Сырдарияда 58 тарихи-мәдени ескерткіш мемлекет қорғауына алынған

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қазақ әдебиетінің Сыр өңіріндегі көрнекті өкілі, ақын Қаңлы Жүсіптің 150 жылдығына орай облыстық деңгейде жазба ақындар мүшәйрасы өткізілді. А.Тоқмағамбетов ауылында ұйымдастырылған мүшәйраны аудандық мәдениет және спорт бөлімінің, ауыл әкімдігінің қолдауымен ауылдық мәдениет үйі өткізген еді.Мүшәйраға Қызылорда қаласы мен аудандардан барлығы 11 ақын қатысып, бақ сынады. Ереже шартына сәйкес талапкерлер бірінші кезеңде Қаңлы Жүсіпке арнау өлең оқыса, екінші кезеңде еркін тақырыпта жырға шөліркеген жұртшылыққа өлеңнен шашу шаша білді. Мүшәйраның ұйымдастырылу барысында ауыл әкімі Ғ.Алданазаров ақындарға ауылдың тарихын және ауылдан шыққан тарихи тұлғаларды таныстырған болатын.<blockquote>Ауылымыздың тарихы тереңде. Біздің ауылда атақты тұлғалар көп шыққаны белгілі. Солардың бірі де бірегейі Қаңлы Жүсіп Қадірбергенұлы сонау 1873 жылы Майлықұм табанында дүниеге келген. Ол жәй ақын ғана емес, Сыр бойындағы шайырлық мектептің көрнекті өкілдерінің бірі бола білген. Ел арасында «Қаңлы Жүсіп», «Молла Жүсіп» деген есімдері қатар айтылған. Алғашқыда ауыл молдасы Темір қожа деген кісіден хат танып, әрі қарай өз бетінше мұсылманша және орысша сауатын жетілдірген. 14-15 жасқа қараған шағында ақындығымен халыққа таныла бастаған. Біраз уақыт биге атқосшы, болысқа тілмаш болып еңбек еткен. Кеңес өкіметі тұсында Тереңөзек қыстағының сотында хатшылық қызмет атқарған деген де дерек бар. Биыл ақынның 150 жылдығына орай облыстық деңгейде мүшәйра өткізуді жоспарладық. Ауылымызға келген ақындарға айтар алғысымыз шексіз. Баршаңызға шығармашылық сәттілік тілеймін, – деді ауыл әкімі Ғабдолла Рүстембекұлы.</blockquote>Мұнан соң 11 ақын сахна төріне көтеріліп, кезек-кезегімен өлең оқыды. Бірі Қаңлы Жүсіптің ақындығын, екіншісі сөзшеңдігін жырға арқау етсе, енді бірі жазған-қисса дастарын, мысалдарын өлең тілінде өрнектеді. Талапкерлердің өнерін, өлеңін ақын, «Құрмет» орденінің иегері Мамыр Байдәулетов бастаған ақын, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі Ақтөре Ибрагимұлы мен №135 А.Тоқмағамбетов атындағы орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі &nbsp;Гүлнар Тәжімұратова бағалады. Нәтижесінде бес ақынға, атап айтқанда Гүлзада Есмаханова, Жасұлан Серік, Бекжан Нұрман, Бексұлтан Санақұл, Ермахан Нұртуғанға ынталандыру сыйлығы берілді. Ал жүлделі үшінші орынды Бекжан Ержігіт пен Ұлықбек Бектай иеленді. Қазылар алқасының ұйғарымымен екінші орын екеу болып, Ақерке Балманова мен Дидар Өмірзаққа берілді. Бірінші орынды А.Тоқмағамбетов ауылының атынан қатысқан Гүлзат Қалыбек еншілесе, бас жүлдемен Бақтөре Айтбаев марапатталғандығын айта кетейін.Жыр бәйгесінің қорытындысында ақын, «Құрмет» орденінің иегері Мамыр Байдәулетов пен ақын, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі Ақтөре Ибрагимұлы сөз сөйлеп, қазылар алқасының қарауына ұсынылған өлеңдерді талдап, ақыл-кеңестерін айта білді. Сонымен қатар Қаңлы Жүсіп поэзиясындағы әлеуметтік сарын жөнінде пікір білдіріп, мүшәйраны ұйымдастырушыларға алғыс айтты. Мұнаң соң ауылға арнайы келген ақындар А.Тоқмағамбетовтің музейімен танысты. Ауылдық мәдениет үйінің директоры Ә.Ибраева ауыл халқына көрсетіліп жатқан мәдени қызметтер жөнінде ақпарат беріп, жетістіктерімен бөлісті, сондай-ақ алдағы уақытта да жыр мүшәйралары өткізілетінін айтып берді.Айта кету керек, Қ.Жүсіптің «Замана түріне», «1916 жыл» атты толғауларында орыс отаршылдығын әшкерелеу мен ұлт бірлігін насихаттау көрініс тапса, «Әлди-ай» әуенімен айтылатын «Оспанбайдың қызы едім, мен Зылиха» өлеңінде және «Жүкті қыз», «Ана мен бала» хикаяттарында әйел теңдігі мәселесі көтерілген. Ақынның «Мағрупа қыз», «Мәрді Салық», «Ағайынды үш жігіт», «Әбірһаттың бастан кешкендері», «Түлкі, қасқыр һәм қой» атты қисса, дастан, мысалдары шығыстық үлгіде жазылған. Жұмбақ айтыстың шебері болған Қаңлы Жүсіп өз заманында Қарасақал Ерімбетпен, керейт Даңмұрынмен, Нақып қожамен, Шәкей салмен, Бермағанбетпен айтысқан, ол айтыстардың жазбаша нұсқалары сақталған. Ақын өмірі мен шығармашылығын зерттеген ғалымдар Е.Ысмайылов, М.Байділдаевтың еңбектерінде оның Кете Жүсіппен жазба айтысы 8 жылға созылған деген де дерек бар екенін еске салайық. &nbsp;

Тарихи тұлғаның есімі ұлықталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Ел тарихының құнды деректері мен ұлтымыздың санғасырлық тіршілік қалыбын айқындайтын жәдігерлер музейлер қорында сақталған. Байыптап қарасаң, әрбір бұйым өз алдына сыр шертеді.Мамыр айының 18-і – Халықаралық музей күні. Осыған орай облыстық тарихи-өлкетану музейінің директоры Сапар Көзейбаевпен сұхбат әзірлеген едік.– Сапар Әлиасқарұлы, төл мереке құтты болсын! Жалпы облыста қанша музей бар? Биыл жұмыс барысында қандай тақырыптар қамтылды?– Облыс бойынша барлығы 14 музей халыққа қызмет көрсетеді. Олардың жалпы қорында 156140, ал облыстық музейде 65430 экспонат бар. Осы жылдың қаңтар-сәуір айлары аралығында қор 1178, оның ішінде облыстық музей &nbsp;534 экспонатпен толықты. Сонымен қатар, музейлерде экскурсиялар, лекциялар, көрмелер ұйымдастырылады. Келушілер саны &nbsp;да өсіп келеді. Биылғы іс-шаралар Қызылорда облысының 85 жылдығына орай «Музей энциклопедиясы», «Тарих көмбесі», «Тұлғатану», «Бір әулеттің тарихы» атты жобалардан бастау алды. «Ұлттық рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында облыс музейлері бойынша «Жәдігерде бір сыр бар», «Тарихтағы сандар», «Музей энциклопедиясы», «Музей радиосы», «Жас өлкетанушы», «Құнды жәдігер», «Жәдігербаян», «Музей Тур» &nbsp;жобалары &nbsp;жүзеге асуда.– Осы орайда жүзеге асырылып жатқан ғылыми жобалар жайлы тарқатып айтып берсеңіз…– Облыстық музейде бірнеше ауқымды жобалар жүзеге асырылуда. Атап айтқанда, 2021 жылдан «Qyzylorda» телеарнасымен бірлескен «Құнды жәдігер», «Шалқар» ұлттық арнасында «Музей радиосы» жобалары жүзеге асырылып келеді. Осыған дейін «Құнды жәдігер» жобасы бойынша 20-дан астам тарихи-танымдық фильмдер насихатталса, «Музей радиосы» жобасы аясында белгілі тұлғалармен арнайы сұхбаттар халық назарына ұсынылды. Сонымен бірге, жобалардың нәтижесі республикалық «Egemen Qazaqstan», облыстық «Сыр бойы», «Кызылординские вести» газеттерінде жарияланып келеді. Бұдан бөлек, былтырдан бастап «Сыр өңірі бойынша далалық экспедиция және эмпирикалық зерттеулер» ғылыми жобасы шеңберінде Сыр бойындағы ұсталар және ұстаханалар зерттеліп, нәтижесінде музей қоры этнографиялық экспонаттармен толықтырылды. Биыл музей қызметкерлері тарапынан «Сыр бойындағы діни-ағартушылар мұрасын кешенді зерттеу» жобасы басталды. Атақты Тапал ахун (Нұрмұхаммед) Қадірұлы (1848-1921 жж.) мен Марал ишан ұрпағы Әмит ишан Әбдірахманұлының (1905-1961 жж.) пайдаланған араб, парсы, шағатай тілдерінде жазылған кітаптарының мазмұны аударылып, 8 кітаптың электронды көшірмесі алынды. Алдағы уақытта аталған жобалар жалғасын табады.&nbsp;– Биыл Сыр перзенті, көрнекті мемлекет қайраткері Т.Жүргеновтің 125 жылдығы халықаралық деңгейде аталып өтуде. Осынау тарихи датаға байланысты музей тарапынан қандай іс-шаралар атқарылып жатыр?– Мемлекет қайраткері Т.Жүргеновтің 125 жылдығына орай «Тарих. Тағдыр. Тұлға.» атты көрме ашылып, Астана қаласының Бірлескен музейлер дирекциясы, Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейі және «АЛЖИР» музейінің бірлесуімен «АЛЖИР» музейінде «Қазақ руханиятының жарық жұлдызы» атты дөңгелек үстел ұйымдастырылды. Онда ұлт қайраткерінің өміріне қатысты құнды деректер айтылды. Тағы бір жаңалығымыз, Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесінде Шымкент қаласында өткен республикалық этнофестивальде біздің қордан Сыр өңірінің тарихы, мәдениеті, өнері және облыста өндірілетін тауарлардан толық мәлімет беретін экспозициялық-композициялық көрме ұйымдастырылып, «Үздік киіз үй» номинациясымен марапатталды. Бұдан бөлек, ҚР Материалдық емес мәдени мұраны қорғау жөніндегі ұлттық комитетімен /ЮНЕСКО/ бірлесе отырып, Наурыз мерекесі қарсаңында және Материалдық емес мәдени мұраны қорғау туралы конвенцияның 20 жылдығына орай балалар арасында «Алтын тақта» атты тоғызқұмалақ ұлттық ойынынан турнир ұйымдастырылды.– Биыл Қызылорда облысының құрылғанына 85 жыл. Тұранның төрі, Алаштың алғашқы астанасы болған аймағымыздың тарихында талай сыр жатқан болар?– Иә, әрине. Облыстың құрылғанына 85 жыл толуына орай Қарағанды, Атырау, Жамбыл, Маңғыстау, Батыс Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану музейлері арасында көрме ұйымдастыру, тәжірибе алмасу бағытында арнайы меморандум жасалды. Бұл меморандум аясында Сыр өңірі тарихы мен мәдениетін, көненің көзіне айналған жәдігерлерімізді, киелі өлкеміздің мәдениеті мен рухани құндылықтарын Арқа жұртшылығына таныстыру, ұмыт қалып бара жатқан ата-бабамыздың көне, бай мұрасын жас ұрпаққа таныстыру, аманаттау бағытына назар аударылған. Осы орайда Қарағанды облыстық тарихи-өлкетану музейінде «Сыр өңірі – Түркі өркениетінің алтын бесігі» атты көрме ұйымдастырылды. Онда мәдени құндылығы аса жоғары археологиялық артефактілер, бірнеше ғасырлық тарихы бар жәдігерлер, сан &nbsp;ғасырлар &nbsp;сынынан &nbsp;өтіп &nbsp;шираған, қазақ &nbsp;халқының &nbsp;табиғи &nbsp;дарынымен &nbsp;өзектес, &nbsp;халық &nbsp;өмірімен, тұрмысымен &nbsp;бірге &nbsp;өсіп, біте &nbsp;қайнасып &nbsp;келген &nbsp;қолөнерінің әсем үлгі-нұсқалары, сирек кездесетін кітаптар мен қолжазбалар Арқа жұртшылығының назарына ұсынылды.«Қазанғап мұрасы – ұрпақ қазынасы» атты дәулескер күйшінің жанына серік болған домбырасының көшірмесін музей қорына қабылдау рәсімі өтті. Бабадан қалған жауһар жәдігерді жаңғыртып, ел игілігі үшін табыстаушы Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, белгілі жыршы, Қазанғап атындағы Қызылорда музыкалық колледжінің директоры Ұлжан Байбосынова домбыраны салтанатты түрде табыс етті. Ал 9 мамыр – Ұлы Жеңістің 78 жылдығына орай Кеңес Одағының Батыры Ә.Молдағұлованың Ақтөбе облыстық мемориалдық музейі қорының «Ақтөбелік ұлт мақтаныштары» атты жылжымалы көрмесі ашылды. Көрмеге қазақтың қайсар қызы Әлия Молдағұлованың өмірі мен ерлік жолы көрсетілген құнды материалдар, әскери киімдер, соғыс кезеңінде пайдаланған &nbsp;қару түрлері қойылды.С.Айтбаев атындағы көркемсурет галереясында Қазақстан Суретшілер және Қолөнершілер одағының мүшесі, ұста, зергер Бекзат Жақыповтың «Құсқанат ғұмыр» және галерея қорындағы туындылардан жасақталған &nbsp;«Ұлы дала тарихы» атты &nbsp;көрмесі, жергілікті қолөнер шебері Пахриддин Садықовтың &nbsp;«Қолөнерден өнеркәсіпке» атты &nbsp;көрмесі, ҚР Суретшілер және Қолөнершілер одағының мүшесі Ұлмекен Маутованың «Көңілдегі керуен», ҚР Суретшілер одағының мүшесі Әбілда Абызбековтың &nbsp;«Дала үні», ҚР Суретшілер және Журналистер одағының мүшесі Көлбай Әбілханұлының «Толқынды Арал» атты шығармашылық көрмелері ҚР Суретшілер одағының құрылғанына 90 жыл толуына орай ұйымдастырылды. Осындай көрермен сұранысына сай іс-шаралар жыл бойы атқарылатын болады. &nbsp;

Сапар Әлиасқарұлы: Облыстық музей  534 экспонатпен толықты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақтың салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын берік ұстанып, сәні мен салтанаты жарасқан қазақ келіндерін насихаттау мақсатында партияның «Ұлттық мұра» жобасы аясында бастауыш партия ұйымдарының нысаналы трансферт есебінен «AMANAT» партиясы Жалағаш аудандық филиалы мен «Еңбек ауылдық округі» БПҰ-ның ұйымдастыруымен партияның аудандық филиалына қарасты бастауыш партия ұйымдары арасында «Ісмер келін» сайысы өтті. Аталған шараға ақылына көркі сай, он саусағынан өнер тамған, партия мүшелігіндегі және 18-35 жас аралығындағы келіндер қатысып, өзара сынға түсті.Шараның басты мақсаты: қазіргі жас келіндер арасына ежелден ұмыт болған ата -дәстүр салтымызды қайта жаңғыртып, қазақ келінінің бойынан табылуы керек игі қасиеттерді қайта жандандыру, өнер әлеміне жетелеу, ежелден қазақ келіндеріне тән әдемілік пен ізеттілік, инабаттылық сияқты асыл қасиеттерді насихаттау. Сонымен қатар, ақылды да, үлгілі келіндерді елге таныстыру.«Ісмер келін» сайысын «AMANAT» партиясы Жалағаш аудандық филиалының Атқарушы хатшысы Қаншагүл Мұстафаева ашып, қазақ келіндеріне тән қасиеттер, салт-дәстүрлерді дәріптеу туралы айтып, барлық қатысушыларға сәттілік тіледі.&nbsp;Жас ұрпақтың бойына ұлттық салт-дәстүріміз, әдет-ғұрыптарымыз, адамгершілік пен имандылықты бойларына сіңіртіп, ұлтжандылыққа баулып, ата-бабаларымыздан қалған бай мұрамызды жаңғырту, мейірімді, зерделі, тәрбиелі болып өсуге баулу баршамыздың міндетіміз – деді Қаншагүл Мұстафаева.Сайыстың ерекшелігіне сәйкес қатысушылар опа-далапсыз, қазақ келініне тән қарапайым отбасылық киім үлгісінде болу, сахна мәдениетіне, сөйлеу мәнеріне баса назар аударылды.Ұйымдастырылған сайысқа қатысушылар негізгі 3 кезең бойынша өз өнерлерін ортаға салды. 1-кезең « Салт-дәстүрді білесіз бе»?. Қатысушылар жартылай дайындалған қолөнер бұйымдарын ұсынады. 2-кезең «Сұрақ-жауап». Бұл кезеңде қатысушы келіндер ұлттық салт-дәстүрге байланысты сұрақтарға жауап береді. 3-кезең «Үй тапсырмасы». Яғни, қазақтың ұмыт болып бара жатқан қазақтың ұлттық тағамдарын дайындау жөнінде видеоролик әзірлейді және дайын тағамдарды арнайы дайындалған орынға орналастырады.Сайысқа әділ бағасын беруге Сырдария ауданының "Құрметті азаматы, облыстың Құрметті ардагері, Сырдария аудандық әйелдер кеңесінің төрайымы - Жаналиева Ұлмекен, ардагер ұстаз, облыстық «Парасатты Әже», облыстық «Мерейлі отбасы» сайысының жеңімпазы, аудандық «Әжелер» ансамблінің мүшесі, «Наурыз шапағаты» өнер фестивалінің 10 дүркін лауреаты - Жалғасбаева Балкүл және жерлесіміз, жыршы, ҚР мәдениет қайраткері, фольклортанушы Саймағанбетов Берік қазылық жасады.Ұйымдастырылған сайысқа 11 келін қатысты. Сайыс қорытындысы бойынша «Инабатты келін» номинациясы бойынша «Жаңадария ауылдық округі» БПҰ атынан қатысқан Хамитова Айжан, «Ибалы келін» номинациясымен «Қаракеткен ауылдық округі» БПҰ-нан Ізімбет Манура, «Шебер келін» номинациясымен «Мақпалкөл ауылдық округі» БПҰ атынан Қыпшақбай Айдана және «Көрікті келін» номинациясы бойынша «Мырзабай ахун ауылдық округі» БПҰ атынан қатысқан Тайжан Айсұлу марапатталды.&nbsp;Жүлделі 3 орынға «Аққыр ауылдық округі» БПҰ-нан Оразымбет Қымбат, «Аққұм ауылдық округі» БПҰ-нан Абажанова Ақмарал және «Мәдениет ауылдық округі» БПҰ-нан Рахметова Арайлым марапатталды. Кезекті 2-орынға «Ақсу ауылдық округі» БПҰ атынан қатысқан Көлжанова Назгүл мен «Бұқарбай батыр ауылдық округі» БПҰ-ның қатысушысы Жұмабаева Гаухар иеленді. Үш кезеңді қамтыған сайыс барысында барлығынан өзінің өнерімен оза шапқан «Еңбек ауылдық округі» БПҰ қатысушысы Нұрмағанбет Ағжан жүлделі 1 орынға ие болды. Қаншама күнгі дайындық, қарбалас осы кезеңдердің барлығынан өтіп көптің көңілінен шыға білген «Таң ауылдық округі» БПҰ атынан қатысушы Мейірманова Зарина «Ісмер келін» сайысының Бас жүлдесін жеңіп алды. Барша қатысушылар «AMANAT» партиясының арнайы дипломдары мен қоса бағалы сыйлықтарымен марапатталды.Бүгінгі сайысқа қазылық жасаған төрешілер «AMANAT» партиясы Жалағаш аудандық филиалының Атқарушы хатшысының арнайы «Алғыс» хаттарымен марапатталды.&nbsp;Сайыстың жоғары деңгейде өтуіне атсалысқан «Еңбек ауылдық округі» БПҰ төрағасы Жаманов Мейрамбекке, ауыл әкім Қалданов Қайруллаға, ауыл әкімдігі, ауылдық дәрігерлік амбулаториясына, ауылдық мәдениет Үйі және М.Байділдаев атындағы №232 орта мектеп ұжымына алғысымызды білдіреміз. Шара соңында барлық қатысушылар мен көрермендер тың идеяға толы тағылымды шараға бастама болған «AMANAT» партиясына өз алғыстарын жеткізді.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347397785_817387733077253_285715949344585548_n_f1527d8bdb.jpg" alt="347397785_817387733077253_285715949344585548_n.jpg"></figure>

«Ұлттық мұра» партиялық жобасы аясында өткен келіндер сайысы мәресіне жетті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;&nbsp;Қазақ халқы қолөнердің қыр- сырына ежелден қанық болып, бойына сіңірген. Киіз үйдің бір өзін- ақ көркіне көз тартатын жауһар дерсің. Ондағы белдік, кереге таңғыш, басқұр, бәрі-бәрі өз алдына бір шежіре.Киіз үйлерді Наурыз мерекесінде ғана көретін қазіргі күні жастардың көбі қолөнердің осы бір түрін біле бермейді. Осы орайда, назардан тыс қалып жатқан құндылықтарды қайта оралту мақсатында Шөмішкөл ауылының тұрғыны Гүлнар Әнәпияева жан-жақты ізденіп, жұмыс жасап келеді. Білім саласында 40 жылға тарта ұстаз болып қызмет жасаған Гүлнар Жүсіпқызы зейнет демалысына шыққан соң анасы мен әжесінен үйренген алаша тоқу өнеріне шындап кірісті.<blockquote>&nbsp;Мен осы өнерге ден қойғанда, ауылдағы үлкен апалар қатты қуанды. Өздерінің бар білгендерін айтып, өрмек ағаштарын беріп, қолдау танытты. Жас қыз-келіншектер де қызығушылық танытып, жіп иіріп, жүн түтіп, бояу жұмыстарында қол көмектерін көрсетті,–деген Гүлнар апа ауылдастарының да еңбегін де ерекше атап өтті.</blockquote>Шебердің айтуынша, алаша тоқудың–шым теру, ара теру, қорасан теру, теріс бұтақ сынды түрлері бар екен. Асқан ыждағаттылықты талап ететін тоқу өнерінде қарапайым кереге таңғышты тоқу үшін кем дегенде 2- 3 күн уақыт жұмсаса, басқұрды тоқуға 1-1,5 ай кететін көрінеді. Гүлнар Жүсіпқызы алаша тоқу ісіне кіріскен шақтан бастап, шеберлігін одан әрі шындап келеді. Облыс, аудан көлемінде өткен шеберлік сабақтарына қатысып, өз өнерімен танылып жүр. Аз уақыттың ішінде көптің ықыласына бөленген шебер өз жетістіктерін қуана әңгімеледі.<blockquote>Облыс бойынша тоқыма өнерімен айналысатын екі-ақ адам бар. Оның бірі–Қармақшы ауданында тұрса, екіншісі–мен. &nbsp;ЭКСПО көрмесі аясында өткен «Қорқыт және Ұлы дала сазы» атты фестивальге бұйымдарымды апардым. Түрлі өрнектермен тоқылған алашаларым келушілердің ерекше назарын аудартты. Тіпті, Шымкент, Ақтөбе, Алматы облысынан келген қонақтар мұражайларға қоюға арнайы тапсырыс беріп, тоқытып алды. Жан-жақтан келген қолөнер шеберлерінің басын құраған бұл фестиваль менің біліктілігімді арттыруыма септігін тигізді. Онан соң, Алматы қаласында өткен «Шебер–2017» көрмесіне қатысып, қоғамдастық төрайымы Айжан Бекқұлованың ықыласына бөлендім. Жақында ғана «Қауышу» күніне орай, Қызылорда қаласында «Қобыз үні» деген атпен көрмеге қатысып, ІІ орынды еншіледім. 26 наурыз– Арал теңізі күніне байланысты болған көрмеде арнайы Алғыс хат иелендім,– деп, Гүлнар апа жетістіктерімен бөлісті.</blockquote>Қазіргі күні алаша тоқудан басқа, киізден түрлі кәде-сый дайындап жүрген Гүлнар апаның өнеріне қызығушылық танытатындар көбейген. Әсіресе, ауылдағы жас келіншектер мен оқушы қыздар шеберлік сабағын алып жүр. Алдағы уақытта шеберхана ашуды ойға алған ісмер апа шикізат көзі мол болғанымен, қаржы жағы қолбайлау болып отырғандығын айтты.Біздің өңірдегі мал терісінен алынған жүн өнімдері қатты болып келеді. Осынысымен де ол бұйым жасауға икемді. Ал, жүннен жасалған бұйымдар ыстық, суық өткізбейтін қасиетімен ерекшеленсе, денсаулық үшін де пайдасы көп. Гүлнар Жүсіпқызы алдағы уақытта да қолөнердің қыр-сырын жетік меңгеріп, жетістіктерін еселеп, бұйымдарын молайтуды мақсат етіп отыр.

Ұмыт болған өнерді кәсіпке айналдырған жан   

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Шежірелі Шиелі өлкесі – талай таланттарды түлеткен құтты мекен. Әсіресе, қасиетті өлкеде туған өнер майталмандарының шоқтығы биік. Солардың бірі сатираның сұрмергені Мейірман Нүрекеев болатын. Тамашаның тарланы, әзілдің арланы арамызда болса осы жылы 77 жасқа толар еді. Дегенмен, біртуар азаматтың өнер оты өшпек емес. Оған бейсенбі күні өткен «Мінекей, Мейірманның ізбасарлары» атты әзіл-сықақ отауларының дәстүрлі республикалық байқауы дәлел.Мейірман Нүрекеев – өмірге еркелеп келіп, еркелеп кеткен нар тұлғалы азамат. Сатира саңлағы сол тазалығымен, аңғалдығымен, өмірге күліп қарайтын болмысымен ел жадында сақталды. Сондықтан оның күлкі керуені көзі қарақты көрерменмен бірге жасай бермек.&nbsp; Тамаша тарланның есімін жаңғырту мақсатындағы байқаудың жыл өткен сайын ауқымы кеңейіп келеді. 2016 жылы алғаш рет ұйымдастырылған кезде облыстағы 8 әзіл-сықақ отауы сынға түскен болатын. Одан кейін байқау аймақтық деңгейге көтеріліп, өнер ұжымдарының қатары толыса түскен. Биыл байқауға Маңғыстаудан «Бозжыра», Ақтөбеден «Екі езу», «Өзім және өзімнің сөзім», Жамбылдан «Күлкі шаңырағы», Қызылордадан «Ошаған», Аралдан «Тамаша», Жаңақорғаннан «Жаңаша», «Күлеміз бе, қайтеміз?», ауданнан «Жадыра» құрамалары қатысып, өткір әзілдерін ортаға салды.<blockquote>«Талантына сатираның серкелері таңдай қаққан Мейірман Нүрекеевтің шоқтығы қашанда биік. Көзі тірісінде шәкірт тәрбиелеумен қатар, әзіл арқылы қоғамдағы проблемаларды жеткізіп, ортаға ой сала білген. Осы республикалық байқау да Мейірман ағамыздың есімін ұлықтау, шығармаларын насихаттау мақсатында дәстүрлі түрде өткізіліп келеді. Алдағы уақытта да жалғасын табады деп сенеміз», – дейді аудандық Жастар ресурстық орталығының аға кеңесшісі Нұрсұлтан Сапарбаев.</blockquote>Жасыратыны жоқ, соңғы уақытта жеңіл әзіл желеуреп тұр. Көрермен күлсе болды деп, бейәдеп көрініске баратындар табылады осы күні. Ал аталған байқау сол сүреңсіз көріністерден ада болуға, актерлер сахна мәдениетін меңгеруге меңзейді. Ең бастысы қазақ сатирасында сара жол қалдырған Мейірмандардың ізін өшірмеу мақсат. Мазмұнды кеште өнерпаздар әзіл ән айту, пародия секілді жанрлары бойынша сыңға түсті.&nbsp;Тартысты өткен өнер бәсекесінде жүлделі ІІІ орынды Жамбыл облысы, Меркі ауданынан келген «Күлкі шаңырағы» сатира театрымен Қызылорда қаласының «Ошаған» әзіл-сықақ отауы еншіледі. Ал ІІ орын Ақтөбе қаласының «Өзім және өзімнің сөзім» театрына бұйырды. Жаңақорған ауданының «Күлеміз бе, қайтеміз?» әзіл-сықақ отауы І орынға лайық деп танылды. Бәсі жоғары бас жүлдені аудандағы «Жадыра» әзіл-сықақ отауы жеңіп алды. Осылайша, сатира саңлағы Мейірман Нүрекеевке арналған республикалық байқау өз мәресіне жетті.&nbsp;

Шиелі – талай талантты түлеткен құтты мекен

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> ҚР мәдениет қайраткері, күйші-сазгер Орақ Баубековтің шығармашылығы жайында әңгіме өрбіткен болатынбыз.&nbsp;– «Өнерді – өмірім» деп таныған дарын иесі ретінде сізді қазалылықтар құрметтейді. Осы сырлы да, киелі шығармашылыққа толы әлемге қалай келдіңіз?– Аралдың көне Бөген деген жерде балалық шағым өтті. Бізбен көршілес жазушы, ақын, күйші-жырау, домбырашы Зейнолла Шүкіров тұрды. Алты жастан бастап осы ағамыздан домбыраны тарту өнерін үйрендім. Кейін Карл Маркс совхозына қоныс аудардық. Кетерде З.Шүкіров арнайы шақырып алды. Ол кітапты көп оқитын. Келсем, газет пен кітаптың ортасында отыр екен. Бетімнен сүйіп: «Айналайын, көшкелі тұрсыңдар саған бір шумақ өлеңімді арнадым. Жазып ал», – деді.Аралда бір мекен бар Бөген деген, Айналасын шағыл құммен шегендеген. Сол жерде келді бір қара бала дүниеге, Алты жастан бастап өнерді көгендеген» деп сөзін тоқтатты. Карл Маркс совхозында орта білімді толық алдым. Ауылға Роза Бағланова келді. Алпыс жасқа келген кезі болуы керек. Оның құрметіне мектепте екі-үш киізүй тігіп, домбыра ансамблімен бірге концерт бердік. Роза апамыз өнерімізге риза болғаны соншалық бәріміздің бетімізден сүйді. Мектептен соң Мәдениет үйіне ҚССР-нің мәдениетіне еңбегі сіңген қызметкер атағын алған Кеңес Асанбаев жұмысқа үйірме жетекшісі ретінде қабылдады. Махамбет Әуезов ұлттық аспаптар оркестрін басқаратын сол кезде мені де құрамына алды. Бұл жерде 2 жыл қызмет етіп, Алматыдағы консерваторияға жолдамамен бардым. Емтиханнан кеш қалып, бірнеше күн үлкен қалада сандалып жүрдім. Ауылға қайтуға намыс жібермеді. Сонымен ойлана келе, Ахмет Жұбановпен жолықтым. Ол болған жайтты мұқият тыңдап, күй тартуымды сұрады. Өнеріме риза болып оқуға қабылдануыма көмектесті. Ахмет Жұбанов менің оң қолымның жүйрік, ал сол қолым әлсіз екенін ескертіп, көп ізденіп машықтануымды тапсырды. Сонда ғана танымал күйші болатынымды айтты. Себебі Құрманғазының оң, ал Динаның сол қолы жүйрік болған. Сол үшін де дарыныңды оқумен ұштастыр деп тапсырды да, бірден ректорға хабарласып: «Аралдан келешегінен зор үміт күттіретін бала келген екен. Емтиханнан кешеуілдеп қалған. Қабылдауыңа барса, қызметкерлерің кіргізбепті. Сынақтан мен өткізіп отырмын. Менің емтиханымнан өтті. Оқу орнына қабылдасаң болады», – деді.Сөйтіп консерваторияда екі жыл оқып, барлық жарыстарға қатыстым. Бастапқы кезде тұратын жер болмай Ахмет Жұбановтың үйінде бір ай тұрдым. Осылайша керемет өнер иесінің жанында жүріп бата алғанмын. Кейін жанарым шаншып ауыра бастады. Бала кезде шалалықпен темір тиіп, зақымдап алғандықтан оның әсері екінші жағына ықпал етті. Көру қабілетім төмендей бастады. Жаны ашыған ұстаздарым ректорға ертіп барып, өнерімнің жалғасуына көздегі жарақат кедергі жасап тұрғанын жеткізді. Ол бірден мамандарға телефон шалды. Сол жайсаң жандардың арқасында жолдамамен Одессада көзімді емдеттім. Қазалыға келген соң Әбен Жолтаев теміржол клубының директоры кезінде оркестр ұйымдастырып, сонда қызметке тұрдым. Оркестрдің құрамында жүргенде үлкен концерт қойып, облыста жүлделі орынға ие болдық.Әлі есімнен кетпейді 1974 жылы Әбен Жолтаев салтанатты түрде дирижерлық істі тапсырды. Содан бастап дирижер болып зейнетке шықтым. Кейін Қазалы оркестрі халықтық атаққа ие болды. Оған дейін облыстық, республикалық лауреат атандық.– Сіздің күйшілік талантыңызды ашу жолында кімдер үлес қосты?– Ең әуелі Зейнулла Шүкіровтың ықпалы зор. Кейін Карл Маркске көшіп келгеннен соң Әнуарбек Алпысбаев деген сынып жетекшім өнерімді шыңдауға әсер етті. Ол ән-әуез сабағының мұғалімі болған керемет адам еді. Бертін келе Нәби Жәлімбетов шығармашылығымды шыңдады.Сонымен қатар оқу орнында жүргенімде алғашында саусақтарымның жіңішкелігіне байланысты қобыз аспабында машықтандым. Маған өнер жолында күйші-қобызшы, композитор Жаппас Қаламбаев көпті үйретті. Ол шебер орындаушы әрі дирижер, көп қырлы, бір сырлы талант иесі еді. Әйгілі күйші композитор, дирижер, дәулескер домбырашы НұрғисаТілендиевтен де сабақ алдым. Оның ән, күй, романс, увертюра, поэма, контата, опера, балет сынды мол мұрасының жанрлық аясы қайран қалдырады.Құрманғазы атындағы қазақ академиялық халық аспаптар оркестрінде домбырашы, кейіннен концертмейстер, жеке домбырашы және дирижер қызметтерін атқарғанҚаршыға Ахмедияровтан да дәріс алдым. Оның қазақ музыка мәдениетінде, орындаушылық саласында өзіндік ерекше мектеп қалыптастырған күйшілік өнері, көптеген тамаша күй шығарған композиторлығы, әлденеше күй жинағының авторлығы, халықаралық, республикалық сайыстардың жүлдегерлерін, бүгінде қалың жұртшылыққа танымал шәкірттер дайындаған ұлағатты ұстаздығы мені әлі күнге тәнті етеді. Міне, осындай атағы дүрілдеген мықты таланттардан алған ілімім маған өмір бойы шабыт беріп, күйшілік өнерімді тоқтатпадым.– Өзіңіздің төл күйлеріңізді атап шықсаңыз. Оның тарихына тоқталып өтсеңіз…– Мектеп бітіргеннен кейін оқуға барсам ба, консерваторияға түсе алам ба? деген -сауалмен жүргенімде «Ойлану» күйін шығардым. 1961 жылы 4 маусым күні Байқоңыр қаласының мерекелік алаңында алғашқы ғарышкерлер Юрий Гагарин мен Герман Титовқа арналған әскери парад болды. Салтанатты түрде шерудің соңында ғарышкерлерге арналған мерекелік концерт өтті. Менің Төретамда тұратын нағашы ағам әскери капитан Әпсаттар ағай мені домбырамен сахнаға алып шықты. Орыстың халық музыкасы Коробейникийді орындадым. Оған қос ғарышкер мені аспанға үш рет көтеріп бетімнен сүйіп, гүл берді. Әпсаттар ағай жүгіріп келіп, ғарышкерлермен бірге естелікке суретке түстік. Ол кезде Арал ауданы Бөген орта мектебінде 6 сыныпты бітіріп, 7-ге көшкен кезім. Жырау кемпір атанған Балшым әжем мен каникулға шықан соң, Төретамға қыдырып барғанбыз.Ғарышкер Герман Титовтың бойы ұзындау болатын. Салмақты, іріденелі, жай сөйлейді. Ал Юрий Гагариннің бойы орташа, денелі келген. Ақкөңіл, қарапайым, халыққа ағынан жарылып сөйлеп, көрермендерді қайта-қайта қол ұрғызды. Ғарышкерлердің бейнесі әлі көз алдымда. Содан «Байқоңырдан ғарышқа» деген Ю.Гагаринге арналған арнау шығардым.1976 жылы қыркүйек айында Байқоңыр телевидениесінен Людмила Константина деген орыс қыз хабарласып, телеарнаға түсіруге ертіп барды. Онда ғарышкер Юрий Гагарин мен Герман Титовпен кездескенімді айттым. Домбырамен 4-5 музыка орындап бердім. Кейін ел егемендігіне «Тәуелсіздік ұраны» күйін сыйға тарту еттім. Халық қаһарманы Бақытжан Ертаевқа арналған «Қаһарман жауынгер» деген күй шығардым. Сондай-ақ атам Баубек Мамбетовке «Қуғын-сүргін құрбаны» атты күйім шықты. Атам өте бай 150-дей жылқы, 60-70-тей түйе, 200 шақты сиыр баққан. Рақаш әкем 7 кластық біліммен ауыл советтің хатшысы, кейін кеңестің төрағасы болды.Әндер жинағым да бар. 1973 жылы Грузияның Абастумание курортында Тбилиси филормониясының әншісі Налия Сулугадзе ханымға «Асыл арман» әнін арнадым. Сөзі ақын Балтабай Тәжімбетовтікі, кейін сөзін Насыр Байекеев жазды. Одан соң «Дүние саған не дейін?» әні жарық көрді. Сөзі айтыскер ақын Бекұзақ Тәңірбергеновтікі.Мұнымен қоса, «Жүрегім» сазын халыққа ұсындым. Сөзі ақын, жазушы Сейіл Боранбаевтікі, ҚР мәдениетінің үздігі, әнші Ғалия Оспанова орындаған. Бұдан бөлек тағы басқа да әндер жинағы мен күйлерім жетерлік.– Қазір кенттік клубтың атаусыз тұрғанына біраз уақыт болды. Қазалыдан шыққан атақты адамдар баршылық. Мәселен, К.Дүйсекеев, Р.Бағланова, М.Ералиева сынды тұлғалар бар. Оған лайықты адамдар табылмағаны ма?– Өнер – халықтың рухани азығы. Кезінде Сыр өңіріне мәлім есімдердің бірі, әнші Мәдина Айымбетова ол жайлы айтқанда толғанбай тұру мүмкін емес.Ол қазіргі Жанқожа батыр атындағы мектепте оқыған. Мектепте жүргенде-ақ Роза Бағлановаға әннен сабақ берген Қобылаш Жаймұратовтан музыка сабағын үйренген. Кейін Роза апасының шақыртуымен 2 жыл жанында болып тәрбиесін алған. Роза Мәдинаны Қазақ концертке жұмысқа орналастырады. Әрдайым өзімен бірге Алматыда, Ташкентте және Бұқара, Самарқант, Нүкіс қалаларында өнер көрсетіп, көрермендердің ықыласына бөленген. Дегенмен Мәдинаның әкесі дүниеден озып, ол ауылға оралады. Мұнда аудандық мәдениет үйінде әдіскер, әнші болып жұмыс істейді.Жетпісінші жылдары теміржол клубының директоры Әбен Жолтаевтың оркестрімен Мұхан Төлебаевтың «Қайран жүрек» әнін шебер орындағаны үшін облыстық байқауда лауреат атағы берілді. «Құрдастар» ансамблінің құрамында жүріп, тыңдармандарға кеңінен танылды. Аудан басшысы Елеу Көшербаевтың ұсынысымен, Тереңөзек, Жалағаш және Сырдария ауданының басшыларының шақыруымен Мәдина өнерпаздармен концерт берді. Сол кезде Елеу аға Мәдинаның кездесу өнер кешін облыстық дәрежеде атап өтуді жоспарлағанда Мәдина дүниеден озып кетті. Өкінішті, тағдырға амал қанша? Сондықтан өнердегі еңбегін қалай ұмытуға болады.Бүкілодақтық өнер байқауының лауреаты, жезтаңдай әнші Мәдина Айымбетованың ерекше еңбегін бағалап, Әйтеке би кенттік клубы кенттік мәдениет үйі болған жағдайда Мәдина Айымбетованың аты берілсе құба-құп болар еді.– Әңгімеңізге рахмет!

Күйші-сазгер Орақ Баубеков: Өнер – халықтың рухани азығы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz.</a> Мәдениет және өнер қызметкерлері күніне орай Бекарыстан би ауылдық мәдениет Үйінің ұйымдастыруымен жерлесіміз, ҚР мәдениет саласының үздігі, «Жадыра – Жайна» продюсерлік орталығының директоры, Қазақстан Республикасы Ішкі Әскер «Жадыра – Жайна» би тобының жетекшісі, өнерлі жастардың демеушісі, ауылымыздың мақтанышы Күлшар Айдаулетқызымен «Қайсар ғұмыр» атты кездесу кеші болып өтті.Кездесу кешінде Күлшар Айдаулетқызына өмір жолынан сұрақтар қойылып, өнер әлеміне қадам басқалы жатқан жастарға бірқатар кеңестер айтылды. Көрермендер тарапынан да сұрақтар қойылды және де ән үйірмесінің мүшелері ән айтып кештің көркін қыздырды. Кеш соңында Майдакөл ауылдық округі әкімі Қ. Құрманбаев кеш иесін құттықтап, аудан әкімі М.Оразбаевтың алғыс хатымен марапаттады.Мұнан соң медицина саласының ардагері, Қазалы ауданының құрметті азаматы Болат Садуов ағамыз, ауылдық әйелдер кеңесінің төрайымы Бекжанова Құралай апайымыз ел халықтың атынан, қазақы дәстүрмен сый-сияпатын көрсетіп, бата тілектерін білдірді.Кеш иесі Күлшар Айдаулетқызы өз алғысын білдіріп, ауылдық мәдениет үйіне сахналық көйлектер сыйға тартты.

Қазалыда ҚР Мәдениет саласының үздігі Күлшар Айдаулетқызымен кездесу кеші өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Аудан өнерпаздары Астанада «Жырдың елі» атанған Сыр елінің атын асқақтатты. Жақында еліміздің бас қаласында өткен І халықаралық «Жас талант» өнер байқауынан үш бірдей бас жүлдені жеңіп алған жерлестеріміз аудан ғана емес, облыс мерейін үстем етті.Барлығы екі жүзден аса талант қатысқан халықаралық байқау бас қаладағы Бейбітшілік және келісім сарайында өтті. Жас таланттардың бағын сынап, өнерін өрге жүздірген байқауды «Қазақ академия» өнер орталығы өткізген. Өнер бәйгесі өнердің барлық жанры бойынша ұйымдастырылған. Яғни қатысушылар аспапта ойнау, көркемсөз, хореография, вокал, театр салалары бойынша бақ сынаған. Біздің өнерпаздар дүбірлі додаға вокал номинациясы бойынша қатысып, Астана төрін әсем әуенмен әуелеткен.Осы сайыста Сырдария аудандық мәдениет үйі жанындағы мәдени-демалыс кешенінің көркемдік жетекшісі, «Дала дидары» халықтық үгіт бригадасының, аудандық халық театрының, «Оңаша» әзіл-сықақ отауының, «Ритм» вокалды-аспапты ансамблінің солисті, жас әнші Динара Жакешова 18-25 жас аралығындағы өнерпаздар қатарынан үздік шығып, бас жүлдені қанжығаға байлады. Жас әнші әрі кішкентай өнерпаздардың жетекшісі Динара жергілікті композитор Рамазан Таймановтың «Қазақ қызы» әнін орындап, тыңдарманның жүрегіне жол тапты. Бұған дейін талай сайыста топ жарып, Сыр елін әсем әнмен көмкеріп жүрген күміс көмей, жезтаңдай өнерпазымыз бүгінде шәкірт тәрбиелеу ісін қолға алған. «Ұстаздан шәкірт озар» демекші, осы сайысқа Динараның қос шәкірті де қатысып, екеуі бірдей бас жүлдені иеленген.Айзере Тасболат пен Ақерке Азатқызы – ән өнеріне кішкентайынан бейімделген өнерпаздар. Ұстаздары Динара Жакешовамен талантын шыңдап, бұған дейін де талай сайыстарда озық шыққан қос бүлдіршіннің бағы тағы жанды. Байқауда Айзере «Туған жер» әнін орындаса, Ақерке «Крылатые качели» әнін нақышына келтіре әуелетті. Олар халықаралық байқауға 10-13 жас аралығындағы өнерпаздар арасынан қатысып қос бірдей бас жүлдеге қол жеткізген. Кішкентай әншілердің даусына, орындау шеберлігіне тәнті болған қазылар алқасы Сыр елінен келген қос өнерпазды бөліп-жармай, екеуін де бас марапатқа лайық деп тапқан.Биыл бірінші рет өткізілген халықаралық «Жас талант» байқауына Құрмет орденінің иегері, Қазақстанның жарық жұлдызы, әнші Өмірқұл Айниязов, Құрманғазы атындағы ҚҰК ұстазы Қаламқас Қадырбаева, сондай-ақ өнер майталмандары әділ төрелік етті.Сайыс нәтижесі бойынша үш бірдей бас жүлдені қоржынға салған таланттарға арнайы диплом, кубок пен мойындарына жарқыраған естелік-медаль тағылды. Сонымен қатар кішкентай өнерпаздарды бастап барған Динара Жакешоваға «Үздік ұстаз» номинациясы беріліп, арнайы «Алғыс хатпен» марапатталды.Ән өнерінде өзіндік ізін қалыптастырып, үлкен сахналарда Сыр елінің намысын қорғап, атын асқақтатып жүрген өнер иелерін кезекті жеңістерімен құттықтай отырып, бағындырар белестерінің әлі де алда екенін нық сеніммен айта аламыз. &nbsp;

Сырдариялық өнерпаздар елорда төрінде топ жарды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Сырдария аудандық мәдениет үйінде рухани әңгімелерге шөлдеген аудан жұртшылығы әсерлі кештің куәсі болды. Сыр өңірінің аудандарын «Қоңыр әңгіме» рухани кешімен аралап жүрген жазушы, ақын, киносценарист Ұларбек Нұрғалымұлы көпшіліктің жүрегінен орын алды.Нағыз қазақы сөз өнерінің айшықты көрінісін дәріптейтін кешті айтыскер ақын, «Сырдария ауданының Құрметті азаматы» Нұрмат Мансұров жүргізді. Рухани кешке аудан зиялылары қатысып, жазушыға зор құрмет көрсетті. Ақынның өлеңдері Сыр мақамы бойынша айтылып, көрерменнің ыстық ықыласына бөленді. Өз кезегінде жазушы, ақын, киносценарист Ұларбек Нұрғалымұлы «Қоңыр әңгіме» рухани кешінің маңыздылығына тоқталып, шығарма¬шылығымен таныстырды. Кеш барысында қазақтың тұлпары, өз анасы жөнінде жазылған өлеңдерін кеш иесі оқып берді.<blockquote>Біз бүгін тағылымы мол, танымы бөлек кешті тамашалай алдық. Ұларбектің шығармалары көркемдік жағынан, мазмұндылығынан сөз құдіретін сезіндіріп тұрады. Әрбір әңгімесінің астарында өмірдің шындығын байқайсыз. Оның жазған дүниелері адамға ерекше толғаныс сыйлайды. Қазақтың қарымды қаламгерлерінің қатарынан орын алған жазушыға шығармашылық табыс тілеймін, – деді аудандық мәслихат депутаты Алмас Есназар.</blockquote>Негізінен, қаламы қарымды жазушы Ұларбек Нұрғалымұлы Т.Жүргенов атындағы Қазақ Ұлттық Өнер академиясын «кинотеледраматургия» маман-дығы бойынша бітірген. Аталған мамандық негізінде Астана қаласындағы Қазақ Ұлттық Өнер университетінде оқып, «Өнертану» магистрі дәрежесін алған. Оның мақалалары мен әңгімелері оқылымы көп шығармалар қата-рында. 2007 жылы Алматыдағы «Үш қиян» басапасынан «Керағыс» жыр жинағы жарық көрсе, 2014 жылы ҚР мәдениет және спорт министрлігінің «Әдебиеттің маңызды түрлерін басып шығару» бағдарламасы бойынша «Болмыс» әдеби сын, сарап кітабы көпшілікке ұсынылған. Сонымен бірге қаламгердің жақында шыққан «Дайағашшы» кітабы оқырман қауымның жоғарғы сұранысына ие. Кеш соңында аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасының орынбасары Мектепхан Елеусінов жазушыға аудан халқының атынан шығармашылық табыс тілеп, ақ батасын берді. Сонымен бірге Ұларбек Нұрғалымұлы «Дайағашшы» кітабына қолтаңба жазып, бірнеше оқырманға естелікке берді.&nbsp;

Танымал жазушы Сырдарияда кешін өткізді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Осыдан 2 жыл бұрын &nbsp;«Қазақстан дауысы» мегажобасында жеңімпаз атана біліп, Сырдария ауданының атын аспаннан бір-ақ шығарған әнші, жерлесіміз Құралай Мейрамбек әлем сахнасын бағындырып, өнерімен халықаралық байқау шыңын бағындырған болатын. Сүйінші жаңалықты аудандық жастар ресурстық орталығының директоры арнайы хабарлады.<blockquote>– Ауданымызға қарасты Аманкелді ауылындағы жас таланттардың бірі Құралай Мейрамбек Болгарияда өткен халықаралық «САРАНДЕВ» ДОБРИЧ – 2023 байқауының Гран-При иегері атанғандығын жеткізігім келеді. Аудан әкімі жас талантымыздың жеңіске жетуіне қолдау көрсетіп, ақ батасын берді. Құралай Мейрамбектің жеңісі – ауданымыздың абыройы болып табылады. Әлемге елімізді танытып, өз өнері арқылы Болгарияны бағындыра алды, – дейді Н.Абдрасилов.</blockquote>Аманкелділік жас әнші мегажобаның жеңімпаы атанған сәтте алғашқылардың бірі болып қолдау көрсетіп, сұхбаттасқанымыз ел есінде. Сұхбат аудандық газет бетінде жарық көрген болатын. Сонда талант иесі «Роза Бағланова, Күләш Байсейітова, Мәдина Ералиева, Бибігүл Төлегенова апаларымыз сынды, өнердегі алдыңғы буын ағаларымыз сияқты әлемді мойындатқым келеді» деген өнерпазға жігер берді.<blockquote>– Өнерге деген махаббатым 5 жасымнан басталды. Содан бері ән шырқап, қазақ өнерін шетелге танытуды мақсат еттім. Сол жолда аянбай еңбек ете беремін. Қашанда аудан мерейін асырып, ата-ана үмітін ақтау – менің тікелей міндетім саналады Жылдар бойы еткен еңселі еңбектің арқасында орасан жетістіктерге қол жеткізіп келемін, – дейді Шын мәнінде, отбасымыздың мүшелері өнерге жақын. Әпкелерім халықаралық байқаулардың жеңімпаздары. Өзімде отбасымыздың ізгілікті жолын жалғастырып келемін, – деді жас әнші. Міне, бұл – жерлесіміздің кезекті жеңістерінің бірі.</blockquote>Өз кезегінде аудан әкімі Берік Сәрменбаев жас өнерпазды кезекті жеңісімен құттықтады.Жас әнші Құралайға аудан халқы қашан да тілектестік білдіріп, рухани қолдау көрсетіп келеді. Өз кезегінде Құралай да ат басын ауылға бұрғанда, әуелете әнін арнап, сағынышын басып жатады. Аудан ғана емес, облысты әлемге танытып жүрген күміскөмей әншінің суреті бейнеленген баннер бүгінде Аманкелді ауылының орталығына көрік беріп тұрғанын да айта кеткеніміз дұрыс.<blockquote>– Құралай қызымызды әлемдік додада жеткен жоғары жетістігімен шын жүректен құттықтаймын! Ауданымыздың мақтанышы, «Qazaqstan дауысы» жобасының 2021 жылғы жеңімпазы Құралай Мейрамбек кезекті жетістігіне қол жеткізіп, Болгарияда өткен Халықаралық “Сарандев” добрич-2023 байқауының гран-при иегері атанды. Алдағы уақытта да ұлы қазақ өнерін өзгелерге дәріптеп, еліміздің даңқын асқақтата беруіңе тілектеспін.</blockquote>Әрқашанда өнердің ақ туын берік ұстап, жоғары жетістіктерге жете беретініңе зор сенім білдіремін.Шығармашылық жаңа ізденістер, өнер жолында жаңа табыстар тілеймін! Аудан халқы өзінің өнерлі жастарымен мақтанады, – деді аудан басшысы.Шын мәнінде, бес жасында «Ботақан» байқауына қатысып, бас жүлдені қанжығалаған әнші қыз содан бері талай сахнаны өз ырқына көндіріп келеді. Оның ішінде, 2011 жылы Испаниядағы Льорет-де-Мар қаласындағы «Опус» байқауынан, Белорусиядағы Витебск қаласында өткен балалар арасындағы «Славян базары» сайысынан, Африканың Мозамбик қаласында «IFLC Mozambique» фестивалінен алған арнайы марапатын ерекше тізбектесек болады. Сондай-ақ Румынияның Бухарест қаласында өткен халықаралық «ХІІІ Түрік олимпиадасында» Бас жүлдеге ие болуы, «Bala Turkvizyon» халықаралық байқауының 1-орын иегері атанып, кейін Бразилияның Сан-Пауло қаласында өткен «Colors of the world» фестивалінде өнер көрсетуі де – жерлесіміздің үлкен жетістіктері екенін айта аламыз. Жас әнші алдағы уақатта жаңа әндер жаздырып, әлемдік додаларда бақ сынамақшы. Бұл ретте, қазақтың бұлбұл қыздарының, қайсар рухты аруларының ізін жалғап, аудан, облыс, республика атын үлкен сахналарда әуелетіп жүрген жас әншіге шығармашылық табыс тілейміз.&nbsp;

Мегажобаның жеңімпазы әлемді бағындырды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Кескіндеменің көркем кеңістігіне еніп, галереядағы суреттерді көргенде ойыңыз сан-саққа жүгіреді. Түстер арқылы адам мінезі мен көңіл-күйін болжауға, болмыс ерекшеліктерін анықтауға, тіпті жаны мен тәнін сауықтыруға болады.Сурет сала білу – табиғатынан талант дарыған, ерекше жандарға берілетін қасиет. Кез келген адам суретке бейім емес. Әйгілі суретші, әлемдік бейнелеу өнеріне кубизм бағытын әкелген қылқалам шебері Пабло Пикассо: «Суретші көргенін емес, сезінгенін бейнелейді» деген екен. Осындай таланттар Сыр топырағында да жетерлік.Сыр өңіріне 2014 жылы облыс басшыларының тікелей қолдауымен қараша айында тарихи ескерткіштер тізіміне енген, бұрынғы әскери комиссариат ғимаратына күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіліп, облыстық музейдің бір бөлімі Көркемсурет галереясы ашылды.Галерея қорына елімізге әйгілі суретшілер Әбілхан Қастеевтің, С.Романовтың, Г.Исмаилованың, А.Ғалымбаеваның, С.Сенчихиннің, Қ.Мамақовтың, Қ.Қожықовтың және Қазақстан Суретшілер одағының мүшелері, Қазақстан бейнелеу өнеріне өзіндік үлес қосып жүрген жергілікті қылқалам шеберлерінің қолынан шыққан туындылары қойылған.2019 жылы Қызылордада өткен қылқалам шеберлерінің халықаралық симпозиумында Қызылорда облыстық көркемсурет галереясына кескіндемеші, график-суретші, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Салихитдин Айтбаевтың есімі берілді.Салихитдиннің&nbsp;көркемдік стиліҚызылорда қаласында 1938 жылы дүниеге келген С.Айтбаевтың ХХ ғасырдың алпысыншы жылдарындағы дара буынға жататын ерекше тұлға екенін атап өткен жөн. Бұл кезең елуінші жылдардың соңында жас суретшілер шығармашылығының қарқынды өсуімен және олардың бүкілодақтық және халықаралық деңгейде таныла бастауымен айқындалады. Жас суретшілер аға буын қылқалам шеберлері тәжірибелеріне сүйене отырып, өз заманының жаңа көркемдік талаптарына сай, өзіндік жаңа стиль жасап шығарды. Қазақстан қылқалам шеберлері туындыларының мағынасы бірте-бірте күрделілік пен тереңдікке, қанықтыққа ие болды. Бұл жаңа көркем стиль – ұлттық философиялық идеяның негізінде жаңа көркемдік тілдің тез қалыптасуына, нәтижесінде қазақ бейнелеу өнерінің жалпы жаңа өрлеуіне әкелді.– Салихитдин – шығармасы сол кездегі өзгеріске ұшыраған негізгі ағымдарды бойына сіңірген суретші. Айтбаевтың туындылары формаларының шарттылығымен, түстерінің қанықтылығымен, силуэттерінің анықтығымен ерекшеленеді. Оның кескіндемесінің көркемдік қасиетіне ХХ ғасырдағы әйгілі мексикалық Альфаро Сикейрос, француздық Сезанның жұмыстарындағы пейзажды түс пен жарықтың ерекше формалары арқылы беруін және дәстүрлі қолөнердің көркемдік стилін терең зерттеу әсер етті.Ол өзінің шығармашылығында әсіресе сипаттаудан, бұлдыр әрі жеңіл ойдан арылып, суретшінің ішкі жан дүниесіне ену жолын ашты, заманауи өнердің тәжірибесін қолданып, социалистік шындықты көшіруден бас тартып, өз әлемін жасады. Кескіндеменің – пластикалық мүмкіндіктерін байытып, жазудың жеке мәнерін күшейтті, – дейді С.Айтбаев атындағы көркемсурет галереясының меңгерушісі Кенжегүл Құлбараққызы.Тума таланттың&nbsp;туындыларыОл туралы «Суретші сахналық сюжетке және натуралық ұсақтыққа түбегейлі жат, өзінің дәл және нақты бағытының формуласын тапты» деп жазады орыс өнерсыншысы және өнертанушы Вильям Мейланд. Сонымен қатар «С.Айтбаевтың шығармашылығы айтарлықтай дәйекті түрде дамыды. Оның алғашқы туындылары – 1962 жылғы «Бақташылардың демалысы» мен 1966 жылғы «Бақыт» және 1969 жылғы «Қонақ келді» атты соңғы жылдардағы еңбектері арасында шығармашылық дамуының табиғи екендігін көрсететін мықты генетикалық байланыс бар. Оның басқа бір 1967 жылғы «Жас қазақтар» еңбегінде суретші үшін адам мен табиғаттың біртұтас бірігуінің поэтикасы айқын көрінеді» дейді В.Мейланд.Иә Айтбаев 1966 жылы КСРО жас суретшілерінің Бүкілодақтық көрмесінде қойылған «Бақыт» картинасымен кеңінен танымал болды. Бұл туындысы республикалық кескіндемедегі төңкеріс ретінде қабылданды.Суретші тосын композициялық шешім қолданған: алдыңғы планда орналасқан екі жас шопанның үлкен бейнелерінің перспективасы төменнен жоғары қарай алынған, бұл олардың фигураларына асқақтық және монументалдылық ерекшеліктер сыйлайды.«Бақыт» картинасында жаңа стильге тән принциптер, яғни дәстүрлі сәндік қолданбалы өнер тәжірибесіне жүгінуді көрсетті. Айтбаевтың шығармалары үлкен модульді және жергілікті түсті жазықтықтардың динамикалық қатар өмір сүруі бар қазақ оюларының құрылымына негізделген. Олардың шығармашылығында мексиканың монументалды кескіндемесіне деген құмарлық маңызды рөл атқарды. Олар қазір әлемге айқын белгілерді көрсету үшін, қоспасыз дара түстерден тұратын дақтар қолданады.Облыстық көркемсурет галереясының көркем қорында С.Айтбаевтың қолынан шыққан баға жетпес ондаған шығармашылық туындылары бар. Соның ішіңде «Егіс даласы» атты суреттемесінде, ол әсіресе жақсы көретін жанр қарапайым адамдардың өмірінен көріністер келтірген. Жылы мен суық түстердің батыл араласуы картинадағы кейіпкерлерінің көңіл күйі мен кешкі мезгілдегі ауа райын бере алған.Айтбаевтың галереядағы шығармаларының бірі «Әке мен бала» эскиздік жұмысында өмір шындығын ұлттық тамырларымен байланыстырып орындаған. Бұл тамаша сурет өзінің шарттылығымен, композициялық құрылымының қарапайымдылығымен және айқындылығымен ерекшеленеді.«Ол өзінің қажымас құмарлығымен Қазақстандағы жаңа және мәңгілік кескіндеме өнерін құрды және қылқаламының қарқынды қозғалысымен 60-жылдарда революцияға шақырды, оның «Бақыты» тұтас ұрпаққа өнер әлеміне ашылған терезеге айналды». Бұл талантты суретшіге М.Әуезов, Б.Қарақұлов, С.Санбаев, О.Сүлейменов, Б.Тайжанов сынды достары мен басқа да қоғам және шығармашылық қайраткерлерінің берген бағасы еді.Мойындау керек, оған өзінің ұлттық бағытын іздеу жолында постимпрессионистер Пабло Пикассо мен Поль Сезанның ықпалы көп болды. Дегенмен оның стилінің қалыптасуына мексикалық суретшілер Ривера мен Сикейростың шығармалары үлкен әсер етті. Олардың фрескаларының монументалдылығы Айтбаевты өзінің айқындығымен және лаконизмімен қызықтырды. Олардың композициялық шешімдері қазақтың халық өнеріне жақын болып шықты.<blockquote>– Суретшінің сүйікті жанрлары портреттер, пейзаждар және ауыл өмірі көріністерінің эскиздері болды. «Түйе мен бала», «Қойшымен кездесу», «Тың жер. Түскі ас кезінде», «Ана» атты шығармалары оның философиялық дүниетанымының ерекшеліктерін пластикалық түрде білдіруге деген ұмтылысының жарқын мысалы. Оның портреттері «Құрлан апаның портреті», «Қызыл киімді әйел», жазушы Әнуар Әлімжановтың портреті реализм мен шынайылықпен ерекшеленді. Кескіндемеден басқа Айтбаев графикамен де айналысып, Олжас Сүлейменовтің «Балшық кітап», «Шуақты түндер», «Маймыл жылы» өлеңдер жинағын, «Қазақтың халық ертегілерінің» үш томдық басылымын иллюстрациялады, – дейді Евразиялық дизайнер одағының мүшесі Тұрсынбек Омаров.</blockquote>Қазақ көркемөнері бүгінде тек ұлттық қана емес, дүниежүзілік мәдениеттің ажырамас бөлігі. Біз талантты суретшілердің арқасында әлемдік дәстүрдің ыңғайына жығылып, жойылып-жұтылып кеткен жоқпыз. Қайта ұлттық көркемөнерді әлемдік дәрежеге көтере алдық. Сурет өнерінің қазақ үшін де жат еместігін жатжұртқа дәлелдеуден қылқалам шеберлерінің еңбегі ерен.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет