде 400-ге жуық жасөспірім өзін шынықтырса, кешкі уақытта осынша ересек адам бұл кешенге келе алады.– Жасөспірімдердің спортқа құлшынысы қандай?– Жалпы алғанда спортқа құлшынысы жақсы. Екі спорт мектебінде, спорт клубында 2217 жасөспірім спорт түрлерімен шұғылданады. Статистикалық есебімізге келетін болсақ, бұл аудан жасөспірімдерінің 17,6 процентін құрайды. Алдағы уақытта екі құрылыс нысаны пайдалануға берілсе, спортпен шұғылданушы жастардың қатары артатыны анық. Осы ретте айта кеткен жөн, қазіргі уақытта спортты көп ата-аналар екінші, үшінші сатыға қояды. Бірінші білім алу керек, ағылшын тілін меңгеру керек, математика, тағы басқаны білуі тиіс дейді де бала дүбәраланып, тілі шұбарланып, спорт пен өнерге баруға уақыты жоқ болып қалады. Алайда, өсе келе елімізді, жерімізді кім қорғайды? Бүгінгі балалар тым әлжуаз, жүйкесі де әлсіз. Спортпен шұғылданбаған бала шыдамсыз болады. Мәселен, бір жаттығуға келген бала бір сағат, екі сағат жүгіреді, бір әдіске жаттығу үшін оң иық және сол иықпен әрқайсысын 20-30 рет қайталауың керек, мұның бәрі еңбекпен, шыдамдылықпен келеді. Таңнан кешке дейін смартфонда ғана отырған бала тек дайын нәрсеге үйреніп қалмай ма? Ол миына, көзіне зиян. Смартфонның өзі алақандай ғана нәрсе ғой, миы да, ойлау қабілеті де сондай қысқа болып шектеліп қалады. Сондықтан балалар міндетті түрде спортпен шұғылдану керек. Бұл дегеніңіз, әрқайсысы міндетті түрде әлем чемпионы болып кету үшін емес, өзінің саулығы үшін, жетілуі үшін керек. Тәні сау адамның ақыл-ойы сау. Баланың патриоттық сезімін, намысын осылай ояту қажет.– Балалардың жазғы демалысына орай спорт үйірмелеріне келушілердің қатары арта ма?– Әрине. Сонымен қатар жаз мезгілінде жасөспірімдерге арналған іс-шаралар да көптеп өткізіледі. Бұл жөнінде «Төретам жастары» қоғамдық бірлестігі әлеуметтік серіктестік бойынша жеңімпаз атанған. Сол бойынша іс-шаралар өткізілуде, сондай-ақ оның әрбірі әлеуметтік желілерде жариялануда. Мұның барлығы жазғы демалыс уақытында балалардың бос уақытын тиімді пайдалану үшін жасалуда. Онан бөлек, қазіргі уақытта 4 заңды тұлға «Чемпион», «Жалын» секілді үйірмелерді қолға алып, 600-ге жуық баланы қамтып отыр. Оның екеуі Дүр Оңғар және Ақтөбе ауылдарында.– Соңғы уақытта түрлі додадан топ жарып, аудан мерейін асырып жүрген спортшылардың қатары көбеюде. Осы жөнінде айта кетсеңіз…– Бұл жерде жеке жаттықтырушының және спортшының өз еңбегі. Жаттықтырушы деген мамандық иесі уақытпен санаспайды, еңбек демалысы деген болмайды. Мәселен, екі дүркін Әлем чемпионы Ерасыл Сәулебек алда өтетін жарыстарға дайындық үстінде. Жоспарлы жарыстарға баратын спортшы мен жаттықтырушы керісінше дайындықты күшейтеді. Мұндай кезде жаттықтырушыда еңбек демалысы, балада каникул деген болмайды. Себебі барлық жеңістің астарында көзге көрінбес еңбек пен төгілген тер, мықты ерік-жігер бар.– Алға қойған жоспарыңыз қандай?– Спорт мектептері мен жаттықтырушылар жеке спортшының жеңісін мақсат тұтса, біздің бөлімнің діттегені – жалпы халықты бұқаралық спорт түріне тарту, оларға мүмкіндік жасау.