<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Еңбек министрлігінің мәліметінше, жыл басынан бері Қазақстанда жалпы сомасы 616,3 млрд теңге зейнетақы төленді, оның ішінде базалық зейнетақы (193,8 млрд теңге) және бірлескен зейнетақы (422,5 млрд теңге). 2024 жылдың 1 наурызындағы жағдай бойынша елімізде 2,354 миллион <a href="https://kaz.zakon.kz/kogam-tynysy/6040163-azastanday-zeynetayny-ortasha-mlsher-belgl-boldy.html">зейнеткер</a> бар деп хабарлайды Kyzylorda news ақпарат агенттігі <a href="https://kaz.zakon.kz/kogam-tynysy/6040163-azastanday-zeynetayny-ortasha-mlsher-belgl-boldy.html">Zakon.kz</a> сайтына сілтеме жасап.2024 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша зейнеткерлер саны – 2 млн 354 мың адам.2024 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша жиынтық зейнетақының орташа мөлшері 132 852 теңгені құрады, оның ішінде ынтымақты зейнетақы мөлшері – 90 091 теңге, базалық зейнетақы – 42 761 теңге.2018 жылғы 1 шілдеден бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі зейнетақы жүйесіндегі өтілін ескере отырып, әр алушыға жеке тағайындалатынын еске саламыз.Бұл ретте 1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ынтымақты жүйеде жұмыс істеген уақыты, сондай-ақ міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі – МЗЖ) төленген кезеңдер зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне қосылады.Егер азаматтың зейнетақы жүйесіндегі өтілі 10 жыл немесе одан аз болса, сондай-ақ мүлде жоқ болса, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 65%-на тең болса, содан кейін 10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2 %-ға артады. Ал егер сіздің өтіліңіз 20 жыл болса, базалық зейнетақы төменгі күнкөріс деңгейінің 85 %-ын құрайды. Еңбек өтілі 30 жыл немесе одан көп болса, күнкөріс деңгейінің ең жоғарғы мөлшерінде яғни 105% белгіленеді.Егер бір ай ішінде міндетті зейнетақы жарналары Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына бірнеше рет аударылса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі бір айды құрайды.Осылайша міндетті зейнетақы жарналары неғұрлым тұрақты және толық көлемде аударылатын болса, зейнет жасына жеткенде базалық зейнетақы төлемдерінің мөлшері соғұрлым көп болады.Өз кезегінде азаматтың жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылғы 1 қаңтардағы жұмыс өтіліне (кем дегенде 6 ай қажет) және зейнеткерлікке дейінгі кезеңдегі орташа айлық табысына байланысты болады.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Қазақстандағы зейнетақының орташа мөлшері белгілі болды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жалағаш ауданындағы төтенше жағдайлар бөлімі мен №11 өрт сөндіру бөлімі тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуде уақытпен санаспай еңбек етіп келеді. Кешегі ауданға жасаған сапарымызда бөлімдердің күн тәртібімен, тыныс-тіршілігімен және өрт сөндіру автокөліктері мен өрт сөндіру жарақтары, өрт сөндірушілердің арнайы киімдерімен таныстық. Сондай-ақ бөлімдегі барлық өрт-техникалық құралдармен қалай және қандай жағдайда жұмыс жасайтыны жайында ақпаратқа қанықтық. Ауданның төтенше жағдайлар бөлімі құтқарушылары қарлы боранда да, қатты желде де, аптап ыстықта да, жалпы кез келген жағдайда тұрғындарға әрқашан көмектесуге дайын екеніне тағы мәрте көз жеткіздік. Жауапты да күрделі мамандық иелерінің жұмысы туралы Жалағаш аудандық төтенше жағдайлар бөлімі бастығы, азаматтық қорғау подполковнигі Еркін Назарқұлов сұхбат берді.– Еркін Есетұлы, аудан тұрғындарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен қауіптің алдын алу бойынша өз тараптарыңыздан қандай жұмыстар атқарылуда?– Мен 2023 жылдың 5 қазанынан бастап Жалағаш ауданы төтенше жағдайлар бөлімі бастығының лауазымына тағайындалдым. Жалпы аудан гарнизонының штат бойынша қырыққа жуық қызметкер бар. Оның ішінде төтенше жағдайлар бөлімінде 4, №11 өрт сөндіру бөлімінде 35 қызметкер жұмыс істейді.&nbsp;Былтыр 9 айда Жалағаш ауданы аумағында 41 төтенше жағдай тіркелді. Оның 39-ы техногенді төтенше жағдай болса, 2-еуі – табиғи төтенше жағдай. Жыл басынан бері төтенше жағдайдың алдын алу мақсатында жоспарлы 3 рет комиссия отырысы өткізілді. Онда 10 өзекті мәселе қаралып, 32 жауапты тұлғаға тапсырмалар берілді. Нақтырақ тоқталсам, қыс, көктем мезгілінде аудан аумағына қарасты Сырдария өзені мен Қараөзек арнасы арқылы келетін мол суды қауіпсіз өткізу және су тасқынының алдын алу жұмыстары, Конго-Қырым геморрагиялық қызбасының алдын алуға байланысты дәрілеу-залалсыздандыру жұмыстары, мемлекеттік орман қоры алқаптарында өрттің алдын алу және болдырмау мақсатында профилактикалық жұмыстар пысықталды. Сондай-ақ жаз мезгілінде суға шомылу маусымында су айдындарындағы қауіпсіздік шаралары, жылу беру маусымында білім, денсаулық және әлеуметтік нысандардың дайындық жұмыстары, аудан аумағында жеке тұрғын үй секторларында өрт қауіпсіздігінің ереже талаптарын сақтау мен көмірқышқыл газынан улану фактілерінің алдын алу, аудан көлеміндегі егін жинау науқаны кезіндегі өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету, төтенше жағдайлар қаупі туындаған уақытта аудан халқын хабардар ету мақсатында құлақтандыру жүйесінің жай-күйі және т.б. мәселелер туралы тапсырмалар берілді.– Бөлім қызметкерлері тек апатты оқиға орын алған жағдайда ғана әрекет етіп қоймай, күнделікті өмірде де жұмыстарыңыз қауырт болар, сол туралы айтып берсеңіз...– Біздің бөлімнің қызметі ең алдымен төтенше жағдайлардың алдын алуға және болдырмауға бағытталған. Мысалы, жарнамалық іс-шаралар, акциялар, флешмобтар, бұқаралық ақпарат құралдарына шығу сияқты шаруалар жетерлік. Қазір жылу маусымы басталды, жеке үйлер мен ғимараттар көгілдір отынға қосылған. Қыс мезгілінде пеш, газ құрылғыларынан шыққан ақаулардан жиі оқыс оқиға орын алып жатады. Ал біздің мамандар барлығын алдын ала болжауға міндетті. Егер қытымыр қыста немесе боранда біреу жолда қиындыққа тап болса, біз көмектесуге бар күшімізді саламыз. Көктем басталса, су тасқынының алдын алу мақсатында тағы да үгіт-насихат жұмыстарын жүргізіп, тұрғындарға арықтарды тазалап, аулаларындағы қарды уақытында шығаруды ескертеміз.&nbsp;Соңғы уақытта әлемде орман өрті өршіп тұр. Сол себепті өрт қаупі бар аумақтарды қатаң бақылауға алып, қураған ағаштар мен былтырғы шөптерді, тағы басқа осы секілді дүниелерді жою қажет екенін еске саламыз. Сонымен қатар біз орман шаруашылығы мамандарымен де белсенді түрде бірге жұмыс істейміз. Жазда егіс алқаптарында өрт қаупі төніп жатады. Мұндай күтпеген жағдайларды алдын ала болжап, дер кезінде ауыздықтап, тез арада жоюымыз керек. Қорыта айтқанда, біздің жұмысымыз жылдың төрт мезгілінде де қызу қайнап жатады.– Өңірде өрттер жиі тіркеле ме? Өртке қарсы қандай жұмыстар атқарылуда?– 2023 жылы 9 айда аудан бойынша 38 өрт оқиғасы есепке алынды. Тіркелген өрттерді талдау барысында өрт объектілері 4 есеге көбейген, автокөліктерде 6, тұрғын үй секторларында 19 өрт орын алып, былтырмен салыстырғанда 13 пайызға азайды. Биыл орман өртіне байланысты 7 оқиға тіркелді. Өкінішке орай биыл 1 аудан азаматы өрттен қаза болды, өрттен жарақат алғандар тіркелмеді.&nbsp;Өрттің шығу себептеріне келсек, жылыту пеші мен электр желілерінің ақауынан, газ плита үстінде дайындап жатқан асты бақылаусыз қалдырудан, отпен абайсыз болудан, өшірілмеген темекі тұқылын тастауынан орын алып жатады. Осы орайда қатаң шаралар қаралып, өрт оқиғасына себеп болған 40 тұлғаға ҚР Әкімшілік құқық бұзушылык туралы кодексіне сәйкес әкімшілік іс қозғалды. Прокуратураның қаулысына сәйкес тағайындалған тексеру нәтижелері бойынша 3 шара, яғни «Орман және жануарлар дүниесін қорғау» мемлекеттік мекемесі басшысына лауазымды тұлға ретінде 86 250 теңге айыппұл салынды, сондай-ақ аудандық ауруханаға және «Ақтерек» сауықтыру лагеріне заңды тұлға ретінде «ескерту» шаралары көрілді. Қалған өрт немесе өртке жатпайтын жану оқиғалары бойынша 36 ескерту шарасы қаралды. Биыл да түсіндірме жұмыстарын жалғастырып жатырмыз. Мұның бәрі қауіптің алдын алуда маңызды рөл атқарады. Сондықтан біз осындай профилактикалық шараларға басымдық береміз.&nbsp;– Түрлі апаттық жағдайлар &nbsp;орын алғанда халық соған дайын болу үшін аудан бойынша қандай оқу-жаттығу жұмыстары жүргізілуде?– Төтенше жағдайлардың алдын алу мақсатында аудан бойынша бірқатар іс-шара жүзеге асырылуда. Мәселен, аудандық «Жалағаш жаршысы» газетіне 25 мақала, атап айтқанда, мұздағы қауіпсіздік 5, суға шомылу маусымы бойынша 20 мақала жарияланды, әлі де жариялануда. 4 рет бейнетүсірілім жасалды, әлеуметтік желілерге орналастырылды. Облыстық төтенше жағдайлар департаментінің әлеуметтік желісінде және ауданның «Facebook», «Instagram» парақшаларында 189 мақала жарық көрді. Сондай-ақ дауыс күшейткіш арқылы халыққа өрт, судағы қауіпсіздік және төтенше жағдайдың алдын алу мақсатында 384 рет түсіндірме ақпарат оқылды. Сонымен қатар №11 өрт сөндіру бөлімшесімен кезекшіліктен тыс жеке құрамымен әр аптаның сенбі күндері жеке тұрғын секторда 6 128 тұрғын үйдің 29 483 тұрғынына түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Мұнан бөлек аудан бойынша азаматтық қорғау оқу-жаттығулар жоспарына сәйкес биыл 91 оқу-жаттығу өткізілді.– &nbsp;Өрт сөндіруші қызметкерлерінің өртті ауыздықтауы үшін қажет өртке қарсы су көздерінің, яғни өрт гидранттарының жағдайы қалай, бақылауда ма?– Иә, апат айтып келмейді, біз бәріне дайын болуымыз керек. Ауданда барлығы 704, кентте 163 өрт гидранты орналасқан. Бүгінде барлығы жарамды күйде, толық бақылауымызда.&nbsp;Бізде электронды карта да бар, яғни бір жерде өрт оқиғасы орын алса, соған жақын қай маңда өрт гидранты бар, соны анықтап береді. Бұл бір жағынан орын алған өртті дер кезінде ауыздықтауға мүмкіндік береді.&nbsp;– Аудан орталығынан шалғай елді мекендерді өрттен қорғау мақсатында және орман, дала өрттері бойынша жергілікті атқарушы органдармен атқарылған жұмыстар бойынша кеңінен тоқталсаңыз...– Аудан көлемінде мемлекеттік орман қоры 769 482 гектарды құрайды. Жалпы аудандық орман және жануарлар дүниесін қорғау жөніндегі мемлекеттік мекеменің 2023 жылға жоспарланған 660 шақырым ескі минералды жолақтары толық жаңартылды. Сондай-ақ биыл аудандық орман және жануарлар дүниесін қорғау мемлекеттік мекемесіне 1 АЦ-5-40 Урал маркалы өрт сөндіру автокөлігі алынды. Орман қоры аумағында жергілікті атқарушы органдары мен аудандық полиция бөлімінің учаскелік инспекторлары бірлесіп, күнделікті рейдтік іс-шаралар жүргізілуде. Сонымен қатар Қаракеткен, Бұқарбай батыр ауылдық округінен өрт сөндіру бекеттері ашылды.– Төтенше жағдай кезінде әлеуметтік маңызы бар нысандармен, мәселен, денсаулық сақтау және білім беру салаларындағы ұйымдармен қалай бірге әрекет етесіздер?– Біз аудандағы барлық әлеуметтік маңызы бар нысандармен, оның ішінде білім беру, медициналық, балабақша, халыққа қызмет көрсету мекемелерімен тығыз байланыста боламыз. Бұл мәселе аталған мекемелерді тексеру кезінде талқыланады. Өрт кезінде түрлі қызметкерлер өзін қалай ұстауы керек, яғни жұмысты тоқтату, өздерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету және шұғыл түрде іс-әрекеттерді орындау, мұның бәрі жаттығулар кезінде алдын ала пысықталады. Білім беру орындарына келсек, балабақшалар мен мектеп мұғалімдеріне және балаларға қауіп төнген жағдайда қалай әрекет ету керектігі нұсқауда көрсетілген. Жазда апаттық баспалдақты қалай пайдалану және түтін болған кезде балаларды көшеге шығару сынды жұмыстарды көрсетеміз.Біз климатты ескере отырып, қыста балалар қалай эвакуацияланатынын да зерделейміз. Осының барлығын төтенше жағдайлар кезінде алдын ала үйретеміз, ол үшін жылдың кез келген мезгіліне қарамастан қызметкерлермен кездесулер, тәжірибелік жаттығулар ұйымдастырылады. Сондықтан қызметкерлерді үй-жайдан шұғыл эвакуациялау үшін әрқашан үйретіп отыру керек.Әріптестерім қандай қиыншылыққа тап келсе де, өз ісін абыроймен атқаруға бар ынтасымен кірісуде. Қандай қайғылы, қасіретті оқиға болсын бар күш-жігерін салып, құтқару жұмыстарын жүргізіп жүрген құтқарушылардың еңбегі ерен. Әріптестерімнің үлкен еңбегі құтқарған адамдардың алғысымен бағаланып, тәуелсіз Қазақстанның гүлденуіне сеп болады деп сенемін.– Сұхбатыңызға рахмет!

Еркін Назарқұлов: Апат айтып келмейді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бұл жайында <a href="https://inbusiness.kz/kz/last/resejde-zhasalgan-kyrgyn-ushin-lankesterge-kansha-tolengeni-belgili-boldy">inbusiness.kz</a> сайтына сілтеме жасап, Kyzylorda news ақпарат агенттігі хабарлайды.Бұған дейін лаңкестердің бірі Шамсидин Фаридуни шабуыл үшін&nbsp;500 мың рубль (2,4 миллион теңге) уәде етілгенін&nbsp;айтқан. Көбі әрқайсысына 500 мың рубль төленген деп оның сөзін қате түсінген.&nbsp;Шабуылға қатысқан екі лаңкес Түркияға барған кезде нұсқау алған болуы мүмкін.&nbsp;<blockquote>"Бұл классикалық мағынада террористердің, фанаттардың қараусыз қалған ұясы емес еді, керісінше, олар 2-3 аптаның ішінде бұл фанаттарға айналды. Барлығын қашықтан басқаруға болады. Бұл кездейсоқ таңдалған "ақылды және сыни ойлау деңгейі өте төмен орындаушылар. Бұл жұмысқа алудың және психологиялық қысымның алуан әдістерін жетік меңгерген олардың кураторларына такси жүргізушілері мен шаштараздарды террорист етуге мүмкіндік берді", - деп түсіндірді "Известия" газетіне терроризмге қарсы қауіпсіздік саласындағы маман.</blockquote>Фото: Dzen.ru

Ресейде жасалған қырғын үшін лаңкестерге қанша төленгені белгілі болды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев «Жайлы мектеп» ұлттық жобасымен қала аумағында бой көтерген 900 орындық мектептің құрылыс алаңына барды, деп хабарлайды Қызылорда облысы әкімінің баспасөз қызметі.&nbsp;Келісім-шарт құны 5 млрд теңгеден асатын білім ордасы өткен жылдан бері салына бастаған болатын, бас мердігер – «СК Дәнекер» ЖШС.Аймақ басшысы мердігерлерге құрылыс сапасын қатаң бақылауда ұстауды, мерзімінде аяқтауды тапсырды.&nbsp;Еске салсақ, Мемлекет басшысының бастамасымен қолға алынған «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында өңірде биыл 10 мектеп ел игілігіне табысталады. Тағы 11 білім ұясының құрылысы жүргізіледі.&nbsp;«Жайлы мектеп» білім беру саласындағы пилоттық ұлттық жобаны іске асыру бойынша ағымдағы жұмыстар шеңберінде елімізде 2024 жылы 208 мектеп салу жоспарланған. 182 жайлы мектеп бойынша мердігерлермен (консорциум жетекшілерімен) EPC-келісімшарттарға қол қойылды.Бұл ретте, «Жайлы мектеп» ұлттық жобасын іске асыру шеңберінде бас мердігерлерге құрылыс материалдары, жиһаз бен жабдықтарды жеткізетін компанияларды таңдау мүмкіндігі берілді.«Жайлы мектеп» ұлттық жобасының қолданыстағы шарттарына сәйкес: мектептерді жобалау процесінде Қазақстанда жасалған құрылыс материалдары, бұйымдар, конструкциялар мен жабдықтарды таңдау кезінде жобалаушылар мына дерек көздерін басшылыққа алуы қажет.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/434144191_715571430764104_147135129185889046_n_4b2c4b74a9.jpg" alt="434144191_715571430764104_147135129185889046_n.jpg">&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/434139906_715571437430770_8705144295787423641_n_a460a513cc.jpg" alt="434139906_715571437430770_8705144295787423641_n.jpg"></figure>

Аймақ басшысы облыс орталығындағы жайлы мектептің құрылысымен танысты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Семсерлесуден Грузияда&nbsp;өтіп жатқан әлем кубогының шешуші кезеңінде Қазақстан ерлер құрамасы Париж Олимпиадасының төрт&nbsp;жолдамасын жеңіп алды&nbsp;деп хабарлайды&nbsp;Kyzylorda news ақпарат агенттігі <a href="https://qrnews.kz/detail-news/G2bh6svIE40pXATP7Ypr">QRnews.kz </a>сайтына сілтеме жасап.Спортты дамыту дирекциясының хабарлауынша, Қазақстан&nbsp;қоржынына Руслан Құрбанов, Вадим Шарлаимов, Ерлік Сертай және Эльмир Әлімжанов Париж Олимпиадасының жолдамасын сыйлады.Командалық жолдаманың арқасында 3 спортшымыз автоматты түрде жеке сайыста да Олимпиада жүлдесіне таласа алады. Бұған Оңтүстік Корея спортшыларының 1/8 финалда Чехиядан жеңілуі себеп болған.&nbsp;Осылайша, Қазақстан құрамасы жалпы рейтингте ТОП-4 мемлекеттің қатарына кірді.Айта кетейік,&nbsp;Грузиядағы әлем кубогы кезеңінде семсерлесуден Қазақстан командасы Азия құрлығындағы жалғыз жолдамаға таласты. Әлемдік ұйым қағидасы бойынша, олимпиадалық рейтингте алғашқы төрт орында тұрған командалар автоматты түрде жазғы ойындарға қатысады. Ал қалған құрамалары құрлыққа бөлінетін бір жолдаманы сарапқа салды.

Қазақстандық семсершілер тұңғыш рет Олимпиадаға 4 жолдама жеңіп алды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Әлемде түрлі деңгейде мүмкіндігі шектеулі жандардың жалпы саны 1 млрд-қа жуық. Бұл жалпы өмір сүріп жатқан адамдардың 15 пайызын құрайды. Кейбір мүгедек жандар өз денсаулығының шектеулігіне қарамай дені сау адамдарға үлкен көмек беріп келеді. Соның бірі – көзі көрмесе де көптеген адамды аяққа тұрғызып, өмірге құлшынысын арттырып жүрген Манарбек Қожахметов.Кейіпкеріміз мүмкіндігі шектеулі болса да қоғамнан қалыс қалмай, қолынан келгенше халыққа қызмет етіп келеді. Көз жанарынан айырылса да өмірге деген құштарлығын өшірмеген. Жарының қолдауымен 7 жылдан астам уақыт бойы массаж жасаумен айналысып келеді. Соның арқасында аудандағы талай жүре алмай қалған науқастарды аяғына тұрғызып, инсульт алған адамдардың да ауруын жазып, халықтың алғысына бөленіп жүр.– 13 жасымда менингит ауруына шалдықтым. Басыма суық тиіп, көзге жарық келтіретін тамырлар зақымданып, көз жанарымнан айырылдым. Бірақ өмірге деген құлшынысымды жоғалтпай, 2016 жылы Астанада өткен мүгедектер конференциясында массаж оқуына шақырту алып, Қытай Халық Республикасынан келген дәрігерден білім алғанмын. Сол жылдан бері Жалағашқа келіп, арнайы клиника ашып, жарыммен бірге осы кәсіппен айналысып жатырмыз. Адамның өзінде ниет болуы керек, шынайы ниет болмаса, онда қандай істе болсын нәтиже шықпасы анық. Мен де өзімді «көзім көрмейді» деп еш нәрседен шектемеймін, – дейді ол.Иә, расында сол жылдан бері кейіпкеріміз өмірдегі өзінің миссиясын тапқандай. Себебі ем алуға келген кез келген науқас аяғына тік тұрып, алғысын жаудырып кететін көрінеді. Бірде оған 5 жыл бойы қозғалыссыз, жүруге жарамай қалған науқасты алып келеді. 6 ай бойы ем алып, массаж қабылдап емделгеннен кейін аяғына тік тұрып, мүлде ауырмаған адам секілді жүріп кеткен. Ем алушы да «қайтадан өмірге келгендей болдым» деп әліге дейін алғыс айтады екен.&nbsp;Қазіргі таңда клиникада нүктелік емнен бөлек жары Салтанат апаймен бірігіп жасайтын 10-ға жуық массаж түрі бар. Сол бойынша ем алуға келетін науқастар алдын ала жазылып келетін көрінеді. Кезекте тұратындар арасында тек аудан тұрғындары ғана емес, өзге аудандар мен облыстардан да келетіндер бар екен. Мәселен, біз барған уақытта Қызылорда қаласынан келген ағамыз ем алып жатыр, оның ем алып жүргеніне бүгін екінші күн, десе де ол аз уақытта жақсы әсері барын айтады.– Инсульт алғаныма 3 жыл болды. Жақында Манарбек жайында естіп, көптеген науқасты аяққа тұрғызғанын білдім. Сонымен бірден «ем аламын» деп шештім. Массаж жасатамын дегенше түнде ұйықтауым, жүріс-тұрыс қиын еді. Кешеден бері ұйқым да тыныш, бір жағынан жеңіл жүретін болдым. «Халық айтса, қалып айтпайды» деген рас екен, Манарбек кез келген ауруды аяққа тұрғызатынына көзім жетті, – дейді қызылордалық ағамыз.Клиниканың ішінде арнайы медициналық аппараттар да бар. Мәселен, бел ауруы бар адамдарға, инсульт алған кісілер мен ДЦП-мен ауыратын кішкентай бүлдіршіндерге арналған белесепет те табылады. Сондай-ақ кейіпкеріміз жақында ғана үкіметтен 1млн 380 мың &nbsp;теңге қайтарымсыз грант ұтып, арықтатуға арналған жаңа аппарат алғанын айтады. Қазір ауданда массаждың бұл түріне сұраныс та жоғары екен.Кейіпкеріміз жан-жақты. Тіпті музыкалық аспаптардың да құлағында ойнайды. Көз жанарынан айырылғанда небәрі 13 жаста болса да, домбыра, гитарада ойнап үйренген. Соның арқасында Аққыр ауылының ансаблінде, тіпті тойларда да өнер көрсеткен. Жарының айтуынша, әзірге дейін аспаптардан қол үзбей, бос уақытында түрлі аспапта ойнау арқылы ми тынықтырады екен.&nbsp;Расында арман-мақсаттарымыздың бетін қайтарып, өз бағымызды байлап, сананы шектеп жатқан өзіміз ғана. &nbsp;Кейіпкеріміз тек өзінің ғана жағдайын жасап қоймай, халыққа да пайдасы тиетін қызмет түрімен айналысып, заман ағымына сай өзгерістерді қабылдауы қазіргі қоғамда он екі мүшесі сау бола тұра екі қолға бір күрек таппай тентіреп жүрген жастар үшін үлкен өнеге деп білемін.Екеуара диалог та осымен тәмам, кейіпкеріміз кезекте тұрған тағы бір науқасқа ем-шара жүргізудің қамына кірісіп кетті. Ал жары оған қолғабыс болуда. Талай науқастың дертіне дауа тапқан кейіпкеріміз алдағы уақытта жұмысын одан әрі жандандырмақ.&nbsp;– Ересектер де келіп жатады, көбіне маған ата-аналар балаларын әкеледі. Солардың барлығына сапалы ем-шара жасағасын болар, мен адамдарды емес, керісінше кезектегілер мені көп тосатын кездер көп болады. Әрқайсысына белгіленген уақытпен ем жүргізу керек, сондықтан кейде уақыт жоғалтып жатамыз, жасаған жұмысың ертең нәтижелі болмаса, тағы болмайды. Сондықтан мейлінше келушілердің дертінен толық айығуына жұмыс жасаймыз, – дейді ол.&nbsp;

Жалағаштық массажист 5 жыл жүре алмаған адамды аяққа тұрғызды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Театр – өмірлік мәселелерді шешудің жоғары сатысы. Мәдениет пен руханият әлемін театрсыз елестету мүмкін емес. Қазіргі таңда театр көрермендерінің де саны артуда. Бұл салада біздің аудан да жұтаң емес. Соның бір дәлелі Қ.Қазантаев атындағы Жалағаш аудандық мәдениет үйі жанындағы «Халық» театры көрерменнің ыстық ықыласына бөленуде.Бұл өнер ордасының тарихы тереңде жатыр. 1971 жылы драма үйірмесі ретінде ашылып, қазіргі таңда тұрақты көрермені бар көптеген қойылымдардың авторына айналды. Театр десе, ойға ең әуелі мағынасы терең сұлу сөздер мен әдемі әсер орнай қалатыны рас. Алайда сіз бен біз ойлағандай, театрдың іші-сырты түгел осындай таңғажайып сырға толы тамаша, ал әртістердің бәрінде кәсіби білім бар ма? Әрине жоқ!&nbsp;– Қойылым арқылы адамның жүрегінде сақтаулы мұңды, қуанышты көрсете аламыз. Театр, ондағы әртістер өз шеберлігі арқылы қоғамдағы болып жатқан мәселені жүрекке жеткізеді. Әрине көрерменге жеткізу кез келгеннің қолынан келмейді, әр адамның қабілетіне байланысты. Бірақ біздің театрда кәсіби актерлік білімі бар әртістер жоқ, әртүрлі саланың адамдары. Сол үшін кейде жұмыста жүргенде режиссер ретінде қойылымды көз алдымызға елестетіп, кейіпкерлердің мінездеріне, табиғатына сәйкес келеді деген қызметкерлерге сахнаға шығуға ұсыныс жасаймыз. Мәселен, біздің құрамда еден жуушыдан бастап, тоқ жөндеуші кісілер де, әртүрлі үйірмеден сабақ беретін ұстаздар мен музыкалық аспаптарда ойнайтындар да басты рөлді сомдай береді, – дейді театрдың қоюшы режиссері Әсет Шілдебаев.Расында кәсіби білім болмай-ақ көрерменнің жүрегіне жол табу үшін ең алдымен қандай да бір қабілет керегі анық. Мәселен, «Ғашықсыз ғасыр» драмасында ең жағымсыз рөлді ойнаған Айгерім Садықова актерлік білім алмаған, сахнадағы образы да табиғатына мүлдем сәйкес келмейді. Алайда рөлін барынша жоғары деңгейде алып шыққаны сонша, қойылым біткеннен кейін көрермендердің бәріне ұнамсыз кейіпте қалып кетіпті. Ал актер үшін – бұл үлкен мәртебе, өзінің рөлін ойдағыдай алып шықты деген сөз.6 желтоқсанда осы қойылыммен Ерғали Оразымбетовтың 80 жылдығына орай ұйымдастырылған облыстық байқауда театр ұжымы бас жүлде иеленіп, 100 мың теңге қаржылай сыйақыға ие болды. Жалпы қойылым барысында актерлар өмірде кей отбасыларда болып жүрген оқиғаны бейнелеп, әйел адамның қоғамдағы рөлін көрсетті. Көрерменнің көзіне жас ұялатып, ыстық ықыласына бөленді.– Бұл байқауға қатыспас бұрын «Ғашықсыз ғасыр» қойылымына ұзақ уақыт дайындалдық. Тіпті байқау алдында екі ауылға іс-сапармен барып, өзімізді шыңдау үшін осы қойылымды қойдық. Кей жеріндегі кеткен қателіктерімізді де түзетіп, содан кейін жарысқа ұсындық. Нәтижесінде көрерменге ұнады. Қойылым барысында актерлардан бөлек сахна сыртындағы адамдардың да еңбегі зор. Бәрінің бірігіп, бірін бірі қолдауының арқасында осындай нәтиже көрсетті. Жалпы театрда ойнау – ұжыммен бір толқында болу. Мұнда түрлі рөлдерді сомдауға тура келеді. Түрлі образға еніп, өзіңді ғана емес, басқалардың өмірін іштей сезінгендей күй кешесің. Сахнадағы кейіпкерлеріңнің бірінен жеріп, бірінен үлгі аласың. Ең қызығы, осы сезімдерді өзің ғана бастан кешіп қоймай, көрерменге тұшындыра алуың керек. Рөлге кіру, кейіпкеріңді дәл бере алу оңай шаруа емес. Үлкен дайындықты, маңдай тер мен уақытты талап етеді, – дейді басты рөлдегі кейіпкер Айгерім Садықова.Театр одан бөлек драма, комедия, мелодрама, трагедия жанрларында да түрлі қойылымдар қойып, халыққа ұсынып, тіпті түрлі жүлделерге де ие болып жүр. Мәселен, Қ.Мұхамеджановтың «Бөлтірік бөрік астында» комедиясын облыстық байқауда сахналап, «Ең үздік режиссер-қоюшы» және «Ең үздік суретші-декоратор» номинацияларына, «Абай әлемі» атты халық театр-ларының облыстық онлайн байқауында Иран Ғайыптың «Мен ішпеген у бар ма?» спектаклін сахналап, І орынды жеңіп алды. Айта берсек, мұнан бөлек актерлардың да жетістіктері көп.Күнделікті күйбең тіршіліктен бір сәт бой жазып, рухани байлыққа кенелу үшін аудан тұрғындарына арнап қойылымдардың тұрақты түрде өтуіне де ұсыныс білдірдік. Себебі ұзақ жылдан бері көрермен көзайымына айналған халықтық театрдың, енді ғана етек жиып, бой түзеп келе жатқан жастарға берер тәлім-тәрбиесі мол.&nbsp;

Жалағаш ауданындағы «Халық» театры көрерменнің ыстық ықыласына бөленді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> 2024 жылдың басынан бері елде жіті А вирустық гепатитінің 850 жағдайы тіркелді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,9 есе жоғары. Бұл туралы ДСМ баспасөз қызметіне сілтеме жасай отырып El.kzақпарат агенттігі хабарлайды. &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;А ВИРУСТЫҚ ГЕПАТИТІНІҢ БЕРІЛУ ЖОЛДАРЫ:А вирустық гепатиті лас сумен, ластанған тағаммен және науқаспен байланыста болғаннан кейін кір қолдар арқылы беріледі.&nbsp;А ВИРУСТЫҚ ГЕПАТИТІ АУРУЫНЫҢ БЕЛГІЛЕРІ:Аурудың белгілері - дене температурасының жоғарылауы, бастың ауруы, тәбеттің төмендеуі, енжарлық, жүректің айнуы, құсу.Инкубациялық кезең - 14-тен 35 күнге дейін.А гепатитімен ауыратын науқас симптомдар пайда болғанға дейін 2 аптада және бір аптадан кейін басқаларға жұқпалы боладыВАКЦИНАЦИЯЛАУ А ВИРУСТЫҚ&nbsp; ГЕПАТИТІНЕН ҚОРҒАЙДЫВакцинациялауға жататындар:- екі жастағы балалар;- инфекция ошақтарындағы байланыстағы адамдар.ГЕПАТИТ ИНФЕКЦИЯСЫНАН ҚАЛАЙ САҚТАНУҒА БОЛАДЫ:- тамақтанар алдында, дәретханаға барғаннан кейін, жұмыстан оралғанда, серуендегенде қолыңызды жуыңыз;-ашық су қоймаларынан қайнатылмаған су ішпеңіз және онымен жемістер мен көкөністерді жууға болмайды;-ластанған су айдындарында шомылуға болмайды.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Қазақстанда А гепатитімен сырқаттанушылар саны артқан

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Наурыз айының басында Нигерияда ұрланған 300-ге жуық оқушы босатылды, деп хабарлайды El.kzақпарат агенттігі.<blockquote>Курига мектебінің оқушылары аман-есен босатылды, - деп мәлімдеді Кадуна штатының губернаторы Уба Сани.</blockquote>Сани балалардың қауіпсіз оралуын қамтамасыз ету үшін тәулік бойы жұмыс істеген Нигерия президентіне алғыс айтты.Естеріңізде болса, 7 наурызда мотоцикл мінген қарулы қарақшылар 300-ден астам оқушыны мектептен ұрлап кеткен.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Ұрланған 300-ден астам оқушы құтқарылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Тарихқа көз жүгіртсек, Жалағаш аудандық тарихи-өлкетану музейінің жылнамасы &nbsp;ХХ ғасырдың 80 жылдарынан бастау алған. Өскелең ұрпақтың бойына отансүйгіштік қасиетті сіңіруде музейдің алар орны ерекше. Себебі ол адамзатты өткен уақытпен жүздестіріп, тарихтан сыр шертеді. Ұзақ жылдар бойы зерттеп-зерделенген асыл жәдігерлерді де қалың жұртқа ұсынатын мәдени орталықтың бірі де, бірегейі.&nbsp;1980 жылдардың орта шенінде ауданда алғаш рет музей ашу жұмыстары қолға алынып, сол &nbsp;жылдары біршама жұмыс атқарылғанымен кейін түрлі себептермен мекеме жұмысы аяқсыз қалған. Соғыс және еңбек ардагері Орынбай Сарманов пен сол кездегі аудандық «Жаңадария», қазіргі «Жалағаш жаршысы» газетінің әдеби қызметкері Ахмет Тілеулиев ауданның елді мекендері, Қарақұм мен Қызылқұм бағыттарына экспедицияларға шығып, түрлі жәдігерлерді жинақтаған. Өкінішке орай 90 жылдары сол жиналған &nbsp;құнды заттар, орден-медальдар, құжаттар мен суреттердің бірсыпырасы &nbsp;жоғалып кеткен.1998 жылдың аяғында, яғни ауданның 60 жылдық мерейтойына орай аудандық музейді ұйымдастыру жұмыстары қайта жанданып, музей экспозициясында сонау ХХ ғасырдың 20-30 жылдары құрылған ауылдың Кеңес үкіметі &nbsp;мен нәубет жылдарынан бастап қазіргі заманға дейінгі тарихы жайлы сыр шертетін құнды мәліметтер қамтылған. Қазіргі таңда 25 жылдық тарихы бар музей – аудан көлемінде өмір сүрген ата-бабаларымыздың тарихы туралы сыр шертетін асыл мұралар мекені. &nbsp;&nbsp;&nbsp;– Мұнда аудандағы 70-67 млн жылдан бергі (археозой эрасынан мезозой дәуірінің бор кезеңінен) геологиялық тарихынан бастап, ауданымыздың қазіргі заманғы тарихы, мәдениеті мен өнерінен сыр шертетін 2 зал мен көркемсурет галереясы жұмыс істеуде. Экспозицияға қойылған экспонаттар хронологиялық ретпен орналастырылып, ауданымыздың құрылуы, тарихы, ауыл шаруашылығы мен мәдениеті жайлы сыр шертіп, көрермендердің үлкен қызығушылығын тудырып келеді. Ұлы Отан соғысына ауданнан 3 мыңға жуық азамат аттанып, олардың үштен екісі майдан даласынан оралмады. Музейде осы зұлмат соғысқа арналған стендте құнды суреттер мен материалдар ілулі тұр. Сондай-ақ батырлардың қару-жарақтары, халқымыздың ежелде қолданған көне тұрмыстық заттары, киім-кешектер, мен өлкенің табиғатын бейнелейтін өсімдіктер мен жануарлар, түрлі аспаптар да, кезінде Қарақұмда су тартылған кезде астындағы жәндіктер, ағаштар тасқа айналған деседі. Сол жәдігерлер де қазір біздің музейдің төрінен орын алып тұр. Қазіргі таңда жалпы музей қорында 7 мыңнан астам экспонат сақталуда. Алдағы уақытта да музей ұжымы ауданның сан ғасырлық тарихын зерттеп-зерделеп, аудан көлеміндегі тарихи-мәдени мұраларды жинақтап, қорды құнды экспонаттармен толықтыра бермек, &nbsp;– дейді мекеме қызметкері Қанат Жапақов.Мұражайдың көрме залдарында түрлі тақырыптарға көрмелер, т.б. түрлі мәдени іс-шаралар ұйымдастырылып тұрады. Мәселен, бірнеше жылдан бері аудандық музейде «Туған жерге саяхат» атты кіші музейлік туризм жобасы іске асырылуда. Бұл бағытта аудан көлемінде &nbsp;орналасқан желгі және ортағасырлық тарих және мәдениет нысандарының экскурсиялық жол картасы мен маршруттық карта-схемалары әзірленіп, өскелең ұрпақты туған өлкеміздің көрікті жерлері мен бірқатар тарих және мәдениет &nbsp;ескерткіштерімен таныстыру, әр ғасырларда аудан өңірінде өмір сүрген тарихи тұлғалардың өмірі мен ерлік жолдарын насихаттауда тарихи-танымдық экскурсиялар ұйымдастырылып тұрады. Сондай-ақ мектеп және колледж оқушылары үшін &nbsp;«Мирас» үйірмесі толыққанды жұмыс жасауда.Музей экспонаттары халық тарихы мен өнерін қамтитын талай заманның тірі куәгерлері десек, қателеспейміз. Оқушылардың музейге экскурсия жасауы арқылы олардың туған жеріне, тілі мен дініне, салт-дәстүріне деген құрметі артып, тарихи кезеңдерді толық зерттеп, әр экспонаттың тарихымен танысу арқылы білім мен тәрбиені қатар беруге болады. Халқымыздың рухани, асыл қазыналарын жинақтап, өлкеміздің өткені мен бүгінін жалғап отырған тарихы терең музейден түрлі жәдігерлер туралы құнды мағлұмат алған әріптесім екеуміз түйір-түйір тастың өзі тарихтан мол сыр шертетінін аңғардық.Мөрәлі Шәменовтың жұмыс үстеліЖалағаш аудандық өлкетану музейі елдің еңсе тіктеуіне елеулі еңбек еткен тұлғалар тұтынған тарихи жәдігерлерге толы. Соның бірі – Ұлы Отан соғысының ардагері Мөрәлі Шәменовтің қолданған заттары. Қанша уақыт өтсе де атамыздың сол күйі сақталған жұмыс үстелін көріп, кез келген адам таң қалары анық. Музей қызметкерінің айтуынша, 2006 жылы соғыс ардагерінің кіші баласы Өмірбек Шәменов жұмыс үстелімен қоса көзілдірігін, телефонын және саптама етігін де әкеліп музейге өткізген. Сонымен қатар қызмет еткен уақытында М.Шәменовтің қолтаңбасы қалған дәптерлері де сақталған. Оларға қарап қоғам қайраткерінің жұмыста қандай тиянақты болғанын білуге болады. Себебі қасындағы жұмысшыларға берген тапсырмасын осы дәптеріне тізіп жазып қана қоймай, оны тапсырған уақыты мен орындап өткізген уақытына дейін нақтылап жазып, қол қойдырып алған.&nbsp;Бұйда пышақБұйда пышақ – қазақ халқындағы соғыста және аңшылықта қолданатын суық қарудың бір түрі. Бір ғасырлық тарихы бар қару болат темірден соғылған, шаншуға, түйреуге лайықталған өткіржүзді болып келеді.&nbsp;Жалпы ұзындығы 49 см болатын пышақтың сабы сүйектен жасалған және олар бір-біріне үш жерден тойтарып шегеленген. Сонымен қатар сабының бойында сәндік үшін көлденең жүргізілген сызықтар да бар. Бұйда пышақ аталуын оның кендір мен жүннен жасалған бұйда жіпті байлауға, түйе немесе өгіздің мұрнын тесіп, жез орнатуға ыңғайлы пышақ болғанымен байланыстырады. Оны Қазақстанның кей жерлерінде «сарымойнақ» деп те атайды. Себебі бұйда пышақтың сабы жез, мыс тәрізді сары металдармен әшекейленген. Музей қызметкерінің айтуынша, бұйда пышақты Ақсу ауылының тұрғыны жылқышы Төлеу Мәншарипов өткізген. Ол әкесінен мирас ретінде қалған. Болат темір мен сүйектен жасалған №583 санымен белгіленген.&nbsp;Шоқ өтекШамамен ХХ ғасырдың басында қолданыста болған шоқ өтек бір-біріне арнайы ілгек арқылы жалғанған ашылмалы қақпақтан және ішіне шоқ салатын корпустан тұрады. Жалпы шойыннан жасалған шоқ өтектің пішіні тік бұрышты, биік әрі алдыңғы жағы үшкір болып келген. Қақпақтың жоғары жағына цилиндр пішінді ағаш сабы бар биік тұтқа мен жұмыр басты ілгек бекітілген. Қақпақтың астына іштегі түтін сыртқа шығуы үшін ирек пішінді саңылаулар қалдырылған. Музей қызметкерінің айтуынша, корпустың төменгі бөлігінде орналасқан арнайы тесіктер өтектің түтін тартқыш қасиетін жақсарту мақсатында тесілген. Бұл жәдігерді музейге 2000 жылы Аққұм ауылының тұрғындары сыйға тартыпты.Аштықтан құтқарған мылтықМузей қызметкері Қанат Жапақовтың сөзінше, 1931-1933 жылдары жаппай ашаршылық уақытында ауылды аштықтан құтқарған Қанат деген кісі өмір сүрген. Ол құралайды көзге атқан мерген деседі, аңшылыққа шыққанда олжасыз оралмапты.&nbsp;Қанат мерген келген уақытта ауыл тұрғындарының бәрі күтіп алатын болған. Ол тек ауыл халқын ғана емес, басқа көршілес ауылдарға да дәл осы мылтықпен аң аулап, ашаршылық халықтың аман қалуына көмектескен. Мылтық – «Тула» деген қару-жарақ зауытында жасалған. «Бердан – 2» деп аталатын мылтықты мергеннің немересі Әдебай Әлиұлы 1999-2000 жылдары музейге өткізген.&nbsp;

ХХ ғасырдың 80 жылдарынан бастау алған Жалағаштағы музей

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Төтеншеліктердің жұмысы қауырт әрі қарбалас. Көктем келгенде тасқын қаупіне алаңдаса, күн жадырап сала бергенде тілсіз жаумен бетпе-бет келеді. «2023 жылы 41 өрт оқиғасы тіркелді. Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 9,7 пайызға көбейіп тұр. Салдарынан қаза тапқандар болмады. Ал 2022 жылы 1 адам көз жұмған», – дейді Шиелі ауданы Төтенше жағдайлар бөлімінің бас маманы, азаматтық қорғау аға лейтенанты Әділет Нұрмантаев.Жоғарыда аталған 41 өрттің 27-сі жеке үйдегі, 11-і автокөліктегі өрт болса, ал үшеуі орман және дала өрті. Бұдан басқа өткен жылы аудан аумағында табиғи газбен уланудың 1 оқиғасы тіркеліп, салдарынан 2 адам ажал құшқан. Улы газбен уланудың негізі себептері – мұржаның тартпауы, жылыту пешінің ақауы, жылыту пештегі жарықтар, басқа да себептер. Барыс жылы да дәл осы оқиғамен есте қалды. Қазақтың құйқалы жерлерінің біразын өрт шалып, кейбір өңір халқын әбігерге салды. Тілсіз жау тіршілік қамытымен жатқан ауыл тұрғындарын үйсіз, бұлбұлы сайраған орманды күйсіз етті. Орманы отқа оранған Қостанаймен қоса, Шығыс орманын да шығынға ұшыратты. Алаштың рухани көсемі Ахаңның тойы дүбір қағар тұста, қостанайлық ағайынды қос бүйірден өрт қысқанын әлі де болсын ұмыта қоймадық. Тілсіз жаудың айтып келмейтіні де – осы. Қызыл жалын алапаты Қазақ елін әп сәттеақ әлекке салып, абдыратып тастады. Мәліметті сөйлетсек, өрт аумағы 43 мың гектардан асқан. Ал жалпы орман алқабының аумағы – 107 257 гектарды құрайды. Жалын жартысын шарпыған. Мұнымен қоса ауылдағы ағайынды да айналып өтпеді. Бірнеше үй отқа оранды. Осындай сәтте көңілге демеу болатыны Қостанай халқына еліміз жұмыла кірісіп, қолдау көрсеткені. Сонымен қатар Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қостанай облысына барып, өрт жалмаған Әулиекөл ауданындағы аумақты тікұшақпен аралап, халін білгені тағы бар.ОЛАР САУЫСҚАНДАЙ САҚ, ҚЫРАНДАЙ ҚЫРАҒЫБіз айтып отырған төтенше жағдайлардың дені мерекеге, демалыс күндеріне дөп келіп жататыны бар. Сондықтан былайғы жұрт той тойлауға кіріскенде, төтеншеліктер керісінше қырағылықтарын арттырып, белбеулерін тарта түседі. Қыстың ақтүтек борандарында қар құрсауында қалатын көліктер қаншама. Олардың арасында емшектегі сәбиден бастап, еңкейген кәріге дейін болады.&nbsp;– Көктемгі су тасқындарының жыры бір бөлек әңгіме, – дейді ауданның қыр-сырын бала күнінен көріп өскен азаматтық қорғау аға лейтенанты Әділет. – Қазіргі таңда жаз маусымы да біздің қызметкерлер үшін мазасыз уақыттардың бірі саналады. Күре жолдың бойында күнделікті орын алып жататын жол-көлік апаттары мен даладағы өрттерді айтпағанда, суға түсу маусымының да тұрғындар үшін аса қауіпті екенін айта кетуіміз керек. Қайсыбір адамдар қызық, қарапайым ғана қауіпсіздік ережелерін сақтамай, өз өмірлерін қауіп-қатерге тігіп жатады. Ішімдікке тойып алып, тұншығып жататындар да бар. Кез келген суға түсетін жағажайда «Қауіпті аймақ!» деген белгілер қойылады. Ол белгілер қойылған жерлерден әрі асуға болмайтындығын біліп тұрса да, соған баратындар болады. Сондай-ақ су жағасына барған атаана балалардан бір сәтке де көз жазбағаны абзал. Баланың аты – бала. Қазір көз алдыңда жүгіріп ойнап жүрген сәби қас пен көздің арасында суға кетіп қалуы әбден мүмкін. Бүгінге дейінгі мәлімет бойынша 2023 жылы суға түсу маусымында 3 оқиға тіркеліп, салдарынан бір адам ажал құшты. Су басу қаупі бар аймақтар қыс басталған уақыттан бастап, қар ерігенше төтеншеліктердің қатаң бақылауында. Су тасқынының алдын алу бойынша әзірлік те қызу. Оны сала маманының өз аузынан естідік.&nbsp;– Сырдария өзенінің ұзындығы аудан аумағында 260 шақырымды құрайды. Қорғаныс бөгетінің жалпы ұзындығы 71,6 шақырым. Су алуы мүмкін аймаққа өзен жағасында орналасқан 5 елді мекен (Жөлек, Ортақшыл, Қоғалы, Тартоғай, Қарғалы) кіреді. Онда 7540 тұрғын тіршілік етеді. Сырдария өзені бойындағы қорғаныс бөгеттерінің 5 қауіпті учаскесі бекітілді. Атап айтқанда, Шиелі каналының бас сағасы «Бақтысай» қорғаныс бөгеті, «Ақ қала», «Ақтам-Мешеулі», «Жөлек», «Жіңішке көл» қорғаныс бөгеті. Қазіргі таңда аталған аймақтарға жауапты 13 мекеме бекітілген. Су тасқынына қауіпті кезеңде 52 техника, 169 адам жұмылдырылатын болады. Мұнымен қоса, Сырдария өзенінде 1 қалқымалы өткел, 3 қалқымалы көпір бар. Ал аудан көлемінде 15 шаруашылық канал, 32 гидротехникалық құрылыс, 6 қашыртқы, 9 қорғаныс бөгеті бар. Уақытылы қабылданған алдын алу шаралары су тасқыны кезеңінде елді мекендер мен нысандарды су басуына жол бермеуге мүмкіндік берді. Шиелі ауданы бойынша кез келген төтенше жағдайларға байланысты эвакуациялау үшін 16 жинақтау, 23 қабылдау эвакуациялық пункт орналасқан, – дейді Әділет Нұрмантаев.Білгеніміздей, материалдық-техникалық қорда 4 тонна дизель, 5 тонна бензин жанармайы, 20 тонна қой тас, 2000 қамыс бауы мен 5000 қап жиналған. Қоса кеткен жөн, өткен жылға жергілікті бюджет қорынан Төтенше жағдайлар резервінде 2 миллион теңге, шұғыл шығындарға арналған резервтік қорда 7,1 миллион теңге қаржы қаралыпты.ҮГІТ-НАСИХАТ ЖҰМЫСЫКөктемде халық аулаларын тазалап, жиналған қоқысты, қураған шөпті үйінің маңайында жаға салады. Оның арты кейде өртке ұласып жатады. Осындай келеңсіздікті болдырмау үшін төтеншеліктер халық арасына шығып, түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Мысалы, өткен жылы 9184 жеке тұрғын үйді аралап, 41 921 жеке тұрғын үй иелерімен өрт қауіпсіздігі турасында әңгіменұсқау, үгіт-насихат жұмыстары жүргізілген. Жадынамалар таратылған.&nbsp;– 2023 жылдың қаңтар айынан бүгінгі күнге дейін Шиелі ауданының аумағындағы су айдындарында қыс мезгіліндегі мұздағы қауіпсіздік және суға шомылу маусымындағы төтенше жағдайлардың алдын алу бағытында Полиция және Қоғамдық даму бөлімі қызметкерлерімен бірлесіп, 155 рейд жүргізілді. «Суға шомылуға тиым салынады» белгісімен 36 тақтайша, 1 облыстық телеарнада сөз сөйлеу, 80 радиода сөз сөйлеу және 10 көрнекі стенд пен 24 билборд орналастырылды. Кент және ауылдық округтер, мекеме басшыларына 3 ұсыным хат жолданды. Білім беру, басқа да мекемелермен 5 онлайн сабақ пен 15 рет ата-аналар жиналысы өткізілді. Су айдындарында үгіт-насихат жұмыстарын жүргізуге Шиелі ауданы Төтенше жағдайлар бөлімі және №13 Өрт сөндіру бөлімінің барлық жеке құрамы, аудандық жастар ресурстық орталығынан 32 ерікті жұмылдырылу арқылы 5150 дана үгітнасихат парақтары таратылып, жергілікті «Өскен Өңір», «Шарайна-Сейхун» басылымдарында да 4 мақала жарияланды. Кент, ауылдық округ әкімдерінің мәліметіне сәйкес, аудан бойынша 36 суға түсуге қауіпті учаскенің саны анықталды. Сонымен қатар Шиелі кентінде орналасқан «лэд» экрандар арқылы 3 бейнеролик үздіксіз көрсетілді, – дейді төтеншеліктер.Бізбен осы материалдарды әзірлеуде етене байланыста болған Әділет Нұрмантаевқа «Өрт болған жағдайда адамдар бірінші нені ескеруі керек?» деген сауал жолдадық.&nbsp;– Егер сіз орманда немесе далалықта өрттің куәсі болсаңыз, мына талаптарды сақтаңыз, абыржымаңыз және үрейленбеңіз. Жағдайды талдаңыз. Өрт ошағының шекарасын, оның таралу бағыты мен жылдамдығын анықтаңыз. Өз күшіңізбен өртті сөндіруге мүмкіндігіңіз болмаса, қауіпсіз жерге шегініңіз, төңіректегі биік жерге немесе биік ағашқа шығып, жан-жағыңызды мұқият қараңыз және эвакуациялану жолын белгілеп алыңыз. Өрттің орны, көлемі және сипаты туралы өртке қарсы қызметке «101», «112» телефондарына хабарласып, жақын маңдағы барлық адамдарға қауіпті аймақтан шығу қажеттілігі туралы ескертіңіз. Өрттің оты шарпымайтын жел жағына қарай қозғалыңыз немесе от ошағын тыл жанынан айналып өтуге тырысыңыз, – деп ақыл-кеңесін ұсынды.&nbsp;Сосын қызық үшін Әділеттен «Неге бұл мамандықты таңдадыңыз?» деп сұрадық. Сонда ол іркілместен: «Қоғамға қорған, адамдарға араша болғым келеді» деді мақтанышпен. Мұндай патриоттық пафосқа толы жауапты алғаш естігенде, қалжыңдап тұрған болар деп ойлаған едік. Сөйтсек, еш қалжыңсыз, шынайы жауабы екен. Байыптап қараған адамға осы жауаптың негізінде елге, жерге деген, жалпы адамзат баласына деген шынайы қамқорлық жатқан секілді. Иә, олар солай. Өз мамандығының шеберлері. Олар тәуліктің қай мезгілінде, қандай төтенше жағдай орын алса да, сауысқандай сақ, қырандай қырағы.Фото: Нұрболат Нұржаубай

Өткен жылы Шиеліде 41 өрт оқиғасы болған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Ауыл шаруашылығын механикаландыру мамандығының егін саласындағы орны ерекше.&nbsp;Аталған салада мамандар даярлау біздің экономикамыз үшін де өзекті. Сондай-ақ техник мамандар бүгінгі таңда сұранысқа ие. Олай дейтініміз білікті түлектерді диплом алғанша жұмыс өзі-ақ тауып алады. Мәселен, кейіпкеріміз Ерсұлтан Кеңесбек бірінші курсында-ақ шаруашылыққа шақырту алып, егіс басындағы қызу еңбекке араласқан.–&nbsp;Негізі бұл мамандыққа бұрыннан қызығатынмын. Себебі әкем Аққұм ауылындағы «ЛТД» шаруа қожалығында жұмыс жасайды. Балалық шағымда әкеммен еріп, жасалатын жұмыстармен таныс болғанмын. Сол кішкентай кезімдегі техникаға деген қызығушылығымнан болар, колледжге келіп, комбайн айдауды бір сағатта игеріп алдым. Алайда «үйрендім» деп босаңсуға болмайды, мені «Шаңдыкөл» деген алқапта егін оруға көмекке шақырған. Қайтар жолда мән бермегеннен болар, бір шұңқырға түсіп кетіп, шыға алмай қалғанмын. Қатты қорықсам да тез есімді жиып, дөңгелектің астына сабан толтырып әрең шықтым. Алқап үлкен болғасын кейде осындай қиындық болып тұратынына көзім жетті. Бірақ әрине оның бәрін игеруде тәжірибе керек, – дейді жас маман.Ауыл шаруашылығын механикаландыру мамандығын бітіргендерді әмбебап маман десек те болады. Себебі бітірушілер техник-механик, трактор бригадасының механигі, бригадирі, автогараж, шеберхана меңгерушісі, басқа да техникалық қызметтерді атқаруға құқылы. Қазіргі таңда колледжде теориялық білімнен бөлек мамандарды дайындауда тәжірибеге басымдық берілуде. Мәселен, білім алушылар арнайы егіс алқабына шықпай, мамандықтың қыр-сырын ғимараттың жанында-ақ іс жүзінде меңгереді.–&nbsp;Біздің топта 19 студент бар. Бірақ солардың ішінде Ерсұлтан – өте алғыр бала. Себебі түсіндірген сабақты, құрылғыларды басқаруды тез-ақ үйреніп алады, топтағы көш бастап тұрған студент. Содан болар, аудандағы көптеген шаруа қожалықтан ұсыныс түсіп, бітірген бойда өздеріне жұмысқа шақырып жатыр. Мамандыққа деген қызығушылығы ерекше, жауапкершілігі жоғары. Алдағы уақытта «WorldSkills» деген облыстық байқауға дайындалып жатырмыз. Ерсұлтан – болашағынан көп үміт күттіретін жас маман, – дейді жетекшісі Нұржан Серікұлы.9 сыныптан колледжге түскен студенттер тек 2-ші курсында іс жүзінде тәжірибе жинақтауға көшеді екен. Ал бірінші курста толығымен теория жүзінде танысады. Бүгінгі олардың басым бөлігі механика айдауды әжептеуір үйреніп алған. Біз де Ерсұлтанға қолқа салып, техника тізгіндеуге ұсыныс жасадық. Расында жетекшісі айтқандай, техниканың құлағында ойнайды екен.Бұған дейін де шаруа қожалықтар жұмысын көзбен көргесін бе, ауыл шаруашылығы мамандарының әлеуметтік-тұрмыстық жағдайына көңіл бөлу керек деген ой түйдім. Сондай-ақ көтерме ақы беруді де қарастыру қажет. Әйтпесе ауылда қаланы да, даланы да азық-түлікпен қамтамасыз етіп отырған кадрлардың жетіспеушілігі арта түсетін секілді. Ал бұл өз кезегінде шетелге шығатындай сапалы азық-түлік өндіруге кедергі болып қана қоймайды, өзімізді өзіміз қамтамасыз етуді де қиындата түсері сөзсіз.

Қазақстан және Қызылорда облысының басты жаңалықтары