<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Бүгінгі Үкімет отырысының күн тәртібінде қалалар мен ауылдарды сумен жабдықтау мәселесі талқыланды. Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітовтің хабарлауынша, бірқатар өңірде, оның ішінде Қызылорда облысында барлық қалалық елді мекендер сапалы ауыз сумен толық қамтылған. Ал, ауылдық елді мекендердің 98,4 пайызы орталықтандырылған ауыз су жүйесіне қосылған.Үкімет отырысынан кейінгі арнайы мәжілісте облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев осы мәселе бойынша жауапты басшыларға бірқатар тапсырма берді. &nbsp;<blockquote>«Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы 2021 жылғы «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – ел өркендеуінің берік негізі» атты Жолдауында бес жыл ішінде халықты 100 пайыз таза ауыз сумен қамтамасыз етуді тапсырып, «бұл – Үкіметтің алдында тұрған басты міндет» деп атап өтті. Тұрғындарға тұрақты, сапалы ауыз су жеткізу ең өзекті және маңызды мәселелердің бірі болып қала береді. Қазір облыста орталықтандырылған ауыз су жүйесіне қосылмаған 26 елді мекен бар. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, 2025 жылдың соңына дейін оларды сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуіміз қажет», – деді аймақ басшысы.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/447901632_762069792780934_165593905652613473_n_33e265f8b2.jpg" alt="447901632_762069792780934_165593905652613473_n.jpg">Облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының басшысы Медет Усаин 4 қала, 230 ауылдық елді мекеннің 204-і орталықтандырылған ауыз су жүйесіне қосылғанын айтты. Биыл тағы 13 жобаны жүзеге асыруға 5,3 млрд. теңге қаржы қаралған.Жиында қалған елді мекендерді таза ауыз сумен қамту, ҚР Су ресурстары және ирригация министрлігі арқылы жүзеге асырылған жобаларды мерзімінде аяқтау мәселелері пысықталды. Нұрлыбек Машбекұлы көптеген ауыз су ұңғымалары мен су жинау, тарату жүйелерінің тозғанын айтып, оларды ағымдағы жөндеуден өткізуді, күтіп-ұстау жұмыстарын тұрақты ұйымдастыруды тапсырды. Тұрғындар ауыз суды бақша суаруға, есік алдына шашуға, көлік жууға ретсіз жұмсайды. Сондықтан қала және аудан әкімдері халық арасында үнемшілдік туралы насихат жұмыстарын күшейтуі керек.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/448056233_762069699447610_8323769894511462569_n_e881e3e014.jpg" alt="448056233_762069699447610_8323769894511462569_n.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/448162067_762069956114251_3109709691827148409_n_1de21c1adb.jpg" alt="448162067_762069956114251_3109709691827148409_n.jpg">

Сыр өңірінде сапалы ауыз сумен қамту көрсеткіші жоғары

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қызылорда қаласын көгалды аумаққа айналдыру бұрыннан арман. Себебі сәл жел тұрса, бет қаратпас боран, ақ шаңдақ. Келген қонақ пен өзге облыс тұрғындарының «талсыз шаһар» деп айдар таққанына мезі болған жұрт мұның шешімін табуға ұмтылды. Әдепкіде, яғни, 2000 жылдардың басында олқылықты «Жасыл ел» бағдарламасы арқылы шешеміз деген әрекет болған. Сол тұста қаладағы Президент саябағы, облыстық полиция департаментінің алды, С.Бейбарыс көшесінің қос қапталы жасыл желекке айналды. Алайда көшет таңдаудағы қателік, күтіп-баптаудағы кемшілік, суарудағы салғырттық тақырыпқа түбегейлі нүкте қоя алмаған. Ал бүгінгі ахуал қай деңгейде? Қаланы көгалдандыру бағытында қандай жұмыс атқарылуда? Осы сауалға жауап іздейтін уақыт жеткен секілді.Қалада қанша көшет егілді?Экологиялық мәселе қыспаққа алғанда жасыл желек керек-ақ. Таза ауа, сая тал біршама жеңілдік сыйлары анық. Сондықтан маңыздысы – егілетін көшет санын ұлғайту. Мәліметке сүйенсек, 2025 жылға дейін республика бойынша 2 миллиард ағаш егу жоспарланған.&nbsp;2021 жылы 138 миллион, 2022 жылы 280 миллион, 2023 жылы 409 миллион ағаш егілді деген болжам бар. Тіпті 2 миллиард ағаштың 318 миллион данасын тұқыммен егу арқылы, 1 миллиард 682 миллион данасын көшет күйінде отырғызу жоспарланған екен. Мысалы, өткен жылы Қызылорда қаласының экологиялық жағдайын жақсартуға немесе ағаш отырғызып, суаруға жергілікті бюджеттен 11 миллион теңгеге жуық қаржы бөлінген. Биыл бұл жұмыс жалғасын тауып, 8000 түп ағаш отырғызу межеленген. Ал Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Халық бірлігі және жүйелі реформалар – ел өркендеуінің берік негізі» атты Жолдауында Қызылордада жаңа су қоймасы салынады деген болатын.Жалпы Президент экология, көгалдандыру бағытына ерекше назар аударуда. Орман өрті мен климаттық өзгеріс­терді ескеріп, Үкіметке біршама тапсырма берген еді. Соның ішінде 2030 жылға дейін елдегі орман алқабын 5 пайыз­ға дейін ұлғайту межесі ерекше атауға тұрарлық. Қазір аталған бағыттағы жұмысты жергілікті әкiмдiк атқаруда. Қаржыландыру үшін 5 жыл iшiнде республикалық бюджеттен 22,4 миллиард теңге, жергiлiктi бюджеттерден 60 миллиард теңге бөлу қарастырылған. Бұл қаражат материалдық-техникалық қамтамасыз етуге бөлінген. Жобаны жүзеге асыру үшін Экология министрлігі кешенді жоспар бекітті, жоба көктемгі және күзгі тал егу маусымы секілді екі кезең бойынша жүргізілуде.Жобада ілгерілеу бар. Мәселен, өткен жылы Қызылорда қаласы аумағына 5 мың түп тал егілген. Көшеттерді сатып алу, отырғызу, баптау жұмысына әкімдік 10 миллион теңгеге жуық қаржы бөлді. Алайда халықтың басым бөлігінің бұл бағытта атқарылған іске көңілі толмай отыр. Уақытылы суару, жер жайына қарай көшеттерді таңдау кемшін екенін айтуда.Таңдау «Сыр талына» түсуі қажетКөшет таңдау дегеннен шығады, қоғам белсенділері мен экологтар жыл сайын әкімдік тарапынан отырғызылған көшет түрлеріне наразылығын әлеуметтік желіге жариялайды. Сонда байқағанымыз, Сыр топырағы қарағаш, үйеңкі, жиде, тораңғыл егуге қолайлы екен. Ал әкімдік әдемілігі немесе бағасы саясатына қарай қылқан жапырақты өсімдіктерді әкелуге құмар екен. Осы олқылықтың салдарынан еккен тал тамыр алмай, қаншама қаржы желге ұшатындай.Айта кетейік, бұл тек біздің өңірде бар мәселе емес. Қазақстанның көп аймаңындағы ахуал. Есте болса, өткен жылы сенатор Нұрлан Бекенов Экология және табиғи ресурстар экс-министрі Ерлан Нысанбаевқа жолдаған депутаттық сауалында осы олқылықты айтқан. Ол:«409 миллион көшеттің кем дегенде 120 миллионы тамыр алмайды. Ағаштың әрі қарай өсіп-өспегені неліктен бақыланбайды, талданбайды? Заманауи жүйелер неге жұмыс істемейді? Бақылап, күтіп-баптау және суару қондырғылары орнатылмаған. Жалпы, байқағаным, қай қалада болсын, көгалдандыруға жауаптылар жер ерекшелігін ескеріп ағаш түрін таңдамайды. Отырғызу маусымын таңдауда қателік бар. Жас өскін алғашқы 3 жылда дұрыс күтімге алынбайды. Өңірлерде осы бағытта жұмысты күшейту маңызды», – деген болатын.Сарапшылар сөзінше, жерасты ыза суының жақын жатуы, вегетациялық кезеңде күннің өте ыстық болуы өсіп тұрған талдарға әсерін тигізеді. Сондықтан Қызылордада ауа райы, климатына бейімделген эндемик өсімдіктерді отырғызған тиімді. Олардың ішінде қарағаш, Сыр талы аталып кеткен қызылағаш, үйеңкі бар. Сырдария өзенінің төменгі ағысында өсетін тораңғыл да қолайлы.Биыл көшет егу маусымында аталған ескерт­пе назарға алынғанға ұқсайды. Қала­дағы көгалдандыру жұмысына жауапты «Жасыл Қызылорда» мекемесіне сауал жолдағанымызда, көңіл көнші­терлік жауап қайтарды. Ай­ту­ларынша, қылқан жапы­рақты өсімдік­терді емес, жер­гілікті климатқа қолайлы көшет отырғызған.<blockquote>– Қызылорда қаласында көктем айларында 8000 көшет отырғызу жоспарланды. Бұл меже артығымен орындалып, 12 000 түп ағаш көшеті отырғызылды. Оның ішінде ауа райына қолайлы, құрғақ, ыстық, шөлге төзімді Сыр талы, терек, қарағаш және сәндік ағаш көшеттері егілді. Аяқсу тұрақты беріліп тұрған С.Бейбарыс, Қорқыт ата, Сағымбаев және қаланың орталық көшелерінің көркін ашпақ. Наурыз айында «Жібек жолы», «Сарқырама», «Табиғат» секілді каналдар мен қалаішілік арық жүйелері толық тазаланды, – деді «Жасыл Қызылорда» мекемесінің басшысы Ажибек Мампаев.</blockquote>Суару жүйесі жетілді ме?Көшет егуден кенде емеспіз. Қылтиып тұрған көшетті уақытылы суармаса, еңбек еш кететіні түсінікті. Солтүстік өңірлердей жер райының өзі тамыр алып кетуге қолайлы болатындай жағдай жоқ. Шілденің ми қайнатар күнінде жерде тамшы су қалмай, адам көмегінсіз көктей алмайтыны бар. Сондықтан аяқсу жеткізу, каналдарды тазарту, суару жүйесін жетілдіру үнемі айтылады. Биыл бұл бағытта біршама жұмыс жүзеге асып, міндет азайғанын білеміз, Алдын ала жоспарланған жоба мен республикалық науқан аясында сенбілік көбейді, көшет отырғызу артты.Қазір Сырдария өзені мен каналдардан 19 насос қондырғымен аяқсу берілуде. Сондай-ақ «Жібек жолы» каналы, «Сыр ана» монументі, Тәуелсіздік көшесі және Тұңғыш Президент атындағы саябақта орналасқан су сорғыш қондырғысы арқылы қалаға аяқсу жеткізіліп отыр.<blockquote>– «Жібек жолы» каналында орналасқан су сорғыш қондырғысы арқылы Н.Назарбаев, Астана даңғылы және «Сырдария» мөлтек ауданы және 6 шақырымдай каналдар мен арық жүйелері аяқ сумен қамтылды. «Сыр ана» монументі жанындағы қондырғы арқылы С.Бейбарыс көшесі және «Береке» саяжайы және 1,5 шақырымды құрайтын каналдар мен арық жүйелері арқылы аяқсумен қамтылды. Сонымен қатар Тәуелсіздік көшесі бойында орналасқан су сорғыш қондырғысы арқылы қаладағы ең ірі ішкі канал –«Сарқырама» және орталық көшелерде орналасқан арық жүйелеріне су жетті, – деді Әжібек Мампаев.</blockquote>Жалпы, бүгінде 10 ұңғыма &nbsp;арқылы сквер-аллеялар мен қаланың орталық көшелеріне аяқсу жетіп отыр. Ал аяқсу бармаған аумақтарда егілген жасыл екпелерді арнайы көлікпен аптасына 3 мезгіл суарау жұмысы қолға алынған. Бұл міндетті «Жасыл Қызылорда» атқаруда.P.S. Қазіргі таңда «Жасыл Қызылорда» мекемесінде 60 маман еңбек етуде. Олар саябақтардағы көшеттерді күтіп-ұстау, гүлзарларға гүл егу, қураған ағаштарды кесу және балақтау, арықтарды тазартуға жауапты.Б.ШАҒЫР

Қызылорданы көгалдандыру жұмысы жүйелі жүргізілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Облыстың әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткішінде оң қарқын бар. Мәселен. өнеркәсіп өнімі – 7,3 пайызға, өңдеу өнеркәсібі – 46,9 пайызға, ауыл шаруашылығының жалпы өнімі – 1,7 пайызға, негізгі капиталға салынған инвестициялар – 30 пайызға, құрылыс жұмыстары көлемі – 46,2 пайызға, тұрғын үйлерді &nbsp;пайдалануға беру көлемі – 3,9 пайызға &nbsp;және сауда көлемі – 2,9 пайызға артқан.Биылғы жылдың &nbsp;қаңтар-сәуір айларында өнеркәсіп өндірісінің көлемі қолданыстағы бағамен 340 млрд. теңгені құрады, бұл өткен жылғы қаңтар-сәуірімен салыстырғанда 7,3%-ға өсті &nbsp;және өңдеу өнеркәсібі де – 117 млрд. теңгені құрап 46,9%-ға өсті.Ал биыл облысқа 133,4 млрд. теңге инвестиция тартылды (соның ішінде РБ – 8,6 млрд.теңге, МБ – 13,9 млрд.теңге, меншікті қаражат – 66,4 млрд.теңге, банктердің кредиттері – 27,4 млрд.теңге, басқа да қарыз қаражаты – 17,1 млрд.теңге), бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 30%-ға артық (2023 жылдың қаңтар-сәуірінде – 99,8 млрд.теңге).Бұл жөнінде Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте облыстық статистика департаментінің басшысы Қайрат Әбсұлтанов баяндады.&nbsp;Оның айтуынша құрылыс саласының да қарқыны жақсы. Осы жылдың қаңтар-сәуірінде құрылыс жұмыстарының көлемі 30 млрд. теңгені құраған (2023 жылдың қаңтар-сәуірінде – 19,5 млрд.теңге).Сондай-ақ биыл облыста 816 тұрғын үй, оның ішінде 809 жеке және 6 көп пәтерлі үйлер пайдалануға берілді. Олардың жалпы ауданы өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3,9%–ға өсіп, 181 мыңнан астам шаршы метрді құрап отыр. &nbsp;Соның ішінде көппәтерлі тұрғын үйлердің жалпы алаңы 93,7%-ға өсті. Ал, пайдалануға берілген жеке тұрғын үйлердің жалпы алаңы 4,0% азайды.<blockquote>- &nbsp; Ауыл, орман және балық шаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемі де артып келеді. Мысалы биылғы жылдың &nbsp;қаңтар-сәуірінде көрсеткіш 25,1 млрд. теңгені құрады, бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 1,7 пайызға жоғары болды. Соның ішінде өсімдік шаруашылығы -100%, мал шаруашылығы - 101,8% пайызды көрсетуде. Сонымен қатар сауда көлемі 223,2 млрд. теңгеге жетті, өсім 2,9 пайыз. Бөлшек сауданың 2,4 пайызға, көтерме сауданың 3,8 пайызға артуымен байланысты өсімді құрады,- дейді департамент басшысы.</blockquote>Биылғы жылдың қаңтар-наурызында Қызылорда облысының Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен өзара саудасы 25,0 млн. АҚШ долларын құрап, өткен жылмен салыстырғанда &nbsp;7,2%-ға азайды.Осы елдермен экспорт – 14,9 млн. АҚШ доллары (3,4%-ға-өсті), импорт – 10,1 млн. АҚШ доллар(19,2%-ға-азайды) құрады. &nbsp; &nbsp; &nbsp;Ал аймақтың &nbsp;«Көлік және қоймалау» саласы бойынша нақты көлем индексі 95,6 млрд. теңгеге жетті, 2,7 пайызға кем. &nbsp;Төмендеу &nbsp;құбыр көлігімен тасымалдау есебінен.&nbsp;Барлық көлік түрлерімен жүк тасымалдау көлемі – 2 пайызға, жолаушылар тасымалдау – 75,9 пайызға артты.<blockquote>&nbsp;- Жалпы биылғы жылдың мамыр айын 2023 жылдың желтоқсан айымен салыстырғанда облыс бойынша тұтыну тауарлары мен қызметтерінің индексі 103 пайызды (ҚР-103,5 пайыз) &nbsp;құрады.&nbsp; Азық-түлік тауарлары бағасы 2,7 пайызға (ҚР-2,7 пайыз), азық-түлік емес тауарлары–2,7 пайызға (ҚР-2,9 пайыз), ал ақылы қызметтері – 3,9 пайызға (ҚР-5,4 пайыз) жоғарылағаны байқалды,- дейді Қайрат Байғабылұлы. &nbsp;&nbsp;</blockquote>Халық санына келер болсақ өңірдің халқы 2024 жылдың 1 мамырына 843,9 мың адамды құрады (2023 жылдың 1 мамырында 837,4 мың адам), оның ішінде қала халқы – 396,5 мың адамды немесе жалпы санның 47% (2023 жылдың 1 мамырында 393,1 мың адам немесе 46,9%), ал ауыл халқы – 447,3 мың адамды немесе 53% (2023 жылдың 1 мамырында 444,2 мың адам немесе 53,1%) құрады.&nbsp;2021 жылғы халық санағының қорытынды мәліметтері бойынша облыстағы халық саны 814931 адам. &nbsp;Халықтың көші-қоны әлеуметтік, экономикалық, саяси, экологиялық және сыртқы факторларға сәйкес өзгеріп тұрады. Көші қон қызметі органдары ұсынған мәліметтерді өңдеу нәтижесінде, 2024 жылдың қаңтар-сәуірінде облысымызға тұрғылықты тұруға келгендердің тіркелу саны – 11 798 адамды құрады.<blockquote>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- &nbsp;Халықтың табиғи қозғалысы АХАТ органдары ұсынған азаматтық хал актілері жазбаларындағы мәліметтерді өңдеу нәтижесінде, биылғы қаңтар-сәуірде облыста 6367 сәби дүниеге келген, ал 2023 жылғы қаңтар-сәуірде 6351 сәби келіп, 0,3% көбейген.&nbsp; Облыстар арасында 1000 тұрғынға шаққанда туу көрсеткіші бойынша Маңғыстау, Түркістан облысы және Шымкент қаласынан кейінгі төртінші орындамыз. Мәліметтерге сүйенсек облысымызда күніне орташа есеппен 50-55 сәби дүние есігін ашады. Айсайын 1550-1600 балаға дейін дүниеге келеді. Қызылорда облысы халқының табиғи қозғалысы есебі бойынша 2024 жылдың қаңтар-сәуірінде қайтыс болғандар саны 1500 адамды құраса, 2023 жылғы қаңтар-сәуірінде 1404 адамды құрап 6,8%-ға көбейгендігі байқалады,-дейді ол.&nbsp;</blockquote>Айлық жалақы туралы деректердің көзі «Еңбек бойынша есеп» жалпымемлекеттік статистикалық байқау бойынша барлық ірі, орта, шағын экономикалық қызметтің барлық түрлерінің заңды тұлғалары мен (немесе) олардың құрылымдық және оқшауланған бөлімшелері ұсынған мәліметтерінен қалыптастырылады.Кәсіпорындар &nbsp;бойынша 2024 жылғы 1 мамырында 10581 заңды тұлға тіркелді. Оның ішінде 8831 бірлік субъекті жұмыс жасап тұр. Тіркелген шағын және орта бизнес субъектілерінің саны өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 12,3% азайып 67 мың бірлік құраған. Жұмыс істеп тұрған шағын және орта бизнес субъектілері 12,1% төмендеді.&nbsp;<blockquote>- Қазақстан Ресубликасының «Мемлекеттік статистика туралы» Заңының 12-2-бабына енгізілген өзгерістер туралы 2024 жылғы 8 маусымнан бастап &nbsp;«Мемлекеттік статистика туралы» ҚР Заңының 12-1,12-2-баптарына, яғни әкімшілік дереккөздер мен респонденттерге қатысты мемлекеттік бақылауды жүргізу тәртібіне &nbsp;енгізілген өзгерістер күшіне енді. Енді, әкімшілік дереккөздерге қатысты мемлекеттік статистика саласындағы мемлекеттік бақылау қашықтан бақылау, мерзімдік және жоспардан тыс тексеру нысанында жүзеге асырылады. Респонденттердің бастапқы статистикалық деректерді ұсыну кестесінде көрсетілген мерзім ішінде есеп уақтылы тапсырылмаса, профилактикалық бақылаусыз-ақ, респонденттер айыппұл түріндегі әкімшілік жауапкершілікке бірден тартылатын болады (ҚР ӘҚБК 497-бабының 2-бөлігі).&nbsp;Сондай-ақ бастапқы статистикалық деректердің дәйексіздігі анықталған жағдайда, респонденттерге статистикалық нысандарға түзетулер енгізу қажеттілігі туралы хабарлама жіберіледі. Бір жұмыс күні ішінде түзетулер енгізілген &nbsp;статистикалық нысан қайта ұсынылмаған жағдайда, әкімшілік құқық бұзушылық бойынша іс қозғалады (ҚР ӘҚБК 497-бабының 1-бөлігі). &nbsp;Бұл шаралар бастапқы статистикалық деректердің дәлдігі мен дұрыстығын қамтамасыз етуге бағытталған.Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік статистика туралы» Заңының 26 бабы 2-тармағына сәйкес «Мемлекеттік статистика органдары сапалы ресми статистикалық ақпаратты және статистикалық әдіснаманы мемлекеттік статистика органдарының Интернет-ресурстарына орналастыру арқылы пайдаланушылардың оларға бір мезгілде қол жеткізуіне тең құқықтарын қамтамасыз етеді». Статистикалық жұмыстар жоспары және Ресми статистикалық ақпаратты тарату графигімен көзделген барлық статистикалық ақпарат Бюроның www.stat.gov.kz Интернет-ресурсында ашық түрде орналастырылады,- дейді облыстық статистика департаментінің басшысы Қайрат Әбсұлтанов.</blockquote>

Облыстың әлеуметтік-экономикалық көрсеткіші жоғарылады

Су - стратегиялық ресурс

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Бұдан жарты ғасыр бұрын Қаратаудың етегінде мырыш пен қорғасынның кең көлемді қоры бар екеніне көз жеткізген кеңес үкіметі кен өндірісін игеруге дендеп бет бұрғаны белгілі.&nbsp;Одақтық деңгейде &nbsp;әлеуеті бай өндірісті өркендету үшін ең бірінші жұмысшының жағдайы бірінші орынға қойылды. Шалқия кен аумағында типтік үлгідегі жаңа үйлер салынып, мектеп, балабақшалар бой түзеді. Сексенінші жылдардың өзінде жаңадан бой түзеген кеншілер қалашығы сәулеттік архитектурасы және тұрмыстық жаңашылдығы жөнінен аудан орталығы Жаңақорған кентінен әлдеқайда озық үлгіде қалыптасып үлгергенін сол кез адамдары жақсы біледі. &nbsp;Шахтерлердің жалақысы &nbsp;мұғалім, дәрігерлерден екі-үш есе артық белгіленуі өндірістің &nbsp;ел экономикасында табысты сала ретінде бағалануынан болса керек.Еліміз егемендігін алуымен бірге қоғамдық қатынастардың жаңа жүйеге көшіп, бір орталықтан басқарылған кәсіпорындардың бес¬жылдық жобаларды орындауда жаңаша тетік қалыптастырып үлгеруге қабілетсіздігі кеніш тірлігін тұралатқаны рас.&nbsp;Кеншілер жұмыссыз қалып, кәсіп іздеп жан-жаққа көшті. Шалқия кентінде көп қабатты үйлер иесіз қалып, бұл өңірдің жүрегіндей болған кеніш өндірісінің шын қадірін айқындап берді.Міне, сондықтан ел үкіметінің Шалқия кен орнын толық қуатында іске қосуда шетелдік әріптестермен ынтымақтастық қарым-қатынасқа ден қоюын құптауға болады. Нақ қазіргі күндері Шалқияның екінші тынысы ашылды. Ондағы бүгінгі күні жүргізіліп жатқан жобалар, мақсатты бағдарламалар жайлы жан-жақты көзбен көрмекке Шалқия кенішін бетке алдық. Бұған дейін де кеніш жұмысын жолға қоюда шет ел компанияларымен ымыраға ке¬ліп, тәуекелді талапқа бет бұрған тараптардың &nbsp;жоғары ведомствоның жобаларын жүзеге асырып үлгермей банкрот болған жағдайларына ел куә.&nbsp;Ал бүгінгі жағдайы қалай? &nbsp;Өндіріс орны жұмысын толық қуатында іске қосу тетіктері талаптағыдай ма? Кен орны келешегіне кепілдік беруге бола ма? Бұл жөнінде Шалқия Цинк ЛТД АҚ бас директоры Бейсембаев Өр¬кен Рахметуллаұлымен кездесіп, ақпараттармен жан-жақты таныс болдық. Ұққанымыз, кеніш қоры жөнінен әлемде бесінші орында тұрмыз. Халықаралық сұранысқа ие құндылықты ынтымақтаса игеруге ынталы мүдделер тоғысы таяу уақытта өндірістің қалыпты ырғағын толық қуатында іске қосуға қол байласып отыр екен. Бұл жөнінде ғалым-менеджердің сұхбаты сенімімізді нығайтты.– Шалқия қорғасын-мырыш кен орнында тау-кен байыту комбинатын салу жобасы толық іске қосылғаннан кейін кәсіпорында жылына 4 млн тоннаға дейін кен өндірілетін болады, – дейді сұхбаттасымыз.<blockquote>Жоба Еуропалық қайта құру және даму банкісі арқылы қаржыландырылады.&nbsp;Құрылыс толық жобалық қуатында іске кіріскенде 1700 адамды жұмыспен қамтамасыз ететін боламыз. Сонымен қатар подстанция көлемі үлкейтіледі, басқа да қажетті инфраструктуралар кезегімен іске қосылады. Қазірде кен байыту фабрикасының қондырғыларын Американың үлкен компания жобасымен сәйкестендіріп, алдын ала қаржысы да аударыла бастады. Қазір осыған жан-жақты дайындық үстіндеміз. Кен өндіруге дайындық жұмыстарын мердігер атқаруда. Бұл Қытай компаниясы халықаралық деңгейде танымал, бұған дейін дүние жүзінде бірнеше өндірісті аяққа нық қойған. Қарауында 299 адам бар, басым көпшілігі жергілікті жердің өкілдері. Өйткені талап та солай. Ертең комбинат құрылысына, ол іске қосылған соң да алдымен маңайдағы Құттықожа ауылы және Шалқия мен Жаңақорған кентінен тұрақты жұмыс қолы тартылатын болады. Сол адамдарды қарамағымызға алып, тау-кен жұмыстарын өзіміз жүргіземіз. Қазір қарауымызда 270-тей қызметкер бар. Олардың ішінде Мәскеуде, Қарағандыда білім алған, Шымкент пен Қорқыт ата университетін, басқа да жоғары оқу орындарын бітірген жергілікті жастар бар екені қуантады. Үнемі жобаларды бірге талқылап, өндіріс көлемін толық меңгеруіне тәлімгерлік дәрісімізді жұмсап келеміз, – дейді ол.</blockquote>– Өңіріміздегі кен өндірістері айналасындағы әңгімеге құлақ түрсек, басшылыққа жергілікті кадрларды жаратпайды, сырттың адамын тағайындауға бейім тұрады деген өкпе-реніш алдымыздан шығады. Бұл жөнінде не дейсіз?<blockquote>– Осындай ахуалдың бары рас, оны оңдау үшін жергілікті кадрлар намысқа тырысып, өндіріс технологиясына барынша мамандануы керек. Ол өз алдына, халықаралық бәсекеге сай имиджді қалыптастыруда көп тілді меңгеру деген мәселе тағы бар. Қызметтің қабатында оқу, іздену, тіл үйрену өте қажет міндет. Қарауымдағы азаматтарға осылай кеңес беріп отырамын. Ел мен жер осы азаматтардың қолында. Біз белгілі уақытта жобаны іске асырамыз, мақсатымызды орындаймыз, әрі қарай атамекен меншігінің маңдайын жандырып, иелік ететін солар болу керек. Сондықтан бір күнді қалт жібермей үйренсе, меңгерсе, жан-жақты маман болып шықса деген тілектестіктен басқа ниет жоқ бізде.Болашағы кемел кеніш орнын мамандармен қамту мәселесін бүгіннен қолға алмасқа болмайды. Осы бағытта Жаңақорғандағы техникалық колледжбен Қорқыт ата университетімен, ХҚТУ-мен, Алматы &nbsp;және Қарағанды қаласындағы политехникалық жоғары оқу орындарымен меморандумға отырып, тау-кен саласы бойынша факультетте мамандар даяурлауға бекініп отырмыз, – деді.</blockquote>Қазірде шетелдік мердігер қарауына берілген кеніш аймағында ұңғыманы қазуда қауіпсіздік ережелері қатаң бақыланып, апта сайын аппарат жиналысында жоба барысы сараланып отыратынын айтты.Кеніш жұмысы алға басуы үшін шешімді өз уақытында қабылдайтын инвестор керек, сонда жұмыс қарқыны еселеп артады.Кен байыту комбинаты іске қосылғанда Шалқия кеніші қуаттылығы бойынша жылына 4 млн тонна мырыш пен қорғасын өндіретін болады, бұндай көрсеткішпен кен орны Қазақстан бойынша гигант мекеме қатарына кіреді.&nbsp;Ал қазбаның қоры жөнінен әлемде 5-орындамыз. Аталған кен орнын игеру мырыш нарығында ірі компаниялардың бірі болуға және үлкен көлемде қорғасын өндіруге мүмкіндік береді. Жүйе бойынша нақты рудадан алатын 104 млн тонна қор бары кеніштің кемел келешегінен хабар беріп тұрғанын айтты өндіріс басшысы.– Кен орнының келешек жобаларына тоқталсаңыз.– Өндіріс орны басшылығы бәсекеге қабілетті болуы үшін ең бірінші мамандардың жалақысын көтеруге мүдделі, әйтпесе жақсы кадрлар орталыққа кетіп қалады. Айлықты көтерумен қатар жұмыскерлердің тұрмыстық-әлеуметтік жағдайы өркениетке сай болуы керек.Елдің ең бірінші байлығы – қорғасын мен мырыш, оны өңдей отырып, түскен табыс алдымен кеніштің модернизациясына салынады, содан соң жергілікті халықтың әлеуметтік жағдайына бөлінеді.&nbsp;Атап айтқанда, мектеп, мәдениет үйлері, балабақшалар салынады. Жергілікті жердің денсаулық саласына демеушілік жасалады.– Ал өзіңіз Шалқияны қандай дәрежеде елестете аласыз?– Қаратау қойнауында қайнаған тірліктің басы-қасында болуға тәуекел етіп келген күннен бастапжергілікті халықтың өмірімен, тыныс-тіршілігі, әлеуетімен жете танысуға тырыстым.&nbsp;Менің ойымша, кісі қай жерде жүрсе де ауасын жұтып, суын ішкен ортаның адамдарын құрметтей білуі керек. Ауданның саяси және мәдени өміріне тығыз араласып, &nbsp;қажет жерінде демеушілік көмегімізді көрсетіп келеміз. Қашан да болсын жергілікті халықтың қас-қабағының жадыраңқы, жағдайының жақсы болуына біз де мүдделіміз.«Жаңақорған – жер жәннаты» деп кентке кіреберіс маңдайшасына жазып қойылған қанатты сөздің жүрегімізді ерекше жылы сезімге бөлейтінін жасыра алмаймын.&nbsp;Қажырлы күш-жігерімді халық игілігіне арнаған жастық күндерімнің көп бөлігіне куә кенді өңірдің келешегі кемел екеніне сенемін. Жаңақорған ауданының соңғы екі-үш жылда мүлдем жаңарып, жақсы жобалардың қанат жаюынан ынтымақ пен бірліктің жемісін көргендей болып отырмыз. Жаңақорғандықтар осындай елдігінен ажырамаса екен деймін.&nbsp;Баян ҮСЕЙІНОВА

Өндірісі қуатты ел өркендейді

<h4 style="margin-left:0px;text-align:justify;">Фото: baribar.kz</h4><h4 style="margin-left:0px;text-align:justify;"><a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>Жаңақорған кентінің тұрғындары санының өсуі жер кезегі мен тұрғын үйге деген сұранысты арттыратыны заңдылық. Міне, осы мақсатта кент төңірегінде бірнеше аймаққа инфрақұрылым жүргізу ісі қарқынды жүргізілуде.</h4>Жасыратыны жоқ, біздің аудан өңірде халық өсімі жөнінен соңғы он жылда көштің алдын бермей келеді.&nbsp;Кент тұрғындарының саны 40 мыңнан асқалы қашан. Жас отау құрғандар қатары да еселеніп келеді. Әрине, бұл қуанар­лық жағдай. Кент келбеті күн сайын жаңарып, жаңғырып, әлеуметтің әлеуеті артып келеді. Бірақ баспана салуға мемлекеттен берілетін 10 соттық, тегін жердің жайы жыр болып тұр. Осы мәселе төңірегінде тағы бір талқылап талдау жасап көрдік.Ақиқатында, Жаңақорған ауданының барлық саласында серпін бар, өндіріс өркендеп келеді.&nbsp;Алайда жалдамалы пәтер мен тұрғын үйдің бағасы аспандап тұр. Әрбір шаңырақ баспаналы болуды армандайды. Бұл үшін тегін жер берілсе деген тілек бар. Осы тақырыпты зерделеу кезінде мынандай заңдылықты көзіміз шалды. Мемлекеттен берілетін жер кезегіне тіркелген кісі электронды түрде тізімді бақылай алады. Мұны республикалық бақылауда тұрған сайт деуге негіз бар. Тақырыпты тарқату үшін аудандық жер қатынастары бөлімінің есігін қақтық. Заңдылық­қа сүйенсек, ҚР Жер Кодексінің 50-бабына сәй­кес Қазақстан азаматтарына жеке тұрғын үй құрылысы үшiн – 0,10 гектар жер тегін беріледі. Ал ауылдық жерлерде өзiндiк қосалқы шаруашылық (үй маңындағы және егiстiк телiмдердi қоса алғанда) жүргiзу үшiн суарылмайтын жерде 0,25 гектар және суармалы жерде 0,15 гектар ел азаматтарына жеке меншікке тегін беріледі. Ол үшін әкімдікке арнайы өтініш жазып, жер кезекке тұра аласыз. Жұмысбасты адамдар онлайн өтініш жаза алады.<blockquote>– Жер учаскесін алу үшін кезектілікке тір­келмегендігі анықталса ҚР Ауыл шаруа­шылығы министрінің №301 бұйрығының 15-қосымшасына сәйкес "Жер учаскесін алу үшін кезекке қою" мемлекеттік қызметін көрсету қағидасы арқылы egov.kz порталына жеке электрондық цифр­лық кілтіңіз арқылы кіресіз.&nbsp;"Жылжымайтын мүлік" батырмасын басып, "Жер қатынастары" тізілімін таңдап, "Жеке тұрғын үй құрылысына жер учаскесін (10 сотық жер) алуға кезекті қарау немесе кезекке тұру" бөлімшесіне өтесіз. Жаңақорған кенті немесе республиканың кез-келген аймағын таңдап өтініш білдіруге болады. Тағы айтамын, тіркелу тек электронды түрде, – деді бөлімнің бас маманы Самал Нұрлыбаева.</blockquote>Жаңақорған кенті бойынша 2023 жылы 856 адам тіркеліп, кезек қатары 9854 адамға жетті. Биыл қаңтар айында 199 адам, ақпанда 126 адам өтініш берген. Бас-аяғы қазір 10 710 адам жер кезегі тізілімін қалыптастырды. Бұл бұрын-соңды ел тарихында болмаған үлкен көрсеткіш. Әрі кенттің өзінде осынша адам тұрғын үй жеріне мұқтаж деу де қисынсыз. Кезекте тіркеліп тұрғандардың біразы өмірден озған болса, енді бірі көшіп кеткені расталған.<blockquote>– Бізге шағым айтып келушілердің көбі «жер кезегім жылжымай тұр» деп жатады.&nbsp;Маман ретінде айтарым, бұл жерде даурығуға еш себеп жоқ. Мәселен, 2015 жылы 3031 болып тіркелген, әлі де 3031-ші болып тұр екенмін, – деп шағымданған бір азаматтың алдында 84 адам ғана тұр.&nbsp;</blockquote>Қазірге дейін 2015 жылы кезекке тұрған азаматтардың басым бөлі­гіне жер үлестірілді. Ашығын айтқанда, жыл сайын жер кезегіне 2000-3000 адам тіркеліп жатса, жылы­на 10-15 адамға ғана жер телімі берілуде. Осының салдарынан жер кезегінің қатары артты. Жерді тиімсіз пайдаланғандардың жері мемлекетке қайтарылып, тіркелген азаматтарға жер берілуде. Биыл Саяжай 2 мөлтек ауданы тұрғындар игілігіне берілетін болса, мыңға жуық адам тұрғын үй салуға мүмкіндік алар еді. Жұмыс алдағы уақытта да атқарылып, жер берілу кезектілікпен жүзеге асады, – деді жауапты сала маманы. Жер қатынастары бөлімі құжат тапсыру жұмыстары жөнінде де нақтылап берді.Жаңақорғандықтар асыға күтіп жүрген “Сая­жай 2” мөлтек ауданы құрылысының жай-күйі қалай?&nbsp;Бұл бойынша аудандық сәулет, қала құрылысы және құрылыс бөлімінен жауап іздедік. Бөлімнің сектор меңгерушісі Шыңғыс Маханұлы болашақ мөлтек аудандардың географиясымен таныстырып, бірнеше жұмыстың жоспарын сөз етті. – Жаңақорған кентінің болашақ жаңа қоныстарына жан-жақты зерттеу-зерделеу жұмысын жасау – біздің басты міндетіміз. Саяжай 1 және Саяжай 2 мөлтек ауданының инфақұрылымын дайындадық. Бұл маңда мемлекеттік нысандар, кәсіпкерлік жерлер мен тұрғын үйлердің жобасы толық зерттелді. Алдағы уақытта Қаратау, Қаратау 2, Қаратау 3 және Ызғар мөлтек аудандары жобаға енеді, – деді ол.Саяжай 2 мөлтек ауданының инфрақұрылымы 2021 жылы жеке тұрғын үйге арналған жер учаскесімен қамтамасыз ету мақсатында қолға алынған еді.&nbsp;Бүгінде басты жобасы дайын, мемлекеттік бюджеттен қолдау күтіп тұр. Нақтырақ айтсақ, Жаңақорған кентінде Саяжай 2 аумағынан 300 гектар учаскеге егжей-тегжейлі жоспарлау жобасын (ПДП) әзірлеуге аудандық бюджеттен 24903,301 мың теңге қаржы бөлінді. Жаңақорған кентінің Саяжай-2 мөлтек ауданына нақты көлемі 300 гектар болатын егжей-тегжейлі жоспарлау жобасы (ПДП) жасалды.Бұл егжей-тегжейлі жоспарлау жо­басында Саяжай-2 мөлтек ауданынан жеке тұрғын үй құрылысына арналған 1597 жер учаскесі, 180 орындық бала­бақша, 1100 орындық орта мектеп, май құю станциясы салу жоспарда бар.&nbsp;Сонымен қатар бұл аумақтағы жолдар мен көшелердің ұзындығы – 52 шақырым, ауыз су құбырының ұзындығы – 48,3 шақырым, кәріз жүйесінің ұзындығы – 19,9 шақырым, газбен жабдықтау желісінің ұзындығы – 51,8 шақырымды құрайды. 10 дана газ тарату пункті, бір дана автоматты газ тарату пункті салынуы мүмкін.<blockquote>– Жаңадан ашылатын аймақта электр желілері, станциялар салынуы тиіс.&nbsp;Газ бен ауыз су да толық шешімін табуы маңызды. Жол мәселесін шешіп алғаннан кейін ғана қоныстануға рұқсат беріле­ді. Бір сөзбен айтсам, инфрақұрылым жұмыстары толық біткеннен кейін ғана халық қоныстанатын болады, – деді бөлімнің сектор меңгерушісі Шыңғыс Маханұлы.</blockquote>Келешекте түсетін Саяжай 2 мөл­тек ауданының инженерлік-комму­ни­­ка­циялық инфрақұрылымымен қам­­­тамасыз етуге арналған құжат дай­ын.&nbsp;Биыл құжат толық жасалынып мақұл­данса, келер жылы құрылысына қаражат бөлініп қалар деген үміт мамандарда. Егер қаражат жоғарыдан толық шешілсе, бір жылдың ішінде шағын ауданның шырайы кірмек. Яғни, 1600-ға жуық кезегін күткен тұрғын жер алып, баспана қазығын түзбек. Бұл жобамен 2016 жылдан бастап кезекке тіркелгендердің өтінішін толық қамтиды деген сөз. Мүмкіндік болса 2017 жылды да еңсеріп қаламыз деген үміт бар.Айтпақшы, кенттің қала статусын алуға мүмкіндігі молая бастады. Халық саны жеткілікті, жер көлемі де талапқа сай. Болашақта 4 мөлтек ауданға қоныстана бастасақ, қай қаладан кем боламыз?! Жібек жолының торабында құшағын кеңге жайған Жаңақорған кентінің сәулеті де дәулеті де тасып, көп назарын өзіне қарата бастады. Саяжайдың жоғары жағынан Саяжай 2 орын тепсе, Қаратау, Қаратау 2, Қаратау 3 жаңа қонысы Ипподром аймағының жоғары бөлігінен бұйырмақ. Мұнда ұзыннан ұзақ Шалқия кенішінің теміржолы жатыр. Кенттің байырғы бас жобасында кент осы маңнан бітетін еді. Енді бас жобаға бірнеше өзгерістер енуіне байланысты бірне­ше аймаққа ұлғайды. Жасыратыны жоқ, мұнда басты мәселе – жол. Орталықпен байланысуына кедергі болып тұрған теміржол бойынан арнайы жол өткелдерін салмаса, халықтың қозғалысын қиындататын секілді.Ал екінші мәселе, қоқыс қалдықтарын төгетін арнайы орынның орналасуы да қоныстанушыларға басты мәселе болуы ықтимал.&nbsp;Сондықтан бұл полигонды көшіру ісі де оңай шаруа емес. Үшінші мәселе, орта ғасырлық тарихы терең­де жатқан Ордакенттің орналасуы да қазақы сенім-нанымға керағар. Ал, Ызғар мөлтек ауданының ашылуы орташа есеппен он-он бес жылдың еншісіндегі дүние секілді. бұл аймақ орман шаруашылығы бөліміне қарасты жер болғандықтан мемлекет меншігіне қайтару ісі де ұзаққа созылары даусыз. Осы маңдағы Кеңес дәуірінен келе жатқан 24 разъезд пен 25 разъезд тұрғындары кентке қосылатынына қуанышты.Шағын шаруақожалық иесі Сырбай Әбдірұлы:<blockquote>– Жуырда аудан әкімдігінің жиынында жаңа аймақтардың жобасы сөз болды.&nbsp;Біздің Ызғар аймағы егінге де, малға да шұрайлы жер. Мұнда балық шаруашылығын дөңгелеткен кәсіп иелері де бар. Орталыққа қосылсақ иен далада қалған қауқарсыздың күйін кешпейтін едік. Біз де осы мақсатты қолдаймыз, – дейді.</blockquote>Ашығын айтсақ, жер үлестіру жұмысында көзге көрінбейтін, алайда ауқымды астары бар мәселелер адымды тұсайды.&nbsp;Әр аймаққа қомақты қаражат бөлу жұмысы да ортақ қазандыққа едәуір салмақ салатыны анық. Қаржы қарекеттің мәселесін шешіп, жүйелі жоспармен инфрақұрылымды игерсек, кезек күткен көпшіліктің қарасы азаяр еді. Біздің ұққанымыз, жаңа қоныстың халыққа жайлы болуы жан-жақты зерделеніп қана қоймай, қарыс қадам жердің тағдыры таразылануы тиіс. Қысқасы, кенттің даму динамикасы оңтүстік батысқа қарай бет алуда. Жері шұрайлы, қонысқа жайлы жерлерді игерудің бас жоспарында әлі де шешілуге тиісті мәселелер жоқ емес.

Инфрақұрылым дамыса игілігін ел көрер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Қала бюджетінің көлемі жылдан жылға өсіп келеді, бұл қаламыздың әлеуметтік-экономикалық жағынан дамып келе жатқандығын білдіреді. Атап айтсақ 2023 жылдың қорытындысымен қала бюджетінің көлемі 95 миллиард 161,4 миллион теңгені құрап өткен 2022 жылдың кезеңімен салыстырғанда 21 миллиард 626,1 миллион теңгеге немесе 29,4 пайызға ұлғайған. Бұл туралы Қызылорда қалалық мәслихатының ХХІ сессиясында қалалық экономика және қаржы бөлімінің басшысы Гүлнәр Баймаханова айтты.Сессия барысында бөлім &nbsp;басшысы бюджеттің атқарылу барысына тоқталды. Оның ішінде кірістер бойынша 2023 жылдың қорытындысымен Қызылорда қаласы бюджетінің кірістер болжамы 94 миллиард 301,0 милилон теңгені құраса, нақты түскені 100 миллиард 897,3 миллион теңге немесе 107,0 процентке артығымен орындалған.<blockquote>– Қаланың өз кірістері 125,7 пайызға немесе 6 028,0 миллион теңгеге артығымен орындалды, болжам 23 миллиард 430,2 миллион теңге, нақты орындалғаны 29 миллиард. 458,2 миллион. теңге. Жоғары тұрған бюджеттен бөлінген қаржылар бойынша түсімдер 100 пайызға орындалған, оның ішінде нысаналы трансферттер – 52 миллиард 116,2 миллион теңге, субвенция – 9 миллиард 223,5 миллион теңге, қарыздар түсімі - 9 миллиард 531,1 миллион теңге. Салықтық түсімдер бойынша жоспарланғаны 16 миллиард 226,1 миллион теңге, орындалғаны 20 миллиард 768,6 миллион теңге немесе 127,7 пайыз, барлық салықтық түсімдер 127,7 пайыздан жоғары орындалған.</blockquote>Салықтық емес түсімдер бойынша жоспарланғаны 214,6 миллион теңге, орындалғаны 482,7 миллион теңге &nbsp;немесе 225,0 пайыз. Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер бойынша жоспарланғаны 6 миллиард 949,5 миллион теңге, орындалғаны 8 миллиард 206,9 миллион теңге немесе 83,0 пайызды құрап отыр. Бюджеттік шығыстар бойынша өткен жылдың қорытындысымен қала бюджетінің шығыстары 98,5 пайызға орындалды. Жоспар 95 милилард 161,4 миллион теңге болса, игерілуі 93 миллиард 718,5 миллион теңге. Игерілмеген қаржы – 1 442,9 миллион теңге, оның 295,1 миллион теңгесі үнемделген қаржы болса, 1 147,8 миллион теңгесі игерілмеген қаржылар. 2023 жылға республикалық және облыстық бюджеттен бөлінген қаржылар бойынша, оның ішінде республикалық бюджеттен бөлінген қаржы 21 миллиард 581,9 миллион теңге болса, игерілуі 21 милилард 277,8 миллион теңгені құрап немесе 98,6 пайызға орындалған, игерілмеген қаржы 304,1 миллион теңгені құрап отыр. Сонымен қатар облыстық бюджеттен бөлінген қаржы 40 милилард 065,5 миллион теңге болса, игерілуі 39 миллиард 373,9 миллион теңге немесе 98,3 пайызға орындалған, игерілмеген қаржы 691,6 миллион теңгені құрады. Қалалық бюджеттен бөлінген 35 миллиард 514,0 миллион теңге98,7 пайызға немесе 33 миллиард &nbsp;066,8 миллион теңгеге орындалды. Игерілмеген қаржы 447,3 миллион теңгені құрап отыр, – деді сала басшысы Г.Баймаханова.Жалпы бюджеттік бағдарлама әкімшілері бойынша ірі көлемде игерілмеген қаржылардың 53,1 пайызы немесе 765,5 миллион теңгесі қалалық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөліміне, 43,5 пайызы немесе 628,5 миллион теңгесі қалалық құрылыс бөліміне, 3,1 пайызы немесе 44,7 миллион теңгесі кент және ауылдық округтерге тиесілі, қалған 4,2 миллион теңге өзге бюджеттік бағдарлама әкімшілерінен игерілмеген қаржылар.<blockquote>– Субъективті себептерге байланысты игерілмеген қаржылар барлығы 422,3 миллион теңге, оның ішінде 58,8 миллион теңге Қызылорда қаласы аялдама орнату жұмысынан, 0,6 миллион теңге (600,0 мың) компьютер жинағын сатып алудан конкурс шешімі анықталмауына байланысты игерілмеген. Сондай-ақ 16,3 миллион теңге №13 "Гагарин" КСС" жобасын қоса қаржыландыру жобасы бойынша жоба 2024 жылға өтпелі ретінде өзертіліп міндеттемесі босатылуына байланысты, 7,6 миллион теңге қала аумағында сорғы станциясының құрылысы жобаларының ЖСҚ-сын сараптамадан өткізіп үлгермеуіне байланысты,&nbsp;74,6 миллион теңге елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету, 247,3 миллион теңге, «Бәйтерек» шағын ауданында тұрғын үйлерді газбен жабдықтау және сумен жабдықтау желілері, 17,1 миллион теңгеге пәтер сатып алудан барлығы конкурс шешімі анықталып алайда міндеттеме алып үлгермеуіне байланысты игерілмеген қаржылар. &nbsp;Ал объективті себептерге байланысты игерілмеген қаржылар 725,5 миллион теңге, барлығы жұмыстың орындалған көлеміне сәйкес игерілмеген қаржылар. Оның ішінде 100,0 миллион теңге 7 қабатты 84 пәтерлі тұрғын үйдің құрылысынан, 236,6 миллион теңге &nbsp;көп қабатты тұрғын үйлердің қасбеттерін күрделі жөндеуден, 8,2 миллион теңге Ақсуат ауылдық округі аялдама орнатудан, 180,5 миллион теңге қаланы және елді мекендерді абаттандырудан, 11,1 миллион теңге көшелерді жөндеу мен қайта жаңғыртудан, 185,1 миллион теңге қала аумағында инженерлік инфрақұрылым салу жобаларынан, 3,8 миллион теңге өзгеде шығындардан. Бағдарлама әкімшілерінен үнемделген қаржылар 295,1 миллион теңгені құрады, – деді қалалық экономика және қаржы бөлімінің басшысы.</blockquote>Сала басшысы сессияда бұдан бөлек қалаға қарасты кент және ауылдық округтер бюджеттерінің атқарылуы туралы да айтып өтті.<blockquote>– Кент және ауылдық округ бюджеттерінің 2023 жылға бюджет түсімдерінің болжамы 4 милилард 463 миллион теңге, нақты түскені 4 миллиард 491,9 миллион теңге немесе 100,6 пайызға артығымен орындалды. Оның ішінде кент және ауылдық округтердің өз кірістері 112,3 пайызға немесе 28,1 миллион теңгеге артығымен орындалды, болжам 227,9 миллион теңге болса, орындалғаны 256,0 миллион теңгені құрады. Жоғарғы бюджеттен бөлінген нысаналы трансферттер мен субвенция 100 пайыз түскен. Ал шығыстар бойынша өткен жылдың қорытындысымен кент және ауылдық округтердің бюджет шығыстары 99,0 пайызға орындалды. Жоспар 4 миллиард 482,6 миллион теңге болса, игерілгені 4 миллиард 437,9 миллион теңге, игерілмеген қаржы 44,7 миллион теңге. Оның ішінде республикалық бюджеттен бөлінген трансферт 1 миллиард 716,7 миллион теңге 100 пайызға игерілген. Облыстық бюджеттен бөлінген трансферт 1 миллиард 472,0 миллион теңге 99,6 пайызға игерілген, 6,0 миллион теңге игерілмеген. &nbsp;Жергілікті бюджеттен бөлінген 1 миллиард &nbsp;294,0 миллион теңге 97,0 пайызға немесе 1 миллиард 255,3 миллион теңгеге иегірілді. Игерілмеген қаржы 38,7 миллион теңгені құрады. Оның ішінде 30,5 миллион теңгесі үнемделген қаржы болып табылады, – деді Гүлнар Баймаханова депутаттарға берген есебінде.</blockquote>

Қызылорда қаласы бюджетінің көлемі артып келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Баламалы электр қуатын үнемдеуге талпынған дамыған елдердің көбі күн мен желден энергия өндіруге ден қоюда. Әлемде күннен электр энергиясын өндіруден Жапония алда тұр.&nbsp;Күншығыс елінде өндірілген күн энергиясының 90 пайызы тұрғын үйлерде пайдаланады екен. Бұл ретте Германияның тәжірбиесі де жеткілікті. XXI ғасырда баламалы электр энергиясын өндіруге басты міндеттің бірі.Сыр өңірі баламалы қуат көздерін өндіруді басшылыққа алған аймақтың бірі.&nbsp;Бұған облыстың географиялық желді белдеуде орналасуы артықшылық береді. Екінші жағынан, күн көзі жақсы түседі. Синоптиктердің сөзінше, жылдың төрт мезгілінде Қызылорда облысында аспан ашық болады. Яғни, күннің орташа жылдық ұзақтығы 3 мың сағаттан артық. Бұл – күн және жел электр станцияларын салу және дамытуда үлкен мүмкіндік. Түптеп келгенде, мұның барлығы «жасыл» экономикаға оң әсерін тигізері анық. Сондықтан, оныншы рет өткен «Байқоңыр Инвест» форумында «жасыл энергияның» мүмкіндіктер жан-жақты талқыланды.Қазір әлем елдері дәстүрлі энергия көздері – газ, мұнай, көмірден бас тартып, олардың орнын жел, су, күн алмастыруда.&nbsp;Форумға Қытай, Оңтүстік Корея, АҚШ, Канада, Англия, Швейцария және т.б. елдерден арнайы келген мамандар мен ғалымдар қатысты. Себебі бұл елдерде жасыл энергияны өндірудің озық үлгісі бар.&nbsp;– Франция 2030 жылға дейін жалпы тұтынатын энергия көлемінің 32 процентін баламалы қуат көздерінен алуды көздеп отыр.&nbsp;Елімізде шағын және орта кәсіпорындар, ірі компаниялар барлық салада осындай жобаларды жүзеге асыра бастады. Ендігі жерде Қызылорда облысының экономикасын дамытуға үлес қосатынымыз қуантады, – деді Францияның Қазақстандағы төтенше және өкілетті елшісі Филипп Мартинэ.«Жасыл экономика – өңір дамуының жаңа бағыты» тақырыбында өткен форумға 14 елден келген делегация және отандық инвесторлар Қызылорда қаласы, Жаңақорған, Жалағаш және Шиелі ауданында 4 күн электр станциясын салуға ынта білдірді.&nbsp;Демек, келесі жылы өңірде жалпы қуаты 170 МВт болатын 4 күн электр станциясының құрылысы басталады. Қуаты 60 және 10 МВт болатын Қызылорда қаласының сол жағалауында және Жаңақорған ауданында «HydroEnergy» АҚ (Болгария), Жалағаш ауданында қуаты 30 МВт – «Total Eren» (Франция) компаниясы, Шиелі ауданында қуаты 70 МВт – «Samruk Kazyna – United Green» компаниясы және «Авелар Солар Технолоджи» ЖШҚ (Ресей) күн электр станциясын салатын болады.Осы орайда айта кететіні, Жаңақорған күннен қуат көзін алуды жолға қойған бірден-бір аудан.&nbsp;Әсіресе, шопандар мен өндіріс ошақтары күн көзін тиімді пайдалана бастады. Бұл жолы да осындай игілікті іске дем беріп отырған шаруаларды сөзге қоссақ. Мәселен, шопандар қазір жер астынан су шығару, тұрмыстық қажеттілік үшін күн панельдерін пайдаланып келеді. Байкенже, Жайылма, Қыраш және басқа да таулы және жайылымдық аймақтарда күннен қуат алатын құрылғылар соның дәлелі. «Жасыл» энергияға жүгінген жергілікті шаруашылықтардың басым бөлігі бау-бақша егіп, мал басын көбейтумен айналысады. Бұл диқандар мен шопандарды электр қуатын алу үшін тонналап жанар-жағармай тұтынудан сақтайтыны шүбәсіз.Енді өндіріс мекемелеріне ойыссақ. Мәселен, Жаңақорғанда «СКЗ-U» ЖШС күн мен желден тоқ көзін алу бойынша іргелі жұмыс жасауда. Зауыт күкірт қышқылымен бірге электр энергиясын шығарып келеді. 2013 жылы сағатына 420 кВт энергия өндіретін күн электр станциясын іске қосты. Серіктестіктің жұмысшылар қалашығы бүгінде толықтай станция өнімінің есебінен жарықтандырылып отыр.<blockquote>– 2013 жылы фотоэлектрлік модульдер сатып алу жөнінде шешім қабылданып, 1 гектар жерге арнайы панелдер орнасластыруды қолға алдық.&nbsp;Құрылыстың бас мердігері – «HighTechprojectgroup» ЖШС. Қазіргі таңда 60 фотоэлектрлік панель жұмыс жасауда. Әрқайсысының қуаты – 230 Вт.Vpm, жарау мерзімі 25 жылды құрайды. Олардан алынатын тоқ көзінің қуаты зауытты толықтай қамтамасыз ете алады, – деді жауапты маман Әділ Увашев.</blockquote>Сыр өңірінде атқарылар ауқымды істердің тетігі осындай.&nbsp;Ендігі кезекте «жасылдану» жүйесіне жауапкершілікпен қарап, баламалы қуат көздерін тиімді пайдалана білу керек. Себебі, күн мен желден қуат алу қай жағынан алып қарасақ та тиімді. Оны Жаңақорғанда орналасқан өндіріс ошақтары мен шопандардың күнделікті тіршілігінен көруге болады.&nbsp;Қазақстанда дәстүрлі емес энергия көздерін дамытуға мүдделі.&nbsp;Бұл тұрғыда ғалымдар мен өнертапқыштардың баламалы энергия өндіру саласындағы еңбегі керек-ақ. Сондай өнертапқыштың бірі №110 мектеп-лицейдің оқушысы Рамазан Бектас.<blockquote>&nbsp;– Жел энергетикасы – жел энергиясын механикалық, жылу мен электр энергиясына түрлендірудің теориялық негіздерін, әдістері мен техникалық құралдарын жасаумен айналысатын жаңартылатын энергетика саласы.&nbsp;Халық шаруашылығына ұтымды пайдалану мүмкіндіктер туғызады. Бұл жұмыстың нәтижесі басқа энергия көздеріне қарағанда экологиялық және экономикалық артықшылықтары бар. Республиканың шығыс, оңтүстік-шығыс, оңтүстік аймақтарында су және жел электр станциясын біріктіріп электр энергиясын өндіру тиімді. Қыс айларында жел күші көбейсе, жазда азаяды, ал су керісінше. Осылай энергия өндіруді біршама тұрақтандыруға болады, – деді жас өнертапқыш.</blockquote>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Ал, осы бағытта өнертапқыштың өзіндік ұсынысы бар.<blockquote>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; –&nbsp;Жел қондырғысын орнату орнату керек. Біріншіден, бізге тұтынатын энергияның мөлшерін есептеп және жерге орташа соғатын желдің жылдамдығын білуіміз керек, екіншіден жел қондырғысын орнататын жерді міндетті түрде таңдау керек. Ашық ландшафтағы төбе және Қаратау жотасы жел қондырғысын орнату үшін тамаша орын болып есептеледі. Төбеде жел жылдамдығы жазық тегіс жерге қарағанда ылғида жоғары. Егер екі арасы мұнараның биіктігі кем дегенде бес есе артық болу керек, олай болмағанда жұмыс істегенде бір-біріне кедергі жасайды. Жылдамдық артқан сайын, ауа ағысының сипаты өзгере түседі. Ауа қабаттары бірімен-бірі ретсіз араласып кетеді, үйірім пайда болады. Жел қуаты оның жылдамдығының кубына тура пропоционал. Мысалы, жерден 30 метр биіктікте орнатылған турбина жылдамдықтарының айырмашылығы 100% болады, – деді Р.Бектас.</blockquote>&nbsp;Әлібек ЖАРЫҚБАЕВ.

Баламалы энергия экологиялық таза өнім көзі

Құс өсіру – табыстың көзі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Ел Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев өткен жылы қазан айындағы Сыр еліне келген сапарында облыс үшін аса маңызды шешімдер қабылдады. Оның біріншісі «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» халықаралық дәлізінің Қызылордадан Ақтөбеге дейінгі аумағын 1-санатты төрт жолақты жолға ауыстыру. Бұл жөнінде Мемлекет басшысы мәселені тез арада шешуді Үкіметке жүктеді. Екінші, өзекті мәселенің бірі Қызылорда қаласын ыстық сумен қамтамасыз ету жобасы еді. Президент қолдауымен бұл түйткіл де алдағы жылы шешімін табады деп күтілуде.Үшінші мәселе – Президенттің тікелей қолдауымен басталған «Қызылорда-Жезқазған» автожолын қайта жаңарту ісін сапалы аяқтау. &nbsp;Облыс әкімі Н.Нәлібаев: «Осы жолды жаңарту аяқталғанда Астанаға жету уақыты 11 сағатқа дейін қысқарады. Сонда тек қызылордалықтар ғана емес, Түркістан облысы, Шымкент қаласы, ақтөбеліктер де Астана мен солтүстік өңірлерге осы жолмен қатынайтын болады. Бұл өңірлер арасындағы байланыстың нығаюына үлкен септігін тигізеді және жүргізіліп жатқан жұмыс барысы біздің қатаң бақылауымызда», – деген еді өткен жылы Елордадағы баспасөз мәслихатында.Бүгінгі таңда аймақ басшысының тікелей қолдауымен «Қызылорда-Жезқазған» жолын қайта жаңарту жұмыстары қарқынды жүргізілуде. &nbsp;Республикалық маңызы бар бұл жол өңіріміздің әлеуметтік-экономикалық дамуына зор үлес қосатыны аян. &nbsp;Бейсенбі күні біз осы жол құрылысымен танысу үшін жолға шықтық.«Қызылорда-Павлодар-Успенка РФ шекарасы» республикалық маңызы бар автомобиль жолының «Қызылорда-Жезқазған» бөлігі осы бағыттағы жолдың 12-шақырымынан басталады. Негізі бұл жол сонау 1984 жылы салынған. Әрине, діттеген жеріне бармаған. Алайда, қырық жыл жатқан асфальт бүгінде айдау жолға айналған. Осы кезге дейін Жезқазғанға жеткенше жол азабынан қиналған жұрттың зар-мұңын тыңдап келдік. Енді қуанышты сөз еститін күн жақын.Біз қаладан ұзай бере қосымша жолға шығып, 26-шақырымдағы қара жердің ақ шаңын аспанға атқан техникалар тобына тоқтадық. Қайта жаңарту жұмыстарымен қытайлық «Лунцзянь» мекемесінің филиалы айналысып жатыр екен. Осы тұста «ҚазАвтожол» АҚ ҰҚ Қызылорда облыстық филиалы директорының орынбасары Ерсайын Мұзаффармен жолығыстық.Жүзін шаң басқан жас азамат ат үстіндегі шаршаңқылығын байқатпай байыпты сөйледі.<blockquote>– «Қызылорда-Жезқазған» жолының жалпы ұзындығы 424 шақырым, соның 216 шақырымы біздің облыс көлеміне кіреді. Осы бөлікті қайта жаңалау жұмыстары тоқтаусыз жүріп жатыр. Бізге жүктелген міндет бар. «ҚазАвтоЖол» облыстық филиалы (директоры Ерұлан Жүнісов) автожол құрылысын сапалы әрі мерзімінде аяқтауды қамтамасыз етуді, жұмыс сапасын Жол активтері Ұлттық сапа орталығымен бірлесіп қадағалауды іске асырып отыр.Бұл аумақта жүріп жатқан – жер жұмыстары. Мұнан соң қосымша қабат, тас, құм қоспасымен жабу жүргізіледі. Сосын негіздеменің төменгі бөлігі аталатын малтатасты құм қоспасы салынады. Одан кейін негіздеменің жоғарғы бөлігі асфальт жабындысы төселеді. Жол қарама-қарсы бағытта, яғни екі жолақты болады. 2026 жылы пайдалануға беріледі. Осы жұмыстарды бірнеше жол құрылысын жүргізетін компанияның 400-ден астам техникасы мен 600-ден аса маманы атқарып жатыр.Негізгі жолдың 84, 119, 154, 198-шақырымдарында қызмет көрсету нысандары болады. Осы мақсатта қазір жол жиегінен алаңқайлар қалдырып кетеміз. Кейін оларды сол істі жүргізетін жеке кәсіпкерлерге белгілеп береміз. Ол нысандарда тамақтанатын, қонатын, демалатын және көліктерге техникалық қызмет жасайтын орындар болады. Қазірдің өзінде 154-шақырымда қызылордалық кәсіпкер осындай нысанды салып, дайындап қойды. Жол біткен соң қатынас қарқындылығы артады, сол кезде мұндай орындар жолаушылар үшін аса қажет.Жол жұмыстарының бәрі осы аумақтағыдай емес, мысалы 3-лоттағы мердігер осы кезде асфальт жабындысын төсеп жатыр.Қорыта айтқанда, бұл маңызды жоба облыс басшысының тікелей бақылауында тұр. Сондықтан «ҚазАвтоЖолдың» облыстық филиалы жол &nbsp;жұмыстарының мерзімінде және сапалы аяқталуы үшін еңбек ырғағының бір минутқа да бұзылмауын қадағалайды, – деді маман.</blockquote>Біз мұнан әрі жолдың 76-127 шақырым аралығында жұмыс атқарып жатқан «Қытай азаматтық инженерлік-құрылыс корпорациясы» жолшыларына келіп жеттік. Бұл құрылыс мекемесінің қысқаша атауы «ССЕСС» екенін жолшылардың арнаулы сырт киіміндегі таңбадан білдік.Жолға асфальт жабындысын төсеп жатыр екен.Күн ыстық, асфальт ыстық, ұрттап көріп едік, су да ысып кетіпті. Бет-ауыздарын шалмалап алған механизаторлар мен мамандардың жанкешті еңбегін батырлыққа тән десек те болар. «Хоба» дейтін ауыр жүк көлігі асфальтты төгіп жатыр, «Асфальтоукладчик» деп аталатын алып трактор жұтып жатыр. Артында айнадай жол қалып барады. Ақ күріш алқабындағы комбайн көзге келеді. &nbsp;<blockquote>Газет фототілшісі Нұрболат Нұржаубай осы көріністі суретке түсіру үшін желмен жағаласып квадрокоптер ұшырды. «Бұл жолшылардың еңбегін қанша аспандатсаң да жарасады», – дедім мен.</blockquote>Учаске басшысы қытайлық азамат Сян Синмен аудармашы Ғасыр Қадірхан арқылы тілдестік. Өз жұмысының қыр-сырын жақсы білетін маман екен. «Техника сайлы, асфальтты алыстан тасымаймыз, зауытымыз бар. Кейін жол біткесін оны көшіріп алып кетеміз. Бұл жерде жолшылардың тамақтануына, демалысына жақсы жағдай жасалған», – деп сөзі де қысқа-қысқа естілетін «ССЕСС» өкілі өзі де қысқа қайырды.«Қызылорда-Жезқазған» жол құрылысында бұлардан басқа «Қыран» ЖШС, «Гуйчжоу жол-инженерлік корпорациясы», «Стекол Корпарейшн» секілді ірі компаниялар бар. Олар құс ұшпас дала төсінің қан тамырына айналатын заманауи қатынас жолын аяқтауға жақын.Біз қаланы бетке алғанда ескі жолды қуырып келе жатқан тіркемелі жүк көліктерімен жиі ұшырастық. Олар сонау Жаңақорғаннан тас алып келе жатқан көліктер болып шықты. Темір жүргізіп, тас тасу оңай ма?Жол нобайында жер топырағын көтеру, арнайы су өткелдерін жасау, қиыршық құм қоспасы, кәуекті асфальтбетон қоспасы қабаттарын қалыптастыру, аптаппен айқасып жүріп ескіні бұзу, жаңаны түзу! Маңдай тер ме, майдан тер ме?!Нағыз еңбекті танығыңыз келсе, «Қызылорда-Жезқазған» жол құрылысын көріңіз.Бүгінгі бейнеті бел көтертпейтін жол мүддесі – ертеңгі ел мүддесінің шешімі болмақ. Бұл жол сол уақытта сауда-көлік байланысын күшейтеді, жүк транзитін арттыруға мүмкіндік береді, демек, халықтың әлеуетін көтере түседі. «Арқан бойы соқпақтың тұсау бойы төтелігі» демекші, Қызылордадан Астанаға баратындар енді жарты күнін үнемдейтін болады.&nbsp;Ол кезең де алыс емес.Дүйсенбек Аяшұлы

«Қызылорда-Жезқазған» жолын қайта жаңарту жұмыстары қарқынды жүруде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Қызылорда облысы ауыл шаруашылығы саласы Сырдария өзені арқылы келетін су көзіне еріксіз тәуелді. 2020 жылдан бастап Нарын-Сырдария каскадында орналасқан су қоймаларында жинақталатын су көлемінің төмендігінен егістікке су алу науқаны кезеңдерінде Сырдария өзенінің төменгі ағысында су тапшылығы жағдайы жыл сайын күрделенуде. Бұл туралы &nbsp;«Қазсушар» РМК Қызылорда облысы филиалы директорының орынбасары Айдос Асанбаев өңірлік коммуникация орталығында өткен брифингте айтты.Биыл вегетациялық кезең басында Шардара су қоймасы мен Көксарай су реттегішінде жинақталған су көлемі өткен жылдан 0,6млрд.м3 кем болуынан ҚР Су кодексінің 82 бабының 2 тармағына сәйкес жылдың сулылығы болжамын ескере отырып, 3,7 млрд.м3 (водозабор) су пайдалану лимиті белгіленді (2023 жылы – &nbsp;3,8 млрд.м3 болған). Белгіленген су пайдалану лимитіне сәйкес Қызылорда облыстық Ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасымен 187,5 мың гектар жерге егіс орналастыру жоспарланса, оның ішінде 81,2 мың гектарына күріш дақылын егу межеленуде.<blockquote>−Қазіргі уақытта «Қазсушар» РМК Қызылорда филиалы &nbsp;тарапынан нақтыланған индикативтік жоспар мен белгіленген лимитке сәйкес су пайдаланушылармен келісім-шартқа отыру жұмыстарын жүргізуде. Соңғы ақпаратқа сәйкес филиал 760 су пайдаланушылармен (2023 жылы барлығы – 927 су пайдаланушы болған) 116,0 мың гектар егіс алқабына 2,665 млрд.м3 (водоподача) су көлемін (жоспар – 2,96 млрд.м3) жеткізіп беруге келісім-шарт жасалды.&nbsp; Сондай-ақ белгіленген су пайдалану лимиті мен нақтыланған индикативтік жоспарға сәйкес су пайдаланудың күнтізбелік жоспарын әзірлеп, кестеге сәйкес жұмыс жасауда, − деді ол.</blockquote>Вегетациялық кезеңде егіс алқаптарына 21 сәуірден бастап каналдар арқылы Сырдария өзенінен 1 194,3 млн.м3(водозабор) су алынып, су пайдаланушыларға 936,9 млн.м3 (водоподача) су нақты жеткізілген.Филиал тарапынан әзірленген күнтізбелік жоспарға сәйкес мамыр айының үшінші онкүндігінде Сырдария өзенінен магистралді және шаруашылықаралық каналдар арқылы 460,0 м3/с су алуы қажет болса, бүгінгі күні каналдармен нақты 460,0 м3/с су алуда. Облыс аумағында егілетін күріш дақылының көлемі 81,2 мың гектар болса, бүгінгі күні &nbsp; &nbsp; 80,1 мың гектары себіліп (98%), оның ішінде 73,2 мың гектары суға бастырылды.<blockquote>−Бүгінде су пайдаланушылардың суға сұранысын қамтамасыз ету мақсатында Қызылорда облысы әкімдігімен, аудан әкімдіктерімен тығыз қарым қатынаста жұмыс жүргізілуде. Сондай-ақ, аудандық өндірістік бөлімшелерінің барлық мамандары күндіз-түні егіс алқаптарына су жеткізіп беру бағытында жұмыс жасауда, −деді Айдос Әлібекұлы.</blockquote>Ал &nbsp;бүгінгі күні, Шардара су қоймасына секундына 660,5 м3 су түсуде, бұл өткен жылдан 555,3 м3 артық.&nbsp;Көксарай су реттегішінде жиналған су көлемі 302,2 млн.м3, өткен жылдан 138,02 млн. м3 кем. Қызылорда облысына секундына 654 м3 су жіберілуде.&nbsp;<blockquote>− Сырдария өзені арқылы түсіп жатқан су шабындық пен жайылымдық жерлерге және егістікке жіберілуде. 2023 жылдың 8 желтоқсанында Су ресурстары және ирригация министрлігімен бірге «Қызылорда облысындағы суармалы жүйелері мен гидротехникалық құрылыстарды &nbsp;қалпына келтіру жөніндегі кешенді жоспар» бекітілді.&nbsp; Кешенді жоспарға республикалық меншіктегі 26 магистралды және шаруашылықаралық каналдарды, 21 қашыртқыларды қайта жаңғырту, 144 тік дренажды ұңғымаларды қайта жаңғырту, каналдарды цифрландыру, автоматтандыру және басқа да су шаруашылығы саласын дамытуға бағытталған 37 жоба енгізілді, − деді Арал-Сырдария бассейндік инспекциясының басшысы Қайратбек Сәрсенбаев. &nbsp;</blockquote>Айта кетейік, өңірде «Қызылорда облысы, Жаңақорған ауданының Келінтөбе магистралды каналына су беретін канал» жобасы мен «Қызылорда облысы Жаңақорған ауданы Жаманбай батыр ауылдық округіндегі науалық суғару жүйесінің құрылысы» жобасын жүзеге асыруға биыл республикалық бюджеттен қаржы бөлініп, тиісті жұмыстар атқарылуда.Сонымен бірге, Су ресурстары және ирригация министрлігіне комуналдық меншіктегі 8 су шаруашылығы нысандарына күрделі жөндеу жүргізуге бюджеттік өтінім ұсынылды.

Қызылорда облысына секундына 654 м3 су жіберілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгінде «Шардара» су қоймасына секундына 660,5 текше метр су түсуде, бұл өткен жылғыдан 555,3 текше метр артық. Қоймадағы су көлемі 4915 млн. текше метр, бұл көрсеткіш өткен жылдағыға қарағанда 903 млн. текше метр көп. Төменге секундына 350 текше метр су жіберілуде, бұл өткен жылғыдан 100 текше метр артық.«Көксарай» су реттегішінде жиналған су көлемі 302,2 млн. текше метр, бұл өткен жылғыдан 138,02 млн. текше метр кем.«Шардара» мен «Көксарайдағы» су көлемі 5 217,2 млн. текше метр, бұл өткен жылғыдан 764,9 млн. текше метр артық. Қызылорда облысына секундына 654 текше метр су жіберілуде, бұл өткен жылғыдан 39 текше метр көп.Сырдария өзені арқылы түскен су шабындық, жайылымдық жерлерге және егістікке жіберілуде.Айта кетейік, өткен жылдың 8 желтоқсанында Су ресурстары және ирригация министрлігімен бірге «Қызылорда облысындағы суармалы жүйелер мен гидротехникалық құрылыстарды қалпына келтіру жөніндегі кешенді жоспар» бекітілді.Оған республикалық меншіктегі 26 магистральді және шаруашылықаралық каналды, 21 қашыртқыны, 144 тік дренажды ұңғыманы қайта жаңғырту, каналдарды цифрландыру, автоматтандыру және басқа да су шаруашылығы саласын дамытуға бағытталған 37 жоба енгізілді.Биыл Жаңақорған ауданындағы «Келінтөбе» магистральді каналына су беретін және Жаманбай батыр ауылдық округіндегі науалық суғару жүйелерін салуға республикалық бюджеттен қаржы бөлініп, тиісті жұмыстар атқарылуда.Сонымен бірге салалық министрлікке коммуналдық меншіктегі 8 су шаруашылығы нысанын күрделі жөндеуге бюджеттік өтінім ұсынылды. Вегетациялық кезең басында «Шардара» су қоймасы мен «Көксарай» су реттегішіне жинақталған су көлемі өткен жылғыдан 0,6 млрд. текше метр кем болғандықтан, «Су кодексіне» сәйкес болжам ескеріліп, 3,7 млрд. текше метр су пайдалану лимиті белгіленді. Өткен жылы лимит 3,8 млрд. текше метр болған.Белгіленген лимитке сәйкес облыстық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасы 187,5 мың гектар жерге егін егуді жоспарласа, оның 81,2 мың гектарына күріш дақылын орналастыруды межеледі.Қазіргі уақытта «Қазсушар» РМК Қызылорда филиалы нақтыланған индикативтік жоспар мен белгіленген лимитке сәйкес су пайдаланушылармен келісім-шарт жасауда.Филиал әзірлеген күнтізбелік жоспарға сәйкес мамыр айының үшінші онкүндігінде Сырдария өзенінен магистральді және шаруашылықаралық каналдар арқылы секундына 460 текше метр су алынуы қажет болса, бүгінгі күні каналдар осы көлемді нақты алуда. Облыс аумағында егілетін күріш дақылының көлемі 81,2 мың гектар, оның 80,1 мың гектары, яғни 98%-ы себіліп, 73,2 мың гектары, яғни 90% суға бастырылды.Фото: Қызылорда облысы әкімінің баспасөз қызметі

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Экономика