<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитетінің Қызылорда облысы бойынша аумақтық департаментінің басшысы Саламат Қалжанов тұрғындардың бірнеше сұрағына&nbsp; жауап берді.
Энергия беруші ұйым тұтынушыны электр энергиясына қандай мерзімде қосады?
Энергия өндіруші немесе энергия беруші ұйым тұтынушының анықталған кемшіліктерін жойғаннан кейін, электр қондырғыларын тұрақты пайдалану үшін өзінің электр желілеріне қосады.
Энергия өндіруші немесе энергия беруші ұйымның тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалануға беру кезінде кернеуді беру мынадай мерзімдерде жүргізіледі:
– энергия өндіруші немесе энергия беруші ұйым сыртқы қосылымды және электр энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесін пайдалануға беру мүмкіндігі туралы қорытындымен тексеруді — тұтынушы электр қондырғыларын қосуға материалдарды ұсынғаннан кейін бір жұмыс күн ішінде жүзеге асырады;
– энергиямен жабдықтаушы ұйым энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымды электрмен жабдықтау шартын жасасу туралы — бір жұмыс күн ішінде жүзеге асырады;
– энергия беруші (энергия өндіруші) ұйым тұтынушының электр қондырғыларына кернеу беруді — электрмен жабдықтау шартына қол қойылғаннан кейін бір жұмыс күн ішінде жүзеге асырады.
Тұтынушыға электр энергиясын қосу және босату коммерциялық есепке алу жүйесі болған кезде ғана жүзеге асырылады.
Электр энергиясын пайдалану есебі қалай жүргізіледі?
Қазақстан аумағында электр энергиясын пайдалануды есепке алу Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 25 ақпандағы №143 бұйрығымен бекітілген (Ереже) электр энергиясын пайдалану қағидаларымен анықталады. Электр энергиясын тұтынушылардың электр қондырғылары тұтынылған электр энергиясы үшін энергиямен жабдықтаушы ұйыммен есеп айырысу үшін қажетті коммерциялық есепке алу құралымен қамтамасыз етіледі. Электр энергиясын есепке алу үшін электр энергиясын коммерциялық есепке алу құралдары (КЕҚ) пайдаланылады.
Тұтынушылар энергия беруші ұйымның электр энергиясын коммерциялық есепке алудың автоматты жүйесінде (ЭЭКЕАЖ) тұтынылған электр энергиясының көлемі туралы деректерді беру құрылғыларымен жарақтандырылған коммерциялық есепке алудың бұрын орнатылған құралдарын есепке алу құралдарына ауыстыруды жүргізу үшін энергия беруші ұйымның өкілдеріне қолжетімділікті қамтамасыз етеді.
Тұтынушылардың электр энергиясын коммерциялық есепке алу құралдары энергия беруші (энергия өндіруші) ұйым өкілінің оларды қарауы үшін кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз ететін орындарда орналасады.
Тұтынушының электр энергиясын қабылдағыштарын электр энергиясын коммерциялық есепке алу құралдарсыз қосуға жол берілмейді. Энергиямен жабдықтаушы ұйым электр энергиясын тұрмыстық тұтыну үшін пайдаланатын тұтынушыға шартта белгіленген қуат шегінде оған қажетті мөлшерде береді.
Электр желісіне қалай рұқсат алуға болады және жіберілген құқық бұзушылықтар үшін жауапкершілік қандай?
Энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйым электр желісіне рұқсат алу үшін көп пәтерлі құрылыстарда тұратын тұтынушыларды қоспағанда, әрбір тұтынушыға техникалық шарттар береді.
Желілерге қосылуға техникалық шарттарды беру талаптарын бұзғаны үшін және технологиялық бұзушылықтар туралы ақпарат беру талаптарын бұзғаны үшін әкімшілік құқық бұзушылық туралы ҚР Кодексінің (Кодекс) 301-1 және 301-2 баптары бойынша басшылардың жауапкершілігі көзделген.
Мысалы, электр желілеріне қосуға арналған техникалық шарттарды беруге қойылатын талаптарды бұзғаны үшін — кәсіпкерлік субъектілеріне жиырма бестен жүзге дейінгі айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
Құжаттарды қабылдаудан және (немесе) электр желілеріне қосудың техникалық шарттарын беруден бас тартқаны үшін —елуден екі жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
Сондай-ақ, энергия өндіруші немесе энергия беруші ұйымдардың туындаған технологиялық бұзушылықтар туралы ақпаратты уақытылы және дұрыс бермегені үшін жүзден төрт жүзге дейінгі айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
Сонымен бірге, энергия өндіруші немесе энергия беруші ұйымдардың туындаған технологиялық бұзушылықтар туралы ақпаратты жасырғаны үшін —екі жүзден бір мыңға дейінгі айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
Сонымен қатар, Кодексінің 172 бабы 6 тармағымен энергиямен жабдықтаушы ұйымның тұтынушымен энергиямен жабдықтау жеке шарт жасасудан бас тартуы жауапкершілік көзделген.
Ережелердің 12 тармағына сәйкес энергия өндіруші немесе энергия беруші ұйым&nbsp; қосылу үшін техникалық шарттарды мынадай жағдайларда: энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымның электр желілеріне жаңа енгізілген немесе жаңартылған электр қондырғыларын қосқанда;&nbsp;тұтынылатын электр қуаты бұрын берілген техникалық шарттарда белгіленген қуаттан артқанда; электрмен сырттай жабдықтау схемасы өзгергенде; тұтынушының электр энергиясы қабылдағыштарын электрмен жабдықтау сенімділігінің санаты өзгергенде береді.
Электр энергетикасы туралы заңнамасына сәйкес мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі орган электр энергетикасы саласындағы заңнама талаптарының сақталуын бақылауды жүзеге асырады. Осыған байланысты, бұзушылық фактілері болған жағдайда, ҚР ЭМ Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитетінің Қызылорда облысы бойынша аумақтық департаментіне мына мекен-жай бойынша Қызылорда қаласы, Қызылжар тұйығы 3, 18 құрылыс, тел. 8(7242) 701484, 701464 хабарласуыңызға болады.

Электр энергиясын пайдалану ережелерін білесіз бе?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін біз оқырмандарымызға агроөнеркәсіп кешені саласындағы мемлекеттік бағдарламалар, олардың ерекшеліктері, жалпы кәсіпкерлерге қажетті ақпараттармен бөліспекпіз. Біздің сауалдарымызға Қызылорда облысы кәсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Пірмұхаммед Сыздықов жауап берді.
– Өзіңіз де білесіз, біздің өңіріміз аграрлы өлке. Кәсіпкерлердің басым бөлігі де осы салада жұмыс жасайды. Кәсіп жүргізіп жүрген, бастаймын деген азаматтарға түсінікті болуы үшін қандай мемлекеттік бағдарламалар бар? Жеке-жеке тоқталып өтсеңіз.
– &nbsp;Сәлеметсіз бе. Дұрыс айтасыз, біздің өңір азаматтарының басым бөлігі ауыл шаруашылығы саласында тірлік жасауда. Бізде күріш егу, балық, мал шаруашылығы жақсы дамыған. Мемлекеттік бағдарламалардан ауыл шаруашылығы бағытында жеңілдетілген несие беру жүйесі жақсы жолға қойылған. Былтырғы жылдан «Қарапайым заттар экономикасы», оның алдында мал шаруашылығын дамытуға қатысты «Сыбаға», одан өзге «Агробизнес», «Агротехника», «Агроэксперт», «Іскер», «Ырыс», «Кең дала» деген бағдарламалар болды. Осы айтып өткен бағдарламалардың басым бөлігінің қаржы институты «ҚазАгро» АҚ. Бұл ұйымның әр облыста үш филиалынан бар. Мәселен біздің облысымызда «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры», «Аграрлық несие корпорациясы» және «ҚазАгроҚаржы» мекемелері арқылы қаржы беріледі. Қысқаша тоқталып өтсем, әрқайсысының өз функциясы бар. «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» 30 млн.теңгеге дейін қаржыландырады. Одан жоғары қаржыны «Аграрлы несие корпорациясы» береді. Ал техникаларды лизингке беретін «ҚазАгроҚаржы» мекемесі. Кәсібін енді бастап жатқан азаматтардың жобалары «Ауылшаруашылығын қаржылай қолдау қоры» арқылы қаржыландырылады. Олар екі бағытта: біріншісі «Еңбек» бағдарламасы бойынша шаруашылықтар алатын болса 4 млн.теңге, якорлық кооперациялар алатын болса 12 млн.теңгеге дейін. Ал «Ауылшаруашылығын қаржылай қолдау қорының» өз қаржысы есебінен болса 30 млн.теңгеге дейін қаржы алуына мүмкіндіктері бар. Биылғы жылдан бастап аталмыш мекеменің ішкі нормативтік құжаттарына өзгерістер енгізілді. Қаржыны бірнеше бағдарлама бойынша бөліп беруде. Мәселен, біреуі мал шаруашылығына, екіншісі егін, одан кейін жалпы кәсіпкерлікті дамытуға арналған.
– Кәсіпкерлермен кездесуде көтерілетін мәселелердің бірі, мәселен мал шаруашылығымен айналысатын кәсіпкерлер несие алған кезде белгілі бір жеңілдік кезеңінің болғанын қалайды. Дегенмен, проблемасын әрі қарай талдау барысында ол азаматтардың өзге мемлекеттік бағдарлама бойынша несие алғандығы белгілі болып жатады. Сондықтан да мал шаруашылығымен айналысатын кәсіпкерлерге қандай мемлекеттік бағдарлама тиімді? Әсіресе, жеңілдік кезеңдеріне қатысты, ерекшеліктері туралы кеңінен тоқталып айтып берсеңіз.
– Дұрыс айтасыз, ауыл-аймақты аралап, кәсіпкерлермен кездесу барысында ақпаратты толық білмегендіктен кейбірінің мал шаруашылығына қажетті қаржыны «Еңбек» бағдарламасымен алып жатқандығын білдік. Айта кету керек, бұл бағдарлама бойынша қаражат шектеулі. Сондықтан қаржы бітіп қалды деп тағы да отырып қалады. Шаруашылықтар құжаттарды жинайды, бірақ жылдың аяғында қаржы жетпей қалып жатады. Бұл жерде айта кететін жағдай, мал шаруашылығына байланысты «Сыбаға» бағдарламасы бар. Аталмыш бағдарлама бойынша мүйізді ірі қара және қой алуға болады.Қаржыны кредиттік серіктестіктер арқылы 4 пайызбен, тікелей «Аграрлы несие корпорациясынан» 5 пайызбен ала алады. Несие мерзімі 180 айға дейін. «Сыбағаның» артықшылығы мүйізді ірі қараға 30 айға, уақ малдарға 24 айға дейін жеңілдік кезеңі бар. Осы жерде және бір қосып өтетін жайт, шет елден малды асылдандыру мақсатында әкелінген малдарға 225 мың теңге, өзіміздің отандық асыл тұқымды малдарды алғанда 150 мың теңгеге дейін субсидия беріледі. Өткен жылдың наурыз айынан бастап жүзеге асырыла бастаған «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасы да ауыл шаруашылығы саласында кәсіппен айналысқысы келетін азаматтар үшін жақсы құрал деп санаймын. Алғашында бұл бағдарламада екінші деңгейлі банктермен ғана қаржыландырылған болса, Жобалық кеңсе аясында берген ұсынысымыздың нәтижесінде «Аграрлы несие корпарациясы» арқылы да қаржы беріле бастады. Мұнымен қоса, бұл бағдарлама бойынша бастапқыда ауыл шаруашылығы саласында тек мүйізді қара мен қойды ғана алуға рұқсат берілсе, біздің ұсынысымызға сай жергілікті жерге ыңғайлы дәстүрлі шаруашылықтар: жылқы, түйе, ешкі, балық, жеміс-жидектерге қатысты да жобаларға қаржы берілетін болды. «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасы бойынша несие 10 жыл мерзімге дейін беріліп, кәсіпкерлер қаржы алынған мерзімнің үштен бірін жеңілдік кезеңі ретінде қолдана алады. Берілетін қаржы 1 млн.теңгеден басталады.
– &nbsp;Егін шаруашылығымен айналысушы кәсіпкерлерге қандай мемлекеттік бағдарламалар бар?
– «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қорында» биылдан бастап егін шаруашылығына арналған бағдарлама бар. «Еңбек»-пен де алуға болады және «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қорының» өз қаражатынан да алуға болады. Бұл қаржы 3 жыл мерзімге беріледі. Жеңілдік кезеңі 1 жыл. Наурыз айында шаруашылықтар егінге дайындала бастайды. Тұқым, жанармай алу, жұмысшыларға жалақы беру керек болады. Егінмен айналысатын кәсіпкерлер қаражатты да осыған бола алады. Жоғарыда айтқан бағдарлама кәсіпкерлерге тиімді. Бұл жерде артықшылығы, бұрындары алған несиені 9 айда беру керек болатын, яғни қазан-қараша айларында. Кәсіпкерлер несиесін қайтару үшін өнімдерін арзанға сатып, шаруашылықтар ұтылып жататын. Қазір бұл мерзім 12 айға дейін ұзартылды. Көктемге керек қаржысын алып, күзде егінін жинап болғаннан кейін асықпай тауарларын сатып, келесі жылдың ақпан айында қайтара алады. Және бір артықшылығы бір рет құжаты әзірленіп қойылған кепіл мүлік 3 жылға жарайды. Кәсіпкер несиесін 1 жылда жауып тастағанымен, 3 жылға дейін сол дайындалған құжатпен қайтадан алуға мүмкіндігі бар.

Ауыл шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бағдарламалар кәсіп ашуға көмектеседі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап 1406 байланыс орталығының жұмысы 24/7/365 тәртібіне көшті. Осы орайда, әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры басқарма төрағасы Айбатыр Жұмағұлов МӘМС бойынша жиі қойылатын 10 сұраққа жауап берді
1. Мен сақтандырылғанымды қалай және қайдан біле аламын?
– Мұндай ақпаратты электрондық үкімет порталынан (<a href="https://egov.kz/">https://egov.kz/</a>), ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің (<a href="http://dsm.gov.kz/">http://dsm.gov.kz/</a>) және Қордың сайтынан (<a href="https://fms.kz/">https://fms.kz/</a>), Telegram-бот (<a href="https://t.me/SaqtandyryBot">https://t.me/SaqtandyryBot</a>) және WhatsApp-тағы чат-бот (+7 700 103 1406) арқылы алуға болады.
Осы мүмкіндікті пайдалана отырып, ағымдағы жылдың 1 сәуіріне дейін барлық азаматтар МӘМС жүйесінде сақтандырылған болып, медициналық қызметтерді толық көлемде ала алатындығын еске салғым келеді. Азаматтардың қажетті медициналық қызметтерді алуына ешқандай кедергі болмауы керек. Бірақ осы жеңілдік кезеңінде олар сақтандырылып, МӘМС жүйесінің қатысушысы болуы керек.
Еске сала кетейін, 2020 жылдың 1 сәуірінен бастап сақтандырылмаған пациенттерге медициналық көмек көрсетіле береді, бірақ тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі аясында ғана, қалған қызметтер – ақылы түрде болады. Сондықтан, 31 наурызға дейін сақтандырылған мәртебесін алу маңызды.
2. Менің жеке кәсібім бар. МӘМС бойынша жарнаны қалай және қашан төлеуім керек?
–&nbsp; Егер сіз жеке кәсіпкер болсаңыз, МӘМС жарнасын келесі айдың 25-нен кешіктірмей төлеуіңіз қажет. Егер сіз патентпен жұмыс істесеңіз,&nbsp; төлем патент құнын төлеу кезінде жасалуы керек.
Жеке кәсіпкерлер үшін жарна мөлшері 1,4 ең төменгі жалақының 5% құрайды. 2020 жылы ол 2975 теңгеге тең.
Айтпақшы, егер сізде штатта қызметкерлер болса, онда жұмыс беруші ретінде сіз оларға жалақы қорынан 2% мөлшерінде аударым жасауыңыз керек, сондай-ақ, әр қызметкердің жалақысының 1%-ын &nbsp;жарна ретінде шегеріңіз. &nbsp;
3. Мен үйде отырып жұмыс істеймін, ресми түрде емес. Мен МӘМС жүйесіне жарна төлеуім керек пе және неге? Олай болса, қалай, қашан және қанша?
– Бұл жағдайда сіз дара кәсіпкер ретінде тіркеусіз кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар санатына жатасыз, сонымен қатар, сіздің жалданушы қызметкерлеріңіз болмайды. Сіз МӘМС жүйесіне жарна төлемеуіңізге болады. Бірақ бұл жағдайда сіз сақтандырылмайсыз, демек, сіз тек тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі аясында ғана көмек ала аласыз (жедел, шұғыл жәрдем). МӘМС пакетіне кіретін қызметтерді (мамандардың қабылдауы, зерттеу қызметтері, диагностика, операциялар) алу үшін, өзіңізді сақтандырып, ай сайын біртұтас жиынтық төлем (БЖТ) төлеуіңіз керек. Сонымен бірге БЖТ салық агенттері қатарына жатпайды.
Бұл тағы қандай мүмкіндіктер береді?
МӘМС жарналарынан басқа, БЖТ міндетті зейнетақы жарналарын да қамтиды. Яғни, БЖТ төлей отырып, сіз өзіңіздің базалық зейнетақы төлеміңізді қамтамасыз етесіз (жұмыс тәжірбиесіне байланысты). Сіз қаншалықты ұзақ төлеген болсаңыз, болашақта соғұрлым көп зейнетақы аласыз, өйткені еңбек өтілі ескеріледі.
Сондай-ақ, сіз әлеуметтік жарна төлегендіктен (олар да БЖТ құрамына кіреді), сіз егер еңбекке қабілеттілігіңізді жоғалтсаңыз, асыраушыңыздан айрылсаңыз, жүктілік пен босану кезінде, бала асырап алу немесе бала күтімі кезінде әлеуметтік жәрдемақы алуға құқығыңыз бар.
4. БЖТ деген не және ол қалай есептеледі?
– БЖТ, жоғарыда айтқанымдай, бұл біртұтас жиынтық төлем. Ол айлық есептік көрсеткіш (АЕК) мөлшерінен есептеледі. Қала тұрғындары үшін бұл 1 АЕК (2020 жылы 2651 теңге), ауыл тұрғындары үшін 0,5 АЕК (2020 жылы 1326 теңге).
Сонымен қатар БЖТ құрамына:
• жеке табыс салығы;
• зейнетақы жарнасы;
• МӘМС салымдары
• әлеуметтік аударымдар кіреді.
Сонымен қатар, БЖТ-дағы МӘМС жарналарының үлесі қала тұрғындары үшін бар-жоғы 1060 теңгені, ауыл тұрғындары үшін 530 теңгені құрайды.
5. Егер мен жұмыс берушім МӘМС бойынша жарна енгізетін жұмыскер санатына кірмесем, онда мен өзім үшін жарнаны қалай төлеймін?
– Бұл жағдайда сіз МӘМС жүйесіне &nbsp;тәуелсіз төлеуші ретінде саналасыз (жеке кәсіпкерлер, өзін-өзі жұмыспен қамтығандар, ресми тіркелмеген жұмыссыздар сияқты). Сіз екінші деңгейлі банктердің кассалары, Қазпошта, Халық банк терминалдары, “Kасса 24” өзіне-өзі қызмет көрсету терминалдары және Kaspi.kz мобильдік қосымшасы арқылы МӘМС үшін төлем төлей отырып, өзіңізді сақтандыра аласыз. Жарналардың мөлшері сіздің мәртебеңізге байланысты болады. Жоғарыда мен әртүрлі санаттағы төлеушілерге арналған үлгілер туралы айттым.
6. Мен жеке клиникада тексеруден өткім келеді, бірақ менің емханам ол жерге жолдама беруден бас тартты. Не істеуім керек?
– Мұндай жағдай болмауы керек. Учаскелік дәрігер сізді өз таңдауыңыз бойынша Қормен келісім-шарт жасаған кез келген медициналық ұйымға жіберуі тиіс. Жеткізушілердің тізімін Қордың сайтынан табуға болады (<a href="https://fms.kz/ru/content/postavshchiki-fonda">https://fms.kz/ru/content/postavshchiki-fonda</a>). Сонымен бірге жолдаманы медициналық мазмұндама болған жағдайда ғана алуға болатындығын ескертемін.
Сіздердің назарларыңызды Қордың негізгі міндеттерінің бірі пациенттердің құқығын қорғау екендігіне аударғым келеді. Сондықтан, біз көрсетілетін қызметтердің сапасын үнемі қадағалап отырамыз және туындаған мәселелерді тез шешуге тырысамыз.
7. МРТ алуым керек, бірақ маған жолдама бермейді. Неліктен?
– КТ немесе МРТ қызметін алу үшін сізге учаскелік дәрігердің жолдамасы қажет. Ол тек тиісті дәрігерлік нұсқаулар болған кезде беріледі, өйткені, бұл процедурада электромагниттік сәулелену қаупі жоқ емес. Оны қажетсіз жасай берген дұрыс болмайды. Яғни, мұндай тексерулерге медициналық нұсқаулар болмаған жағдайда ғана сізге жолдама берілмеуі мүмкін.
8. Маған МӘМС бойынша тіс дәрігерінде тегін емделуге бола ма?
– МӘМС жүйесі аясында ақысыз стоматологиялық қызметтерді 18 жасқа дейінгі балалар, жүкті әйелдер, Екінші дүниежүзілік соғыстың қатысушылары, мүгедектер, зейнеткерлер, көпбалалы аналар («Алтын алқа», «Күміс алқа»&nbsp; алқаларымен марапатталғандар), атаулы әлеуметтік көмек алушылар, әлеуметтік маңызы бар аурулары бар немесе басқаларға қауіп төндіретін аурулары бар пациенттер ала алады.
Егер емдеу жоспарланған болса (шұғыл емес), жүкті әйелдер мен 18 жасқа дейінгі балалар үшін МӘМС бойынша тегін стоматология тағайындалады.
Қалған пациенттердің барлық санаттары стоматологиялық қызметті ақылы алады.
Тағы айтарым, егер сіздің медициналық ұйымыңызда тіс дәрігері болмаса (егер дәрігер нұсқауы көрсетілген жағдайлар мен санаттарға сәйкес болса), cізге Қор жеткізушілерінің тізімінде көрсетілген медициналық ұйымға жолдама беруі тиіс.
9. Оқу үшін&nbsp; 086-y (083-y) анықтамасын ұсыну қажет. Осыны МӘМС бойынша ақысыз жасауға бола ма?
– 086 және 083 анықтамалары МӘМС пакетіне кірмейді. Бұл мемлекеттік қызметті медициналық ұйымдар ақылы түрде ұсынады.
Бұл анықтамалар оқуға түсетін немесе жұмысқа кіретін пациенттің кәсіби жарамдылығы туралы дәрігердің тұжырымын алу мақсатымен мерзімді медициналық тексеруден өту үшін берілетінін түсіндіргім келеді. Бұл профилактикалық санатқа жатпайды. Бірақ пациент жылына бір рет ақысыз негізде профилактикалық тексеруден өтуге құқылы.
10. Пациент қайтыс болған жағдайда оның жинақталған ақшасы туыстарына беріле ме?
– Жоқ, жарналарды аудару қарастырылмаған, өйткені әлеуметтік медициналық сақтандыру жинақтаушы жүйе емес. Медициналық көмек жарналардың мөлшері мен сомасына қарамастан көрсетіледі. Яғни, халықтың барлық санаттарының медициналық қызметтерге қолжетімділігі бірдей. Бұл жүйенің тең қолжетімділік және ынтымақтастық принципі осында жатыр. Сондықтан, біз әр түрлі кірісі бар адамдарға бірдей, бейтарап қызмет көрсететін осындай модельді таңдадық.

МӘМС: Жарна төлеу тәртібі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазіргі кезде адамның барлық қажеттілігі, құрал-жабдықтары&nbsp; электр энергиясын пайдалану және қолдану арқылы өтеді. Өйткені электр энергиясын оңай, аса көп шығынсыз алуға болады. Тұтынушылардың электр желісіне қатысты бірқатар сұрақтарына&nbsp; Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитеті Қызылорда облысы бойынша аумақтық департаментінің басшысы Саламат Қалжанов жауап берді.
Электр желісіне қосылу үшін не қажет?
– Энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйым электр желісіне рұқсат алу үшін көп пәтерлі құрылыстарда тұратын тұтынушыларды қоспағанда әрбір тұтынушыға техникалық шарттар береді.
Қандай жағдайда техникалық шарт электр желісіне қосылу үшін беріледі?
– Энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйым қосылу үшінтехникалық шарттарды мынадай жағдайларда:
1) энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымның электр желілеріне жаңа енгізілген немесе жаңартылған электр қондырғыларын қосқанда;
2) тұтынылатын электр қуаты бұрын берілген техникалық шарттарда белгіленген қуаттан артқанда;
3) электрменсырттайжабдықтаусхемасы өзгергенде;
4) тұтынушының электр энергиясы қабылдағыштарын электрменжабдықтау сенімділігінің санаты өзгергенде береді.
Электр желісіне қосылу үшін техникалық шарт қандай мерзім аралығында беріледі?&nbsp;
– Энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйым тұтынушыдан өтінім алғаннан кейін төмендегі мерзімде жаңа енгізілген немесе жаңартылған электр қондырғыларын қосуға техникалық шарттар береді:
қуаты 200 килоВатт (бұдан әрі – кВт) дейінгі электр қондырғыларына – 5 жұмыс күнінің ішінде;
қуаты 200 кВт – 1000 кВт аралығындағы электр қондырғыларына – 10 жұмыс күнінің ішінде;
қуаты 1000 кВт жоғары электр қондырғыларына – 15 жұмыс күнінің ішінде.
Құрылыс кезінде қандай техникалық шарттар беріледі?
– Салынып жатқан объектілерді электрмен жабдықтау үшін тұтынушыға немесе жергілікті атқарушы органға құрылыс кезінде уақытша техникалық шарттар беріледі.
–Техникалық шарт беруде қандай талаптар бар?
– Тұтынушының энергия беруші ұйымның электрлік желілеріне немесе энергия өндіруші ұйымның электр қондырғыларына қосылуға техникалық мүмкіндігі болған жағдайда, оған техникалық шарттар беріледі.
Техникалық шарттарды беру және қайта ресімдеу үшін төлем алынбайды.
– Тұтынушылардың электр қондырғыларын қайта қалпына келтіру немесе жаңарту үшін құрылыстың жобалау құжаттары қандай мерзімде келісіледі?
– Тұтынушылардың электр қондырғыларының құрылысына, реконструкциясына немесе жаңғыртылуына арналған жобалау құжаттамасы құрылыс-монтаждау жұмыстары басталғанға дейін техникалық шарттарды берген энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйыммен келісіледі.
Электр қондырғыларының жобалық шешімдері берілген техникалық шарттарға сәйкестігі мәніне төмендегі мерзімде келісіледі:
қуаты 200 кВт дейінгі электр қондырғыларына – 3 жұмыс күнінің ішінде; 
қуаты 200 кВт – 1000 кВт аралығындағы электр қондырғыларына – 7 жұмыс күнінің ішінде;
қуаты Техникалық шарттардан ауытқу анықталған жағдайда, техникалық шарттарды берген ұйым жобалық құжаттаманы дәлелденген негіздемесін қоса тұтынушыға пысықтау үшін қайтарады.1000 кВт жоғары электр қондырғыларына – 12 жұмыс күнінің ішінде.
– Тұтынушылардың электр орнатқыштарын іске қосуда қандай талаптар бар?
– Энергияберуші (энергияөндіруші) ұйымның тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалануға беру кезінде кернеу беруі мынадай тәртіпте және мерзімде жүргізіледі:
1) энергиямен жабдықтаушы ұйым осы Қағидалардың 4-1- тармағында көрсетілген құжаттарды және тұтынушы қол қойған электрмен жабдықтау туралы шарт жобасын қабылдаған күннен кейінгі 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірмей энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымға тиісті хабарлама жібереді;
2) энергия беруші (энергия өндіруші) ұйым энергиямен жабдықтаушы ұйымнан хабарламаны алған күннен кейінгі 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей: 
электр энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесін пломбалауды жүргізеді; 
электр энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесін қабылдау актісін ресімдейді; 
электр энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесін қабылдау актісінің көшірмесін энергиямен жабдықтаушы ұйымға жібереді; 
тұтынушының электр қондырғысына кернеу беруді жүзеге асырады.
Энергия беруші (энергия өндіруші) ұйым және тұтынушы электр энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесін қабылдау актісінің әрбір тарап үшін бір данадан 2 (екі) данасына қол қояды.
3) энергиямен жабдықтаушы ұйым энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымнан электр энергиясын коммерциялық есепке алу жүйесін қабылдау актісінің көшірмесін алған күннен кейінгі 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірмей тұтынушыға электрмен жабдықтауға қол қойылған шартты пошта арқылы немесе өзге тәсілмен жібереді.

Тұтынушылар электр желісіне рұқсат алу үшін қайда баруы керек?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a><a href="https://kyzylorda-news.kz/">.</a> Өткен жылы өңірімізде 3088 адамға 1,3 млрд.теңге көлемінде гранттық қаржы берілген. Қайтарымсыз қаржы алуға кімдер үміткер бола алады, көлемі қанша, қаржыны мақсатты пайдаланбаған жағдайда не болады? Міне осы сауалдарға Қызылорда облысы кәсіпкерлер палатасының Кәсіпкерлікті қаржылай емес қолдау бөлімінің бастығы Гаухар Елеусінова жауап берді.&nbsp;
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/01/15granty2.jpg" alt="" />
– Гаухар, жалпы кәсіпкерлік мақсаттағы қайтарымсыз гранттың неше түрі бар? Берілетін қаржы көлемі қанша?
– Сәлеметсіз бе. Мемлекеттік гранттар бастапқы бизнесті іске асыруды жоспарлайтын бағдарламаға қатысушыларға өтеусіз және қайтарымсыз негізде беріледі. Кәсіпкерлік мақсатта берілетін қайтармсыз гранттар «Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы аясында – 200 АЕК (айлық есептік көрсеткіш, 1 АЕК – 2651 тг), яғни биылғы көрсеткіш бойынша 530&nbsp;200 теңге және «Бизнестің жол картасы-2025» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында – 3 млн. теңгеге дейін ұсынылады. «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы аясындағы грант қаражаттары бұрын мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде грант алмаған Бағдарламаға қатысушылар, оның ішінде жастар, көпбалалы және табысы аз отбасылардың мүшелері, еңбек етуге қабілетті мүгедектер, сондай-ақ қоныс аударушылар мен оралмандар мемлекеттік гранттар алуға үміткербола алады. Ал «Бизнестің жол картасы-2025» бағдарламасы аясында ісін жаңа бастаған, инновациялық бизнес-идеясы бар кәсіпкерлер грантқа үміткер бола алады.
– «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасымен қайтарымсыз қаржыны беру қандай актімен реттеледі?
– «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасымен грант беру – «Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017 – 2021 жылдарға арналған “Еңбек” мемлекеттік бағдарламасына қатысушыларға жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік гранттар беру Қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 23 тамыздағы № 513 қаулысымен реттеледі. Осы Қағидада грантты беру тәртібі, жобаларға мониторинг жасау, есептілігін жүргізу ережелері нақтыланған.
– Гранттық қаржының негізгі операторы кімдер?
– «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы аясындағы грант қаражаттары Халықты жұмыспен қамту орталықтары арқылы ұсынылады. «Бизнесті жол картасы – 2025» бағдарламасы аясында қайтарымсыз грант – облыстық кәсіпкерлік және туризм басқармасымен ұсынылады.
– «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы бойынша 200 АЕК көлеміндегі грантқа кімдер үміткер бола алады?Оқу курсына қалай қатысуға болады?
– «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы бойынша 200 АЕК көлеміндегі қайтарымсыз қаржыға – бағдарламаның бірінші бағыты шеңберінде оқуды аяқтаған немесе «Бастау-Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқыту курсынан өткен және бұдан бұрын мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде грант алмаған бағдарламаға қатысушылар, оның ішінде жастар, көпбалалы және табысы аз отбасылардың мүшелері, еңбек етуге қабілетті мүгедектер, сондай-ақ қоныс аударушылар мен оралмандар үміткерлер болып табылады.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Бағдарламаның бірінші бағыты бойынша оқу дегеніміз– әртүрлі мамандыққа, мысалы: шаштараз, аспазшы, жихаз құрастырушы, дәнекерлеуші сияқты мамандықтарға қысқа мерзімді курстардан өту. Бұл оқу операторы – жергілікті халықты жұмыспен қамту&nbsp; орталықтары.&nbsp; «Бастау Бизнес» жобасы бойыншакәсіпкерлік негіздеріне оқыту курсы – «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы базасында өтеді.
– Грантты алу үшін қайда, қандай құжат тапсыру керек?
– Жаңа бизнес-идеяларды іске асыру үшін мемлекеттік грант алуға үміткер бағдарламаға қатысушы (немесе оның нотариат куәландырған сенімхат бойынша өкілі) жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға мемлекеттік грант алу үшін тұратын жері бойынша халықты жұмыспен қамту орталығына жүгінеді және мынадай құжаттарды ұсынады:
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 1) Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017 – 2021 жылдарға арналған «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға мемлекеттік грант алуға өтініш;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 2) жеке басын куәландыратын құжат, ал оралмандар үшін – оралман куәлігі (салыстырып тексеру үшін құжаттың түпнұсқасы ұсынылады);
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 3) әзірленген бастапқы бизнес-жоспар;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 4) кәсіпкердің бағдарлама шеңберінде оқудан өткенін растайтын құжаттың көшірмесі;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 5) кәсіпкердің атынан өтініш беру құқығына сенімхат, сенім білдірілген өкілдің жеке басын куәландыратын құжаттың (заңды тұлғаның атынан – заңды тұлға куәландырған) көшірмесі;
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 6) тұратын тұрғылықты жері бойынша тіркелгенін растайтын құжат (мекенжай анықтамасы немесе ауыл әкімдерінің анықтамасы).
– Бұл қаржыны қандай мақсатқа қолдану керек?
Жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік гранттар қаражаты – қажетті еңбек құралдарын, технологиялық жабдықтарды, жануарларды, малды, құстарды сатып алу үшін нысаналы мақсатта пайдаланылады.&nbsp; Гранттар – тұтынушылық мақсаттарға, кредит қарыздарын өтеуге, жылжымайтын тұрғын үй сатып алуға және салуға, жер учаскелерін сатып алуға, акцизделетін өнімдердің өндірісіне және жалдау ақысы ретінде берілмейді.
– Гранттық қаржыны мақсатты пайдаланбаған жағдайда не болады?
– Мемлекеттік гранттардың мақсатты пайдаланылуына мониторингті Кәсіпкерлер палатасы жүргізеді. Бағдарламаға қатысушы мемлекеттік грантты алған күннен бастап үш ай ішінде оның нысаналы пайдаланылуын Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салық органдарында өз қызметін тіркеу немесе бірыңғай жиынтық төлемді төлеу арқылы растайды. Кәсіпкерлер палатасы шарт жасасқан күннен бастап он екі ай ішінде қаражаттың мақсатты пайдаланылуына мониторинг жүргізеді және жобаны сүйемелдеу бойынша сервистік қызмет көрсетуге (маркетингтік, заңдық, бухгалтерлік және басқа да қызмет түрлері) жәрдемдеседі. Грант иегері мониторинг барысында грант қаражаттары мақсатыз пайдаланылып, басқа бағытта жұмсалғаны анықталса, бағдарлама талаптарына сәйкес ол жөнінде бағдарламаның өңірлік үйлестірушісіне грант қаражаттарын қайтару бойынша тиісті шешім қабылдау үшін жолданады. Өз кезегінде бағдарламаның өңірлік үйлестірушісі грант қаражаттарын бюджетке қайтару бойынша тиісті жұмыстар атқарады.
– Қайтарымсыз қаржы алуға үміткерлер жобасын қарайтын комиссия құрамына кімдер енеді?
– Кәсіпкерлер палатасы жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған мемлекеттік гранттарды алуға үміткерлердің өтініштерін қарау үшін атқарушы билік органдары, қоғамдық бірлестіктер, ғылыми-білім беру мекемелері, өңірлік бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің, салалық сарапшылардың қатысуымен құрамы кемінде 5 адамнан тұратын комиссияны құрады. Комиссия төрағадан, төрағаның орынбасарынан және комиссия мүшелерінен тұрады. Жергілікті атқарушы органдар мен Кәсіпкерлер палатасының өкілдері комиссияның төрағасы бола алмайды.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Комиссияның хатшысы комиссия отырыстарын ұйымдастыруды жүзеге асырады, төрағамен келісу бойынша отырыстар өткізілетін орынды, күнін және уақытын айқындайды, комиссия мүшелерін алдағы отырыс туралы хабардар етеді, отырыс өткізу үшін қажетті материалдарды оның мүшелерінің назарына жеткізеді. Комиссия хатшысы оның құрамына кірмейді және шешім қабылдаған кезде дауыс беру құқығы болмайды.

Кәсіпкерлік мақсаттағы қайтарымсыз гранттар: кімдер, қалай ала алады?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қазақтың Ақбаяны, күміскөмей әнші Мәдина Ералиева жалғыз бауыры Сәғира Ералиева өнер иесінің жомарттығы, еңбекқорлығы, бақилыққа аттанар алдында түсіне кірген аяндары мен соңғы күндері туралы айтып берді, деп хабарлайды <a href="https://stan.kz/ayan-tuster-korip-zhanin-koyarga-zher-tappay-zhurdi-mad-324925/">Stan.kz</a>.
<ul>
<li>Қанша жыл өтсе де, халық «Ақбаянын» Мәдина Ералиеваны ұмытпады, әлі еске алады. Мұның сыры кез-келген әнін жүрекпен қабылдап, жүрекпен халыққа жеткізгенінде ме?</li>
<li>Иә, өмірден озғанына 20 жыл өтсе де, халық әлі Мәдинасын ұмыта қойған жоқ. Бір таң қалатыным, Мәдинаның айтып кеткен әндерін кейінгі жастар да нақышына келтіріп орындап жүр.</li>
</ul>
Ол әр әннің бояуына мән беретін, кейде өз дауысына ыңғайлап, аранжировкасын өзгертіп те жіберетініні бар еді. Менде сазгерлердің Мадинашқа ұсынған көптеген әндері жатыр. Бірақ ол солардың ішінде халықтың жүрегіне жетеді-ау дегенін ғана орындайтын. Өз апам болған соң мақтағаным емес, әдемі көйлекті таңдаған сияқты әнге де талғамы мықты болатын…&nbsp;
<ul>
<li>Өзі «Мен күнде әрбір сәтте тек қана қимылдаумен, тыпырлаумен келе жатырмын» деп айтқан екен бір сұхбатында. Еңбекқорлығы ерекше болған дейді…</li>
<li>Өзі «жыбырламаған адамға Құдай бермейді» дейтін кейде. Үйде де, түзде де тынымсыз еді. Қасында тұрған адамды да қарап отырғызбайтын. Үй тазалығына қатты мән беретін, ол барда үй жарқырап тұратын. Ал сырттан үйге кіріп келгенде артынан 10 адам еріп кіргендей үй толып, жарқырап кететін. Сондай-ақ ол ешқашан ауруға &nbsp;бой алдырмайтын еді. Үнемі өзін -өзі күтіп, сырттан &nbsp;келе сала аузы-басын тұзды сумен шайып, сәл салқындап қалса, денесіне қойдың майын сылап, тез емделіп алатын. Адыраспанды көп қолданатын, әсіресе, үйде біреу тұмаумен ауырса, адыраспанды көк түтін етіп, үйді тазартып, залалсыздандырып алатын.</li>
</ul>
Алла тағала Мадинаштың бойына тігу, сурет салу, әншілік, ішкі түйсік, атасынан дарыған ұсталық сияқты жақсы қасиеттерді қос-қосымен берген.
70-80-ші&nbsp;жылдары қазіргідей киімнің түр-түрі болмады ғой. Анамыздан қалған «Зингер» қол машинасымен Мадинаш киім тіге бастады. Тапсырыспен тігіп, қалған-құтқан матадан маған керемет жейде, белдемше тігіп беретін. Әдемі жарасатыны сондай, тастамай 3-4 жыл киетінмін.
<ul>
<li>Жалпы Мәдина Ералиева адам ретінде, әйел-ана, әпке ретінде қандай еді?</li>
<li>Мадинаш Арсен екеумізге əкенің де, ағаның да, бəрінің орнында болды. Ол барда біз əке іздемеппіз. Егер де әке-шешем болса, Мадинаштың маған жасағандай жақсылықтарын жасауға мүмкіндіктері болса да, соншама жағдайымды жасау ойларына келмес еді-ау деп ойлап қоямын кейде… Бірақ әке-шеше мен бауырларыңның көз алдыңда тірі жүргенінен асқан қандай бақыт пен байлық бар?! Балалы-шағалы болып кетсем де, маған көп алаңдайтын, қолы сәл босаса, барын алып үйге жетіп келетін еді.</li>
</ul>
Анам ауруханада көз жұмарда Мадинаш қасында болыпты, 1972 жылдың 12 наурызы, Қызылордадағы педучилищенің музыка бөлімінде 1 курста оқып жүрген кезі болатын. Анам «Сағираға қара, артыңнан ерген қараң ғой» депті. Мадинаш та өмірден өтерін сезді ме, ауырып тұрмын десем, «ауырма, қарағым, ертең мен өлгенде артымда шошайып отыратын адам керек» деп қалған бірде. Егер де бірге қартайсақ, осы күнде қолына екі түйір кәмпит&nbsp;тисе, біреуін міндетті түрде маған ала жүгірер еді.
<ul>
<li>Әпкесі ретінде сізге қандай ақыл-кеңестер айтып отыратын?&nbsp;</li>
<li>Мадинаштай әпке берген Аллама мың да бір рақметімді жаудырамын. 20 жыл өтсе де, үйде, жүрген ортамызда, қызметте Мадинаштың берген ақыл- кеңесі көп көмегін тигізіп жатыр. Әсіресе, әйел адамға керек үй-шаруасындағы барлық тірлікті, ауырғанда қалай күтіну, жылдың төрт мезгілінде талғаммен және жайлы киінуге дейін үйрететін. Ертең барған жеріңде мені кінәлайды деп ісімен үйретіп жүретін.</li>
<li>Бұрынғы сұхбаттарын қарап отырсақ, сөзге де нағыз шешен болған сияқты. Кітап оқуды сүйетін адамның бірі болған деседі. Тіпті әр гастрольдік сапарынан ұлы Арсенге кітап сыйға алып келеді екен…</li>
<li>Мәдинаш – көптің ортасында жүрген адам еді, шешен болмаса да, дұрыс сөйлеуге міндетті ғой. Негізі жөн-жосықсыз көп сөйлейтін, көп сылтау айтатын адамды «тек ауызымен шөп орады» деп &nbsp;ұнатпайтын.</li>
</ul>
Арсенге кітап көп алатын, ол – өте білімді бала, мектеп қабырғасында жүргенде-ақ кітапты күбірлеп көп оқитын. Әсіресе, география, тарих пәнін сүйіп оқитын. Географиядан дүние жүзінің қалаларын, теңіздер мен тау түбегіне дейін тізімін жазып шығатын.
<ul>
<li>Қандай сыйлығы ерекше есте қалды?&nbsp;</li>
<li>Мадинаштың маған жасамаған сыйлығы жоқ, қайсыбірін айтайын! Әрине, барлығын көзіндей көріп, әлі тұтынып, қуана киіп, сақтап жүрмін. Бір қызығы, ешқандай затының cәні кетпеген, ескірмеген.</li>
<li>Мәдина апаймен түр-келбеттеріңіз ұқсайды. Ал мінезіңіз әпкеңізге келе ме?</li>
<li>«Бір анадан ала да туады, құла да туады» дегендей, екеуміз екі түрліміз. Мадинаш ер мінезді, жігерлі, қиындыққа төзімді, шыншыл, адамгершілігі мол, ақ жарқын, көрінген адаммен сөйлесіп кете беретін, қарапайым жан еді.&nbsp;</li>
<li>Түсінде Арыстан-бабтың шақырып, аян беріп жүргенін сұхбаттарының бірінде айтқан. Арсен ағаның айтуынша, өмірінің соңғы күндерінде оңаша қалуды көп қалаған екен…&nbsp;</li>
<li>Жалпы қиындықтарды басынан өткерсе, жолы болмай жүрсе, ыңғайсыз түс көрсе, кез-келген әйел заты бірден құмалақшыға жүгіреді емес пе? Мадинаш та соңғы кездері қасына кілең құмалақ ашатындарды алып жүрді. Қаланың ішінде жүрсе, шаруаларын бітіріп келе жатып, маған үйге кіріп шығатыны бар еді.</li>
</ul>
Бірде үйге кірген бойда «жаңа құмалақ аштырдым, ұзақ жасайсың деп айтты» деп, маған ойлана қарады. Кейін ойлап отырсам, аян түстер көріп, жанын қоярға жер таппай жүрген кезі екен ғой. Соңғы кездері «мен аман болайын, кілең жетімді асырап отырмын» деген сөзді бір түрлі сыйынып айтатын.
Бір жолы марқұм кинорежиссер Шәкен Айманов түсіме енді. Мадинаштың жатын бөлмесінде төсегінің үстінен термометрді жанталасып іздейді екен деймін. Қайтыс болған кісіге түсіңде зат беруге болмайтынын білемін ғой, барынша термометрді жасырамын. Қайдан білейін, өзі де ыңғайсыз түстер көріп, қорқып жүргенін, осы түсімді Мадинаштың өзіне де айтып бердім.
Сондай-ақ соңғы күндері маған мешіттен шағын-шағын Құран кітаптарын алып беріп жүрді.
Мадинаш туралы тағы бір естелік.&nbsp;Макеш деген құмалақшы əйелді қасынан тастамай алып жүретін болды. Салдырлап қалған ақ көңіл кісі болатын. Соңғы айлары ма деймін, Мадинаштың үйінде жүргенмін. Макешпен үйге кіріп,&nbsp;тамақтанып болған соң концертке баруға боянып отырып, Мадинаш Макешке құмалақ аштырып отырды. Қалай сенбессің, өмірінде болатын жағдайды шамамен айтып отыр. Бірақ менің ол кезде қаперіме де кірген жоқ Құмалағын жинай бастағанда маған да ашуын сұрадым. Құмалағын шашып жіберіп, “ойбуу, басыңның іші быт-шыт демесі бар ма”?! Əйтеуір өмір сүремін ба деп сұрадым. Ана жерде бізге қарама-қарсы боянып отырған Мәдина “сен мені көмесің” демесі бар ма…
<ul>
<li>Ғұмыры қысқа болды деген өкініштер жиі бола ма?</li>
<li>Мадинаш қысқа өмірінде ештеңе көрмей кетті деп айта алмаймын. Жақсы-жақсы адамдармен араласты, есте қалатындай небір қызықты және қиындықтарды да көрді, дүние жүзін аралады деп өзімді жұбатамын. Тек бір ғана өкінішім – немерелерін көре алмай кетті.</li>
<li>«Әйел қашан сұлу болуы керек» деп үнемі айтып жүреді екен. Мәдина апай өз-өзіне күтім қалай жасайтын еді?</li>
<li>Әйел адам бойынан нұр шашып, сұлу болу үшін, ең бірінші, ішкі жан-дүниесі таза болу керек шығар. Мадинаш өтірік айту білмейтін, өз ісіне адал, көп қозғалып, тез жүретін жан еді. Жылдың төрт мезгілінде де ауа-райына тіл тигізбей жайлы киінетін. Дене күтіміне кілең дәріханадағы&nbsp;біз мән бермейтін глицерин, фурациллин сияқты нәрселерді алып, жұмыртқаға араластырып, түрлі кремдер жасап, бетін тазалап отыратын.&nbsp;</li>
<li>Мадина апай жұлдызды әріптестерінің арасында кіммен жақсы дос құрбы болды?</li>
</ul>
Мадина барлығымен бірдей араласатын. Бірақ әншілер арасында ешкіммен жақын дос болмады
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2019/12/madina-eralieva1.jpg" alt="" />

Мәдина Ералиева өмірінің соңғы күндерінде түс көріп, неліктен қатты қиналған?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда облысы кәсіпкерлер палатасы кеңесшілерімен осы жылдың 10 айында 1810 кәсіпкерлік субъектісіне 2136 қызмет көрсетілген. Мұнан өзге, Кәсіпкерлер палатасының аудандардағы Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталықтарындағы кеңесшілер 10 айда 4 мыңнан астам адамға 8069 кеңес берген.
Бүгінгі сұхбатта кәсіпкерлерге көрсетілетін сервистік қызметтер, Палата жанындағы, сондай-ақ облыстық кәсіпкерлік және туризм басқармасы жанындағы Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталықтарының қызметі туралы айтылады. Сауалдарға Кәсіпкерлер палатасының сарапшысы Гүлнұр Құрмантаева жауап береді.
– Біз көбіне кәсіпкерлердің алған сервистік қызметінің санын айтамыз. Жалпы осы сервистік қызметтерге қандай қызмет түрлері кіреді?
– Кәсіпкерлер палатасы жанындағы кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталықтарында кәсіпкерлік субъектілеріне және жеке тұлғаларға сервистік қызметтер көрсетіледі. Сервистік қызмет бізде 8 қызмет түрі бойынша ұсынылады. Олар бухгалтерлік және салық есептілігін жүргізу, сондай-ақ статистикалық есептілікті жасау қызметтері, кеден рәсімдері бойынша қызметтер, кәсіпкерлердің және кәсіпкерлік бастамасы бар тұрғындардың өтінімдерін сүйемелдеу, заң қызметтері, маркетинг сұрақтары бойынша қызметтер, ақпараттық технологиялардың қызмет көрсетуі саласында кеңес беру қызметтері, мемлекеттік сатып алулар, ұлттық компаниялар мен жер қойнауын қолданушылардың сатып алулары бойынша қызметтер, мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы қызметтер. Мәселен, кәсібін енді ашып жатқан азамат бухгалтерлік есепті жүргізуді, оны тапсыру мерзімін, тәсілдерін біле бермеуі мүмкін. Бұл қызметтерді Кәсіпкерлер палатасының мамандары тегін, кедергісіз тапсырып бере алады. Кәсіпкер ретінде қалай, қайда тіркелу керек, жарғылық құжаттарды қалай дайындау қажет деген, сондай-ақ өзге де сауалдар бойынша заңгер-кеңесшімізге жүгінуге болады. Декларацияларды толтыру, өнімдерді экспортқа шығару үшін қажет құжаттарға қатысты сұрақтарға кедендік рәсімдер бойынша кеңесші жауап береді. Енді кәсібін бастағысы келіп жүрген азаматтар жобасына қаржы алу үшін қаржы институттарына барғанда қолдарына жинақталуы тиіс құжаттардың тізімі беріледі. Алайда бизнеске енді келіп жатқан жандар қай құжатты қай жерден алу қажеттігін толық біле бермейтін кездер кездеседі. Бұл сауалдар бойынша Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығында жобаларды сүйемелдеу жөніндегі кеңесшігі жүгіне алады. Кәсіпкерлер палатасының барлық кеңесшілері кәсіпкерлерге, сондай-ақ кәсіпкерлік бастамасы бар азаматтарға кәсіпкерлік саласындағы мемлекеттік бағдарламалар жөнінде кеңес береді.
Тағы бір айтып өтетін жайт, сервистік қызметтер онлайн және офлайн режимде көрсетіледі. Онлайн режимде кеңес алу үшін&nbsp;<a href="http://www.services.atameken.kz/">www.services.atameken.kz</a>&nbsp;порталына тіркеліп, қажетті қызмет түрін таңдай отырып, қажетті сауалын қоя алады. Ал офлайн қызмет Кәсіпкерлер палатасының Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталықтарында (аудандарда да филиал жұмыс жасайды) бухгалтерлік, заңгерлік, маркетинг сұрақтары бойынша, сондай-ақ жобаларды сүйемелдеу – барлығы 4 қызмет бойынша көрсетіледі.
–&nbsp;Ендігі бір мәселе, кәсіпкерлерге сервистік қызметтерден өзге, Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталықтарында кеңесшілер кеңес те береді. Ол кеңес түрлеріне не жатады?
– «Бизнестің жол картасы» мемлекеттік бағдарламасының төртінші бағыты қаржылай емес қолдауды көздейді. Бұл бағыттың ресми операторы «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы. Қаржылай емес қолдау аясындағы қызметтер аудандар мен Байқоңыр қаласында Кәсіпкерлікті қолдау орталықтарында, Қызылорда қаласында Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығында көрсетіледі. Аталмыш орталықтарда жеке тұлғалар мен кәсіпкерлік субъектілері мемлекеттік бағдарламалар, қолдау тетіктері туралы жан-жақты ақпарат ала алады. Ол жерде арнайы менеджер-кеңесшілер отыр. Кеңесшілер «Қандай қаржы ұйымынан, қанша пайызбен, қандай мемлекеттік бағдарлама аясында несие алуға болады? Қандай құжаттарды, қайда тапсыру керек?», – деген мәселелер аясында кеңес береді.
– &nbsp;&nbsp;«Кәсіпкерлер үйінде» 2 Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығы орналасқан. Олардың негізгі міндеттері қандай? Олар бір-бірін қайталамай ма?
– Дұрыс айтасыз. Бізге келген кәсіпкерлер кейде шатасып қалатын жағдайлар бар. Кәсіпкерлер палатасы жанындағы Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығының мамандары, жаңа сұхбатымда айтып өткендей, 8 қызмет түрі бойынша сервистік қызмет көрсетумен айналысады. Ал Кәсіпкерлік және туризм басқармасы жанындағы «Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығы» мемлекеттік коммуналдық мекемесі жердің нысаналы мақсатын өзгерту, коммуналдық қызметтерге қатысты техникалық шарттар алып беру қызметтерін көрсетеді. Бұл қызметтер арқылы біз бір-бірімізді толықтырып отырамыз. &nbsp;
– Сұхбатыңызға рахмет!

Кәсіпкерлерге көрсетілетін сервистік қызмет түрлерін білесіз бе?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Кәсіпкерлік мақсаттағы жер телімдері мәселесі туралы кәсіпкерлер нені білу керек? Қандай құжаттар әзірлеу қажет? Қайда баруы керек? Аталған сауалдарға Кәсіпкерлер палатасының Қаржылай емес қолдау бөлімінің бастығы Гаухар Елеусінова жауап береді.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Жалпы кәсіпкерлік мақсаттағы жер телімдеріне арналған аукциондар, конкурстар туралы ақпараттар қайда жарияланады? Кәсіпкерлер қайдан көре алады?
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Аукцион және конкурс өткізу тәртібі Жер кодексінің 43 және 43-1 баптарына сәйкес реттеледі. Конкурсқа, аукционға шығарылатын жерлер туралы хабарлама жергілікті бұқаралық ақпарат құралдарында, оның ішінде жер қатынастары бөлімдерінің конкурс жариялауы нәтижесінде ұтқан БАҚ-да жарияланады. Мысалы, Қызылорда қалалық жер қатынастары бөлімі «Ақмешіт ақшамы» газетінде жариялайды. Қосымша жергілікті атқарушы органның ресми интернет-ресурстарында орналастырылады. Сондай-ақ, жер қатынастары бөлімдерінің ақпараттық қабырға тақталарында міндетті түрде болуы керек.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Кәсіпкер бос тұрған жердің статусын қалай анықтай алады? Сол жерді аукционға қалай шығаруға болады, әлде тек мемлекеттік орган жариялаған жерді ғана алуға мүмкіндік бар ма?
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Осы жылдың мамыр айында Жер кодексіне өзгеріс енгізілді. Сол өзгеріске дейін ауылшаруашылығы мақсаттағы болсын, елді мекендердегі ғимараттар үшін өндірістік мақсаттағы жерлер де аукцион арқылы беріліп келді. Жер қатынастары саласындағы нормативтік құжаттардағы өзгерістерден кейін ауылшаруашылығы мақсатындағы жерлер тек конкурс арқылы берілетін болды. Аукцион арқылы елді мекеннен, яғни қаланың ішінен өндірістік мақсатта немесе ғимарат, жылыжай салу үшін жер алғысы келген азамат қалалық әкімдікке алғысы келетін аумағынан, көлемін, мақсатын көрсетіп тұрып өтініш береді. Кәсіпкердің өтінішіне сәйкес жер қатынастары бөлімі аталмыш аумақтағы жер телімін зерттейді. Аталмыш жер телімі бос болып, өтініште көрсетілген мақсатта пайдалануға сай келсе жер қатынастары бөлімі тарапынан ол жерге алдын ала таңдау актісі жасалып, қалалық сәулет және қала құрылысы бөлімі арқылы келісім алынып, аукционға салуға дайындалады. Кей жерлер бос тұруы мүмкін, бірақ зерделей келе ол жер телімінің меншік иесі бар, әлі құрылыс жұмыстарын жүргізбеген болуы ықтимал. Келесі бір жағдайда жер телімін өндіріс үшін деп сұратады. Өндірістік мақсаттағы ғимараттарға елді мекеннің ортасынан, халық тұрып жатқан аумақтан өндіріске жер беруге болмайды. Көбіне өндірістік мақсаттағы жер телімдері шет аумақтан немесе индустриалды аймақтан аукцион арқылы беріледі.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Белгілі бір жер телімін кәсіпкерлік мақсатта алуға өтініш бергеннен кейін, оны аукционға шығару үшін қанша уақыт кетеді?
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; –&nbsp; Ең бірінші жер қатынастары бөлімі 15 күн ішінде сіздің өтінішіңіз бойынша тікелей жердің табысталмайтындығы туралы жауап беруге міндетті. Мұнан кейін жер қатынастары бөлімі егер жер талаптарға сай келетін болса 90 күн ішінде аукционға немесе конкурсқа шығару қажет.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Бұрын ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімдерінің конкурсын өткізгенде негізгі мәселе бағада болатын. Яғни, жоғары баға берген адам жеңімпаз болып табылатын. Қазір балдық жүйемен ол жерге салатын инвестициясына қарайды екен. Осы туралы айтып өтсеңіз…
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімдерінің конкурсына өтінім тапсырған кезде өтініммен бірге конкурстық ұсынылым тапсырылады. Конкурстық ұсынымға бизнес-жоспар, сол жер телімін тиімді пайдалантындығы туралы міндеттемелері, ашатын жұмыс орнының саны жөнінде мәліметтер қамтылады. Осы жерде кәсіпкерлер ескеруі тиіс жағдай: ертеңгі күні конкурста жеңімпаз атанған жағдайда бизнес-жоспар келісім шарттың ажырамас бөлігі болып саналып, жоспардың ішінде кәсіпкер көрсеткен ашатын жұмыс орындарының саны, салатын инвестициясы, алынатын техникалары туралы ақпараттар орындалуы тиіс міндетке айналады. Кейде кәсіпкерлер бизнес-жоспарда осындай ақпаратты көбірек жазсам ұту мүмкіндігім жоғары болады деп ойлайды. Сол үшін де Кәсіпкерлер палатасының кеңесшілері бизнес-жоспарды әзірлеу барысында бұл жөнінде кәсіпкерді алдын ала ескертеді. Кейін мониторингтік комиссия бизнес-жоспардағы міндеттемелердің орындалуын тексеру барысында егер міндеттемелер орындалмаған жағдайда келісім шартты бұзуға алып келеді.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; – Сұхбатыңызға рақмет!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат