<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Мемлекет басшысының төрағалығымен өткен Үкіметтің кеңейтілген отырысынан туындайтын міндеттің бірі – инвестиция тарту бағытындағы жұмысты күшейту.Осы мақсатта облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаевтың тапсырмасына сәйкес облыс әкімінің орынбасары, Қазақстан Республикасы Президентінің «Байқоңыр» кешеніндегі арнаулы өкілі Қайрат Нұртай және облыс әкімінің орынбасары Ардақ Зебешев Байқоңыр қаласы әкімшілігі басшысының орынбасары Сергей Летягинмен кездесу өткізді.Қазіргі таңда облыс әкімдігі Париж келісімі аясында парниктік газдар шығарындыларын азайту жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындауда жаңартылатын энергия көздерін дамыту бойынша белсенді жұмыс жүргізуде. Өңірде жалпы қуаты 89 МВт болатын 9 күн-электр станциясы жұмыс жасайды, оның үшеуі шетелдік инвесторлардың қатысуымен іске қосылған.Қосымша жалпы қуаттылығы 201,5 МВт болатын 6 жоба жүзеге асырылуда.Бұл орайда аймақ экономикасына 62 млрд.теңге инвестиция тартылып, 54 жаңа жұмыс орны құрылады.Байқоңыр қаласының аумағында екі қосалқы станция бар. С.Летягинмен кездесуде Байқоңыр кешеніндегі электр инфрақұрылымының әлеуеті, жаңартылатын энергетиканы дамыту және пайдалану мәселелері талқыланды.Бұл энергетикалық инфрақұрылымды жаңғыртуға, жаңа электр станцияларын салуға және инвестиция тартуға мүмкіндік береді.Фото: Қызылорда облысы әкімінің баспасөз қызметі

Энергетикалық инфрақұрылымды дамыту мәселесі талқыланды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Өмірде әр түрлі жағдайлар болады. Ағымдағы кредиттік міндеттемелерді төлеуге мүмкіндік болмай кететін жайттар кездеседі. Мұндай жағдайда не істеу керек? Ең бастысы – шыдамсыздыққа салынбай, жағдайды кредит берушімен жайбарақат талқылау қажет. Оның үстіне, жағдайды сәтті шешудің барлық тетіктері бар.&nbsp;Туындаған проблемалық берешекті қалай шешуге болатынын және бұл үшін қандай заңнамалық тетіктер бар екенін Fingramota.kz айтып береді. &nbsp;Қарыз алушылар қалай қорғалған?&nbsp;Барлық азаматтардың кез келген төлем мерзімі өткен берешегін реттеу үшін 2021 жылғы қазан айында банктер мен МҚҰ-ның жеке тұлғалардың төлем мерзімі өткен берешегін реттеудің бірыңғай және міндетті сотқа дейінгі тәртібі заңнамалық түрде енгізілді. Қарыз алушылардың жолданымдарын қарауға кредит берушілердің формальды көзқарасы және 6 және одан да көп айға созылатын шешім қабылдау рәсімінің ұзақтығы бірыңғай тәртіпті енгізудің алғышарттары болды.Сол кезден бастап нормативтік құқықтық актілерге кредиттер бойынша төлем &nbsp;мерзімін кешіктірумен байланысты мәселені тез және тиімді шешуге мүмкіндік беретін көптеген түзетулер енгізілді. Нәтижесінде бірыңғай тәртіп өмірлік қиын жағдайға тап болған және өз қарыздары бойынша төлем жасай алмайтын азаматтарға арналды.1. Тәртіпке сәйкес банктер мен МҚҰ төлем мерзімі кешіктірілген сәттен бастап күнтізбелік 10 күн ішінде ол туралы қарыз алушыны хабардар етуге міндетті. Хабарламада кредиторлар сондай-ақ туындаған мерзімі өткен берешектің нақты мөлшерін, олардың банкке немесе МҚҰ-ға жүгіну құқығын және кредиттер мен микрокредиттер бойынша өз міндеттемелерін орындамау салдарын көрсете отырып, төлемдер енгізу қажеттігі туралы азаматтарды хабардар етуге тиіс.2. Қарыз алушы мерзімі өткен күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде кредиторға қарызды қайта құрылымдау үшін жазбаша өтінішпен, сондай-ақ цифрландыру объектілері арқылы не кредиттік шартта жазылған өзге де тәсілмен жүгінуге құқылы. Өтініште кешіктірудің себебі және ықтимал қайта құрылымдау нұсқалары көрсетіледі.3. Қарызды қайта құрылымдау талаптары:сыйақы мөлшерлемесін азайту; төлемді кейінге қалдыру; өтеу әдісін өзгерту; қарыз мерзімін ұлғайту; мерзімі өткен негізгі борышты және (немесе) сыйақыны кешіру, айыпақыны (айыппұл, өсімпұл), комиссияларды және қарызға қызмет көрсетуге байланысты өзге де төлемдерді жою; ипотека нысанасы болып табылатын жылжымайтын мүлікті дербес сату немесе кепіл мүлкін кредиторға беру арқылы бас тарту төлемін ұсыну; сатып алушыға міндеттемені бере отырып, жылжымайтын мүлікті сату түрінде болуы мүмкін. 4. Кредитор күнтізбелік 15 күн ішінде қарыз алушыларға өтінішке жауап беруі керек.Анықтама үшін: 2021 жылдан бастап бірыңғай тәртіп 1,7 млн қарыз алушыға шарттардың талаптарын өзгертуге мүмкіндік берді, оның ішінде 2024 жылы кредиторлар 420 мыңнан астам қарыз алушының (189 мың банк қарыз алушысы, 231 мың МҚҰ қарыз алушысы) қарыздарын қайта құрылымдады.Банктер мен МҚҰ-ға қандай жаңа талаптар белгіленді?&nbsp;Азаматтардың проблемалық берешегін реттеудің сотқа дейінгі тәртібінің тиімділігін арттыру үшін банктер мен МҚҰ-ға жаңа талаптар белгіленді.Мәселен, егер 2021 жылғы 1 қазандағы заңда қарыз алушы банкке немесе МҚҰ-ға мерзімі өткен берешекті реттеуге 30 күн ішінде өтініш бере алса, онда ағымдағы жылдың қаңтарынан бастап нормативтік құқықтық акт қарыз шартының талаптарын өзгертуге, оның ішінде мерзімі өткен күннен бастап күнтізбелік 30 күн өткен соң өтініш беруге мүмкіндік береді.Демек, қарыз алушы мерзімнің өту күніне қатаң байланысты емес және кез-келген ыңғайлы уақытта қарызды реттеу үшін кредиторға жүгіне алады. Жаңа ережелер банктің мобильдік қосымшасы арқылы банктік қарыз шартының талаптарына өзгерістер енгізу туралы өтініш беруге мүмкіндік береді.Тағы бір норма банктер мен МҚҰ кредитті қайта құрылымдау мәселесін қарау үшін қарыз алушыдан мерзімі өткен берешекті немесе оның бір бөлігін біржолғы өтеуді талап ете алмайтынын&nbsp;көздейді.Іс жүзінде кредит бойынша төлемдердің жаңа кестесін ұсыну үшін көптеген банктер мен МҚҰ қарыз алушыдан алдымен берешек сомасының 20-30%-ы мөлшерінде жарна төлеуді талап еткен және осыдан кейін ғана қайта құрылымдау мәселесін шешуге кіріскен. Енді мұндай практика болмайды.Азаматтардың Агенттікке жолданымдарынан банктер кредиті бойынша мерзімін өткізу пайда болған қарыз алушыларға олардың құқықтары мен міндеттері жөнінде толық ақпарат бермейтін проблеманың орын алатыны белгілі болды.Ендігі жерде Агенттік бекіткен қарыз алушыны пайда болған мерзімі өткізу туралы хабардар ету нысанында негізгі борыш бойынша мерзімі өткен берешектің толық сомасы, сондай-ақ есептелген сыйақы көрсетілетін болады. Сонымен қатар, хабарламада негізгі борышты қайтару және (немесе) сыйақы төлеу жөніндегі міндеттемелерді бұзғаны үшін есептелген айыпақының (өсімпұлдың) сомасы болуға тиіс.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Fingramota_a34e0e090c.png" alt="Fingramota.png">Бұдан былай банк қызметкері кредит бойынша мерзімін өткізуі бар &nbsp;клиентті жұмыс күндері сағат 8.00-ден 21.00-ге дейінгі кезеңде тұрғылықты жері не қарыз алушының орналасқан жері, не қарыз алушының тіркелген жері бойынша не банктің (филиалдың) үй-жайында аптасына үш реттен артық емес және жұмыс күні бір реттен артық емес хабардар ете алады.Жұмыс күндері сағат 8.00-ден 21.00-ге дейінгі кезеңде үш реттен артық емес және демалыс және мереке күндері сағат 9.00-ден 19.00-ге дейінгі кезеңде банктің бастамасы бойынша телефон арқылы келіссөздер жүргізу арқылы екі реттен артық емес.Банктің үшінші тұлғамен өзара іс-әрекеттесуіне мерзімі өткен берешекті реттеу және (немесе) өтеу үшін қарыз алушының орналасқан жерін және (немесе) байланыс деректерін белгілеу мақсатында жол беріледі.Ұқсас нормалар коллекторлық агенттіктер үшін де белгіленген.2024 жылғы маусымда заңнамалық өзгерістердің үлкен блогі қабылданды. Мәселен, жаңа заңнамаға сәйкес кредитордың қарыз алушыны туындаған мерзімін өткізу туралы хабардар ету мерзімі 20-дан 10 күнге дейін қысқартылды. Бұл ретте кредитордың кредит беру шартының талаптарын өзгерту жөніндегі ұсыныстарын алған күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде қайта құрылымдау талаптары бойынша келісімге қол жеткізбеу реттеуден бас тарту болып есептеледі.2024 жылғы желтоқсанда омбудсмандар бойынша инновациялар қабылданды. Ендігі жерде кредитормен келісімге келмеген жағдайда банктік немесе микроқаржы омбудсманына жүгіну қажет. Олардың шешімдері кредиттік ұйымдар үшін міндетті болып табылады.Осылайша, азаматтарға кредиттерін төлеуге байланысты кез-келген мәселелерді проблемасыз және қаржылық шығындарсыз шешуге мүмкіндік беретін ыңғайлы және тиімді тетік ұсынылып отыр.Қаржылық сауаттылығыңызды Fingramota.kz-пен бірге арттырыңыз!Фото: FinGramota.kz

Кредит берушімен байланыста болу – проблемалық берешекті қалай реттеуге болады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жалағаш ауданындағы «Серпін» индустриалды аймағында орналасқан «Өркен Әлем» ЖШС әскери киімдер өндірумен айналысады. Бастапқыда үлкен өндіріс орны 24 адамды жұмыспен қамтыса, қазір мұнда 60-қа жуық жергілікті тұрғын жұмыс істейді. Мұндағы нәзікжандардың барлығы – арнайы оқудан өткен тәжірибелі маман. Олардың тасымалы да бір жүйеге келген, яғни серіктестік басшысы жұмысшылардың қатынауына бір автобусты іске қосқан.&nbsp;Жақсылық Өзденбаев басшылық ететін серіктестікке 2017 жылы «СТ-KZ» сертификаты берілген. Дәл осы жылы кәсіпорында тапсырыс аясында 810 бронды кеудеше, 240 арнайы әскери киім дайындалған. Ал 2018 жылы тапсырыс көлемі ұлғайып, серіктестік 5 630 бронды кеудеше мен 2 125 каскаға арналған бүркеме шығарған. Сол уақыттан бері кәсіпорын көкжиегі кеңейіп, мұнда тапсырысты сапалы әрі уақытылы қамтамасыз ету дәстүрге айналған.Жалпы құны 38,2 млн теңгені құрайтын бұл жобаның болашағы жарқын. Себебі соңғы жылдары мұнда өндірілетін өнім түрі мен санында өсім қалыптасқан. 2019 жылы 11 мың каскаға арналған бүркеме әзірлеген серіктестік ұжымы қазір касканы толықтай өздері өндіреді. Себебі «Өркен Әлем» ЖШС әскери каска өндіретін Оңтүстік Кореялық алып аппаратты бірнеше жыл бұрын іске қосты.&nbsp;Жақсылық Өзденбаев бүгінде кәсіпорынды соңғы үлгідегі заманауи аппарат-тармен жарақтаған. Нәтижесінде серіктестікте жұмысшылар қатары артып, өнім көлемі де айтарлықтай ұлғайған.Бүгінде Қазақстан бойынша арнайы әскери киімдер шығаратын цех 3 аймақта бар. Ал еліміз бойынша салаға қажетті киімдердің барлық түрін өндіретін жалғыз кәсіпорын осы «Өркен Әлем» ЖШС екенін де айта кеткен жөн. Қазір серіктестік ұжымының күнделікті жұмысын көрген көз сүйсінеді. Мұнда негізінен шикізат Ресей мен Хорватиядан жеткізіледі. Серіктестік бронды кеудеше, каскадан бөлек қатты соққыға, жарықшаққа және оққа қарсы шлемнің бірнеше түрін шығарады.Айта кетейік, «Серпін» индустриалды аймағында орналасқан кәсіпорында газ-тұмылдырық, бронды кеудеше, жалпы әскери қорғаныш жамылғысы және шлем, парашют, каскаға арналған бүркеме мен арнайы әскери киімдер өндіру жұмыстары бір жүйеге келген.&nbsp; Тапсырысты орындауға қажетті шикізат қоры да толықтай жеткілікті.&nbsp;<blockquote>– Бастапқыда әскери киімнің санаулы түрін өндіруді қолға алдық. Уақыт өте кәсіпорын көкжиегі кеңейіп, өнім түрі мен санында өсім қалыптастырдық. Мұндағы құрылғылардың барлығы&nbsp; заманауи аппарат. Әріптестерімнің барлығы арнайы оқудан өткен тәжірибелі маман. Сондықтан олардың еңбегін жоғары бағалаймын. Қажетті шикізатты толық жеткізіп алдық, – дейді Жақсылық Өзденбаев.</blockquote>Іскер азаматтың мұндағы мамандардың еңбегін жоғары бағалайтынын біз де байқадық. Серіктестік іске қосылғалы жыл қорытындысымен өндіріс ошағындағы еңбеккерлерге 2 айлық жалақы көлемінде сыйақы беруді кәсіпорын басшысы дәстүрге айналдырған. Ал еңбеккерлер айлық жалақылары уақытылы берілетінін айтып отыр.&nbsp;Кәсіпорында бірнеше жылдан бері жұмыс жасайтын тәжірибелі маман Алтынай Әлібаеваның сөзінше, өндіріс ошағында тапсырысты уақытынан кеш орындау болмапты. Сондай-ақ цех меңгерушісі әсіресе мұндағы қызу еңбек жаз айларында басталатынын айтады.&nbsp;

Жалағаш: Серіктестік жұмысында серпін бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінің брифингінде облыс әкімі Нұрлыбек Машбекұлы хабарлады.Сыр өңірінде егін шаруашылығын дамытуда және әртараптандыруда кешенді іс-шаралар қолға алынған. Кейінгі 3 жылда аграрлық саланы қолдауға мемлекет тарапынан 43 млрд. теңге бөлінді. Соңғы 2 жылда 20 млрд. 300 млн теңгеден астам инвестиция тартылды.&nbsp;Мемлекеттік қолдаудың арқасында машина-трактор паркі жаңартылуда. Үш жыл ішінде 20,9 млрд. теңгеге 680 техника алынды. Осы жылы 8 млрд. 800 млн. теңгеге 250 ауыл шаруашылығы техникасы әкелініп, машина-трактор паркі 5 пайызға жаңаланды.&nbsp;Биыл 6,8 млрд. теңгенің 11 инвестициялық жобасы жоспарланып, құны 6 млрд. 400 млн. теңгені құрайтын 9 жоба іске асты. Қалған 2 жоба жыл соңына дейін қолданысқа беріледі. Бұл ауыл шаруашылығы жалпы өнім көлемінің жыл өткен сайын артуына оң ықпал етті, биыл осы көрсеткіш 229 млрд. теңгеге жетеді.Сыр диқандары биыл 189 мың 400 гектар жерге егін екті. Негізгі дақыл күріш 85 мың 600 гектарға себіліп, әр гектардан 58 центнерден өнім алынды, жарты миллион тоннаға жуық күріш жиналды (496,4 мың. тонна).Статистикалық деректерге қарағанда, 2024 жылдың 1 қыркүйегіне облыстан 28,7 млн. доллардың 52,9 мың тонна ауыл шаруашылығы өнімдері экспортталған, бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 142,9 пайызға артық. Өнімдер әлемнің 17 мемлекетіне жіберілген. Былтырғымен салыстырғанда күріш экспорты 166,9 пайызға артты. Экспортталған өнімнің 92,1 пайызы, яғни 48 725,7 тоннасы – күріш. Сыр маржаны Ресей, Беларусь, Әзербайжан, Тәжікстан, Украина, Моңғолия, Өзбекстан және Иракқа жөнелтілді.&nbsp;Еске салсақ, соңғы жылдары Сыр диқандары 55 мың гектар күріш егістігін лазермен тегістеді. Нәтижесінде суды үнемдеп, өнімділікті 30 пайызға арттырды.

Нұрлыбек Нәлібаев: Күріш экспортында өсім бар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінің брифингінде Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев атап өтті.Мемлекет басшысының Қазақстан халқына арнаған Жолдауынан туындайтын негізгі міндеттердің бірі – отандық және шетелдік инвестицияларды тарту. Биыл жоспарланған 517,5 млрд теңге меженің 478,3 млрд теңгесіне 10 айда қол &nbsp;жеткізілді. Соңғы үш жылда 30,3 млрд.теңгенің 35 инвестициялық жобасы іске қосылды.&nbsp;<blockquote>«Атап өту қажет, өңірге бекітілген индикатор соңғы екі жыл қатарынан артығымен орындалуда. 2022 жылы 373,5 млрд. теңге индикатор белгіленген еді, атқарылған жұмыстар нәтижесінде жоспар 10,6%-ға артығымен орындалып, &nbsp;413,3 млрд.теңге болды. Ал, өткен жылы 424,2 млрд.теңге индикатор &nbsp;бекітіліп, жоспар 21%-ға артығымен орындалды, яғни 513,7 млрд.теңге инвестиция тартылды», - деді Н.Нәлібаев.&nbsp;</blockquote>Қызылорда көрсеткіштің өсу қарқыны, жоспарлы көрсеткіштің орындалуы бойынша өңірлер арасында І орынға шықты. Өнеркәсіп саласының дамуына серпін берген шыны зауыты арқылы өндіріске 42 млрд. теңге инвестиция тартылды. Қажетті шикізаттар шетелден, әсіресе Ресейден, Өзбекстаннан тасымалдануда. Зауыт іске қосылғаннан бері 37,1 млрд. теңгенің 28,7 млн. шаршы метр шынысын өндіді. Өнімнің 70%-ы ішкі нарыққа, 30%-ы Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Грузияға және Ресейге экспортқа жіберіледі. Қазіргі таңда зауытта 400-ге жуық адам жұмыс жасауда.&nbsp;Инвестиция тарту, өндірістік кооперацияны дамыту, жаңа жобаларды іске асыру үшін шетелдік компания басшылары, дипломатия өкілдері облысқа жұмыс сапарымен келіп, кездесулер ұйымдастыруда. Аймақта инвесторларға қолайлы климат қалыптасты деп айтуға толық негіз бар.Сыр өңірінде жүзеге асырылған ірі инвестициялық жобалар қатарында «Болат Өтемұратов қорының» демеушілігімен салынған «Қорқыт ата әуежайының» жаңа терминалы бар. «Акса Энерджи» түрік компаниясының &nbsp;инвестициясына қуаттылығы 240 мегаваттық жаңа жылу-электр орталығының құрылысы қарқынды жүруде.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/tecz_b963280bc8.jpg" alt="тец.jpg"></figure>

Сыр өңіріне 1.4 трлн теңге инвестиция тартылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Мемлекеттік кірістер органының құрылғанына биыл 10 жыл толды. Қазір аталған мекеме халықтың әлеуметтік дамуы мен мемлекеттік эконмикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге зор үлес қосуда. Ел бюжетін еселеуге үлес қосып отырған Арал ауданы бойынша Мемлекеттік салық инспекциясы болып 1990 жылы құрылған. Ол кезде Арал аудандық қаржы бөліміне қарасты Мемлекеттік кірістер бөлімінің 12 қызметкері еңбек етті.1991 жылдың 9 шілдесінде «Мемлекеттік салық қызметін құру» туралы Жарлықпен, тәуелсіз еліміз бойынша дербес салық жүйесі қалыптасты. Бұл кезде Арал аудандық салық органының құрамында 25 қызметкер жұмыс істеді.Араға он жыл салып, 2001 жылы «Салық және бюджетке төленетін міндетті төлемдер» туралы заң қабылданды. Қазақстан Республикасының Салық қызметінің даму стратегиясы бекітіліп, алға қойылған мақсаттар мен оларға жету жолдары айқындалған еді. Құрылымдық өзгерістерге байланысты салық инспекциясы кейіннен салық комитеті, одан кейін Арал ауданы бойынша салық басқармасы болып өзгерді. Мемлекеттік басқару жүйесіндегі жаңа реформалар негізінде, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 14 тамызындағы қаулысына сәйкес, Арал ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасы болып қайта құрылды.Арал ауданында 1990 жылы салық инспекциясы құрылған кезде аудандық инспекцияның тізгінін Мұратбек Ерімбетов алып, 1996 жылға дейін басқарған. Ал 1997-1999 жылдарда Аралбек Қанатов, 1999-2007 жылдарда Совет Бабанаев, 2007-2010 жылдарда Фердауси Қожабергенов Әбілқасымұлы, 2010-2015 жылдарда Бектас Нуридинов, 2016-2020 жылдарда Бақыт Дүйсенов, 2020-2023 жылдарда Ербол Садыков басшылық жасады. Қазіргі таңда 2023 жылдың 1 маусымынан бастап Еркебұлан Әбдікеров басқарып &nbsp;отыр.Еркебұлан Өмірсерікұлы басқаратын Арал ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасының бүгінгі ұжымы 13 негізгі қызметкерден тұрады. Басқарма «Салық төлеушілермен жұмыс», «Құқықтық жұмыс және өндіріп алу», «Салықтық бақылау және есепке алу, талдау» сынды 3 бөлімнен құрылған.Аудан экономикасын дамытудың ең маңызды шарасы бюджеттің кіріс көздерін ұлғайту болып табылады. Ауданның ерекшелігі жер астынан өндіретін пайдалы қазбалардың, яғни табиғи ресурстардың ас тұзы, кварц құмының, жер асты суларының болуы және оларды тиімді пайдаланып өндіріс орындарының бой көтеруі саланың қарқынды жұмыс істеуіне септігін тигізуде.&nbsp;Былтыр аудан аймағында пайдалы қазбаларды өндірумен айналысатын «Аралтұз» АҚ-ы 515 817 тонна ас тұзын, ал «Латон Маркет» ЖШС-гі 4 397 395 тонна кварц құмын өндіргендігін баса айтқымыз келеді. Сонымен қатар соңғы жылдар ауданда кәсіпкерлікке ден қойғандардың да қатары артуда.&nbsp;Жергілікті бюджеттің негізі заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлердің және жеке тұлғалардың табыс салығы, әлеуметтік салық, мүлік, жер, көлік құралдары салықтары мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерден тұратындығын ескерсек, халық қазынасын молайту бағытында Арал аудандық мемлекеттік кірістер басқармасының тындырымды атқарған жұмыстарының нәтижесінде ауданның жергілікті бюджет түсімі жыл сайын артып отыр.Мерейлі мереке қарасаңында аудан әкімдігінің мәжіліс залында аудан әкімі Аманжол Оңғарбаевтың төрағалығымен арнайы мәжіліс өтті.Аудан әкімі мәжілісте салық түсімдерін молайту арқылы ел қазынасын еселеуде табысты еңбек етіп келе жатқан сала мамандарын мерекемен құттықтап, мемлекеттік органның құрылу кезеңіне &nbsp;тоқталып өтті.<blockquote>– Қай мемлекет болсын оның экономикалық әлеуеті мемлекеттік салық жүйесімен тығыз байланысты. Осыдан 10 жыл уақыт бұрын саладағы өзгеріс үлкен мемлекеттік органның құрылуына сеп болған еді. Яғни, 2014 жылы Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Салық комитеті мен Кедендік бақылау комитеті біріктіріліп, Мемлекеттік кірістер комитеті болып құрылды. Міне, содан бері саладағы құрылым салықтық бақылауды ұйымдастыру жолдарын тұрақты түрде дамытып, әрқашан жаңа әдістермен түрлендіру арқылы ел қазынасын еселеп келеді, – деді аудан әкімі.</blockquote>Бүгінде саладағы оң нәтижелер айқын сезіледі. Осы жылға аудан бюджетінің өз кірістерінің көлемі 3,3 млрд теңге болса, оның ішінде дербес бюджет 527,5 млн теңге болып бекітілген. Өткен жылмен салыстырғанда жоспар 115 млн теңгеге артық. Бұл – жақсы көрсеткіш. Бұған ең алдымен халықтың әлеуметтік дамуы сеп болса, аудан қазынасының ұлғаюына салық қызметкерлерінің де қосып келе жатқан үлесі зор.Аудан әкімі жиында сала қызметкерлерінің еңбегі ескерусіз қалмайтынын айтып, мереке қарсаңында аудандық мемлекеттік кірістер басқармасының бөлім басшысы Әсербек Жұбандықовқа Облыс әкімінің «Алғысы хатын» табысталғандығын атап өтті. Сондай-ақ 23 жылдың еңбек өтілі бар Базаркүл Сәсенбаеваға «Мемлекеттік кірістер органының үздігі», саналы ғұмырының 20 жылын саланың дамуына арнаған Райкүл Қосбаулина мен 15 жыл салық саласында табанды еңбек еткен Ербол Садықов «Қазақстан Республикасы Мемлекеттік кірістер органдарының құрылғанына 10 жыл» төсбелгісімен марапатталды. Бұдан бөлек табысты еңбек еткен бірқатар қызметкерлер аудан әкімінің Алғысына ие болса, аудандық мемлекеттік кірістер басқармасының басшысы Е.Әбдікеров кірістер саласындағы оң өзгерістер мен қол жетікізілген нәтижелерге тоқталып, әріптестеріне департамент басшысының «Құрмет грамотасын» табыстады.Жиын соңында құрметке бөленген ардагерлер өздерінің ақжарма тілектерін жеткізіп, сала мамандарының алдағы қызметтеріне сәттілік тіледі.Мемлекеттік кірістер әр салық төлеушіні адалдыққа шақырады. Ал осы мерейлі 10 жыл ішінде атқарылған жұмыстарды қорытындылап, алдағы жылдарға жаңа мақсат пен жоспарларды жолға қоюға септігін тигізбек. Назерке МАРАТҚЫЗЫ Фото: ашық көздерден

Мемлекеттік кірістер: жүйелі жұмыс жемісі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Экономика саласын әртараптандыру - елдің экономикалық дамуын тұрақты ету және тәуекелдерді азайту мақсатында бірнеше түрлі салаларға сүйену стратегиясы екені белгілі. Әртараптандыру бір немесе бірнеше салаға тәуелділікті төмендетіп, экономиканың басқа секторларын дамытуға бағытталған. Әсіресе, табиғи ресурстарға бай елдерде, мұнай немесе минерал сияқты шикізатқа тәуелділік экономикаға үлкен тәуекелдер әкелуі мүмкін, сондықтан осы тәуелділікті азайту маңызды. Сол себепті қазір экономика саласын әртараптандыру бағытында кешенді шаралар қабылданып, нақты міндет пен меже айқындалуда. Әсіресе, ауыл шаруашылығы, оның ішінде егін саласын әртараптандыру басты назарға алынды. Бұл Сыр өңірі диқандарына да тікелей байланысты.Нәпақасын жерден теріп отырған ауылдағы ағайынға суды үнемдеу технологиясын енгізу, күрішті азайту оңай шаруа емес, бірақ заман ағымы солай. Әртараптандыру, біріншіден, суды үнмедеуге, екіншіден, нарықты реттеуге үлкен мүмкіндік береді. Әйтпесе, базарымызды жаулаған өзге өңірдің тауарынан көз ашпай қаламыз. Импортталған тауардың құны екі есе қымбат болатыны да белгілі. Сондықтан әртараптандыруды жетілдіру – бүгінгі күннің өзекті мәселесі.Алдымен ауданнан бастайық. 2-3 жылда аудан көлемінде егінді әратаптандыру жүйелі жолға қойылып келеді. Десе де, әлі де кенже қалған тұстарымыз жоқ емес. Мәселенің мән-жайын білу үшін аудандық ауылшаруашылығы және жер қатынастары бөлімінің есігін қақтық.<blockquote>– 2024 жылы облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес 400 гектар отбасылық егістіктер орналастырылды. Ауылдық округтер бөлінісінде 805 адам дайындалған егістік жерлермен қамтамасыз етілді. Жайылма, Ақүйік ауылдық округтерінде су үнемдегіш полиэтилен асты (подпленка) арқылы 611 гектарға бақша дақылдары егілсе, тамшылатып суару әдісімен Қыраш ауылдық округіне қарасты «Qaratau Fruits» шаруа қожалығында 30 гектарды құрайтын қарқынды алма бағы (интенсивный сад) биыл өз өнімін көрсетті. 2024 жылы 50 гектар классикалық алма бағы қосымша орналастырылып, күтімге алынды.Аудан бойынша жаңбырлатып суару технологиясымен 30 гектар жоңышқа дақылдары, тамшылатып суарумен 25 гектар көкөніс, бақша дақылдары егілді, – деді бас агроном Дәурен Серікұлы.</blockquote>Биыл алғаш рет егістіктерді әртараптандыруды ұлғайту бойынша жер асты суын пайдалануды жүзеге асырған Талап ауылдық округіне қарасты «Қалмен ата» шаруа қожалығы қарбыз дақылын 20 гектарға орналастырып, сапалы 700 тонна өнімді ерте мерзімде нарыққа шығара алды. Бұл да үлкен нәтиже.Айта кететіні, облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес, 2023 жылы 295 гектар жер жаңадан ашылып отбасылық егістіктерге берілсе, 2024 жылы оның көлемі 400 гектарға артты. Нәтижесінде ауылдық округтер бөлінісінде 805 адам дайындалған егістік жерлермен қамтамасыз етілетін болады. Әртараптандыру егістіктерін суаруға қажетті дизельді және электрлі су насостары жеткілікті деңгейде.Мемлекет басшысы 2028 жылға қарай елде ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемін екі есе ұлғайту міндетін қойып отыр. Ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыруда минералды тыңайтқыштарды енгізудің пайдасы зор екенін айту керек. Жалпы, ауыл шаруашылығы – еліміздегі ең маңызды саланың бірі. Сондықтан бұл салаға қатысты мәселелер шешімін ерте табуы тиіс. Оның ішінде, су мәселесі де бар. Бір ауыл бүтіндей бір кәсіп, бір өніммен күнелтіп отырғаннан кейін егінші қауымға оңай болмайтыны анық. Мәселен, Сыр беткейдегі ауыл халқының басым көбі күріш шаруашылығына дем берсе, Жайылма жұрты қарбызбен қамбасын толтырып келеді. Қазақстандағы жалпы егіс алаңы 2024 жылы 23,8 млн гектарды құрады. Биылғы әртараптандыру жоспарына толық деңгейде қол жеткізілді дейді ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров. Мәселен, бидай алаңы 450,3 мың гектарға қысқарды, майлы дақылдар 608 мың гектарға, қант қызылшасы 9,4 мың гектарға ұлғайтылды. Суды көп тартатын дақыл алаңдары: күріш 6,9 мың гектарға, мақта 16 мың гектарға азайтылды.Ал Қызылорда облысында Жол картасын орындаудағы оң нәтижелер атап өтілді. Өңірде күріштің егіс алқаптарын азайту және су үнемдеу технологияларын енгізу бойынша индикатор асыра орындалды. Облыс минералды тыңайтқыштарды енгізу бойынша жоспарды 100% орындаған. Саланы қолдау мақсатында шаруалар үшін биыл қаржыландыру арналары, оның ішінде әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларды тарту есебінен барынша кеңейтілді. Қаржы институттарын тікелей субсидиялау және агроөнеркәсіп кешені субъектілерінің қарыздарына кепілдік беру мүмкіндіктері енгізілді.Үкімет басшысы диқандарды жеңілдетілген қаржыландырумен қамтуды, оның ішінде әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациялар арқылы қамтуды 100%-ға дейін жеткізу қажеттігін атап өтті. Биыл көктемгі егіс жұмыстары мен ауыл шаруашылығы техникаларының лизингіне ауқымды қаражат бағытталды. Жеңіл шарттармен кредит беру көлемі бірінші рет 580 млрд теңгеге жеткізілді. Бұған дейін бұл көрсеткіш 180 млрд теңгеден асып көрмеген. Қабылданған шаралар егіншілердің барлық қажетті агротехникалық іс-шараларды толық көлемде жүргізуіне мүмкіндік берді. Бұл ретте диқандар пайдаланатын элиталық тұқымдардың үлесі 7,1%-дан 9%-ға дейін өсті. Енді ауданға келсек. Биылғы жылы Жаңақорғанда 36026 гектарға ауылшаруашылығы дақылдары орналастырылды.Бүгінде Шардара су қоймасына жоғарыдан түсіп жатқан су көлемінің аз болуына байланысты өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырмалы түрде алғанда су 2,0 млрд текшеметрге аз жиналған. Сәйкесінше вегетациялық кезеңде Сырдария өзені арқылы өңірімізге келетін су деңгейінің төмен болатындығы күтілуде. Облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес, суды көп қажет ететін күріш дақылының көлемін қысқартып, облыс бойынша 78,0 мың гектарға, оның ішінде біздің ауданға 6 035 гектарға егу жоспары бекітілген. Бұл былтырғы жылмен салыстырғанда әжептеуір аз екені көрініп тұр.Егін шаруасын ширату, түрлендіріп, нарыққа жұмыс жасауды жетілдіру маңызды. Ауыспалы егістікті қолдау және оған жеңілдіктер әлі де жалғасын табады. Оны шаруалар ұтымды пайдаланып қалғаны абзал. Мамандардың пікірінше, ауыспалы егістің жемісі бір жылда көрінбеуі мүмкін, бірақ бұл тәсілдің әсері үлкен деседі. Бастысы, дәстүрлі бірізділіктен құтылуға жұмыс жасап, жақсы нәтижеге көшкен жөн. Бұл ойымызды қандөздік диқандар да құп көріп, бақша дақылдарының табысы тары өсіруден артық болмаса, кем емес екенін түсінді. Әртараптандыру жөнінде алдағы уақытта тереңірек зерделеп жазатын боламыз. Биылға мәселе шешіліп, диқандар егінін нарыққа жөнелтуде.&nbsp;Әли ТЕМІРБЕК &nbsp;

Әртараптандырудың әлеуеті артып келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Шиелідегі іргесі қаланған индус­­трия­лық аймақ инвесторларға қолай­лы жағдай туғызатын, өміршең жобаларды жүзеге асыратын алаң болып отыр.&nbsp;Аудан экономикасын дамыту үшін 2028 жылға дейін ізденістер мен инвестиция тарту арқылы құны&nbsp;70,5 млрд теңгеге&nbsp;бағаланатын&nbsp;18&nbsp;инвес­тициялық жобалар пулы жасалды. Бүгінге дейін аталған жобалардың біршама өз жұмысын бастап үлгерді. Олардың дені ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу және құрылыс материалдарын шығаруға бағытталған.&nbsp;Жалпы көлемі 96 гектар жер­ді алып жатқан аймақта қазір 7 жоба өз жұмысын бастап кетті. Мұндағы ең ауқымды әрі сәтті жүзеге асқан жобаның бірегейі – «Гежуба Шиелі Цемент компаниясы» ЖШС-ның «Тампонажды цемент өндіру зауыты» жобасы. Жоба құны 64 млрд. теңгені құрап, 260 адам жұмыспен қамтылған.«Гежуба Шиелі Цемент ­Компаниясы» ЖШС – «DANAKE Корпорациясы» ЖШС мен қытайлық «Gezhouba Group Cement Co Ltd» компаниялары бірлесіп құрған инвестициялық жоба. Зауыт 2019 жылы сынама ретінде, 2020 жылы толық іске қосылды. Ол – еліміздегі ең жаңа технологияларға негізделген құрылғылармен жабдықталған құрылысқа қажетті портланд және тампонажды цемент шығаратын зауыттардың бірі.Зауыттың жобалық өндірістік қуаты жылына 1 000 000 тонна цемент шығарады. Бүгінде облыс пен ауданды цементпен толықтай қамтамасыз етуде. Сондай-ақ, Қазақстанның бірнеше қалаларына, Өзбекстанға өз өнімін экспорттап отыр.&nbsp;Кәсіпорында өндірілетін өнім цементтің сапасын бақылау басты міндеттердің бірі. Барлық өнімдер сертификатталған, жоғары сапа көрсеткішіне ие. Сонымен қатар клинкер мен цементтің талаптар мен ГОСТ стандарттарына сәйкестігін талдайтын озық жабдықтармен жабдықталған өз зертханасы бар.&nbsp;Өндірістік бақылау Орталық басқару пункті арқылы жүзеге асады. Зауытта технологиялық процестер жоғары автоматтандырылған жүйемен жабдықталған. Шикізат салмағы, температура, ылғалдылық барлығы жіті бақылауда.&nbsp;«Гежуба Шиелі Цемент Компаниясы» зауыты цемент өндірудің ең заманауи әдісі болып табылатын цемент өндірудің құрғақ әдісін қолданады. Бұл әдіс әлемде ең өнімді, шығыны аз және қоршаған ортаға әсер ету тұрғысынан ең таза әдіс ретінде танылған.&nbsp; Зауыт цемент өндіруге шикізат ретінде жергілікті жерде өндірілген өнімді пайдаланады. Негізгі шикізат көзі әктас зауыттан қырық шақырым жердегі кен орнында өндіріледі және өндірісті шикізатпен үздіксіз қамтамасыз етіп отыр.&nbsp;Одан бөлек индустриалды аймақтың 5 гектарын алып жатқан «Шиелі Жолшы" ЖШС-ның асфальт зауыты және темір бетон зауыты да өнімді жұмыс жасауда. Оның құны 124 млн теңгені құраған. Сол секілді&nbsp;«Бопежанованың» әк зауыты, «КазСтрой Орда» ЖШС-ның жобалық құны 30 млн. теңгені құрайтын «Бетон зауытының құрылысы», «Абзал», «СК Ризалит», «PRAIDE LTD» өндіріс орындарының құрылыс материялдарын өндіру цехтары биыл іске қосылды.&nbsp; Қалған 11 жоба алдағы төртжылдықтың еншісінде.&nbsp;Г.ЯХИЯ

Индустриалды аймақ – өндірістің бағын ашады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Сонымен биылғы егін науқаны өз мәресіне жетті. Алты ай дала төсінде тер төгіп, екі ай өнімді шашпай-төкпей жинап, қамбаға түсірген диқан қауымы жылды ойдағыдай түйіндеді. Су тапшылығы мен қолайсыз ауа райынан аман-есен өтіп, қамбаны астыққа толтырған дала еңбеккерлерінің еселі еңбегі ақталды. Молшылық пен тоқшылықтың берекелі күзінде алғысқа бөленген егінші қауым келер жылдың қам-қарекетіне кірісе бастайды.Ауыл шаруашылығы ел экономикасының драйвері ғана емес, мемлекет әлеуетінің тірегіне айналған негізгі сала. Әсіресе ауыл-аймақта тұратын ағайынның күнкөрісін реттеп, тіршілігін түзеген бұл салаға соңғы жылдары айрықша көңіл бөлінуде. Мемлекеттік бағдарламалар, жарқын жобалар, несие бойынша жеңілдіктер мен салынып жатқан инвестицияның нәтижесінде толайым табыстарға жете бастадық. Бұл ретте Сыр өңірі, оның ішінде біздің ауданның да көрсеткіші көңіл қуантады. Әртараптандыру, тамшылатып суару, суды үнемдеу технологиясын енгізгелі жаңа бетбұрыстар пайда болды. Басқасын айтпағанда, мал шаруашылығынан Жаңақорған ауданы Сыр өңірінің чемпионы. Бұл да атакәсіптің керегесін кеңейткен аудан жұртының жетістігі деуге болады.Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев биылғы Жолдауында ауыл тұрғындарына өз өнімдерін өңдеуге және сатуға мүмкіндік беретін инфрақұрылым құру өте маңызды екенін айтты. Алдағы үш жыл ішінде агроөнеркәсіптегі өңделген өнім үлесін 70%-ға жеткізу, ет, сүт, астық өнімдерін терең өңдеу, өндірістік жылыжай шаруашылықтарын дамыту сияқты болашағы зор бағыттарға басымдық беру қажеттігін атап көрсеткен болатын. Жолдау жүктеген міндеттердің жүзеге асырылуы халқының 60%-ы ауылда тұратын, ауыл шаруашылығы арқылы табыс тауып отырған елді мекендегі жұрт үшін аса маңызды.Биыл 23,3 млн гектар алқаптан ауыл шаруашылығы дақылдары жиналды. Бұл жөнінде Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров өнім былтырғы деңгейден көбірек жиналғанын атап өтті.Министрдің мәлімдеуінше, 16,7 млн гектардан дәнді және бұршақты дақыл¬дар жиналып, 26,5 млн тонна астық бастырылған. Орташа өнімділік гектарына 16 центнерді құрады. Айдарбек Сапаров бұл өткен жылғы көрсеткіштерден жоғары екеніне назар аударды. Негізгі астық егетін өңірлердің ішінде Солтүстік Қазақстан облысының диқандары мол өнім алған. Оңтүстік өңірлерде өнімділік бойынша жоғары көрсеткіштер Қызылорда, Түркістан және Жетісу облысының шаруаларына тиесілі екені тілге тиек етілді. Министр осы күздегі қолайлы ауа райына байланысты астық шығынсыз жиналғанын да мәлімдеді.<blockquote>– Мол өнім алуға ауа-райының қолайлы болуы, агротехнологияларды дұрыс қолдану да сеп болды. Диқандардың сапалы тұқымды пайдаланып, минералды тыңайтқыштарды қолдануына, өсімдіктерді тиімді қорғауына жағдай жасалды, – деді Айдарбек Сапаров.</blockquote>Өңір өрісіОблыс бойынша осы жылы 8 млрд 800 млн теңгеге 250 ауыл шаруашылығы техникасы алынып, машина-трактор паркі 5 пайызға жаңаланды. Оған қоса 7 млрд теңгенің 11 инвестициялық жобасы жоспарланып, бүгінде 7 жоба жүзеге асты. Қалған 4 жоба жыл соңына дейін іске қосылатыны туралы аймақ басшысы Нұрлыбек Нәлібаев жеткізді. Осылайша ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемі артып, осы жылы 229 млрд теңгеге жетеді.Ақ күріштің атасы, дала академигі Ыбырай Жақаевтың ізбасарлары биыл да ерен еңбектің үлгісін көрсеткені рас. Сыр диқандары 189 мың 400 гектар жерге егін екті. Негізгі дақыл – күріштің көлемі 85 мың 600 гектарды құрап (өткен жылдан 3,4 мың гектарға кем), әр гектардан 58 центнерден өнім алынып, жарты миллион тоннаға жуық күріш жиналды. Мемлекет басшысының су үнемдеу туралы тапсырмасына сәйкес аймақта су көп қажет ететін дақылдар көлемі оңтайландырылып, үнемдеу технологиясы енгізілді. Биыл жаңа технологияларды пайдалану көлемі 4 мың 400 гектарға жетті. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 5 есе артық. Шиелі, Қазалы, Арал аудандарында су үнемдеу технологияларын қолдану арқылы 3 ірі жоба іске асуда.Мемлекет басшысының бастамасымен өткен жылдан бері «Ауыл аманаты» жобасы бастау алды. Ауыл халқының тұрмыс-тіршілігін, әл-ауқатын жақсартуға бағытталған бұл жоба аясында өткен жылы 3 млрд теңгеге 406 жоба жүзеге асып, 713 жаңа жұмыс орны ашылды. Биыл 4 млрд 600 млн. теңгеге 575 жоба қолға алынған. Агробизнес өкілдері ауылдарды дамытуда, халықтың тұрмысын жақсартуда бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында ауқымды жұмыстар атқаруда. Соңғы жылдары елді мекендерді абаттандыру, инженерлік инфрақұрылымды дамыту және әлеуметтік нысандарды қайта жаңғыртуға ауыл шаруашылығы құрылымдары 7 млрд. теңгеден астам қаржы бағыттады.Ауданның әлеуетіНегізгі өнім – күріштің көлемі жылдан-жылға азайып бара жатқаны рас. Оған себеп су мәселесі, дегенмен диқандар мүмкіндігінше дән тастауда. Ауданда ауыл шаруашылығымен айналысатын жалпы 781 шаруашылық құрылымы болса, 460-ы егін шаруашылығымен айналысады, 234-і күріш дақылын өсіреді. Ауданның Сыр беткейіндегі ауылдардың барлығы дерлік егінмен күнелтсе, соның басым көбі күріш дақылын күтіп-баптайды. Маусымдық жұмыс болғанымен, шығымы жақсы болса, қысқа азық болатыны ақиқат.<blockquote>– 2024 жылы аудан бойынша 35004 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдары орналастырылды. Тарқатып айтатын болсақ, дәнді дақыл, оның ішінде, күріш, бидай, тары, жүгері – 11 812 гектарды құрады. Биыл күріштің көлемі – 7 545 гектарға қысқарды. Ал, мал азықтық дақылдар (жоңышқа, сүрлемдік жүгері) – 19 058 гектарға жетті. Майлы дақылдар (мақсары, күнбағыс) – 1 463 гектар болса, картоп – 157 гектар, көкөніс, бақша – 2514 гектарға орналастырылды, – деді бас агроном Даурен Абибуллаев.</blockquote>Биыл аудан көлемінде 5 940 тонна күздік бидай, 333 тонна жаздық бидай, 559 тонна тары, 2 238 тонна мақсары өнімі алынған. Сондай-ақ, 48 тонна күнбағыс, 2355 тонна картоп, 13 353 тонна көкөніс, 60 055 тонна бақша және 3 987 тонна дәндік жүгері жиналған. Егілген 7 545 гектар күріш дақылы толығымен жиналып, әр гектарынан орта есеппен 56,0 центнерден өнім жиналыпты.<blockquote>– 2024-2025 жылдың қысқа түсетін ауыл шаруашылығы жануарларына 185,8 мың тонна шөп, 37,5 мың тонна жем, 37 тонна сабан дайындау жоспары бекітілді. Бүгінгі күнге 185,8 мың тонна шөп толығымен жиналып, оның ішінде жоңышқа 110 мың тонна. Сонымен қатар 37,0 мың тонна жем және 35,0 мың тонна сабан дайындалып отыр. Жыл соңына дейін жоспар толық орындалатын болады, – деді жауапты маман.</blockquote>Қысқаша айтқанда, молшылықтың көзіне айналған аграрлы салаға әлі де серпіліс керегі анық. Экономиканың тірегіне айналған саланы қолдау тоқтаған емес, тоқтамайды да, тек өнім көлемін арттырып, ел нарығын түзеу өз қолымызда.

Аграрлы сала – молшылық көзі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Облыс орталығына іргелес «Белкөл» кентінде 882 отбасы тұрады. Халқының саны – 4787 адам. Жыл сайын кенттің ауқымы кеңейіп, кәсіпкерлер саны артып, әлеуметтік-экономикалық жағдайы жақсаруда. Бұрынғымен салыстырғанда едәуір алға жылжудың барын байқайсың. Кентке кіргеннен құж-құж қайнаған тіршілікке, кәсіпкерлік нысандардың көбейгеніне куә боласың. Халқының да ауызбірлігі бекем екені көзге көрініп тұрады. Кент әкімі Жасұлан Сәдудің айтуынша, оң шешімін тапқан мәселелер жетерлік. Мәселен, өткен жылы 96 отбасына 10,2 млн теңге атаулы әлеуметтік көмек берілсе, биыл 55 отбасына 9 млн теңге тағайындалған. 433 адам өзін-өзі жұмыспен қамтып отыр.<blockquote>− Әлеуметтік жағынан аз қамтылған отбасылардың, көпбалалы аналардың мұң-мұқтаждары үнемі назарда. Олардың қатары азайып келеді. Бұл азаматтарды тұрақты жұмысқа орналастыру және түрлі мемлекеттік бағдарламаға тартумен байланысты, − дейді кент әкімі.</blockquote>Инфрақұрылым реттелудеКенттегі ауқымды жұмыстың бірі – электр желілерін ретке келтіру бастамасы. Бүгінде Жерұйық, Сарыарқа, Бірлік көшелеріне электр желісін жүргізуге республикалық бюджеттен 76,6 млн теңге бөлініп, құрылыс-монтаж жұмыстары жасалған. Сондай-ақ тозығы жеткен электр желілерінің құрылысын жүргізу үшін ұзындығы 21 шақырым болатын 12 көшені қайта жаңғыртуға жоба-сметалық құжаттары әзірленуде. Оған қалалық бюджеттен 6,5 млн теңге бөлінген. «Белкөлде» қазіргі уақытта &nbsp;11 электр трансформаторы жұмыс жасайды.Мұнан бөлек, жаяу жүргіншілер жолы мен көшені жарықтандыру жұмыстары да кезең-кезеңімен реттелуде. Мәселен, Әбдіқадыров көшесіне жаяу жүргіншілер жолын салу үшін қалалық бюджеттен 62,4 млн теңгеге қаржы қаралған. Ал Бірлік және Путейцева көшелеріне түнгі жарық бағаналарын орнатуға облыстық бюджеттен 27,7 млн теңге бөлінген. Қазіргі таңда орталық көшені қайта жаңғырту, 7 көшеге түнгі жарық бағаналарын орнату, 3 көшеге жаяу жүргіншілер жолын салу, 8 көшеге күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізуге жоба-сметалық құжаттары әзірленіп, бюджеттік өтінім ұсынылып отыр.Жалпы кентте 21,5 шақырымды құрайтын 24 көше бар. Оның ішінде 12,6 шақырым болатын 13 көшеге асфальт төселген, ұзындығы 4,5 шақырым 5 көшеге тас төселген. Кент толықтай ауызсу және «көгілдір отынмен» қамтылған. 9 көшеге 169 түнгі жарық бағаналары орнатылса, орталық көше мен Бірлік көшесіне жаяу жүргіншілер жолы салынған.<blockquote>− «Бірқазан» елді мекені де назарда тыс қалған жоқ. Ондағы тұрғындар ауызсумен толық қамтылған. Электр желілері де жаңадан жүргізілді. Былтыр асфальт төселсе, биыл көшені жарықтандыратын боламыз. Сондай-ақ, тұрғындардың өтініші бойынша жастарға жер беру мәселесі де шешімін табуда. Бұл, әрине, тұрғылықты халық санының көбеюіне ықпал етеді. Ал газдандыру жұмысы бойынша жоба жасалуда. Алдағы екі жылдың көлемінде реттеледі, − дейді Ж.Сәду.</blockquote>Айта кету керек, кенттегі шешімін тапқан мәселенің бірі − теміржолдың арғы бетіне өтетін жаяу жүргіншілер көпірінің салынуы. Оған 2022 жылы облыстық бюджеттен 251 млн теңге қаржы бөлініп, өткен жылы ел игілігіне пайдалануға берілді.Кәсіпкерлер көбейіп келедіМемлекеттік бағдарламалардың игілігін белкөлдіктер де көруде. Жыл басынан бері мұнда 79 кәсіпкерлік субъект тіркеліп, 84 тұрақты жұмыс орны ашылған. Өткен жылы мемлекеттік бағадарламалар аясында жалпы құны 192,7 млн теңгені құрайтын 23 жоба қолдау алған. Сондай-ақ «Бизнес-Бастау» бағдарламасы шеңберінде 27 тұрғын оқу курсын аяқтап, 10 адам қайтарымсыз грантқа ие болған. Ал өзге бағдарламалар бойынша кентте кір сабын жасап шығару, жүк тасымалы, МІІҚ өсіру, стоматологиялық құралдар алу, тері өңдеу, ағаш шеберханасы, қасбеттік жылу панельдерін өндіру жобалары қолдау тапқан.Биыл бірінші жартыжылдықта 43,6 млн теңгені құрайтын 8 жоба жүзеге аспақ. Оның ішінде 400 МРП грант – 4,6 млн теңге болатын 3 жоба, «Бизнестің жол картасы – 2025» бағдарламасы бойынша 1 жоба (23 млн теңге), «Микробизнес-Қызылорда» бағдарламасы аясында «Өңірлік инвестициялық орталық» микроқаржы ұйымы арқылы 16 млн теңгені құрайтын 4 жоба қаржыландырылған. Қазіргі таңда «Ауыл аманаты» жобасы аясында жалпы құны 154,8 млн теңге болатын 18 жобаның құжаты жинақталуда.Қаржыға қол жеткізген кәсіпкерлер Мұханбетжан Сапаров, Зухра Алмаханова, Гүлдана Досмамбетова, Ербол Еңсепов кәсіптерін әрі қарай жандандырмақ.<blockquote>− Шаштараз кәсібімен айналысқаныма біраз жыл болды. Осы уақытқа дейін орынды жалға алып келдім. Өткен жылы өз қаражатыма ғимарат алсам, биыл «Қызылорда өңірлік инвестиция орталығы» АҚ арқылы «Іскер» бағдарламасы аясында 6%-бен 3 млн теңге несие алдым. Бұл – мен үшін үлкен көмек. Шаштаразға келушілер қатары көп, баға да қолжетімді. Алдағы уақытта кәсібімді бұдан әрі кеңейткім келеді, − дейді кәсіпкер Мұханбетжан Сапаров.</blockquote>Жастарға жол ашықЖастар – қоғамның қозғаушы күші. Елімізде оларды қолдауға үнемі басымдық берілуде. Әсіресе, кейінгі уақытта жақсы қозғалыс бар. Белкөлдік жастардың да бос уақытын тиімді пайдалану мақсатында түрлі шаралар жүргізілуде. Мәселен, қоғамдық жұмыстармен айналысуына, спортпен шұғылдануына, жұмыссыз жастардың қатарын азайтуға барынша күш салынуда. Кентте жалпы мыңға жуық жас бар. Оның ішінде кент пен «Бірқазан» елді мекенін қосқанда 241-і – студенттер. 343 жас жұмыспен қамтылса, 131-і өз-өзін жұмыспен қамтып отыр. «Мансап» орталығы арқылы «Жастар тәжірибесі» бойынша 6 жас маман тәжірибеден өтуде.«Белкөлде» бұқаралық спорт түрлері де жақсы дамып келеді. Мұнда 5 ойын және 1 футбол алаңы бар. Ал «Бірқазан» елді мекенінде 1 футбол алаңы спортсүйер қауымға қызмет етуде. Биыл да жеке сектордан 1 ойын алаңын салу жоспарланған. Сонымен қатар жастардың әлеуетін көтеру және олардың бос уақыттарын тиімді ұйымдастыру мақсатында бой көтерген «Белкөл» спорт кешені олардың спортпен шұғылдануына жақсы мүмкіндік туғызуда. Себебі мұнда 300-ге жуық жас спорттың 7 түрімен (футбол, каратэ, бокс, джи-джитсу, еркін күрес, шахмат, үстел теннисі) машықтанып, түрлі жарыстардың биік тұғырларынан көрінуде.<blockquote>− Кентте жыл сайын жастар арасында кіші футболдан «Каратэ-до» Қазақстан чемпионы қара белбеу иегері Сәпи Ернұр мен өңірімізге еңбегі сіңген теміржолшы Алмат Айдарбекұлын еске алуға арналған турнир өтеді. Бұған 1989-2004 жылғы жастар қатысады. Жылда дәстүрге айналған бұл шара жастардың спортқа деген қызығушылығын оятады, − дейді кент әкімі.</blockquote>Мұнан бөлек 360 оқушы №189 орта мектеп жанынан ашылған 13 үйірмеге қатысуда. Оның қатарында волейбол, шахмат, футбол, ұлттық ойын түрлері, дойбы, үстел теннисі, каратэ-до, баскетбол, велоспорт секілді үйірмелер бар. Ал «Белкөл» кенті клубының жанынан 7 үйірме жұмыс жасап, 103 көркем өнерпазбен қамтылған. Олар түрлі деңгейдегі халақаралық, республикалық, облыстық байқауларға қатысып, кенттің мәдениет саласының өркендеуіне өз үлестерін қосуда. Биылдың өзінде белкөлдік жастар 5 халықаралық, 7 республикалық байқауға қатысып, жүлделі орындарға ие болды.Жастарды қолдау мұнымен толастамайды. Кенттің мақтанышына айналған «Әл-Азиз» орталығында 5 үйірмеге (ән, би, қолөнер, бастауыш білім беру, математика-логика) 150-ге жуық жасөспірім қатысады. Ал «Азиз» өнер мектебінде 166 жас домбыра, вокал, кескіндеме сурет үйірмелеріне қатысады.Жастардың уақытын тиімді пайдалануға бағыттау, оларды үйірмелермен қамту қоғам үшін маңызды. Бұл ретте «Белкөлде» белсенділік бар.Білім және денсаулықКентте 2 мектепте барлығы 963 оқушы, мектепалды даярлық тобында 202 бала екі ауысымда білім алуда. Сонымен қатар кенттің кішкентай тұрғындарына «Балапан» мемлекеттік балабақшасы, «Ғазиза» және «Дилмар» жеке балабақшалары қызмет етеді. Қазіргі таңда «Балапан» балабақшасында 180 бала, жеке балабақшаларда 25 бала тәрбиеленуде. Кенттегі балабақша мәселесі толығымен шешілген.Одан басқа мұнда мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында салынған теміржол ауруханасына қарасты дәрігерлік амбулатория бар. Ол 2020 жылы пайдалануға берілген. Онда 12 мейірбеке, 2 кіші қызметкер жұмыс істейді. Күндізгі стационарда 8 орын қарастырылған. Ғимараттың жалпы ауданы – 687 шаршы метр. Жылу жүйесі газбен жылытылады. Ауызсу және электр энергиясымен толықтай қамтылған. «Бірқазан» елді мекенінде де мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында салынған заманауи, талапқа сай медициналық бекет 2018 жылы пайдалануға берілген.Белкөлдіктер үшін ендігі бір мәселе – мәдениет үйінің жайы. Оның да шешімі табылар шақ алыс емес көрінеді.

Белкөл кентінің әлеуметтік-экономикалық жағдайы жақсаруда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Сырдария ауданындағы әлеуметтік нысан құрылысы мен ауыл шаруашылығы саласында басымдық бар. Биыл 38 млрд теңгеге жуық инвестиция тартылып, 9500 шаршы метр тұрғын үй бой көтерген. Нәтижесінде әлеуметтік әлеует жоғарылап, мемлекеттік бағдарламалар қарқынды жүруде. Мұнан өзге инфрақұрылым, көгалдандыру бағытындағы бастама баршылық. Аудан әкімі Берік Сәрменбаев өзге де жаңалықтарды жеткізді.Әрине, ауданның күретамыры – ауыл шаруашылығы. Мұнда жыл басынан бері 34253 гектар жерге ауыл шаруашылығы дақылы егілген. Диқандар өнімнің бітік шығуы үшін барын салуда. Әсіресе, суды үнемдеу әрі тиімді пайдалану үшін лазерлік жер тегістегіш техникасын пайдалану жүзеге асқан. Бүгінге дейін 13 шаруашылық аталған техниканың 31-ін сатып алып, тегістеу жұмысын ойдағыдай атқара білді. Сондай-ақ жаңбырлатып суару әдісімен 40 гектар жерге күнбағыс, 10 гектар жерге жүгері, 50 гектар жерге бақша дақылдары орналастырылды.<blockquote>– Аудан тұрғындары 420 гектар жерге әлеуметтік маңызы бар картоп, көкөніс, бақша өнімін егуде. Бұл жұмыстарға жастар белсенділік танытып, жұмыла еңбек етіп келеді. Мысалы, «Айдарлы», «Жетікөл», «Аманкелді», «Бесарық», «Шіркейлі», А.Тоқмағамбетов елді мекендерінде жастар бригадалары 70 гектарға бақша дақылын екті, – деді аудан әкімі.</blockquote>Кәсіпкерлік саласындағы санға келсек. Мемлекеттік бағдарламалар сырдариялықтардың кәсіпке бет бұруына мүмкіндік беріп келеді. &nbsp;Жыл басынан бері мемлекет тарапынан 249 жоба қолдау тапса, жыл соңына дейін «Ауыл аманаты» бағдарламасы аясында 27 жоба қаржыландырылмақ.Қаржы құйылған саланың басым дені – тағы да ауыл шаруашылығы. Мәселен, шаруалар «ҚазАгроҚаржы» АҚ арқылы 25 техника мен құрал-жабдық алса, «Аграрлық несие корпорациясы» арқылы 45 жоба қолдау тапқан. Жалпы мемлекет жәрдемі арқылы жүзеге асқан жобалар нәтижесінде 80 жаңа жұмыс орны ашылған.Ауданда инфрақұрылым деңгейі жоғары. Биыл «Ауыл – ел бесігі» бағдарламсы аясында «Шаған» ауылындағы электр желілері жабдықталып, Қалжан ахун елді мекенінде жоба енді басталған. Сондай-ақ Аманкелді, «Қоғалыкөл», «Шіркейлі», Н.Ілиясов елді мекендерінде су ұңғымасы орнатылса, жуырда А.Тоқмағамбетов, Н.Ілиясов ауылдары мен Тереңөзек кентіндегі шағын аудандар «көгілдір отынның» игілігін көрмек.Аудан әкімі қолға алынған өзге де жобаларды бөлісті. Айтуынша, «жасыл экономикаға» көшу тұжырымдамасына сәйкес «Тереңөзек» кентінде қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау полигоны салынуда. Оған қоса биыл «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы бойынша мектеп құрылысы басталатын болады.<blockquote>– &nbsp;Аталған жоба аясында 300 орындық мектеп құрылысы жүргізіледі. Қазіргі таңда мектеп құрылысы аудан орталығындағы 45 апатты жағдайдағы тұрғын жайдың орнына салынады деп жоспарланған. Сол арқылы апатты жағдайдағы тұрғын үйлердің мәселесін тиісті деңгейде шешуге мүмкіндік тууда, – деді Берік Әбдіғаппарұлы.</blockquote>Ауқымды жобалардың қатарында аудандық аурухананың кәріз станциясы, паллиативті медициналық көмек көрсету ғимараты және Аманкелді ауылындағы дәрігерлік амбулаторияны жөндеу жобасы бар. Сондай-ақ көпфункциялы «Руханият» орталығы құрылысы да қарқынды жүруде.

Сырдария ауданында инфрақұрылым деңгейі жоғары

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Бүгінде облыстың құрылыс саласы қарқынды даму үстінде. Соңғы екі жылда құрылысқа бөлінген бюджет көлемі 5 есеге артқан. Мәселен, өңірде биыл 189 жобаның құрылысы жүзеге асса, оның 61-і облыстық құрылыс, сәулет және қала құрылысы басқармасының тапсырысымен жүргізілуде. Бұл туралы бүгін Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпарат алаңында басқарма басшысы Ерлан Төрәлиев айтты.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Erlan_T_r_liev_469c711c81.jpg" alt="Ерлан Төрәлиев.jpg"><blockquote>– Биыл құрылыс жұмыстарының көлемі өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 143,6 пайызға өскен. Жалпы, соңғы екі жылдағы көрсеткіш бойынша біздің облыс құрылыс жұмыстары бойынша республикада алдыңғы қатардан көрініп келеді. «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасы аясында осы жылы 869,3 мың шаршы метр тұрғын үйді пайдалануға береміз деп жоспарлап отырмыз. Ұлттық жоба аясында 1 154 пәтерді құрайтын 21 тұрғын үйдің құрылысы жүруде. Сондай-ақ, әлеуметтік жағынан осал топтар үшін 1 696 пәтер сатып алу және апатты үйлер орнына 135 пәтер сатып алу жоспарланып отыр. Айта кету керек, кейінгі 2 жылда 4 000-ға жуық пәтер табысталып, 17 000 тұрғынның баспана мәселесі өз шешімін тапты. Сонымен қатар, мемлекеттік қала құрылысы кадастрын қалыптастыру және жүргізу жөніндегі егжей-тегжейлі жол картасын сәйкес облыс бойынша құрылыс салынған 19 140 гектар аумақтың 16 986,44 гектарына жерасты және жерүсті коммуникацияларын түгендеу жұмыстары жүргізілді. Бұл жалпы жұмыстың 88,7 пайызын құрайды,- деді Ерлан Кәрімбекұлы.</blockquote>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Экономика