Аудан 2023 жылдың жұмыс жоспарна сәйкес барлығы 282 спорттық іс-шара өткізу жоспарланған. Қазіргі таңда барлығы 67 спорттық іс-шара өткізіліп, оған 6 614 спортшы қатысқан. Атап айтар болсақ: ауқымды шараларға Наурыз мейрамы қарсаңында, «Нашақорлыққа жол-ЖОҚ!» атты аудандық мектеп оқушылары арасындағы «Көңілді старт» жарысы, ұлттық спорт түрлеріне, ойын түрлерінен және жекпе жек спорт түрлерінен іс-шаралар өткізілді.Қармақшы аудандық дене шынықтыру және спорт бөлімінің &nbsp; 2023 жылға арналған жұмыс жоспарында партияның «Бақытты Отбасы» жобасын іске асыру, отбасының рөлін арттыратын және отбасылық құндылықтарды нығайтатын 23 спортық іс-шара бекітіліп, бүгінгі күнге дейін аталған жоба аясында 4 спорттық іс- шара өткізіліп, оған &nbsp; &nbsp;64 &nbsp;спортшы қатысқан. Аудан спортшылары спорт түрлерінен жасөспірімдер, жастар және ересектер арасындағы Қазақстан Республикасының чемпионаттары мен Кубоктарында &nbsp;6 алтын, 8 күміс, 6 қола медальды жеңсе, Әлем біріншілігінде 3 алтын, Европа Кубогында 1 күміс медальді жеңіп алды. І разряд нормативін 8 спортшы, Қазақстан Республикасынына спорт шеберлігіне үміткер – 40, &nbsp;«Қазақстан Республикасынына спорт шебері» атағын 4 спортшы Р.Келманов, Ә.Рүстемова, А.Алимов, Н.Пернебай, «Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері» атағын 2 спортшы Еламан Ерғалиев, Ерасыл Сәулебековтер &nbsp;иеленді. 17-18 наурыз аралығында Рига қаласында (Латвия) өткен дзюдодан Европа Кубогында жерлесіміз Еламан Ерғалиев 100 кг жоғары салмақ дәрежесінде ІІ орынды иеленсе, 25 наурыз – 2 сәуір аралығында Албания мемлекетінің Дуррес қаласында өткен ауыр атлетикадан 17 жасқа дейінгі жасөспірімдер арасындағы Әлем чемпионатында Ерасыл Сәулебеков екінші мәрте Әлем чемпионы атанды.– Жанұяңыз жөнінде айта кетсеңіз, «ат тұяғын тай басар» демекші, ізіңізді жалғап, өзіңіз секілді спортшы болатын ізбасарыңыз бар шығар…– Иә, бар. Алла аманат еткен 5 балам бар. Үлкен ұлым қол күреспен шұғылданады. Екі мәрте Қазақстан біріншілігінен, өткен жылы Самарқантта Азия чемпионатына қатысып, жүлдегер атанды. Бүгінде әлем чемпионатына қатысуды жоспарлап отыр. Мұнан бөлек, ауыл жасөспірімдерінің спорт ойындары өтеді. Соған дайындық үстінде. Ол әрі қарай да өмірін спортпен жалғап, әке жолын қумақ ниетте.– Сіз қазақ спортының болашағын қалай елестетер едіңіз? Өмірлік ұстанымыңыз қандай?– Негізінен қазақ спортының келешегі жарқын. Олимпиадалардың жоғары шыңдарын бағындыруда ел спортшыларының әлеуеті жетерлік. Бір ғана біздің өлкеден онға жуық әлем чемпионы шығып отыр. Біз қарап отырсақ, республикаға қарасты бір ғана ауданбыз. Сондықтан әрі қарай есептей беріңіз. Сонымен қатар, кешегі Мақсаттың «Қазақстан барысы» атануының өзі халықтың күрес спортына тартылуына, Ерасылдың ауыр атлетикадағы үлкен жеңісі қатарластарының өміріне үлкен әсер қалдырды. Олар өздеріне ғана жеңіс сыйлап қойған жоқ, олар спортты насихаттады. Табанды тер төгіп, спортпен шұғылдансаң, осындай дәрежеге жетіп, биік шыңдарды бағындыруға болатынына айқын дәлел болды. Ерасылдың себебімен жаздың ыстық күніне қарамастан ауыр атлетикаға келушілердің де қатары артқан. Өмірлік ұстанымым – әрдайым қозғалыста, ізденісте болып, саламатты өмір салтын ұстану. Ал отбасында әкенің рөлі маңызды. Әрбір жанұяда әкенің сөзі, оның тәрбиесі бірінші орында тұруы тиіс. Сонда ғана елін сүйетін ерлер, жеңіс туын желбіретер жігерлі жастардың қатары артады.– Уақыт бөліп, әңгімелсекеніңізге рақмет!

Қармақшылық спортшылар әлем чемпионы атануда 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Құқық қорғау саласында еңбек етіп жүрген погондағы ару Құралай Базарбаевамен сұхбаттасып, қызметтік ерекшелік туралы білудің сәті туды.– Құралай Абайқызы, көпшілік полиция қызметкері болу – көбіне ер адамдарға лайықты жұмыс деп түсінетіні жасырын емес. Бұл мамандықты таңдауыңызға не себеп болды? Еңбек жолыңызды қысқаша айта өтсеңіз…– Тәртіп сақтау, құқық қорғау – әрбір азамат міндеті. Мен де осы үдеден шығу үшін бала күннен әскери қызметкер болуды армандадым. Арман жетегімен құқықтану мамандығы бойынша жоғары білім алып, салада қызмет етуге мүмкіндік туды. Осылайша, 2013 жылдан бері құқық қорғау саласында еңбек етемін. Қазіргі таңда Қызылорда облысы мамандандырылған күзет қызметі баскармасында қызмет атқарамын.Әрине, нәзікжанды болғасын, қызмет барысындағы қатал тәріп оңайға соқпайды. Оның үстіне отбасының ұйытқысы болу, жұмысты қатар игеру оңай шаруа емес. Десе де өмірлік таңдау мен құлшыныс алға сүйреп, ауыр жүкті еңсеруге дем беруде. Жемісті нәтиже көрсетуіме отбасымның да үлесі зор.Тұрмыс құрғанмын, бір қыз тәрбиелеп отырмын.– Жұмысыңызда атқаратын функционалдық міндетіңіз қандай?– Функционалдық міндетіме мемлекеттік маңызы бар объектілерді қорғау, құқықтық, әкімшілік заңсыздықтың алдын алу жатады. Қызығы мол қызметте маман бойынан қырағылық, Отансүйгіштік секілді қасиеттің болуы шарт. Онсыз атқарған жұмыс, артылған міндет толық өтелмейді деп есептеймін. Себебі нәтижелі жұмыс жетістікке жетелейді. Саладағы еңбек ескеріліп, жақында Ішкі істер министрінің бұйрығымен «Ішкі істер органдарының үздігі» төсбелгісімен марапатталдым.– Сіздің ойыңызша, үлгілі полиция қызметкері қандай болуы тиіс?– Полиция қызметі – халық сенімінің айнасы. Президент Жолдауында: «Ішкі істер органдарын жаңғырту жөніндегі жол картасын» қабылдау туралы тапсырма беріліп, біршама міндеттер жүктелді. Бұл біздің жауапкершілікті күшейтіп отыр. Тәртіп үшін заңнан мәртебелі ештеңе жоқ. Полиция қызметкерлері қызмет бабында салғырттық танытпауы тиіс. Ең бастысы, үлгілі полиция туыстықтан гөрі турашылдыққа бет бұратын қызметкер болу қажет. Оған қоса үлгілі полицей ең алдымен тәртіпті өзінен бастағаны дұрыс секілді. Жауапкершілікті арттырып, Отан алдындағы антына берік болып, қысылтаяң шақта төзім таныта білсе, ең үлгілі қызметкерге айналатынымыз анық.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат