<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Бүгін «Қараөзек ауылдық клубы» МКҚК-ның ұйымдастыруымен халқымыздың ақын қызы Фариза Оңғарсынованың 85 жылдығына арналған «Фариза жыры - поэзия сыры» атты әдеби-сазды кеш өтті. &nbsp; Фариза Оңғарсынова еліміздегі нәзік жанды жазба ақындарының ішіндегі шоқтығы биік тұлға. Оның жазған өлеңдерінен өрлік пен ерліктің сыршыл сұлулықтың, ұлылықтың сырын ұғуға болады. Оның отты жырлары ұлттың қуанышы да, жұбанышы да болған. Ақын қыз шығармаларында әйел тақырыбы жиі қозғап, қоғамның ащы шындығын бүкпесіз жырлай білген. Халқы оны осы үшінде ерекше құрмет тұтқан. Шарада Фариза Оңғарсынованың шығармашылығы мен өмір жолына арналған бейнематериал көрсетілді. Сондай-ақ, ақынның өлеңдері, шығармалары оқылды.&nbsp; Қайсар рухты ақын қыздың өлеңдеріне сазгерлер ән жазған. Әдеби кеште ақын сөзіне жазылған әндер де жиылған жұртшылыққа жол тартты.&nbsp; Сонымен қатар, кеште мәдениет саласының ардагері Жібек Әбдіжәлелова ауылдың оқушы жастарына ақынның шығармашылығы жтуралы кеңінен &nbsp;баяндап берді. Ал №10 кітапхана меңгерушісі Досмырзаева Мираш арнайы кітап көрмесін ұйымдастырып, көпшілікке таныстырды.&nbsp; Әдеби-сазды кешке жиналған ауыл тұрғындары мен жастар, оқушылар рухани демалып, ақын шығармашылығымен танысып қайтты.

Қараөзекте "Фариза жыры - поэзия сыры" атты кеш өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Өнердің түр түрі болса, театр сол өнерлердің ішінде ең киелісі, қадірлісі.&nbsp;Театрдың тарихы тереңде және әр заманда жоғары бағаланады. Қазақ сахнасының да қазаны қайнап, көрермені жыл санап артуда.Өткен жылы Нартай Бекежанов атындағы Қызылорда облыстық Қазақ академиялық музыка театры айрықша қойылымдардың премьерасын халыққа ұсынды. Үсен Рамазанның режиссерлық бастамасымен «Шырмауық » атты Ахмет Ақмоншақтың психодрамалық моноспектаклі көрерменге жол тартты. Театрдың репертуары өзге де қойылымдармен толысып, балаларға арналған жаңа спектаклдерін паш етті. Атап өтсек, Шыңғыс Айтматовтың 95 жылдық мерейтойына орай «Жәмила» драмасы, Оңталап Нұрмахановтың «Көрғұлы» рухнамасы, Ақберген Елгезектің «Болмаған балалық шақ» драмасының премьерасы халық назарына ұсынылды. Алтын қор тек бұл қойылымдармен толығып қоймай, Сыр сахнасында басқа да спектакльдердің тұсауы кесілді. Сәуір айының 4-і Н.Баймаханның «Үйлену оңай…» атты ерекше форматтағы спектаклі халыққа жол тартады. Сондай-ақ театр балаларға арналған Е.Шварцтың «Күлше қыз» атты қойылымын тамашалауға шақырады.<blockquote>– Театр өнері нақты пайда табуға бағытталған сала емес. Тазалықты, шынайылықты талап ететін ерекше дүние. Дүйім жұрттың алдында белгілі бір рөлді сомдап шығу үлкен жауапкершілік. Бізде қазір жастар да бар, оларға бағыт-бағдар беретін орта буын да бар. Барлығы да осы бір өнерге адал болып, ел-халықтың алдында жоғары деңгей көрсетуде. «Бұлақ көрсең көзін аш» дегендей ізімізді басып келе жатқан жастардың әр жетістігіне тілекші болып, қуанып отырамыз, – деді режиссер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Хұсейін Әмір-Темір.</blockquote>Көрерменнің көңілін толқытып, ойға жетелеген қойылымның бірі – «Болмаған балалық шақ».<blockquote>– Өзіме ұнайтын бірнеше рөлдерім болды. Онымен қоса сомдағым келген өзге де образдар аз емес-ті. Ал тосыннан ұсыныс түсіп, актерлық мансабымда маған қатты жақын болған кейіпкер Ақбергеннің рөлінде ойнау бұйырды. Лезде образды барынша ашу үшін кейіпкерімді «оқи» бастадым. Процесс барысында бұл баланың жан дүниесіне үңіліп, оның бастан кешкен тағдырын өз өмірімде өткізе бастағандай сезіндім. Табиғатынан ерекше Ақбергенге жаным ашып, көрген қиыншылығын мейлінше халыққа жеткізгім келді. Шынымды айтсам, «сахна әртістері образдан шыға алмай қалады» деген ұғымды осы кезде бастан кешкендей болдым. Бұл драманың қойылымы бірнеше айлар бұрын өтіп кетсе де, кейіпкерімді әлі күнге дейін сезінемін. Қорғағым келетін інім секілді. Ал спектакльді сахналайтын сәтте сол інімнің артына тұра қалатындаймын, – дейді «Болмаған балалық шақ» драмасының басты кейіпкері, актер Ердәулет Мәму.</blockquote>Облыстық театрдың биылғы жоспары – «Сыр әзілі» әзіл-сықақ бағдарламасының тұсауын кесіп, халыққа ұсыну. Сондай-ақ театр ұжымы Т.Жүргенов атындағы Қазақ Ұлттық Өнер академиясында шығармашылық тәжірибе алмасуды жоспарлап отыр. Театрдың жаңа репертуарымен Алматы, Байқоңыр қалалары және ауылдарға гастрольдік сапарға аттанбақ.Оңталап Нұрмахановтың бастауымен 2016 жылы «Жастар театры» құрылып, үйірме ретінде жұмыс істеп келді. 2024 жылдан бастап кәсіби театр ретінде өз жұмысын бастады. Мұндай театр еліміздің тек бірен-саран аймақтарында ғана бар. Бүгінде театр ұжымы халық арасында тағылымы терең спектальдерді сахналап жүр. Жастар театрының ұжымы республикалық, облыстық, қалалық дәрежеде өнер көрсетіп, беделді марапаттарды иеленді. Ағымдағы жылдың қаңтар айынан бастап жаңа өнер ордасының директоры Нұрмат Мансұров болып тағайындалды.<blockquote>– Жалпы Қазақстанда 5 мыңға тарта ауыл болса, оның 4 мыңға таяуында мәдениет үйі бар. Ал айналасы 70-ке жетер-жетпес театр бар. Бұл театр жұмысының ауырлығын, театрды құрудың қиындығын білдіреді. Осы бір ауыр міндетті қолға алуға бел буған Қызылорда қаласының жастары да үлкен жолға түсті. Енді-енді бастап, жүргелі тұрған жұмыс жетерлік.Бізде шешілмеген мәселе көп. Солардың ең үлкені – актерлық құрам құру. Қазір біз осы аталған актерлар труппасын құру үстіндеміз. Бұрын ұжым мүшесі болған жастар қазір өзге театрларда. Солардың орнын толтыру үшін жаңа жас таланттарды іздестеріп жатырмыз. Бізде аймақ берген штаттық мүмкіндіктер бар. Сондықтан актерлықты оқып жатқан студенттерге агитация жұмыстарын жүргізудеміз.Жас театр екенбіз деп қол қусырып отырған жоқпыз. Ақпан айында «Оң қол» атты Т.Әбдіктің үлкен шығармасын сахналадық. Қағазға сөзін түсіріп, сценарийін жазған Жастар театрының жас драматургі Нұрдәулет Баймахан. Ал режиссерлық шешімдермен толықтырған Берік Ахмет. Қойылымның тақырыбы ауқымды болған соң, «автордың ойынан тайқыды» деген секілді сыннан қашып құтылмадық. Десек те, режиссер мен драматургтің қызметі – туындыны өзіндік идеямен ерекше етіп, көрерменге айрықша етіп ұсыну. Албырт пікірлерге қарамастан, қалың халық «Оң қол» қойылымының тағы да сахналануын асыға күтуде. Бұл шығарма заманның шындығы болған соң көрерменнің құрметіне ие болды.Гастрольдік сапарлар туралы айтар болсақ, іргемізді нықтап, қазығымызды нық қаққан соң, алдағы уақытқа жоспарлап отырмыз. Ол күннің де ауылы алыс емес. Биыл аймаққа қарасты ауылдарды аралап, өнер көрсеткіміз келеді, – дейді Жастар театрының директоры Нұрмат Абдоллаұлы.&nbsp;</blockquote>Университет қабырғасында жүрген жас шәкірттер де өнерден қалыс емес.&nbsp;Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің студенттері де көрерменнің сүйіктісіне айналып үлгерді.Университет жанынан құралған «Жауқазын» студенттік жастар театры бірнеше спектальді сахналап, көптің қошеметіне ие болып жүр. Студенттік театр бүгінге дейін Мұқағали Мақатевтың «Қош, махаббат» драмалық поэзиясын сахналап, сонымен қатар Әбіш Кекілбаевтың «Махаббат мұнарасы» атты шығармасы, Исраил Сапарбайдың «Сыған серенадасы» музыкалық спектаклі халыққа жол тартты. Көпшіліктің ілтипатына бөленген қойылымдар әрбір студенттің театрға деген қызығушылығын арттырды. 2024 жылдың ақпан айында «Шәмші сүйген Изольда», наурыз айында «Қаракөз» трагедиялық спектакльнің тұсауын кесіп, студенттік театрдың алтын репертуары жаңа қойылымдармен толысуда.<blockquote>– Қазір студенттік театр қарқынды жұмыс істеуде. Жылына 2 рет кастинг өткізіледі, ал ұжымда 30-дан астам адам бар. «Жауқазын» театрының ең алғаш жасақталған командасы әлі күнге дейін шашырамаған. Тек қана университет қабырғасындағы шәкірттермен шектеліп қоймай, колледж, мектептерден үйірмемізге мүшелік ететіндер бар. «Жауқазынға» қызығушылық танытқан барша жанға театр мүшесі болуға мүмкіндік бар.Аға-буын өкілдері облыстық драма театрдың барлық спектакльдерін үзбей көріп, тәжірибе жинақтап, шыңдалуға тырысамыз. Сондай-ақ театрымыздың әрбір мүшесі ізденіс үстінде жүреді. Ән, би, қойылым, концерттік киімдерге дейін ұқыптылықпен қарап, сахна мәдениетін тереңінен ұстануға бейімбіз. Алдағы уақытта арнайы мамандармен біріге жұмыс істеуді жоспарлап отырмыз, – деді «Жауқазын» студенттік жастар театрының төрағасы Ақниет Мәулен.</blockquote>Қазақтың киелі сахнасы ешқашан қадірін жоғалтпайтыны анық.&nbsp;&nbsp;Коллаж: kyzylorda-news.kz

Сыр театрының ұжымы Алматы, Байқоңыр қаласы және ауылдарға гастрольдік сапарға бармақ

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;Театр – қиын сала. Олай дейтін себебіміз, әртіс сахнада, көрерменнің көз алдында ойнауы тиіс. Көрерменге түрлі эмоцияны тікелей сезіндіре алуы керек.&nbsp;Театр – өнерпаздарды бір шаңырақ астына біріктіріп, бір отбасындай жақындастыратын шаңырақ. «Әдебиет пен өнер ұлы болмаған жерде ұлт та ұлы болмайды» дейді Ғабит Мүсірепов. Сан түрлі өнердің ішінде театр өнері, театр мәдениетінің орны бір төбе. Сахнада өмір көріністерін драмалық әрекеттер арқылы көз алдыңа келтіретін театр өнері – қоғамдық ой-сананың шарықтау шегі мен адами дүниетанымның жемісі.Бұрнағы күні Халықаралық театр күніне орай Сырдария аудандық мәдениет үйінде «Өмірдің өзі – театр» атты іс-шара өтті. Мерекелік жиынға мәдениет және спорт бөлімінің инспектор меңгерушісі Ж.Төрәлиев, театр майталмандары мен аудан өнерпаздары қатысты.– Театр – барлық өнердің жиын­тығы, бір ғана қойылымда ән де, күй де, дәстүр де, ұлттық ұранды ұлықтату да тоғысады. Киелі өнердің алғашқы бастауы – грек елінен басталса, өнердің өрнегі қазақ елінде ең алғаш рет біз тұрған киелі сахнадан басталғанына уақыттың өзі куәгер.&nbsp;Театр – тәрбие бесігі. Көрнекті жазушы Ғабит Мүсіреповтің «Театр – хас сұлудың көз жасындай мөлдір өнер» деп баға беруі де тегін болмаса керек. Мәдениет пен руханият әлемін театрсыз елестету әсте мүмкін емес, – деген Жеңісбек Үсенұлы театр өнеріне қосқан үлестері үшін бірқатар өнерпазды марапаттады.<blockquote>Атап айтар болсақ, Сырдария аудандық мәдениет үйі жанындағы «Олжа» Халық театры облыстық кәсіподақ төрайымы­ның «Алғыс хатына» ие болды. Сонымен қатар, театр саласында өзіндік орны қалыптасқан мәдениет саласының ардагері, белгілі режиссер Рахия Әбду­каримова, аудандық мәдениет үйінің директоры Нұрхан Көшербаев, мәдениет үйінің әдіскері, театр мүшесі Гаухар Сәрсенбаева, мәдениет үйі басшысының орынбасары Азиз Садықов, Айдарлы халық театры­ның мүшесі Орынбай Оспанов, аудандық мәдениет үйі жанын­дағы халық театрының режиссері Дәулет Асанов, халық театрының суретшісі Жәнібек Әбдіреев аудан әкімінің «Алғыс хатымен» марапатталып, мерейі артты. Сонымен қатар, мәдениет саласының өркен жаюына өзіндік үлесін қосып жүрген өнерпаздар Алмат Өтеуов, Абзал Молдашев, Мақсұт Әбсадықов, Ербол Медет, Дастан Палмахов, Динара Жәкешова, Мөлдір Серікбай, Толғанай Қашақова, Ақбота Талғатова, Бақытжан Әлтаев, Сұңғат Раушанбеков, Бақытжан Беккулиев, Ержан Жүнісов, Нұрила Кенесары, Ерхан Қалуадинов, Ербол Бекжүнісов аудан әкімі орынбасарының «Алғыс хатымен» марапатталды.</blockquote>

Жеңісбек Үсенұлы: Мәдениет пен руханият әлемін театрсыз елестету әсте мүмкін емес

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Аймағымызда жастар арасында көркем шығармашылықты дамыту, сөздік қорын, тіл байлығын қалыптастыру, жастарды үлкен сахнаға, концерт жүргізушілікке бейімдеу мақсатындағы «Маржан сөз, қоңыр үн» атты байқау өтті. Облыстық концерт жүргізушілер конкурсы өңірде жыл сайын дәстүрлі түрде ұйымдастырылып, жас таланттарға жол ашып келеді.Конкурсқа бойында өнері бар Қызылорда қаласындағы арнаулы және жоғары оқу орындарының студенттері мен аймақ жастары барлығы 22 талапкер қатысты.&nbsp;Байқауға қатысушылардың өнерін Қызылорда облыстық филармониясының концерт жүргізушісі Амандық Жаппарбердиев, Қызылорда облысының мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының маманы, концерт жүргізушісі Мереке Жалғас және сценарист, облыстық халық шығармашылығын дамыту және мәдени-продюсерлік орталығының маманы Қонысбек Мәлік бағалады.&nbsp;Конкурсқа қатысушылар 3 кезең бойынша өнер көрсетті. Алғашқы кезеңде талапкерлер өзі жайлы видиовизитка дайындаса, екінші кезеңде туған жерге деген сүйіспеншілік, патриоттық, отансүйгіштік тақырыптардағы жергілікті және танымал ақындардың шығармаларын үзінді оқыды. Үшінші кезеңде қатысушылар өз қалауы бойынша мерекелік шаралардың сценарийін оқыды.&nbsp;Конкурс қорытындысы бойынша бас жүлдені Т.Жүргенов атындағы №136 орта мектебінің оқушысы Бақыт Назерке, I орынды Қазанғап атындағы Қызылорда музыкалық колледжінің ІІ курс студенті Нұрсұлтан Икрам, II орынды С.Толыбеков атындағы №3 ІТ мектеп – лицейінің оқушысы Азат Жұматай, III орындарды М.Мәметова атындағы жоғары педагогикалық колледжінің IV курс студенті Өмірзақ Дидар және Талсуат ауылдық клубының жас маманы Мүтәліп Айжігітұлы иеленсе, «Үкілі үміт» номинациясымен «Орда» жоғары колледжінің I курс студенті Маржан Бекарысова марапатталды. &nbsp;

«Маржан сөз, қоңыр үн» атты байқау өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Тәуелсіздік алып, технология мен ақпаратқа қол¬жетімділік артқан сайын өткеніміз өзгеше жаңғырып, бүгінгі буын үшін тарихымыз таныла түсті. Әсіресе, ұлттың рухани азаттығы жолында барын беріп, ұрпағының сауатты, саналы болуы үшін тірескен алаштықтардың ерен еңбегі күнделікті тұрмыста жиі айтылып, принт пен қабырға суреттеріне бейнеленуі арқылы елене бастады.&nbsp;Мәселен, Қызылорда облысындағы жедел тамақтану орнының қасбетінде Алаш арыстарының портреті бейнеленгені туралы жаңалық көпшіліктің көңіліне қуаныш сыйлағаны жасырын емес.Айта кетейік, аталған кәсіпкерлік нысаны Шиелі ауданының орталығында орналасқан. Қасбеттен Ахмет Байтұрсынұлы, Әлихан Бөкейханұлы, Міржақып Дулатұлының бейнесін көруге болады. Бұл кәсіпті жергілікті жас кәсіпкерлер Дінмұхаммед Дәуренбеков пен Ержан Ақбергенов бастаған екен. Екі дос 2016 жылдан бері бизнеске бет бұрған. Соның ішінде фаст-фуд саудасының да көркін қыздырған. Ал мұндай орындарға жастар жиі бас сұғатыны анық. Суреттің авторы – қызылордалық жас суретші Дәулетбек Тойшыбаев. Алаштық ата-бабаларымыздың сұлбасын дәл суреттеп, жансыз бейнеге жан бітірген дарынның шығармашылығын тамақтануға келген жұрттың лайықты пікірі мен ілтипатынан аңғаруға болады.<blockquote>«Шиелінің орталығында орналасқан тамақтанатын орын бәріміздің сүйікті жеріміз. Тамақтары дәмді, сервисі жақсы. Ал жақында Алаш арыстарының бейнесі қабырғалардың көркін ашқанын көріп, тіптен қуанып кеттік. Кез келген ғимараттың дизайны, ондағы қосымша суреттер мен жазулар – маркетингтің басты құралы. Алаш арыстарын көрсету арқылы жастардың тарихымызға, ата-бабамыздың маңдай теріне деген құрметін арттыруға болады деп ойлаймын. Ұлттық нақыш, қазақша дүние десе, бұрын кез келген жерге оюды жабыстырып шыға келетін еді. Ал қазір тарих пен танымға сүйеніп, басқаша көзқараспен қарайтын болдық. Біздің тарихты жасаған кімдер? Алаштықтар. Сондықтан тарихымызда ұялатын ештеңеміз жоқ екенін, бабаларымыздың кім екенін білу – міндет. Маркетинг пен өткеніміздің бірге жаңғырып жатқанына ризамын», – дейді шиелілік ұстаз Аружан Маратқызы.</blockquote>Соңғы жылдары алаштықтардың бейнесі брендке айналғанын атап өттік. Оған дәлел – ата-бабаларымыздың тұлғасы мен бет-бейнесі көрініс тапқан киімдер мен заттардың, қабырға суреттерінің, аталған дүниелерге халық сұранысының артуы. Әрине, алдағы уақытта да брендтегі дүниелерге тапсырыс пен сұраныс көбеймесе, азаймасы анық. Өткен жылы алматылық жас жігіт Алаш арыстары бейнеленген теңгенің нұсқасын әлеуметтік желіге жариялаған болатын. Елдігіміз үшін күрескен қайраткерлердің бейнесіндегі теңге анағұрлым мағыналы әрі тартымды көрінеді.Мәселен, 500 теңгеде бүкіл Түркістанның тәуелсіздігі үшін күрескен Сұлтанбек Қожанұлы бейнеленген. Ал, 1000 теңгеде алашордалық Міржақып Дулатұлы, 2000 теңгеде ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы, 5000 теңгеде Мұстафа Шоқай, 10 000 теңгеде Кенесары хан, 20 000 теңгеден Алаш қозғалысының негізін қалаушы Әлихан Бөкейханды көруге болады.Идея иесі – алматылық Диас пен Әйгерім есімді жас жұбайлар. Олар әлеуметтік желідегі парақшаларында еліміздің тарихы мен салт-дәстүріне қатысты қызықты жобаларды бөлісіп отырады.Жас жұбайлар Түркияға барған сапарында теңгемізге неге алашордалықтарды бейнелемеске деген ой келген. Өйткені Стамбұлда таксиге ақша төлегенде олардың 200 лирінде Мұстафа Кемаль Ататүрік бейнеленгенін көрген және бұл кім деген сұраққа такси жүргізушісі мүлдірместен жауап берген. Оның үстіне ақшада бейнеленген адамды ел тұрғындарының бәрі жақсы біледі.<blockquote>«Таксист бізден ұлттық теңгемізді сұрады, өкінішке қарай қолымызда теңге болмады. Оның үстіне теңгемізде абстрактылы суреттер бейнеленген. Иә, дизайны өте әдемі, бірақ ешқандай мағынасы жоқ. Егер ақшамызда қоғам қайраткерлері бейнеленгенде мен ондағы адамдар, олардың мемлекетке сіңірген еңбегі жайлы баяндап берер едім. Сайып келгенде банкноттар еліміздің тарихы мен ұлы тұлғаларымызды таныстырушы ғой. Бұрын 100 теңгеде Абылай хан, 200 теңгеде әл-Фараби бейнеленгенін білемін, осылайша теңгеге ұлы адамдарды бейнелесем деген идея келді», – дейді Диас.</blockquote>Демек Алаш арыстарының бейнесін ұрпақ санасында жаңғырту – баршамызға ортақ парыз. &nbsp;

Қасбетке Алаш арыстарының портретін салған қызылордалық

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Оңтүстік ауданымыз жергілікті кәсіпкерлердің демеушілігімен бой түзеп келеді. Егер ұлттың жаратылысында қаһармандық қасиеттер болса ғана найзағайдай жарқылдаған тұлғалар туғызатыны рас. Бұл өңір – талай батыр, дана тұлғалар мекендеген қасиетті жер. Тіпті нәзікжандылардың рухы мықты болған. Міне, осы сара жолды жалғаған перзенттер әр салаға көңіл бөліп, қолдау көрсетуде. Сөзімізді қалай сабақтасақ та, ауданның жақсы тұсын көзбен көріп, сезінген соң тәуір сөзбен иіріп алып кететініміз анық. Олай болса, көзбен көргенді, көңілге түйгенді айтайық. Бірақ бұ жолы халықтың әлеуметтік жағдайын жеткізу емес, мәдениетін көркейту, тасқа жан бітіріп сөйлету. Өңірде дәуір тынысын, бабалар мұратын, өткеннің өсиетін келер ұрпаққа аманаттап тұрған ескерткіштер жетерлік. Дегенмен, бұл мүсіндер адам қолынан шыққан шеберлік қой. Қашанда қолдың өнері – адам жанының айнасы, көнеден қалған көзі болып қалары хақ. Жалпы, облысымызда жаугершілік үрдісі мен батырлық бейнесі шебер суреттелген мүсіндер жетіп артылады. Көбі ер-азаматтардың еліне сіңген еңбегін, қайсарлығы мен өжеттілігін дәріп-теуге бағытталған. Десе де, қызды төрге шығарып, анасын сыйлаған халық ұлылығын жат қалдырмаған. Сол себепті біз де ананың қасиетін ұлықтап, Үміт ана жайында сөз қозғауды жөн санадық. Ескерткіштің ерекшелігіне тоқталмас бұрын ең алдымен, «Үміт ана кім?» деген сауалға жауап берейік. Бірі білсе, бірі білмес. Білмегенге таңырқай қарап, именшек&nbsp;қылмай&nbsp; түсіндіруге&nbsp; көшейік.1941-1945 жылдар әрбір ТМД құрамындағы елдер үшін ауыр есті¬летіні&nbsp; сөзсіз. Ұлы Отан соғысына&nbsp; елімізден аттанған 1 миллион 200 мың&nbsp; адамның 600 мыңы оралмай қалды. Қызылорда облысынан соғысқа&nbsp; &nbsp;барған&nbsp; 40&nbsp; мың&nbsp; адамның&nbsp; 20 мыңы қан майданда жан тапсырды. Сондай-ақ&nbsp; Жаңақорған&nbsp;ауданынан&nbsp; 4949 адамның 2289-ы кіндік қаны тамған еліне оралмай, туған жерінің топырағы бұйырмай қалды. Бұл қанды қасапқа&nbsp; куә&nbsp; болып, кек қуар тірі жан қалу былай тұрсын, құмда ізі, жұртта белгісі қалмайтындай тып-типыл болған еді. Қан сасып, өрт шалған майдан даласынан аман-есен орал-ғандар некен-саяқ. Өмір жолы өксумен өткен жарым көңіл, ақ шымылдығын әлі кір шалмаған жас келіншек екі көзі төрт болып, жан жарын тосса, әкесіз жетім қалғанын сезінгендей көзі боталаған жас бала «көкелеп» шешесінің етегіне орала берген көріністер сол уақытта толы болған-ды. Бұған қоса, маңдайында жұлдыз&nbsp;боп&nbsp; жанған&nbsp; перзентінен&nbsp;хабар-ошар жоқ, көңілі күпті, мұңлық ана күнде жаутаңдап, әлі қара бұлт арыла қоймаған батыс жақтағы созалаңдаған жолға қарағыштай берген деген сөздерді ата-әжемізден ести өстік. Сондай қиын күндерді қазақ халқы бастан өткергенін дүйім жұрт біледі. Дей тұрғанмен, Үміт анамыз 17 құрсақ көтеріп, жұбайы Тоқтар екеуі ұрпақ өрісін кеңейтіп, 7 ұл мен 3 қызды балиғат жасқа жеткізіп, көз қуанышына айналдырды. Кей адам үшін Үміт ананың ерлігі миф болып көрінер, алайда өмірде болған шын оқиға. Бұл жайында «Жаңақорған тынысы» газеті бас редакторының міндетін атқарушы&nbsp; Баян Үсейіновамен жүздескенде өзінің осы тақырып аясында жазған жазбасын ұсынып, әңгіменің әлқиссасын тарқатты. Онда былай делінген&nbsp; екен.«Үміт Мұратбайқызы 1885 жылы туған екен. Жасынан зерек, еті тірі, алғырлығымен өздігінше сауаттанып білім алған. Сонымен қоса тәуіптік емшілігімен талайға қолұшын созғанына сол кез адамдары куә. Құдай артық қасиет дарытқан қазақтың қызының&nbsp; өмірлік қосағы Тоқтар ағамыз&nbsp; да сом тұлғалы, қайратты, темірден түйін түйген ұста, еңбекқор, сонымен қатар кембағалдан қамқорын, жақсылығын аямаған жаны жайдары азамат болыпты. Көп қашанда жәрдеміне жарағанды қастер тұтып құрметтей білген. Анадайдан Үміт ана келе жатса қақ жарылып жол беріп, ауыл-ел ардақ тұтыпты. Елде бала дәрігері ретінде де&nbsp;аты&nbsp; шығып,&nbsp; талай&nbsp;ананы аман-есен босандырып алған оның жолын бірде-бір кесіп өтпей, алыста келе&nbsp; жатса&nbsp; күтіп&nbsp;тұрады&nbsp; екен.Бұл екі жақсыдан 17 перзент дүниеге келсе де, жеті ұл, үш қызы ғана аман-есен ер жетіп, қол ұзартқан екен. Бойында күш-қуаты мен қайраты тасыған, жаратылысынан келбетті, сұңғақ бойлы анадан туған ұрпақтың алыптығының дәлелі, сол жылдары Жаңақорғанға өнер көрсетпекке әлемге әйгілі Қажымұқан Мұңайтпасов келгенде палуанның кір тасын, басқа да керекті асай-мүсейін арқалап жүретін адам қажет болғанда сол істі осы Тоқтар Бектасұлы атамыздың балалары Жұмабек пен Маткәрім атқарыпты. Ал Марсәлі балажандығы сондай екі қолына он-оннан сәбиді отырғызып тербетіп ойнататын еді дейді көргендер. Осы балаларының алды енді бас құрап, немере сүйгізе бастаған тұста қарғыс атқыр соғыс басталып, майданға аттанған атпал азаматтар қатарында Тоқтар мен Үміт ананың ұлдары Марсәлі, Құрманбек, Маткәрім, Жұмабек, Мәметсия қолына қару алып қанды қырғынға кіреді. Ал солдатқа жасы толмаған ұлдары Әнуарбекті он сегіз жасқа толған күні аудандық комиссариатқа өзі ертіп апарып соғысқа аттандырған ананың тәуекелі таң қалдырардай еді. Бірақ ел басына күн туғанда көпке жөн сілтеп, еңсе түсірмей, барынша қайратты болайын десе де өзекті жарып шыққан перзент қайғысына келгенде әйел жүрегі әлсіз де, қорғансыз екен»&nbsp;депті әріптесіміз.Батыр ананың ерлігі мұнда да айтылып, 6 перзентін Отан қорғауға батасын беріп, шығарып салғанына тәнті екенін жеткізді. Иә, 6 ұлдың біреуі ғана қан майданнан жеңіспен оралды. Ол Марсәлі болған. Сол кезде алдынан шығып күтіп алған Үміт ананың айтқан сөзінің өлеңмен өрнектелген мәтінін аудандық музейдің әдіскері көрсетті.– Көрінді әне, бір ұлым,Айналайын құлыным!Келдің бе балам, МәрсәліШыққандай болды бір күнім.Ашылып тыныс бір үнімИіп те кетті-ау емшегім,Тарқады мыңнан бір мұңым.Қалғаның қайда, құлыным?Қалғаның жоқ қой, құлыным?!«Жоқ!» дедің бе, не дедің?!Таппай тұр жаным бір тыным,Күрмеліп қалды бұл тілім.Аттанып ең алты ұлым,Ермеді ме соңынан,Ең болмасы бір інің?Не боп кетті бұл күнім?! – деп, соғыс жүріп өткен батысқа қарай көкке қолын жайып, мұңлы дауыспен:– Жалынып жауға бас ұрмай,Қасқайып қарсы ап өлімдіТөбеңнен жауды асырмай,Қай жерде қаның төгілді?!Қан майданда шайқасып,Өлімге буып беліңді,Қара бет жаумен айқасып,Қай жерде қаның төгілді?!Жас жаның кетті-ау қиылып,Қорғаймын деп өмірді.Қай жерден топырақ бұйырып,Қай жерде қаның төгілді?!Ажалдың оғы қойды ма,Алып та тынбай, ой, Алла-ай!Сендердің кетті-ау мойныңаБілегі жардың оралмай!Жоқтап жатты халқың да,Қырқылып түсті қияғың.Ең болмаса артыңда,Қалмады жалғыз тұяғың! – деп жоқтаған екен қайсар ана. Үміт ананың ұлдарының бейітіне барып, құран бағыштай алмайтынына өкінген&nbsp;ананың&nbsp; зарын&nbsp; түсінуге&nbsp;болады.Жаңақорған ауданында Үміт ана жайында мағлұмат аз. Десе де, ұрпағы осында мекендейді. Сондықтан батыр ананың ұрпағы жайында айта кеткен жөн. Қазақта «Бір ұлың бір қауым ел болар» деген сөз бар. Үміт ананың майданнан аман оралған ұлы Марсәлі мен келіні Шәдігүлден тараған перзенттері Кеңесбек республикаға еңбегі сіңген дәрігер, Түркістан қаласының Құрметті азаматы екен. Ал, Өмірбек ұлы да белгілі композитор, ұзақ жыл аудандағы Әлшекей атындағы өнер мектебін басқарған, Қазақ КСР оқу ісінің озық қызметкері, Айдарбек есімді тағы бір ұлы аудандық атқару комитетінде, одан әрі қоныстық Кеңес төрағасының орынбасары, зейнетке шыққанға дейін аудандық архивтің бастығы болып қызмет атқарған азамат. Қызы Шәрбан болса «Батыр ана» атағын алған. Үміт ананың майданда қаза болған ұлы Құрманбектен қалған жалғыз көз – Әмірше ағамыздан тараған ұрпақ та бір қауым ел десек, артық айтқанымыз емес. Қазір бұл қарашаңырақтың шырағын ұлы Нұрлан мен келіні Сәуле маздатып отыр. Үміт ананың үшінші ұлы Маткәрімнен қалған жалғыз жәдігер&nbsp; &nbsp;Әуелбектен Мұхтар, Әлиасқар, Алтай атты перзенттері – Жаңауылда бір-бір&nbsp;шаңырақтың&nbsp; отағасы.Мұндай ананың ерлігін жаңақорғандықтар ешқашан естен шығармаған. 2007 жылы Жеңіс күні қарсаңында аудан орталығындағы «Тағзым» алаңына Үміт Мұратбайқызына арнап, «Үміт ана – арманда кеткен аналардың анасы» деген ұранмен бойы үш метрлік ескерткіш орнатқан. Бұған өз қаржысы есебінен академик, заң ғылымының докторы, профессор, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген ғылым қайраткері, Қызылорда облысының Құрметті азаматы, Жаңақорған ауданының «ХХ ғасыр адамы» атағының иегері Сұлтан Сартаев мұрындық болған. Ал, ескерткішті жасаған – мүсінші Болат Досжанов. Қаланы, ауданды құр гүл мен баннерлермен көрікті ету әсте мүмкін емес. Оның үстіне қайда қадам бассаң да, алабажақ жарнамалар көзге сүйел болды. Өз еліңнің сыртқы көркіне қарауға жасқанатын кездер де болатыны рас. Сол себепті тамыры тереңге жайылған тарихты түртпектеп оятып, осындай елдің перзенттерін ескерткішпен дәріптеген дұрыс. Өзі өлсе де, ісі өлмеген адамдарға құрметіміз азаймасын. Үміт анамыздай өзін емес, халықтың болашағын ойлайтын аналар көбейе берсін. Аналардың жатырынан шыққан ұл мен қыздың бойында қазақылық жоғалмасын деген тілекпен сөзімізді қорытындылап, ықылым заманнан бергі келе жатқан тарихты жиі жазбамызға қосып&nbsp;жүрейік&nbsp; деп түйіндедік.

Үміт ана жайында не білеміз?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жаңақорған аудандық Манап Көкенов атындағы аудандық мәдениет үйінде 1 сәуір - күлкі күніне орай режиссер Тохтар Әжімұратов дайындаған жазушы, драматург Баққожа Мұқайдың "Сергелдең болған серілер" атты спектакльін (комедия) "Жаңақорған" халық театры сахналады.1 сәуір – күлкі, әзіл - қалжыңға толы сонымен қоса өзгелерді алдау күні деп есептеледі. Бұл күні алданғаны үшін ешкім қабақ шытпайды. Күлкі адамды емдейді және жағымсыз қасиеттерден тазартады деп түсінген. Бұны «рухани тазару» (катарсис) яғни күлкі арқылы тазару деп атаған. Қысқа әзілдер мен сықақ өлең, өткір тілмен жазылған қысқа сөйлемдер ең алғаш осы кезеңде пайда болған делінеді. Әзіл әңгімелер алғашында қабір тастарында жазылған, сонан соң әдеби шығарма болып енген.Қазіргі кезде 1 сәуір күні ешкім демалмайды, бір - біріне сыйлық ұсынып, мерекелік дастарқан жайылмайды. Тек ел бір - бірімен қалжыңдасып, көңіл көтереді.Осы атаулы күні мәдениет майталмандары көпшіліктің көңілін көтеретін ерекше қойылымды сахналады. Ондағы әрбір іс-қимыл, көңіл шаттыңы, сезім дірілі, шаттық-күлкі, қуаныш пен қайғы тікелей көрерменге әсер етіп, түрлі күйге түсіреді. Осыдан көрерменнің өмірге, коғамның тыныс-тіршілігіне деген өзгеше көзқарасы қалыптасады. Осыны сезіну үшін жан дүниемізді күнделікті күйбең тіршіліктен бір сәтке болса да арашалап, рухани демалыс сыйлады.Аудан тұрғындарының танымы мен талғамына сай жұмыс істейтін өнер ұжымының әрбір сахналаған көрінісі ерекшелікке толы. Сомдаған рөлдерінен сол кезеңнің әділетсіздік жаулаған түйткілді мәселелері мен әлеуметтік шындықты көрдік. Оқиғаға арқау болған жан тебірентерлік көріністен қасіретке толы қазақ тарихын көріп, режиссердың зерделеу жұмысына, &nbsp;артистердің ойнау шеберлігіне тәнті болдық. Рухани кешке жи¬налған қауым да кейіпкерлермен бірге мұңайып, қосыла күліп, сахнадағы көріністі жан-жүрегі¬мен жылы қабылдап отырды.Сахна өнерінің негізгі мақсаты – қоғам мен әлеумет өмірінің көркем бейнесін өз уақытымен үндестіре алу болса керек. Бүгінгі күнмен үңдестік тапқан «Сергелдең болған серілер» осы мақсат үдесінен шықты. Қойылымда режиссердің, сондай-ақ, актерлердің де ой-толғамы, берілген тапсырманы шынайы орындағаны айшықталды. Ханшайым рөлін халықты өзінің өнерімен тәнті еткен актриса Кенже Әкімбаева сомдаса, актерлік құрамда өнер көрсеткен Сайрам Ділманов, Абай Камалов, Балмұхаммед Әбжаппаров, Жасдәурен Сабырхановтар да &nbsp;көрерменнің ыстық ықыласына бөленді.Осы ретте аудан жұртшылығы өнер ұжы¬мының кезекті қойылымын алдағы уақытта да &nbsp;асыға күтетінін айтқымыз келеді.&nbsp;

Жаңақорған халық театры көрерменді қуантты

Қазалыда жастар саясаты қалай жүзеге асырылуда?

&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бала – адамның бауыр еті. «Барым да, байлығым да балаларым» деп өмір сүрген халықпыз. Әрбіріміз үшін де бала болашағы бәрінен қымбат, ұстанымымыз мен мүддеміз ортақ деп білемін. Ата-ананың ең үлкен бақыты – баласының жақсы азамат болып өсуі десек, қоғамның да басты мақсаты – елге ие болатын отаншыл ұрпақ тәрбиелеу. Алайда, соңғы кездері елімізде жас балалардың өміріне қауіп төндірген оқиғалар жиі орын алып, көпшіліктің алаңдаушылығын туғызуда. Адамға ең бірінші, білім емес, тәрбие керек.– «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы» деген бар. Бұл сөздің растығын өмір тәжірибесі талай мәрте дәлелдеп келеді. Елімізде білім саласында түрлі реформалар жүзеге асырылуда. Жаңартылған білім беру жүйесіне көшуге байланысты ұстаздар апталап, айлап оқыту курстарынан өтті. Сәйкесінше, мектептегі тәрбие саласына да осындай түбегейлі өзгерістер қажет. Алдымен – тәрбие, содан кейін білім беру мәселесін қарастырған жөн деп ойлаймын, – дейді Қазалы &nbsp;аудандық әйелдер кеңесінің төрайымы Роза Асанова.Жақсы баланың шығу төркіні – отбасы, ошақ қасындағы өсиет пен өнегеге тікелей байланысты. «Отан – отбасынан басталатынын» ескерсек, бала тәрбиесінің бастауы осы ортадан басталатыны анық. Дүние есігін ашқан күннен бастап, перзенті үшін күйіп-пісетін ата-ананың алғашқы әрі маңызды міндеттерінің бірі – жүзін жерге қаратпайтын ұлағатты ұрпақ өсіру.Бүгінгі отбасы тәрбиесінің барысын екі жақты қырынан байқауға болады. Біріншісі, отбасының мектеппен бірлесе әрекет етуі, екіншісі, отбасының мектеппен ынтымақтастықты орнатуына немқұрайлықпен қарауы. Мәселен, күнкөріс жағдайымен бала тәрбиесіне көңіл бөлмеуі, тіпті, ата-аналар жиналысына келмеуі сынды жағдайлар кездесіп жатады. Алайда, отбасымен бірлесіп ұйымдастырылған шаралардың оқушының жеке тұлғалық дамуына, тәбиесіне тигізер әсері өте үлкен.«Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің» дейді халық даналығы. Тал бесіктен басталған тәрбие мектепте, одан әрі жоғары оқу орнында жалғасын тапқанда ғана нәтижелі болмақ. Өйткені, қоғам өміріне араласқанға дейінгі берілетін тәрбие балаға өмір бойы азық болады.Қазақ зиялыларының бірі Мағжан Жұмабаевтың: «Тәрбиедегі мақсат – баланы тәрбиешінің дәл өзіндей етіп шығару емес, келешек өз заманына лайық қылып шығару» деген сөзі бала тәрбиесінде ата-аналар алдында үлкен жауапкершіліктің тұрғандығын дәлелдейді. Әрине, отбасы өзінің дербес әрекеттері арқылы тәрбиелейді. Бірақ, ол аздық етеді. Сол үшін отбасы мен мектептің өзара бірлігін нығайту өте маңызды.– Қазіргі заман ағымының үздіксіз дамуымен бірге адамдардың мінез-құлқы, психологиясы да күн сайын өзгеріп жатыр. Тиісінше, қазіргі оқушылардың қызығатын дүниелері мен көзқарасы да мүлдем басқа. Бүгінгі жастар өз бетімен, дәлірек айтқанда, интернетпен өмір сүруге дағдыланған. Олардың басты тәрбиелеуші құралы – ұялы телефондары. Сырластары да, мұндастары да сол. Ақпараттық кеңістік дамыған заманда телефонды тек пайдалы жағынан қолданып, ұлттық пен жаңашылдықты қоса білім беру маңызды, – дейді Қазалы &nbsp;аудандық әйелдер кеңесінің төрайымы Роза Асанова.Оның айтуынша, ата-аналар балаларымен еркін әңгімелесіп, жылулық пен мейірім-махаббаттарын сездіріп, материалдық қана емес, рухани тұрғыда да көп көңіл бөліп, қолдау көрсетуі керек.Жылдар жылжып, заман ауысқан сайын бала тәрбиесіндегі әдіс-тәсілдердің де жаңарып, жаңғырып отыруы заңдылық. Алайда, тәрбие беру формасы өзгергенімен, адам қылып өсіру мазмұны тамырын сақтап қалуы қажет.Майлықожа ақынның «Еркелетпе, еркімен өсір балаңды» деген сөзі де ұлт үшін, ұрпақ үшін маңызды. Біз көбінде еркелету мен еркін өсіруді ажырата алмай қалдық. Тәрбиелі, еркін өскен ұрпақтан нағыз өнертапқыш, еркін ойлы, шығармашыл жастар көп шығары анық.Ер баланың есейіп, жетілуінде әкелер институтының да алар орны айрықша. Ер бала алдымен, әкенің өнегесінен нағыз ер адам қандай болу керектігін қабылдайды. Әкенің бар бітім-болмысы, мінез-құлқы, өзгелермен қарым-қатынасы – баланың көз алдында күнделікті үлгі-өнеге алатын, соған қарап, бой түзейтін негізгі нысанасы. «Бір әкенің тәлімін жүз мектеп бере алмайды» деген өмір шындығы осындайда айтылса керек. Сонымен қатар, бала үшін әке қаншалықты қажет болса, мектептердегі ер мұғалімдердің де сондай маңызы бар деп есептеймін.Кішкентайынан тәрбиелеуді өзіне міндет санамаған ата-аналар балаларының әртүрлі жаманшылықтарына мектептерді ғайбаттап, ондағы тәрбиені кінәлап жатады. Ал, анығында, мектепке дейінгі ата-ана тәрбиесінің аздығынан, балаға көңіл бөлмегендіктен болған олқылықтардан опық жеп жүрген ата-аналар аз емес.Баланың бас ұстазы – ата-анасы. Егер отбасында мұғалімдер туралы жақсы пікір айтылса, ата-ананың мектеп, ұстаз туралы жақсы ниеті балаға жақсы әсер етеді. Ондай балалардың оқуға, білімге, мектепке құштарлығы артады. Ұстазды сыйлауы өзгеше болады.Ал, мектеп, ұстаз туралы пікірінде көңіл толмаушылық ойлар болса, ол баланың ұстазға деген көзқарасы да өзгереді. Оқу-үлгерімінің нашарлауына да әсер етеді. Осылайша, ата-ана өз баласының ынтасын үйдегі тәрбие арқылы өзі жойып отырғанын білмейді. Мектеп – тек білім беруші орта ғана. Ал, ата-ана бала тәрбиесінде уақытты қадірлей білгені дұрыс. Өйткені, оның әр сәтін дұрыс пайдалана білген адам ғана ұтады. Адамға нағыз бақытты – тәрбиелі ұрпағы ғана сыйлай алады. Мен &nbsp;аудандық әйелдер кеңесінің төрайымы ретінде&nbsp;қыз-келіншектер, аналар, әжелер және жас отбасылармен түрлі кездесулер ұйымдастырып, қатысамын. Шараларымызда ата-аналарға тәлімі бар әңгіме, мақал-мәтел, қазақ зиялыларының еңбектері мен ақын-жазушыларымыздың өлеңдерін балалармен бірге оқу, талқылау – тәрбиенің төте жолы екенін ескертіп келеміз.Әр жеткіншек – жанұясының «айнасы». Бала әрдайым көргенін істейді. Баланың жүріс-тұрысы, сөйлеу мәнеріне қарап, ата-анасының дәрежесін анық көруге болады. Сондықтан, әр адам ең бірінші, өзін тәрбиелеуі керек.Отанымыз қуатты, отбасымыз шуақты болуы үшін әрбір ата-ана перзент алдындағы жауапкершілігін терең сезінсе дейміз. Өйткені, барлық бала бақытты болуы үшін жаралған.Ата-бабамыздан жеткен өнегелі тәрбие, ұлттық құндылықты бала бойына дарытып, баршаңызды жаңа Қазақстанның саналы да, салиқалы, үлгілі де, тәрбиелі болашағымызды бірге тәрбиелеуге шақырамын.

Роза Асанова: Тәрбиеде отбасы мен мектептің бірлігі қажет

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Қазақтың маңдайалды ақынының бірі – Абай Құнанбайұлы. Алаш баласында бұл кісінің есімін білмейтін адам жоқ. Дала даналығын бойына жиып, елге ақыл-парасатымен танылған қазақтың ғұлама ұлы жайында талай туынды жазылды. Хакім Абай хақында қалам тербегендердің қатарында Ахмет Байтұрсынов, Мұхтар Әуезов сынды ұлттық әдебиетіміздің көшбасында тұрған тұлғалар да бар.Бүгін жылы Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейінің 85 жылдығына орай Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік тарихи-мәдени және әдеби-мемориалдық музей-қорығы қорынан ұйымдастырылған «Адамзаттың Абайы» атты көрменің ашылу салтанаты өтті.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/434711554_1970400870024094_3620382469593998921_n_af4c5f0b50.jpg" alt="434711554_1970400870024094_3620382469593998921_n.jpg">Шараға Абайтанушы ТохташЖолдасова, Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамы Қызылорда облыстық филиалының төрағасы Сәдуақас Аңсатов, Қорқыт ата университетінің аға оқытушысы Әбілов Алдажар және мәдениет орталықтары мен қоғамдық ұйымдардың мүшелері, БАҚ өкілдері, жоғары оқу орындарының студенттері, жергілікті ғалымдар, әдебиетшілер мен тарихшылар қатысты.&nbsp;Абай – үлкен тақырып. Оның философиялық әлемі, өлеңдегі табиғаты, лирикасы, әндері тағысын-тағы таусылмайтын қыры мен сыры көп. Абайдың қара сөздерін оқыған, шығармашылығына үңілген жан фәлсапалық тереңдікпенкездесетіні анық. Осы ретте аз-кем ұлы ақынның өмір жолына тоқталайық. Хәкім Абай Ғабитхан молдадан сауат ашып, 10 жасында Семей қаласындағы Ахмет Риза медресесіне оқуға барған. Ол жерде араб, парсы тілдерін үйренді. Сонымен қатар Низами, Науаи, Сағди, Хафиз, Физули секілді басқа да шығыс классиктерінің шығармаларымен танысады. Мұнан кейін Семейдегі «Приходьская школаға» түсіп, А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов, Л.Н.Толстой, И.А.Крылов, Ф.М.Достоевский шығармаларын оқып, Гете,&nbsp; Байрон мұраларына ден қойды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/434733889_1970401106690737_8006861226982231673_n_4ab12c75d2.jpg" alt="434733889_1970401106690737_8006861226982231673_n.jpg">&nbsp;Абай Құнанбайұлының өмір жолымен таныс адам оның 13 жасында әкімшілік билікке араласқанын жақсы біледі. Ел ішінде жүріп, отаршыл Ресейдің қол астындағы халқының ауыр тағдырын көріп өсті. Сол себепті қайтсе де елмен бірге болуды жөн санады. Ол 1875 жылы Қоңыркөкшеде өткен сайлауда жеңіске жетіп, 1878 жылға дейін болыс болды.&nbsp;«Жасымда ғылым бар деп ескермедім» деген Абай уақыт өте келе алаңсыз шығармашылықпен айналысуға бел буады. Ол – «Жаз», «Күз», «Қыс», «Жазғұтыры» сынды өлеңдер жазып, табиғаттың төрт мезгіліне бірдей қалам тартқан алғашқы қазақ ақыны. Оның «Ғылым таппай мақтанба», «Интернатта оқып жүр», «Сегіз аяқ» секілді өлеңдерінен сол кездегі әлеуметтік жағдайдыкөруге болады.&nbsp;<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/434726081_1970401073357407_5097531009094729537_n_a3f7032809.jpg" alt="434726081_1970401073357407_5097531009094729537_n.jpg">Абай Шығыс елдерінің әдебиетін терең меңгереді.&nbsp; Соның нәтижесінде Шығыстың екі хикаясының желісімен «Масғұт» және «Ескендір» деген поэмалар жазды. Орыс классиктерін оқып, оларды қазақ тілінде сөйлетеді. Абай Крыловтың мысалдарын, Пушкиннен «Евгений Онегиннің» үзінділерін және Лермонтов, Буниннің шығармаларын аударған. Абайдың ән шығармашылығы қазақтың халық музыкасында ерекше орын алады. «Сегіз аяқ», «Айттым сәлем, Қаламқас», «Желсіз түнде жарық ай», «Көзімнің қарасы» сияқты әндерін халық жақсы біледі.&nbsp;Хәкім Абай өмірінің соңғы жылдарында «...кімде-кім ішінен керекті сөз тапса, жазып алсын, я оқысын, керегі жоқ десе, өз сөзім өзімдікі...» деп қара сөз жазуды қолға алды. Оның қара сөздері алғаш рет 1918 жылы Семейде шыққан «Абай» журналында жарияланды. Сонымен қатар орыс, қытай, француз сынды көптеген әлем елдері тілдеріне аударылды.&nbsp;<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/434721228_1970401150024066_3957365416226927384_n_d8f1cc307c.jpg" alt="434721228_1970401150024066_3957365416226927384_n.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/434746130_1970401126690735_8328687762480697442_n_6eb189bb59.jpg" alt="434746130_1970401126690735_8328687762480697442_n.jpg">Қазақ әдебиетінде бүтін бір дәуірдің басында тұратын ақын 1904 жылы туған жерінде қайтыс болды. Сүйегі Жидебайға қойылды. Оның есімі дүниежүзі халықтары әдебиетінде Шекспир, Пушкин, Гётелермен қатар тұрады. Себебі оның әдеби мұрасы бүкіл адамзаттың рухани қазынасына айналды.&nbsp;Тау тұлғалы ақынға арналған көрмеге хәкім Абай Құнанбайұлының 1885 жылы досы Н.Долгополов арқылы Семей қаласындағы облыстық тарихи-өлкетану музейіне тапсырған заттары: «Тұмар» домбырасы, сыбызғы, торсық, ағаш құты, піспек, 1909 жылы алғашқы жарыққа шыққан Абайдың өлеңдер жинағы, Отан соғысына қатысқан Абай ұрпақтарының хаттары сияқты бірегей жәдігерлер қойылды.Айта кетейік, көрме 13 сәуірге дейін жалғасады.Ә.ЖҰМАДІЛДӘҰЛЫ&nbsp;

Қызылордада «Адамзаттың Абайы» атты көрменің ашылу салтанаты өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Әлемдік экономикада қарқынды саланың бірі – туризм. Халықаралық сарапшылардың пайымдауынша, туризм әлемдік экономикадағы табысы төмендемейтін салаға жатады. Ол көп елде жалпы ішкі өнімнің қалыптасуына, сыртқы сауда балансының белсенділігіне ықпал етуде. тіпті соңғы жылдары туризм әлемдегі ең табысты бизнестің біріне айналып үлгерді.Жұмыс пен қым-қуыт тірліктен шаршаған жұрт бір сәт тыныштық іздеп, таза ауада тыныстағысы келеді. Әсіресе көктем, жаз мезгілі қыдыруға ең ыңғайлы уақыт. Себебі көбі осы маусымда еңбек демалысына шығып, қалтасы қампаяды. Мұндайда бірі – шетел асса, енді бірі – отандық туризмнің дамуына үлес қосамын деп әуреленіп әлек. Иә, тамылжыған табиғи жерлер мен тарихи нысандар елімізде өте көп. Осындай сұлулықты көргісі келетін азаматтар да аз емес. Ал мұндай әсем жер Қармақшы ауданынан да табылады.Қармақшы – еңбек пен өнерде қатар аты шыққан өңір. Қорқыт баба мәңгілік тыныс тапқан киелі мекен. Аудан орталығынан 18 шақырым қашықтықта орналасқан күллі түркі жұртының ұлық тұлғасына айналған Қорқыт ата атындағы мемориалды кешені тек қана өңірдің ғана емес, сондай-ақ ол Қазақ елінің мақтанышы. Қабырғасы сонау 1980 жылдардың басында қаланған кешен басында қай кезде де қонақ аяғы үзілмейді.Бұған дейін елімізде өткен EXPO-2017 көрмесі кезінде туризм саласының өркендеуіне негіз қалайтын жарқын жобалар қолға алынғаны белгілі. «Қорқыт ата» мемориалды кешені – соның айқын көрінісі. Сол жылы кешен қайта жаңғыртылып, шетелдік қонақтарды қабылдайтын негізгі орын санатына енгізілген болды. Осы арқылы Сыр өңірінің мәдени, тарихи құндылықтарын кеңінен насихаттауға мүмкіндік туды. Қазір күрежолдың бойында орналасқан кешен жолаушылардың аялдайтын қасиетті мекені саналады. Бұл аумаққа ат басын бұрған жандардың жайлы демалысына жағдай жасауға да көңіл бөлініп келеді. Осы арқылы туристік әлеуетті арттыруға мүмкіндік жасалуда.&nbsp;Қорқыт ата кешенінің бүгінгі архитектуралық кесенесін дүние жүзіне таныту, оны дүниежүзілік туристік орталыққа айналдыра отырып, әлемнің түпкір-түкпірінен Сыр еліне келген қонақтарға кеңінен насихаттау үшін көптеген жұмыстар жүргізілуде. Түгел түркі әлемі кие тұтатын Қорқыт атамыздың мәңгілік мекеніне айналған тарихи маңызға ие – Қорқыт ата кешені сәулет өнерінің айрықша үлгісі. Архитектуралық кескіні ерекше кешен келушілерге ұмытылмас әсер сыйлайтыны сөзсіз. Кешендегі басты ескерткіш стела – қобызды бейнелейтін төрт элементтен тұрады. Биіктігі 12,1 метр, ені 5,3 метр, қордай тасынан дайындалған. Әрбір стела әртарапқа қаратып тұрғызылған құлпытастарға ұқсайды. Жоғары жағы кеңейе келіп, шөміш пішінінде түйісетін стелалар қобыз бейнесін де меңзейді. Түйісер түбіндегі орталық тесігінде 40 металл түтік бар. Олар жел соққан кезде қобыз сарынымен үндес дыбыс шығарады. Аңыздарда айтылғандай Қорқыт ата мазарында соққан желге үн қосатын қобыз қойылған. Жалпы кешенге жыл сайын келетін туристердің саны артуда. Мұнда қасиетті мекеннің құдіреттілігін сезінуге асығатындарға барлық қажетті жағдай жасалған. Соның нәтижесінде өңірде ішкі туризмнің дамуына жол ашылған деуімізге болады.«Батыс Еуропа – Батыс Қытай» күре жолын бойлай орналасқан Сыр өңірі – жер кіндігі Байқоңыр мен түркі халықтарының әйгілі абызы Қорқыт ата ескерткіш кешенімен ерекше. Ақмешіт атырабының рухани айнасына айналған киелі жер, өзге елден саяхаттап келушілердің жиі ат басын бұратын мекеніне айналған. Мемориалдық кешенді көруге асыққан туристердің қарасы қалың. Алыстан төрт құлағы күнге шағылысып көзге бірден көрінетін кесене табалдырығын аттағандарға қобызшының өміріне қатысты тарихтан сыр шертіп тұр. Сондай-ақ мұнда келушілер кешен жанындағы музейге соқпай кетпейді.Музей – ғылыми, мәдени-тарихи орталық. Музейлер бірнеше дәуірдің тарихын, этнографиясын, тарихи тұлғаларын, өнерін жинақы түрде ұрпақтан-ұрпаққа жалғап отыратын институт. Сонымен қатар ол жинақталған мұраны ғылыми түрде зерттеп, зерделеп, халықтың тарихын, мәдениетін, салт-дәстүрін танытып отыратын бірден-бір мекеме.Музей экспозициясы негізінен Қорқыт ата өмір сүрген дәуірдің тарихы мен мәдениеті туралы мәліметтер береді. Сонымен қатар, Шірік Рабат қалашығынан, Тұран ойпатында орналасқан асарлардан, Жанкент қалашығынан табылған тиындар, қыш құмыралар, қобыздың түрлері, ескі домбыралар, зергерлік және тұрмыстық бұйымдар орын алған. Өткен жылы Қорқыт ата мемориалды музейіне келушілер саны – 15912 адамға жетті. Сонымен қатар келушілерге арнап 2514 экскурсия жүргізіліп, 57 жылжымалы көрме ұйымдастырылды. Музей қызметкерлері аудан орталығындағы мектептермен де тығыз байланыс орнатып, көптеген мәдени іс-шараларлы бірлесе атқарып келеді. Есептік мерзім аралығында тарихи-мәдени мұраларды жинақтау оларды ғылыми негізде жүйелеп, музей қорын толықтыру бағытында біршама жұмыстар атқарды. &nbsp;Қазіргі таңда музей қорында барлығы – 3279 дана экспонат сақтаулы тұр, – дейді мекеме басшысы Нұрлан Бақтияров.Музейдің негізгі жұмыстарының бірі ғылыми-зерттеу жұмыстары болып табылады. Оның мақсаты ұлттық мәдениет қазынасын зерттеу және қолдану үрдісін, әдістемелік, қызметті &nbsp;тарихи және мәдени құндылықтарды тауып, оны зерттейтін археологиялық, этнографиялық экспедициялар және іс-сапарлардың көмегімен жүзеге асыру. Сондай-ақ тарихи және мәдени мұраларды зерделеудің тұтастай жүйесін қалыптастыру мақсатында музей қызметкерлері бірқатар ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп, нәтижелерін баспасөз беттеріне жариялап келеді.Музей қызметкерлері облыс аумағында жүргізілген археологиялық экспедициялар құрамында болып, қазба жұмыстарына қатысты. Атап айтқанда Қорқыт Ата атындағы ҚУ жанындағы «Археология және этнография» ғылыми зерттеу орталығының қызметкерлерімен бірлесіп, ортағасырлық оғыз қалашықтарына жүргізілген археологиялық қазба жұмыстарына қатысуда.<blockquote>&nbsp;Өткен жылдың ақпан айында Ахметжан Жанпейісов атындағы №105 мектеп-лицейінде Қызылорда қаласындағы С.Айтбаев атындағы көркемсурет галереясы қорындағы Сыр өңірінің қылқалам шеберлері туындыларынан «Қобыздың үні сарнаған Қорқыт ата кешені» тақырыбында көшпелі көрме ұйымдастырылды. Көрменің негізгі мақсаты – оқушылардың сурет өнеріне деген қызығушылықтарын ояту, жергілікті қылқалам шеберлерінің өнерін дәріптеп, жас ұрпаққа таныту болып табылады. Көрмеге суретшілердің 15-тен астам туындысы балалар назарына ұсынылды. Сонымен қатар «Қорқыт менің жүрегімде» тақырыбында шығарма жазу байқауы ұйымдастырылды. Байқауға «Шабыт» үйірме орталығынан 10 оқушы қатысып, шара қарытындысы бойынша жеңімпаздарға алғыс хаттар мен естелік сыйлықтар табысталды. Қорқыт ата музейінің қорындағы этнографиялық экспонаттардан Қармақшы аудандық Ү.К.Томанов атындағы №183 қазақ орта мектебінің оқушыларына «Көне жәдігер – көрме сәні» тақырыбында жылжымалы көрме ұйымдастырылды. Мұнан бөлек, мейірімділік пен достықтың, сүйіспеншіліктің символына айналған 1 наурыз – Алғыс айту күніне орай «Кімге алғыс айтар едіңіз?» тақырыбында мектеп оқушылары арасында ұйымдастырылған онлайн челленджі ұйымдастырылды. Қазалы ауданының оқушылар үйінде Қорқыт ата музейінің қорындағы құнды экспонаттардан «Көне жәдігер – көрме сәні» тақырыбында көшпелі көрме ұйымдастырылды. Көрменің мақсаты – сан ғасырлық тарихы бар жәдігерлерімізді өскелең ұрпаққа насихаттау, халқымыздың асыл мұраларын сақтау болып табылады. Көрмеге музей қорынан 70-тен аса жәдігерлер қойылды, – дейді музей қызметкерлері.</blockquote>Қорқыт ата мемориалды музейінде Ұлыстың Ұлы күні – Наурыз мерекесіне орай «Төрлет, төл мереке, Әз Наурыз!» атты мерекелік іс-шара өткізілген. Мерекелік шара аясында тал отырғызу акциясы, аудан өнерпаздарының концерттік бағдарламасы, музей қорындағы этнографиялық экспонаттардан көрме ұйымдастырылды. Ұлыстың Ұлы күні &nbsp;Наурыз мерекесіне орай Қармақшы ауданының орталық алаңында ұйымдастырылған мерекелік шараға Қорқыт ата мемориалды музейінің қорындағы этнографиялық экспонаттардан көрме өткізілді. Өскелең ұрпаққа Қорқыт атадан қалған нақыл сөздері жөнінде кеңінен насихаттап, өскелең ұрпаққа тәлім-тәрбие беру мақсатында «Бабадан қалған асыл сөз» тақырыбында оқушылар арасында Қорқыт атаның нақыл сөздерін жатқа айту сайысы ұйымдастырылды. Сайыс қорытындысына сәйкес үздік деп танылған оқушылар бағалы сыйлықтармен, кәсіпорын басшысының Алғыс хатымен марапатталды. Ескерткіштер мен тарихи орындарды қорғау күніне орай Ахметжан Жанпейісов атындағы №105 мектеп-лицейінің оқушыларына Қармақшы ауылдық округіндегі мемлекет қорғауына алынған Жел диірменге және оғыздардың ортағасырлық Сортөбе қалашығына тарихи-танымдық саяхат ұйымдастырылды. Шараның мақсаты: жас ұрпақты өлкеміздің тарихымен, таныстырып, тарихи-мәдени мұраларымызды қорғауды үйретіп, олардың маңыздылығын түсіндірді. Халықаралық ескерткіштер мен тарихи орындарды қорғау күніне орай «Қазақстан – ұлы дала өркениетінің қара шаңырағы» тақырыбында Қармақшы ауданының Көшеней Рүстембекұлы атындағы аудандық Жыраулар үйінде көшпелі көрме ұйымдастырылды. Аталған көрмеге музей қорынан 70-тен аса экспонат қойылды. Қармақшы ауданы, Ү.К.Томанов атындағы №183 қазақ орта мектебіне «Көне жәдігер – көрме сәні» тақырыбында көшпелі көрме өтті.Сонымен қатар, қазіргі уақытта, аудан арқылы өтетін халықаралық көлік дәлізінің бөлігінде 14 нысан жұмыс жасап тұр. Қармақшы аудандық кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімі тарапынан, аудан бойынша туризм саласында көптеген жұмыстар атқарылып келеді. Атап айтқанда: «Маргарита», «Керуен» жол бойы қызмет көрсету кешендері ашылса, «Оазис» жол бойы кешенінен қонақ үй құрылысы, «Ақсарай» жол бойы кешенінде сауда орталығының құрылысы және халықаралық көлік дәлізінің 1570 шақырымынан «Helios» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің «Д» санатындағы кешені құрылыстары аяқталып халыққа қызмет жасауда. Сондай-ақ Қармашыда «Qarmaqshy Demeu Travel» туристік агенті кең байтақ қазақ жерінің тамылжыған табиғаты, терең тарихтан сыр шертетін мәдени мұраларымен танысуға Түркістан, Шымкент, Алматы қалаларындағы туристтік орындарға қысқа мерзімді турлар ұйымдастырылып келеді.

Былтыр Қорқыт ата мемориалды музейіне 16 мыңға жуық турист келді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Халықаралық театр күні аясында Қызылорда қалалық “Жастар” театры көзайым көрерменге жаңа туындысын тарту етті.&nbsp;Жас драматург Нұрдәулет Баймаханның “Сезімді қайтейін?…” атты музыкалық-лирикалық қойылымы қос ғашықтың баянсыз махаббатына құрылған, музыкалық және поезиялық диалогтар үйлесімін тапқан ерекше махаббат көрінісі.Мектеп бітіру кешіндегі түлектердің түрлі арман-тілектерімен басталған қойылым, Америкаға оқуға кеткен Аружан есімді қыздың сезімге адалдығымен, ол сүйген Аянның тағдыр жолындағы шешімдерімен шиеленіседі.&nbsp;Қойылым соңында театр ұжымына Қызылорда облысы әкімі аппараты басшысының, облыстық мәдениет басқармасы басшысының, Қызылорда қаласы әкімі орынбасарының алғыс хаттары табысталды. Театрдың қоюшы суретшісі Жарқынбек Елеусінұлы “Қазақстандық салалық мәдениет, спорт, туризм және ақпарат қызметкерлерінің кәсіптік одағы” қоғамдық бірлестігінің “Еңбек даңқы” төсбелгісімен марапатталды.&nbsp;Қойылымның құрметті қонақтары Нартай Бекежанов атындағы облыстық қазақ академиялық музыкалық драма театрының басшысы Мұхтар Ниязов, қалалық мәдениет және спорт бөлімінің басшысы Жағыпар Тажмаханов, облыстық кәсіподақ төреайымы Раушан Балтабайқызы жылы лебіздерін білдірді.&nbsp;Қалың көрерменнің театр ұжымына қошеметі қойылымның жоғары деңгейде өткенін сездіріп-ақ тұрды. “Жастар” театрының алдағы спектакльдеріне толағай табыстар тілейміз.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет